Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ...

Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ... Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ...

05.02.2015 Views

فصل چهارم 153 تا کنون ما تنها امپريوکريتیسيسم را بررسی کردهايم.‏ حال بايد تکامل تاريخی و پيوند و ارتباط آن را با ساير گرايشات فلسفی بررسی کنيم.‏ اول مسئله رابطه ماخ و آوناريوس با کانت مطرح میشود.‏ انتقاد بر کانتگرائی از چپ و از راست -١ ماخ و آوناريوس هر دو حرفهء فلسفی خود را در سالهای هفتاد ‏(قرن نوزدهم م)‏ وقتی – فرياد مد روز محفلهای استاد مآبانه آلمان ‏"بازگشت به کانت!"‏ بود،‏ شروع کردند،‏ و به راستی هر دو پايه گذار امپريوکريتیسيسم،‏ تکامل فلسفی خود را از کانت شروع کردند.‏ ماخ میگويد:‏ ‏"ايدهآليسم انتقادی او ‏(کانت)‏ نقطه شروع تمامی انديشه انتقادی من بود،‏ و من با عميقترين سپاسگزاری به اين اذعان میکنم.‏ اماّ‏ غير ممکن است به آن مؤمن باقی ماند.‏ به زودی من به نظرات برکلی برگشتم...‏ ‏(و آنوقت)‏ به نظراتی همانند نظرات هيوم رسيدم...‏ و حتی امروز من نمیتوانم برکلی و هيوم را متفکرين استوارتری نسبت به کانت ندانم."‏ ‏("تحليل احساسها"،‏ صفحه ٢٩٢) ماخ به روشنی چنين اعتراف میکند که با شروع از کانت به زودی خط هيوم و برکلی را دنبال کرد.‏ به آوناريوس برگرديم.‏ آوناريوس در مقدمهای بر ‏"نقد تجربه مطلق"‏ (١٨٧۶) خود،‏ در پيش گفتار بيان میکند که ‏(نقد تجربه مطلق)‏ نشان دهنده نظر او نسبت به کلمات ‏"نقادی عقل مطلق"‏ کانت و ‏"البته يک نظر آشتی ناپذير"‏ نسبت به کانت ميباشد.‏ ‏(چاپ ،١٨٧۶ ٨٤ Kritik der reinen Erfahrung

فصل چه<strong>ا</strong><strong>ر</strong>م 153<br />

<br />

<br />

<br />

ت<strong>ا</strong> ک<strong>ن</strong><strong>و</strong><strong>ن</strong> م<strong>ا</strong> ت<strong>ن</strong>ه<strong>ا</strong> <strong>ا</strong>م<strong>پ</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>ک<strong>ر</strong>يتیسيسم <strong>ر</strong><strong>ا</strong> <strong>ب</strong><strong>ر</strong><strong>ر</strong>سی ک<strong>ر</strong>ده<strong>ا</strong>يم.‏ ح<strong>ا</strong>ل <strong>ب</strong><strong>ا</strong>يد تک<strong>ا</strong>مل ت<strong>ا</strong><strong>ر</strong>يخی <strong>و</strong> <strong>پ</strong>ي<strong>و</strong><strong>ن</strong>د <strong>و</strong><br />

<strong>ا</strong><strong>ر</strong>ت<strong>ب</strong><strong>ا</strong>ط <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> <strong>ر</strong><strong>ا</strong> <strong>ب</strong><strong>ا</strong> س<strong>ا</strong>ي<strong>ر</strong> گ<strong>ر</strong><strong>ا</strong>يش<strong>ا</strong>ت فلسفی <strong>ب</strong><strong>ر</strong><strong>ر</strong>سی ک<strong>ن</strong>يم.‏ <strong>ا</strong><strong>و</strong>ل مسئله <strong>ر</strong><strong>ا</strong><strong>ب</strong>طه م<strong>ا</strong>خ <strong>و</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>و</strong><strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>س <strong>ب</strong><strong>ا</strong> ک<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ت<br />

مط<strong>ر</strong>ح میش<strong>و</strong>د.‏<br />

<strong>ا</strong><strong>ن</strong>تق<strong>ا</strong>د <strong>ب</strong><strong>ر</strong> ک<strong>ا</strong><strong>ن</strong>تگ<strong>ر</strong><strong>ا</strong>ئی<br />

<strong>ا</strong>ز چ<strong>پ</strong> <strong>و</strong> <strong>ا</strong>ز <strong>ر</strong><strong>ا</strong>ست<br />

-١<br />

م<strong>ا</strong>خ <strong>و</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>و</strong><strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>س ه<strong>ر</strong> د<strong>و</strong> ح<strong>ر</strong>فه<strong>ء</strong> فلسفی خ<strong>و</strong>د <strong>ر</strong><strong>ا</strong> د<strong>ر</strong> س<strong>ا</strong>له<strong>ا</strong>ی هفت<strong>ا</strong>د ‏(ق<strong>ر</strong><strong>ن</strong> <strong>ن</strong><strong>و</strong>زدهم م)‏ <strong>و</strong>قتی –<br />

ف<strong>ر</strong>ي<strong>ا</strong>د مد <strong>ر</strong><strong>و</strong>ز محفله<strong>ا</strong>ی <strong>ا</strong>ست<strong>ا</strong>د م<strong>ا</strong>ٓ<strong>ب</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ه <strong>ا</strong>ٓلم<strong>ا</strong><strong>ن</strong> ‏"<strong>ب</strong><strong>ا</strong>زگشت <strong>ب</strong>ه ک<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ت!"‏ <strong>ب</strong><strong>و</strong>د،‏ ش<strong>ر</strong><strong>و</strong>ع ک<strong>ر</strong>د<strong>ن</strong>د،‏ <strong>و</strong> <strong>ب</strong>ه<br />

<strong>ر</strong><strong>ا</strong>ستی ه<strong>ر</strong> د<strong>و</strong> <strong>پ</strong><strong>ا</strong>يه گذ<strong>ا</strong><strong>ر</strong> <strong>ا</strong>م<strong>پ</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>ک<strong>ر</strong>يتیسيسم،‏ تک<strong>ا</strong>مل فلسفی خ<strong>و</strong>د <strong>ر</strong><strong>ا</strong> <strong>ا</strong>ز ک<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ت ش<strong>ر</strong><strong>و</strong>ع ک<strong>ر</strong>د<strong>ن</strong>د.‏ م<strong>ا</strong>خ<br />

میگ<strong>و</strong>يد:‏ ‏"<strong>ا</strong>يده<strong>ا</strong>ٓليسم <strong>ا</strong><strong>ن</strong>تق<strong>ا</strong>دی <strong>ا</strong><strong>و</strong> ‏(ک<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ت)‏ <strong>ن</strong>قطه ش<strong>ر</strong><strong>و</strong>ع تم<strong>ا</strong>می <strong>ا</strong><strong>ن</strong>ديشه <strong>ا</strong><strong>ن</strong>تق<strong>ا</strong>دی م<strong>ن</strong> <strong>ب</strong><strong>و</strong>د،‏ <strong>و</strong> م<strong>ن</strong> <strong>ب</strong><strong>ا</strong><br />

عميقت<strong>ر</strong>ي<strong>ن</strong> س<strong>پ</strong><strong>ا</strong>سگز<strong>ا</strong><strong>ر</strong>ی <strong>ب</strong>ه <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ذع<strong>ا</strong><strong>ن</strong> میک<strong>ن</strong>م.‏ <strong>ا</strong>م<strong>ا</strong>ّ‏ غي<strong>ر</strong> ممک<strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ست <strong>ب</strong>ه <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> م<strong>و</strong>ٔم<strong>ن</strong> <strong>ب</strong><strong>ا</strong>قی م<strong>ا</strong><strong>ن</strong>د.‏ <strong>ب</strong>ه<br />

ز<strong>و</strong>دی م<strong>ن</strong> <strong>ب</strong>ه <strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong><strong>ا</strong>ت <strong>ب</strong><strong>ر</strong>کلی <strong>ب</strong><strong>ر</strong>گشتم...‏ ‏(<strong>و</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong><strong>و</strong>قت)‏ <strong>ب</strong>ه <strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong><strong>ا</strong>تی هم<strong>ا</strong><strong>ن</strong><strong>ن</strong>د <strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong><strong>ا</strong>ت هي<strong>و</strong>م <strong>ر</strong>سيدم...‏ <strong>و</strong><br />

حتی <strong>ا</strong>م<strong>ر</strong><strong>و</strong>ز م<strong>ن</strong> <strong>ن</strong>میت<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>م <strong>ب</strong><strong>ر</strong>کلی <strong>و</strong> هي<strong>و</strong>م <strong>ر</strong><strong>ا</strong> متفک<strong>ر</strong>ي<strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ست<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ر</strong>ت<strong>ر</strong>ی <strong>ن</strong>س<strong>ب</strong>ت <strong>ب</strong>ه ک<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ت <strong>ن</strong>د<strong>ا</strong><strong>ن</strong>م."‏ ‏("تحليل<br />

<strong>ا</strong>حس<strong>ا</strong>سه<strong>ا</strong>"،‏ صفحه ٢٩٢)<br />

م<strong>ا</strong>خ <strong>ب</strong>ه <strong>ر</strong><strong>و</strong>ش<strong>ن</strong>ی چ<strong>ن</strong>ي<strong>ن</strong> <strong>ا</strong>عت<strong>ر</strong><strong>ا</strong>ف میک<strong>ن</strong>د که <strong>ب</strong><strong>ا</strong> ش<strong>ر</strong><strong>و</strong>ع <strong>ا</strong>ز ک<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ت <strong>ب</strong>ه ز<strong>و</strong>دی خط هي<strong>و</strong>م <strong>و</strong> <strong>ب</strong><strong>ر</strong>کلی <strong>ر</strong><strong>ا</strong><br />

د<strong>ن</strong><strong>ب</strong><strong>ا</strong>ل ک<strong>ر</strong>د.‏ <strong>ب</strong>ه <strong>ا</strong>ٓ<strong>و</strong><strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>س <strong>ب</strong><strong>ر</strong>گ<strong>ر</strong>ديم.‏<br />

<strong>ا</strong>ٓ<strong>و</strong><strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>س د<strong>ر</strong> مقدمه<strong>ا</strong>ی <strong>ب</strong><strong>ر</strong> ‏"<strong>ن</strong>قد تج<strong>ر</strong><strong>ب</strong>ه مطلق"‏ (١٨٧۶) خ<strong>و</strong>د،‏ د<strong>ر</strong> <strong>پ</strong>يش گفت<strong>ا</strong><strong>ر</strong> <strong>ب</strong>ي<strong>ا</strong><strong>ن</strong> میک<strong>ن</strong>د که<br />

‏(<strong>ن</strong>قد تج<strong>ر</strong><strong>ب</strong>ه مطلق)‏ <strong>ن</strong>ش<strong>ا</strong><strong>ن</strong> ده<strong>ن</strong>ده <strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong> <strong>ا</strong><strong>و</strong> <strong>ن</strong>س<strong>ب</strong>ت <strong>ب</strong>ه<br />

کلم<strong>ا</strong>ت<br />

‏"<strong>ن</strong>ق<strong>ا</strong>دی عقل مطلق"‏ ک<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ت <strong>و</strong> ‏"<strong>ا</strong>ل<strong>ب</strong>ته يک <strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong> <strong>ا</strong>ٓشتی <strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>پ</strong>ذي<strong>ر</strong>"‏ <strong>ن</strong>س<strong>ب</strong>ت <strong>ب</strong>ه ک<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ت مي<strong>ب</strong><strong>ا</strong>شد.‏ ‏(چ<strong>ا</strong><strong>پ</strong><br />

،١٨٧۶<br />

٨٤<br />

Kritik der reinen Erfahrung

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!