Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ...

Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ... Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ...

05.02.2015 Views

132 پديدهها در سلسلهای متداوم،‏ تنها به مثابه شکلی برای هماهنگ کردن تجربه در نظر میگيرد."‏ ‏("از روان شناسی جامعه"،‏ صفحه بوگدانف يا نمیدانست،‏ يا نمیپذيرفت که اين پوزيتيويسم مدرن آگنوستیسيسم است و اين که ضرورت عينی طبيعت را که مقدم بر،‏ و خارج از،‏ ‏"معرفت"‏ و انسان وجود دارد،‏ نفی میکند.‏ او از روی ايمان آن چه را که فلاسفه آلمانی،‏ ‏"پوزيتيويسم مدرن"‏ میخوانند پذيرفت.‏ سرانجام بوگدانف در سال وقتی که کليه مراحل قبلی و مرحله امپريوکريتیسيسم را پشت سر گذاشت،‏ و به مرحله امپريومونيسم رسيده بود،‏ نوشت:‏ ‏"قوانين به حوزه تجربه متعلق نيستند...‏ در آن داده نمیشوند،‏ بلکه توسط انديشه به عنوان وسيله برای سازمان دادن تجربه،‏ وسيلهای برای هماهنگ ساختن آن در يک کل متناسب،‏ به وجود آمدهاند."‏ ‏("امپريومونيسم"‏ ۴٠) ‏"قوانين تجريدات معرفتاند!‏ و قوانين فيزيکی همان اندازه خواص اندک فيزيکی دارند که قوانين روانی خواص روانی دارند."‏ ‏(همانجا)‏ و بنابراين،‏ اين قانون که زمستان به دنبال پائيز میآيد و بهار به دنبال زمستان،‏ توسط تجربه به ما داده نشده،‏ بلکه توسط انديشه به عنوان وسيلهای برای سازمان يافتن،‏ هماهنگ کردن،‏ هم نوا ساختن...‏ چی با چی به وجود آمده است،‏ رفيق بوگدانف؟ ‏"امپريومونيسم تنها از آن رو امکان پذير است که معرفت به نحوی فعال تجربه را هماهنگ میکند،‏ تضادهای بی پايان آن را از ميان میبرد،‏ برای آن اشکال سازمان يافته،‏ جهان شمول به وجود میآورد."‏ ‏(صفحه اين درست نيست.‏ اين ايده که معرفت میتواند اشکال جهان شمول ‏"به وجود آورد"،‏ به جای بی نظمی ابتدائی،‏ نظم بياورد و غيره،‏ ايده فلسفه ايدهآليستی است.‏ جهان،‏ ماده در حرکت در انطباق با قانون است و معرفت ما،‏ به عنوان عالیترين محصول طبيعت،‏ در وضعی است که تنها اين قانونمندی را منعکس میکند.‏ به طور مختصر،‏ ماخيستهای ما با قبول کورکورانه استادان مرتجع ‏"متأخر"‏ اشتباهاً‏ اگنوستیسيسم کانتی و هيومی را درباره مسئله عليت تکرار میکنند و توجه نمیکنند که يا اين نظريهها در تضاد مطلق با مارکسيسم،‏ يعنی ماترياليسماند،‏ يا آنها خود در يک سراشيبی به طرف ايدهآليسم میغلطند.‏ ١٩٠۵ (٢٠٧ ١، صفحه (۵٧ ۴- ‏"اصل اقتصاد در تفکر"‏ و مسئله ‏"وحدت در جهان"‏ ‏"اصل ‏’صرف حداقل انرژی‘‏ که ماخ،‏ آوناريوس و ديگران آن را پايه تئوری شناخت قرار میدهند...‏ بی چون و چرا يک گرايش مارکسيستی در علم شناخت است."‏ بازارف در صفحه ۶٩ ‏"مطالعاتی در..."‏ چنين میگويد:‏ مارکس نظريه ‏"اقتصاد"ی دارد؛ ماخ يک نظر ‏"اقتصاد"ی دارد.‏ آيا واقعا ‏"شک ناپذير"‏ وجود دارد؟ است که بين اين دو رد پائی از يک پيوستگی در اثر آوناريوس (Zusammenhang)

فصل سوم 133 Philosophie als Denken der Welt gemaess dem Prinzip den kleinsten (١٨٧۶) Kraftmasses همان طور که ديدهايم اين ‏"اصل"‏ را چنان به کار میبرد که به اسم ‏"اقتصاد انديشه"‏ اعلام میشود که تنها احساس وجود دارد.‏ عليت و ‏"جوهر"‏ ‏(کلمهای که آقايان استادان ‏"به خاطر اهميت"‏ به کلمه روشنتر و دقيقتر:‏ ماده ترجيح میدهند)‏ تحت همان عنوان اقتصاد ‏"حذف شده"‏ اعلام گشتهاند.‏ بدين ترتيب تنها احساس بدون ماده و انديشه بدون مغز پيدا میکنيم.‏ اين مهمل گوئی محض کوششی است برای قاچاقی وارد کردن ايدهآليسم ذهنی تحت لوائی تازه.‏ همان طور که ديدهايم اين امر که خصيصه اين کار عمده در ‏"اقتصاد انديشه"‏ مشهور چنان ‏(کوششی برای قاچاقی وارد کردن ايدهآليسم ذهنی م)است،‏ عموماً‏ در ادبيات فلسفی تصديق شده است.‏ اين امر که ماخيستهای ما به ايدهآليسم ذهنی زير پرچم ‏"نوين"‏ توجه نکردهاند واقعيتی است که به حوزه کنجکاویها تعلق دارد.‏ ماخ در ‏"تحليل احساسها"‏ ‏(ترجمه روسی صفحه دفعتاً‏ به اثر سال خود درباره اين مسئله رجوع میکند.‏ و اين اثر،‏ همان طور که ديدهايم،‏ ديدگاه ذهنیگرائی خالص را تشريح میکند و جهان را به احساسها تقليل میدهد.‏ بنابراين هر دو اثر اساسی که اين ‏"اصل"‏ مشهور را در فلسفه معرفی میکنند،‏ ايدهآليسم را تشريح میکنند!‏ دليل اين چيست؟ دليل اين آن است که اگر اصل اقتصاد انديشه واقعاً‏ پايه تئوری شناخت نهاده شده باشد،‏ به هيچ چيز مگر ايدهآليسم ذهنی نمیانجامد.‏ بی چون و چرا اين ‏"اقتصادیتر"‏ است که من ‏"فکر کنم"‏ تنها من و احساسهای من وجود دارند،‏ البته اگر ما بخواهيم اين مفهوم غير عقلانی را در شناخت وارد کنيم.‏ اين که ‏"فکر کنيم"‏ اتم تقسيم ناپذير است ‏"اقتصادیتر"‏ است،‏ از آنکه فکر کنيم از الکترونهای مثبت و منفی تشکيل شده است؟ اين که فکر کنيم انقلاب بورژوازی روسيه توسط ليبرالها رهبری شود ‏"اقتصادیتر"‏ است از آن که عليه ليبرالها رهبری شود؟ آدم فقط بايد اين سئوال را مطرح کند تا بطالت و ذهنگرائی کاربرد مقوله ‏"اقتصاد انديشه"‏ را در اين جا بفهمد.‏ انديشه انسانی تنها زمانی ‏"اقتصادی"‏ است که به درستی حقيقت عينی را منعکس کند و معيار اين درستی پراتيک،‏ تجربه و صنعت است.‏ شخص فقط با نفی واقعيت عينی،‏ يعنی با نفی اصول مارکسيسم میتواند جداً‏ از اقتصاد انديشه در تئوری شناخت صحبت کند.‏ اگر به کارهای بعدی ماخ برگرديم در آنها تفسيری از اين اصل برجسته خواهيم يافت که به ايده مورد غالباً‏ به نفی کامل آن منتهی میشود.‏ به عنوان مثال ماخ در علاقهاش ‏"طبيعت اقتصادی"‏ علم برمیگردد ‏(چاپ دوم آلمانی.‏ صفحه اماّ‏ آن جا او اضافه میکند که ما به يک فعاليت دست میزنيم اماّ‏ نه به خاطر خود آن فعاليت ‏(صفحه ‎٣۶۶‎؛ تکرار شده در صفحه ٣٩١): ‏"هدف فعاليت علمی عرضه کاملترين...،‏ متينترين...‏ تصوير ممکن از جهان است."‏ ‏(صفحه اگر چنين است،‏ ‏"اصل اقتصاد"‏ نه تنها از اساس شناخت،‏ بلکه واقعاً‏ از کل شناخت خارج میشود.‏ وقتی کسی میگويد که هدف علم عرضه يک تصوير حقيقی ‏(متين اين جا کاملاً‏ چنين است)‏ از جهان است،‏ دارد نقطه نظر ماترياليستی را تکرار ١٨٧٢ – Wärmelehre (٣۶۶ (۴٩ (٣۶۶

132<br />

<strong>پ</strong>ديدهه<strong>ا</strong> د<strong>ر</strong> سلسله<strong>ا</strong>ی متد<strong>ا</strong><strong>و</strong>م،‏ ت<strong>ن</strong>ه<strong>ا</strong> <strong>ب</strong>ه مث<strong>ا</strong><strong>ب</strong>ه شکلی <strong>ب</strong><strong>ر</strong><strong>ا</strong>ی هم<strong>ا</strong>ه<strong>ن</strong>گ ک<strong>ر</strong>د<strong>ن</strong> تج<strong>ر</strong><strong>ب</strong>ه د<strong>ر</strong> <strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong> میگي<strong>ر</strong>د."‏<br />

‏("<strong>ا</strong>ز <strong>ر</strong><strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong> ش<strong>ن</strong><strong>ا</strong>سی ج<strong>ا</strong>معه"،‏ صفحه <strong>ب</strong><strong>و</strong>گد<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ف ي<strong>ا</strong> <strong>ن</strong>مید<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ست،‏ ي<strong>ا</strong> <strong>ن</strong>می<strong>پ</strong>ذي<strong>ر</strong>فت که <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong><br />

<strong>پ</strong><strong>و</strong>زيتي<strong>و</strong>يسم مد<strong>ر</strong><strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ٓگ<strong>ن</strong><strong>و</strong>ستیسيسم <strong>ا</strong>ست <strong>و</strong> <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> که ض<strong>ر</strong><strong>و</strong><strong>ر</strong>ت عي<strong>ن</strong>ی ط<strong>ب</strong>يعت <strong>ر</strong><strong>ا</strong> که مقدم <strong>ب</strong><strong>ر</strong>،‏ <strong>و</strong> خ<strong>ا</strong><strong>ر</strong>ج<br />

<strong>ا</strong>ز،‏ ‏"مع<strong>ر</strong>فت"‏ <strong>و</strong> <strong>ا</strong><strong>ن</strong>س<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د د<strong>ا</strong><strong>ر</strong>د،‏ <strong>ن</strong>فی میک<strong>ن</strong>د.‏ <strong>ا</strong><strong>و</strong> <strong>ا</strong>ز <strong>ر</strong><strong>و</strong>ی <strong>ا</strong>يم<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> چه <strong>ر</strong><strong>ا</strong> که فل<strong>ا</strong>سفه <strong>ا</strong>ٓلم<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ی،‏<br />

‏"<strong>پ</strong><strong>و</strong>زيتي<strong>و</strong>يسم مد<strong>ر</strong><strong>ن</strong>"‏ میخ<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong><strong>ن</strong>د <strong>پ</strong>ذي<strong>ر</strong>فت.‏ س<strong>ر</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ج<strong>ا</strong>م <strong>ب</strong><strong>و</strong>گد<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ف د<strong>ر</strong> س<strong>ا</strong>ل <strong>و</strong>قتی که کليه م<strong>ر</strong><strong>ا</strong>حل<br />

ق<strong>ب</strong>لی <strong>و</strong> م<strong>ر</strong>حله <strong>ا</strong>م<strong>پ</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>ک<strong>ر</strong>يتیسيسم <strong>ر</strong><strong>ا</strong> <strong>پ</strong>شت س<strong>ر</strong> گذ<strong>ا</strong>شت،‏ <strong>و</strong> <strong>ب</strong>ه م<strong>ر</strong>حله <strong>ا</strong>م<strong>پ</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>م<strong>و</strong><strong>ن</strong>يسم <strong>ر</strong>سيده <strong>ب</strong><strong>و</strong>د،‏<br />

<strong>ن</strong><strong>و</strong>شت:‏ ‏"ق<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ي<strong>ن</strong> <strong>ب</strong>ه ح<strong>و</strong>زه تج<strong>ر</strong><strong>ب</strong>ه متعلق <strong>ن</strong>يست<strong>ن</strong>د...‏ د<strong>ر</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> د<strong>ا</strong>ده <strong>ن</strong>میش<strong>و</strong><strong>ن</strong>د،‏ <strong>ب</strong>لکه ت<strong>و</strong>سط <strong>ا</strong><strong>ن</strong>ديشه <strong>ب</strong>ه<br />

ع<strong>ن</strong><strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>و</strong>سيله <strong>ب</strong><strong>ر</strong><strong>ا</strong>ی س<strong>ا</strong>زم<strong>ا</strong><strong>ن</strong> د<strong>ا</strong>د<strong>ن</strong> تج<strong>ر</strong><strong>ب</strong>ه،‏ <strong>و</strong>سيله<strong>ا</strong>ی <strong>ب</strong><strong>ر</strong><strong>ا</strong>ی هم<strong>ا</strong>ه<strong>ن</strong>گ س<strong>ا</strong>خت<strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> د<strong>ر</strong> يک کل مت<strong>ن</strong><strong>ا</strong>س<strong>ب</strong>،‏<br />

<strong>ب</strong>ه <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د <strong>ا</strong>ٓمده<strong>ا</strong><strong>ن</strong>د."‏ ‏("<strong>ا</strong>م<strong>پ</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>م<strong>و</strong><strong>ن</strong>يسم"‏ ۴٠) ‏"ق<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ي<strong>ن</strong> تج<strong>ر</strong>يد<strong>ا</strong>ت مع<strong>ر</strong>فت<strong>ا</strong><strong>ن</strong>د!‏ <strong>و</strong> ق<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ي<strong>ن</strong><br />

فيزيکی هم<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>ا</strong><strong>ن</strong>د<strong>ا</strong>زه خ<strong>و</strong><strong>ا</strong>ص <strong>ا</strong><strong>ن</strong>دک فيزيکی د<strong>ا</strong><strong>ر</strong><strong>ن</strong>د که ق<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ي<strong>ن</strong> <strong>ر</strong><strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ی خ<strong>و</strong><strong>ا</strong>ص <strong>ر</strong><strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ی د<strong>ا</strong><strong>ر</strong><strong>ن</strong>د."‏<br />

‏(هم<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ج<strong>ا</strong>)‏<br />

<strong>و</strong> <strong>ب</strong><strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>ب</strong><strong>ر</strong><strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong>،‏ <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> ق<strong>ا</strong><strong>ن</strong><strong>و</strong><strong>ن</strong> که زمست<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>ب</strong>ه د<strong>ن</strong><strong>ب</strong><strong>ا</strong>ل <strong>پ</strong><strong>ا</strong>ئيز می<strong>ا</strong>ٓيد <strong>و</strong> <strong>ب</strong>ه<strong>ا</strong><strong>ر</strong> <strong>ب</strong>ه د<strong>ن</strong><strong>ب</strong><strong>ا</strong>ل زمست<strong>ا</strong><strong>ن</strong>،‏ ت<strong>و</strong>سط<br />

تج<strong>ر</strong><strong>ب</strong>ه <strong>ب</strong>ه م<strong>ا</strong> د<strong>ا</strong>ده <strong>ن</strong>شده،‏ <strong>ب</strong>لکه ت<strong>و</strong>سط <strong>ا</strong><strong>ن</strong>ديشه <strong>ب</strong>ه ع<strong>ن</strong><strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>و</strong>سيله<strong>ا</strong>ی <strong>ب</strong><strong>ر</strong><strong>ا</strong>ی س<strong>ا</strong>زم<strong>ا</strong><strong>ن</strong> ي<strong>ا</strong>فت<strong>ن</strong>،‏ هم<strong>ا</strong>ه<strong>ن</strong>گ<br />

ک<strong>ر</strong>د<strong>ن</strong>،‏ هم <strong>ن</strong><strong>و</strong><strong>ا</strong> س<strong>ا</strong>خت<strong>ن</strong>...‏ چی <strong>ب</strong><strong>ا</strong> چی <strong>ب</strong>ه <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د <strong>ا</strong>ٓمده <strong>ا</strong>ست،‏ <strong>ر</strong>فيق <strong>ب</strong><strong>و</strong>گد<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ف؟<br />

‏"<strong>ا</strong>م<strong>پ</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>م<strong>و</strong><strong>ن</strong>يسم ت<strong>ن</strong>ه<strong>ا</strong> <strong>ا</strong>ز <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> <strong>ر</strong><strong>و</strong> <strong>ا</strong>مک<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>پ</strong>ذي<strong>ر</strong> <strong>ا</strong>ست که مع<strong>ر</strong>فت <strong>ب</strong>ه <strong>ن</strong>ح<strong>و</strong>ی فع<strong>ا</strong>ل تج<strong>ر</strong><strong>ب</strong>ه <strong>ر</strong><strong>ا</strong> هم<strong>ا</strong>ه<strong>ن</strong>گ<br />

میک<strong>ن</strong>د،‏ تض<strong>ا</strong>ده<strong>ا</strong>ی <strong>ب</strong>ی <strong>پ</strong><strong>ا</strong>ي<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> <strong>ر</strong><strong>ا</strong> <strong>ا</strong>ز مي<strong>ا</strong><strong>ن</strong> می<strong>ب</strong><strong>ر</strong>د،‏ <strong>ب</strong><strong>ر</strong><strong>ا</strong>ی <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> <strong>ا</strong>شک<strong>ا</strong>ل س<strong>ا</strong>زم<strong>ا</strong><strong>ن</strong> ي<strong>ا</strong>فته،‏ جه<strong>ا</strong><strong>ن</strong> شم<strong>و</strong>ل <strong>ب</strong>ه<br />

<strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د می<strong>ا</strong>ٓ<strong>و</strong><strong>ر</strong>د."‏ ‏(صفحه <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> د<strong>ر</strong>ست <strong>ن</strong>يست.‏ <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> <strong>ا</strong>يده که مع<strong>ر</strong>فت میت<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>د <strong>ا</strong>شک<strong>ا</strong>ل جه<strong>ا</strong><strong>ن</strong><br />

شم<strong>و</strong>ل ‏"<strong>ب</strong>ه <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د <strong>ا</strong>ٓ<strong>و</strong><strong>ر</strong>د"،‏ <strong>ب</strong>ه ج<strong>ا</strong>ی <strong>ب</strong>ی <strong>ن</strong>ظمی <strong>ا</strong><strong>ب</strong>تد<strong>ا</strong>ئی،‏ <strong>ن</strong>ظم <strong>ب</strong>ي<strong>ا</strong><strong>و</strong><strong>ر</strong>د <strong>و</strong> غي<strong>ر</strong>ه،‏ <strong>ا</strong>يده فلسفه <strong>ا</strong>يده<strong>ا</strong>ٓليستی<br />

<strong>ا</strong>ست.‏ جه<strong>ا</strong><strong>ن</strong>،‏ م<strong>ا</strong>ده د<strong>ر</strong> ح<strong>ر</strong>کت د<strong>ر</strong> <strong>ا</strong><strong>ن</strong>ط<strong>ب</strong><strong>ا</strong>ق <strong>ب</strong><strong>ا</strong> ق<strong>ا</strong><strong>ن</strong><strong>و</strong><strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ست <strong>و</strong> مع<strong>ر</strong>فت م<strong>ا</strong>،‏ <strong>ب</strong>ه ع<strong>ن</strong><strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong> ع<strong>ا</strong>لیت<strong>ر</strong>ي<strong>ن</strong><br />

محص<strong>و</strong>ل ط<strong>ب</strong>يعت،‏ د<strong>ر</strong> <strong>و</strong>ضعی <strong>ا</strong>ست که ت<strong>ن</strong>ه<strong>ا</strong> <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> ق<strong>ا</strong><strong>ن</strong><strong>و</strong><strong>ن</strong>م<strong>ن</strong>دی <strong>ر</strong><strong>ا</strong> م<strong>ن</strong>عکس میک<strong>ن</strong>د.‏<br />

<strong>ب</strong>ه ط<strong>و</strong><strong>ر</strong> مختص<strong>ر</strong>،‏ م<strong>ا</strong>خيسته<strong>ا</strong>ی م<strong>ا</strong> <strong>ب</strong><strong>ا</strong> ق<strong>ب</strong><strong>و</strong>ل ک<strong>و</strong><strong>ر</strong>ک<strong>و</strong><strong>ر</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ه <strong>ا</strong>ست<strong>ا</strong>د<strong>ا</strong><strong>ن</strong> م<strong>ر</strong>تجع ‏"مت<strong>ا</strong>ٔخ<strong>ر</strong>"‏ <strong>ا</strong>شت<strong>ب</strong><strong>ا</strong>ه<strong>ا</strong>ً‏<br />

<strong>ا</strong>گ<strong>ن</strong><strong>و</strong>ستیسيسم ک<strong>ا</strong><strong>ن</strong>تی <strong>و</strong> هي<strong>و</strong>می <strong>ر</strong><strong>ا</strong> د<strong>ر</strong><strong>ب</strong><strong>ا</strong><strong>ر</strong>ه مسئله عليت تک<strong>ر</strong><strong>ا</strong><strong>ر</strong> میک<strong>ن</strong><strong>ن</strong>د <strong>و</strong> ت<strong>و</strong>جه <strong>ن</strong>میک<strong>ن</strong><strong>ن</strong>د که ي<strong>ا</strong> <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong><br />

<strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong>يهه<strong>ا</strong> د<strong>ر</strong> تض<strong>ا</strong>د مطلق <strong>ب</strong><strong>ا</strong> م<strong>ا</strong><strong>ر</strong>کسيسم،‏ يع<strong>ن</strong>ی م<strong>ا</strong>ت<strong>ر</strong>ي<strong>ا</strong>ليسم<strong>ا</strong><strong>ن</strong>د،‏ ي<strong>ا</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong>ه<strong>ا</strong> خ<strong>و</strong>د د<strong>ر</strong> يک س<strong>ر</strong><strong>ا</strong>شي<strong>ب</strong>ی <strong>ب</strong>ه<br />

ط<strong>ر</strong>ف <strong>ا</strong>يده<strong>ا</strong>ٓليسم میغلط<strong>ن</strong>د.‏<br />

١٩٠۵<br />

(٢٠٧<br />

١، صفحه<br />

(۵٧<br />

۴- ‏"<strong>ا</strong>صل <strong>ا</strong>قتص<strong>ا</strong>د د<strong>ر</strong> تفک<strong>ر</strong>"‏<br />

<strong>و</strong> مسئله ‏"<strong>و</strong>حدت د<strong>ر</strong> جه<strong>ا</strong><strong>ن</strong>"‏<br />

‏"<strong>ا</strong>صل ‏’ص<strong>ر</strong>ف حد<strong>ا</strong>قل <strong>ا</strong><strong>ن</strong><strong>ر</strong>ژی‘‏ که م<strong>ا</strong>خ،‏ <strong>ا</strong>ٓ<strong>و</strong><strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>س <strong>و</strong> ديگ<strong>ر</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> <strong>ر</strong><strong>ا</strong> <strong>پ</strong><strong>ا</strong>يه تئ<strong>و</strong><strong>ر</strong>ی ش<strong>ن</strong><strong>ا</strong>خت ق<strong>ر</strong><strong>ا</strong><strong>ر</strong><br />

میده<strong>ن</strong>د...‏ <strong>ب</strong>ی چ<strong>و</strong><strong>ن</strong> <strong>و</strong> چ<strong>ر</strong><strong>ا</strong> يک گ<strong>ر</strong><strong>ا</strong>يش م<strong>ا</strong><strong>ر</strong>کسيستی د<strong>ر</strong> علم ش<strong>ن</strong><strong>ا</strong>خت <strong>ا</strong>ست."‏<br />

<strong>ب</strong><strong>ا</strong>ز<strong>ا</strong><strong>ر</strong>ف د<strong>ر</strong> صفحه ۶٩ ‏"مط<strong>ا</strong>لع<strong>ا</strong>تی د<strong>ر</strong>..."‏ چ<strong>ن</strong>ي<strong>ن</strong> میگ<strong>و</strong>يد:‏<br />

م<strong>ا</strong><strong>ر</strong>کس <strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong>يه ‏"<strong>ا</strong>قتص<strong>ا</strong>د"ی د<strong>ا</strong><strong>ر</strong>د؛ م<strong>ا</strong>خ يک <strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong> ‏"<strong>ا</strong>قتص<strong>ا</strong>د"ی د<strong>ا</strong><strong>ر</strong>د.‏ <strong>ا</strong>ٓي<strong>ا</strong> <strong>و</strong><strong>ا</strong>قع<strong>ا</strong> ‏"شک <strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>پ</strong>ذي<strong>ر</strong>"‏<br />

<strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د د<strong>ا</strong><strong>ر</strong>د؟<br />

<strong>ا</strong>ست که <strong>ب</strong>ي<strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> د<strong>و</strong> <strong>ر</strong>د <strong>پ</strong><strong>ا</strong>ئی <strong>ا</strong>ز يک <strong>پ</strong>ي<strong>و</strong>ستگی<br />

د<strong>ر</strong> <strong>ا</strong>ث<strong>ر</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>و</strong><strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>ر</strong>ي<strong>و</strong>س<br />

(Zusammenhang)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!