د اپریل ۳۰ ˛۲۰۱۰ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته
د اپریل ۳۰ ˛۲۰۱۰ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته
د اپریل ۳۰ ˛۲۰۱۰ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>اپریل</strong> <strong>۳۰</strong><br />
۲۰۱۰<br />
سیګار<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې لپاره ځانګړی<br />
عمومي پلټونکی<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رې <strong>میاشتنۍ</strong> <strong>راپور</strong>
<strong>د</strong> سرپاڼې انځورونه )<strong>د</strong> بره چپ نه ښي لور <strong>ته</strong>(:<br />
يو افغان خپله سو<strong>د</strong>ا په کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong> خرڅالو لپاره برابروي.<br />
)انځور <strong>د</strong> کوري سمي<strong>ته</strong>، <strong>د</strong> "افغانستان <strong>ته</strong> باي<strong>د</strong> ولې پاملرنه<br />
وکړو" <strong>د</strong> ناټو په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> انځورونو <strong>د</strong> مقابلې برخه(<br />
تر ٦٠٠ زياتو مېرمنو <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> مارچ په ٨مه <strong>د</strong> مېرمنو<br />
<strong>د</strong> نړيوالې ورځې په لمانځنه کې ګډون وکړ، چې <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong><br />
والي لخوا <strong>د</strong> واليت په مقام کې جوړه شوې وه. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک انځور، تراسي ډیمارکو(<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پوځي اکاډمۍ فارغين <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> ټولګي<br />
لپاره خوښي ښيي. <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و لخوا ٢١٢ نويو بري<strong>د</strong>منانو <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزي څخه <strong>د</strong> فراغت شها<strong>د</strong>تنامې<br />
ترالسه کړې. <strong>د</strong>ا اکا<strong>د</strong>مي په ويسټ پواينټ کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> اکا<strong>د</strong>مۍ په موډول جوړه شوې <strong>د</strong>ه. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
<strong>د</strong> هوايي ځواک انځور، سارا براون(<br />
افغان کرون<strong>د</strong>ګر په خپلو پټيو کې <strong>د</strong> پسرلي <strong>د</strong> نويو کرل<br />
شويو بوټو <strong>د</strong> غټې<strong>د</strong>و لپاره ځاى جوړوي. سږ<strong>کال</strong> ژمي کې <strong>د</strong><br />
وچ<strong>کال</strong>ۍ <strong>د</strong> ډار له امله افغانانو په <strong>د</strong>ې پسرلي کې نورمال <strong>ته</strong><br />
نږ<strong>د</strong>ې تولي<strong>د</strong>اتو <strong>ته</strong> هرکلى ووايه. )<strong>د</strong> برتانيې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> وزارت<br />
انځور، تورن پاول سمیت(
<strong>اپریل</strong> <strong>۳۰</strong><br />
2010<br />
سیګار<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې لپاره<br />
ځانګړی عمومي پلټونکی<br />
<strong>د</strong> ملي <strong>د</strong> فاع <strong>د</strong> صالحيت ورکولو قانون )پي. ايل. ١٨١- ۱۱۰(<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې لپاره <strong>د</strong> ځانګړي عمومي پلټونکي )سیګار( بنسټ کیښو<strong>د</strong>.<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> نظارت مشن، لکه چې <strong>د</strong> قانون په جوړولو کې تعريف شوى، په خپلواک او مقص<strong>د</strong>ي ډول الره برابرول<br />
<strong>د</strong>ي لپاره<br />
•<strong>د</strong> هغو پلټنو او معاينو ترسره کول او نظارت چې <strong>د</strong> هغو پروګرامونو او عملياتو سره تړلي وي چې <strong>د</strong> پېسو بو<strong>د</strong>يجې<br />
ور<strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره اختصاص شوې او يا په بل ډول په الس ورکړل شوې وي.<br />
•په هغو تګالرو کې مشرتابه او انسجام، او سپارښتنې پرې، چې <strong>د</strong> پروګرامونو او عملياتو په ا<strong>د</strong>اره کې اقتصا<strong>د</strong>،<br />
استع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، او اغېزمنتيا <strong>ته</strong> <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې ورکولو لپاره جوړې شوې وي؛ او په <strong>د</strong>اسې پروګرامونو او عملياتو کې <strong>د</strong> ضياع،<br />
<strong>د</strong>وکې او ناسم استعمال مخنيوى وکړي او معلوم يې کړي.<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې پروګرامونو او عملياتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې سره تړليو ستونځو او بې کفايتيو په اړه او <strong>د</strong> پرمختګ او اصالحي اق<strong>د</strong>ام <strong>د</strong><br />
ضرورت لپاره <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> سکرتر او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> سکرتر <strong>د</strong> بشپړ او تازه معلوماتو څخه <strong>د</strong> خبر ساتلو ذريعې.<br />
<strong>د</strong> افغانستان په بيا رغونه کې هر هغه ستر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، مبلغ، تړون، او يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې هر هغه ميکانزم شامل <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> کوم <strong>د</strong>اسې رياست يا ا<strong>د</strong>ارې لخوا ورکړل شوى وي چې <strong>د</strong> هغو پېسو په استعمال کې ګډون لري چې<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره اختصاص شوې او يا په بل ډول په الس کې ورکړل شوې وي؛ <strong>د</strong> افغانستان سياسي يا<br />
ټولنيزې ا<strong>د</strong>ارې تاسيس او يا يې بيا رغوي؛ او <strong>د</strong> افغانستان خلکو <strong>ته</strong> تولي<strong>د</strong>ات يا خ<strong>د</strong>متونه برابروي.<br />
سرچینه: پی. ایل. -۱۸۱، ۱۱۰ "<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ۲۰۰۸ لپاره <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> صالحيت ورکولو قانون،" ۱\۲۸\۲۰۰۸.
<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوریت<br />
چين<br />
تاجکستان<br />
ازبكستان<br />
ب<strong>د</strong>خشان<br />
تخار<br />
کن<strong>د</strong>وز<br />
بلخ<br />
جوزجان<br />
تركمنستان<br />
بَغلان<br />
سمنګان<br />
سر پُل<br />
فارياب<br />
نورستان<br />
کونړ<br />
لَغمان<br />
ننګرهار<br />
پنجشير<br />
کاپيسا<br />
کابُل<br />
ور<strong>د</strong>ک<br />
پکتيا<br />
لوګر<br />
پروان<br />
باميان<br />
<strong>د</strong>ايکن<strong>د</strong>ي<br />
غور<br />
با<strong>د</strong>غيس<br />
هرات<br />
خوست<br />
غزني<br />
پکتيکا<br />
زابل<br />
روزګان<br />
فَراه<br />
پاكستان<br />
کن<strong>د</strong>هار<br />
هيلمن<strong>د</strong><br />
نيمروز<br />
ايران
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې لپاره<br />
ځانګړی عمومي پلټونکی<br />
<strong>اپریل</strong> ٢٠١٠ ،<strong>۳۰</strong><br />
زه خوښ يم چې په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅې په اړه <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سیګار اوم <strong>د</strong>رې مياشتنى <strong>راپور</strong> وړان<strong>د</strong>ې کوم. <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> هغو<br />
مهمو پرمختياو لنډيز وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه اغېزمنوي، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> روانو پروګرامونو يو تازه حال<br />
وړان<strong>د</strong>ې کوي، او <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ لپاره <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> فعاليتونو تفصيل ورکوي چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> مارچ په ٣١مه پاى <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>لي.<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong>رې مهمې پرمختياوې چې <strong>د</strong> راتلونکي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروګرام څېره به جوړه کړي:<br />
•ولسمشر اوباما <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو غوښتنې وړان<strong>د</strong>ې کړې چې ټول شاوخوا ٢٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالر جوړوي تر څو په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> ال تېزو هڅو لپاره بو<strong>د</strong>يجې برابر کړي. <strong>د</strong>ا به پر هغو نږ<strong>د</strong>ې ٥١.٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو ٣٨% زياتوالى وي چې <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره له ٢٠٠٢ راهيسې اختصاص کړې <strong>د</strong>ي.<br />
•<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت خپله نوې ستراتيژي خپره کړه چې <strong>د</strong> افغان ا<strong>د</strong>ارو ظرفيت به لوړوي، <strong>د</strong> لوړ اغېز اقتصا<strong>د</strong>ي مرس<strong>ته</strong> به رسوي،<br />
روزګارونه به زياتوي، <strong>د</strong> کوکنارو کر به کموي، او ياغيان به <strong>د</strong> جګړو <strong>د</strong> سيمو څخه وباسي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ستراتيژۍ يو مهم ق<strong>د</strong>م په سم<strong>د</strong>ستي<br />
توګه په ټول افغانستان کې <strong>د</strong> ملکي ماهرانو او مشاورانو شمېر <strong>د</strong>رې برابره کول <strong>د</strong>ي.<br />
•متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نورو نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو اساساً په <strong>د</strong>ې موافقه وکړه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامه ا<strong>د</strong>ارو په الس کې نورې مالي سرچينې<br />
ورکړي تر څو <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت په <strong>د</strong>ې وتوانوي چې <strong>د</strong> خپلې <strong>د</strong>فاع او بيا رغونې لپاره ال زيات مسووليت پر غاړه<br />
واخلي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مالتړ اتکاء <strong>د</strong> افغانستان پر <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>ه چې خپل <strong>د</strong> عامه مالي سمبالښت سيسټمونه قوي کړي، <strong>د</strong> خپلې بو<strong>د</strong>يجې عملي کول<br />
بهتر کړي، او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کم کړي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هغې نوې ملکي-نظامي ستراتيژۍ چې اوس <strong>د</strong> تطبيق په حال کې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> برياليتوب اتکاء <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو<br />
)ANSF( <strong>د</strong> زياتولو په چټکتیا <strong>د</strong>ه څو متح<strong>د</strong>ه اياالت په جوالى ٢٠١١ کې <strong>د</strong> خپلو سرتېرو ويستل پېل کړاى شي. تر <strong>د</strong>ې نېټې <strong>د</strong> بيا رغونې<br />
لپاره <strong>د</strong> اختصاص شويو ټولو ډالرو نيمه برخه <strong>د</strong> ANSF په جوړولو کې تللي <strong>د</strong>ي، او نږ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې برخې <strong>د</strong> نوې غوښتل شوې بو<strong>د</strong>يجې<br />
– ١٤.٢ مليار<strong>د</strong>ه ډالر – به <strong>د</strong> افغانستان ملي ار<strong>د</strong>و او افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> روزلو، تجهيزولو او سرپرستۍ کولو لپاره ځي، چې <strong>د</strong>ې سره<br />
به ANSF لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پېسو ټوله مرس<strong>ته</strong> ٤٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>ته</strong> ورسېږي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> ورکولو په مو<strong>د</strong>ه کې، سيګار څلور <strong>د</strong> پلټنې <strong>راپور</strong>ونه خپاره کړل، په ګډون <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو متح<strong>د</strong>ه اياالتو په بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong><br />
پروژو او يوه <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong>-ض<strong>د</strong> پلټنه. <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> پروژو څخه <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و لپاره مرکزونه <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ې پلټنو ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې و<strong>د</strong>انيو <strong>د</strong><br />
جوړولو لپاره <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong>اسې کوم اساسي پالن نش<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> يو مخ په زياتې<strong>د</strong>ونکي پوځ <strong>د</strong> ځاى کولو لپاره جوړېږي؛ <strong>د</strong>وى هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> پام وړ ساختماني<br />
ستونځې هم معلومې کړې چې <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> يقيني کولو <strong>د</strong> نشتوالي پايله وه.<br />
<strong>د</strong> سيګار لخوا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او پلټنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر )CAO( په اړه پلټنه پنځمه پلټنه <strong>د</strong>ه چې مونږ يې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> خپل روان<br />
پروګرام <strong>د</strong> برخې په توګه خپروو. سيګار <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> بېالبېلو ا<strong>د</strong>ارو په ملي او واليتي کچه <strong>د</strong> کاري وړتيا او <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې توانمن<strong>د</strong>ۍ<br />
ارزونه کوي چې <strong>د</strong>اخلي کنټرولونه تطبيقولى شي، <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> خطرې کمولى شي، او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو احتساب<br />
بهترولى شي که نه. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامه مالياتو <strong>د</strong> پلټنې لپاره <strong>د</strong> اساسي مسوولې ا<strong>د</strong>ارې په توګه، CAO په ځانګړي ډول <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره<br />
جوړه شوې <strong>د</strong>ه چې په ټول <strong>د</strong>ولت کې فسا<strong>د</strong> معلوم کړي او مخه يې ونيسي. سيګار <strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> استع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو او <strong>د</strong>ې لپاره <strong>د</strong> نړيوالې مرستې<br />
معاينه وکړه؛ مونږ <strong>ته</strong> معلومه شوه چې CAO <strong>د</strong> خپلې وظيفې <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره هغه خپلواکي، واک، او بااستع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه عمله نه لري چې<br />
<strong>د</strong>ا ور<strong>ته</strong> اړتيا لري.<br />
<strong>د</strong> سيګار فسا<strong>د</strong>-ض<strong>د</strong> کار مثبت اغېز لري. په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، مونږ <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> عالي <strong>د</strong>فتر )HOO( يوه پلټنه خپره کړه، چې<br />
2221South Clark Street, Suite 800 Arlington, Virginia 22202
<strong>د</strong>ا افغان <strong>د</strong>ولت لپاره <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مخنيوي په لړ کې اساسي ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه، او ګڼ شمېر سپارښتنې مو وکړې چې <strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> اغېزمنتيا په<br />
بهترولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي. په مارچ کې، ولسمشر کرزي يو فرمان السليک کړ چې زمونږ <strong>د</strong> سپارښتنو په تسلسل سره يې HOO <strong>ته</strong><br />
ال زيا<strong>ته</strong> خپلواکي او واک ورکړ.<br />
<strong>د</strong> سيګار له ١٢ روانو پلټنو څخه، ٤ <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> جوړولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> مشن <strong>د</strong> اړخونو معاينه کوي. يوه <strong>د</strong> کاري<br />
وړتيا <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> سيسټم تکاملي ارزونه <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ارزونې هغه مهمه آله <strong>د</strong>ه چې مې<strong>د</strong>ان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> لېږل شويو ANSF يونټونو <strong>د</strong><br />
پرمختيا <strong>د</strong> نظارت لپاره کارول کېږي. <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> کاري وړتيا په سم ډول <strong>د</strong> معلومولو توان لرل <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ستراتيژۍ <strong>د</strong> بريالي<br />
تطبيق لپاره مهم <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong>ا پلټنه، چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سيسټم لومړنى تکاملي جاج <strong>د</strong>ى، به په يو څو اونيو کې خپره شي. برسېره<br />
پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو <strong>د</strong>وه پلټنې اوس روانې <strong>د</strong>ي چې په کن<strong>د</strong>هار او فراه کې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> رغونې <strong>د</strong> کاري وړتيا<br />
او نظارت تکاملي جاج اخلي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې پر مهال، سيګار <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې يوه ساينسي کتنه هم پېل کړه. مونږ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
بو<strong>د</strong>يجې په اړه <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٥ راهيسې تر مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> اختصاصونو او مصرفونو <strong>د</strong> ډاټا معاينه کوو.<br />
سيګار په تعرضي ډول <strong>د</strong> هغو جنايي تورونو څېړنه کوي چې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو په اړه <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې پر<br />
مهال، سيګار ١٩ جنايي قضيې پرانستلې او <strong>د</strong> نورو مرکزي قانون تنفيذوونکيو ا<strong>د</strong>ارو سره په شريکه يې ګډې څېړنې ترسره کړې چې<br />
پايله يې تر ٢ مليونه ډالرو زيات راستنول شول. سيګار اوس ٤٢ قضيې لري چې تر څېړنې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي. زمونږ څېړونکي له نږ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong><br />
نورو ا<strong>د</strong>ارو سره کار کوي څو څيړنيزې سرچينې زياتې نه زياتې کړاى شي.<br />
سيګار ال هم په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> نظارت چارې پراخوي. برسېره پر هغو پلټنو او څېړنو ترسره کولو چې ضياع،<br />
<strong>د</strong>وکه او ناسم استعمال معلوموي او مخه يې نيسي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ارزونه کول مهم <strong>د</strong>ي چې ايا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په بو<strong>د</strong>يجو روان <strong>د</strong> بيا رغونې<br />
پروګرامونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ستراتيژيک اه<strong>د</strong>اف پر مخ وړي که نه. برسېره پر <strong>د</strong>ې، زمونږ مسووليت مونږ <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې کولو الرښو<strong>د</strong>نه<br />
کوي. <strong>د</strong> ولسمشر اوباما لخوا <strong>د</strong> بيا رغونې په بو<strong>د</strong>يجو کې <strong>د</strong> ستر زياتوالي غوښتنه او هغه ستراتيژي چې <strong>د</strong>اسې نورې سرچينې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> افغان<br />
ا<strong>د</strong>ارو له الرې ورکړل شي به <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> نظارت مسووليتونه زيات کړي. سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې پلټنو او څېړنو ترسره کولو <strong>ته</strong> ژمن <strong>د</strong>ى چې<br />
<strong>کانګرس</strong> سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خبرې په يقيني کولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې هڅه خپل اه<strong>د</strong>اف ترالسه کوي او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong>ا<br />
بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> ضياع، <strong>د</strong>وکې، او ناسم استعمال سره مخ شوې ن<strong>د</strong>ي.<br />
په ډیر <strong>د</strong>رناوي<br />
ارنلډ فیلډز<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې لپاره ځانګړی عمومي پلټونکی<br />
2221South Clark Street, Suite 800 Arlington, Virginia 22202
<strong>د</strong> منځپانګې فهرست<br />
لومړۍ برخه<br />
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
<strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> ٢٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو غوښتنه<br />
۳. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره نوې ستراتيژي<br />
۴. <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> واک لېږ<strong>د</strong>ولو ستراتيژي<br />
۵. <strong>د</strong> بيا رغونې پروګرام<br />
۵. مخ په وړان<strong>د</strong>ې کتل<br />
۹. <strong>د</strong>ویمه برخه<br />
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
پلټنې<br />
۱۳ څېړنې<br />
۲۹ <strong>د</strong> سیګار بو<strong>د</strong>یجه<br />
<strong>۳۰</strong> <strong>د</strong> سیګار کارکوونکي<br />
۳۱. <strong>د</strong>ریمه برخه<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې تازه حال<br />
عمومي کتنه<br />
۳۵ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
۳۹ امنیت<br />
۵۱ حکومت<strong>د</strong>اري<br />
۷۳ اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
۹۵. <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
۱۱۵.
<strong>د</strong> منځپانګې فهرست<br />
څلورمه برخه<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
۱۳۳ <strong>د</strong> نظارت بشپړ شوي فعالیتونه<br />
۱۳۶ <strong>د</strong> نظارت روان فعالیتونه<br />
۱۴۸ <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څیړنې<br />
۱۴۹ <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو معاینې<br />
ضمیمې او پایلیکونه<br />
ضمیمه ا: قانوني شرايطو سره <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> حوالو کتنه<br />
۱۵۲ ضمیمه ب: <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت اختصاص شوي بو<strong>د</strong>یجې<br />
۱۵۸ ضمیمه ت: <strong>د</strong> سيګار پلټنې<br />
۱۶۰ ضمیمه ث: <strong>د</strong> سيګار څېړنې او <strong>د</strong> تماس شمېره<br />
۱۶۲ ضمیمه ج: مخففات او لنډيزونه<br />
۱۶۳ ۱۶۸ پایلیکونه
مرس<strong>ته</strong> کول<br />
<strong>د</strong> غزني <strong>د</strong> والیتي بیا رغونې ټیم يو غړى <strong>د</strong> ګېالن په ولسوالۍ کې <strong>د</strong> يو طبي مشن پر مهال<br />
<strong>د</strong> يو افغان ماشوم طبي عالج کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مشن پر مهال افغان، امريکايي او پولينډي طبي<br />
مرس<strong>ته</strong> کوونکيو <strong>د</strong> شاوخوا ٢٧٠ تنو عالج وکړ. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواکونو انځور،<br />
سارا ار. ويب(<br />
22<br />
ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه
<strong>د</strong> افغانستان1<br />
عمومي کتنه<br />
1
<strong>د</strong> افغانستان عمومي <strong>د</strong> کتنه افغانستان عمومي کتنه<br />
"په شريکه مونږ <strong>د</strong>اسې پياوړې هڅې کولو <strong>ته</strong> ژمن<br />
يو چې <strong>د</strong>ا خبره يقيني کړي چې افغان <strong>د</strong>ولت په مخ پر<br />
زياتې<strong>د</strong>ونکې توګه <strong>د</strong>ا توان ولري چې <strong>د</strong> خپلو ا<strong>د</strong>ارو او<br />
سرچينو په جوړولو <strong>د</strong> خپلو خلکو<br />
اړتياو <strong>ته</strong> ځواب ووايي."<br />
- <strong>د</strong> افغانستان په اړه<br />
<strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، بيانيه<br />
سرچینه: په افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بيانيه،" ١\٢٨\٢٠١٠.<br />
2 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> افغانستان عمومي <strong>د</strong> کتنه افغانستان عمومي کتنه<br />
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
<strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> وروستي <strong>راپور</strong> څخه راوروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong>رې <strong>د</strong>اسې نوې پرمختياوې رامنځ<strong>ته</strong> شوي چې راتلونکي <strong>کال</strong> لپاره<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروګرام بڼه جوړوي: <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ولسمشر لخوا <strong>د</strong> ٢٠ مليار<strong>د</strong>ه<br />
ډالرو <strong>د</strong> اضافي بو<strong>د</strong>يجې غوښتنې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> لوړولو لپاره <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت<br />
)DoS( نوې ستراتيژي، او <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې ژمنتيا چې <strong>د</strong> افغانستان اسالمي او جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> امنيت<br />
او پرمختيا <strong>د</strong> کنټرول انتقال تېز کړي.<br />
<strong>د</strong> بیا رغونې لپاره <strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong> ۲۰ ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو غوښتنې<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> فبروري په ١ نېټه، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ولسمشر <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١١ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې او <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> ضميمه<br />
يي اختصاص لپاره خپلې غوښتنې وړان<strong>د</strong>ې کړې. که منظورې شوې، نو <strong>د</strong>ا غوښتنې به شاوخوا ٢٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالر<br />
– نږ<strong>د</strong>ې ٤٠% - په نږ<strong>د</strong>ې هغو ٥١.٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو کې اضافه وي چې <strong>کانګرس</strong> له ٢٠٠٢ راهيسې <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې لپاره اختصاص کړې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> اوباما ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اضافې غوښتنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کوي چې هغه<br />
ملکي-نظامي ستراتيژي تطبيق کړي چې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تېرو څو مياشتو پر مهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړه کړې چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت<br />
سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې ظرفيت په جوړولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي چې <strong>د</strong> خپل ځان <strong>د</strong>فاع او په اغېزمن ډول پرې حکومت وکړي.<br />
په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، ولسمشر <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ستراتيژۍ يوه پراخه خاکه وړان<strong>د</strong>ې کړه، په کومه کې چې شامل وو <strong>د</strong><br />
افغان امنيتي ځواکونو پراخول، يوه <strong>د</strong>اسې ملکي ستراتيژي جوړول چې <strong>د</strong> افغان ا<strong>د</strong>ارو ظرفيت لوړ کړي، او <strong>د</strong><br />
نړيوالې ټولنې سره په ال زيا<strong>ته</strong> همکارۍ کې کار کول.<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١١ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې په غوښتنه کې الن<strong>د</strong>ې شامل <strong>د</strong>ي:<br />
•١١.٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې )ASFF( لپاره چې افغان امنيتي ځواکونه<br />
وروزي، مجهز يې کړي، سرپرستي يې وکړي او <strong>د</strong>ايم يې وساتي<br />
•١.٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې )CERP( لپاره<br />
•٣.٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې )ESF( لپاره، کومه چې <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ او پرمختيا <strong>د</strong> ګڼ شمېر<br />
پروګرامونو مالتړ کوي<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ۲۰۱۰ په ضمیمه یي غوښتنه کې الن<strong>د</strong>ې شامل <strong>د</strong>ي:<br />
•٢.٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> ASFF لپاره<br />
•١.٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> ESF لپاره<br />
<strong>د</strong> ASFF لپاره غوښتنې ټولې ١٤.٢ مليار<strong>د</strong>ه ډالر جوړوي – چې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>يز شوې<br />
بو<strong>د</strong>يجې نږ<strong>د</strong>ې ٧٠% جوړېږي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت )DoD( <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>يز شوې بو<strong>د</strong>يجې لپاره په خپل جواز کې ويلي<br />
چې ASFF لپاره له اضافي بو<strong>د</strong>يجې پر<strong>ته</strong> به <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت په <strong>د</strong>ې ونه توانېږي چې <strong>د</strong> ښه مسلح او مخ په زياتې<strong>د</strong>و<br />
3<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
ياغيتوب مقابله وکړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له مخې، "افغان <strong>د</strong>ولت تراوسه <strong>د</strong>اسې مناسبې سرچينې، ا<strong>د</strong>اري ظرفيت، يا<br />
خپلواک مهارت نه لري چې پوځ او پوليس جوړ کړي." 1 <strong>د</strong> ESF لپاره غوښتنې به نږ<strong>د</strong>ې ٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
لپاره ورکړي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت لخوا <strong>د</strong> بيا رغونې نويو پروګرامونو <strong>ته</strong> بو<strong>د</strong>يجې ورکړي.<br />
بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت نوې ستراتيژي<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت "<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مرستې په فعاليتونو کې پراخ ب<strong>د</strong>لون" اعالن کړ<br />
تر څو په افغانستان کې اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختيا، حکومت<strong>د</strong>اري، او <strong>د</strong> قانون حاکميت پياوړى کړي. 2 <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان<br />
<strong>د</strong> سيمييز ثبات په ستراتيژۍ کې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ملکي پرسونل ځاى پر ځاى کول تر څو افغانانو سره<br />
په ملګرتيا کې کار وکړي. <strong>د</strong>ا ستراتیژي <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت له الرې <strong>د</strong> نېغ په نېغه مرستې <strong>د</strong> زياتولو، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
<strong>د</strong> مرستې <strong>د</strong> پروګرامونو په ټولو اړخونو کې <strong>د</strong> افغانانو شاملول، په کار لګولو او ترالسه کولو <strong>د</strong> افغان کاروبارونو<br />
لومړى کول، <strong>د</strong> سيمييز حکومت ترجيحاتو <strong>ته</strong> زيا<strong>ته</strong> پاملرنه کول، او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروګرام احتساب<br />
بهترولو غوښتنه کوي. <strong>د</strong>ا ملکي ستراتيژي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړه شوې وه چې <strong>د</strong> نظامي فشار سره يو ځاى کړاى شي<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې په لنډمهاله توګه افغانستان خون<strong>د</strong>ي کړاى شي او <strong>د</strong> افغانانو سره <strong>د</strong>اسې پياوړې اړيکې جوړې کړاى<br />
شي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو ځواکونو له وتلو وروس<strong>ته</strong> زيات <strong>د</strong>وام ومومي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ملکي-نظامي ستراتيژي هم<strong>د</strong>اراز نړيوالې ټولنې سره په همکارۍ ال زيات تاکي<strong>د</strong> کوي. په<br />
جنوري کې، متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نورو نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو په لن<strong>د</strong>ن کې ولي<strong>د</strong>ل څو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې په هڅه بيا<br />
تمرکز وکړي چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت ظرفيت <strong>د</strong>اسې لوړ کړي چې <strong>د</strong> ځان نه <strong>د</strong>فاع وکړاى شي او خپلو خلکو <strong>ته</strong> اساسي<br />
خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کړي.<br />
افغان ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزى <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې <strong>د</strong> نړيوالو مشرانو سره ويني چې په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت، حکومت<strong>د</strong>ارۍ، او<br />
پرمختيا ترجيحات بحث کړي. )<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت انځور(<br />
4 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
<strong>د</strong> نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> واک لېږ<strong>د</strong>ولو ستراتيژي<br />
<strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې افغان <strong>د</strong>ولت او نړيوالې ټولنې خپل ځانونه <strong>د</strong> واک لېږ<strong>د</strong>ولو <strong>د</strong> يوې <strong>د</strong>اسې ستراتيژۍ سره ژمن<br />
کړل چې افغان <strong>د</strong>ولت په <strong>د</strong>ې وتوانوي چې خپلو ا<strong>د</strong>ارو او سرچينو <strong>ته</strong> په و<strong>د</strong>ه ورکولو سره <strong>د</strong> خپل ځان <strong>د</strong>فاع وکړي<br />
او <strong>د</strong> خپلو خلکو اړتياوې پوره کړي. ٧٨ هغو ملتونو او ا<strong>د</strong>ارو چې په <strong>د</strong>ې کنفرانس کې يې ګډون کړى و يوه <strong>د</strong>اسې<br />
بيانيه خپره کړه چې په امنيت، حکومت<strong>د</strong>ارۍ، او پرمختيا کې يې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ترجيحاتو خاکه وړان<strong>د</strong>ې کوله. په<br />
<strong>د</strong>ې ترجيحاتو کې، چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ستراتيژۍ انځورګري کوي، الن<strong>د</strong>ې شامل وو:<br />
•<strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو )ANSF( وړتياوې جوړول<br />
•ال زياتې اغېزمنې او احتساب لرونکې ملي ملکي ا<strong>د</strong>ارې جوړول<br />
•<strong>د</strong> ال ښو سرچينو او ښه اهتمام ملکي هڅې کول چې افغانستان سره <strong>د</strong> مهمو پرمختيايي چيلنجونو په ځوابولو<br />
کې مرس<strong>ته</strong> وکړي<br />
<strong>د</strong> کنفرانس ګډونوالو <strong>د</strong> افغانستان په مشرۍ <strong>د</strong> روغې جوړې او بيا خپلولو <strong>د</strong> يوې <strong>د</strong>اسې پروسې هرکلى هم وکړ چې<br />
هغو <strong>د</strong>ولت ض<strong>د</strong> عناصرو <strong>ته</strong> به "په ټولنه کې <strong>د</strong> يو باعز<strong>ته</strong> ځاى وړان<strong>د</strong>يز کوي" کوم چې غواړي تش<strong>د</strong><strong>د</strong> پرېږ<strong>د</strong>ي او <strong>د</strong><br />
3<br />
افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون <strong>د</strong>رناوى وکړي.<br />
افغان <strong>د</strong>ولت په <strong>د</strong>ې موافقه وکړه چې په کابل کې <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويانو يو تعقيبي کنفرانس <strong>د</strong>اير کړي، په کوم کې چې<br />
به <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong>اسې واضح وړان<strong>د</strong>يزونه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې هغه پراخ اه<strong>د</strong>اف الس <strong>ته</strong> راوړي <strong>د</strong> کومو بنسټ چې <strong>د</strong><br />
لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې ايښو<strong>د</strong>ل شوى و. <strong>د</strong> کابل کنفرانس، چې وروس<strong>ته</strong> په <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> کې ټاکل شوى، به <strong>د</strong> لوړې کچې<br />
لومړنى کنفرانس وي چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت لخوا يې کوربه توب کېږي.<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې پروګرام<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو تمرکز په <strong>د</strong>رېو سترو سکټورونو <strong>د</strong>ى: امنيت،<br />
حکومت<strong>د</strong>اري، او پرمختيا. سيګار <strong>د</strong> هغې نظارت برابرولو <strong>ته</strong> ژمن <strong>د</strong>ى چې <strong>کانګرس</strong> او تطبيقوونکو ا<strong>د</strong>ارو سره په<br />
<strong>د</strong>ې تکاملي جاج کې مرس<strong>ته</strong> وکړي چې ايا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې هڅه په <strong>د</strong>ې هره يوه برخه کې خپل اه<strong>د</strong>اف<br />
الس <strong>ته</strong> راوړي که نه.<br />
امنیت<br />
افغان ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزي تېر نومبر کې <strong>د</strong> پرانستې په وېنا کې <strong>د</strong>ا ه<strong>د</strong>ف مخې <strong>ته</strong> کېښو<strong>د</strong> چې ANSF به <strong>د</strong> پنځو<br />
کلونو <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> امنيت بشپړ مسووليت په غاړه واخلي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong>ا ه<strong>د</strong>ف الس <strong>ته</strong> راوړل شي، افغان <strong>د</strong>ولت او<br />
نړيوالې ټولنې موافقه کړې چې تر اکتوبر ٢٠١١ پورې په افغان ملي ار<strong>د</strong>و )ANA( کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> اوسنۍ کچې<br />
نږ<strong>د</strong>ې ١١٣٠٠٠ څخه ١٧١٦٠٠ <strong>ته</strong> په پراخولو سره ٥٢% او افغان ملي پوليس )ANP( <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې ١٠٠٠٠٠ څخه<br />
١٣٤٠٠٠ <strong>ته</strong> په لوړولو سره شاوخوا ٣٥% زياتوالى راولي.<br />
افغان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> مسووليت <strong>د</strong> لېږ<strong>د</strong>ولو په اړه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پالن زيا<strong>ته</strong> اتکاء پر وړان<strong>د</strong>يز شوي قوت<br />
پورې <strong>د</strong> استع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> لرونکيو افغان ځواکونو جوړول <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف لپاره، <strong>د</strong> افغان ځواکونو <strong>د</strong> ځاى پر ځاى کولو،<br />
روزلو او <strong>د</strong> مرکزونو ورکولو لپاره به اضافي اسانتياو <strong>ته</strong> اړتيا وي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، سيګار <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو چې <strong>د</strong> لغمان او کن<strong>د</strong>ز په واليتونو کې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> جوړولو<br />
په اړه وې خپرې کړې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ې پلټنو ګڼ شمېر ستونځې ومون<strong>د</strong>لې، په ګډون <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې:<br />
•<strong>د</strong> اسانتياو <strong>د</strong> پرمختيا لپاره <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> اساسي پالن نشتوالى<br />
•<strong>د</strong> پروګرام نامناسب سمبالښت<br />
•<strong>د</strong> معيار ناکافي کنټرول<br />
5<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
متح<strong>د</strong>ه ایاالت غواړي چې ملکي"<br />
پرمختګ<br />
و<strong>د</strong>ي ورکولو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>وام ورکړي چې<br />
<strong>د</strong> کرنیز تولی<strong>د</strong>، <strong>د</strong> انرژي تولی<strong>د</strong>، ښه<br />
حکومت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکمیت، <strong>د</strong><br />
مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزه<br />
هڅو په اړه ډاډمن شي ... په پایله<br />
کې <strong>د</strong>اسي یو افغانستان وي چې ال<br />
نیکمرغه، ال امن، او ال خپلواک وي<br />
..."<br />
ولسمشر باراک اوباما -<br />
سرچینه: سپینه ماڼۍ، مطبوعاتي اعالمیه، "له لی<strong>د</strong>نې وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> ولسمشر اوباما او <strong>د</strong><br />
.افغانستان ولسمشر کرزي څرګن<strong>د</strong>ونې"، ۳\۲۸\۲۰۱۰<br />
<strong>د</strong>ا ستونځې په سم<strong>د</strong>ستي توګه حل کول غواړي که متح<strong>د</strong>ه اياالت او نړيواله غواړي چې <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>يز شوي قوت پورې<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و په جوړولو کې بريالي واوسي.<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> افغان امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې له الرې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> روزلو او تجهيزولو په لور تر ٢٥<br />
مليار<strong>د</strong>ه ډالرو زيا<strong>ته</strong> پانګونه کړې – چې <strong>د</strong>ا تر <strong>د</strong>ې نېټې بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> ټولو اختصاص شويو پېسو قريباً نيم<br />
ډالر <strong>د</strong>ي. باوجو<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پانګونې، سيګار ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> روزنې مشن – افغانستان\<strong>د</strong> ګډ امنيت <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې<br />
انتقال – افغانستان )NTM-A/CSTC-A( <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> هغو اسانتياو <strong>د</strong> جوړولو لپاره کوم اساسي پالن نلري چې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځواکونو ساتلو او روزلو <strong>ته</strong> يې اړتيا <strong>د</strong>ه. برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A چارواکيو سيګار <strong>ته</strong><br />
وويل چې هغوى <strong>د</strong> پالن جوړولو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې کومو اسنا<strong>د</strong>و يا جواز څخه خبر نه <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong><br />
ستراتيژيکو ځاى په ځاى کولو، <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> موقعيتونو، او يا عملياتو په اړه کوم معلومات پکې وي. <strong>د</strong> NTM-A/<br />
CSTC-A چارواکي وايي <strong>د</strong>وى يوه <strong>د</strong>اسې پروسه جوړوي چې <strong>د</strong> مرکزونو ب<strong>د</strong>لې<strong>د</strong>ونکي شرطونه ثبت کړي. <strong>د</strong> يوې<br />
<strong>د</strong>اسې تازه حال ستراتيژۍ پر<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و موجو<strong>د</strong>ې غوښتنې انځوروي، NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې<br />
مرکزونو <strong>د</strong> جوړولو خطره په سر اخلي چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و اړتياوې نه پورې کوي. سيګار <strong>د</strong>ا ان<strong>د</strong>ېښنه هم لري چې<br />
افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>اسې مالي يا تخنيکي وړتيا نلري چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و يا ملي پوليسو بشپړ شوي مرکزونه روان وساتي.<br />
اوسني پالنونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو څخه غوښتنه کوي چې تر ٢٠١٣ پورې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> ٦٥٠ څخه زياتو مرکزونو<br />
<strong>د</strong> عملياتو او انتظام قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه وکړي، <strong>د</strong>غه هغه <strong>کال</strong> <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> پالن له مخې <strong>د</strong> ANSF ټول مرکزونه به <strong>د</strong> عملياتو<br />
او انتظام لپاره افغان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> سپارل کېږي. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> پلټنې کارونه به <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> انتظام او<br />
<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره <strong>د</strong> پالنونو <strong>د</strong> وړتيا معاينه کولو <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکوي.<br />
<strong>د</strong> لغمان او کن<strong>د</strong>ز <strong>د</strong>واړو پوځي مرکزونو <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و کار له خپل وخ<strong>ته</strong> ځنډې<strong>د</strong>لى. <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو مرکزونو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو<br />
<strong>د</strong> انتظام مسووليت <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> انجينيرانو په قول ار<strong>د</strong>و )USACE( <strong>د</strong>ى. هر څو که USACE <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ې پروژو <strong>د</strong> نظارت کار بهتر کړى <strong>د</strong>ى، بيا هم سيګار په <strong>د</strong>واړو ځايونو کې <strong>د</strong> بېالبېلو <strong>د</strong>رجو ساختماني ستونځې<br />
ومون<strong>د</strong>لې. تر ټولو زياتې مهمې ستونځې په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مرکز په اړه <strong>د</strong>ي، کوم چې په يو <strong>د</strong>اسې ځاى<br />
کې جوړ شوى <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> "پرېوتونکې خاورې" صفتونه لري – سس<strong>ته</strong>، وچه، <strong>د</strong> ټيټې <strong>د</strong>رجې موا<strong>د</strong> چې که اوبه پرې<br />
ولګي نو پرېوځي او کښ<strong>ته</strong> ځي. په <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> يو باران له امله ښو<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>لو خاورو ګڼ شمېر جوړښتونه له<br />
استعماله ويستلي.<br />
له اکتوبر ٢٠٠٩ راپ<strong>د</strong>ېخوا، سيګار <strong>د</strong> وړتيا <strong>د</strong> معيار )CM( <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> سيسټم يوه پلټنه ترسره کوي، <strong>د</strong>ا<br />
يواځينى معيار <strong>د</strong>ى چې مې<strong>د</strong>ان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> اچول شويو ANSF يونټونو <strong>د</strong> پرمختګ <strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> نظارت لپاره کارول<br />
کېږي. CSTC-A <strong>د</strong>ا معيارونه په ٢٠٠٥ کې جوړ کړي، او <strong>د</strong>ا په منظم ډول <strong>د</strong> پرېکړه کوونکيو سره شريک<br />
کړاى شوي <strong>د</strong>ي، په ګډون <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ولسمشر او <strong>کانګرس</strong>. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت لخوا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيت او ثبات<br />
په لور <strong>د</strong> پرمختګ په تازه <strong>راپور</strong> کې، کوم چې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې پر مهال خپور شوى و، <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong><br />
سيسټم مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>يتونه په رسميت پېژن<strong>د</strong>ل شوي، او ويل شوي چې "<strong>د</strong> CM <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> يو يونټ فقط فعاليت، روزنه<br />
او تجهيزات انځوروي." 4 <strong>د</strong>ا زياتوي، "<strong>د</strong> CM <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ او فعاليتي وړتيا ترمنځ ګډ تعلق چې ور<strong>ته</strong> ټاکل شوي<br />
کارونه بشپړ کړي ډېر ضعيف <strong>د</strong>ى، او په <strong>د</strong>ې توګه <strong>د</strong>ا نتيجه ترې اخيستل چې <strong>د</strong> CM <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ي په فعاليتونو کې<br />
5<br />
<strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> برياليتوب ښو<strong>د</strong>ونکې <strong>د</strong>ه کې<strong>د</strong>اى شي چې خطاويستونکې وي."<br />
<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> کاري وړتيا په سم ډول <strong>د</strong> معلومولو توان لرل <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ستراتيژۍ <strong>د</strong> تطبيق لپاره مهم <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong>ا پلټنه، چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ لومړنى تکاملي ارزونه <strong>د</strong>ه، به په راتلونکې <strong>د</strong>ري میاشتي کې خپره شي. <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ې مون<strong>د</strong>نې په پنځو برخو تمرکز کوي: ١( <strong>د</strong> وړتيا <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> سيسټم اعتبار، ٢( پېمانه او <strong>د</strong> اعتبار وخت، ٣( تحليل<br />
او <strong>راپور</strong> کول، ٤( هغه چيلنجونه چې <strong>د</strong> ارزونې په برخو کې ورسره مخ <strong>د</strong>ي، او ٥( <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong>اسې سيستماتيکې<br />
کمزورۍ چې <strong>د</strong> يونټونو <strong>د</strong> وړتياو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې هڅې خرابوي.<br />
6 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ولسمشر باراک اوباما <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> مارچ په ٢٨مه افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> وروستي سفر پر مهال <strong>د</strong> ولسمشرۍ په ماڼۍ<br />
کې <strong>د</strong> افغان ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزي سره ويني. )<strong>د</strong> سپینې ماڼۍ انځور(<br />
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو نوې ستراتيژي <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو سره په <strong>د</strong>اسې مرس<strong>ته</strong> تاکي<strong>د</strong> کوي چې <strong>د</strong>ا ال زياتې<br />
اغېزمنې او <strong>د</strong> احتساب الن<strong>د</strong>ې شي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> لوړولو <strong>د</strong> هڅې <strong>د</strong> برخې په توګه ارا<strong>د</strong>ه<br />
لري چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> تر پاى <strong>د</strong> هغو مرستو ان<strong>د</strong>ازه چې <strong>د</strong>ا يې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي او نا<strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو له الرې ورکوي<br />
<strong>د</strong> ١٣.٥% څخه ٤٠% <strong>ته</strong> لوړه کړي. 6 <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن <strong>د</strong> کنفرانس ګډونوالو اصوالً <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>ا غوښتنه ومنله چې<br />
مرستن<strong>د</strong>ويان <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>راتلونکو <strong>د</strong>وو کلونو پر مهال په هغه پرمختيايي مرس<strong>ته</strong> کې ٥٠% زياتوالى وکړي چې <strong>د</strong> افغان<br />
<strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> وزارتونو له الرې ورکول کېږي. خو، نړيوالې ټولنې په <strong>د</strong>ې موافقه وکړه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستې اتکاء به <strong>د</strong><br />
افغان <strong>د</strong>ولت په <strong>د</strong>ې هلو ځلو وي چې <strong>د</strong> عامه مالي سمبالښت سيسټمونه ال پسې په پياوړي کولو کې پرمختګ وکړي،<br />
7<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې عملي کول بهتر، او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کم کړي.<br />
مرستن<strong>د</strong>ويان، نړيوال سازمانونه، افغان <strong>د</strong>ولت، او – تر ټولو زيات مهم – افغان ولس په افغانستان کې اوج <strong>ته</strong><br />
رسې<strong>د</strong>لي ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ېښمن کړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ۱۲ والیتونو يوې اوسنۍ سروى چې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> نشه يي توکيو او<br />
جرمونو <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر لخوا خپره شوې وايي چې زيات افغانان <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په اړه ان<strong>د</strong>ېښمن <strong>د</strong>ي )٥٩%( په<br />
نسبت <strong>د</strong> امنيت )٥٤%(. په سروى شويو خلکو کې نيمو وويل چې <strong>د</strong> تېرو ١٢ مياشتو پر مهال هر يو تن يې لږ<br />
8<br />
تر لږه يو ځل <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> اړ شوى چې يوه <strong>د</strong>ولتي چارواکي <strong>ته</strong> <strong>د</strong> څه کار لپاره پېسې ورکړي.<br />
رشوت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> فقط يو اړخ <strong>د</strong>ى. نړيوال بانک <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى په وېنا <strong>د</strong> "<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> شبکو" <strong>د</strong> يو جنايي کولتور په<br />
اړه <strong>راپور</strong> ورکړى چې په هغې کې يواځې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي منصبونو اخيستل او خرڅول ن<strong>د</strong>ي شامل بلکې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو<br />
<strong>د</strong> ساتلو او ورکولو لپاره غوړې معاملې هم پکې <strong>د</strong>ي. 9 ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> غريبان چور کوي، سرچينې تباه کوي او <strong>د</strong><br />
خصوصي سکټور و<strong>د</strong>ه ضعيفوي. تر <strong>د</strong>ې ټولو زيا<strong>ته</strong> ب<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong>ا پر <strong>د</strong>ولت اعتبار کموي.<br />
ل<strong>د</strong>ې امله چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> کمول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ستراتيژۍ يو توکى <strong>د</strong>ى او په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> اه<strong>د</strong>افو<br />
<strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راوړلو لپاره مهم <strong>د</strong>ى، سيګار تېر <strong>کال</strong> يو پروګرام پېل کړ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو مهمو مسلو ارزونه کوي:<br />
7<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
•متح<strong>د</strong>ه اياالت او نور مرستن<strong>د</strong>ويه هېوا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره څه کوي چې <strong>د</strong> افغان ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong>اسې ظرفيت جوړ کړي<br />
چې فسا<strong>د</strong> معلوم کړي او <strong>د</strong> قانون حاکميت پياوړى کړي<br />
•هغه ح<strong>د</strong> تر کومه چې بېالبېلې ملي او محلي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong>اسې سيسټمونه په کار لري چې <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويه بو<strong>د</strong>يجو لپاره<br />
<strong>د</strong>اخلي کنټرول وکاروي او احتساب وښيي<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې پر مهال، سيګار <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کنټرول او پلټنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر )CAO( کار <strong>ته</strong> يوه کتنه<br />
خپره کړه، <strong>د</strong>ا هغه ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هېوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> عامه مالياتو <strong>د</strong> پلټنې مسووليت په غاړه لري. CAO <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
تر ټولو لوړې <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې په توګه <strong>د</strong>اسې قوي مسووليت لري چې په ټول <strong>د</strong>ولت کې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو احتساب وکړي<br />
او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> معلوم کړي او مخه يې ونيسي. <strong>د</strong> سيګار ارزونې ومون<strong>د</strong>له چې قانون <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې <strong>ته</strong> <strong>د</strong>ومره کافي<br />
خپلواکي او واک نه ورکوي چې په اغېزمن ډول <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تر ټولو سترې پلټنې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې په توګه کار وکړي.<br />
برسېره پر <strong>د</strong>ې، CAO <strong>د</strong> بااستع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه افغان محتسبينو او پلټونکو <strong>د</strong> کمي سره مخ <strong>د</strong>ه؛ ل<strong>د</strong>ې امله <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې زيا<strong>ته</strong> اتکاء <strong>د</strong><br />
بهرنيو مشاورينو په مالتړ <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> ظرفيت پياوړي کول به په افغانستان کې شفافيت پراخ او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کم کړي. سيګار سپارښتنه<br />
وکړه چې افغان <strong>د</strong>ولت باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> قانون جوړونې <strong>د</strong>اسې ريفورمونه په الره واچوي چې CAO <strong>ته</strong> مناسبه خپلواکي او<br />
واک ورکړي، او <strong>د</strong>ا چې نړيواله ټولنه په <strong>د</strong>وامي ډول <strong>د</strong>اسې مرس<strong>ته</strong> ور<strong>ته</strong> برابره کړي چې تمرکز يې <strong>د</strong> CAO <strong>د</strong><br />
کارکوونکو <strong>د</strong> ظرفيتونو په لوړولو وي.<br />
<strong>د</strong> CAO په اړه <strong>د</strong> سيګار پلټنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> پروګرام پنځمه ارزونه <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> کومې مثبت اغېز چې ال <strong>د</strong> مخه<br />
پېل شوى <strong>د</strong>ى. په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، سيګار <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> عالي <strong>د</strong>فتر )HOO( په اړه يو <strong>راپور</strong><br />
خپور کړ، چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې مسووليت لرونکې اساسي ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه. له هغه راهیسي چې <strong>د</strong>غه پلټنه<br />
خپره شوې وه، نړيوالې ټولنې او افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>اسې اق<strong>د</strong>امات کړي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> سيګار ډېرې سپارښتنې تطبيق کړي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سفارت په وینا، <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې او HOO ترمنځ يو پراخه <strong>د</strong>يالوګ افغان <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن<br />
کنفرانس لپاره <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> مقالې په جوړولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړه. <strong>د</strong> کنفرانس پر مهال، ولسمشر کرزي <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر<br />
وړان<strong>د</strong>ې مبارزې لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت يوه مجموعي مفکوره اعالن کړه او وې ويل چې هغه به HOO <strong>ته</strong> واک ورکړي<br />
چې <strong>د</strong> فاس<strong>د</strong>و چارواکيو تحقيق وکړي او بن<strong>د</strong>ېز پرې ولګوي. سيګار په <strong>د</strong>ې يا<strong>د</strong>ونه خوشحاله <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong><br />
مارچ په ١٨مه ولسمشر کرزي يو فرمان صا<strong>د</strong>ر کړ چې له مخې يې HOO <strong>ته</strong> ال زيا<strong>ته</strong> خپلواکي او واک ورکړاى<br />
شو. USAID سيګار <strong>ته</strong> وويل چې <strong>د</strong>وى به په <strong>د</strong>رېو کلونو کې HOO <strong>ته</strong> ټول <strong>د</strong> ٣٠ مليونه ډالرو مرس<strong>ته</strong> ورکړي.<br />
<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>واړه اق<strong>د</strong>امات <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> سپارښتنو سره سم <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> مهمو افغان ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي کنټرولونو او احتسابي پروسيجرونو <strong>د</strong> ارزونې <strong>د</strong> هڅې <strong>د</strong> یوې برخې په توګه،<br />
سيګار <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> هغه مالتړ يوه کتنه ترسره کوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت يې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت چارواکيو<br />
<strong>ته</strong> برابروي. سيګار هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پيوستون <strong>د</strong> پروګرام يوه پلټنه هم پېل کړې <strong>د</strong>ه، کوم چې له ٩٠٠<br />
مليونه ډالرو څخه زيا<strong>ته</strong> <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويانو مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ترالسه کړې چې <strong>د</strong> انفراسټرکچر کوچنيو پروګرامونو<br />
<strong>ته</strong> بو<strong>د</strong>يجې ورکړي.<br />
پرمختيا<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> بيا رغونې تر ټولو لومړۍ ترجيح <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> يو وخت ځالن<strong>د</strong>ه زراعتي سکټور بېر<strong>ته</strong><br />
نوي کول <strong>د</strong>ي چې روزګار پې<strong>د</strong>ا کړي او "<strong>د</strong> جنګياليو ياغيتوب او <strong>د</strong> اپيمو <strong>د</strong> کرنې عاي<strong>د</strong> ضعيف کړي." 10 <strong>د</strong> نوې<br />
ستراتيژۍ سره سم <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> هم ژمن <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> راتلونکي لپاره يو اقتصا<strong>د</strong>ي بنيا<strong>د</strong><br />
جوړ کړي له <strong>د</strong>ې الرو ١( په خصوصي سکټور کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وامي وظيفو په پې<strong>د</strong>ا کولو؛ ٢( <strong>د</strong> عامه خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> رسولو<br />
لپاره <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت ظرفيت لوړول چې په روغتيا او ز<strong>د</strong>ه کړه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وامي و<strong>د</strong>ې مرس<strong>ته</strong> وشي؛ ٣( <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong><br />
8 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
سکټورونو پراخول او بهترول، په ګډون <strong>د</strong> انرژۍ، ترانسپورت، مخابراتو، او اوبو؛ او ٤( افغان <strong>د</strong>ولت سره مرس<strong>ته</strong><br />
11<br />
کول چې <strong>د</strong> خپلو فعاليتي لګښتونو لپاره پر مرستن<strong>د</strong>ويه ټولنه کم متکي شي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> نوې ستراتيژۍ <strong>د</strong> تطبيقولو لپاره، <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
حکومت <strong>د</strong> ٨ وزارتونو او ا<strong>د</strong>ارو څخه <strong>د</strong> ملکي ماهرانو ځاى پر ځاى کولو کې همکاري کوي. <strong>د</strong> ملکي ماهرانو<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې زياتوالي ه<strong>د</strong>ف په سم<strong>د</strong>ستي توګه <strong>د</strong> هغو ملکي ماهرانو شمیره <strong>د</strong>رې هومره کول <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> افغان وزارتونو،<br />
واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيمونو او نظامي يونټونو سره کار کوي – <strong>د</strong> ٣٢٠ تنو نه چې په جنوري ٢٠٠٩ کې يې<br />
په مې<strong>د</strong>ان کې کار کاوه شاوخوا ١٠٠٠ تنو <strong>ته</strong>. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت ارا<strong>د</strong>ه لري چې <strong>د</strong> ملکي ماهرانو په <strong>د</strong>ې<br />
کارکوونکو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> تر پاى ٢٠% يا ٣٠% نور زياتوالى وکړي. <strong>د</strong>ا ملکيان افغانانو سره ملګرتيا کوي نه<br />
يواځې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو ظرفيت لوړ کړي، بلکې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره هم چې <strong>د</strong> مهمو اقتصا<strong>د</strong>ي ا<strong>د</strong>ارو په ښه<br />
کولو کې هم مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
په مارچ ٢٠١٠ کې، سيګار يوه پلټنه پېل کړه چې <strong>د</strong> ملکي ماهرینو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې زياتونې <strong>د</strong> تطبيق ارزونه وکړي. <strong>د</strong>ا<br />
کتنه به ١( <strong>د</strong> ځاى پر ځاى شوي پرسونل شمېر او ډولونه وپېژني، ٢( <strong>د</strong> هغه ح<strong>د</strong> جاج به واخلي تر کومه چې <strong>د</strong>ې<br />
ملکيانو <strong>ته</strong> ضروري سرچينې برابرې کړاى شوې <strong>د</strong>ي، او ٣( هغه ح<strong>د</strong> به معلوم کړي تر کومه چې په مې<strong>د</strong>ان کې<br />
موجو<strong>د</strong> ملکي ماهران په اغېزمن ډول <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کارول کېږي چې ښو<strong>د</strong>ل شوي پروګرامي او ستراتيژيک مقاص<strong>د</strong><br />
الس <strong>ته</strong> راوړل شي. سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کتنې په ح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر )GAO( سره په ارتباط کې<br />
<strong>د</strong>ى. GAO <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معاينه کوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت څرنګه خپل لوازمات برابروي؛ سيګار <strong>د</strong> زياتو ملکيانو<br />
<strong>د</strong> ځاى پر ځاى کې<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> تطبيق ارزونه کوي.<br />
مخ په وړان<strong>د</strong>ې کتل<br />
<strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> واک <strong>د</strong> لېږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> يوې <strong>د</strong>اسې ستراتيژۍ سره خپله ژمنتيا وښو<strong>د</strong>له چې افغانانو <strong>ته</strong><br />
به <strong>د</strong> هغوى راتلونکى په کنټرول کې ورکړي. افغان <strong>د</strong>ولت هم باي<strong>د</strong> خپله برخه کار پکې وکړي. <strong>د</strong> راتلونکي <strong>راپور</strong><br />
په مو<strong>د</strong>ه کې به افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو غونډو کوربه وي په کومو کې چې به <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ال زيات مشرتابه <strong>د</strong> ترسره کولو په لړ<br />
کې <strong>د</strong> خپل توان څرګن<strong>د</strong>ونه وکړي. لومړنۍ غونډه، چې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وبي کې ټاکل شوې، به <strong>د</strong> ګر<strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> څخه افغانانو<br />
يو ځاى <strong>ته</strong> <strong>د</strong> هغه څه لپاره راغونډ کړي چې <strong>د</strong> "سولې جرګه" نوم ورکړاى شوى، چې <strong>د</strong> طالبانو <strong>د</strong> هغو غړيو سره<br />
<strong>د</strong> خبرو اترو او راخپلولو موضوع بحث کړي کوم چې له القاع<strong>د</strong>ه جال کېږي، تش<strong>د</strong><strong>د</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پاى ټکى ږ<strong>د</strong>ي، او <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong><br />
اساسي قانون مني. په <strong>د</strong>ې پسې به په <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> کې وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> کابل کنفرانس <strong>د</strong>ايرېږي، په کومه کې چې تمه <strong>د</strong>ه افغان<br />
<strong>د</strong>ولت نړيوالې ټولنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بيا رغونې په لړ کې مشخص وړان<strong>د</strong>يزونه ورکړي. <strong>د</strong> کابل کنفرانس به افغان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong><br />
موقع ورکړي چې په لن<strong>د</strong>ن کنفرانس کې شوې نړيوالې ژمنې په <strong>د</strong>اسې پروګرامونو کې ب<strong>د</strong>لې کړي چې په ټول افغان<br />
<strong>د</strong>ولت کې ظرفيت لوړ کړي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وامي اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې لپاره بنيا<strong>د</strong> کېږ<strong>د</strong>ي.<br />
9<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ټولنيزه توسعه<br />
<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو يو سرتېرى په پروان واليت کې <strong>د</strong> ګزمې <strong>د</strong> مشن پر مهال يو<br />
ماشوم <strong>ته</strong> خواږه ورکوي. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ انځور، لورينزو وير(<br />
10<br />
ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه
<strong>د</strong> سیګار2<br />
نظارت<br />
11
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
"په هره کچه – <strong>د</strong> لوړپوړو چارواکيو څخه <strong>د</strong> يوې<br />
ليرې پرتې ولسوالۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> پوليس پورې – <strong>د</strong><br />
احتساب بهترول باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره زمونږ <strong>د</strong> هڅو<br />
زړه وي. نه نظامي ځواک او نه په نړۍ کې <strong>د</strong> بيا<br />
رغونې ټول ډالر – که پروژې<br />
هر څومره هم ښې جوړې شوې او پلي شوې وي –<br />
تر هغې په افغانستان کې<br />
امنيت او ثبات نشي راوستلى تر څو چې افغانان په<br />
خپل <strong>د</strong>ولت باور ونلري."<br />
- ځانګړى عمومي پلټونکی ارنلډ فيلډز<br />
سرچینه: ځانګړى عمومي پلټونکی ارنلډ فيلډز، "<strong>د</strong> احتساب کولتور پې<strong>د</strong>ا کول،" <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> هوانور<strong>د</strong>ۍ او <strong>د</strong>فاع په <strong>د</strong>ويمه سرمشريزه کې وېنا، ٣\٢٦\٢٠١٠.<br />
12 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې پر مهال، سيګار په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> نظارت<br />
پراخولو <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکړه. سيګار ٤ <strong>د</strong> پلټنې <strong>راپور</strong>ونه خپاره کړل او ٢ نوې پلټنې يې پېل کړې، چې <strong>د</strong> ټولو روانو<br />
پلټنو شمېره يې ١٢ <strong>ته</strong> راوستله. سيګار هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې )ASFF( <strong>د</strong> ساينسي پلټنې<br />
په توګه <strong>د</strong> ډاټا راغونډول هم پېل کړل. <strong>د</strong> سيګار تحقيق کوونکيو ١٩ جنايي تحقيقات پېل کړل او په <strong>د</strong>اسې قضيو<br />
يې <strong>د</strong> نورو قانون نافذوونکو سازمانونو سره نږ<strong>د</strong>ې کار وکړ چې <strong>د</strong> ٢ مليونه څخه زياتو ډالرو <strong>د</strong> راستنولو نتيجه يې<br />
ورکړې <strong>د</strong>ه. سيګار ۱۲ تنه نوې عمله په کار ونيوله، چې په <strong>د</strong>ې توګه يې مالي <strong>کال</strong> ٢٠١١ کې <strong>د</strong> ١٣٢ تنه پرسونل<br />
<strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف په لور نور پرمختګ هم وکړ. سيګار په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سفارت سره په تماس کې <strong>د</strong>ى چې په<br />
افغانستان کې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> پلټونکو او تحقيق کوونکو لپاره <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>و څوکيو شمېره لوړه کړي، څو <strong>د</strong>ا خبره يقيني<br />
شي چې سيګار په مې<strong>د</strong>ان کې کافي عمله لري چې په اغېزمن ډول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې په ډالرو کې ضياع،<br />
<strong>د</strong>وکه، او ناسم استعمال معلوم او مخنيوى يې وکړاى شي.<br />
پلټنې<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، سيګار <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کنټرول او پلټنې <strong>د</strong>فتر )CAO( <strong>ته</strong> کتنه وکړه، <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هېوا<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> عامه مالياتو <strong>د</strong> پلټنې مسووليت پر غاړه لري، او <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې پروژو ارزونې يې ترسره کړې. سيګار<br />
هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو نوو پلټنو اعالن وکړ. سيګار <strong>د</strong> ساينسي پلټنې <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> برخې په توګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزرات )DoD(<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٥-٢٠٠٩ پر مهال <strong>د</strong> ASFF په اړه <strong>د</strong> اختصاصونو او لګښتونو <strong>د</strong> ډاټا معاينه پېل کړه.<br />
<strong>د</strong> پلټنو بشپړ شوي <strong>راپور</strong>ونه<br />
<strong>د</strong> CAO پلټنه <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> روان فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> پروګرام پنځم <strong>راپور</strong> <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> هغه څه ارزونه کوي چې متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
او نور نړيوال مرستن<strong>د</strong>ويان يې <strong>د</strong> هغه ظرفيت <strong>د</strong> جوړولو لپاره کوي چې <strong>د</strong> افغان ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> مخه ونيسي او <strong>د</strong><br />
قانون حاکميت پياوړى کړي. <strong>د</strong>ې پلټنې ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> CAO قانوني چوکاټ CAO <strong>ته</strong> هغومره کافي خپلواکي او<br />
واک نه ورکوي چې په اغېزمن ډول <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تر ټولو لوړې پلټيزې ا<strong>د</strong>ارې په توګه کار وکړي.<br />
<strong>د</strong> انفراسټرکچر په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو څخه <strong>د</strong>وو پلټنو تمرکز <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کاري وړتيا او نظارت په هغو پروژو و چې<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> انجينرانو <strong>د</strong> قول ار<strong>د</strong>و )USACE( لخوا سمبالې<strong>د</strong>لې چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو<br />
)ANSF( لپاره مهم انفراسټرکچر جوړ کړي. <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong>رېمې پلټنې <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> معاينه وکړه چې<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب <strong>د</strong> پروګرام )CERP( لخوا بو<strong>د</strong>يجه ورکړل شوې وه چې په فراه واليت کې يو پولچک<br />
جوړ کړي. <strong>د</strong>ې ارزونو ګڼ شمېر <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، پروګرام <strong>د</strong> سمبالښت، او <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> کنټرول مسلې وپېژن<strong>د</strong>لې. الن<strong>د</strong>ې<br />
ضمني برخې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې څلورو پلټيزو <strong>راپور</strong>ونو لنډيز وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
13<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
پلټنه ١٠-٨: <strong>د</strong> کنټرول او پلټنې <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong>افغانستان <strong>د</strong> کنټرولاو پلټنې <strong>د</strong>فتر فعاليتياو بو<strong>د</strong>يجه يي خپلواکي، پراخه واک،او متمرکزه نړيواله مرس<strong>ته</strong> غواړي چې په<br />
اغېزمن ډول فسا<strong>د</strong> معلوم کړي او مخه يې ونيسي.<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو، نړيوالې ټولنې، او <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوريت په ټول افغانستان کې پراخه ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
حکومت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> بهترولو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> يو ستر خنډ په توګه پېژن<strong>د</strong>لى <strong>د</strong>ى. متح<strong>د</strong>ه اياالت، <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې په ملګرتيا،<br />
غواړي <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې هڅو مالتړ وکړي چې افغان ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong>اسې پياوړې کړي چې فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> اق<strong>د</strong>امات تطبيق کړي او<br />
نظارت يې وکړي. CAO چې په ١٩٨١ کې <strong>د</strong> کنټرول او پلټنې <strong>د</strong> قانون لخوا جوړ شوى، <strong>د</strong> مرکزي او واليتي<br />
<strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> عامه تجارتونو په اړه <strong>د</strong> پلټنې کولو واک لري. CAO <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تر ټولو لوړې <strong>د</strong><br />
پلټنې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې په توګه <strong>د</strong>اسې قوي مسووليت لري چې په ټول <strong>د</strong>ولت کې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو احتساب وکړي او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong><br />
معلوم کړي او مخه يې ونيسي.<br />
اه<strong>د</strong>اف<br />
<strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong> هغې سلسلې څخه يوه وه چې سيګار يې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ترسره کوي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> په وړان<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> مبارزې او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت <strong>د</strong> پياوړي کولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هڅو ارزونه وکړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنې <strong>د</strong>رې<br />
اه<strong>د</strong>اف وو:<br />
•<strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> خپل واک په پوره کولو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> صالحيت او کاري وړتيا ارزونه کول.<br />
•هغې مرستې <strong>ته</strong> کتنه کول چې <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې لخوا <strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي ظرفيت <strong>د</strong> پياوړي کولو لپاره ورکول<br />
کېږي.<br />
•<strong>د</strong> هغې مرستې معاینه کول چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> حکومت لخوا <strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي ظرفيت <strong>د</strong> پياوړي کولو<br />
لپاره ورکول کېږي.<br />
مون<strong>د</strong>نې<br />
<strong>د</strong>ې پلټنې <strong>د</strong>وه مهمې مون<strong>د</strong>نې لرلې:<br />
1. سيګار ومون<strong>د</strong>له چې اوسنى قانوني چوکاټ CAO <strong>ته</strong> کافي خپلواکي او واک نه ورکوي. <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> توان<br />
ورکوونکې قانون جوړونې الن<strong>د</strong>ې، CAO <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> اجراييه څانګې څخه <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجه يي او فعاليتي<br />
خپلواکۍ <strong>د</strong> کمبو<strong>د</strong> سره مخ <strong>د</strong>ى. قانون CAO <strong>ته</strong> هغه واک نه ورکوي چې ضروري <strong>د</strong>ه لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې چې ١( <strong>د</strong><br />
هغو پلټونکو ا<strong>د</strong>ارو څخه <strong>د</strong> هغو اق<strong>د</strong>اماتو په اړه پوښتنه وکړي چې <strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> سپارښتنو په ځواب کې يې کړي؛<br />
٢( ضروري اسنا<strong>د</strong>و، چارواکيو، او احاطو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> السرسي غوښتنه وکړي؛ او يا ٣( <strong>د</strong> CAO څخه وغواړي<br />
چې ولسي جرګې <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong> ورکړي او يا خپل <strong>د</strong> پلټنې <strong>راپور</strong>ونه په عامه ډول خپاره کړي. برسېره پر <strong>د</strong>ې،<br />
موجو<strong>د</strong> قوانين <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي پلټنې په تړاو <strong>د</strong> CAO او <strong>د</strong> ماليې <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> رول، مسووليتونو او واکونو په اړه<br />
پوره واضح ن<strong>د</strong>ي، چې نتيجه يې متضا<strong>د</strong> مسووليتونه رامخې <strong>ته</strong> کېږي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٩ په پاى کې، <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت په نړيواله توګه <strong>د</strong> مالتړ شوي <strong>د</strong> جنايي قانون <strong>د</strong> ريفورم <strong>د</strong> کاري<br />
ډلې، <strong>د</strong> کومې مشري چې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او جنايتونو <strong>د</strong>فتر کوي، <strong>د</strong> يوې نوې ملي پلټنې <strong>د</strong><br />
قانون <strong>د</strong> مسو<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کتنې غوښتنه وکړه کوم چې به په موجو<strong>د</strong> قانون کې يا ب<strong>د</strong>لون راولي او يا به يې ب<strong>د</strong>ل کړي.<br />
<strong>د</strong>ې کاري ډلې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې مهمو بيا کتنو وړان<strong>د</strong>يز وکړ چې CAO <strong>ته</strong> به هغه خپلواکي او واک ورکړي چې <strong>د</strong>ا<br />
يې <strong>د</strong> ملت <strong>د</strong> عالي پلټنې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې په توګه <strong>د</strong> فعاليت کولو لپاره ور<strong>ته</strong> اړتيا لري. <strong>د</strong>غه قانوني مسو<strong>د</strong>ه بيا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې<br />
14 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
وزارت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> کتنې لپاره ورکړل شوې وه. خو، په فبروري ٢٠١٠ کې <strong>د</strong> سيګار لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه قانوني مسو<strong>د</strong>ې په<br />
يوه کتنه کې ومون<strong>د</strong>ل شوه چې په <strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> کاري ډلې ډېر مهم وړان<strong>د</strong>يزونه نه وو شامل کړاى شوي.<br />
2. هر څو که <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې لخوا <strong>د</strong> پام وړ مرس<strong>ته</strong> ورکول کېږي، خو CAO <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي ظرفيت <strong>د</strong> کمبو<strong>د</strong> له<br />
امله مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې زيا<strong>ته</strong> اتکاء پر بهرنيو مشاورينو <strong>د</strong>ه. CAO <strong>د</strong> بااستع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه افغان محتسبينو او پلټونکو<br />
<strong>د</strong> کمي سره مخ <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اوسنۍ کارکوونکي مسلکي روزنې، <strong>د</strong> انګلیسي ژبې روزنې، او <strong>د</strong> کمپيوټر روزنې<br />
<strong>ته</strong> عاجله اړتيا لري. <strong>د</strong> بااستع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه پرسونل نشتوالى <strong>د</strong> هغه ټيټو معاشونو سره يو ځاى <strong>د</strong>ى چې CAO يې خپلو<br />
ملکي کارکوونکو <strong>ته</strong> وړان<strong>د</strong>ې کوي په پرتله <strong>د</strong> هغو معاشونو چې <strong>د</strong> خصوصي سکټور او نړيوالو سازمانونو<br />
لخوا ورکول کېږي.<br />
CAO په رسمي توګه <strong>د</strong> عالي پلټنې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نړيوال سازمان معيارونه خپل کړي <strong>د</strong>ي. خو، ل<strong>د</strong>ې امله<br />
چې CAO بااستع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه مسلکي کارکوونکي نلري، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اتکاء پر نړيوالو مشاورينو <strong>د</strong>ه. په <strong>د</strong>ې توګه، <strong>د</strong>ې <strong>د</strong><br />
نړيوالو پلټونکو سره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کړى چې <strong>د</strong>ا خبره يقيني کړي چې <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويه بو<strong>د</strong>يجو په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنه، په<br />
ځانګړي توګه <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو په اړه چې <strong>د</strong> نړيوال بانک لخوا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> اعتبار <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې له<br />
الرې ورکړل شوي، <strong>د</strong> نړيوالو معيارونو سره سم ترسره شي.<br />
له ٢٠٠٤ راهيسې، نړيوال بانک CAO <strong>ته</strong> تقريباً ١٣.٣ مليونه ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا مهال، <strong>د</strong>ا بانک<br />
<strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> ټولې بو<strong>د</strong>يجې ٦٦% او <strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجې ٨٠% ورکوي. <strong>د</strong>ا بانک CAO سره <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> عامه مالي سمبالښت <strong>د</strong> ريفورم <strong>د</strong> پروژې له الرې مرس<strong>ته</strong> کوي، کوم چې په مى ٢٠٠٧ کې پېل<br />
شوه او ټاکل شوې چې تر <strong>د</strong>سمبر ٢٠١٠ به روانه وي. خو، بانک او CAO <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجو زيا<strong>ته</strong> برخه <strong>د</strong><br />
CAO <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> جوړولو په ځاى نړيوالو پلټونکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ورکولو لپاره کارولې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويه بو<strong>د</strong>يجو<br />
نظارت وکړي.<br />
برسېره پر نړيوال بانک، <strong>د</strong> ملګرو ملتونو پرمختيايي پروګرام <strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> لوړولو لپاره مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه<br />
نېغه مرس<strong>ته</strong> ورکړې – چې په هغې کې رهبري، مشاورتي خ<strong>د</strong>متونه، او روزنه شامل <strong>د</strong>ي. په هم<strong>د</strong>ې مهال کې،<br />
نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ا<strong>د</strong>ارې، يا USAID )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو يواځينۍ ا<strong>د</strong>اره چې <strong>د</strong> CAO مرس<strong>ته</strong><br />
کوي(، کمه مرس<strong>ته</strong> کړې <strong>د</strong>ه، چې په هغې کې اساساً <strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> شمېر چارواکيو لپاره <strong>د</strong> کنفرانسونو او<br />
روزنيزو پروګرامونو مرس<strong>ته</strong> کول شامل <strong>د</strong>ي.<br />
سپارښتنې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې افغان <strong>د</strong>ولت افغان ولس <strong>ته</strong> حساب ورکړي او <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو په نظارت کې <strong>د</strong> مرستې<br />
لپاره چې نېغ ېه نېغه افغان ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> ورکړل شوي، مهمې فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong>اسې لکه CAO پياوړي کولو <strong>ته</strong> اړتيا<br />
لري. <strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> ظرفيت او وړتیا پياوړي کول به په افغانستان کې شفافيت پراخ او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کم کړي. خو،<br />
<strong>د</strong> CAO <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> وړتيا او ظرفيت <strong>د</strong> لوړولو زياتره اتکاء په <strong>د</strong>ې خبره <strong>د</strong>ه چې CAO <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې قانوني چوکاټ <strong>د</strong><br />
الن<strong>د</strong>ې کار وکړي چې خپلواکي او مناسب واک ورکوي. <strong>د</strong> قانون جوړونې <strong>د</strong> ريفورمونو په ملګرتيا کې، متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالت او نړيواله ټولنه باي<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره مرس<strong>ته</strong> برابره کړي چې تمرکز يې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پلټنو <strong>د</strong> مسلکيانو <strong>د</strong><br />
ظرفيت په لوړولو وي. <strong>د</strong> يو خپلواک او باصالحي<strong>ته</strong> CAO مالتړ کول به <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت په فعاليتونو کې عامه<br />
څرګن<strong>د</strong>تيا زيا<strong>ته</strong> کړي، شفافيت او احتساب <strong>ته</strong> به و<strong>د</strong>ه ورکړي، او اتباعو <strong>ته</strong> به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې قوت ورکړي چې <strong>د</strong> ریښتونې<br />
ب<strong>د</strong>لون غوښتنه وکړي.<br />
<strong>د</strong> CAO <strong>د</strong> وړتيا او ظرفيت <strong>د</strong> قوي کولو لپاره، سيګار په اپريل ٢٠١٠ کې سپارښتنه وکړه<br />
چې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفير <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>وه اق<strong>د</strong>امات وکړي:<br />
15<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
•<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت څخه غوښتنه وکړي چې <strong>د</strong>اسې قانون جوړ کړي چې CAO <strong>ته</strong> کافي خپلواکي او واک ورکړي<br />
تر څو هغه په نړيواله توګه <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>ل شويو معيارونو سره سم خپل مسووليتونه سر <strong>ته</strong> ورسوي.<br />
•<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> برخې په توګه، <strong>د</strong> CAO او نورو نړيوالو<br />
شريکوالو په همکارۍ، <strong>د</strong> ظرفيت لوړولو <strong>د</strong> يو پالن <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و او تطبيق نظارت وکړي. په <strong>د</strong>ې ډول پالن کې باي<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>و روزنيزو غورايو په کارولو، او <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> ماهرو سرپرستانو او مشاورينو<br />
په ټاکلو سره، <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> پرمختيا او روزنې لپاره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> سرچينو او <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويانو مسووليتونه پېژن<strong>د</strong>ل<br />
باي<strong>د</strong> شامل وي.<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې تبصرې<br />
په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفارت او <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> USAID مشن <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو او سپارښتنو سره<br />
موافقه وکړه. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفارت وويل چې <strong>د</strong>ا مسله به <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> چارواکيو سره <strong>راپور</strong><strong>ته</strong> کړي او <strong>د</strong>ا<br />
چې USAID به <strong>د</strong> CAO او نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کار وکړي چې <strong>د</strong> CAO لپاره يو <strong>د</strong> ظرفيت<br />
<strong>د</strong> لوړولو پالن جوړ او تطبيق کړي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفارت وويل <strong>د</strong>ا پالن به تر جون ٢٠١٠ ٣٠، پورې بشپړ<br />
شي.<br />
پلټنه ١٠-٠٩: په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و مرکز<br />
په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و مرکز <strong>د</strong> معيار او نظارت ټولې غوښتنې نه پوره کوي؛ <strong>د</strong> خاورې ج<strong>د</strong>ي مسلې<br />
حل کول غواړي<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ستراتيژۍ اتکاء <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هېوا<strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong>اسې جوړول <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ANSF په روزلو<br />
او تجهيزولو سره <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ځان لپاره امنيت برابر کړي. له ٢٠٠٢ راهيسې، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> ASFF لپاره<br />
شاوخوا ٢٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالر اختصاص کړي <strong>د</strong>ي، چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ټولو ډالرو نږ<strong>د</strong>ې نيمايي <strong>د</strong>ي، کوم چې <strong>د</strong><br />
ANSF <strong>د</strong> روزنې، تجهيزونې، او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ مالي مالتړ <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> ASFF په ه<strong>د</strong>ف کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې مرکزونو جوړول<br />
شامل <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> افغان ځواکونو <strong>د</strong> روزنې، ځاى پر ځاى کولو او ساتلو لپاره ضروري <strong>د</strong>ي. اوسني پالنونه غوښتنه<br />
کوي چې افغان ملي ار<strong>د</strong>و )ANA( <strong>د</strong>ې په جون ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> شاوخوا ١٠٣٥٠٠ ځواک څخه تر اکتوبر ٢٠١١<br />
پورې ١٧١٦٠٠ <strong>ته</strong> ورسول شي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې زياتونو په پايله کې، <strong>د</strong> افغان ځواکونو <strong>د</strong> روزنې، ځاى پر ځاى کولو او<br />
ساتلو لپاره <strong>د</strong> اضافي اسانتياو اړتيا <strong>د</strong>ه.<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، سيګار په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong> ملی ار<strong>د</strong>و لپاره جوړ شوې يوه مرکز<br />
معاينه وکړه. <strong>د</strong>ا مرکز چې په شمالي واليت کن<strong>د</strong>ز کې واقع <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړه شوې چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و ١٨٠٠ تنه<br />
پرسونل او ورسره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> وصل يو روزنيز ټيم <strong>ته</strong> به ځاى ورکوي. <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> روزنې مشن – افغانستان\<strong>د</strong><br />
امنيت <strong>د</strong> انتقال ګډه قومان<strong>د</strong>ه – افغانستان )NTM-A/CSTC-A( ٧٢.٨ مليونه ډالر ورکوي چې <strong>د</strong>ا مرکز په <strong>د</strong>وو<br />
پړاوونو کې جوړ شي:<br />
•١ پړاو: بيرکونه، <strong>د</strong> ذخيره کولو اسانتياوې، <strong>د</strong> خوړو ځاى، او ورسره وصل روزنيز ټيم ځای چې <strong>د</strong> ايتالفي<br />
12<br />
ځواکونو برخه <strong>د</strong>ه<br />
<strong>د</strong> خاورې سخت خرابوالى <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سبب شوى چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong><br />
څوکي<strong>د</strong>ارۍ ځاى وښوييږي او ترې چاپېرو <strong>د</strong>ېوالونو کې<br />
<strong>د</strong>رزونه وشي. سيګار په <strong>د</strong>ې وروستيو کې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>وز <strong>د</strong> افغان<br />
ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و په ځاى کې <strong>د</strong> خاورې <strong>د</strong> ثبات<br />
مهمې ستونځې پېژن<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ي. )<strong>د</strong> سیګار انځور(<br />
•٢ پړاو: اضافي بيرکونه، يو طبي کلينک، او يوه قې<strong>د</strong>خانه<br />
<strong>د</strong> USACE افغانستان <strong>د</strong> انجينير ولسوالۍ-شمال )AED-شمال( <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> ټاکلې بيې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه ډاين کورپ انټرنيشنل<br />
ايل ايل سي LLC( )DynCorp International <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>واړو پړاوونو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> سمبالښت او نظارت<br />
لپاره ورکړي.<br />
16 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
اه<strong>د</strong>اف<br />
<strong>د</strong>ې پلټنې <strong>د</strong>رې اه<strong>د</strong>اف بحث کړل:<br />
•<strong>د</strong>ا معلومول چې ايا <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز مرکز <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> شرايطو له مخې جوړ شوى که نه، په ګډون <strong>د</strong> وخت او<br />
لګښت.<br />
•<strong>د</strong>ا معلومول چې ايا USACE <strong>د</strong> مرکزي ترالسه کولو <strong>د</strong> قاع<strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> USACE <strong>د</strong> شرطونو، او په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې<br />
<strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> ما<strong>د</strong>و له مخې <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> جوړولو نظارت ترسره کړې که نه.<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرکز لپاره <strong>د</strong> NTM-A\CSTC-A <strong>د</strong> عمومي جواز او هغو پالنونو پېژن<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong>ا يې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong><br />
مرکزونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره لري.<br />
مون<strong>د</strong>نې<br />
1. سيګار ومون<strong>د</strong>له چې ١ پړاو ٢٠ مياشتې <strong>د</strong> خپل وخت نه شا<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ى، او ٢ پړاو <strong>د</strong> يو <strong>کال</strong> نه زيات <strong>د</strong> خپل وخت نه<br />
شا<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ى. AED شمال اوس تمه لري چې <strong>د</strong>ا مرکز به تر اګست ٢٠١٠ پورې بشپړ شي. <strong>د</strong> ١ پړاو لګښتونه <strong>د</strong><br />
٣٠ مليونه ډالرو څخه ٤٩.٢ مليونه ډالرو <strong>ته</strong> لوړ شول ځکه چې AED-شمال په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> غځولو<br />
غوراوي ورکړي وو. <strong>د</strong> ٢ پړاو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په ٢٣.٣ مليونه ډالرو ورکړل شوى و او لګښتونه يې زيات شوي<br />
نه <strong>د</strong>ي.<br />
2. سيګار <strong>د</strong> ساختمان ستونځې، <strong>د</strong> خاورې <strong>د</strong> ثبات ج<strong>د</strong>ي مسلې )په ګډون <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> ګڼ شمېر جوړښتونو <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> خاورې سختې ښويي<strong>د</strong>نې(، او په هغه ځاى کې <strong>د</strong>اسې نابرابره <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ي معلومه کړه چې په <strong>د</strong>غه مرکز کې<br />
يې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پانګونه په خطر کې اچولې وه.<br />
سيګار معلومه کړه چې په بېالبېلو مرکزونو کې هغه <strong>د</strong> چت <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> پايو <strong>د</strong> سټيل برخې چې يو بل<br />
سره په ويلډنګ پيوست شوې وې نابرابرې وې، په سورو ډکې وې، او الزم <strong>د</strong>وام يا <strong>د</strong> برخې جوړې<strong>د</strong>نه يې<br />
نه لرله. که يو <strong>د</strong>رون<strong>د</strong> بار پرې راغلى واى نو <strong>د</strong>غه پايې ناکامې<strong>د</strong>اى شوې چې له امله يې چت کښ<strong>ته</strong> کې<strong>د</strong>اى او<br />
يا غورځې<strong>د</strong>اى شو. سيګار هم<strong>د</strong>اراز په بېالبېلو ځايونو کې هغه وقايوي رنګ هم په ماتې<strong>د</strong>و ولي<strong>د</strong> چې <strong>د</strong> چت<br />
مالتړو پايو <strong>ته</strong> ورکړل شوى و. <strong>د</strong>غه زيان ښايي <strong>د</strong> سټيل ارتباط تخريب کړي چې هغه ښايي <strong>د</strong> چت <strong>د</strong> کښ<strong>ته</strong><br />
کې<strong>د</strong>و او يا غورځې<strong>د</strong>و سبب شي.<br />
<strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> کنټرول تر ټولو زيا<strong>ته</strong> ج<strong>د</strong>ي مسله چې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> جنوري ٢٠١٠ <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>نې <strong>د</strong> ځاى<br />
په يوه معاينه کې ولي<strong>د</strong>ل شوه په <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> يو باران څخه وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> ډېرو جوړښتونو الن<strong>د</strong>ې څخه <strong>د</strong><br />
خاورې ښويي<strong>د</strong>ل وو. <strong>د</strong> AED-شمال په يو <strong>راپور</strong> کې راغلي چې په مرکز کې او شاوخوا <strong>ته</strong> يې په ٤٨ ځايونو<br />
کې <strong>د</strong> خاورې <strong>د</strong> ښويي<strong>د</strong>و نښتې لي<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> خاورې <strong>د</strong>ې ښويي<strong>د</strong>و ډېر جوړښتونه له استعماله ويستلي، چې<br />
په هغوى کې <strong>د</strong> محافظينو يو برج، يو ورسره جوخت <strong>د</strong> ډبرو <strong>د</strong>ېوال، او يو <strong>د</strong> سرک بېخ شامل <strong>د</strong>ي. هر څو<br />
که AED-شمال او ډاين کورپ <strong>د</strong>واړه <strong>د</strong>ا خبره مني چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ځاى <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې خاوره ښويي<strong>د</strong>و واال <strong>د</strong>ه، هغوى<br />
<strong>د</strong> سموونکي اق<strong>د</strong>ام په کومه طريقه ن<strong>د</strong>ي موافق شوي. <strong>د</strong>ا حالت <strong>د</strong> نامناسبې <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ له امله ال پسې خراب<br />
شوى چې پکې <strong>د</strong> اوبو جمع کې<strong>د</strong>و او سېالب سبب به جوړېږي.<br />
. 3 AED-شمال <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وسيو <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> ترسره کولو او سمبالولو لپاره <strong>د</strong> USACE ځينې خاص شرايط<br />
ترسره نه کړل. هر څو که <strong>د</strong> پرمختګ <strong>د</strong> پېسو برابر سن<strong>د</strong>بن<strong>د</strong>ي شوې وه، ځينې خاص اسنا<strong>د</strong>، لکه <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong><br />
يقيني کولو <strong>راپور</strong>ونه، په <strong>د</strong>غو <strong>د</strong>وسيو کې لکه چې پکار وه موجو<strong>د</strong> نه وو. هر څو که <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروژې <strong>د</strong> لومړنيو<br />
پړاوونو پر مهال <strong>د</strong> AED-شمال <strong>د</strong> معيار يقيني کول ښه نه وو، سيګار ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong>ې خپل کار <strong>د</strong> وخت په<br />
17<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
تېرې<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> نوي پرسونل په رارسې<strong>د</strong>و بهتر کړى و.<br />
. 4 هر څو که په اکتوبر ٢٠٠٥ کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> سکرتر <strong>د</strong>فتر <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي بو<strong>د</strong>يجې<br />
په غوښتنه کې <strong>د</strong> اسانتياو <strong>د</strong> پرمختيا لپاره <strong>د</strong> ANA يو اساسي پالن جواز <strong>ته</strong> اشاره شوې وه، خو NTM-A/<br />
CSTC-A <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سن<strong>د</strong> يا <strong>د</strong> پالن جوړونې <strong>د</strong> نورو اسنا<strong>د</strong>و يا بل <strong>د</strong>اسې جواز نقل ونه مون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong><br />
سرتېرو <strong>د</strong> ستراتيژيک ځاى پر ځاى کولو، <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> موقعيتونو، يا <strong>د</strong> عملياتو په اړه يې معلومات ورکولى.<br />
<strong>د</strong> يوې <strong>د</strong>اسې تازه ستراتيژۍ پر<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و اوسنۍ غوښتنې انځوروي، NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې<br />
مرکزونو <strong>د</strong> جوړولو خطره په سر اخلي چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و اړتياوې نه پورې کوي.<br />
5. افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز <strong>د</strong> مرکز او يا <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> نورو مرکزونو <strong>د</strong> هغو له بشپړې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وامي ساتلو<br />
ظرفيت نلري. له ٢٠٠٢ راهيسې متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره<br />
بو<strong>د</strong>يجې ورکړې <strong>د</strong>ي. په ستمبر ٢٠٠٦ کې، AED-شمال <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> مرکزونو لپاره <strong>د</strong> فعاليتونو او انتظام<br />
يو <strong>د</strong> ٢٠٠ مليونه ډالرو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورکړ. <strong>د</strong> اوسني قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> سره چې ټاکل شوې په اپريل ٢٠١٠ کې ختم شي،<br />
AED-شمال سيګار <strong>ته</strong> وويل چې په شمالي او جنوبي افغانستان کې به <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> مرکزونو لپاره <strong>د</strong>وه نوي<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه ورکړل شي. <strong>د</strong> شمالي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ارزښت به تر ٤٥٠ مليونه ډالرو وي؛ په <strong>د</strong>اسې حال کې چې جنوبي<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> به تر ٣٥٠ مليونه ډالرو وي. <strong>د</strong>واړه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه به <strong>د</strong> يو بنسټيز <strong>کال</strong> جمع څلورو غوراوي کلونو لپاره<br />
وي او <strong>د</strong> افغان کارګرانو لپاره به <strong>د</strong> فعاليتونو او سمبالولو يو روزنيز پروګرام الزمي کوي.<br />
سپارښتنې<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرکز <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> اوسنيو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong><br />
ارزښت <strong>د</strong> ٧٢.٨ مليونه ډالرو څخه تر ٥١ مليونه ډالرو زيات ورکړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز <strong>د</strong> مرکز<br />
جوړښتي استحکام يقيني کړاى شي، سيګار سپارښتنه وکړه چې <strong>د</strong> USACE <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې جنرال <strong>د</strong>ې AED-شمال<br />
<strong>ته</strong> الرښو<strong>د</strong>نه وکړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ساختماني مسلو <strong>د</strong> حل کولو لپاره <strong>د</strong>وه اق<strong>د</strong>امات وکړي:<br />
•ويلډنګونه <strong>د</strong>ې ترميم کړي او په اغېزمنو شويو جوړښتونو کې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سټيل <strong>د</strong> مالتړو وقايو خطره کمه کړي.<br />
•<strong>د</strong> خاورې <strong>د</strong> ثبات مسله <strong>د</strong>ې حل کړي او و<strong>د</strong>ې ګوري چې <strong>د</strong> کوم سموونکي يا <strong>د</strong> خطرې<br />
<strong>د</strong> کمولو اق<strong>د</strong>امات کې<strong>د</strong>اى شي )په ګډون <strong>د</strong> ځاى <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ( <strong>د</strong> ډاين کروپ لپاره چې <strong>د</strong>ا<br />
پروژه بشپړه کړي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت مسلې حل شي، سيګار <strong>د</strong>ا سپارښتنه هم وکړه چې <strong>د</strong> USACE <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې<br />
جنرال <strong>د</strong>ې AED-شمال <strong>ته</strong> الرښو<strong>د</strong>نه وکړي چې <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>ز <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong>وسيې <strong>د</strong> USACE <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>نې سره<br />
سم سمبال کړاى شي.<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې تبصرې<br />
په هغه وخت چې <strong>د</strong>ا خپرونه مطبعې <strong>ته</strong> الړه، <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارو ال بيا هم <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> په مسو<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> رسمي تبصرو کولو لپاره<br />
چمتووالى نيوه. <strong>د</strong> پلټنې په اخري <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو او سپارښتنو په ځواب کې تبصرې او ځواب موجو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى<br />
.)www.sigar.mil(<br />
پلټنه ١٠-۱۰: <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ګمبيري مرکز<br />
په ګمبيري کې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و مرکز په عموم کې ښه جوړ شوى ښکاري، خو يو څه ساختماني<br />
مسلې حل کول غواړي<br />
18 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ستراتيژۍ اتکاء <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هېوا<strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong>اسې جوړول <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ANSF په روزلو<br />
او تجهيزولو سره <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ځان لپاره امنيت برابر کړي. له ٢٠٠٢ راهيسې، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> ASFF لپاره<br />
شاوخوا ٢٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالر اختصاص کړي <strong>د</strong>ي، چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ټولو ډالرو نږ<strong>د</strong>ې نيمايي <strong>د</strong>ي، کوم چې <strong>د</strong><br />
ANSF <strong>د</strong> روزنې، تجهيزونې، او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ مالي مالتړ <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> ASFF په ه<strong>د</strong>ف کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې مرکزونو جوړول<br />
شامل <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> افغان ځواکونو <strong>د</strong> روزنې، ځاى پر ځاى کولو او ساتلو لپاره ضروري <strong>د</strong>ي. اوسني پالنونه غوښتنه<br />
کوي چې افغان ملي ار<strong>د</strong>و )ANA( <strong>د</strong>ې په جون ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> شاوخوا ١٠٣٥٠٠ ځواک څخه تر اکتوبر ٢٠١١<br />
پورې ١٧١٦٠٠ <strong>ته</strong> ورسول شي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې زياتونو په پايله کې، <strong>د</strong> افغان ځواکونو <strong>د</strong> روزنې، ځاى پر ځاى کولو او<br />
ساتلو لپاره <strong>د</strong> اضافي اسانتياو اړتيا <strong>د</strong>ه. سيګار په ګمبيري کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> جوړ شوي<br />
مرکز معاينه وکړه.<br />
<strong>د</strong> ختيځ افغانستان <strong>د</strong> لغمان واليت په ګمبيري کې <strong>د</strong>غه مرکز به <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و شاوخوا ٤٠٠٠ سرتېرو <strong>ته</strong> ځاى<br />
ورکړي. په يو اټکل <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ٢٥٠ سرتېري به ملي ار<strong>د</strong>و سره په <strong>د</strong>ې مرکز کې شامل وي. NTM-A/<br />
CSTC-A په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رېو پړاوونو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرکز <strong>د</strong> جوړولو، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> وسلو <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> سلسلې لپاره ١٢٨.٨<br />
مليونه ډالر ورکوي.<br />
•١ پړاو: بيرکونه، <strong>د</strong> ذخيرې ځايونه، <strong>د</strong> خوړو ځاى، او ورسره يو ځاى <strong>د</strong> روزنيز ټيم و<strong>د</strong>اني چې <strong>د</strong> افغان ملي<br />
ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سرتېرو او ورسره <strong>د</strong> وصل متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> روزنيز ټيم لپاره به جوړېږي<br />
•٢ پړاو: بيرکونه، يو <strong>د</strong> کنډکونو مرکز، او يو <strong>د</strong> مخابراتو <strong>د</strong> برقي ويش سيسټم <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سرتېرو او<br />
ورسره <strong>د</strong> وصل متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> روزنيز ټيم لپاره<br />
•۳ پړاو: <strong>د</strong>رې <strong>د</strong> افسرانو بيرکونه، شپږ ليست شوي <strong>د</strong> خالص ټاپو بيرکونه، يو <strong>د</strong> کنډکونو مرکز، <strong>د</strong> وسلو ذخيره<br />
ځاى، <strong>د</strong> عامه شيانو ګو<strong>د</strong>ام، او <strong>د</strong> فرقي <strong>د</strong> مالتړ کنډک لپاره يو ماشیني حوض<br />
يو افغان قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ګمبيري <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong><br />
بهرني <strong>د</strong>ېوال شاوخوا يو موټر ض<strong>د</strong> خن<strong>د</strong>ق کاږي چې <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong><br />
ويالې په توګه هم کار کوي. )<strong>د</strong> سیګار انځور(<br />
په لغمان واليت کې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ګمبيري په مرکز کې <strong>د</strong> ځاى تيارول او <strong>د</strong> خاورې <strong>د</strong>رجه<br />
بن<strong>د</strong>ي روانه <strong>د</strong>ه. )<strong>د</strong> سیګار انځور(<br />
19<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
AED-شمال <strong>د</strong> ١ او ٢ پړاو <strong>د</strong> سمبالښت او نظارت <strong>د</strong> پروګرام لپاره <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> ټآکلې بيې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه ډاين کورپ<br />
انټرنيشنل ايل ايل سي <strong>ته</strong> ورکړې، او <strong>د</strong> ٣ پړاو لپاره يې <strong>د</strong>رېمه <strong>د</strong> ټاکلې بيې يو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> BYA انکارپوريشن <strong>ته</strong>.<br />
<strong>د</strong>ې هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> وسلو <strong>د</strong> روزنې لپاره يو <strong>د</strong> ټاکلې بيې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ليکشور انجينرنګ سرويسز شرکت <strong>ته</strong> هم ورکړو.<br />
په هغه وخت چې سيګار <strong>د</strong>ا پلټنه ترسره کوله، NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> ٤ پړاو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ٢٠١ لمبر قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong><br />
مرکز <strong>د</strong> جوړولو لپاره چا <strong>ته</strong> نه و ورکړى.<br />
اه<strong>د</strong>اف<br />
<strong>د</strong>ې پلټنې <strong>د</strong>رې اه<strong>د</strong>اف بحث کړل:<br />
•<strong>د</strong>ا معلومول چې ايا <strong>د</strong> ګمبیري مرکز <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> شرايطو له مخې جوړ شوى که نه، په ګډون <strong>د</strong> وخت او<br />
لګښت.<br />
•<strong>د</strong>ا معلومول چې ايا USACE <strong>د</strong> مرکزي ترالسه کولو <strong>د</strong> قاع<strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> USACE <strong>د</strong> شرطونو، او په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې<br />
<strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> ما<strong>د</strong>و له مخې <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> جوړولو نظارت ترسره کړې که نه.<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرکز لپاره <strong>د</strong> NTM-A\CSTC-A <strong>د</strong> عمومي جواز او هغو پالنونو پېژن<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong>ا يې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong><br />
مرکزونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره لري.<br />
مون<strong>د</strong>نې<br />
1. سيګار ومون<strong>د</strong>له چې ١ پړاو نږ<strong>د</strong>ې ٢ <strong>کال</strong>ه <strong>د</strong> ټاکلي وخت نه شا<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ى، او ٢ پړاو ١٤ مياشتې <strong>د</strong> ټاکلي وخت نه شا<strong>ته</strong><br />
<strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> روزنې سلسله شاوخوا ٦ مياشتې <strong>د</strong> ټاکلي وخت نه شا<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ه، خو ٣ پړاو <strong>د</strong> ټاکلي وخت نه مخکې <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong>ا<br />
ټول پړاوونه او <strong>د</strong> روزنې سلسله اوس ټاکل شوې چې تر سپتمبر ٢٠١٠ بشپړ شي، <strong>د</strong> ٣.٤ مليونه ډالرو <strong>د</strong> زياتوالي<br />
سره – <strong>د</strong> ١٢٦.٥ مليونه ډالرو څخه ١٢٩.٨ مليونه ډالرو <strong>ته</strong> – ځکه چې AED-شمال <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو لپاره<br />
غوراوي ورکړي وو، په ګډون <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> سلسلې <strong>د</strong> بې ماينه کولو.<br />
2. په عمومي ډول <strong>د</strong>ا مرکز ښکاري چې ښه جوړ شوى، خو ځينې ساختماني مسلې حل کول غواړي. سيګار<br />
ولي<strong>د</strong>ل چې کنکريټي بنيا<strong>د</strong>ونه او پخوانۍ و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> معيارونو له مخې جوړ شوي او په مرکز کې ضمني<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> کنټرول سمې طريقې کارولې <strong>د</strong>ي. خو، سيګار يو څه <strong>د</strong> ساختماني معيار مسلې هم<br />
ومون<strong>د</strong>لې، په ګډون <strong>د</strong> سېالبونو <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> خرابو ت<strong>د</strong>ابيرو، نامناسبې <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ، او <strong>د</strong> يو خرابې<strong>د</strong>ونکي پول،<br />
او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> وسلو <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> سلسلې په امنيت کې <strong>د</strong> مهمو مش<strong>کال</strong>تو.<br />
3. له سپتمبر ٢٠٠٩ راهيسې، <strong>د</strong> AED-شمال پرسونل <strong>د</strong> ٢، ١، او ٣ پړاوونو، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> سلسلې<br />
لپاره هغه سمبالښت او نظارت برابره کړې چې <strong>د</strong> USACE لخوا الزمه وه. ل<strong>د</strong>ې نېټې وړان<strong>د</strong>ې، امنيتي مسلو<br />
<strong>د</strong> AED-شمال <strong>د</strong> پرسونل مخه نيولې وه چې <strong>د</strong> کار ځاى <strong>ته</strong> الړ شي او ورځنۍ نظارت وکړي، او افغان<br />
کاروونکيو چې <strong>د</strong> AED-شمال لخوا په کار اخيستل شوي وو <strong>د</strong>اسې کافي روزنه نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه چې ضروري<br />
نظارت برابره کړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> ورکولو په مو<strong>د</strong>ه کې، ډاين کورپ <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> ځنډې<strong>د</strong>نو له امله <strong>د</strong>وه ځل<br />
په منځ کې <strong>د</strong> نااطمينانۍ <strong>د</strong>رجه ورکړله، خو AED-شمال سيګار <strong>ته</strong> وويل چې <strong>د</strong>ې شرکت له هغه وخ<strong>ته</strong> بيا<br />
سموونکي اق<strong>د</strong>امات کړي <strong>د</strong>ي.<br />
4. هر څو که په اکتوبر ٢٠٠٥ کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> سکرتر <strong>د</strong>فتر <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي بو<strong>د</strong>يجې<br />
په غوښتنه کې <strong>د</strong> اسانتياو <strong>د</strong> پرمختيا لپاره <strong>د</strong> ANA يو اساسي پالن جواز <strong>ته</strong> اشاره شوې وه، خو NTM-A/<br />
ANA <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سن<strong>د</strong> يا <strong>د</strong> پالن جوړونې <strong>د</strong> نورو اسنا<strong>د</strong>و يا <strong>د</strong>اسې جواز نقل ونه مون<strong>د</strong>لو چې <strong>د</strong> CSTC-A<br />
<strong>د</strong> سرتېرو <strong>د</strong> ستراتيژيک ځاى پر ځاى کولو، <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> موقعيتونو، يا <strong>د</strong> عملياتو په اړه معلومات<br />
20 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
ورکړي. <strong>د</strong> يوې <strong>د</strong>اسې تازه حال ستراتيژۍ پر<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و اوسنۍ غوښتنې انځوروي، NTM-A/<br />
CSTC-A <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې مرکزونو <strong>د</strong> جوړولو خطره په سر اخلي چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و اړتياوې نه پورې کوي.<br />
افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ګمبیري <strong>د</strong> مرکز او يا <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> نورو مرکزونو <strong>د</strong> هغو له بشپړې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وامي<br />
ساتلو ظرفيت نلري. له ٢٠٠٢ راهيسې متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ<br />
لپاره بو<strong>د</strong>يجې ورکړې <strong>د</strong>ي. په ستمبر ٢٠٠٦ کې، AED-شمال <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> مرکزونو لپاره <strong>د</strong> فعاليتونو<br />
او انتظام يو <strong>د</strong> ٢٠٠ مليونه ډالرو په ارزښت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورکړ. <strong>د</strong> اوسني قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> سره چې ټاکل شوې په<br />
اپريل ٢٠١٠ کې ختم شي، AED-شمال سيګار <strong>ته</strong> وويل چې په شمالي او جنوبي افغانستان کې به <strong>د</strong><br />
ANSF <strong>د</strong> مرکزونو لپاره <strong>د</strong>وه نوي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه ورکړل شي. <strong>د</strong> شمالي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ارزښت به تر ٤٥٠ مليونه<br />
ډالرو وي؛ په <strong>د</strong>اسې حال کې چې جنوبي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> به تر ٣٥٠ مليونه ډالرو وي. <strong>د</strong>واړه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه به <strong>د</strong> يو<br />
بنسټيز <strong>کال</strong> جمع څلورو غوراوي کلونو لپاره وي او <strong>د</strong> افغان کارګرانو لپاره به <strong>د</strong> فعاليتونو او سمبالولو يو<br />
روزنيز پروګرام الزمي کوي.<br />
سپارښتنې<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو په لغمان والیت کې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong><br />
ارزښت <strong>د</strong> ۱۲۹ مليونه ډالرو څخه تر ۸۷ مليونه ډالرو زيات ورکړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> ساختمان معيار يقيني<br />
کړاى شي، سيګار سپارښتنه کړې چې <strong>د</strong> USACE <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې جنرال <strong>د</strong>ې AED-شمال <strong>ته</strong> الرښو<strong>د</strong>نه وکړي چې<br />
<strong>د</strong> ساختماني مسلو <strong>د</strong> حل لپاره <strong>د</strong>ا اق<strong>د</strong>امات وکړي:<br />
•په موټر ض<strong>د</strong> خن<strong>د</strong>ق او <strong>د</strong> اوبو په وياله کې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ځاى راغونډې<strong>د</strong>ل کم کړي.<br />
•<strong>د</strong>ا خبره <strong>د</strong>ې يقيني کړي چې <strong>د</strong> ځاى په سم ډول <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ي شوې.<br />
•<strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> مرکزي <strong>د</strong>روازې سره نږ<strong>د</strong>ې پول <strong>د</strong>ې ترميم کړي.<br />
•<strong>د</strong> وسلو <strong>د</strong> روزنې سلسله <strong>د</strong>ې خون<strong>د</strong>ي کړي.<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې تبصرې<br />
په هغه وخت چې <strong>د</strong>ا خپرونه مطبعې <strong>ته</strong> الړه، <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارو ال بيا هم <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> په یوه مسو<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> رسمي تبصرو کولو<br />
لپاره چمتووالى نيوه. <strong>د</strong> پلټنې په اخري <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو او سپارښتنو په ځواب کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې تبصرې او ځواب<br />
موجو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى .)www.sigar.mil(<br />
پلټنه ١٠-٧: <strong>د</strong> توخ پول جوړونه<br />
<strong>د</strong> توخ پول <strong>د</strong> جوړولو کار تقريباً بشپړ <strong>د</strong>ى، خو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ګڼ شمېر مسلې حل کول غواړي<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه )پي ار ټيمونه( په ټول افغانستان کې ښې حکومت<strong>د</strong>ارۍ <strong>ته</strong> په و<strong>د</strong>ه ورکولو او اقتصا<strong>د</strong>ي<br />
پرمختيا تېزولو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ستراتيژۍ لپاره ډېر مهم <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> عاجلې بشري مرستې او بيا<br />
رغونې غوښتنو <strong>ته</strong> ځواب وويل شي، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په مشرۍ پي ار ټيمونه زياتره وخت <strong>د</strong> CERP څخه <strong>د</strong> DoD<br />
بو<strong>د</strong>يجې کاروي. په سپتمبر ٢٠٠٧ کې <strong>د</strong> فراه PRT يو <strong>د</strong> ١.٧٥ مليونه ډالرو <strong>د</strong> CERP لخوا ورکړل شوې پېسې،<br />
<strong>د</strong> ټاکل شوې بيې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ګڼ شمېر افغان شرکتونو يوې مجموعې <strong>ته</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> فراه ښار شاوخوا ٢٨ مایله<br />
جنوب لوي<strong>د</strong>يځ <strong>ته</strong> <strong>د</strong> توخ <strong>د</strong> کلي سره نږ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> سين<strong>د</strong> <strong>د</strong> پاسه يو ٣٠٠ ميتره اوږ<strong>د</strong> پول جوړ کړي. <strong>د</strong>ا پول <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
ه<strong>د</strong>ف لپاره جوړ شوى و چې <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> مرکز او يو شمېر ولسواليو ترمنځ الره لنډه کړي. فراه ښار <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سفر کم<br />
21<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
شوى وخت به اقتصا<strong>د</strong>ي فعاليتونه تشويق کړي، افغان امنيتي ځواکونو <strong>ته</strong> به <strong>د</strong> ولسواليو ښه السرسى برابر کړي،<br />
او <strong>د</strong>ولتي خ<strong>د</strong>متونو <strong>ته</strong> به <strong>د</strong> افغانانو السرسى زيات کړي.<br />
اه<strong>د</strong>اف<br />
<strong>د</strong>ې پلټنې الن<strong>د</strong>ې اه<strong>د</strong>اف <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل:<br />
•<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> حالت معلومول.<br />
•<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په اړه <strong>د</strong> PRT <strong>د</strong> سمبالښت ارزونه کول.<br />
•افغان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پول <strong>د</strong> سپارلو په لړ کې <strong>د</strong> PRT <strong>د</strong> پالنونو جاج اخيستل.<br />
مون<strong>د</strong>نې<br />
1. <strong>د</strong>ا پول تر سپتمبر ٢٠٠٩ پرانيستل کې<strong>د</strong>ه، خو <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> يو <strong>کال</strong> لپاره ځنډول شوى. په مارچ ٢٠٠٨ کې PRT ب<strong>د</strong>له<br />
شوه؛ يوه مياشت وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> نوې PRT قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>ا نتيجه راوويس<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong>ا پول به <strong>د</strong> فراه خلکو <strong>ته</strong> کومه <strong>د</strong><br />
پام وړ ګټه ورنکړي او <strong>د</strong>ا هسې <strong>د</strong> پیسو بیځایه استعمال و. تر اګست ٢٠٠٨ پورې، هغو افغان شرکتونو <strong>ته</strong><br />
چې <strong>د</strong> پول په جوړولو اخ<strong>ته</strong> وې ٥٧٦٠٠٠ ډالر او يا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ارزښت ٣٣% برخه ورکړل شوې وه خو<br />
<strong>د</strong> پول يواځې ١% کار بشپړ شوى و. <strong>د</strong> PRT قومان<strong>د</strong>ان سپارښتنه وکړه چې <strong>د</strong>ا پروژه <strong>د</strong>ې و<strong>د</strong>رول شي. په<br />
کن<strong>د</strong>هار هوايي ډګر کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ملي قومان<strong>د</strong>ې جزوتام ،)USNCE( کومه چې فراه کې <strong>د</strong> CERP<br />
په پروژو <strong>د</strong> نظارت مسووليت په غاړه لري، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروژې <strong>د</strong> څېړنې امر ورکړ.<br />
افغان ساختماني کارکوونکي هغه تونلونه <strong>د</strong> يو بل سره پياوړي کوي چې <strong>د</strong> فراه په سين<strong>د</strong> <strong>د</strong> توخ پول <strong>د</strong> مالتړ لپاره اچول کېږي.<br />
سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروژې <strong>د</strong> ځنډې<strong>د</strong>نې په تړاو <strong>د</strong> سمبالښت، نظارت او <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> کنټرول مون<strong>د</strong>نې سن<strong>د</strong> کړې <strong>د</strong>ي. )<strong>د</strong> سیګار انځور(<br />
22 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
په نومبر ٢٠٠٨ کې <strong>د</strong> USNCE قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> فراه PRT <strong>ته</strong> الرښو<strong>د</strong>نه وکړه چې <strong>د</strong>ا پروژه بشپړه کړي<br />
او ال زيات نظارت ور<strong>ته</strong> برابر کړي. <strong>د</strong> ٢٠٠٩ په پسرلي کې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو <strong>د</strong> سېالبونو له امله <strong>د</strong> نور وخت<br />
غوښتنه وکړه، خو PRT <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې غوښتنې ځواب تر هغه وخ<strong>ته</strong> ورنکړ تر څو چې سيګار يې په <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩<br />
کې پوښتنه وکړه. په <strong>د</strong>غه وخت کې پول ٨٠% بشپړ شوى و. <strong>د</strong> کار په ځاى کې <strong>د</strong> وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> نورو سېالبونو<br />
له امله <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> بشپړولو نېټه نوره هم سپتمبر ٢٠١٠ <strong>ته</strong> غځول شوې. PRT <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>واړو ب<strong>د</strong>لونونو منظوري<br />
په <strong>د</strong>اسې حال کې ورکړې چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په پېسو کې يې تغيير ن<strong>د</strong>ى راوستلى.<br />
. 2 په جون ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> ځاى <strong>د</strong> يوې معاينې پر مهال، سيګار <strong>د</strong>اسې ستونزې وپېژن<strong>د</strong>لې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پول <strong>د</strong> حفاظت<br />
او کار اخیستلو <strong>د</strong> وړتیا په اړه يې پوښتنې راوالړې کړې. ساختماني شرکتونو <strong>د</strong> ساختماني موا<strong>د</strong>و مناسبې<br />
معاينې ن<strong>د</strong>ي ترسره کړې، په ګډون <strong>د</strong> کنکريټو، او <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> کنټرول هغه اونيز <strong>راپور</strong>ونه يې ن<strong>د</strong>ي ورکړي چې<br />
په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې غوښتل شوي وو.<br />
3. <strong>د</strong> هغې ځمکې ملکيت چې <strong>د</strong> پله په لور ځي په واضح ډول نه <strong>د</strong>ى اخيستل شوى. <strong>د</strong> هغې ځمکې حقونه چې <strong>د</strong><br />
پله سره ځي به <strong>د</strong> پله <strong>د</strong> کارولو لپاره مهم وي.<br />
4. يو شمېر مسلې ناحل پاتې <strong>د</strong>ي چې هغه په تړاو <strong>د</strong> شګو او تيږو <strong>د</strong> ايستلو هغه ځاى <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> پله <strong>ته</strong> <strong>د</strong> موا<strong>د</strong>و<br />
وړلو لپاره جوړ شوى <strong>د</strong>ى. په نومبر ٢٠٠٨ کې، <strong>د</strong> USNCE قومان<strong>د</strong>ان پریکړه وکړه چې <strong>د</strong>ا ځاى <strong>د</strong> پول <strong>د</strong><br />
پروژې يوه "رسمي" برخه <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت مناسب اړون<strong>د</strong> مقام <strong>ته</strong> ورستون کړاى شي. په <strong>د</strong>ې ځاى کې<br />
کار په مى ٢٠٠٨ کې پېل کړاى شوى او له هغه وخ<strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پله <strong>د</strong> جوړولو او په ټول واليت کې ډېرو نورو<br />
پروژو <strong>ته</strong> شګه او تيږې ورکوي. PRT <strong>د</strong> شګې او تيږو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځاى او ورسره <strong>د</strong> تړلي سامان حساب ن<strong>د</strong>ى<br />
کړى، کوم چې لږ تر لږه <strong>د</strong> ٣٠٠،٠٠٠ ډالرو <strong>د</strong> ارزښت <strong>د</strong>ي.<br />
. 5 <strong>د</strong> CERP الرښو<strong>د</strong>ونې <strong>د</strong> پي ار ټيمونو څخه غواړي چې پروژې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مناسبو اړون<strong>د</strong>و افغان مقاماتو له الرې<br />
وپېژن<strong>د</strong>ل او تطبيق کړاى شي څو <strong>د</strong>ا خبره يقيني شي چې <strong>د</strong>ا پروژې <strong>د</strong>وام ومومي؛ خو په <strong>د</strong>ې خبره کې شک<br />
نش<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> پله په پروژه کې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت واليتي چارواکي تر هغې شريک نه وو چې سيګار په جون<br />
٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> ځاى څخه وکتل. په <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ کې، <strong>د</strong> PRT قومان<strong>د</strong>ان سيګار <strong>ته</strong> وويل چې له اکتوبر<br />
٢٠٠٩ راهيسې له پله څخه <strong>د</strong> PRT <strong>د</strong> هرې کتنې پر مهال <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> عامه کارونو <strong>د</strong> رياست يو<br />
استازى موجو<strong>د</strong> و. PRT <strong>د</strong>ا خبره يا<strong>د</strong>اشت کړې چې <strong>د</strong>ې رياست کوښښ کاوه چې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو، تجهيزاتو، او<br />
پرسونل <strong>د</strong> کمي له امله <strong>د</strong> مرستې لپاره انجينيران ورکړي.<br />
6. <strong>د</strong> فراه PRT <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong>وسيې <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>نو له مخې منظم کړې ن<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> سيګار هره ان<strong>د</strong>ېښنه <strong>د</strong><br />
اسنا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> نابشپړتيا له امله وه.<br />
سپارښتنې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې يقيني کولو لپاره چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سرچينو سم احتساب شوى وي او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> توخ پول خون<strong>د</strong>ي او <strong>د</strong><br />
کارولو وړ وي، سيګار سپارښتنه وکړه چې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ځواکونو )USFOR-A( قومان<strong>د</strong>ان<br />
<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> فراه PRT <strong>ته</strong> الرښو<strong>د</strong>نه وکړي چې په <strong>د</strong>ې څلورو برخو کې اق<strong>د</strong>ام وکړي:<br />
•<strong>د</strong> شګو او تيږو <strong>د</strong> ځاى او ورسره <strong>د</strong> تړليو سامانونو مسووليت <strong>د</strong>ې جوړ کړي څو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځاى <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري يقيني<br />
کړاى شي.<br />
•<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ې يقيني کړي چې <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> کنټرول او <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> يقيني کولو ضروري پروسيجرونه ترسره شوي او سم<br />
ثبت شوي <strong>د</strong>ي، په ګډون <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې يقيني کولو چې ١( <strong>د</strong> مهمو ساختماني موا<strong>د</strong>و ازموينه بشپړه شوې، ٢( جوړښتي<br />
23<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
کنکريټ <strong>د</strong> ډيزاين <strong>د</strong> غوښتنو سره سم <strong>د</strong>ي، او ٣( <strong>د</strong> انجينيرۍ هغه اونيز <strong>راپور</strong>ونه چې <strong>د</strong> معيار کنټرول او<br />
سموونکي اق<strong>د</strong>امات ثبتوي تيار شوي <strong>د</strong>ي.<br />
•<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ې يقيني کړي چې <strong>د</strong> هغې ځمکې حقونه چې <strong>د</strong> پله سره ملګرې <strong>د</strong>ه ثبت شوي او افغان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> انتقال<br />
شوي.<br />
•<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په <strong>د</strong>وسيو کې <strong>د</strong>ې کمزورۍ هغسې جوړې کړي چې په تطبيقي الرښو<strong>د</strong>نه کې يې غوښتنه شوې.<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې تبصرې<br />
USFOR-A <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سپارښتنې سره موافقه وکړه چې <strong>د</strong>ا خبره يقيني کړاى شي چې <strong>د</strong> هغې ځمکې حقونه چې <strong>د</strong><br />
پله سره ملګرې <strong>د</strong>ه ثبت شوي او افغان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> انتقال شي؛ <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نورو سپارښتنو سره هم يو څه موافقه وکړه.<br />
USFOR-A يا<strong>د</strong>اښت کړې چې <strong>د</strong> فراه PRT <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ېښنو <strong>د</strong> حل کولو لپاره ګڼ شمېر اق<strong>د</strong>امات کړي<br />
وو؛ <strong>د</strong> بېلګې په توګه، USACE <strong>د</strong> پله <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> پروسيجرونو يوه ارزونه ترسره کړه او تص<strong>د</strong>يق يې کړه چې<br />
<strong>د</strong>ا مناسب وو.<br />
USFOR-A <strong>د</strong> USNCE <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> نومبر ٢٠٠٨ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرېکړې سره موافقه ونکړه چې <strong>د</strong> شګې او<br />
تيږو <strong>د</strong> ايستلو ځاى <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ضروري برخه <strong>د</strong>ه او افغان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> <strong>د</strong>ې وسپارل شي. USFOR-A وويل چې <strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> افغان ساختماني شرکتونو لپاره <strong>د</strong>اسې کوم قانوني لزوم ن<strong>د</strong>ى لي<strong>د</strong>لى چې ګنې <strong>د</strong>غه ځاى او سامان <strong>د</strong>ې افغان <strong>د</strong>ولت<br />
<strong>ته</strong> ورکړي. هر څو که <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنې په ټوله مو<strong>د</strong>ه کې PRT <strong>د</strong>ا خبره کوله چې <strong>د</strong> شګې او تيږو <strong>د</strong>غه ځاى به افغان<br />
<strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> ورکول کېږي، خو سيګار <strong>د</strong> USFOR-A خبره نه ر<strong>د</strong> کوي.<br />
نوې پلټنې چې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې اعالن شوي<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، سيګار <strong>د</strong>وه نوې پلټنې پېل کړې. <strong>د</strong> خپل <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> برخې په توګه، سيګار <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> ملي پيوستون <strong>د</strong> پروګرام يوه پلټنه پېل کړه، کوم <strong>ته</strong> چې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو لخوا ورکړل<br />
شوي. سيګار هم<strong>د</strong>اراز په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> ملکيانو <strong>د</strong> زياتولو<br />
ارزونه هم کوي.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅې <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong> ملکي ماهرانو <strong>د</strong> مالتړ<br />
<strong>د</strong> زياتولو کتنه<br />
سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معاینې په ح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر )GAO( سره اړیکې نیولي <strong>د</strong>ي. GAO <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معاينه<br />
کوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت څرنګه خپل لوازمات برابروي؛ سيګار <strong>د</strong> زياتو ملکيانو <strong>د</strong> ځاى پر ځاى کې<strong>د</strong>و <strong>د</strong><br />
پروګرام <strong>د</strong> تطبيق ارزونه کوي. <strong>د</strong> سيګار پلټنه <strong>د</strong>رې اه<strong>د</strong>اف لري:<br />
•<strong>د</strong> هغه پرسونل شمېر او ډول معلومول چې <strong>د</strong> ملکيانو <strong>د</strong> زياتولو <strong>د</strong> تطبيق لپاره ورکړل شوى.<br />
•<strong>د</strong> هغه ح<strong>د</strong> ارزونه تر کومه چې په افغانستان کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اضافي پرسونل <strong>د</strong> فعاليتي او مالتړي ضرورت <strong>د</strong><br />
مرستې لپاره الزمي سرچينې ور<strong>ته</strong> برابرې کړاى شوي.<br />
•<strong>د</strong> هغه ح<strong>د</strong> ارزونه تر کومه چې <strong>د</strong> کار په ساحه کې ملکيان په اغېزمن ډول کارول کېږي تر څو ښو<strong>د</strong>ل شوي<br />
ستراتيژيک او پروګراميک اه<strong>د</strong>اف الس <strong>ته</strong> راوړل شي، په ګډون <strong>د</strong> نظامي او نړيوالو شريکوالو سره <strong>د</strong><br />
همکارۍ او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت په مسووليتونو کې مرس<strong>ته</strong> کول.<br />
24 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پيوستون <strong>د</strong> پروګرام کتنه<br />
<strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong> پلټنو <strong>د</strong> هغې سلسلې سره تړلې <strong>د</strong>ه چې سيګار يې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ترسره کوي چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
وړتياو <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> مرستې معاينه وکړي. <strong>د</strong>ا پلټنې <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong>اخلي کنټرولونو<br />
ارزونه هم کوي چې <strong>د</strong> افغانستان عامه ا<strong>د</strong>ارې يې <strong>د</strong>ې لپاره <strong>د</strong> ترسره کولو توان لري چې <strong>د</strong>ا خبره يقيني کړي چې<br />
افغان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو په شکل کې ورکړل شوې نړيواله مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> ضياع، <strong>د</strong>وکې، او ناسم استعمال څخه په<br />
معقوليت ساتل شوې.<br />
په ٢٠٠٣ کې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کليو <strong>د</strong> بيا رغونې او پراختيا وزارت <strong>د</strong> ملي پيوستون پروګرام جوړ کړ څو<br />
افغان ټولنو سره مرس<strong>ته</strong> وکړي چې خپلې پرمختيايي پروژې په خپله وپېژني، پالن يې کړي، سمبال يې کړي، او<br />
نظارت يې وکړي. له هغې راوروس<strong>ته</strong>، <strong>د</strong>ې پروګرام له ٩٠٠ مليونه ډالرو زياتې نړيواله مرس<strong>ته</strong> ترالسه کړې او<br />
انفراسټرکچر <strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې ٤٠،٠٠٠ کوچنيو پروژو <strong>د</strong> بشپړولو <strong>راپور</strong> يې ورکړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong>وه اه<strong>د</strong>اف لري:<br />
•<strong>د</strong>ې پروګرام سره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او مرستن<strong>د</strong>ويانو مرس<strong>ته</strong> معلومه کړي او هغه اق<strong>د</strong>امات وپېژني چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ويانو لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خبرې <strong>د</strong> يقينين کولو لپاره اخيستل شوي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> مالي<br />
ورکړو مناسب احتساب شوى، په مناسبه توګه يې پروګرام جوړ شوى، او په پاى کې <strong>د</strong> هغو اه<strong>د</strong>افو لپاره<br />
استعمال شوي <strong>د</strong> کومو لپاره چې ورکړل شوې وې.<br />
•<strong>د</strong> کليو <strong>د</strong> بيا رغونېاو پراختيا <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ظرفيت معاينه کول چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>د</strong> پالن، سمبالونې،او نظارت کار کولى<br />
شي چې <strong>د</strong>اسې معقوله يقين<strong>د</strong>اري ورکړي چې مناسب <strong>د</strong>اخلي کنټرولونه په کاراچول شوياو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> ټاکل شويو نتيجو<br />
<strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راوړلو لپاره په سم ډول کارول کېږي.<br />
روانې پلټنې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې پر مهال، سيګار په ١٠ نورو پروژو کار کولو <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکړه، په ګډون <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> ارزونو، پروګرام <strong>د</strong> ارزونو، او <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> پروګرام سره تړليو کتنو. <strong>د</strong>ا پلټنې <strong>د</strong> بيا رغونې هغه مسلې<br />
بحث کوي چې <strong>د</strong> امنيت، حکومت<strong>د</strong>ارۍ، او پرمختيا سره تړلې <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پلټنه: په فراه واليت کې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنډک <strong>د</strong> چوڼۍ جوړونه<br />
سيګار په فراه والي کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> کنډک <strong>د</strong> چوڼۍ <strong>د</strong> ١ او ٢ پړاو <strong>د</strong> جوړولو لپاره <strong>د</strong><br />
USACE <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو معاينه کوي. <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong>ا اه<strong>د</strong>اف لري:<br />
•<strong>د</strong>ا معلومول چې ايا <strong>د</strong>ا چوڼۍ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> شرايطو له مخې بشپړه شوى که نه، په ګډون <strong>د</strong> وخت او لګښت.<br />
•<strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> کتنه کول چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لونونو او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> لګښتونو او پېسو لپاره کومه مرس<strong>ته</strong> او اسنا<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخل<br />
کړاى شوي وو، او يا <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>اخلونې <strong>د</strong> تطبيقي غوښتنو سره سمې وې که نه.<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ارزونه کول چې ايا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره او نظارت <strong>د</strong> تطبيقي غوښتنو سره سم <strong>د</strong>ي او که<br />
نه.<br />
•<strong>د</strong>ا معلومول چې ايا افغان ملي ار<strong>د</strong>و، چا چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې چوڼۍ ملکيت اخيستى، <strong>د</strong>ا مرکزونه چلولى او ساتلى شي<br />
که نه.<br />
<strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> هغې مرستې کتنه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو لخوا افغان <strong>د</strong>ولتي چارواکيو<br />
<strong>ته</strong> ورکول کېږي<br />
<strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> هغې هڅې برخه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> مهمو افغان <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي کنټرولونو او <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong><br />
25<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
پروسيجرونو ارزونه وکړي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> چارواکيو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> معاش <strong>د</strong> ټولو مرستو<br />
کتنه کوي، پر<strong>ته</strong> <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> نظامي چارواکيو. <strong>د</strong>ا کتنه <strong>د</strong>ا اه<strong>د</strong>اف لري:<br />
•<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت چارواکيو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> معاش ټوله مرس<strong>ته</strong> معلومول.<br />
•<strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> ترالسه کوونيکو او ورکړل شويو پېسو <strong>د</strong> معلومولو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي کنټرولونو او نورو احتسابي<br />
ميکانزمونو معاينه کول.<br />
•<strong>د</strong> معاش <strong>د</strong> مرستې په ورکولو کې چيلنجونه، که کوم وي، معلومول.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> سترو ترالسه کوونکيو معلومونه<br />
سيګار <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> تر ټولو غټو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>لو او تشريح کولو لپاره پېل کړې؛<br />
<strong>د</strong>ا معلومات به <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په پلټنه کې <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>نې مرس<strong>ته</strong> وکړي. <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong>فتر )GAO(<br />
سيګار <strong>ته</strong> <strong>د</strong> هغه ډاټابيس السرسى ورکړى چې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٧، مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨، او <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩<br />
<strong>د</strong> لومړنيو شپږو مياشتو پر مهال <strong>د</strong> هغو <strong>راپور</strong>ونو په تيارولو کې راجوړ کړى <strong>د</strong>ى چې افغانستان کې په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
کولو بحث کوي. سيګار <strong>د</strong> GAO ډاټا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره تحليل کړې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ې پر مهال <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> ورکړو په<br />
حساب سره <strong>د</strong> مرستو ستر ترالسه کوونکي وپېژن<strong>د</strong>ل او <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ي يې وشي. <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړه شوې چې<br />
الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې اه<strong>د</strong>اف بشپړ کړي:<br />
•<strong>د</strong>ا خبره يقيني کړي چې مرس<strong>ته</strong> ترالسه کوونکي او ورسره تړلي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه چې پېژن<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
بيا رغونې لپاره <strong>د</strong>ي )نه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حضور <strong>د</strong> مالتړ لپاره(.<br />
•<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>ل شويو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ارزښت او ه<strong>د</strong>ف معلومول.<br />
•په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> هر <strong>راپور</strong> شوي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ټولې ورکړل شوې پېسې او لګښتونه ثبتول.<br />
سيګار به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، او نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
ا<strong>د</strong>ارې سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کار کوي چې <strong>د</strong>اسې ستر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يان معلوم کړي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې په مرس<strong>ته</strong><br />
کې يې فعال او مهم قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه اخيستي او <strong>د</strong> GAO په ډاټابيس کې نه ښکاري. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې نقل پکې ونشي،<br />
سيګار <strong>د</strong>ا کار <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> تېرو شپږو مياشتو لپاره <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکړو په لړ کې <strong>د</strong> GAO <strong>د</strong> روان کار سره<br />
مربوط کړى <strong>د</strong>ى.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شورا ګانو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> تیارۍ او سر<strong>ته</strong> رسولو لپاره <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو کتنه<br />
<strong>د</strong>ا پلټنه، چې <strong>د</strong> ټولټاکنو په پروسه <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>ونو <strong>د</strong> سلسلې <strong>د</strong>رېمه <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> ولسمشرۍ او واليتي شوراګانو <strong>د</strong><br />
ټولټاکنو او هغو اق<strong>د</strong>اماتو په اړه <strong>د</strong> خپلواکو ارزونو کتنه کوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو لخوا <strong>د</strong><br />
٢٠١٠ <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> مالتړ لپاره اخيستل شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا کتنه به هغه تجربې وپېژني چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> ټولټاکنو او هغو<br />
اق<strong>د</strong>اماتو څخه ز<strong>د</strong>ه شوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره اخيستل شوي وو چې <strong>د</strong> انتخابي ريفورمونو ترجيحاتو او مسلو <strong>ته</strong> ځواب<br />
ووايي.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> پروګرامونو لپاره <strong>د</strong> امنیت برابرولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو<br />
لخوا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو <strong>د</strong> استعمال کتنه<br />
سیګار <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي لپاره ترسره کوي چې <strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو شمیر او ان<strong>د</strong>ازه معلومه کړي چې په افغانستان کې <strong>د</strong><br />
26 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
امنیتي خ<strong>د</strong>متونو لپاره په کار اچول شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong>ا اه<strong>د</strong>اف لري:<br />
•<strong>د</strong> هغو امنيتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو او پرسونل شمېره معلومول چې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مرکزي ا<strong>د</strong>ارو<br />
لپاره کار کوي.<br />
•<strong>د</strong> امنيتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو او ضمني قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> سمبالښت او نظارت ارزونه کول.<br />
•<strong>د</strong>ا پریکړه کول چې GAO او <strong>د</strong> عمومي پلټونکو ټولنې تر کومي کچې پوري <strong>د</strong> شخصي امنیتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو<br />
پلټنې ترسره کړي <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پلټنه: <strong>د</strong> ګلوبل سټراټيجيز انکارپوريشن لخوا <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> امنيتي مرستې خ<strong>د</strong>متونه<br />
<strong>د</strong>ا پلټنه، کومه چې <strong>د</strong> سيګار لخوا په افغانستان کې <strong>د</strong> شخصي امنيتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو په اړه <strong>د</strong> پلټنې سره تړلې <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
خبرې معاينه کوي چې ايا USACE هغه امنيتي خ<strong>د</strong>متونه په معقول لګښت الس <strong>ته</strong> راوړل چې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي<br />
څخه ور<strong>ته</strong> اړتيا لرله. <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong>ا اه<strong>د</strong>اف لري:<br />
•<strong>د</strong>ا معلومول چې ايا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> غوښتنې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> شرايطو سره سم بشپړیږي که نه، په ګډون <strong>د</strong> وخت او<br />
لګښت.<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ارزونه کول چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لونونو او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> لګښتونو او ورکړل شويو پېسو لپاره کوم<br />
مالتړي اسنا<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخل کړاى شوي وو، او ايا <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> تطبيقي غوښتنو سره سم وو.<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معلومول چې ايا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره او نظارت <strong>د</strong> تطبيقي غوښتنو سره سم <strong>د</strong>ي او که نه.<br />
•<strong>د</strong>ا معلومول چې ايا <strong>د</strong> ستر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي لخوا کوم ضمني شخصي امنيتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يان کارول شوي وو او که نه، او<br />
که <strong>د</strong>اسې شوي وي نو، ايا <strong>د</strong> ستر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي غوښتنې په ضمني قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې شاملې کړاى شوې وې که نه.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> کاري وړتياو <strong>د</strong> ارزولو سيسټم<br />
سيګار <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ترسره کوي چې <strong>د</strong> کاري وړتيا <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong>رجو <strong>د</strong> اعتبار جاج واخلي چې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong><br />
کاري وړتياو <strong>د</strong> پېمانه کولو لپاره کارول کېږي. <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong>ا اه<strong>د</strong>اف لري:<br />
•هغه معيارونه پېژن<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> کاري وړتياو <strong>د</strong> پېمانه کولو او تص<strong>د</strong>يقولو لپاره کارول شوي.<br />
•هغه پراخوالی ارزیابي کړي چې <strong>د</strong> هغوی په اساس <strong>د</strong> چمتوالي <strong>د</strong> ارزیابي میتو<strong>د</strong> <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و )ANA(<br />
او افغان ملي پولیس )ANP( تر منځ او <strong>د</strong> هغوی په <strong>د</strong>ننه کې سره توپیر لري.<br />
•<strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>رجي معلومول چې <strong>د</strong> وړتیا <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه کولو سیستم <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong> ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> وړتیاوو په اړه <strong>د</strong><br />
باور وړ معلومات په الس ورکوي<br />
•<strong>د</strong> هغه ح<strong>د</strong> معلومول تر کومه چې چيلنجونو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې توان مخه نيولې چې <strong>د</strong> ANSF<br />
<strong>د</strong> کاري وړتياو ارزونه وکړي.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> سمبالښت کتنه<br />
سيګار <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ترسره کوي چې <strong>د</strong> هغه ح<strong>د</strong> جاج واخلي تر کومه چې ANSF <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> حساب لپاره<br />
<strong>د</strong>قيق سيسټمونه جوړ کړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> څلورو عناصرو ارزونه کوي:<br />
•هغه کچه چې <strong>د</strong> هغې په اساس <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و او افغان ملي پولیسو پرسونل شمیرل شوي او تص<strong>د</strong>یق شوي<br />
<strong>د</strong>ي<br />
•<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو او نړیوالو مرستن<strong>د</strong>ویانو لخوا <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> شمیر سیستمونو <strong>د</strong> مالتړ لپاره ترسره<br />
شوي اق<strong>د</strong>امات<br />
27<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
•<strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> شمیرلو لپاره <strong>د</strong> عا<strong>د</strong>ي سیستمونو <strong>د</strong> بشپړولو او څارنې سره اړون<strong>د</strong> ننګوني<br />
•<strong>د</strong> هغې کچې معلومول چې <strong>د</strong> پرسونل ناسمو شمیرو له اضافي ننګونو سره مخ کړي <strong>د</strong>ي، په ټګي سره <strong>د</strong><br />
ANSF <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> ټولولو په شمول<br />
<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار هوايي ډګر څخه بهر <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( <strong>د</strong> ګډې سيمييزې و<strong>د</strong>انۍ<br />
<strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کتنه<br />
سيګار <strong>د</strong> ANSF په ګډه سيمييزه و<strong>د</strong>انۍ کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> جوړو شويو مرکزونو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو معاينه<br />
کوي. <strong>د</strong>غه مرکزونه بشپړې<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> نږ<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا پلټنه <strong>د</strong>ا اه<strong>د</strong>اف لري:<br />
•<strong>د</strong>ا معلومول چې ايا <strong>د</strong> انفراسټرکچر پروژې <strong>د</strong> قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> شرطونو سره سم بشپړېږي که نه، په ګډون <strong>د</strong> وخت<br />
او لګښت.<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ارزونه کول چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لونونو او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> لګښتونو او ورکړل شويو پېسو لپاره کوم<br />
مالتړي اسنا<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخل کړاى شوي وو، او ايا <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> تطبيقي غوښتنو سره سم وو.<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معلومول چې ايا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره او نظارت <strong>د</strong> تطبيقي غوښتنو سره سم <strong>د</strong>ي.<br />
•<strong>د</strong>ا معلومول چې <strong>د</strong> ANA لپاره کوم پالنونه موجو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو مرکزونو ملکيت په الس کې واخلي، انتظام<br />
يې سمبال کړي، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لګښتونه يې ورکړي.<br />
<strong>د</strong> افغاني ښځو او نجونو لپاره <strong>د</strong> بیل شویو بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> کارولو کتنه<br />
سیګار <strong>د</strong>ا پلټنه ترسره کوي چې <strong>د</strong>ا خبره څرګن<strong>د</strong>ه کړي چې <strong>د</strong> افغاني ښځو او نجونو لپاره بیل شوي بو<strong>د</strong>یجې څه ډول<br />
کارول شوي <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي بو<strong>د</strong>یجو استعمال <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو له قانوني مقرراتو او غوښتنو سره تر کومې کچې<br />
مطابقت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>. سیګار هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong>ا خبره ارزیابي کوي چې ا<strong>د</strong>اري <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي بو<strong>د</strong>یجو په کارولو سره <strong>د</strong> پروګرامونو<br />
اغیزمنتوب څه ډول ان<strong>د</strong>ازه کوي، او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> هغوی <strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي پروګرامونو <strong>د</strong> جاري ساتلو څخه <strong>د</strong> اطمینان ترالسه<br />
کولو لپاره څه ترسره کوي.<br />
ساينسي پلټنه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> په سر کې سيګار <strong>د</strong> ساينسي پلټنې يو <strong>د</strong>اسې پروګرام پېل کړ چې <strong>د</strong> ډاټا <strong>د</strong> کتلو<br />
<strong>د</strong>اسې تخنيکونه کاروي چې <strong>د</strong> پېسو په ورکړو کې هغه توپيرونه پېژني کوم چې کولى شي <strong>د</strong>وکه او ضياع معلوم<br />
کړي، او هم<strong>د</strong>اراز خراب <strong>د</strong>اخلي کنټرولونه او <strong>د</strong> احتساب نشتوالى هم. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، سيګار <strong>د</strong> ASFF<br />
لپاره <strong>د</strong> ډاټا <strong>د</strong> راغونډولو پروسه پېل کړه. ASFF <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مئ په ١١مه په عامه قانون ١٠٩-١٣ کې واک ورکړاى<br />
شوى <strong>د</strong> "<strong>د</strong>فاع، <strong>د</strong> تروريزم په وړان<strong>د</strong>ې نړيوالې جګړې، سونامي مرستې، ٢٠٠٥، لپاره <strong>د</strong> بيړني ضميمه يي<br />
اختصاصونو <strong>د</strong> قانون." <strong>د</strong>ې قانون ASFF لپاره <strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ايي بو<strong>د</strong>يجې اختصاص <strong>د</strong> تجهيزاتو، اکماالتو، خ<strong>د</strong>متونو، او<br />
روزنې، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> ترميم، نوي کولو، او جوړولو لپاره وکړ. سيګار به <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong><br />
٢٠٠٥ نه تر مالي <strong>کال</strong> ASFF ٢٠٠٩ سره <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و اختصاصونو او لګښتونو <strong>د</strong> ډاټا يوه تفصيلي معاينه ترسره<br />
کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ې پر مهال، <strong>کانګرس</strong> تقريباً ١٨.٦٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالر ASFF <strong>ته</strong> ورکړي. <strong>د</strong>ا ساينسي پلټنه به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې په<br />
چارو کې ګډوډۍ وپېژني، په ګډون <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> غلطو ورکړو، نامعلومو مرس<strong>ته</strong> ترالسه کوونکيو، او <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> لېږ<strong>د</strong>ولو<br />
په فعاليت کې <strong>د</strong> توپيرونو.<br />
28 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
پالن شوې پلټنې<br />
سيګار به <strong>د</strong> يو غټ شمېر پلټنو ترسره کولو <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکړي، په ګډون <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅې <strong>د</strong> بېالبېلو اړخونو <strong>د</strong><br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او کاري وړتيا <strong>د</strong> پلټنو. سيګار به <strong>د</strong> اضافي پلټونکو په نيولو او <strong>د</strong> روان کار په بشپړولو سره نوې پلټنې<br />
هم پېل کړي. سيګار الن<strong>د</strong>ې پلټنې <strong>د</strong> ترجيحاتو څخه ګڼي او پالن لري چې په راتلونکو شپږو مياشتو کې پرې کار<br />
پېل کړي:<br />
•<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زرعي سکټور <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> پروګرامونو يوه کتنه<br />
•اکماالتو لپاره <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> لوژيستيکي سيسټم يوه کتنه<br />
MPRI• سره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کاري وړتيا، لګښت او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> نظارت يوه کتنه<br />
•په افغانستان کې نړيوالې اسانتيا او پرمختيا سره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> همکارۍ <strong>د</strong> موافقې <strong>د</strong> کاري وړتيا،<br />
لګښت او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> نظارت يوه کتنه<br />
•<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک لخوا <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> پروژو لپاره <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> استعمال يوه کتنه<br />
•<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> بيمې <strong>د</strong> <strong>د</strong>عوو يوه کتنه<br />
انځور ۲.۱<br />
څیړنې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې پر مهال، سيګار ١٩ جنايي قضيې پرانستلې او <strong>د</strong>اسې ګډې څېړنې يې ترسره کړې<br />
چې نتيجه يې <strong>د</strong> ٢ مليونه نه زياتو ډالرو راستنول شوه. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> جنوري <strong>د</strong> ٣٠مې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> څخه راپ<strong>د</strong>ېخوا، سيګار<br />
٤ اضافي څېړونکي په کار لګولي، چې <strong>د</strong> څېړنې ټوله عمله يې ١٤ تنو <strong>ته</strong> رسولې. سيګار ٣ نور څېړونکي په<br />
افغانستان کې ځاى پر ځاى کړل او اوس ٧ څېړونکي په افغانستان کې په ٤ ځايونو کې لري – په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو په سفارت کې، په کمپ ايګرز کې، په باګرام هوايي ډګر کې، او په کن<strong>د</strong>هار هوايي ډګر کې.<br />
تر څېړنې لان<strong>د</strong>ې قضيې <strong>د</strong> ډول په اساس<br />
<strong>د</strong> قضيو حالت<br />
<strong>د</strong> جنوري ٢٠١٠ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> څخه راپ<strong>د</strong>ېخوا، سيګار ١٩ جنايي قضيې پرانستلې او ١٠ يې وتړلې، ځکه<br />
چې زياتره يې <strong>د</strong> محاکمې وړ نه وې. 13 سيګار <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> ٤٢ قضيو څېړنه کوي، چې اساسي تمرکز يې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
په <strong>د</strong>وکه، رشوت، <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې الس <strong>ته</strong> راوړلو <strong>د</strong>ى، لکه چې په انځور ٢.١ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.<br />
په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
کې <strong>د</strong>وکه<br />
43%<br />
رشوت<br />
31%<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې او غال څېړنه <strong>د</strong> ١.٩ مليونه ډالرو <strong>د</strong> راستنولو سبب شوه<br />
<strong>د</strong> يوې جنايي څېړنې په نتيجه کې <strong>د</strong> سيګار سره په شريکه ترسره شوې،<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> جنايي څېړنې<br />
قومان<strong>د</strong>ې ،)CID( او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> نړيوال ه<strong>د</strong>ف ځواک USACE( ICCTF) ، يوه <strong>د</strong> "پرېکړې مون<strong>د</strong>نه"<br />
او رسمي غوښتنه خپره کړه چې <strong>د</strong> يو افغان شرکت او يو کوريايي شرکت څخه يې وغوښتل چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
حکومت <strong>ته</strong> ١.٩ مليونه ډالر بېر<strong>ته</strong> ورکړي. څېړونکو معلومه کړه چې <strong>د</strong>ې شرکتونو <strong>د</strong>رواغ <strong>د</strong>عوې کړې وې او <strong>د</strong><br />
رغونې <strong>د</strong> يو ځاى نه يې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت شتمنۍ غال کړې وې. سيګار <strong>د</strong> ICCTF له الرې نورې <strong>د</strong>اسې<br />
څېړنې ترسره کوي چې <strong>د</strong>ا خبره يقيني کړي چې اړون<strong>د</strong>ې جنايي ع<strong>د</strong>لې پروسې <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> تورنو سره حساب وشي.<br />
په اکمالاتو کې <strong>د</strong>وکه<br />
14%<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> څېړنو رياست، 4\13\2010.<br />
نور<br />
12%<br />
په چارو کې <strong>د</strong> ګډوډيو معلومې<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ٢٤٠،٠٠٠ ډالرو <strong>د</strong> راستنولو سبب شو<br />
<strong>د</strong> سيګار، <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي مفتش <strong>د</strong>فتر، او <strong>د</strong> ICCTF لخوا يوه څېړنه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> يو<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي لخوا <strong>د</strong> تقريباً ٢٤٠،٠٠٠ ډالرو <strong>د</strong> راستنولو سبب شوه چې المل يې <strong>د</strong> پټو پېسو ورکولو او رشوت يو سکيم<br />
29<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
و چې <strong>د</strong> هغې په وجه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> زياتې پېسې او <strong>د</strong>رواغ کريډټونه ورکړل شوي وو. قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ومنله چې <strong>د</strong>ا ګډوډۍ<br />
رامنځ<strong>ته</strong> شوې وې، او څېړنه ال روانه <strong>د</strong>ه.<br />
څېړنې <strong>د</strong> تېلو او ترانسپورت په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې رشوتونه څرګن<strong>د</strong> کړل<br />
<strong>د</strong> ICCTF <strong>د</strong> غړيو يوې ګډې څېړنې، چې سيګار او CID پکې شامل وو، څرګن<strong>د</strong>ه کړه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
بحريې يو غړي چې په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په <strong>د</strong>فتر کې کار کاوه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره رشوت قبول کړى<br />
و چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> تېلو او رغونې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه ورکړي. <strong>د</strong> بحريې افسر ومنله چې په افغانستان کې يې <strong>د</strong><br />
ترانسپورت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو څخه ١٠،٠٠٠ ډالر ترالسه کړي، <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په ورکولو کې يې <strong>د</strong> رشوت کوونکو<br />
طرف<strong>د</strong>اري کړې، <strong>د</strong> خپلو عملونو <strong>د</strong> پټولو لپاره يې څېړونکو <strong>ته</strong> غلط بيانونه ورکړي، او ١٠،٠٠٠ ډالر يې <strong>د</strong> يو<br />
<strong>د</strong>اسې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي څخه ترالسه کړي چې په تجارتي ټرکونو کې يې الر <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>. څېړونکو <strong>د</strong>غه ١٠،٠٠٠ ډالر رشوت<br />
ومون<strong>د</strong>، او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو بحريې خپل ډسپلنري اق<strong>د</strong>ام کړى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> سیګار ځانګړي شمیره<br />
<strong>د</strong> تماس شمېره اوس هم <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> څېړونکي ټيم لپاره <strong>د</strong> يوې ګټورې آلې په توګه کار کوي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ<br />
کې، سيګار په <strong>د</strong>ې شمېره <strong>د</strong> ترالسه شويو ٣٥ شکايتونو څخه <strong>د</strong> ١٧ څېړنه پېل کړه. سیګار ٨ شکايتونه نورو ا<strong>د</strong>ارو<br />
<strong>ته</strong> ولېږل او ٩ نور چې څېړنې <strong>ته</strong> يې اړتيا نه وه وتړل. سيګار <strong>د</strong> يوه شکايت کتنه اوس هم کوي.<br />
<strong>د</strong> سيګار بو<strong>د</strong>يجه<br />
<strong>کانګرس</strong> له جوالى ٢٠٠٨ څخه سيګار <strong>ته</strong> ٤٦.٢ مليونه ډالر اختصاص کړي، لکه چې په چوکاټ ٢.١ کې ښو<strong>د</strong>ل<br />
شوي. سيګار <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١١ لپاره <strong>د</strong> ٣٥.٦ مليونه ډالرو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې غوښتنه ورکړې چې هغه فعاليتي لګښتونه<br />
پوره کړي چې <strong>د</strong> هغو ٥١.٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>د</strong> خپلواکې او مقص<strong>د</strong>ي نظارت لپاره ور<strong>ته</strong> اړتيا لري چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
چوکاټ ۲.۱<br />
<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې لنډیز )په میلیونونو ډالر(<br />
اختصاصي<br />
عمومي قانون<br />
اختصاص شوي<br />
ورکړل شوي<br />
له وخ<strong>ته</strong> تیرې<br />
مبلغ<br />
$2.0<br />
9/30/2009<br />
6/30/2008<br />
6/30/2008<br />
پی. ایل. ١١٠-<br />
٢٥٢<br />
<strong>د</strong> ۲۰۰۸ مالي <strong>کال</strong> لپاره<br />
ضميمه يي اختصاصونه، H.R. 2642<br />
$5.0<br />
9/30/2009<br />
10/1/2008<br />
6/30/2008<br />
پی. ایل. ١١٠-<br />
٢٥٢<br />
<strong>د</strong> ۲۰۰۸ مالي <strong>کال</strong> لپاره<br />
ضميمه يي اختصاصونه، H.R. 2642<br />
$9.0<br />
9/30/2010<br />
9/30/2008<br />
9/30/2008<br />
پی. ایل. ١١٠-<br />
۳۲۹<br />
<strong>د</strong> غښتلي امنیت، <strong>د</strong> مصیبت<br />
مرستي، او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره<br />
اختصاصونو قانون، ۲۰۰۹<br />
$7.2<br />
9/30/2010<br />
6/24/2009<br />
6/24/2009<br />
<strong>د</strong> ۲۰۰۹ مالي <strong>کال</strong> لپاره<br />
ضميمه يي اختصاصونه، H.R. 2346<br />
پی. ایل. ١١۱-۳۲<br />
$23.0<br />
9/30/2010<br />
10/1/2009<br />
12/16/2009<br />
پی. ایل. -١١۱<br />
۱۱۷<br />
<strong>د</strong> پياوړي اختصاصونو قانون، ٢٠١٠،<br />
H.R. 3288<br />
$46.2<br />
ټول<br />
30 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
بيا رغونې لپاره اختصاص شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong>ا غوښتنه به <strong>د</strong> سيګار لپاره سرچينې برابرې کړي چې هغه ١٣٢<br />
چوکۍ په بشپړه ډول ډکې کړي کومې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ضروري پېژن<strong>د</strong>ل شوي چې <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> هغه واک پوره کړي<br />
چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې په بو<strong>د</strong>يجو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې، ضياع، او ناسم استعمال <strong>د</strong> معلومولو او مخنيوي لپاره پلټنې<br />
او څېړنې ترسره کړي.<br />
<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> پروګرام لپاره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې غوښتنه<br />
سيګار <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ او مالي <strong>کال</strong> ٢٠١١ لپاره <strong>د</strong> ١٤ مليونه ډالرو يوه اضافي غوښتنه ورکړې چې خپل <strong>د</strong><br />
فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> پلټنې پروګرام پراخ کړي. <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې خپله مبارزه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو مهمو عناصرو ارزونه<br />
کوي:<br />
•متح<strong>د</strong>ه اياالت او نور مرستن<strong>د</strong>ويه هېوا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره څه کوي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong><br />
ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong>اسې ظرفيت جوړ کړي چې فسا<strong>د</strong> معلوم کړي او <strong>د</strong> قانون حاکميت پياوړى کړي<br />
•هغه ح<strong>د</strong> تر کومه چې بېالبېلې ملي او واليتي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong>اسې سيسټمونه په الره اچولي چې <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويه بو<strong>د</strong>يجو<br />
سم حساب وکړي<br />
سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> برخې په توګه پنځه پلټنې خپرې کړې <strong>د</strong>ي.<br />
ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په ټول افغانستان کې <strong>د</strong> يو خور، پوخ، او سيستماتيک مشکل په توګه پېژن<strong>د</strong>ل شوى <strong>د</strong>ى. ل<strong>د</strong>ې امله چې<br />
ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت مشروعيت له منځه وړي او <strong>د</strong> پرمختيا لپاره نړيوالو هڅو <strong>ته</strong> ضربه رسوي، نو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
نوې ستراتيژۍ <strong>د</strong>ا خپله ترجيح کړې چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت ظرفيت <strong>د</strong>اسې قوي کړي چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> کار وکړي. <strong>د</strong>ا<br />
نوې ستراتيژي هم<strong>د</strong>اراز غوښتنه کوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو نورې مرستې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو له الرې ورکړل<br />
شي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ستراتيژۍ برياليتوب به تر ډېره ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>ارو په ظرفيت وي چې <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويانو بو<strong>د</strong>يجې سمبال کړي<br />
او هغه <strong>د</strong> ضياع، <strong>د</strong>وکې، ناسم استعمال او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نورو بڼو نه وساتي. <strong>د</strong>ا اضافي بو<strong>د</strong>يجې به سيګار په <strong>د</strong>ې وتوانوي<br />
چې په مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ او مالي <strong>کال</strong> ٢٠١١ کې په ملي او واليتي کچو <strong>د</strong> افغان ا<strong>د</strong>ارو په اړه پلټنې ترسره کړي. <strong>د</strong>ا<br />
پلټنې به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هغو فېصله کوونکيو لپاره يوه مهمه آله وي چې <strong>د</strong> نوې ستراتيژۍ <strong>د</strong> تطبيقولو مسووليت<br />
پر غاړه لري.<br />
<strong>د</strong> سيګار کارکوونکي<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې پر مهال، سيګار په مالي <strong>کال</strong> ٢٠١١ کې <strong>د</strong> ١٣٢ تنه کارکوونکو <strong>د</strong> لرلو په لور<br />
پرمختګ وکړ. په هغه وخت کې چې <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> مطبعې <strong>ته</strong> تللو، سيګار ٧٩ مامورين لرل: په <strong>د</strong>وى کې ٧٤ <strong>د</strong> ٣١٦١<br />
<strong>د</strong> واک الن<strong>د</strong>ې نيول شوي، ٣ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په تفصيل، او ٢ په کابل کې <strong>د</strong> بهرني خ<strong>د</strong>مت اتباع. <strong>د</strong>ا شمېرې <strong>د</strong> ١٢<br />
نويو مامورينو او <strong>د</strong> کارکوونکو <strong>د</strong> کمزورۍ څخه <strong>د</strong> ليرې وتلو انځور وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
سيګار يو <strong>د</strong>فتر په کابل او <strong>د</strong>رې <strong>د</strong> افغانستان په <strong>د</strong>رېو نورو ځايونو کې لري. په هغه وخت کې چې <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong><br />
مطبعې <strong>ته</strong> تللو، سيګار <strong>د</strong> کارکوونکو ٢٢ غړي په افغانستان کې لرل. سيګار په عارضي توګه <strong>د</strong> عملې لېږلو <strong>ته</strong><br />
ا<strong>د</strong>امه ورکوي چې پلټنې او څېړنې ترسره کړي.<br />
31<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
افغان بيا جوړونه<br />
ساختماني کارکوونکي <strong>د</strong> ور<strong>د</strong>ک واليت په يو ښوونځي کې <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong><br />
بهترۍ <strong>د</strong> يوې پروژې ملبه ليرې کوي.<br />
)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ انځور، روسل ګلخرسټ(<br />
32<br />
ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه
<strong>د</strong> بیارغوني3<br />
وروستي معلومات<br />
33 33
<strong>د</strong> بيا رغونې تازه حال<br />
"زمونږ تمرکز <strong>د</strong> افغان ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> ظرفيت په جوړولو<br />
<strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> هغې خطرې په وړان<strong>د</strong>ې و<strong>د</strong>رېږي او له<br />
منځه يې يوسي چې <strong>د</strong> بنسټپالنې لخوا رامخې <strong>ته</strong><br />
شوې، او چې <strong>د</strong> لوړ اغېز اقتصا<strong>د</strong>ي مرس<strong>ته</strong> ورسوي<br />
– په ځانګړي ډول <strong>د</strong> کرنې په سکټور کې – تر څو<br />
کارونه پې<strong>د</strong>ا کړي، هغه بو<strong>د</strong>يجې کمې کړي چې طالبان<br />
يې <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کر څخه ترالسه کوي، او ياغيان <strong>د</strong><br />
جګړې <strong>د</strong> مې<strong>د</strong>ان څخه وباسي."<br />
- افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز<br />
ثبات ستراتيژي<br />
سرچینه: <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات تازه ستراتيژي،" ٢\٢٤\٢٠١٠.<br />
34 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> بيا رغونې تازه حال<br />
عمومي کتنه<br />
<strong>د</strong>ریمه برخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> ورکولو په مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> افغانستان يوه بشپړه کتنه وړان<strong>د</strong>ې کوي. <strong>د</strong> الس<strong>ته</strong> راوړنو، ننګونو،<br />
او محلي پروګرامونو په اړه تازه حال <strong>د</strong> هغو الس<strong>ته</strong> راوړنو او ننګونو يوه پراخه نقشه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې هڅې ورسره مخ <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا برخه په پنځو نورو ضمني برخو ويشل شوې <strong>د</strong>ه: <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت؛ امنيت؛<br />
حکومت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکميت، او بشري حقونه؛ اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا؛ او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> هڅې. <strong>د</strong> امنيت،<br />
حکومت<strong>د</strong>ارۍ، او اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزې پرمختيا ضمني برخې هغه <strong>د</strong>رې ستنې انځوروي چې <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
ملي پرمختيا په ستراتيژۍ کې ټاکل شوې وې. <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> ضمني برخه په هغه يوه مهمه مسله تمرکز کوي<br />
چې په <strong>د</strong>غه ستراتيژۍ کې پېژن<strong>د</strong>ل شوې وه.<br />
موضوعات<br />
<strong>د</strong>ریمه برخه پنځه پراخه موضوعات بحث کوي: <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو تاريخي او اوسني معلومات، امنيتي شرايط، <strong>د</strong> حکوم<strong>د</strong>ارۍ<br />
فعاليتونه، <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزې پرمختيا پروګرامونه، او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> اق<strong>د</strong>امات. <strong>د</strong>رې مياشتنۍ ښکارونې چې<br />
په <strong>د</strong>ې ټوله برخه کې خورې ورې <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> يوې مشخصې ضمني برخې <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو په تړاو يوه واح<strong>د</strong>ه<br />
موضوع په نښه کوي.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت ضمني برخه هغو پېسو په اړه جامع بحث وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره يې<br />
ژمنه شوې او لګول شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په سترو بو<strong>د</strong>يجو، نړيوالو ورکړو، او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي<br />
جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو په اړه مشخص معلومات شاملوي.<br />
<strong>د</strong> امنيت ضمني برخه <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> فعاليتونو په اړه تفصيالت ورکوي، په ګډون <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و<br />
او افغان ملي پوليسو، او په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> بهترولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو هڅو بحث کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې<br />
مياشتنۍ مهم ټکي په نويو پروګرامونو تمرکز کوي: <strong>د</strong> ټولنې پر بنسټ امنيت او بياراخپلونه.<br />
<strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ، <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت، او <strong>د</strong> بشري حقونو ضمني برخه <strong>د</strong> ښې حکومت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راوړلو په لور<br />
<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> هڅو او پرمختګ يوه عمومي کتنه وړان<strong>د</strong>ې کوي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ټولټاکنو، عامه ا<strong>د</strong>ارې، ع<strong>د</strong>الت، او <strong>د</strong> محبسونو<br />
په ريفورمونو، <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> هڅو، او <strong>د</strong> بشري حقونو په اړخونو، په ګډون <strong>د</strong> جنسي برابرۍ او مذهبي ازا<strong>د</strong>ۍ په برخو<br />
کې <strong>د</strong> پرمختګ عمومي کتنه وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزې پرمختيا ضمني برخه په هغو برخو کې <strong>د</strong> بيا رغونې په فعاليتونو بان<strong>د</strong>ې تمرکز کوي چې<br />
<strong>د</strong> زراعت او ترانسپورت نه تر روغتيايي خ<strong>د</strong>متونو رسېږي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> <strong>د</strong> حالت يو انځور او <strong>د</strong> هغه پرمختګ تازه<br />
حال ورکوي چې <strong>د</strong> اساسي خ<strong>د</strong>متونو په رسولو، <strong>د</strong> زراعتي الس<strong>ته</strong> راوړنې په بهترولو، او <strong>د</strong> خصوصي سکټور په و<strong>د</strong>ه<br />
کې شوى <strong>د</strong>ى. يوه <strong>د</strong>رې مياشتنۍ ښکارونه <strong>د</strong> قيمتي کاڼو تولي<strong>د</strong> په افغنستان کې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مهمې سرچينې په<br />
توګه بحث کوي.<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په خالف <strong>د</strong> جګړې ضمني برخه <strong>د</strong> افغانستان په اقتصا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> اثر <strong>د</strong> کمولو هڅې<br />
تشريح کوي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> کوکنارو نه پاکو واليتونو په ترالسه کولو، په متبا<strong>د</strong>لو پرمختيايي پروګرامونو، او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و<br />
خالف کار <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره <strong>د</strong> ظرفيت په لوړولو کې <strong>د</strong> پرمختګ تازه حال وړان<strong>د</strong>ې کوي. <strong>د</strong>ا ضمني برخه <strong>د</strong><br />
35<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> بيا رغونې تازه حال<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو او افغانستان هغه ګډې هڅې ښکاره کوي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر خالف يې کړې <strong>د</strong>ي او هغه ننګونې<br />
بحث کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅو <strong>د</strong> برياليتوب په الره کې خنډ <strong>د</strong>ي. يوه <strong>د</strong>رې مياشتنۍ ښکارونه په افغانستان کې <strong>د</strong> نشه يي<br />
توکيو <strong>د</strong> کارولو په اړه معلومات ورکوي.<br />
کړن<strong>د</strong>و<strong>د</strong> )میتو<strong>د</strong>ولوژي(<br />
<strong>د</strong>ریمه برخه <strong>د</strong> عامه سرچينو <strong>د</strong> معلوماتو او ډاټا <strong>د</strong> کارولو تر څنګ <strong>د</strong> هغو اضافي معلوماتو نه جوړه شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو لخوا ورکړل شوي <strong>د</strong>ي. استثنا له هغو ځايونو چېر<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> پلټنو يا تحقيقاتو مشخصې<br />
حوالې ورکړل شوي، سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ډاټا پلټنه ن<strong>د</strong>ه کړې؛ <strong>د</strong>ا معلومات <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> نظرونو څرګن<strong>د</strong>ونه نه کوي. ټوله ډاټا<br />
او معلومات <strong>د</strong> متن په پايليکونو او يا <strong>د</strong> چوکاټونو او شمیرو <strong>د</strong> انځورونو په يا<strong>د</strong>ونو کې هغې ا<strong>د</strong>ارې <strong>ته</strong> نسبت شوي <strong>د</strong>ي<br />
کوم چې يې <strong>راپور</strong> ورکړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> پلټنو او تحقيقاتو په اړه <strong>د</strong> يو بشپړ بحث لپاره<br />
وګورئ برخه ٢.<br />
<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنه<br />
<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>د</strong> پوښتنو يوه لړۍ <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو څخه <strong>د</strong> بيا رغونې په پروګرامونو، او <strong>د</strong><br />
افغانستان په چارو کې <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> ګډون يا ورکړو په اړه ترې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په هغو ا<strong>د</strong>ارو کې چې <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> معلوماتو په پوښتنو کې يې ګډون کړى <strong>د</strong>ا الن<strong>د</strong>ې شامل <strong>د</strong>ي:<br />
•<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<br />
•<strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ا<strong>د</strong>اره<br />
•<strong>د</strong> خزانې وزارت<br />
•<strong>د</strong> سمبالښت او بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>فتر<br />
•<strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>رپورې خصوصي پانګه اچونې کارپوريشن<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> يوه لومړنۍ مسو<strong>د</strong>ه له خپرولو وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>غو ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> ورکړل شوې وه څو اړون<strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخې<br />
منځپانګه تايي<strong>د</strong> او تصحيح کړي.<br />
<strong>د</strong> پرانستې-سرچينې تحقيق<br />
<strong>د</strong> پرانستې-سرچينې تحقيق <strong>د</strong> اتباري سرچينو څخه ترالسه شوې ډېره تازه، او په عامه ډول ترالسه کې<strong>د</strong>ونکې<br />
ډاټا اتکاء کوي. <strong>د</strong> هغو سرچينو چې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې کارول شوي په يوه نماين<strong>د</strong> ليست کې الن<strong>د</strong>ې<br />
سرچينې شامل <strong>د</strong>ي:<br />
•<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هغه ا<strong>د</strong>ارې چې <strong>د</strong> معلوماتو په پوښتنه کې استازيتوب ورکړل شوى<br />
•<strong>د</strong> امنیت نړیوال مرستن<strong>د</strong>ویه ځواک )ايساف(<br />
•<strong>د</strong> حكومت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong>فتر<br />
•ملګري ملتونه )او اړون<strong>د</strong>ې څانګې(<br />
•<strong>د</strong> پېسو نړيوال صن<strong>د</strong>وق<br />
•نړيوال بانک<br />
•<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت وزارتونه او <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت نور سازمانونه<br />
<strong>د</strong> پرانستې-سرچينې زياتره تحقيق <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> په ابت<strong>د</strong>ايي مسو<strong>د</strong>ه کې شامل کړاى شوى و<br />
کومه چې <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> پوښتنې ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> کتنې لپاره له خپرې<strong>د</strong>و مخکې ورکړاى شوې وه.<br />
36 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<br />
په ګرافونو پوهې<strong>د</strong>نه<br />
ټول انځورونه او چوکاټونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ لپاره <strong>د</strong> معلوماتو <strong>راپور</strong> ورکوي، په استثنا <strong>د</strong> هغو ځايونو چې په سرليکونو او يا<strong>د</strong>ونو کې پېژن<strong>د</strong>ل شوي.<br />
ASFF<br />
CERP<br />
DoD CN<br />
ESF<br />
INCLE<br />
<strong>د</strong> واليتونو نقشې<br />
<strong>د</strong> واليتونو نقشې هغه ځايونه ښيي چې په متن کې بحث شوي. هر رنګ <strong>د</strong><br />
ډاټا <strong>د</strong> يو سيټ استازيتوب کوي، چې په تشريح کې ښو<strong>د</strong>ل شوى؛ توربخن<br />
رنګونه زياتې شمېرې ښيي، سپين بخن رنګونه کمې شمېرې ښيي.<br />
<strong>د</strong> پټې چارټونه<br />
<strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> يو شمېر هغو بو<strong>د</strong>يجو او پروژو څخه <strong>د</strong> ډالرو پر ارزښت<br />
بحث کوي چې <strong>د</strong> مليونونو څخه مليار<strong>د</strong>ونو <strong>ته</strong> رسېږي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې شمېرو په<br />
ګرافونو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>قيق استازيتوب <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کولو لپاره، <strong>د</strong> ګرافونو ځينې پټې<br />
ماتې ښکاري )<strong>د</strong> يوې کږې وږې کرښې سره( چې <strong>د</strong> صفر او يوې جيګې<br />
شمېرې ترمنځ ټوپ ښيي.<br />
$500<br />
$200<br />
ASFF<br />
DoD USAID DoS<br />
$450<br />
$150<br />
DoD<br />
$400<br />
$350<br />
$100<br />
$50<br />
$0<br />
<strong>د</strong> پټې چارټ په پېمانه<br />
کې له ماتې<strong>د</strong>نې پر<strong>ته</strong><br />
<strong>د</strong> پټې چارټ په پېمانه<br />
کې <strong>د</strong> يوې ماتې<strong>د</strong>نې سره<br />
$0<br />
CERP<br />
DoD<br />
0<br />
1–20<br />
21–40<br />
41–200<br />
201–429<br />
بو<strong>د</strong>يجې ښو<strong>د</strong>ونکي<br />
بو<strong>د</strong>يجې ښو<strong>د</strong>ونکي هغه انفرا<strong>د</strong>ي بو<strong>د</strong>يجې ښيي چې په متن کې بحث شوې<br />
وي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> انتظام مسووليت لرونکې ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> نوم نه<br />
الن<strong>د</strong>ې په خړ بکس ليست شوې وي.<br />
<strong>د</strong> مليار<strong>د</strong>ونو او مليونونو توپیر کول<br />
ل<strong>د</strong>ې امله چې <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو جزييات په مليار<strong>د</strong>ونو او مليونونو ډالرو<br />
کې ښيي، <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> پېمانې <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو يونټونو <strong>د</strong> جال کولو لپاره يوه کتنيزه اشاره<br />
کاروي. هغه ډالر چې په مليار<strong>د</strong>ونو کې <strong>راپور</strong> شوي په ابي رنګ کې<br />
وړان<strong>د</strong>ې کيږي، او هغه ډالر چې په مليونونو کې <strong>راپور</strong> شوي په شنه رنګ<br />
کې انځورېږي.<br />
DoD<br />
DoD CN<br />
ESF<br />
USAID<br />
پايي چارټ په مليونونو کې<br />
پايي چارټ په مليار<strong>د</strong>ونو کې<br />
INCLE<br />
37<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I میاشت ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،<br />
DoS
بو<strong>د</strong>یجو حالت <strong>د</strong><br />
“Hilibus aut aspedit liqui quam<br />
excesequam il experum re dolum ut<br />
ommodio ersped eaquas et moloritiis<br />
estium expeles totaspe llacepel eateceatus<br />
rem qui velit dolenis quosa<br />
num consequam, quiati bearibuscia si<br />
ut eost, omnihil modita nistia aut hitis<br />
que apicia doluptatio es sed es ut ut<br />
aut estis dolor rerum que litiorepudae”<br />
—Person of Interest<br />
Mil ilique cusant laute nonsequi volorum nulpari busam, tem. Nem quia numquid qui aut etur Nimaionse net quiam, voloreruptis :سرچینه<br />
providit in reictem. Dem voloribusa delenihic temodis auteceritem qui il et res rem estist, tem cumqui qui reratento que consedis doluptatem<br />
I <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong><br />
<strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ ،<strong>۳۰</strong><br />
38
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، پورې متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٢ راهيسې په افغانستان کې <strong>د</strong> اسانۍ او بيا رغونې<br />
لپاره نږ<strong>د</strong>ې ٥١.٥٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالر اختصاص کړي وو. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> ټوټل بنسټ پر هغې ډاټا <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو<br />
لخوا ورکړل شوې او هغو پېسو چې په مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ کې اختصاص شوي، لکه چې په ضميمه ب کې ښو<strong>د</strong>ل<br />
شوي. <strong>د</strong>ا ټولې پېسې په الن<strong>د</strong>ې ډول ټاکل شوي:<br />
•نږ<strong>د</strong>ې ٢٦.٧٥ مليار<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> امنيت لپاره<br />
•تر ١٤.٧٥ زيات <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ او پرمختيا لپاره<br />
•نږ<strong>د</strong>ې ٤.٢٤ مليار<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> هڅو لپاره<br />
•نږ<strong>د</strong>ې ٢.٠٤ مليار<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> بشري مرستې لپاره<br />
•تر ٣.٧٢ مليار<strong>د</strong>ه زيات <strong>د</strong> نظارت او فعاليتونو لپاره<br />
انځور ٣.١ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هغو غټو بو<strong>د</strong>يجو يوه کتنه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong>ې هڅو <strong>ته</strong> ورکړل شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> مارچ<br />
۲۰۱۰ ۳۱، سره سم ټوليزې اختصاصي بو<strong>د</strong>يجې )۵۱.۵۰ مليار<strong>د</strong>ه ډالر( <strong>د</strong> مخکې <strong>راپور</strong> شوې ټوليزې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩، ۳۱، سره سم )۵۱.۰۱ مليار<strong>د</strong>ه ډالر( څخه زياتې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> تازه معلوماتو نتيجه <strong>د</strong>ه.<br />
انځور ۳.۱<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ايالاتو بو<strong>د</strong>يجې (په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو سرچينې (ټول: $51.50)<br />
:ASFF <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه<br />
:CERP <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني<br />
ځواب پروګرام<br />
ASFF<br />
$25.23<br />
CERP<br />
$2.64<br />
DoD CN<br />
$1.43<br />
ESF<br />
$9.74<br />
INCLE<br />
$2.69<br />
نور<br />
$9.77<br />
ګڼو ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong><br />
a<br />
ورکړل شوېا<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو<br />
وزارت (DoS)<br />
$2.69<br />
يا<strong>د</strong>ونه: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.<br />
.USDA خزانه، ،DoJ، DoS، USAID په ګڼ شمېر ا<strong>د</strong>ارو کې شامل <strong>د</strong>ي a<br />
ا<strong>د</strong>ارې<br />
سرچينې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\19\4؛ ،USAID <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب 4\15\2010 او 2010\9\10؛ <strong>د</strong> فاع وزارت،<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب 4\14\2010، 4\13\2010 او 2010\1\10؛ <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\9\2010 او 2010\8\1؛<br />
مالي <strong>کال</strong> 2010 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> اختصاصونو <strong>د</strong> قانون تشريحي بيان؛ خزانه، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\15\4؛ <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې<br />
<strong>ته</strong> ځواب، 2009\7\7؛ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ايالاتو <strong>د</strong> زراعت وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\2009.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت (DoD)<br />
$29.30<br />
:DoD CN <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong><br />
مخنيوي او مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> مبارزې فعاليتونه<br />
:ESF <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه<br />
:INCLE <strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و کنټرول<br />
او <strong>د</strong> قانون نفاذ<br />
نور: نوري بو<strong>د</strong>یجي<br />
USAID<br />
$9.74<br />
39<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو بو<strong>د</strong>يجې<br />
تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، پورې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسانۍ او بيا رغونې لپاره مجموعي اختصاصونه ټول نږ<strong>د</strong>ې ٥١.٥٠<br />
مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>ته</strong> ورسې<strong>د</strong>ل. <strong>د</strong>ا ټولې پېسې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو په پنځو سترو کټګوريو ويشل کې<strong>د</strong>اى شي: امنيت،<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري او پرمختيا، <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> مبارزه، بشري، او نظارت او فعاليتونه. <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو لخوا تازه معلومات <strong>د</strong><br />
مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ او مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ لپاره <strong>د</strong> ټولو مجموعي اختصاصونو ان<strong>د</strong>ازه ال زيا<strong>ته</strong> کړه. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
اختصاصونو په اړه <strong>د</strong> بشپړه معلوماتو لپاره، وګورئ ضميمه ب.<br />
لکه چې په انځور ٣.٢ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي، <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ مجموعي اختصاصونه <strong>د</strong> ٢٠٠٩ په مجموعي<br />
اختصاصونو تقريپاً ٣٠.٠% زيات شول، چې نږ<strong>د</strong>ې ٥١.٥٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>ته</strong> ورسې<strong>د</strong>ل. له مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٢<br />
راهيسې، امنيتي هڅو تر ټولو زيات مجموعي اختصاصونه ترالسه کړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> امنيت لپاره اختصاصونه )نږ<strong>د</strong>ې<br />
٢٦.٧٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالر( <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې مرستې تر ٥١.٩% زيات تشکيلوي. په مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠<br />
کې، امنيت <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ نه په مجموعي اختصاصونو کې ډېر مخکې شو )تر ٣٢.٢% زيات(، ورپسې<br />
حکومت<strong>د</strong>اري او پرمختيا )تر ٢٧.٦% زيات(، او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> هڅې )تر ٢٠.٨% زيات(.<br />
لکه چې په انځور ٣.٣ کې په مخامخ مخ ښو<strong>د</strong>ل شوي، <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ لپاره اختصاصونه نږ<strong>د</strong>ې ١١.٨٩<br />
مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>ته</strong> ورسې<strong>د</strong>ل، چې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې نه تقريباً <strong>د</strong> ١٤.٧% په ان<strong>د</strong>ازه واوړې<strong>د</strong>ه. <strong>د</strong>ا په يو واح<strong>د</strong><br />
<strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅې لپاره اختصاص شوى تر ټولو ستر رقم <strong>د</strong>ى.<br />
امنيت لپاره <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ اختصاصونه <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ په اختصاصونو تر ١٧.٠% زيات اضافه<br />
شول، <strong>د</strong> ٦.٥٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو نه زيات. <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> ټولو اختصاصونو څخه، <strong>د</strong> امنيت پروګرامونو <strong>ته</strong> تر<br />
٥٥.٢% زيات الړل، ورپسې <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ او پرمختيا لپاره نږ<strong>د</strong>ې ٢٦.٩%. په مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ کې <strong>د</strong> امنيت<br />
اختصاصونه )تر ٦.٥٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو زيات( په يو واح<strong>د</strong> <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong>ويم تر ټولو غټ رقم <strong>د</strong>ى؛ تر ټولو زيات )تقريباً<br />
ASFF<br />
ASFF<br />
CERP<br />
DoD USAID DoS<br />
DoD<br />
DoD<br />
DoD CN<br />
ESF<br />
INCLE<br />
هغه پېسې چې <strong>د</strong> پنځو سترو امريکايي بو<strong>د</strong>يجه<br />
ورکوونکيو ا<strong>د</strong>ارو لخوا ورکړل شوي <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong><br />
٢٠٠٢ راهيسې افغانستان سره <strong>د</strong> بيا رغونې په<br />
لړ کې <strong>د</strong> شوې مرستې تقريباً ٨١.٠% <strong>د</strong>ه )نږ<strong>د</strong>ې<br />
٤١.٧٢ مليار<strong>د</strong>ه ډالر(. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پېسو نه، تقريباً<br />
٧٩.٠% )<strong>د</strong> ٣٢.٩٣ مليار<strong>د</strong>ه څخه زيات( منل شوي،<br />
او تقريباً ٦٧.٠% )<strong>د</strong> ٢٧.٩٤ مليار<strong>د</strong>ه څخه زيات(<br />
لګول شوي. راتلونکې پاڼې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجو په اړه ال<br />
زيات معلومات ورکوي.<br />
CERP<br />
$50<br />
$45<br />
$40<br />
$35<br />
$30<br />
$25<br />
$20<br />
$15<br />
$10<br />
$5<br />
$0<br />
انځور ۳.۲<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې په کټګورۍ مجموعي اختصاصونه، <strong>د</strong> مارچ 2010 31، سره سم (په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
DoD CN<br />
$51.50<br />
DoD<br />
$39.60<br />
$29.23<br />
$23.04<br />
ESF<br />
$13.01<br />
USAID<br />
$9.53<br />
$4.68<br />
$1.06 $2.08<br />
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010<br />
INCLE<br />
DoS<br />
ټول نګراني او فعاليتونه بشري مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>اري\پرمختيا امنيت<br />
يا<strong>د</strong>ونه: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. تازه شوي معلومات <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> 2009 او مالي <strong>کال</strong> 2010 لپاره <strong>د</strong> اختصاصونو <strong>د</strong> جيګې شمېرې سبب شوې په نسبت <strong>د</strong> هغو چې په 12\31\2009 کې يې <strong>راپور</strong> ورکړل شوى و.<br />
سرچينې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\19\4؛ ،USAID <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب 4\15\2010 او 2010\9\10؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب 4\14\2010، 4\13\2010 او 2010\1\10؛ <strong>د</strong> بهرنيو<br />
چارو وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\9\2010 او 2010\8\1؛ مالي <strong>کال</strong> 2010 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> اختصاصونو <strong>د</strong> قانون تشريحي بيان؛ خزانه، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\15\4؛ <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،<br />
2009\7\7؛ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ايالاتو <strong>د</strong> زارعت وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\2009.<br />
40 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
٧.٤١ مليار<strong>د</strong>ه ډالر( په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٧ کې شوي وو.<br />
انځور ٣.٣ <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٢ نه تر مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو په کټګورۍ کلني اختصاصونه ښيي. <strong>د</strong>ا<br />
پټې <strong>د</strong> هغو ډالرو ان<strong>د</strong>ازه ښيي چې اختصاص شوي. پايي چارټونه <strong>د</strong> کټګورۍ په ترتيب <strong>د</strong> ټولو اختصاص شويو<br />
اختصاصونه ښيي. <strong>د</strong>ا شمېرې هغه ارقام انځوروي چې <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و ا<strong>د</strong>ارو لخوا <strong>راپور</strong> شوي او هغه ارقام چې په الن<strong>د</strong>ې<br />
قانون سازيو کې اختصاص شوي:<br />
•<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> اختصاصونو قانون )مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> اختصاصونو قانون(<br />
•<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> ترانسپورت او <strong>د</strong> کور جوړونې او <strong>د</strong> ښاري پراختيا څانګو، او <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong><br />
اختصاصونو قانون )مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> پياوړو اختصاصونو قانون(<br />
په مخکنيو <strong>د</strong>رې مياشتنيو <strong>راپور</strong>ونو کې، <strong>د</strong> هرې بو<strong>د</strong>يجې لپاره مجموعي پرتليزو ګرافونو هغه اختصاص شوې<br />
پېسې انځورولې چې <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و ا<strong>د</strong>ارو لخوا يې <strong>راپور</strong> ورکړاى شوى و. په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، <strong>د</strong>ې ګرافونو <strong>د</strong><br />
مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ لپاره <strong>د</strong> اختصاص شويو بو<strong>د</strong>يجو هغه ټولې پېسې هم انځورولې چې <strong>د</strong> سمبالښت او بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر<br />
)OMB( لخوا يې <strong>راپور</strong> ورکړاى شوى و. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې ټولې اختصاص شوې پېسې هغسې <strong>راپور</strong><br />
شوي څرنګه چې <strong>د</strong> OMB لخوا په هغو مثالونو کې ورکړل شوي چير<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې معلومات په الس کې نه وو<br />
او يا يې <strong>د</strong> <strong>کال</strong> <strong>د</strong> يوې برخې <strong>د</strong> پېسو <strong>راپور</strong> ورکړى و. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> ښکاره کولو لپاره، <strong>د</strong> مخکې <strong>راپور</strong> شوې ډاټا<br />
استازيتوب په راتلونکو مخونو <strong>د</strong> مجموعي پرتليزو ګرافونو په لړ کې ورکړل شوې.<br />
۳.۳ انځور<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong>، رقم، او سلنې په ترتيب اختصاصونه (په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
$12<br />
$11<br />
$10<br />
$9<br />
$8<br />
$7<br />
$6<br />
$5<br />
$4<br />
$3<br />
$2<br />
$1<br />
$0<br />
$11.89<br />
$10.03<br />
$10.37<br />
$6.19<br />
$4.85<br />
$3.48<br />
$2.60<br />
$1.06 $1.01<br />
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010<br />
سلنه<br />
ټول نګراني او فعاليتونه بشري مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>اري\پرمختيا امنيت<br />
يا<strong>د</strong>ونه: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. تازه شوي معلومات <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> 2009 او مالي <strong>کال</strong> 2010 لپاره <strong>د</strong> اختصاصونو <strong>د</strong> جيګې شمېرې سبب شوې په نسبت <strong>د</strong> هغو چې په 12\31\2009 کې يې <strong>راپور</strong> ورکړل شوى و.<br />
سرچينې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\19\4؛ ،USAID <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب 4\15\2010 او 2010\9\10؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب 4\14\2010، 4\13\2010 او 2010\1\10؛ <strong>د</strong> بهرنيو<br />
چارو وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\9\2010 او 2010\8\1؛ مالي <strong>کال</strong> 2010 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعوزارت <strong>د</strong> اختصاصونو <strong>د</strong> قانون تشريحي بيان؛ خزانه، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\15\4؛ <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لېې وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،<br />
2009\7\7؛ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ايالاتو <strong>د</strong> زراعت وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\2009.<br />
41<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
ASFF<br />
CERP<br />
DoD CN<br />
ESF<br />
INCLE<br />
DoD USAID DoS<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه<br />
<strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> روزنې مشن – افغانستان\<strong>د</strong> ګډ امنيتي انتقال قومان<strong>د</strong>ه – افغانستان )NTM-A/CSTC-A( <strong>د</strong> افغان ملي<br />
امنيتي ځواکونو )ANSF( <strong>د</strong> جوړولو مسووليت لرونکې اساسي ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه. 14 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو <strong>د</strong><br />
بو<strong>د</strong>يجې )ASFF( څخه پېسې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کارول کېږي چې ANSF <strong>ته</strong> تجهيزات، اکماالت، خ<strong>د</strong>متونه او روزنه<br />
15<br />
برابر کړي، او <strong>د</strong> مرکزونو او انفراسټرکچر <strong>د</strong> ترميم، نوي کولو، او رغولو چارې هم.<br />
ASFF<br />
DoD<br />
<strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطالحات<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ASFF بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>ې، منل<br />
شوې، يا لګول شوې په توګه <strong>راپور</strong> کړي.<br />
موجو<strong>د</strong>ې:<strong>د</strong> ژمنتياو لپاره<br />
موجو<strong>د</strong>ې ټولې پېسې<br />
منل شوې: <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوې<br />
لګول شوې: هغه پېسې چې لګول شوې <strong>د</strong>ي<br />
سرچینه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، پورې، نږ<strong>د</strong>ې ٢٥.٢٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالر )په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> مرستې<br />
تقريباً ٤٩.٠%( <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> جوړولو لپاره ورکړل شوې وې. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>راپور</strong> ورکړى<br />
چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پېسو نه، تقريباً ٢٠.٢٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالر منل شوي وو، <strong>د</strong> کومو نه چې ١٨.٤٢ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو نه زيات لګول<br />
16<br />
شوي. انځور ٣.٤ هغه پېسې ښيي چې ANSF <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> په ترتيب ورکړل شوې <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره سم <strong>د</strong> مجموعي اختصاصونو په منلو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر<br />
٢٠٠٩ ٣١، <strong>د</strong> مجموعي اختصاصونو په منلو نږ<strong>د</strong>ې ٢.٥١ مليار<strong>د</strong>ه ډالر زياتوالى راغلى. برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> مارچ<br />
٢٠١٠ ٣١، سره سم <strong>د</strong> مجموعي اختصاصونو په مصرف کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٣١، <strong>د</strong> مجموعي اختصاصونو په<br />
مصرف تر ٠.٨٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو زياتوالى راغلى. انځور ٣.٥ <strong>د</strong> هغو پېسو يوه مجموعي پرتلنه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې<br />
17<br />
<strong>د</strong> ASFF لپاره ورکړل شوي، منل شوي، او لګول شوي.<br />
CERP<br />
DoD<br />
DoD CN<br />
DoD<br />
انځور ۳.۵ انځور ۳.۴<br />
افغان امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجې <strong>ته</strong> ورکړل شوې بو<strong>د</strong>يجې<br />
په مالي <strong>کال</strong> (په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
$8.0<br />
<strong>د</strong> افغان امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجې ، مجموعي پرتلنه<br />
(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
$25.0<br />
موجو<strong>د</strong>ې<br />
$25.23<br />
موجو<strong>د</strong>ې<br />
$25.23<br />
ESF<br />
USAID<br />
$6.0<br />
$4.0<br />
$20.0<br />
منل شوې<br />
$20.27<br />
لګول شوې<br />
$18.42<br />
منل شوې<br />
$17.76<br />
لګول شوې<br />
$17.55<br />
INCLE<br />
DoS<br />
$15.0<br />
$2.0<br />
$0<br />
2005 06 07 08 09 10<br />
$0<br />
<strong>د</strong> مارچ 31،<br />
2009 سره سم<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر 31،<br />
2009 سره سم<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي. پېسې هغسې <strong>راپور</strong> شوي چې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت لخوا ورکړل شوي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\13\2010.<br />
يا<strong>د</strong>ونه: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\13\2010.<br />
42 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
<strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې فعاليتونه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ASFF <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> فعاليت <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رېو ډلو <strong>ته</strong> پېسې ټاکي:<br />
•<strong>د</strong>فاعي ځواکونه )افغان ملي ار<strong>د</strong>و، يا )ANA<br />
•<strong>د</strong>اخلي ځواکونه )افغان ملي پوليس، يا )ANP<br />
•اړون<strong>د</strong> فعاليتونه )اساساً <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>يانو فعاليتونه(<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> فعاليت هرې ډلې <strong>ته</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> ضمني فعاليتپه څلورو نورو ډلو کې ټاکل کېږي: انفراسټرکچر،<br />
18<br />
تجهيزات او ترانسپورت، روزنې او عمليات، او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> فعاليت ډلې: <strong>د</strong> اختصاص يا بو<strong>د</strong>يجې<br />
<strong>د</strong> هر حساب <strong>د</strong>ننه هغه <strong>د</strong>رجې چې <strong>د</strong> هغو فعاليتونو<br />
اه<strong>د</strong>اف، پروژې او ډولونه پېژني چې <strong>د</strong> اختصاص<br />
يا بو<strong>د</strong>يجې لخوا يې مالي مالتړ کېږي.<br />
<strong>د</strong> ضمني-فعاليت ډلې: هغه حسابي ډلې چې <strong>د</strong><br />
قومان<strong>د</strong>ې لګښتونه په فعاليتي برخو کې ویشي.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> فعاليت <strong>د</strong> ډلې په ترتيب بو<strong>د</strong>يجې<br />
<strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره سم، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> پروګرامونو لپاره تر ١٨.٤٢ مليار<strong>د</strong>ه ډالر زيات<br />
لګولي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پیسو نه، نږ<strong>د</strong>ې ١٢.٠٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالر په افغان ملي ار<strong>د</strong>و لګول شوي، او تقريباً ٦.٣٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالر<br />
19<br />
په افغان ملي پولیسو؛ پاتې ٠.٠٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالر نورو ورسره تړليو فعاليتونو <strong>ته</strong> ورکړل شوي.<br />
سرچینې: <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "الرښو<strong>د</strong> ٧١١٠١-ايم <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong><br />
الرښو<strong>د</strong>نې الرښوونې،" وکتل شو په ٢٠٠٩\٢٨\٩؛ <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>رې ځواک څانګه، "<strong>د</strong> طبي<br />
اسانتيا <strong>د</strong> منتظم کتابچه،"، وکتل شو په ١٠\٢\٢٠٠٩، مخ ٥.<br />
لکه چې په انځور ٣.٦ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي، افغان ملي ار<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> لګول شويو بو<strong>د</strong>يجو څخه، تر ټولو غټې<br />
برخې )٥.٣٦ مليار<strong>د</strong>ه( <strong>د</strong> تجهيزاتو او ترانسپورت مرس<strong>ته</strong> کړې. <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو څخه چې په افغان ملي پولیسو<br />
لګول شوي، تر ټولو غټې برخې )تر ١.٨١ مليار<strong>د</strong>ه زياتو ډالرو( <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> فعاليتونو مرس<strong>ته</strong> کړې، لکه چې<br />
220<br />
په انځور ٣.٧ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.<br />
انځور ۳.۷ انځور ۳.۶<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پوليسو لپاره افغان امنيتي<br />
ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې مصرفونه <strong>د</strong> ضمني فعاليت<br />
<strong>د</strong> ډلې لخوا، مالي <strong>کال</strong> -2005مارچ 2010<br />
(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong> امنيتي<br />
ځواکنو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې مصرفونه <strong>د</strong> ضمني فعاليت<br />
<strong>د</strong> ډلې لخوا،<br />
مالي <strong>کال</strong> 2005 -مارچ 2010 (په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
ټول: $12.05<br />
ټول: $6.30<br />
تجهيزات<br />
او ترانسپورت<br />
$1.51<br />
تجهيزات او<br />
ترانسپورت<br />
$5.36<br />
<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري<br />
$3.13<br />
انفراسټرکچر<br />
$2.44<br />
<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري<br />
$1.81<br />
انفراسټرکچر<br />
$1.59<br />
روزنه او عمليات<br />
$1.38<br />
روزنه او عمليات<br />
$1.11<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي. شمېرې <strong>د</strong> 3\31\2010<br />
سره سمې <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\13\2010.<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي. شمېرې <strong>د</strong> 3\31\2010<br />
سره سمې <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\13\2010.<br />
43<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
ASFF<br />
DoD<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان بیړني ځواب پروګرام )CERP( په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو قومان<strong>د</strong>انان په <strong>د</strong>ې توانوي چې <strong>د</strong> هغو<br />
پروګرامونو په مالتړ کولو سره چې <strong>د</strong> سيمييزې ابا<strong>د</strong>ۍ سم<strong>د</strong>ستي مرس<strong>ته</strong> وکړي، <strong>د</strong> خپل مسووليت په برخو کې<br />
بيړنيو بشري مرستو او <strong>د</strong> بيا رغونې غوښتنو <strong>ته</strong> ځواب ووايي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام الن<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې هغه وړو پروژو<br />
لپاره په نيت کې نيول شوي چې اټکل کیږي هره يوه <strong>د</strong> ٥٠٠.٠٠٠ ډالرو څخه لږ لګښت ولري. <strong>د</strong> هغو پروژو<br />
چې <strong>د</strong> ۱ مليونو ډالرو څخه زيات لګښت غواړي اجازه ش<strong>ته</strong> خو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان<br />
21<br />
منظوري يې شرط <strong>د</strong>ى.<br />
CERP<br />
DoD<br />
<strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحات<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> DoD <strong>د</strong> اختصاصونو قانون <strong>د</strong> CERP لپاره ١.٠٠ مليار<strong>د</strong> ډالر ورکوي چې <strong>د</strong> پرمختيا<br />
فعاليتونو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړي او مالتړ يې وکړي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> CERP لپاره ټوله جمع بو<strong>د</strong>يجه ٢.٦٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>ته</strong><br />
رسوي – په افغانستان کې بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ټولې مرستې تقريباً ٥.١%. 22 <strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١،<br />
سره سم، DoD <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پېسو څخه، تر ١.٦٠ مليار<strong>د</strong>ه زيات ډالر منل شوي، <strong>د</strong> کومو نه چې<br />
23<br />
تر ١.١٤ مليار<strong>د</strong>ه زيات ډالر لګول شوي <strong>د</strong>ي. انځور ٣.٨ <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> په ترتيب <strong>د</strong> CERP اختصاصونه ښيي.<br />
DoD <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره مجموعي منل شوې پېسې <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٣١، <strong>د</strong> مجموعي<br />
منل شويو پېسو څخه <strong>د</strong> ١١.٣٧ مليونه نه زيات پکې زياتوالى راغلى. برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره سم<br />
مجموعي مصرفونه، <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٣١، <strong>د</strong> مجموعي لګښتونو په نسبت پکې نږ<strong>د</strong>ې ٨٢.٧٩ مليونه ډالر زياتوالى<br />
$1,000<br />
$800<br />
$600<br />
انځور ۳.۹ انځور ۳.۸<br />
<strong>د</strong> CERP بو<strong>د</strong>يجې، مجموعي پرتلنه (په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
اختصاص<br />
شوې<br />
$2.64<br />
منل شوې<br />
$1.60<br />
اختصاص شوې<br />
$2.64<br />
منل شوې<br />
$1.59<br />
$3.0<br />
$2.5<br />
$2.0<br />
$1.5<br />
OMB <strong>د</strong> CERP بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> اختصاصو شويو په<br />
توګه <strong>راپور</strong> کړي.<br />
په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> CERP اختصاصونه<br />
(په مليونونو ډالرو)<br />
DoD<br />
DoD CN<br />
اختصاص شوي: <strong>د</strong> ژمنتیاو لپاره<br />
موجو<strong>د</strong>ې ټولې پېسې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> CERP بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> اختصاص<br />
شوي، منل شوې، يا لګول شوې په توګه <strong>راپور</strong><br />
کړي.<br />
ESF<br />
اختصاص شوي:<strong>د</strong> ژمنتياو لپاره<br />
موجو<strong>د</strong>ې ټولې پېسې<br />
منل شوې: <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوې<br />
لګول شوي: هغه پېسې چې لګول شوې <strong>د</strong>ي<br />
USAID<br />
سرچینې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٢٠١٠\١٩\٤؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٤\١٤\٢٠١٠.<br />
INCLE<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له مخې، هغه پروژې چې<br />
<strong>د</strong> جنوري څخه تر مارچ ٢٠١٠ پورې ور<strong>ته</strong> <strong>د</strong><br />
DoS<br />
CERP لخوا بو<strong>د</strong>يجې ورکړل شوي <strong>د</strong> ترالسه<br />
کوونکيو <strong>د</strong>وو سترو کټګوريو<br />
<strong>ته</strong> يې مرس<strong>ته</strong> ورکړې:<br />
• ١٦% سيمييزو خلکو <strong>ته</strong><br />
• ٨٤% افغان قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو <strong>ته</strong><br />
سرچینه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
$400<br />
$1.0<br />
لګول شوې<br />
$1.14<br />
لګول شوې<br />
$1.06<br />
$200<br />
$0.5<br />
$0<br />
2004 05 06 07 08 09 10<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو<br />
اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\19\4؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\14\2010، 1\13\2010،<br />
او 10\14\2009.<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. پېسې هغسې <strong>راپور</strong> شوي چې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او OMB لخوا ورکړل شوي.<br />
سرچينې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\19\4؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\14\2010، 1\13\2010،<br />
$0<br />
او 10\14\2009.<br />
<strong>د</strong> مارچ 31،<br />
2010 سره سم<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر 31،<br />
2009 سره سم<br />
44 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
CERP<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
DoD<br />
DoD<br />
DoD CN<br />
راغلى <strong>د</strong>ى. انځور ٣.٩ <strong>د</strong> هغو پېسو يوه مجموعي پرتلنه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> پروژو لخوا اختصاص شوي،<br />
24<br />
منل شوي، او مصرف شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> DoD <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مخنيوي او مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> مبارزې<br />
فعاليتونه<br />
<strong>د</strong> DoD <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مخنيوي او مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> مبارزې فعاليتونه CN( )DoD بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong> DoD <strong>د</strong><br />
هغو هڅو مالتړ کوي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کاروبار او ورسره تړليو فعاليتونو په وړان<strong>د</strong>ې مبارزې کولو سره<br />
25<br />
افغانستان <strong>ته</strong> ثبات ورکوي. <strong>د</strong> DoD CN په الن<strong>د</strong>ې الرو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> هڅې <strong>ته</strong> مرس<strong>ته</strong> ورکوي:<br />
•<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> قاچاقبرو خالف <strong>د</strong> نظامي عملياتو مرس<strong>ته</strong> کول<br />
•په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مخنيوي عمليات پراخول<br />
•په مشخصو روزنو، تجهيزاتو، او مرکزونو سره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قانون تنفيذوونکو ظرفيت لوړول، په ګډون<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پوليسو<br />
<strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره سم، نږ<strong>د</strong>ې ١.٤٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> DoD لپاره په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
هڅو لپاره اختصاص شوي – چې <strong>د</strong>ا په <strong>د</strong>ې هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ټولې مرستې تقريباً ٢.٨%<br />
جوړېږي. انځور ٣.١٠ <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> په ترتيب <strong>د</strong> DoD CN اختصاصونه ښيي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پېسو نه، نږ<strong>د</strong>ې ١.٤٠<br />
مليار<strong>د</strong>ه ډالر )تقريباً ٩٨%( لګول شوي. 26 انځور ٣.١١ هغه جمع ارقام ښيي چې <strong>د</strong> DoD CN <strong>د</strong> پروګرامونو<br />
لپاره اختصاص شوي، منل شوي، او لګول شوې <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> مبارزي <strong>د</strong><br />
بو<strong>د</strong>یجو اصطالحات<br />
ESF<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> DoD CN بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> اختصاص<br />
شوي، منل شوې، يا لګول شوې په توګه <strong>راپور</strong><br />
کړي.<br />
USAID<br />
اختصاص شوي:<strong>د</strong> ژمنتياو لپاره<br />
موجو<strong>د</strong>ې ټولې پېسې<br />
منل شوې: <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوې<br />
لګول شوي: هغه پېسې چې لګول شوې <strong>د</strong>ي<br />
INCLE<br />
سرچینه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
DoS<br />
انځور ۳.۱۱ انځور ۳.۱۰<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې<br />
بو<strong>د</strong>يجې، جمع (په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> مبارزې اختصاصونه (په مليونونو ډالرو)<br />
$350<br />
$300<br />
$250<br />
$200<br />
$150<br />
$1.45<br />
$1.40<br />
$1.35<br />
اختصاص شوې<br />
$1.43<br />
منل شوې<br />
$1.40<br />
لګول شوې<br />
$1.40<br />
$100<br />
$1.30<br />
$50<br />
$0<br />
2004 05 06 07 08 09 10<br />
$0<br />
<strong>د</strong> مارچ 2010 31، سره سم<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي. پېسې هغسې <strong>راپور</strong> شوي چې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت لخوا ورکړل شوي. <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پرتلنه ن<strong>د</strong>ه شوې ځکه <strong>د</strong>ا لومړنۍ<br />
<strong>د</strong>رې مياشتنۍ مو<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ه چې معلومات پکې ورکړل شوي. <strong>د</strong> منل شويو ډاټا نه <strong>د</strong>ه<br />
ورکړل شوې؛ په <strong>د</strong>ې توګه، منل شوې پېسې <strong>د</strong> مصرفونو سره برابر ګڼل شوي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> فاع وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\13\2010.<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو<br />
اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\13\2010.<br />
45<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
DoD<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
DoD CN<br />
DoD<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>یجه )ESF( پروګرامونه هېوا<strong>د</strong>ونو سره <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> لنډمهاله او اوږ<strong>د</strong>مهاله سياسي، اقتصا<strong>د</strong>ي<br />
او امنيتي اړتياو په ترالسه کولو کې په مرس<strong>ته</strong> کولو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ګټې پر مخ بيايي. <strong>د</strong> ESF پروګرامونه <strong>د</strong><br />
تروريزم پر خالف <strong>د</strong> جګړې مالتړ کوي؛ ملي اقتصا<strong>د</strong>ونه بهتروي؛ او <strong>د</strong> يو ال ښه شفاف او مسوول حکومت لپاره<br />
27<br />
<strong>د</strong> اغېزمنو، <strong>د</strong> السرسي وړ، او خپلواکو حقوقي سيسټمونو <strong>د</strong> پرمختيا لپاره مرس<strong>ته</strong> کوي.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> جاري اختصاصونو قانون ESF <strong>ته</strong> تقريباً ٢.٠٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالر ورکوي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ESF ټوله<br />
جمع بو<strong>د</strong>يجه نږ<strong>د</strong>ې ٩.٧٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>ته</strong> رسوي – <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
ټولې مرستې تقريباً ١٨.١%. 28 <strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره سم، USAID <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پېسو څخه<br />
تر ٧.٥٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالر منل شوي، <strong>د</strong> کوم نه چې ٥.٣٩ مليار<strong>د</strong>ه ډالر لګول شوي. 29 انځور ٣.١٢ په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong><br />
ESF اختصاصونه ښيي.<br />
USAID <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره سم په مجموعي منل شويو پېسو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٣١،<br />
٢٠٠٩ <strong>د</strong> مجموعي منل شويو پېسو په نسبت تر ٣٦.٨١ مليونه ډالرو زيات زياتوالى راغلى <strong>د</strong>ى. برسېره پر <strong>د</strong>ې،<br />
په مجموعي لګښتونو کې <strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره سم <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٣١، <strong>د</strong> مجموعي لګښتونو په نسبت نږ<strong>د</strong>ې<br />
٤١٩.٦٥ مليونه ډالر زياتوالى راغلى <strong>د</strong>ى. 30 انځور ٣.١٣ <strong>د</strong> هغو پېسو يوه مجموعي پرتلنه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong><br />
ESF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو لپاره اختصاص شوي، منل شوې، منل شوې، او لګول شوې <strong>د</strong>ي.<br />
ESF<br />
USAID<br />
<strong>د</strong> ESF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحات<br />
OMB <strong>د</strong> ESF بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> اختصاصو شويو په<br />
توګه <strong>راپور</strong> کړي.<br />
INCLE<br />
اختصاص شوي: <strong>د</strong> ژمنتیاو لپاره موجو<strong>د</strong>ې ټولې<br />
پېسې<br />
DoS<br />
USAID <strong>د</strong> ESF بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> اختصاص شوي، منل<br />
شوې، يا لګول شوې په توګه <strong>راپور</strong> کړي.<br />
اختصاص شوي:<strong>د</strong> ژمنتياو لپاره موجو<strong>د</strong>ې ټولې<br />
پېسې<br />
منل شوې: <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوې<br />
لګول شوي: هغه پېسې چې لګول شوې <strong>د</strong>ي<br />
سرچینې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٢٠١٠\١٩\٤؛ ،USAID<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٤\۱۵\٢٠١٠.<br />
$2.0<br />
$1.5<br />
$1.0<br />
$0.5<br />
انځور ۳.۱۳ انځور ۳.۱۲<br />
هغه بو<strong>د</strong>يجې چې <strong>د</strong> ESF لپاره اختصاص شوي<br />
<strong>د</strong> ESF بو<strong>د</strong>يجې، مجموعي پرتلنه (په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
<strong>د</strong>ونو ډالرو) بېالبېلپه ډول مالي <strong>کال</strong> ترالسه <strong>د</strong> کوونکو INCLE <strong>ته</strong> مرس<strong>ته</strong> اختصاصونه ورکوي. <strong>د</strong> هرې (په ترالسه مليونونو کوونکې ډالرو) کټګورۍ<br />
اختصاصونه په الن<strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong>ي:<br />
اختصاص شوې اختصاص شوې<br />
٠.٢١% سیمییزو افغان قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو <strong>ته</strong><br />
$9.74<br />
$9.74<br />
٠.٨٤% <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت وزارتونو <strong>ته</strong><br />
• ١.٩٥% غير امريکايي او غير افغان قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو<br />
منل شوې<br />
منل شوې<br />
<strong>ته</strong><br />
$7.53<br />
$7.57<br />
٢٦.٢٠% نړيوالو سازمانونو <strong>ته</strong><br />
• ٦٩.٥٦% <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong>اخلي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو <strong>ته</strong><br />
• ١.٢٤% <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong><br />
لګول شوې<br />
لګول شوې<br />
$5.39<br />
سرچینه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۱۰\۶\۲۰۱۰.<br />
$4.97<br />
$10.0<br />
$8.0<br />
$7.0<br />
$6.0<br />
$5.0<br />
$4.0<br />
$3.0<br />
$700<br />
$600<br />
$500<br />
$400<br />
$300<br />
$200<br />
$100<br />
$2.75<br />
$2.50<br />
$2.25<br />
$2.00<br />
$1.75<br />
$1.50<br />
په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ESF اختصاصونه<br />
(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
$0<br />
2002 03 04 05 06 07 08 09<br />
10<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر 31،<br />
2009 سره سم<br />
$0<br />
<strong>د</strong> مارچ 31،<br />
2009 سره سم<br />
$0<br />
2002 03 04 05 06 07 08 09 10<br />
،31<br />
ره سم<br />
$0<br />
ي کولو اغېزمنې<br />
ومات <strong>د</strong> مالي<br />
20 سره سم يې<br />
رنيو چارو<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي<br />
کولو اغېزمنې شوي. <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> 2010 ارقام اختصاص <strong>د</strong>ى نه ټاکنه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزارت تازه معلومات <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> 2009 <strong>د</strong> هغو اختصاص څخه <strong>د</strong> جيګ حساب<br />
سبب شو چې <strong>د</strong> 12\31\2009 سره سم يې <strong>راپور</strong> ورکړل شوى و.<br />
سرچينې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\19\4؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\9\2010 او 1\8\2010.<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو<br />
اغېزمنې شوي. پېسې هغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> USAID او OMB لخوا ورکړل شوي.<br />
سرچينې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\19\4؛ ،USAID<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\15\2010 او 10\9\2009.<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي<br />
کولو اغېزمنې شوي.<br />
سرچينې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\19\4؛ ،USAID<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\15\2010 او 10\9\2009.<br />
46 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
DoD<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
ESF<br />
USAID<br />
INCLE<br />
DoS<br />
<strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و کنټرول او <strong>د</strong> قانون نفاذ<br />
<strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تنفيذ )INL( لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>فتر يو <strong>د</strong>اسې حساب سمبالوي چې <strong>د</strong> قانون<br />
حاکميت پياوړى کړي او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> او قاچاق پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزه وکړي – <strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و<br />
<strong>د</strong> کنټرول او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تنفيذ )INCLE( حساب. <strong>د</strong> INCLE بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> INL <strong>د</strong> ګڼو پروګرام ډلو مالتړ کوي، په<br />
31<br />
ګډون <strong>د</strong> پوليسو، مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong>، <strong>د</strong> قانون حاکميت او ع<strong>د</strong>ليه.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> جاري اختصاصونو قانون <strong>د</strong> INCLE لپاره ٠.٤٢ مليار<strong>د</strong>ه ډالر ورکوي. 6<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> INCLE لپاره<br />
<strong>د</strong> ټوله جمع بو<strong>د</strong>يجه تر ٢.٦٩ مليار<strong>د</strong>ه نه زياتو ډالرو <strong>ته</strong> رسوي – په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong><br />
مرستې تقريباً ٥.٢%. 32 <strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره سم، INL <strong>راپور</strong> ورکړى چې تر ٢.٠٩ مليار<strong>د</strong>ه زيات ډالر منل<br />
شوي، <strong>د</strong> کومو نه چې تقريباً ١.٥٩ مليار<strong>د</strong>ه ډالر مصرف شوي. 33 انځور ٣.١٤ <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> په ترتيب INCLE <strong>ته</strong><br />
ورکړې ښيي.<br />
INL <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره سم <strong>د</strong> جمع منل شويو پېسو په ان<strong>د</strong>ازه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٣١،<br />
سره سم <strong>د</strong> جمع منل شويو پېسو په نسبت نږ<strong>د</strong>ې ٦٩.٩٢ مليونه ډالر زياتوالى راغلى. 34 انځور ٣.١٥ <strong>د</strong> هغو پېسو يوه<br />
جمع پرتلنه ښيي چې <strong>د</strong> INCLE <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو لپاره ورکړل شوې، منل شوې، او مصرف شوې <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> بيا رغونې بو<strong>د</strong>يجې<br />
برسېره پر هغو نړيوالو مرستو چې <strong>د</strong> افغانستان اسالمي او جمهوري <strong>د</strong>ولت يې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره ترالسه<br />
<strong>د</strong> INL <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو اصطالحات<br />
OMB <strong>د</strong> INL بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> اختصاصو شويو په توګه<br />
<strong>راپور</strong> کړي.<br />
اختصاص شوي: <strong>د</strong> ژمنتیاو لپاره موجو<strong>د</strong>ې ټولې<br />
پېسې<br />
INL <strong>د</strong> INCLE او <strong>د</strong> INL <strong>د</strong> نورو بو<strong>د</strong>يجو <strong>راپور</strong><br />
<strong>د</strong> ټاکل شويو، منل شويو او مصرف شويو په<br />
توګه ورکړى.<br />
ټاکل شوې: <strong>د</strong> ژمنتياو لپاره<br />
موجو<strong>د</strong>ې ټولې پېسې<br />
منل شوې: <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوې<br />
مصرف شوې: هغه پېسې چې لګول شوې <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> INCLE بو<strong>د</strong>يجې، مجموعي پرتلنه (په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> INCLE اختصاصونه <strong>د</strong> ESF بو<strong>د</strong>يجې، مجموعي پرتلنه (په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
(په مليونونو ډالرو)<br />
په<br />
(په<br />
انځور ۳.۱۵ انځور 3.14<br />
سرچینې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٢٠١٠\١٩\٤؛ <strong>د</strong> بهرنیو<br />
چارو وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٤\۹\٢٠١٠.<br />
$10.0<br />
$8.0<br />
$7.0<br />
اختصاص شوې<br />
$9.74<br />
منل شوې<br />
$7.57<br />
اختصاص شوې<br />
$9.74<br />
منل شوې<br />
$7.53<br />
$700<br />
$600<br />
$500<br />
$2.75<br />
$2.50<br />
$2.25<br />
اختصاص شوې<br />
$2.69<br />
اختصاص شوې<br />
$2.50<br />
$6.0<br />
$5.0<br />
$4.0<br />
$3.0<br />
لګول شوې<br />
$5.39<br />
لګول شوې<br />
$4.97<br />
$400<br />
$300<br />
$200<br />
$100<br />
$2.00<br />
$1.75<br />
$1.50<br />
منل شوې<br />
$2.09<br />
مصرف شوې<br />
$1.59<br />
منل شوې<br />
$2.02<br />
مصرف شوې<br />
$1.61<br />
0<br />
$0<br />
<strong>د</strong> مارچ 31،<br />
2009 سره سم<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر 31،<br />
2009 سره سم<br />
$0<br />
2002 03 04 05 06 07 08 09 10<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر 31،<br />
2009 سره سم<br />
$0<br />
<strong>د</strong> مارچ 31،<br />
2009 سره سم<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې<br />
شوي. <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> 2010 ارقام اختصاص <strong>د</strong>ى نه ټاکنه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت تازه معلومات <strong>د</strong> مالي<br />
<strong>کال</strong> 2009 <strong>د</strong> هغو اختصاص څخه <strong>د</strong> جيګ حساب سبب شو چې <strong>د</strong> 12\31\2009 سره سم يې<br />
<strong>راپور</strong> ورکړل شوى و.<br />
سرچينې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\19\4؛ <strong>د</strong> بهرنيو چارو<br />
وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\9\2010 او 1\8\2010.<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي<br />
کولو اغېزمنې شوي. <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> 2010 ارقام اختصاص <strong>د</strong>ى نه ټاکنه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزارت تازه معلومات <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> 2009 <strong>د</strong> هغو اختصاص څخه <strong>د</strong> جيګ حساب<br />
سبب شو چې <strong>د</strong> 12\31\2009 سره سم يې <strong>راپور</strong> ورکړل شوى و.<br />
سرچينې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\19\4؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\9\2010 او 1\8\2010.<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو<br />
اغېزمنې شوي. پېسې هغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> USAID او OMB لخوا ورکړل شوي.<br />
سرچينې: ،OMB <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\19\4؛ ،USAID<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\15\2010 او 10\9\2009.<br />
يا<strong>د</strong>ون<br />
کولو ا<br />
سرچي<br />
<strong>د</strong> سيګ<br />
47<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
کوي، افغان <strong>د</strong>ولت هم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف لپاره بو<strong>د</strong>يجې ورکوي. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماليې وزارت )MoF( <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong><br />
سمبالښت او پلي کولو مسووليت پر غاړه لري، په کوم کې چې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره <strong>د</strong> افغانستان بو<strong>د</strong>يجې شاملې<br />
وي. <strong>د</strong> ماليې وزارت هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> نړيوالو بو<strong>د</strong>يجو مسووليت هم پر غاړه لري چې <strong>د</strong>غه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي وزارتونو له الرې<br />
35<br />
ورکول کېږي.<br />
کورنۍ بو<strong>د</strong>يجه او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې پلي کې<strong>د</strong>نه<br />
خزانې <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> شمسي <strong>کال</strong> ١٣٨٨ )مارچ ٢٠٠٩، ٢١، تر مارچ ٢٠١٠( ٢٠، لپاره <strong>د</strong> افغانستان بو<strong>د</strong>يجه<br />
اټ<strong>کال</strong>ً ٧.٩ مليار<strong>د</strong>ه ډالره وه. <strong>د</strong>ا بو<strong>د</strong>يجه په <strong>د</strong>وو سترو کټګوريو کې ويشل شوې <strong>د</strong>ه: ۲.۹ مليار<strong>د</strong>ه ډالر اساسي بو<strong>د</strong>يجه<br />
او ۵ مليار<strong>د</strong>ه ډالر بهرنۍ بو<strong>د</strong>يجه. 36 انځور ۳.۱۶ په کټګورۍ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> پېسو يوه نقشه ښيي.<br />
اساسي بو<strong>د</strong>يجه<br />
اساسي بو<strong>د</strong>يجه پېسې <strong>د</strong> ډېرو سرچينو څخه ترالسه کوي؛ خېراتي پېسې <strong>د</strong> اساسي بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> نړيوالو ورکړو يوه <strong>د</strong> پام<br />
وړ برخه تشکيلوي. اساسي بو<strong>د</strong>يجه بيا نوره په <strong>د</strong>وو ضمني کټګوريو ويشل شوې: فعاليتي بو<strong>د</strong>يجه )١.٩مليار<strong>د</strong>ه ډالر(<br />
37<br />
او پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجه )١.٠مليار<strong>د</strong>ه ډالر(.<br />
۳.۱۶ انځور<br />
<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت بو<strong>د</strong>يجه، 2009-2010<br />
(په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
ټول: $7.90<br />
بهرنۍ بو<strong>د</strong>يجه<br />
$5.00<br />
<strong>د</strong> فعاليت اساسي بو<strong>د</strong>يجه<br />
$1.00<br />
اساسي پرمختيايي<br />
بو<strong>د</strong>يجه<br />
$1.90<br />
<strong>د</strong> فعاليتي لګښتونو بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong>ا مهال ١.٩ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>ته</strong> رسي، څرنګه چې <strong>د</strong> خزانې لخوا <strong>راپور</strong> شوې.<br />
افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>ا مهال تقريباً ٩٠% <strong>د</strong> فعاليتي بو<strong>د</strong>يجې په وخت مصرفوي. 38 <strong>د</strong> خزانې له مخې، پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجه<br />
١.٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> مصرفولو شرحه <strong>د</strong> فعاليتي بو<strong>د</strong>يجې څخه ډېره ټيټه <strong>د</strong>ه. خزانه <strong>راپور</strong><br />
39<br />
ورکوي چې افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجې يواځې ٤٠% په خپل وخت مصرفوي.<br />
يا<strong>د</strong>ونه: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي. <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې معلومات <strong>د</strong> شمسي <strong>کال</strong><br />
(3\21\2009-3\20\2010) 1388 سره سمه <strong>د</strong>ه.<br />
سرچينه: خزانه، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\12\2010.<br />
بهرنۍ بو<strong>د</strong>يجه<br />
بهرنۍ بو<strong>د</strong>يجې <strong>ته</strong> ټوله مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو لخوا <strong>د</strong> يو شمېر ميکانزمونو له الرې ورکول کېږي. <strong>د</strong>ا مهال<br />
ټوله بهرنۍ بو<strong>د</strong>يجه تقريباً ٥.٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong>ه. خزانې <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> بهرنۍ بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> عملي کولو شرحه<br />
40<br />
موجو<strong>د</strong>ه ن<strong>د</strong>ه ځکه <strong>د</strong>ا اصالً <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجه ن<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> کوم واح<strong>د</strong> مقام لخوا سمبالېږي.<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې لپاره نړيوالې ورکړې<br />
ډېرى نړيوال مرستن<strong>د</strong>ويان <strong>د</strong> اعتبار بو<strong>د</strong>يجې افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مرستې ورکولو لپاره کاروي. 41 <strong>د</strong> اعتبار بو<strong>د</strong>يجې سرچينې<br />
<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت فعاليتي او پرمختيايي <strong>د</strong>واړو لګښتونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مالي مرستو ورکولو لپاره کارول کېږي. تر <strong>د</strong>ې نېټې،<br />
42<br />
ARTF <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> ورکولو تر ټولو ستره سرچينه <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې اعتباري بو<strong>د</strong>يجې <strong>ته</strong> ورکړې<br />
نړيوال بانک <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٢١، څخه تر جنوري ٢٠١٠ ٢٠، پورې نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو<br />
ARTF سره تر ٧٠٧ مليونه زياتو ډالرو ژمنې کړي. مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> ټولو ژمنه کړي رقم څخه ٦٣١ مليونه ډالر<br />
ورکړي <strong>د</strong>ي. 43 انځور ٣.١٧ هغه پېسې ښيي چې مرستن<strong>د</strong>ويانو ورکړې <strong>د</strong>ي.<br />
نړيوال بانک <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> ٢٠٠٢ څخه تر فبروري ٢٠١٠ ١٩، پورې، <strong>د</strong> ٣٢ مرستن<strong>د</strong>ويانو<br />
لخوا تر ٣.٦ مليار<strong>د</strong>ه زيات ډالر ARTF <strong>ته</strong> ورکړل شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا ورکړې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو ورکولو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو ميکانزمونو له<br />
الرې کېږي – <strong>د</strong> سلسله يي لګښت )RC( کړکۍ او<strong>د</strong> پانګونې کړکۍ. <strong>د</strong> RC کړکۍ له الرې ټولې ١.٩ مليار<strong>د</strong>ه ډالر<br />
لګول شوي، کوم چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> فعاليتونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ سره مرس<strong>ته</strong> کوي. <strong>د</strong>ا ضروري <strong>د</strong>ه ځکه <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت<br />
عاي<strong>د</strong>ات ناکافي <strong>د</strong>ي، څرنګه چې <strong>د</strong> نړيوال بانک لخوا <strong>راپور</strong> شوي. هغه ژمنتياوې چې <strong>د</strong> پانګونې <strong>د</strong> کړکۍ له الرې<br />
48 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو حالت<br />
شوي، کومه چې <strong>د</strong> پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجې مرس<strong>ته</strong> کوي، په تېرو <strong>د</strong>وو کلونو کې پکې <strong>د</strong> پام وړ زياتوالى راغلى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong><br />
نړيوال بانک <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> سره سم، <strong>د</strong> فبروري ٢٠١٠ ١٩، سره سم، <strong>د</strong> پانګونې <strong>د</strong> کړکۍ له الرې <strong>د</strong> ژمنتياو <strong>د</strong> مصرفولو<br />
کچه ٧٥% <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>لې. ١٩ ARTF فعالو پروژو <strong>ته</strong> بو<strong>د</strong>يجې ورکوي. <strong>د</strong> ټولې ژمنتيا ارزښت ٩٨٦ مليونه <strong>د</strong>ى؛ <strong>د</strong><br />
44<br />
<strong>د</strong>ې پېسو نه، ٧٤٢ مليونه ډالر <strong>د</strong> فبروري ٢٠١٠ ١٩، سره سم مصرف شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مسووليت په پېژن<strong>د</strong>لو سره چې <strong>د</strong>ا يې <strong>د</strong> خپلو خلکو <strong>د</strong> ښه والي لپاره لري، په لن<strong>د</strong>ن کنفرانس<br />
کې مرستن<strong>د</strong>ويانو په <strong>د</strong>ې موافقه وکړه چې <strong>د</strong> ARTF لخوا ورکړې به <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت واضحه ستراتيژي تعقيبوي. <strong>د</strong><br />
٢٠١٠-٢٠١٣ لپاره به اټکل شوې مالي لفافه تقريباً ٢.٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالر وي – چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> تېرو <strong>د</strong>رېو کلونو پر مهال په<br />
45<br />
موجو<strong>د</strong>و بو<strong>د</strong>يجو کې ٣٢% زياتوالى <strong>د</strong>ى.<br />
کورنى عاي<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> IMF له مخې، افغان <strong>د</strong>ولت پالن لري چې په ٢٠٠٩-٢٠١٠ کې <strong>د</strong> کورني عاي<strong>د</strong> راغونډول تقريباً ٨.١% GDP <strong>ته</strong><br />
لوړ کړي. <strong>د</strong>ا په پرتله <strong>د</strong> هغه عاي<strong>د</strong> راغونډولو ښه <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> تېرو <strong>د</strong>وو کلونو پر مهال اوسطاً تقريباً ٦.٩% GDP و.<br />
<strong>د</strong> خزانې له مخې، <strong>د</strong> کورني عاي<strong>د</strong> <strong>د</strong> راغونډولو لپاره په سرچينو کې يو ب<strong>د</strong>لون راغلى. په ٢٠٠٣-٢٠٠٤ کې، <strong>د</strong> افغان<br />
<strong>د</strong>ولت ٥٤% عاي<strong>د</strong> <strong>د</strong> ګمرکاتو <strong>د</strong> فيسونو نه را<strong>ته</strong>؛ په ٢٠٠٩-٢٠١٠ کې <strong>د</strong>غه برخه ٣٤% <strong>ته</strong> لوي<strong>د</strong>لې، په <strong>د</strong>اسې حال کې<br />
چې ٤٦% <strong>د</strong> ټول کورني عاي<strong>د</strong> نېغ په نېغه په کاروبارو <strong>د</strong> ماليې، <strong>د</strong> ګمرک، او پانګې <strong>د</strong> ګټې نه را<strong>ته</strong>. پاتې ٢٠% <strong>د</strong><br />
46<br />
ناټيکسه ماليو نه را<strong>ته</strong> لکه <strong>د</strong> صنايعو ګټې، جوازنامې، او <strong>د</strong> هوانور<strong>د</strong>ۍ فيسونه.<br />
انځور ۳.۱۷<br />
<strong>د</strong> 2010 لپاره <strong>د</strong>ARTF ورکړې، <strong>د</strong> جنوري 2010 20، سره سم (په مليونونو ډالرو)<br />
ټولې ورکړل شوې: 631 مليونه ډالر<br />
ټولې ژمنتياوې: 707 مليونه ډالر<br />
25 25<br />
14 17<br />
15 15<br />
6 10<br />
21<br />
99 106<br />
37 51<br />
35 51<br />
42 50<br />
38 38<br />
34 34<br />
30<br />
0 50 100 150 200<br />
متح<strong>د</strong>ه ايالات<br />
برتانيه<br />
المان<br />
هسپانيه<br />
هالنډ<br />
ناروى<br />
کاناډا<br />
سويډن<br />
اروپايي ټولنه/اروپايي اتحا<strong>د</strong>يه<br />
استراليا<br />
ډنمارک<br />
نور<br />
264<br />
279<br />
250 300<br />
ژمنتياوې<br />
ورکړل شوې<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. =EC/EU اروپايي کميسيون\اروپايي اتحا<strong>د</strong>يه. <strong>د</strong> نړيوال بانک لخوا ورکړل شويو معلوماتو <strong>د</strong> کاناډا او استراليا <strong>د</strong> ژمنتياو<br />
شمېرې تر هغې کمې وښو<strong>د</strong>لې چې <strong>د</strong> 12\21\2009 سره سم <strong>راپور</strong> شوې وې.<br />
سرچينه: نړيوال بانک، :ARTF" <strong>د</strong> جنوري 2010 20، سره سم په مالي حالت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري <strong>راپور</strong>،" مخ 1.<br />
49<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> برخې سرلیک<br />
Mil ilique cusant laute nonsequi volorum nulpari busam, tem. Nem quia numquid qui aut etur Nimaionse net quiam, voloreruptis :سرچینه<br />
providit in reictem. Dem voloribusa delenihic temodis auteceritem qui il et res rem estist, tem cumqui qui reratento que consedis doluptatem<br />
50 ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه
ا منیت<br />
امنیت<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، <strong>د</strong> ملګرو ملتونو )م م( <strong>د</strong> عمومي منشي له مخې، په افغانستان کې امنيتي وضعه نوره هم<br />
خرابه شوې. 47 <strong>د</strong> نړيوال سوله ساتي ځواک ګډې قومان<strong>د</strong>ې )IJC( <strong>د</strong> بري<strong>د</strong>ونو تر هغې ډېره لوړه شمېره <strong>راپور</strong> کړې<br />
چې په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>راپور</strong> شوې وه. 48 <strong>د</strong> م م عمومي منشي <strong>راپور</strong> ورکړى چې په جنوري ٢٠١٠ کې<br />
<strong>د</strong> امنيتي پېښو شمېره <strong>د</strong> جنوري ٢٠٠٩ څخه ٤٠% لوړه وه. هغه په امنيتي پېښو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې زياتوالي غټ المل په<br />
مې<strong>د</strong>ان کې <strong>د</strong> نړيوالو ځواکونو <strong>د</strong> شمېرې زياتې<strong>د</strong>ل او په ډېرو ځايونو کې <strong>د</strong> <strong>کال</strong> په <strong>د</strong>ې وخت کې <strong>د</strong> موسم نسبتاً کم ب<strong>د</strong><br />
شرايط په ګو<strong>ته</strong> کړل. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> امنيتي پېښو زياتره برخه وسله والې نښتې او خښ کړاى شوي<br />
49<br />
ماينونه وو.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> ستراتيژۍ له مخې، چې <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت لخوا جوړه شوې او په مارچ<br />
50<br />
٢٠١٠ کې خپره شوې، افغانستان <strong>د</strong> امنيت په برخه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پنځو سترو خطرو سره مخ <strong>د</strong>ى:<br />
•<strong>د</strong> بهر لخوا مالتړ شوې تروریستي خطره او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت وسله وال مخالفت<br />
•غير قانوني حکومت<strong>د</strong>اري او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong><br />
•<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و غير قانوني کاروبار<br />
•منظم جرمونه<br />
•غير قانوني وسله والې ډلې<br />
ځانمرګي بري<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> ٢٠٠٩ په پاى کې کم شول. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي منشي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل په غټو ښارونو کې<br />
<strong>د</strong> امنيت بهتري وښو<strong>د</strong>له. 51 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې باوجو<strong>د</strong>، ډېرې سيمې کمزورې پاتې <strong>د</strong>ي، چې له امله يې <strong>د</strong> بيا رغونې او پرمختيا<br />
پرمختګ مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> شوى. <strong>د</strong> نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويه سازمانونو پر ض<strong>د</strong> بري<strong>د</strong>ونو په ډېرو سيمو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سازمانونو <strong>د</strong>ا<br />
توان کم کړى چې پرمختيايي مرس<strong>ته</strong> ورسوي. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ٣٦٤ ولسواليو څخه نږ<strong>د</strong>ې نيمې امنيتي خطرې لري:<br />
٩٤ "بېخي زيا<strong>ته</strong>" خطره ګڼل شوي، او ٨١ "زيا<strong>ته</strong>" خطره. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي مامورينو په ازا<strong>د</strong>ۍ سره <strong>د</strong> ګرځې<strong>د</strong>و توان <strong>د</strong> تېر<br />
52<br />
<strong>کال</strong> په نسبت په ٣٩ ولسواليو کې کم شوى.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې امنيتي خطره کمه کړي، متح<strong>د</strong>ه اياالت او نړيواله ټولنه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو<br />
)ANSF( <strong>د</strong> پرمختيا لپاره کار کوي چې په <strong>د</strong>ې يې وتوانوي چې <strong>د</strong> ياغيتوب په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې )COIN( <strong>د</strong><br />
هڅې سره سم <strong>د</strong>اخلي او بهرنى امنيت برابر کړي. <strong>د</strong> DoD له مخې، <strong>د</strong> ياغيتوب په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې ستراتيژي<br />
53<br />
<strong>د</strong> څلورو بالترتيب پړاوونو څخه جوړه شوې – قالب، تصفيه، تحکيم، اوتعمير.<br />
امنيتي اه<strong>د</strong>اف<br />
<strong>د</strong> جنوري ٢٠١٠ <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې، ګډونوالو <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و )ANA( او افغان ملي پوليسو )ANP( لپاره<br />
<strong>د</strong> اخري قوت تازه اه<strong>د</strong>اف بحث کړل. <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> روزنې مشن – افغانستان\ګډ امنيتي انتقال <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې – افغانستان<br />
قالب: <strong>د</strong> معلوماتو غونډول؛ استخبارات،<br />
کشف، او نظارت؛ او <strong>د</strong> شړلو فعاليتونه چې <strong>د</strong><br />
راتلونکي <strong>د</strong> عملياتو لپاره تيارى وشي. افغان<br />
ملي ار<strong>د</strong>و )ANA( رهبري کوي؛ افغان ملي<br />
پوليس )ANP( <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> مالتړ لپاره<br />
استخباراتي معلومات ورکوي.<br />
تصفيه: تاکتيکي عمليات چې <strong>د</strong> يوې مرکزي<br />
برخې <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>ي کولو لپاره جوړ شوي وي په<br />
<strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong> ياغيانو فعاليت او اثر له<br />
منځه يوړل شي. ياغيان ويستل کېږي، نيول<br />
کېږي، او يا له منځه وړل کېږي. ANA رهبري<br />
کوي؛ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملکي نظم ملي پوليس<br />
)ANCOP( يې مالتړ کولى شي.<br />
تحکيم: کافي پرسونل په کار اچول چې <strong>د</strong>فاعي<br />
عمليات ترسره کړي چې <strong>د</strong> ياغيانو <strong>د</strong> راستنې<strong>د</strong>و<br />
مخه ونيسي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ښمن پاتې ځواکونو <strong>ته</strong> ماتې<br />
ورکړي، او خلک وساتي. <strong>د</strong> زياتې خطرې په<br />
سيمو کې، ANCOP يا افغان سرح<strong>د</strong>ي پوليس<br />
)ABP( رهبري کوي. <strong>د</strong> اوسط نه تر ټيټې خطرې<br />
په ځايونو کې، <strong>د</strong> افغانستان يونيفورم پوليس يا<br />
ABP رهبري <strong>د</strong>ي.<br />
تعمير: <strong>د</strong>اسې پروګرامونه ترسره کول چې <strong>د</strong><br />
ياغيتوب <strong>د</strong> اصلي الملونو <strong>د</strong> ليرې کولو لپاره<br />
جوړ شوي، <strong>د</strong> خلکو ژون<strong>د</strong> بهترول، او <strong>د</strong> اغېزمنې<br />
حکومت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> شرط مالتړ کول. ANP <strong>د</strong> امنيت<br />
<strong>د</strong> ساتلو لپاره رهبري کوي.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠،<br />
مخونه 31–33.<br />
51<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ا منیت<br />
)NTM-A/CSTC-A( له مخې، <strong>د</strong> ANA لپاره <strong>د</strong> اخري قوت ان<strong>د</strong>ازه تر اکتوبر ٢٠١١ پورې ١٧١٦٠٠ تنه<br />
پرسونل ټاکل شوې؛ <strong>د</strong> ANP لپاره، <strong>د</strong>ا ټاکنه تر اکتوبر ٢٠١١ پورې ١٣٤٠٠٠ تنه <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> ٢٠١٠ او ٢٠١١ اه<strong>د</strong>اف<br />
په چوکاټ ٣.١ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي. 54 په <strong>د</strong>ې کنفرانس کې ګډونوال <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې پالن په جوړولو هم موافقه وکړه چې<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ په پاى يا <strong>د</strong> ٢٠١١ په پېل کې <strong>د</strong> امنيت انتقال <strong>د</strong> ايتالفي ځواکونو لخوا افغان امنيتي ځواکونو <strong>ته</strong> پړاو په<br />
پړاو او واليت په واليت پېل کړي. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> ژمن <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> ملي امنيت يوه <strong>د</strong>اسې<br />
تګالره جوړه او تطبيق کړي چې <strong>د</strong> امنيتي انفراسټرکچر او <strong>د</strong> امنيتي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> رول او مسووليتونو خاکه به وړان<strong>د</strong>ې<br />
55<br />
کوي. <strong>د</strong>ا تګالره به په <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> کې وروس<strong>ته</strong> په کابل کنفرانس کې وړان<strong>د</strong>ې کېږي.<br />
چوکاټ ٣.١ <strong>د</strong> امنيتي اه<strong>د</strong>افو په وړان<strong>د</strong>ې پرمختګ هم ښيي. افغان ملي ار<strong>د</strong>و، په سرتېرو کې <strong>د</strong> ١٢.٦% په<br />
56<br />
زياتوالي سره، <strong>د</strong> تېرې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ څخه <strong>د</strong> خپل ه<strong>د</strong>ف په لور تر ټولو زيات پرمختګ ښو<strong>د</strong>لى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> امنيت تازه حال<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٢٨، څخه تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، پورې، IJC په ،ANSF ايتالفي ځواکونو، او ملکي خلکو<br />
٤٤٩٠ بري<strong>د</strong>ونه ثبت کړي <strong>د</strong>ي: ٢٦٥٣ نېغ په نېغ بري<strong>د</strong>ونه، ٤٥٣ بالواسطه بري<strong>د</strong>ونه، ١٠٢١ <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې<br />
چاو<strong>د</strong>نې، او ٣٦٣ پيچلي بري<strong>د</strong>ونه. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> بري<strong>د</strong>ونو شمېر په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> شويو<br />
58<br />
بري<strong>د</strong>ونو څخه زيات <strong>د</strong>ى. 57 په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> ٢٦٥٣ نېغ په نېغه بري<strong>د</strong>ونو څخه نيم په هلمن<strong>د</strong> کې وو.<br />
هلمن<strong>د</strong> په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې تر ټولو زيات امنيتي عمليات هم ولي<strong>د</strong>ل. په فبروري کې، افغان ملي ار<strong>د</strong>و او<br />
نړيوال سوله ساتي ځواک )ايساف( مشترک عمليات پېل کړل، يو <strong>د</strong>اسې ګوزار چې په مارجه کې <strong>د</strong> طالبانو په يو<br />
چوکاټ ۳.۱<br />
<strong>د</strong> امنيت لپاره ستراتيژيک ترجيحات<br />
ترجیح<br />
افغان ملي ار<strong>د</strong>و<br />
افغان ملي پولیس<br />
<strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو<br />
بې وسلې کول<br />
<strong>د</strong> ANDS ه<strong>د</strong>ف<br />
٨٠،٠٠٠ سرتېري )جمع ٦،٦٠٠ په<br />
روزنه کې(<br />
٨٢،١٨٠ پوليس افسران<br />
په ټولو واليتونو کې ټولې غير قانوني<br />
وسله والې ډلې بې وسلې شوي<br />
ه<strong>د</strong>ف<br />
١٣٤،٠٠٠ سرتېري )تر اکتوبر٢٠١٠ پورې(<br />
۱۷۱،۶۰۰سرتېري )تر اکتوبر ۲۰۱۱ پورې(<br />
١٠٩،٠٠٠ پوليس افسران )تر ١٠\٢٠١٠(<br />
١٣٤،٠٠٠ پوليس افسران )تر ١٠\۲۰۱۱(<br />
حالت<br />
١١٢،٧٧٩ سرتېري )<strong>د</strong> ٣\٢٠\٢٠١٠ سره سم(<br />
٩٩،٥٧٧ پوليس افسران )<strong>د</strong> ٢\٢١\٢٠١٠ سره<br />
سم(<br />
<strong>د</strong> ډاياګ <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> ١٤٠ څخه ٩٥ ولسوالۍ برابر<br />
اعالن شوي<br />
<strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>و نیټه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
3/20/2011<br />
<strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و ليرې کول<br />
<strong>د</strong> ځمکې هغه برخه چې پر ماينونو او<br />
ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و لړل شوې وه 70%<br />
کمه شوې<br />
٩٠% هغه پېژن<strong>د</strong>ل شوې سيمې چې<br />
ماينونه او <strong>د</strong> جګړې پاتې ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکي<br />
توکي پکې وو پاکې شوي<br />
ملګري ملتونه: <strong>د</strong> ځمکې هغه برخه چې پر ماينونو<br />
او ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و لړل شوې وه ۳۹% کمه<br />
شوې<br />
<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت: <strong>د</strong> لړل شوې ځمکې ٦٦٥<br />
مليونه<br />
مربع متره پاتې <strong>د</strong>ه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
2012<br />
2013<br />
2013<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
ټول ايښو<strong>د</strong>ل شوي پرسونل ض<strong>د</strong> ماينونه<br />
تصفيه شوي<br />
<strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کر الن<strong>د</strong>ې منطقې <strong>د</strong> ٢٠٠٧<br />
<strong>د</strong> کچو په پرتله نيمې راکمې کړاى<br />
شوي<br />
<strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کر الن<strong>د</strong>ې منطقې <strong>د</strong> ٢٠٠٧ <strong>د</strong> کچو<br />
په پرتله ٣٦% کمې شوي<br />
یا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي. <strong>د</strong> ډاياګ <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> ولسواليو شمېره له ١٣٢ څخه ١٤٠ <strong>ته</strong> لوړه شوې. <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> معيار په اړه <strong>د</strong> نورو معلوماتو لپاره، وګورئ <strong>د</strong> "مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه" برخه. <strong>د</strong> ترجيحاتو بنسټ اصالً <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا <strong>د</strong><br />
ستراتيژۍ )ANDS( پر اه<strong>د</strong>افو و.<br />
سرچینې: افغان <strong>د</strong>ولت، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي، عمومي لنډيز،" مخ. ٦؛ ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٤\١\٢٠١٠، ١\٤\٢٠١٠، او ٢٠٠٩\٢\١٠؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور پرمختګ،" ٦\٢٠٠٩، مخ ٢٨؛<br />
افغان <strong>د</strong>ولت، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي لومړنى کلنى <strong>راپور</strong> )٢٠٠٨\٢٠٠٩(، ١٣٨٧ برخه – ٢ ضميمې،" ٨\١\٢٠٠٩، مخ ٣٦؛ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ١٠\٢\٢٠٠٩، ١\٦\٢٠١٠، او ٢٠١٠\١\٤؛ ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اپيمو<br />
سروى ٢٠٠٩: عمومي مون<strong>د</strong>نې،" ١٢\٢٠٠٩، مخ ٧؛ "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماين اکشن پروګرام خبرپاڼه: فبروري ٢٠١٠،" ٢\٢٠١٠، مخ ٤.<br />
52 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ا منیت<br />
معلوم مرکز بان<strong>د</strong>ې پکې شاوخوا ١٥٠٠٠ سرتېري شامل وو. 59 مشترک عمليات <strong>د</strong> افغانانو په مشرۍ اق<strong>د</strong>ام <strong>د</strong>ى <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په منځ کې <strong>د</strong>ولتي واک قايم کړي او <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت او <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> <strong>د</strong> واليتي حکومت په غوښتنه <strong>د</strong><br />
ياغيانو خالف عمليات ترسره کړي. ANA 60 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې عملياتو په پالن او عملي کولو کې رهبري رول ترسره کړل،<br />
61<br />
چې <strong>د</strong> ايتالفي ځواکونو په مرس<strong>ته</strong> يې <strong>د</strong> ٢٠٥م قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong>رې کنډکونه وکارول.<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې په يوه بله ګډه هڅه کې، ANSF او ايتالفي ځواکونو، په ګډون <strong>د</strong> پاکستاني ځواکونو،<br />
<strong>د</strong> پولې <strong>د</strong> همکارۍ مرکزونو )BCCs( چلولو <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکړه. <strong>د</strong> BCCs ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> افغان، ايتالفي او پاکستاني<br />
ځواکونو ترمنځ ارتباطات بهترول او په پوله بان<strong>د</strong>ې تاوتريخوالى کمول <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ايساف له مخې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى په فعاليتونو<br />
کې شامل <strong>د</strong>ي نګراني، استخبارات، <strong>د</strong> ځواکونو خورول، او <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت، ايساف ځواکونو، او ګاونډيو هېوا<strong>د</strong>ونو<br />
62<br />
ترمنځ <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> منسجمولو لپاره تحريک.<br />
مشترک: په <strong>د</strong>ري ژبه کې "ګډ"<br />
سرچینه: ايساف، مطبوعاتي اعالميه، "مشترک عمليات،" ٢\١٣\٢٠١٠.<br />
BCCs په موجو<strong>د</strong>و مخ په وړان<strong>د</strong>ې فعاليتي مرکزونو کې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>وه BCCs <strong>د</strong> تورخم په <strong>د</strong>روازه او سپين بول<strong>د</strong>ک<br />
کې کار کوي؛ <strong>د</strong>وه نور په لواړه او ناوه پاس کې په اپريل ٢٠١٠ ١، کې فعاليت پېلوي. <strong>د</strong>وه نور BCCs په پاکستان<br />
کې تر جاج الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>غه به <strong>د</strong> راتلونکي <strong>کال</strong> پر مهال جوړ شي او <strong>د</strong> پاکستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> همکارۍ <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې او<br />
کنټرول <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې به کار کوي. <strong>د</strong> هر BCC مالتړ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> اتو سرتېرو لخوا کېږي، چې مشري<br />
يې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> يو ډګرمن يا ډګروال لخوا کېږي. په هر BCC کې شاوخوا شپږ افغان يا پاکستاني ارتباطي<br />
افسران کار کوي، خو <strong>د</strong>ا شمېره ب<strong>د</strong>لې<strong>د</strong>الى شي. <strong>د</strong>ا افسران <strong>د</strong> ANA يا <strong>د</strong> افغان سرح<strong>د</strong>ي پوليسو )ABP( څخه او يا<br />
63<br />
<strong>د</strong> پاکستاني پوځ او <strong>د</strong> پاکستان <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي سکاوټس څخه وي.<br />
0<br />
انځور ۳.۱۸<br />
ملکي تلفات<br />
IJC <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٢٨، نه تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، پورې، ټول ١٧١٦ ملکي تلفات رامنځ<strong>ته</strong><br />
شوي – چې ١٦٩٤ يې افغانان وو. په <strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ه کې، ٧٣٧ ملکي کسان وژل شوي وو، او ٩٧٩ ټپيان شوي. <strong>د</strong>ا<br />
<strong>د</strong> هغو ٩٠٣ ملکي وژنو څخه <strong>د</strong> پام وړ زياتوالى <strong>د</strong>ى چې په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>راپور</strong> شوي وو. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې<br />
مياشتنۍ کې <strong>د</strong> يا<strong>د</strong>و شويو تلفاتو څخه، ٦٨% ملکي وو. <strong>د</strong> ملکي تلفاتو تر ټولو غټه شمېره په هلمن<strong>د</strong>، کن<strong>د</strong>هار، او<br />
64<br />
پروان کې وه، څرنګه چې په انځور ٣.١٨ کې ښو<strong>د</strong>ل شوې.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( <strong>د</strong> کاري وړتياو ارزونې<br />
<strong>د</strong> تېرو <strong>د</strong>رې مياشتنيو په <strong>راپور</strong>ونو کې، سيګار <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> کاري وړتيا <strong>د</strong> معيار )CM( <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>يو لنډيزونه<br />
پکې شامل کړي وو، څرنګه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې )سينټکام( لخوا ورکړل شوې وې. <strong>د</strong> CM<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ سيسټم، کوم چې <strong>د</strong> مې<strong>د</strong>ان <strong>ته</strong> لېږل شويو ANSF يونټونو <strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> پرمختګ <strong>د</strong> معلومولو لپاره<br />
اساسي معيار <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong> CSTC-A لخوا په ٢٠٠٥ کې جوړ شوى و. 65 په اکتوبر ٢٠٠٩ کې، سيګار <strong>د</strong> ANSF<br />
<strong>د</strong> کاري وړتيا <strong>د</strong> ارزونو يوه پلټنه پېل کړه، په ګډون <strong>د</strong> CM <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> سيسټم <strong>د</strong> اغېزمنتيا <strong>د</strong> يوې معاينې. <strong>د</strong><br />
سيګار پلټنه، چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>يو <strong>د</strong> لومړي ځل لپاره جاج اخلي، په راتلونکې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> خپرې<strong>د</strong>و لپاره<br />
ټاکل شوې. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنې <strong>د</strong> ترسره کولو پر مهال، سيګار په پنځو اساسي برخو کې الن<strong>د</strong>ې ان<strong>د</strong>ېښنې معلومې کړې:<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> سيسټم عمومي اعتبار<br />
•پېمانه او اعتبار<br />
•تحليل او <strong>راپور</strong> ورکول<br />
•<strong>د</strong> ارزونې <strong>د</strong> هڅو په وړان<strong>د</strong>ې ننګونې<br />
ملکي تلفات <strong>د</strong> ولايت په ترتيب<br />
1–20<br />
21–40<br />
41–200<br />
201–429<br />
يا<strong>د</strong>ونه: تلفات <strong>راپور</strong> شوي <strong>د</strong> 12\28\2009 څخه تر 3\31\2010.<br />
سرچينه: ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،<br />
.2010\1\4<br />
•<strong>د</strong> CM<br />
53<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ا منیت<br />
•<strong>د</strong> ANSF<br />
سيسټمي کمزورۍ چې <strong>د</strong> يونټونو <strong>د</strong> کاري وړتياو په پرمختيا اغېز کوي<br />
<strong>د</strong> سينټکام له مخې، <strong>د</strong> CM <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ په سيسټم کې ب<strong>د</strong>لون کېږي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت )DoD(<br />
لخوا “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور” وروستي <strong>راپور</strong> خبر<strong>د</strong>ارى ورکړى چې، “<strong>د</strong> CM <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ او فعاليتي<br />
وړتيا ترمنځ ګډ تعلق چې ور<strong>ته</strong> ټاکل شوي کارونه بشپړ کړي ډېر ضعيف <strong>د</strong>ى، او په <strong>د</strong>ې توګه <strong>د</strong>ا نتيجه ترې<br />
اخيستل چې <strong>د</strong> CM <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ي په فعاليتونو کې <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> برياليتوب ښو<strong>د</strong>ونکې <strong>د</strong>ه کې<strong>د</strong>اى شي چې خطاويستونکې<br />
وي.” 66 <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> ارزونو په اړه DoD زياتوي، “<strong>د</strong> CM سيسټم <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو <strong>د</strong> کار معيار په<br />
67<br />
اغېزمن ډول نه ناپ کوي. <strong>د</strong>ا يوه مهمه خطره <strong>د</strong>ه او په راتلونکي <strong>کال</strong> کې به ور<strong>ته</strong> بيا کتنه کېږي.”<br />
<strong>د</strong> CM <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> سيسټم په اړه <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ېښنو له امله او ل<strong>د</strong>ې امله چې <strong>د</strong>ې سيسټم <strong>ته</strong> اوسمهال بيا<br />
کتنه کېږي، <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>رې مياشتنى <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> CM معيارونو په اړه تازه حال نلري. <strong>د</strong> نورو معلوماتو لپاره وګورئ ١<br />
او ٢ برخه.<br />
افغان ملي ار<strong>د</strong>و<br />
<strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٢٠، سره سم، <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A له مخې، <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> پوځ قوت ١١٢،٧٧٩ و. <strong>د</strong>ا په <strong>د</strong>سمبر<br />
٢٠٠٩ ٢٠، <strong>د</strong> ANA ١٠٠،١٣١ سرتېرو کې <strong>د</strong> ١٢،٦٤٨ نورو سرتېرو زياتوالى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> ANA ه<strong>د</strong>ف، څرنګه<br />
چې يې <strong>د</strong> ګډ انسجام <strong>د</strong> نګرانۍ <strong>د</strong> بورډ لخوا منظوري ورکړل شوې، تر اکتوبر ٢٠١٠ پورې ١٣٤،٠٠٠ سرتېرو<br />
<strong>ته</strong> او تر اکتوبر ٢٠١١ پورې ١٧١،٦٠٠ سرتېرو <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ي. 68 <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي له مخې،<br />
ANA <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه قوت ه<strong>د</strong>ف <strong>ته</strong> په رسې<strong>د</strong>و کې لږ څه شا<strong>ته</strong> پاتې <strong>د</strong>ى، خو <strong>د</strong>وه ب<strong>د</strong>لونونه – <strong>د</strong> معاشونو لوړوالى چې<br />
69<br />
مخکې تطبيق شوى و او په پاتې کې<strong>د</strong>و کې بهتري – ښايي <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف په لور پرمختګ بهتر کړي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> معاشونو رسول بهتر کړي، ANA خپل <strong>د</strong> ګرځن<strong>د</strong>ه بانکي پېسو ورکولو سيسټم پراخوي،<br />
په کوم کې چې به <strong>د</strong>ا نېغ په نېغه سرتېرو <strong>ته</strong> معاش ورکولى شي. <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت له مخې، <strong>د</strong> معاشونو<br />
70<br />
ورکولو <strong>د</strong>ا سيسټم به <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠١٠ نه مخکې په بشپړ ډول تطبيق کړاى شي.<br />
هر څو که په ANA کې رشوت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې په اړه عامه نظر منفي کوي، خو <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي له<br />
مخې <strong>د</strong> ANA په اړه <strong>د</strong> عامه خلکو نظر يو څه مثبت <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مثبت نظر المل زيا<strong>ته</strong> اغېزمنه روزنه، <strong>د</strong> لوړې<br />
71<br />
<strong>د</strong>رجې <strong>د</strong>اخلي ډسپلن، او بهتر تجهيزات ښو<strong>د</strong>ل شوي.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و روزنې<br />
<strong>د</strong> جنوري ١ نه تر مارچ ٢٠١٠، ١٩، <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> روزنيزو سازمانونو څخه ٢٣،١٧٢ سرتېري فارغ شوي <strong>د</strong>ي،<br />
چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> تېرې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ څخه ٨٤% زياتوالى <strong>د</strong>ى. زياتره يې <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> نظامي روزنې <strong>د</strong> مرکز څخه فارغ<br />
شوي لکه چې په انځور ٣.١٩ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ په نورو روزنو کې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکو<br />
موا<strong>د</strong>و بې کاره کول، <strong>د</strong> تروريزم په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه، لوژيستيک، او <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې او عملې روزنه. 72 <strong>د</strong> ANA<br />
سرتېرو <strong>ته</strong> په جنس سره تړليو موضوعاتو هم روزنه ورکړاى شوې. <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت له مخې، <strong>د</strong> ANA<br />
73<br />
زياتره سرتېري به تر <strong>د</strong>سمبر ٢٠١٠ <strong>د</strong> جنس سره په تړليو موضوعاتو روزنې بشپړې کړي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزير او <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A قومان<strong>د</strong>ان ANA لپاره <strong>د</strong><br />
يو نوي روزنيز مرکز <strong>د</strong> بنسټ ډبره هم کېښو<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع پوهنتون )ADU( <strong>ته</strong> به ځاى ورکوي او <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> ملي نظامي اکا<strong>د</strong>مۍ <strong>د</strong> نوي موقعيت په توګه به کار کوي. په ويسټ پواينټ کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نظامي<br />
54 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ا منیت<br />
اکا<strong>د</strong>مۍ په نمونه جوړه شوې <strong>د</strong>ا ملي نظامي اکا<strong>د</strong>مي يو څلورکلن ښوونځى <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوى چې <strong>د</strong><br />
74<br />
ANA او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پوځ <strong>د</strong> هوايي ځواک )ANAAC( لپاره به افسران روزي.<br />
<strong>د</strong> ايساف له مخې، ANAAC په خپله روزنه کې پرمختګ کوي. په اکتوبر ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې له جوړې<strong>د</strong>و<br />
راهيسې، <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار هوايي څانګه ٥٧٢ تنه پرسونل <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>لې، په ګډون <strong>د</strong> تجربه کارو پيلوټانو، روزل کې<strong>د</strong>ونکيو<br />
پيلوټانو، انجينرانو، او لوژيستيکي او ا<strong>د</strong>اري عملې. هوايي څانګه يې <strong>د</strong>ا مهال څلور Mi-17 ترانسپورت<br />
هليکوپترې چلوي او پالن لري چې تر ٢٠١١ به يې ١٤ کړي. په تېرو <strong>د</strong>وو کلونو کې، په انګلستان کې <strong>د</strong><br />
هليکوپترو <strong>د</strong> ګډې قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> برتانيې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې خ<strong>د</strong>متي پرسونل لخوا ١٦ تنه افغان پيلوټان او يو <strong>د</strong> ځمکې <strong>د</strong> عملې<br />
75<br />
غړى روزل شوي. <strong>د</strong>ا پيلوټان اوس په افغاني فضا کې روزل کېږي.<br />
<strong>د</strong> جګړې پر عملياتو برسېره، <strong>د</strong> ANAAC<br />
هليکوپترې <strong>د</strong> بشري مرستو لپاره هم کارول<br />
کېږي. په مارچ ٢٠١٠ کې <strong>د</strong>ا هليکوپترې <strong>د</strong> يو<br />
سخت باران <strong>د</strong> سېالب نه <strong>د</strong> ٣٠ تنو <strong>د</strong> ژغورلو<br />
لپاره کارول شوې وې.<br />
سرچینه: ايساف، مطبوعاتي اعالميه، "<strong>د</strong> افغان هليکوپترو ځواک والوت،"<br />
.٢٠١٠\٨\٤<br />
<strong>د</strong> NTM-A له مخې، ANAAC په خپله روزنه کې په ز<strong>د</strong>ه کړه ځانګړى تاکي<strong>د</strong> کوي. په روزنه کې شامل<br />
<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو مياشتو يو کورس <strong>د</strong> ANAAC په هوايي پوهنتون کې، چې پخوا <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> هوايي ځواک <strong>د</strong> روزنې<br />
مرکز و. <strong>د</strong>ا کورس چې <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړو <strong>د</strong> وزارت لخوا يې منظوري ورکړل شوې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوى چې ز<strong>د</strong>ه<br />
کوونکي په ژبه او حساب کې يوې بنسټيزې سطحې <strong>ته</strong> ورسوي. په <strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ري ز<strong>د</strong>ه کړي موډولونه شامل<br />
76<br />
<strong>د</strong>ي چې افغانان يې ت<strong>د</strong>ریس کوي.<br />
م<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، <strong>د</strong> ANA فارغان <strong>د</strong> ٢٣ څخه يو يونټ <strong>ته</strong> ټاکل شوي وو؛ <strong>د</strong> بل هر يونټ څخه ٢١٥<br />
قول ار<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> زيات فارغان ورکړل شوي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> يونټونو په نورو ټاکنو کې شاملې وې <strong>د</strong><br />
ANA <strong>د</strong> روزنې قومان<strong>د</strong>ه؛ ترالسه کول، تکنالوژي، او لوژيستيک؛ <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> جلب و جذب قومان<strong>د</strong>ه؛ هوايي<br />
ځواک؛ <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> اکماالتو کنډک؛ او <strong>د</strong> نظامي پوليسو کنډک. 77 <strong>د</strong> DoD له مخې، په ANA کې <strong>د</strong> پرسونل<br />
سمبالښت يا <strong>د</strong> يونټونو ځاى پر ځاى کول يو چيلنج <strong>د</strong>ى. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې يو ستر پرمختګ په فبروري<br />
٢٠١٠ کې په ملي نظامي اکا<strong>د</strong>مۍ کې <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> يو سيسټم تطبيقول وو. <strong>د</strong>ا سيسټم په زيا<strong>ته</strong> اغېزمنه توګه فارغان<br />
په هغو سيمو کې ځاى پر ځاى کول چې <strong>د</strong> فعاليت لپاره ور<strong>ته</strong> اړتيا وي <strong>د</strong> فارغانو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې توان په له منځه وړلو<br />
78<br />
سره چې په خپلو سيمو کې ټاکنې اغېزمنې کړي.<br />
يوولس <strong>د</strong> افغان ار<strong>د</strong>و فارغان ز<strong>د</strong>ه کوونکي <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> وظيفو<br />
ټاکنې ترالسه کوي. په <strong>د</strong>ې سيسټم کې بهتري شوې <strong>د</strong>ه چې<br />
فارغان <strong>د</strong> فعاليتي اړتياو پر بنسټ وټاکل شي. )<strong>د</strong> NTM-A/<br />
CSTC-A انځور(<br />
۳.۱۹ انځور<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنو فارغان <strong>د</strong> پروګرام په ترتيب<br />
نور روزنيز پروګرامونه: 861<br />
ټول فارغان: 23,172<br />
<strong>د</strong> لوژيستيکو ښوونځى<br />
241<br />
<strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> نظامي روزنې مرکز<br />
18,822<br />
پياوړى مې<strong>د</strong>اني مرکزª<br />
3,489<br />
62<br />
70<br />
98<br />
178<br />
212<br />
0 50 100 150 200 250<br />
<strong>د</strong> افغانستان ملي نظامي اکا<strong>د</strong>مي<br />
<strong>د</strong> کابل نظامي لېسه<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې او عملې پوهنځى<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تروريزم په وړان<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> مبارزې مرکز<br />
انجينير\<strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکو توکيو بې کاره کول<br />
نور روزنيز<br />
پروګرامونه<br />
861<br />
a. په راغونډ شوي ساحوي مرکز کې، <strong>د</strong> يونټونو يو ځای کي<strong>د</strong>ل، تجهيزات، او لومړني مشترکې روزنې ترسره کوي<br />
سرچينه: ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\1\2010.<br />
55<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ا منیت<br />
<strong>د</strong> ANA هر فارغ <strong>ته</strong> يوه ځانګړتيا ورکول کېږي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، ١٢،٢٢٦ سرتېرو <strong>ته</strong> ځانګړتياوې<br />
ورکړل شوې وې؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى نه ١٥٣١ واړه ظابطان او ٩٥٠ افسران وو. 79 <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> زياتو فارغانو ځانګړتيا پيا<strong>د</strong>ه<br />
ځواک و، لکه چې په انځور ٣.٢٠ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و انفراسټرکچر<br />
<strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A له مخې، <strong>د</strong> ANA <strong>د</strong> انفراسټرکچر ٢ پروژې <strong>د</strong> ١٥.٥ مليونه ټول لګښت <strong>د</strong> جنوري ١<br />
څخه تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، په مو<strong>د</strong>ه کې بشپړې کړاى شوې وې، په پرتله <strong>د</strong> ١١ هغو پروژو چې <strong>د</strong> ١٦٠.٦ مليونه<br />
ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال بشپړې کړاى شوې وې چې په <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٣١، ختمې<strong>د</strong>ه. په <strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، <strong>د</strong>وه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> ٦٦.٦ مليونه ډالرو ټول ارزښت ورکړاى شوي <strong>د</strong>ي؛ په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ<br />
80<br />
کې کوم قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> نه و ورکړاى شوى.<br />
<strong>د</strong> انفراسټرکچر په بله پروژه کې، <strong>د</strong> ايساف له مخې، <strong>د</strong> ADU <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> لګښت اټکل ٢٠٠ مليونه ډالره<br />
شوى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> لومړي پړاو بشپړې<strong>د</strong>ه، چې په اپريل ٢٠١٠ کې يې پېل وشو، تر جون ٢٠١١ پورې اټکل شوى. <strong>د</strong><br />
لومړي پړاو په جوړې<strong>د</strong>و کې به شامل وي <strong>د</strong> مرکز، ټولګيو، <strong>د</strong> خوړو <strong>د</strong> ځاى، کتابتون، طبي کلينک، او <strong>د</strong> پوستي<br />
تبا<strong>د</strong>لې جوړې<strong>د</strong>ل؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويم پړاو په جوړې<strong>د</strong>و کې، چې تراوسه ال <strong>د</strong> ډيزاين په پړاو کې <strong>د</strong>ى، به شامل وي <strong>د</strong> واړه<br />
81<br />
ظابطانو <strong>د</strong> ښوونځي، <strong>د</strong> هوايي جګړې <strong>د</strong> پوهنځي، او <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>نې او عملې <strong>د</strong> پوهنځي جوړې<strong>د</strong>ل.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و تجهيزات<br />
<strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A له مخې، <strong>د</strong> جنوري ١ نه تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، پورې، ١٨٩٠ ANA راډيوګانې، ١٥١٢<br />
موټرې، او ١٩٨٦١ وسلې په کار اچولي )وګورئ انځور ٣.٢١(. <strong>د</strong> نورې هرې وسلې څخه زيات M16A4<br />
انځور ۳.۲۰<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنې فارغان <strong>د</strong> ځانګړتيا په ترتيب<br />
نورې ځانګړتياوې:1,708<br />
ټول فارغان: 12,226<br />
نورې<br />
ځانګړتياوې<br />
1,708<br />
پيا<strong>د</strong>ه ځواک<br />
10,518<br />
0 50 100 150 200 250 300<br />
لوژيستيک<br />
انجينير<br />
توپخانه<br />
مخابرات<br />
هاوانونه<br />
طبي<br />
ترانسپورت<br />
101<br />
SPG-9ª<br />
87<br />
83<br />
297<br />
206<br />
201<br />
151<br />
114<br />
103<br />
75<br />
70<br />
220<br />
انتظام<br />
اشپزي<br />
استخبارات<br />
اضافي ځانګړتياوېب b<br />
يا<strong>د</strong>ونه: هغه فارغان چې <strong>د</strong> ځانګړتياو لپاره ليست شوي <strong>د</strong> افسرانو، ،NCO او سرتېرو لپاره ګډ <strong>د</strong>ي.<br />
ª. يوه په <strong>د</strong>رې پايو ولاړه وسله.<br />
. b په <strong>د</strong>ې کې شامل <strong>د</strong>ي هوانور<strong>د</strong>ي، زغرې، هوموي، جاه<strong>د</strong>ي\ناتعريف شوي ،MOS مالي\حقوقي، مضبوطونه، سياست، امنيت\نظامي پوليس، هوايي <strong>د</strong>فاع، موسيقي، او نقشه اخيستنه.<br />
سرچينه: ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\1\2010.<br />
56 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ا منیت<br />
ټوپکونه په کار اچول شوي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> تجهيزاتو په پالن او ترالسه کولو کې ب<strong>د</strong>لونونه شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong><br />
تجهيزاتو تر ټولو غټ زياتوالى چې پالن شوى <strong>د</strong> وسلو <strong>د</strong> شمېر زياتول <strong>د</strong>ي – <strong>د</strong> تېرې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ نه تقريباً <strong>د</strong>رې<br />
ځله زيات. <strong>د</strong> تجهيزاتو په ترالسه کولو کې تر ټولو ستر کمى په راډيوګانو کې راغلى، <strong>د</strong> تېرې مياشتنۍ نه ١٣٧٧٨<br />
کم. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال، ANAAC پنځه Mi-17 هليکوپترونه، یوه 27-C ترانسپورت، او یو 39-L جيټ<br />
82<br />
زيات کړل. ANAAC اوس الن<strong>د</strong>ې تجهيزات لري:<br />
او Mi-35 ٩ Mi-17 ٢٥•<br />
هليکوپترې<br />
•یوه ،An-26 پنځه ،An-32 او <strong>د</strong>رې 27-C<br />
•<strong>د</strong>رې 39-L<br />
جيټونه<br />
ترانسپورتي<br />
په کابل کې مرکزي ورکشاپ <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ټولو وسلو، او مخابراتي سامانونو <strong>د</strong> انتظامي ملي رياست <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرستې وړتيا بهتره کړاى شي، <strong>د</strong>ا ورکشاپ به <strong>د</strong> ١٣.٧ مليونه ډالرو په بهترو شيانو ترفيع<br />
شي. <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A له مخې نوې کې<strong>د</strong>نې به په <strong>د</strong>ې ټول <strong>کال</strong> کې ا<strong>د</strong>امه وکړي. 83 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره په مرس<strong>ته</strong> کولو<br />
کې چې ANA په مخابراتو کې پر ځان زيات کفيل شي، نو سرتېري <strong>د</strong> سامانونو ترميمول ز<strong>د</strong>ه کوي. په مرکزي<br />
ورکشاپ کې، ز<strong>د</strong>ه کوونکيو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بېالبېلو راډيو معلوموونکو او ازموينې <strong>د</strong> سامان <strong>د</strong> کارولو ق<strong>د</strong>م په ق<strong>د</strong>م الرښو<strong>د</strong>نه<br />
ورکول کېږي. ځينې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې روزل شويو سرتېرو څخه په خپله هم روزونکي جوړېږي. 84 په هغو پروګرامونو کې<br />
چې <strong>د</strong> راډيو او مخابراتو <strong>د</strong> علم په زياتولو کې مرس<strong>ته</strong> کوي <strong>د</strong> انټينا تيوري اساسات او <strong>د</strong> ستونزو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> حل الرې مون<strong>د</strong>ل<br />
شامل <strong>د</strong>ي، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> طيف تحليلوونکي کارول، سګنل پې<strong>د</strong>ا کوونکي، او اوسيلوسکوپونه – چې <strong>د</strong>ا ټول په راډيويي<br />
85<br />
انتظام کې مهم آالت <strong>د</strong>ي.<br />
ايتالفي ځواکونه هم <strong>د</strong> سامانونو په ترالسه کولو کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لونونو له الرې افغانان په خپل ځان بسیاکی<strong>د</strong>لو <strong>ته</strong><br />
تشويقوي. <strong>د</strong> ايساف له مخې، يو ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> ANA ځينې سامانونه <strong>د</strong> افغان تجارتونو له الرې راشي. <strong>د</strong><br />
بېلګې په توګه، <strong>د</strong> تجهيزاتو <strong>د</strong> يو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کتنې وښو<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> بوټانو لپاره شپږو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو شرط <strong>د</strong>ا و چې بوټان<br />
<strong>د</strong>ې راوار<strong>د</strong> کړاى شي. په راتلونکي کې، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او ناټو ځواکونه پالن لري چې ټول بوټان <strong>د</strong> افغان سرچينو<br />
86<br />
څخه ترالسه کړي.<br />
انځور ۳.۲۱<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و تجهيزات<br />
20,000<br />
19,861 19,861<br />
15,000<br />
10,000<br />
5,000<br />
0<br />
2,310 1,890 1,834 1,586 1,512<br />
25<br />
5,590<br />
وسلې موټرې راډيوګانې<br />
په کار اچول شوي ترلاسه شوي پلان شوي<br />
سرچينه: ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\1\2010.<br />
57<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ا منیت<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و تلفات<br />
<strong>د</strong> IJC له مخې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٢٨، نه تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، پورې ملي ار<strong>د</strong>و ٣٢٤ تلفات لي<strong>د</strong>لي: ٢٣٤ عسکر په<br />
جګړه کې ټپيان شوي وو، او ٩٠ په جګړه کې وژل شوي وو. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ تلفات تر هغې ٣٦% زيات وو<br />
چې په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>راپور</strong> شوي وو. انځور ٣.٢٢ ښيي چې تر ټولو زيات تلفات په هلمن<strong>د</strong> کې رامنځ<strong>ته</strong><br />
87<br />
شوي وو – چې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې پکې تر ټولو زياتې امنيتي پېښې رامنځ<strong>ته</strong> شوي.<br />
افغان ملي پولیس<br />
<strong>د</strong> ګډې همکارۍ <strong>د</strong> نګرانۍ <strong>د</strong> بورډ په جنوري ٢٠١٠ ٢٠، غونډه کې <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو<br />
ستراتيژي وړان<strong>د</strong>ې کړه. په ستراتيژۍ کې ويل شوي وو چې افغان ملي پوليس په ټول هېوا<strong>د</strong> کې فعال <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> ٣٤ واليتونو څخه، ١٨ <strong>د</strong> لږ تر لږه ترورستي فعاليت سره <strong>د</strong> ټيټې خطرې واليتونه ګڼل شوي؛ ٦ <strong>د</strong> يو<br />
څه ترورستي فعاليت سره <strong>د</strong> اوسطې خطرې ګڼل شوي، چې <strong>د</strong> ملي پولیس سيمييز سرتېري يې ساتلى شي؛ او ١٠<br />
<strong>د</strong> لوړې خطرې <strong>د</strong>ي، چير<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> ترورستي ځواک په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> جګړې پېښې هره ورځ رامخې <strong>ته</strong> کېږي. 88 <strong>د</strong>ې<br />
ستراتيژۍ افغان ملي پولیس په شپږو کټګوريو کې وويشل، چې په چوکاټ ٣.٢ کې ليست شوي. <strong>د</strong>ې ستراتيژۍ<br />
89<br />
<strong>د</strong> ANP لپاره <strong>د</strong>ا اوه ترجيحات هم کېښو<strong>د</strong>ل:<br />
انځور ۳.۲۲<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و تلفات <strong>د</strong> ولايت په ترتيب<br />
0<br />
1-20<br />
21-40<br />
41-90<br />
يا<strong>د</strong>ونه: تلفات <strong>راپور</strong> شوي <strong>د</strong> 12\28\2009 څخه تر 3\31\2010.<br />
سرچينه: ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،<br />
.2010\1\4<br />
•<strong>د</strong> ولس اتبار ترالسه کول.<br />
•<strong>د</strong> افغانستان ملي ګټې ساتل.<br />
•<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> له منځه وړل.<br />
•<strong>د</strong> پوليسو وړتياوې بهترول – په ګډون <strong>د</strong> مشرتابه؛ قومان<strong>د</strong>ه، کنټرول، او مخابرات؛ روزنه؛ او تجهيزات او<br />
وسلې – <strong>د</strong> مشخصو خطرو <strong>د</strong> مقابلې لپاره.<br />
•<strong>د</strong> ملي پولیس <strong>د</strong> تشکيل ريفورم او زياتول تر څو <strong>د</strong> پوليسو لخوا <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کې<strong>د</strong>ونکي خ<strong>د</strong>مت کيفيت او کميت<br />
بهتر شي.<br />
•<strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> پرسونل مورال او <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> معيار بهترول.<br />
•<strong>د</strong> استخباراتو په مشرۍ <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې تطبيقول.<br />
چوکاټ ۳.۲<br />
<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو کټګورۍ او <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه لنډيز <strong>د</strong> افغان ملي پولیسو کټګوري<br />
افغان يونیفورم پولیس<br />
AUP <strong>د</strong> ملکي ځواک په توګه کار کوي او <strong>د</strong> ملي پولیسو <strong>د</strong> سيمييزو زونونو، ترافيکي پوليسو، او <strong>د</strong> اطفايې او ژغورنې <strong>د</strong> رياست څخه جوړ .<strong>د</strong>ي. په مسووليتونو کې يې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> قانون حاکميت ساتل، بيړنيو حالتونو <strong>ته</strong> ورتګ، عامه امنيت ساتل، او <strong>د</strong> جرمونو سره جګړه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملکي نظم ملي پوليس<br />
ANCOP په همکارۍ تروريزم ض<strong>د</strong> عمليات رهبري کوي، او <strong>د</strong> ملکي نظم <strong>د</strong> ساتلو لپاره ABP او ANA <strong>د</strong> امنيتي ځواک په توګه کار کوي، <strong>د</strong> .کار کوي<br />
افغان سرح<strong>د</strong>ي پولیس<br />
ABP ملي سرح<strong>د</strong>ونه ساتي او <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي امنيتي زون نګراني کوي، کوم چې ٥٠ کيلوميتره په افغانستان کې پراخېږي؛ په سرح<strong>د</strong> <strong>د</strong> خلکو .<strong>د</strong>خول او خروج کنټرولوي او <strong>د</strong> قاچاقو مخه نيسي؛ او <strong>د</strong> هوايي ډګرونو امنيت ساتي<br />
افغان جرايم ض<strong>د</strong> پوليس<br />
AACP <strong>د</strong> تروريزم ض<strong>د</strong>، مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> هڅو، جنايي تحقيق، ساينسي، او غټو جرمونو په تړاو په تحقيقي او استخباراتي ظرفيتونو کې .مرس<strong>ته</strong> کوي. نورو ټولو افغان ملي پولیسو <strong>ته</strong> ځانګړي مهارتونه ورکوي<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامه تحفظ ځواک<br />
APPF .<strong>د</strong> مهمو انفراسټرکچرو، مرکزونو، ساختماني پروژو، او پرسونل حفاظت کوي، چې ځانګړى تمرکز يې تروريزم نه په حفاظت وي توانمنوونکي ځواکونه<br />
.پکې شامل <strong>د</strong>ي طبي، لوژيستيکي، ا<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> جلب و جذب، روزنې او ز<strong>د</strong>ه کړې، او مرکزونه<br />
.سرچینه: <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخونه 22–29<br />
58 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ا منیت<br />
<strong>د</strong> ستراتيژۍ په بهتر ترتيبولو برسېره، ANP نور پرسونل زيات کړ، <strong>د</strong> روزل شوي پرسونل شمېره يې بهتره<br />
کړه، او <strong>د</strong> IJC له مخې، <strong>د</strong> جنوري ١ څخه تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، پورې يې په مشترک عملياتو کې <strong>د</strong> پام وړ<br />
مرس<strong>ته</strong> وکړه. <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A له مخې، تر فبروري ٢٠١٠ ٢١، پورې، ملي پولیس ٩٩،٥٧٧ پرسونل<br />
<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> – چې <strong>د</strong>ا په <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٣١، کې <strong>د</strong> ٩٤،٩٥٨ پرسونل څخه ٤،٦١٩ تنه زيات <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> پرسونل ه<strong>د</strong>ف قوت<br />
١٠٩،٠٠٠ تر اکتوبر ٢٠١٠ او ١٣٤،٠٠٠ تر اکتوبر ٢٠١١ <strong>د</strong>ى، لکه چې <strong>د</strong> ګډې همکارۍ <strong>د</strong> نګرانۍ <strong>د</strong> بورډ<br />
90<br />
لخوا يې په جنوري ٢٠١٠ کې منظوري ورکړل شوې.<br />
<strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت په ملي پولیسو کې <strong>د</strong> کارکوونکي پرسونل په تعقيبولو کې بهتري راوستې <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong><br />
پرسونل <strong>د</strong> شتمنۍ لست، چې <strong>د</strong> تېرې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ په <strong>راپور</strong> کې تشريح شوى، پرمختګ کړى – <strong>د</strong> ملګرو ملتونو<br />
<strong>د</strong> عمومي منشي له مخې، <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>ه ځواک نږ<strong>د</strong>ې ٥٠% په لستونو کې معلوم شوى، په ګډون <strong>د</strong> هغو چې <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong><br />
په ناکراره سيمو کې کار کوي. 91 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له مخې، <strong>د</strong> بشپړولو ه<strong>د</strong>ف نېټه <strong>د</strong> اپريل ٢٠١٠ ١، څخه <strong>د</strong> مى<br />
٢٠١٠ پېل <strong>ته</strong> اړول شوې <strong>د</strong>ه. 92 <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> شتمنۍ لست لپاره <strong>د</strong> بايوميترک ډاټا راغونډې<strong>د</strong>ل <strong>د</strong> روزنې په سيمييزو<br />
مرکزونو کې ترسره کېږي، چير<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> افغان ملي پولیس لپاره <strong>د</strong> يو کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> <strong>د</strong> مناسبوالي روغتيايي ارزونه<br />
ترسره کېږي. <strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نې <strong>د</strong> معلوماتو – لکه نوم، خپلوان، او اصلي واليت - په راټولولو برسېره، ملي پولیس <strong>د</strong><br />
ګوتو ټاپې، <strong>د</strong> السو ټاپې، انځورونه او <strong>د</strong> سترګو سکين اخلي. <strong>د</strong>ا معلومات <strong>د</strong> مجرمينو په يو ملي ډاټابيس کې پرتله<br />
کېږي. <strong>د</strong> بايوميترک ډاټا راغونډول نه يواځې په ملي پولیسو کې <strong>د</strong>ننه مجرمين نيسي بلکې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خلکو په ملي<br />
93<br />
پولیسو کې <strong>د</strong> ورګډې<strong>د</strong>و مخه هم نيسي.<br />
<strong>د</strong> معاش ورکولو طريقې هم بهترې شوي: <strong>د</strong> ټول پرسونل ٩٤% <strong>د</strong> معاش ورکولو په برقي سيسټم کې راغلي،<br />
او ٧٣% <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> لېږ<strong>د</strong>ولو په برقي سيسټم کې شامل <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>واړه سيسټمونه <strong>د</strong> ملي پولیسو په معاشونو کې <strong>د</strong><br />
94<br />
رشوت مواقع کموي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> زياتې خطرې په سيمو کې <strong>د</strong> پرسونل لپاره <strong>د</strong> معاش ورکول زيات اسان کړي، يو نوى<br />
پروګرام به پرسونل په <strong>د</strong>ې وتوانوي چې پېسې په ګرځن<strong>د</strong>ه تليفون ترالسه کړي. 95 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ى چې<br />
فسا<strong>د</strong> کم کړي: په تاريخي ډول، <strong>د</strong> ANP شاوخوا <strong>د</strong>رېمه برخه پرسونل خپله معاش نه ترالسه کاوه. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره<br />
جوړ شوى چې <strong>د</strong> پېسو ورکول زيات <strong>د</strong>قيق او په وخت کړي، )معاش لپاره( <strong>د</strong> سفر سره تړلې خطره کمه کړي،<br />
فسا<strong>د</strong> له منځه يوسي، او <strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> ورکولو يوه ال زيا<strong>ته</strong> شفافه پروسه جوړه کړي. <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A<br />
له مخې، <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> نهو مياشتو له ازموينې وروس<strong>ته</strong> اوس په ور<strong>د</strong>ک او خوست کې <strong>د</strong>رېو نورو ولسواليو <strong>ته</strong><br />
غځول کېږي. <strong>د</strong> اپريل ٢٠١٠ <strong>د</strong> پېل سره سم، <strong>د</strong> ور<strong>د</strong>ک واليت په جلرېز ولسوالۍ کې <strong>د</strong> ٥٣ ANP تنه پرسونل<br />
<strong>د</strong>اخل شوى <strong>د</strong>ى؛ ډېر ژر به ٢٢٠ تنه نور هم پکې <strong>د</strong>اخل شي. <strong>د</strong>ا هڅه <strong>د</strong> ،CSTC-A <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت،<br />
96<br />
او <strong>د</strong> ماليې <strong>د</strong> وزارت ترمنځ په ارتباط ترسره کېږي.<br />
<strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> معاشونو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تعقيبي سيسټم <strong>د</strong> بهترولو باوجو<strong>د</strong>، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځواک معيار <strong>د</strong> تنازعې موضوع <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong><br />
بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر لخوا په ترسره شوې<br />
تازه پلټنه کې <strong>د</strong>اسې ګڼ شمېر ننګونې پېژن<strong>د</strong>ل شوي چې <strong>د</strong> ANP پرمختګ <strong>ته</strong> يې الره بن<strong>د</strong>ه کړې <strong>د</strong>ه، په ګډون <strong>د</strong><br />
ليک لوست <strong>د</strong> ټيټې شرحې، <strong>د</strong> جلب و جذب <strong>د</strong>وکه ورکوونکيو تاکتيکونو، تښتې<strong>د</strong>و، او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>، <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> کورنيو<br />
چارو <strong>د</strong> هغه پرسونل له مخې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنې لپاره ورسره مرکې شوې <strong>د</strong>ي. برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong><br />
روزنيزې قومان<strong>د</strong>ې له مخې، ANP لپاره <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> واح<strong>د</strong>ې او مربوطې سلسلې نشتوالى وخت په<br />
وخت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام په غځولو کې <strong>د</strong> ګډوډۍ او ځنډونې المل کېږي. ،CSTC-A 97 <strong>د</strong> پلټونکو <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو په ځواب<br />
کې، سپارښتنه وکړه چې <strong>د</strong> ANP مشرتابه <strong>د</strong>ې بهتره کړاى شي او <strong>د</strong>ا چې فاس<strong>د</strong> چارواکي <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځواک څخه<br />
59<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ا منیت<br />
98<br />
وشړل شي.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي هم <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> متنازعه معيار په اړه يو ور<strong>ته</strong> <strong>راپور</strong> ورکړ، او وې ويل چې <strong>د</strong><br />
ANP پرسونل په قاچاق، اختطافونو، او په چيک پوستو خلکو نه پېسو اخيستلو کې ککړ <strong>د</strong>ى. په <strong>د</strong>ې ځواک<br />
کې <strong>د</strong> سيمييزو قومونو سره په اتنيکي او قومي بې توازنۍ هم تاوتريخوالى ش<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> جلب و جذب <strong>د</strong> پوښتنې<br />
وړ تاکتيکونو <strong>د</strong> کارولو له امله رامنځ<strong>ته</strong> شوى کوم چې په خپله <strong>د</strong> واليتي او ولسوالۍ <strong>د</strong> سياسي تړونونو په سبب<br />
99<br />
<strong>راپور</strong><strong>ته</strong> شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong>ا ستونځې <strong>د</strong> ANP په اړه <strong>د</strong> ولس نظر نه ښه کوي. <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو په خپله<br />
نوې ستراتيژۍ کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځواک <strong>د</strong>اسې ګڼ شمېر اړخونه پېژن<strong>د</strong>لي چې <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> زيان رسوي: نظامي چلن<strong>د</strong>، کوم چې<br />
ولس <strong>ته</strong><strong>د</strong>ي<strong>د</strong>وي؛ اتنيکي او جنسي بې توازنۍ، کوم چې خلکو سره <strong>د</strong> اړيکو پرمختيا <strong>د</strong>رولى شي؛ <strong>د</strong> ياغيتوب ض<strong>د</strong><br />
عملياتو لپاره <strong>د</strong> روايتي پوليسو <strong>د</strong> فعاليتونو هېرول؛ او <strong>د</strong> پوليسو په ځواک کې فسا<strong>د</strong>. 100 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې ANP سره<br />
101<br />
<strong>د</strong> ولس <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> په ترالسه کولو کې مرس<strong>ته</strong> وشي، <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت <strong>د</strong>ا شپږ اه<strong>د</strong>اف ټاکلي <strong>د</strong>ي:<br />
وړتيا لوړول چې <strong>د</strong> امنيت، مرستې، جرمونو سره <strong>د</strong> جګړې، او ا<strong>د</strong>اري خ<strong>د</strong>متونو لپاره <strong>د</strong> خلکو<br />
غوښتنو <strong>ته</strong> په تېزۍ او ښه طريقه ځواب ووايي.<br />
•پوليس <strong>د</strong>اسې وروزي چې <strong>د</strong> بشري حقونو او انفرا<strong>د</strong>ي حقوقي حقونو <strong>د</strong>رناوى وکړي او <strong>د</strong> خلکو سره <strong>د</strong> اسالمي<br />
او افغاني ارزښتونو پر بنسټ سم چلن<strong>د</strong> وکړي.<br />
•<strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> ځواک <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> ښځو لپاره مواقع جوړ کړي او په راتلونکو پنځو کلونو کې ٥،٠٠٠ ښځې په <strong>د</strong>ې<br />
ځواک کې واخلي.<br />
•<strong>د</strong> خلکو <strong>د</strong> جذبولو تنوع بهتر کړي چې <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> ځواک په جوړښت کې <strong>د</strong> ټولې افغان ټولنې نماين<strong>د</strong>ګي<br />
وشي.<br />
•<strong>د</strong>اسې يو بې طرفه سيسټم معرفي کړي چې <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> احتساب او عامه مسلو په اړه نظارت کوي.<br />
•<strong>د</strong> ANP<br />
انځور ۳.۲۳<br />
<strong>د</strong> پروګرام په ترتيب <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> روزنې فارغان<br />
فارغان: 4,908<br />
تمرکزي سرح<strong>د</strong>ي<br />
پرمختيا<br />
2,107<br />
بنسټيز 8<br />
1,796<br />
<strong>د</strong> ولسوالۍ تمرکزي<br />
پرمختيا<br />
افسر بنسټيز<br />
بنسټيز 6<br />
176<br />
162<br />
149<br />
518<br />
0 500 1,000 1,500 2,000<br />
نورې ماهرانه<br />
روزنې<br />
يا<strong>د</strong>ونه: په نورو ماهرانه روزنو کې شاملې <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> تشريفاتو يونټ، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملکي نظم ملي پوليس، روزونکى روزل (T3)، طبي، پرمختللى 8،<br />
محافظ ټريننګ، ښځينه استخبارات، ښځينه بنسټيز، او وسلې.<br />
سرچينه: ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\1\2010.<br />
60 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ا منیت<br />
•<strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> ځواک <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> استعمال په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه وشي.<br />
ل<strong>د</strong>ې امله چې <strong>د</strong> کورنيو چارو په وزارت کې ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په لوړه کچه موجو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى، ،NTM-A/CSTC-A<br />
<strong>د</strong> اروپايي اتحا<strong>د</strong>يې <strong>د</strong> پوليسو او <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت سره په همکارۍ، يوه <strong>د</strong> پالن جوړونې ډله جوړه<br />
کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> معياري رهبرۍ او <strong>د</strong> مسلکي پرمختيا چيلنجونه حل کړي او فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې الرې وپېژني.<br />
NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت سره کار کوي څو <strong>د</strong> انتخاب او ترفيع يو <strong>د</strong>اسې مقابلتي<br />
102<br />
پروسه جوړه کړي چې شفافه او <strong>د</strong> کار پر بنسټ وي څو <strong>د</strong> منصب په جيګولو کې فسا<strong>د</strong> کم کړي.<br />
۳.۲۴ انځور<br />
0<br />
1–10<br />
11–100<br />
101–300<br />
301–535<br />
<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو روزنه<br />
<strong>د</strong> جنوري ١ نه تر مارچ ٢٠١٠، ۳۱، <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> روزنيزو سازمانونو څخه ۴۹۰۸ سرتېري فارغ شوي <strong>د</strong>ي،<br />
چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> تېرې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ څخه ۱۴.۵% زياتوالى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ <strong>د</strong> پاى سره سم، ٢،٧٦١ تنه <strong>د</strong><br />
ANP پرسونل په روزنه کې <strong>د</strong>ى. تر ټولو زيا<strong>ته</strong> شمېره <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong> <strong>د</strong> تمرکزي پرمختيا څخه فارغ شوي، لکه چې<br />
103<br />
په انځور ٣.٢٣ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال فارغان په ډېر زيات شمېر واليتونو کې ټاکل شوي وو: په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ<br />
کې په ٢٧ کې، لکه چې په انځور ٣.٢٤ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي، په پرتله <strong>د</strong> ٧ په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې. تر ټولو زيات<br />
104<br />
شمېر فارغان په کابل کې ټاکل شوي وو.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال، <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> روزنې پروګرام <strong>د</strong> تنازعې موضوع وه. <strong>د</strong> بهرنیو چارو او <strong>د</strong>فاع<br />
وزارتونو ګډې پلټنې ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> ملکي پوليسو پروګرام <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
غوښتنو سره سم نه <strong>د</strong>ى چې يو <strong>د</strong>اسې پوليس ځواک وروزي چې <strong>د</strong> ياغيتوب سره مقابله وکړاى شي. نتيجتاً، <strong>د</strong><br />
بهرنیو چارو وزارت او <strong>د</strong>فاع وزارت په <strong>د</strong>ې موافقه وکړه چې <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> اساسي پروګرام<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي مسووليت په غاړه واخلي. <strong>د</strong>ې پلټنې سپارښتنه وکړه چې <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې جنرال <strong>د</strong> روزنې<br />
لپاره په واضح ډول تعريف شوې غوښتنې وټاکي، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> نظارت اغېزمن پروسيجرونه تطبيق<br />
105<br />
کړي.<br />
<strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> پرمختيا لپاره <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> جوړښت په اړه، <strong>د</strong>ې پلټنې <strong>د</strong>ا نتيجه راوويستله چې ANCOP <strong>د</strong> روزنې<br />
لپاره <strong>د</strong> DoS اوسنى قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> DoD <strong>ته</strong> اجازه نه ورکوي چې په هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> امنيتي وضعې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لې<strong>د</strong>و سره سم<br />
<strong>د</strong> روزنې په چارو کې سم<strong>د</strong>ستي ب<strong>د</strong>لونونه راولي، چې ل<strong>د</strong>ې امله <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځواک په تېزۍ سره <strong>د</strong> نويو حاالتو سره<br />
برابرې<strong>د</strong>ل مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ي. 106 <strong>د</strong> اوسني سيسټم الن<strong>د</strong>ې، DoD باي<strong>د</strong> په روزنه کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لونونو په اړه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او <strong>د</strong><br />
قانون <strong>د</strong> تنفيذ <strong>د</strong> چارو <strong>د</strong> نړيوالې بيورو )INL( سره په ارتباط کې وي، چې <strong>د</strong> روزنې تازه شرايط ١٢٠ ورځې<br />
)څلور مياشتې( <strong>د</strong> هغوى له تطبيقې<strong>د</strong>و وړان<strong>د</strong>ې ورکوي. خو INL <strong>د</strong> DoS\DoD پلټونکو <strong>ته</strong> وويل چې <strong>د</strong>ا تطبيقې<strong>د</strong>ل<br />
107<br />
په اصل کې شپږ مياشتې نيسي.<br />
<strong>د</strong> ولايتي ټاکنې په ترتيب <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو<br />
<strong>د</strong> روزنې فارغان<br />
يا<strong>د</strong>ونه: <strong>د</strong> ورکړل شوې ډاټا نه <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> 272 <strong>د</strong> ټاکنو په معلومولو<br />
ونه توانې<strong>د</strong>و.<br />
سرچينه: ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،<br />
.2010\1\4<br />
ANP نه <strong>د</strong> پرسونل وتل هم يو چيلنج <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong> ايساف له مخې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کچه ٢٥% <strong>د</strong>ه. په ANCOP کې <strong>د</strong><br />
پرسونل <strong>د</strong> وتلو شرحه تر ټولو زيا<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> ٦٧% په کچه، باوجو<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې حقيقت چې ANCOP <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong>ننه تر<br />
ټولو ښه روزل شوى او زيات تعليمياف<strong>ته</strong> ځواک <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې ANP نه <strong>د</strong> وتلو مخه ونيسي، NTM-A/<br />
CSTC-A پالن لري چې په مى ٢٠١٠ کې يو <strong>د</strong>وره لرونکى پروګرام پېل کړي کوم چې به <strong>د</strong> ارام <strong>د</strong>اسې مو<strong>د</strong>ه<br />
لري چې <strong>د</strong> ANCOP پرسونل پکې نور <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې او تعليمي روزنې ترسره کولى شي، او رخصتي اخيستلى<br />
شي. 108 <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت هم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ستونځې <strong>د</strong> کمولو لپاره کار کوي؛ <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ا ه<strong>د</strong>ف ټاکلى چې تر ٢٠١٥<br />
61<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ا منیت<br />
پورې <strong>د</strong> وظيفې <strong>د</strong> پرېښو<strong>د</strong>و کلنۍ شرحه تر ٢٠% هم کمه کړي. يو ورسره تړلى ه<strong>د</strong>ف تر هم<strong>د</strong>غې مو<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نوي<br />
109<br />
پرسونل <strong>د</strong> <strong>د</strong>ايم ساتلو شرحه ٦٠% <strong>ته</strong> لوړول <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> هغې روزنې <strong>د</strong> عمومي معيار <strong>د</strong> بهترولو لپاره چې <strong>د</strong> ANP پرسونل يې ترالسه کوي، <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت<br />
او ناټو <strong>د</strong> افغان پوليسو <strong>د</strong> روزنې ټيمونه )APTTs( جوړوي چې <strong>د</strong> ٢٠١٢ تر پېله به په ټولو واليتونو کې وي.<br />
<strong>د</strong> APTTs عمله هغه افغان روزونکي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ايساف <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> فعاليتي سرپرست او <strong>د</strong> ارتباط <strong>د</strong> ټيمونو او <strong>د</strong><br />
سرپرستۍ <strong>د</strong> ټيمونو سره يو ځاى کار کوي چې <strong>د</strong> روزنو الس <strong>ته</strong> راوړل او پرمختيايي ظرفيت هغو ولسواليو <strong>ته</strong><br />
وغځوي په کومو کې چې روزنيزه مرس<strong>ته</strong> نه وي. APPTs <strong>د</strong> يو افسر، <strong>د</strong>وو واړه ظابطانو ،)NCO( او <strong>د</strong> يو<br />
ملکي تعليمي روزونکي نه جوړ وي. <strong>د</strong>ا ټيمونه <strong>د</strong> پوليسي روزنې، تعليمي روزنې، سرپرستۍ، ا<strong>د</strong>ارې )پرسونل کې<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ازموينه او احتساب، وسلو، او حقونو(، او فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> روزنو مسووليت په غاړه لري. NTM-A/ 110<br />
CSTC-A <strong>د</strong>اسې الرې ګوري چې غير <strong>د</strong>ولتي سازمانونه په <strong>د</strong>ې وتوانوي چې ANP <strong>ته</strong> په بشري حقونو او<br />
ټولنيزو اړيکو کې روزنې برابرې کړي. 111 <strong>د</strong> APTT روزونکي به فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> چارواکيو په توګه هم کار کوي او<br />
که ضرورت شي نو <strong>د</strong> ANP يونټونو <strong>ته</strong> به په سم<strong>د</strong>ستي کار <strong>ته</strong> هم ورځي. اAPTT به <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت<br />
112<br />
<strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> خپلواکو چارواکيو په توګه کار کوي، او <strong>د</strong> روزنې او ز<strong>د</strong>ه کړې مرستيال رييس <strong>ته</strong> به <strong>راپور</strong> ورکوي.<br />
<strong>د</strong> روزنې په معيار کې <strong>د</strong> بهتريو سره سره، <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت غواړي <strong>د</strong> ANP روزنه زيا<strong>ته</strong> يونيفورمي<br />
او تسلسلي کړي، او <strong>د</strong> جذب او روزنې لپاره <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې او کنټرول <strong>د</strong> نشتوالي ستونځه حل کړي. <strong>د</strong> DoD<br />
له مخې، <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت په جنوري ٢٠١٠ کې <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> جلب قومان<strong>د</strong>ه جوړه کړه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف په<br />
الس <strong>ته</strong> راوړلو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي. <strong>د</strong>ا نوې قومان<strong>د</strong>ه به په ټول ANP کې <strong>د</strong> جلب و جذب تګالرې مربوطې او<br />
راغونډې کړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې عمله به ٢٦٣ جلبوونکي وي، چې په ټولو ٣٤ واليتونو کې به کار کوي، او <strong>د</strong> جلب و جذب<br />
113<br />
فعاليتونه به نېغ په نېغه <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> مرکز سره انسجاموي.<br />
په افغان ملي پولیسو کې ښځي<br />
په ANP کې جنسي برابري ترالسه کول ال هم يو چيلنج <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت <strong>د</strong>ا ه<strong>د</strong>ف ټاکلى چې په<br />
راتلونکيو پنځو کلونو کې ٥٠٠٠ ښځينه افسرانې په کار وګوماري. 114 <strong>د</strong> فبروري ٢٠١٠ ٢١، سره سم، ANP<br />
٩٤٤ ښځينه پرسونل <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>، چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځواک ١% <strong>د</strong>ى. ښځې پکې الن<strong>د</strong>ې چوکۍ لري: ١٠٨ افسرانې، ٣٦٤<br />
115<br />
ظابطانې ،)NCO( ٢٣٧ <strong>د</strong> ګزمې افسرانې، او ٢٣٥ ملکي مامورينې.<br />
نولس تنه ښځې <strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ په ١١مه <strong>د</strong> افسر <strong>د</strong> چوکۍ لپاره <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> پوليسو په ملي اکا<strong>د</strong>مۍ کې <strong>د</strong> اتو<br />
اونيو <strong>د</strong> بنسټيز کورس )بنسټيز-٨( څخه فارغې شوې. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ښځينه افسرانو <strong>د</strong> روزنې شپږمه <strong>د</strong>وره وه؛ لومړنۍ<br />
<strong>د</strong>وره <strong>د</strong> ٢٠٠٨ په اکتوبر کې پېل شوه. <strong>د</strong> مارچ ١١ فارغانو په ګډون، ١٥٠ ښځينه افسرانو <strong>د</strong> بنسټيز-٨ پروګرام<br />
116<br />
څخه فراغت اخيستى.<br />
<strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> روزنې په اړه <strong>د</strong> DoS\DoD پلټنې سپارښتنه وکړه چې CSTC-A او INL <strong>د</strong>ې هغه سرچينې<br />
زياتې کړي چې <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> ښځينه پوليسو <strong>د</strong> ځواک <strong>د</strong> جوړولو لپاره وقف کړې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ښځو جلب و جذب او په وظيفه<br />
117<br />
ساتل <strong>د</strong> ډېرو خنډونو سره مخ <strong>د</strong>ي.<br />
•په افغانستان کې ډېرې ښځې بې سوا<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ي او يا ليک لوست نشي کولى<br />
•مذهبي او کولتوري ممانعتونه په ټولنه کې <strong>د</strong> ښځو رول ټاکي.<br />
•<strong>د</strong> ښځو نه تمه کېږي چې روايتي رول ترسره کړي، لکه <strong>د</strong> کور يا پخلنځي کارونه کول، <strong>د</strong> ماشوم پالنه، او<br />
بنسټيز انتظامي کارونه.<br />
•ښځې <strong>د</strong> تګ راتګ هغه ازا<strong>د</strong>ي نه لري چې <strong>د</strong> هغو ورځنيو مسووليتونو <strong>د</strong> سر <strong>ته</strong> رسولو لپاره ضروري <strong>د</strong>ه چې<br />
62 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ا منیت<br />
<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو ښځينه ز<strong>د</strong>ه کوونکې <strong>د</strong> کابل په نظامي روزنيز مرکز کې په تاکتيکي تمرين کې برخه اخلي. <strong>د</strong> اتو اونيو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
بنسټيز کورس پر مهال، ز<strong>د</strong>ه کوونکې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قوانينو، بشري حقونو، او <strong>د</strong> لومړي ځواب ويلو <strong>د</strong> مسووليتونو په اړه ز<strong>د</strong>ه کړه<br />
کوي. <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> تاکتيکونو، سرک <strong>د</strong> غاړې ماينونو، کشف، استخباراتي معلوماتو راغونډولو، <strong>د</strong> ملکي ګډوډۍ <strong>د</strong> سمبالولو، او <strong>د</strong> ويشتلو <strong>د</strong><br />
تخنيکونو په اړه هم روزنه ترالسه کوي. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هوايي<br />
ځواکونو انځور، سارا براون(<br />
<strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> کار سره اړون<strong>د</strong> وي، لکه موټرې چلول او له ماښامه وروس<strong>ته</strong> کار کول.<br />
•په ټولنه کې <strong>د</strong> ښځو رول – کوم چې <strong>د</strong> فاميل <strong>د</strong> نارينه غړو، قومي مشرانو، او ماليانو لخوا ټاکل کېږي –<br />
عموماً ډېر مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> وي.<br />
•<strong>د</strong> پوليسو په ځواک کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> مفکورې سره <strong>د</strong> ټولو افغانانو لخوا بشپړه مرس<strong>ته</strong> نه کېږي.<br />
•<strong>د</strong> ماشوم <strong>د</strong> پالنې ترالسه کول او ورسره تړلې اسانتياوې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.<br />
• روزنه <strong>د</strong> يوې ښځې نه غوښتنه کوي چې شپه <strong>د</strong> خپل فاميل څخه ليرې په روزنيز مرکز کې تېره کړي،<br />
چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> کولتوري توقعاتو خالف خبره <strong>د</strong>ه.<br />
•<strong>د</strong> ښځو لپاره <strong>د</strong> کار مناسب موقعيتونه باي<strong>د</strong> وپېژن<strong>د</strong>ل شي، او <strong>د</strong>غه باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> ANP<br />
شوي وي. ټول قومان<strong>د</strong>انان <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> لېواله نه وي چې په خپل يونټ کې ښځې ومني.<br />
<strong>د</strong> سيمييز قومان<strong>د</strong>ان لخوا منل<br />
ANP <strong>د</strong>اسې ١٣١ چوکۍ جوړې کړې <strong>د</strong>ي چې باي<strong>د</strong><br />
په ښځينه افسرانو ډکې کړاى شي:<br />
<strong>د</strong> شکايتونو مرستياله افسره )١ افسره(<br />
<strong>د</strong> پالن جوړونې مرستياله افسره )١ افسره(<br />
<strong>د</strong> تليفوني مرکز چلوونکې )٧ ملکيانې(<br />
<strong>د</strong> جنس <strong>د</strong> چارو مشره )١ افسره(<br />
•<br />
• <strong>د</strong> مخابراتو او بې<strong>د</strong>ارۍ<br />
افسره )١ افسره(<br />
• <strong>د</strong> شکايتونو مرستياله افسره )۱ ملکي(<br />
• <strong>د</strong> مشرې مرستياله او <strong>د</strong> جنس سپروايزره<br />
)٦ افسرانې(<br />
• <strong>د</strong> کورني سپرلۍ افسره )۵ )NCO<br />
• <strong>د</strong> فاميلي ځواب <strong>د</strong> يونټ مشره<br />
)٣٧ افسرانې(<br />
• <strong>د</strong> فاميلي ځواب <strong>د</strong> يونټ څیړونکي<br />
)NCO ٣٧(<br />
• <strong>د</strong> جنس <strong>د</strong> حقونو څېړونکې )٦ افسرانې(<br />
• <strong>د</strong> نړيوال سامان افسره<br />
٣( ،NCO ٣ افسرانې(<br />
<strong>د</strong> څارنې او ارزونې افسره<br />
)١ افسره(<br />
•<br />
<strong>د</strong> څارنې او څېړنې <strong>د</strong> ټيم غړې )١ ملکي(<br />
<strong>د</strong> پالن جوړونې افسره )١ افسره(<br />
<strong>د</strong> تحقیق افسره )١ افسره(<br />
•<br />
• <strong>د</strong> سکواډ کنټرولره )١٨ )NCO<br />
سرچینه: ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
جنسي برابري ترالسه کول به تش <strong>د</strong> ښځينه پرسونل <strong>د</strong> شمېر <strong>د</strong> زياتولو څخه زيات څه وغواړي. <strong>د</strong> ANP<br />
ټول پرسونل <strong>ته</strong> به <strong>د</strong> جنس سره تړليو مسلو په اړه روزنه ورکول کېږي. <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت له مخې، <strong>د</strong><br />
118<br />
ANP زياتره پرسونل به تر <strong>د</strong>سمبر ٢٠١٠ <strong>د</strong>ا روزنه بشپړې کړي.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو انفراسټرکچر<br />
<strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره سم، NTM-A/CSTC-A <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> انفراسټرکچر ٢٥٠<br />
63<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ا منیت<br />
انځور ۳.۲۵<br />
<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو تجهيزات<br />
5,000<br />
4,000<br />
3,000<br />
2,000<br />
1,000<br />
0<br />
519<br />
4,870<br />
936<br />
549 474<br />
570 478<br />
0<br />
240<br />
وسلې موټرې راډيوګانې<br />
په کار اچول شوي ترلاسه شوي پلان شوي<br />
سرچينه: ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\1\2010.<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه فعال <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong>ا هماغومره <strong>د</strong>ي چې په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې وو؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو تر ټولو<br />
زيا<strong>ته</strong> شمېره په مرکزي سيمه کې <strong>د</strong> پروژو لپاره <strong>د</strong>ه، چې يواځې يوه پروژه يې په لوي<strong>د</strong>يځ کې <strong>د</strong>ه.<br />
شپږ اويا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه چې په مجموعي ډول يې ١٤٠.٢ مليونه ډالر ارزښت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> ټاکل شوې وه چې په<br />
<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې بشپړې شي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، ١٣ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه چې په مجموعي ډول يې<br />
١٧.٠ مليونه ډالر ارزښت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> فسخ کړاى شوې – ١٠ <strong>د</strong> امنيتي وضعې له امله او ٣ <strong>د</strong> ځمکې <strong>د</strong> شخړو له<br />
119<br />
امله. <strong>د</strong>وه نوي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه چې <strong>د</strong> ٢.٦ مليونه ډالر وو ورکړل شول.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو تجهیزات<br />
<strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A له مخې، <strong>د</strong> جنوري ١ نه تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، پورې، ANP <strong>د</strong> ۵۴۹ راډيوګانې،<br />
۴۷۸ موټرې، او ۲۴۰وسلې په کار اچولي )وګورئ انځور ۳.۲۵(. <strong>د</strong> موټرچلوونکيو <strong>د</strong>وامي روزنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
توان ورکوي چې نورې موټرې په کار واچوي. NTM-A/CSTC-A تمه لري چې په راتلونکو اوو مياشتو<br />
120<br />
کې هره مياشت <strong>د</strong> ANP لپاره اوسط ٢٥٠ موټرې ترالسه کړي.<br />
يواځينۍ وسلې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال ترالسه شوې وې پي کى ماشينګڼي وې. <strong>د</strong> NTM-A/<br />
CSTC-A له مخې، <strong>د</strong> راتلونکي لپاره <strong>د</strong> پالن شويو وسلو په شمېره کې ډېر غټ ب<strong>د</strong>لون و – په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ<br />
کې <strong>د</strong> ٢٤٤٨ قلمه څخه په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې تر هيڅ. <strong>د</strong> ترالسه شويو وسلو شمېره هم په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې<br />
کمه شوه، ١٠١٧ قلمه <strong>د</strong> تېرې مياشتنۍ څخه کمې. <strong>د</strong> NTM-A/CSTC-A له مخې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کمي ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ا و چې <strong>د</strong><br />
121<br />
کورنيو چارو وزارت وهڅوي څو <strong>د</strong> وسلو <strong>د</strong> زياتوالي زيات احتساب تطبيق او نافذ کړي.<br />
تر ټولو غټ زياتوالى چې <strong>د</strong> ترالسه شويو تجهيزاتو په لړ کې راغلى و <strong>د</strong> راډيوګانو په شمېره کې و – نږ<strong>د</strong>ې<br />
122<br />
٤٩٠٠ په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې، په پرتله <strong>د</strong> تېرې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ <strong>د</strong> هيڅ.<br />
<strong>د</strong> ملي پوليسو تلفات<br />
<strong>د</strong> IJC له مخې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٢٨، نه تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، پورې ملي پولیسو ۴۷۶<br />
تلفات لي<strong>د</strong>لي: ۳۱۹ تنه پرسونل په جګړه کې ټپيان شوي وو، او ۱۵۷ په جګړه کې وژل شوي وو. <strong>د</strong> تلفاتو ان<strong>د</strong>ازه<br />
<strong>د</strong> تېرې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ په نسبت تر ٨٠% زيا<strong>ته</strong> لوړه شوې. زيات تلفات په هلمن<strong>د</strong>، کن<strong>د</strong>هار، او خوست کې وو، لکه<br />
123<br />
چې په انځور ٣.٢٦ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.<br />
0<br />
انځور ۳.۲۶<br />
<strong>د</strong> ملي پوليسو تلفات <strong>د</strong> ولايت په ترتيب<br />
1–20<br />
21–40<br />
41–129<br />
يا<strong>د</strong>ونه: تلفات <strong>راپور</strong> شوي <strong>د</strong> 12\28\2009 څخه تر 3\31\2010.<br />
سرچينه: ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،<br />
.2010\1\4<br />
64 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ا منیت<br />
<strong>د</strong> DoS\DoD <strong>د</strong> پلټنې له مخې، <strong>د</strong> پرسونل اوسط شمېره چې په هره مياشت کې وژل شوي په تېرو څلورو<br />
کلونو کې په تېزۍ سره زيا<strong>ته</strong> شوې. پلټونکي په <strong>د</strong>ې نتيجه رسې<strong>د</strong>لي چې <strong>د</strong> ANP پرسونل <strong>د</strong> جګړې پراخه وړتياو،<br />
ال زيات روزنيز ظرفيت، او <strong>د</strong> پوليسو ال زياتو ښوونکيو ټيمونو <strong>ته</strong> اړتيا لري چې <strong>د</strong> ANP نويو ځواکونو <strong>ته</strong><br />
124<br />
و<strong>د</strong>ه ورکړي.<br />
<strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت له مخې، <strong>د</strong> ANP <strong>د</strong> تلفاتو <strong>د</strong> لوړې شمېرې <strong>د</strong>ليل <strong>د</strong> ترورستانو هغه بري<strong>د</strong>ونه کې<strong>د</strong>اى<br />
شي چې تمرکز يې ارا<strong>د</strong>تاً <strong>د</strong> ايتالفي ځواکونو يا ANA په نسبت پر ANP وي. <strong>د</strong>ا ځکه راپېښېږي چې <strong>د</strong> ANP<br />
پرسونل عموماً په کوچنيو ډلو کې ګزمه کوي، <strong>د</strong> ګزمو الرې يې په اسانۍ معلومې<strong>د</strong>اى شي، او بري<strong>د</strong>ونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> هغې<br />
تېزۍ په قوت ځواب نشي ورکولى لکه يو نظامي ځواک چې يې کولى شي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بري<strong>د</strong>ونو شمېره لوړه شوې<br />
<strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> ANP ډېر پرسونل په <strong>د</strong>اسې بري<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> ور<strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>لو ټپونو له امله مري، چې المل يې <strong>د</strong> طبي مهارت<br />
او <strong>د</strong> پېښې ځاى نه <strong>د</strong> انتقالولو <strong>د</strong> ظرفيت کمى <strong>د</strong>ى. 125 <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت غواړي <strong>د</strong> تلفاتو <strong>د</strong>ا لوړه شمېره له<br />
126<br />
الن<strong>د</strong>ې څو الرو کمه کړي:<br />
•<strong>د</strong> حفاظتي ت<strong>د</strong>ابيرو بهترول<br />
•حفاظتي موټرې ورکول<br />
•<strong>د</strong> استخباراتو په رهبرۍ عمليات پلي کول<br />
•په ليرې موقعيتونو کې <strong>د</strong> ضعيفو يونټونو <strong>د</strong> ځاى پر ځاى کولو څخه ځان ساتل<br />
•تاکتيکي روزنه پراخول<br />
•<strong>د</strong> واليت او ولسوالۍ په کچه <strong>د</strong> تېز غبرګون <strong>د</strong> ځواکونو بهترول<br />
•<strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> مقابلې وړتياوې زياتول<br />
•طبي مرستې <strong>ته</strong> السرسى بهترول<br />
<strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو بې وسلې کول<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> پرمختيايي مرستې اليحه حکومت<strong>د</strong>ارۍ، سولې، او ثبات <strong>ته</strong> ترجيح ورکوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اليحې <strong>د</strong>وه مهم<br />
اړخونه <strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو بې وسلې کول او په ملي او واليتي کچه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو پياوړي کول <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> غير<br />
قانوني ډلو <strong>د</strong> بې وسلې کولو )ډاياګ( پروژه په ٢٠٠٥ کې پېل شوې وه چې <strong>د</strong> هغو غير قانوني وسله والو ډلو چې<br />
127<br />
هېوا<strong>د</strong> يې بې ثبا<strong>ته</strong> کړى و نېغ په نېغه په بې وسلې کولو سره <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> فبرورۍ په ٢٣مه په افغانستان کې <strong>د</strong><br />
ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مرستې مشن )يوناما( <strong>راپور</strong> ورکړ<br />
چې <strong>د</strong> مجاه<strong>د</strong>ینو اوو پخوانيو قومان<strong>د</strong>انانو خپلې وسلې<br />
په باميان واليت کې واليتي چارواکيو <strong>ته</strong> وسپارلې.<br />
<strong>د</strong>وى <strong>د</strong>ا کار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره وکړ چې <strong>د</strong> خپلې ولسوالۍ<br />
لپاره هغه پرمختيايي پروژې ترالسه کړي چې <strong>د</strong><br />
نړيوالې ټولنې لخوا يې مرس<strong>ته</strong> کېږي.<br />
سرچینه: يوناما، مطبوعاتي اعالميه، "پخوانيو قومان<strong>د</strong>انانو وسلې <strong>د</strong> پرمختيا لپاره<br />
ورکړې،" ٢\٢٣\٢٠١٠.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خبرې <strong>د</strong> يقيني کولو لپاره چې بې وسلې شوې ډلې بې وسلې پاتې شي، <strong>د</strong> ډاياګ سمييز <strong>د</strong>فترونه او<br />
سيمييزې امنيتي ا<strong>د</strong>ارې په پرله پسې توګه <strong>د</strong> پخوانيو قومان<strong>د</strong>انانو او <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> يونټونو نظارت کوي. شپږ مياشتې<br />
وروس<strong>ته</strong> له هغې چې يوه ډله تابع ګڼل شوې وي، <strong>د</strong> ډاياګ <strong>د</strong> نظارت او جاجونې يوه ډله يوه پس له اطاع<strong>ته</strong> سروى<br />
ترسره کوي، کومه چې <strong>د</strong> امنيت، حکومت<strong>د</strong>ارۍ، او <strong>د</strong>ولت لپاره <strong>د</strong> عامه مالتړ په اړه <strong>د</strong> سيمييزو خلکو څخه سروى<br />
کول وي څو په يوه <strong>د</strong>اسې سيمه کې په چاپېريال ځان وپوهول شي کومه چې مخکې <strong>د</strong> غير قانوني وسله والو<br />
ډلو په قبضه کې وه. يوه بله طريقه <strong>د</strong> پخوانيو غير قانوني وسله والو ډلو <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> ډاياګ <strong>د</strong> سيمييزو <strong>د</strong>فترونو<br />
<strong>د</strong> منيجرانو، واليانو، <strong>د</strong> ډاياګ <strong>د</strong> واليتي کوار<strong>د</strong>يناتورانو، او امنيتي ا<strong>د</strong>ارو سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى په اړه <strong>د</strong> معلوماتو عا<strong>د</strong>ي<br />
128<br />
تبا<strong>د</strong>له <strong>د</strong>ه.<br />
برسېره پر بې وسلې کولو او نظارت، <strong>د</strong> ډاياګ په چارو کې <strong>د</strong> عامه معلوماتو فعاليتونه هم شامل وي. <strong>د</strong> عامه<br />
معلوماتو يونټ <strong>د</strong> سولې او بې وسلې کولو په اړه <strong>د</strong> عامه خ<strong>د</strong>مت اعالنونه جوړوي، په کومو کې چې <strong>د</strong> ملي شورا<br />
129<br />
نوموتي غړي او نور معزز خلک راښکاره کېږي. <strong>د</strong>ا اعالنونه په راډيو او تلويزيون نشرېږي.<br />
65<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ا منیت<br />
چوکاټ ۳.۳<br />
<strong>د</strong> بې وسلې کولو معيارونه، <strong>د</strong>رې مياشتې-په <strong>د</strong>رې مياشتې پرتله<br />
سرچینه<br />
<strong>د</strong> وسلو شمېره،<br />
٢٠٠٩\١٩\١٢<br />
<strong>د</strong> وسلو شمېره، ٣\١٣\٢٠١٠<br />
47,359<br />
12,419<br />
20,364<br />
20,504<br />
14,000<br />
114,646<br />
<strong>د</strong> ډاياګ لخوا راغونډې شوې وسلې<br />
<strong>د</strong> ملي امنيتي ا<strong>د</strong>ارو لخوا راغونډې شوې\نيول شوې وسلې<br />
انفرا<strong>د</strong>ي وسلې چې <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت لخوا ثبت شوي<br />
<strong>د</strong> شخصي امنيتي شرکتونو ثبت شوې وسلې<br />
<strong>د</strong> ايساف لخوا له منځه وړل شوې يا ساتل شوې وسلې، اټکل شوې<br />
<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> کنټرول الن<strong>د</strong>ې وسلې<br />
45,830<br />
11,815<br />
18,916<br />
16,927<br />
14,000<br />
107,533<br />
سرچینې: يوناما، "<strong>د</strong> ډاياګ <strong>د</strong> تطبيقولو <strong>د</strong> پرمختګ <strong>راپور</strong>،" ٢٠١٠\١٣\٣؛ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، سيګار <strong>ته</strong> <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> پوښتنې ځواب، ١\٦\٢٠١٠.<br />
حالت<br />
<strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ١٣، سره سم، ډاياګ په افغانستان کې ١٤٠ ولسوالۍ ه<strong>د</strong>ف کړې وې، <strong>د</strong> کومو نه چې ٩٥ تابع ګڼل<br />
شوي. <strong>د</strong> بې وسلې کولو په هڅه کې، ټول اع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> و شمار چې ډاياګ <strong>راپور</strong> کړي په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې زيات<br />
شوي، پر<strong>ته</strong> له هغه شمېر وسلو چې <strong>د</strong> ايساف لخوا له منځه وړل شوي او يا ساتل شوي، <strong>د</strong> کومو شمېر چې هماغه<br />
130<br />
<strong>د</strong>ى کوم چې تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ و، لکه چې په چوکاټ ٣.٣ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ١٩، څخه تر مارچ ٢٠١٠ ١٣، پورې، <strong>د</strong> ډاياګ امنيتي ځواکونو ١٥ غير قانوني وسله والې<br />
ډلې منحل کړې، چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ټوله شمېره يې ٧٠٤ <strong>ته</strong> ورسوله. ډاياګ هغه <strong>د</strong>ولتي چارواکي هم ه<strong>د</strong>ف ګرځوي چې<br />
<strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو سره ارتباط لري. <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې ٧٢ چارواکيو څخه، ٣٤ تابع اعالن شوي، او ٣٣ <strong>د</strong> خپلو<br />
چوکيو څخه ليرې کړاى شوي <strong>د</strong>ي. امنيتي ځواکونه <strong>د</strong> ډاياګ لخوا ټول شوي مهمات <strong>د</strong> له منځه وړلو لپاره جمع<br />
کوي. <strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ١٣، سره سم، ډاياګ <strong>راپور</strong> ورکړى چې ٣٠،٩٩٢ ميټرک ټنه مهمات غونډ شوي <strong>د</strong>ي. له<br />
131<br />
کاره لوي<strong>د</strong>لي مهمات له منځه وړل کېږي.<br />
امنيتي عمليات<br />
ANSF <strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو په بې وسلې کولو کې برخه اخلي. <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي وايي چې<br />
ANP به <strong>د</strong> غير قانوني ډلو او نامسووله افرا<strong>د</strong>و څخه وسلې او مهمات غونډ کړي. <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز وايي چې ANP<br />
به <strong>د</strong> استخباراتو په رهبرۍ عملياتو ترسره کولو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>وام ورکړي او <strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو <strong>د</strong> منحل کولو<br />
132<br />
لپاره پروګرامونه په الره واچوي.<br />
له عملياتو وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> ياغيانو تجهيزات او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و<br />
يوه ذخيره مون<strong>د</strong>ل شوې. غير قانوني وسله والې ډلې <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong><br />
امنيت <strong>ته</strong> ګواښ <strong>د</strong>ى. )<strong>د</strong> برتانيې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> وزارت انځور(<br />
ننگونې<br />
<strong>د</strong> ډاياګ پروګرام <strong>د</strong> تطبيق په لړ کې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې هم <strong>د</strong> يو شمېر ننګونو سره مخ و. په ډېرو واليتونو<br />
کې، خرابه امنيتي وضعه <strong>د</strong> ډاياګ <strong>د</strong> پروګرامونو مخه نيسي؛ په ځينو سيمو کې، <strong>د</strong> ډاياګ سره تړلې ټولې هڅې<br />
ممنوعې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ې نورو فاکتورونو <strong>د</strong>ا هڅې ګرانې کړې <strong>د</strong>ي:<br />
•په <strong>د</strong>رز کې <strong>د</strong> وسلو قاچاق<br />
•<strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو په اړه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> معلومات<br />
•<strong>د</strong> بې وسلې کولو <strong>د</strong> تنفيذ لپاره <strong>د</strong> واليت او ولسواليو په کچه ضعيفه <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
•ډاياګ سره په سياسي ژمنتيا کې کمى زياتى<br />
66 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ا منیت<br />
برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> وسلو <strong>د</strong> سمبالښت يو مناسب سيسټم نش<strong>ته</strong>: <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لخوا ورکړل شويو او په شخصي توګه لرونکو<br />
وسلو کوم مرکزي ډاټابيس نش<strong>ته</strong>. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خراب نظارت له امله، په ډېرو پېښو کې ډاياګ <strong>د</strong> غير قانوني وسله والو<br />
ډلو څخه <strong>د</strong>اسې وسلې ترالسه کړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لخوا ورکړل شوي. برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> پرمختيايي<br />
پروګرام له مخې، <strong>د</strong> امنيتي ا<strong>د</strong>ارو – <strong>د</strong>اسې لکه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت، او <strong>د</strong> ملي امنيت رياست<br />
133<br />
– ترمنځ <strong>د</strong> هغو معلوماتو په اړه <strong>د</strong> اړیکو <strong>د</strong> بهترۍ امکان ش<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> ډاياګ په هڅو کې مرس<strong>ته</strong> کوي.<br />
<strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې ماينونه<br />
<strong>د</strong> DoD له مخې، <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې <strong>د</strong> ماينونو په شمېره کې <strong>د</strong> پام وړ زياتوالى راغلى، او ورسره <strong>د</strong> امريکايي<br />
تلفاتو په شمېره کې هم. <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې ماينونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ماتې ورکولو ګډ سازمان معلومه کړې چې په افغانستان<br />
کې <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې زياتره ماينونه په کورونو کې جوړ شوي. طالب ياغيان هم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرواه نه کوي چې بري<strong>د</strong><br />
په چا کوي، چې ل<strong>د</strong>ې امله <strong>د</strong> ملکي تلفاتو شمېره ايتالفي او افغان ځواکونو له هغو تلفاتو ډېره زيا<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ه چې په <strong>د</strong>ې<br />
134<br />
ماينونو کې مړه کېږي<br />
حالت<br />
IJC <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٢٨، څخه تر مارچ ٢٠١٠ ٣١، پورې <strong>د</strong> ايتالفي ځواکونو يا نړيوالو<br />
ملکي اه<strong>د</strong>افو خالف <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې ١٠٢١ بري<strong>د</strong>ونه ترسره شوي؛ چې تقريباً نيم يې په هلمن<strong>د</strong> کې وو. 135 <strong>د</strong>ا <strong>د</strong><br />
سرک <strong>د</strong> غاړې <strong>د</strong> ماينونو په هغو ٨٣٦ بري<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> پام وړ زياتوالى <strong>د</strong>ى چې په تېره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>راپور</strong><br />
136<br />
شوي وو.<br />
امنيتي عمليات<br />
<strong>د</strong> IJC له مخې، په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې ANSF او ايتالفي ځواکونو <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې ١٤٠٠ ماينونه<br />
مون<strong>د</strong>لي. 137 <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې ماينونو <strong>د</strong> هغې خطرې تر ټولو غټه برخه تشکيلوي چې ANSF او ايتالفي ځواکونه<br />
ورسره مخ <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خطرې په ځواب کې، DoD <strong>د</strong>اسې پروګرامونو <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکوي چې <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې<br />
138<br />
ماينونو اغېز کم کړي:<br />
•<strong>د</strong> الې <strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ولو <strong>د</strong> اغېز کمول، په ګډون <strong>د</strong> بهترو موټرو او <strong>د</strong> شخصي تحفظ <strong>د</strong> بهترو سامانونو<br />
•<strong>د</strong> سرک په غاړه ايښو<strong>د</strong>ل شويو ماينونو په معلومولو او پېژن<strong>د</strong>لو کې بهتري<br />
•<strong>د</strong> مقابلتي ت<strong>د</strong>ابيرو په کارولو <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> چاو<strong>د</strong>ولو مخنيوى<br />
•<strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> جوړولو او ويش <strong>د</strong> شبکو پېژن<strong>د</strong>ل او په نښه کول، په ګډون <strong>د</strong> مالي شبکو<br />
•<strong>د</strong> پرسونل لپاره بهتر ټريننګ<br />
<strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ په ١٠مه، <strong>د</strong> ANSF يونټونو، چې<br />
<strong>د</strong> ايساف نه په خپلواکۍ سره کار کوي، په کابل کې<br />
<strong>د</strong> وسلو يوه ستره زېرمه ومون<strong>د</strong>له. په <strong>د</strong>ې زېرمه<br />
کې تر ١٠٠٠ زيات <strong>د</strong> ريموټ کنټرول يونټونو سره<br />
چاو<strong>د</strong>وونکي او ٧٠٠ کيلوګرامه چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکي شامل<br />
وو، چې <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې <strong>د</strong> ٢٨ ماينونو <strong>د</strong> جوړولو<br />
لپاره کافي وو. <strong>د</strong>وه ياغيان <strong>د</strong>ې وسلو سره <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong><br />
تړاو له امله نيول شوي وو.<br />
سرچینه: ايساف، مطبوعاتي اعالميه، "افغان ملي امنیتي ځواکونو په کابل کې <strong>د</strong> وسلو<br />
مهمه زېرمه راوويستله،" ٣\١١\٢٠١٠.<br />
ايساف ANA لپاره <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> مقابلې ټريننګ ترسره کوي. <strong>د</strong> مارچ په ٢٠١٠ په ٢مه، په<br />
يوه غونډه کې <strong>د</strong> ٢٠٥ م قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> پاکولو <strong>د</strong> شرکت <strong>د</strong> ٧٠ تنو غړيو <strong>د</strong> فراغت په <strong>د</strong>رناوي کې جوړه شوه.<br />
<strong>د</strong>ې فارغانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ماينونو په ليرې کولو، <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> مقابلې په ت<strong>د</strong>ابيرو، او <strong>د</strong> الرو <strong>د</strong> پاکولو په<br />
نورو مهارتونو کې <strong>د</strong> شپږو مياشتو کورس ورکړل شو. <strong>د</strong> ايساف له مخې، <strong>د</strong> ٢٠٥ م قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> الرو <strong>د</strong> پاکولو<br />
139<br />
غونډ به په کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong> ايساف ځواکونو <strong>د</strong> <strong>ته</strong>ور ه<strong>د</strong>ف ځواک سره يوه فعاليتي ملګرتيا پېل کړي.<br />
ايتالفي ځواکونه <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې <strong>د</strong> ماينونو خالف جګړه کې <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې پروګرام له الرې هم مرس<strong>ته</strong> کوي په کوم کې چې <strong>د</strong><br />
67<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ا منیت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>رې ځواکونو روزل شوي سپي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کاروي چې <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې ماينونه معلوم کړي او <strong>د</strong> هغوى<br />
ځايونه وښيي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>د</strong> روزنيزو غونډو تمرکز سپو او <strong>د</strong> هغوى سمبالوونکو په <strong>د</strong>ې ښو<strong>د</strong>لو وي چې څرنګه<br />
140<br />
په بهتر ډول <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې ماينونه او هغه موا<strong>د</strong> چې پکې کارول کېږي وپېژني.<br />
ننگونې<br />
DoD <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې <strong>د</strong> ماينونو په بري<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> پام وړ زياتوالي زيات الملونه<br />
141<br />
الن<strong>د</strong>ې فاکتورونه <strong>د</strong>ي:<br />
• په تاکتيکونو، تخنيکونو او <strong>د</strong>اسې پروسيجرونو کې پرمختګونه لکه <strong>د</strong> مختلفو موا<strong>د</strong>و کارول، غټې چاو<strong>د</strong>نې<br />
جوړول، او <strong>د</strong> ماينونو معلومول زيات مشکلول<br />
•مهارت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انټرنېټ له الرې السرسى<br />
•<strong>د</strong> ماينونو جمع کول<br />
<strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و ليرې کول<br />
<strong>د</strong> DoS له مخې، تقريباً ٦٤٣٤ خطرناکې سيمې <strong>د</strong> افغانستان اټ<strong>کال</strong>ً ٦٦٥ مربع ميتره جوړوي. 142 <strong>د</strong> ملګرو<br />
ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي له مخې، په <strong>د</strong>ې سيمو کې تر ٢١٥٠ زياتې افغان کورنۍ نېغ په نېغه <strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو توکو څخه<br />
اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> DoS له مخې، ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لي توکي هره مياشت اوسط ٤٠ تلفات رامنځ<strong>ته</strong> کوي، چې زياتره<br />
يې ماشومان وي. ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لي توکي <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> <strong>د</strong> وسيلو <strong>د</strong> چارو مخه هم نيسي، زراعتي ځمکې، <strong>د</strong> اوبو سرچينو،<br />
روغتيايي اسانتياو، او تعليمي اسانتياو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> السرسي په الر کې خنډ کېږي. نوې خطرناکې سيمې اوس هم<br />
143<br />
راښکاره کولى شي.<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و یو سرتیری <strong>د</strong> يوې الرې <strong>د</strong> پاکولو <strong>د</strong> مشن پر<br />
مهال<br />
اوسپنيز ماين پاکوونکى کاروي. ملګري ملتونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره<br />
روزنيزه مرس<strong>ته</strong> برابروي چې <strong>د</strong> پنځو سيمييزو قومان<strong>د</strong>و څخه<br />
په هره يوه کې <strong>د</strong> الرو <strong>د</strong> پاکولو وړتياوو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړي. )<strong>د</strong><br />
NTM-A/CSTC-A انځور(<br />
له ١٩٨٨ راهيسې، <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> ليرې کولو ا<strong>د</strong>ارې<br />
په افغانستان کې په پرله پسې توګه فعاليت کوي. له<br />
١٩٩٣ راهيسې، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong><br />
ليرې کولو <strong>د</strong> هڅې <strong>د</strong> مرستې لپاره ١٢٥ مليونه ډالر<br />
ورکړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا په <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> ٣٥ مليونه ډالرو<br />
<strong>د</strong> ورکولو پالن لري، چې <strong>د</strong> ٣٠٠٠ نه زياتو افغانانو<br />
لپاره به وظيفې پې<strong>د</strong>ا کړي.<br />
سرچینه: ،DoS <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٢٠١٠\١\٤؛ په کابل کې <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفارت، "<strong>د</strong> ماينونو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>ام <strong>د</strong> نړيوالې ورځې پر مهال <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> سفير ايکنبري خبرې،" ٤\٣\٢٠١٠.<br />
ملګري ملتونه په افغانستان کې <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>ام <strong>د</strong> انسجام <strong>د</strong> مرکز )MACCA( له الرې <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> ليرې<br />
کولو هڅې رهبري کوي. <strong>د</strong> ټولنې پر بنسټ <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> ليرې کولو هڅې هم کارول کېږي. <strong>د</strong> ټولنې پر بنسټ <strong>د</strong><br />
ماينونو <strong>د</strong> ليرې کولو )CBD( پروګرام په محلي توګه <strong>د</strong>اسې کاري ځواک نيسي چې <strong>د</strong> کومې افغان موسسې لخوا<br />
جذب شوي، روزل شوي، او په کار اخيستل شوي وي، کوم چې <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> ټولو اړخونو نظارت کوي. <strong>د</strong> مارچ<br />
٢٠١٠ ٣١، سره سم، DoS <strong>د</strong> CBD پروګرامونو <strong>ته</strong> په هلمن<strong>د</strong>، کن<strong>د</strong>هار، او کونړ واليتونو کې مرستې ورکوي. <strong>د</strong><br />
هلمن<strong>د</strong> <strong>د</strong> نوزا<strong>د</strong> په ولسوالۍ کې هڅې <strong>د</strong> DoS او په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سفارت لپاره <strong>د</strong> ځانګړې عالقمن<strong>د</strong>ۍ<br />
وړ <strong>د</strong>ي ځکه چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ياغيتوب ض<strong>د</strong> ستراتيژۍ <strong>د</strong> قالب، تصفيه، تحکيم، تعمير <strong>د</strong> پړاوونو يو نمونه عنصر <strong>د</strong>ی. په<br />
نوزا<strong>د</strong> کې، ماين ليرې کوونکي <strong>د</strong> تحيکم په پړاو کې <strong>د</strong> جګړې له پاى <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>و سم<strong>د</strong>ستي وروس<strong>ته</strong> راورسې<strong>د</strong>ل، او<br />
144<br />
خلکو سره يې کورونو <strong>ته</strong> په ستنې<strong>د</strong>و کې مرس<strong>ته</strong> وکړه.<br />
<strong>د</strong> راتلونکو ١٢ نه تر ١٨ مياشتو )<strong>د</strong> اپريل ٢٠١٠ څخه(، DoS او مرستيال سازمانونه به وغواړي چې <strong>د</strong><br />
CBD فعاليتونه پراخ کړي او په واليتي کچه په پروژو کې <strong>د</strong> ملکي-نظامي-افغان <strong>د</strong>ولت همکاري بهتره کړي.<br />
<strong>د</strong>وى به هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> پاکولو <strong>د</strong> رياست <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> لوړولو مواقع هم وګوري، کوم چې متوقع<br />
145<br />
<strong>د</strong>ه چې په ٢٠١٣ کې <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> ليرې کولو <strong>د</strong> پروګرام سمبالښت له ملګرو ملتونو څخه واخلي.<br />
حالت<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو له مخې، په جنوري او فبروري ٢٠١٠ کې، ١٧٢٧ MACCA پرسونل ض<strong>د</strong> ماينونه، ١٣٥<br />
ټانک ض<strong>د</strong> ماينونه، او ١١٠،١٩٤ <strong>د</strong> جګړې پاتې چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکي موا<strong>د</strong> ليرې کړي. په افغانستان کې په ماينونو <strong>د</strong><br />
68 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ا منیت<br />
لړل شوې سيمې کچه ٣٩% کمولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړه. نهه ويشت ځايونه <strong>د</strong> ماينونو او نورو ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و<br />
نه پاک کړاى شوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو <strong>د</strong>وو مياشتو پر مهال، MACCA او <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> ليرې کولو په هڅه کې يې نورو<br />
شريکوالو ٦١،٠٩٩ ښځو او انجونو او ٨٧،٥١٨ سړو او هلکانو <strong>ته</strong> په ټول هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> خطرو په اړه<br />
ز<strong>د</strong>ه کړې وکړې. 146 <strong>د</strong> هم<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ې پر مهال، <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> ٧٤ پېښو <strong>راپور</strong> ورکړاى شوى و؛ چې هره پېښه <strong>د</strong> يو<br />
147<br />
جال تن په اړه وه.<br />
له ١٩٩٣ راهيسې، <strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو توکيو په ليرې کولو کې <strong>د</strong> DoS <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو شريکوالو تر ١٦٠ مليونه مربع<br />
ميتره څخه زيا<strong>ته</strong> ځمکه پاکه کړې او شاوخوا ٣.٠٦ مليونه ځمکني ماينونه او <strong>د</strong> جګړو نور پاتې شوني يې له<br />
منځه وړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ې شريکوالو هم<strong>د</strong>اراز تر ١١،٥٨٥ ميټرک ټنه زيات ذخيره شوي، پرېښو<strong>د</strong>ل شوي، په خطره<br />
148<br />
کې، بې کاره چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکي توکي او مهمات هم له منځه وړي يا ليرې کړي <strong>د</strong>ي.<br />
ADU لپاره <strong>د</strong> ځاى پاکول <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> ليرې کولو يوه مهمه هڅه وه چې په <strong>د</strong>ې وروستيو کې بشپړه شوې.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځاى <strong>د</strong> تيارولو لپاره، ١٥٠٠ ايکړه ځاى نه ماينونه ليرې کړاى شول. <strong>د</strong>ا هڅه په ٢٠٠٨ کې پېل شوه او <strong>د</strong><br />
149<br />
ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو توکيو <strong>د</strong> پام وړ ان<strong>د</strong>ازه ليرې کول پکې شامل وو.<br />
ننگونې<br />
<strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو توکيو <strong>د</strong> ليرې کولو <strong>د</strong> هڅو لپاره بو<strong>د</strong>يجې پې<strong>د</strong>ا کول يوه ننګونه <strong>د</strong>ه. په فبروري ٢٠١٠ کې ملګرو<br />
ملتونو <strong>راپور</strong> ورکړ چې بو<strong>د</strong>يجې باي<strong>د</strong> زياتې کړاى شي تر څو <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> ليرې کولو هغه اه<strong>د</strong>اف الس <strong>ته</strong> راوړل<br />
شي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا په ستراتيژۍ کې ټاکل شوي، لکه چې <strong>د</strong> “امنيت تازه حال” په برخه کې په<br />
چوکاټ ٣.١ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي. هم<strong>د</strong>اراز بو<strong>د</strong>يجې باي<strong>د</strong> په وخت ترالسه شي، <strong>د</strong> <strong>کال</strong> له پېلې<strong>د</strong>ا مخکې، تر څو چارې<br />
150<br />
په اغېزمن ډول ترسره شي.<br />
ايتالفي ځواکونه<br />
په لن<strong>د</strong>ن کنفرانس کې ګډونوالو <strong>د</strong> ايتالفي ځواکونو <strong>د</strong> زياتولو اړتيا تص<strong>د</strong>يق کړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong><br />
روزنيزو اړتياو سره مرس<strong>ته</strong> وشي. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي له مخې، ٢١ ټيمونه چې هر يو يې <strong>د</strong> ٢٠<br />
نه تر ٣٠ تنو روزونکي ولري <strong>د</strong> ANA لپاره پکار <strong>د</strong>ي، او ANP <strong>د</strong>اسې ١١٩ ټيمونو <strong>ته</strong> اړتيا لري. برسېره پر<br />
<strong>د</strong>ې، شاوخوا ١٣٠٠ روزونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره پکار <strong>د</strong>ي چې په يو ا<strong>د</strong>اري ظرفيت کې <strong>د</strong> افسرانو <strong>د</strong> روزنې، <strong>د</strong> وسلو<br />
151<br />
<strong>د</strong> روزنې، او <strong>د</strong> عملې <strong>د</strong> پوهنځي او <strong>د</strong> ياغيتوب ض<strong>د</strong> اکا<strong>د</strong>مۍ لپاره کار وکړي.<br />
ايتالفي ځواکونو په هغو ١٥٠٠٠ ځواکونو کې <strong>د</strong> پام وړ شمېر سرتېري ورکړي وو چې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ<br />
کې يې په هلمن<strong>د</strong> کې ګډ عمليات ترسره کړل. <strong>د</strong> مشترک عملياتو <strong>د</strong> ايساف <strong>د</strong> سيمييزې قومان<strong>د</strong>ې )جنوب( څخه خلک<br />
152<br />
لرل، چې ځواکونه پکې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو، برتانيې، ډنمارک، ايسټونيا، او کاناډا څخه اخيستل شوي وو.<br />
په مرکزي هلمن<strong>د</strong> کې له نظامي عملياتو وروس<strong>ته</strong> به <strong>د</strong>اسې هڅې پېل شي چې په پاکو شويو سيمو کې <strong>د</strong> افغان<br />
<strong>د</strong>ولت حضور قوي کړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅې مالتړ به <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيم )PRT( لخوا کېږي. <strong>د</strong> پي<br />
ار ټيمونو په اړه <strong>د</strong> اضافي معلوماتو لپاره، وګورئ <strong>د</strong> “حکومت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکميت، او بشري حقونه” ضمني<br />
153<br />
برخه.<br />
69<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<br />
په امنيت کې نوي پروګرامونه<br />
<strong>د</strong> ټولنې پر بنسټ امنيت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت په افغانستان کې <strong>د</strong> قومي ملېشو مرس<strong>ته</strong> نه کوي؛ خو، <strong>د</strong>ا <strong>د</strong><br />
سيمييز امنيت او بياخپلولو په هڅو کې په بېالبېلو ظرفيتونو کې ونډه لري.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وو افغان پروګرامونو ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> ټولنې پر بنسټ امنيت <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکول<br />
<strong>د</strong>ي: <strong>د</strong> سيمييزې <strong>د</strong>فاع پروګرام )LDI( او <strong>د</strong> افغان ولس <strong>د</strong> تحفظ پروګرام<br />
.)AP3( متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې هڅو مالتړ کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
ډول په ځان متکي امنيتي ځواکونه جوړ کړي. <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> پخوانيو ياغيانو<br />
<strong>د</strong> بياخپلولو لپاره <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت لخوا <strong>د</strong> جوړو کړو پروګرامونو<br />
154<br />
مرس<strong>ته</strong> هم کوي.<br />
<strong>د</strong> سيمييزې <strong>د</strong>فاع پروګرام<br />
<strong>د</strong> LDI پروګرام، چې <strong>د</strong> کليو <strong>د</strong> شوراګانو لخوا تنظيمېږي او چلېږي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
لپاره جوړ شوى چې <strong>د</strong> کلي په کچه امنيتي ځواکونه جوړ کړي څو په <strong>د</strong>اسې<br />
مهمو سيمو کې <strong>د</strong> امنيت په ساتلو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي چير<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> افغانستان<br />
مرکزي <strong>د</strong>ولت او ايساف تراوسه اغېزمن کنټرول نلري. LDI <strong>د</strong> سيمييزو<br />
قومان<strong>د</strong>و جنوب، لوي<strong>د</strong>يځ، او ختيځ کې په پنځو واليتونو کې ځايونه جوړ کړي<br />
155<br />
<strong>د</strong>ي؛ او <strong>د</strong>ا اوس هم <strong>د</strong> تطبيق په لومړنيو مرحلو کې <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> افغان ولس <strong>د</strong> تحفظ ځواک<br />
AP3 يو تجربوي پروګرام <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت لخوا په ٢٠٠٩ کې په<br />
ور<strong>د</strong>ک واليت کې پېل شو. AP3 ياغيتوب سره <strong>د</strong> مقابلې پرينسپونه قالب،<br />
تصفيه، تحکيم، او تعمير تعقيبوي. <strong>د</strong> AP3 پرسونل په ټولنه کې <strong>د</strong> ټولو<br />
اتنيکي ډلو او قومونو استازي لري. <strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> کلي <strong>د</strong> شورا سره کار کوي<br />
چې <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> امنيت لپاره پرسونل ونوموي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام ه<strong>د</strong>ف يو <strong>د</strong>اسې<br />
په ځان پوره سيمييز ځواک جوړول او تطبيقول <strong>د</strong>ي چې په مهمو مرکزونو<br />
او انفراسټرکچر بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> بري<strong>د</strong>ونو په مخنيوي سره <strong>د</strong> امنيتي چاپېريال <strong>د</strong> ښه<br />
156<br />
کولو لپاره <strong>د</strong> ANSF سره ملګرتيا وکړي.<br />
<strong>د</strong> افغان ولس <strong>د</strong> تحفظ ځواک )APPF( <strong>د</strong> AP3 امنيتي ځواک <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> مارچ ٢٠١٠ ٣١، سره سم، <strong>د</strong> APPF پالن شوي ١٢١٢ تنه پرسونل<br />
څخه١٠١٠ تنه ش<strong>ته</strong>، کوم چې <strong>د</strong> "ساتونکو" په نامه هم پېژن<strong>د</strong>ل کېږي. <strong>د</strong><br />
APPF پرسونل خپلې اونيزې روزنې او تجهيزات هم ترالسه کوي. يوه<br />
روزنيزه هڅه په مارچ ٢٠١٠ کې پېل شوې وه څو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځواک ه<strong>د</strong>ف قوت<br />
157<br />
ترالسه کړاى شي.<br />
<strong>د</strong> APPF ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> هغو مهمو پروژو او مرکزونو<br />
تحفظ وکړي کوم چې <strong>د</strong> نړيوالو ا<strong>د</strong>ارو او خصوصي سکټور <strong>د</strong> سازمانونو لخوا<br />
کارول کېږي. APPF په ټولو ټاکل شويو سيمو کې <strong>د</strong> ساتونکيو چوکۍ<br />
لري او تر هغې پورې خپل ځايونه <strong>د</strong> ياغيانو له خطرې ساتي تر څو چې <strong>د</strong><br />
APPF او يا ايتالفي ځواکونو مرس<strong>ته</strong> غوښتل کې<strong>د</strong>اى شي. ،ANP، ANA<br />
په <strong>د</strong>اسې چاپېريالونو کې <strong>د</strong> تحکيم <strong>د</strong> ځواک په توګه کارول کې<strong>د</strong>اى شي چير<strong>ته</strong><br />
چې ANSF او ايتالفي ځواکونو <strong>د</strong> قالب او تصفيې پړاوونه ترسره کړي وي<br />
او امنيت يې راوستى وي. <strong>د</strong>ا ځواکونه خالص <strong>د</strong>فاعي <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> ګرفتارۍ واک<br />
نلري؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى کار <strong>د</strong>ا ن<strong>د</strong>ى او <strong>د</strong>اسې روزنه ن<strong>د</strong>ه ورکړاى شوې چې جارحانه<br />
عمليات ترسره کړي. APPF <strong>د</strong> ANP لپاره <strong>د</strong> ځواک <strong>د</strong> زياتوونکي په توګه<br />
کار کوي؛ يو ځل چې په بشپړ ډول تطبيق شي، نو <strong>د</strong>اسې امکان لري چې <strong>د</strong>ا په<br />
سرتېرو امنيتي مسووليتونه کم کړي، او په <strong>د</strong>ې يې وتوانوي چې <strong>د</strong> نويو سيمو<br />
<strong>د</strong> تصفيه کولو په لور وخوځېږي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ځانګړي ځواکونه <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف سره <strong>د</strong> APPF روزنه او سرپرستي کوي چې <strong>د</strong>ا به باالخره <strong>د</strong> ANP<br />
کنټرول <strong>ته</strong> ولېږ<strong>د</strong>ول شي. APPF 158 پالن لري چې په پاى کې <strong>د</strong> هغو شخصي<br />
159<br />
امنيتي شرکتونو ځاى ونيسي چې <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مرکزونو ساتنه کوي.<br />
<strong>د</strong> DoD له مخې، بياني <strong>راپور</strong>ونه وايي چې <strong>د</strong>ا ځواک په <strong>د</strong>ې توانې<strong>د</strong>لى<br />
چې په کومو سيمو کې کار کوي هل<strong>ته</strong> <strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړې <strong>د</strong> ماينونو او راکټي<br />
بري<strong>د</strong>ونه کم کړي. <strong>د</strong>غه <strong>راپور</strong>ونه <strong>د</strong>ا هم وايي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرسونل لخوا برابر<br />
شوي اضافي امنيت <strong>د</strong> ور<strong>د</strong>کو واليت <strong>د</strong>ولت په <strong>د</strong>ې توانولى چې ښوونځي<br />
پرانزي، ولسي غونډې جوړې کړي، او هغو موټروانانو <strong>ته</strong> اضافي تحفظ<br />
وړان<strong>د</strong>ې کړي چې په سيمييزو سرکونو ځي. په پايله کې، اقتصا<strong>د</strong>ي فعاليت او<br />
<strong>د</strong> ګرځې<strong>د</strong>و ازا<strong>د</strong>ي زيا<strong>ته</strong> شوې. 160 <strong>د</strong> DoD له مخې، په ور<strong>د</strong>کو کې <strong>راپور</strong>ونو<br />
ښو<strong>د</strong>لې چې په هغو سيمو کې <strong>د</strong> امنيت په اړه نظرونه ښه شوي په کومو کې<br />
161<br />
چې APPF کار کوي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> فبرورۍ په ٢٠مه، <strong>د</strong> ور<strong>د</strong>ک او ورسره نږ<strong>د</strong>ې واليتونو تر ٢٠٠<br />
زيات افغانان <strong>د</strong> AP3 <strong>د</strong> کورس نه فارغ شول. <strong>د</strong>ا کورس چې <strong>د</strong> کورنيو چارو<br />
<strong>د</strong> وزارت لخوا پرمخ بیول کیږي، <strong>د</strong> امنيتي پوستو ساتل، <strong>د</strong> وسلو کارول، او <strong>د</strong><br />
پرسونل ساتل پکې شامل <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> فارغانو <strong>د</strong>ا ټولګى په ور<strong>د</strong>کو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کورس<br />
شپږم <strong>د</strong>ى.<br />
سرچینه: ايساف، مطبوعاتي اعالميه، "محلي خلکو <strong>د</strong> افغان ولس <strong>د</strong> تحفظ پروګرام بشپړ کړ،" ٢\٢٣\٢٠١٠.<br />
70 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<br />
<strong>د</strong> APPF غړي په ور<strong>د</strong>کو کې <strong>د</strong> بنسټيزې روزنې نه فارغېږي. APPF <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> کچې يو <strong>د</strong>فاعي امنيتي ځواک <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> مهمو پروژو او مرکزونو ساتنه کوي. )<strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ انځور، رابرټ موريس(<br />
بياخپلونه<br />
په لن<strong>د</strong>ن کنفرانس کې افغان ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزي <strong>د</strong> بياخپلونې <strong>د</strong> يو پروګرام<br />
خاکه وړان<strong>د</strong>ې کړه چې ه<strong>د</strong>ف يې طالبانو او <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> ټيټې کچې قومان<strong>د</strong>انانو<br />
سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>يالوګ له الرې سولې <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکول وو. 162 <strong>د</strong> DoS له مخې، <strong>د</strong><br />
"بياخپلونې" مانا <strong>د</strong> سيمييزو ياغي قومان<strong>د</strong>انانو او <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> پلويانو بېر<strong>ته</strong><br />
ټولنې <strong>ته</strong> راوستل <strong>د</strong>ي، کوم چې زياتره القاع<strong>د</strong>ه سره اړيکې او يا اورپکې<br />
سياسي اجنډا نه لري <strong>د</strong> پېسو، يا ګټې لپاره، او يا په جبر <strong>د</strong> طالبانو په لور<br />
تللي. 163 <strong>د</strong> يوناما <strong>د</strong> ستراتيژۍ يوې مقالې <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> اشاره کړې چې که ځينې<br />
ياغيان ښايي اساساً <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي الملونو لپاره جنګېږي، نو <strong>د</strong> يو شمېر نورو<br />
امکان ش<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> نورو وجوهاتو لپاره جنګېږي، چې په هغوى کې شامل <strong>د</strong>ي<br />
اي<strong>د</strong>يالوژي، خفګان، جنايي ارا<strong>د</strong>ې، او <strong>د</strong> سپکاوي احساس. ياغي ذهنيت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
فکر څخه هم منځ<strong>ته</strong> راتللى شي چې <strong>د</strong>ولت فاس<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت<br />
توان نلري، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> بهرني يرغل <strong>د</strong> قبضې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کولتور،<br />
164<br />
ارزښتونو، او مذهب <strong>د</strong> سپکاوي احساس له امله هم.<br />
<strong>د</strong> بياخپلونې پروګرام به <strong>د</strong> هغو جګړه مارانو لپاره <strong>د</strong> تحفظ، عفوې، او<br />
مرستې الرې جوړې کړي چې کوم بې وسلې کېږي. <strong>د</strong>ا به پخوانيو جګړه<br />
مارانو سره په روزګار ترالسه کولو کې مرس<strong>ته</strong> کوي او <strong>د</strong> نظارت او بنسټ<br />
پالنې نه <strong>د</strong> ايستلو <strong>د</strong> هغو هڅو مرس<strong>ته</strong> به کوي چې <strong>د</strong> بې وسلې کې<strong>د</strong>نې په لور<br />
ځي. 165 <strong>د</strong> DoD له مخې، <strong>د</strong> شمالي ټلوالې په څېر ډلو سره <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>ې<br />
وفا<strong>د</strong>ارۍ له امله <strong>د</strong> بې وسلې کولو په ځواب کې <strong>د</strong> برابرو مراعاتو پېژن<strong>د</strong>ل<br />
يوه حساسه مسله <strong>د</strong>ه. 166 <strong>د</strong> DoD له مخې، <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong><br />
صالحيت ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم، په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ځواکونه<br />
<strong>د</strong> ايساف سره يو ځاى <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کار کوي چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> بياخپلونې<br />
<strong>د</strong> پروګرام لپاره مرس<strong>ته</strong> برابر کړي. <strong>د</strong> پخوانيو جګړه مارانو په مرس<strong>ته</strong><br />
کې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> وظيفو روزنه، ز<strong>د</strong>ه کړې، او بل ځاى <strong>ته</strong> <strong>د</strong> تللو مرس<strong>ته</strong>. <strong>د</strong>ا<br />
پروګرام هم<strong>د</strong>اراز پالن لري چې سيمييز مشران <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره وکاروي چې<br />
<strong>د</strong> هغو خلکو اعتبار تص<strong>د</strong>يق کړي کوم چې غواړي ياغيتوب پرېږ<strong>د</strong>ي او په<br />
167<br />
افغان ټولنه کې بيا <strong>د</strong>اخل شي.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي له مخې، ولسمشر کرزى <strong>د</strong> سولې <strong>د</strong><br />
يوې <strong>د</strong>اسې ملي جرګې فکر کوي چې <strong>د</strong> بياخپلونې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام نظارت به<br />
کوي. DoS 168 ويلي چې ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> ٢٠١٠ تر نيمايي پورې <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې<br />
169<br />
په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> بياخپلونې يو منظور شوى پالن جوړول <strong>د</strong>ي.<br />
DoS اټکل کړى چې بياخپلونې لپاره به <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو غوښتنه په راتلونکيو<br />
څو کلونو کې <strong>د</strong> يو <strong>کال</strong> لپاره له ١٠٠ مليونه ډالرو واوړي. <strong>د</strong> افغانستان او<br />
پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات <strong>د</strong> ستراتيژۍ له مخې، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
هڅو <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong> DoD <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ <strong>د</strong> مرستو واک ورکړى.<br />
نړيوالو شريکوال، په ګډون <strong>د</strong> جاپان او انګلستان، هم <strong>د</strong> افغانستان په مشرۍ <strong>د</strong><br />
بياخپلونې <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> مرستې لپاره يوې نوې نړيوالې بو<strong>د</strong>يجې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پېسو ورکولو<br />
ژمنې کړې <strong>د</strong>ي. 170 <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې، نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې<br />
لپاره تر ١٤٠ مليونه زياتو ډالرو ژمنه وکړه. خو، برسېره پر بو<strong>د</strong>يجو، <strong>د</strong><br />
ملګرو ملتونو عمومي منشي ويلي چې <strong>د</strong> روغې جوړې او بياخپلونې <strong>د</strong> هرې<br />
171<br />
پروسې برياليتوب به پراخه ملي مالتړ <strong>ته</strong> اړتيا ولري.<br />
71<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I میاشت ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> برخې سرلیک<br />
“Hilibus aut aspedit liqui quam<br />
excesequam il experum re dolum ut<br />
ommodio ersped eaquas et moloritiis<br />
estium expeles totaspe llacepel eateceatus<br />
rem qui velit dolenis quosa<br />
num consequam, quiati bearibuscia si<br />
ut eost, omnihil modita nistia aut hitis<br />
que apicia doluptatio es sed es ut ut<br />
aut estis dolor rerum que litiorepudae”<br />
—Person of Interest<br />
Mil ilique cusant laute nonsequi volorum nulpari busam, tem. Nem quia numquid qui aut etur Nimaionse net quiam, voloreruptis :سرچینه<br />
providit in reictem. Dem voloribusa delenihic temodis auteceritem qui il et res rem estist, tem cumqui qui reratento que consedis doluptatem<br />
72 ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
حکومت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حکومت، او بشري حقوق<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> افغانستان په اسالمي جمهوريت کې <strong>د</strong> وړتياوو په لوړولو<br />
بان<strong>د</strong>ې ډير تاکي<strong>د</strong> کړى ترڅو ښې حکومت<strong>د</strong>ارۍ <strong>ته</strong> الره هواره او <strong>د</strong> قانون واکمني ځواکمنه کړي. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
اسالمي جمهوريت سره <strong>د</strong> مرستې لپاره متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> ځواکمنتيا لپاره<br />
<strong>د</strong> سرچينو په برابرولو پيل کړى <strong>د</strong>ى. هم<strong>د</strong>اراز په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې متح<strong>د</strong>ه اياالتو په افغانستان کې خپل<br />
ملکي حضور پراخول پيل کړل. <strong>د</strong>غه پراختيا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره رامينځ <strong>ته</strong> کيږي چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت سره مرس<strong>ته</strong> وشي چې<br />
خلکو <strong>ته</strong> بنسټيز خ<strong>د</strong>متونه ورسوي او <strong>د</strong> عامو خلکو باور په <strong>د</strong>ولت بان<strong>د</strong>ې ډير شي.<br />
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
له مخکيني <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> راهيسې، متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې ټولنې موافقه کړې چې خپله زيا<strong>ته</strong> پاملرنه <strong>د</strong><br />
افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> وړتياوو لوړولو <strong>ته</strong> متوجه کړي. <strong>د</strong>واړه خواوې به <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت سره مرس<strong>ته</strong> وکړي<br />
چې افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې په نوښتونو کې ډير مسووليت په غاړه واخلي. 172 <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان لپاره <strong>د</strong> سيمييز<br />
ثبات <strong>د</strong> ستراتيژۍ له مخې، متح<strong>د</strong>ه اياالت هوډ لري چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي خ<strong>د</strong>متونو په رسولو کې مرس<strong>ته</strong><br />
وکړي، حساب ورکونه زيا<strong>ته</strong> کړي او افغان وگړو لپاره <strong>د</strong>اسې يوه زمينه برابره کړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي زورزياتي په<br />
"موږ <strong>د</strong> هغه ننګونو څخه چې په<br />
مخکې يې لرو، بې خبره نه يوو...اما<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې جګړې له پيل کي<strong>د</strong>و راهيسې <strong>د</strong>ا<br />
لومړى ځل <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong>حکومت لخوا<br />
<strong>د</strong>اسې يو بشپړ پروگرام رامينځ <strong>ته</strong><br />
کيږي."<br />
_____<strong>د</strong>امريکې <strong>د</strong>متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو<br />
وزيره،<br />
هيلري راډهام کلينټن<br />
سرچینه: <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،"<br />
.٢٠١٠\۲۱\۱<br />
<strong>د</strong> امريکې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزيره آغلې هيلري کلينټن <strong>د</strong> افغان ميرمنو سره <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې <strong>د</strong> روغبړ په حال<br />
کې )<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت انځور(<br />
73<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
173<br />
مقابل کې يې مصؤنيت زيات شي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ ستراتيژي<br />
لکه څنګه چې افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په نوې ستراتيژۍ کې ورڅخه يا<strong>د</strong>ونه شوې <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
پاليسي په <strong>د</strong>ې خبره تاکي<strong>د</strong> کوي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو وړتياوې لوړې کړي څو <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ او <strong>د</strong> بيا<br />
رغونې مسووليت افغان چارواکو <strong>ته</strong> انتقال کړاى شي. 174 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت په پام کې لري<br />
چې خپله نوې ستراتيژي په افغانستان کې <strong>د</strong> ملکي حضور <strong>د</strong> زياتولو له الرې او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوريت<br />
<strong>د</strong> وزارتونو سره <strong>د</strong> مرستې له الرې پلي کړي. هم<strong>د</strong>اراز به متح<strong>د</strong>ه اياالت خپلې هڅې <strong>د</strong> واليتونو او ولسواليو په<br />
175<br />
کچه هم پراخې کړي.<br />
<strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتونو ا<strong>د</strong>ارې )USAID( <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong>وى هم <strong>د</strong> نوې ستراتيژۍ له<br />
مخې خپلو پاليسيو <strong>ته</strong> تغير ورکړى <strong>د</strong>ى. USAID به مخکې افغان <strong>د</strong>ولتي کارکوونکي په مستقيم ډول <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو<br />
او <strong>د</strong> پلي کوونکو موسساتو له الرې روزل، خو اوس <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يان هڅه کوي چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري اصالحاتو<br />
او ملکي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون <strong>د</strong> پرمختګ لپاره کار وکړي. USAID <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>اره هڅه<br />
کوي ترڅو <strong>د</strong> روزنې کميسيون وړتيا لوړه کړي چې بيا به يا<strong>د</strong> کميسيون <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي مامورينو <strong>د</strong> روزنې بشپړ مسووليت<br />
په غاړه واخلي. <strong>د</strong> کميسيون غړيو <strong>ته</strong> ز<strong>د</strong>ه کړه ورکول کيږي چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ملکي مامورينو لپاره <strong>د</strong> روزنېزو<br />
مرکزونو <strong>د</strong> برابرولو جوگه شي. انتظار کيږي چې کميسيون به <strong>د</strong>غه مرکز په بشپړ ډول <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو کلونو په ترڅ کې<br />
په خپلواک ډول پر مخ بوځي. USAID هم<strong>د</strong>ا راز <strong>راپور</strong> ورکوي چې امريکايي مشاورين <strong>د</strong> امريکايي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو<br />
176<br />
په ځاى په زياتي<strong>د</strong>ونکي او مستقيم ډول <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> وزارتونو سره کار کوي.<br />
بشري سرمايه: <strong>د</strong> ملکي حضور پراختيا<br />
<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نوې ستراتيژۍ موخه په افغان <strong>د</strong>ولت کې <strong>د</strong> ظرفيتونو لوړول او <strong>د</strong> ځواکمنو،<br />
شفافو اوحساب ورکوونکو ا<strong>د</strong>ارو رامينځ <strong>ته</strong> کول <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې موخې <strong>د</strong> پلي کولو لپاره، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong>ولت خپل<br />
177<br />
ملکي حضور <strong>د</strong> افغانستان په وزارتونو او واليتي مرکزونو کې زياتوي.<br />
<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا، <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري څخه تر ٢٠١٠ <strong>کال</strong> تر مارچ پورې، متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
په افغانستان کې خپل ملکي حضور <strong>د</strong> ٣٢٠ کسانو څخه ٩٢٠ تنو <strong>ته</strong> لوړ کړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> ملکي حضور <strong>د</strong> پوستونو <strong>د</strong><br />
ډکولو وروس<strong>ته</strong> به په افغانستان کې ٩٧٤ تنه ملکي کارکوونکي شتون ولري. هم<strong>د</strong>غه راز يا<strong>د</strong> وزارت <strong>راپور</strong> ورکوي<br />
چې <strong>د</strong>غه تع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> به <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مى په مياشت کې بشپړ شي. 178 چوکاټ ٣.٤ <strong>د</strong> پالن شويو کسانو لست او متح<strong>د</strong>ه<br />
ایاالتو <strong>د</strong> مختلفو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> سهم ښو<strong>د</strong>نه کوي. نور سهم اخيستونکي وزارتونه <strong>د</strong> کورنی امنیت، ماليې، ترانسپورت،<br />
روغتيا او بشري خ<strong>د</strong>ماتو وزارتونه <strong>د</strong>ي.<br />
چوکاټ ۳.۴<br />
<strong>د</strong> ملکي حضور پراختيا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې برخه اخیستنې<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت<br />
<strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت<br />
<strong>د</strong> کرنې وزارت<br />
<strong>د</strong> پالن شوي پرسونل تع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
423<br />
333<br />
128<br />
64<br />
یا<strong>د</strong>ونه: <strong>د</strong> کورنيو چارو، ماليې، ترانسپورت ، روغتيا او بشري خ<strong>د</strong>ماتو وزارتونه به <strong>د</strong> ضرورت په وخت کې اضافي کارکوونکې راوليږي.<br />
سرچینې: <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٢٠١٠\٦\٤؛ ،USAID <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٤\٦\٢٠١٠.<br />
74 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل <strong>د</strong> مياشتې را پ<strong>د</strong>ېخوا <strong>د</strong> نويو ملکي کارکوونکو <strong>د</strong> زياتي<strong>د</strong>ا توقع کي<strong>د</strong>له څو <strong>د</strong> افغانستان په<br />
ختيځو او جنوبي سيمو کې <strong>د</strong> وړتياوو <strong>د</strong> لوړولو په چاره کې برخه واخلي. 179 <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت په پام کې<br />
لري چې <strong>د</strong> ملکي تخنيکي مشاورينو شمېر <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت په وزارتونو، <strong>د</strong> والياتونو په مرکزونو، او ولسواليو کې<br />
زيات کړي. <strong>د</strong>غه مشاورين به په کابل، والياتو، ولسواليو کې او په هغه سيمييزه کچه چې عا<strong>د</strong>ي افغانان ورسره<br />
180<br />
ډير سروکار لري <strong>د</strong> پرمختللو، بسيا، <strong>د</strong> لي<strong>د</strong>و وړ او حساب ورکوونکو <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> رامينځ <strong>ته</strong> کې<strong>د</strong>و سبب شي.<br />
<strong>د</strong> والیتي بیا رغوني ټیمونه<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه )PRT( به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې ټولنې سره مرس<strong>ته</strong> وکړي چې په افغانستان کې په<br />
واليتي کچه خ<strong>د</strong>متونه عرضه کړي. <strong>د</strong> ٢٦ PRT ټيمونه <strong>د</strong> نړيوال سوله ساتي ځواک )ايساف( <strong>د</strong> غړيو هيوا<strong>د</strong>ونو له<br />
خوا پر مخ وړل کېږي: کاناډا، المان، هنګري، ايټاليا، ليتوانيا، هالنډ، نيوزيالنډ، ناروى، جنوبي کوريا، هسپانيه،<br />
سويډن، ترکيه، بريتانيا، او متح<strong>د</strong>ه اياالت په مختلفو واليتونو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ټيمونو رهبري په غاړه لري. اوسمهال ١٢<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتونو <strong>د</strong> مشرۍ الن<strong>د</strong>ې په کار بوخت <strong>د</strong>ي. 181 هرPRT <strong>د</strong>رې مهمې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې<br />
182<br />
پرمخ بيايي.<br />
•په واليتي کچه <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> واکمنۍ او مشروعيت ځواکمنول<br />
•په ملي، واليتي، ولسوالۍ او سيمييزه کچه <strong>د</strong> حکومت<strong>د</strong>ارۍ پرمختيا او <strong>د</strong> بنسټونو جوړښت<br />
•<strong>د</strong> افغان وګړو لپاره <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيز ثبات او امنيت رامينځ<strong>ته</strong> کول<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong>وى پالن لري <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونو<br />
<strong>د</strong> پروګرامونو او پوځي پروژو ترمينځ همغږي زيا<strong>ته</strong> کړي څو <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> ټکر او تکراري کې<strong>د</strong>و مخنيوى وشي.<br />
نوموړې وزارت <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong>وى ملکي او پوځي پرسونل تشويقوي چې يو <strong>د</strong> بل سره يوځاى کار وکړي،<br />
څو پروگرامونه <strong>د</strong> ايساف <strong>د</strong> ځنځيرې قومان<strong>د</strong>ې الن<strong>د</strong>ې راولي او همغږي يې کړي او کومې ستونځې که شتون ولري<br />
183<br />
حل يې کړي.<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه <strong>د</strong> موقعيت په نظر کې نيولو سره <strong>د</strong> مختلفو ستونځو لکه امنيت، <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې ټيټې<br />
کچې، او <strong>د</strong> حکومتي چارواکو او ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نه شتون سره مخامخ <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> زونونو جغرافيايي ليرې والى هم <strong>د</strong> ډول ډول<br />
184<br />
ستونځو <strong>د</strong> رامينځ<strong>ته</strong> کې<strong>د</strong>و سبب <strong>د</strong>ى ځکه <strong>د</strong> سرچينو ليږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> زونونو وګړي <strong>د</strong> ستونځو سره مخامخ کوي.<br />
<strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> مالتړ ټيمونه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په شلمه <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکړ چې په ټول افغانستان کې ٣٢ <strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong><br />
مالتړ ټيمونه په کار بوخت <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې پور<strong>ته</strong> ذکر شوي ټيمونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ<br />
شوي چې کله ايتالفي ځواکونه په کومه ولسوالۍ کې تصفيوي عمليات ترسره کړي او له جنګياليو څخه يې پاکه<br />
کړي، نو بيا په هماغه ساحه کې ثبات راولي. <strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> مالتړ ټيمونه، کوچني ټيمونه <strong>د</strong>ي، چې له <strong>د</strong>رېو څخه<br />
تر پنځو <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت، نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ا<strong>د</strong>ارې )USAID( او نورو ا<strong>د</strong>ارو ملکي<br />
کارکوونکي پکې شامل <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> مالتړ ټيمونه اوس <strong>د</strong> مخکنيو استول شويو پوځي واح<strong>د</strong>ونو سره يو ځاى<br />
اوسيږي او کار کوي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکوي چې څومره چې شونتيا وي <strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> مالتړ ټيمونه<br />
افغان <strong>د</strong>ولتي وزارتونه تشويقوي چې په خپلواک ډول <strong>د</strong> حکومتي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> رسولو جوګه شي. ٣.٢٧ 185 انځور <strong>د</strong><br />
زونونو په قومان<strong>د</strong>انيو کې <strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> مالتړ ټيمونه ښکاروي.<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت پالن لري چې <strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> مالتړ ټيمونه په راتلونکو مياشتو کې په نورو ولسواليو کې<br />
186<br />
الهم زيات کړي. <strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> مالتړ ټيمونه په افغانستان کې الن<strong>د</strong>ې پروژې ترسره کوي:<br />
•<strong>د</strong> پيسو لپاره <strong>د</strong> كار پروگرامونه<br />
•کرنيز کوپراتيفونه او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو پروګرامونو<br />
•<strong>د</strong> روزنيزو پروګرامونو او طبي وسايلو برابرول<br />
75<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي و<strong>د</strong>انیو جوړول او بيارغونه<br />
•<strong>د</strong> خوړو مرستن<strong>د</strong>ويه پروګرامونه<br />
•<strong>د</strong> عامې روغتيا <strong>د</strong> کلينکونو و<strong>د</strong>انول<br />
•<strong>د</strong> سړکونو جوړول او <strong>د</strong> ګرځن<strong>د</strong>ه تليفونونو <strong>د</strong> بنسټونو جوړول<br />
نړيواله ستراتيژي<br />
<strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنورۍ په مياشت کې جوړ شوى و، نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> افغانستان لپاره<br />
خپله ستراتيژي بيا نوې کړه. <strong>د</strong>غه نوې نړيواله ستراتيژي به <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوريت په مالتړ بان<strong>د</strong>ې تمرکز<br />
وکړي تر څو <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارې وکوالى شي چې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> نوښتونو <strong>د</strong> رامينځ<strong>ته</strong> کولو جوګه شي او <strong>د</strong> امنيت او<br />
187<br />
پرمختیایي پروګرامونو په زياتي<strong>د</strong>و کې <strong>د</strong> پوره صالحيت خاون<strong>د</strong> شي.<br />
افغان <strong>د</strong>ولت هم ژمنه کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> بيارغونې <strong>د</strong> موخو <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راوړلو لپاره <strong>د</strong> نوښتونو څخه کار واخلي.<br />
افغان <strong>د</strong>ولت هم<strong>د</strong>غه راز ژمنه وکړه چې <strong>د</strong> بيارغونې <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> پلي کولو لپاره ځانګړي وړان<strong>د</strong>يزونه جوړ کړي<br />
او <strong>د</strong> کابل په نړيوال کنفرانس کې يې چې په هم<strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> کې وروس<strong>ته</strong> جوړيږي وړان<strong>د</strong>ې کړي. <strong>د</strong> کنفرانس <strong>د</strong> پريکړه<br />
ليک له مخې <strong>د</strong> بيا رغونې نوي پروګرامونه به <strong>د</strong>موکراتيک اصول لکه حساب ورکونه، مساوات، بشري حقونه،<br />
ښه حکومت<strong>د</strong>اري، اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختيا او هغه مشترکه هيله چې په سوله او <strong>د</strong> اساسي قانون <strong>د</strong> سيوري الن<strong>د</strong>ې اوسي<strong>د</strong>ل<br />
188<br />
<strong>د</strong>ي په نظر کې ولري.<br />
افغان <strong>د</strong>ولت هم<strong>د</strong>غه راز ژمنه کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> کنفرانس څخه وروس<strong>ته</strong> به په الن<strong>د</strong>ې ډول ذکرشويو گڼ شمير عملي<br />
189<br />
ګامونو الس پورې کړي:<br />
انځور ۳.۲۷<br />
<strong>د</strong> ولسوالۍ <strong>د</strong> ملاتړ ټيم<br />
<strong>د</strong> سمييزي قومان<strong>د</strong>ې په ترتيب ځايونه<br />
1<br />
RC لوي<strong>د</strong>يځ<br />
13<br />
RC جنوب<br />
0<br />
RC شمال<br />
18<br />
RC ختيځ<br />
يا<strong>د</strong>ونه: = RC سيمييزه قومان<strong>د</strong>ه.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\6\4؛<br />
ايساف، حقايق او شميرنې، 2\1\2010.<br />
•<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کچې راټيټول <strong>د</strong> هغه ا<strong>د</strong>ارو په تقويې سره چې افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> رسمي ځواک نظارت وکړاى<br />
شي.<br />
•<strong>د</strong> سيمييزو ارګانونو او حکومت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> پاليسۍ جوړونه چې <strong>د</strong> هغې لپاره به بيا <strong>د</strong> کابل په کنفرانس کې قانون<br />
جوړ کړاى شي.<br />
•افغان محبسونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ډير مسووليت سپارل او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه مرکزونو حالت <strong>د</strong> نړيوالو معيارونو او قوانينو سره<br />
برابرول.<br />
•<strong>د</strong> کابل کنفرانس لپاره <strong>د</strong> پالن جوړول چې ډير تمرکز به يې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو پر همغږۍ او يو بل سره تړاو<br />
ورکولو بان<strong>د</strong>ې وشي، لکه <strong>د</strong> وزارتونو <strong>د</strong> کارونو <strong>د</strong> اغېزمنتيا لپاره <strong>د</strong>وى په يوه کرښه برابرول.<br />
<strong>د</strong> افغان ولسمشر کابينه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل <strong>د</strong> شپږمې نيټې سره سم ولسمشر کرزى بشپړه کابينه نه لري. <strong>د</strong> کابينې <strong>د</strong> پنځه ويشتو پوستونو<br />
څخه يوازې څوارلسو يې وکوالى شول چې <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> رايه واخلي، لکه څنګه چې په انځور ٣.٢٨ کې لي<strong>د</strong>ل کې<strong>د</strong>اى<br />
شي. 190 <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> پر بنسټ، <strong>د</strong> کابينې <strong>د</strong>رې مهم پوستونه لکه <strong>د</strong> کورنيو چارو، <strong>د</strong>فاع او ماليې<br />
وزارتونو کې اصالح غوښتونکي وزيران گومارل شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت فکر کوي<br />
چې <strong>د</strong>وى به <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> له مينځه وړلو په برخه کې <strong>د</strong>اسې هڅه او هان<strong>د</strong> وکړي چې نړيواله ټولنه پرې ټينګار<br />
کوي. <strong>د</strong>غه وزارت <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong>غه وزيران <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جغرافيايي جوړښت له پلوه <strong>د</strong> مختلفو سيمو څخه<br />
191<br />
استازيتوب کوي.<br />
لکه څنګه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ځانګړي مفتش <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري <strong>د</strong> مياشتې په <strong>راپور</strong> کې<br />
راغلي وو، ولسمشر کرزي <strong>د</strong>وه ځله <strong>د</strong> کابينې غړي ولسي جرګې <strong>ته</strong> وروپېژن<strong>د</strong>ل. <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په نولسمه<br />
نېټه کرزي په لومړي ځل <strong>د</strong> ٢٤ نومان<strong>د</strong>انو لست تسليم کړ. په ۹ جنوري ۲۰۱۰ یي <strong>د</strong>وهم ځل ولسي جرګې <strong>ته</strong> ١٧<br />
192<br />
کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ان ورمعرفي کړل. په هرځل ولسي جرګې یوازي ۷ کسانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> رايې ورکړې.<br />
76 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
انځور ۳.۲۸<br />
<strong>د</strong> ولسمشر کابينه<br />
سرپرست نومان<strong>د</strong>ان منظور شوی ښخينه نومان<strong>د</strong>انې منظور شوي نارينه نومان<strong>د</strong>ان<br />
سرچينه: <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 2010\6\4؛ ،CIA "افغانستان: <strong>د</strong> بهرنيو <strong>د</strong>ولتونو <strong>د</strong> حکومت مشران او <strong>د</strong> کابينې غړي،"<br />
انلاين وکتل شو 4\13\2010.<br />
راتلونکې ټاکنې<br />
ټاکل شوې وه چې <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون <strong>د</strong> ولسي جرګې ټاکنې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مى په مياشت کې ترسره<br />
کړي. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري په <strong>د</strong>رويشتمه نيټه ولسمشر کرزي يوه غونډه راغوښتلې وه چې پر ټاکنو بحث<br />
وکړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه غونډې په پاى کې پريکړه وشوه چې <strong>د</strong>غه ټاکنې به <strong>د</strong> روان <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سپتمبر په ١٨مه نېټه ترسره شي،<br />
ځکه چې افغان <strong>د</strong>ولت او نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> لوژستيکي پيچلتياوو <strong>د</strong> شتون له امله نشو کوالى چې <strong>د</strong>غه ټاکنې په چټکتيا<br />
سره ترسره کړي. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي په ډاګه کړه چې <strong>د</strong>غه <strong>د</strong> نيټې ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> قانون<br />
پر بنسټ مشروعيت لري، او <strong>د</strong>غه قانون په <strong>د</strong>ې اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې وايي: کله چې لوژستيکي، امنيتي، او مالي ستونزې<br />
193<br />
شتون و لري نو ټولټاکنې ځنډيږي.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي په وينا، <strong>د</strong> پارلمان <strong>د</strong> ٢٤٩ کرسيو لپاره ټولټاکنې به <strong>د</strong> وروستنيو ولسمشريزو ټاکنو<br />
په پرتله ډيرې پيچلې وي. 194 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت هم وايي چې <strong>د</strong> روان ٢٠١٠ <strong>کال</strong> ټاکنې به يوه<br />
لويه ننګونه وي، او <strong>د</strong> ګڼ شمير کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو شتون به کي<strong>د</strong>اى شې <strong>د</strong>غه ستونځې ال هم زياتې کړې. 195 <strong>د</strong> ملګرو ملتونو<br />
<strong>د</strong> سرمنشي په وينا که چيرې <strong>د</strong> افغانستان انتخاباتي ا<strong>د</strong>ارې په شفافيت، ناپييلتوب، او خپلواک ډول کار وکړي، نو<br />
196<br />
<strong>د</strong>غه ټاکنې به <strong>د</strong> افغانستان په سياسي پروسه کې يوه لويه الس <strong>ته</strong> راوړنه وبلل شي.<br />
<strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په ۲۵ نيټه <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سپتمبر <strong>د</strong> مياشتې ټاکنو لپاره يو<br />
مهال ويش خپور کړ. نومان<strong>د</strong>انو <strong>ته</strong> به <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ۍ په هکله معلومات <strong>د</strong> اپريل له ١٣څخه تر ١٩ پورې ورکړل شي.<br />
کميسيون پالن لري چې <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو نوم ليکنه <strong>د</strong> اپريل <strong>د</strong> شلمي څخه <strong>د</strong> مى تر څلورمې ترسره کړي. هغه نومان<strong>د</strong>ان<br />
چې په ټاکنو کې برخه واخلي باي<strong>د</strong> پخپله ځانونه <strong>د</strong> ټولټاکنو په کوم لنډمهالي <strong>د</strong>فتر کې ثبت کړي. 197 <strong>د</strong> بهرنيو چارو<br />
198<br />
وزارت <strong>د</strong> مارچ له ٣١ څخه هيله <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه چې نوى پارلمان به خپل کار <strong>د</strong> روان <strong>کال</strong> په پاى کې پيل کړي.<br />
چوکاټ ۳.۲۹ <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> ټولو پړاوونو په هکله <strong>د</strong> تاريخ په ذکر کولو سره معلومات ورکوي.<br />
په ټاکنو کې اصالحات<br />
په تيرو <strong>د</strong>رې مياشتو کې نړيوالې ټولنې په افغان <strong>د</strong>ولت غږ وکړ چې په ټاکنيزه پروسه کې ځينې اصالحات رامينځ<strong>ته</strong><br />
کړي تر څو له هغه پراخو <strong>د</strong>رغليو څخه چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ولسمشرۍ په ټاکنو کې رامينځ <strong>ته</strong> شوې وې، مخنيوى<br />
وکړي. <strong>د</strong> مثال په ډول، ملګرو ملتونو سپارښتنه کړې چې نړيواله ټولنه باي<strong>د</strong> په هغه پړاو کې شامله کړاى شي<br />
چې <strong>د</strong> سياسي کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو ارزونه کوي، ترڅو جو<strong>ته</strong> شي چې کوم کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> <strong>د</strong> ټاکنو له قانون څخه سرغړونه نه <strong>د</strong>ه<br />
کړې. 199 چوکاټ ٣.٥ نور سپارښت شوي اصالحات په ګو<strong>ته</strong> کوي.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي په وينا <strong>د</strong> بشري حقونو څخه مشهور سرغړوونکو او <strong>د</strong> ناقانونه وسله والو ډلو غړيو<br />
وکوالى شول چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> په ټاکنو کې برخه واخلي. نوموړي زيا<strong>ته</strong> کړه چې <strong>د</strong>غه کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو په افغانستان کې<br />
<strong>د</strong> ټاکنو په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> خلکو باور له مينځ يوړ. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي سپارښتنه کړې چې باي<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې يو چاپيريال<br />
رامينځ<strong>ته</strong> شي چې ټاکنې په ازا<strong>د</strong>ه او عا<strong>د</strong>النه ډول ترسره شي، او <strong>د</strong>غه چاپيريال هغه وخت رامينځ<strong>ته</strong> کي<strong>د</strong>اى شي چې<br />
77<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
انځور ۳.۲۹<br />
<strong>د</strong> ولسي جرګې <strong>د</strong> ټاکنو مهال ويش، 2010<br />
اکتوبر سپتمبر اګست جولای جون می آپريل مارچ<br />
<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> مهال ويش خپرول<br />
مارچ 25 <strong>د</strong> نومان<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> نوم ليکنې <strong>د</strong> پړاو پيل کي<strong>د</strong>ل<br />
اپريل 13-19 <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> رسمي نومان<strong>د</strong>ۍ پيل کي<strong>د</strong>ل<br />
اپريل - 20 مى4 <strong>د</strong> پارلماني کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> نوم لړل خپرول، ستونزى، اصلاحات او شکايتونه<br />
مى - 12 18 مى -12 جون 18<br />
<strong>د</strong>شکايتونو اوري<strong>د</strong>نه او پريکړې<br />
<strong>د</strong> شکايتو کميسيون به <strong>د</strong> ټاکنو کميسيون له پريکړو څخه خبر کړي<br />
جون 11 <strong>د</strong> راى ورکوونکو نوم ليکنه<br />
جون - 12 اگست 12 <strong>د</strong> نهايي ليست جوړول <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمسيون له لوري<br />
جون - 12 جون 21 <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> نهايي ليست خپراوى<br />
جون 22 <strong>د</strong> ټاکنيز کمپاين مو<strong>د</strong>ه<br />
جون - 23 سپتمبر 16 <strong>د</strong> ټاکنو ورځ<br />
18 سپتمبر <strong>د</strong> رايې <strong>د</strong> شميرنو <strong>د</strong> پيل او پاى نيټه<br />
18 سپتمبر <strong>د</strong> رايى ورکونې <strong>د</strong> مرکزونو څخه <strong>د</strong> رايو انتقال اصلي مرکز <strong>ته</strong><br />
سپتمبر - 19 25 معلومات په کمپيوټر کې ثبتول او <strong>د</strong> لومړنيو شميرنو خپرول<br />
سپتمبر - 21 اکتوبر 8 اکتوبر 9<br />
<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پايلو <strong>د</strong> يوې برخې اعلانول<br />
<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پايلو <strong>د</strong> يوې برخې <strong>د</strong> اعلان څخه وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> شکايتونو اوري<strong>د</strong>نه<br />
اکتوبر - 10 23 <strong>د</strong> شکاياتو <strong>د</strong> کميسيون <strong>د</strong>وهم ځل پريکړه <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون <strong>ته</strong><br />
اکتوبر 24 <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> نهايي پايلو اعلانول<br />
اکتوبر 30 سرچينه: <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون، "مهمې نيټې" انلاين وکتل شو 4\5\2010.<br />
<strong>د</strong> ارزونې <strong>د</strong>اسې يوه پروسه جوړه شي چې <strong>د</strong>غه ډول کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ان پکې وپيژن<strong>د</strong>ل او له انتخاباتي صحنې څخه وويستل<br />
200<br />
شي.<br />
"پارلماني ټاکنې<br />
چې ترسره کول يې <strong>د</strong> سپتمبرپه<br />
اتلسمې نيټې<br />
تعيين شوي<strong>د</strong>ې بې له شکه چې <strong>د</strong><br />
افغان حکومتي ا<strong>د</strong>ارو لپاره يوه بله<br />
لويه ستونځه ګڼل کيږي<br />
او <strong>د</strong> <strong>کال</strong> په <strong>د</strong>ويمه نيمايي کې به يوه<br />
ډيره ان<strong>د</strong>ازه سياسي انرژي<br />
په مصرف ورسوي."<br />
- <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي<br />
ښاغلى بان کي مون<br />
سرچینه: <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت<br />
<strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۱۵.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په مياشت کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيارغونې <strong>د</strong> ځانګړي عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> پلټنې يو لړ<br />
پروګرامونه په الره واچول څو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هغه مرستې چې <strong>د</strong> ولسمشرۍ او <strong>د</strong> واليتي شوراگانو <strong>د</strong>ټاکنو لپاره<br />
يې ورکړې وې وارزوي. 201 په راتلونکې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې به وروستنې تفتيشي <strong>راپور</strong> چې په هغې کې به<br />
<strong>د</strong> مخکينيو ټاکنو څخه <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې موضوع هم ذکر شوي وي خپور کړاى شي.<br />
<strong>د</strong> ټاکنیزو شکايتونو کميسيون<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل په ١٧مه نيټه ولسمشر کرزي اعالن وکړ چې <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> شکايتونو نوی کميسيون او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه<br />
کمیسیون مشر يې ټاکلي <strong>د</strong>ي. په هغه بيانيه کې چې نوي ټاکل شوي غړي پکې ذکر شوي وو، <strong>د</strong> ښاغلي کرزي ويان<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> خپلې ا<strong>د</strong>ارې په <strong>د</strong>غه هوډ بان<strong>د</strong>ې چې باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> شکايتونو کميسيون يو افغان کميسيون وي ډير تاکي<strong>د</strong> وکړ. خو<br />
<strong>د</strong> نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> راجلبولو په خاطر ښاغلي کرزي ومنله چې <strong>د</strong> اوس لپاره په <strong>د</strong>غه پنځه کسيز کميسيون<br />
کې <strong>د</strong>وه نړيوال غړي هم وټاکي. <strong>د</strong> شکايتونو په کميسيون کې <strong>د</strong>وه نوي بهرني غړي چې يو يې <strong>د</strong> جنوبي افريقې او<br />
بل يې عراقي تبعه <strong>د</strong>ى او په پخوا وخت کې يې په <strong>د</strong>غه برخه کې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ترسره کړې <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> غړيو په ډول ټاکل شوي<br />
<strong>د</strong>ي. 202 يو له <strong>د</strong>غه غړيو څخه باي<strong>د</strong> هره پريکړه چې <strong>د</strong> کميسيون <strong>د</strong> غړو له خوا ترسره کيږي منظوره کړي ترڅو<br />
203<br />
بيا تصويب کړاى شي.<br />
<strong>د</strong> شکايتونو کميسيون <strong>د</strong> غړيو په ترکيب کې <strong>د</strong>غه ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> ټاکنو په قانون کې <strong>د</strong> تع<strong>د</strong>يالتو څخه وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> فبروۍ په<br />
مياشت کې <strong>د</strong> يوه فرمان په ترڅ کې رامينځ<strong>ته</strong> شو. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه فرمان له مخې <strong>د</strong> کميسيون ټول غړي باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> افغان ولسمشر<br />
لخوا و ټاکل شي. 204 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه فرمان له صا<strong>د</strong>رې<strong>د</strong>و څخه <strong>د</strong> مخه به <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> شکايتونو <strong>د</strong> کميسيون غړي، <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقونو<br />
78 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
205<br />
<strong>د</strong> کميسيون )يو کميشنر( <strong>د</strong> سترې محکمې ( يو کميشنر( او <strong>د</strong> يوناما )<strong>د</strong>رې کميشنرانو( لخوا ټاکل کې<strong>د</strong>ل.<br />
<strong>د</strong> ټولټاکنو په قانون کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون په هکله، <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي په الن<strong>د</strong>ې ټکو تاکي<strong>د</strong> وکړ: )<strong>د</strong> ټاکنو په پروسه<br />
کې <strong>د</strong> هرډول پريکړې څخه <strong>د</strong> مخه باي<strong>د</strong> يو پراخ چوکاټ رامينځ<strong>ته</strong> شي چې په هغې کې له سياسي پلوه <strong>د</strong> اپوزيسيون،<br />
206<br />
م<strong>د</strong>ني ټولنې او نورو غاړو سره مشورې ترسره شي، تر څو <strong>د</strong> ټاکنيزې پروسې خپلواکي او اعتبار حفظ شي.<br />
207<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په وروستيو کې ولسي جرګې <strong>د</strong> ولسمشر کرزي <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه فرمان خالف رايه ورکړه.<br />
خو <strong>د</strong> مشرانو جرګې بيا <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه فرمان چې <strong>د</strong> ټاکنو په قانون کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون په هکله صا<strong>د</strong>ر شوى و، مالتړ وکړ. <strong>د</strong><br />
افغانستان لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> ځانګړي استازي په وينا <strong>د</strong>غه ر<strong>د</strong> کوونکو رايو <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سپتمبر <strong>د</strong> مياشتې<br />
<strong>د</strong> ټاکنو په وړان<strong>د</strong>ې يو رکو<strong>د</strong>ي حالت رامينځ<strong>ته</strong> کړى <strong>د</strong>ى. 208 <strong>د</strong> شکايتونو په کميسيون کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو نړيوالو غړو <strong>د</strong><br />
شاملولو <strong>د</strong> پريکړې څخه وروس<strong>ته</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې څخه غوښتنه وکړه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ټاکنو لپاره بو<strong>د</strong>يجه<br />
او مالي امکانات برابر کړي. 209 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong> ټولټاکنو په قانون کې<br />
<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون راتګ او هغه النجې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ب<strong>د</strong>لون په پايله کې رامينځ<strong>ته</strong> شوي<strong>د</strong>ي، <strong>د</strong> راتلونکو ټاکنو لپاره <strong>د</strong> بشپړ مالتړ<br />
210<br />
راجلبول يې ال <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې ځڼ<strong>د</strong>ولي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> شکايتونو کميسيون )ECC( ټولو هغو<br />
ستونځو او شکايتونو <strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسې په<br />
ترڅ کې رامينځ<strong>ته</strong> کېږي رسي<strong>د</strong>گي کوي. هم<strong>د</strong>غه راز<br />
<strong>د</strong>غه کميسيون صالحيت لري چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رغليواو نورو<br />
سرغړونو په صورت کې تعزيرات وضع کړي او<br />
هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong>غه کميسيون <strong>ته</strong> صالحيت ورکړل شوى<br />
<strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>و نومان<strong>د</strong>انو مشروعيت تر پوښتنې<br />
الن<strong>د</strong>ې راولي.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوريت، "<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> شکايتونو کميسيون،" انالین وکتل<br />
شو ۳\۲۲\٢٠١٠.<br />
په عامه ا<strong>د</strong>اره کې اصالحات<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> نومبر په پرانيستونکې وينا کې حام<strong>د</strong> کرزي <strong>د</strong> خپلې ا<strong>د</strong>ارې لپاره يوه <strong>د</strong> هيلو ډکه اجنډا وړان<strong>د</strong>ې کړه.<br />
نوموړي <strong>د</strong> گاونډيو هيوا<strong>د</strong>ونو سره <strong>د</strong> ښو اړيکو، <strong>د</strong> طالب جنګيالو په ټولنه کې <strong>د</strong>بيا ا<strong>د</strong>غام، اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګونو، او<br />
افغان ځواکونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> الزياتو مسووليتونو <strong>د</strong> سپارلو په اړون<strong>د</strong> تفصيلي خبرې وکړې. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نوې تګالرې<br />
پر بنسټ، <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه اجنډا په برياليتوب سره <strong>د</strong> پلي کي<strong>د</strong>و مسووليت <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> وړتياوو پورې مربوط <strong>د</strong>ى ترڅو<br />
211<br />
حکومت<strong>د</strong>اري بهتره او <strong>د</strong> پام وړ عامه خ<strong>د</strong>متونه خلکو <strong>ته</strong> ورسوي.<br />
ملي شورا<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٤ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> قانون له مخې ملي شورا <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو جرګو څخه تشکيل شوي<strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> مشرانو جرګه چې ١٠٢ او<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا چې <strong>د</strong>واړه جرګې اکثراً<br />
212<br />
ولسي جرګه چې ٢٤٩ څوکۍ لري.<br />
<strong>د</strong> غړيو <strong>د</strong> بې پروايۍ له امله نشي کوالى چې خپل نصاب پوره کړي. ډېره ستونځمنه به وي چې وکوالى شو<br />
هغه ورځې وشميرو چې کومې جرګې <strong>د</strong>ې خپل نصاب پوره کړى وي ځکه <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه جرګې يا<strong>د</strong><strong>د</strong>اشتونه ډير ناکافي<br />
چوکاټ ۳.۵<br />
<strong>د</strong> افغانستان په ټولټاکنو کې اصالحات<br />
سپارښت شوي اصالحات<br />
<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> کميسيون <strong>د</strong> غړو ټاکل، چې <strong>د</strong> پوره خپلواکۍ، بې طرفۍ او<br />
اعتبار څخه برخمن شي.<br />
نېټه<br />
رامينځ<strong>ته</strong> شوي اصالحات<br />
ښاغلي کرزي <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون لپاره يو نوى مشر وټاکه. نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> انتخاب<br />
مالتړ وکړ.<br />
4/17/2010<br />
4/17/2010<br />
4/17/2010<br />
2/4/2010<br />
<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> شکايتونو <strong>د</strong> کميسيون لپاره <strong>د</strong> نويو غړو ټاکل <strong>د</strong> نړيوالو غړو په<br />
شمول، او <strong>د</strong>غه ټاکنه باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> مختلفو اړخونو په مشورې ترسره شي ترڅو<br />
په <strong>د</strong>غه بنسټ بان<strong>د</strong>ې اعتما<strong>د</strong> زيات شي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې اق<strong>د</strong>اماتو رامينځ<strong>ته</strong> کول چې <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> شکايتونو <strong>د</strong> کميسيون<br />
صالحيت او خپلواکي تضمين کړي.<br />
<strong>د</strong> هغه کسانو پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> اصالحي عمل کړنه کوم چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong><br />
ولسمشرۍ په ټاکنو کې يې <strong>د</strong>رغلي کړي وه.<br />
ولسمشر <strong>د</strong> شکايتونو <strong>د</strong> کميسيون نوي غړي وټاکل. <strong>د</strong> نړيوال مالتړ <strong>د</strong> ترالسه کولو لپاره نوموړي <strong>د</strong>وه بهرني<br />
غړي هم په <strong>د</strong>غه کميسيون کې وگمارل.<br />
مخکې به <strong>د</strong> کميسيون غړي په گډه <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقونو <strong>د</strong> کميسيون، سترې محکمې، يوناما لخوا ټاکل کي<strong>د</strong>ل. <strong>د</strong>ا ځل<br />
<strong>د</strong>غه غړي <strong>د</strong> ولسمشر لخوا <strong>د</strong> سياسي تصميم په ترڅ کې وګومارل شول.<br />
<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون به هغه ٦٠٠٠ کارکوونکي بيا په کار ونه گماري په کومو ځايونو کې چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩<br />
<strong>کال</strong> په<br />
انتخاباتو کې <strong>د</strong> ډيرو <strong>د</strong>رغليو <strong>راپور</strong> ورکړل شوى و.<br />
سرچینې: <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> فغانستان شرايط او اغيزې يې <strong>د</strong> نړيوالې سولې او امنيت لپاره،" ٣.١٠.٢٠١٠ په کابل کې <strong>د</strong> مطبوعاتي کنفرانس متن چې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> ځانګړي استازي ښاغلي سټيفن ډيميستورا لخوا ورکړل شوى و. کوالى شۍ چې په انترنيت يې هم وګورئ<br />
ښاغلي کرزي <strong>د</strong> انتخاباتو <strong>د</strong> کميسيون لپاره نوى مشر وټاکه ١٩\٤\٢٠١٠.<br />
79<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
213<br />
وي.<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي شورا سره <strong>د</strong> پارليماني مرستو <strong>د</strong> پروګرام له<br />
الرې مرس<strong>ته</strong> کوي. USAID 214 هم <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong>غه پروګرام <strong>د</strong> ملي شورا <strong>د</strong> بنسټيز، تخنيکي، او سياسي<br />
215<br />
پرمختګ لپاره ډير اغيزمن <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> پارليماني مرستو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> کړنو څخه په الن<strong>د</strong>ې توګه يا<strong>د</strong>ونه کوالى شو:<br />
افغان ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزى او <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> واليت والي <strong>د</strong> مارجې<br />
<strong>د</strong> اوسي<strong>د</strong>ونکو سره ګوري. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ مياشتې<br />
پورې <strong>د</strong>غه سيمه <strong>د</strong> طالبانو تر کنټرول الن<strong>د</strong>ې وه. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو نوې ستراتيژي <strong>د</strong> افغان حکومت سره مرس<strong>ته</strong> کوي چې<br />
په ټول هيوا<strong>د</strong> کې ظرفيتونه لوړ کړي. )<strong>د</strong> ناټو انځور(<br />
•<strong>د</strong> ملي شورا <strong>د</strong> بنسټيزو وړتياوو لوړول ترڅو <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه شورا غړيو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> تقنيني خ<strong>د</strong>ماتو په برخه کې پوره مالتړ<br />
ترالسه شي.<br />
•<strong>د</strong>ملي شورا <strong>د</strong> غړيو <strong>د</strong> وړتياوو ظرفيتونه تقويه کول څو په خپلو تقنيني <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و او مسووليتونو کې بريالي وي.<br />
•<strong>د</strong> ملي شورا، اجرائيوي ځواک، م<strong>د</strong>ني ټولنې، نا<strong>د</strong>ولتي موسساتو او رسنيو ترمينځ <strong>د</strong> اړيکو رامينځ<strong>ته</strong> کول.<br />
•مهمو پارلماني کمیسيونونو سره مهمې تخنيکي مرستې: لکه <strong>د</strong> نړيوالو چارو، تقنيني، اقتصا<strong>د</strong>ي، مالي او<br />
بو<strong>د</strong>يجوي چارو کميسيونونو سره.<br />
•<strong>د</strong> عامه غونډو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ايرولو زياتوالى چې عا<strong>د</strong>ي افغانان وکوالى شي په هغو کې برخه واخلي او وکوالى شي<br />
چې <strong>د</strong> خپلو ټاکل شويو استازو سره په مستقيم ډول خبرې اترې وکړي.<br />
ټاکل شوې وه چې <strong>د</strong>غه پروګرام به <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اکتوبر په مياشت کې پاى <strong>ته</strong> ورسېږي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت<br />
<strong>راپور</strong> ورکړى چې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> ملي شورا <strong>د</strong> غړيو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروګرام <strong>د</strong> پرسونل ترمينځ خبرې<br />
روانې <strong>د</strong>ي. 216 نوموړې وزارت <strong>د</strong> اهم وايي چې <strong>د</strong> امريکا سفارت <strong>د</strong> ملي شورا <strong>د</strong> غړيو سره په منظم ډول <strong>د</strong> ځينو<br />
217<br />
بيا رغوونېزو نوښتونو په هکله په تماس کې وي.<br />
<strong>د</strong> مشرانو جرګه<br />
<strong>د</strong> مشرانو جرګې کرسۍ انتصابي <strong>د</strong>ي. افغانستان ولسمشر <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه جرګې يو پر <strong>د</strong>ريمه برخه غړي انتصابوي. هم<strong>د</strong>غه<br />
راز منتخبه واليتي شورا يې يو پر <strong>د</strong>ريمه برخه، او پاتې يوه پر <strong>د</strong>ريمه برخه يې <strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> شوراګانو لخوا ټاکل<br />
کېږي. لکه څنګه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه جرګې يو زيات شمېر غړي <strong>د</strong> ولسمشر لخوا ټاکل کېږي نو ډېرځله <strong>د</strong> ولسي جرګې<br />
<strong>د</strong> غړيو په پرتله، چې ټول يې انتخابي <strong>د</strong>ي ولسمشر <strong>ته</strong> ډير وفا<strong>د</strong>ار وي. خو <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وېنا ډيره<br />
218<br />
ستونځمنه به وي چې څوک <strong>د</strong>غه وفا<strong>د</strong>اري تضمين کړي.<br />
ولسي جرګه<br />
<strong>د</strong> ولسي جرګې ټولې کرسۍ انتخابي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه کرسيو لپاره ټولټاکنې به <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سپتمبر په مياشت کې<br />
219<br />
کيږي.<br />
<strong>د</strong> مشرانو جرګې په څېر ولسي جرګه هم له بېالبېلو ډلو څخه جوړه <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> ايتالف جوړول پکې ستونځمن <strong>د</strong>ي.<br />
خو <strong>د</strong> ايتالف <strong>د</strong> جوړولو پر<strong>ته</strong> ولسمشر نشي کوالى چې <strong>د</strong> خپلې ا<strong>د</strong>ارې اجنډا پرمخ بوځي. 220 خو بيا هم په ولسي<br />
جرګه کې يوه وړه ډله ولسمشر کرزي <strong>ته</strong> ژمنه او وفا<strong>د</strong>اره پېژن<strong>د</strong>ل کېږي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا ښاغلي<br />
221<br />
ولسمشر په ولسي جرګه کې خپل محبوبيت <strong>د</strong> السه ورکړى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> سيمييزو ارګانونو <strong>د</strong> حکومت چلولو تګالره<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په <strong>د</strong>وه ويشتمه نېټه افغان کابينې <strong>د</strong>اسې يوه پاليسي تصويب کړې چې <strong>د</strong> هغې په ترڅ کې به<br />
<strong>د</strong> حساب ورکوونې او <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> ټاکل شويو چارواکو کارونه ال ښه والى ومومي. <strong>د</strong> <strong>د</strong> ې پاليسۍ له مخې به<br />
هر سيمييز <strong>د</strong>ولتي ارګان، <strong>د</strong> خپلو کارونو <strong>د</strong> پرمخ بيولو لپاره له يو ليکل شوي طرزالعمل څخه کار اخلي. واليان<br />
او واليتي شوراګانې به <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ارګانونو <strong>د</strong> کړنو څخه <strong>د</strong> څارنې <strong>د</strong> مسووليت <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه په غاړه ولري. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong><br />
وزارت په وينا <strong>د</strong> سيمييزو ارګانونو لپاره <strong>د</strong> پاليسۍ جوړول لومړنى ښه ګام <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong>غه وزارت وايي چې موږ به<br />
80 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> سيمييزو ارګانونو له خپلواک رياست او <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>ماتو له رياست څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پاليسۍ په پلي کولو کې مرس<strong>ته</strong><br />
222<br />
وکړو.<br />
لکه څنګه چې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> جنورۍ <strong>د</strong> مياشتې په <strong>راپور</strong>کې راغلي وو، <strong>د</strong> سيمييزو ارګانونو پاليسي وړان<strong>د</strong>يز<br />
لري چې ولسواالن هم باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> لياقت پر بنا مقرر کړاى شي. 223 او <strong>د</strong>غه موضوع <strong>د</strong> پاليسۍ له تصوېب څخه مخکې<br />
هم طرح شوې وه: <strong>د</strong> سيمييزو ارګانونو خپلواک کميسيون <strong>د</strong> ولسمشر يو فرمان ترالسه کړى و چې په هغې کې<br />
راغلي وو چې <strong>د</strong> واليت معاون او ولسوال باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> لياقت په اساس <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> کميسيون <strong>د</strong> پروسې له الرې<br />
224<br />
مقرر شي.<br />
<strong>د</strong> عامه ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> اصالحاتو څخه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مالتړ<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو نوې ستراتيژي له افغان <strong>د</strong>ولت سره په مرستې بان<strong>د</strong>ې تاکي<strong>د</strong> کوي ترڅو <strong>د</strong>غه <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> رسولو<br />
جوګه شي. 225 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong>ولت وکوالى شي <strong>د</strong> خپلې عامه ا<strong>د</strong>ارې له الرې خلکو <strong>ته</strong> خ<strong>د</strong>متونه عرضه کړي،<br />
نو متح<strong>د</strong>ه اياالتو يو لړ پروګرامونه لکه <strong>د</strong> واليانو <strong>د</strong> ښو کړنو پر بنسټ <strong>د</strong> مالي مرستې پروګرام، <strong>د</strong> ملکي تخنيکي<br />
مرستو پالن ،)CTAP( او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښارواليو <strong>د</strong> مالتړ پروګرام، په الره اچولي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> واليانو <strong>د</strong> ښو کړنو پربنسټ بو<strong>د</strong>یجه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري <strong>د</strong> مياشتي په شلمه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفير، افغان <strong>د</strong>ولت او <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې غړيو يوځاى<br />
پرېکړه وکړه چې <strong>د</strong> واليانو <strong>د</strong> ښو کړنو پر بنسټ بو<strong>د</strong>یجې يو صن<strong>د</strong>وق پرانيزي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه صن<strong>د</strong>وق له الرې به هغه<br />
واليتونه چې <strong>د</strong> حکومتي بو<strong>د</strong>جې لخوا ور<strong>ته</strong> کافي مالي امکانات برابر نه وي په الن<strong>د</strong>ې شپږو برخو کې به ورسره<br />
226<br />
مالي مرس<strong>ته</strong> ترسره کېږي.<br />
•ترانسپورتيشن<br />
•<strong>د</strong> عامه و<strong>د</strong>انيو ساتنه او څارنه<br />
•معلوماتي او مخابراتي تکنالوژي<br />
•<strong>د</strong> وړتياو لوړول<br />
•ټولنيزه توسعه<br />
•<strong>د</strong> نقليه واسطو، <strong>د</strong>فتري وسايلو، جنراتورونو او تېلو پيرو<strong>د</strong>ل<br />
<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> پر بنسټ، <strong>د</strong> مالي مرستو ورکول <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په ٢١مه چې <strong>د</strong> افغان مالي نوي<br />
<strong>کال</strong> پېل <strong>د</strong>ى، پيل شوي <strong>د</strong>ي. له <strong>د</strong>ې څخه <strong>د</strong> مخه چې مالي مرستې پيل شي، له واليانو څخه غوښتل شوي وو چې په<br />
227<br />
<strong>د</strong>غه شپږو برخو کې <strong>د</strong> خپلو اړتياو له مخې بو<strong>د</strong>يجوي پالن جوړ او تسليم کړي.<br />
ټول توکې چې <strong>د</strong> اخيستلو لپاره يې <strong>د</strong> واليانو <strong>د</strong> ښوکړنو پربنسټ <strong>د</strong> مالي مرستو <strong>د</strong> پروګرام څخه پيسې ورکول<br />
کېږي باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې يو پلي کوونکي همکار شرکت لخوا ترسره شي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> مقرراتو رعايت<br />
کوي. USAID <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong>غه مالي مرستې <strong>د</strong> واليتي افسر لخوا چې <strong>د</strong> والي په <strong>د</strong>فتر کې کار کوي څارل<br />
کېږي. يوه ويبپانه شتون لري چې <strong>د</strong> مياشتنۍ بو<strong>د</strong>يجې او لګښتونو <strong>راپور</strong> چې <strong>د</strong> هماغه واليت <strong>د</strong> PRT سره همغږى<br />
شوي وي خپروي. <strong>د</strong> مالي مرستو <strong>د</strong> برابرولو په وروستۍ <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې به يوه ارزونه ترسره شي چې<br />
228<br />
لګښتونه <strong>د</strong> غور الن<strong>د</strong>ې ونيسي.<br />
هر څو که ټولې خري<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> چينلونو له الرې ترسره شوي <strong>د</strong>ي، خو <strong>د</strong> واليانو <strong>د</strong> ښو کړنو پربنسټ<br />
<strong>د</strong> مرستو پروګرام واليانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> لګښتونو په اړون<strong>د</strong> هيڅ ډول سپارښتنې نه کوي. USAID <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong><br />
81<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
PRT سره خبرې شوي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه واليتي ټيمونو پرسونل <strong>د</strong> واليانو سره <strong>د</strong> خري<strong>د</strong>ارۍ په هکله خبرې اترې<br />
وکړي ترڅو <strong>د</strong>وه گانګي رامينځ<strong>ته</strong> نشي، هم<strong>د</strong>غه راز کله چې کومه پوښتنه موجو<strong>د</strong>ه وي نو <strong>د</strong> PRT کارکوونکي<br />
229<br />
به ځواب ور<strong>ته</strong> وايي.<br />
<strong>د</strong> ملکي تخنيکي مرستو پالن<br />
<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه مرستو څخه موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې په افغانستان کې يو اغېزمن، وړ او حساب<br />
230<br />
ورکوونکى <strong>د</strong>ولت رامينځ<strong>ته</strong> شي، او <strong>د</strong> مشاورينو په استخ<strong>د</strong>ام کې افغان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> کنټرول په الس ورکړي.<br />
هر څو که هيله کې<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>غه پروګرام <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اکتوبر په مياشت کې پيل شي، خو تمه کېږي چې افغان<br />
<strong>د</strong>ولت به <strong>د</strong> مشاورينو استخ<strong>د</strong>ام <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل په مياشت کې پيل کړي. USAID وايي چې اوسمهال <strong>د</strong>غه<br />
پوستونه اعالنېږي، او <strong>د</strong> ظرفيتونو <strong>د</strong> لوړولو پروګرامونه يې په الره اچول شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ <strong>د</strong> ٣١مې<br />
نيټې راهيسې USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پالن لپاره يو ميليون ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي. او ژمنه شوې <strong>د</strong>ه چې په راتلونکي <strong>کال</strong> کې به<br />
231<br />
٢٩ ميليونه ډالره نور هم <strong>د</strong>غه پالن <strong>ته</strong> تخصيص شي.<br />
انځور ۳.<strong>۳۰</strong><br />
<strong>د</strong> افغانستان ښارونه چې <strong>د</strong> ښارواليو <strong>د</strong> پياوړي کولو<br />
په پروګرام کې <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښارواليو <strong>د</strong> پياوړي کولو پروګرام<br />
USAID وايي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښارواليو <strong>د</strong> مالتړ پروګرام موخه په ښارواليو کې <strong>د</strong> وړتياوو <strong>د</strong> لوړولو او هغوى <strong>ته</strong> <strong>د</strong><br />
سرچينو <strong>د</strong> برابرولو په برخه کې مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروګرام ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> ښارواالنو او ښارواليو څخه مالتړ<br />
232<br />
وکړي څو په الن<strong>د</strong>ې بنسټيزو عامه برخو کې خ<strong>د</strong>متونه په ښه توګه وړان<strong>د</strong>ې کړي.<br />
يا<strong>د</strong>ونه: په پروګرام کې شامل ښارونه <strong>د</strong> ولاياتو مرکزونه <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: ،USAID <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4/6/2010.<br />
•<strong>د</strong> اوبو او برېښنا م<strong>د</strong>یریت<br />
•حفظ الصحه<br />
•مصوون سړکونه<br />
•<strong>د</strong> پارکونو او ښاري سيمو شنه کول<br />
•<strong>د</strong> کثافاتو ځاى په ځاى کول<br />
•<strong>د</strong> لښتيو پاکول<br />
•<strong>د</strong> ځوانانو فعاليتونه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ له ٣١مې نېټې راهيسې <strong>د</strong> ښارواليو <strong>د</strong> مالتړ پروګرام ١١ ښاروالۍ <strong>د</strong> پوښښ الن<strong>د</strong>ې<br />
راوستلې <strong>د</strong>ي، لکه څنګه چې په انځور ٣.٣٠ کې لي<strong>د</strong>ل کېږي. <strong>د</strong>غه پروګرام به <strong>د</strong> جوالى په ٢٠١٠ کې پاى <strong>ته</strong><br />
ورسېږي. <strong>د</strong> ښارواليو لپاره نوى پروګرام ال <strong>د</strong> جوړي<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ى او ال <strong>د</strong> پلي کې<strong>د</strong>و لپاره نه <strong>د</strong>ې وړان<strong>د</strong>ې شوې،<br />
233<br />
خو USAID وايي چې <strong>د</strong>وى په نوي او زاړه پروګرام کې <strong>د</strong> کوم بنسټيز ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> راتګ تمه نه لري.<br />
په افغانستان کې سرشمېرنه<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتني کې ملګرو ملتونو <strong>د</strong> جګړې څخه په راوتلو هيوا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> سرشمېرنې <strong>د</strong> اهميت په هکله تاکي<strong>د</strong><br />
کړى <strong>د</strong>ى. ملګرو ملتونو <strong>راپور</strong> ورکړى چې سرشمېرنه <strong>د</strong> يو هيوا<strong>د</strong> پرمختيايي ستراتيژۍ په پلي کولو او او ا<strong>د</strong>ارې<br />
اصالحاتو په راوستلو کې ډېره مهمه ونډه لري. 234 <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي هم <strong>د</strong> سرشمېرنو<br />
پر اهميت ټينګار کړى <strong>د</strong>ى. سرشمېرنه به افغان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> <strong>د</strong>ا موقع په الس ورکړي چې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> او بيوزلۍ په اړون<strong>د</strong><br />
235<br />
خپلې اساسي کرښې ترسيم کړي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جون له مياشتې راپ<strong>د</strong>يخوا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سرشمېرنو بورډ چې <strong>د</strong> نړۍ <strong>د</strong> هر هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> وګړو په<br />
اړون<strong>د</strong> تخميني شمېرنه وړان<strong>د</strong>ي کوي. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وګړو شمېره يې په ٢٠١٠ <strong>کال</strong> کې ٢٩.١ ميليونه تخمين کړې<br />
<strong>د</strong>ه. <strong>د</strong>غه تخميني شمېرنه <strong>د</strong> ١٩٧٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> نامکملې سرشمېرنې پر بنسټ او <strong>د</strong> ٢٠٠٥ او ٢٠٠٦ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> قسمي سروى<br />
82 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
237<br />
پر بنسټ رامينځ<strong>ته</strong> شوې <strong>د</strong>ه. 236 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وګړو بشپړه سرشمېرنه هيڅکله نه <strong>د</strong>ه ترسره شوې.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مرکزي احصايې ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> نفوسو صن<strong>د</strong>وق په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> وګړو او <strong>د</strong> هستوګنځيو په<br />
اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> احصايې <strong>د</strong> اخيستنې مسووله <strong>د</strong>ه. 238 <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل په شپږمه<br />
<strong>راپور</strong> ورکړ چې هغه سرشمېرنه چې ټاکل شوې وه په ٢٠١٠ کې ترسره شي ځنډي<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه وزارت په وينا<br />
<strong>د</strong> سرشمېرنې فسخ <strong>د</strong>ومره <strong>د</strong> حيرانتيا خبره نه <strong>د</strong>ه: <strong>د</strong> ٢٠٠٤ <strong>کال</strong> راهيسې سرشمېرنه هر<strong>کال</strong> پالن شوې خوبيا بير<strong>ته</strong><br />
239<br />
لغو شوې<strong>د</strong>ه.<br />
قضايي اصالحات او <strong>د</strong> قانون حاکميت<br />
<strong>د</strong> افغان ع<strong>د</strong>لي سيستم پراختيا، په هغې کې <strong>د</strong> اصالحاتو راوستل او په هغې بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> خلکو باور رامينځ<strong>ته</strong><br />
کول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نوې ستراتيژۍ مهم توکي گڼل کېږي. "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي سيستم مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>،<br />
ځواب نه ويوونکى او بې اعتباره حالت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سبب شوى چې خلک <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت څخه شکايت وکړي او <strong>د</strong> طالبانو<br />
نوم نها<strong>د</strong>ه واليانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مراجعې لپاره زمينه برابره شي." 240 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په نوې ستراتيژۍ کې <strong>د</strong>ې خبرې <strong>ته</strong> هم<br />
اشاره شوي<strong>د</strong>ه چې هر څومره چې <strong>د</strong> افغانستان ع<strong>د</strong>لي سيستم کمزورى او په فسا<strong>د</strong> کې ککړ وي په هماغه ان<strong>د</strong>ازه به <strong>د</strong><br />
241<br />
طالبانو ع<strong>د</strong>لي سيستم خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> قبول وړ وي.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي په وينا <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> وړ ع<strong>د</strong>لي او جزايي سيستمونو رامين<strong>ته</strong> کول <strong>د</strong> پرمختګ نښه ګڼل<br />
کېږي. <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> وړ ع<strong>د</strong>لي او جزايي سيستم هغه <strong>د</strong>ى چې بشري حقونو <strong>ته</strong> احترام ولري او ټولو افغانانو <strong>ته</strong> په اسانه<br />
<strong>د</strong> السرسي وړ وي. 242 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره توکو او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تنفيذ <strong>د</strong> چارو بيورو <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> پر بنسټ،<br />
<strong>د</strong> افغانستان په جزايي سيستم کې گڼ شمېر وزارتونه او نورې مرجعې <strong>د</strong>خيل <strong>د</strong>ى او په ع<strong>د</strong>لي سيستم کې <strong>د</strong> مختلفو<br />
243<br />
برخو مسووليت په غاړه لري.<br />
•<strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت: <strong>د</strong> پوليسو ځواک<br />
•لويه څارنوالي: څارنواالن<br />
•ستره محکمه: قاضيان<br />
•<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت: م<strong>د</strong>افع وکيالن او <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو چارواکي<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پروګرامونه<br />
په ع<strong>د</strong>لي سيستم کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مرستې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت سره "<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>وينې وړ او عا<strong>د</strong>النه محاکمو او <strong>د</strong> النجو <strong>د</strong><br />
هوارولو په ميکانيزم بان<strong>د</strong>ې متمرکزې <strong>د</strong>ي." 244 <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نوې ستراتيژۍ ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ى چې<br />
245<br />
<strong>د</strong> ايساف مرستې <strong>د</strong> ملي پوليسو او <strong>د</strong> نشه يي توکو پر ض<strong>د</strong> پروګرامونو کې په لګښت ورسوي.<br />
USAID <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong>وى په روان <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> افغانستان په عرفي او غيررسمي ع<strong>د</strong>لي<br />
سيستم بان<strong>د</strong>ې تر ٢٥ ميليونه ډالرو پورې لګښت وکړي. او <strong>د</strong>غه مالي مرس<strong>ته</strong> به <strong>د</strong>ع<strong>د</strong>لي سيستم لپاره <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong><br />
246<br />
<strong>د</strong> اپريل له مياشتې څخه وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong>السرسي وړ وي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو لخوا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې سکټور <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي سکتور <strong>د</strong> مالتړ پروګرام )JSSP( چې <strong>د</strong> INL يا نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره توکو او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تنفيذ <strong>د</strong> چارو بيورو<br />
<strong>د</strong> کنترول الن<strong>د</strong>ې فعاليت کوي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوى <strong>د</strong>ى چې په افغانستان کې ع<strong>د</strong>لي جزايي سکتور ځواکمن او په<br />
ع<strong>د</strong>لي سيستم کې <strong>د</strong> مسلکي خلکو مالتړ وشي. په ٢٠٠٥ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروګرام له رامينځ<strong>ته</strong> کې<strong>د</strong>لو څخه را په <strong>د</strong>يخوا،<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي سکتور <strong>د</strong> مالتړ پروګرام په کابل او څلورو نورو واليتونو کې تر٦٠ ډیر امريکايي او افغاني مشاورينو په<br />
247<br />
استخ<strong>د</strong>ام پراختيا مون<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکوي چې په هغو<br />
سيمو کې چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> کنټرول څخه بهر<br />
<strong>د</strong>ي، طالبان خپل قضايي سيستم پر مخ بيايي. <strong>د</strong> هغو<br />
کسانو لپاره چې محکوم شوي <strong>د</strong>ي په تیرو کې <strong>د</strong><br />
ګوتو غوڅول، وهل ټکول، <strong>د</strong> سر غوڅول او <strong>د</strong>اسې<br />
نورې سزاوي ورکړل شوي. <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> په مى کې<br />
<strong>د</strong> طالبانو مشر يوه اليحه صا<strong>د</strong>ره کړه چې په هغې کې<br />
<strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> حکم څخه پر<strong>ته</strong> <strong>د</strong> سر غوڅول منع شوي<br />
و، خو <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> په وينا <strong>د</strong> طالبانو محاکمو <strong>د</strong> خلکو <strong>د</strong><br />
سرونو غوڅولو <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکړې <strong>د</strong>ه.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشرِ حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ کلنی<br />
<strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
83<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتو کې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي سکتور <strong>د</strong> مالتړ پروګرام، <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي سيستم په اړون<strong>د</strong> خپلو واليتي کنفرانسونو<br />
<strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکړې <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong>غه کنفرانسونه <strong>د</strong> ځايي چارواکيو سره مرس<strong>ته</strong> کوي ترڅو په خپلو واليتونو کې <strong>د</strong> قانون<br />
حاکميت پلي کړي. اړون<strong>د</strong>و واليتي چارواکيو او مهمو وزارتونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> اساسي قانون او نورو اړون<strong>د</strong>و مسايلو په اړون<strong>د</strong><br />
معلومات ورکوي. JSSP بيا موضوع <strong>د</strong> واليتي اړون<strong>د</strong> چارواکو سره تعقيبوي او هغوى په <strong>د</strong>ې قانع کوي چې په<br />
خپلو واليتونو کې ع<strong>د</strong>لي قضايي روزنيز پروګرامونه جوړ کړي. لنډمهالې اغېز شين<strong>د</strong>ونکې پروژې هم پرمخ بيول<br />
کيږي ترڅو واليتي چارواکي په خپلو واليتونو کې <strong>د</strong> قانون حاکميت راولي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا چې<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي سيستم په اړون<strong>د</strong> ټول واليتي کنفرانسونه <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونو او <strong>د</strong> ايساف <strong>د</strong> رهبرۍ سره په همغږۍ<br />
ترسره کېږي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې JSSP په با<strong>د</strong>غيس، هلمن<strong>د</strong>، کنړ، پکتيا، پروان او ور<strong>د</strong>کو کې واليتي<br />
248<br />
ع<strong>د</strong>لي کنفرانسونه جوړ کړي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ <strong>د</strong> مياشتې <strong>د</strong> ٣١مې نېټې راهيسې، <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي سيستم <strong>د</strong> مالتړ پروګرام يا JSSP په پنځه<br />
ساحوي تعليمي مرکزونو کې فعال و. <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت له مخې، <strong>د</strong>وه اضافې <strong>د</strong> روزنې مرکزونه <strong>د</strong> JSSP<br />
<strong>د</strong> مرستې په انتظار <strong>د</strong>ي، خو پرمختګ ورو شوی <strong>د</strong>ی ځکه JSSP خپل تازه کاري احکام نه <strong>د</strong>ي ترالسه کړي. <strong>د</strong><br />
بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکوي چې ټولې اړون<strong>د</strong>ې کړنې او اسنا<strong>د</strong> يې پخپل وخت تسليم کړي<strong>د</strong>ي )<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong><br />
<strong>د</strong> فبرورۍ <strong>د</strong> ٢٨مې نېټې څخه <strong>د</strong> مخه( خو INL نشي کوالى چې خپل کاري <strong>د</strong>ستور په رسمي بڼه <strong>د</strong> ترالسه کولو<br />
249<br />
څخه مخکې خپلې کړنې پيل کړي.<br />
هم<strong>د</strong>اراز JSSP په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> جنډر په هکله <strong>د</strong> عامه پوهاوي څانګه هم پرانيستله. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه<br />
250<br />
څانګې موخه <strong>د</strong> JSSP <strong>د</strong> کابل په <strong>د</strong>فتر کې <strong>د</strong> جنډر په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> مهارتونو زياتوالى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> JSSP يو مشاور، ښي لوري <strong>ته</strong>، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي قضايي سيستم په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> فراه واليت <strong>د</strong> محاکمو <strong>د</strong> رئيس عب<strong>د</strong>الحنيف عبي<strong>د</strong><br />
سره خبرې کوي. )<strong>د</strong> ايساف انځور، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هوايي ځواک ريالن کې البرايت(<br />
84 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
انځور ۳.۳۱<br />
<strong>د</strong> جزایي اجراآتو قانون<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا <strong>د</strong> جزايي اجرااتو <strong>د</strong> قانون پلي کول به په ٢٠١٠ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي نظام<br />
<strong>د</strong> پرمختګ لپاره يو بنسټيز عمل وي. <strong>د</strong> کارکوونکو کموالى او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې په وزارت کې <strong>د</strong> نوي وزير ټاکل <strong>د</strong> جزايي<br />
251<br />
اجرااتو <strong>د</strong> قانون په پلي کې<strong>د</strong>و کې لږ ځنډ رامينځ<strong>ته</strong> کوي.<br />
نوي وزير <strong>د</strong> پاليسيو او تقنيني کړنو په ليکنو پيل کړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا نوى وزير <strong>د</strong>ومره<br />
<strong>د</strong> اصالحانو پلوي نه <strong>د</strong>ى او <strong>د</strong> قوانينو ب<strong>د</strong>لون <strong>ته</strong> <strong>د</strong>ومره اهميت او ارزښت نه ورکوي. 252 <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په<br />
وينا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزير <strong>د</strong> ښاغلي کرزي <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې فرمان تر ډېره وخ<strong>ته</strong> پورې ځنډولى و ترڅو چې ځينې<br />
خپل ځانګړي ټکي يې پکې ور زيات کړل. سربېره پر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نوموړي وزير <strong>د</strong> جزايي اجرااتو <strong>د</strong>غه نوى تسوي<strong>د</strong> شوى<br />
253<br />
قانون خوښ نه <strong>د</strong>ى او وايي چې پخوانى قانون <strong>د</strong> اوسني په نسبت ډېر منطقي اجرايوي موضوعات <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> محکمې سیسټم<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قضايي جلساتو پروسيجر <strong>د</strong> نړيوالو منل شويو<br />
254<br />
معيارونو سره ډېر لږ اړخ لګوي او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت پلي کې<strong>د</strong>ل <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> په مختلفو سيمو کې په مختلف ډول ترسره کېږي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان په اساسي قانون کې <strong>د</strong> منصفه هيئت يا ژوري په اړون<strong>د</strong> هيڅ نه <strong>د</strong>ي راغلي نو ټولې محاکماتي فيصلې<br />
<strong>د</strong> قاضيانو لخوا ترسره کېږي. هر څو که م<strong>د</strong>عى او يا م<strong>د</strong>عي عليه حق لري چې <strong>د</strong> لومړنۍ محکمې پر پرېکړه <strong>د</strong><br />
استيناف غوښتونکى شي، خو <strong>د</strong> هم<strong>د</strong>غه وزارت په وينا چې ډير ځله <strong>د</strong> افغانستان په محکمو کې <strong>د</strong>غه حق هم نه<br />
ورکول کېږي. <strong>د</strong> م<strong>د</strong>افع وکيالنو کمښت <strong>د</strong> افغانستان محکمو <strong>ته</strong> ګرانه کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون <strong>د</strong><br />
255<br />
موا<strong>د</strong>و مطابق چې هر تورن کس او يا مظنون <strong>ته</strong> <strong>د</strong> م<strong>د</strong>افع وکيل <strong>د</strong> نيولو حق ورکوي عمل وکړي.<br />
انځور ٣.٣١ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> محاکمو تفصيل بيانوي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا قضايي پرسونل <strong>د</strong> قضيو<br />
<strong>د</strong> پرمخ بيولو لپاره قانوني مو<strong>د</strong>ه په پام کې نه نيسي نو بيا قضيې <strong>د</strong> ډيرې مو<strong>د</strong>ې لپاره بې له کومو اجرااتو پاتې وي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په مياشت کې <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکړ چې اکثريت محاکم <strong>د</strong> قضيو په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
256<br />
ټاکلې مو<strong>د</strong>ې خيال نه ساتي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان ستره محکمه <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> محاکماتي نظام مسووليت په غاړه لري. <strong>د</strong> سترې محکمې غړي <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> جمهور رئيس لخوا <strong>د</strong> ولسي جرګې په تصويب سره ټاکل کېږي. <strong>د</strong> اسيتناف محکمې غړي <strong>د</strong> سترې محکمې لخوا<br />
257<br />
پيشنها<strong>د</strong> او <strong>د</strong> ولسمشر له منظورۍ وروس<strong>ته</strong> په <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و ګومارل کېږي.<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا <strong>د</strong> اليقه قضايي پرسونل کمښت ال هم <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي سيستم <strong>د</strong> پرمختګ<br />
په مخ کې لوى خنډ بلل کېږي. <strong>د</strong> قاضيانو او څارنواالنو <strong>د</strong> پام وړ کمښت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې المل گرځې<strong>د</strong>لى <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> يو زيات<br />
258<br />
شمېر نوي قوانينو او تع<strong>د</strong>يالتو پلي کول <strong>د</strong> خنډونو سره مخ شي.<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> )<strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> بشري حقونو په اړون<strong>د</strong> <strong>راپور</strong>( <strong>د</strong> سترې محکمې له خولې ليکلي<br />
<strong>د</strong>ي چې په ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong>وى يوازې ٧٧ قاضيان چې ٧ يې ښځې قاضيانې وې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل. 259 خو، په <strong>د</strong>اسې حال<br />
کې چې په ٢٠٠٨ <strong>کال</strong> کې سترې محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى و چې <strong>د</strong>وى ١٦٥٢ قاضيان چې ١٨٩ يې ښځي <strong>د</strong>ي لري.<br />
260<br />
<strong>د</strong>اسې ويل کېږي چې اکثريت قضايي نماين<strong>د</strong>ه ګان حقوقې ز<strong>د</strong>ه کړې نه لري.<br />
261<br />
سيګار <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي سيستم په اړون<strong>د</strong> په <strong>د</strong>رې برخو کې <strong>د</strong> تفتيش غوښتنه کړې<strong>د</strong>ه:<br />
•"<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> قضايي تاميناتو <strong>د</strong> مرستې پروګرام ، ال زيات ستراتيژيکو کړنو <strong>ته</strong> ضرورت لري،" <strong>د</strong>سمبر<br />
۲۰۰۹<br />
•"<strong>د</strong> توقیف <strong>د</strong> کړنالرو مستن<strong>د</strong>کول به <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزي <strong>د</strong> انصاف مرکز څخه له موخې سره<br />
سم کارولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي" سپتمبر ۲۰۰۹<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> محکمې کړنلاره<br />
<strong>د</strong> محکمې پروسه<br />
تورن<br />
په توقيف کې<br />
ابت<strong>د</strong>اييه محکمه<br />
باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو مياشتنو <strong>د</strong>ننه محاکمه شي<br />
استيناف محکمه<br />
باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو مياشتو <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong>وسيه وکتل شي<br />
بي ګناه<br />
<strong>د</strong>وسيه تړل کيږي<br />
هر لوری کولی شي<br />
<strong>د</strong> استيناف غوښتنه وکړي<br />
حکم<br />
لومړنۍ مرافغه غوښتنه<br />
باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> 20 ورځو <strong>د</strong>ننه ثبت شي<br />
<strong>د</strong>ويمه مرافغه غوښتنه<br />
باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> 30 ورځو <strong>د</strong>ننه ثبت شي<br />
<strong>د</strong> سترې محکمې حکم<br />
باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وسيې له ترلاسه کولو څخه<br />
<strong>د</strong> پنځو مياشتو <strong>د</strong>ننه پريکړه وشي.<br />
ګناهکار<br />
تورن کس بن<strong>د</strong>ي کيږي<br />
هر لوری کولی شي<br />
<strong>د</strong> استيناف غوښتنه وکړي<br />
<strong>د</strong> استيناف پروسه<br />
تورن کس چې په محکمه کې کناهګار ونه ګنل شي کي<strong>د</strong>ای<br />
شي تر هغه پورې په بن<strong>د</strong> کې وساتل شي چې <strong>د</strong>وسيه<br />
<strong>د</strong> استيناف له ټولو پړاونو څخه تيره شي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، <strong>د</strong> 2009 <strong>کال</strong> <strong>راپور</strong><br />
<strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> حالت په اړه: افغانستان، 2010\11\3؛<br />
85<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
•"<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزي <strong>د</strong> انصاف مرکز په جوړولو کې <strong>د</strong> ځنډ لري کولو لپاره اق<strong>د</strong>اماتو <strong>ته</strong><br />
اړتیا <strong>د</strong>ه" اگست ۲۰۰۹<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> محابسو او <strong>د</strong> اصالح او تربيت په مرکزونو کې اصالحات<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ <strong>د</strong> يوولسمې څخه را پ<strong>د</strong>ېخوا <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت <strong>د</strong><br />
محابسو او توقيف خانو عمومي رياست په وينا چې په افغانستان کې ٣٤ محبسونه او <strong>د</strong> ولسواليو په کچه ٢٠٣<br />
نظارتخانې شتون لري. هم<strong>د</strong>غه شان په ټول هيوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ماشومانو <strong>د</strong> تربيت او اصالح ٣٠ مرکزونه هم شتون<br />
لري. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل مياشتې <strong>د</strong> ١٩مې نېټې راهيسې <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت هيڅ ډول معلومات نلري چې<br />
262<br />
ملي امنيت څومره ا<strong>د</strong>ارې لري، او په <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارو کې څومره زن<strong>د</strong>انونه شتون لري.<br />
INL <strong>راپور</strong> ورکوي چې افغان حکومت <strong>د</strong> محبسونو <strong>د</strong> ښه والي لپاره اق<strong>د</strong>امات کړي <strong>د</strong>ي، خو بيا هم په زن<strong>د</strong>انونو<br />
کې حالت خراب <strong>د</strong>ى. 263 <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا ډيرى نظارتخانې چې <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> کنترول<br />
الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي ډيرې زړې، ډيرې <strong>د</strong> ګڼې گوڼې څخه ډکې، او <strong>د</strong> روغتيايي پلوه ډيرې کمزورې <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>غه زن<strong>د</strong>انونه نړيوال<br />
264<br />
معيارونه نشي پوره کوالى. ځينې معمولې ستونځې يې په الن<strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong>ي:<br />
•ناکافي خواړه او اوبه<br />
•روغتيايي خراب حالت<br />
•ناکافي کمپلې<br />
•انتاني يا مکروبي ناروغۍ<br />
په زن<strong>د</strong>انونو کې <strong>د</strong> حاالتو <strong>د</strong> ښه کې<strong>د</strong>لو لپاره نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په مشرۍ <strong>د</strong> محابسو <strong>د</strong> سيستم <strong>د</strong> مالتړ<br />
پروګرام )CSSP( له الرې <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو واليتي کارکوونکو لپاره روزنيز پروګرامونه په الره اچولي <strong>د</strong>ي. 265 په<br />
266<br />
<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې يوناما ولي<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong>غه پروګرام <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> حاالتو په ښه والي کې مرس<strong>ته</strong> کړې <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ یو بري<strong>د</strong>من په هلمن<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> يوه زن<strong>د</strong>انې <strong>د</strong> گوتو نښې اخلي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نورو نړيوالو سرتېري <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو پرسونل <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بايومتريک لکه <strong>د</strong> ګوتو <strong>د</strong> نښانو په شمول ټريننګ ورکوي. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک انځور،<br />
کريستين جونس(<br />
86 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
انځور ۳.۳۲<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> مارچ <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې، ع<strong>د</strong>ليې وزارت او <strong>د</strong> محابسو رياست په <strong>د</strong>ې هڅه<br />
کې <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو حاالت ښه او <strong>د</strong> نړيوالو معيارونو سره برابر کړل شي. <strong>د</strong> ٢٠٠٦ او ٢٠٠٩ کلونو ترمينځ<br />
<strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انيانو شمېر له ٩٦٠٤ څخه ١٤٨٥٧ پورې لوړ شوى <strong>د</strong>ى. 267 انځور ٣.٣٢ ښيې چې <strong>د</strong> هغه زن<strong>د</strong>انيانوپه شمېر<br />
کې چې خپلو قضايي جلسو <strong>ته</strong> منتظر <strong>د</strong>ي په ډېره لږه ان<strong>د</strong>ازه خو <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره ډول کمښت راغلى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت گڼ شمېر ستونځې يا<strong>د</strong>ې کړې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> محبسونو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انيو په ښه والي کې ورسره مخامخ<br />
<strong>د</strong>ى. چوکاټ ٣.٦ <strong>د</strong>غه ټولې ستونځې په ګو<strong>ته</strong> کړي چې افغان حکومت ورسره <strong>د</strong> محابسو <strong>د</strong> سيستم په برخه کې مخامخ<br />
<strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنورۍ په مياشت کې <strong>د</strong> افغانستان مختلفو ا<strong>د</strong>ارو چې په جزايي ع<strong>د</strong>لي برخه کې <strong>د</strong>خيل <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong> هغه<br />
زن<strong>د</strong>انيانو په اړون<strong>د</strong> چې <strong>د</strong> بګرام )پروان( په محبس کې بن<strong>د</strong>يان <strong>د</strong>ي يوه تفاهمنامه السليک کړه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه تفاهمنامې پر<br />
اساس به <strong>د</strong> پروان <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>ان بشپړ کنټرول په ٢٠١٢ <strong>کال</strong> کې افغان حکومت <strong>ته</strong> سپارل کېږي. په <strong>د</strong>غه وخت کې به<br />
268<br />
افغان حکومت <strong>د</strong> ملي امنيت <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انيانو، <strong>د</strong> تحقيقاتو، ع<strong>د</strong>لي تعقيب او قضايي جلسو په برخه کې فعاله ونډه لري.<br />
<strong>د</strong> قي<strong>د</strong>يانو حالت، 2006-2009<br />
2006<br />
56%<br />
44%<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي په خپل <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې په <strong>د</strong>ې خبره ټينګار کړى چې باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انيانو سره انساني<br />
269<br />
چلن<strong>د</strong> وشي او په عا<strong>د</strong>النه ډول يې محکمې ترسره کړاى شي.<br />
100<br />
<strong>د</strong> بن<strong>د</strong>يانو او توقيف شويو کسانو سره چلن<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا، هر څو که <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تنفيذ <strong>د</strong> سيستم په ټولو برخو کې <strong>د</strong> شکنجې<br />
په اړه <strong>راپور</strong>ونه ش<strong>ته</strong> خو ډېرى په <strong>د</strong>غه برخه کې <strong>د</strong> پوليسو نوم اخيستل کېږي. 270 <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انيانو سره <strong>د</strong> چلن<strong>د</strong> په هکله<br />
<strong>د</strong> ښځو چارو وزارت خپل تشويش څرګن<strong>د</strong> کړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې، <strong>د</strong> ښځو چارو<br />
وزارت وايي چې پوليس ډيرى وخت <strong>د</strong> ښځو زن<strong>د</strong>انيانو او توقيفيانو سره په زبر زنا الس پورې کوي. 271 هم<strong>د</strong>اراز<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بشري حقونو خپلواک کميسيون )AIHRC( <strong>د</strong> ماشوم زن<strong>د</strong>انيانو سره <strong>د</strong> ناوړه چلن<strong>د</strong> په اړون<strong>د</strong> <strong>راپور</strong><br />
ورکړى او وايي چې <strong>د</strong>غه ماشومان <strong>د</strong> فزيکي ځورونې سره مخ <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> سره صليب نړيواله کمېټه هم <strong>د</strong> ماشومانو<br />
سره <strong>د</strong> ناوړه چلن<strong>د</strong> خبره تايي<strong>د</strong>وي او <strong>د</strong>ا هم زياتوي چې په ټول ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> ماشومو زن<strong>د</strong>انيانو سره ب<strong>د</strong> سلوک<br />
272<br />
شوى او <strong>د</strong> ډول ډول <strong>ته</strong><strong>د</strong>ي<strong>د</strong>اتو سره مخامخ شوي<strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> سیسټم <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> مالتړ پروګرام موخه <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> مصوونيت، تنظيم او په عصري<br />
سيستم کې <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> سمبالولو په برخه کې چې په ع<strong>د</strong>لي سيستم کې <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>يانو <strong>د</strong> بيا اصالح او هستوګنې جوګه<br />
<strong>د</strong> محکمې په انتظار<br />
2007<br />
2008<br />
2009<br />
56%<br />
63%<br />
44%<br />
71%<br />
37%<br />
29%<br />
0 20 40 60 80<br />
محکمه شوي او محکوم شوي<br />
سرچينې: <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، <strong>د</strong> 2009 <strong>کال</strong> <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> حالت<br />
په اړه: افغانستان، 2010\11\3؛ <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، <strong>د</strong> 2008 <strong>کال</strong> <strong>راپور</strong><br />
<strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> حالت په اړه: افغانستان، 2009\25\2؛ <strong>د</strong> بهرنيو چارو<br />
وزارت، <strong>د</strong> 2007 <strong>کال</strong> <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> حالت په اړه: افغانستان،<br />
2008\11\3؛ <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، <strong>د</strong> 2006 <strong>کال</strong> <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> بشري<br />
حقوقو <strong>د</strong> حالت په اړه: افغانستان، 3\6\2007.<br />
چوکاټ ۳.۶<br />
<strong>د</strong> افغان زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> اصالحاتو په وړان<strong>د</strong>ې پرتې ستونځې<br />
<strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> افغانستان اسالمي<br />
جمهوري <strong>د</strong>ولت<br />
متح<strong>د</strong>ه ایاالت<br />
ستونځې<br />
بو<strong>د</strong>يجوي کمښت<br />
په ډيرى زن<strong>د</strong>انونو کې <strong>د</strong> ش<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ې گڼې گوڼې شتون<br />
<strong>د</strong> ظرفيتونو نه موجو<strong>د</strong>يت<br />
په ډيرى زن<strong>د</strong>انونو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې و<strong>د</strong>انيو نه شتون چې جنايي او امنيتي بن<strong>د</strong>يان جال واوسېږي<br />
<strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو<strong>د</strong> سيستم <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> پروګرام ستونځمنتيا ترڅو نورو واليتونو <strong>ته</strong> وغځول شي<br />
امنیت<br />
سرچینې: <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب، ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
87<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> کولتورې نظره هغه ماشومان<br />
چې عمر يې <strong>د</strong> ٦ کلونو څخه کم وي <strong>د</strong> مين<strong>د</strong>و سره په<br />
زن<strong>د</strong>انونو کې اوسې<strong>د</strong>ل. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong><br />
ورکوي چې <strong>د</strong>غه حالت په وروستيو کلونو کې نه <strong>د</strong>ى<br />
لي<strong>د</strong>ل شوى. اوس مهال <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ي شويو مين<strong>د</strong>و ماشومان<br />
<strong>د</strong> ماشومانو په مرکز کې چې په کابل کې واقع <strong>د</strong>ى<br />
ساتل کېږي، چې <strong>د</strong> يوې نا<strong>د</strong>ولتي موسسې چې ښځې<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښځو لپاره، په نامه يا<strong>د</strong>ېږي لخوا ا<strong>د</strong>اره<br />
کېږي.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشرِ حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ کلنی<br />
<strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۱۸\۲۰۱۰.<br />
کې<strong>د</strong>و وړ شي مرس<strong>ته</strong> کول <strong>د</strong>ي. INL 273 <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong> CSSP ډېرى پروګرامونه اوسمهال په متفرقه<br />
بڼه ترسره کيږي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروګرام په ترڅ کې تراوسه په څلورو ښځينه زن<strong>د</strong>انونو کې روزنيزې ز<strong>د</strong>ه کړې ترسره<br />
شوي، په <strong>د</strong>وو واليتي زن<strong>د</strong>انونو کې صنعتي فعاليتونو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړل شوې او هم<strong>د</strong>غه راز په <strong>د</strong>وو واليتي زن<strong>د</strong>انونو<br />
کې تعليمي او <strong>د</strong> بيا جوړونې کارونه ترسره شوي <strong>د</strong>ي. په يو بل زن<strong>د</strong>ان کې هم <strong>د</strong> صنعتي فعاليتونو لپاره <strong>د</strong> يوې<br />
و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> ترميم پالن په الره اچول شوى <strong>د</strong>ى. INL <strong>راپور</strong> ورکوي چې په راتلونکې کې به CSSP خپلې هڅې<br />
او هان<strong>د</strong> پر صنعتي، مسلکي او تعليمي برخو بان<strong>د</strong>ې متمرکزې کړي. او هم<strong>د</strong>غه راز به <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو ځانګړو اړتياوو<br />
274<br />
<strong>ته</strong> مثبت ځواب ويل کيږي.<br />
سربيره پر ٣٣ کسانو چې په <strong>د</strong>غه برخه کې <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> په ټولو واليتونو کې کار کوي، CSSP په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې<br />
مياشتنې <strong>راپور</strong> کې ١٥ کارکوونکي غړي نور هم زيات کړل ترڅو <strong>د</strong> بنسټ پالنې څخه <strong>د</strong> راگرځولو، په ټولنه کې <strong>د</strong><br />
بيا ا<strong>د</strong>غام او <strong>د</strong> اصالح په برخو کې کار وکړي او ډېر تمرکز به يې پر هغه زن<strong>د</strong>انيانو وي چې <strong>د</strong> جګړې پورې اړون<strong>د</strong><br />
مسايلو کې نيول شوي وي. <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> مالتړ پروګرام په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> ماشومانو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ارالتا<strong>د</strong>يب<br />
لپاره هم مشاورين ګمارلي <strong>د</strong>ي. INL <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong>غه مشاورين <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره وګومارل شول چې CSSP<br />
غواړي خپل مالتړ <strong>د</strong> ماشومانو <strong>د</strong> اصالح او تربيت <strong>د</strong> مراکزو رياست څخه چې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت په چوکاټ کې <strong>د</strong><br />
275<br />
<strong>د</strong>غه مرکزونو څخه نظارت کوي، زيات کړي.<br />
<strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> مالتړ پروګرام په محابسو کې <strong>د</strong> ثبت او راجستر کمپيوټري پروګرام په پلي کولو کې مرس<strong>ته</strong><br />
کوي. <strong>د</strong>غه سيستم به <strong>د</strong> محابسو <strong>د</strong> رياست سره مرس<strong>ته</strong> وکړي ترڅو <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>يانو په هکله معلومات ولري، چې په <strong>د</strong>ې<br />
کې به <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> جرم ډول هم شامل وي. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل <strong>د</strong> ١٩مې نيټې راهيسې ٦٣٨٨ قضيې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه سيستم<br />
276<br />
له الرې ارزول شوې <strong>د</strong>ي.<br />
هم<strong>د</strong>اشان په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انانو <strong>د</strong> مالتړ پروګرام CSSP <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو سره <strong>د</strong> بايومتريک<br />
نوښت په برخه کې هم مرس<strong>ته</strong> کوي چې <strong>د</strong>غه پروګرام <strong>د</strong> INL او متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> تحقیقاتو <strong>د</strong> مرکزي ا<strong>د</strong>ارې لخوا پر<br />
مخ بيول کيږي. <strong>د</strong>غه نوښت <strong>د</strong> پلچرخي، هرات او سرپوزې په زن<strong>د</strong>ان کې په کن<strong>د</strong>هار کې پيل شوى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> ٢٠١٠<br />
<strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل <strong>د</strong> مياشتې <strong>د</strong> ١٩ نيټې راهيسې ٦٧٠٠ بن<strong>د</strong>يان او ٩٩ کارمن<strong>د</strong>ان په بايومتريک سيستم کې ثبت شوي<strong>د</strong>ي.<br />
CSSP <strong>د</strong> محابسو <strong>د</strong> رياست سره په لوژستيکي برخه او <strong>د</strong> تحقیقاتو مرکزي ا<strong>د</strong>اره ورسره <strong>د</strong> روزنيزو پروګرامونو<br />
277<br />
او <strong>د</strong> روزنې په تخنيکي برخه کې مرس<strong>ته</strong> کوي.<br />
<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
278<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي په وينا ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په افغانستان کې <strong>د</strong> لوېو ننګونو <strong>د</strong> جملې څخه يو شمېرل کيږي.<br />
USAID <strong>راپور</strong> ورکړى چې په افغانستان کې فسا<strong>د</strong> په <strong>د</strong>وه برخو ويشل کيږي: ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ټيټ رتبه چارواکو<br />
په کچه، او <strong>د</strong> لوړ رتبه چارواکو <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> سياسي متح<strong>د</strong>ينو او کورنيو په کچه. 279 <strong>د</strong> ټيټې کچې فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>و<br />
خ<strong>د</strong>ماتو له کبله رامينځ<strong>ته</strong> کيږي. <strong>د</strong> USAID په وينا کمه ان<strong>د</strong>ازه معاشونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سبب کېږي چې <strong>د</strong> ټيټې کچې حکومتي<br />
280<br />
مامورين <strong>د</strong> غيرقانوني عاي<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راوړلو لپاره هڅه وکړي.<br />
USAID <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong> لوړې کچې ا<strong>د</strong>ارې فاس<strong>د</strong> په ځانګړي په توګه <strong>د</strong> ساختماني او امنیتي صنعتونو<br />
کې ش<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ي. په <strong>د</strong>واړو صنعتونو کې، <strong>د</strong> پانګونې جوړښت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو مالتړ کوي چې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> شمیر ا<strong>د</strong>ارې کار<br />
کوي. <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورکول ډیر وخت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> لوړ پورې چارواکیو یا ملي شورا لخوا کنټرول کیږي،<br />
281<br />
چې هغه هم کی<strong>د</strong>ای شي ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong> <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه و رکړي.<br />
لکه څنګه چې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> جنورۍ <strong>د</strong> مياشتې په <strong>راپور</strong> کې راغلي وو، چې <strong>د</strong> نړيوال شفافيت ا<strong>د</strong>ارې په ٢٠٠٩ <strong>کال</strong><br />
کې افغانستان <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> له نظره <strong>د</strong>ويم ب<strong>د</strong>ترين هيوا<strong>د</strong> شمېرلى و. )په <strong>د</strong>غه شمېرنه کې له ١٨٠ هيوا<strong>د</strong>ونو څخه افغانستان<br />
88 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
۱۷۹ وه( 282 او په ٢٠٠٨ <strong>کال</strong> کې افغانستان <strong>د</strong> ١٨٠ ملکونو څخه ١٧٦ موقف ترالسه کړى و. 283 <strong>د</strong> بهرنيو چارو<br />
<strong>د</strong> وزارت په وينا <strong>د</strong> نړيوال شفافيت ا<strong>د</strong>اره په يواځې توګه نشي کوالى چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> کچې <strong>د</strong> تعيين لپاره معيار وګرځي.<br />
هغه معلومات چې <strong>د</strong> ايشيا فونډيشن په واسطه <strong>د</strong> هغه افغانانو شميره چې په خپل ورځني ژون<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره الس<br />
284<br />
او ګريوان <strong>د</strong>ي په ٢٠٠٦ او ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> کې ډيره ان<strong>د</strong>ازه ثاب<strong>ته</strong> پاتې شوې <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> تفتيش او څيړنې هغه <strong>راپور</strong> چې <strong>د</strong> ځانګړي مفتش <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر لخوا <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل په ٩ نيټه خپور شو<br />
په هغې کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کنټرول او تفتيش <strong>د</strong> رياست ځواک ارزول شوى و. <strong>د</strong>غه رياست <strong>د</strong> حکومتي ارگانونو <strong>د</strong><br />
مالي موضوعاتو <strong>د</strong> تفتيش <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه په غاړه لري. <strong>د</strong> ځانګړي پلټونکی <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو له مخې <strong>د</strong>غه رياست <strong>د</strong> خپل قانون<br />
يا بنسټ ليک په پام کې نيولو سره <strong>د</strong>ومره صالحيت او خپلواکي نلري چې <strong>د</strong> افغانستان په کچه <strong>د</strong> يوې اغيزمنې<br />
عالي تفتيشتي ا<strong>د</strong>ارې موقف غوره کړي. 285 <strong>د</strong> ځانګړي پلټونکی <strong>د</strong> سپارښتنو او <strong>د</strong> تفتيشي مون<strong>د</strong>نو لپاره <strong>د</strong>ويمه برخه<br />
وګورئ.<br />
<strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې افغان حکومت ژمنه وکړه چې په ٢٠١٠ <strong>کال</strong> کې به <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره ج<strong>د</strong>ي مبارزه کوي. او<br />
286<br />
په <strong>د</strong>غه برخه کې به خپلې هڅې الپسې ګړن<strong>د</strong>ۍ کوي. <strong>د</strong> هڅو په ښه والي کې الن<strong>د</strong>ې موضوعاتو ځاى <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>:<br />
•<strong>د</strong> يوه فرمان صا<strong>د</strong>رول چې <strong>د</strong> هغې په ترڅ کې به <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> عالي ا<strong>د</strong>ارې <strong>ته</strong> <strong>د</strong>ا واک ورکول کېږي چې <strong>د</strong><br />
په فسا<strong>د</strong> ککړو چارواکو څخه پوښتنې ګرويږنې وکړي او په اړون<strong>د</strong> يې قانوني اجراات وکړي.<br />
•<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> لپاره په قانوني چوکاټ کې <strong>د</strong> ځينو مراجعو جوړول لکه <strong>د</strong> لويو جرايمو عملياتي ځواک هم<strong>د</strong>غه<br />
راز <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پرض<strong>د</strong> خاص <strong>د</strong>يوان جوړول ترڅو په اوږ<strong>د</strong>ه مهال کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارو استقالليت تضمين شي.<br />
•<strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> لوړ رتبه چارواکو <strong>د</strong> گومارلو په برخه کې اغيزمنتيا تقويه کول او <strong>د</strong> ارزيابې <strong>د</strong>وره رامينځ<br />
<strong>ته</strong> کول، هم<strong>د</strong>غه شان <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>متونو په قانون کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لونونو راوستل.<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې قانوني اجنډا تصويب او خپلول چې <strong>د</strong> افغانستان قوانين <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong><br />
کنوانسيون سره په يوه کرښه راولي. <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزي <strong>د</strong> جزايي <strong>د</strong>يوان په شمول، چې تمه کيږي<br />
خپل احکام به <strong>د</strong> پانګې <strong>د</strong> ثبتولو او اعالن په اړون<strong>د</strong> زيات کړي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په مارچ کې ښاغلي کرزي يو فرمان صا<strong>د</strong>ر کړ چې په هغې کې يې سياسي م<strong>د</strong>اخله او <strong>د</strong> قضا تذليل<br />
287<br />
جرم وگاڼه. <strong>د</strong>غه فرمان <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong>عالي ا<strong>د</strong>ارې واکونه لکه څنګه چې يې ژمنه کړې وه هم زيات کړل.<br />
هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې افغان <strong>د</strong>ولت موافقه وکړه چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> په برخه کې افغان او بهرني متخصصين<br />
راوغواړي ترڅو <strong>د</strong> څارنې او ارزونې په ځانګړي ماموريت کې برخه واخلي. <strong>د</strong>غه ماموريت به په لومړي ځل <strong>د</strong><br />
٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل په مياشت کې خپله څارونکې لي<strong>د</strong>نه پيل کړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ماموريت موخه به <strong>د</strong> ېو ښکاره او ه<strong>د</strong>فمن<strong>د</strong><br />
پرمختګ لپاره معيارونه وټاکي او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ولسمشر، ملي شورا، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خلکو او هم<strong>د</strong>غه راز نړيوالې<br />
288<br />
ټولنې لپاره به <strong>د</strong> کورنيو او بهرنيو فعاليتونو په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong>وره يې <strong>راپور</strong> جوړوي.<br />
<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې څخه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مالتړ<br />
<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې ستراتيژي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> هڅې<br />
او هان<strong>د</strong> پر مالتړ يو ځاى <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې سره په همغږي ډول تمرکز لري. په کابل کې <strong>د</strong> امريکې <strong>د</strong> سفار ت په<br />
وينا ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> تروريزم پرض<strong>د</strong> مبارزه کمزورې کوي، امنيتي حالت، پرمختګ، او <strong>د</strong> قانون<br />
<strong>د</strong> واکمنۍ موخو <strong>ته</strong> ضرر رسوي، <strong>د</strong> افغان حکومت مشروعيت <strong>د</strong> گواښ الن<strong>د</strong>ې راولي او په افغانستان کې مخ<strong>د</strong>ره<br />
توکو <strong>د</strong> تجارت څخه مالتړکوي. 289 چوکاټ ٣.٧ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه وړان<strong>د</strong>يز شوې ستراتيژۍ ٤ بنسټونه په ګو<strong>ته</strong> کوي، او <strong>د</strong>غه<br />
290<br />
ستراتيژي <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> بين المللي پاليسيو سره په مطابقت کې واقع <strong>د</strong>ه.<br />
"ولسمشر کرزي په خپله<br />
پرانيستونکې وينا کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کچې<br />
<strong>د</strong> راټيټولو په هکله ډيرې مهمې<br />
څرګن<strong>د</strong>ونې وکړې، او ویې ويل چې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> مامورينو او ارګانونو،<br />
<strong>د</strong> شفافيت، مشروعيت او حساب<br />
ورکوونې له الرې به <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> کچه<br />
راټيټه کړي. <strong>د</strong> هغه خبرې اوس باي<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> وينا سره سمون ولري."<br />
__ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز<br />
ثبات ستراتيژي<br />
سرچینه: <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي"<br />
،٢٠١٠\١\٢١ مخ .۷<br />
<strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> هغه ژمنو په ځواب کې چې <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن<br />
په کنفرانس کې يې ترسره کړي، نړيوالې ټولنې هم<br />
ژمنه وکړه چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> مبارزې مالتړ به کوي<br />
او الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وه موضوعات يې هم پکې يا<strong>د</strong> کړل:<br />
• <strong>د</strong> افغان حکومت لخوا وړان<strong>د</strong>يز شوې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پرض<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې سره، <strong>د</strong> پروسیجرونو <strong>د</strong> کتنې او<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> بیلګو تحقیق چې غیر افغانان پکې<br />
ککړ وي، کارکول.<br />
• <strong>د</strong> افغان حکومت سره کار کول ترڅو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو<br />
پړاوونه ښه والې <strong>د</strong> نړيوالو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو سره په<br />
کرښه شي.<br />
سرچینه: په افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بيانيه،" ١\٢٨\٢٠١٠.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پخوانۍ مرستې په <strong>د</strong>غه برخه کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> گڼ شمېر ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> رامينځ<strong>ته</strong> کې<strong>د</strong>لو سبب شوې<br />
89<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
چوکاټ ۳.۷<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو لخوا <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> ستراتيژۍ وړان<strong>د</strong>يز شوي بنسټونه<br />
بنسټ<br />
لومړى<br />
<strong>د</strong>ویم<br />
<strong>د</strong>ریم<br />
څلورم<br />
<strong>د</strong> بنسټ اه<strong>د</strong>اف<br />
افغان <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> شفافيت او حساب ورکولو په مور<strong>د</strong> کې مرس<strong>ته</strong> ترڅو<br />
<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> کچه راټيټه شي.<br />
افغان <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> مالي برخې په نظارت کې مرس<strong>ته</strong>.<br />
افغان حکومت سره مرس<strong>ته</strong> ترڅو قضايي وړتياوي لوړې شي او <strong>د</strong> تحقيق، تعقيب او مجازاتو په پروسه کې ښه<br />
والې راشي او په فسا<strong>د</strong> ککړ چارواکي ليرې کړاى شي.<br />
افغان <strong>د</strong>ولت او م<strong>د</strong>ني ټولنو سره <strong>د</strong> خلکو په پوهاوي کې مرس<strong>ته</strong> ترڅو <strong>د</strong> خپل <strong>د</strong>ولت په شفافيت او حساب ورکوونه<br />
کې برخه واخلي.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفارت، <strong>د</strong> امريکې <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې ستراتيژي ٢٠٠٩، مخونه. 10–11.<br />
<strong>د</strong> USAID په وينا، په ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کې ککړ <strong>د</strong>ولتي<br />
چارواکي په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> په<br />
برخه کې مهم رول لوبوي.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۸\۲۰۱۰.<br />
<strong>د</strong>ي. لکه <strong>د</strong> لويو جرايمو عملياتي ځواک، <strong>د</strong> لويې څارنوالۍ <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> څانګه او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> محاکماتي<br />
<strong>د</strong>يوان. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت هم<strong>د</strong>غه راز هڅه وکړه چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> عالي ا<strong>د</strong>ارې چې ٢٠٠٨ کې رامينځ<strong>ته</strong><br />
شوې <strong>د</strong>ه مالتړ وکړي. 291 <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong> امريکا حکومت په نظر کې لري چې <strong>د</strong><br />
ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> څانګې، <strong>د</strong> لويو جرايمو <strong>د</strong> عملياتو ځواک، <strong>د</strong> جزايي ع<strong>د</strong>لي عملياتي ځواک او <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong>عالي<br />
292<br />
ا<strong>د</strong>ارې سره <strong>د</strong> نورو ترڅنګ مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong> پرض<strong>د</strong> مبارزې څانګه<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> څانګه <strong>د</strong> لويې څارنوالۍ په چوکاټ کې رامينځ<strong>ته</strong> شوې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نوې ستراتيژۍ له<br />
مخې، هغه موخې چې په <strong>د</strong>ې څانګه پورې اړون<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي په الن<strong>د</strong>ې ډول ورڅخه يا<strong>د</strong>ونه کېږي. <strong>د</strong> لويې څارنوالۍ <strong>د</strong><br />
تفتيشي او نظارتي وړتياوو تقويه کول. 293 <strong>د</strong>غه څانګې <strong>ته</strong> ډيرې مرستې <strong>د</strong> INL لخوا ورکول کېږي. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong><br />
<strong>د</strong> اپريل له شپږمې څخه INL له <strong>د</strong>غه څانګې سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه قضيو په ع<strong>د</strong>لي تعقيب کې مرس<strong>ته</strong> کړې <strong>د</strong>ه، چې <strong>د</strong>غه <strong>د</strong>واړه<br />
مرستې <strong>د</strong> مجرمينو <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>اني کې<strong>د</strong>و سبب شوي. هم<strong>د</strong>غه راز INL <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه څانګې سره <strong>د</strong> ٣٠ نورو صورت <strong>د</strong>عواګانو<br />
په څېړنه کې هم مرس<strong>ته</strong> کوي. INL په نظر کې لري چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه څانګې سره <strong>د</strong> معاشاتو، تخنيکي او ا<strong>د</strong>ارې برخو<br />
294<br />
کې مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
<strong>د</strong> لويو جرايمو عملياتي ځواک<br />
<strong>د</strong> لويو جرايمو عملياتي ځواک چې <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت په چوکاټ کې فعاليت کوي، <strong>د</strong> هم<strong>د</strong>غه وزارت، <strong>د</strong> ملي<br />
امنيت، او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>يوان <strong>د</strong> ځانګړو تحقيق کوونکو څخه جوړ <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong>غه عملياتي ځواک <strong>د</strong> ٢٠١٠<br />
<strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنورۍ راهيسې په کار پيل کړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت په وينا هر څو که <strong>د</strong>غه عملياتي ځواک ال<br />
تراوسه کومه قضيه يا محکوميت نه <strong>د</strong>ى ثبت کړى خو په گڼ شمېر تحقيقاتي پروسو کې يې برخه اخيستلې او<br />
295<br />
تراوسه يې يو شمېر مهمې گرفتارۍ هم ترسره کړې <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت <strong>د</strong> لويو جرايمو عملياتي ځواک هم <strong>د</strong> INL <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې او <strong>د</strong>فاع وزارتونو له الرې حمايه<br />
کوي. INL تخنيکي، مالي او مشورتي مالتړ ترسره کوي، او له نږ<strong>د</strong>ې څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong> تحقیقاتو مرکزي ا<strong>د</strong>اره، ع<strong>د</strong>ليې<br />
296<br />
وزارت، او <strong>د</strong>فاع وزارت سره يوځاى کار کوي ترڅو نورې اړتياوې په نښه کړي.<br />
<strong>د</strong> جنايي انصاف ه<strong>د</strong>ف ځواک<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت په وينا <strong>د</strong>ې ځواک <strong>ته</strong> هم INL مرستې ورکوي. <strong>د</strong>غه ځواک <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو<br />
90 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
په اړون<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ې تمرکز لري. <strong>د</strong>غه ځواک <strong>د</strong> نيول شويو خلکو لپاره <strong>د</strong> عا<strong>د</strong>النه محاکمې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ايرې<strong>د</strong>و لپاره هم<br />
کار کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ځواک لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مالتړ ډېرى مالي <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong>غه مالي مرستې <strong>د</strong> لوړ رتبه څارنواالنو او <strong>د</strong><br />
297<br />
قانون <strong>د</strong> تنفيذ تجربه لرونکو کاروکوونکو لپاره <strong>د</strong> روزنيزو پروګرامونو په برابرولو کې لګول کېږي.<br />
<strong>د</strong> نظارت لوی <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>اره په ٢٠٠٨ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> ولسمشر کرزي لخوا جوړه شوه ترڅو <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> کورنيو هڅو څخه نظارت<br />
او همغږي يې کړي. 298 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا <strong>د</strong> ستراتيژۍ پر بنسټ <strong>د</strong> نظارت عالي ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مخنيوي،<br />
299<br />
<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې پالن او پلي کونکو هڅو او تحقيقاتي او ع<strong>د</strong>لي تعقيبي فعاليتونو څخه نظارت کوي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په مياشت کې سيګار يو تفتيشي <strong>راپور</strong> خپور کړ چې په هغې کې <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> عالي<br />
ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> بنسټيزې پرمختيا، وړتياو او ظرفيتونو او هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارې لپاره <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
<strong>د</strong> مرستو اروزنه شوې وه. 300 <strong>د</strong> ال زياتو معلوماتو لپاره کوالى شئ <strong>د</strong> سيګار ويبپاڼه په <strong>د</strong>ې پ<strong>ته</strong> ومومئ او <strong>د</strong> جنوري<br />
<strong>د</strong> مياشتې <strong>راپور</strong> ترالسه کړئ . www.sigar.mil<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې USAID <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> عالي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> مالتړ لپاره په راتلونکو<br />
<strong>د</strong>رې کلونو کې <strong>د</strong> ٣٠ ميليونه ډالرو په ان<strong>د</strong>ازه بو<strong>د</strong>يجه نهايي کړې <strong>د</strong>ه. او غواړې چې <strong>د</strong>غه پروګرام به <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong><br />
په نيمايي کې پيل کړي. <strong>د</strong>غه پروګرام به <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> عالي ا<strong>د</strong>ارې سره <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې کارونو په بشپړولو کې مرس<strong>ته</strong><br />
301<br />
وکړي:<br />
•<strong>د</strong> بنسټيزو او پرمختيايي پالنونو رامينځ<strong>ته</strong> کول او پلي کول<br />
•په هغو ساحو کې چې <strong>د</strong> لومړيتوب څخه برخمنې <strong>د</strong>ي، کار کول، لکه <strong>د</strong> پانګې <strong>د</strong> ثبت او تص<strong>د</strong>يق <strong>د</strong> شکايتونو<br />
<strong>د</strong> اورې<strong>د</strong>و برخه او <strong>د</strong>قضاياو <strong>د</strong> تعقيب څانګه<br />
•په سيمييزه کچه حضور مون<strong>د</strong>ل<br />
•<strong>د</strong> عامه پوهاوې کمپاين جوړول<br />
•<strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> عالي ا<strong>د</strong>ارې لپاره <strong>د</strong> فزيکي ځاى په برابرولو کې مرس<strong>ته</strong><br />
بشری حقوق<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په ١١مه نېټه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> بشري حقونو په اړون<strong>د</strong> خپل کلني<br />
<strong>راپور</strong> خپور کړ، په <strong>د</strong>غه <strong>راپور</strong> کې څرګن<strong>د</strong>ونه شوې وه چې په افغانستان کې <strong>د</strong> بشري حقونو حالت ال اوس هم <strong>د</strong><br />
ان<strong>د</strong>يښنې وړ <strong>د</strong>ى. 302 <strong>د</strong>غه <strong>راپور</strong> په افغانستان کې <strong>د</strong> بشري حقونو <strong>د</strong> سرغړاوي يو زيات شمېر بيلګې په ګو<strong>ته</strong> کړې.<br />
په <strong>د</strong>غه سرغړونو کې <strong>د</strong> محکمې پر<strong>ته</strong> وژنې، شکنجې، <strong>د</strong> محبسونو ناوړه حاالتو، <strong>د</strong> مجازاتو څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي چارواکو<br />
معافيت، له محکمې څخه <strong>د</strong> مخه اوږ<strong>د</strong>مهاله توقيف، <strong>د</strong>بيان <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ په مقابل کې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>يتونو، <strong>د</strong>مذهبي ازا<strong>د</strong>ۍ په<br />
مقابل کې مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>يتونه، <strong>د</strong> ښځو په وړان<strong>د</strong>ې ټولنيز تبعيض او تاوتريخوالى، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ين <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون په مقابل کې مح<strong>د</strong>ويتونه، په<br />
لږکيو بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تېري، پر ماشومانو <strong>د</strong> جنسي تيريو، <strong>د</strong> انسان قاچاق، <strong>د</strong> کارګرانو په حقونو بان<strong>د</strong>ې تېرى، <strong>د</strong> ماشومانو<br />
303<br />
کارول، <strong>د</strong> سرتېرو په توګه په وسلوالو ډلو کې <strong>د</strong> ماشومانو څخه ګټه اخيستل، شامل <strong>د</strong>ي.<br />
کډوال او په کور <strong>د</strong>ننه بې ځايه شوي خلک )IDPs(<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې، افغانستان <strong>د</strong> نړۍ په هيوا<strong>د</strong>ونو کې لومړنۍ هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى چې په تيرو ٣٠ کلونو<br />
کې يو زيات شمېر کډوال بير<strong>ته</strong> هيوا<strong>د</strong> <strong>ته</strong> راستانه شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ٢٠٠٢ <strong>کال</strong> راهيسې <strong>د</strong> ٥ ميليونو څخه زيات کډوال<br />
بير<strong>ته</strong> هيوا<strong>د</strong> <strong>ته</strong> راستانه شوي<strong>د</strong>ي. ٤.٤ ميليونه راستني<strong>د</strong>ونکو کډوالو <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> کډوالو لپاره <strong>د</strong> عالي کميشنرۍ<br />
91<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
کډوال: <strong>د</strong> کډوالو لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عالي <strong>د</strong>فتر<br />
)UNHCR( <strong>د</strong> کډوالو لپاره هغه تعريف کاروي<br />
کوم چې په ١٩٥١ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> کډوالو <strong>د</strong> کنونسيون<br />
لخوا وړان<strong>د</strong>ى شوى <strong>د</strong>ى: کډوال هغه څوک <strong>د</strong>ى<br />
چې "<strong>د</strong> خپل قوم، <strong>د</strong>ين، ملت او يا ځانګړي ټولنيز<br />
ګروپ او يا سياسي عقي<strong>د</strong>ې له امله په ويره کې<br />
وي او خپل هيوا<strong>د</strong> څخه بهر <strong>ته</strong> ځي او له <strong>د</strong>غه<br />
ويرې څخه ځان نشي خالصوالى او په نارضايتۍ<br />
سره <strong>د</strong> خپل هيوا<strong>د</strong> څخه <strong>د</strong> خپل خالصون په هيله<br />
بل ځاى <strong>ته</strong> کډه کيږي."<br />
<strong>د</strong> کور <strong>د</strong>ننه بي ځایه شوي خلک: UNHCR په<br />
کور <strong>د</strong>ننه بې ځايه شوي خلک <strong>د</strong>اسې تعريفوي: "<strong>د</strong><br />
کډوالو په خالف بې ځايه شوي خلک هغه څوک<br />
<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> خپل ځان <strong>د</strong> ژغورنې لپاره <strong>د</strong> نړيوالو<br />
سرح<strong>د</strong>ونو څخه نه وي وتالى، خو په خپل هيوا<strong>د</strong><br />
کې پاتې وي. بې ځايه شوي خلک <strong>د</strong> خپل حکومت<br />
<strong>د</strong> سيورې الن<strong>د</strong>ې په قانوني ډول اوسيږي حتې کې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> بې ځايه کي<strong>د</strong>و سبب خپله حکومت هم وي<br />
لکه <strong>د</strong> نورو اتباعو، <strong>د</strong>وى خپل حقوق لري او <strong>د</strong><br />
بشري حقونو <strong>د</strong> ژغورنې <strong>د</strong> قوانينو او نورو بشري<br />
نړيوالو قوانينو <strong>د</strong> حقه حقوقو څخه برخمن وي."<br />
سرچینې: ،UNHCR "کډوال،" انالین وکتل شو ۲۰۱۰\۲۲\۳؛ ،UNHCR "<strong>د</strong> کور<br />
<strong>د</strong>ننه بې ځایه شوي خلک،" انالین وکتل شو ۳\۲۲\۲۰۱۰.<br />
)UNHCR( لخوا مرستې ترالسه کړې <strong>د</strong>ي. 304 <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل <strong>د</strong> مياشتې <strong>د</strong> شلمې نيټې څخه <strong>د</strong> افغانستان<br />
څخه بهراوسي<strong>د</strong>ونکو کډوالو شمېره هم <strong>د</strong> السرسي وړ وه.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په ٢٤ نېټه پاکستاني حکومت <strong>د</strong> افغان کډوالو <strong>د</strong> تنظيم لپاره يوه نوې ستراتيژي جوړه<br />
کړه، <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ستراتيژۍ له مخې به په پاکستان کې مېشت کډوالو <strong>ته</strong> نوې پيژن<strong>د</strong>پاڼې ويشل کېږي چې <strong>د</strong> ٢٠١٢ <strong>کال</strong><br />
پورې به <strong>د</strong> اعتبار وړ وي. نوې ستراتيژي <strong>د</strong> افغانانو په ت<strong>د</strong>ريجې ډول <strong>د</strong> راستني<strong>د</strong>و تړون چې <strong>د</strong> پاکستان، افغانستان<br />
305<br />
او UNHCR ترمينځ السليک شوى و <strong>د</strong> نورو <strong>د</strong>رې کلونو لپاره هم وغځاوه.<br />
په سبا ورځ يعنې <strong>د</strong> مارچ په ٢٥مه <strong>د</strong> پاکستان حکومت <strong>د</strong> زړو پيژن<strong>د</strong>پاڼو چې <strong>د</strong> اعتبار مو<strong>د</strong>ه يې ډېره لږه پاتې<br />
وه هم <strong>د</strong> ١.٧ مليونه افغانانو لپاره اوږ<strong>د</strong>ه کړه <strong>د</strong> ملګرو ملتونو په وينا، پاکستان <strong>د</strong> ٢٠٠٦ <strong>کال</strong> راهيسې <strong>د</strong> کډوالو نوم<br />
306<br />
ليکنه ترسره کوي او <strong>د</strong>اسې يو هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> نړۍ تر ټولو لوى شمېر مهاجرين پکې هستوګن <strong>د</strong>ي.<br />
ملګرو ملتونو <strong>د</strong> تخمين پر بنسټ په افغانستان کې ٢٩٦٠٠٠ وګړي په کور <strong>د</strong>ننه بې ځايه شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>غه بې<br />
ځايه کې<strong>د</strong>ل ال اوس هم په ختيځو او سويلي سيمو کې <strong>د</strong> ناامنۍ او جګړو له امله <strong>د</strong>وام لري. 307 <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په مارچ<br />
308<br />
کې <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکړ چې تقريباً ٦٢٠٠٠ افغانان په ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> کې تازه بې ځايه شوي <strong>د</strong>ي.<br />
چوکاټ ٣.٨ هغه الملونه په ګو<strong>ته</strong> کوي چې <strong>د</strong> ال زياتو بې ځايه کې<strong>د</strong>نې سبب شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> جنس )جنډر( له نظره مساوات<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> ښځو ځواکمنتيا <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې يوې موضوع په ډول راپيژني چې په نه شلي<strong>د</strong>ونکي ډول له نورو<br />
موضوعاتو سره لکه، <strong>د</strong> امنيت، <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي فرصتونو <strong>د</strong> بهترۍ، <strong>د</strong> ښې حکومت<strong>د</strong>ارۍ او ټولنيزو پرمختياوو پورې<br />
تړلي <strong>د</strong>ي. 309 <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنورۍ په ٢٩مه <strong>د</strong> بهرنيو چار وزارت <strong>د</strong> افغان ښځو لپاره يو نوى عملي پالن طرح<br />
کړ. <strong>د</strong>غه نوى پالن به په <strong>د</strong>غه زمينه کې موجو<strong>د</strong>ه پالنونه تقويه او نوي به هم پيل کړي. <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> حالت <strong>د</strong> ښه کې<strong>د</strong>و<br />
310<br />
لپاره باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې موخو مالتړ وشي:<br />
•ز<strong>د</strong>ه کړې او تعليماتو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ښځو او انجونو <strong>د</strong> السرسي زياتول<br />
•<strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> امنيت او <strong>د</strong> هغه بنسټونو او ا<strong>د</strong>ارو مالتړ چې <strong>د</strong> ښځو لپاره خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کوي<br />
•<strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> مشرۍ تقويه کول او په خصوصي او عامه سکتور کې <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> رول پراختيا<br />
•ع<strong>د</strong>لي رسمي او غير رسمي ميکانيزمونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> السرسي زياتول او <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>ه قوانينو تنفيذ کوم چې <strong>د</strong><br />
ښځو لپاره مساوي حقونه تضمينوي<br />
چوکاټ ۳.۸<br />
هغه الملونه چې په <strong>د</strong>ې وروستيو کې <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> بې ځايه کې<strong>د</strong>و سبب شوي ،٢٠٠٩<br />
<strong>د</strong> بې ځايه شوي خلکو شمیر<br />
پیښه<br />
په سيمه کې <strong>د</strong> جګړو او تروريستي پېښو له امله<br />
قومي، توکميز او <strong>د</strong> ځمکو په سر <strong>د</strong> النجو له امله<br />
وچ<strong>کال</strong>ي<br />
په ننګرهار کې <strong>د</strong> زلزلې له امله )۱۷\۴\۲۰۰۹(<br />
a. <strong>د</strong> وګړو په هکله معلومات نه <strong>د</strong>ي راټول شوي.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشرِ حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ کلنی <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
٤٥٠٠٠ وګړي<br />
۹۹۰۰ وګړي<br />
۶۶۰۰ وګړي<br />
a<br />
٦٥٠ کورنۍ<br />
92 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
•روغتیایي خ<strong>د</strong>متونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ښځو او انجونو <strong>د</strong> السرسي زياتول<br />
•<strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>ه فعاليتونو تقويه او مالتړ، هم<strong>د</strong>غه راز ښځو لپاره <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ <strong>د</strong> موقع برابرول<br />
•<strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> سياسي حضور مالتړ او په <strong>د</strong>غه برخه کې <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> ونډې زياتول<br />
<strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> نړيوالې ورځې )٨ مارچ ٢٠١٠( <strong>د</strong> لمانځلو په مناسبت <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقونو خپلواک کميسيون يوه اعالميه<br />
خپره کړه چې په هغې کې <strong>د</strong> افغان ښځو <strong>د</strong> حقونو په اړون<strong>د</strong> ډېر تشويشونه ذکر شوي وو. <strong>د</strong>غه اعالميې ټولې ستونځې<br />
<strong>د</strong> بي سوا<strong>د</strong>ۍ او <strong>د</strong> بشري حقونو څخه <strong>د</strong> خلکو ناخبرۍ څخه رازيږي<strong>د</strong>لې ستونځې گڼلې. <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقونو <strong>د</strong> کميسيون <strong>د</strong><br />
<strong>راپور</strong> له مخې ٦٠% انجونې <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې څخه محرومې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>وى <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> هم ورکړى و چې په ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> کې<br />
<strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقونو <strong>د</strong>وه فعالې ښځې وژل شوي<strong>د</strong>ي او تراوسه <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه وژنو په تور هيڅوک محکمې <strong>ته</strong> نه <strong>د</strong>ې راکش کړل<br />
311<br />
شوي.<br />
<strong>د</strong> INL په وينا <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> مالتړ پروګرام په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> محابسو <strong>د</strong> رياست سره کار وکړ تر څو<br />
312<br />
<strong>د</strong> زن<strong>د</strong>اني ښځو لپاره ځانګړي مراسم په الره واچوي لکه <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> نړيوالې ورځ لمانځل.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong>يني )مذهبي( ازا<strong>د</strong>ي<br />
لکه څنګه چې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنورۍ <strong>د</strong> مياشتې په <strong>راپور</strong> کې راغلي وو، <strong>د</strong> افغانستان اساسي قانون په<br />
صراحت سره بيانوي چې په افغانستان کې رسمي <strong>د</strong>ين اسالم <strong>د</strong>ى او <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>يانو پيروان کوالى شي خپل <strong>د</strong>يني<br />
مراسم <strong>د</strong> قانوني الرښوونو په رڼا کې په سوله او عامه عفت سره ترسره کړي. خو سره له <strong>د</strong>ې اساسي قانون<br />
حکم کوي چې هيڅ قانون چي <strong>د</strong> اسالمي قوانينو اوعقاي<strong>د</strong>و سره په تضا<strong>د</strong> کې واقع وي په افغانستان کې پلي کې<strong>د</strong>اى<br />
او جوړې<strong>د</strong>اى نه شي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا هغه قانوني حق چې غير مسلمو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> <strong>د</strong>يني چارو <strong>د</strong><br />
313<br />
ترسره کولو لپاره ورکړل شوى <strong>د</strong>ى په عمل کې يې رعايت نه کېږي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي مکتوبونو نصاب <strong>د</strong> اسالمي عقاي<strong>د</strong>و <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکى <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون <strong>د</strong> ٤٥ ما<strong>د</strong>ې پر بنسټ.<br />
غير مسلم اتباع مکلف نه <strong>د</strong>ي چې په اسالمي <strong>د</strong>رسونو کې برخه واخلي، او <strong>د</strong> پلرني ا<strong>د</strong>يانو تعليم <strong>د</strong> قانون له پلوه<br />
ضروري نه <strong>د</strong>ى. لکه څنګه چې غيرمسلمانې کورنۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره ځورونې سره مخامخ <strong>د</strong>ي نو <strong>د</strong>وى په ډير احتياط<br />
سره <strong>د</strong> خپلو عقاي<strong>د</strong>و په هکله خبرې کوي. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په مياشت کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو<br />
وزارت <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> پوهنې وزارت په <strong>د</strong>ریو والیاتو کې <strong>د</strong> هن<strong>د</strong>و او سيک ماشومانو لپاره ځانګړي ښوونځي<br />
314<br />
پرانيستل: غزني، هلمن<strong>د</strong>، او ننګرهار.<br />
افغان ښځې چې په پنجشیر کې <strong>د</strong> کرنیز کاروبار <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ي <strong>د</strong><br />
ټیم لخوا <strong>د</strong> زعفرانو حاصالتو بس<strong>ته</strong> بن<strong>د</strong>ي ز<strong>د</strong>ه کوي. <strong>د</strong> ټيم<br />
لخوا ور<strong>ته</strong> ټريننګ ورکول کېږي ترڅو ښځي پياوړې او په<br />
خپلو پښو و<strong>د</strong>ريږي. ( <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ انځور،<br />
ليزا اشلي(<br />
<strong>د</strong> افغان حکومت په نظرهغه خلک چې په هيوا<strong>د</strong> کې<br />
زيږي<strong>د</strong>لي وي مسلمانان <strong>د</strong>ي. او <strong>د</strong> اسالمي قوانينو له<br />
نظره هر هغه څوک چې <strong>د</strong>ين ب<strong>د</strong>لوي، <strong>د</strong> مرګ په سزا<br />
باي<strong>د</strong> محکوم شي.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشرِ حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ کلنی<br />
<strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
93<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> برخې سرلیک<br />
“Hilibus aut aspedit liqui quam excesequam<br />
il experum re dolum ut<br />
ommodio ersped eaquas et moloritiis<br />
estium expeles totaspe llacepel<br />
eateceatus rem qui velit dolenis<br />
quosa num consequam, quiati bearibuscia<br />
si ut eost, omnihil modita nistia<br />
aut hitis que apicia doluptatio es sed<br />
es ut ut aut estis dolor rerum que<br />
litiorepudae”<br />
—Person of Interest<br />
Mil ilique cusant laute nonsequi volorum nulpari busam, tem. Nem quia numquid qui aut etur Nimaionse net quiam, voloreruptis :سرچینه<br />
providit in reictem. Dem voloribusa delenihic temodis auteceritem qui il et res rem estist, tem cumqui qui reratento que consedis doluptatem<br />
94 ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
<strong>د</strong> تېرو <strong>د</strong>رې مياشتو په جريان کې، <strong>د</strong>وه مهمو پېښو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزو پروژو لپاره <strong>د</strong> پاليسۍ <strong>د</strong><br />
جوړولو چوکاټ <strong>ته</strong> ځواکمنتيا وروبښله. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنورۍ په مياشت کې <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> ثبات لپاره<br />
سيمييزه ستراتيژي اعالن شوه، چې په <strong>د</strong>غه ستراتيژۍ کې په ملکي برخه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پرسونل زياتې<strong>د</strong>لو<br />
لپاره ځانګړي نوښتونه او بنسټونه لکه څنګه چې بارک اوباما يې ژمنه کړې وه رامينځ<strong>ته</strong> شول. 315 او هم<strong>د</strong>اراز<br />
<strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې چې ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنورۍ په مياشت کې جوړ شوى و، گډون کوونکو هيوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو په شمول، <strong>د</strong> افغانستان سره خپلې ژمنې بيا تايي<strong>د</strong> او <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>ه مهال مالتړ چې افغانستان په بشپړ ډول افغاني<br />
316<br />
رهبريت <strong>ته</strong> وگرځول شي اعالن يې وکړ.<br />
مرس<strong>ته</strong> کوونکو هيوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوريت <strong>د</strong> هغه پالنونو څخه مالتړ وکړ چې په ترڅ کې به<br />
يې کورني عاي<strong>د</strong>ات زيات شي، په کرنيزه، بشري منابعو، او <strong>د</strong> بنسټونو <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> کار پرمختګ به چټک شي.<br />
مرس<strong>ته</strong> کوونکو هيوا<strong>د</strong>ونو په اصولو کې <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> هغه وړان<strong>د</strong>يز څخه چې باي<strong>د</strong> تر٥٠ په سلو کې مرستې<br />
<strong>د</strong> افغان حکومت له الرې ولګول شي تر څو <strong>د</strong> اصالحاتو لپاره ال زيات گامونه واخيستل او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> مخنيوى وشي،<br />
هم مالتړ څرګن<strong>د</strong> کړ. 317 <strong>د</strong> ماليې وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې اوسمهال ٨٠ په سلو کې مرستې <strong>د</strong> مرکزي حکومت <strong>د</strong><br />
318<br />
پوهاوي څخه پر<strong>ته</strong> <strong>د</strong> نورو ارګانونو له الرې په لګښت رسېږي.<br />
اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ه<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هغه موخې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> رسې<strong>د</strong>و لپاره چې افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> زمينو برابرول <strong>د</strong>ي، اقتصا<strong>د</strong>ي رش<strong>د</strong> يوه مهمه<br />
موضوع گڼل کېږي <strong>د</strong> نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق )IMF( <strong>د</strong> وروستي <strong>راپور</strong> پر بنسټ <strong>د</strong> افغانستان ناخالص <strong>د</strong>اخلي تولي<strong>د</strong><br />
319<br />
به <strong>د</strong> <strong>کال</strong> په پاى کې ١٥ فيص<strong>د</strong>ه رش<strong>د</strong> وکړي. او ډېرى رش<strong>د</strong> به <strong>د</strong> زراعتي محصوالتو په برخه کې رامينځ<strong>ته</strong> شي.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي په <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې چې <strong>د</strong> امنيت شورا <strong>ته</strong> يې وړان<strong>د</strong>ې کړ نوموړي يا<strong>د</strong>ونه وکړه<br />
چې په اقتصا<strong>د</strong>ي رش<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> نړيوالو مرس<strong>ته</strong> کوونکو لخوا <strong>د</strong> سيمييزو توکو <strong>د</strong> پېرو<strong>د</strong>لو کچه چې ٦١ په سلو کې <strong>ته</strong><br />
320<br />
لوړه شوې <strong>د</strong>ه هم ډېر مهمه ونډه لري.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنورۍ په مياشت کې نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق اټکل وکړ چې <strong>د</strong> راتلونکو پنځه کلونو لپاره به<br />
په افغانستان کې اقتصا<strong>د</strong>ي رش<strong>د</strong> مثبت پاتې وي او په <strong>کال</strong> کې به ٧% رش<strong>د</strong> رامينځ<strong>ته</strong> کيږي. <strong>د</strong>غه موضوع الن<strong>د</strong>ې<br />
321<br />
حقايق په نظر کې نیسي:<br />
•اقتصا<strong>د</strong>ي ثبات <strong>د</strong>وام<br />
•په امنيتي حالت، حکومت<strong>د</strong>ارۍ، او <strong>د</strong> وړتياوو <strong>د</strong> لوړې<strong>د</strong>لو په برخه کې ښه والى<br />
•په مالي سکتور کې اصالحات<br />
•په لوړه کچه <strong>د</strong> مالياتو راټولول<br />
95<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
<strong>د</strong> پاريس کلب <strong>د</strong> پور ورکوونکو يو غيررسمي<br />
غونډه <strong>د</strong>ه چې په هغې کې پور ورکوونکي هيوا<strong>د</strong>ونه<br />
راټولېږي ترڅو <strong>د</strong> پوروړو هيوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> مالي ستونځو<br />
په حل کې مرس<strong>ته</strong> وکړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه کلب ١٩ <strong>د</strong>ايمي<br />
غړي <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي: بلجيم، کاناډا، اتريش، استراليا،<br />
ډنمارک، فنلنډ، فرانسه، جرمني، ايرلنډ، ايټاليا،<br />
جاپان، هالنډ، ناروى، روسيه، هسپانيه، سويډن،<br />
سويس، بريتانيا او متح<strong>د</strong>ه اياالت.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> پاریس کلب، "پوښتنې" انالین وکتل شو ۴\۲۰\۲۰۱۰.<br />
•<strong>د</strong> ځينو <strong>د</strong>ولتي تص<strong>د</strong>يو خصوصي کول<br />
•<strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> راسپړلو په برخه کې <strong>د</strong> پرمختګ رامينځ<strong>ته</strong> کې<strong>د</strong>ل<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي رش<strong>د</strong> <strong>د</strong> ځواکمنتيا لپاره، افغانستان په يو لړ پروګرامونو کې چې <strong>د</strong> نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق، نړيوال<br />
بانک، اسيايي پراختيايي بانک او پاريس کلب لخوا يې مالي مالتړ کېږي برخه اخلي. <strong>د</strong>غه موسسات <strong>د</strong> پورونو <strong>د</strong><br />
بښلو، حکومت <strong>ته</strong> په لږې گټې <strong>د</strong> پورونو ورکولو، او په مالي ا<strong>د</strong>اره کې <strong>د</strong> تخنيکي مرستو په برخو او <strong>د</strong>اسې نورو<br />
کې مرستې برابروي. <strong>د</strong>غه موسسات <strong>د</strong> تشکيالتي اصالحاتو او <strong>د</strong> انکشافي مرستو <strong>د</strong> پايلو <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه گيرۍ لپاره<br />
322<br />
معيارونه هم ټاکي.<br />
:PRGF <strong>د</strong> نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق هغه څانګه<br />
<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ډېرو بيوزلو هيوا<strong>د</strong>ونو سره <strong>د</strong> کوچنيو<br />
پورونو په برخه کې مرس<strong>ته</strong> کوي، ترڅو<br />
پرمختګ وکړي او بيوزلي راکمه کړي.<br />
سرچینه: نړیوال وجهي صن<strong>د</strong>وق، حقایق پاڼه، "<strong>د</strong> پورونو کمول او <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ي اسانتیا<br />
.PRGF)"، ۷\۲۰۰۹(<br />
<strong>د</strong> بيوزلۍ <strong>د</strong> کمولو او <strong>د</strong> پرمختګ <strong>د</strong> سهولتونو )PRGF( په رڼا کې مالي<br />
پاليسۍ<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٦ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> نيمايي څخه افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي رش<strong>د</strong> پروګرامونه <strong>د</strong> نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق <strong>د</strong> بيوزلۍ <strong>د</strong> کمولو<br />
او <strong>د</strong> پرمختګ <strong>د</strong> سهولتونو <strong>د</strong> پروګرام )PRGF( له الرې تطبيقوي. 323 لکه څنګه چې <strong>د</strong> نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق<br />
په شپږم <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> PRGF سرليک الن<strong>د</strong>ې ذکر شوي <strong>د</strong>ي، افغانستان <strong>د</strong> ستونځمنو حاالتو په <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>و سره بيا<br />
هم اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ کړى <strong>د</strong>ى. انفالسيون رامينځ<strong>ته</strong> کي<strong>د</strong>ونکى و خو په ټيټه کچه پاتې شوى <strong>د</strong>ى. مهم تشکيالتي<br />
اصالحات پلي شوي <strong>د</strong>ي، پولي پاليسۍ بريالۍ وې، او <strong>د</strong> مالياتو راټولولو کې ښه والی راغلى <strong>د</strong>ى. 324 نړيوال وجهي<br />
صن<strong>د</strong>وق څرګن<strong>د</strong>ونه کړې <strong>د</strong>ه چې هر څو که افغانستان <strong>د</strong> مالياتو په راټولولو کې پرمختګ کړى <strong>د</strong>ى، خو بيا هم باي<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> افغانستان تقريباً<br />
325<br />
ډېر کار وشي تر څو <strong>د</strong>غه ماليات هغې مالي نقطې <strong>ته</strong> ورسېږي چې <strong>د</strong> يو <strong>کال</strong> لپاره بسيا وکړي.<br />
٩٠ په سلو کې ملي بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong> بهرنيو مرستو له الرې تامينيږي، نه <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي عواي<strong>د</strong> و له الرې چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت<br />
لخوا راټولېږي. 326 <strong>د</strong> نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې افغان <strong>د</strong>ولت پالن <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> چې <strong>د</strong>اخلي عواي<strong>د</strong> <strong>د</strong> ٢٠٠٩ او<br />
٢٠١٠ <strong>کال</strong> په ترڅ کې <strong>د</strong> ناخالصه عواي<strong>د</strong>و ٨.١ په سلو کې <strong>ته</strong> لوړ کړي چې په تقريبي ډول )٥٤٥ بيليونه افغانيو يا<br />
١.١٣ بيليونه ډالرو <strong>ته</strong> رسېږي(. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ۲۰۰۹\۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ۷.۳٪ ناخالص کورنۍ عوای<strong>د</strong>و سره نیژ<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> مقایسې<br />
وړ <strong>د</strong>ي. هم<strong>د</strong>غه ډول <strong>د</strong>غه عاي<strong>د</strong>ات <strong>د</strong> مخکنيو <strong>د</strong>وو کلونو سره <strong>د</strong> مقايسې وړ <strong>د</strong>ي چې په هغه کلونو کې <strong>د</strong>غه عواي<strong>د</strong> په<br />
تقريبي ډول ٦.٩ فيص<strong>د</strong>ه وو. نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق يا<strong>د</strong>ونه کوي چې <strong>د</strong>غه موخې <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>ل <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> توانايي<br />
327<br />
پورې تړاو لري ترڅو <strong>د</strong> محصوالتو او ماليې نوى رژيم پلي کړي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ماليې وزارت په وينا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عواي<strong>د</strong>و په راټولونه کې يو تغير رامينځ<strong>ته</strong> شوى <strong>د</strong>ى. په<br />
٢٠٠٣ او ٢٠٠٤ کلونو کې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت ٥٤% عواي<strong>د</strong> <strong>د</strong> ګمرکي محصوالتو له الرې ترالسه کول. په ٢٠٠٩<br />
او ٢٠١٠ کې <strong>د</strong>غه ان<strong>د</strong>ازه % ٣٤ <strong>ته</strong> راښک<strong>ته</strong> شوه او ٤٦% مجموعي عواي<strong>د</strong> په مستقيم ډول <strong>د</strong> شرکتونو، عواي<strong>د</strong>و<br />
او پانګونو څخه ترالسه شوي <strong>د</strong>ي. پاتې ٢٠% <strong>د</strong> ناټيکسه ماليو نه را<strong>ته</strong> لکه <strong>د</strong> صنايعو ګټې، جوازنامې، او <strong>د</strong><br />
328<br />
هوانور<strong>د</strong>ۍ فيسونه.<br />
هغه <strong>راپور</strong> چې <strong>د</strong> مق<strong>د</strong>مې په شکل کې جهاني بانک <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن <strong>د</strong> کنفرانس لپاره ترتيب کړى و، په هغې کې<br />
راغلي وو چې <strong>د</strong> امنيت په برخه کې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت زياتي<strong>د</strong>ونکي لګښتونه <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> لګښتونو ٤٠ په سلو<br />
کې تشکيلوي او په افغان بو<strong>د</strong>يجه بان<strong>د</strong>ې ډېر فشار رامينځ<strong>ته</strong> کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه اونورو فکتورنو په پايله کې نړيوال<br />
وجهي صن<strong>د</strong>وق وړان<strong>د</strong>وينه کوي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت لګښتونه او عواي<strong>د</strong> به <strong>د</strong> ٢٠٢٣ <strong>کال</strong>ه پورې سره مساوي<br />
329<br />
نشي.<br />
96 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
<strong>د</strong> پورونو بښنه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنورۍ په شپږويشتمه <strong>د</strong> نړيوال بانک، <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا ټولنې )IDA( او <strong>د</strong> نړيوال وجهي<br />
صن<strong>د</strong>وق رييسه هيئتونو پرېکړه وکړه چې <strong>د</strong> افغانستان سره به <strong>د</strong> ١.٦ ميليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>د</strong> پور <strong>د</strong> بښنې په برخه کې<br />
مرس<strong>ته</strong> کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه هوکړه ليک <strong>د</strong> السليک په وخت کې <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا ټولنې موافقه وکړه چې افغانستان يو<br />
لړ تشکيالتي اصالحات پلي کړي<strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> زياتې کچې <strong>د</strong> پوروړو بيوزله هيوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> نوښت )HIPC( بشپړې<strong>د</strong>و<br />
نقطې <strong>ته</strong> هم رسې<strong>د</strong>لى <strong>د</strong>ى. 330 <strong>د</strong> بشپړې<strong>د</strong>و نقطې <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>ل <strong>د</strong> هغه پروسې پاى <strong>د</strong>ى چې په پايله کې يې <strong>د</strong> ٩٦%<br />
هغه پورونو چې اوسني حکومت اخيستي <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong> لغو کې<strong>د</strong>و سبب کېږي. 331 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروسې <strong>د</strong> يوې برخې په ډول،<br />
<strong>د</strong> پاريس کلب ټولو پور ورکوونکو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په شمول، چې افغانستان يې پوروړې و، <strong>د</strong> خپلو پورونو <strong>د</strong><br />
332<br />
١٠٠% بښلو اعالن وکړ.<br />
نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق )IMF( او نړيوالې پرمختيايي ټولنې )IDA( په خپل ليک کې يا<strong>د</strong>ونه کړې وه چې افغان<br />
<strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> HICP اړون<strong>د</strong>ه تشکيالتي اصالحات پلي کړي<strong>د</strong>ي نو ځکه <strong>د</strong> ١.٦ ميليار<strong>د</strong>ه ډالرو پور ور<strong>ته</strong> معاف کوي، په<br />
333<br />
<strong>د</strong>غه ليک کې اصالحات په الن<strong>د</strong>ې ډول ذکر شوي وو:<br />
:HIPC <strong>د</strong>اسې يو پروګرام <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> نړيوال<br />
وجهي صن<strong>د</strong>وق او <strong>د</strong> نړيوال بانک لخوا يوځاى<br />
جوړ شوى، ترڅو <strong>د</strong> بيوزلو هيوا<strong>د</strong>نو پورونه<br />
راکم کړي. خو په <strong>د</strong>ې شرط چې <strong>د</strong>وى په مالي<br />
اصالحاتو کې پياوړي تعقيبي تشکيل وښيې. <strong>د</strong><br />
بشپړي<strong>د</strong>و نقطه هغه نقطې <strong>ته</strong> وايي چې يو هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
HIPC مرستې چې <strong>د</strong> پلي کي<strong>د</strong>و پورې مربوطې<br />
<strong>د</strong>ي ترالسه کوي.<br />
سرچینې: ،IMF معلومات پاڼه، "<strong>د</strong> ډیرو پوروړو هیوا<strong>د</strong>ونو لپاره <strong>د</strong> پورنو اسانتیا<br />
HIPC نوښت،؛ ۲۰۱۰\۱۸\۲؛ ،IMF "<strong>د</strong> نړیوال وجهي صن<strong>د</strong>وق مالي فعالیتونه -<br />
تازه شوي مارچ ۲۰۱۰" ۱۱، انالین وکتل شو ۳\۱۶\۲۰۱۰.<br />
•<strong>د</strong> يو با ثبا<strong>ته</strong> لوى اقتصا<strong>د</strong>ي چاپيريال ساتنه<br />
•<strong>د</strong> عامه مالي ا<strong>د</strong>ارې ځواکمنتيا<br />
•<strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> راويستلو په سکتور کې اصالحات راوستل<br />
•په روغتيايي او تعليمي برخه کې شفافيت او حساب ورکوونه<br />
•<strong>د</strong> پورونو <strong>د</strong> منيجمنټ تقويه کول<br />
•<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژۍ سره <strong>د</strong> لګښتونو لومړيتوبونو <strong>ته</strong> مطابقت ورکول<br />
نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق او نړيوالې پرمختيايي ټولنې يا<strong>د</strong>ونه کړې وه چې افغان <strong>د</strong>ولت ال <strong>د</strong> HICP )<strong>د</strong> زياتې کچې<br />
<strong>د</strong> پوروړو بيوزله هيوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> نوښت( موخو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> تقاع<strong>د</strong> په اصالحاتو او <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> رسوونې په څلورو وزارتونو کې<br />
نه <strong>د</strong>ى رسې<strong>د</strong>لى. 334 <strong>د</strong>غه څلور وزارتونه، <strong>د</strong> کرنې او مال<strong>د</strong>ارۍ، پوهنې، عامې روغتيا او <strong>د</strong> کليو <strong>د</strong> پراختيا وزارتونه<br />
<strong>د</strong>ي. په ځانګړي ډول او <strong>د</strong>اسې توقع هم نش<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه څلورو وزارتونو بشري منابعو رياستونه <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ٢٠١٠<br />
<strong>کال</strong> پورې <strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام له پلوه بشپړ او فعال شي. هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> معاشاتو او <strong>د</strong> رتبو <strong>د</strong>ويم پړاو اصالحات ال په <strong>د</strong>غه<br />
وزارتونو کې هيڅ پالن شوي هم نه <strong>د</strong>ي چې په کوم ځانګړي وخت کې به ترسره شي او که نه؟ 335 هم<strong>د</strong>غه راز په<br />
<strong>د</strong>غه <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong>اسې نورو ننګونو <strong>ته</strong> هم اشاره وشوه لکه <strong>د</strong> ماليې وزارت <strong>د</strong> قرضو <strong>د</strong> منيجمنټ څانګه چې له <strong>د</strong>وو<br />
کارکوونکو څخه يې تشکيل پنځه و <strong>ته</strong> لوړ شوى، خو <strong>د</strong>غه کارکوونکي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ماليي وزارت <strong>د</strong> مشاورينو<br />
336<br />
څخه مرس<strong>ته</strong> ترالسه کوي. او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه کارکوونکو ساتنه ډېره ستونځمنه <strong>د</strong>ه.<br />
په اخر کې نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق او نړيوالې پرمختيايي ټولنې <strong>د</strong> عامه مالي ا<strong>د</strong>ارې، <strong>د</strong> عامه ا<strong>د</strong>اري اصالحاتو<br />
337<br />
<strong>د</strong> پروسو <strong>د</strong> پلي کي<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> چټکتيا او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> زياتي<strong>د</strong>و غوښتنه وکړه.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجي <strong>د</strong> اجرا ځواکمنول<br />
<strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې مرس<strong>ته</strong> کوونکو هيوا<strong>د</strong>ونو په اصولو کې ژمنه وکړه چې <strong>د</strong> خپلو مرستو ډيرى برخه به <strong>د</strong><br />
افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> وزارتونو الرې په مصرف ورسوي که چيرې افغان <strong>د</strong>ولت نور اصالحات راولي او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong><br />
سره مبارزه وکړي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ثبات <strong>د</strong> ستراتيژۍ يوه موخه هم <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر <strong>د</strong> مياشتې<br />
338<br />
پورې به <strong>د</strong> خپلو ټولو مرستو ٤٠% <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> الرې او افغاني نا<strong>د</strong>ولتي موسسو له الرې مصرف کړي.<br />
97<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
<strong>د</strong> هغه معلوماتي پاڼې پر بنسټ چې نړيوال بانک <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن <strong>د</strong> کنفرانس لپاره جوړه کړې وه، راغلي وو چې <strong>د</strong> افغان<br />
<strong>د</strong>ولت له الرې <strong>د</strong> ټولو مرستو مصرفول ځينې ستونځې هم لري. لويه ستونځه يې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجوي سيستم<br />
کمزورتيا <strong>د</strong>ه او نشي کوالى چې <strong>د</strong>ومره مرستې راجلب او بيا يې په اغېزمن او کافي ډول په مصرف ورسوي: <strong>د</strong><br />
افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې لګښتونه چې ٩٠ په سلو کې يې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي ناخالصه عواي<strong>د</strong>و څخه الس <strong>ته</strong> راځي هر <strong>کال</strong> <strong>د</strong> نه<br />
لګښت <strong>د</strong> ستونځې سره مخامخ وي. په حقيقت کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> اجرا ان<strong>د</strong>ازه په ٢٠٠٧ او ٢٠٠٨ کې<br />
<strong>د</strong> ٥٤% څخه په ٢٠٠٨ او ٢٠٠٩ کې ٤٣% <strong>ته</strong> راټي<strong>ته</strong> شوې <strong>د</strong>ه. 339 هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ماليې وزارت<br />
<strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> پرمختايي بو<strong>د</strong>يجې لګښت هم يوه بله ځانګړې ستونځه <strong>د</strong>ه. په حقیقت کې، ٩٠%<br />
340<br />
عا<strong>د</strong>ي بو<strong>د</strong>يجه او ٤٠% انکشافي بو<strong>د</strong>يجه په خپل وخت لګول کېږي.<br />
نړيوال بانک <strong>د</strong> يوې بلې ستونځې څخه هم يا<strong>د</strong>ونه وکړه چې هغه هم <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې په مصرفي سيستم کې <strong>د</strong> شفافيت<br />
او حساب ورکوونې نه شتون <strong>د</strong>ى چې مرس<strong>ته</strong> کوونکي هيوا<strong>د</strong>ونه يې <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> اړ ايستلي <strong>د</strong>ي چې په مستقيم ډول <strong>د</strong><br />
افغان <strong>د</strong>ولت له الرې <strong>د</strong> خپلو مرستو <strong>د</strong> مصرفولو په وړان<strong>د</strong>ې مخالفت وکړي. نړيوال بانک <strong>د</strong>اسې يو څو موضوعاتو<br />
<strong>ته</strong> اشاره وکړه چې <strong>د</strong> هغوى په پلي کې<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> شفافيت او حساب ورکوونه تقويه کې<strong>د</strong>اى شي، <strong>د</strong>غه موضوعات په<br />
341<br />
الن<strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong>ي:<br />
•<strong>د</strong> معاشاتو <strong>د</strong> اجرا په پروګرام کې <strong>د</strong> پرمختګونو رامينځ<strong>ته</strong> کول<br />
•<strong>د</strong> کورني او بهرني تفتيشي عملياتو زياتوالى<br />
•<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو او خري<strong>د</strong>ارۍ پروسې <strong>ته</strong> بهبو<strong>د</strong> وربښل<br />
•په واليتي کچه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مالي سيستم <strong>د</strong> منيجمنټ پلي کول<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ماليې وزارت په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> محاسبې <strong>د</strong> مرکزي ا<strong>د</strong>ارې په تفتيشي<br />
عملياتو کې <strong>د</strong> کموالي او ځنډ خبر ورکړى <strong>د</strong>ى. او <strong>د</strong> ماليې وزارت چارواکي په <strong>د</strong>ې هڅه کې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارې<br />
سره په تماس کې شي تر څو يې په کارونو کې بهبو<strong>د</strong> رامينځ<strong>ته</strong> شي. 342 په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> محاسبې<br />
<strong>د</strong> مرکزي ا<strong>د</strong>ارې ارزونه بشپړه کړه، او <strong>د</strong>ا يې ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> مقررۍ يا قانوني اليحې له مخې <strong>د</strong>غه<br />
ا<strong>د</strong>اره نشي کوالى چې يوه خپلواکه او باصالحي<strong>ته</strong> محاسبه کوونکې ا<strong>د</strong>اره واوسي. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> محاسبي <strong>د</strong> مرکزي<br />
ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> تفتيش په هکله معلومات <strong>د</strong> ځانګړي پلټونکی <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> <strong>د</strong>ويمه برخه وګورئ.<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي وړتياو لوړول<br />
<strong>د</strong> مرس<strong>ته</strong> کوونکو هيوا<strong>د</strong>ونو لخوا <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولتي مامورينو يو منظم او يو شان روزنيزو پروګرام نه شتون <strong>د</strong><br />
پرمختګ په مخکې لوى خنډ تشکيلوي. <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مرستو مشن )يوناما( <strong>د</strong> ستراتيژۍ<br />
له مخې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>متونو انستيتوت وړان<strong>د</strong>يز کړى و چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي مامورينو <strong>د</strong> روزنې لپاره به يو<br />
واح<strong>د</strong> تعليمي نصاب په پنځه مهمو برخو کې جوړ کړي: مالي منيجمنټ، قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه او خري<strong>د</strong>ارۍ، بشري منابع،<br />
<strong>د</strong> پروژو ا<strong>د</strong>اره يا منيجمنټ، او <strong>د</strong> پاليسيو <strong>د</strong> جوړولو په برخه کې. <strong>د</strong>غه انستيتوت وړان<strong>د</strong>يز کړى و چې <strong>د</strong>غه نصاب<br />
به په ٣٢ واليتو کې ١٦٠٠٠ مامورينو <strong>ته</strong> ت<strong>د</strong>ريس کړي. <strong>د</strong> يوناما ستراتيژي پاڼې له ټولو نړيوالو مرس<strong>ته</strong> کوونکو<br />
څخه غوښتنه کړې وه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه انستيتوت <strong>د</strong> نصاب څخه په خپلو روزنيزو پروګرامونو کې کار واخلي، نو په<br />
343<br />
ټول هيوا<strong>د</strong> کې به يو ډول نصاب <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه او ټول مامورين به په يو ډول وروزل شي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> يو منظم پروګرام اړتيا <strong>ته</strong> مثبت ځواب ويل شوې وي، USAID <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> انستيتوت<br />
سره <strong>د</strong> ٨٤ ميليونه ډالرو يو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبرورۍ په ٢٢مه نېټه السليک کړ، ترڅو افغان مامورين په<br />
344<br />
ټولو يا<strong>د</strong>و شويو برخو کې وروزي.<br />
په تېرو <strong>د</strong>رې مياشتو کې <strong>د</strong> ظرفيتونو <strong>د</strong> لوړولو اړون<strong>د</strong> يو بل کار <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ګمرکاتو <strong>د</strong> ملي اکاډمۍ څخه <strong>د</strong><br />
98 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
لومړۍ <strong>د</strong>ورې <strong>د</strong> ٤٨ کسانو فارغې<strong>د</strong>ل وو. <strong>د</strong>غه اکاډمي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو، <strong>د</strong> کاناډا حکومت، نړيوال بانک، او اروپايي<br />
اتحا<strong>د</strong>يي لخوا حمايت کېږي. <strong>د</strong>غه اکاډمي <strong>د</strong> ګمرکاتو په برخه کې يو ١٢ مياشتنى نصاب پر مخ بيايي او موخه يې<br />
<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ١٥٠ څخه ٢٠٠ پورې مسلکي خلک وروزي ترڅو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ګمرکاتو په رياست کې وګومارل<br />
345<br />
شي.<br />
بانك<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ثبات <strong>د</strong> ستراتيژۍ يوه موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې مستحقو افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پور ورکولو لړۍ<br />
<strong>د</strong> پور ورکوونکو موسساتو، سو<strong>د</strong>اګريزو بانکونو او <strong>د</strong> غير بانکي مالي سيستمونو له الرې پيل او پلې کړي. لکه<br />
څنګه چې نوموړې ستراتيژي په کرنيزه برخه بان<strong>د</strong>ې ډېر تاکي<strong>د</strong> کوي نو هغو نوښتونو <strong>ته</strong> لومړيتوب ورکوي چې <strong>د</strong><br />
زراعتي محصوالتو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong>، توزيع، پير<strong>د</strong>ونې، زراعتي کوپراتيفونو، عرفي قرضه ورکوونکي او <strong>د</strong> مبايل له الرې<br />
346<br />
بانکي سيستم <strong>ته</strong> په کليواله کچه پرمختګ رامينځ<strong>ته</strong> کړي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٦ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سپتمبر څخه <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر پورې USAID <strong>د</strong> کليو زراعتې پانګونې او په افغانستان<br />
کې <strong>د</strong> پانګونې <strong>د</strong> مالتړ پروګرام سره مالي مرستې ترسره کړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې په <strong>د</strong>غه پروګرام<br />
کې تر ١٣٠ مليونه ډالره <strong>د</strong> کوچنيو قرضو په شکل په ټول هيوا<strong>د</strong> کې، کوچنيو، متوسطو او لويو پانګوونکو <strong>ته</strong><br />
347<br />
ورکړل شوي <strong>د</strong>ي.<br />
په تعقيب يې ٦٠.٥ USAID مليونه ډالره <strong>د</strong> پورورکوونکو موسساتو نړيوالې شورا <strong>ته</strong> ورکړي <strong>د</strong>ي ترڅو په<br />
راتلونکو <strong>د</strong>رې کلونو کې خپلې مالي مرستې <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> ختيځ او سويلي سيمو <strong>ته</strong> هم پراخې کړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه شورا په<br />
وينا <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې پروګرام موخې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي چې کوچنيو او متوسطو سو<strong>د</strong>اګرو، بزګرانو، <strong>د</strong> کم او يا متوسط عاي<strong>د</strong> <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکو<br />
خلکو، او ښځو <strong>ته</strong> مالي خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کړي. پورتنۍ شورا غواړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>د</strong> يوې برخې په توګه <strong>د</strong><br />
348<br />
افغانستان لپاره <strong>د</strong> پانګونې او مالي کوپراتيفونو لومړنۍ ملي اسالمي ټولنه جوړه کړي.<br />
نور نړیوال مرس<strong>ته</strong> کوونکي هم په کليوالو سيمو کې <strong>د</strong> پورونو ورکولو مالتړ کوي. <strong>د</strong> مثال په ډول: په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې<br />
مياشتنۍ کې نړيوال بانک <strong>د</strong> ٣٠ ميليونه ډالرو <strong>د</strong> مرستې اعالن وکړ چې <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيايي ا<strong>د</strong>ارې له الرې به <strong>د</strong><br />
افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> کليوالې پانګونې <strong>د</strong> پرمختګ پروګرام <strong>ته</strong> ورکړل شي. <strong>د</strong>غه نوښت سره نور مرس<strong>ته</strong> کوونکي هيوا<strong>د</strong>ونه<br />
بريتانيا )٢٣ مليونه ډالره( او ډنمارک )٢ مليونه ډالره( <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> نړيوال بانک په وينا له <strong>د</strong>غه پروګرام څخه موخه <strong>د</strong><br />
١٣٠٠٠ پس ان<strong>د</strong>از ګروپونه او ٦٥٠٠ تشبثاتي ګروپونه او ١٣٠٠ <strong>د</strong> کليو امانتي پورونو ټولنې جوړول <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong><br />
349<br />
افغان بزګرانو سره مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
كارمون<strong>د</strong>نه: <strong>د</strong> افغان لومړى او <strong>د</strong> کار په ب<strong>د</strong>ل کې <strong>د</strong> پېسو پروګرام<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ثبات <strong>د</strong> ستراتيژۍ يوه برخه <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> وړتياو لوړول نه يواځې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> تقوېې<br />
له الرې بلکې <strong>د</strong>وى <strong>ته</strong> <strong>د</strong> کار مون<strong>د</strong>ل هم <strong>د</strong>ي چې په زياتي<strong>د</strong>ونکي ډول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong><br />
)افغان لومړي نوښت( له الرې په ټول هيوا<strong>د</strong> کې په کار ګومارل کېږي. 350 <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري کارکوونکو په<br />
وينا <strong>د</strong> افغانانو استخ<strong>د</strong>ام <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو له الرې <strong>د</strong> پروسږ<strong>کال</strong> څخه چې ٣٠٠٠ تنه وو <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong><br />
351<br />
اپريل پورې ٢٦٠٠٠ کسانو <strong>ته</strong> رسي<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي.<br />
برسېره پر <strong>د</strong>ې USAID <strong>د</strong> بيا رغونې هغه کوچنۍ پروژو سره هم مالي مرس<strong>ته</strong> کوي چې په هغې کې خطر <strong>ته</strong><br />
مخامخ افغانان په کار ګومارل کېږي. <strong>د</strong> هغه ارزونې له مخې چې په <strong>د</strong>ې وروستيو کې <strong>د</strong> خطر او خطر <strong>ته</strong> مخامخ<br />
خلکو په اړون<strong>د</strong> شوې <strong>د</strong>ه، په ١٣٨٦ هجري لمريز <strong>کال</strong> کې په ټول هيوا<strong>د</strong> کې٢٨٠٠٠٠ کسانو <strong>د</strong> پيسو په مقابل کې<br />
<strong>د</strong> کار او <strong>د</strong> خوړو په مقابل کې <strong>د</strong> کار په پروژو کې برخه اخيستې <strong>د</strong>ه. ۲۲۴۰۰۰ نورو افغانانو یا <strong>د</strong> کار په ب<strong>د</strong>ل کې<br />
352<br />
خوراک یا <strong>د</strong> خوراکي مرستي په پروګرام کې برخه اخیستي <strong>د</strong>ه.<br />
99<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> زراعتي محصوالتو <strong>د</strong> زياتې<strong>د</strong>و<br />
څانګه <strong>د</strong> پيسو په مقابل کې <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> پروګرام لوى مالتړ کوونکى <strong>د</strong>ى. 353 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروګرامونو لپاره بو<strong>د</strong>يجه جاري<br />
<strong>د</strong>ه خو <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په مياشت کې <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong>غه بو<strong>د</strong>يجه ٣٦ ميليونه ډالره<br />
وه. 354 هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong>غه وزارت <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مى <strong>د</strong> مياشتې پورې به ٢٨٥١٣ کسانو <strong>ته</strong> په<br />
کن<strong>د</strong>هار او هلمن<strong>د</strong> کې به <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروګرام له الرې <strong>د</strong> ورځې ٥-٦ ډالره پورې ورکړل شي. 355 برسېره پر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> بهرنيو<br />
چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبرورۍ <strong>د</strong> ١٦ نېټې پورې <strong>د</strong> نورو پرمختيايي پروګرامونو له<br />
الرې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>خشان، با<strong>د</strong>غيس، بلخ، کونړ، لغمان او ننګرهار په واليتونو کې ٨٨١٠ کسانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> لنډمهال لپاره کارونه<br />
356<br />
برابر شوي <strong>د</strong>ي. هم<strong>د</strong>غه راز ٢١٧٢ کسانو <strong>ته</strong> په فراه او ارزگان کې.<br />
هر څو که <strong>د</strong>غه پروګرامونه په لنډمهاله ډول خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> حل الرې مومي، خو ځينې چارواکو <strong>د</strong> هغه کسانو لپاره<br />
<strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>ه مهال <strong>د</strong> پروژو غوښتنه کړې<strong>د</strong>ه کوم چې خپلو لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>وام نشي ورکوالى، تر څو مهارتونه او<br />
کسبونه ز<strong>د</strong>ه کړي. <strong>د</strong> يوناما ستراتيژي پاڼې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت څخه غوښتنه کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> مسلکي ز<strong>د</strong>ه کړو لپاره <strong>د</strong> يو<br />
لومړيتوب په ډول يو پالن جوړ کړي. او زيا<strong>ته</strong> کړې يې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> افغانستان اوسني <strong>د</strong>ولتي مسلکي ښوونځي يواځې<br />
357<br />
<strong>د</strong> څو زره شاگر<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> روزنې ظرفيت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ونکي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> بنسټيزو خ<strong>د</strong>متونو عرضه کول<br />
<strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> ښې عرضې لپاره افغان <strong>د</strong>ولت اعالن کړى چې <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> عرضې ١٣ وزارتونه به په <strong>د</strong>رېو کټګوريو<br />
کې تنظيم او اصالحات به پکې راولي: ١- زراعت او <strong>د</strong> کليو پراختيا ٢- <strong>د</strong> بشري منابعو پرمختيا، او ٣- <strong>د</strong> بنسټونو<br />
او اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ په برخو کې. هره کټګوري به يو مشر وزير لري او <strong>د</strong> ماليې وزارت لخوا به يې مالي مالتړ<br />
کيږي. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي په وينا <strong>د</strong> هرې کټگورۍ لپاره ځانګړي پالنونه طرح شوي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> روان <strong>کال</strong><br />
358<br />
په وروستيو کې به <strong>د</strong> کابل په کنفرانس کې وړان<strong>د</strong>ې شي.<br />
په روانه <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې USAID <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت سره يوه تفاهمنامه السليک کړه چې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong><br />
ولسواليو <strong>د</strong> پرمختيايي پروګرام لپاره پکې <strong>د</strong> ٢٠ ميليونه ډالرو <strong>د</strong> مرستې ژمنه شوې <strong>د</strong>ه. 359 <strong>د</strong> وزارتونو ترمينځ<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>غه نوښت څخه موخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې په سيمييزه کچه حکومت وکړاى شي چې بنسټيز خ<strong>د</strong>متونه لکه، روغتيايي،<br />
تعليمي، زراعتي او <strong>د</strong>اسې نور په اغېزمن ډول خلکو <strong>ته</strong> ورسوي. <strong>د</strong>غه مالي مرس<strong>ته</strong> به <strong>د</strong> ماليې وزارت سره <strong>د</strong><br />
360<br />
معاشونو په ورکولو او عملياتي لګښتونو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
انرژي<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ثبات <strong>د</strong> ستراتيژۍ موخه <strong>د</strong> انرژۍ په برخه کې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ٢٠١٣ <strong>کال</strong> پورې ١٥٠٠ ميګا واټه برق<br />
<strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> او انتقال له الرې پوره کړي )<strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> په اپريل کې ٣٨٩ ميګا واټه برېښنا شتون <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>(. 361 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره<br />
چې <strong>د</strong>غه موخې <strong>ته</strong> ورسېږو، نو ډېر تاکي<strong>د</strong> <strong>د</strong> انرژۍ <strong>د</strong> کورنيو بنسټونو په بيا احيا بان<strong>د</strong>ې شوى <strong>د</strong>ى لکه، <strong>د</strong> کجکي او<br />
<strong>د</strong>رونټي بن<strong>د</strong>ونه هم<strong>د</strong>ا شان <strong>د</strong> شبرغان <strong>د</strong> گازو تولي<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ستګاه.هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> ٣٠٠ ټولنو لپاره <strong>د</strong> نوې کي<strong>د</strong>ونکى انرژي<br />
څخه گټه اخيستل. 362 چوکاټ ٣.٩ <strong>د</strong> انرژۍ <strong>د</strong> بنسټونو <strong>د</strong> بيا ترميم لپاره <strong>د</strong> تخمين شويو لګښتونو ان<strong>د</strong>ازه ښايي.<br />
<strong>د</strong> برېښنا تولي<strong>د</strong><br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې زياتره تمرکز په افغانستان کې په زياتي<strong>د</strong>ونکي ډول <strong>د</strong> وار<strong>د</strong>اتي برېښنا په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
نويو معلوماتو په هکله شتون <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>، خو افغان <strong>د</strong>ولت غواړي چې <strong>د</strong> خپلو سيمييزو امکاناتو څخه <strong>د</strong> انرژۍ په تولي<strong>د</strong><br />
کې کار واخلي.<br />
100 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
چوکاټ ۳.۹<br />
<strong>د</strong> انرژي <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> <strong>د</strong> بنسټونو <strong>د</strong> ټاکل شويو پروژو حالت<br />
نوم<br />
<strong>د</strong> کجکي بن<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>رونټې بن<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> شبرغان <strong>د</strong> گازو<br />
<strong>د</strong>ستګاه<br />
<strong>د</strong> کار ډول او موخه<br />
<strong>د</strong> کجکي <strong>د</strong> اوبو او برېښنا <strong>د</strong> بن<strong>د</strong> بيا رغونه او <strong>د</strong><br />
ظرفيت لوړونه يې، <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار او هلمن<strong>د</strong> لپاره <strong>د</strong><br />
برېښنا <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> يو مهم بن<strong>د</strong> گڼل کېږي.<br />
باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> برېښنا تولي<strong>د</strong> يې ٣،٨٥ ميګا واټه <strong>ته</strong><br />
ورسېږي باي<strong>د</strong> پخوانۍ زړې پرزې يې تب<strong>د</strong>يلې<br />
شي او افغان کارکوونکو <strong>ته</strong> يې <strong>د</strong> استعمال لپاره<br />
روزنه ورکړل شي.<br />
<strong>د</strong> مطالعاتو له مخې <strong>د</strong> ١٠٠-١٥٠ ميګا واټو <strong>د</strong><br />
تولي<strong>د</strong> <strong>د</strong> امکان <strong>د</strong> لومړي خصوصي <strong>د</strong> برق تولي<strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong>ستګاه به په جوزجان کې جوړه شي.<br />
الف. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروژې په اړه <strong>د</strong> بحث لپاره، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> جنوري ۲۰۱۰ <strong>د</strong>ري <strong>میاشتنۍ</strong> <strong>راپور</strong> وګورئ.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
تخمين شوى لګښت<br />
<strong>د</strong> CERP <strong>د</strong> مالي مرستې <strong>د</strong><br />
لګښت په هکله نظريات شتون<br />
لري تر څو <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه سيمي امنيت<br />
<strong>د</strong> حاالتو تر ښه کې<strong>د</strong>و پورې<br />
وساتي.<br />
حالت<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> په لسمه مياشت يې کار <strong>د</strong><br />
امنيتي ملحوظاتو له امله <strong>د</strong>ري<strong>د</strong>ل کله چې<br />
حاالت ښه شي بيا به کار پيل شي.<br />
<strong>د</strong> کار <strong>د</strong> بشپړې<strong>د</strong>و اصلي تاريخ يې<br />
۱\۳۱\٢٠١٠ و خو ۱۰\۳۱\٢٠١۰<br />
وغځول شو.<br />
ټاکل شوې<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ٢٠١١ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> شپږمې<br />
مياشتې پورې ېي کار بشپړ شي.<br />
مالکيت او څارنه<br />
عامه شتمني <strong>د</strong>ه، او اوسمهال <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> برېښنا<br />
شرکت ملکيت <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong> ترميم لپاره يې په <strong>کال</strong> کې<br />
٦٠٠٠٠٠ ډالر لګښت راځي.<br />
عامه شتمني <strong>د</strong>ه، او اوسمهال <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> برېښنا<br />
شرکت ملکيت <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong> ترميم لپاره يې په <strong>کال</strong> کې<br />
٤٥٠٠٠٠ ډالر لګښت راځي.<br />
خصوصي شرکت به وي که چيرې او کله جوړ شي.<br />
$9,863,222<br />
$5,375,100<br />
<strong>د</strong> وروستيو تولي<strong>د</strong>اتو په هکله معلومات<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong> معلوماتو مرکز څخه الس <strong>ته</strong> راغلي وروستني معلومات <strong>د</strong>اسې ښيي چې وار<strong>د</strong>اتي برېښنا <strong>ته</strong><br />
تمايل زيات شوى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ونو څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي برېښنا تولي<strong>د</strong> <strong>د</strong> ٢٠٠٦ <strong>کال</strong> څخه تر ٢٠٠٩ پورې په منظم<br />
ډول کمښت مون<strong>د</strong>لى <strong>د</strong>ى. او په هم<strong>د</strong>غه مو<strong>د</strong>ه کې وار<strong>د</strong>اتي برېښنا زياتوالې مون<strong>د</strong>لى <strong>د</strong>ى. لکه څنګه چې په انځور<br />
363<br />
٣.٣٣ کې لي<strong>د</strong>ل کېږي وار<strong>د</strong>اتي برېښنا <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> سمه نيمه برخه برېښنا تشکيلوي.<br />
په سيمييزه کچه <strong>د</strong> انرژي په برخه کې همکاري<br />
په وار<strong>د</strong>اتي برېښنا بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> زياتي<strong>د</strong>ونکي اعتما<strong>د</strong> په نظر کې نيولو سره افغانستان باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong> همکارۍ په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
انځور ۳.۳۳<br />
<strong>د</strong> 2006 څخه تر2009 پورې <strong>د</strong> کورنۍ برېښنا تولي<strong>د</strong> او وار<strong>د</strong>اتي برېښنا (سلنه)<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
49.9<br />
16.5<br />
33.5<br />
48<br />
38.6<br />
39.4<br />
13.4 12.6<br />
2006 2007<br />
2008 2009<br />
48<br />
39<br />
4.5<br />
56.5<br />
وار<strong>د</strong>اتی <strong>د</strong> تيلو بريښنا <strong>د</strong> اوبو بن<strong>د</strong> بريښنا<br />
سرچينه: ،USAID <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انرژۍ <strong>د</strong> معلوماتو مرکز، "<strong>د</strong> بريښنا <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> او رسولو احصايې،" انلاين وکتل شو 3\22\2010.<br />
101<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
مايع ګاز<br />
يا )LPG( په عمومي ډول پروپان ګاز<strong>ته</strong> ويل<br />
کيږي. او په طبعي ډول <strong>د</strong> گازاتو اکثريت مخلوطونه<br />
کله چې په متوسط ډول <strong>د</strong> لوړ فشار سره<br />
مخامخ شي نو اوبلن ډول <strong>ته</strong> ب<strong>د</strong>ليږي. مايع نفت<br />
او ګاز <strong>د</strong> طبعي ګازونو سره <strong>د</strong> نفتو په ذخايرو کې<br />
گډيږي. <strong>د</strong>ا ګاز په نړۍ کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وهم نفتي توکي په بڼه<br />
کارول کيږي.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> وزارت، <strong>د</strong> انرژي توانایي او بیا کاری<strong>د</strong>ونکي انرژي <strong>د</strong>فتر، "یوازي<br />
ابت<strong>د</strong>ایي: مایع نفت او ګاز،" ۸\۲۰۰۳، مخ ۱.<br />
خپلو گاونډيو سره اړيکې ولري. <strong>د</strong> مثال په ډول، په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> ناټو نشريې خبر ورکړ چې افغانستان او<br />
تاجکستان <strong>د</strong> انرژۍ په هکله يو <strong>د</strong>وه اړخيز تړون ليک السليک کړي چې <strong>د</strong> هغې له مخې به <strong>د</strong>واړه هيوا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> برقي<br />
کيبل له الرې يو بل سره وصل شي. 364 <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبرورۍ په مياشت کې <strong>د</strong> ٢٢٠ کيلو واټو په ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> انرژۍ<br />
په کيبل بان<strong>د</strong>ې کار پيل شو چې <strong>د</strong> تاجکستان څخه به افغانستان <strong>ته</strong> برېښنا لېږ<strong>د</strong>وي. 365 افغانستان <strong>د</strong> مرکزي او جنوبي<br />
اسيا ترمينځ په سو<strong>د</strong>اګريز لېږ<strong>د</strong> را لېږ<strong>د</strong> پروژه کې هم شامل <strong>د</strong>ى )CASA-1000( چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې پروژې <strong>د</strong>الرې په<br />
قرغزستان او تاجکستان وکړاى شي تر څو افغانستان او پاکستان <strong>ته</strong> برېښنا ولېږ<strong>د</strong>وي. 366 برسېره پر <strong>د</strong>ې، ازبکستان<br />
367<br />
غواړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> په وروستيو کې <strong>د</strong> خپلې برېښنا صا<strong>د</strong>رات افغانستان <strong>ته</strong> % ١٥ نور هم زيات کړي.<br />
طبعي ګاز، تېل او نور نفتي موا<strong>د</strong><br />
په تېرو <strong>د</strong>رې مياشتو کې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ اوصنايعو وزارت اعالن وکړ چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي گازو او نفتو تص<strong>د</strong>ي به خصوصي<br />
سکتور <strong>ته</strong> ورکړي. 368 څه مو<strong>د</strong>ه مخکې نړيوال وجهي صن<strong>د</strong>وق، <strong>د</strong> ماليې وزارت او <strong>د</strong> افغانستان بانک <strong>د</strong> يو ليک په<br />
ترڅ کې يا<strong>د</strong>ونه کړې وه چې <strong>د</strong>غه تص<strong>د</strong>ي به <strong>د</strong> تفتيش الن<strong>د</strong>ې ونيسي. 369 <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او صنايعو وزارت پروسږ<strong>کال</strong><br />
370<br />
يو خپلواک تفتيشي هيئت وګوماره چې <strong>د</strong>غه تص<strong>د</strong>ي تفتيش او <strong>راپور</strong> يې حکومت <strong>ته</strong> تسليم کړي.<br />
په يوه بله پرمختيا کې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې اسيايي پراختيايي بانک <strong>د</strong> سن گاز <strong>د</strong> کمپنۍ سره <strong>د</strong> ٨<br />
ميليونه ډالرو <strong>د</strong> پانګونې خبر اعالن کړي، <strong>د</strong>غه شرکت يوخصوصي شرکت <strong>د</strong>ى چې غواړې په ټول افغانستان<br />
کې <strong>د</strong> مايع گازو او نفتو زيرمتونونه او <strong>د</strong> توزيع شبکې جوړې کړي. سن گاز غواړي چې <strong>د</strong> ٢٠١٩ <strong>کال</strong> پورې<br />
په افغانستان کې ٥٨.٢ ميليونه ډالره پانګونه وکړي ترڅو <strong>د</strong> ذخايرو او <strong>د</strong> بيا ډکولو مرکزونه <strong>د</strong> افغانستان په پنځه<br />
ښارونو کې رامينځ<strong>ته</strong> کړي. <strong>د</strong>غه موخې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> رسې<strong>د</strong>و لپاره سن ګاز غواړي چې <strong>د</strong> ترکمنستان او ازبکستان څخه<br />
مايع گاز او نفت وار<strong>د</strong> کړي. <strong>د</strong>غه چاره به <strong>د</strong> ټانکرونو پواسطه ترسره شي ځکه <strong>د</strong> پايپ الين غزول <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي<br />
371<br />
پلوه ممکن نه <strong>د</strong>ى.<br />
ترانسپورټیشن<br />
<strong>د</strong> ترانسپورتيشن په برخه کې مهم تغيرات <strong>د</strong> کابل په نړيوال هوايي ډګر کې <strong>د</strong> را<strong>د</strong>ار <strong>د</strong> سيستم نصبول، <strong>د</strong>هوانور<strong>د</strong>ۍ<br />
<strong>د</strong> مهمو بنسټونو سپارل افغان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> او <strong>د</strong> حلقوي سړک او <strong>د</strong> اورگاډي <strong>د</strong> سيمييزې کچې <strong>د</strong> پټلۍ جوړول <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفير ښاغلې ايکن بيرې چې <strong>د</strong> عصري<br />
را<strong>د</strong>ار <strong>د</strong> سيستم <strong>د</strong> لي<strong>د</strong>لو لپاره کابل نړيوال هوايي ډګر <strong>ته</strong> تللى<br />
<strong>د</strong>ى. )انځور په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سفارت(<br />
ملکي هوايي چلن<strong>د</strong><br />
په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سفارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې په ٢٠٠١ <strong>کال</strong> کې به کابل <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ورځې شل پروازه کې<strong>د</strong>ل<br />
چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په فبرورۍ کې <strong>د</strong>غه پروازونه په ورځ کې ٣٠٠ <strong>ته</strong> رسي<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي. او په روان <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> هوايي<br />
ترافيکو په برخه کې <strong>د</strong> زياتوالي توقع کې<strong>د</strong>اى شي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> هوايي ډګر <strong>د</strong> وړتياوو <strong>د</strong><br />
پراخوالي لپاره <strong>د</strong> USAID په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي هوايي چلن<strong>د</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا يو عصري را<strong>د</strong>ار سيستم<br />
ولګول شو. <strong>د</strong>غه را<strong>د</strong>ار به په محلي پروازنو بان<strong>د</strong>ې کنټرول <strong>د</strong>وه چن<strong>د</strong>ه کړي هم<strong>د</strong>غه راز به وکړاى شي چې په اونۍ<br />
کې اوه ورځې په ٢٤ ساع<strong>ته</strong> ډول په هرډول خرابه هوا کې هم کار وکړي. هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت<br />
<strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong> هوايي کنټرول ١١ کارکوونکو او ٦ تخنيکي افغانانو <strong>ته</strong> روزنه ورکړل شوې <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي هوايي چلن<strong>د</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې مرستيال په ډاګه کړه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت به په <strong>د</strong>غه برخه کې <strong>د</strong><br />
372<br />
افغانانو روزلو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ٢٠١١ <strong>کال</strong> پورې ا<strong>د</strong>امه ورکړي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ په جريان کې <strong>د</strong> ايساف ځواکونو <strong>د</strong> هوايي ډګر جنوبي برخو مراکز <strong>د</strong> ترانسپورت او ملکي<br />
هوايي چلن<strong>د</strong> وزارت <strong>ته</strong> وسپارل. 373 هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> ٣٠ ميليونه ډالرو په لګښت، ٣٠٠٠ متره ځغاست کرښه <strong>د</strong> مزار<br />
102 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
چوکاټ ۳.۱۰<br />
حلقوي سرک: <strong>د</strong> پاتي لویو برخو لپاره <strong>د</strong> مرس<strong>ته</strong> کوونکو لخوا ورکړ شوي پیسو بان<strong>د</strong>ې ترمیمونه<br />
سرک<br />
آرمليک تر المان<br />
)٥٠ کيلومتره(<br />
<strong>د</strong>وشي تر پلخمري<br />
)۵۰ کیلومتره(<br />
المان تر باالمرغاب )۱۴۳<br />
کیلومتره(<br />
مرس<strong>ته</strong> کوونکي<br />
<strong>د</strong> پرمختيا لپاره <strong>د</strong><br />
سعو<strong>د</strong>ي بو<strong>د</strong>یجه<br />
اسالمي پرمختیایي<br />
بانک<br />
اسيايي پرمختيايي<br />
بانک<br />
ژمنه شوی رقم<br />
٣٠ ميلونه ډالر؛ ١٦.٥ ميليونه<br />
نورو <strong>ته</strong> اړتيا ش<strong>ته</strong>.<br />
۲۰ ملیونه ډالر<br />
۱۳۴ ملیونه ډالر<br />
سرچینه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
اوسنی حالت<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ورکړل شوى؛ <strong>د</strong> بشپړی<strong>د</strong>و مو<strong>د</strong>ه به تقریباً ١٨<br />
مياشتي وي.<br />
<strong>د</strong> بشپړي<strong>د</strong>و تاريخ يې <strong>د</strong> ٢٠١١ <strong>کال</strong> شپږمه مياشت<br />
تعين شوى <strong>د</strong>ه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٣ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> شپږمې او اومې میاشتي پورې يې <strong>د</strong><br />
بشپړي<strong>د</strong>و کار پالن شوى <strong>د</strong>ى<br />
شريف په هوايي ډګر کې پرانيستل شوه. <strong>د</strong> ناټو په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong>غه رغول شوې کرښه اوس <strong>د</strong> نړيوالو پراوزونو لپاره<br />
اما<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong>غه هوايي ډګر به <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> ځواکونو لپاره <strong>د</strong> يوه مرکز په حيث وکارول شي. چارواکي هيله لري چې <strong>د</strong>غه<br />
374<br />
هوايي ډګر به سيمييزې سو<strong>د</strong>اګرۍ او اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ سره هم مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
انځور ۳.۳۴<br />
<strong>د</strong> حلقوي سړک په هکله تازه معلومات<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت په حلقوي سړک بان<strong>د</strong>ې تر اوسه ٥٠٥ ميليونه ډالره لګولي<br />
<strong>د</strong>ي. نورو مرس<strong>ته</strong> کوونکو تقریباً ۷۴۳ ملیونه ډالر لګولي <strong>د</strong>ي. 375 چوکاټ ۳.۱۰ <strong>د</strong> حلقوي سړک <strong>د</strong> پاتې برخې <strong>د</strong><br />
بشپړولو او رغولو لپاره تازه معلومات وړان<strong>د</strong>ې کوي. متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong><br />
حلقوي سړک لپاره الن<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجه بېله کړي<strong>د</strong>ه: تقريباً ٨ ميليونه ډالره <strong>د</strong> معمولي ترميم، ٣٤ ميليونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>وره يي ترميم<br />
376<br />
او ٣ ميليونه ډالره <strong>د</strong> بيړني ترميم لپاره.<br />
<strong>د</strong> اورګاډي پټلۍ<br />
په افغانستان کې په سيمييزه کچه <strong>د</strong> اورگاډي پټلۍ په جوړي<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ي يا يي هم جوړي<strong>د</strong>ل په پالن کې <strong>د</strong>ي. په انځور ٣.٣٤<br />
کې کتالى شئ. <strong>د</strong> يوناما <strong>د</strong> ستراتيژي پاڼې پر بنسټ، چين <strong>د</strong> عينکو <strong>د</strong> مس <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په وخت کې ژمنه کړي<strong>د</strong>ه چې<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> شمال څخه به جالل ابا<strong>د</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong> اوسپنې پټلۍ غځوي. يوه پټلۍ <strong>د</strong> اسالم قلعه څخه هرات <strong>ته</strong> <strong>د</strong> جوړي<strong>د</strong>و<br />
په حال کې <strong>د</strong>ه. خو <strong>د</strong> نوور پټليو سره يې <strong>د</strong> وصل کولو لپاره مرستې <strong>ته</strong> اړتيا <strong>د</strong>ه: هرات <strong>د</strong> مزار شریف سره، جالل<br />
آبا<strong>د</strong> <strong>د</strong> تورخم سره او چمن <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار سره. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه اوسپنو <strong>د</strong> کرښو په بشپړي<strong>د</strong>و سره به په افغانستان کې <strong>د</strong> مالونو <strong>د</strong><br />
ليږ<strong>د</strong> <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو بيه راښک<strong>ته</strong> شي. هم<strong>د</strong>غه راز به <strong>د</strong>غه کرښې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سبب شي چې <strong>د</strong> منرالونو <strong>د</strong> منابعو کانونه راوسپړل<br />
377<br />
شي. لکه <strong>د</strong> باميانو <strong>د</strong> اوسپنې کان.<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفير ښاغلي ايکن بيري اعالن وکړ چې متح<strong>د</strong>ه اياالت به<br />
<strong>د</strong> حيرتانو څخه مزار <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ريل <strong>د</strong> کرښې <strong>د</strong> غځولو لپاره <strong>د</strong> ٥ ميليونو ډالرو مرس<strong>ته</strong> وکړي. 378 <strong>د</strong>غه کرښې جوړي<strong>د</strong>ل<br />
<strong>د</strong> اسيايي بانک <strong>د</strong> مرکزي اسيا <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي همکارۍ <strong>د</strong> پروګرام يوه برخه <strong>د</strong>ه. چې ه<strong>د</strong>ف يې <strong>د</strong> افغانستان او گاونډيو<br />
379<br />
هيوا<strong>د</strong>ونو سره <strong>د</strong> مواصالتي الرو جوړول <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> ترانسپورتيشن نور بنسټونه<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې سيګار <strong>د</strong> توخ <strong>د</strong> پله <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> تفتيش بشپړ کړ. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پله <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کار لپاره <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> اورګاډي <strong>د</strong> پټلۍ <strong>د</strong> جوړولو حالت<br />
جلال ابا<strong>د</strong><br />
تورخم<br />
پلان شوي<br />
جوړونې<br />
<strong>د</strong> اړتيا وړ<br />
بو<strong>د</strong>يجې<br />
يا<strong>د</strong>ونه: کي<strong>د</strong>ای شي <strong>د</strong> اورګا<strong>د</strong>ي نوري پټلۍ جوړول هم پلان شوي وي.<br />
سرچينه: يوناما، <strong>د</strong> افغان رهبري لپاره <strong>د</strong> انتقال ستراتيژي، <strong>د</strong> کايي آي<strong>د</strong>ي ليکنه،<br />
،2010\6\3 مخ .21<br />
مزار شريف<br />
کن<strong>د</strong>هار<br />
چمن (پاکستان)<br />
اسلام قلعه<br />
هرات<br />
103<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب <strong>د</strong> پروګرام لخوا مالي مرس<strong>ته</strong> شوې وه. <strong>د</strong> ال زياتو معلوماتو لپاره <strong>د</strong>ويمه برخه وګورئ.<br />
مخابرات<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> عامه <strong>د</strong>يپلوماسۍ سن<strong>د</strong>ونه خپاره شول چې په مخابراتي ستراتيژۍ بان<strong>د</strong>ې<br />
به اغيزه ولري. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> عامه <strong>د</strong>يپلوماسۍ لپاره يو سن<strong>د</strong> او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<br />
بل سن<strong>د</strong> خپور کړ. 380 په <strong>د</strong>غه ستراتيژيکو سن<strong>د</strong>ونو کې په <strong>د</strong>ې خبره ټينګارشوى چې باي<strong>د</strong> مينځ الري غږونه<br />
<strong>د</strong> بنسټ پالو پرض<strong>د</strong> ځواکمن شي اوباي<strong>د</strong> سيمه ايز مشران په مخابراتي تجهيزاتو او مهارتونو او پوهې سمبال شي<br />
381<br />
ترڅو <strong>د</strong> خپلو سيمو <strong>د</strong> ځواکمنتيا په الره کې کار وکړي.<br />
په افغانستان کې، په سيمه ايزه کچه مخابراتي آسانتياوو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>خلکو السرسى زياتول، <strong>د</strong> بنسټونو جوړول،<br />
روزنې، او <strong>د</strong> خلکو قناعت حاصلول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> عامه <strong>د</strong>يپلوماسۍ <strong>د</strong> ستراتيژي توکې بلل کيږي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې<br />
مياشتنې <strong>راپور</strong> کې په کونړ او ننګرهار کې <strong>د</strong> راډيو نوي سټيشنونوپه کار پيل وکړ. <strong>د</strong> USAID او آيساف لخوا<br />
يې مالي مرس<strong>ته</strong> شوې<strong>د</strong>ه، په <strong>د</strong>غه راډيو ګانو کې افغاني م<strong>د</strong>يران ټاکل کيږي او په سيمه ايزه ژبه پکې افغاني خپرونې<br />
382<br />
کيږي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروګرام له مخې ځايي خلکو <strong>ته</strong> راډيوګانې هم ورکول کيږي ترڅو نشرات تعقيب کړي.<br />
په يو ه بله اړون<strong>د</strong>ه پرمختيا کې USAID، <strong>راپور</strong> ورکړ چې ٨ ميليونه افغانان خپل خبرونه <strong>د</strong> انټرنيوز له<br />
الرې چې يوه غيرانتفاعي مطبوعاتي موسسه <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> USAID لخوا تمويليږي ترالسه کوي. انټرنيوز <strong>د</strong> خپلو<br />
نورو خ<strong>د</strong>متونو په څنګ کې نړيوالو خپلواکو رسنيو لپاره روزنيز پروګرامونه، تجهيزات او تخنيکي مرستې هم<br />
383<br />
برابروي.<br />
نړيوال مرستن<strong>د</strong>ویان په نظر کې لري چې <strong>د</strong> مخابراتي تکنالوژۍ سره مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> تقويې سبب کيږي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبروري په ١٧، يونيسکو او<strong>د</strong> ايټاليا حکومت <strong>د</strong> يوې نوې پروژې اعالن وکړ چې په هغې کې به<br />
تعليمي تربيتي راډيو تلويزيون سره مرس<strong>ته</strong> وشي ترڅو ښوونکي وروزي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه تلويزيون سره به مرس<strong>ته</strong> وشي<br />
ترڅو <strong>د</strong> لرې فاصلې څخه <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړو <strong>د</strong> برابرولو جوګه شي. او <strong>د</strong>ا هغه څه <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> پوهنې <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> ملي پرمختيا<br />
384<br />
په ستراتيژيک پالن کې ورڅخه يا<strong>د</strong>ونه شوې وه.<br />
ښوونه او روزنه<br />
ګرچه ښوونې او روزنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> السرسي په برخه کې په زياتي<strong>د</strong>ونکي ډول پرمختګ رامينځ <strong>ته</strong> شوى <strong>د</strong>ى، خو بيا هم<br />
<strong>د</strong> جنوري په مياشت کې <strong>د</strong> پوهنې وزرات <strong>راپور</strong> ورکړ چې په افغانستان کې ٥ ميليونه ماشومان ښوونځي <strong>ته</strong> <strong>د</strong>تګ<br />
څخه ال اوس هم محروم <strong>د</strong>ي. 385 په فبروري کې نړيوال بانک خبرورکړ چې يوازې ٤٠ فيص<strong>د</strong>ه مکتوبه و<strong>د</strong>انۍ<br />
387<br />
لري. 386 <strong>د</strong> پوهنې وزارت په وينا <strong>د</strong>رسي کتابونه هم کم <strong>د</strong>ې.<br />
هغه معلومات چې <strong>د</strong> NRVA سروې په ترڅ کې الس <strong>ته</strong> راغلي <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړو په برخه کې <strong>د</strong> ننګونوپه شتون<br />
بان<strong>د</strong>ې تاکي<strong>د</strong> کوي. <strong>د</strong><strong>د</strong>غه سروې له مخې، يوازې ٧١% ، ٢٥ کلنو افغانانو يو ډول نه يوډول رسمي ز<strong>د</strong>ه کړې<br />
ترالسه کړي<strong>د</strong>ي. او ٤٨% <strong>د</strong> ٧ څخه تر ١٢ کلونو په شااوخو کې ماشومان )٢.٣ ميليونه( لومړنيو ښوونځيو<strong>ته</strong> نه<br />
388<br />
<strong>د</strong>ي تللي. نو په پايله يې <strong>د</strong>ا شوه چې يوازې ٢٦ فيص<strong>د</strong>ه افغان ليک او لوست کوالى شي.<br />
کوچني ز<strong>د</strong>ه کوونکي چې <strong>د</strong> فراه واليت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ريمې ناحيې <strong>د</strong><br />
نجونو په ښوونځي کې. په <strong>د</strong>غه ښوونځي کې ١٧ خيمې<br />
وهل شوي<strong>د</strong>ي او و<strong>د</strong>انۍ او کتابونه نه لري. ډیر شمیر افغاني<br />
ښوونځي ال هم و<strong>د</strong>انۍ او <strong>د</strong>رسي کتابونه نه لري. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک انځور، تراسي ډیمارکو(<br />
لکه څنګه چې <strong>د</strong> ځانګړي پلټونکی په مخکيني <strong>راپور</strong> کې ورڅخه يا<strong>د</strong>ونه شوې وه، چې اورپکي په <strong>د</strong>ولتي<br />
ښوونځيو بري<strong>د</strong>ونه کوي او په پايله کې يې ښوونځيو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ماشومانو په الر کې لوى خنډ رامينځ <strong>ته</strong> کيږي. <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> پوهنې <strong>د</strong> وزارت په وينا په تيرو <strong>د</strong>وه کلونو کې تقريباً ٤٥٣ ښوونځي <strong>د</strong> امنيتي ستونزو له امله يا تړلي<br />
او يا تخريب شوي<strong>د</strong>ي. 389 <strong>د</strong> هغه اعالميې له مخې چې <strong>د</strong> ولسمشرۍ له <strong>د</strong>فتر څخه په فبروري کې خپره شوې وه، په<br />
104 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
انځور ۳.۳۵<br />
390<br />
هلمن<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> آيساف <strong>د</strong> عملياتو څخه وروس<strong>ته</strong> ٢٥ ښوونځي <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کوونکو پرمخ بيا پرانيستل شوي وو.<br />
په يوبل مثبت يا<strong>د</strong>ښت کې راغلي <strong>د</strong>ي چې USAID <strong>د</strong> افغان ښوونکو <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> پروګرام څخه يو ه اروزنه<br />
شوي<strong>د</strong>ه چې په پايله کې يې <strong>د</strong>امعلومه شوي<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ٢٠٠٦ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري <strong>د</strong> مياشتې راهيسې ٥٠٠٠٠ ښوونکي روزل<br />
شوي<strong>د</strong>ي. 391 <strong>د</strong> ال زياتو معلوماتو لپاره ٤ برخه وګورئ. هم<strong>د</strong>غه راز په افغانستان کې <strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو په برابرولو<br />
کې هم پرمختګ رامينځ <strong>ته</strong> شوې<strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه آيا التو <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong>وزارت په وينا، په افغانستان کې ٤٨ <strong>د</strong> لوړو<br />
ز<strong>د</strong>ه کړو موسسې فعاليت لري، چې په طبي، حقوقي، ښوونې او روزنې، <strong>د</strong> تجارت ا<strong>د</strong>اره، بشري علومو، تخنيکي<br />
او فني برخو کې <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ريس زمينې برابروي. انځور ٣.٣٥ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي او خصوصي تحصیلي موسساتو په هکله<br />
392<br />
توضيحات بيانوي، خو <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ټولو تحصيلي موسساتو اکثريت برخه په کابل کې فعاليت لري.<br />
<strong>د</strong> لوړو ز<strong>د</strong>ه کړو ښوونځي، شخصي او <strong>د</strong>ولتي<br />
0<br />
1 <strong>د</strong>ولتی<br />
1 <strong>د</strong>ولتي، 3 خصوصي<br />
6 <strong>د</strong>ولتی، 18 خصوصي<br />
روغتيايي خ<strong>د</strong>متونه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> پولیو <strong>د</strong> واکسین کول کمپاين <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبروري په ۱۴ نیټه پيل شو. په لومړيو<br />
کې <strong>د</strong>هلمن<strong>د</strong> واليت <strong>د</strong> نا<strong>د</strong>علي او مارجې ولسوالۍ <strong>د</strong> آيساف <strong>د</strong> عملياتو له امله پاتې شوې وې. 393 خو <strong>د</strong> مارچ په مياشت<br />
کې <strong>د</strong> معافيت <strong>د</strong>غه پروګرام په مارجه او نا<strong>د</strong>علي کې هم پلى شو. 394 <strong>د</strong> NRVA <strong>د</strong> وروستۍ سروې له مخې ٣٧%<br />
ماشومانو چې عمرونه يې له ١٢نه تر ٢٣ مياشتو پوري <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong> واکسين بشپړ <strong>د</strong>وز يې پوره کړى <strong>د</strong>ى. 395 چې په<br />
<strong>د</strong>غه واکيسنونو کې <strong>د</strong> نري رنځ، ګوزڼ، <strong>د</strong>يفتري، شنې ټوخلې، تيتانوس، او شرى شامل <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong><br />
<strong>راپور</strong> په وينا افغانستان <strong>د</strong> نړۍ له هغه څلورو هيوا<strong>د</strong>ونو له جملې څخه <strong>د</strong>ې چې ال تراوسه پکې <strong>د</strong> گوزڼ ناروغي<br />
شتون لري. 396 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه معافيتي کمپاين <strong>د</strong> روغتيا <strong>د</strong> نړيوال سازمان، يونيسف، او <strong>د</strong> روغتيا <strong>د</strong> وزارت لخوا چې ډيرى<br />
397<br />
مرس<strong>ته</strong> يې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو څخه ترالسه کړې وه، ترسره شو.<br />
له بل پلوه USAID په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره ډول <strong>د</strong> توبرکلوز يا نري رنځ <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> پروګرام لپاره <strong>د</strong> عامې روغتيا له<br />
وزارت او نورو اړون<strong>د</strong>ه مراجعوسره ٥.١٨ مليونه ډالره مرس<strong>ته</strong> کوي. 398 په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> بهرنيو<br />
چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا <strong>د</strong>غه <strong>د</strong> توبرکلوز <strong>د</strong> کنټرول پروګرام څو همغږي کوونکي <strong>د</strong> شپږو نا امنو واليتونو څخه<br />
انتخاب او <strong>د</strong> توبرکلوز <strong>د</strong> تشخيص، ت<strong>د</strong>اوي او کنترول په برخه کې يې <strong>د</strong> روزنې الن<strong>د</strong>ې ونيول. 399 په هم<strong>د</strong>غه ډول<br />
<strong>د</strong>غه پروګرام <strong>د</strong> توبرکلو <strong>د</strong> کنټرول لپاره په هم<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې موا<strong>د</strong> راټول کړي او په ټولو واليتونو<br />
400<br />
کې يې توزيع کوي.<br />
<strong>د</strong>٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ <strong>د</strong> مياشتې <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> نشريې له مخې ، <strong>د</strong> عامې روغتيا وزارت <strong>د</strong> ٩ راډيوي او تلويزيوني<br />
چينلونو سره هوکړه ليک السليک کړ چې <strong>د</strong> هغې په ترڅ کې به <strong>د</strong>غه چينلونه <strong>د</strong> يو <strong>کال</strong> لپاره روغتيایي معلومات<br />
خپروي. 401 <strong>د</strong>غه پروګرام <strong>د</strong> GAVI <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ينو لخوا چې يو عامه-خصوصي اتحا<strong>د</strong> يې رامينځ <strong>ته</strong> کړې او نړيوال<br />
روغتيايي سازمان، يونيسيف، نړيوال بانک، <strong>د</strong> بيل ميلين<strong>د</strong>ا ګيتس بنيا<strong>د</strong>، غړي هيوا<strong>د</strong>ونه، او نورمرس<strong>ته</strong> کوونکي پکې<br />
شامل <strong>د</strong>ي. 402 <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت په وینا، <strong>د</strong> عامې روغتیا <strong>د</strong> اړیکو <strong>د</strong>ا کمپاین <strong>د</strong> نیژ<strong>د</strong>ي ۳۴ ملیونو پروګرام یوه<br />
403<br />
برخه <strong>د</strong>ه، چې څلور <strong>کال</strong>ه به چلیږي او په افغانستان کې <strong>د</strong> واکسین <strong>د</strong> پوښښ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ زیاتول په پام کې لري.<br />
سرچينه: ،USAID <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، 4\6\2010.<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong> يونيسيف په شمول ډيرو نړيوالو<br />
موسساتو سره مرستن<strong>د</strong>ويه هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى. ولسمشر<br />
اوباما<br />
<strong>د</strong> خپلي بو<strong>د</strong>جې <strong>د</strong> اعالن په ترڅ کې <strong>کانګرس</strong> څخه<br />
وغوښتتل چې <strong>د</strong> ١٠٩.٤ ميليونه ډالر <strong>د</strong> نړيوال<br />
روغتيایي سازمان او ١٢٨ ميليونه ډالره <strong>د</strong> يونيسيف<br />
لپاره منظور کړي.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> ملګرو ملتونو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ټولنه، "<strong>د</strong> ملګرو ملتونو او متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
بو<strong>د</strong>جې تازه حال: ولشمشر اوباما <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ۲۰۱۱ بو<strong>د</strong>یجه <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړه،"<br />
۲\۲\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
متح<strong>د</strong>ه ایاالت یو له هغو شپږو سیمییزو مرستن<strong>د</strong>ویه هیوا<strong>د</strong>ونو څخه <strong>د</strong>ه چې له ۲۰۰۱ <strong>کال</strong> نه تر ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> پورې<br />
404<br />
یي ۵۶۰ ملیونه ډالره مرس<strong>ته</strong> ورکړي <strong>د</strong>ه.<br />
USAID هم <strong>د</strong> روغتيایي اړيکو په پروګرام کې يوه جاري بو<strong>د</strong>جه چې ٣٤.٧ ميليونه ډالره کيږي، لري. په <strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong>رۍ میاشتنې کې، <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت په وینا، <strong>د</strong>ي پروګرام په لومړۍ ځل په کابل کې <strong>د</strong> نارینه لپاره ځانګړی<br />
کلینیک پرانیست. برسيره پر <strong>د</strong>ى <strong>د</strong>غه وزارت <strong>راپور</strong> ورکړ چې نوموړي پروګرام <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong><br />
روغتيايي معلوماتو په هکله په <strong>د</strong>ويم پړاو کې <strong>د</strong> مور او ماشوم <strong>د</strong> روغتيا او نورو روغتيایي معلوماتو په هکله په<br />
105<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
يو افغان ډاکټر <strong>د</strong> زابل په يوه شفاخانه کې <strong>د</strong> ناروغ شهرت ثبتوي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> روغتيا <strong>د</strong> وزارت سره <strong>د</strong><br />
ظرفيتونو <strong>د</strong> لوړولو په برخه کې مرس<strong>ته</strong> کوي ترڅو روغتيایی مراقبت پايلې تجزيه او تحليل کړي. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک<br />
انځور، کیني هولستون(<br />
405<br />
٧ واليتونو کې په ١٦١ جوماتونو کې خبرې وکړي.<br />
<strong>د</strong> وړتياوو <strong>د</strong> لوړولو او افغان حکومت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> سپارلو په موخه متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong> روغتيايي پاملرنې <strong>د</strong><br />
پروژې منجمنټ <strong>د</strong> روغتيا وزارت <strong>ته</strong> انتقالوي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> مثال په ډول <strong>د</strong> بهرنيو چارو<br />
وزارت <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> روغتيايي برخې <strong>د</strong> معلوماتو ډيټابيس <strong>د</strong> روغتيا وزارت <strong>ته</strong> وسپاره ترڅو <strong>د</strong>غه<br />
وزارت وکړاى شي چې ترڅو <strong>د</strong> صحي مراقبت پايلې تجزيه او تعقيب کړي. برسيره پر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت<br />
په ١٣ واليتونوکي هم <strong>د</strong> روغتيايي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> عرضې نا <strong>د</strong>ولتي موسساتو سره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>اره )منجمنټ( <strong>د</strong><br />
روغتيا وزارت <strong>ته</strong> تسليم کړ. هم<strong>د</strong>غه راز USAID <strong>د</strong> عامي روغتيا <strong>د</strong> وزارت سره <strong>د</strong> راتلونکو پنځه کلونو <strong>د</strong><br />
406<br />
ستراتيژيک پالن په جوړولو کې چې <strong>د</strong> وزارت لپاره به <strong>د</strong> اين<strong>د</strong>ه پالنونو <strong>د</strong> تطبيق يوه سرچينه وي، مرس<strong>ته</strong> وکړه.<br />
USAID <strong>د</strong> روغتيايي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> پروژې )HSSP( څخه هم مالتړ کوي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت<br />
په وينا په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې يې <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> روغتيايي تعليماتو نصاب <strong>د</strong> نرسانو او قابلو لپاره تکميل<br />
کړي. 407 هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت <strong>د</strong> روغتيا <strong>د</strong> نړيوال سازمان سره <strong>د</strong> ناروغيو څخه <strong>د</strong> مخکې خبرواوي<br />
له پروګرام څخه <strong>د</strong> ٢ ميليونه ډالرو مرستې ورکولو په ترڅ کې مالتړ وکړ، چې په پايله کې يې په افغانستان کې<br />
408<br />
<strong>د</strong> ساري مرضونو ٣٤ ناڅاپي خپراوي پيښې کشف او <strong>د</strong> څيړنې الن<strong>د</strong>ې ونيول شوې.<br />
په روغتيايي برخه کې بله پرمختيا <strong>د</strong> فبرورى په مياشت کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي عامې روغتيا ټولنې مينځ <strong>ته</strong> راتګ<br />
409<br />
و. چې ه<strong>د</strong>ف يې په عامه روغتيا بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ريسرچ کول او <strong>د</strong>عامې روغتيا <strong>د</strong> وزارت سره تخنيکې مرستې <strong>د</strong>ي.<br />
106 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
صنعت<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> صنعت په برخه کې مهمې پرمختياوې په الن<strong>د</strong>ې ډول وې:<br />
•کافي بارانونو او <strong>د</strong> واورې ويلې کي<strong>د</strong>و <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ژمنيو او پسرلنيو غنمو حاصالتو ښه کي<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> ډيره ښه<br />
زمينه برابره کړه، په ځانګړي ډول په ختيځ او شمال کې.<br />
•<strong>د</strong>افغانستان کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ل <strong>د</strong> استخراجي صنايعو <strong>د</strong> شفافيت نوښت )EITI( غړيتوب <strong>ته</strong><br />
•<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغان حکومت ټول قوانين، مقررات، ګمرکې پروسيجرونه، او په سو<strong>د</strong>اګرۍ پورې<br />
اړون<strong>د</strong> نور ميکانيزمونه سا<strong>د</strong>ه اواغيزمن کول.<br />
زراعت<br />
لکه څنګه چې <strong>د</strong> ځانګړي پلټونکی <strong>د</strong> جنوري په <strong>راپور</strong> کې ورڅخه يا<strong>د</strong>ونه شوې وه، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زراعتي<br />
محصوالتو په تولي<strong>د</strong> کې اقليم يولوى نقش لوبوي. ګرچه حاالت توپير کوي خو <strong>د</strong> جون څخه تر اکتوبر پورې<br />
تقريباً هيڅ اورښت موجو<strong>د</strong> نه وي. 410 <strong>د</strong> بارانونو او واورو وري<strong>د</strong>ل په <strong>د</strong>سمبر کې پيل او <strong>د</strong> مى <strong>د</strong> مياشتې پورې <strong>د</strong>وام<br />
کوي. 411 <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري په مياشت کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> بشري چارو <strong>د</strong> همغږۍ ا<strong>د</strong>ارې <strong>راپور</strong> ورکړ چې<br />
افغانستان <strong>د</strong> يوه غير معمولي وچ ژمي سره چې <strong>د</strong> وچ<strong>کال</strong>ۍ تشويش رامينځ <strong>ته</strong> کوي مخامخ <strong>د</strong>ى. 412 خو په فبروري<br />
کې <strong>د</strong> اورښت نورماله ان<strong>د</strong>ازه او په ځينو سيمو کې <strong>د</strong> ش<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ې واورې اورښت <strong>د</strong>غه تشويشونه تريوې ان<strong>د</strong>ازې رفع<br />
413<br />
کړل.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل په لومړۍ نيټه نړيوالو معلوماتواو<strong>د</strong> ملګرو ملتونو<strong>د</strong> <strong>د</strong> خوړو او کرنې ا<strong>د</strong>ارې FAO <strong>د</strong><br />
مخه خبراوي سيستم <strong>راپور</strong> ورکړ چې په جنوبي ، شمالي او ختيځو سيمو کې <strong>د</strong> غنمو کښت <strong>د</strong> ښې هوا <strong>د</strong> شتون له<br />
امله په بشپړي<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ي. 414 هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong>غنمو <strong>د</strong> ژمني کښت لپاره هم <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> په ډيرو سيمو کې هوا مناسبه وه. 415 <strong>د</strong><br />
ملګرو ملتونو <strong>د</strong> خوړو او کرنې سازمان <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> تير<strong>کال</strong> <strong>د</strong> غنمو حاصالت په هيوا<strong>د</strong> کې ډير لوړ و او<br />
په نرخ کې يې ډير کمښت راوستلى و خو <strong>د</strong> ٢٠٠٧ <strong>کال</strong> ريکارډ <strong>ته</strong> ونه رسي<strong>د</strong>ل. 416 انځور ٣.٣٦ په افغانستان کې<br />
<strong>د</strong> هوا او زراعتي خصوصياتو په هکله معلومات ورکوي:<br />
په کرنيزو پرمختياوو کې چټکتيا<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ثبات لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ستراتيژي په زراعتي برخه کې <strong>د</strong>وه لومړيتوبونو <strong>ته</strong> له ټولو څخه ډير<br />
انځور ۳.۳۶<br />
زراعت: موسمي کليزه او مهمې پيښې<br />
په ژمې کې <strong>د</strong> غنمو کرل<br />
<strong>د</strong> غنمو لومړی فصل<br />
په پسرلې کې <strong>د</strong> غنمو کرل<br />
کرل او<br />
فصل ټولول<br />
<strong>د</strong> باران او واورې موسم<br />
<strong>د</strong> واوري ويلي کي<strong>د</strong>ل او <strong>د</strong> سيلابونه <strong>د</strong>وره<br />
<strong>د</strong> باران او<br />
واورې موسم<br />
<strong>د</strong> باران اورښت<br />
<strong>د</strong> سمبر نو مبر اکتوبر سپتمبر ا ګست جولای جون می اپريل مارچ فروري جنوري<br />
سرچينه: ،FEWS افغانستان: موسمې اقليم او <strong>د</strong> مهمو پيښو وختونه، انلاين وکتل شو 3\17\2010.<br />
107<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
اهميت ورکول شوى وو: ١- په زراعتي برخه کې <strong>د</strong> کارمون<strong>د</strong>نې او عاي<strong>د</strong>اتو زياتوالي، ٢- په افغان حکومت کې<br />
<strong>د</strong> زراعت اوبو لګولو او مال<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> وزارت په تقويه کولو سره <strong>د</strong> ډاډ راپي<strong>د</strong>اکول. هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong>غه ستراتيژۍ <strong>د</strong><br />
زراعتي پي<strong>د</strong>اوار <strong>د</strong> زياتولو، <strong>د</strong> زراعتي ځنځير <strong>د</strong> ارزښت بيا راټوکول، <strong>د</strong> سربن<strong>د</strong>ونو جوړولو او <strong>د</strong> اوبو لګولو <strong>د</strong><br />
417<br />
بنسټونو <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره الن<strong>د</strong>ې شپږ نوښتونه وړان<strong>د</strong>يز کړي<strong>د</strong>ي:<br />
افغان کرون<strong>د</strong>ګر ځمکي برابروي لکه چې په جنوبې سیمو<br />
کې هوا مخ په تو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ه. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې <strong>میاشتنۍ</strong> کې، <strong>د</strong> باران<br />
او واوري په کافي ان<strong>د</strong>ازه اورښت نیژ<strong>د</strong>ي په ټول هیوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong><br />
پسرلې <strong>د</strong> موسم کرنې لپاره وړ او مناسب شرایط برابر کړل.<br />
)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک انځور، کیني هولستون(<br />
•<strong>د</strong> ٨٩ زراعتي مختصيصينو استول <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په لومړيو کې )٦٤ يې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong>زراعت <strong>د</strong> وزارت<br />
او ٢٥ يې <strong>د</strong> USAID څخه(<br />
•بزګرانو <strong>ته</strong> په ۱۸والياتو کې <strong>د</strong>ميو ه جاتو او خستو نيالګي، <strong>د</strong> انګورو تاکونو لپاره <strong>د</strong> تضمين ورکول<br />
• <strong>د</strong> افغاني تخنيکي کارکوونکو څخه چې په اوبو لګولو کې ماهرين وي يو ټيم جوړول<br />
ترڅو <strong>د</strong> لنډمهالو پروژو په ځانګړي ډول <strong>د</strong> CERP څخه نظارت وکړي.<br />
•<strong>د</strong> بزګرانو او <strong>د</strong> مارکيټونو ترمينځ تړاو پي<strong>د</strong>اکول <strong>د</strong> زراعتي تجارت او <strong>د</strong> پورونو <strong>د</strong> ورکولو په ذريعه، هم<strong>د</strong>غه<br />
راز <strong>د</strong> ميوه جاتو <strong>د</strong> ساتنې، مصؤونيت، بس<strong>ته</strong> بن<strong>د</strong>ۍ، ځاى په ځاى کولو، پروسس او انتقال لپاره <strong>د</strong> ظرفيتونو<br />
تقويه کول. او مهم اق<strong>د</strong>ام <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> کښت <strong>د</strong> موسم څخه <strong>د</strong>مخه <strong>د</strong> زراعتي کريډيټونو ورکول <strong>د</strong>ي.<br />
•<strong>د</strong> بزګرانو سره <strong>د</strong> زراعتي خ<strong>د</strong>ماتو په رسولو کې تخنيکي مرستې.<br />
•<strong>د</strong> ټيټ شويو يا تخريب شويو سربن<strong>د</strong>ونو جوړول ترڅو اوبو لګولو په برخه کې ښه والې رامينځ <strong>ته</strong> شي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبروري په مياشت کې <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> ميوه جاتو <strong>د</strong> پروسس لومړني شرکت، امي<strong>د</strong> بهار<br />
لميتي<strong>د</strong>، په کابل کې <strong>د</strong> بريتانيې <strong>د</strong> انارو <strong>د</strong> جوس <strong>د</strong><br />
کمپنۍ سره يو نړيوال قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> السليک کړ. <strong>د</strong> غه<br />
کمپنۍ به ٥٠٠ ټنه انار اخلي اوهم<strong>د</strong>غه راز به ٥٠٠<br />
ټنه نوره تازه ميوه هم په ٢٠١٠ او ٢٠١١ <strong>کال</strong> کې<br />
رانيسي، <strong>د</strong>غه فابريکه <strong>د</strong> USAID په مرس<strong>ته</strong> جوړه<br />
شوې<strong>د</strong>ه.<br />
سرچینه: پومیګریټ، مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> بریتانیې <strong>د</strong> انارو <strong>د</strong> جوس شرکت <strong>د</strong> نړۍ<br />
تر ټولو لومړۍ شراکت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> میوو فابریکې سره اعالن کړ،" ۲\۲۰۱۰.<br />
<strong>د</strong> زراعتي <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره عاي<strong>د</strong>اتو لپاره <strong>د</strong> کوکنارو په ځاى <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل کښت برابرول متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong> ارزښت لرونکو<br />
محصوالتو <strong>د</strong> کرلو سپارښتنه کوي، لکه ميوه، خستې او انګور. 418 <strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رسي<strong>د</strong>لو لپاره USAID په <strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> څلورو کلونو لپاره <strong>د</strong> ٣٠.٤ ميليونو ډالرو <strong>د</strong> بسپنې خبر ورکړ، <strong>د</strong>غه پروژه يوې انجو<br />
چې Roots of Peace نوميږي ورکړل شوې <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه مرستو <strong>د</strong> الرې به له بزګرانو سره کار وشي چې <strong>د</strong><br />
غله جاتو او کوکنارو په ځاى <strong>د</strong> لوړ ارزښت حاصالت وکړي، لکه مڼې، انګور، انار، ګيالس، او با<strong>د</strong>ام چې <strong>د</strong>غه<br />
فعاليت به لومړى <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> په خيتځو او سويلي سيمو کې ترسره شي. په سويل هلمن<strong>د</strong>، کن<strong>د</strong>هار، اروزګان او زابل کې<br />
به پروګرام <strong>د</strong> تاکونو په جوړولو تمرکز وکړي، او <strong>د</strong> بزګرانو عاي<strong>د</strong>ات به په <strong>د</strong>وه کلونو کې <strong>د</strong>وه چن<strong>د</strong>ه شي. بزګران<br />
419<br />
به په <strong>د</strong>غه برخه کې خپله ٤.٥ ميليونه ډالره سهم واخلي ترڅو <strong>د</strong> باغونو او تاکونو پيسې بير<strong>ته</strong> ورکړي.<br />
<strong>د</strong>ا او نور <strong>د</strong>اسې نوښتونه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ثبات په ستراتيژۍ کې راغلي <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> هغه موخې<br />
سره چې افغانستان په لسو کلونو کې بير<strong>ته</strong> <strong>د</strong> غله جاتو او ميوه جاتواو خستو په يو صا<strong>د</strong>رونکي هيوا<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لول غواړي،<br />
مرس<strong>ته</strong> کوي. 420 لکه څنګه چې <strong>د</strong> يوناما په ستراتيژي پاڼه کې ورڅخه يا<strong>د</strong>ونه شوې <strong>د</strong>ه، که افغانستان غواړي چې<br />
په سيمه ايزه کچه خپلو صا<strong>د</strong>راتو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړي باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> پاکستان سره يوه تجارتي تړون السليک کړي. <strong>د</strong> پاکستان-<br />
افغانستان ترمينځ <strong>د</strong>غه ترانزيتي –تجارتي تړون به <strong>د</strong>افغان بزګرانو سره مرس<strong>ته</strong> وکړي ترڅو خپل محصوالت په<br />
آزا<strong>د</strong>انه ډول سيمه ايزو بازارونو <strong>ته</strong> ورسوي. پاکستان <strong>د</strong> افغاني محصوالتو لپاره يوازۍ <strong>د</strong> مارکيټ حيثيت نلري<br />
بلکې سيمه ايزمارکيټ <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رسي<strong>د</strong>و لپاره ورڅخه يوې ښې ترانزيتي الرې په حيث هم کار اخيستل کيږي. 421 <strong>د</strong><br />
٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبرورۍ <strong>د</strong> مياشتې پورې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ځانګړي استازي ښاغلي هولبروک په وينا تراوسه کوم<br />
422<br />
تړون نه <strong>د</strong>ى رامينځ <strong>ته</strong> شوى.<br />
<strong>د</strong> زراعت په برخه کې بل مهم پرمختګ <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ى چې ازبکستان خپل سرح<strong>د</strong> <strong>د</strong> افغانستان سره <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong><br />
423<br />
فبرورۍ په اتمه نيټه بيا پرانيس<strong>ته</strong>، <strong>د</strong>غه سرح<strong>د</strong> <strong>د</strong> خنزير <strong>د</strong> والګي)H1N1( له امله <strong>د</strong> ٥ مياشتو لپاره تړلى و.<br />
او په اخر کې <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> سيمې اکثر هيوا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> يو بل <strong>د</strong> اوبو په مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>و منابعو پورې تړلي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
ځانګړي استازي ښاغلي هولبروک <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په ٢ نيټه <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong><br />
108 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
اوبو <strong>د</strong> منابعو <strong>د</strong> ارزونې لپاره يوعملياتي ځواک په کار وګماره ترڅو <strong>د</strong> افغانستان او گاونډيانو سره يې اوبو <strong>ته</strong> <strong>د</strong><br />
424<br />
السرسي په مور<strong>د</strong> کې کار وکړي.<br />
<strong>د</strong> کانونو استخراج<br />
لکه څنګه چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري <strong>د</strong> مياشتې په <strong>راپور</strong> کې ذکر شوي وو، <strong>د</strong> افغانستان کانونو سکتور<br />
<strong>د</strong> ممکنه پرمختګ لپاره يوه مهمه برخه ګڼل کيږي. <strong>د</strong> نوې ثبات ستراتيژۍ يوه موخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه سکتور تقويه کول<br />
<strong>د</strong>ي، <strong>د</strong>غه ستراتيژي يا<strong>د</strong>ونه کوي چې <strong>د</strong> امريکې متح<strong>د</strong>ه اياالتو ٥ مشاورين نومولي <strong>د</strong>ي ترڅو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کانونو<br />
425<br />
<strong>د</strong> وزارت سره <strong>د</strong> نوې مقررې په جوړولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
<strong>د</strong> کانونو په برخه کې <strong>د</strong> پانګې <strong>د</strong> راجلبولو لپاره په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې افغانستان <strong>د</strong> EITI <strong>د</strong> غړيتوب<br />
لپاره کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> شوى و. 426 افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong>وه <strong>کال</strong>ه وخت ورکړل شوې چې <strong>د</strong> EITI <strong>د</strong> غړيتوب لپاره <strong>د</strong> ٢٠١٢ په<br />
427<br />
فبروري پورې شرايط پوره کړي.<br />
<strong>د</strong> کانونو پورې بله اړون<strong>د</strong>ه موضوع په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> ا وه چې <strong>د</strong> عينکو <strong>د</strong> مسو <strong>د</strong> چينايي کمپنۍ<br />
جينانګسي مشر رسنيو <strong>ته</strong> وويل چې <strong>د</strong> عينکو <strong>د</strong> مسو کان راسپړل <strong>د</strong> ٢٠١٢ <strong>کال</strong> څخه تقريباً ٢٠١٣ يا ٢٠١٤ <strong>ته</strong><br />
وځنډي<strong>د</strong>ل. 428 هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> کانونو وزارت خپل مشورتي خ<strong>د</strong>مات مزاي<strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړل ترڅو <strong>د</strong> چينايي کمپنۍ<br />
سره <strong>د</strong> عينکو <strong>د</strong> مسو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> موضوع نظارت وکړي. 429 <strong>د</strong>غه وزارت هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> هرات <strong>د</strong> سيمنټو <strong>د</strong> فابرېکې<br />
لپاره <strong>د</strong> مزاي<strong>د</strong>ې وخت هم تم<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> کړي، او <strong>د</strong> حاجي ګک <strong>د</strong> اوسپنې <strong>د</strong> کان )چې په نړۍ کې <strong>د</strong> اوسپنې او فلزي تيګو<br />
غني ترينه ذخاير لري( فسخ کړي. او <strong>د</strong> نفتو او گازو <strong>د</strong> پاره <strong>د</strong> تخفيف موضوعات هم و ځنډول ځکه چې <strong>د</strong> مزاي<strong>د</strong>ې<br />
430<br />
او <strong>د</strong> قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پروسې په بشپړتيا کې ستونزې موجو<strong>د</strong>ې وي.<br />
:EITI <strong>د</strong> نړيوال ستن<strong>د</strong>ر<strong>د</strong> يوه ټولنه <strong>د</strong>ه چې<br />
غړي يې <strong>د</strong> نفتو ګاز او کانونو په برخه کې<br />
شفافيت <strong>ته</strong> متعه<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي غړيو هيوا<strong>د</strong>ونو ژمنه<br />
کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> استخراج کوونکې کمپنۍ ټول<br />
معلومات، ماليات، او امتيازات به نشروي.<br />
او ژمن <strong>د</strong>ي چې ټول فيس به <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong> سپاري.<br />
سرچینې: EITI، "EITI څه شى <strong>د</strong>ى؟" انالین وکتل شو ۲۰۱۰\۱۷\۳؛ ،EITI<br />
"<strong>د</strong> EITI لومړیتوبونه او معیارونه،" انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو خصوصي پانګونو شرکت )OPIC( هم <strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> سکتور په برخه کې په فعال ډول<br />
همکاري کوي. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبرورۍ په ١٩ يا<strong>د</strong> شوي شرکت <strong>د</strong> پور يو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي تړون السليک کړ چې <strong>د</strong>هغې<br />
له مخې به ١٥.٨ ميليونه ډالره <strong>د</strong> افغانستان په لوی<strong>د</strong>یځ کې <strong>د</strong> کانونو په راويستلو کې ولګيږي. <strong>د</strong>غه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> يوه<br />
افغاني شرکت سره چې <strong>د</strong> لسو کلونو لپاره يې <strong>د</strong> کورني مصرف او صا<strong>د</strong>راتو لپاره <strong>د</strong> مرمر <strong>د</strong> ډبرو استخراج په<br />
431<br />
اجاره نيولى <strong>د</strong>ى، السليک شوى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> خصوصي سكتور پرمختګ<br />
<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> ثبات ستراتيژۍ له مخې په افغانستان کې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ لپاره <strong>د</strong> خصوصي با ارزښ<strong>ته</strong><br />
افغاني سکتورنو تقويه يو ډيره مهمه موضوع بلل کيږي. 432 <strong>د</strong> کار او <strong>د</strong>اقتصا<strong>د</strong>ي فرصتونو <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نې لپاره <strong>د</strong>غه<br />
ستراتيژي په پنځه برخو کې چې <strong>د</strong> لوړ ارزښت محصوالت <strong>د</strong>ي تاکي<strong>د</strong> کوي. قالينې، انګور، قيمتي کاڼي، مرمر او<br />
433<br />
کشميره په <strong>د</strong>غه محصوالتو کې شامل <strong>د</strong>ي.<br />
څنګه چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> جنوري په <strong>راپور</strong> کې ورڅخه يا<strong>د</strong>ونه شوې وه، <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> کان څخه بازار <strong>ته</strong> پروګرام<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوى <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مرمرو او قيمتي کاڼو صنعت <strong>ته</strong> پراختيا ورکړي. 434 چوکاټ ٣.١١<br />
هغه لوى نوښتونه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروګرام څخه مالتړ کوي په لنډ ډول ذکر کوي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ١٢- ١٦نيټې پورې په هرات کې <strong>د</strong> افغانستان کوچنيو او متوسطو تشبثاتو <strong>د</strong> پروګرام او <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ خونو <strong>د</strong> رياست لخوا نه <strong>د</strong> مرمر ډبرو په هکله <strong>د</strong>ويم نړيوال کنفرانس په الره اچول شوى و<br />
ترڅو په افغانستان کې <strong>د</strong> مرمرو صنعت <strong>ته</strong> پراختيا او بيا ژون<strong>د</strong> ور وبښل شي. <strong>د</strong>غه کنفرانس <strong>ته</strong> نړيوال پانګوونکي<br />
او افغاني کان ويستونکي او <strong>د</strong> صنعتونو متخصيصين، نړيوال او سيمه ايز سو<strong>د</strong>اګر او حکومتي مشران راغوښتل<br />
شوي وو ترڅو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مرمرو په صنعت کې پانګوونه وکړي. 435 <strong>د</strong> ډبرو <strong>د</strong> صنعت <strong>د</strong> ماهرينو په وينا<br />
436<br />
افغانستان <strong>د</strong> ځينو لوړ کيفيت لرونکو مرمرو مرکز گڼل کيږي.<br />
109<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنیز پرمختګ<br />
چوکاټ ۳.۱۱<br />
<strong>د</strong> مرمرو او قيمتي کاڼو <strong>د</strong> اتحا<strong>د</strong>يې <strong>د</strong> وړتياوو لوړول، <strong>د</strong> خصوصي او عامه سکتور <strong>د</strong> شراکت تسهيلول، او<br />
<strong>د</strong> مرمرو او قيمتي کاڼو<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرو لپاره په بهر کې <strong>د</strong>مارکيټ مون<strong>د</strong>ل<br />
<strong>د</strong> پاليسيو او اوږ<strong>د</strong>مهاله پانګوونو په برخه کې <strong>د</strong> تخنيکي مرستو برابرول او په هيوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong><br />
وزارت لپاره <strong>د</strong> مشاورينو مون<strong>د</strong>ل<br />
<strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> وزارت لپاره په هيوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> سترو مشاورينو ګمارل او هم<strong>د</strong>غه راز په نفتي او کانونو په برخه<br />
.کې <strong>د</strong> مشاورينو ګمارل. اوس مهال اقتصا<strong>د</strong>ي او حقوقي مشاورين په کار ګماري<br />
هغه پروګرامونه چې <strong>د</strong> )کانو څخه مارکيټ <strong>ته</strong>( نوښت څخه مالتړ کوي<br />
<strong>د</strong> پروګرام نوم<br />
الف<br />
کانو څخه مارکيټ <strong>ته</strong> نوښت کې فعاليت مو<strong>د</strong>ه ټوليزه بو<strong>د</strong>یجه<br />
$89,003,159 10/26/2006–<br />
10/30/2011<br />
$92,452,859 8/15/2010–<br />
8/15/2011<br />
$84,337,180 3/1/2006–<br />
2/28/2011<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کوچنيو او متوسطو تشبثاتو<br />
(ASMED) پرمختيا<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ او حکومت<strong>د</strong>ارۍ نوښت<br />
(EGGI)<br />
<strong>د</strong> بشري منابعو او لوژستيکي مالتړ<br />
(HRLS)<br />
.الف. <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې شمیره <strong>د</strong> مرستې ټوله ان<strong>د</strong>ازه ښیې، چې له هغې څخه له کانونو څخه مارکیټ <strong>ته</strong> یوازې یوه برخه ښیې<br />
.افغانستان، افغانستان <strong>د</strong> کوچنیو اومنځنیو تشبثاتو پرمختیا، انالین وکتل شو USAID\۲۰۱۰\۹\۴ سرچینې: <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، <strong>د</strong> سیګار معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۶\۴؛<br />
برسيره پر <strong>د</strong>ى <strong>د</strong> <strong>د</strong>ريم <strong>کال</strong> لپاره <strong>د</strong> افغانستان قالينو جوړوونکو او سو<strong>د</strong>اګرو وکړاى شول چې خپلې قاليني <strong>د</strong><br />
نړۍ <strong>د</strong> فرش پوښوونکي صنعت <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ په لوى صنعتي نمايش کې په <strong>د</strong>موتيکس کې نن<strong>د</strong>ارې <strong>ته</strong> کيږ<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong><br />
قالينو <strong>د</strong> صنعت <strong>د</strong>غې نن<strong>د</strong>ارتون <strong>ته</strong> افغان سو<strong>د</strong>اګر <strong>د</strong> USAID په مالي او لوژستيکي مرس<strong>ته</strong> ور<strong>د</strong>اخل شول او په<br />
437<br />
نن<strong>د</strong>ارتون کې يې ګډون وکړ.<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت په <strong>د</strong>ې تاکي<strong>د</strong> کوي چې باي<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> افغانانو سره وشي، نو <strong>د</strong> ASMED لخوانه <strong>د</strong> خري<strong>د</strong>ارۍ<br />
په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په مياشت کې په کن<strong>د</strong>هار کې يو کنفرانس راغوښتل شوى و. په <strong>د</strong>غه کنفرانس کې<br />
<strong>د</strong> نږ<strong>د</strong>ې ٧٠ افغاني سو<strong>د</strong>اګرو استاز ګډون کړى وو چې <strong>د</strong> ائتالفي ځواکونو او <strong>د</strong> ملکي پرسونل <strong>د</strong> سره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
کولو لپاره ليوال وو. OPIC 438 هم <strong>د</strong>خصوصي سکتور <strong>د</strong> پرمختګ سره <strong>د</strong> قرضو <strong>د</strong> الرې مرس<strong>ته</strong> کوي او هغه<br />
موسساتوڅخه چې <strong>د</strong> کوچنيو او متوسطو تشبثاتو لپاره مالي مرستې برابروي مالتړ کوي. <strong>د</strong> مثال په ډول <strong>د</strong> ٢٠١٠<br />
<strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په ٣١ نيټه <strong>د</strong> بور<strong>د</strong> په ميټينګ کې پريکړه وشوه چې افغان پرمختيايي مالي لميتي<strong>د</strong> <strong>ته</strong> به ٣٠ ميلونه ډالره<br />
پور ورکړل شي ترڅو په افغانستان کې <strong>د</strong> کوچنيو او متوسط تشبثاتو سره <strong>د</strong> پورونو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو په پراختيا کې مرس<strong>ته</strong><br />
وکړي. افغان پرمختيايي مالي لميتي<strong>د</strong> په ٢٠٠٨ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> OPIC لخوا تاسيس شو، او <strong>د</strong> پور<strong>ته</strong> ذکر شويو تشبثاتو<br />
439<br />
<strong>د</strong> مون<strong>د</strong>لو او هغوى سره <strong>د</strong> پورونو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو په وړان<strong>د</strong>ې کولو کي يې په برياليتوب سره ريکارډ ټينګ کړ.<br />
هم<strong>د</strong>غه راز OPIC په کابل کې <strong>د</strong> گران<strong>د</strong> هوټل سره هم <strong>د</strong> ٦٠ ميليونو ډالرو <strong>د</strong> پور مرس<strong>ته</strong> وکړه، چې اوسمهال <strong>د</strong><br />
کار الن<strong>د</strong>ى <strong>د</strong>ى. OPIC په اپريل کې <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong>غه و<strong>د</strong>انيزې چارې پالن شوې وې او په بو<strong>د</strong>جه کې يې<br />
440<br />
شتون <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په ٩ نيټه <strong>د</strong> ماليې او سو<strong>د</strong>اګرۍ وزارت <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong>حکومت په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> ٦٣ ميليونه<br />
ډالره يو پروګرام په الره واچاوه چې <strong>د</strong> هغې په ترڅ کې به په افغانستان کې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ په اړه ټول قوانين،<br />
مقررات، لوايح ، ګمرکي پروسيجرونه، او <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ پورې اړون<strong>د</strong> نور ميکانيزمونه سا<strong>د</strong>ه کړاى شي. <strong>د</strong>غه <strong>د</strong><br />
USAID په مرس<strong>ته</strong> جوړ شوې پروګرام <strong>د</strong>افغانستان لپاره سو<strong>د</strong>اګرۍ او شراکت <strong>د</strong> آسانتيا مرکز په نامه يا<strong>د</strong>يږي،<br />
او <strong>د</strong> افغانانو سره به مرس<strong>ته</strong> وکړي چې <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ په برخه کې نړيوال معيارونه خپل کړي او<strong>د</strong> صا<strong>د</strong>راتو لپاره <strong>د</strong><br />
441<br />
کييفيت <strong>د</strong> کنترول منل شوي ضروري معيارونه پلي کړي.<br />
<strong>د</strong> بنسټيز انفراسټرکچر نه شتون، په افغانستان کې <strong>د</strong> خصوصي سکتور <strong>د</strong> پرمختګ مخه نيسي. <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> نشريې<br />
پر اساس په کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong> ٩٠ فابريکو فعاليت <strong>د</strong> بريښنا <strong>د</strong> نه شتون له امله په ټپه و<strong>د</strong>ري<strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> بريښنا <strong>د</strong> نه شتون المل<br />
هم <strong>د</strong> کجکي <strong>د</strong> بن<strong>د</strong> <strong>د</strong> نه ترميم له امله و. 442 لکه څنګه چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> جنوري ۲۰۱۰ په <strong>راپور</strong> کې يا<strong>د</strong>ونه شوې وه،<br />
<strong>د</strong> کجکي بن<strong>د</strong> <strong>د</strong> جوړښتيز ترميم کارونه <strong>د</strong> امنيتي ملحوظاتو له امله ځنډول شوي <strong>د</strong>ي.<br />
110 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<br />
<strong>د</strong> قيمتي کاڼو تولي<strong>د</strong>:<br />
<strong>د</strong> ممکنه پرمختګ سرچينه<br />
<strong>د</strong> نړیوال بانک په وينا، افغانستان <strong>د</strong> قيمتي او نيمه قيمتي کاڼو <strong>د</strong> منابعو<br />
څخه ډک يو غني هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى. 443 نوموړې بانک وايي چې <strong>د</strong><strong>د</strong>غه ډبرو<br />
او نورو منرالونو استخراج کي<strong>د</strong>اى شي <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> پرمختګ<br />
يوه سرچينه جوړه شي. 444 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قيمتي ډبرو يوه ارزونه<br />
چې په ٢٠٠٧ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> USAID لپاره <strong>د</strong> نړيوالو متخصصينو لخوا<br />
ترسره شوې وه، <strong>د</strong>اسې ښيې چې <strong>د</strong> افغانستان ، سور رنګي ياقوت،<br />
شنه زمر<strong>د</strong>، آبي ياقوت، اصلي الجور<strong>د</strong>، اونورې نيمه قيمتي ډبرې <strong>د</strong> خپل<br />
لوړ کيفيت له امله په نړۍ کې شهرت لري. 445 <strong>د</strong> ليکونکو په وينا هغه قيمتي<br />
ډبرې چې په افغانستان کې مون<strong>د</strong>ل کيږي <strong>د</strong> نړۍ په ډيرو تاريخي کليکيسنونو<br />
کې هم لي<strong>د</strong>ل کيږي، لکه <strong>د</strong> بريتانيا <strong>د</strong> تاج جواهرات، <strong>د</strong> روسيې شاهي تاج،<br />
او په تاج محل کې. 446 انځور ٣.٣٧ په افغانستان کې <strong>د</strong> قيمتي ډبرو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong><br />
ځايونه په نښه کوي.<br />
<strong>د</strong>نړيوال بانک <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې افغانستان هيڅکله نه <strong>د</strong>ې تواني<strong>د</strong>الى<br />
چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه سرچينو په اقتصا<strong>د</strong>ي گټو وپوهيږي. 447 ګرچه قيمتي ډبرې په<br />
افغانستان کې له کانونو څخه راويستل کيږي خو <strong>د</strong> فعاليت ځنځير يې چې<br />
په ارزښت کې يې زياتوالې راولي ، لکه تنظيمول، پرې کول، پاليش کول<br />
او صا<strong>د</strong>رول يې بيخي کم <strong>د</strong>ى. 448 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قيمتي ډبرو يوه زيا<strong>ته</strong> برخه<br />
په کوچنيو سو<strong>د</strong>اګرو بان<strong>د</strong>ې په نورو هيوا<strong>د</strong>ونو لکه پاکستان کې خرڅيږي.<br />
چې بيا هل<strong>ته</strong> پرې کيږي، تنظميږي پروسس کيږي او صا<strong>د</strong>ريږي او قيمت<br />
يې يو ان<strong>د</strong>ازه لوړيږي هم. 449 <strong>د</strong>غه مسئله افغان کان کين<strong>د</strong>ونکي، صنعتکاران،<br />
پروسس کوونکي، سو<strong>د</strong>اګر او افغان حکومت <strong>د</strong> ضروري عاي<strong>د</strong>اتو او کاري<br />
450<br />
فرصتونو څخه بې برخې کوي.<br />
<strong>د</strong> الجور<strong>د</strong>و ٦٥٠٠ کلن سو<strong>د</strong>اګريز تاريخ<br />
ګرچه اوسمهال <strong>د</strong> قيمتي ډبرو تولي<strong>د</strong> په افغانستان کې کم شوى خو باي<strong>د</strong> په يا<strong>د</strong><br />
ولرو چې <strong>د</strong>غه تولي<strong>د</strong> کومه نوې خبره نه <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ډيرو مهمو او ښو<br />
نيمه قيمتي ډبرو څخه یو هم الجور<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ميال<strong>د</strong> څخه ٥٠٠٠ <strong>کال</strong>ه مخکې<br />
هم <strong>د</strong> کانونو څخه استخراجي<strong>د</strong>ل. 451 په حقيقت کې <strong>د</strong>اسې فکر کيږي چې په<br />
452<br />
ب<strong>د</strong>خشان کې <strong>د</strong> الجور<strong>د</strong> کان <strong>د</strong> نړۍ <strong>د</strong> لرغونو کانونو څخه <strong>د</strong>ى.<br />
انځور ۳.۳۷<br />
<strong>د</strong> قيمتې کاڼو ستري ذخيرې<br />
ب<strong>د</strong>خشان<br />
تخار<br />
کن<strong>د</strong>ز<br />
سرسنګ<br />
بغلان<br />
Herat<br />
Kandahar<br />
کنړ<br />
نورستان<br />
پنجشير<br />
کاپيسا<br />
لغمان<br />
پروان<br />
زابل<br />
کابل<br />
کابل<br />
ننګرهار<br />
سرچينه: <strong>د</strong> کانو وزارت. <strong>د</strong> افغانستان جيولوژيکي سروي، په افغانستان کې کانونه: <strong>د</strong> افغانستان قيمتي کاڼې، مخ 1، انلاين وکتل شو 4\12\2010.<br />
نور کهربا کنز ياقوت زمر<strong>د</strong> لاجور<strong>د</strong><br />
111<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I میاشت ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> الجور<strong>د</strong>و سو<strong>د</strong>اګري ٦٥٠٠ کلنه سابقه لري. 453 <strong>د</strong><br />
ب<strong>د</strong>خشان <strong>د</strong> الجور<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ پاتې شونې ال اوس هم په بين النهرين ، مصر<br />
او هن<strong>د</strong> کې لي<strong>د</strong>ل کيږي. 454 هغه گاڼي چې <strong>د</strong> افغاني الجور<strong>د</strong>و څخه جوړې شوي<br />
<strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> م<strong>د</strong>يترانې <strong>د</strong> سيمې څخه <strong>د</strong> ښخو شوو جس<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> خزانو او لرغونو<br />
م<strong>د</strong>نيتونو لکه <strong>د</strong> سومريانو او <strong>د</strong>مصر <strong>د</strong> فرعونيانو <strong>د</strong> مقبرو څخه الس <strong>ته</strong> راغلي<br />
<strong>د</strong>ي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې حقيقت شاه<strong>د</strong>ي ورکوي. 455 وروس<strong>ته</strong> کله چې سکن<strong>د</strong>ر مق<strong>د</strong>وني باختر<br />
ونيو چې اوس <strong>د</strong> افغانستان شمالي برخه جوړوي نو <strong>د</strong> افغانستان الجور<strong>د</strong> يې<br />
اروپا <strong>ته</strong> يوړل. 456 او مارکوپولو چې کله په <strong>د</strong>يارلسمه پيړۍ کې <strong>د</strong> وريښمو<br />
په سويلي الره سفر کاوه نو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> الجور<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ښ<strong>کال</strong> په هکله يې هم<br />
457<br />
څرګن<strong>د</strong>ونې کړي وې.<br />
<strong>د</strong> الجور<strong>د</strong>و کارونه<br />
الجور<strong>د</strong> <strong>د</strong> گاڼې په شکل هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> کور <strong>د</strong> اسبابو په بڼه هم کارول کيږي. <strong>د</strong><br />
بلې خوا الجور<strong>د</strong> <strong>د</strong> يوه آبي رنګ چې <strong>د</strong> ultramarine په نامه يا<strong>د</strong>يږي بنسټ<br />
تشکيلوي. <strong>د</strong> لرغون پيژن<strong>د</strong>ونکو <strong>د</strong> نظرياتو پر اساس <strong>د</strong> افغانستان الجور<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
اروپا <strong>د</strong> منځنيو پيړيو په ځلي<strong>د</strong>ونکو خطي نسخو، مهن<strong>د</strong>سي تزئيناتو او <strong>د</strong> لرګو<br />
په مجسمو کې کارول شوي <strong>د</strong>ي. 458 <strong>د</strong> قيمتي ډبرو <strong>د</strong> ټولنې په وينا مي<strong>د</strong>ه شوي<br />
الجور<strong>د</strong> لعابي آبي رنګ لپاره هم استعمال شوي<strong>د</strong>ي، او په پخوانيو زمانو<br />
کې روغني رنګ ډير کم کارول کي<strong>د</strong>ه نو <strong>د</strong>ا هيڅ ممکنه نه وه چې <strong>د</strong>اسې يو<br />
روښانه آبي رنګ <strong>د</strong>ې تولي<strong>د</strong> شي، خو په ١٩ پيړۍ کې کله چې مصنوعي<br />
رنګونه جوړ کړل شول نو <strong>د</strong>غه کار ممکن شو. 459 هغه آبي رنګ چې <strong>د</strong><br />
الجور<strong>د</strong>و څخه الست <strong>ته</strong> راتللو <strong>د</strong> خپلې ځال او ښ<strong>کال</strong> له امله يې ډير شهرت<br />
<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه ، <strong>د</strong>غه رنګ اوسمهال هم <strong>د</strong> لرغونو آثارو په تازه کولو او نويو کولو<br />
460<br />
کې کارول کيږي.<br />
الجور<strong>د</strong>: <strong>د</strong>اسې يوه ډبره <strong>د</strong>ه چې پوخ اسماني رنګ لري، او طاليي<br />
سلفاي<strong>د</strong>ي خطونه پکې <strong>د</strong>ي چې ځلي<strong>د</strong>ونکى رنګ ورکوي. ډيرۍ <strong>د</strong> ډبرو په<br />
قطار کې شميرل کيږي نه <strong>د</strong> منرالونو، او <strong>د</strong> افغانستان الجور<strong>د</strong> <strong>د</strong> ماهرينو<br />
په وينا په نړۍ کې بهترينه الجور<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي.<br />
سرچینې: <strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> اړیکو شرکت، <strong>د</strong> کانونو جورنال )لن<strong>د</strong>ن( ځانګړي ګڼه: افغانستان،" ۸\۲۰۰۶، مخ ۹، <strong>د</strong> رنګه قیمتي کاڼو<br />
نړیواله ټولنه، "الجور<strong>د</strong>،" انالین وکتل شو ۳\۲۵\۲۰۱۰.<br />
آبي غر <strong>د</strong> زرهاوو کلونو راپه <strong>د</strong>يخوا الجور<strong>د</strong> تولي<strong>د</strong>وي. <strong>د</strong>غه کان <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ر<br />
څخه په ٣٥٠٠ متره ارتفاع کې پروت <strong>د</strong>ى. 462 <strong>د</strong> ډيرې خرابې هوا له امله<br />
463<br />
<strong>د</strong>غه کان <strong>د</strong> جون څخه تر سپتمبره پور ي <strong>د</strong> السرسي وړ وي.<br />
<strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> ماهرينو په نظر په افغانستان کې <strong>د</strong> قيمتي ډبرو کانونه <strong>د</strong> ماهرو<br />
خلکو لخوا په ابت<strong>د</strong>ائي شکل را ويستل کيږي. 464 يوه طريقه يې <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې هغه<br />
ډبرې چې الجور<strong>د</strong> پکې وي، لوړه <strong>د</strong>رجه حرارت ورکول کيږي او بيا پرې<br />
سړې اوبه شين<strong>د</strong>ل کيږي. کله چې پرې اوبه وشين<strong>د</strong>ل شوې نو په هغې کې<br />
يو ټکان رامينځ <strong>ته</strong> کيږي چې بيا <strong>د</strong> ډبرې <strong>د</strong> ماتي<strong>د</strong>و سبب کيږي. 465 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
ایاالتو حکومت او نور نړیوال مرستن<strong>د</strong>ویان <strong>د</strong> کانونو له وزارت سره کار<br />
کوي چې <strong>د</strong> کان کین<strong>د</strong>لو نوي الرې په کار واچوي چې خون<strong>د</strong>یتوب زیات کړي<br />
466<br />
او هم<strong>د</strong>ا رنګه په <strong>د</strong>ي برخه کې تولی<strong>د</strong> لوړ کړي.<br />
<strong>د</strong> الجور<strong>د</strong>و اونورو قيمتي ډبرو استخراج<br />
لکه څنګه چې ٦٥٠٠ <strong>کال</strong>ه مخکې وو، اوس هم <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>خشان الجور<strong>د</strong> په نړۍ<br />
کې له بهترينو الجور<strong>د</strong>و څخه شميرل کيږي. 461 په ب<strong>د</strong>خشان کې <strong>د</strong> سرسنگ<br />
"<strong>د</strong>اسې يو بل هيوا<strong>د</strong> هم ش<strong>ته</strong> ]افغانستان[ چې<br />
<strong>د</strong>هغې په غرونو کې هم الجور<strong>د</strong> مون<strong>د</strong>ل<br />
کي<strong>د</strong>اى شي. <strong>د</strong>ا په نړۍ کې بهترينه ډول الجور<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي.<br />
”. .<br />
___مارکوپولو )١٢٧١ ميال<strong>د</strong>ي(<br />
سرچینه: <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> څیړنې لپاره بریتانیې انستیتوت، عراق <strong>۳۰</strong> <strong>کال</strong>، ۱ ګڼه )پسرلی ۱۹۶۸(، الجور<strong>د</strong>: <strong>د</strong> تجارت لومړي<br />
پړاوونه، <strong>د</strong> جیونجینا هیرمان لیکنه، مخ ۲۲، انالین وکتل شو ۱\۲۰\۲۰۱۰.<br />
<strong>د</strong> زمر<strong>د</strong>و یو پالش شوي ټوټه. ياقوت یوه ګرانبیه کاڼی<br />
<strong>د</strong>ي چې په افغانستان کې پي<strong>د</strong>ا کيږي له پیړیو راپ<strong>د</strong>یخوا، افغاني زمر<strong>د</strong> <strong>د</strong> نړۍ په تر ټولو<br />
غوره کارونو کې کارول شوي <strong>د</strong>ي.<br />
112 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قيمتي کاڼو په صنعت کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
مالتړ<br />
<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> ثبات <strong>د</strong> ستراتيژۍ يوه موخه <strong>د</strong>اوه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
)کانونو څخه بازار<strong>ته</strong>( پروګرام تقويه کړاى شي، <strong>د</strong> قيمتي کاڼو <strong>د</strong> ارزښت<br />
467<br />
زنځير <strong>د</strong>افغانانو لپاره <strong>د</strong> کارمون<strong>د</strong>نې او عاي<strong>د</strong>اتو سرچينه جوړي<strong>د</strong>اى شي.<br />
چوکاټ ٣.١٢ <strong>د</strong> USAID هغه نوښتونه په ګو<strong>ته</strong> کوي چې <strong>د</strong> قيمتي ډبرو <strong>د</strong><br />
صنعت <strong>د</strong> مالتړ لپاره يې ترسره کړي<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>غه نوښتونه <strong>د</strong> کوچنيو او متوسطو<br />
تشبثاتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره پکار اچول شوي ترڅو <strong>د</strong> قيمتي ډبرو <strong>د</strong> پري کولو،<br />
پالش کولو او بازارمون<strong>د</strong>لو پروسه عصري کړاى شي.<br />
<strong>د</strong> کانونو څخه مارکيټ <strong>ته</strong> پروګرام <strong>د</strong> يوې برخې په ډول USAID<br />
او ASMED وکړاى شول ترڅو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قيمتي ډبرو کاروباريان<br />
<strong>د</strong> جواهراتو <strong>د</strong> تبا<strong>د</strong>لې نن<strong>د</strong>ارتون <strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبروري په ٢-٧ <strong>د</strong><br />
آريزونا په تکسون کې جوړ شوى و بوزي. 468 <strong>د</strong>غه نن<strong>د</strong>ارتو ن په زرګونو<br />
نړيوال کاروباريان ، راټولوونکي او عالقمن<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ټولې نړۍ<br />
څخه راجلب کړي. برسيره پر <strong>د</strong>ې افغان برخه اخيستونکو <strong>د</strong> مسو کان،<br />
البراتوار، او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> استخراج ماشين آالت ولي<strong>د</strong>ل. برخه<br />
والو وويل چې <strong>د</strong>غسې لي<strong>د</strong>نې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> صا<strong>د</strong>راتو <strong>د</strong> ظرفيتونو <strong>د</strong>لوړولو<br />
469<br />
لپاره ډيرې مهمې <strong>د</strong>ي.<br />
یاقوت، هغه قيمتي منرالونو ياقوت <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> افغانستان په پنجشير <strong>د</strong>ره کې پي<strong>د</strong>ا کيږي،<br />
سره ياقوت هم په افغانستان کې <strong>د</strong> مع<strong>د</strong>نياتو څخه راويستل کيږي. او ډيرۍ يې <strong>د</strong> جګ<strong>د</strong>لک<br />
–ګن<strong>د</strong>مک په سيمه کې چې <strong>د</strong> کابل واليت پورې اړون<strong>د</strong>ه ځاى <strong>د</strong>ى مون<strong>د</strong>ل کيږي.<br />
<strong>د</strong> ارزښت زنځير: ټول هغه فعاليتونه چې <strong>د</strong> خامو موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راتګ<br />
څخه وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> پلور له مرحلې وروس<strong>ته</strong> ورڅخه مالتړ کيږي، <strong>د</strong>غه<br />
فعاليت محصوالتو <strong>ته</strong> ارزښت هم ورکوي او ارزښت يې زياتوي هم.<br />
سرچینه: فايننشيل تايمز ليکزيکون، انالین وکتل شو ۴\۲۰\۲۰۱۰.<br />
چوکاټ ۳.۱۲<br />
<strong>د</strong> USAID وروستنۍ پروژې چې په افغانستان کې يې <strong>د</strong> قيمتي ډبرو <strong>د</strong> صنعت <strong>د</strong> مالتړ لپاره ترسره کړي<strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> USAID پروګرام<br />
ASMED<br />
ASMED<br />
ASMED<br />
ASMED<br />
<strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا اتحا<strong>د</strong><br />
مرستې<br />
<strong>د</strong> جوهريانو لپاره الرښو<strong>د</strong> )<strong>د</strong> قيمتي ډبرو<br />
روزنيز مرکز(، <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>وز ښار<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قيمتي ډبرو <strong>د</strong> پري کوونکو<br />
او جوهرياتو ټولنه<br />
<strong>د</strong> قيمتي ډبرو بازار په جالل آبا<strong>د</strong> کې<br />
<strong>د</strong> مور هيله /hope of mother<br />
<strong>د</strong>امريکايي-نورستاني وار<strong>د</strong>اتي نړيوال<br />
شرکت )ANII(<br />
<strong>د</strong> مرستو موخه<br />
<strong>د</strong> روزنيز مرکز لپاره <strong>د</strong> وسايلو او اسبابو اخيستل، فني روزنه ورکول او <strong>د</strong>اسې کارمن<strong>د</strong>ان استخ<strong>د</strong>امول چې په تولي<strong>د</strong> او<br />
خرڅالو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
<strong>د</strong> روزنيز پروګرام برابرول چې <strong>د</strong> پري کولو، پاليش، او <strong>د</strong> گاڼې <strong>د</strong> جوړولو معيار <strong>د</strong> نړيوالو معيارونو سره برابرشي، <strong>د</strong><br />
نن<strong>د</strong>ارتونونو په جوړولو کې مرس<strong>ته</strong><br />
<strong>د</strong>غه مارکيت به ٢٠ کوچني او متوسطه تشبثاتي شرکتونه ولري، چې <strong>د</strong> افغانانو لخوا به پرمخ بيول کيږي، ډيرۍ به هغه<br />
خلک وي چې په وروستيو کې له پاکستان څخه راگرځي<strong>د</strong>لي وي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى سره به په کرايه کې مرس<strong>ته</strong> وشي او <strong>د</strong> محاسبې<br />
خ<strong>د</strong>مات به ور<strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو <strong>کال</strong> پورې برابر کړاى شي.<br />
<strong>د</strong>رې مياشتنۍ روزنه ، <strong>د</strong> نړيوال ماهر له لوري، <strong>د</strong> ٣٠ کاروباريانو لپاره چې کوچنۍ اويا متوسطه کاروبار لري ترڅو <strong>د</strong><br />
قيمتي ډبرو <strong>د</strong> پالش او پرې کولو تخنيک ز<strong>د</strong>ه کړي.<br />
<strong>د</strong> ٥٦٠٠٠٠ ډالو مرس<strong>ته</strong> چې عامه-خصوصي شراکت او <strong>د</strong> ANII کمپنۍ کان کين<strong>د</strong>نه اوپروسس پرې بهتر کړاىشي ١٩<br />
<strong>د</strong> پري کولواو پاليش کولو ماشينونه، <strong>د</strong> ١٠٠ کاروباريانو روزنه، په هم<strong>د</strong>غه برخه کې <strong>د</strong> څلورو هوايي فشار راوړونکې<br />
پيرو<strong>د</strong>نه، او <strong>د</strong> ٥٠ کان کين<strong>د</strong>ونکو روزنه ترڅو <strong>د</strong>غه نوي تخنيکونه ز<strong>د</strong>ه کړي.<br />
سرچینې: <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰. ،USAID <strong>د</strong> شخصي-<strong>د</strong>ولتي تشبثاتو لپاره <strong>د</strong> تجارت نمونه، ۱۲\۱۶\۲۰۰۹، انالین وکتل شو ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
113<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I میاشت ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> برخې سرلیک<br />
“Hilibus aut aspedit liqui quam<br />
excesequam il experum re dolum ut<br />
ommodio ersped eaquas et moloritiis<br />
estium expeles totaspe llacepel eateceatus<br />
rem qui velit dolenis quosa<br />
num consequam, quiati bearibuscia si<br />
ut eost, omnihil modita nistia aut hitis<br />
que apicia doluptatio es sed es ut ut<br />
aut estis dolor rerum que litiorepudae”<br />
—Person of Interest<br />
Mil ilique cusant laute nonsequi volorum nulpari busam, tem. Nem quia numquid qui aut etur Nimaionse net quiam, voloreruptis :سرچینه<br />
providit in reictem. Dem voloribusa delenihic temodis auteceritem qui il et res rem estist, tem cumqui qui reratento que consedis doluptatem<br />
114 ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٢ <strong>کال</strong> راهيسې، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو سره <strong>د</strong> مبارزې لپاره ٤.٢٤ ميليار<strong>د</strong>ه ډالر<br />
تخصيص کړي <strong>د</strong>ي. 470 <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبروري په مياشت کې، متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې په<br />
موخه يوبله تګالره غوره کړه چې پکې <strong>د</strong> زراعتي ب<strong>د</strong>يل کښت په پروګرامونواو <strong>د</strong> نشه يي توکو پر مخنيوي بان<strong>د</strong>ې<br />
471<br />
تمرکز کيږي. <strong>د</strong> نشه يي توکو <strong>د</strong> مخنيوي <strong>د</strong>غه نوې ستراتيژي، <strong>د</strong>وه اساسي موخي لري:<br />
•<strong>د</strong> اورپکۍ او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق <strong>د</strong> اړيکو ماتول <strong>د</strong> هغه مالي مالتړ <strong>د</strong> کمولو له الرې چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو<br />
<strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ او تجارت له الرې اورپکۍ <strong>ته</strong> ورکول کيږي.<br />
•<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق ترمينځ <strong>د</strong> اړيکو له مينح وړل <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خلکو او <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong><br />
اړيکو <strong>د</strong> ټينگښت له الرې.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په مارچ کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومتي حساب ورکوونې ا<strong>د</strong>ارې )GAO( <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> نشه<br />
يې توکو قاچاق <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوريت او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هغو همغږو هڅو <strong>ته</strong> چې يو باثبا<strong>ته</strong> او با امنه<br />
افغانستان لپاره ترسره کيږي ضرر رسوي. هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو قاچاق <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> تروريزم پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
472<br />
مبارزې برياليتوب <strong>ته</strong> هم لوى <strong>ته</strong><strong>د</strong>ي<strong>د</strong> پيښوي.<br />
تمه کيږي چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په ترڅ کې به <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پر ض<strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> نشه يي توکو <strong>د</strong> کنترول ملي<br />
ستراتيژي نوې کړي او په هغه ه<strong>د</strong>فمن<strong>د</strong>و پروګرامونو به کار وکړي چې په حقيقي ډول <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو، <strong>د</strong> کښت،<br />
تولي<strong>د</strong>، او قاچاق او استعمال مخه ونيسي <strong>د</strong>غه وزرات خپله ستراتيژي په وروستي ځل په ٢٠٠٦ <strong>کال</strong> کې تع<strong>د</strong>يل<br />
473<br />
کړې وه.<br />
حالت<br />
په روانه <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې هيڅ کوم نوى واليت <strong>د</strong> نشه يي توکو څخه پاک حالت نه <strong>د</strong>ى غوره کړى، <strong>د</strong><br />
ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او جرمونو پرض<strong>د</strong> سازمان يا )UNODC( په وينا هغه واليتونه چې <strong>د</strong> نشه يي توکو<br />
څخه پاک حالت لري هم په خطر کې <strong>د</strong>ي. لکه څنګه چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> جنوري <strong>د</strong> مياشتې په <strong>راپور</strong>کې ورڅخه يا<strong>د</strong>ونه<br />
474<br />
شوې وه، بغالن، کاپيسا او فارياب <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> په وروستيو کې <strong>د</strong> نشه يې توکو څخه پاک حالت <strong>ته</strong> رسي<strong>د</strong>لى و.<br />
<strong>د</strong> UNODC <strong>د</strong> نشه يي توکو ژمنۍ چټکې ارزونې <strong>د</strong>ا په ډاګه کړه چې <strong>د</strong>رې واليتونه، بغالن، فارياب او سرپل <strong>د</strong><br />
نشه يي توکو څخه <strong>د</strong> پاک حالت په خطر کې واقع <strong>د</strong>ي، که چيرې په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ار ه او په وخت مبارزه پکې ترسره نه<br />
شي. برعکس که چيرې په وخت <strong>د</strong> نشه يې توکو <strong>د</strong> له مينځه وړلو لپاره مبارزه وشي نو په پنځه نورو واليتونو،<br />
ب<strong>د</strong>خشان، کابل، کونړ، لغمان او ننګرهار به په ٢٠١٠ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> نشه يي توکو څخه پاک حالت غوره کړي او <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>غه ډول واليتونو شمير به ٢٥ <strong>ته</strong> ورسيږي. 475 انځور ٣.٣٨ <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کښت څخه پاک واليتونه او په حاالتو<br />
کې يې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> راتګ امکان ښيي.<br />
له کوکنارو پاك حالت: یو والیت هغه وخت<br />
له کوکنارو پاک ګڼل کیږي چې تر ۱۰۰<br />
هکتاره لږ ځمکه <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کرلو لپاره<br />
کارول شوي وي.<br />
سرچینه: ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي: <strong>د</strong>سمبر ۲۰۰۹،" مخ ۲۸.<br />
115<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
انځور ۳.۳۸<br />
له کوکنارو څخه پاکو ولاياتو کې احتمالي ب<strong>د</strong>لونونه، 2010<br />
چين<br />
تاجکستان<br />
ازبکستان<br />
ب<strong>د</strong>خشان<br />
تخار<br />
کن<strong>د</strong>وز<br />
بلخ<br />
جوزجان<br />
ترکمنستان<br />
بغلان<br />
سمنګان<br />
فارياب<br />
حالت<br />
له کوکنارو پاک<br />
نورستان پنجشېر<br />
کاپيسا<br />
پروان<br />
کونړ<br />
لَغمان<br />
کابُل<br />
ننګرهار<br />
لوګر<br />
پکتيا<br />
خوست<br />
ور<strong>د</strong>ک<br />
غزني<br />
باميان<br />
سر پُل<br />
<strong>د</strong>ايکُ ن<strong>د</strong>ی<br />
غور<br />
با<strong>د</strong>غيس<br />
هرات<br />
له کوکنارو پاک نه <strong>د</strong>ي<br />
کي<strong>د</strong>ای شي له کوکنارو پاک<br />
حالت له لاسه ورکړي<br />
کي<strong>د</strong>ای شي له کوکنارو پاک<br />
حالت ترلاسه کړي<br />
پاکستان<br />
پکتيکا<br />
زابل<br />
روزګان<br />
کن<strong>د</strong>هار<br />
هلمن<strong>د</strong><br />
فَراه<br />
نيمروز<br />
ايران<br />
يا<strong>د</strong>ونې: کله چې تر 100 هکتاره لږ ځمکه <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کرلو له پاره کارول شوي وي، هغه ولايت له کوکنارو پاک ګڼل کيږي. بغلان، فارياب، او سرپل ولايتونه کي<strong>د</strong>ای شي له کوکنارو پاک ولايت حالت له لاسه ورکړي که چيرې په وخت سره له مينځه وړلو چاري ترسره نشي.<br />
ب<strong>د</strong>خشان، کابل، کنړ، لغمان، او ننګرهار کي<strong>د</strong>ای شي په وخت <strong>د</strong> کوکنارو له مينځه وړلو سره له کوکنارو پاک حيثيت ترلاسه کړي.<br />
سرچينې: سيګار، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ايالاتو <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رې مياشتنۍ <strong>راپور</strong>، 1\20\2010، مخ 111؛ ،UNODC افغانستان <strong>د</strong> ترياکو سروي 2010: <strong>د</strong> ژمې بيړنۍ ارزونه، 2\2010، مخ 2.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ <strong>د</strong> مياشتې پورې <strong>د</strong> کوکنارو کښت <strong>د</strong> شپږو واليتونو پورې مح<strong>د</strong>و پاتي و. با<strong>د</strong>غيس،<br />
<strong>د</strong>ايکن<strong>د</strong>ي، فراه، هلمن<strong>د</strong>، کن<strong>د</strong>هار او ارزګان په جنوب او جنوب غرب حوزه کې. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong><br />
476<br />
وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> پر بنسټ، <strong>د</strong>غه واليتونه په مجموعي ډول <strong>د</strong> ټول افغانستان <strong>د</strong>کوکنارو <strong>د</strong> کښت ٩٧% جوړوي.<br />
<strong>د</strong> UNODC په وينا چې <strong>د</strong> کوکنارو کښت به په ٢٠١٠ <strong>کال</strong> کې ثابت پاتې شي، حال <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ى چې په <strong>د</strong>وه تيرو کلونو<br />
کې پکې ٣٦% کې کمښت راغلى و. 477 <strong>د</strong> UNODC <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر <strong>د</strong> ترياکو <strong>د</strong> څارنې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې<br />
116 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
<strong>د</strong> ترياکو قيمت <strong>د</strong> حاصالتو په ځاى کې او هم<strong>د</strong>غه راز په تجارتي ساحه کې کمښت مون<strong>د</strong>لى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>کال</strong><br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر څخه <strong>د</strong> وچو ترياکو بيه ٣% راکمه شوې وه او په تجارتي ساحه کې يې قيمت ١% او <strong>د</strong> تازه ترياکو<br />
بيه ٣% راښک<strong>ته</strong> شوې وه. هر څو که <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه غيرقانوني محصوالتو )لکه ترياکو( قيمت په کمي<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ى، خو <strong>د</strong><br />
UNODC <strong>د</strong> ترياکو <strong>د</strong> ژمنۍ چټکې اروزنې <strong>د</strong>ا هم ښکاره کړه چې <strong>د</strong> قانوني محصوالتو )لکه غنمو( قيمت هم په<br />
ډيرۍ چټکتيا سره په غورځي<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> غنمو بيه ٤٣% راښک<strong>ته</strong> شوې <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong>ا بيا پخپله <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کرلو په لور <strong>د</strong><br />
478<br />
خلکو <strong>د</strong> جلبي<strong>د</strong>و سبب کيږي.<br />
په <strong>د</strong>ې وروستيو کې چرسو هم <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق پرض<strong>د</strong> مبارزې <strong>ته</strong> <strong>ته</strong><strong>د</strong>ي<strong>د</strong> متوجه کړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> UNODC<br />
<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> ترياکو په نسبت <strong>د</strong> چرسو قاچاق <strong>د</strong> تروريزم لپاره ډيرې مالي مرستې برابروي. په <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰<br />
کې، UNODC <strong>د</strong> چرسو په اړه خپله لومړنۍ سروي خپره کړه. <strong>د</strong>غه سروې په پايله کې <strong>د</strong>ا خبره واضح شوه چې<br />
<strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ٣٤ والياتو څخه په ١٧ کې <strong>د</strong> چرسو کرکيله ترسره کيږي، او <strong>د</strong> <strong>کال</strong> ١٠٠٠٠ څخه تر ٢٤٠٠٠ هکټاره<br />
ځمکه کې کرل کيږي. ټوله ان<strong>د</strong>ازه چرس چې په ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> کې کرل شوي<strong>د</strong>ي حاصالت يې ۱۵۰۰ الى ٣٥٠٠<br />
479<br />
متريک ټنو <strong>ته</strong> رسيږي<br />
<strong>د</strong> نشه يي توکو <strong>د</strong> قاچاق سره مبارزه<br />
<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمه ايز ثبات <strong>د</strong> ستراتيژۍ له مخې چې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې اعالن شوي<strong>د</strong>ه<br />
480<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ <strong>د</strong>مخنيوي لپاره ځانګړي موضوعات مطرح کړي <strong>د</strong>ي.<br />
کول.<br />
•<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو قاچاق وړونکو، <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> جوړي<strong>د</strong>و لپاره کيمياوي موا<strong>د</strong> او مالي جرياناتو مخنيوى<br />
•<strong>د</strong> اضافي پرسونل استول او <strong>د</strong> ملکي-پوځي همکاريو او همغږيو زياتول.<br />
•<strong>د</strong> بزګرانو لپاره <strong>د</strong> زراعتي مرستو زياتول.<br />
•په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> نورو مبارزه کوونکو ا<strong>د</strong>ارو سره مرس<strong>ته</strong>.<br />
•<strong>د</strong> سيمه ايزو تبليغاتي ظرفيتونو تقويه.<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت، نړيواله ټولنه، او افغان حکومت، <strong>د</strong> يو لړ ستونزو سره مخامخ <strong>د</strong>ي چې په راتلونکو پاڼو کې<br />
يې تفصيل بيانيږي. لکه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> په عملياتو کې، <strong>د</strong> کوکنار په له مينځه وړلو او <strong>د</strong> کښت په مخنيوي<br />
کې، په ب<strong>د</strong>يلو پرمختيايي پروګرامونو کې، ع<strong>د</strong>لي اصالحاتو، <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> تقاضا په کمولو او <strong>د</strong> ظرفيتونو په<br />
لوړولو کې.<br />
<strong>د</strong> ايتالف او افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو ض<strong>د</strong> عمليات<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وينا، په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې ائتالفي او افغان ځواکونو ٥٦ پوځي او <strong>د</strong><br />
قانون <strong>د</strong> تنفيذ عمليات ترسره کړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه عملياتو نيمايي <strong>د</strong> افغان ځواکونو او پاتې نيمايي <strong>د</strong> ايتالفي ځواکونو له<br />
خوا ترسره شوي<strong>د</strong>ي. ډيرۍ عمليات <strong>د</strong> جنوبي زون <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې الن<strong>د</strong>ې سيمه، چير<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو او تروريزم<br />
تر مينځ تړاو يو لوى <strong>ته</strong><strong>د</strong>ي<strong>د</strong> رامينځ <strong>ته</strong> کړي<strong>د</strong>ى ترسره شوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه عملياتو په پايله کې <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې ذکرشوي موا<strong>د</strong> نيول<br />
481<br />
شوي او يا له مينځه وړل شوي<strong>د</strong>ي.<br />
متريک ټنه ترياک<br />
کيلوګرامه مورفين<br />
متريک ټنه هيروين<br />
١٦.٣•<br />
١٩٥•<br />
١.٢•<br />
117<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
٩.٨•<br />
١٠.١•<br />
متريک ټنه چرس<br />
متريک ټنه کيمياوي موا<strong>د</strong> چې <strong>د</strong> پوډرو په جوړولو کې ورڅخه کار اخيستل کيږي<br />
هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري <strong>د</strong> لومړۍ نيټې څخه <strong>د</strong> مارچ تر ٣١ <strong>د</strong> آيساف ځواکونو په مختلفو والياتو کې<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پر ض<strong>د</strong> يو شميرعمليات په الره اچولي <strong>د</strong>ي، او په پايله کې يې ډول ډول مخ<strong>د</strong>ره توکي او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره<br />
توکو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> سامان آالت نيولي <strong>د</strong>ي لکه څنګه چې پهانځور ٣.٣٩ کې لي<strong>د</strong>ل کيږي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وينا، په <strong>د</strong>غه<br />
جريان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> افغاني ځواکونو او ائتالفي قواوو يو گڼ شمير عمليات ترسره کړي<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ي کار له<br />
<strong>د</strong>وى سره <strong>د</strong> السرسۍ او <strong>د</strong> ظرفيتونو په لوړاوي کې ډيره مرس<strong>ته</strong> کړي<strong>د</strong>ه. <strong>د</strong>غه ډول زياتره هڅې به په راتلونکې کې<br />
482<br />
هم په جنوبي او ختيځو سيمو کې چېر<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ مرکزونه شتون لري <strong>د</strong>وام پي<strong>د</strong>ا کړي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې، افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مارجې په عملياتو کې مهمه ونډه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong>غه سيمه<br />
انځور ۳.۳۹<br />
<strong>د</strong> افغان او ايتلافي ځواکونو لخوا نيول شوي مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> 23 عملياتو پايله، جنوري-مارچ 2010<br />
1 عملياتک<br />
ترياک، خام موا<strong>د</strong>ک 32 کيلو<br />
1 عملياتک<br />
ترياک: 54 کيلو<br />
<strong>د</strong> ترياکو تخم: وړه بورۍ<br />
هيرويين، خالص: 1 کيلو<br />
5 عمليات:<br />
غيرقانوني مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>ک 6000 پونډه<br />
ترياک: 3600 کيلو<br />
ترياک: 239 بورۍ چې هر يوه يي 15 کيلويی <strong>د</strong>ه<br />
ترياک: 110 پاونډه<br />
ترياک، پروسس شوي: 5300 پاونډه<br />
ترياک، لان<strong>د</strong>ه موا<strong>د</strong>: 1000 پاونډه<br />
مروانا او ترياک: 3500 پاونډه<br />
مروانا: 800 متر معکبه<br />
هيرويين: 50 پاونډه<br />
ب<strong>د</strong>خشان<br />
تخار<br />
خوست<br />
کن<strong>د</strong>وز<br />
پکتيکا<br />
غزني<br />
بلخ<br />
سمنګان<br />
بغلان<br />
پنجشېر<br />
نورستان<br />
باميان<br />
کونړ کاپيسا پروان<br />
لَغمان<br />
ور<strong>د</strong>ک<br />
کابُل<br />
ننګرهار<br />
لوګر<br />
پکتيا<br />
8 عمليات:<br />
ترياک: 2000 پاونډه<br />
ترياک: 10 کيلو<br />
ترياک: 40 کيلو<br />
ترياک: 18 کيلو<br />
ترياک: 181 کيلو<br />
چرس: 725 کيلو<br />
مروانا: 2000 پاونډه<br />
<strong>د</strong> هيمپ تخم: 13 بورۍ<br />
يا<strong>د</strong>ونه: <strong>د</strong>ا ډيټا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و هغه نيول ښيي چې <strong>د</strong> ايساف په مطبوعاتي اعلاميو کې راغلي <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينې: ايساف، مطبوعاتي اعلاميې، 1\4-3\29\2101، انلاين وکتل شو 4\6\2010.<br />
زابل<br />
جوزجان<br />
فارياب<br />
سر پُل<br />
با<strong>د</strong>غيس<br />
هرات<br />
غور<br />
<strong>د</strong>ايکُ ن<strong>د</strong>ی<br />
روزګان<br />
فَراه<br />
نيمروز<br />
هلمن<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار 2 عمليات:<br />
ترياک: 500 کيلو<br />
ترياک، مايع: 10-15 ګلينې<br />
هيرويين، پروسس شوي، ډيرې خلتي<br />
هيرويين او ترياک: په ځمکه کې لوي ډيری<br />
ايمونيم هاي<strong>د</strong>روکساي<strong>د</strong>: 300 ليتره<br />
هاي<strong>د</strong>روجن کلوراي<strong>د</strong>: 50 بوتل 1 ليتره<br />
کتينګ ايجنت: 50 بورۍ<br />
بخار <strong>د</strong>يګونه چې ترياک پکې ساتل شوي وي<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پروسس کولو تجهيزات<br />
سوډا ايري: 100 کيلو<br />
مورفينک 17 کيلو<br />
سکيلز<br />
6 عمليات:<br />
ترياک: 0.5 کيلو<br />
ترياک، لان<strong>د</strong>ه: 25 کيلو<br />
ترياک: لان<strong>د</strong>ه: 25 کيلو<br />
ترياک، ژاولي: 40 کيلو<br />
ترياک، ژاولي: 40 کيلو<br />
هيرويين، خالص: 100 کيلو<br />
هيرويين: 100 کيلو<br />
<strong>د</strong> هيرويين <strong>د</strong> پاتي شويو محصولک 50 کيلو<br />
<strong>د</strong> هيرويين <strong>د</strong> پاتي شويو محصولک 50 کيلو<br />
مورفين، مايع: 380 ليتره<br />
مورفين، مايع: 378 ليتره<br />
مورفين لومړنۍ: 40 کيلو<br />
مورفين لومړنۍ: 40 کيلو<br />
چرس: 30 کيلو<br />
امپيتامين: 2 کيلو<br />
شاتر کيمياوي موا<strong>د</strong>: 150 ليتره<br />
شاتر کيمياوي موا<strong>د</strong>: 113 ليتره<br />
شاتر کيمياوي موا<strong>د</strong>: 40 ليتره<br />
شاتر کيمياوي موا<strong>د</strong>، مايع: 115 ليتره<br />
اممونيم کلوراي<strong>د</strong>: 136 کيلو<br />
<strong>د</strong> سوډا سپينې ايرې: 405 کيلو<br />
تيزاب: 18 ليتره<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پروسس تجهيزات<br />
118 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
سيمييزه نقشه<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو له پلوه <strong>د</strong> طالبانو <strong>د</strong> عاي<strong>د</strong>اتو مرکز گڼل کي<strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> جنوبي زون <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې الن<strong>د</strong>ې سيمو کې ملي ار<strong>د</strong>و او<br />
ائتالفي ځواکو <strong>د</strong> مشترکو عملياتو په ترڅ کې څو څو ځله <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> نيولو خبر ورکړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په وينا <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو او افغان سرح<strong>د</strong>ي پوليسو په مشترکو عملياتو کې په هلمن<strong>د</strong> اوکن<strong>د</strong>هار کې<br />
483<br />
يو ه زيا<strong>ته</strong> ان<strong>د</strong>ازه چرس الس <strong>ته</strong> راغلي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په مارچ کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي <strong>راپور</strong> ورکړ چې افغانستان، ايران او پاکستان <strong>د</strong><br />
مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong>رى بريالي عمليات ترسره کړل، چې <strong>د</strong> رینبو ستراتيژۍ يوه برخه وه. په پايله کې يې ٤٠<br />
قاچاق وړونکي ګرفتار او ۹۴۸ کیلوګرامه تریاک، ٣٥١ کيلو ګرامه هيروئين او ٤٨٣ کيلو ګرامه چرس ونيول<br />
484<br />
شول.<br />
<strong>د</strong> کوکنارو له مينځه وړل<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو نوى ستراتيژي <strong>د</strong> کوکنار له مينځه وړلو څخه په مخنيوي بان<strong>د</strong>ې تمرکز کوي ځکه چې ډيره اغيزمنه<br />
ثاب<strong>ته</strong> شوې <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو له مينځه وړل ډير ځله بزګرانو <strong>ته</strong> ضرر رسوي نه<br />
485<br />
قاچاق وړونکو <strong>ته</strong>. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو نوى ستراتيژي <strong>د</strong> کوکنارو له مينځه وړلو څخه ډير مخنيوي <strong>ته</strong> پاملرنه کوي.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي په وينا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو اغيزمن مخنيوى او <strong>د</strong> قاچاق پر ض<strong>د</strong> مبارزه به <strong>د</strong> ستراتيژۍ <strong>د</strong><br />
486<br />
ب<strong>د</strong>لون له مخې <strong>د</strong> کوکنارو کښت او تولي<strong>د</strong> په موثر ډول کم کړي.<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې، <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پر ض<strong>د</strong> سيمه ايز چارواکي به <strong>د</strong> حکومت په مشرۍ<br />
خپلو عملياتو<strong>ته</strong> <strong>د</strong>وام ورکوي. متح<strong>د</strong>ه اياالت به <strong>د</strong> مختلفو پروګرامونو له الرې لکه <strong>د</strong> ښه نوښت پربنسټ <strong>د</strong> مالتړ<br />
چين<br />
هن<strong>د</strong>وستان<br />
قزاقستان<br />
پاکستان<br />
عربی خليج<br />
عمان<br />
ARAL<br />
SEA<br />
اذربايجان<br />
ترکمنستان<br />
کسپين بحيره<br />
ايران<br />
سعو<strong>د</strong>ی عربستان<br />
رینبو ستراتیژې: <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong><br />
ت<strong>د</strong>راک، قاچاق، او استعمال پرض<strong>د</strong> يو سيمه ايز<br />
ځواب <strong>د</strong>ى.<br />
عراق<br />
سرچینه: UNODC" ،UNODC په اروپا، لوی<strong>د</strong>یځ او منځنۍ اسیا کې،" انالین وکتل<br />
شو، ۳\۲۳\۲۰۱۰.<br />
Red Sea<br />
KAZAKHSTAN<br />
تاجکستان<br />
افغانستان<br />
ازبکستان<br />
<strong>د</strong> تراکتورنو قطار <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> واليت په <strong>د</strong>فتر کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> له مينځ وړلو <strong>د</strong> عملياتو څخه <strong>د</strong> مخه ، نوې ستراتيژي په مخنيوي<br />
بان<strong>د</strong>ې تمرکز کوي. .<br />
)<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هوايي ځواک انځور، <strong>د</strong>ویم بری<strong>د</strong>من کارل ويست(<br />
119<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
<strong>د</strong> پروګرام په ډول هم<strong>د</strong>اسې مالتړ کوونکې پاتې شي. 487 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت له مخې چې <strong>د</strong><br />
حکومت <strong>د</strong> مشرۍ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> له مينځه وړلو فرصتونه په کمي<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ي ځکه <strong>د</strong> کوکنارو کښت <strong>د</strong> GAO <strong>د</strong> يو<br />
<strong>راپور</strong> له مخې په ډيرو نا آرامو اونا امنه سيمو کې تمرکز مون<strong>د</strong>لى <strong>د</strong>ى. 488 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره توکو او<br />
<strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تنفيذ بيرو )INL( <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> جرايمو او مخ<strong>د</strong>ره توکو سازمان )UNODC( <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>نو له مخې<br />
٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ <strong>د</strong> ٢٣ نيټې پورې ٩٤٣ هکټاره ځمکه <strong>د</strong> واليانو <strong>د</strong> مشرۍ الن<strong>د</strong>ې عملياتو کې په فراه ، هلمن<strong>د</strong> او<br />
489<br />
هرات کې <strong>د</strong> کوکنارو له شتون څخه پاکه شوې <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> GAO <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> ٢٠٠٥ <strong>کال</strong> څخه را په<br />
<strong>د</strong>يخوا ١٥٥٠ تنه افغانان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق په<br />
تور محاکمه او په حبس محکوم شوي <strong>د</strong>ي.<br />
سرچینه: GAO-10-291 ،GAO, "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong><br />
ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې<br />
اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي،" ۳\۲۰۱۰، مخ ۲۸.<br />
<strong>د</strong> مارچ په نيمايي کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مالتړ الن<strong>د</strong>ې خبرې سرويس <strong>راپور</strong> ورکړ چې افغان حکومت په غير<br />
490<br />
رسمي ډول هوکړه کړې چې په مارجه کې <strong>د</strong> کوکنارو له مينځه وړل <strong>د</strong> بزګرانو <strong>د</strong> غوښتنې سره سم و<strong>د</strong>روي.<br />
لکه څنګه چې <strong>د</strong> IRIN لخوا <strong>راپور</strong> ورکړل شوى، چې له يو خوا <strong>د</strong> مارجې عملياتو <strong>د</strong> بزګرانو <strong>د</strong> معيشت وسايلو <strong>ته</strong><br />
ضرر رسولى، نو <strong>د</strong> کوکنارو له مينځه وړل به سيمه ايزو بزګرانو <strong>ته</strong> چې غواړي په جګړه ځپلې سيمه کې بير<strong>ته</strong><br />
سر <strong>راپور</strong><strong>ته</strong> کړي. يولوى ګذار وي. <strong>د</strong> افغان حکومت په ځواب کې سيمه ايزو خلکو ژمنه کړي<strong>د</strong>ه چې راتلونکي<br />
491<br />
<strong>کال</strong> <strong>ته</strong> به کوکنار نه کري.<br />
<strong>د</strong> GAO په وينا <strong>د</strong> يا<strong>د</strong>ولو وړ موضوعات لکه، امنيت، <strong>د</strong> سياسي ارا<strong>د</strong>ې نه شتون، او ناکافي امکانات، <strong>د</strong> کوکنارو<br />
په له مينځه وړلو هڅو بان<strong>د</strong>ې پوره اغيز شين<strong>د</strong>ي. په ځانګړو واليتونو کې ناامني <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> له مينځه وړلو<br />
مبارزه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>وي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> کوکنارو له مينځه وړونکو څخه ساتنه وشي نو <strong>د</strong>وى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> سيمه ايزو واليانو<br />
او امنيتي ځواکونو سره هوکړې <strong>ته</strong> ورسيږي. <strong>د</strong> سياسي ارا<strong>د</strong>ې نه شتون <strong>د</strong> حکومت په مشرۍ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په له<br />
مينځه وړلو بان<strong>د</strong>ې ډيره اغيزه لري. GAO <strong>د</strong>اسې مثالونه لري چې والي نه شوای کوالی چې <strong>د</strong> هغه موافقې سره<br />
492<br />
سم چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سره يې <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> اه<strong>د</strong>افو <strong>د</strong> له مينځه وړول په هکله کړې وه، عمل وکړي.<br />
هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حساب ورکوونې ا<strong>د</strong>ارې <strong>راپور</strong> ورکړى چى <strong>د</strong> واليانو لپاره مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> امکانات هغوى<br />
<strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> له مينځه وړلو څخه منع کوي. نو له <strong>د</strong>ې امله متح<strong>د</strong>ه اياالت او بريتانيا واليانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> عملياتو څخه <strong>د</strong><br />
مخه پيسې ورکوي ترڅو پرې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> له مينځه وړلو کار پيل کړي )<strong>د</strong> وسايلو خري<strong>د</strong>اري يا کرايه کول،<br />
493<br />
<strong>د</strong> نفتي موا<strong>د</strong>و لګښتونه او <strong>د</strong>اسې نور(<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> مخنيوي هلې ځلې<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نوى ستراتيژۍ يو مهم نوښت <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو تجارت <strong>د</strong> قاچاق وړونکو <strong>د</strong> مخنيوي او <strong>د</strong><br />
هغوى <strong>د</strong> شبکو ترمينځ <strong>د</strong> اړيکو <strong>د</strong> پرې کولو له الرې کم کړي. <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> تجارت او قاچاق <strong>د</strong> مخنيوي لپاره<br />
494<br />
ځانګړې هڅې ترسره کيږي چې ځينې يې په الن<strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong>ي:<br />
•<strong>د</strong> افغانستان څخه بهر <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> ليږ<strong>د</strong> مخنيوى<br />
•<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> لپاره <strong>د</strong> کيمياوي موا<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> مالي مرستو <strong>د</strong> مخنيوي په موخه <strong>د</strong> هغوى افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong><br />
راتګ څخه مخنيوى<br />
•په مخ<strong>د</strong>ره- تروريستي شبکو بان<strong>د</strong>ې بري<strong>د</strong>ونه او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> بازارونو تړل<br />
<strong>د</strong> AGO په وينا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> قاچاق <strong>د</strong> مخنيوي <strong>د</strong> پروګرام ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق او<br />
پروسس کموالى <strong>د</strong>ى چى <strong>د</strong> عملياتو په کولو او هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> افغاني قانون تطبيقوونکو ځواکونو <strong>د</strong> ظرفيتونو لوړول<br />
ترڅو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق سازمانونه تخريب او له مينځه يوسي. 495 په <strong>د</strong>غه عملياتو کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په<br />
البراتوارونو بري<strong>د</strong>ونه، <strong>د</strong> زيرمتونونو له مينځه وړل، <strong>د</strong> قاچاق وړونکو نيونه، <strong>د</strong> سړک <strong>د</strong> ناڅاپي بن<strong>د</strong>ولو عمليات، <strong>د</strong><br />
496<br />
کيمياوي مواو<strong>د</strong> او نشه يي توکو نيونه او په پټه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پيرو<strong>د</strong>ل شامل <strong>د</strong>ي.<br />
120 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
GAO <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره توکو اجرايوي ا<strong>د</strong>اره )DEA( <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په مشرې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong><br />
مخنيوي <strong>د</strong> عملياتو مسووله ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه. 497 <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> مخنيوي <strong>د</strong> اغيزمنتيا <strong>د</strong> مالتړ لپاره DEA په افغانستان کې<br />
498<br />
خپل پرسونل چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ په جنوري کې ١٣ کسه وو <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر پورې يې ٨١ تنو <strong>ته</strong> ورساوه.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې په <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره ډول <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق مخنيوى وشي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په کن<strong>د</strong>هار کې يو<br />
مشترک مينځګړې عملياتي ځواک رامينځ <strong>ته</strong> کړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> GAO <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong>غه عملياتي ځواک الن<strong>د</strong>ې<br />
499<br />
<strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې پرمخ وړي:<br />
•<strong>د</strong> همغږي کوونکي مالتړ برابرول.<br />
•<strong>د</strong> استخباراتي معلوماتو راټولول.<br />
•<strong>د</strong> DEA<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق <strong>د</strong> مخنيوونکي ماموريت او <strong>د</strong> آيساف <strong>د</strong> تروريزم ض<strong>د</strong> عملياتو لپاره <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>فونو<br />
ټاکل او معرفي کول.<br />
"زموږ <strong>د</strong> ستراتیژي یوه بله ستره<br />
برخه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو<br />
<strong>د</strong> قاچاق مخنیوي وشي، کوم چې<br />
طالبانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پام وړ مالي سرچینې په<br />
اختیار کې ورکوي. <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو<br />
<strong>د</strong>ا پیسي په هوا کې <strong>د</strong> اکسیجن په څیر<br />
<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>ي ډلو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> فعالیت اجازه<br />
ورکوي."<br />
-- جنرال ډیویډ ایچ پیټروس<br />
<strong>د</strong> مخنيوونکو فعاليتونو لپاره INL <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ځانګړو پوليسو )CNPA(<br />
لکه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق <strong>د</strong> مخنيوي، <strong>د</strong>ځانګړي تحقيقاتي، او تخنيکي تحقيقاتي واح<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ لپاره عملياتي<br />
اوحفاظتي مالتړ برابروي. <strong>د</strong> INL په وينا مرکزي و<strong>د</strong>انې په کابل کې موقعيت لري. په <strong>د</strong>غه مالتړ کې <strong>د</strong> خوړو،<br />
500<br />
ساتنيز خ<strong>د</strong>متونه <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ امنيت ساتنه، او عمومي حفاظتي پروګرامونه شامل <strong>د</strong>ي.<br />
سرچینه: جنرال ډیويډ ایچ پیټروس، "<strong>د</strong> سنا <strong>د</strong> مجلس <strong>د</strong> وسلوالو خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> کمیټې په مخ<br />
کې بیان،" ۳\۶\۲۰۱۰.<br />
پرمختيايي ب<strong>د</strong>يل پروګرامونه<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ثبات ستراتيژي يو نوى ملکي-پوځي پالن معرفي کړ چې بيا يې هم ټوله پاملرنه <strong>د</strong> زراعتي څانګې<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې لومړيتوبونو <strong>ته</strong> وه. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا زراعت <strong>د</strong> قانوني کارمون<strong>د</strong>نې<br />
لپاره يوه ډيره چټکه الره <strong>د</strong>ه. او هم<strong>د</strong>غه راز به <strong>د</strong> هغو مالي مرستو جريان چې <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کرکيلې څخه الس <strong>ته</strong><br />
راځي او په تروريستي کړنو کې ورڅخه گټه اخيستل کيږي هم کم کړي. 501 <strong>د</strong> افغانانو په مشرۍ <strong>د</strong> کارونو سر<strong>ته</strong><br />
رسولو <strong>د</strong> په پام کې نيولو سره <strong>د</strong>غه زراعتي نوې ستراتيژي په <strong>د</strong>ې ټينګار کوي چې <strong>د</strong> پالن جوړونې په هره برخه<br />
کې <strong>د</strong> افغانانو سره همغږي رامينځ <strong>ته</strong> شي، چې په <strong>د</strong>ې برخه کې هم <strong>د</strong> زراعت مال<strong>د</strong>ارۍ او اوبو لګولو وزارت سره<br />
502<br />
خبرې اومشوره شوې وه.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ستراتيژۍ <strong>د</strong> جوړولو پر مبنا <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>راپور</strong> ورکړ چې USAID افغان بزګرانو <strong>ته</strong> په ١٨<br />
واليتونو کې تضمينونه او <strong>د</strong>ا وع<strong>د</strong>ه ورکوي چې <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کرکيلې په ځاى به ور<strong>ته</strong> )<strong>د</strong> ميوو، <strong>د</strong> خستو <strong>د</strong> نيالګيو<br />
او <strong>د</strong> انګورو تاکونه( ورکوي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لپاره <strong>د</strong> يو سيستم <strong>د</strong> جوړولو موضوع هم و<br />
څيړله ترڅو <strong>د</strong> قانوني زراعتي محصوالتو ان<strong>د</strong>ازه پرې زيا<strong>ته</strong> کړي. 503 <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په فبروري کې USAID <strong>د</strong><br />
٣٠ ميليونه ډالرو په ان<strong>د</strong>ازه بو<strong>د</strong>جه يوې امريکايي انجو Roots of peace <strong>ته</strong> ورکړه ترڅو <strong>د</strong> افغانستان په ختيځو<br />
او جنوبي سيمو کې <strong>د</strong> بزگرانو سره مرس<strong>ته</strong> وکړي چې عاي<strong>د</strong>ات <strong>د</strong>وه برابره شي. نوموړې موسسه به <strong>د</strong> بزګرانو<br />
سره مرس<strong>ته</strong> وکړي چې خپل <strong>د</strong> غله جاتو او کوکنارو کرکيله په <strong>د</strong>اسې کرنيزو توکو ب<strong>د</strong>له کړي چې ارزښت يې ډير<br />
وي. 504 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ى نوښت په اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong> ال زياتو معلوماتو لپاره <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيز پرمختګ برخه وګورئ.<br />
<strong>د</strong> USAID په وينا <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروژى مسؤول کس په هرو <strong>د</strong>وو اونيو کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل کښت <strong>د</strong> پرمختګ په هکله<br />
معلومات ورکوي. <strong>د</strong> مثال په ډول، <strong>د</strong>وى ګزارش ورکړ چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري څخه <strong>د</strong> فبروري تر ۲۸ پورې،<br />
٣٧٣٢١ کورنيو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مرستو څخه گټه اخيستى <strong>د</strong>ه، او په <strong>د</strong>غه مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> ٥١٥٠٠٠ ډالرو څخه زيا<strong>ته</strong><br />
بو<strong>د</strong>جه <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> محصوالتو <strong>د</strong> زياتولو په هکله په روزنيزو پروګرامونو لګي<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ي. هم<strong>د</strong>غه چارواکو <strong>راپور</strong> ورکړ<br />
چې بزګرانو ٢٣٢٥ هکټاره ځمکه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه چې ښې اوبه يې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ې خو ټاکل شويو بزګرانو وکړاى شول چې نوې<br />
505<br />
۳۵۸ هکټاره ځمکه هم <strong>د</strong> قانوني زراعتي توکو <strong>د</strong> کرلو لپاره آما<strong>د</strong>ه شي.<br />
121<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
<strong>د</strong> زراعتي –سو<strong>د</strong>اګريز پرمختګ ټيم بزګرانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> کرکيلې لپاره <strong>د</strong> اغيزمنو تخنيکو چارو روزنيز پروګرامونه<br />
جوړوي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و په وينا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ى هڅو <strong>د</strong> زياتولو لپاره ختيځې، مرکزي او جنوبي قومان<strong>د</strong>انيو <strong>ته</strong> ا<strong>ته</strong><br />
ټيمونه ليږل شوي<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې په ۲۰۰۷ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> پروګرام له پیل کی<strong>د</strong>لو راهیسي، "١٧ ټميونو ١٤<br />
واليتونه <strong>د</strong> پوښښ الن<strong>د</strong>ې نيولي او ٢٨٢ <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره زراعتي پروژې مخ <strong>ته</strong> بيايي چې افغانانو <strong>ته</strong> ٢١ ميليونه ډالره<br />
506<br />
عاي<strong>د</strong>ات په الس ورغلي <strong>د</strong>ي."<br />
USAID وايي چې <strong>د</strong> زراعتي پرمختيايي پروګرامونو <strong>د</strong> پرمخ بيولو لومړنۍ مرجع <strong>د</strong> زراعت وزرات گڼل<br />
کيږي، په شمول <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یل زراعتي پرمختيايي پروګرام. کله چې اړتيا وي نو USAID <strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong> وزرات سره <strong>د</strong><br />
507<br />
نويو پروګرامونو په جوړولو او <strong>د</strong> ش<strong>ته</strong> پروګرامونو په اصالح کې الزمې مشورې سر<strong>ته</strong> رسوي.<br />
<strong>د</strong> پرمختيايي ب<strong>د</strong>يلو پروګرامونو <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره کول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو سره <strong>د</strong> مبارزې مهم جز تشکيلوي.<br />
USAID <strong>د</strong> پروګرامونو ت<strong>د</strong>اوم نه، بلکې <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> پايلو <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>اوم څخه نظارت کوي. نو <strong>د</strong>غه هم يو <strong>د</strong>ليل <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong>غه<br />
موسسه <strong>د</strong> کوکنارو په ځاى <strong>د</strong>غنمو کرکيله نه تشويقوي. ځکه په <strong>د</strong>اسې کولو سره به بزګران په يو <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> کوکنارو<br />
<strong>د</strong> کرلو څخه منع او بل <strong>کال</strong> <strong>ته</strong> به بير<strong>ته</strong> <strong>د</strong> کوکنارو کرلو <strong>ته</strong> راوګرځي. نوځکه USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې پروګرامونو چې<br />
اوږ<strong>د</strong> مهالي وي نه لنډمهالي ، په برخه کې پانګوونه کوي لکه <strong>د</strong> ونو او يا تاکونو په برخه کې.<br />
<strong>د</strong> زراعت وزارت او USAID په <strong>د</strong>ې نظر <strong>د</strong>ي چې پور<strong>ته</strong> ذکر شوې پانګوونه به <strong>د</strong> بزګرانو <strong>د</strong> هغه پريکړو<br />
مخه ونيسي چې هر<strong>کال</strong> يې <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کرلوپه هکله کوي. 508 <strong>د</strong>USAID په وينا <strong>د</strong> شمال، ختیځ او لوی<strong>د</strong>یځ لپاره<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ ب<strong>د</strong>يلونه )IDEA-NEW( پروګرامونه <strong>د</strong> افغانستان او متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> لومړنۍ پاليسۍ مالتړ<br />
کوي. <strong>د</strong> IDEA-NEW پروژې ٩٧% کارکوونکي افغانان <strong>د</strong>ي. برسيره پر<strong>د</strong>ى <strong>د</strong>غه پروګرامونه سيمه ايزې<br />
خري<strong>د</strong>ارۍ <strong>ته</strong> اهميت ورکوي او <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> څخه راپه <strong>د</strong>يخوا يې ٤.٣ ميليونه مالونه <strong>د</strong> افغاني سو<strong>د</strong>اګرو څخه<br />
پيرو<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي. 509 چوکاټ ٣.١٣ <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختياي ب<strong>د</strong>يل پروګرامونو په هکله اضافي معلومات ورکوي.<br />
په ع<strong>د</strong>لي برخه کې اصالحات<br />
<strong>د</strong> GAO <strong>د</strong> مارچ <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې ، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو حکومت يو لړ فعاليتونه په الره اچولي <strong>د</strong>ي، چې <strong>د</strong> افغان<br />
حکومت <strong>د</strong> ګرفتارۍ، <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي تعقيب او <strong>د</strong> مجازاتو ظرفيت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق کوونکو په هکله لوړ کړي. <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو مشاورينو ٣٢ څارنواالن او ٣٥ څيړونکي او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>يوان ١٤ افغان قاضيان <strong>د</strong><br />
چوکاټ ۳.۱۳<br />
<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> متبا<strong>د</strong>ل پرمختیا فعال پروګرامونه<br />
<strong>د</strong> پروګرام نوم<br />
<strong>د</strong> زياتو زراعتي محصوالتو لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> م<strong>د</strong>رك<br />
پلس پروگرام )AVIPA(<br />
<strong>د</strong> جنوب- لوی<strong>د</strong>یځ <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل پرمختيا پروګرام يا ADP/(<br />
)SW<br />
سو<strong>د</strong>اګريزه باغواني او <strong>د</strong> زراعتي بازار مون<strong>د</strong>نې<br />
پروګرام )CHAMP(<br />
<strong>د</strong> شمال، ختیځ او لوی<strong>د</strong>یځ لپاره <strong>د</strong><br />
اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ ب<strong>د</strong>يلونه )IDEA-NEW(<br />
پروګرامونه<br />
مقص<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> زراعتي محصوالتو زياتول ترڅو <strong>د</strong> کوکنارو<br />
<strong>د</strong> کښت مخه ونيول شي.<br />
<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يلو کښتونو برابرولو چې لومړى په فراه کې و، ځکه په تيرو <strong>د</strong>وه کلونو<br />
کې هل<strong>ته</strong> کوکنار کرل ډير شوي <strong>د</strong>ي.<br />
مو<strong>د</strong>ه<br />
په نظر کې نیول<br />
شوی لګښت<br />
<strong>۳۰</strong>۰ ملیونه ډالر<br />
۷۵ ملیونه ډالر<br />
8/2010–9/2009<br />
3/2011–4/2008<br />
1/2014–2/2010<br />
<strong>د</strong> ٢٦٠٠٠ بزګرانو په مينځ کې <strong>د</strong> بيوزلۍ کمښت او په ناڅاپي ډول <strong>د</strong> ش<strong>ته</strong> انګورو<br />
<strong>د</strong> تاکونو <strong>د</strong> محصوالتو زياتول او <strong>د</strong> پخوانيو ځمکو <strong>د</strong> غنمو او کوکنارو ب<strong>د</strong>لون په تاکونو او ميوه <strong>د</strong>ارو ونو.<br />
خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> امتيازاتو ورکول ترڅو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره زراعتي قانوني اقتصا<strong>د</strong> پرمختګ رامينځ <strong>ته</strong> شي.<br />
۳۴.۹ ملیونه ډالر<br />
۱۵۰ ملیونه ډالر<br />
3/2014–3/2009<br />
سرچینې: <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۲۰۱۰\۶\۴؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> GAO ځواب، ۴\۱۵\۲۰۱۰.<br />
122 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
ع<strong>د</strong>لي-جنايي عملياتي ځواک په چوکاټ کې روزلي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو سره <strong>د</strong><br />
510<br />
مبارزې لپاره <strong>د</strong> قوانينو او پروسيجرونو په جوړولو کې مشورتي خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> شتون سره سره، چې غواړي ع<strong>د</strong>لي سکتور کې ښه والى راولې،GAO<br />
<strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې وزارت او <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>ته</strong> ستونزمنه <strong>د</strong>ه چې معلومه کړي<br />
چې آيا <strong>د</strong>غه ارګانونه خپل وړان<strong>د</strong>يز شوي اه<strong>د</strong>اف سر<strong>ته</strong> رسوي که نه. ځکه <strong>د</strong> عملياتي ځواک او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>يوان چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پورې اړون<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> او <strong>د</strong> ټيټې، منځنۍ او لوړې کچې <strong>د</strong> قاچاق کوونکو پرض<strong>د</strong> فعاليت<br />
کوي، <strong>د</strong> قاچاق وړونکو <strong>د</strong> کټګوريو لپاره کوم خاص معيار لري او که نه؟ او حتى <strong>د</strong> قاچاق وړونکو <strong>د</strong> په کټګوريو<br />
تقسيمولو لپاره هيڅ کوم ځانګړي تعريف هم وجو<strong>د</strong> نلري. <strong>د</strong> GAO په وينا <strong>د</strong>غه کټګورۍ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې،<br />
511<br />
<strong>د</strong> قاچاق وړونکو سياسي تعلقاتو او آيا چې قاچاق وړونکى <strong>د</strong>ولتي چارواکى <strong>د</strong>ى که نه پورې اړون<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> تقاضا کمښت<br />
INL <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت به په نشه يي توکو <strong>د</strong> روږ<strong>د</strong>و کسانو <strong>د</strong> عالج لپاره په روان<br />
<strong>کال</strong> کې٣٠ روغتیایی مرکزونو سره مالي مرس<strong>ته</strong> وکړي او <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> روږ<strong>د</strong>و کسانو <strong>د</strong> عالج لپاره په هيوا<strong>د</strong> کې يوه<br />
لويه مرس<strong>ته</strong> وي. په <strong>د</strong>غه مرکزونوکې به يې شپږ ښځو ناروغانو <strong>ته</strong> چې بستري او غيربستري مريضان به ولري<br />
ځانګړي کيږي او په څنګ کې به <strong>د</strong> ناروغو ميرمنو <strong>د</strong> ماشومان لپاره هم يو مرکز شتون ولري. برسيره پر<strong>د</strong>ې به<br />
<strong>د</strong>وه مرکزونه <strong>د</strong> زړو خلکو لپاره <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو رسولو جوګه شي. <strong>د</strong> ال زياتو معلوماتو لپاره <strong>د</strong><strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong><br />
وارو مهمو پيښو <strong>د</strong> سرليک الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong><strong>د</strong>ى برخې په اخر کې وګورئ. INL تصميم لري چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> تقاضا<br />
<strong>د</strong> کموالي لپاره ١٥ په جوماتونو کې متمرکز تبليغاتي پروګرامونه او <strong>د</strong> مراقبت مرکزونه جوړ کړي چې <strong>د</strong> ځايي<br />
512<br />
اوسي<strong>د</strong>ونکو لپاره به خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
•<strong>د</strong> بيوزله معتا<strong>د</strong>ينو لپاره <strong>د</strong> سرپناه برابرول او په بيړنيو حاالتو کې يې <strong>د</strong> عالج لپاره مرس<strong>ته</strong><br />
•په انفرا<strong>د</strong>ي او ډله ايز ډول <strong>د</strong> مشورو ورکول<br />
•<strong>د</strong> معتا<strong>د</strong>ينو <strong>د</strong> روغي<strong>د</strong>و څخه وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> مراقبت زمينه برابرول<br />
•<strong>د</strong> مريضانو سره <strong>د</strong> مالقات لپاره و<strong>د</strong>انۍ او هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> کورنيو <strong>د</strong> مالتړ ګروپونه ترڅو معتا<strong>د</strong>ين صحتمن<strong>د</strong> شي<br />
•مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بيا راګرځي<strong>د</strong>نې څخه <strong>د</strong> مخنيوي خ<strong>د</strong>متونه<br />
•<strong>د</strong> ښوونځيو او ټولنې غړيو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په اړون<strong>د</strong> معلومات برابرول<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> تقاضا <strong>د</strong> کمښت <strong>د</strong> اغيزمنتيا لپاره به INL <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> مخنيوي لپاره <strong>د</strong> کابل په ليسو<br />
کې تبليغاتي پروګرام پلي کړي. <strong>د</strong> INL په وينا چې افغان حکومت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مشرۍ <strong>د</strong> سپارلو او هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> افغان<br />
حکومت سره <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> جوړښتونو <strong>د</strong> وړتياوو لوړلو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه آيالتو حکومت په نظر<br />
513<br />
کې لري چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> عالج مسلکي اشخاصو لپاره روزنيز پروګرامونه جوړ کړي.<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې GAO <strong>راپور</strong> ورکړى <strong>د</strong>ى چې ١٢% څخه تر ٤١% په ملي پوليسو کې<br />
استخ<strong>د</strong>ام شوي خلک له معايناتو څخه وروس<strong>ته</strong> په نشه يي توکو روږ<strong>د</strong>تيا مثب<strong>ته</strong> ښوولى <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو<br />
چارو وزارت وايي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> تقاضا <strong>د</strong> کمښت پروګرام ال <strong>د</strong> کافي سرچينو له امله پوليسو <strong>ته</strong> متوجه نه<br />
<strong>د</strong>ى. خوبيا هم ،GAO <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په پام کې لري چې <strong>د</strong> پوليسو سيمه ايزو مرکزونو<br />
کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>اوۍ لپاره هم مرکزونه پرانيزي. <strong>د</strong> پورتنيو وزارتونو په وينا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>کورنيو چارو او<br />
<strong>د</strong> عامې روغتيا وزارتونو په گډه په کابل کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> معتا<strong>د</strong>ينو <strong>د</strong> عالج يو مرکز جوړ کړى چې لومړيتوب<br />
514<br />
پکې پوليسو <strong>ته</strong> ورکول کيږي.<br />
123<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> ستونزې اصلي پراخوالى معلوم شي، UNODC په ٢٠٠٥ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> استعمال<br />
په اړون<strong>د</strong> يوه سروې ترسره کړې وه، په <strong>د</strong>غه سروې کې تخمين شوې و چې په افغانستان کې ٩٢٠٠٠٠ کسان په<br />
نشه يي توکو روږ<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ي چې تقريباً <strong>د</strong> ټول نفوس )٢٣.٨٥ ميليونو( % ٣.٨ و. 515 <strong>د</strong> GAO په وينا، UNODC<br />
غواړي چې <strong>د</strong>غه ډول سروې سږ<strong>کال</strong> هم سر<strong>ته</strong> ورسوي. INL 516 هم <strong>راپور</strong> ورکوي چې په ٢٠١٠ <strong>کال</strong> کې به <strong>د</strong>وى<br />
يو بيله خپلواکه سروې په ټول هيوا<strong>د</strong>ې کې ترسره کړې چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> استعمال کچه پکې معلومه کړي او<br />
517<br />
توکسيکولوژيکي نمونې )ويښتان او يا تشو ميتيازو نمونې( به هم راټولې کړي.<br />
<strong>د</strong> وړتياوو لوړول<br />
<strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> لومړيتوب په هکله پالن، افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مشرتابه سپارل، <strong>د</strong> ظرفيتونو لوړول، په پروژو کې ت<strong>د</strong>اوم او<br />
سيمه ايزو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو او خري<strong>د</strong>ارۍ او <strong>د</strong>اسې نور نوښتونه <strong>د</strong>ي. 518 <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن په کنفرانس کې نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
موضوع اهميت په ډاګه کړ چې افغان حکومت باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> خلکو اړتياوو <strong>ته</strong> په خپله رسي<strong>د</strong>ګي وکړي او خپلې منابع او<br />
519<br />
ارګانونه <strong>د</strong>ې تقويه کړي.<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ظرفيتونو <strong>د</strong> لوړولو په خاطر <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> افغان پوليسو <strong>د</strong> وړتياو <strong>د</strong>لوړلو لپاره يوه<br />
زيا<strong>ته</strong> ان<strong>د</strong>ازه مرس<strong>ته</strong> ترسره کړه. په مارچ کې GAO <strong>راپور</strong> ورکړ چې DEA <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> پوليسو سره <strong>د</strong><br />
تحقيقاتو، قضيو جوړولو، او ګرفتاريو په اړون<strong>د</strong> مرس<strong>ته</strong> کوي. نوموړې ا<strong>د</strong>اره پور<strong>ته</strong> ذکر شويو پوليسو <strong>ته</strong> روزونکي<br />
برابروي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> غه پوليس روزي، تجهيز کوي او ت<strong>د</strong>اوم يې ساتي. هم<strong>د</strong>غه شان <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزرات <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> پوليسو سره <strong>د</strong> مرکزونو په جوړولو کې هم مرس<strong>ته</strong> کوي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت<br />
520<br />
<strong>د</strong> هغه و<strong>د</strong>انيو چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پروژو له الرې جوړې شوي<strong>د</strong>ي ترميمي لګښتونه ورکوي.<br />
<strong>د</strong> GAO <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> پر بنسټ <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> په پوليسو کې يواځينۍ کمزورتيا <strong>د</strong> انتظامي وړتياوو نه شتون<br />
<strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه کمزورتيا <strong>د</strong> له مينځه وړلو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong>اسې <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ۍ جوړوې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه<br />
521<br />
پوليسو څخه پکې <strong>د</strong> وظيفوي، لوژستيکي، مالي ا<strong>د</strong>ارې، م<strong>د</strong>يريتي او روزنيز مالتړ وکړي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر <strong>د</strong> مياشتې راهيسې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت څلور مشاورين <strong>د</strong> نړيوال جنايي تحقيقاتو <strong>د</strong> روزنيز<br />
مرستن<strong>د</strong>ويه پروګرام <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي څانګې څخه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مشترک امنيت څانګې )CSTC-A( <strong>ته</strong> را استولي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong>غه مشاورين <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> پوليسو روزنيزې اړتياو، <strong>د</strong> اصالحاتو <strong>د</strong> راوستلو الرې چارې، ارزوي او<br />
522<br />
هڅه کوي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> پوليسو روزنيزې اړتياوي <strong>د</strong> نورو پوليسو <strong>د</strong> اړتياو و سره همغږې کړي.<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> نوې ستراتيژۍ په چوکاټ کې به <strong>د</strong> وړتياوو<br />
<strong>د</strong>لوړولو پروګرامونه، <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې، <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارتونو، <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي<br />
523<br />
عملياتي ځواک، <strong>د</strong> لويو جرايمو پرض<strong>د</strong> عملياتي ځواک او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong>يوان <strong>ته</strong> هم وغزول شي.<br />
ننگونې<br />
هغه گټه چې تروريستي ګروپونه يې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق څخه الس <strong>ته</strong> راوړي نو <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې روانې جګړې <strong>د</strong><br />
اوږ<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>و سبب کيږي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو قاچاق کوونکو په ٢٠٠٩<br />
<strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق څخه تقريباً ١.٩ ميليار<strong>د</strong>ه ډالره الس <strong>ته</strong> راوړي <strong>د</strong>ي، چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ناخالصه<br />
عاي<strong>د</strong>اتو يو پر پينځمې برخې سره مساوي <strong>د</strong>ي. 524 برعالوه، ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>، کمزورې حکومت <strong>د</strong>اري، او ناوړه امنيتي<br />
525<br />
حاالت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> پرمختګ څخه مخنيوى کوي.<br />
124 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
مخ<strong>د</strong>ره توکي او جګړه<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ټول حکومت اصلي موخه، لکه څنګه چې <strong>د</strong>بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په ستراتيژۍ<br />
کې بيا تاکي<strong>د</strong> پرې شوي<strong>د</strong>ې، <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> جګړې او مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> تړاو پر ض<strong>د</strong> مبارزه وشي او <strong>د</strong> طالبانو او <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ولت ض<strong>د</strong> ځواکونو مالي سرچينې کمې کړاى شي. 526 <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو قاچاق <strong>د</strong> اورپکۍ لپاره يوه ښه مالي سرچينه<br />
گرځي<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> GAO <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې، <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق څخه په <strong>کال</strong> کې تقريباً ٣ ميليار<strong>د</strong>ه ډالر الس <strong>ته</strong> راځي<br />
527<br />
او <strong>د</strong> ٩٠ ميليونو څخه تر ١٦٠ ميليونه يې <strong>د</strong> جګړې لپاره کارول کيږي.<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په <strong>راپور</strong> کې چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>راتو <strong>د</strong> کنترول <strong>د</strong> ستراتيژۍ په هکله يې<br />
<strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه راغلي وو چې ډيرۍ کوکنار په ناامنه سيمو کې کرل کيږي. جګړه ماران اکثراً <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په سو<strong>د</strong>اګرۍ<br />
او <strong>د</strong> بزګرانو په پريکړو بان<strong>د</strong>ې چې باي<strong>د</strong> کوکنار وکري خپل اغيز لري. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره<br />
توکو قاچاق جګړه مارو ګروپونو <strong>ته</strong> مالي عاي<strong>د</strong>ات او ما<strong>د</strong>ي مالتړ )لکه موټرې، وسله او سرپناه( برابروي او په<br />
ب<strong>د</strong>ل کي يې <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کښتونو او قاچاق څخه ساتنه کوي. جګړه ماران <strong>د</strong>غه وع<strong>د</strong>ه هم کوي چې <strong>د</strong> افغان<br />
528<br />
<strong>د</strong>حکومت مخنيوى به کوي ترڅو <strong>د</strong> غه کښتونو <strong>ته</strong> ضرر ونه رسيږي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> پربنسټ ، مشترکه عملياتي ځواک- متح<strong>د</strong> ګروپ <strong>د</strong> آيساف او نړيوالو قانون تنفيذ<br />
کوونکو ا<strong>د</strong>ارو لپاره عملياتي او استخباراتي معلومات په تيرو <strong>د</strong>رې مياشتو کې برابرول. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت امر وکړ<br />
چې <strong>د</strong> عملياتي ځواک سره <strong>د</strong> نورو تحليلي ځواکونو په برخه کې مالتړ وکړي ترڅو ظرفيتونه لوړ کړي. نور<br />
تحليلي ځواک به <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه مرکز توانايي زيا<strong>ته</strong> کړي چې بيا په ښه توګه <strong>د</strong> ائتالفي ځواکونو لپاره چې <strong>د</strong> اورپکۍ په<br />
529<br />
ض<strong>د</strong> عملياتو کې برخه لري اه<strong>د</strong>اف وټاکي.<br />
ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong><br />
سربيره پر <strong>د</strong>ې چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو قاچاق <strong>د</strong> جګړې لپاره کارول کيږي، <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> زياتي<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> هم لمن وهي. <strong>د</strong><br />
UNODC وروستنۍ سروې په ډاګه کړې <strong>د</strong>ه چې په ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> کې افغانانو تقريباً ٢.٥ ميليار<strong>د</strong>ه ډالر په رشوت<br />
کې ورکړې <strong>د</strong>ي. 530 او عام افغانان <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ستونزه <strong>د</strong> امنيتي هغې څخه ډيره ج<strong>د</strong>ي گڼي. <strong>د</strong>غه سروې <strong>د</strong>ا خبره<br />
هم په ډاګه کوي چې ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> گڼ شمير نورو جرمونو <strong>ته</strong> هم الره پرانيزي چې اصلي فاعل <strong>ته</strong> يې ډير کم ضرر<br />
531<br />
رسيږي. په <strong>د</strong>غه جرايمو کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توک قاچاق هم شامل <strong>د</strong>ى.<br />
مشترکه عملياتي<br />
ه<strong>د</strong>ف ځواک- :Nexus <strong>د</strong>ا ځواک چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزارت لخوا جوړ شوی <strong>د</strong>ی مقص<strong>د</strong> یي <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ی<br />
چې <strong>د</strong> DEA <strong>د</strong> اینترډیکشن مشن لپاره <strong>د</strong> انسجام<br />
مالتړ، استخبارات، او ه<strong>د</strong>ف بستي وړان<strong>د</strong>ې کړي،<br />
او هم<strong>د</strong>ا رنګه <strong>د</strong> ایساف لپاره <strong>د</strong> یاغیانو په خالف<br />
<strong>د</strong> عملیاتو لپاره کوم چې هغه یاغیان په نښه کوي<br />
چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و له تجارت سره اړیکې لري.<br />
سرچینه: GAO-10-291 ،GAO, "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong><br />
ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې<br />
اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي،" ۳\۲۰۱۰، مخ ۹.<br />
لکه څنګه چې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> جنوري <strong>د</strong> مياشتې په <strong>راپور</strong> کې راغلي و، چې <strong>د</strong> نړيوال شفافيت ا<strong>د</strong>ارې په ٢٠٠٩ <strong>کال</strong><br />
کې افغانستان <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> له نظره <strong>د</strong>ويم ب<strong>د</strong>ترين هيوا<strong>د</strong> شميرلى و. )په <strong>د</strong>غه شميرنه کې ١٧٩-١٨٠ پورې هيوا<strong>د</strong>ونه شامل<br />
و( او په ٢٠٠٨ <strong>کال</strong> کې افغانستان <strong>د</strong>١٨٠ ملکونو څخه ١٧٦ موقف ترالسه کړى و. 532 <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت په<br />
وينا <strong>د</strong> ولسواليو ډيرى چارواکي په خپله <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاقو څخه گټه اخلي. ځانګړي فعاليتونه پکې په الن<strong>د</strong>ې<br />
ډول <strong>د</strong>ي: <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو قاچاقو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سهولتونو برابرول، او <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> عاي<strong>د</strong>اتو څخه گټه اخيستل، هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره<br />
533<br />
توک <strong>د</strong> قاچاق څخه <strong>د</strong> عاي<strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راوړل.<br />
<strong>د</strong> يوې هڅې په توګه چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> سره مبارزه ښه شي، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ګمرکاتو <strong>د</strong> نوې اکا<strong>د</strong>مۍ )کابل( څخه<br />
چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنورۍ په مياشت کې پيل شوې و لومړى <strong>د</strong>وره مسلکي )٥٥ کسان( <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په مارچ کې<br />
فارغ شول. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په وينا <strong>د</strong> نوموړې اکا<strong>د</strong>مۍ جوړول <strong>د</strong> مسلکي کارکوونکو <strong>د</strong> روزلو لپاره وه، او<br />
ه<strong>د</strong>ف يې <strong>د</strong>ا و چې <strong>د</strong> ګمرکاتو عواي<strong>د</strong> زيا<strong>د</strong> او <strong>د</strong> ناقانونه الرې <strong>د</strong> مالياتو <strong>د</strong> راټولولو او په هغې کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>يت<br />
534<br />
مخنيوى وشي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه اکا<strong>د</strong>مې <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ جوړول او پکې روزنه تمويلوي.<br />
125<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
سرح<strong>د</strong>ي ګزمه<br />
<strong>د</strong> UNODC <strong>د</strong> جنوري <strong>د</strong> مياشتې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ونو څخه <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> قاچاق مخنيوې<br />
يوه ډيره ستونزمنه <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ستونزمنې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې مسووليت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پوليسو په غاړه <strong>د</strong>ى، خو <strong>د</strong>وى<br />
<strong>د</strong> خپلو <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و په ترسره کولو کې <strong>د</strong> ډيرو ننګوونو سره مخامخ <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong>ا ځکه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه طبيتعاً ستونزمنه <strong>د</strong>ه،<br />
535<br />
تنخوا ګانې يې <strong>د</strong> معيار څخه کمې، او <strong>د</strong> وظيفوي پرمختګ لپاره پکې هيلې ډيرې کمې <strong>د</strong>ي.<br />
په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سفارت په چوکاټ کې <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري عملياتي ځواک په کارکوونکو کې<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong>فاع وزارت شپږ نور کارکوونکي هم ور زيات کړل. له <strong>د</strong>غه کارکوونکوڅخه به <strong>د</strong>رې کن<strong>د</strong>هار او<br />
<strong>د</strong>رې <strong>د</strong> کابل نړيوال هوايي ډګر <strong>ته</strong> توظيف شي. <strong>د</strong>غه عملياتي ځواک چې په نظارتي برخه کې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ه ترسره کوي <strong>د</strong><br />
افغان حکومت <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي ځواکونو لپاره <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> کنترول په برخه کې روزنه او مالتړ ورکوي. <strong>د</strong>ا کار به <strong>د</strong><br />
536<br />
ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong> په کمولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تنفیذ فعالیتونو <strong>ته</strong> مالتړ برابر کړي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې څخه برعالوه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مرکزي قومان<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> امريکې په سفارت کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې<br />
امنيت ګمرکاتو او <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> ساتنې <strong>د</strong>يپارتمنت پراختيا لپاره مالي امکانات برابر کړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په<br />
وينا <strong>د</strong>غه پراخوالې به <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ونو او ګمرکاتو <strong>د</strong> نظارت په برخه کې <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> پروګرامونو سره مرس<strong>ته</strong><br />
537<br />
وکړي.<br />
<strong>د</strong> غیرقانوني مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و کرل<br />
او قاچاق یو بل ج<strong>د</strong>ي <strong>ته</strong><strong>د</strong>ی<strong>د</strong> <strong>د</strong>ی<br />
چې له ترهګري او ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong><br />
سره مخامخ تړلی او اوب<strong>د</strong>لی<br />
<strong>د</strong>ی.<br />
<strong>د</strong> افغانستان ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزی<br />
سرچینه: افغانستان <strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong>فتر، <strong>د</strong> جاللتماب حام<strong>د</strong> کرزي<br />
<strong>د</strong> پرانیستي وینا غیر رسمي ژباړه، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوریت ولسمشر،<br />
مخ ۶، انالین وکتل شو ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
امنیت<br />
په جنوبي او ختيځو سيمو کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات نه شتون <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو سره <strong>د</strong> مبارزې په برخه کې ستر ګواښ<br />
متوجه کړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبروري په مياشت کې UNODC <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> حکومت ض<strong>د</strong> عناصر<br />
په شمالي زون کې هم خپل فعاليتونه پيل کړي <strong>د</strong>ي – په خاص ډول کن<strong>د</strong>وز کې. 538 <strong>د</strong> UNODC <strong>د</strong> سروې له<br />
مخې <strong>د</strong> کوکنارو کښت <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> خرابتيا پورې نه شلي<strong>د</strong>ونکې اړيکه لري، لکه څنګه چې په انځور ٣.٤٠ کې لي<strong>د</strong>ل<br />
539<br />
کيږي.<br />
<strong>د</strong> کلي <strong>د</strong> امنيتي وضعيت په نسبت <strong>د</strong> کوکنارو کرل<br />
يا<strong>د</strong>ونه: <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong>رجه بن<strong>د</strong>ي هغه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> UNODC لخوا ورکړ شوي <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: ،UNODC <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کوکنارو سروي 2010: <strong>د</strong> ژمې بيړنۍ ارزونه،<br />
حکومت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې په اغيزمن ډول <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> تجارت سره مبارزه وشي يو موثر حکومتي سيستم <strong>ته</strong> اړتيا ش<strong>ته</strong>.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبرورۍ په مياشت کې UNODC <strong>راپور</strong> ورکړ چې موثر حکومت <strong>د</strong> واليانو په رهبريت او<br />
کمال پورې هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> سيمې <strong>د</strong> امنيتي حالت پورې اړون<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ى. 540 لکه څنګه چې <strong>د</strong> سيګار په مخکيني <strong>راپور</strong><br />
کې راغلي و، ډير ترياک <strong>د</strong> جنوبي او شرقي سيمو څخه سرچينه اخلي چير<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> حکومت کنترول کمزورى<br />
<strong>د</strong>ى. 541 <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> په اکثره برخو کې <strong>د</strong> کمزوري کنترول له امله حکومتي چارواکي <strong>د</strong> ستونزو سره مخامخ <strong>د</strong>ي، او<br />
يا هم <strong>د</strong> حکومت ض<strong>د</strong> عناصرو لخوا ليري کيږي. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مصوونيت انجو <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې طالب جنګيالي<br />
<strong>د</strong> افغانستان نيمه برخه په واک کې لري. <strong>د</strong> افغانستان په کومو برخو کې چې حکومت کمزورى <strong>د</strong>ى هل<strong>ته</strong> <strong>د</strong> طالبانو<br />
542<br />
مالياتي سيستم او تش په نامه واليان او ع<strong>د</strong>لي قضايي سيستم ډير فعال <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په فبروري کې UNODC <strong>راپور</strong> ورکړ چې په جنوبي او ختيځو سيمو کې کمزورى حکومت<br />
<strong>د</strong><strong>د</strong>ى سبب شوې چې بزګران پريکړه وکړي چې کوکنار وکري. که چيرې حکومت ځواکمن وي نو <strong>د</strong> بزګرانو په<br />
<strong>د</strong>غه پريکړه به ژور تاثير پريوزي چې کوکنار ونه کري. په شمال کې <strong>د</strong> UNODC لخوا ترسره شوې سروې<br />
543<br />
کې ٦١% خلکو ويل چې کوکنار ځکه نه کري چې غير قانوني <strong>د</strong>ي.<br />
20%<br />
7% 93%<br />
80%<br />
66%<br />
79%<br />
34%<br />
0 20 40 60 80<br />
انځور ۳.۴۰<br />
21%<br />
100<br />
کوکنار نه کرل کيږي<br />
،2010\2 مخ .12<br />
کوکنارو کرل کيږي<br />
ډير خراب<br />
امنيت<br />
خراب امنيت<br />
ښه امنيت<br />
ډير ښه<br />
امنيت<br />
126 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
$3,000<br />
<strong>د</strong> پيسو سپيناوى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong>نړيوالو نشه يي توکو <strong>د</strong> کنترول <strong>د</strong> ستراتيژۍ په <strong>راپور</strong> کې، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت<br />
<strong>راپور</strong> ورکړ چې په افغانستان کې <strong>د</strong> سپينو کي<strong>د</strong>ونکو پيسو لويه سرچينه <strong>د</strong> نشه يې توکو <strong>د</strong> قاچاق پيسې <strong>د</strong>ي. سربيره<br />
پر <strong>د</strong>ې، مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ظرفيتونه، مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> مهارتونه، <strong>د</strong>سرچينو نه شتون، او <strong>د</strong> سياسي ارا<strong>د</strong>ې نه شتون، <strong>د</strong> افغان حکومت<br />
وړتيا <strong>د</strong> مالي جرمونو په ض<strong>د</strong> ډيره کمه کړي<strong>د</strong>ه. UNODC 544 <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> هيروينو څخه الس <strong>ته</strong> راغلې<br />
545<br />
پيسې په <strong>کال</strong> کې ٥٥ ميليار<strong>د</strong>ه ډالره جوړوي.<br />
نامشروع او مشروع کرنېز حاصلات،<br />
کلنی خالص عاي<strong>د</strong> (ډالر/هيکتار)<br />
$3,341<br />
انځور ۳.۴۱<br />
<strong>د</strong> چرسو زیاتی<strong>د</strong>ونکي ګواښ<br />
<strong>د</strong> UNODC <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> مبارزې په برخه کې <strong>د</strong> چرس کرکيله او تولي<strong>د</strong> لويه ستونزه<br />
<strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> له نظره افغانستان <strong>د</strong> نورو چرسو تولي<strong>د</strong> کوونکو هيوا<strong>د</strong>ونو څخه وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ى، خو په <strong>کال</strong> کې تقريباً <strong>د</strong> لسو<br />
زرو څخه <strong>د</strong> څلرويشتو زره هکټاره ځمکه کې چرس کرل کيږي. خو <strong>د</strong> محصوالتو له نظره افغانستان <strong>د</strong> چرسو په<br />
تولي<strong>د</strong> کې مخکښ هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى، ځکه <strong>د</strong> يو هکټار ځمکې څخه په <strong>کال</strong> کې ١٤٥ کيلوګرام چرس الس <strong>ته</strong> راځي. <strong>د</strong><strong>د</strong>ې<br />
له امله افغانستان په <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> ١٥٠٠ څخه ٣٥٠٠ ټنه چرسو په تولي<strong>د</strong>لو سره په نړۍ کې <strong>د</strong> چرسو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> تر ټولو<br />
546<br />
ستر هيوا<strong>د</strong> شميرل کي<strong>د</strong>اى شي.<br />
<strong>د</strong> چرسو حاصالت <strong>د</strong> ترياکو څخه ډير لوړ راتالى شي، په <strong>کال</strong> کې ٣٣٤١ ډالره <strong>د</strong> يوې هکتار ځمکې څخه او<br />
<strong>د</strong> هم<strong>د</strong>غه ان<strong>د</strong>ازه ځمکې څخه ٢٠٠٥ ډالره <strong>د</strong> ترياکو په برخه کې الس <strong>ته</strong> راځي. <strong>د</strong> چرسو څخه <strong>د</strong> زياتو حاصالتو<br />
<strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راتګ علت <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> چرسو په راټولولو او پروسس کې ډير کم لګښت کيږي. او که چيرې موږ<br />
<strong>د</strong>غه ان<strong>د</strong>ازه <strong>د</strong> مشروع کښت په برخه کې يعنې <strong>د</strong> غنمو په حصه کې وشميرو نو <strong>د</strong>يو هکتار ځمکې څخه ٩٦٠<br />
ډالره الس <strong>ته</strong> راځي، <strong>د</strong> ناقانونه بوټي <strong>د</strong> کرلو گټه خو هرچا<strong>ته</strong> ظاهره <strong>د</strong>ه، لکه څنګه چې په انځور ٣.٤١ کې ښوول<br />
547<br />
کيږي.<br />
<strong>د</strong> چرسو کښت هم په هغه سيمو کې چې امنيت يې خراب <strong>د</strong>ى ترسره کيږي. <strong>د</strong> چرسو په هکله <strong>د</strong> UNODC<br />
سروې څرګن<strong>د</strong>وي چې ٦٧% هغو خلکو چې په ٢٠٠٩ کې يې کوکنار کرلي وو، بيا يې چرس کرلي <strong>د</strong>ي. په ٢٠٠٩<br />
<strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> چرسو عاي<strong>د</strong> <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ناخالصه <strong>د</strong>اخلي عاي<strong>د</strong> ۰.۴ تر ۰.۹ فیص<strong>د</strong>ه وو. 548 هغه پيسې چې <strong>د</strong> چرسو <strong>د</strong><br />
کښت، تولي<strong>د</strong> او قاچاق څخه الس <strong>ته</strong> راځي <strong>د</strong> جګړيزو ګروپونو لخوا ترې ماليه اخيستل کيږي، چې <strong>د</strong> ترياکو څخه<br />
549<br />
عالوه <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ګروپونو لپاره <strong>د</strong> عاي<strong>د</strong> بله سرچينه جوړوي.<br />
غنم ترياک چرس<br />
مشروع<br />
سرچينه: ،UNODC <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> چرسو سروي 4\2010، 2009، مخ 6.<br />
چرس: چې <strong>د</strong> چرسو په بوټې کې پی<strong>د</strong>ا کیږي، له<br />
مخ<strong>د</strong>رو موا<strong>د</strong>و یو غنی بوټې <strong>د</strong>ی.<br />
سرچینه: :DEA "چرس"، انالین وکتل شو، ۴\۱۱\٢٠١٠.<br />
$2,000<br />
$1,000<br />
$0<br />
$2,005<br />
$960<br />
نامشروع<br />
127<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو<br />
استعمال<br />
<strong>د</strong> GAO په وينا ټاکل شوې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ملګروملتونو <strong>د</strong> جرمونو او مخ<strong>د</strong>ره<br />
توکو سازمان يا UNODC غواړي چې په ٢٠١٠ <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong><br />
استعمال په اړون<strong>د</strong> خپله اوومه سروې په الره واچوي. 550 شپږ نورې سروې<br />
ګانې <strong>د</strong> ١٩٩٨ او ٢٠٠٥ کلونو په ترڅ کې ترسره شوې وي. <strong>د</strong> UNODC<br />
په وينا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو استعمال <strong>د</strong> څوکلونو راهيسې په يوه لويه ستونزه ب<strong>د</strong>له<br />
551<br />
شوې <strong>د</strong>ه.<br />
حالت<br />
INL په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong>استعمالوونکو <strong>د</strong>قيقه شميره نه شي<br />
ښوولى خو <strong>د</strong>اسې <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> شوروي اتحا<strong>د</strong> <strong>د</strong> علم او<br />
فرهنګ په زړه و<strong>د</strong>انۍ کې تر٢٠٠ کسانو پورې لي<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي چې په فعال ډول<br />
معتا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> بل پلوه ځينو قومي مشرانو INL <strong>ته</strong> ويلي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong><strong>د</strong>وى سم<br />
552<br />
نيمايي کليوال په مخ<strong>د</strong>ره توکو اخ<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ي.<br />
INL <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې معلومه کړي چې <strong>د</strong> ترياکو لوګى <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويم ځل لپاره په<br />
هغو کورونو چې معتا<strong>د</strong>ين شتون لري <strong>د</strong> ماشومان لپاره څومره خطر پيښوي،<br />
<strong>د</strong> هغو کورنو چې ترياک پکې څکول کيږي <strong>د</strong>وه کوچنۍ سروې په الره<br />
واچولې، او <strong>د</strong>ريمه يې هم په الره <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> کورونو څخه <strong>د</strong> ويښتانو<br />
او تشو ميتيازو نمونې <strong>د</strong> ماشومانو او لويانو څخه راټولې کړې، هم<strong>د</strong>غه ډول<br />
يې <strong>د</strong> شي<strong>د</strong>و ورکوونکو مين<strong>د</strong>و څخه <strong>د</strong> شي<strong>د</strong>و نمونې هم راواخيستلې. په لومړنۍ<br />
سروې کې ٦١% ماشومانو کې هم <strong>د</strong> ترياکو استعمال مثبت وښوول شو په<br />
<strong>د</strong>ويمه سروې کې <strong>د</strong>غه شميره ٧٤% <strong>ته</strong> ورسي<strong>د</strong>له. په ځينو ماشومانو په وينه<br />
کې <strong>د</strong> ترياکو ان<strong>د</strong>ازه ډيره لوړه وه يعنې په امريکې کې <strong>د</strong> يوه اوسط هيروينې<br />
553<br />
څخه ډيره.<br />
اوسنۍ ت<strong>د</strong>اوي<br />
<strong>د</strong> INL <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې افغان حکومت وايي چې <strong>د</strong>وى په ټول هيوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong><br />
معتا<strong>د</strong>ينو <strong>د</strong> عالج لپاره ٤٠ مرکزونه لري. او INL <strong>د</strong><strong>د</strong>غه مرکزونو څخه <strong>د</strong><br />
۲۸ سره مالي مرس<strong>ته</strong> ترسره کوي. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په پيل کې به <strong>د</strong>غه شميره<br />
٣٠ <strong>ته</strong> ورسيږي. 554 انځور ٣.٤٢ کې يې لي<strong>د</strong>لى شئ چې <strong>د</strong> موقعيت او <strong>د</strong><br />
کلني ظرفيت، او <strong>د</strong> معتا<strong>د</strong>ينو <strong>د</strong> عالج <strong>د</strong> مهارتونو له نظره يې تمرکز ښوول<br />
کيږي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> عالج <strong>د</strong> پاتې مرکزونو لپاره <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت<br />
له الرې مالتړ برابروي. مشاورین <strong>د</strong> ناروغانو له کورونو څخه <strong>د</strong> <strong>۳۰</strong><br />
ورځنۍ ت<strong>د</strong>اوي په جریان کې کتنه کوي، چې <strong>د</strong>ي ډول ت<strong>د</strong>اوي بی اغیزي<br />
پیژن<strong>د</strong>ل کیږي او پایله یي په لوړه کچه بیا اخ<strong>ته</strong> کی<strong>د</strong>ل <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> عامې روغتیا<br />
وزارت نورې کړنې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي سبب کیږي چې INL <strong>د</strong> اعتیا<strong>د</strong> او ت<strong>د</strong>اوي په اړه<br />
<strong>د</strong> کارکوونکو پوهه او تجربه تر پوښتنې الن<strong>د</strong>ې راولي. <strong>د</strong> مثال په توګه<br />
، <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت یوه لوړ پوړې چارواکې<br />
<strong>د</strong> هیروینو <strong>د</strong>استعمال <strong>د</strong> متبا<strong>د</strong>ل په توګه <strong>د</strong> چرسو څکولو <strong>ته</strong> ترغیب ورکاوه، چې په یوه ډول<br />
555<br />
یي <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و استعمال <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکوله.<br />
<strong>د</strong> نشه يي توکو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې وزارت، <strong>د</strong> عامې روغتيا <strong>د</strong> وزارت<br />
څخه <strong>د</strong> عالج په برخه کې ډير <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> وړ <strong>د</strong>ى. INL وايي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره<br />
توکو په ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې وزارت په <strong>د</strong>ې پوهيږي چې په مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong><br />
معتا<strong>د</strong>ينو عالج په <strong>د</strong>وه برخو کې ډير مهم <strong>د</strong>ى، يو <strong>د</strong>ا چې بشري سرمايه<br />
ژغوري او بله <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> تروريزم پر ض<strong>د</strong> مامورت پياوړى کوي. 556 <strong>د</strong>کولمبو<br />
<strong>د</strong> پالن ،<strong>د</strong> INL<strong>د</strong> ت<strong>د</strong>اوۍ <strong>د</strong> مرکزونو او نورو اړون<strong>د</strong>ه مراجعو نماين<strong>د</strong>ه ګان په<br />
<strong>کال</strong> کې يوځل سره غونډه کوي ترڅو <strong>د</strong> معتا<strong>د</strong>ينو <strong>د</strong> عالج په پروګرامونو کې<br />
557<br />
اغيزمن او نور ضروري اصالحات رامينځ <strong>ته</strong> کړي.<br />
<strong>د</strong> عالج <strong>د</strong> بهتره کي<strong>د</strong>و لپاره هلې ځلې<br />
INL اوس مهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>ريو کلونو <strong>د</strong> اغيزو پايلې ارزوي ترڅو <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong> ه مهال<br />
<strong>د</strong> عالج برياليتوبونه <strong>د</strong> هغې له مخې وارزوي. برياليتوب په <strong>د</strong>ې معنى <strong>د</strong>ى<br />
چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو په استعمال، استعمال <strong>ته</strong> بياراګرځي<strong>د</strong>نه او جرمي فعاليتونو<br />
هم<strong>د</strong>غه راز بيا بيا راګرځي<strong>د</strong>نه، په رګونو کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> استعمال<br />
راکمي<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> اي<strong>د</strong>س سبب کيږي، <strong>د</strong> روغتيايي حالت په ښه کولو کې <strong>د</strong> ډيرو<br />
مسلکي کارکوونکو استخ<strong>د</strong>ام، رامينځ <strong>ته</strong> شي. هم<strong>د</strong>غه راز به INL يوه بله<br />
ساينسي مطالعه هم ترسره کړي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> روږ<strong>د</strong>تيا ش<strong>د</strong>ت څرګن<strong>د</strong><br />
کړي. <strong>د</strong>غه معلومات به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو، افغان حکومت او نورو مراجعو سره<br />
558<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> عالج <strong>د</strong> پالن جوړونې په برخه کې مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> استعمال سره <strong>د</strong> مبارزې په مخکې<br />
خنډونه<br />
<strong>د</strong> INL په وينا يو شمير خنډونه ش<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره<br />
توکو <strong>د</strong> استعمال پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> هڅو مخنيوى کوي. <strong>د</strong> ترياکو انتشار او په هيوا<strong>د</strong><br />
کې <strong>د</strong> ترياکو تقريباً لږ څه ټيټې بيې <strong>د</strong>ا آسانه کړي<strong>د</strong>ه چې هرڅوک ور<strong>ته</strong> په<br />
آسانه السرسى پي<strong>د</strong>ا کړي. برسيره پر<strong>د</strong>ى <strong>د</strong> روږ<strong>د</strong>و کسانو <strong>د</strong> عالج کچه هم<br />
ډيره مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ه. هر<strong>کال</strong> يوازى ١٠٢١٦ کسان ت<strong>د</strong>اوي کيږي. <strong>د</strong> UNODC<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٥ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سروې له مخې په هيوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> نشه یي توکیو ٩٢٠٠٠٠<br />
استعمالوونکي شتون لري. نو <strong>د</strong>ا په <strong>د</strong>ې معنى <strong>د</strong>ه چې په <strong>کال</strong> کې يوازې ١%<br />
روږ<strong>د</strong>ي کسان طبي مرستې الس <strong>ته</strong> راړوي. هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> طبي <strong>د</strong>واګانو <strong>د</strong><br />
کمبو<strong>د</strong> له امله ډير افغانان ترياک <strong>د</strong> <strong>د</strong>ر<strong>د</strong> <strong>د</strong> مينځه وړلو <strong>د</strong> يوې وسيلې په ډول<br />
128 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو مهم ټکي<br />
هم کاروي. INL <strong>د</strong>ا خبره یا<strong>د</strong>وي چې <strong>د</strong> نشه یي توکیو په اړه <strong>د</strong> مبارزې لپاره<br />
ملي کمپاین <strong>ته</strong> اړتیا <strong>د</strong>ه. کمپاين باي<strong>د</strong> په کليوالو سيمو بان<strong>د</strong>ې متمرکز شي، ځکه<br />
559<br />
<strong>د</strong>غه خلک په ډير مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ډول <strong>د</strong> راډيو اوتلويزيون څخه گټه اخلي.<br />
برياليتوبونه<br />
<strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> په کچه <strong>د</strong> روږ<strong>د</strong>و کسانو لپاره <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>اوۍ <strong>د</strong> سيستم پيل کي<strong>د</strong>ل <strong>د</strong> INL<br />
لويه الس <strong>ته</strong> راوړنه وه. <strong>د</strong> کولمبو <strong>د</strong> پالن گډونکوونکي هيوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> شواه<strong>د</strong>و<br />
<strong>د</strong> شتون پربنسټ، <strong>د</strong> <strong>د</strong>رملنې سيستمونه طرح کړل او په <strong>د</strong>غه برخه کې يې<br />
پراخ روزنيز پروګرامونه جوړ کړل چې څنګه وکوالى شو <strong>د</strong> روږ<strong>د</strong>و کسانو<br />
<strong>د</strong>رملنه وکړو او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و روغتيايي مراکز څنګه په اغيزمن ډول<br />
560<br />
فعال وساتو.<br />
INL هم<strong>د</strong>غه راز <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> ماشومانو او ميرمنو لپاره هم <strong>د</strong><br />
مرکزونو په تاسيس کې پرمختګ رامينځ <strong>ته</strong> شوى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> کلتوري او عنعنوي<br />
نظره <strong>د</strong> ښځو لپاره په روغتيايي مرکز کې پاتې کي<strong>د</strong>ل ډير مشکل وي خو <strong>د</strong><br />
INL <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې <strong>د</strong>وى <strong>د</strong>ا وښو<strong>د</strong>له چې په <strong>د</strong>غه برخه کې مرکزونه <strong>د</strong><br />
کومې ستونزې سره نه <strong>د</strong>ي مخامخ شوي. INL وايي چې <strong>د</strong><strong>د</strong>غه الس <strong>ته</strong> راغلو<br />
561<br />
برياليتوبونو پر بنسټ <strong>د</strong>وى نور پالنونه جوړوي.<br />
انځور ۳.۴۲<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> اعتيا<strong>د</strong> لپاره <strong>د</strong> علاج مرکزونه، <strong>د</strong> ولايت <strong>د</strong> ظرفيت په اساس<br />
چين<br />
تاجکستان<br />
ازبکستان<br />
ب<strong>د</strong>خشان<br />
تخار<br />
کن<strong>د</strong>وز<br />
بلخ<br />
جوزجان<br />
ترکمنستان<br />
په <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> مشتريانو ظرفيت<br />
سمنګان<br />
بغلان<br />
پنجشېر<br />
نورستان<br />
کاپيسا پروان<br />
باميان<br />
کونړ<br />
لَغمان<br />
کابُل<br />
ور<strong>د</strong>ک<br />
ننګرهار<br />
لوګر<br />
پکتيا<br />
سر پُل<br />
<strong>د</strong>ايکُ ن<strong>د</strong>ی<br />
فارياب<br />
غور<br />
با<strong>د</strong>غيس<br />
هرات<br />
0<br />
100–300<br />
301–600<br />
601–1000<br />
1,001–2,400<br />
خوست<br />
غزني<br />
پکتيکا<br />
زابل<br />
روزګان<br />
فَراه<br />
پاکستان<br />
کن<strong>د</strong>هار<br />
هلمن<strong>د</strong><br />
نيمروز<br />
ايران<br />
يا<strong>د</strong>ونه: ظرفيت په کور کې علاج او په مرکز کې اوسي<strong>د</strong>ونکو <strong>د</strong>واړه ښکاروي.<br />
سرچينه: ،INL <strong>د</strong> سيګار ارزونې <strong>ته</strong> ځواب، 4\20\2010.<br />
129<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
Caption Head<br />
Lam ad qui accae nis ut eatemquam, sunt, volorem fuga.<br />
Oluptatem dollore mo experum derrumquo ipic temporrum<br />
(U.S. Branch photo, SSgt John Doe)<br />
ښځې په یونیفورم کې<br />
<strong>د</strong> افغان ملي پولیسو یوه ښځینه پولیسه <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> نړیوالې ورځې غونډې تر پیل<br />
کی<strong>د</strong>لو مخکې والړه <strong>د</strong>ه. په افغان ملي پولیسو کې ښخې <strong>د</strong> خلکو <strong>د</strong> ال خ<strong>د</strong>مت لپاره له<br />
ځواکونو سره مرس<strong>ته</strong> کوي. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک انځور، لیري ایي ریډ(<br />
عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه ځانګړی
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو4<br />
نظارت<br />
131
<strong>د</strong> برخې سرلیک<br />
“Hilibus aut aspedit liqui quam<br />
excesequam il experum re dolum ut<br />
ommodio ersped eaquas et moloritiis<br />
estium expeles totaspe llacepel eateceatus<br />
rem qui velit dolenis quosa<br />
num consequam, quiati bearibuscia si<br />
ut eost, omnihil modita nistia aut hitis<br />
que apicia doluptatio es sed es ut ut<br />
aut estis dolor rerum que litiorepudae”<br />
—Person of Interest<br />
Mil ilique cusant laute nonsequi volorum nulpari busam, tem. Nem quia numquid qui aut etur Nimaionse net quiam, voloreruptis :سرچینه<br />
providit in reictem. Dem voloribusa delenihic temodis auteceritem qui il et res rem estist, tem cumqui qui reratento que consedis doluptatem<br />
132 ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
په هره <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغوونې لپاره ځانګړى عمومي پلټونکی )سیګار( <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو<br />
څخه <strong>د</strong> څارنيزو بشپړو اويا روانو فعاليتونو په هکله <strong>د</strong> معلومات غوښتنه کوي. الن<strong>د</strong>ې وركړل شوي سازمانونه په<br />
افغانستان كې <strong>د</strong> نطارت فعاليتونه سر <strong>ته</strong> رسوي او نتیجه یي سیګار <strong>ته</strong> ورکوي:<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر OIG( ) DoD<br />
•<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر OIG( ) DoS<br />
•<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong>فتر GAO( )<br />
•<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>اره USAAA( )<br />
•<strong>د</strong> نړیوالې پرمختیا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر OIG( ) USAID<br />
هغه معلومات چې <strong>د</strong> پور<strong>ته</strong> ذکر شويو ا<strong>د</strong>ارو څخه الس <strong>ته</strong> راغلي په هماغه ډول په <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> کې ذکر شوي<strong>د</strong>ي خو<br />
<strong>د</strong><strong>د</strong>ى لپاره چې <strong>د</strong>هرې برخې سره توافق وکړي نو ځينې تغييرات پکې راوړل شوي <strong>د</strong>ي: مخففات او لنډوني <strong>د</strong> بشپړو<br />
نومونو په ځای کارول شوی <strong>د</strong>ی؛ معیاري لیک<strong>د</strong>و<strong>د</strong> او امال او انشا کارول شوي؛ او <strong>د</strong> لومړی شخص پر ځای <strong>د</strong>ریم<br />
شخص بیارغونې کارول شوي <strong>د</strong>ي.<br />
چوکاټ ۴.۱<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو لخوا په نیژ<strong>د</strong>ي وختونو کې بشپړ شوي <strong>د</strong> نظارت فعالیتونه، <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ له ۳۱ نیټې سره سم.<br />
<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> شمیر<br />
<strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>لو نیټه<br />
2/9/2010<br />
1/8/2010<br />
3/12/2010<br />
3/23/2010<br />
3/17/2010<br />
3/9/2010<br />
3/31/2010<br />
D-2010-042<br />
MERO-A-10-6<br />
D-2010-034<br />
MERO-A-10-03<br />
GAO-10-509T<br />
GAO-10-551T<br />
GAO-10-291<br />
5-306-10-007-P<br />
DoD OIG<br />
DoS OIG-MERO<br />
DoD OIG<br />
DoS OIG-MERO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
USAID OIG<br />
USAID OIG<br />
یا<strong>د</strong>ونه: = MERO <strong>د</strong> منځنۍ ختیځ منطقوي <strong>د</strong>فتر.<br />
1/29/2010<br />
5-306-10-006-P<br />
<strong>د</strong> پروژې عنوان<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت تفتيش <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت پرمکلفيتونو، او <strong>د</strong> مالي مرستو <strong>د</strong> لګښت په اړون<strong>د</strong> چې <strong>د</strong> بهرنيو<br />
چارو وزارت<br />
لخوا <strong>د</strong> افغان پوليسو روزنې آو څارنې لپاره ورکړل شوې وي.<br />
<strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و په عمومي مالي وجوهاتو، نغ<strong>د</strong>و پيسو، او نورو پولي پانګو بان<strong>د</strong>ې چې په جنوب غري آسيا کې لګول شوې وې <strong>د</strong>اخلي<br />
کنترول.<br />
په افغانستان او پاکستان کې <strong>د</strong> INL <strong>د</strong> هوایي وزر پروګرامونو اغیزمنتیا<br />
عراق او افغانستان: ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ، مرستو، <strong>د</strong> همکارۍ تړونونو،<br />
او اړون<strong>د</strong> کارکوونکو په منډ اخیستلو کې له ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> جنګی<strong>د</strong>ونکي مالتړ: <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره اق<strong>د</strong>اماتو اړتیا <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> عملیاتو په مالتړ کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي ښه کړي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې<br />
اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل کیږي<br />
<strong>د</strong> USAID تفتيش/<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> بشري منابعو او لوژستيکي مالتړ پروګرام.<br />
<strong>د</strong> USAID/افغانستان <strong>د</strong> ښوونکو لپاره <strong>د</strong> ښوونې او روزنې جوړولو <strong>د</strong> مالتړ سیسټم جوړولو پروژي پلټنه<br />
سرچینې: <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۶\۴؛ ،DoS OIG-MERO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۲\۴؛ ،GAO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۱\۴؛ ،USAAA <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې<br />
<strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۲\۴؛ ،,USAID OIG <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۶\۴؛<br />
133<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> نظارت بشپړ شوي فعالیتونه<br />
٤.١ ج<strong>د</strong>ول <strong>د</strong> بيا رغونې او امنيت پورې اړون<strong>د</strong>ې ٨ نظارتي پروژې ليست کړي <strong>د</strong>ي، چې <strong>د</strong> گډون کوونکو پروژو<br />
څخه يې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې نظارتي کړنې بشپړې شوې او <strong>راپور</strong> يې ورکړى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت ګډه پلټنه، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت پرمکلفيتونو، او <strong>د</strong> مالي مرستو <strong>د</strong> لګښت په<br />
اړون<strong>د</strong> چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت لخوا <strong>د</strong> افغان پوليسو روزنې او څارنې لپاره ورکړل شوې وي.<br />
)<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> شميره 2010-042-D, <strong>د</strong>بهرنيو چارو وزارت عمومي پلټونکی –ميرو <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> شميره MERO-<br />
10-6-A( <strong>د</strong>٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong>فبروري ٩<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او بهرنيو چارو عمومي پلټونکی <strong>د</strong>ا ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> پوليسو ملکي پروګرام قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزارت هغه اړتياوې چې <strong>د</strong> افغان پوليسو <strong>د</strong> روزنې لپاره يې <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لې لکه <strong>د</strong> امنيت برابرول او <strong>د</strong> مخ پر زياتي<strong>د</strong>ونکې<br />
اورپکۍ مخنيوې، نه وې بشپړې کړې. <strong>د</strong> بهرنيو چارو او <strong>د</strong>فاع وزارتونو <strong>د</strong>ا وپتيله چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> افغان<br />
پوليسو <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مسووليت په غاړه واخلي، په <strong>د</strong>غه روزنه کې <strong>د</strong> زون په کچه <strong>د</strong> مرکزونو لپاره روزنه،<br />
او <strong>د</strong> افغان پوليسو بنسټيزه روزنه، <strong>د</strong> پوليسو روزنه خپله <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت په چوکاټ کې، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<br />
<strong>د</strong> ښوونکو ځاى پرځاى کول <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> واح<strong>د</strong>ونو سره <strong>د</strong> ولسواليو په کچه په ټول افغانستان کې. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong><br />
وزارت <strong>د</strong>اخلي کنترول موثر نه و. موږ <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> افغان پوليسو <strong>د</strong> روزنې په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> څارنې<br />
په برخه کې کمزورتياوې ومون<strong>د</strong>لې. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> حکومت په ملکيت بان<strong>د</strong>ې بشپړ نظارت نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه،<br />
<strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي اکتسابي مقررې سره سم يې <strong>د</strong> قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کاغ<strong>د</strong>ونه نه و ساتلي چې تل <strong>د</strong> هغه توکو سره چې تسليميږي <strong>د</strong><br />
پرتلنې وړ وي. هم<strong>د</strong>غه راز يې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي کنترول پروسيجر چې <strong>د</strong> هيوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> استازو څخه غوښتنه کوي<br />
چې <strong>د</strong> قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي بيلونه وګوري چې <strong>د</strong> قبول وړ، <strong>د</strong> تخصيص وړ او مناسب <strong>د</strong>ي که نه، له <strong>د</strong>ې نه مخکې چې پيسې<br />
ورکړل شي او يا تا<strong>د</strong>يات <strong>د</strong> اعتبار وړ وگڼل شي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي تفتيش و نشو کړاى چې معلومه کړې چې آيا <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت په افغان<br />
امنيتي ځواکونو بان<strong>د</strong>ې هغه مالي مرستې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت لخوا ورکړل شوې وې <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> موخې پر بنسټ<br />
ولګولې که نه. <strong>د</strong>غه تفتيش ومون<strong>د</strong>له چې ٨٠ ميليونه ډالره احتمالي مالي گټې ال هم پاتې وې. برسيره پر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong><br />
بهرنيو چارو او <strong>د</strong>فاع وزارتونو <strong>د</strong> افغان ښځينه پوليسو <strong>د</strong> روزنې لپاره کافي امکانات برابر کړي.<br />
<strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و په عمومي مالي وجوهاتو، نغ<strong>د</strong>و پيسو، او نورو پولي پانګو بان<strong>د</strong>ې چې په جنوب غري آسيا کې لګول شوې<br />
وې <strong>د</strong>اخلي کنترول.<br />
)<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> شميره 2010-234-D، <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري په اتمه صا<strong>د</strong>ر شوى و(<br />
په افغانستان او مصر کې <strong>د</strong> لګښتونو معاونيت په <strong>د</strong>فترونو کې <strong>د</strong>اخلي کنټرول يا هيڅ شتون نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> اويا يې اغيزمن<br />
فعاليت نه کاوه ترڅو <strong>د</strong> لګښتونو مسوول <strong>ته</strong> په ٥٥٧٠ سټيشن کې <strong>راپور</strong> ورکړي. په ځانګړي ډول <strong>د</strong> لګښتونو <strong>د</strong><br />
معاونيت <strong>د</strong>فتر هيڅ فزيکي کافي کنټرول نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>. برسيره پر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> لګښتونو <strong>د</strong>فتر او مرستيال يې <strong>د</strong> پيسو <strong>د</strong> ساتنې <strong>د</strong><br />
صالحيت لپاره هيڅ مالتړ نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>، او په نامناسب ډول ټاکل شوي وو. موږ <strong>د</strong>ا هم ومون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> لګښتونو <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong><br />
ورځنيو حساب ورکوونې اظهارنامې غلطې جوړې کړې وې او په نامناسب ډول يې چکونه منلي او ساتلي وو. يو<br />
څو اړخيز امنيتي پروګرام او <strong>د</strong> <strong>کال</strong> <strong>د</strong> نيمايي لپاره يې <strong>د</strong> امنيتي کتنې ريکار<strong>د</strong> هم نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ل، او <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong><br />
134 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
وار نغ<strong>د</strong>ي تص<strong>د</strong>يقونه يې هم ناقص وو. او باالخره په ٢٠٠٨ <strong>کال</strong> کې ځواکونو <strong>د</strong> سفر لپاره چې <strong>د</strong> CSTC-A <strong>د</strong><br />
مالتړ وکړي ، <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> خري<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> کارتونو په ځاى يې نغ<strong>د</strong>ې پيسې کارولې وې.<br />
<strong>د</strong> نړیوالې پرمختیا لپاره متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> USAID تفتيش/<strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> بشري منابعو او لوژستيکي مالتړ پروګرام.<br />
)<strong>د</strong><strong>راپور</strong> شميره P-5-306-10-007، <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په ٣١ صا<strong>د</strong>ر شوي<strong>د</strong>ى(<br />
<strong>د</strong><strong>د</strong>غه تفتيش څخه موخه <strong>د</strong>اوه چې آيا <strong>د</strong>غه پرواګرام خپل اه<strong>د</strong>اف پور کړې که نه، <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروګرام ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> USAID<br />
لپاره <strong>د</strong> بشري منابعو او لوژستيکي مالتړ برابرول و تر څو ١- <strong>د</strong> USAID لخوا حمايت شوي و<strong>د</strong>انيز قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
کوونکو څخه نظارت او مالتړ وکړي ٢- او <strong>د</strong> هم<strong>د</strong>غه ماموريت سره او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وزارتونو سره مشورتي<br />
مرستې ترسره کړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه مالتړ څخه موخه <strong>د</strong>اوه چې هغه و<strong>د</strong>انۍ تفتيش کړاى شي چې مخکې <strong>د</strong> USAID لخوا<br />
جوړې شوي وې. تفتيش <strong>د</strong>ا ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong>غه پروګرام <strong>د</strong> هغه پروسې په اړون<strong>د</strong> چې <strong>د</strong> هغې په ترڅ کې <strong>د</strong>ا ثاب<strong>ته</strong> شوه<br />
چې <strong>د</strong> USAID لخوا جوړې شوې و<strong>د</strong>انې <strong>د</strong> زلزلې په مقابل کې مقاومت نه لري. او <strong>د</strong> تفتيش په وخت کې <strong>د</strong>ا هم<br />
ومون<strong>د</strong>ل شول چې <strong>د</strong> ٣٥ و<strong>د</strong>انيو څخه ١٥ يې چې <strong>د</strong> زلزلې مقاومت ور<strong>ته</strong> سنجول شوې هم و <strong>د</strong> هستوګنې لپاره نا<br />
مصوونې وې. تفتيش نوې ډير ج<strong>د</strong>ي موضوعات هم ومون<strong>د</strong>ل او سپارښتنه کوي چې هر څه ژر باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> غه سپارښتنو<br />
<strong>ته</strong> پاملرنه وشي. ١- <strong>د</strong> USAID لخوا جوړې شوې هغه و<strong>د</strong>انۍ چې <strong>د</strong> زلزلې له پلوه نامصوونې <strong>د</strong>ي باي<strong>د</strong> تخليه،<br />
ويجاړې اويا ترميم شي. ٢- <strong>د</strong> USAID لخوا هغه جوړې شوې و<strong>د</strong>انۍ چې <strong>د</strong>زلزلې په مقابل کې مقاومت لري<br />
باي<strong>د</strong> وپيژن<strong>د</strong>ل شي. ٣- <strong>د</strong> USAID لخوا <strong>د</strong> زراعتي پروګرامونو لپاره <strong>د</strong> جوړو شويو و<strong>د</strong>انيو نواقص باي<strong>د</strong> ونيول شي،<br />
کوم نواقص چې په مخکيني تفتيش کې پيژن<strong>د</strong>ل شوي وو. ٤- ډاډ باي<strong>د</strong> حاصل شي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارې ټولې و<strong>د</strong>انيزې<br />
پروژې <strong>د</strong> انجينرۍ <strong>د</strong> کيفيت <strong>د</strong> ډاډ <strong>د</strong> څارنې له پروګرام څخه تيرې شي. ٥- او <strong>د</strong> ٣.٩ ميليونه ډالرو په لګښت جوړ<br />
شوي معلوماتي مرکزونو <strong>د</strong> پايښت لپاره باي<strong>د</strong> ډاډ حاصل کړاى شي.<br />
<strong>د</strong> USAID/افغانستان <strong>د</strong> ښوونکو لپاره <strong>د</strong> ښوونې او روزنې جوړولو <strong>د</strong> مالتړ سیسټم جوړولو پروژي پلټنه<br />
( <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> شميره P-5-306-10-006 <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري په ۲۹ صا<strong>د</strong>ر شوى(<br />
<strong>د</strong>غه پروژه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره رامينځ <strong>ته</strong> شوې وه چې: ١- <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ريس ښه والې <strong>د</strong> کتلوي روزنې له الرې، په ځانګړي ډول<br />
<strong>د</strong> هغو ښوونکو لپاره چې <strong>د</strong> مخه په <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و ګمارل شوي <strong>د</strong>ي. ٢- <strong>د</strong> هغه جوړښتونو او سيستمونو بنسټيز کول <strong>د</strong> پوهنې<br />
په وزارت کې چې <strong>د</strong> لوړ کيفيت <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ريس المل ګرځي. <strong>د</strong> تفتيش موخه <strong>د</strong>ا وه چې آيا <strong>د</strong>غه پروګرام خپل ه<strong>د</strong>ف چې <strong>د</strong><br />
تعليمي کيفيت ښه والې او <strong>د</strong> پوهنې په وزارت کې <strong>د</strong> هغو سيستمونو بنسټيز کول چې <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ريس <strong>د</strong> کيفيت <strong>د</strong> لوړوالي<br />
المل شي، رسيږي که نه؟ تفتيش <strong>د</strong>ا ومون<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> پنځه کلنې پروژې په څلورم <strong>کال</strong> کې پروژه <strong>د</strong> خپل ه<strong>د</strong>ف الس<br />
<strong>ته</strong> راړولو په لور پرمختګ کوي خو خپل ه<strong>د</strong>ف يې الس <strong>ته</strong> نه <strong>د</strong>ى راوړى. برسيره پر <strong>د</strong>ى تفتيش ومون<strong>د</strong>ل چې<br />
١- <strong>د</strong>غه پروګرام باي<strong>د</strong> خپله تفاهمنانه <strong>د</strong> حکومتي ارګان سره چې <strong>د</strong> پوهنې وزارت <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> هغه نوښتونوا و ب<strong>د</strong>لونونو<br />
په برخه کې چې پروژى <strong>د</strong> خپلي پاتې مو<strong>د</strong>ې لپاره پالن کړي <strong>د</strong>ي، نوى کړي. ٢- <strong>د</strong> لوړارزښت ب<strong>د</strong>لونونه <strong>د</strong> فرعي<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کوونکوسره نه وو منظور شوي نو ځکه خو <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> فسخې له امله مسووله<br />
وپيژن<strong>د</strong>ل شوه. ٣- <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> عاليمو او نښو مقررات <strong>د</strong> پلي کوونکو پروژو لخوا نه وو عملي شوي، لکه <strong>د</strong>اسې<br />
چې هغه ښوونکي چې روزل کي<strong>د</strong>ل په <strong>د</strong>ې نه پوهي<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى روزنيز پروګرامونه <strong>د</strong> امريکايي ماليه ورکوونکو<br />
لخوا ترسره کيږي. خو <strong>د</strong> يو مثبت يا<strong>د</strong><strong>د</strong>اشت په توګه <strong>د</strong>ا خبره <strong>د</strong> يا<strong>د</strong>ولو وړ <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong><strong>د</strong>غه پروژې په ترڅ کې ٥٠٠٠٠<br />
ښوونکي <strong>د</strong> روزنې الن<strong>د</strong>ې نيول شوي وو.<br />
135<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> نظارت روان فعالیتونه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ <strong>د</strong> ٣١ پورې گډونکووکو ا<strong>د</strong>ارو <strong>راپور</strong> ورکړ چې ٤٠ <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انيزو او امنيتي چارو پورې اړون<strong>د</strong>ې<br />
نظارتي پروژى په کار اچول شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>غه څارنيز فعاليتونه په ٤.٢ ج<strong>د</strong>ول کې په الن<strong>د</strong>ې ډول يا<strong>د</strong>والى شو:<br />
چوکاټ ۴.۲<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ ۳۱ سره سم، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت روان فعالیتونه<br />
<strong>د</strong> پروژې نمبر<br />
<strong>د</strong> پیل نیټه<br />
3/4/2010<br />
2/22/2010<br />
2/18/2010<br />
2/18/2010<br />
12/9/2009<br />
6/11/2009<br />
10/10/2008<br />
8/7/2008<br />
3/2010<br />
2/2010<br />
2/2010<br />
2/2010<br />
2/2010<br />
1/21/2010<br />
1/19/2010<br />
11/12/2009<br />
10/27/2009<br />
D2010-D000JB-<br />
0157.000<br />
D2010-D000JA-<br />
0165.000<br />
D2010-D000JA-<br />
0165.000<br />
D2010-D000FL-<br />
0100.000<br />
D2010-D000JA-<br />
0091.000<br />
D2009-D000LC-<br />
0237.000<br />
D2007-D000FD-<br />
0198.001<br />
D2008-D000CD-<br />
0256.000<br />
10-MERO-3008<br />
10-MERO-3007<br />
10-MERO-3004<br />
10-MERO-3002<br />
10-MERO-3001<br />
320744<br />
320749<br />
120874<br />
320723<br />
DoD OIG<br />
DoD OIG<br />
DoD OIG<br />
DoD OIG<br />
DoD OIG<br />
DoD OIG<br />
DoD OIG<br />
DoD OIG<br />
DoS<br />
OIG-<br />
MERO<br />
DoS<br />
OIG-<br />
MERO<br />
DoS<br />
OIG-<br />
MERO<br />
DoS<br />
OIG-<br />
MERO<br />
DoS<br />
OIG-<br />
MERO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
<strong>د</strong> پروژې عنوان<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تجهيزاتو <strong>د</strong> ترميمي خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> روزنې پروګرام<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> استخباراتي، او پوځي قومان<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> ژبني مالتړ<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کتنه<br />
په افغانستان کې معلوماتي عمليات<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انانو لپاره <strong>د</strong>بيړني ځواب پروګرام لپاره <strong>د</strong> پيسو <strong>د</strong> ورکولو<br />
<strong>د</strong>اخلي کنټرول، په افغانستان کې <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره پيسې<br />
ورکړل شوې وې<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong> ساتنې پروګرامونه<br />
<strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> عملیاتو او <strong>د</strong> تلپاتي آزا<strong>د</strong>ي عملیاتو په مالتړ کې <strong>د</strong><br />
هوایي کارګو ترانسپورټیشن قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه<br />
<strong>د</strong> عراق او افغانستان لپاره <strong>د</strong> پلټنې ځانگړى شوى بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> بهرنیو<br />
نظامي خرڅالو ټرسټ بو<strong>د</strong>یجې له الري بیا اعالنول<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>ني زغرو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> بهرنيو کارکوونکو <strong>د</strong> بررسۍ لپاره ، په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
پاليسيو او پروسيجرونو لنډه ارزونه<br />
په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سفارت ساتن<strong>د</strong>ويه ځواک )KESF(<br />
<strong>د</strong> وګړو، کډوالو او مهاجرينو <strong>د</strong> بيرو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> اغيزمنتيا اروزنه<br />
چې کډوال بير<strong>ته</strong> ټولنې <strong>ته</strong> جذب او بير<strong>ته</strong> هستوګن کوي<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> PAE <strong>د</strong> کمپنۍ سره چې په کابل<br />
کې <strong>د</strong> سفارت عملیات او څارنه ور<strong>ته</strong> سپارل شوي <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> PAE <strong>د</strong> کمپنۍ سره چې په<br />
افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> افغان یونټ عملیات او<br />
څارنه ور<strong>ته</strong> سپارل شوي <strong>د</strong>ي<br />
په افغانستان کې امنيتي چاپيريال<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ستراتيژۍ چوکاټ<br />
په افغانستان او عراق کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ژمنه شوې اروزنه<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> ملکي-پوځي کمپاين <strong>د</strong> پالنونو ارزونه<br />
136 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
(چوکاټ ۴.۲ )<strong>د</strong>وام لري<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ ۳۱ سره سم، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت روان فعالیتونه<br />
<strong>د</strong> پروژې نمبر<br />
<strong>د</strong> پیل نیټه<br />
10/19/2009<br />
10/2/2009<br />
9/2/2009<br />
8/21/2009<br />
8/21/2009<br />
8/11/2009<br />
7/30/2009<br />
7/30/2009<br />
5/8/2009<br />
4/24/2009<br />
3/16/2009<br />
2/19/2009<br />
2/22/2010<br />
2/8/2010<br />
5/19/2009<br />
2/2/2009<br />
9/1/2008<br />
1/28/2008<br />
351399<br />
351388<br />
320712<br />
351395<br />
351393<br />
351385<br />
351376<br />
351387<br />
320680<br />
351345<br />
320662<br />
120812<br />
A-2010-ALL-0103.000<br />
A-2010-ALL-0083.000<br />
A2009--ALL-0531.000<br />
A2009--ALL-0106.000<br />
A-2008-ALL-0401.000<br />
A-2008-ALL-0320.000<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
GAO<br />
USAAA<br />
USAAA<br />
USAAA<br />
USAAA<br />
USAAA<br />
USAAA<br />
USAID<br />
OIG<br />
USAID<br />
OIG<br />
USAID<br />
OIG<br />
USAID<br />
OIG<br />
USAID<br />
OIG<br />
نه <strong>د</strong>ي ورکړ شوي<br />
نه <strong>د</strong>ي ورکړ شوي<br />
نه <strong>د</strong>ي ورکړ شوي<br />
نه <strong>د</strong>ي ورکړ شوي<br />
نه <strong>د</strong>ي ورکړ شوي<br />
نه <strong>د</strong>ي ورکړ<br />
شوي<br />
نه <strong>د</strong>ي ورکړ<br />
شوي<br />
نه <strong>د</strong>ي ورکړ<br />
شوي<br />
نه <strong>د</strong>ي ورکړ<br />
شوي<br />
نه <strong>د</strong>ي ورکړ<br />
شوي<br />
<strong>د</strong> پروژې عنوان<br />
په افغانستان كې <strong>د</strong> عملیاتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له خوا<br />
نظارت<br />
عراق او افغانستان كې <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره آما<strong>د</strong>ه او روزل شويو<br />
پوځيانو مهيا كول<br />
<strong>د</strong> مسلکي افغان ملي ار<strong>د</strong>و په جوړولو كې <strong>د</strong> امريكا هڅې<br />
په افغانستان كې <strong>د</strong> امريكايي پوځي عملیاتو لپاره لوژيستيكي مالتړ<br />
<strong>د</strong> عملياتو پر مهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> روغتيايي اړتياوو مقررات<br />
<strong>د</strong> حمايوي ټوليو لپاره جنگي مهارتونه<br />
<strong>د</strong> هوايي جنگي ځواكونو او <strong>د</strong> هوايي حمايوي ځواكونو چمتوالی<br />
<strong>د</strong> پوځ او سمن<strong>د</strong>ري ځواك <strong>د</strong> روزنې وړتيا<br />
په افغانستان كې <strong>د</strong> څښلو اوبو، <strong>د</strong> فاضله اوبو او <strong>د</strong> اوبو خور پروژې<br />
<strong>د</strong> احتمالي بهرنيو عملياتو <strong>د</strong> مالي وجوهاتو او لګښتونو <strong>راپور</strong><br />
ورکول<br />
په افغانستان كې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> زراعت او متبا<strong>د</strong>ل پرمختیا پروژې<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يان چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> منجمنت يا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>اره په<br />
افغانستان او عراق کې ترسره کوي<br />
<strong>د</strong> پلورونکو په ا<strong>د</strong>اينو يا تا<strong>د</strong>ياتو بان<strong>د</strong>ې کنټرول <strong>د</strong>ويمه برخه-افغانستان<br />
<strong>د</strong> لوژستيکي ملکي پياوړتيا پروګرام IV( LOGCAP) هغه<br />
عمليات چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ولو <strong>د</strong> عملياتو څخه<br />
مالتړ کوي<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام )CERP( -<br />
افغانستان<br />
<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي -- جالل ابا<strong>د</strong> )افغانستان(<br />
<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي --کن<strong>د</strong>هار او ساالرنو )افغانستان(<br />
<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي )بګرام(<br />
<strong>د</strong> USAID/افغانستان <strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل پروګرام <strong>د</strong> غځولو پلټنه،<br />
جنوب او لوي<strong>د</strong>يځ<br />
<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو پروژو <strong>د</strong> امنیتي لګښت کتنه، کوم چې <strong>د</strong> ایډین<br />
بورګ انټرنیشنل لخوا <strong>د</strong> ۱ جنوري تر ۳۱ <strong>د</strong>سمبر ۲۰۰۹ پورې<br />
اخیستل شوي <strong>د</strong>ي<br />
په USAID \افغانستان كې <strong>د</strong> شخصي امنيتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو <strong>د</strong> څارنې<br />
پلټنه<br />
<strong>د</strong> USAID\افغانستان <strong>د</strong> ښوونځيو او كلينيكونو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انيو چې <strong>د</strong><br />
ښوونځيو او كلينيكونو <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و او بيا رغونې <strong>د</strong> پروگرام الن<strong>د</strong>ې<br />
جوړ شوي<br />
په زراعت کې <strong>د</strong> مخ په زیاتی<strong>د</strong>ونکي تولی<strong>د</strong> پروګرام لپاره <strong>د</strong> افغانستان<br />
هوډ، <strong>د</strong> USAID/افغانستان پلټنه<br />
سرچینې: <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۶\۴؛ ،DoS OIG-MERO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۲\۴؛<br />
،GAO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۱\۴؛ ،USAAA <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۲\۴؛ ،,USAID OIG <strong>د</strong> سیګار<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب،<br />
۲۰۱۰\۶\۴؛<br />
137<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> احتمالي بهرنيو عملياتو )OCO( چې پخوا <strong>د</strong> تروريزم پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> نړيوالې جګړې )GWOT( په<br />
نامه يا<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ه، په برخه کې <strong>د</strong> ډيرو ستونزو سره الس او ګريوان <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه<br />
ستونزو په پيژن<strong>د</strong>لو سره لومړيتوبونه وټاکل او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه عملياتو لمن يې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ستونزو په ځواب کې په جنوب لوي<strong>د</strong>يځه<br />
آسيا کې ال پسې پراخه کړه. ترکومه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت خپلو )OCO( عملياتو او <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ راوستلو عملياتو<br />
)OEF( <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکوي نو پر هغو موضوعاتو به ډير تمرکز کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ماموريتونو لپاره مهم وي او <strong>د</strong>اسې<br />
ډاډ به حاصلوي چې <strong>د</strong> امکاناتو څخه <strong>د</strong> خپلو جنګيالو <strong>د</strong> استعمال لپاره اغيزمنه گټه پور<strong>ته</strong> کړي.<br />
<strong>د</strong>٢٠١٠ <strong>کال</strong> په <strong>د</strong>ويم <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر عراقاوافغانستان <strong>ته</strong> خپل نور پلټونکي هم<br />
واستول. <strong>د</strong>غهاضافي پرسونل <strong>د</strong> څارنيزو پروګرامونو <strong>د</strong> زياتي<strong>د</strong>ولهامله چې قانوناو <strong>کانګرس</strong>، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارتلوړپوړو چارواکو<br />
او په عراق کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> فعاليتونو <strong>د</strong> کمښت او په افغانستان کې <strong>د</strong> عملياتي چټکتيا زياتي<strong>د</strong>لو لپاره اړين <strong>د</strong>ي<br />
ليږل شوي <strong>د</strong>ي. ساحوي مسؤل په قطر، كويټ، عراق او افغانستان كې <strong>د</strong> نظارت او تحقيق <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> پلټنې<br />
په برخه كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو <strong>د</strong>فترونو وړتيا اضافه كوي. برسيره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر په پام کې<br />
لري چې جنوب ختيځې آسيا او افغانستان <strong>ته</strong> خپل نور کارکوونکي هم واستوي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی تر مشرۍ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> جنوب غربي اسيا <strong>د</strong> گډ پالن گروپ <strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي او <strong>د</strong><br />
DOD OCO تر منځ همغږي رامنځ<strong>ته</strong> كوي او موجو<strong>د</strong> مسايل يې له منځه وړي. <strong>د</strong>غه ګروپ خپله <strong>د</strong>ولسمه<br />
غونډه <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په فبروري کې ترسره کړه او په پايله کې يې <strong>د</strong> جنوب ختيځې آسيا لپاره يو نوى شوې هر<br />
اړخيز څارنيز پالن <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په وروستيو کې صا<strong>د</strong>ر کړ. <strong>د</strong>غه هر اړخيز پالن <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خپلو قانوني واکونو څخه<br />
پور<strong>ته</strong> هم پراختيا ورکړل شوه ترڅو <strong>د</strong> OFE او عراق <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ۍ هم<strong>د</strong>ا ډول OCO <strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> تفتيش <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و پورې اړون<strong>د</strong> او اړين <strong>د</strong>ي. لکه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>اره او منجمنټ، <strong>د</strong> تجهيزاتو جوړونه، مالي ا<strong>د</strong>اره، او <strong>د</strong>بيا<br />
رغوونې <strong>د</strong> مالتر هڅې. <strong>د</strong> هم<strong>د</strong>غه ګروپ له الرې غړي هڅه کوې چې خپلې اړون<strong>د</strong>ې نظارتي هڅې ، همغږې،<br />
شريکې او غيرمتعارضې کړې او خپل څارنيز کارو نه په شريکه ترسره کړي چې په په <strong>د</strong>ې هڅه کې به <strong>د</strong><br />
جګړې <strong>د</strong> وخت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> کميسيون او <strong>د</strong> هغې ماموريت سره يو ځاى کار وکړي.<br />
<strong>د</strong> OEF پورې اړون<strong>د</strong>ه څارنيز بشپړ شوي او يا باقي پاتې اويا هم روان څارنيز فعاليتو<strong>ته</strong> به <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انيزو هڅو په<br />
برخه کې <strong>د</strong> خپلو کارکوونکو مصوونيت، <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong> ساتنې پروګرام، <strong>د</strong> ملکيتونو حساب ورکوونه، <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو<br />
ا<strong>د</strong>اره، زغره وال ظرفيتونه، او <strong>د</strong> اموالو او وسايلو ترانسپورتيشن په ،برخه کې وساتي په عراق او افغانستان<br />
کې. په افغانستان او عراق كې <strong>د</strong> جنگ <strong>د</strong> وخت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو يو <strong>د</strong>رخواست <strong>ته</strong> په ځواب كې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي<br />
پلټونکی يو پلټنه پيل كړه چې موخه يې په كابل كې امريكايي ځواكونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو كمپاونډ جوړولو نه راوالړو مسايلو<br />
<strong>ته</strong> ځواب ويل وو. برسيره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لخوا غوښتل شوې هغه<br />
تفتيش چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> پلټونکي <strong>د</strong> عمومي <strong>د</strong>فتر سره يوځاى يې غوښتنه شوې وه هم بشپړ کړ. او<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجه يې پکې وارزوه، او <strong>د</strong>ا هغه پيسې وې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> بهرنيو چارو<br />
وزارت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغان پوليسو <strong>د</strong> روزنې لپاره ورکړې وي.<br />
<strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په <strong>د</strong>وهمه <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې ، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پلټړنکي عمومي <strong>د</strong>فتر ٤٢ روانې نظارتي کړنې<br />
پرمخ بيولې او ١٠ <strong>راپور</strong>ونه يې خپاره کړل چې <strong>د</strong> OEF يا <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ۍ لپاره عملياتو حمايت کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ۴۲ روانو<br />
پروژو له جملې ۸ چې په افغانستان كې <strong>د</strong> امنيت او بيا رغونې سره تړاو لري په <strong>د</strong>غه <strong>راپور</strong> كې ځاى پر ځاى شوي<br />
<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ۱۰ روانو پروژو له جملې ۲ چې په افغانستان كې <strong>د</strong> امنيت او بيا رغونې سره تړاو لري په <strong>د</strong>غه <strong>راپور</strong><br />
كې ځاى پر ځاى شوي <strong>د</strong>ي.<br />
138 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تجهيزاتو <strong>د</strong> ترميمي خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> پروګرام قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> پروژې شميره D2010-D000JB-0157.000 چې پيل يې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په څلورمه شوى و(<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پلټونکي عمومي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ا ډاډ الس <strong>ته</strong> راوړل غواړي چې آيا <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> وسايطو <strong>د</strong> ترميماتو<br />
په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> کيفيت <strong>د</strong> ډاډ او <strong>د</strong> کنترول له نظره ضروري پروسيجرې وجو<strong>د</strong> لري که نه. په ځانګړي ډول به موږ<br />
<strong>د</strong> اخبره معلومه کړي چې <strong>د</strong> حکومتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو شرايط پلي شوي او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کافي مراقبت صورت مون<strong>د</strong>لى<br />
که نه. برسيره پر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پلټونکي عمومي <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>ا هم معلومه کړي چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کوونکې کمپنۍ<br />
<strong>د</strong> خپلو <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>و په ترسره کولو کې زيات ځاى <strong>ته</strong> ضرورت لري که نه او يا <strong>د</strong>ا چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>کوونکوي يو عا<strong>د</strong>النه او<br />
مناسبه غوښتنه <strong>د</strong> پرزو <strong>د</strong> بير<strong>ته</strong> ورکولو په هکله ترسره کړې که نه.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> استخباراتي، او پوځي قومان<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> ژبني مالتړ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>.<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: D2010-D000JA-0165.000 چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبروري په ۲۲ پيل شوې وه.(<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پلټونکي عمومي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ا موضوع تعيينوي چې آيا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> استخباراتو او امنيتي<br />
قومان<strong>د</strong>انيو <strong>د</strong> ژبني مالتړ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> )W911W4-07-D-0010( کې <strong>د</strong>قيق امنيتي احکام موجو<strong>د</strong> وو که نه.<br />
په افغانستان کې معلوماتي عمليات<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره D2010-D000JA-0138.000 چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په ۱۸ فبروري پيل شوي<strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پلټونکي عمومي <strong>د</strong>فتر په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>انۍ او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
ځواک توانايي <strong>د</strong> معلوماتي عملياتو په برخه کې ارزوي. برسيره پر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> تفتيش عمومي <strong>د</strong>فتر به<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت هغه موسسات هم <strong>د</strong> ارزونې الن<strong>د</strong>ې ونيسي چې مرکزي قومان<strong>د</strong>انۍ <strong>ته</strong> <strong>د</strong> معلوماتي عملياتو په سر<strong>ته</strong><br />
رسولو کې مرس<strong>ته</strong> کوي.<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انانو لپاره <strong>د</strong>بيړني ځواب پروګرام لپاره <strong>د</strong> پيسو <strong>د</strong> ورکولو <strong>د</strong>اخلي کنټرول، په افغانستان کې <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong><br />
مالتړ لپاره پيسې ورکړل شوې وې<br />
)<strong>د</strong>پروژې شميره D2010-D000FL-0100.000 چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبروري په ۱۸ پيل شوي<strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ا موضوع معلومول غواړي چې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام لپار <strong>د</strong> پيسو<br />
<strong>د</strong> ورکولو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي کنټرول لپاره چې کومې پيسې ورکړل شوې <strong>د</strong>ي، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> تا<strong>د</strong>ياتو <strong>د</strong> سيستم له الرې<br />
پروسس شوې<strong>د</strong>ي، کافي <strong>د</strong>ې که نه. په ځانګړي ډول <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پلټونکي عمومي <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>ا هم معلومه کړي<br />
چې <strong>د</strong>غه کنترول به <strong>د</strong> کمپيوتر په واسطه پروسس شوي تا<strong>د</strong>ياتو معلومات <strong>د</strong>قيق <strong>د</strong>ي که نه <strong>د</strong>ي او آيا <strong>د</strong> خپلواکه اه<strong>د</strong>افو<br />
لپاره کارول شوي <strong>د</strong>ي که نه.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong> ساتنې پروګرامونه<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره D2010-D000JA-0091.000 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> په ۹ <strong>د</strong>سمبر پيل شوې وه(<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پلټونکي عمومي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong> ساتنې پروګرام څخه ارزونه ترسره کوي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
<strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong> اوسي<strong>د</strong>لو ځايونه او <strong>د</strong> پوځي ساحو اجازه نامې وګوري. په ځانګړي ډول <strong>د</strong>غه ارزونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پروګرام<br />
لپاره <strong>د</strong> امکانانو څخه هم ارزنه کوي کومه چې قومان<strong>د</strong>انان يې <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انيزو چارو لپاره <strong>د</strong> ځان سره لري او هم<strong>د</strong>اشان <strong>د</strong><br />
تروريزم پرض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مصوونيت. <strong>د</strong>غه تفتيش <strong>د</strong> بګرام او کن<strong>د</strong>هار په هوايي اډه، <strong>د</strong> ايګرس په کمپ، او <strong>د</strong> کابل کمپونډ په<br />
نوې و<strong>د</strong>انۍ بان<strong>د</strong>ې تمرکز کوي.<br />
139<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> عملیاتو او آزا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> تلپاتي آزا<strong>د</strong>ي عملیاتو په مالتړ کې <strong>د</strong> هوایي کارګو<br />
<strong>د</strong> پروژې شميره: D2009-D000LC-0237.000 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جون په ١١ پيل شوې <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>ا پریکړه کوي چې آیا <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ي عملیات )OIF( او OEF په مالتړ<br />
کې <strong>د</strong> هوایي کارګو ترانسپورټیشن قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> اړون<strong>د</strong> ف<strong>د</strong>رالي او <strong>د</strong>فاع وزارت له مقرراتو سره سم ا<strong>د</strong>اره شوي او<br />
که نه. په ځانګړي توګه، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>ا پریکړه کوي چې <strong>د</strong>ا پریکړه چې له هوايي<br />
ټرانسپورټ څخه کار واخیستل شي عا<strong>د</strong>النه وه، او <strong>د</strong>ا چې آیا <strong>د</strong> لیږ<strong>د</strong>لو اوامر <strong>د</strong> اخیستونکو <strong>د</strong> انتخاب له معیارونو<br />
سره سم ورکړل شوي او که نه، او <strong>د</strong>ا چې لیږل شوي کارګو <strong>د</strong> هوا له الري <strong>د</strong> مقرراتو سره سم په ورکړل شوي<br />
وخت کې شوي وه او که نه.<br />
<strong>د</strong>عراق او افغانستان لپاره <strong>د</strong> پلټنې ځانگړى شوى بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> بهرنیو نظامي خرڅالو ټرسټ بو<strong>د</strong>یجې له الري بیا<br />
اعالنول<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: D2007-D000FD-0198.001 چې <strong>د</strong> ٢۰٠٨ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اکتوبر په ۱۰ پيل شوې<strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong> هغه مشاه<strong>د</strong>اتو پر بنسټ چې <strong>د</strong> عملي پلټني په برخه کې چې په اصل کې <strong>د</strong> )D2007-D000FD-0198.000(<br />
پروژې لپاره اعالن شوى و <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت پلټونکي <strong>د</strong>فتر ومون<strong>د</strong>له چې يوه بله پروژه هم باي<strong>د</strong> په جال ډول تفتيش<br />
شي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکی FMS <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پیسو انتقال او په )2009-063-D( <strong>راپور</strong> كې په ا<strong>د</strong>اري فيس<br />
راټولولو تمركز وكړو. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکی معلوموي چې ايا <strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> امنيت او بيا<br />
رغونې لپاره ځانگړي شوي بو<strong>د</strong>یجه په خارج كې <strong>د</strong> مېش<strong>ته</strong> پوځيانو <strong>د</strong> صن<strong>د</strong>وق له الرې ا<strong>د</strong>اره شوي او كه څرنگه.<br />
ليكن <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>ويمي اه<strong>د</strong>اف په خارج كې <strong>د</strong> پوځيانو <strong>د</strong> صن<strong>د</strong>وق له خوا په ځانگړي ډول<br />
محاسبه شوي، <strong>د</strong> مقاص<strong>د</strong>و لپاره كارول شوي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت په اقتصا<strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> كې ذكر كې<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> راكم كړي<br />
<strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>ني زغرو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> پروژې شميره: D2008-D000CD-0256.000 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> آګست په ۷ پيل شوى(<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>ني زغرو په اړون<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه او <strong>د</strong> قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو پړاونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>قت الن<strong>د</strong>ې<br />
نيسي. ځانګړې موخه پکې <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه چې آيا په <strong>د</strong>غه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو مخينه اوصالحيتونه، <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong><br />
ورکړې معيارونه، <strong>د</strong> کيفيت په اړه <strong>د</strong> ډاډ پروسه، او <strong>د</strong>اسې نورې اړيکې چې <strong>د</strong> حکومت او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو ترمينځ وي،<br />
ارزول شوي که نه. زموږ ارزونه <strong>د</strong> کيفيت <strong>د</strong> ډاډ په اړه ارزونه به <strong>د</strong> لومړۍ وسيلې <strong>د</strong> آزمايلو او <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>ني زغرو <strong>د</strong><br />
قبلي<strong>د</strong>و په اړه وي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر <strong>راپور</strong> نمبر 2010-029-D چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په<br />
٢١ خپور شوى و نو په هغې کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>ني زغروز قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ې هم بحث شوى و. خو <strong>د</strong>غه <strong>د</strong>فتر<br />
په پام کې لري چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په اړون<strong>د</strong> نور <strong>راپور</strong>ونه هم خپاره کړي.<br />
<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر- <strong>د</strong> منځني ختيځ سيمييز <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<br />
<strong>د</strong> بهرنيو کارکوونکو <strong>د</strong> بررسۍ لپاره ، په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په سفارت کې <strong>د</strong> پاليسيو او پروسيجرونو لنډه<br />
ارزونه<br />
140 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره 10-MERO-3008 چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په مياشت کې پيل شوى <strong>د</strong>ى(<br />
اه<strong>د</strong>اف: <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې تفتيش <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره موخې <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ې: – ١ <strong>د</strong> هغه پاليسيو او پروسيجرونو ارزونه<br />
چې <strong>د</strong> <strong>د</strong> بهرنيوکارکوونکو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> څيړونکو )FSN-I( لخوا <strong>د</strong> هغو افغانانو په اړون<strong>د</strong> چې په<br />
سيمه ايز ډول <strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام څخه مخکې <strong>د</strong> شخصي امنيت لپاره <strong>د</strong> آزمايښت الن<strong>د</strong>ې نيول کيږي، ارزونه،<br />
٢- <strong>د</strong> بهرنيو کارکوونکو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وسيو څيړنه، ٣- <strong>د</strong> بهرنيو کارکوونکو <strong>د</strong> ارزونې اسنا<strong>د</strong><br />
چې په سفارت کې <strong>د</strong> کارکولو څخه <strong>د</strong> مخه <strong>د</strong> FSN-I لخوا ارزيابي کيږي. ٤- په سفارت کې <strong>د</strong> کارکوونکو <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>وستۍ او خپلوۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجې معلومول.<br />
په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سفارت ساتن<strong>د</strong>ويه ځواک )KESF(<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 10-MERO-3007 چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په فبرورۍ کې پيل شوي<strong>د</strong>ه(<br />
اه<strong>د</strong>اف: په کابل کې <strong>د</strong> سفارت <strong>د</strong> امنيتي ځواک <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> ټولو احکامو او شرايطو <strong>د</strong> لنډيز ارزونه. ځانګړې موخې<br />
پکې په <strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong>ي: ١- <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شرايط او احکام، ٢- آيا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په عملي کولو کې ټول اق<strong>د</strong>امات شوي او<br />
ټولې موخې الس <strong>ته</strong> راغلي، ٣- ذکر شوي <strong>د</strong>يپارتمنت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په څومره ښه ډول اجرا کړې <strong>د</strong><strong>د</strong>ې لپاره چې ترڅو<br />
په کابل- افغانستان کې <strong>د</strong> شمالي امريکې <strong>د</strong> زغرو ګروپ څخه <strong>د</strong>قيق نظارت ترسره شي. ٤- ايا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په اغيزمن<br />
ډول عملي کيږي، ٥- آيا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> FAR 52.222.50 ما<strong>د</strong>ه لري که نه چې نوموړې ما<strong>د</strong>ه اجازه ورکوي چې<br />
کله قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي يا فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي په ج<strong>د</strong>ي قاچاقي مسائيلو کې <strong>د</strong>خيل شي نو بيا <strong>د</strong>اسې ا<strong>د</strong>اري پروسې ش<strong>ته</strong> چې په<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې ب<strong>د</strong>لونونه او يا نور اق<strong>د</strong>امات ترسره شي. ٦- آيا <strong>د</strong> شمالي امريکې زغروال ګروپ <strong>د</strong> خپلو ساتونکو لپاره<br />
<strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> مصؤون چاپيريال برابر کړى او آيا <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> څارنې لپاره او يا <strong>د</strong> نورو<br />
کړنو لپاره څه ذکر کړي که نه.<br />
<strong>د</strong> وګړو، کډوالو او مهاجرينو <strong>د</strong> بيرو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> اغيزمنتيا اروزنه چې کډوال بير<strong>ته</strong> ټولنې <strong>ته</strong> جذب او بير<strong>ته</strong><br />
هستوګن کوي<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 10-MERO3004- چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په فبرورۍ کې پيل شوي<strong>د</strong>ه(<br />
اه<strong>د</strong>اف: <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې تفتيش <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره موخې <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ې: ١- <strong>د</strong> کډوالو لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عالي ا<strong>د</strong>ارې، <strong>د</strong> سره صليب<br />
<strong>د</strong> نړيوالې کميټې او نورو نا<strong>د</strong>ولتي موسساتو سره هوکړه ليکونه، ٢- آيا مرستې ټاکل شويو موخو<strong>ته</strong> رسي<strong>د</strong>لي، ٣- ايا <strong>د</strong><br />
پروګرام <strong>د</strong> اجرا اق<strong>د</strong>امات ترسره شوي او موخې الس <strong>ته</strong> راغلي، ٤- په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سفارت او <strong>د</strong> واليتي<br />
بيا رغوونې ټيمونو اغيزمنتيا <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> بشري اړتياوو <strong>د</strong> همغږي کولو لپاره.<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> PAE <strong>د</strong> کمپنۍ سره چې په کابل کې <strong>د</strong> سفارت عملیات او څارنه ور<strong>ته</strong> سپارل<br />
شوي <strong>د</strong>ي<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 10-MERO3002- چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په فبرورۍ کې پيل شوي<strong>د</strong>ه(<br />
اه<strong>د</strong>اف: <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې تفتيش <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره موخې <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ې: ١- <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> شرايط او احکام او <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> عملي کي<strong>د</strong>لو<br />
ترتيب، ٢- <strong>د</strong> ٢٠٠٥-٢٠٠٩ پورې <strong>د</strong> هر مالي <strong>کال</strong> هغه پيسو ان<strong>د</strong>ازه چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت لخوا <strong>د</strong> سفارت<br />
<strong>د</strong> ترميم او فعال ساتلو لپاره لګول شوي <strong>د</strong>ي.٣- په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سفارت لپاره <strong>د</strong> ترميم او فعال ساتلو<br />
په کار کې <strong>د</strong> PAE اغيزمنتيا،٤- <strong>د</strong> PAE کنترول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه آيالتو <strong>د</strong> سفارت <strong>د</strong> تجهيزاتو او ملکيت په اړه، لکه <strong>د</strong><br />
141<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
هغوى موجو<strong>د</strong>ي، ثبتول او <strong>د</strong>هغوى څخه ساتنه، چې ايا وسايل شميرل شوي وو، او آيا هغه ستونزې چې په حساب<br />
ورکوونه کې رامينځ <strong>ته</strong> کيږي پام ور<strong>ته</strong> شوى و، ٥- ذکر شوي <strong>د</strong>يپارتمنت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په څومره ښه ډول اجرا کړې<br />
<strong>د</strong><strong>د</strong>ې لپاره چې ترڅوپه کابل- افغانستان کې PAE څخه <strong>د</strong>قيقه نظارت ترسره شي ٦-آيا <strong>د</strong> PAE قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> FAR<br />
52.222.50 ما<strong>د</strong>ه لري که نه چې نوموړې ما<strong>د</strong>ه اجازه ورکوي چې کله قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي يا فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي په ج<strong>د</strong>ي<br />
قاچاقي مسائيلو کې <strong>د</strong>خيل شي نو بيا <strong>د</strong>اسې ا<strong>د</strong>اري پروسې ش<strong>ته</strong> چې په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې ب<strong>د</strong>لونونه او يا نور اق<strong>د</strong>امات ترسره<br />
شي، ٧- څنګه <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت کوالى شي چې ډاډ حاصل کړي چې ټول لګښتونه په ښه ډول ترسره او<br />
تخصيص شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> PAE <strong>د</strong> کمپنۍ سره چې په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> افغان<br />
یونټ عملیات او څارنه ور<strong>ته</strong> سپارل شوي <strong>د</strong>ي<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 10-MERO3001- چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په فبرورۍ کې پيل شوي<strong>د</strong>ه(<br />
اه<strong>د</strong>اف: <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې تفتيش <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره موخې <strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ې: ١- <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> شرايط او احکام او <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> عملي کي<strong>د</strong>لو<br />
ترتيب، ٢- <strong>د</strong> ٢٠٠٥-٢٠٠٩ پورې <strong>د</strong> هر مالي <strong>کال</strong> هغه پيسو ان<strong>د</strong>ازه چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> وزارت لخوا <strong>د</strong> سفارت<br />
<strong>د</strong> ترميم او فعال ساتلو لپاره لګول شوي <strong>د</strong>ي.٣- په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سفارت لپاره <strong>د</strong> ترميم او فعال ساتلو<br />
په کار کې <strong>د</strong> PAE اغيزمنتيا،٤- <strong>د</strong> PAE کنترول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سفارت <strong>د</strong> تجهيزاتو او ملکيت په اړه، لکه <strong>د</strong><br />
هغوى موجو<strong>د</strong>ي، ثبتول او <strong>د</strong>هغوى څخه ساتنه، چې ايا وسايل شميرل شوي وو، او آيا هغه ستونزې چې په حساب<br />
ورکوونه کې رامينځ <strong>ته</strong> کيږي پام ور<strong>ته</strong> شوى و، ٥- ذکر شوي <strong>د</strong>يپارتمنت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په څومره ښه ډول اجرا کړې<br />
<strong>د</strong><strong>د</strong>ې لپاره چې ترڅوپه کابل- افغانستان کې PAE څخه <strong>د</strong>قيقه نظارت ترسره شي ٦-آيا <strong>د</strong> PAE قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> FAR<br />
52.222.50 ما<strong>د</strong>ه لري که نه چې نوموړې ما<strong>د</strong>ه اجازه ورکوي چې کله قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي يا فرعي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي په ج<strong>د</strong>ي<br />
قاچاقي مسائيلو کې <strong>د</strong>خيل شي نو بيا <strong>د</strong>اسې ا<strong>د</strong>اري پروسې ش<strong>ته</strong> چې په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې ب<strong>د</strong>لونونه او يا نور اق<strong>د</strong>امات ترسره<br />
شي، ٧- څنګه <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت کوالى شي چې ډاډ حاصل کړي چې ټول لګښتونه په ښه ډول ترسره او<br />
تخصيص شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> حكومت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong>فتر<br />
په تيره <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکونې <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>وه ځله <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ځواب ويلو لپاره حاضر<br />
او په افغانستان کې يې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> کنترول په اړون<strong>د</strong> يو <strong>راپور</strong> هم خپور کړ.<br />
•په لومړي ځل يې <strong>د</strong> استازو <strong>د</strong> مجلس <strong>د</strong> پوځي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> کميسيون <strong>د</strong> څيړنې او څارنې کميټې <strong>ته</strong> خپلې مون<strong>د</strong>نې<br />
واورولې. په <strong>د</strong>غه ځل يې الن<strong>د</strong>ې موضوعاتو <strong>ته</strong> شاره وکړه:١- چې څنګه <strong>د</strong> معلوماتو کموالى <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong><br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو، مالي مرستو، کوپراتيفي هوکړه ليکونو، او اړون<strong>د</strong>ه پرسونل په اړه څارنيز فعاليتوه <strong>د</strong> خنډ سره مخامخ<br />
کوي. ٢- <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره هڅې چې <strong>د</strong> ليږلو څخه <strong>د</strong> مخه <strong>د</strong> عملياتو تعقيب کوونکي <strong>د</strong> چارو همگامي<br />
)SPOT( پلې کړي. ٣- <strong>د</strong> GAO مخکينې سپارت چې <strong>د</strong> SPOT پلي کول <strong>د</strong>ي.<br />
142 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
•په <strong>د</strong>وهم ځل يې <strong>د</strong> استازو <strong>د</strong> مجلس <strong>د</strong> تخصيص <strong>د</strong> کميسيون <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع کمټيې <strong>ته</strong> خپلې مون<strong>د</strong>ې واورولې. الن<strong>د</strong>ې<br />
موضوعاتو <strong>ته</strong> يې اشاره وکړه: ١- هغه ستونزې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ورسره په عراق او افغانستان کې <strong>د</strong><br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او څارنې په برخه کې مخامخ <strong>د</strong>ى، ٢- <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> پرمختګ چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په<br />
اړون<strong>د</strong> يې په ټول وزارت کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او څارنې عمليات بنسټيز کړي <strong>د</strong>ي )GAO-10-55IT(<br />
•<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکوونکې <strong>د</strong>فتر په خپل <strong>راپور</strong> کې چې په افغانستان کې يې <strong>د</strong> نشه يي توکو <strong>د</strong> کنټرول<br />
په اړه خپور کړې ، يا<strong>د</strong>ونه کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نشه يې توکو پر ض<strong>د</strong> په ستراتيژۍ کې چې کوم ب<strong>د</strong>لون<br />
راغلې او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> له مينځه وړلو څخه ېې پر مخنيوي او زراعتي مرستو بان<strong>د</strong>ې ډير تاکي<strong>د</strong> شوى <strong>د</strong>ى.<br />
خو په هرډول، GAO په بشپړ ډول <strong>د</strong> پرمختګ <strong>د</strong> پراختيا اروزنه ځکه ونشواى کوالى چې <strong>د</strong> اجرايي اق<strong>د</strong>اماتو<br />
او <strong>د</strong> موقوتو اجرااتو اه<strong>د</strong>اف چې <strong>د</strong> افغانانو وړتياوې تعيين کړي، شتون نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>. برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong><br />
حساب ورکوونې <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> امنيت ، سياسي ارا<strong>د</strong>ې او په افغان حکومت کې <strong>د</strong> وړتياوو نه شتون <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو سره<br />
<strong>د</strong> مبارزې هڅې <strong>د</strong> يو لړ ستونزو سره مخامخ کړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>غه <strong>د</strong>فتر هم<strong>د</strong>غه راز <strong>راپور</strong> ورکړ چې په نشه يې<br />
توکو روږ<strong>د</strong>تيا په افغان ملي پوليسو کې هم ډيره عامه <strong>د</strong>ه. هم<strong>د</strong>غه راز GAO <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
مختلفو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> مبارزې په سيمو کې په مستقيم ډول <strong>د</strong> پروګرام پرمختګ، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ايالتو <strong>د</strong><br />
څارنې، قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> ورکوونې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ريمګړي تص<strong>د</strong>يق له الرې پروګرام ارزولي او مستن<strong>د</strong> کړې <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong><strong>د</strong>ې<br />
لپاره چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو <strong>د</strong> له مينځه وړلو ، مخنيوي کولو او <strong>د</strong> عامه پوهاوي پروګرام کې ښه والې راشي.<br />
خو GAO <strong>د</strong>ا يا<strong>د</strong>ونه هم کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت <strong>د</strong> خپلو ع<strong>د</strong>لي اصالحاتو پروګرام په رسمي بڼه<br />
نه <strong>د</strong>ې ثبت کړى. هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکوونې <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او بهرنيو چارو وزارت <strong>ته</strong><br />
گڼ شمير سپارښتنې هم کړي <strong>د</strong>ي ترڅو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو پر ض<strong>د</strong> پروګرام او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لي اصالحاتو<br />
په هڅو کې ښه والې راشي .)GAO-10291(<br />
برسيره پر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> حساب ورکوونې <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نوې ستراتيژۍ په چوکاټ<br />
کې <strong>د</strong>وه نور فعاليتونه هم پيل کړل، په افغانستان کې امنيتي حالت، او په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه آيالتونو <strong>د</strong> ملکي<br />
حضور <strong>د</strong> زياتولو هڅې.<br />
<strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<br />
په افغانستان کې امنيتي چاپيريال<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره 320744 چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري په ۲۱ پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong> غه ارزونه به په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيتي حالت په هکله نوي معلومات برابر کړي.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ستراتيژۍ چوکاټ<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره 320749 چې <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري په ١٩ پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong>غه ارزونه به په ټوليز ډول <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<strong>د</strong> ستراتيژۍ چوکاټ او هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> مهمو پالنونو<br />
<strong>د</strong> اسنا<strong>د</strong>و لړليک او په هغې کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لونونو لړليک برابر کړي.<br />
په افغانستان او عراق کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ژمنه شوې اروزنه<br />
143<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره 120874 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> نومبر په ۱۲ پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong>غه ارزونه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په شمير او ارزښت، <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو په شمير چې په کوم هيوا<strong>د</strong> کې کارکوي، او <strong>د</strong> هغو<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو شميره چې وژل يا ټپي کيږي، تمرکز کوي.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> ملکي-پوځي کمپاين <strong>د</strong> پالنونو ارزونه<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره 320723 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اکتوبر په ٢٧نيټه پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong>غه ارزونه په افغانستان کې ډول ډول پوځي، ملکي او مشترک کمپاينونه <strong>د</strong> څارنې الن<strong>د</strong>ې نيسي.<br />
په افغانستان كې <strong>د</strong> عملیاتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت له خوا نظارت<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره 351399 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اکتوبرپه ۱۹ پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong>ا کتنه <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> كافي شمېرې روزل شوي پرسونل <strong>د</strong> مهيا كولو قابليت وركوي. هغه ننگونې چې <strong>د</strong> نظارت<br />
پر مهال ورسره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت مخ كيږي او هغه <strong>د</strong>رسونه چې <strong>د</strong> عراق او افغانستان نه اخيستل شوي.<br />
عراق او افغانستان كې <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره آما<strong>د</strong>ه او روزل شويو پوځيانو مهيا كول<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره 351388 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اکتوبر په <strong>د</strong>ويمه پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
په <strong>د</strong>غه ارزونه کې به پر هغو مسايلو تمرکز وشي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت يې <strong>د</strong> روانو عملياتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره شرايط<br />
وړان<strong>د</strong>ې کوي. لکه <strong>د</strong> هغو الرو چارو مون<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> ځواکونو استول ا<strong>د</strong>اره کړاى شي او الزامات عملي کړي. او<br />
هم<strong>د</strong>غه راز به په <strong>د</strong>غه ارزونه کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> نورو کړو ژمنو <strong>د</strong> سر <strong>ته</strong> رسولو وړتياوې هم وارزول شي.<br />
<strong>د</strong> مسلکي افغان ملي ار<strong>د</strong>و په جوړولو كې <strong>د</strong> امريكا هڅې<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 320712 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سپتمبر په <strong>د</strong>ويمه پيل شوى <strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong> غه ارزونه به په <strong>د</strong>ې موضوع چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو موخه <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و لپاره څه <strong>د</strong>ه تمرکز ولري. متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و په پراختيا کې څه کړي، تخمين شوي لګښتونه <strong>د</strong> شمير په پوره کولو او <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و په <strong>د</strong>ايمي<br />
ساتلو کې څومره <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ځواکونو په پرمختګ کې متح<strong>د</strong>ه اياالتو څومره پرمختګ کړى، او نورو مرس<strong>ته</strong><br />
کوونکو <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و سره څومره مرس<strong>ته</strong> کړې <strong>د</strong>ه.<br />
په افغانستان كې <strong>د</strong> امريكايي پوځي عملیاتو لپاره لوژيستيكي مالتړ<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره 351395 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> آگست په ٢١ نيټه پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
په <strong>د</strong>غه ارزونه کې به <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> هغه موسساتو او پروسو په پيژن<strong>د</strong>ګلوي بان<strong>د</strong>ې تمرکز وشي چې افغانستان<br />
<strong>ته</strong> ت<strong>د</strong>ارکاتو او تجهيزاتو وړل، راوړل او په <strong>د</strong>اخل کې ليږ<strong>د</strong> راليږ<strong>د</strong> مسووليت په غاړه لري، هم<strong>د</strong>غه راز به هغه<br />
ستونزې وڅيړل شي چې توزيع اغيزمنه کوي او هم<strong>د</strong>ا ډول به هغه <strong>د</strong>رسونه چې په عراق او يا نورو سيمو که ز<strong>د</strong>ه<br />
شوي وي هم وارزول شي.<br />
<strong>د</strong> عملياتو پر مهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> روغتيايي اړتياوو مقررات<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره 351393 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست په ٢١ نيټه پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
په <strong>د</strong>ې ارزونه کې به <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او <strong>د</strong> نورو پيژن<strong>د</strong>ل شويو سرويسونو چې <strong>د</strong> روانو عملياتو <strong>د</strong> جګړې په وخت<br />
144 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
کې <strong>د</strong> پرسونل روغتيايي اړتياوې په ګو<strong>ته</strong> کوي، تمرکز وکړي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه اړتياو په ترالسه کولو کې <strong>د</strong>وى څه ستونزې<br />
لري او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه اړتياوو <strong>د</strong> پوره کولو لپاره څومره وسايلو <strong>ته</strong> ضرورت لري.<br />
<strong>د</strong> حمايوي ټوليو لپاره جنگي مهارتونه<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 351385 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> آګست په يوولسمه پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
په <strong>د</strong>غه ارزونه کې به هغه خ<strong>د</strong>متونه وارزول شي چې مالتړو ځواکونو <strong>ته</strong> ټريننګ ورکوي، و به ارزول شي چې <strong>د</strong>غه<br />
ز<strong>د</strong>ه کړې <strong>د</strong> روانې جګړې سره څومره اړخ لګوي او <strong>د</strong> عملي جګړې سره څومره تطابق کوي هم<strong>د</strong>غه راز به وارزول<br />
شي چې <strong>د</strong> روانو عملياتو څخه ز<strong>د</strong>ه کړې څومره گټه کوي.<br />
<strong>د</strong> هوايي جنگي ځواكونو او <strong>د</strong> هوايي حمايوي ځواكونو چمتوالی<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 351376 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جوالى په <strong>د</strong>يرشمه پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
په <strong>د</strong>غه ارزونه کې به هوايي ځواک او اضافي جګړيز مالتړ کوونکى ځواک وارزول شي چې <strong>د</strong> روانو عملياتو<br />
څومره مالتړ کوالى شي. <strong>د</strong> افغانانو په شمول چې څومره تشې ډکوالى شي، او هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong> تشکيالتو او<br />
اختياراتو ارزونه به هم ترسره شي.<br />
<strong>د</strong> پوځ او سمن<strong>د</strong>ري ځواك <strong>د</strong> روزنې وړتيا<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 351387 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جوالى په <strong>د</strong>يرشمه پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong>غه ارزونه به هغه تعليمي پروګرامونه چې ځمکنيو ځواکونو او سمن<strong>د</strong>ري ځواکونو ترمينځ <strong>د</strong> توپير له <strong>د</strong> مينځه<br />
وړلو لپاره په عراق او افغانستان کې ترسره کيږي <strong>د</strong> توجه الن<strong>د</strong>ې راولي. او <strong>د</strong>اسې پالنونه به طرح کړي چې <strong>د</strong>اسې<br />
تعليمي وړتياوې رامينځ <strong>ته</strong> کړي چې هغو ب<strong>د</strong>لونونو <strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> ځواک <strong>د</strong> کچې له امله په عراق او افغانستان کې رامينځ<br />
<strong>ته</strong> شوي <strong>د</strong>ي مثبت ځواب ووايي.<br />
په افغانستان كې <strong>د</strong> څښلو اوبو، <strong>د</strong> فاضله اوبو او <strong>د</strong> اوبو خور پروژې<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 320680 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مى په ۸ نیټه پيل شوې<strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong>غه ارزيابي به <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> سكتور <strong>د</strong> پرمختگ په هڅو كې په مرستو او خلكو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ANDS <strong>د</strong> تگالرې<br />
سره سم <strong>د</strong> پاكو اوبو، فاضله اوبو او <strong>د</strong> اوبو خور <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>ماتو په وركولو تمركز كوي.<br />
<strong>د</strong> احتمالي بهرنيو عملياتو <strong>د</strong> مالي وجوهاتو او لګښتونو <strong>راپور</strong> ورکول<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 351345 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپريل په ۲۴ پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong>غه ارزونه به <strong>د</strong> احتمالي بهرنيو عملياتو OCO پرمالي الرښو<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> تغييراتو او <strong>د</strong> هغې تاثير<strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> په<br />
بو<strong>د</strong>جه بان<strong>د</strong>ې، هم<strong>د</strong>غه راز پر هغو الملونو چې <strong>د</strong> OCO <strong>د</strong> ٢٠١٠<strong>کال</strong> په بو<strong>د</strong>جې کې په عراق کې <strong>د</strong> ځواکونو <strong>د</strong><br />
کمولو او په افغانستان کې يې <strong>د</strong> زياتولو له امله تغييرات رامينځ <strong>ته</strong> کوي، تمرکز کوي، هم<strong>د</strong>غه راز <strong>د</strong>غه ارزونه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت پر مياشتني <strong>راپور</strong> چې <strong>د</strong> احتمالي بهرنيو عملياتو <strong>د</strong> لګښتونو په اړون<strong>د</strong> ترتيبيږي هم تمرکز کوي<br />
ترڅو يې اعتبار معلوم کړي.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> کرنيزو او ب<strong>د</strong>يلو پرمختياوو پروژې<br />
145<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 320662 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ په ١٦ نيټه پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong>غه ارزونه <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> زراعتي پروګرامونو، مالي وجوهات، اه<strong>د</strong>اف، ، پايلې، نظارت او ا رزونو بان<strong>د</strong>ې<br />
تمرکز کوي.<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يان چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> منجمنت يا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>اره په افغانستان او عراق کې ترسره کوي<br />
)<strong>د</strong> پروژې شميره: 120812 چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبروري په ۱۹ پيل شوې <strong>د</strong>ه(<br />
<strong>د</strong>غه ارزونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، بهرنيو چارو وزارت او <strong>د</strong> USAID په څارنو چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> نورو<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو سره په افغانستان او عراق کې <strong>د</strong> مالي موضوعاتو په هکله ترسره کوي تمرکزي لري.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<br />
<strong>د</strong> پلورونکو په ا<strong>د</strong>اينو يا تا<strong>د</strong>ياتو بان<strong>د</strong>ې کنټرول <strong>د</strong>ويمه برخه-افغانستان<br />
)<strong>د</strong> پروژې کو<strong>د</strong>: A-2010-ALL-0103.000 چې <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبروري په ۲۲ پيل شوې(<br />
<strong>د</strong>غه تفتيش به <strong>د</strong>ا خبره معلومه کړي چې آيا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> احتمالي بهرنيو عملياتو چې په جنوب لوي<strong>د</strong>يځه<br />
آسيا )افغانستان( په ترڅ کې <strong>د</strong> پلورنکو ا<strong>د</strong>اينې په <strong>د</strong>قيق ډول ترسره کوي که نه.<br />
<strong>د</strong> لوژستيکي ملکي پياوړتيا پروګرام IV( LOGCAP) هغه عمليات چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> آزا<strong>د</strong>ولو <strong>د</strong> عملياتو څخه<br />
مالتړ کوي.<br />
)<strong>د</strong>پروژې کو<strong>د</strong>: A-2010-ALL-0083.000 <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> فبرورۍ په ۸ پيل شوې(<br />
<strong>د</strong>غه تفتيش به <strong>د</strong><strong>د</strong>ې خبرې ارزونه وکړي چې هغه خ<strong>د</strong>مات چې <strong>د</strong> LOGCAP IV قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په ترڅ کې په افغانستان<br />
کې رامينځ <strong>ته</strong> شوي <strong>د</strong>ي په مناسبه او کم لګښتې بڼه <strong>د</strong>ي که نه.<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام )CERP( - افغانستان<br />
)<strong>د</strong> پروژې کوډ ,A-2009-ALL-0531.000 پیل شوي می ۲۰۰۹( ۱۹،<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړنۍ ځواب پروگرام كافي <strong>د</strong>اخلي كنترول <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>لى تر څو چې پروگرام په ښه طريقه عملي كړي<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>غه پلټنه ارزښت كمې<strong>د</strong>لو.<br />
<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي -- جالل ابا<strong>د</strong> )افغانستان(<br />
)<strong>د</strong> پروژې کوډ ,A-2009-ALL-0106.000 پیل شوي ۲ فروری، ۲۰۰۹(<br />
<strong>د</strong>ا پلټنه په افغانستان كې سر<strong>ته</strong> رسېږي. <strong>د</strong>ا به معلومه كړي، چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شوي سامانونه او خ<strong>د</strong>مات په صحيح ډول<br />
وركړل شوي او ا<strong>د</strong>اره شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي --کن<strong>د</strong>هار او ساالرنو )افغانستان(<br />
)<strong>د</strong> پروژې کوډ ,A2008--ALL-0401.000 پیل شوي ۱ سپټمبر، ۲۰۰۸(<br />
<strong>د</strong>ا پلټنه په افغانستان كې سر<strong>ته</strong> رسېږي. <strong>د</strong>ا به معلومه كړي، چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شوي سامانونه او خ<strong>د</strong>مات په صحيح ډول<br />
146 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
وركړل شوي او ا<strong>د</strong>اره شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> عراق او افغانستان <strong>د</strong> عملياتو په گډ قرار <strong>د</strong>ا<strong>د</strong> كې <strong>د</strong> عملياتو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي )بګرام(<br />
)<strong>د</strong> پروژې کوډ ,A2008--ALL-0320.00 پیل شوي ۲۸ جنوري، ۲۰۰۸(<br />
<strong>د</strong>ا پلټنه په افغانستان كې سر<strong>ته</strong> رسېږي. <strong>د</strong>ا به معلومه كړي، چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شوي سامانونه او خ<strong>د</strong>مات په صحيح ډول<br />
وركړل شوي او ا<strong>د</strong>اره شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> نړیوالې پرمختیا لپاره متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> اجرااتو <strong>د</strong> تفتيش <strong>راپور</strong>ونه خپاره شوي<strong>د</strong>ي، يو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تعليمي سيستم <strong>د</strong> ښه<br />
والي او بل <strong>د</strong> بشري منابعو او لوژستيکي مالتړ پروګرام چې <strong>د</strong> USAID لپاره برابر شوي <strong>د</strong>ي. هغه پنځه تفتيشي<br />
فعاليتونه چې پالن شوي، يا په جريان کې <strong>د</strong>ي، يايې <strong>د</strong> ليکلو پړاو ترسره کيږي په الن<strong>د</strong>ې ډول <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> نظارت فعالیتونه<br />
<strong>د</strong> USAID پلټنه/ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل پروګرام پراختيا، جنوب او لوي<strong>د</strong>يځ<br />
ه<strong>د</strong>ف: <strong>د</strong> USAID تفتيش/ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل پروګرام پراختيا، جنوب او لوي<strong>د</strong>يځ په اړه <strong>د</strong> معلوماتو مون<strong>د</strong>ل<br />
چې آيا نوموړي پروګرام خپله موخه چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکو له مينځه وړل <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يلو پروګرامونو او په جنوب او لوي<strong>د</strong>يځ<br />
کې <strong>د</strong> ټاکل شويو واليتونو لپاره <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي فرصتونو رامينځ <strong>ته</strong> کول له الرې ، ترالسه کړى که نه.<br />
<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو پروژو <strong>د</strong> امنیتي لګښت کتنه، کوم چې <strong>د</strong> ایډین بورګ انټرنیشنل لخوا <strong>د</strong> ۱ جنوري تر ۳۱ <strong>د</strong>سمبر<br />
۲۰۰۹ پورې اخیستل شوي <strong>د</strong>ي<br />
ه<strong>د</strong>ف: <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې نښو نښانو مون<strong>د</strong>ل چې وښايي چې <strong>د</strong> ايډین بورګ انټرنیشنل <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID لخوا ورکړل شوې مالي<br />
مرستې څخه غلطه گټه پور<strong>ته</strong> شوې <strong>د</strong>ې، يعنې طالبانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> حفاظت په ب<strong>د</strong>ل کې ورکړل شوې <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong>USAID تفتيش/ په افغانستان کې <strong>د</strong> خصوصي امنيتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو نظارت<br />
ه<strong>د</strong>ف: <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خبرې څرګن<strong>د</strong>ول چې په افغانستان کې <strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> پلي کوونکو خصوصي امنيتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو<br />
لخوا څومره پيسې لګلول شوي، او آيا <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه امنيتي لګښتونو څخه کومه اغيزمنه نظارت ترسره شوې. <strong>د</strong>ا خبره<br />
څرګن<strong>د</strong>ول چې <strong>د</strong>USAID تفتيش/ په افغانستان کې <strong>د</strong> خصوصي امنيتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه ماموريت لخوانه<br />
ورسره قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> شوې يوازې وسله وال پرسونل <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> ځينو ش<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>و امنيتي پيښو <strong>راپور</strong> چې <strong>د</strong> امنيتي خصوصي<br />
کمپنيو څخه چې <strong>د</strong> USAID افغانستان <strong>د</strong> پلي کوونکو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو څخه <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ٢٠٠٦ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اکتوبر <strong>د</strong>لومړي څخه<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جون <strong>د</strong> <strong>د</strong>يرشمې پورې <strong>د</strong> کومې ج<strong>د</strong>ي امنيتي پيښې <strong>راپور</strong> ورکړل شوى.<br />
<strong>د</strong> USAID\افغانستان <strong>د</strong> ښوونځيو او كلينيكونو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انيو چې <strong>د</strong> ښوونځيو او كلينيكونو <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و او بيا رغونې <strong>د</strong><br />
پروگرام الن<strong>د</strong>ې جوړ شوي<br />
ه<strong>د</strong>ف: <strong>د</strong>ا معلوموي چې ښوونځي او كلينيكونه، چې <strong>د</strong> كومو موخو لپاره جوړ شوي وو ايا <strong>د</strong> هغو لپاره كارول كيږي<br />
او <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې تاثير په افغانستان كې <strong>د</strong> ښوونځيو او كلينيكونو په ملكيت مطالعه كوي.<br />
په زراعت کې <strong>د</strong> مخ په زیاتی<strong>د</strong>ونکي تولی<strong>د</strong> پروګرام لپاره <strong>د</strong> افغانستان هوډ، <strong>د</strong> USAID/افغانستان پلټنه<br />
147<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
ه<strong>د</strong>ف: <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې څرګن<strong>د</strong>ول چې <strong>د</strong> USAID تفتيش/ <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> زراعتي محصوالتو <strong>د</strong> زياتي<strong>د</strong>و لپاره <strong>د</strong> تضمينونو<br />
پروګرام خپلې موخې ترالسه کړي که نه.<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څیړنې<br />
<strong>د</strong> ځانګړي پلټونکی <strong>د</strong>فتر په منظم ډول <strong>د</strong> حکومتي ا<strong>د</strong>ارو سره تحقيق کوونکو ا<strong>د</strong>ارو سره خپل فعاليتونه همغږي<br />
کوي ترڅو <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه تحقيقاتو <strong>د</strong> پرمختګ څخه نظارت وکړي. <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ <strong>د</strong> مياشتي ٣١ پورې <strong>د</strong> پنځه<br />
قضيو چې <strong>د</strong> تحقيق الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> ورکړل شوى <strong>د</strong>ى، چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> عمومي تفتيش <strong>د</strong> تحقيقاتو <strong>د</strong> څانګې<br />
OIG-INV( )DoS الرې يې تحقيق پرمخ بيول کي<strong>د</strong>ه ج<strong>د</strong>ول ۴.۳ تر ۳۱ مارچ ۲۰۱۰ پوري <strong>د</strong> پرانیستل شویو<br />
او تړل شویو تحقیقاتو شمیر ښیي.<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو معاینې<br />
روانې معاینې<br />
سیګار هم<strong>د</strong>ا رنګه له نورو ا<strong>د</strong>ارو سره همغږي شوه چې په افغانستان کې معاینې ترسره کوي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنې<br />
<strong>راپور</strong> کې DoS OIG-ISP <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong>وى يو تفتيشي فعال پروګرام <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> چې په الن<strong>د</strong>ې ج<strong>د</strong>ول کې ورڅخه<br />
يا<strong>د</strong>ونه کيږي.<br />
چوکاټ ۴.۳<br />
څیړنیز فعالیتونه: <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو څیړنې<br />
پرانیستي <strong>د</strong>وسیي<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
تړل شوي <strong>د</strong>وسېې<br />
ټولې <strong>د</strong>وسیې<br />
5<br />
5<br />
0<br />
0<br />
5 DoS-OIG-INV<br />
ټول<br />
5<br />
سرچینه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> DoS-OIG-INV ځواب، ۴\۲\۲۰۱۰.<br />
148 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
چوکاټ ۴.۴<br />
<strong>د</strong> معاینو روان فعالیتونه: <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو معاینې<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> پروژې نمبر<br />
<strong>د</strong> پیل نیټه<br />
<strong>د</strong> پروژې عنوان<br />
ه<strong>د</strong>ف<br />
9/2009 09-ISP3051-<br />
DoS OIG-<br />
ISP<br />
<strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> سفارت<br />
معاینه<br />
<strong>د</strong> سفارت <strong>د</strong> تطبیق کولو پالیسي، <strong>د</strong> سرچینو سمبالښت، <strong>د</strong> سمبالښت<br />
<strong>د</strong> کنټرولونو کفایت، او <strong>د</strong> خلکو، معلوماتو او تسهیالتو <strong>د</strong> ساتني <strong>د</strong><br />
اق<strong>د</strong>اماتو ارزول.<br />
سرچینه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> DoS-OIG-ISP ځواب، ۴\۲\۲۰۱۰.<br />
149<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
<strong>د</strong> سیګار رسمي ټآپه<br />
<strong>د</strong> سيګار رسمي ټاپه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او افغانستان ترمنځ <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> ارتباط استازيتوب کوي<br />
څو <strong>د</strong> بيا رغونې احتساب او نظارت وکړي. <strong>د</strong> ټاپې په منځ کې <strong>د</strong> پورتنۍ<br />
غاړې په برابر فقره په <strong>د</strong>ري کې <strong>د</strong>ه او، په انګليسي کې ژباړل شوې، چې <strong>د</strong> “سيګار” مانا لري. ټاپې<br />
په منځ کې <strong>د</strong> کښتنۍ غاړې سره فقره په پښتو کې <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> انګليسي ژباړې له مخې هم<strong>د</strong>ا مانا لري.<br />
150<br />
ځانګړی عمومي پلټونکی I <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه
151<br />
ضمیمې<br />
او پایلیکونه
ضمیمې<br />
ضمیمه الف -<br />
<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> قانوني غوښتنې<br />
<strong>د</strong>ا ضمیمه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> پاڼې <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> جوړونکي قانون الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> شرایطو سره حواله ورکوي، <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong><br />
اختیاراتو قانون <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ۲۰۰۸ لپاره، پی ایل شمیره ۱۱۰-۱۸۱ § ۱۲۲۹ )چوکاټونه الف. ۱ او الف. ۲(<br />
ج<strong>د</strong>ول الف.۱<br />
<strong>د</strong> پي ایل لمبر ۱۱۰-۱۸۱, § ۱۲۲۹ الن<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو اوغوښتنو معاينه<br />
<strong>د</strong> عامه قانون برخه<br />
نظارت کول<br />
برخه ١٢٢٩ )ای()۱(<br />
مسوولیتونه<br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۱(<br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۱()ای(<br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۱()بې(<br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۱()سي(<br />
<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<br />
عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> نېغ په نېغه <strong>د</strong> بهرنيو چارو سکرټر<br />
او يا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع سکرټر <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong> ورکړي او يا <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong><br />
عمومي نظارت الن<strong>د</strong>ې وي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې نظارت -<br />
<strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> عمومي پلټونکي وظيفه وي چې <strong>د</strong> هغو پېسو<br />
چې اختصاص شوي او يا په بله مانا په ا فغانستان<br />
کې <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره په الس ورکړل شوي، او <strong>د</strong><br />
هغو پروګرامونو، عملياتو او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو هم چې <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ې پروګرامونو په کارولو سره ترسره شوي، <strong>د</strong> چلن<strong>د</strong>،<br />
سمبالولو او خرڅ نظارت وکړي او <strong>د</strong> پلټنو او تحقيقاتو<br />
انسجام يې وکړي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> مسووليت او لګښت <strong>د</strong> حساب کتاب<br />
نظارت<br />
<strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو نظارت او کتنه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو<br />
لخوا تمویل شوې وي<br />
<strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو نظارت او کتنه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو<br />
لخوا تمویل شوې وي<br />
<strong>د</strong> سيګار عمل<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو سکرتر<br />
او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع سکرتر <strong>ته</strong><br />
<strong>راپور</strong> ورکوي<br />
کتنه اختصاص شوې\<br />
موجو<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې<br />
<strong>د</strong> هغو پروګرامونو،<br />
عملياتو، قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو<br />
کتنه چې اختصاص<br />
شوې\<br />
موجو<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې<br />
کاروي.<br />
<strong>د</strong> اختصاص شويو\<br />
موجو<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong><br />
مسووليتونو او لګښتونو<br />
کتنه<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هغو<br />
فعاليتونو کتنه چې<br />
<strong>د</strong> اختصاصونو او<br />
خېراتونو لخوا تمویل<br />
شوي وي.<br />
<strong>د</strong> هغو قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کتنه<br />
چې اختصاص شوې<br />
او موجو<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې<br />
کاروي<br />
برخه<br />
ټولې برخې<br />
ټولې برخې<br />
<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong><br />
نظارت<br />
بو<strong>د</strong>یجې<br />
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
یا<strong>د</strong>ونه ۱<br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۱()ډي(<br />
<strong>د</strong> رياستونو، ا<strong>د</strong>ارو، او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سازمانونو، او<br />
شخصي او نا<strong>د</strong>ولتي سازمانونو ترمنځ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو او<br />
ورسره تړلي معلوماتو <strong>د</strong> لېږ<strong>د</strong>ل نظارت او کتنه<br />
<strong>د</strong> اختصاص شويو\<br />
موجو<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي<br />
او خارجي لیږ<strong>د</strong> کتنه<br />
ضمیمه ب<br />
152 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ضمیمې<br />
(ج<strong>د</strong>ول الف.۱ )<strong>د</strong>وام لري<br />
<strong>د</strong> پي ایل لمبر ۱۱۰-۱۸۱, § ۱۲۲۹ الن<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو اوغوښتنو معاينه<br />
<strong>د</strong> عامه قانون برخه<br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۱()اي(<br />
<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو په کارولو <strong>د</strong> تاريخچو سمبالتيا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره<br />
چې په راتلونکي کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجې]و[ پلټنې او معاينې<br />
اسانې کړي<br />
<strong>د</strong> سيګار عمل<br />
<strong>د</strong> پلټنې تاريخچې<br />
سمبالول<br />
برخه<br />
<strong>د</strong> سیګار نظارت<br />
ضمیمه ج<br />
ضمیمه <strong>د</strong><br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۱(<br />
)ایف(<br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۱()جي(<br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۲(<br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۳(<br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۴(<br />
مرکزي مالتړ او نورې سرچينې<br />
برخه ١٢٢٩ )ایف()۵()ای(<br />
<strong>د</strong> افغانستان تړون او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا <strong>د</strong><br />
ستراتيژۍ په تطبيقولو کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت او نورو<br />
مرستن<strong>د</strong>ويه هیوا<strong>د</strong>ونو سره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ارتباط <strong>د</strong><br />
اغېزمنتيا نظارت او کتنه<br />
<strong>د</strong> زياتو پېسو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ا کولو . او <strong>د</strong> بل کوم مهم غير اخالقي<br />
يا ناقانونه عمل چې مرکزي مامورينو، قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو، او يا<br />
يې سرپرستي کوونکيو ا<strong>د</strong>ارو کړى وي څیړنه، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې<br />
<strong>راپور</strong>ونو، که اړينه وي، <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې محکمې <strong>ته</strong> سپارل. . .<br />
<strong>د</strong> نظارت سره اړون<strong>د</strong> نورې <strong>د</strong>ن<strong>د</strong>ې.-<br />
عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې سيسټمونه، پروسيجرونه، او<br />
کنټرولونه جوړ، سمبال او تر نظارت الن<strong>د</strong>ې وساتي چې<br />
عمومي پلټونکى يې <strong>د</strong> پراګراف )۱( الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> وظيفو <strong>د</strong><br />
ترسره کولو لپاره مناسب ګڼي.<br />
<strong>د</strong> ١٩٧٨ <strong>د</strong> قانون الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي وظيفې او<br />
مسووليتونه.—<br />
په هغه برسیره،. . عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> عمومي پلټونکي<br />
<strong>د</strong> ١٩٧٨ <strong>د</strong> قانون الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> عمومي پلټونکيو وظيفې او<br />
مسووليتونه هم ولري.<br />
<strong>د</strong> هڅو انسجام.-<br />
عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې هر يو سره همکاري وکړي<br />
او <strong>د</strong> هغوى همکاري هم ترالسه کړي: )الف( <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزارت عمومي پلټونکى، )ب( <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت<br />
عمومي پلټونکى، او )<strong>د</strong>( <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې عمومي پلټونکى.<br />
<strong>د</strong> مرکزي ا<strong>د</strong>ارو څخه مرس<strong>ته</strong>.—<br />
<strong>د</strong> مرکزي حکومت <strong>د</strong> هر رياست، ا<strong>د</strong>ارې، يا بل سازمان<br />
څخه <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> کومو معلوماتو يا مرستې په<br />
غوښتلو سره، <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې ا<strong>د</strong>ارې مشر باي<strong>د</strong>، تر کومه ح<strong>د</strong>ه چې<br />
عملي کې<strong>د</strong>ونکي او <strong>د</strong> کوم موجو<strong>د</strong> قانون خالف نه وي،<br />
عمومي پلټونکي، يا <strong>د</strong> هغه استازي <strong>ته</strong>، <strong>د</strong>غسې معلومات يا<br />
مرس<strong>ته</strong> ورکړي.<br />
نظارت او کتنه څرنګه<br />
چې تشريح شوي<br />
<strong>د</strong> تحقیقاتو ترسره کول<br />
او <strong>راپور</strong> کول څرنګه<br />
چې تشريح شوي <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> سيسټمونو،<br />
پروسيجرونو، او<br />
کنټرولونو جوړول،<br />
سمبالول او نظارت کول<br />
هغه وظيفې چې <strong>د</strong><br />
عمومي پلټونکي په<br />
قانون کې مشخص<br />
شوې <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع او بهرنیو چارو<br />
وزارتونو او USAID<br />
له عمومي پلټونکو سره<br />
همکاري<br />
څرنګه چې غوښتل<br />
شوى وي <strong>د</strong> مالتړ تمه<br />
وکړئ<br />
پلټنې<br />
تحقیقات<br />
ټولې برخې<br />
ټولې برخې<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو<br />
نظارت<br />
ټولې برخې<br />
153<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ضمیمې<br />
(ج<strong>د</strong>ول الف.۱ )<strong>د</strong>وام لري<br />
<strong>د</strong> پي ایل لمبر ۱۱۰-۱۸۱, § ۱۲۲۹ الن<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو اوغوښتنو معاينه<br />
<strong>د</strong> عامه قانون برخه<br />
<strong>راپور</strong>ونه<br />
برخه ١٢٢٩ )ایي()۱(<br />
برخه ١٢٢٩ )ایي()۱()ای(<br />
برخه ١٢٢٩ )ایې()۱()بې(<br />
<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<br />
<strong>د</strong>رې میاشتنې <strong>راپور</strong>ونه.-<br />
<strong>د</strong> هر مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ریو میاشتو <strong>د</strong> پاى نه تر ٣٠ ورځو<br />
زيات نه، عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> مناسبو کمېټو<br />
<strong>ته</strong> يو <strong>راپور</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې <strong>د</strong>ورې، او تر کومه<br />
ح<strong>د</strong>ه چې امکان لري <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې <strong>د</strong>رې <strong>میاشتنۍ</strong> <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> پاى<br />
<strong>د</strong> وخت څخه <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلولو <strong>د</strong> وخت پورې په <strong>د</strong>ې<br />
مهال کې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي او <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> فعاليتونو <strong>د</strong> هغو<br />
پروګرامونو او عملياتو الن<strong>د</strong>ې چې بو<strong>د</strong>يجه او پېسې <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ورکړل شوې وي يوه خالصه<br />
وړان<strong>د</strong>ې کړي. په هر <strong>راپور</strong> کې، <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>ورې چې په<br />
<strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> کې يې يا<strong>د</strong>ونه شوې وي، <strong>د</strong> هغو مسووليتونو،<br />
لګښتونو، او عاي<strong>د</strong>اتو يو تفصيلي بيان چې په افغانستان کې<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې او بيا جوړونې <strong>د</strong> فعاليتونو سره ملګري وي،<br />
باي<strong>د</strong> په ګډون <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې شامل وي:<br />
<strong>د</strong> اختصاص شويو/خیرات کې ورکړ شویو بو<strong>د</strong>يجو<br />
مسووليتونه او لګښتونه<br />
<strong>د</strong> هغو لګښتونو يو پروژه په پروژه او پروګرام په<br />
پروګرام حساب چې تر <strong>د</strong>ې نېټې <strong>د</strong> افغانستان په بیا رغونه<br />
کې لګول شوي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت،<br />
او <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې، تر<br />
کومه چې تطبيقې<strong>د</strong>ونکى وي، <strong>د</strong> هرې پروژې او پروګرام <strong>د</strong><br />
بشپړولو <strong>د</strong> لګښتونو <strong>د</strong> يو اټکل سره ملګري.<br />
<strong>د</strong> سيګار عمل<br />
<strong>راپور</strong> - ٣٠ ورځې<br />
وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> هر <strong>کال</strong> <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>رې مياشتنۍ<br />
<strong>د</strong> عمومي پلټونکي<br />
فعاليتونه خالصه کول<br />
<strong>د</strong> ټولو مسووليتونو،<br />
لګښتونو، او عاي<strong>د</strong>اتو<br />
تفصيلي بيان<br />
<strong>د</strong> اختصاص شويو/<br />
خیرات کې ورکړ شویو<br />
بو<strong>د</strong>يجو مسووليتونه او<br />
لګښتونه<br />
<strong>د</strong> لګښتونو پروژه په<br />
پروژه او پروګرام په<br />
پروګرام حساب <strong>د</strong> هرې<br />
پروژې يا پروګرام <strong>د</strong><br />
نالګول شويو بو<strong>د</strong>يجو<br />
ليست جوړول<br />
برخه<br />
ټولې برخې<br />
ضمیمه ب<br />
ضمیمه ب<br />
بو<strong>د</strong>یجې<br />
۱ یا<strong>د</strong>ونه<br />
برخه ١٢٢٩ )ایي()۱()سي(<br />
برخه ١٢٢٩ )ایي()۱()ډي(<br />
برخه ١٢٢٩ )ایي()۱()اي(<br />
<strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو سره تړلي يا شامل عاي<strong>د</strong>ات چې هغو<br />
پروګرامونو او بو<strong>د</strong>يجو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو ملتونو يا نړيوالو<br />
سازمانونو لخوا ورکړل شوې وي <strong>د</strong> کومو بو<strong>د</strong>يجې چې <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> کوم رياست يا ا<strong>د</strong>ارې لخوا ورکړل شوې<br />
وي، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې عاي<strong>د</strong>اتو مسووليتونه او يا لګښتونه<br />
<strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو سره تړلي يا شامل عاي<strong>د</strong>ات چې هغو<br />
پروګرامونو او پروژو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو نيول شويو يا کنګل<br />
شويو شتمنيو څخه ورکړل شوي وي <strong>د</strong> کومو بو<strong>د</strong>يجې چې<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> کوم رياست يا ا<strong>د</strong>ارې لخوا ورکړل شوې<br />
وي، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې عاي<strong>د</strong>اتو هر ډول مسووليتونه او يا لګښتونه<br />
<strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>ارو يا سازمانونو فعاليتي لګښتونه چې اختصاص<br />
شوې پېسې ترالسه کوي او يا په بله توګه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا<br />
رغونې لپاره ورکړل شوې وي<br />
<strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويه ا<strong>د</strong>ارو<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو عاي<strong>د</strong>ات،<br />
مسووليتونه، او لګښتونه<br />
<strong>د</strong> نيول شويو يا کنګل<br />
شويو شتمنيو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو<br />
عاي<strong>د</strong>ات، مسووليتونه او<br />
لګښتونه<br />
<strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>ارو يا کوم<br />
سازمان فعاليتي لګښتونه<br />
چې اختصاص شوې<br />
بو<strong>د</strong>يجې ترالسه کوي<br />
بو<strong>د</strong>یجې<br />
بو<strong>د</strong>یجې<br />
بو<strong>د</strong>یجې<br />
ضمیمه ب<br />
154 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ضمیمې<br />
(ج<strong>د</strong>ول الف.۱ )<strong>د</strong>وام لري<br />
<strong>د</strong> پي ایل لمبر ۱۱۰-۱۸۱, § ۱۲۲۹ الن<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو اوغوښتنو معاينه<br />
<strong>د</strong> عامه قانون برخه<br />
برخه ١٢٢٩ )ایي()۱()ایف(<br />
<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<br />
<strong>د</strong> هر هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، بو<strong>د</strong>يجې، تړون يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> بل کوم<br />
ميکانزم په صورت کې چې په پراګراف )۲( کې يې<br />
يا<strong>د</strong>ونه شوې ---<br />
)۱( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> بل کوم ميکانزم رقم؛<br />
)۲( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> بل کوم ميکانزم <strong>د</strong> ساحې<br />
لنډ بحث؛<br />
)۳( په <strong>د</strong>ې اړه يو بحث چې څرنګه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
<strong>د</strong> حکومت هغه رياست يا ا<strong>د</strong>ارې چې په <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،<br />
بو<strong>د</strong>يجه، تړون، يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې په بل ميکانزم کې کار کوي<br />
<strong>د</strong> مهمو کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو وړان<strong>د</strong>يزونه وپېژن<strong>د</strong>ل يا وغوښتل چې <strong>د</strong>غه<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، بو<strong>د</strong>يجه، تړون، يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې بل کوم ميکانزم<br />
ترسره کړي، <strong>د</strong> نورو مهمو ا<strong>د</strong>ارو يا اشخاصو <strong>د</strong> يو ليست<br />
سره چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وړان<strong>د</strong>يز ور<strong>ته</strong> شوى يا غوښتل شوى و؛ او<br />
)۴( <strong>د</strong> حق او منظورۍ هغه اسنا<strong>د</strong> په کومو چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
پروسو <strong>د</strong> پرېکړې بنسټ و له هغو پروسو پر<strong>ته</strong> چې بشپړه<br />
او پرانستې مقابله وړان<strong>د</strong>ې کوي<br />
<strong>د</strong> سيګار عمل<br />
<strong>د</strong> قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> جزييات تشريح<br />
کړئ<br />
برخه<br />
یا<strong>د</strong>ونه ۱<br />
برخه ١٢٢٩ )ایي()۳(<br />
عامه ترالسه کې<strong>د</strong>ل.—<br />
عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> په يوه عامه ترالسه کې<strong>د</strong>ونکې<br />
انټرنېټي ويبپاڼه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ضمني برخې <strong>د</strong> پراګراف )۱( الن<strong>د</strong>ې<br />
هر <strong>راپور</strong> په انګليسي او نورو هغو ژبو کې خپور کړي<br />
چې عمومي پلټونکى پوهېږي چې په افغانستان کې په<br />
پراخه پېمانه ويل کېږي او خلک پرې پوهېږي.<br />
<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> خپرول څرنګه<br />
چې يې الرښو<strong>د</strong>نه شوې<br />
www.sigar.<br />
mil<br />
برخه ١٢٢٩ )ایي()۴(<br />
بڼه.—<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي فرعي برخې الن<strong>د</strong>ې غوښتل شوی هر <strong>راپور</strong> بای<strong>د</strong> په<br />
ښکاره بڼه وړان<strong>د</strong>ې شي، خو کی<strong>د</strong>ای شي محرمي ضمیمې<br />
ولري، که چیرې عمومي پلټونکې هغه ضروري وګني<br />
<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> خپرول څرنګه<br />
چې يې الرښو<strong>د</strong>نه شوې<br />
<strong>د</strong>ري او پښتو تر<br />
کار الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي<br />
ټولې برخې<br />
155<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ضمیمې<br />
ج<strong>د</strong>ول الف.۲<br />
<strong>د</strong> ۱۹۷۸ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> عمومي پلټونکي قانون <strong>د</strong> ۵ برخې الن<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> شپږ ماشتني <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> غوښتنې سره سم، څنګه چې تع<strong>د</strong>یل شوي <strong>د</strong>ي )۵ .U.S.C ضمیمه ۳(<br />
<strong>د</strong> عامه قانون برخه<br />
برخه ۵)اي()۱(<br />
برخه ۵)اي()۲(<br />
برخه ۵)اي()۳(<br />
برخه ۵)اي()۴(<br />
برخه ۵)اي()۵(<br />
برخه ۵)اي()۶(<br />
برخه ۵)اي()۷(<br />
<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<br />
"<strong>د</strong> مهمو ستونزو، ناوړه استعمالولو، او<br />
نیمګړتیاوو تشریح... ”<br />
"<strong>د</strong> مهمو ستونزو، ناوړه استعمال، یا<br />
نیمګړتیاوو په اړه، <strong>د</strong> سپارښتنو او<br />
اصالحي کړنو تشریح..."<br />
"<strong>د</strong> هر پام وړ سپارښتنې په ګو<strong>ته</strong> کول<br />
چې په مخکينیو خالصه شوي <strong>راپور</strong>ونو<br />
کې تشریح شوي وه او <strong>د</strong> کومو په اړه<br />
چې اصالحي کړني نه <strong>د</strong>ي بشپړي<br />
شوي.<br />
"<strong>د</strong> هغو مسالو لنډیز چې تعقیب کوونکي<br />
مقامونو <strong>ته</strong> راجع شوي او تعقیب او<br />
محکومیت چې <strong>د</strong> هغوی په نتیجه کې<br />
ترالسه شوی..."<br />
"<strong>د</strong> برخې ۶)بي()۲( الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ]<strong>د</strong>فاع<br />
وزیر[ <strong>ته</strong> ورکړ شوي هر <strong>راپور</strong> لنډیز<br />
)هغه بیلګې چې <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> غوښتنې<br />
ځواب ر<strong>د</strong> شوی وه یا معلومات نه وه<br />
ورکړل شوي(<br />
“<strong>د</strong> هرې پلټنې <strong>راپور</strong>، معاینې <strong>راپور</strong> او<br />
ارزونې <strong>راپور</strong> چې خپاره شوي <strong>د</strong>ي،<br />
<strong>د</strong> موضوع په اساس ویشل شوي یو<br />
لست برابرول..." چې تر پوښتنې الن<strong>د</strong>ې<br />
مصارفو ارزښت په ډالرو او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong><br />
ښه استعمال لپاره ورکړ شوي سپارښتنې<br />
څرګن<strong>د</strong>ي کړي<br />
"په ځانګړي توګه <strong>د</strong> هر مهم او پام وړ<br />
<strong>راپور</strong> لنډیز... ”<br />
<strong>د</strong> سيګار عمل<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو<br />
څخه<br />
<strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<br />
<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنو، څیړنو، او معاینو<br />
له <strong>راپور</strong>ونو څخه <strong>د</strong> ستونزو، ناوړه<br />
استعمال، او نیمګړتیاوو لست<br />
برخه<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> پوښتنو لیکونه په<br />
www.sigar.mil<br />
کې وګورئ<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<br />
<strong>د</strong> پوښتنو لیکونه په<br />
<strong>د</strong> سیگار <strong>د</strong> پلټنو له <strong>راپور</strong>ونو څخه <strong>د</strong> www.sigar.mil<br />
کې وګورئ<br />
سپارښتنو لست<br />
له مخکینیو خالصه شويو <strong>راپور</strong>ونو<br />
څخه <strong>د</strong> ټولو نابشپړ شویو اصالحي<br />
کړنو لست برابر کړئ<br />
تر کار الن<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<br />
<strong>د</strong> سیگار <strong>د</strong> هغو څیړنو لست چې<br />
لیږل شوي <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<br />
<strong>د</strong> هغو بیلګو لست چې <strong>د</strong> سیګار<br />
پلټونکو، څیړونکو، یا معاینه کوونکو<br />
<strong>ته</strong> <strong>د</strong> معلوماتو له ورکولو انکار<br />
شوی وه<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<br />
<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>ونو لست<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<br />
<strong>د</strong> مهمو <strong>راپور</strong>ونو<br />
<strong>د</strong> سیگار <strong>د</strong> پام وړ <strong>راپور</strong>ونو لنډیز بشپړ لست په www.<br />
sigar.mil<br />
برابرول<br />
کې مون<strong>د</strong>الی شي<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG<br />
برخه ۵)اي()۸(<br />
"احصاییوي ج<strong>د</strong>ولونه چې <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong><br />
<strong>راپور</strong>ونو ټول شمیر او <strong>د</strong> تر پوښتنې<br />
الن<strong>د</strong>ې مصارفو ټول ارزښت په ډالرو<br />
بان<strong>د</strong>ې وښيي... ”<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو<br />
څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> غړیو <strong>راپور</strong>ونه<br />
وګورئ<br />
<strong>د</strong> احصاییوي ج<strong>د</strong>ولونو جوړول<br />
چې <strong>د</strong> سیګار له <strong>راپور</strong>ونو څخه <strong>د</strong> تر کار الن<strong>د</strong>ې<br />
تر پوښتنې الن<strong>د</strong>ې مصارفو ډالري<br />
ارزښت څرګن<strong>د</strong>وي<br />
156 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ضمیمې<br />
(ج<strong>د</strong>ول الف.۲ )<strong>د</strong>وام لري<br />
<strong>د</strong> ۱۹۷۸ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> عمومي پلټونکي قانون <strong>د</strong> ۵ برخې الن<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> شپږ ماشتني <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> غوښتنې سره سم، څنګه چې تع<strong>د</strong>یل شوي <strong>د</strong>ي )۵ .U.S.C ضمیمه ۳(<br />
<strong>د</strong> عامه قانون برخه<br />
برخه ۵)اي()۹(<br />
برخه ۵)اي()۱۰(<br />
برخه ۵)اي()۱۱(<br />
برخه ۵)اي()۱۲(<br />
برخه ۵)اي()۱۳(<br />
<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<br />
"احصاییوي ج<strong>د</strong>ولونه چې <strong>د</strong> پلټنې<br />
<strong>راپور</strong>ونو، <strong>د</strong> معاینې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>ونو، او<br />
ارزونې <strong>راپور</strong>ونو ټول شمیر ښکاروي<br />
او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې له خوا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> ال<br />
غوره استعمال او کار اخیستلو لپاره<br />
<strong>د</strong> سپارښتنو ډالري ارزښت څرګن<strong>د</strong><br />
کړي..."<br />
"<strong>د</strong> پلټنې، معاینې او ارزونۍ <strong>د</strong> هر<br />
<strong>راپور</strong> لنډیز چې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو له<br />
<strong>د</strong>ورې نه مخکې خپاره شوي <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong><br />
کومو په اړه چې تر اوسه پورې ا<strong>د</strong>اري<br />
پریکړه <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ورې تر<br />
پایه پورې نه وي شوي، <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong>الیلو<br />
یوه تشریح چې ا<strong>د</strong>ارې پریکړي ولي<br />
نه <strong>د</strong>ي شوي، او یو بیان چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې<br />
پریکړي <strong>د</strong> ترالسه کولو لپاره <strong>د</strong> خوښې<br />
وړ مهال ویش وړان<strong>د</strong>ې کړي<br />
"<strong>د</strong> هري مهمي ا<strong>د</strong>اري پریکړي <strong>د</strong> تع<strong>د</strong>یل<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>الیلو تشریح اوڅرګن<strong>د</strong>ونه..."<br />
"<strong>د</strong> هر ډول <strong>د</strong> پام وړ ا<strong>د</strong>ارې پریکړو په<br />
اړه معلومات چې له عمومي پلټونکې له<br />
هغوی سره په مخالفت کې وي..."<br />
"<strong>د</strong> ۱۹۹۶ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مالیاتو <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت <strong>د</strong> ښه<br />
کولو ف<strong>د</strong>رال قانون ۸۰۴ ]برخه[ برخې<br />
الن<strong>د</strong>ې تشریح شوي معلومات ..." )هغه<br />
بیلګې او <strong>د</strong>الیل چې کله یوې ا<strong>د</strong>ارې په<br />
اصالحي پالن کې په نښه شوي نیټې نه<br />
<strong>د</strong>ي پوره کړي(<br />
<strong>د</strong> سيګار عمل<br />
برخه<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو <strong>د</strong> SWA/JPG<br />
څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> غړیو <strong>راپور</strong>ونه<br />
وګورئ<br />
<strong>د</strong> سیګار له <strong>راپور</strong>ونو څخه<br />
احصاییوي ج<strong>د</strong>ولونه جوړ کړئ چې تر کار الن<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong> غوره استعمال لپاره<br />
کارول شويو بو<strong>د</strong>یجو ډالري ارزښت<br />
څرګن<strong>د</strong>وي<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو<br />
څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> غړیو <strong>راپور</strong>ونه<br />
وګورئ<br />
<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې<br />
<strong>د</strong> <strong>راپور</strong>ونو یو لنډیز وړان<strong>د</strong>ې کړئ<br />
چې په هغو کې <strong>د</strong> سیګار لخوا ورکړ<br />
شوي سپارښتنې اوس هم پرانیستي<br />
<strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG<br />
نش<strong>ته</strong><br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو <strong>د</strong> SWA/JPG<br />
څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> غړیو <strong>راپور</strong>ونه<br />
وګورئ<br />
<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې هغه <strong>راپور</strong>ونه<br />
تشریح کړئ چې په هغوی کې په نش<strong>ته</strong><br />
ا<strong>د</strong>ارې پریکړو <strong>د</strong> پام وړ او مهمي<br />
سموني شوي <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو <strong>د</strong> SWA/JPG<br />
څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> غړیو <strong>راپور</strong>ونه<br />
وګورئ<br />
<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> پلټنې هغه <strong>راپور</strong>ونه<br />
تشریح کړئ چې په هغوی کې سیګار<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو<br />
له ا<strong>د</strong>اري پریکړو سره مخالف وه په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong><br />
مناقشې وړ پریکړي<br />
نه وي<br />
<strong>د</strong> SWA/JPG له غړي <strong>راپور</strong>ونو <strong>د</strong> SWA/JPG<br />
څخه <strong>د</strong> مربوطه معلوماتو استخراجول<strong>د</strong> غړیو <strong>راپور</strong>ونه<br />
وګورئ<br />
کله چې م<strong>د</strong>یریت اصالحي پالن په<br />
وخت نه وي بشپړ کړي، معلومات <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو<br />
په <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>وره کې <strong>د</strong><br />
ورکړئ<br />
مناقشې وړ پریکړي<br />
نه وي<br />
تر پوښښ الن<strong>د</strong>ې "<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو، مرستو، تړونونو، او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو مکانیزمونه" <strong>د</strong> پي ایل نمبر ۱۱۰-۱۸۱ په ۱۲۲۹)ایي( برخې په )۲( پراګراف کې تعریف شوي <strong>د</strong>ي، لکه چې <br />
"هر لوی قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، مالي مرس<strong>ته</strong>، تړون، یا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې مکانیزم چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> هر ریاست یا ا<strong>د</strong>ارې لخوا پکې برخه واخیستل کیږي، او په هغوی <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغوني لپاره<br />
اختصاص شوي او یا بل ډول ورکړ شوي پیسي شاملي وي، که له هر ډول <strong>د</strong>ولتي یا شخصي سازمان سره <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې هر مقص<strong>د</strong> لپاره وي:<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> فزیکي انفراسټرکچر جوړول یا بیا جوړول.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سیاسي یا ټولنیزي ا<strong>د</strong>اري تاسیس یا <strong>د</strong>وباره تاسیس.<br />
<strong>د</strong> افغانستان خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> تولی<strong>د</strong>اتو یا خ<strong>د</strong>متونو برابرول."<br />
157<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ضمیمې<br />
ضمیمه ب<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت اختصاص شوي بو<strong>د</strong>یجې )په میلیونو ډالرو(<br />
<strong>د</strong>ا ج<strong>د</strong>ول ب.۱ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره <strong>د</strong> اختصاص شويو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> پروګرام، يو <strong>کال</strong>، په حساب<br />
ليست وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
چوکاټ ب. ۱<br />
یا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي. <strong>د</strong> تازه معلوماتو نتیجه <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong><br />
۲۰۰۹ او مالي <strong>کال</strong> ۲۰۱۰ لپاره <strong>د</strong> لوړو اختصاص شوي شمیرو وه نسبت هغه <strong>ته</strong> چې<br />
په ۱۲\۳۱\۲۰۰۹ <strong>راپور</strong> ورکړ شوي وه. اختصاص شوي پیسي <strong>د</strong>اسي <strong>راپور</strong> شوي<br />
چې <strong>د</strong> OMB لخوا ورکړ شوي وي چیرې چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې ډاټا په الس کې نه وي یا <strong>د</strong><br />
تیر <strong>کال</strong> <strong>د</strong> پییسو په توګه <strong>راپور</strong> شوي وي چې اختصاص شوي یا منل شوي <strong>د</strong>ي.<br />
سرچینې: ،OMB <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۱۹\۴؛ ،USAID<br />
<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۱۵\۴؛DoD، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو<br />
پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱۴\۲۰۱۰، ۴\۱۳\۲۰۱۰ او ۲۰۰۹\۱\۱۰؛ ،DoS <strong>د</strong> سیګار<br />
<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰ او ۲۰۱۰\۸\۱؛ مالي <strong>کال</strong> ۲۰۱۰ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
وزارت <strong>د</strong> اختصاصونو قانون تشریحي بیان؛ خزانه، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong><br />
ځواب، ۲۰۱۰\۶\۱؛ ،DoJ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۰۹\۷\۷؛<br />
،USDA <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۲۰۰۹.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو سرچینې<br />
امنیت<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه )ASFF(<br />
روزنه او تجهیزات )<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت(<br />
بهرني پوځي مالي مرستي )FMF(<br />
نړيواله نظامي ښوونه او روزنه )IMET(<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
ټول<br />
25,229.24<br />
440.00<br />
1,058.50<br />
8.30<br />
9.90<br />
26,745.94<br />
2,639.00<br />
9,738.59<br />
887.22<br />
550.00<br />
486.42<br />
25.87<br />
5.00<br />
31.37<br />
371.60<br />
5.70<br />
3.33<br />
6.71<br />
14,750.81<br />
2,685.24<br />
1,425.27<br />
127.37<br />
4,237.88<br />
5.00<br />
701.21<br />
346.33<br />
33.86<br />
578.21<br />
69.30<br />
25.20<br />
109.49<br />
95.18<br />
50.49<br />
22.40<br />
2,036.67<br />
76.20<br />
3,644.70<br />
3,720.90<br />
51,492.20<br />
DoD<br />
DoD<br />
DoS<br />
DoS<br />
نورې<br />
DoD<br />
USAID<br />
USAID<br />
DoD<br />
USAID<br />
USAID<br />
USAID<br />
USAID<br />
DoS<br />
USDA<br />
NDAA برخه ۱۲۰۷ انتقال<br />
ټول: امنیت<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري او پرمختیا<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام )CERP(<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه )ESF(<br />
پرمختیایي مالتړ )DA(<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> مالتړ قانون )AFSA(<br />
<strong>د</strong> ماشوم بقا او روغتيا GHAI( )CSH +<br />
<strong>د</strong> تولي<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> اعتبار ار<strong>د</strong>و )CCC(<br />
<strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> مالتړ قانون )FSA(<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> نړیوالي مرستي ا<strong>د</strong>اره )نورې(<br />
ناتجارتي، تروريزم ض<strong>د</strong>، ماينونه ليرې کول، او اړون<strong>د</strong> )NADR(<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيم مشاوران<br />
<strong>د</strong> خزانې تخنیکي مرس<strong>ته</strong><br />
خزانه )نور(<br />
ټول: <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري او پرمختیا<br />
<strong>د</strong>مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پرض<strong>د</strong> مبارزه<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong> نړيوال کنټرول او <strong>د</strong> قانون نفاذ )INCLE(<br />
<strong>د</strong> نشه يي توکيو بن<strong>د</strong>ېز او <strong>د</strong> نشه يي توکيو پر ض<strong>د</strong> فعاليتونه CN( )DoD<br />
<strong>د</strong> نشه يي توکيو په اړه <strong>د</strong> تنفيذ ا<strong>د</strong>اره )DEA(<br />
ټول: <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه<br />
بشري<br />
پي ایل ۴۸۰ عنوان I<br />
پي ایل ۴۸۰ عنوان II<br />
په مصيبت کې مرس<strong>ته</strong> )IDA(<br />
<strong>د</strong> انتقال ابتکارات )TI(<br />
<strong>د</strong> مهاجرت او مهاجرو مرس<strong>ته</strong> )MRA(<br />
<strong>د</strong>اوطلب سوله ساتل )PKO(<br />
<strong>د</strong> مهاجر او مهاجرت بيړنۍ مرس<strong>ته</strong> )ERMA(<br />
خواړه <strong>د</strong> پرمختګ لپاره<br />
١٦ )ب( <strong>د</strong> خوړو کومک<br />
خواړه <strong>د</strong> تعليم لپاره<br />
ايمرسن بو<strong>د</strong>يجه<br />
ټول: بشر<strong>د</strong>وستانه<br />
<strong>د</strong> نړیوالو چارو عملیات<br />
نظارت<br />
نورې<br />
ټول: <strong>د</strong> نړیوالو چارو عملیات<br />
ټولې بو<strong>د</strong>یجې<br />
خزانه<br />
خزانه<br />
DoS<br />
DoD<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیي وزارت<br />
USDA<br />
USAID<br />
USAID<br />
USAID<br />
DoS<br />
DoS<br />
DoS<br />
USDA<br />
USDA<br />
USDA<br />
USDA<br />
158 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
۲۰۱۰ ،<strong>۳۰</strong> لیرپا I روپار هراپل سرګناک <strong>د</strong> وتلاایا ه<strong>د</strong>حتم <strong>د</strong><br />
159<br />
ېمیمض<br />
۲۰۰۲ لاک يلام<br />
۲۰۰۳ لاک يلام<br />
۲۰۰۴ لاک يلام<br />
۲۰۰۵ لاک يلام<br />
۲۰۰۶ لاک يلام<br />
۲۰۰۷ لاک يلام<br />
۲۰۰۸ لاک يلام<br />
۲۰۰۹ لاک يلام<br />
۲۰۱۰ لاک يلام<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
995.00<br />
1,908.13<br />
7,406.40<br />
2,750.00<br />
5,606.94<br />
6,562.77<br />
0.00<br />
0.00<br />
150.00<br />
290.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
57.00<br />
191.00<br />
413.70<br />
396.80<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.20<br />
0.30<br />
0.60<br />
0.80<br />
0.80<br />
1.10<br />
1.60<br />
1.40<br />
1.50<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
9.90<br />
0.00<br />
0.00<br />
57.20<br />
191.30<br />
564.30<br />
1,682.60<br />
1,908.93<br />
7,407.50<br />
2,761.50<br />
5,608.34<br />
6,564.27<br />
0.00<br />
0.00<br />
40.00<br />
136.00<br />
215.00<br />
209.00<br />
488.33<br />
550.67<br />
1,000.00<br />
117.51<br />
239.29<br />
893.89<br />
1,278.97<br />
473.39<br />
1,210.71<br />
1,399.51<br />
2,088.32<br />
2,037.00<br />
18.30<br />
42.54<br />
153.14<br />
169.58<br />
187.02<br />
166.81<br />
149.43<br />
0.40<br />
0.00<br />
0.00<br />
165.00<br />
135.00<br />
250.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
7.52<br />
49.68<br />
33.40<br />
38.00<br />
41.45<br />
100.77<br />
63.07<br />
58.23<br />
94.30<br />
7.30<br />
1.33<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
13.02<br />
4.22<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
5.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.50<br />
5.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
22.32<br />
3.55<br />
0.00<br />
44.00<br />
34.70<br />
66.90<br />
38.20<br />
18.20<br />
36.60<br />
26.60<br />
48.60<br />
57.80<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
5.70<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.80<br />
0.08<br />
0.66<br />
0.33<br />
0.26<br />
0.13<br />
0.74<br />
0.33<br />
0.49<br />
0.42<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.89<br />
0.49<br />
1.21<br />
3.21<br />
195.12<br />
534.26<br />
1,332.41<br />
1,911.41<br />
935.39<br />
1,725.04<br />
2,162.90<br />
2,761.64<br />
3,192.64<br />
60.00<br />
0.00<br />
220.00<br />
709.28<br />
232.65<br />
251.74<br />
307.57<br />
484.00<br />
420.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
71.80<br />
224.54<br />
108.05<br />
290.97<br />
189.64<br />
230.06<br />
310.21<br />
0.58<br />
2.87<br />
3.72<br />
16.77<br />
23.66<br />
20.38<br />
40.59<br />
18.80<br />
0.00<br />
60.58<br />
2.87<br />
295.52<br />
950.59<br />
364.36<br />
563.09<br />
537.80<br />
732.86<br />
730.21<br />
0.00<br />
5.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
159.50<br />
46.10<br />
49.20<br />
56.60<br />
60.00<br />
60.00<br />
177.00<br />
65.41<br />
27.40<br />
197.09<br />
86.67<br />
11.16<br />
4.24<br />
0.04<br />
0.03<br />
17.01<br />
27.29<br />
2.80<br />
8.07<br />
11.69<br />
11.22<br />
1.60<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.87<br />
0.41<br />
135.47<br />
61.50<br />
63.30<br />
47.10<br />
36.00<br />
53.80<br />
44.25<br />
86.79<br />
50.00<br />
23.90<br />
9.90<br />
20.00<br />
15.50<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
25.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.20<br />
0.00<br />
0.00<br />
4.96<br />
9.08<br />
30.10<br />
23.24<br />
9.47<br />
20.55<br />
12.09<br />
0.00<br />
46.46<br />
14.14<br />
34.58<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
9.27<br />
6.12<br />
10.02<br />
25.08<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
22.40<br />
0.00<br />
0.00<br />
595.49<br />
249.23<br />
204.66<br />
165.16<br />
144.36<br />
123.30<br />
281.21<br />
192.65<br />
80.61<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
2.50<br />
14.30<br />
25.90<br />
33.50<br />
155.60<br />
35.30<br />
207.60<br />
136.10<br />
131.90<br />
207.80<br />
434.40<br />
1,047.60<br />
1,288.40<br />
155.60<br />
35.30<br />
207.60<br />
136.10<br />
131.90<br />
210.30<br />
448.70<br />
1,073.50<br />
1,321.90<br />
1,063.99<br />
1,012.96<br />
2,604.49<br />
4,845.86<br />
3,484.94<br />
10,029.23<br />
6,192.11<br />
10,368.99<br />
11,889.63
ضمیمې<br />
ضمیمه ج<br />
<strong>د</strong> سیګار پلټنې<br />
بشپړې شوي پلټنې<br />
سیګار <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>اپریل</strong> <strong>۳۰</strong> سره سم څلور پلټنې بشپړې کړي، لکه چې په چوکاټ ج. ۱ کې لیست شوي<br />
<strong>د</strong>ي.<br />
چوکاټ ج. ۱<br />
تر <strong>۳۰</strong> <strong>اپریل</strong>، ۲۰۱۰ پورې <strong>د</strong> سيګار بشپړې شوې پلټنې<br />
ا<strong>د</strong>اره <strong>راپور</strong> شمېره <strong>د</strong> خپری<strong>د</strong>لو نیټه<br />
سیګار-پلټنه ۱۰-۱۰<br />
سیګار سیګار-پلټنه ۱۰-۹<br />
سیګار سیګار-پلټنه ۱۰-۸<br />
سیګار سیګار-پلټنه ۱۰-۷<br />
سیګار <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> سرلیک<br />
په ګمبيري کې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و مرکز په عموم کې ښه جوړ<br />
شوى ښکاري، خو يو څه ساختماني مسلې حل کول غواړي<br />
په کن<strong>د</strong>ز کې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و مرکز <strong>د</strong> معيار او نظارت ټولې<br />
غوښتنې نه پوره کوي؛ <strong>د</strong> خاورې ج<strong>د</strong>ي مسلې حل کول غواړي<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کنټرول او پلټنې <strong>د</strong>فتر فعاليتي او بو<strong>د</strong>يجه يي<br />
خپلواکي، پراخه واک، او متمرکزه نړيواله مرس<strong>ته</strong> غواړي چې په<br />
اغېزمن ډول فسا<strong>د</strong> معلوم کړي او مخه يې ونيسي.<br />
<strong>د</strong> توخ پول <strong>د</strong> جوړولو کار تقريباً بشپړ <strong>د</strong>ى، خو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ګڼ<br />
شمېر مسلې حل کول غواړي<br />
4/30/2010<br />
4/30/2010<br />
4/9/2010<br />
3/1/2010<br />
نوې پلټنې<br />
سیګار <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>اپریل</strong> <strong>۳۰</strong> سره سم <strong>د</strong>وه پلټنې پیل کړي، لکه چې په چوکاټ ج. ۲ کې لیست شوي <strong>د</strong>ي.<br />
چوکاټ ج. ۲<br />
تر <strong>۳۰</strong> <strong>اپریل</strong>، ۲۰۱۰ پورې <strong>د</strong> سيګار نوې پلټنې<br />
ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> پلټنې شمیره <strong>د</strong> پیل نیټه<br />
سیګار- ۰۲۱الف<br />
سیګار سیګار- ۰۲۳الف<br />
سیګار <strong>د</strong> پروژې عنوان<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅې <strong>د</strong> مرستې<br />
لپاره <strong>د</strong> ملکي ماهرانو <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> زياتولو کتنه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پيوستون <strong>د</strong> پروګرام کتنه<br />
4/2010<br />
4/2010<br />
160 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ضمیمې<br />
<strong>د</strong>ي.<br />
روانې پلټنې<br />
<strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>اپریل</strong> له <strong>۳۰</strong> سره سم، سیګار ۱۰ پلټنې لري چې روانې <strong>د</strong>ي، لکه چې په ج<strong>د</strong>ول ج.۳ کې راغلي<br />
چوکاټ ج. ۳<br />
تر <strong>۳۰</strong> <strong>اپریل</strong>، ۲۰۱۰ پورې <strong>د</strong> سيګار روانې پلټنې<br />
ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> پلټنې شمیره <strong>د</strong> پیل نیټه<br />
سیګار- ۰۲۰الف<br />
سیګار سیګار- ۰۱۸الف<br />
سیګار سیګار- ۰۱۷الف<br />
سیګار سیګار- ۰۱۴الف<br />
سیګار سیګار<br />
سیګار<br />
سیګار<br />
سیګار<br />
سیګار<br />
سیګار<br />
<strong>د</strong> پروژې عنوان<br />
<strong>د</strong> معاشونو <strong>د</strong> هغې مرستې کتنه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو<br />
لخوا افغان <strong>د</strong>ولتي چارواکيو <strong>ته</strong> ورکول کېږي<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> سترو ترالسه<br />
کوونکيو معلومونه<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پلټنه: <strong>د</strong> ګلوبل سټراټيجيز انکارپوريشن لخوا <strong>د</strong> بيا<br />
رغونې <strong>د</strong> امنيتي مرستې خ<strong>د</strong>متونه<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> پلټنه: په فراه واليت کې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنډک <strong>د</strong><br />
چوڼۍ جوړونه<br />
<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار هوايي ډګر څخه بهر <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو<br />
)ANSF( <strong>د</strong> ګډې سيمييزې و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کتنه<br />
1/2010<br />
12/2009<br />
11/2009<br />
11/2009<br />
10/2009<br />
9/2009<br />
9/2009<br />
8/2009<br />
7/2009<br />
3/2009<br />
سیګار I-۰۰۸<br />
سیګار- ۰۱۳الف<br />
سیګار- ۰۱۲الف<br />
سیګار- ۰۱۰الف<br />
سیګار - ۰۰۹الف<br />
سیګار - ۰۰۶الف<br />
<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو )ANSF( <strong>د</strong> پرسونل <strong>د</strong> سمبالښت<br />
کتنه<br />
<strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> کاري وړتياو <strong>د</strong> ارزولو سيسټم<br />
<strong>د</strong> افغاني ښځو او نجونو لپاره <strong>د</strong> بیل شویو بو<strong>د</strong>یجو <strong>د</strong> کارولو کتنه<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> پروګرامونو لپاره <strong>د</strong> امنیت<br />
برابرولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو لخوا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>یانو <strong>د</strong><br />
استعمال کتنه<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> ولسمشرۍ او والیتي شورا ګانو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong><br />
تیارۍ او سر<strong>ته</strong> رسولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مرستو کتنه<br />
161<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ضمیمې<br />
ضمیمه <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> سیګار تحقیقات او <strong>د</strong> تماس شمیره<br />
انځور <strong>د</strong>.۱<br />
<strong>د</strong> سيګار تحقيقات: پرانيستي قضيې،<br />
جنوري – 1 مارچ 2010 ،30<br />
<strong>د</strong> سیګار تحقیقات<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې <strong>میاشتنۍ</strong> کې، سیګار ۱۹ نوي تحقیقات پرانیستل او ۱۰ یي وتړل. <strong>د</strong> ۱۹ نوي قضیو له ډلې، ډیرې<br />
یي <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې او رشوت سره اړون<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي، لکه چې په انځور <strong>د</strong>. ۱ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي. سیګار ۱۰ قضیې<br />
<strong>د</strong> بیالبیلو <strong>د</strong>الیلو په وجه وتړلې، لکه چې په انځور <strong>د</strong>. ۲ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.<br />
انځور <strong>د</strong>.۲<br />
ټول: 19<br />
<strong>د</strong> سيګار تحقيقات: تړل شوي قضيې، جنوري – 1 مارچ 2010 30،<br />
ټول: 19<br />
4<br />
3<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1 2 3 4<br />
رشوت<br />
ناوړه ګټه اخيستنه<br />
2<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong>وکه<br />
بيلابيل جنايي<br />
فعاليتونه<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تحقيقاتو رياست، 4\13\2010.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تحقيقاتو رياست، 4\13\2010.<br />
<strong>د</strong> څيړنې <strong>د</strong> شواه<strong>د</strong>و نشتوالی<br />
ا<strong>د</strong>عاوي بی بنسټه وي<br />
له نورو تحقيقاتو سره يو ځای شوي<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې پيسې نه وي<br />
منل/سزا ورکول<br />
10<br />
1<br />
6<br />
انځور <strong>د</strong>.۳<br />
<strong>د</strong> سیګار ځانګړي شمیره<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تماس <strong>د</strong> شميرې <strong>د</strong> شکاياتو سرچينه<br />
جنوري – 1 مارچ 2010 ،30<br />
<strong>راپور</strong> شوي شکایتونه<br />
په تیرو <strong>د</strong>رې میاشتو کې <strong>د</strong> تماس شمیرې له الرې <strong>د</strong> ترالسه شویو ۳۵ شکایتونو څخه، ډیر یي <strong>د</strong> بریښنالیک او<br />
ټیلیفون له الرې ترالسه شول، لکه چې په انځور <strong>د</strong>.۳ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا شکایات ګمارل شوي <strong>د</strong>ي، نورو<br />
ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> راجع شوي، تړل شوي، یا تر څیړنې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي، لکه چې په انځور <strong>د</strong>.۴ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.<br />
ټول: 35<br />
بريښناليک<br />
26<br />
ل شوي/پرانيستي<br />
مراجعه شوي<br />
انځور <strong>د</strong>.۴<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تماس شميرې شکايات: حالت جنوري – 1 مارچ 2010 30،<br />
ټول: 35<br />
8<br />
17<br />
ټليفون<br />
8<br />
شوي<br />
ګمارل شوي/پرانيستي<br />
بهر مراجعه شوي<br />
1<br />
0 5<br />
10 15<br />
9<br />
a<br />
ډه همکاري<br />
ليکل شوي<br />
1<br />
تړل شوي<br />
a<br />
په ګډه همکاري<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تحقيقاتو رياست، 4\15\2010.<br />
a. قضيه کتل شوي <strong>د</strong>ه، او سيګار اضافي معلومات ترلاسه کوي<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تحقيقاتو رياست، 4\15\2010.<br />
162 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ضمیمې<br />
ضمیمه ه<br />
مخففات او لنډيزونه<br />
مخففات یا لنډیزونه<br />
تعریف<br />
افغان جرايم ض<strong>د</strong> پوليس<br />
افغان سرح<strong>د</strong>ي پولیس<br />
متبا<strong>د</strong>ل پرمختیایي پروګرام جنوب-لوی<strong>د</strong>یځ<br />
افغان <strong>د</strong>فاع پوهنتون<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انجینري ټولنه - شمال<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بشر <strong>د</strong> حقوقو خپلواک کمیسیون<br />
افغان ملي ار<strong>د</strong>و<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و هوايي ځواک<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملکي نظم ملي پوليس<br />
<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي<br />
<strong>د</strong>امريکايي-نورستاني وار<strong>د</strong>اتي نړيوال شرکت<br />
افغان ملي پولیس<br />
افغان ملي امنیتي ځواکونه<br />
<strong>د</strong> افغان ولس <strong>د</strong> تحفظ ځواک<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامه تحفظ ځواک<br />
<strong>د</strong> افغان پولیسو <strong>د</strong> روزنې ټیم<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وړو او منځني کچو تجارتونو پراختیا<br />
افغان يونیفورم پولیس<br />
افغانستان <strong>د</strong> زیاتی<strong>د</strong>ونکي تولی<strong>د</strong>ي زراعت شاه<strong>د</strong> <strong>د</strong>ی<br />
<strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي انسجام مرکز<br />
<strong>د</strong> کنټرول او پلټنې <strong>د</strong>فتر )افغان(<br />
<strong>د</strong> مرکزي اسیا جنوبي اسیا <strong>د</strong> انتقال او تجارت پروژه<br />
<strong>د</strong> ټولنې پر بنسټ <strong>د</strong> ماینونو لیري کول<br />
مرکزي قومان<strong>د</strong>ه )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
AACP<br />
ABP<br />
ADP/SW<br />
ADU<br />
AED-North<br />
AIHRC<br />
ANA<br />
ANAAC<br />
ANCOP<br />
ANDS<br />
ANII<br />
ANP<br />
ANSF<br />
AP3<br />
APPF<br />
APTT<br />
ASFF<br />
ASMED<br />
AUP<br />
AVIPA<br />
BCC<br />
CAO<br />
CASA-1000<br />
CBD<br />
CENTCOM<br />
163<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ضمیمې<br />
مخففات یا لنډیزونه<br />
تعریف<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام<br />
سو<strong>د</strong>اګريزه باغواني او <strong>د</strong> زراعتي بازار مون<strong>د</strong>نې پروګرام<br />
<strong>د</strong> جنایي تحقیقاتو قومان<strong>د</strong>ه )مخکي لیوا( )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ار<strong>د</strong>و(<br />
<strong>د</strong> وړتیاوو محک<br />
له مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> مبارزي پولیس - افغانستان<br />
<strong>د</strong> یاغیانو په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه<br />
<strong>د</strong> جزایي اجراآتو قانون<br />
<strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>مت انستیتیوت )افغان(<br />
<strong>د</strong> سموني <strong>د</strong> سيسټم <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<br />
<strong>د</strong> ګډ امنیت انتقالي قومان<strong>د</strong>ه - افغانستان<br />
<strong>د</strong> ملکي تخنيکي مرستو پالن<br />
مرستیال خری<strong>د</strong>اري افسر<br />
<strong>د</strong> نشه يي توکيو په اړه <strong>د</strong> تنفيذ ا<strong>د</strong>اره )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> غير قانوني وسله والو ډلو بې وسلې کول<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په وړان<strong>د</strong>ې مبارزه )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لیې وزارت )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکی <strong>د</strong>فتر )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر معاینې )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر تحقیقات )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> ولسواليو <strong>د</strong> مالتړ ټيم<br />
<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایاتو کمیسیون<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ او حکومت<strong>د</strong>ارۍ نوښت<br />
<strong>د</strong> فعالو صنعتونو <strong>د</strong> شفافیت نوښت<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> خوراک او زراعت مؤسسه<br />
<strong>د</strong> نفت او مایع ګازو تشبثات<br />
CERP<br />
CHAMP<br />
CID<br />
CM<br />
CNPA<br />
COIN<br />
CPC<br />
CSI<br />
CSSP<br />
CSTC-A<br />
CTAP<br />
DDO<br />
DEA<br />
DIAG<br />
DoD<br />
DoD CN<br />
DoD OIG<br />
DoJ<br />
DoS<br />
DoS OIG<br />
DoS OIG-ISP<br />
DoS-OIG-INV<br />
DST<br />
ECC<br />
EGGI<br />
EITI<br />
ESF<br />
FAO<br />
FLGE<br />
164 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ضمیمې<br />
مخففات یا لنډیزونه<br />
تعریف<br />
FY<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ۲۰۱۰<br />
<strong>د</strong> یو ځای شویو<br />
اختصاصونو قانون<br />
مالي <strong>کال</strong><br />
مالي <strong>کال</strong> ۲۰۱۰ <strong>د</strong> ترانسپورتیشن او هستوګني او ښاري پرمختیا څانګه،<br />
او اړون<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> اختصاصونو قانون<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong>فتر )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
ناخالص کورنۍ تولی<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت<br />
په ترهګري نړیواله جګړه<br />
هکټار<br />
تر <strong>د</strong>رنو پورونو الن<strong>د</strong>ې بیوزله هیوا<strong>د</strong>ونه<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزي لپاره <strong>د</strong> نظارت لوی <strong>د</strong>فتر )افغان(<br />
<strong>د</strong> بشري منابعو او لوژستيکي مالتړ<br />
په قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسار نړیوال کاري ځواک<br />
<strong>د</strong> نړیوالې پرمختیا ټولنه<br />
<strong>د</strong> شمال، ختيځ، او لوي<strong>د</strong>يځ لپاره <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت پې<strong>د</strong>ا کولو مراعات<br />
<strong>د</strong> ملک <strong>د</strong>ننه بي ځایه شوي خلک<br />
<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کمیسیون )افغان(<br />
<strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړي چاو<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>ونکو موا<strong>د</strong>و<br />
<strong>د</strong> نړیوال سوله ساتي مرستن<strong>د</strong>وي ځواک مشترکه قومان<strong>د</strong>ه<br />
<strong>د</strong> پېسو نړيوال صن<strong>د</strong>وق<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و نړیوال کنټرول او <strong>د</strong> قانون نفاذ )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تنفیذ <strong>د</strong> چارو نړیواله ا<strong>د</strong>اره<br />
نړیواله مرس<strong>ته</strong> او پرمختګ<br />
<strong>د</strong> امنیت نړیوال مرستن<strong>د</strong>ویه ځواک )ايساف(<br />
<strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<br />
<strong>د</strong> سيمييزې <strong>د</strong>فاع پروګرام<br />
<strong>د</strong> لوژیستکي ملکي پراخوالي پروګرام<br />
مایع نفت او ګاز<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماین ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> انسجام مرکز<br />
<strong>د</strong> زراعت، اوبه لګولو، او مال<strong>د</strong>اري وزارت )افغانستان(<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزي وزارت )افغانستان(<br />
GAO<br />
GDP<br />
GIRoA<br />
GWOT<br />
ha<br />
HIPC<br />
HOO<br />
HRLS<br />
ICCTF<br />
IDA<br />
IDEA-NEW<br />
IDP<br />
IEC<br />
IED<br />
IJC<br />
IMF<br />
INCLE<br />
INL<br />
IRD<br />
ISAF<br />
JSSP<br />
LDI<br />
LOGCAP<br />
LPG<br />
MACCA<br />
MAIL<br />
MCN<br />
165<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
ضمیمې<br />
مخففات یا لنډیزونه<br />
تعریف<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> او صنعت وزارت )افغان(<br />
<strong>د</strong> مالیي وزارت )افغانستان(<br />
<strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت )افغانستان(<br />
<strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت )افغانستان(<br />
ميټرک ټن<br />
<strong>د</strong> شمالي اتالنتیک شورا<br />
<strong>د</strong> شمالي اتالنیتک <strong>د</strong> تړون سازمان<br />
خور<strong>د</strong> ظابطان<br />
نا<strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> ملي خطر او یرغل <strong>ته</strong> چمتوالي ارزونه<br />
<strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> روزنې مشن - افغانستان<br />
<strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> روزنې مشن - افغانستان/مشترک امنیتي<br />
انتقالي قومان<strong>د</strong>ه - افغانستان<br />
<strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ر پورې غاړه راتلونکي عمليات<br />
<strong>د</strong> تلپاتې ازا<strong>د</strong>ۍ عمليات<br />
<strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ عملیات<br />
<strong>د</strong> سمبالښت او بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong>فتر )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>رپورې خصوصي پانګه اچونې کارپوريشن<br />
<strong>د</strong> غربت <strong>د</strong> کمولو او زياتې<strong>د</strong>و اسانتيا<br />
<strong>د</strong> استخ<strong>د</strong>ام لګښت<br />
سیمییزه قومان<strong>د</strong>ه<br />
MoCI<br />
MoF<br />
MoI<br />
MoPH<br />
MT<br />
NAC<br />
NATO<br />
NCO<br />
NGO<br />
NRVA<br />
NTM-A<br />
NTM-A/CSTC-A<br />
OCO<br />
OEF<br />
OIF<br />
OMB<br />
OPIC<br />
PRGF<br />
RC<br />
RC<br />
سیګار<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې لپاره ځانګړی عمومي پلټونکی )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
<strong>د</strong> حساب ورځنۍ بیانیه<br />
تر لیږ<strong>د</strong>ی<strong>د</strong>لو مخکې او عملیاتي څارنه<br />
SOA<br />
SPOT<br />
خزانه<br />
<strong>د</strong> خزانې وزارت )متح<strong>د</strong>ه ایاالت(<br />
ملګري ملتونه<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مرستې مشن )یوناما(<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو تعلیمي، ساینسي، او کلتوري مؤسسه )یونسکو(<br />
<strong>د</strong> کډوالو لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو لوی کمیشنر<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> ماشومانو بو<strong>د</strong>یجه<br />
UN<br />
UNAMA<br />
UNESCO<br />
UNHCR<br />
UNICEF<br />
166 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
ضمیمې<br />
مخففات یا لنډیزونه<br />
تعریف<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او جرمونو لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> پلټنې ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> انجینیرانو فرقه<br />
<strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> USAID <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر<br />
UNODC<br />
USAAA<br />
USACE<br />
USAID<br />
USAID OIG<br />
167<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
پا یلیکو نه<br />
.)۱۸۱<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ،OSD <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ۲۰۱۱ <strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ر پورې احتمالي پیښو عملیات پر حق ښو<strong>د</strong>ل، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو بو<strong>د</strong>یجه ،)ASFF( <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ۲۰۱۱ بو<strong>د</strong>یجه.<br />
1. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠.<br />
2. په افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بيانيه،" ١\٢٨\٢٠١٠.<br />
3. <strong>د</strong> اکتوبر ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong> په <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ کې خپور شوی وه.<br />
4. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لور <strong>د</strong> پرمختګ په اړه <strong>راپور</strong>،" ۱۰\۲۰۰۹ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> اختیاراتو قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، ۲۰۰۸ )برخه ۱۲<strong>۳۰</strong>، عامه قانون -۱۱۰<br />
5. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠.<br />
6. په افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بيانيه،" ١\۲۹\٢٠١٠.<br />
7. ،UNODC "په افغانستان کې ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong>، رشوت لکه څنګه چې <strong>د</strong> قربانیانو لخوا <strong>راپور</strong> شوي،" ۱\۲۰۱۰.<br />
8. نړیوال بانک، "په افغانستان کې له ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong> سره جګړه: <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong> وړتیا لرلو <strong>د</strong> ارزونو لنډویزونه،" ۵\۲۰۰۹.<br />
9. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\٢٠١٠.<br />
10. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\٢٠١٠.<br />
11. <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> وصل شوي ټیم احاطه هغو ایتالفي ځواکونو <strong>ته</strong> استوګنځي برابروي چې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و له لیواګانو سره کار کوي. <strong>د</strong>اسي نه انګیرل کیږي چې <strong>د</strong>ا سیمه <strong>د</strong> ASFF په مالي مرس<strong>ته</strong> جوړ<br />
12. شوي وي: <strong>د</strong>ا بو<strong>د</strong>یجې یوازي <strong>د</strong> افغان ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> روزنې، تجهیزاتو، او <strong>د</strong>وم<strong>د</strong>ارۍ لپاره استعمال کیږي. سیګار له <strong>د</strong>فاع وزرات څخه <strong>د</strong> سپیناوی پوښتنه کړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي احاطې <strong>د</strong> جوړولو<br />
لپاره کومې بو<strong>د</strong>یجې استعمال شوي وي.<br />
په تړل شويو قضیو کې <strong>د</strong>رې هغه قضیې شاملې <strong>د</strong>ي چې په هغوی کې ا<strong>د</strong>عاوي بی بنسټه ثاب<strong>ته</strong> شوي، څلور هغه چې <strong>د</strong> تعقیب او څارنې وړتیا یي نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>له، او یو هغه چې له بل تحقیق سره ګډه<br />
13. شوه، یوه هغه چې <strong>د</strong> بیا رغونې پیسې پکې شاملې نه وي، او یوه بله چې پایله یي ګډه موافقې <strong>ته</strong> رسی<strong>د</strong>ل وه.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "<strong>د</strong> ANSF <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پالن،" مخ ۶.<br />
14. پی ایل ۱۱۱-۳۲ "اختصاصي بشپړونکي قانون ۲۰۰۹،" ۶\۲۴\۲۰۰۹.<br />
15. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
16. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
17. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، "<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجو ویش او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>یجې <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت لپاره <strong>د</strong> اعتبار ورکولو مسؤولتونه - ۱ پړاو،" ۱۱\۵\۲۰۰۷، انالین وکتل شو<br />
18. ،۲۰۱۰\۱۲\۱ مخ .۲<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
19. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
20. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، <strong>د</strong> مالي تنظیم مقررات، "<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بیړني ځواب بو<strong>د</strong>یجه: ۱۲ ټوک، ۲۷ فصل،" ۱\۲۰۰۹، مخ ۲۷-۳.<br />
21. ایچ آر ۳۳۲۶، "<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاعې اختصاصونو <strong>د</strong> قانون څانګه، ۲۰۱۰،" مخ ۵۷.<br />
22. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب، ۴\۱۴\۲۰۱۰.<br />
23. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب، ۴\۱۴\۲۰۱۰.<br />
24. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "<strong>د</strong> نشه یِي توکیو مخنیوی او <strong>د</strong> نشه یي توکیو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې فعالیتونه، <strong>د</strong>فاع )له مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره مبارزه( مالي <strong>کال</strong> ۲۰۰۹ بشپړونکي غوښتنه <strong>د</strong> نشه یي توکیو <strong>د</strong> مخیوي او<br />
25. <strong>د</strong> نشه یي توکیو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې فعالیتونه،" انالین وکتل شو ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
26. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ځواب، ۷\۱۶\۲۰۰۹.<br />
27. ایچ آر ۱۱۱-۳۶۶، "<strong>د</strong> ترانسپورتیشن او هستوګني او ښار جوړونې څانګه، او اړون<strong>د</strong>و ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> اختصاصونو قانون، ۲۰۱۰،" مخ ۳.<br />
28. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۱۵\۲۰۱۰.<br />
29. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۱۵\۲۰۱۰.<br />
30. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۱۰\۱۳\۲۰۰۹.<br />
31. ایچ آر ۱۱۱-۳۶۶، "<strong>د</strong> ترانسپورتیشن او هستوګني او ښار جوړونې څانګه، او اړون<strong>د</strong>و ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> اختصاصونو قانون، ۲۰۱۰،" مخ ۳.<br />
32. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
33. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
34. <strong>د</strong> مالیې وزارت، ویب پاڼه، وکتل شو ۹\۱۰\۲۰۰۹.<br />
35. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
36. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
37. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
38. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
39. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
40. <strong>د</strong> مالیې وزارت، "<strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ویانو مالي کتنه،" ۱۱\۲۰۰۹، مخ ۲۳.<br />
41. نړیوال بانک، "<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رې <strong>میاشتنۍ</strong> تازه حال،" ۴\۲۰۱۰، مخ ۲.<br />
42. نړیوال بانک، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه :)ARTF( <strong>د</strong> مالي وضعیت په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنوري تر ۲۰ نیټي پوري،" ۱\۲۰\۲۰۱۰، مخ ۱.<br />
43. 168 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
پا یلیکو نه<br />
.۲۰<br />
نړیوال بانک، "<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>رې <strong>میاشتنۍ</strong> تازه حال،" ۴\۲۰۱۰، مخونه 16–17.<br />
44. نړیوال بانک، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>یجه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت له پرمختیایي تګالرې څخه په راتلونکي ۳ کلونو کې په اټکل شوي ۲،۶ ملیار<strong>د</strong>ه ډالرو مرس<strong>ته</strong> کوي،" ۱\۲۹\۲۰۱۰،<br />
45. انالین وکتل شو ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
46. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۷.<br />
47. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> IJC ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰ او ۱\۴\۲۰۱۰.<br />
48. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۷.<br />
49. <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخ ۴.<br />
50. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۷.<br />
51. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۷.<br />
52. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان ملي امنیتي ځواکونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پالن" ۴\۲۰۰۹، مخ ۷؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لور پرمختګ،" ۶\۲۰۰۹، مخ<br />
53. افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بيانيه،" ٢٠١٠\۲۸\١؛ ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
54. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۹.<br />
55. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۱\۴\۲۰۱۰.<br />
56. IJC،<strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰ او ۱\۴\۲۰۱۰.<br />
57. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> IJC ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰ او ۱\۴\۲۰۱۰.<br />
58. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۸.<br />
59. ايساف، مطبوعاتي اعالميه، "مشترک عمليات،" ٢\١٣\٢٠١٠.<br />
60. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
61. ایساف، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
62. ایساف، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
63. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> IJC ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰، ۱\۴\۲۰۱۰.<br />
64. ،CSTC-A "<strong>د</strong> زغملو <strong>د</strong> حساب کتاب،" ۴\۲۰۰۹، مخ ۱۸.<br />
65. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،" ۱۰\۲۰۰۹، مخ ۲۷.<br />
66. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،" ۱۰\۲۰۰۹، مخ <strong>۳۰</strong>.<br />
67. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۱\۴\۲۰۱۰ او ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
68. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۹.<br />
69. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۰.<br />
70. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۸.<br />
71. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰ او ۱\۴\۲۰۱۰.<br />
. 72 <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۲۴.<br />
73. ایساف، مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> هوایي پوهنتون <strong>د</strong> بنسټ ډبره کیښو<strong>د</strong>ل شوه،" ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
74. ايساف، مطبوعاتي اعالميه، "<strong>د</strong> افغان هليکوپترو ځواک والوت،" ٤\٨\٢٠١٠.<br />
75. ،NTM-A/CSTC-A مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> افغانستان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> هوايي قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سوا<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي پروګرام بریالیتوب،" ۴\۴\۲۰۱۰.<br />
76. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
77. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
78. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
79. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰. او ۱\۴\۲۰۱۰<br />
80. ایساف، مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> هوایي پوهنتون <strong>د</strong> بنسټ ډبره کیښو<strong>د</strong>ل شوه،" ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
81. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰. او ۱\۴\۲۰۱۰<br />
82. ،NTM-A/CSTC-A مطبوعاتي اعالمیه، "افغانستان: <strong>د</strong> امی<strong>د</strong> نښه،" ۲\۲۷\۲۰۱۰.<br />
83. ،NTM-A/CSTC-A مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> را<strong>د</strong>یو ترمیمولو افغان سرتیري <strong>د</strong> خو<strong>د</strong>کفایي په لور،" ۲۰۱۰\۱۰\۳؛ ،NTM-A/CSTC-A مطبوعاتي اعالمیه، "افغانستان: <strong>د</strong> امی<strong>د</strong> نښه،"<br />
84. .۲۰۱۰\۲۷\۲<br />
،NTM-A/CSTC-A مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> را<strong>د</strong>یو ترمیمولو افغان سرتیري <strong>د</strong> خو<strong>د</strong>کفایي په لور،" ۳\۱۰\۲۰۱۰.<br />
85. ایساف، "روزنه، پانګونه <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره افغان پوځ جوړوي،" ۳\۸\۲۰۱۰.<br />
86. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> IJC ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰ او ۱\۴\۲۰۱۰.<br />
87. <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخ ۴.<br />
88. <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخونه 22. 11, 10,<br />
89. 169<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
پا یلیکو نه<br />
،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰ او ۲۰۱۰\۴\۱؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ،OSD <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۱۲\۴؛ ،IJC <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong><br />
90. معلوماتو ارزونې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱۹\۲۰۱۰ .<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۹.<br />
91. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰ او ۱\۱۱\۲۰۱۰.<br />
92. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،" ۱۰\۲۰۰۹، مخ ۳۱.<br />
93. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۹.<br />
94. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۹.<br />
95. ،NTM-A/CSTC-A مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong> خالف <strong>د</strong> پیسو پروګرام پراخ شو،" ۴\۳\۲۰۱۰.<br />
96. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/بهرنیو چارو وزات <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، "<strong>د</strong> افغانستان ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې او څارنې لپاره بهرنیو چارو وزارت <strong>ته</strong> ورکړ شویو بو<strong>د</strong>یجو په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ورکړي او<br />
97. لګښتونه" ۲\۹\۲۰۱۰، مخ ۵.<br />
98. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/بهرنیو چارو وزات <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، "<strong>د</strong> افغانستان ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې او څارنې لپاره بهرنیو چارو وزارت <strong>ته</strong> ورکړ شویو بو<strong>د</strong>یجو په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ورکړي او<br />
لګښتونه" ۲\۹\۲۰۱۰، مخ ۱۰.<br />
99. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۸.<br />
100. <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخونه 8–9.<br />
101. <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخ ۱۲.<br />
102. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
103. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰. او ۱\۴\۲۰۱۰<br />
104. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰. او ۱\۴\۲۰۱۰<br />
105. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/بهرنیو چارو وزات <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، "<strong>د</strong> افغانستان ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې او څارنې لپاره بهرنیو چارو وزارت <strong>ته</strong> ورکړ شویو بو<strong>د</strong>یجو په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ورکړي او<br />
لګښتونه" ۲\۹\۲۰۱۰، مخ i.<br />
106. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/بهرنیو چارو وزات <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، "<strong>د</strong> افغانستان ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې او څارنې لپاره بهرنیو چارو وزارت <strong>ته</strong> ورکړ شویو بو<strong>د</strong>یجو په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ورکړي او<br />
لګښتونه" ۲\۹\۲۰۱۰، مخ ۵.<br />
107. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/بهرنیو چارو وزات <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، "<strong>د</strong> افغانستان ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې او څارنې لپاره بهرنیو چارو وزارت <strong>ته</strong> ورکړ شویو بو<strong>د</strong>یجو په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ورکړي او<br />
لګښتونه" ،۲۰۱۰\۹\۲ مخونه .6 ,5<br />
108. ایساف، "لیکنه: <strong>د</strong> ناټو <strong>د</strong> روزنې مشن-افغانستان په اړه مطبوعاتي بیان،" ۳\۳\۲۰۱۰.<br />
109. <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخ ۱۸.<br />
110. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
111. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
112. ،NTM-A/CSTC-A مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> پولیسو <strong>د</strong> روزنکې <strong>د</strong> روزنې لومړنۍ ټولګی پیل شو،" ۲۰۱۰\۱۷\۳؛ <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخ ۱۶.<br />
113. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
114. <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخ ۱۲.<br />
115. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
116. ،NTM-A/CSTC-A مطبوعاتي اعالمیه، "ښځینه افسراني <strong>د</strong> افغانستان امنیت پرمخ وړي،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
117. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/بهرنیو چارو وزات <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، "<strong>د</strong> افغانستان ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې او څارنې لپاره بهرنیو چارو وزارت <strong>ته</strong> ورکړ شویو بو<strong>د</strong>یجو په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ورکړي او<br />
لګښتونه" ۲\۹\۲۰۱۰، مخونه ۳۴-۳۵ ،ii؛ ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
118. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۲۴.<br />
119. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰. او ۱\۴\۲۰۱۰<br />
120. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
121. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰. او ۱\۴\۲۰۱۰<br />
122. ،NTM-A/CSTC-A <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰. او ۱\۴\۲۰۱۰<br />
123. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> IJC ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰ او ۱\۴\۲۰۱۰.<br />
124. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت/بهرنیو چارو وزات <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، "<strong>د</strong> افغانستان ملي پولیسو <strong>د</strong> روزنې او څارنې لپاره بهرنیو چارو وزارت <strong>ته</strong> ورکړ شویو بو<strong>د</strong>یجو په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت ورکړي او<br />
لګښتونه" ۲\۹\۲۰۱۰، مخ ۵.<br />
125. <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخ ۶.<br />
126. <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخ ۱۶.<br />
127. ،UNDP "<strong>د</strong> ډایاګ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویم <strong>د</strong>رې <strong>میاشتنۍ</strong> پرمختګ <strong>راپور</strong>،" ۲۰۰۹، مخ ۵.<br />
128. ،UNDP "<strong>د</strong> ډایاګ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویم <strong>د</strong>رې <strong>میاشتنۍ</strong> پرمختګ <strong>راپور</strong>،" ۲۰۰۹، مخ ۷.<br />
129. ،UNDP "<strong>د</strong> ډایاګ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویم <strong>د</strong>رې <strong>میاشتنۍ</strong> پرمختګ <strong>راپور</strong>،" ۲۰۰۹، مخ ۳.<br />
130. ،UNDP "<strong>د</strong> ډایاګ <strong>د</strong> تطبیق کولو <strong>د</strong> پرمختګ <strong>راپور</strong>،" ۳\۱۳\۲۰۱۰.<br />
170 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
پا یلیکو نه<br />
131. ،UNDP "<strong>د</strong> ډاياګ <strong>د</strong> تطبيقولو <strong>د</strong> پرمختګ <strong>راپور</strong>،" ٢٠١٠\١٣\٣؛ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، سيګار <strong>ته</strong> <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> پوښتنې ځواب، ١\٦\٢٠١٠.<br />
132. <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخونه 15. 2,<br />
133. ،UNDP "<strong>د</strong> ډایاګ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویم <strong>د</strong>رې <strong>میاشتنۍ</strong> پرمختګ <strong>راپور</strong>،" ۲۰۰۹، مخ - ۱۰ ۳، ۱۲.<br />
134. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> سرک <strong>د</strong> غاړي ماینونو په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې ارګان په افغانستان بان<strong>د</strong>ې تمرکز کوي،" ۴\۸\۲۰۱۰.<br />
135. ،IJC <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
136. ،IJC <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۱\۴\۲۰۱۰.<br />
137. ،IJC <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
138. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،" ۱۰\۲۰۰۹، مخ ۱۳.<br />
139. ایساف، مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و نوی یونټ <strong>د</strong> سیمییزو سرکونو په خون<strong>د</strong>ې کولو کې مرس<strong>ته</strong> کوي،" ۳\۲\۲۰۱۰.<br />
140. ناټو، "شمالي ستوری،" ۳\۲۰۱۰، مخ ۶.<br />
141. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،" ۱۰\۲۰۰۹، مخ ۱۳.<br />
142. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
143. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۸؛ ملګري ملتونه، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماین اکشن پروګرام خبرپاڼه: فبروري ۲۰۱۰،"<br />
۲\۲۰۱۰، مخ ۴؛ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰ .<br />
144. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
145. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
146. ملګري ملتونه، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماین اکشن پروګرام خبرپاڼه: فبروري ٢٠١٠،" ٢\٢٠١٠، مخونه 3–4.<br />
147. ملګري ملتونه، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماین اکشن پروګرام خبرپاڼه: فبروري ٢٠١٠،" ٢\٢٠١٠، مخ ۲.<br />
148. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
149. ایساف، مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> هوایي پوهنتون <strong>د</strong> بنسټ ډبره کیښو<strong>د</strong>ل شوه،" ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
150. ملګري ملتونه، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماین اکشن پروګرام خبرپاڼه: فبروري ٢٠١٠،" ٢\٢٠١٠، مخ ۳.<br />
151. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۹.<br />
152. ايساف، مطبوعاتي اعالميه، "مشترک عمليات،" ٢\١٣\٢٠١٠.<br />
153. ايساف، مطبوعاتي اعالميه، "مشترک عمليات،" ٢\١٣\٢٠١٠.<br />
154. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت OSD ځواب، ۲۰۱۰\۱۳\۴؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "په افغانستان کې <strong>د</strong> امنیت او ثبات په لوري پرمختګ،" ۱۰\۲۰۰۹، مخ ۹.<br />
155. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
156. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب ۴\۱۳\۲۰۱۰ .<br />
157. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰ .<br />
158. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
159. <strong>د</strong> کورنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ستراتيژي،" ٣\٢٠١٠، مخ ۲۹.<br />
160. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
161. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
162. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۴.<br />
163. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۵.<br />
164. ملګري ملتونه، "<strong>د</strong> افغان رهبري <strong>د</strong> انتقال لپاره یوه ستراتیژي،" ۳\۶\۲۰۱۰، مخ ۲۶.<br />
165. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخونه 16. 15,<br />
166. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
167. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
168. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۴.<br />
169. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخونه 16. 15,<br />
170. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۶.<br />
171. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۴.<br />
172. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۲.<br />
173. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۷.<br />
174. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\۲۰۱۰، مخونه ،i. ۷<br />
175. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ .ii<br />
176. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰ .<br />
177. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخونه i. ،ii<br />
171<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
پا یلیکو نه<br />
مخ ۱۷.<br />
178. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
179. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۷.<br />
180. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ .ii<br />
181. ،USAID "والیتي بیا رغونې ټیمونه،" انالین وکتل شو ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
182. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
183. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
184. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
185. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
186. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
187. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۲.<br />
188. په افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بيانيه،" ١\٢٨\٢٠١٠ .<br />
189. په افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بيانيه،" ٢٠١٠\٢٨\١؛ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سیمییز ثبات ستراتیژي،" ۱\۲۱\۲۰۱۰، مخ ۷.<br />
190. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۲۰۱۰\۶\۴؛ ،CIA "افغانستان: <strong>د</strong> بهرنیو <strong>د</strong>ولتونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت مشران او <strong>د</strong> کابینې غړي،" انالین وکتل شو ۴\۱۳\۲۰۱۰.<br />
191. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
192. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۲؛ <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
193. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۲.<br />
194. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۱۵.<br />
195. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
196. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۱۵.<br />
197. ،IEC "<strong>د</strong> ولسي جرګې <strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> نیټو په اړه <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کمیسیون مطبوعاتي اعالمیه،" ۳\۲۵\۲۰۱۰.<br />
198. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
199. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۳.<br />
200. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۱۰.<br />
201. سیګار، "<strong>د</strong> سیګار روانې پلټنې،" انالین وکتل شو ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
202. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong>فتر، "ولسمشر کرزي <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> کمیسیون نوی مشر وټاکه،" ۴\۱۷\۲۰۱۰.<br />
203. ملګري ملتونه، "مطبوعاتي کنفرانس: ۴\۱۷\۲۰۱۰،" انالین وکتل شو ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
204. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۳؛ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت، "<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایاتو کمیسیون،" انالین<br />
وکتل شو ۳\۲۲\۲۰۱۰.<br />
205. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۳؛ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت، "<strong>د</strong> ټاکنیزو شکایاتو کمیسیون،" انالین<br />
وکتل شو ۳\۲۲\۲۰۱۰.<br />
206. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۳.<br />
207. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
208. ملګري ملتونه، "<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي لخوا <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> ځانګړي استازي، سټافن ډی میسټور لخوا په کابل کې <strong>د</strong> مطبوعاتي کنفرانس متن" انالین وکتل شو ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
209. ملګري ملتونه، "<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> سرمنشي لخوا <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> ځانګړي استازي، سټافن ډی میسټور لخوا په کابل کې <strong>د</strong> مطبوعاتي کنفرانس متن" انالین وکتل شو ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
210. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
211. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ i؛ ،CRS "افغانستان: له طالبانو وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، امنیت، او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو تګالره،" ۳\۱\۲۰۱۰،<br />
212. <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي استخباراتو یونټ، "<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۱\۲۰۱۰، مخ ۵.<br />
213. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
214. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
215. ،USAID "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پارلماني مرستي پروګرام،" انالین وکتل شو ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
216. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۲۰۱۰\۶\۴؛ ، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پارلماني مرستي پروګرام،" انالین وکتل شو ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
217. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
218. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۲۰۱۰\۶\۴؛ <strong>د</strong> مشرانو جرګه، "څوک څوک <strong>د</strong>ی،" انالین وکتل شو ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
219. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
220. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۲۰۱۰\۶\۴؛ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي استخباراتو یونټ، "<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۱\۲۰۱۰، مخ ۷.<br />
221. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
222. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
223. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۱\۶\۲۰۱۰.<br />
172 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
پا یلیکو نه<br />
224. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
225. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ i.<br />
226. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت، "<strong>د</strong> کړنې پر بنسټ <strong>د</strong> والیانو بو<strong>د</strong>یجه په افغانستان کې <strong>د</strong> والیاتو حکومتونه غښتلي کوي،" ۱\۲۰\۲۰۱۰.<br />
227. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
228. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
229. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
230. ،USAID "په مرس<strong>ته</strong> کې افغانانو <strong>ته</strong> نور اختیار ورکول،" ۱۰\۱۸\۲۰۰۹.<br />
231. ،USAID "په مرس<strong>ته</strong> کې افغانانو <strong>ته</strong> نور اختیار ورکول،" ۲۰۰۹\۱۸\۱۰؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
232. ،USAID "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښاروالیو <strong>د</strong> غښتلي کولو پروګرام،" انالین وکتل شو ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
233. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
234. ملګري ملتونه، "<strong>د</strong> هغو ننګونو په اړه مطبوعاتي کنفرانس چې له شخړو را پور<strong>ته</strong> کی<strong>د</strong>ونکي هیوا<strong>د</strong>ونه ورسره مخ <strong>د</strong>ي،" ۲\۲۵\۲۰۱۰.<br />
235. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت، "<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختیايي ستراتیژي" مخ ۶۳.<br />
236. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> احصایي ا<strong>د</strong>اره، "نړیوال ډیټابیس: افغانستان،" انالین وکتل شو ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
237. ملګري ملتونه، "<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> نفوسو بو<strong>د</strong>یجه له افغانستان سره تر ټولو لومړې ملي سرشمیرنې په ډیزاین کولو کې مرس<strong>ته</strong> کوي،" ۸\۲۹\۲۰۰۲.<br />
238. ،CSO "فعالیتونه"، انالین وکتل شو، ۴\۱۹\٢٠١٠.<br />
239. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
240. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۱.<br />
241. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۱.<br />
242. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۱۷.<br />
243. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب، ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
244. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ .ii<br />
245. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ .ii<br />
246. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۸\۲۰۱۰.<br />
247. ،JSSP "ښه راغالست"، انالین وکتل شو، ۴\۶\٢٠١٠.<br />
248. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
249. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
250. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
251. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
252. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
253. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
254. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
255. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
256. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
257. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
258. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
259. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
260. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۸ <strong>راپور</strong>: فغانستان،" ۲۰۰۹\۲۵\۲؛ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۷ <strong>راپور</strong>: افغانستان،"<br />
.۲۰۰۸\۱۱\۳<br />
261. سیګار، "<strong>د</strong> سیګار روانې پلټنې،" انالین وکتل شو ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
262. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۱۸\۲۰۱۰.<br />
263. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب، ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
264. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۱۸\۲۰۱۰.<br />
265. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب، ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
266. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۱۸\۲۰۱۰.<br />
267. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۱۸\۲۰۱۰.<br />
268. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب، ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
269. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۹.<br />
270. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۲۰۱۰\۱۸\۳؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب،<br />
.۲۰۱۰\۱۹\۴<br />
173<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
پا یلیکو نه<br />
271. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۲۰۱۰\۱۸\۳؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب،<br />
.۲۰۱۰\۱۹\۴<br />
272. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۱۸\۲۰۱۰.<br />
273. ،INL "<strong>د</strong> افغانستان پروګرام عمومي کتنه،" انالین وکتل شو ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
274. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب، ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
275. ،INL "<strong>د</strong> افغانستان پروګرام عمومي کتنه،" انالین وکتل شو ۲۰۱۰\۱۹\۴؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب، ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
276. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب، ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
277. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب، ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
278. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۱۷.<br />
279. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۸\۲۰۱۰ .<br />
280. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۸\۲۰۱۰.<br />
281. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۸\۲۰۱۰.<br />
282. نړیوال شفافیت، "<strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پوهی<strong>د</strong>نې نوملړ،" انالین وکتل شو ۴\۱۹\۲۰۱۰.<br />
283. نړیوال شفافیت، "<strong>د</strong> ۲۰۰۸ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پوهی<strong>د</strong>نې نوملړ،" انالین وکتل شو ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
284. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
285. <strong>د</strong> سیګار پلټنه ۱۰-۸، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کنټرول او پلټنې <strong>د</strong>فتر فعاليتي او بو<strong>د</strong>يجه يي خپلواکي، پراخه واک، او متمرکزه نړيواله مرس<strong>ته</strong> غواړي چې په اغېزمن ډول فسا<strong>د</strong> معلوم کړي او مخه يې ونيسي."<br />
،۲۰۱۰\۹\۴ مخ .ii<br />
مخ .ii<br />
مخ .ii<br />
286. په افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بيانيه،" ١\٢٨\٢٠١٠.<br />
287. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۸\۲۰۱۰.<br />
288. په افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بيانيه،" ١\٢٨\٢٠١٠.<br />
289. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفارت، "افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې ستراتيژي،" ٢٠٠٩.<br />
290. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفارت، "افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> سره <strong>د</strong> مبارزې ستراتيژي،" ٢٠٠٩.<br />
291. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۸\۲۰۱۰.<br />
292. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخونه ۷-۸؛ <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
293. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ .ii<br />
294. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
295. <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۲۰۱۰\۶\۴؛ <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۷.<br />
296. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
297. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
298. سیګار پلټنه ۱۰-۲، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نظارت عالې <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> پام وړ غښتلي واک، خپلواکي، او <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ویانو مالتړ <strong>ته</strong> اړتیا لري چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په خالف یوه اغیزمنه ا<strong>د</strong>اره شي،" ۱۲\۱۶\۲۰۰۹،<br />
299. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۷.<br />
300. سیګار پلټنه ۱۰-۲، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نظارت عالې <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> پام وړ غښتلي واک، خپلواکي، او <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ویانو مالتړ <strong>ته</strong> اړتیا لري چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په خالف یوه اغیزمنه ا<strong>د</strong>اره شي،" ۱۲\۱۶\۲۰۰۹،<br />
301. ،USAID <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٢٠١٠\۸\٤؛ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٤\٦\٢٠١٠.<br />
302. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۱۸\۲۰۱۰.<br />
303. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۱۸\۲۰۱۰.<br />
304. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> پس منظر یا<strong>د</strong>اښت: افغانستان،" ۳\۲۰۱۰ .<br />
305. ملګري ملتونه، "ورځني خبرونه،" انالین وکتل شو ۳\۲۵\۲۰۱۰.<br />
306. ملګري ملتونه، "ورځني خبرونه،" انالین وکتل شو ۳\۲۵\۲۰۱۰.<br />
307. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۱۱.<br />
308. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
309. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> ښځو او نجونو <strong>د</strong> حقوقو پرمختګ: <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> الښه راتلونکې لپاره کلي،" ۱\۲۹\۲۰۱۰ .<br />
310. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> ښځو او نجونو <strong>د</strong> حقوقو پرمختګ: <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> الښه راتلونکې لپاره کلي،" ۱\۲۹\۲۰۱۰ .<br />
311. ،AIHRC "<strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> نړیوالې ورځي په مناسبت مطبوعاتي اعالمیه،" ۲۰۱۰\۶\۳؛ ،UNIFEM "<strong>د</strong> ښځو نړیواله ورځ،" انالین وکتل شو ۴\۲۲\۲۰۱۰.<br />
312. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> ارزوني پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> INL ځواب، ۲۰۱۰\۱۹\۴؛<br />
313. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
314. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> بشري حقوقو <strong>د</strong> عملي کولو په اړه <strong>د</strong> ۲۰۰۹ <strong>راپور</strong>: افغانستان،" ۳\۱۱\۲۰۱۰.<br />
315. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخونه 3–6, 19. 15,<br />
174 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
پا یلیکو نه<br />
316. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۲.<br />
317. په افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بيانيه،" ١\٢٨\٢٠١٠.<br />
318. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۵.<br />
.319 ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ،۲۲\۱۰ ،۲۰۱۰\۱ مخ .۳<br />
320. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۶. <strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> جون ۲۰۰۹ تر جنوري ۲۰۱۰ <strong>د</strong>وري ډیتا له جون ۲۰۰۸ تر<br />
جنوري ۲۰۰۹ <strong>د</strong>وري ډیټا سره مقایسه کړي <strong>د</strong>ي.<br />
.321 ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ،۲۲\۱۰ ،۲۰۱۰\۱ مخونه .14–13<br />
322. ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ۱۰\۲۲، مخ ۴؛ ،IMF حقایق پاڼه، "تر <strong>د</strong>رنو پورنو الن<strong>د</strong>ې بیوزله هیوا<strong>د</strong>ونو )HIPC( نوښت الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> پور بښل،" ۲۰۱۰\۱۸\۲؛ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، <strong>د</strong> مطبوعاتي ویان<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>فتر، "متح<strong>د</strong>ه ایاالت له نورو پور ورکونکو سره یو ځای شو، <strong>د</strong> پاریس کلب غړیو پورونه یي افغانستان <strong>ته</strong> وروبښل،" ۲۰۱۰\۱۷\۳؛ ،ADB "اسیایي پرمختیایي بانک او افغانستان: حقایق پاڼه،"<br />
،۲۰۰۸\۳۱\۱۲ مخ .۱<br />
.323 ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ،۲۲\۱۰ ،۲۰۱۰\۲۱\۱ مخ .۴<br />
.324 ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ،۲۲\۱۰ ،۲۰۱۰\۲۱\۱ مخ .۳<br />
.325 ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ،۲۲\۱۰ ،۲۰۱۰\۲۱\۱ مخ .۱۲<br />
326. نړیوال بانک، <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس لپاره پس منظر لیکنه، "<strong>د</strong> عامه لګښتونو <strong>د</strong> اصالحاتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویم نسل ترویج کول" ۱\۲۸\۲۰۱۰، مخ ۱.<br />
.327 ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ،۲۲\۱۰ ،۲۰۱۰\۱ مخ .۱۱<br />
328. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
329. نړیوال بانک، <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس لپاره پس منظر لیکنه، "<strong>د</strong> عامه لګښتونو <strong>د</strong> اصالحاتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویم نسل ترویج کول" ۱\۲۸\۲۰۱۰، مخ ۲؛ ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ۱۰\۲۲، ۱\۲۰۱۰، مخ ۱۲.<br />
330. "IMF IMF، او نړیوال بانک <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> ۱.۶ ملیار<strong>د</strong>ه ډالره پورونو په ورکړه کې <strong>د</strong> اسانتیاوو اعالن وکړ،" ۱\۲۶\۲۰۱۰.<br />
331. "IMF IMF، او نړیوال بانک <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> ۱.۶ ملیار<strong>د</strong>ه ډالره پورونو په ورکړه کې <strong>د</strong> اسانتیاوو اعالن وکړ،" ۱\۲۶\۲۰۱۰.<br />
332. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، <strong>د</strong> مطبوعاتي ویان<strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر، "متح<strong>د</strong>ه ایاالت له نورو پور ورکونکو سره یو ځای شو، <strong>د</strong> پاریس کلب غړیو پورونه یي افغانستان <strong>ته</strong> وروبښل،" ۲۰۱۰\۱۷\۳؛<br />
.333 ،IMF "افغانستان: <strong>د</strong> HIPC نوښتونو لیکنې،" ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ،۴۰\۱۰ ،۲۰۱۰\۲ مخونه .19 ,18 ,8 ,6<br />
334. ،IMF "افغانستان: <strong>د</strong> HIPC نوښتونو لیکنې،" ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ۱۰\۴۰، ۲\۲۰۱۰، مخ ۱۵.<br />
335. ،IMF "افغانستان: <strong>د</strong> HIPC نوښتونو لیکنې،" ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ۱۰\۴۰، ۲\۲۰۱۰، مخ ۱۵.<br />
336. ،IMF "افغانستان: <strong>د</strong> HIPC نوښت لیکنې،" ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ۱۰\۴۰، ۱\۲۰۱۰، مخ ۴۷.<br />
337. ،IMF "افغانستان: <strong>د</strong> HIPC نوښت لیکنې،" ،IMF <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ۱۰\۴۰، ۲\۲۰۱۰، مخ ۱۰.<br />
338. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۹.<br />
339. نړیوال بانک، <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس لپاره پس منظر لیکنه، "<strong>د</strong> عامه لګښتونو <strong>د</strong> اصالحاتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویم نسل ترویج کول" ۱\۲۸\۲۰۱۰، مخ ۲.<br />
340. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
341. نړیوال بانک، <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس لپاره پس منظر لیکنه، "<strong>د</strong> عامه لګښتونو <strong>د</strong> اصالحاتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ویم نسل ترویج کول" ۱\۲۸\۲۰۱۰، مخ ۳.<br />
342. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خزانې ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
343. یوناما، "<strong>د</strong> افغان رهبري <strong>د</strong> انتقال لپاره یوه ستراتیژي،" <strong>د</strong> کاي آی<strong>د</strong>ې لخوا، ۳\۶\۲۰۱۰، مخ ۱۳.<br />
344. ،USAID مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>مت کمیسیون او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> تفاهم یا<strong>د</strong><strong>د</strong>اښت السلیک کړ چې <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>مت مالتړ پروګرام پیل کړي،" ۲\۲۲\۲۰۱۰.<br />
345. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت، مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> گمرکاتو ملي اکاډمۍ <strong>د</strong> فراغت غونډه، کابل،" ۳\۱۵\۲۰۱۰.<br />
346. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۹.<br />
USAID، "USAID ۱<strong>۳۰</strong> 347. ملیونه ډالر پور ورکړ چې په افغانستان کې له تشبثاتو څخه مالتړ وکړي،" ۱\۱۵\۲۰۱۰.<br />
348. <strong>د</strong> کریډیټ یونین نړیواله شورا، "<strong>د</strong> کلیوالي او زراعتي مالي چارو پراخول: USAID/افغانستان، <strong>د</strong>سمبر - ۲۰۰۹ ۲۰۱۰،" انالین وکتل شو ۳\۲۴\۲۰۱۰.<br />
349. نړیوال بانک، ''په افغانستان کې <strong>د</strong> کلیوالي تشبثاتو فعالول،" مخ ۱، انالین وکتل شو ۳\۲۴\۲۰۱۰.<br />
350. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱.<br />
351. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong>ځانګړي استازي، سفیر ریچار<strong>د</strong> هالبروک، <strong>د</strong> م<strong>د</strong>یریت او سرچینو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت مرستیال، ښآغلی جاکوب ایل لیو، <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه ایاالتو مرکزي قومان<strong>د</strong>ه، عمومي قومان<strong>د</strong>ان جنرال ډیویډ پیټراس، <strong>د</strong> نړیوالي پرمختیا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو ا<strong>د</strong>اره، رییس ښآغلی راجیو شاه، په کابل کې له مطبوعاتو سره خبرې، ۴\۱۱\۲۰۱۰.<br />
352. ،CSO "<strong>د</strong> ملي خطر او وړتیا لرلو ارزونه ۲۰۰۷\۲۰۰۸،" مخ ۲۲، انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
353. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
354. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
355. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
356. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>وه پروګرامونه <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>یلي پراختیا پروګرام - جنوب لوی<strong>د</strong>یځه سیمه )ADP/SW( او ب<strong>د</strong>یل اقتصا<strong>د</strong> پرمخ وړونکي هڅي<br />
- شمال، ختیځ او لوی<strong>د</strong>یځ )IDEA-NEW( <strong>د</strong>ي.<br />
357. یوناما، "<strong>د</strong> افغان رهبري <strong>د</strong> انتقال لپاره یوه ستراتیژي،" <strong>د</strong> کاي آی<strong>د</strong>ې لیکنه، ۳\۶\۲۰۱۰، مخ ۱۹.<br />
358. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۵.<br />
359. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> ولسوالۍ <strong>د</strong> پراختیا پروګرام په مالتړ کې <strong>د</strong> تفاهم <strong>د</strong> یا<strong>د</strong><strong>د</strong>اښت <strong>د</strong> السلیک کولو په مهال <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفیر کارل <strong>د</strong>بلیو ایکینبري څرګن<strong>د</strong>ونې" ۴\۱۰\۲۰۱۰.<br />
175<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
پا یلیکو نه<br />
360. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> لومړنیو <strong>د</strong>ولتي خ<strong>د</strong>متونو برابرولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو - افغانستان موافقه،" ۴\۱۰\۲۰۱۰.<br />
361. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۹.<br />
362. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۹.<br />
363. ،USAID <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انرژي معلوماتو مرکز، "<strong>د</strong> بریښنا تولی<strong>د</strong> او رسولو شمیرنې،" انالین وکتل شو ۳\۲۲\۲۰۱۰.<br />
364. ناټو، <strong>د</strong> ملکي-پوځي همکارۍ مرکز، ګڼه ۳\۱۰، "افغانستان: <strong>د</strong> انفراسټرکچر په برخه کې پراختیاوي،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۲.<br />
365. ناټو، <strong>د</strong> ملکي-پوځي همکارۍ مرکز، ګڼه ۳\۱۰، "افغانستان: <strong>د</strong> انفراسټرکچر په برخه کې پراختیاوي،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۲؛ <strong>د</strong> تاجک تلویزیون لومړی چینل، "افغانستان <strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> کرښي جوړولو لپاره<br />
مشترکه پروژه پیل کړه،" ۲\۱۵\۲۰۱۰.<br />
366. ناټو، <strong>د</strong> ملکي-پوځي همکارۍ مرکز، ګڼه ۳\۱۰، "افغانستان: <strong>د</strong> انفراسټرکچر په برخه کې پراختیاوي،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۲؛ نړیوال بانک، مطبوعاتي اعالمیه، "افغانستان، پاکستان <strong>د</strong> مرکزي اسیا لپاره<br />
<strong>د</strong> بریښنا <strong>د</strong> پروژي لپاره <strong>د</strong> مالتړ ژمنه وکړه،" ۵\۸\۲۰۰۹.<br />
367. ناټو، <strong>د</strong> ملکي-پوځي همکارۍ مرکز، ګڼه ۳\۱۰، "افغانستان: <strong>د</strong> انفراسټرکچر په برخه کې پراختیاوي،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۲.<br />
368. اټو، <strong>د</strong> ملکي-پوځي همکارۍ مرکز، "<strong>د</strong> افغانستان کتنه،" ۲\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۲؛ <strong>د</strong> صنعت او اقتصا<strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> ویان<strong>د</strong> څرګن<strong>د</strong>ونې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> طلوع تلویزیون لخوا <strong>راپور</strong> ورکړ شوي، ۲\۸\۲۰۱۰.<br />
369. <strong>د</strong> مالیې وزارت، IMF <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پاملرنې لیک، ۳\۴\۲۰۰۹، مخ ۴.<br />
370. <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> او صنعت وزارت، FLGE" <strong>د</strong> پلټنې <strong>راپور</strong>: - ۱۳۸۱ ۱۳۸۶،" ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹، انالین وکتل شو ۲۰۱۰\۱۷\۳؛ <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> او صنعت وزارت، FLGE" <strong>د</strong> پلټنې <strong>راپور</strong>: - ۱۳۸۱ ۱۳۸۶، <strong>د</strong><br />
م<strong>د</strong>یریت لیک،" ۹\<strong>۳۰</strong>\۲۰۰۹.<br />
.i–iii هییت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ولسمشر <strong>راپور</strong> او سپارښتنې: پروژه نمبر ۴۰۹۲۱،" ۳\۲۰۱۰، مخونه ۲، "رییسه ،ADB 371.<br />
372. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت/په کابل کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو سفارت، مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> کابل نړیوال هوایي ډګر <strong>د</strong> نوي راډار سیسټم افتتاح کړ،" ۲\۳\۲۰۱۰.<br />
373. ،IJC مطبوعاتي اعالمیه، "افغانانو <strong>د</strong> کابل هوایي ډګر کنټرول ترالسه کړ،" ۳\۲۵\۲۰۱۰.<br />
374. ،IJC مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> مزار شریف په هوایي ډګر کې نوي رن وي پرانیستل شوه،" ۳\۶\۲۰۱۰.<br />
375. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
376. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
377. یوناما، "<strong>د</strong> افغان رهبري <strong>د</strong> انتقال لپاره یوه ستراتیژي،" <strong>د</strong> کاي آی<strong>د</strong>ې لخوا، ۳\۶\۲۰۱۰، مخ ۲۱.<br />
378. ناټو، <strong>د</strong> ملکي-پوځي اشتراک مرکز، <strong>د</strong> افغانستان کتنه، ۲\۱۸\۲۰۱۰، مخ ۳؛ آرزو تلویزیون افغانستان، متن، "<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو استازي <strong>د</strong> افغانستان له شمالي ښار څخه لی<strong>د</strong>نه کوي چې قونصلیت<br />
پرانیزي،" ۲\۱۴\۲۰۱۰.<br />
379. ،ADB <strong>د</strong> مرستي لنډیز نمبر ۱۶۱، "افغانستان: له حیرتان تر مزار شریف پورې <strong>د</strong> اورګاډي پروژه،" ۱۰\۶\۲۰۰۹.<br />
380. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "عامه <strong>د</strong>یپلوماسي: په نړۍ کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مصروفیتونو غښتلي کول،" ۲۰۱۰\۳؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "<strong>د</strong> ستراتیژیکو اړیکو په اړه <strong>راپور</strong>: <strong>د</strong>سمبر ۲۰۰۹،" ۲\۱۱\۲۰۱۰.<br />
381. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، "<strong>د</strong> ستراتیژیکو اړیکو په اړه <strong>راپور</strong>: <strong>د</strong>سمبر ۲۰۰۹،" ۲\۱۱\۲۰۱۰، مخ ۵؛ <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "عامه <strong>د</strong>یپلوماسي: په نړۍ کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> مصروفیتونو غښتلي کول،"<br />
،۲۰۱۰\۳ مخ .۱۶<br />
382. ،DVIDS "<strong>د</strong> جورجیا ملي ګار<strong>د</strong> غړي <strong>د</strong> را<strong>د</strong>یو ستیشن پرانیست چې <strong>د</strong> افغانستان خلکو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> هغوی خپل غږ ورکړي،" ۲۰۱۰\۳\۲؛ ،DVIDS "افغانان <strong>د</strong> سن<strong>د</strong>رو، معلوماتو لیوال <strong>د</strong>ي،"<br />
.۲۰۱۰\۱۷\۲<br />
383. ،DVIDS لومړۍ کرښې، "پخوانی افغان جګړه مار اوس <strong>د</strong> را<strong>د</strong>یو خبرې خپرونې چلوري،" ۱۲\۲۰۰۹ - ۱\۲۰۱۰.<br />
384. یونیسکو، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> تعلیمي را<strong>د</strong>یو او تلویزیون <strong>د</strong> مالتړ په اړه <strong>د</strong> یونیسکو او <strong>د</strong> ایټالیا <strong>د</strong>ولت موافقه،" ۲\۱۷\۲۰۱۰.<br />
385. <strong>د</strong> معارف وزارت، "زموږ مهمې ننګونې،" ۱\۱۳\۲۰۱۰.<br />
386. نړیوال بانک، "افغانستان: <strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> کتنه،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۱، انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
387. <strong>د</strong> معارف وزارت، "زموږ مهمې ننګونې،" ۱\۱۳\۲۰۱۰.<br />
388. ،CSO "<strong>د</strong> ملي خطر او وړتیا لرلو ارزونه ۲۰۰۷\۲۰۰۸،" مخ ۱۳، انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
389. <strong>د</strong> معارف وزارت، "زموږ مهمې ننګونې،" ۱\۱۳\۲۰۱۰.<br />
390. <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت، <strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong>فتر، "په مارجه او نا<strong>د</strong>علی ولسوالیو کې ښوونځي او سیمییزه ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong>فترونه بیر<strong>ته</strong> پرانیستل شول،" ۲\۲۴\۲۰۱۰.<br />
391. USAID <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، "<strong>د</strong> USAID/افغانستان لخوا <strong>د</strong> ښوونکو لپاره <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي <strong>د</strong> مالتړ سیسټمونو جوړولو پروژې پلټنه،" <strong>راپور</strong> نمبر P-5-306-10-006، <strong>د</strong> ۱\۲۹\۲۰۱۰، مخ ۱.<br />
392. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
393. ملګري ملتونه، <strong>د</strong> بشري چارو <strong>د</strong> انسجام لپاره <strong>د</strong>فتر، ،IRIN مطبوعاتي اعالمیه، "افغانستان: جګړي په هلمن<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> پولیو واکسین کول ځنډوي، " ۲\۱۵\۲۰۱۰.<br />
394. ملګري ملتونه، مطبوعاتي اعالمیه، "نیژ<strong>د</strong>ي ۸ ملیونه افغان ماشومان به <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> پولیو واکسین پروګرام څخه ګټه واخلي،" ۳\۱۵\۲۰۱۰.<br />
395. ،CSO "<strong>د</strong> ملي خطر او وړتیا لرلو ارزونه ۲۰۰۷\۲۰۰۸،" مخ ۱۶، انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
396. ملګري ملتونه، مطبوعاتي اعالمیه، "نیژ<strong>د</strong>ي ۸ ملیونه افغان ماشومان به <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> پولیو واکسین پروګرام څخه ګټه واخلي،" ۳\۱۵\۲۰۱۰.<br />
397. ملګري ملتونه، مطبوعاتي اعالمیه، "نیژ<strong>د</strong>ي ۸ ملیونه افغان ماشومان به <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> پولیو واکسین پروګرام څخه ګټه واخلي،" ۳\۱۵\۲۰۱۰. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو<br />
پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
398. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
399. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
400. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
401. ناټو، ملکي-پوځي اشتراک مرکز، "افغانستان کتنه،" ۳\۳\۲۰۱۰، مخ ۴.<br />
176 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
پا یلیکو نه<br />
402. <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت، "پروژې: "،GAVI-HHS انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
403. <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت، "پروژې: "،GAVI-HHS انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
404. <strong>د</strong> GAVI تړون، <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ویانو پاڼه، انالین وکتل شو ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
405. <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتني <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو <strong>د</strong> وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
406. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
407. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
408. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
409. <strong>د</strong> عامې روغتیا وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامي روغتیا <strong>د</strong> ملي ټولنې تاسیس شو،" ۲\۲۴\۲۰۱۰.<br />
410. BBC هوا حاالت، "<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> پيژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،" ۳\۱۵\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۲۳\۲۰۱۰.<br />
411. BBC هوا حاالت، "<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> پيژن<strong>د</strong>نه: کابل، افغانستان" ۳\۱۵\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۲۰۱۰\۲۳\۳؛ BBC هوا حاالت، "منځنۍ شرایط: کن<strong>د</strong>هار، افغانستان،" ۳\۱۵\۲۰۱۰، انالین وکتل شو<br />
.۲۰۱۰\۲۳\۳<br />
412. ملګري ملتونه، <strong>د</strong> بشري چارو <strong>د</strong> انسجام لپاره <strong>د</strong>فتر، ،IRIN مطبوعاتي اعالمیه، "افغانستان: کارپوهان - <strong>د</strong> وچ<strong>کال</strong>ۍ <strong>د</strong> خطر زنګ وهلو لپاره ال ډیر وخ<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ی،" ۱\۱۸\۲۰۱۰، انالین وکتل شو<br />
.۲۰۱۰\۱۷\۳<br />
413. ناټو، <strong>د</strong> ملکي-پوځي همکارۍ مرکز، ګڼه ۱\۱۰، "افغانستان: <strong>د</strong> ټولنیزي هوسایني سکټور <strong>راپور</strong>،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۳.<br />
414. ،FAO/GIEWS "<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> لنډه پیژن<strong>د</strong>ه: افغانستان،" ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
415. ،FAO/GIEWS "<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> لنډه پیژن<strong>د</strong>ه: افغانستان،" ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
416. ،FAO/GIEWS "<strong>د</strong> هیوا<strong>د</strong> لنډه پیژن<strong>د</strong>ه: افغانستان،" ۴\۱\۲۰۱۰.<br />
417. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخونه 5–6.<br />
418. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
419. ،USAID مطبوعاتي اعالمیه، USAID" <strong>د</strong> افغان کرون<strong>د</strong>گرو <strong>د</strong> بریالیتوب لپاره <strong>۳۰</strong> ملیونه ډالر مرس<strong>ته</strong> وکړه،" ۲\۴\۲۰۱۰.<br />
420. یوناما، "<strong>د</strong> افغان رهبري <strong>د</strong> انتقال لپاره یوه ستراتیژي،" <strong>د</strong> کاي آی<strong>د</strong>ي، ۳\۶\۲۰۱۰، مخ ۱۶. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> له مخې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زراعت وزیر <strong>د</strong>اسي نوښتونه وړان<strong>د</strong>ې کړي چې <strong>د</strong> مشترکې څارنې او<br />
همکارۍ <strong>د</strong> هییت <strong>د</strong> <strong>اپریل</strong> ۲۰۰۹ غونډې موخو مالتړ کوي.<br />
421. یوناما، "<strong>د</strong> افغان رهبري <strong>د</strong> انتقال لپاره یوه ستراتیژي،" <strong>د</strong> کاي آی<strong>د</strong>ې لیکنه، ۳\۶\۲۰۱۰، مخ ۲۲.<br />
422. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "متن: افغانستان او پاکستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> اوسنې سفر په اړه څرګن<strong>د</strong>ونې" ځانګړی استازی ریچارډ هالبروک، ۲\۳\۲۰۱۰.<br />
423. ناټو، ملکي-پوځي اشتراک مرکز، "افغانستان کتنه،" ۲\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۲.<br />
424. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، متن "<strong>د</strong> ځانګړي استازي ریچارډ هالبروک لخوا <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> تازه سفر په اړه څرګن<strong>د</strong>ونې، چې افغانستان، پاکستان، مرکزي اسیا، جورجیا او جرمني <strong>ته</strong> یي ترسره کړ،"<br />
.۲۰۱۰\۲\۳<br />
425. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۸.<br />
426. ،EITI "افغانستان،" انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
427. ،EITI "افغانستان،" انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
428. رویتر، <strong>د</strong> Jiangxi Copper مشر Li Yihuang څرګن<strong>د</strong>ونې، "<strong>د</strong> چین Jiangxi Copper <strong>د</strong> افغان پروژې پیل کول ځنډوي،" ۳\۵\۲۰۱۰.<br />
429. <strong>د</strong> کانو وزارت، "<strong>د</strong> عالقمن<strong>د</strong>ي ښو<strong>د</strong>لو لپاره غوښتنه، <strong>د</strong> ریفرنس نمبر "،MOM/1074 انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
430. <strong>د</strong> کانو وزارت، "<strong>د</strong> هرات والیت <strong>د</strong> سیمنټو <strong>د</strong> نابشپړي شوي فابریکې <strong>د</strong> و<strong>د</strong>انۍ جوړولو، بیا و<strong>د</strong>انولو، او عملیاتو لپاره <strong>د</strong> عالقمن<strong>د</strong>ي ښو<strong>د</strong>لو غوښتنه"؛ <strong>د</strong> مع<strong>د</strong>نونو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کانو وزارت <strong>د</strong><br />
حاجیګک <strong>د</strong>اوطلبي لغوه کړه،" ۲۰۱۰\۱۴\۲؛ ناټو، <strong>د</strong> ملکي-پوځي اشتراک مرکز، "افغانستان: <strong>د</strong> انفراسټرکچر په برخه کې پراختیاوي،" ۲\۱۰، ۲\۵\۲۰۱۰، مخ ۵.<br />
431. ،OPIC <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۷\۲۰۱۰.<br />
432. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۸.<br />
433. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۸.<br />
434. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۸.<br />
435. <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>، نړیوالې سو<strong>د</strong>اګرۍ ا<strong>د</strong>اره کولو څانګه، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سو<strong>د</strong>اګرۍ <strong>د</strong> بیا رغونې ه<strong>د</strong>ف ځواک،" انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
436. کاڼی مجله، "<strong>د</strong> کاڼي سرچینې: افغانستان،" ۸\۲۰\۲۰۰۹، مخ ۱، انالین وکتل شو ۳\۱۷\۲۰۱۰.<br />
437. USAID/افغانستان، "<strong>د</strong> پروګرام مهم ټکي،" ۲\۱ ۱۵-\۲۰۱۰، مخ ۳.<br />
438. USAID/افغانستان، مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار پی ار ټي او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو پوځ <strong>د</strong> »لومړۍ افغان« کانفرانس جوړ کړ چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> امکاناتو پهاړه له سیمییزه افغاني سو<strong>د</strong>اګرو سره کار<br />
وکړي،" ۲۰۱۰\<strong>۳۰</strong>\۳؛ ایساف، مطبوعاتي اعالمیه، "کانفرانس په کن<strong>د</strong>هار کې سیمییزي سو<strong>د</strong>اګري <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکوي،" ۳\۳۱\۲۰۱۰.<br />
439. ،OPIC <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۷\۲۰۱۰.<br />
440. ،OPIC <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۷\۲۰۱۰.<br />
441. ،USAID مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مالیې وزیر او <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> سرپرست وزیر <strong>د</strong> ۶۳ ملیونه ډالرو په ارزښت <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> تجارت او سهولتونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> السرسي نوی پروګرام له متح<strong>د</strong>ه<br />
ایاالتو سره په ګډه پیل کړ، " ۳\۹\۲۰۱۰.<br />
442. ناټو، ملکي-پوځي اشتراک مرکز، "افغانستان کتنه،" ۳\۳\۲۰۱۰، مخ ۳.<br />
443. نړیوال بانک، "<strong>د</strong> افغانستان انتقالي اسالمي <strong>د</strong>ولت: مع<strong>د</strong>نونه <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> سرچینې په توګه،" <strong>راپور</strong> نمبر ،28231-AF نیټه ۳\۲۰۰۴، مخ . ۱۰۲<br />
177<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
پا یلیکو نه<br />
444. نړیوال بانک، "<strong>د</strong> افغانستان انتقالي اسالمي <strong>د</strong>ولت: کانونه <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> سرچینې په توګه،" <strong>راپور</strong> نمبر ،28231-AF نیټه ۳\۲۰۰۴، مخ . ۱<br />
445. ،USAID "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قیمتي کاڼو <strong>د</strong> صنعت ارزونه،" <strong>د</strong> سیبلي نړیوال کارپوریشن لخوا برابر شوي، <strong>د</strong> DAI لپاره، ۶\۲۰۰۷، مخ ۴.<br />
446. ،USAID "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قیمتي کاڼو <strong>د</strong> صنعت ارزونه،" <strong>د</strong> سیبلي نړیوال کارپوریشن لخوا برابر شوي، <strong>د</strong> DAI لپاره، ۶\۲۰۰۷، مخ ۵.<br />
447. نړیوال بانک، "<strong>د</strong> افغانستان انتقالي اسالمي <strong>د</strong>ولت: کانونه <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> سرچینې په توګه،" <strong>راپور</strong> نمبر ،28231-AF نیټه ۳\۲۰۰۴، مخ . ۶۲<br />
448. ،USAID "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قیمتي کاڼو <strong>د</strong> صنعت ارزونه،" <strong>د</strong> سیبلي نړیوال کارپوریشن لخوا برابر شوي، <strong>د</strong> DAI لپاره، ۶\۲۰۰۷، مخ ۵.<br />
449. <strong>د</strong> کانو وزارت، "په افغانستان کې مع<strong>د</strong>ني موا<strong>د</strong>: <strong>د</strong> افغانستان قیمتي کاڼي،" مخ ۱.<br />
450. ،USAID "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قیمتي کاڼو <strong>د</strong> صنعت ارزونه،" <strong>د</strong> سیبلي نړیوال کارپوریشن لخوا برابر شوي، <strong>د</strong> DAI لپاره، ۶\۲۰۰۷، مخ ۵.<br />
451. نړیوال بانک، "<strong>د</strong> افغانستان انتقالي اسالمي <strong>د</strong>ولت: کانونه <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> سرچینې په توګه،" <strong>راپور</strong> نمبر ،28231-AF نیټه ۳\۲۰۰۴، مخ . ۱۰۲<br />
452. نړیوال بانک، "<strong>د</strong> افغانستان انتقالي اسالمي <strong>د</strong>ولت: کانونه <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> سرچینې په توګه،" <strong>راپور</strong> نمبر ،28231-AF نیټه ۳\۲۰۰۴، مخ . ۱۰۲<br />
453. <strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> اړیکو شرکت، <strong>د</strong> کانونو جورنال )لن<strong>د</strong>ن( ځانګړي ګڼه: افغانستان،" ۸\۲۰۰۶، مخ ۹.<br />
454. <strong>د</strong> کانو وزارت، "په افغانستان کې مع<strong>د</strong>ني موا<strong>د</strong>: <strong>د</strong> افغانستان قیمتي کاڼي،" مخ ۱.<br />
455. <strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> اړیکو شرکت، <strong>د</strong> کانونو جورنال )لن<strong>د</strong>ن( ځانګړي ګڼه: افغانستان، " ۸\۲۰۰۶، مخ ۴؛ <strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت، په کانبیرا، استرالیا کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوریت<br />
سفارت، "الجور<strong>د</strong>،" ۱\۲۳\۲۰۱۰، انالین وکتل شو، ۴\۲۰\۲۰۱۰.<br />
456. <strong>د</strong> هنرونو ملي ګالري، "افغانستان: له ملي موزیم، کابل څخه پټې خزانې،" <strong>د</strong> فری<strong>د</strong>ریک ایچ هیبریت او سوسن ایم ارسینبرګ لیکنه، <strong>د</strong> ۲۰۰۸ نمایش لپاره بروشور؛ <strong>د</strong> رنګه قیمتي کاڼو نړیواله ټولنه،<br />
"الجور<strong>د</strong>" انالین وکتل شو ۳\۲۵\۲۰۱۰.<br />
457. سر هینري یولي، <strong>د</strong> مارکو پولو کتاب، پر<strong>د</strong>ي، <strong>د</strong> ختیځ <strong>د</strong> پاچاهیو او معجزو په اړه، ۱۲۹۲، ، ۱ مخ ۱۵۷؛ <strong>د</strong> هنرونو ملي ګالري، "افغانستان: <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> ملي موزیم پټې خزانې،" <strong>د</strong> فری<strong>د</strong>ریک ایچ<br />
هیبریت او سوسن ایم ارسینبرګ لیکنه، ۲۰۰۸-۲۰۰۹.<br />
458. <strong>د</strong> میټروپولین هنري موزیم، <strong>د</strong> موخو ترالسه کول, ۴ ټوک )پسرلی ۲۰۰۳( "په منځنیو پیړیو کې په اروپا کې <strong>د</strong> الجور<strong>د</strong>و استعمال" <strong>د</strong> لوکریشا کارګیر لیکنه، انالین وکتل شو، ۳\۲۹\۲۰۱۰.<br />
459. <strong>د</strong> رنګه قمیتي کاڼو نړیواله ټولنه، "الجور<strong>د</strong>" انالین وکتل شو ۳\۲۵\۲۰۱۰.<br />
460. <strong>د</strong> رنګه قمیتي کاڼو نړیواله ټولنه، "الجور<strong>د</strong>" انالین وکتل شو ۳\۲۵\۲۰۱۰.<br />
461. <strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> اړیکو شرکت، <strong>د</strong> کانونو جورنال )لن<strong>د</strong>ن( ځانګړي ګڼه: افغانستان،" ۸\۲۰۰۶، مخ ۹.<br />
462. <strong>د</strong> کانو وزارت، "په افغانستان کې مع<strong>د</strong>ني موا<strong>د</strong>: <strong>د</strong> افغانستان قیمتي کاڼي،" مخ ۴.<br />
463. <strong>د</strong> کانو وزارت، "په افغانستان کې مع<strong>د</strong>ني موا<strong>د</strong>: <strong>د</strong> افغانستان قیمتي کاڼي،" مخ ۴.<br />
464. <strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> اړیکو شرکت، <strong>د</strong> کانونو جورنال )لن<strong>د</strong>ن( ځانګړي ګڼه: افغانستان،" ۸\۲۰۰۶، مخ ۹.<br />
465 <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> څیړنې لپاره بریتانیې انستیتوت، عراق <strong>۳۰</strong> <strong>کال</strong>، ۱ ګڼه )پسرلی ۱۹۶۸(، الجور<strong>د</strong>: <strong>د</strong> تجارت لومړي پړاوونه، <strong>د</strong> جیونجینا هیرمان لیکنه، مخ ۲۶، انالین وکتل شو ۱\۲۰\۲۰۱۰.<br />
466. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۸.<br />
467. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۸.<br />
468. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ۲۰۱۰\۶\۴؛ ،DAI مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> قیمتي کاڼو افغاني سو<strong>د</strong>اګر په اریزونا کې له زرګونو کسانو سره یو ځای شول چې په<br />
سو<strong>د</strong>اګریز نمایش کې برخه واخلي، " ۲\۱۵\۲۰۱۰.<br />
469. ،DAI مطبوعاتي اعالمیه، "<strong>د</strong> قیمتي کاڼو افغاني سو<strong>د</strong>اګر په اریزونا کې له زرګونو کسانو سره یو ځای شول چې په سو<strong>د</strong>اګریز نمایش کې برخه واخلي، " ۲\۱۵\۲۰۱۰.<br />
470. ډیټا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong> په ضمیمه ب کې ورکړ شوي <strong>د</strong>ي.<br />
471. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۷.<br />
GAO-10-291 472. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۹\۲۰۱۰، مخ ۱.<br />
473. ،MCN <strong>د</strong> نشه یي توکیو <strong>د</strong> کنټرول ملي ستراتیژي: <strong>د</strong> غیرقانوني نشه یي توکیو <strong>د</strong> ستونزي <strong>د</strong> حل لپاره یوه نوي پنځه کلنه ستراتیزي،" جنوري ۲۰۰۶، مخ ۵؛ په افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بیانیه"<br />
.۲۰۱۰\۲۸\۱<br />
474. سیګار، "<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رې میاشتنی <strong>راپور</strong>،" ۱\<strong>۳۰</strong>\۲۰۱۰، مخ ۱۱۱.<br />
475. ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي ۲۰۱۰: <strong>د</strong> ژمې بیړنۍ ارزونه،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۲.<br />
476. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړیوالې ستراتیژي <strong>راپور</strong>: ګڼه ۱،" ۳\۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۲۲\۲۰۱۰.<br />
477. ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي ۲۰۱۰: <strong>د</strong> ژمې بیړنۍ ارزونه،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۱؛ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،"<br />
،۲۰۱۰\۱۰\۳ مخ .۱۰<br />
478. ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي ۲۰۱۰: <strong>د</strong> ژمې بیړنۍ ارزونه،" ۱\۲۱\۲۰۱۰، مخ ۱.<br />
479. ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> چرسو سروي ۲۰۰۹،" <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰، مخ ۷.<br />
480. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخونه 17–18.<br />
481. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
482. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
483. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
484. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۱۱.<br />
178 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
پا یلیکو نه<br />
485. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۷.<br />
486. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو سرمنشي، "<strong>د</strong> افغانستان وضعیت او په نړیواله سوله او امنیت <strong>د</strong> هغې اغیزي،" ۳\۱۰\۲۰۱۰، مخ ۲۳.<br />
487. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۷.<br />
GAO-10-291 488. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۲۰۱۰، مخ ۱۸.<br />
489. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
490. ناټو، ملکي-پوځي اشتراک مرکز، "افغانستان کتنه،" ۳\۱۷\۲۰۱۰، مخ ۱.<br />
491. <strong>د</strong> بشري مرستو <strong>د</strong> چارو لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> انسجام <strong>د</strong>فتر، "<strong>د</strong> مارجې اوسی<strong>د</strong>ونکي له یرغل وروس<strong>ته</strong> ذخیرې کوي،" ۳\۱۶\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۲۰۱۰\۱۱\۴؛ ناټو، ملکي-پوځي اشتراک<br />
مرکز، "افغانستان کتنه،" ۳\۱۷\۲۰۱۰، مخ ۱.<br />
GAO-10-291 492. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۹\۲۰۱۰، مخونه. 18–19.<br />
GAO-10-291 493. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۹\۲۰۱۰، مخ ۱۹.<br />
494. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۷.<br />
GAO-10-291 495. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۹\۲۰۱۰، مخ ۲۰.<br />
GAO-10-291 496. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۹\۲۰۱۰، مخ ۵.<br />
GAO-10-291 497. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۹\۲۰۱۰، مخ ۲۰.<br />
498. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۷.<br />
GAO-10-291 499. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۹\۲۰۱۰، مخ ۲۲؛ ،GAO <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> اروزنې <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۱۵\۲۰۱۰.<br />
500. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
501. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخونه ۵، i.<br />
502. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي،" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخونه 5. 1,<br />
503. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۵.<br />
504. <strong>د</strong> سولې ریښې، USAID" <strong>د</strong> افغاني کرون<strong>د</strong>ګرو <strong>د</strong> بریالیتوب لپاره <strong>۳۰</strong> ملیونه ډالر مرس<strong>ته</strong> وکړه،" ۲\۴\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۲۲\۲۰۱۰.<br />
505. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
506. <strong>د</strong> پوځ ا<strong>د</strong>اره، "۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> پوځي وضعیت څرګن<strong>د</strong>ونه: <strong>د</strong> ملي ګار<strong>د</strong> پوځ، <strong>د</strong> کرنیزي سو<strong>د</strong>اګري <strong>د</strong> پرمختیا ټیم )۲۰۱۰\۲۸\۱ ،ADT)، انالین وکتل شو ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
507. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
508. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
509. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> USAID ځواب، ۴\۶\۲۰۱۰.<br />
GAO-10-291 510. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۲۰۱۰، مخ ۲۷.<br />
GAO-10-291 511. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۲۰۱۰، مخ ۲۸.<br />
512. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
513. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
GAO-10-291 514. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۹\۲۰۱۰، مخونه. 33–34.<br />
515. ،UNODC "افغانستان: <strong>د</strong> نشه یي توکو <strong>د</strong> استعمال سروي ۲۰۰۵،" ۱۱\۲۰۰۵، انالین وکتل شو ۳\۲۲\۲۰۱۰.<br />
GAO-10-291 516. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۹\۲۰۱۰، مخ ۳۳.<br />
517. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
518. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱.<br />
519. په افغانستان <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن کنفرانس، "بيانيه،" ١\۲۹\٢٠١٠، مخ ۱.<br />
GAO-10-291 520. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۹\۲۰۱۰، مخ ۲۱.<br />
179<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> | <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰ <strong>۳۰</strong>،
پا یلیکو نه<br />
GAO-10-291 521. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۹\۲۰۱۰، مخ ۲۴.<br />
GAO-10-291 522. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۲۰۱۰، مخ ۲۵.<br />
523. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۸.<br />
524. ،UNODC جرم او بي ثباتي: <strong>د</strong> انتقالي صحنو <strong>د</strong> پیښي څیړنې،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۲۸.<br />
525. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړیوالې ستراتیژي <strong>راپور</strong>،" ۳\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۲۲\۲۰۱۰.<br />
526. <strong>د</strong> بهرنيو چارو وزارت، "<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> سيمييز ثبات ستراتيژي" ۱\۲۱\٢٠١٠، مخ ۱۷.<br />
GAO-10-291 527. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۲۰۱۰، مخ ۳.<br />
528. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړیوالې ستراتیژي <strong>راپور</strong>،" ۳\۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۲۲\۲۰۱۰.<br />
529. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
530. ،UNODC جرم او بي ثباتي: <strong>د</strong> انتقالي صحنو <strong>د</strong> پیښي څیړنې،" ۲\۲۰۱۰، مخ <strong>۳۰</strong>.<br />
531. ناټو، ملکي-پوځي اشتراک مرکز، "افغانستان کتنه،" ۱\۲۱\۲۰۱۰، مخ ۳.<br />
532. سیګار، "<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رې میاشتنی <strong>راپور</strong>،" ۱\<strong>۳۰</strong>\۲۰۱۰، مخ ۱۱۸.<br />
533. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړیوالې ستراتیژي <strong>راپور</strong>،" ۳\۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۲۲\۲۰۱۰.<br />
534. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
535. ،UNODC "لري پرا<strong>ته</strong> سرح<strong>د</strong>ونه - <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي ګزمي سره <strong>د</strong> UNODC مرس<strong>ته</strong>،" ۱\۴\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۴\۴\۲۰۱۰.<br />
536. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
537. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> OSD ځواب، ۴\۱۲\۲۰۱۰.<br />
538. ،UNODC "جرم او بي ثباتي: <strong>د</strong> انتقالي صحنو <strong>د</strong> پیښي څیړنې،" ۲\۲۰۱۰، مخ <strong>۳۰</strong>.<br />
539. ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي ۲۰۱۰: <strong>د</strong> ژمې بیړنۍ ارزونه،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۱۲.<br />
540. ،UNODC "جرم او بي ثباتي: <strong>د</strong> انتقالي صحنو <strong>د</strong> پیښي څیړنې،" ۲\۲۰۱۰، مخ <strong>۳۰</strong>.<br />
541. سیګار، "<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ایاالتو <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رې میاشتنی <strong>راپور</strong>،" ۱\<strong>۳۰</strong>\۲۰۱۰، مخ ۱۱۱.<br />
542. ،UNODC "جرم او بي ثباتي: <strong>د</strong> انتقالي صحنو <strong>د</strong> پیښي څیړنې،" ۲\۲۰۱۰، مخ <strong>۳۰</strong>.<br />
543. ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> افیونو سروي ۲۰۱۰: <strong>د</strong> ژمې بیړنۍ ارزونه،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۱.<br />
544. <strong>د</strong> بهرنیو چارو وزارت، "<strong>د</strong> ۲۰۱۰ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړیوالې ستراتیژي <strong>راپور</strong>،" ۳\۱\۲۰۱۰، انالین وکتل شو ۳\۲۲\۲۰۱۰.<br />
545. ،UNODC "جرم او بي ثباتي: <strong>د</strong> انتقالي صحنو <strong>د</strong> پیښي څیړنې،" ۲\۲۰۱۰، مخ ۲۵.<br />
546. ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> چرسو سروي ۲۰۰۹،" <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰، مخ ۵.<br />
547. ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> چرسو سروي ۲۰۰۹،" <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰، مخ ۶.<br />
548. ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> چرسو سروي ۲۰۰۹،" <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰، مخ ۶.<br />
549. ،UNODC "<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> چرسو سروي ۲۰۰۹،" <strong>اپریل</strong> ۲۰۱۰، مخ ۵.<br />
GAO-10-291 550. ،GAO, افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکیو کنټرول: <strong>د</strong> ستراتیژي ب<strong>د</strong>لون او پرمختګ <strong>راپور</strong> ورکړ شو، خو <strong>د</strong>اخلي اجرایوي اه<strong>د</strong>اف او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>لې اصالحاتو <strong>د</strong> ارزونې هڅو <strong>ته</strong> اړتیا لی<strong>د</strong>ل<br />
کیږي، ۳\۲۰۱۰، مخ ۳۳.<br />
551. ،UNODC "افغانستان: <strong>د</strong> نشه یي توکیو <strong>د</strong> استعمال سروي ۲۰۰۵،" مخ ۵.<br />
552. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
553. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
554. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
555. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
556. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
557. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
558. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
559. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
560. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
561. ،INL <strong>د</strong> سیګار <strong>د</strong> معلوماتو غوښتني <strong>ته</strong> ځواب، ۴\۹\۲۰۱۰.<br />
180 <strong>د</strong> افغانستان بیا رغونه I ځانګړی عمومي پلټونکی
افغانې میرمنې <strong>د</strong> مزار شریف په تاریخي جومات کې په ۲۱ مارچ ۲۰۱۰ <strong>د</strong> نوې <strong>کال</strong> <strong>د</strong> نمانځلو لپاره راټولې شوی<br />
<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> قران شریف آیتونه په پیروزه یي کاشي بان<strong>د</strong>ې کین<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي. روایتونه وایي چې علي ابن ابی طالب، <strong>د</strong><br />
حضرت محم<strong>د</strong> )صلی اهلل علیه و آله وسلم( وراره او زوم، <strong>د</strong>ل<strong>ته</strong> خښ <strong>د</strong>ی. )<strong>د</strong> AP انځور(
سیګار<br />
ځانګړی عمومي پلټونکی<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بیارغوني لپاره<br />
South Clark Street 2221<br />
Suite 800<br />
Arlington, VA 22202-3712
Change language