Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ...
Share Embed Flag
Download ePaper

Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ...

Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ... Page 1 ا > ) ( Page 2 Page 3 3 ا پ ر از ب و ا ا و . ا. او ء ر ا ا داه . ا از رو ن ا ...

ofros.com
05.02.2015 Views

122 میکند.‏ خرد خدا پرستان طبيعت را به دو هستی تقسيم میکند:‏ روحی"‏ VII) ،Werke, Band ،١٩٠٣ صفحه – ٢۵ (۵١٨ يکی مادی و ديگری صوری يا فويرباخ قانونمندی عينی و عليت عينی در طبيعت را چنين بازمیشناسد که تنها با يک درستی تقريبی در ايدههای انسانی از نظم،‏ قانون و غيره منعکس شدهاند.‏ از نظر فويرباخ بازشناسی قانون عينی در طبيعت به طور جدائی ناپذيری با بازشناسی واقعيت عينی جهان خارجی،‏ اشياء،‏ اجسام،‏ اشيائی که توسط ذهن ما منعکس میشوند مربوط است.‏ نظرات فويرباخ به نحو استواری ماترياليستی هستند.‏ کليه نظرات ديگر،‏ يا هر خط فلسفی ديگر در مورد مسئله عليت،‏ نفی قانونمندی عينی،‏ عليت و ضرورت عينی در طبيعت،‏ به درستی توسط فويرباخ به عنوان نظراتی که به خط ايمانگرائی تعلق دارند،‏ در نظر گرفته شده اند.‏ چون به راستی واضح است که خط ذهنیگرائی درباره مسئله عليت قياس نظم و ضرورت طبيعت نه از جهان عينی خارجی بلکه از شعور،‏ خرد،‏ منطق و غيره،‏ نه تنها خرد انسانی را از طبيعت میبُرد،‏ نه تنها اولی را در مقابل دومی قرار میدهد،‏ بلکه طبيعت را جزئی از خرد میسازد.‏ به جای آن که خرد را جزئی از طبيعت در نظر گيرد.‏ خط ذهنیگرائی در مورد مسئله عليت،‏ ايدهآليسم فلسفی ‏(که عليت هيومی و کانتی از اقسام آن هستند)‏ يعنی،‏ ايمانگرائی کمابيش ضعيفتر و رقيقتر است.‏ بازشناسی قانون عينی در طبيعت و اين بازشناسی که اين قانون با درستی تقريبی در مغز انسان منعکس شده،‏ ماترياليسم است.‏ در مورد انگلس اگر اشتباه نکنم،‏ او هيچ گاه نظر ماترياليستی خود را در مقابل ساير گرايشها در مورد مسئله خاص عليت قرار نداد.‏ او نيازی به اين نداشت،‏ چون قطعاً‏ خود را از همه آگنوستيکها بر سر مسئله اساسیتر واقعيت عينی جهان خارجی در کل،‏ جدا کرده بود.‏ اماّ‏ برای کسی که آثار فلسفی انگلس را بی دقت هم خوانده باشد بايد واضح باشد که انگلس حتی ذرهای شک را درباره وجود قانون،‏ عليت،‏ ضرورت عينی در طبيعت نمیپذيرد.‏ ما خود را به چند مثال محدود خواهيم کرد.‏ انگلس در بخش اول ‏"آنتی دورينگ"‏ میگويد:‏ برای آنکه وضع بخشهای ‏(تصوير کلی پديدههای جهانی)‏ را بفهميم بايد آنها را از ارتباط طبيعی يا تاريخیشان جدا کنيم و هر يک را جداگانه بررسی کنيم،‏ عليت،‏ طبيعت،‏ علتهای خاص،‏ معلولها و غيرهاش را جداگانه بررسی کنيم."‏ ‏(صفحه اين که اين ارتباط طبيعی،‏ اين ارتباط بين پديدههای طبيعی،‏ به نحوی عينی وجود دارد،‏ واضح است.‏ انگلس به ويژه بر نظر ديالکتيکی علت و معلول تأکيد میکند:‏ ‏"و،‏ به طريقی مشابه،‏ در میيابيم که علت و معلول مفاهيمی هستند که تنها در اعمالشان به موارد فردی صادقاند؛ اماّ‏ به مجرد آن که موارد فردی را در ارتباط کلیشان با گيتی به مثابه يک کل در نظر بگيريم،‏ در هم فرو میروند،‏ و وقتی که به آن عمل و عکسالعمل جهانشمول فکر میکنيم که در آن علتها و معلولها تا ابد جای خودر را عوض میکنند،‏ به نحوی که آن که اين جا و حالا معلول است،‏ آن جا و آن وقت علت میشود و به عکس،‏ پيچيده میگردند."‏ ‏(صفحه بنابراين درک انسان از علت و معلول هميشه تا حدی ارتباط عينی پديدههای طبيعت را ساده میکند،‏ آن را به طور تقريبی منعکس میسازد و به نحوی ساختگی اين يا آن جنبه يک پروسه جهانی واحد را جدا میکند.‏ انگلس میگويد:‏ اگر (natürlich) ٧١ (۶ – ۵ (٨

چ(‏ فصل سوم 123 میبينيم که قوانين انديشه با قوانين طبيعت مطابقاند،‏ اين زمانی کاملاً‏ قابل درک ميشود که در نظر بگيريم که خرد و شعور ‏"محصولات مغز انساناند و انسان خود يک محصول طبيعت."‏ البته ‏"محصولات مغز انسان،‏ که در تحليل نهائی محصولات طبيعت نيز هستند،‏ با بقيه در تضاد نيستند بلکه با آنها مطابقاند.‏ ارتباطات متقابل طبيعت شکی نيست که يک ارتباط متقابل طبيعی و عينی بين پديدههای جهان وجود دارد.‏ انگلس دائماً‏ از ‏"قوانين طبيعت"،‏ از ‏"ضرورتهای طبيعت"‏ (Naturnotwendigkeiten) صحبت میکند،‏ بدون آن که لازم بداند قضايای عمومًا شناخته شده ماترياليسم را توضيح میدهد.‏ در ‏"لودويگ فويرباخ"‏ نيز میخوانيم:‏ قوانين عمومی حرکت خواه در جهان خارجی و خواه در انديشه انسانی،‏ در ماهيت امر يکسانند،‏ ليکن از لحاظ بيان خود تا آن جا که ذهن انسان میتواند آنان را آگاهانه به کار ببندد متفاوتند.‏ در حالی که در طبيعت و تا کنون اکثراً‏ در تاريخ انسان نيز اين قوانين خود را به نحوی ناآگاهانه به شکل يک ضرورت خارجی در ميان رشتهای از تصادفات ظاهری اظهار میکنند."‏ ‏(صفحه و انگلس فلسفه طبيعی کهن را به خاطر آن که ‏"ارتباطات انگاری و خيالی"‏ را به جای ‏"ارتباطات متقابل طبيعی اماّ‏ هنوز ناشناخته ميگذارد"،‏ سرزنش میکند.‏ ‏(صفحه پذيرفتن حقيقت،‏ عليت و ضرورت عينی در طبيعت توسط انگلس کاملاً‏ واضح است،‏ هم چنان که تأکيد او بر خصيصه نسبی انعکاسهای تقريبی ما،‏ يعنی انسان از اين قانون در جنبههای گوناگون آن.‏ پيش از آن که به ديتزگن برسيم بايد در يکی از انحرافات بيشمار ماخيستهای خود دقت کنيم.‏ يکی از نويسندگان ‏"مطالعاتی ‏’در‘‏ فلسفه مارکسيسم"‏ آقای گلفوند به ما میگويد:‏ ‏"نکات اساسی جهان بينی ديتزگن میتوانند در تزهای زير جمع بندی شوند:...‏ وابستگی علّی که ما به اشياء نسبت میدهيم در واقع در خود آن اشياء وجود ندارد"‏ ‏(صفحه اين مهمل گوئی محض است.‏ آقای گلفوند که نظرات خودش يک اغتشاش واقعی از ماترياليسم و آگنوستیسيسم است،‏ بی شرمانه ژ.‏ ديتزگن را تحريف کرده است.‏ البته ما میتوانيم اغتشاش،‏ بی دقتی و خطاهای بسياری در ديتزگن پيدا کنيم،‏ نظير خطاهائی که قلبهای ماخيستها را شاد کرده و ماترياليستها را مجبور کرده تا ديتزگن را فيلسوفی در نظر بگيرند که کاملاً‏ استوار نيست.‏ اماّ‏ به ژ.‏ ديتزگن ماترياليست نفی مستقيم نظر ماترياليستی عليت را نسبت دادن.‏ تنها از يک گلفوند،‏ تنها از ماخيستهای روسی برمیآيد.‏ ديتزگن در ‏"ماهيت کارکردهای ذهن انسان"‏ اپ آلمانی،‏ میگويد:‏ ‏"معرفت علمی عينی نه با ايمان و گمان،‏ بلکه با تجربه و استقراء،‏ نه از پيش بلکه از پس به دنبال علتها میگردد.‏ علم طبيعی نه در خارج يا پشت پديدهها بلکه در درون يا به کمک آنها به دنبال علتها میگردد."‏ ‏(صفحه ٩۴) ‏"علتها محصولات قوه تفکراند.‏ ليکن آنها محصولات خالص آن نيستند،‏ بلکه توسط آن در ارتباط با ماتريال حسی به وجود آمدهاند.‏ اين ماتريال حسی به علتهائی که به اين طريق به دست آمدهاند،‏ وجود عينیشان -٩ ،(٢۴٨ (١٩٠٣ (a priori) – ٩۵ (Naturzusammenhang) (٣٨ ..." ٧٣ (۴٢ ٧٢ (٢٢) (aposteriori)

چ(‏<br />

فصل س<strong>و</strong>م 123<br />

می<strong>ب</strong>ي<strong>ن</strong>يم که ق<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ي<strong>ن</strong> <strong>ا</strong><strong>ن</strong>ديشه <strong>ب</strong><strong>ا</strong> ق<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ي<strong>ن</strong> ط<strong>ب</strong>يعت مط<strong>ا</strong><strong>ب</strong>ق<strong>ا</strong><strong>ن</strong>د،‏ <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> زم<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ی ک<strong>ا</strong>مل<strong>ا</strong>ً‏ ق<strong>ا</strong><strong>ب</strong>ل د<strong>ر</strong>ک ميش<strong>و</strong>د که د<strong>ر</strong><br />

<strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong> <strong>ب</strong>گي<strong>ر</strong>يم که خ<strong>ر</strong>د <strong>و</strong> شع<strong>و</strong><strong>ر</strong> ‏"محص<strong>و</strong>ل<strong>ا</strong>ت مغز <strong>ا</strong><strong>ن</strong>س<strong>ا</strong><strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>د <strong>و</strong> <strong>ا</strong><strong>ن</strong>س<strong>ا</strong><strong>ن</strong> خ<strong>و</strong>د يک محص<strong>و</strong>ل ط<strong>ب</strong>يعت."‏<br />

<strong>ا</strong>ل<strong>ب</strong>ته ‏"محص<strong>و</strong>ل<strong>ا</strong>ت مغز <strong>ا</strong><strong>ن</strong>س<strong>ا</strong><strong>ن</strong>،‏ که د<strong>ر</strong> تحليل <strong>ن</strong>ه<strong>ا</strong>ئی محص<strong>و</strong>ل<strong>ا</strong>ت ط<strong>ب</strong>يعت <strong>ن</strong>يز هست<strong>ن</strong>د،‏ <strong>ب</strong><strong>ا</strong> <strong>ب</strong>قيه<br />

د<strong>ر</strong> تض<strong>ا</strong>د <strong>ن</strong>يست<strong>ن</strong>د <strong>ب</strong>لکه <strong>ب</strong><strong>ا</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong>ه<strong>ا</strong> مط<strong>ا</strong><strong>ب</strong>ق<strong>ا</strong><strong>ن</strong>د.‏<br />

<strong>ا</strong><strong>ر</strong>ت<strong>ب</strong><strong>ا</strong>ط<strong>ا</strong>ت متق<strong>ا</strong><strong>ب</strong>ل ط<strong>ب</strong>يعت<br />

شکی <strong>ن</strong>يست که يک <strong>ا</strong><strong>ر</strong>ت<strong>ب</strong><strong>ا</strong>ط متق<strong>ا</strong><strong>ب</strong>ل ط<strong>ب</strong>يعی <strong>و</strong> عي<strong>ن</strong>ی <strong>ب</strong>ي<strong>ن</strong> <strong>پ</strong>ديدهه<strong>ا</strong>ی جه<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د د<strong>ا</strong><strong>ر</strong>د.‏<br />

<strong>ا</strong><strong>ن</strong>گلس د<strong>ا</strong>ئم<strong>ا</strong>ً‏ <strong>ا</strong>ز ‏"ق<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ي<strong>ن</strong> ط<strong>ب</strong>يعت"،‏ <strong>ا</strong>ز ‏"ض<strong>ر</strong><strong>و</strong><strong>ر</strong>ته<strong>ا</strong>ی ط<strong>ب</strong>يعت"‏ (Naturnotwendigkeiten)<br />

صح<strong>ب</strong>ت میک<strong>ن</strong>د،‏ <strong>ب</strong>د<strong>و</strong><strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> که ل<strong>ا</strong>زم <strong>ب</strong>د<strong>ا</strong><strong>ن</strong>د قض<strong>ا</strong>ي<strong>ا</strong>ی عم<strong>و</strong>مً<strong>ا</strong> ش<strong>ن</strong><strong>ا</strong>خته شده م<strong>ا</strong>ت<strong>ر</strong>ي<strong>ا</strong>ليسم <strong>ر</strong><strong>ا</strong> ت<strong>و</strong>ضيح<br />

میدهد.‏<br />

د<strong>ر</strong> ‏"ل<strong>و</strong>د<strong>و</strong>يگ ف<strong>و</strong>ي<strong>ر</strong><strong>ب</strong><strong>ا</strong>خ"‏ <strong>ن</strong>يز میخ<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>يم:‏ ق<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ي<strong>ن</strong> عم<strong>و</strong>می ح<strong>ر</strong>کت خ<strong>و</strong><strong>ا</strong>ه د<strong>ر</strong> جه<strong>ا</strong><strong>ن</strong> خ<strong>ا</strong><strong>ر</strong>جی <strong>و</strong><br />

خ<strong>و</strong><strong>ا</strong>ه د<strong>ر</strong> <strong>ا</strong><strong>ن</strong>ديشه <strong>ا</strong><strong>ن</strong>س<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ی،‏ د<strong>ر</strong> م<strong>ا</strong>هيت <strong>ا</strong>م<strong>ر</strong> يکس<strong>ا</strong><strong>ن</strong><strong>ن</strong>د،‏ ليک<strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ز لح<strong>ا</strong>ظ <strong>ب</strong>ي<strong>ا</strong><strong>ن</strong> خ<strong>و</strong>د ت<strong>ا</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> ج<strong>ا</strong> که ذه<strong>ن</strong> <strong>ا</strong><strong>ن</strong>س<strong>ا</strong><strong>ن</strong><br />

میت<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>د <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>ر</strong><strong>ا</strong> <strong>ا</strong>ٓگ<strong>ا</strong>ه<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ه <strong>ب</strong>ه ک<strong>ا</strong><strong>ر</strong> <strong>ب</strong><strong>ب</strong><strong>ن</strong>دد متف<strong>ا</strong><strong>و</strong>ت<strong>ن</strong>د.‏ د<strong>ر</strong> ح<strong>ا</strong>لی که د<strong>ر</strong> ط<strong>ب</strong>يعت <strong>و</strong> ت<strong>ا</strong> ک<strong>ن</strong><strong>و</strong><strong>ن</strong> <strong>ا</strong>کث<strong>ر</strong><strong>ا</strong>ً‏ د<strong>ر</strong> ت<strong>ا</strong><strong>ر</strong>يخ<br />

<strong>ا</strong><strong>ن</strong>س<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>ن</strong>يز <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> ق<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>ي<strong>ن</strong> خ<strong>و</strong>د <strong>ر</strong><strong>ا</strong> <strong>ب</strong>ه <strong>ن</strong>ح<strong>و</strong>ی <strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>ا</strong>ٓگ<strong>ا</strong>ه<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ه <strong>ب</strong>ه شکل يک ض<strong>ر</strong><strong>و</strong><strong>ر</strong>ت خ<strong>ا</strong><strong>ر</strong>جی د<strong>ر</strong> مي<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>ر</strong>شته<strong>ا</strong>ی<br />

<strong>ا</strong>ز تص<strong>ا</strong>دف<strong>ا</strong>ت ظ<strong>ا</strong>ه<strong>ر</strong>ی <strong>ا</strong>ظه<strong>ا</strong><strong>ر</strong> میک<strong>ن</strong><strong>ن</strong>د."‏ ‏(صفحه <strong>و</strong> <strong>ا</strong><strong>ن</strong>گلس فلسفه ط<strong>ب</strong>يعی که<strong>ن</strong> <strong>ر</strong><strong>ا</strong> <strong>ب</strong>ه خ<strong>ا</strong>ط<strong>ر</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong><br />

که ‏"<strong>ا</strong><strong>ر</strong>ت<strong>ب</strong><strong>ا</strong>ط<strong>ا</strong>ت <strong>ا</strong><strong>ن</strong>گ<strong>ا</strong><strong>ر</strong>ی <strong>و</strong> خي<strong>ا</strong>لی"‏ <strong>ر</strong><strong>ا</strong> <strong>ب</strong>ه ج<strong>ا</strong>ی ‏"<strong>ا</strong><strong>ر</strong>ت<strong>ب</strong><strong>ا</strong>ط<strong>ا</strong>ت متق<strong>ا</strong><strong>ب</strong>ل ط<strong>ب</strong>يعی <strong>ا</strong>م<strong>ا</strong>ّ‏ ه<strong>ن</strong><strong>و</strong>ز <strong>ن</strong><strong>ا</strong>ش<strong>ن</strong><strong>ا</strong>خته<br />

ميگذ<strong>ا</strong><strong>ر</strong>د"،‏ س<strong>ر</strong>ز<strong>ن</strong>ش میک<strong>ن</strong>د.‏ ‏(صفحه <strong>پ</strong>ذي<strong>ر</strong>فت<strong>ن</strong> حقيقت،‏ عليت <strong>و</strong> ض<strong>ر</strong><strong>و</strong><strong>ر</strong>ت عي<strong>ن</strong>ی د<strong>ر</strong> ط<strong>ب</strong>يعت<br />

ت<strong>و</strong>سط <strong>ا</strong><strong>ن</strong>گلس ک<strong>ا</strong>مل<strong>ا</strong>ً‏ <strong>و</strong><strong>ا</strong>ضح <strong>ا</strong>ست،‏ هم چ<strong>ن</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong> که ت<strong>ا</strong>ٔکيد <strong>ا</strong><strong>و</strong> <strong>ب</strong><strong>ر</strong> خصيصه <strong>ن</strong>س<strong>ب</strong>ی <strong>ا</strong><strong>ن</strong>عک<strong>ا</strong>سه<strong>ا</strong>ی تق<strong>ر</strong>ي<strong>ب</strong>ی م<strong>ا</strong>،‏<br />

يع<strong>ن</strong>ی <strong>ا</strong><strong>ن</strong>س<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ز <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> ق<strong>ا</strong><strong>ن</strong><strong>و</strong><strong>ن</strong> د<strong>ر</strong> ج<strong>ن</strong><strong>ب</strong>هه<strong>ا</strong>ی گ<strong>و</strong><strong>ن</strong><strong>ا</strong>گ<strong>و</strong><strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong>.‏<br />

<strong>پ</strong>يش <strong>ا</strong>ز <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> که <strong>ب</strong>ه ديتزگ<strong>ن</strong> <strong>ب</strong><strong>ر</strong>سيم <strong>ب</strong><strong>ا</strong>يد د<strong>ر</strong> يکی <strong>ا</strong>ز <strong>ا</strong><strong>ن</strong>ح<strong>ر</strong><strong>ا</strong>ف<strong>ا</strong>ت <strong>ب</strong>يشم<strong>ا</strong><strong>ر</strong> م<strong>ا</strong>خيسته<strong>ا</strong>ی خ<strong>و</strong>د دقت<br />

ک<strong>ن</strong>يم.‏ يکی <strong>ا</strong>ز <strong>ن</strong><strong>و</strong>يس<strong>ن</strong>دگ<strong>ا</strong><strong>ن</strong> ‏"مط<strong>ا</strong>لع<strong>ا</strong>تی ‏’د<strong>ر</strong>‘‏ فلسفه م<strong>ا</strong><strong>ر</strong>کسيسم"‏ <strong>ا</strong>ٓق<strong>ا</strong>ی گلف<strong>و</strong><strong>ن</strong>د <strong>ب</strong>ه م<strong>ا</strong> میگ<strong>و</strong>يد:‏ ‏"<strong>ن</strong>ک<strong>ا</strong>ت<br />

<strong>ا</strong>س<strong>ا</strong>سی جه<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>ب</strong>ي<strong>ن</strong>ی ديتزگ<strong>ن</strong> میت<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong><strong>ن</strong>د د<strong>ر</strong> تزه<strong>ا</strong>ی زي<strong>ر</strong> جمع <strong>ب</strong><strong>ن</strong>دی ش<strong>و</strong><strong>ن</strong>د:...‏ <strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ب</strong>ستگی علّی که م<strong>ا</strong><br />

<strong>ب</strong>ه <strong>ا</strong>شي<strong>ا</strong><strong>ء</strong> <strong>ن</strong>س<strong>ب</strong>ت میدهيم د<strong>ر</strong> <strong>و</strong><strong>ا</strong>قع د<strong>ر</strong> خ<strong>و</strong>د <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> <strong>ا</strong>شي<strong>ا</strong><strong>ء</strong> <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د <strong>ن</strong>د<strong>ا</strong><strong>ر</strong>د"‏ ‏(صفحه <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> مهمل گ<strong>و</strong>ئی<br />

محض <strong>ا</strong>ست.‏ <strong>ا</strong>ٓق<strong>ا</strong>ی گلف<strong>و</strong><strong>ن</strong>د که <strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong><strong>ا</strong>ت خ<strong>و</strong>دش يک <strong>ا</strong>غتش<strong>ا</strong>ش <strong>و</strong><strong>ا</strong>قعی <strong>ا</strong>ز م<strong>ا</strong>ت<strong>ر</strong>ي<strong>ا</strong>ليسم <strong>و</strong> <strong>ا</strong>ٓگ<strong>ن</strong><strong>و</strong>ستیسيسم<br />

<strong>ا</strong>ست،‏ <strong>ب</strong>ی ش<strong>ر</strong>م<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ه ژ.‏ ديتزگ<strong>ن</strong> <strong>ر</strong><strong>ا</strong> تح<strong>ر</strong>يف ک<strong>ر</strong>ده <strong>ا</strong>ست.‏ <strong>ا</strong>ل<strong>ب</strong>ته م<strong>ا</strong> میت<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>يم <strong>ا</strong>غتش<strong>ا</strong>ش،‏ <strong>ب</strong>ی دقتی <strong>و</strong><br />

خط<strong>ا</strong>ه<strong>ا</strong>ی <strong>ب</strong>سي<strong>ا</strong><strong>ر</strong>ی د<strong>ر</strong> ديتزگ<strong>ن</strong> <strong>پ</strong>يد<strong>ا</strong> ک<strong>ن</strong>يم،‏ <strong>ن</strong>ظي<strong>ر</strong> خط<strong>ا</strong>ه<strong>ا</strong>ئی که قل<strong>ب</strong>ه<strong>ا</strong>ی م<strong>ا</strong>خيسته<strong>ا</strong> <strong>ر</strong><strong>ا</strong> ش<strong>ا</strong>د ک<strong>ر</strong>ده <strong>و</strong><br />

م<strong>ا</strong>ت<strong>ر</strong>ي<strong>ا</strong>ليسته<strong>ا</strong> <strong>ر</strong><strong>ا</strong> مج<strong>ب</strong><strong>و</strong><strong>ر</strong> ک<strong>ر</strong>ده ت<strong>ا</strong> ديتزگ<strong>ن</strong> <strong>ر</strong><strong>ا</strong> فيلس<strong>و</strong>فی د<strong>ر</strong> <strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong> <strong>ب</strong>گي<strong>ر</strong><strong>ن</strong>د که ک<strong>ا</strong>مل<strong>ا</strong>ً‏ <strong>ا</strong>ست<strong>و</strong><strong>ا</strong><strong>ر</strong> <strong>ن</strong>يست.‏ <strong>ا</strong>م<strong>ا</strong>ّ‏<br />

<strong>ب</strong>ه ژ.‏ ديتزگ<strong>ن</strong> م<strong>ا</strong>ت<strong>ر</strong>ي<strong>ا</strong>ليست <strong>ن</strong>فی مستقيم <strong>ن</strong>ظ<strong>ر</strong> م<strong>ا</strong>ت<strong>ر</strong>ي<strong>ا</strong>ليستی عليت <strong>ر</strong><strong>ا</strong> <strong>ن</strong>س<strong>ب</strong>ت د<strong>ا</strong>د<strong>ن</strong>.‏ ت<strong>ن</strong>ه<strong>ا</strong> <strong>ا</strong>ز يک گلف<strong>و</strong><strong>ن</strong>د،‏<br />

ت<strong>ن</strong>ه<strong>ا</strong> <strong>ا</strong>ز م<strong>ا</strong>خيسته<strong>ا</strong>ی <strong>ر</strong><strong>و</strong>سی <strong>ب</strong><strong>ر</strong>می<strong>ا</strong>ٓيد.‏<br />

ديتزگ<strong>ن</strong> د<strong>ر</strong> ‏"م<strong>ا</strong>هيت ک<strong>ا</strong><strong>ر</strong>ک<strong>ر</strong>ده<strong>ا</strong>ی ذه<strong>ن</strong> <strong>ا</strong><strong>ن</strong>س<strong>ا</strong><strong>ن</strong>"‏ <strong>ا</strong><strong>پ</strong> <strong>ا</strong>ٓلم<strong>ا</strong><strong>ن</strong>ی،‏ میگ<strong>و</strong>يد:‏ ‏"مع<strong>ر</strong>فت<br />

علمی عي<strong>ن</strong>ی <strong>ن</strong>ه <strong>ب</strong><strong>ا</strong> <strong>ا</strong>يم<strong>ا</strong><strong>ن</strong> <strong>و</strong> گم<strong>ا</strong><strong>ن</strong>،‏ <strong>ب</strong>لکه <strong>ب</strong><strong>ا</strong> تج<strong>ر</strong><strong>ب</strong>ه <strong>و</strong> <strong>ا</strong>ستق<strong>ر</strong><strong>ا</strong><strong>ء</strong>،‏ <strong>ن</strong>ه <strong>ا</strong>ز <strong>پ</strong>يش <strong>ب</strong>لکه <strong>ا</strong>ز <strong>پ</strong>س<br />

<strong>ب</strong>ه د<strong>ن</strong><strong>ب</strong><strong>ا</strong>ل علته<strong>ا</strong> میگ<strong>ر</strong>دد.‏ علم ط<strong>ب</strong>يعی <strong>ن</strong>ه د<strong>ر</strong> خ<strong>ا</strong><strong>ر</strong>ج ي<strong>ا</strong> <strong>پ</strong>شت <strong>پ</strong>ديدهه<strong>ا</strong> <strong>ب</strong>لکه د<strong>ر</strong><br />

د<strong>ر</strong><strong>و</strong><strong>ن</strong> ي<strong>ا</strong> <strong>ب</strong>ه کمک <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong>ه<strong>ا</strong> <strong>ب</strong>ه د<strong>ن</strong><strong>ب</strong><strong>ا</strong>ل علته<strong>ا</strong> میگ<strong>ر</strong>دد."‏ ‏(صفحه ٩۴) ‏"علته<strong>ا</strong> محص<strong>و</strong>ل<strong>ا</strong>ت ق<strong>و</strong>ه<br />

تفک<strong>ر</strong><strong>ا</strong><strong>ن</strong>د.‏ ليک<strong>ن</strong> <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong>ه<strong>ا</strong> محص<strong>و</strong>ل<strong>ا</strong>ت خ<strong>ا</strong>لص <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> <strong>ن</strong>يست<strong>ن</strong>د،‏ <strong>ب</strong>لکه ت<strong>و</strong>سط <strong>ا</strong>ٓ<strong>ن</strong> د<strong>ر</strong> <strong>ا</strong><strong>ر</strong>ت<strong>ب</strong><strong>ا</strong>ط <strong>ب</strong><strong>ا</strong> م<strong>ا</strong>ت<strong>ر</strong>ي<strong>ا</strong>ل حسی <strong>ب</strong>ه<br />

<strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د <strong>ا</strong>ٓمده<strong>ا</strong><strong>ن</strong>د.‏ <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> م<strong>ا</strong>ت<strong>ر</strong>ي<strong>ا</strong>ل حسی <strong>ب</strong>ه علته<strong>ا</strong>ئی که <strong>ب</strong>ه <strong>ا</strong>ي<strong>ن</strong> ط<strong>ر</strong>يق <strong>ب</strong>ه دست <strong>ا</strong>ٓمده<strong>ا</strong><strong>ن</strong>د،‏ <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د عي<strong>ن</strong>یش<strong>ا</strong><strong>ن</strong><br />

-٩<br />

،(٢۴٨<br />

(١٩٠٣<br />

(a priori)<br />

–<br />

٩۵<br />

(Naturzusammenhang)<br />

(٣٨<br />

..."<br />

٧٣<br />

(۴٢<br />

٧٢<br />

(٢٢)<br />

(aposteriori)

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!