Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ...

فصل چهارم 191
ماترياليسم ‏(مسائلی که توسط ماخیها تحريف شدند)‏ هيچ فرقی بين مارکس و انگلس از يک
طرف و کليه اين ماترياليستهای کهن از طرف ديگر نيست و نمیتواند باشد.‏ اين تنها
ماخيستهای روسی بودند که در اين مسئله کام ‏ًلا روشن اغتشاش وارد کردند،‏ چرا که برای
معلمهای اروپای غربی آنها و هم فکرانشان فرق ريشهای بين خط ماخ و دوستاناش با خط
ماترياليستها عموماً‏ به طور کامل آشکار است.‏ ماخيستهای ما اين را لازم ديدند که مطلب را
مغشوش کنند تا به همزدن خود را با مارکسيسم و تمرد خود را به اردوگاه فلسفه بورژوائی به
عنوان ‏"تصحيح ناچيز"‏ مارکسيسم عرضه کنند!‏
دورينگ را در نظر بگيريم.‏ مشکل است چيزی تحقير آميزتر از عقيدهای که انگلس درباره
او بيان میکند،‏ تصور کرد.‏ اماّ‏ ببينيد در همان زمانی که انگلس از دورينگ انتقاد میکرد،‏
لکلر،‏ کسی که ‏"فلسفه انقلاب ساز"‏ ماخ را میستايد،‏ چگونه از دورينگ انتقاد میکرد.‏ لکلر
دورينگ را ‏"چپ کامل"‏ ماترياليسم در نظر میگيرد که بدون هيچ گونه طفرهای،‏ احساس و در
کل هر گونه فعاليت شعور و عقل را تراوش،‏ تابع،‏ گل سرسبد،‏ اثر جمع شده و غير ارگانيسم
و غيره)‏
آيا به اين جهت انگلس از دورينگ انتقاد میکند؟ خير.‏ در اين مورد او با دورينگ در توافق
کامل بود،‏ چنان که با هر ماترياليست ديگری بود.‏ او از دورينگ از ديدگاهی کاملاً‏ مخالف،‏ به
خاطر نا استواری ماترياليسم او،‏ به خاطر توهمات ايدهآليستی او،‏ که مفری برای ايمانگرائی
باز میگذارد،‏ انتقاد کرد.‏
‏"طبيعت خود،‏ هم در درون موجودات ايده ساز و هم از خارج کار میکند تا معرفت لازم
از روند اشياء را به کمک توليد منظم نظرات مرتبط به وجود آورد."‏ لکلر اين کلمات دورينگ
را نقل میکند و وحشيانه به ماترياليسم چنين نقطه نظری،‏ به ‏"متافيزيک خام"‏ چنين
ماترياليسمی؛ به ‏"خود فريبی"‏ و غيره و غيره حمله میکند.‏ ‏(صفحات ١۶٠
آيا به اين جهت انگلس از دورينگ انتقاد میکند؟ او زبان غلمبه سلمبه را مسخره میکند امّا
در مورد شناسائی قانون عينی در طبيعت،‏ که توسط شعور منعکس میشود،‏ انگلس با دورينگ
کاملاً‏ در توافق بود چنان که با هر ماترياليست ديگری بود.‏
‏"انديشه يک شکل از واقعيت و عالیتر از بقيه اشکال آن است...‏ يک مقدمه اساسی،‏
استقلال و تمايز جهان از نظر مادی واقعی از تجلیهای شعور است."‏ لکلر اين کلمات دورينگ
را با تعدادی از حملات دورينگ به کانت و غيره نقل میکند،‏ و به اين خاطر دورينگ را به
‏"يک دگم متافيزيکی"‏ و غيره متهم میکند.‏
‏"متافيزيک"‏ ‏(صفحات ٢٢٢
آيا به اين جهت انگلس از دورينگ انتقاد میکند؟ خير.‏ اين که جهان مستقل از ذهن وجود
دارد و اين که هر گونه انحرافی از اين حقيقت توسط کانتیها،‏ هيومیها،‏ برکلیگراها و غيره
نادرست است،‏ در اين مورد انگلس با دورينگ کام ‏ًلا در توافق بود،‏ چنان که با هر ماترياليست
ديگری بود.‏ اگر انگلس ديده بود که لکلر از چه زاويهای در روح ماخ،‏ از دورينگ انتقاد
میکند،‏ اين دو مرتجع فلسفی را با اسمهائی خوانده بود که صدها بار تحقير آميزتر از آن چه بود
و – ۶٣ (١۶١
حيوانی اعلام میکند."‏ Realismus") ،"Der ،١٨٧٩ صفحات – ٢۴ ٢٣
– ٢١٨)، به قبول