“ODH turn over to the city is dead” –Beboy - City Government of Ormoc
“ODH turn over to the city is dead” –Beboy - City Government of Ormoc
“ODH turn over to the city is dead” –Beboy - City Government of Ormoc
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Youth Offenders, nganong midaghan<br />
Ang nagsunod-sunod nga panghitabo nga<br />
naglambigit sa a<strong>to</strong>ng mga batan-on sa nagkalain-laing<br />
kaso, sama sa hold-up, kawat, akyat bahay, drugas,<br />
apil na ang pagpatay; nakapakurog sa kalawasan sa<br />
mga buotang lungsuranon.<br />
Ngano man kini Nag kulang ba ang mga<br />
ginikanan pagpahimangno kanila Wala kaha sila<br />
ma-ulipon sa drugas nga maoy naka-pa<strong>is</strong>og ug<br />
nakapakorsonada nila<br />
Matud sa pipila ka tig-paniid, nagsugod kining<br />
gipakitang ka<strong>is</strong>og ug daw way kahadlok sa a<strong>to</strong>ng mga<br />
batan-on pagbuhat ug krimen human mahimong balaod<br />
ang Republic Act No. 9344 an Act Establ<strong>is</strong>hing a<br />
Comprehensive Juvenile Justice and Welfare System<br />
ni Senador Kiko Pangilinan.<br />
Way molal<strong>is</strong> nga ang tuyo ni Senador Kiko<br />
Pangilinan pag panday sa maong balaod mao ang<br />
paghatag ug proteksyon sa a<strong>to</strong>ng mga kabatan-on nga<br />
maoy a<strong>to</strong>ng pagla-um sa nasud.<br />
Ang bala-od nagmando nga ang bata nga kensi<br />
años ang panuigon (15 yrs old) sa iyang pagbuhat<br />
sa krimen, dili mapasakaan ug kaso kriminal o way<br />
criminal liability. Hinoon ipa-ubos siya sa gitawag ug<br />
Intervention Program pinasikad sa seksyon no. 20 sa<br />
maong balaod.<br />
Ang maong balaod nag awhag sa mga au<strong>to</strong>ridad<br />
nga modakop sa bata nga makabuhat ug krimen,<br />
pagbuhi dayon sa bata ug ihatud ngad<strong>to</strong> sa iyang<br />
ginikanan ug diba sa duol nga mga paryente. Human<br />
niana pahibaw-on dayon ang lokal nga social welfare<br />
and development <strong>of</strong>ficer, aron ka<strong>to</strong>n-an ang iksak<strong>to</strong>ng<br />
programa human ang konsultasyon sa bata ug sa mga<br />
tawo nga iyang gipuy-an ug nag-atiman kaniya.<br />
Kung ang ginikanan ug iyang duol nga mga paryente<br />
wala mahibaw-i ug asa o dili modawat pag-atiman sa<br />
bata, kini itugyan ngad<strong>to</strong> sa mga myembro sa Barangay<br />
Council for <strong>the</strong> Protection <strong>of</strong> Children (BCPC).<br />
Laing prob<strong>is</strong>yon sa maong bala-od, nag mando<br />
nga ang tanang bata kinsi años (15 yrs old) ang<br />
panuigon ug wala pa maka-abut sa desi-otso años<br />
(18 yrs old) dili gihapon kapasaka-an ug kaso<br />
krimenal, hinoon ipa-ubos sa Intervention Program.<br />
Kung mapamatud-an nga sa dihang gibuhat<br />
niya ang krimen nasayud na siya nga kini dautan<br />
apan iya gihapong gibuhat, ang maong bata<br />
kapasakaan na sa tumang sumbong pinasikad sa<br />
gimbut-an sa balaod.<br />
A<strong>to</strong> kining gih<strong>is</strong>gutan ning a<strong>to</strong>ng lindog aron<br />
sa hinay-hinay masabtan ug matimbang-timbang<br />
ang kaayohan kun aduna man nga nahatag niini nga<br />
balaod ngad<strong>to</strong> sa kabataan.<br />
Sa pagkakaron, nagbansiwag sa mga mantalaan<br />
lokal o nasyonal, makita na<strong>to</strong> sa TV ug mabati sa<br />
radyo, mga batan-on nga mi-apil na sa hold-up,<br />
tul<strong>is</strong> sa mga sakyanan, pagpamaligya ug drugas,<br />
ang uban miapil na sa kidnapping ug pagpatay.<br />
Sa panuki-duki nga gihimo, ang mga kabataan<br />
gigamit na sa mga sindika<strong>to</strong> kay lagi dili man<br />
makihaan ug way Responsibilidad Kriminal.<br />
Ang maayong katuyo-an ni Senador Pangilinan<br />
pagpanday sa maong balaod aron pagsiguro sa kaugma-on<br />
sa a<strong>to</strong>ng mga kabataan, mibunga ug dili<br />
maayo lahi sa gidamgo ug gitinguha sa buotang<br />
Senador.<br />
Mga abogado, medya personalities, religious<br />
groups, ug ubang sec<strong>to</strong>r sa katilingban-nagkahiusa<br />
nga morag dunay depek<strong>to</strong> ang maong bala-od. Nag<br />
kinahanglan ug dinali-dali nga ka-usaban aron ang<br />
pag tuo sa mga kabataan nga dili sila makiha, dili<br />
madakop ug ma-orag un<strong>to</strong>uchable ma-usab.<br />
Diin magkulang ang ma-ong bala-od<br />
Ang depek<strong>to</strong> niini diha na sa implementasyon.<br />
Pangagpas<br />
ni Iyo Han<strong>to</strong>y<br />
opinion<br />
Ang usa ka bata dili man lagi kapasaka-an ug kaso<br />
kreminal, hinoon ipa-ubos sa intervention program.<br />
Unsa ba kining maong programaha<br />
Ang intervention program maoy ubay-ubay<br />
nga kalihokan nga ipatuman ug gani mosulay pag<br />
panuki-duki ug unsay hinungdan nga ang bata<br />
nakabuhat sa maong krimen. Maoy gami<strong>to</strong>n ang<br />
gitawag ug Individualized Treatment Program, apil<br />
niini ang counseling, skills , training, education ug<br />
ubang kalihokan nga magbag-o sa psychological,<br />
emotional, psycho-social wellbeing sa bata.<br />
Ang gilatid nga mga lagda aron ang Republic<br />
Act No. 9344 – an act establ<strong>is</strong>hing a Comprehensive<br />
Juvenile Justice and welfare system, plansado na<br />
ug ang kulang nalang mao ang kinasing kasing<br />
pagpatuman niini. Ngano kaha nga midaghan man<br />
hinuon ang mga youth <strong>of</strong>fenders karon<br />
Aduna bay igong katakus ang mga DSWD<br />
personnel nga nagpadagan sa mga nagkalain-laing<br />
centers sa ilang mga kaakuhan<br />
Ang pondo nga gami<strong>to</strong>n niini igo ba aron<br />
matuman ang mga gilatid sa maong balaod<br />
Ang nagkalain-laing councils nga gimugna ug<br />
a<strong>to</strong>ng nakita nga malampuson naglihok sa Metro<br />
Manila, namugna ba usab sa mga siyudad gawas sa<br />
Metro Manila Ang gitinguhang maayong resulta<br />
niini a<strong>to</strong> bang nakab-ut<br />
Ngano ba kaha gayud nga midaghan man ang<br />
mga youth <strong>of</strong>fender karon<br />
Hinaut nga ang gitinguhang maayong resulta<br />
niining balaod a<strong>to</strong>ng makab-ut.<br />
Salamat.<br />
2<br />
Ang<br />
<strong>Ormoc</strong>anon<br />
Security <strong>of</strong> tenure<br />
Security <strong>of</strong> tenure <strong>is</strong> one <strong>of</strong> <strong>the</strong> rights <strong>of</strong> workers<br />
that <strong>the</strong> Constitution guarantees in Section 3, Article<br />
XIII. In plain and simple language, security <strong>of</strong> tenure<br />
<strong>Ormoc</strong>anon<br />
Staff writers:<br />
Ang<br />
ATTY. RUBEN R. CAPAHI<br />
Consultant/<strong>City</strong> G<strong>over</strong>nment Spokesperson<br />
ROBERTO C. DEJON<br />
JUN TARROZA • RONNIE C. ROA<br />
JOEY VINCENT C. MOTEL<br />
DEXTER S. CON-UI<br />
Pho<strong>to</strong>grapher:<br />
JOSEPH LEVI C. SAUSA<br />
News Contribu<strong>to</strong>rs:<br />
JOSEPHINE T. SERSEÑA<br />
ELVIE ROMAN-ROA<br />
LEO ROSWALD M. TUGONON<br />
Ang <strong>Ormoc</strong>anon <strong>is</strong> <strong>the</strong> <strong>of</strong>ficial publication <strong>of</strong> <strong>the</strong><br />
Local G<strong>over</strong>nment Unit <strong>of</strong> <strong>Ormoc</strong> and <strong>is</strong> publ<strong>is</strong>hed<br />
weekly in <strong>the</strong> vernacular and in Engl<strong>is</strong>h with edi<strong>to</strong>rial<br />
<strong>of</strong>fice located at New <strong>Ormoc</strong> <strong>City</strong> Hall, Añubing St.,<br />
G<strong>over</strong>nment Center.<br />
www.ormoc.gov.ph<br />
means <strong>the</strong> right not <strong>to</strong> be removed from one’s job except<br />
for a valid reason and through proper procedure. The<br />
valid reasons and <strong>the</strong> proper procedure are detailed in<br />
<strong>the</strong> labor code and in court dec<strong>is</strong>ions. (Azucena C.A..,<br />
Everyone’s Labor Code. 2000 edition)<br />
Employers have <strong>the</strong> prerogative <strong>to</strong> d<strong>is</strong>m<strong>is</strong>s<br />
employees in order <strong>to</strong> protect <strong>the</strong>ir business interest<br />
but such prerogative must be exerc<strong>is</strong>ed without<br />
abuse so as not <strong>to</strong> be held liable for illegal d<strong>is</strong>m<strong>is</strong>sal.<br />
Workers may be regular and/or probationary and<br />
notwithstanding <strong>the</strong>ir d<strong>is</strong>tinction, both enjoy a right <strong>to</strong><br />
security <strong>of</strong> tenure.<br />
The labor code provides <strong>the</strong> just and authorized<br />
causes <strong>of</strong> termination. Among <strong>the</strong> just and valid<br />
causes are <strong>the</strong> following:<br />
• Serious m<strong>is</strong>conduct or willful d<strong>is</strong>obedience<br />
by <strong>the</strong> employee <strong>of</strong> <strong>the</strong> lawful orders <strong>of</strong> h<strong>is</strong> employer<br />
or representative in connection with h<strong>is</strong> work;<br />
• Gross and habitual neglect by <strong>the</strong> employee<br />
<strong>of</strong> h<strong>is</strong> duties;<br />
• Fraud or willful breach by <strong>the</strong> employee<br />
<strong>of</strong> <strong>the</strong> trust reposed on him by h<strong>is</strong> employer or duly<br />
authorized representative;<br />
• Comm<strong>is</strong>sion <strong>of</strong> a crime or <strong>of</strong>fense by <strong>the</strong><br />
employee against <strong>the</strong> person <strong>of</strong> h<strong>is</strong> employer or<br />
any immediate member <strong>of</strong> h<strong>is</strong> family or h<strong>is</strong> duly<br />
authorized representative;<br />
Ignorantia leges<br />
opinion<br />
nun excusat<br />
LEO ROSWALD M. TUGONON<br />
• O<strong>the</strong>r causes analogous <strong>to</strong> <strong>the</strong> foregoing<br />
AUTHORIZED CAUSES:<br />
• installation <strong>of</strong> labor devices<br />
• retrenchment- <strong>to</strong> prevent losses and closure/<br />
cessation <strong>of</strong> operation<br />
• redundancy- excess <strong>of</strong> employee<br />
demanded<br />
• closure <strong>of</strong> business- a result <strong>of</strong> grave financial<br />
losses<br />
Be it noted that aside from <strong>the</strong> causes for<br />
termination, law and jur<strong>is</strong>prudence dictate that<br />
<strong>the</strong> observance <strong>of</strong> <strong>the</strong> twin-notice requirement <strong>is</strong><br />
ind<strong>is</strong>pensable. An employer must give <strong>the</strong> worker <strong>to</strong><br />
be d<strong>is</strong>m<strong>is</strong>sed two written notices before terminating<br />
h<strong>is</strong> employment. The first notice appr<strong>is</strong>es <strong>the</strong><br />
employee <strong>of</strong> <strong>the</strong> particular acts or om<strong>is</strong>sions for<br />
which h<strong>is</strong> d<strong>is</strong>m<strong>is</strong>sal <strong>is</strong> sought; <strong>the</strong> second notice<br />
informs him <strong>of</strong> <strong>the</strong> employer’s dec<strong>is</strong>ion <strong>to</strong> d<strong>is</strong>m<strong>is</strong>s<br />
him. Failure <strong>to</strong> comply with <strong>the</strong> requirements taints<br />
<strong>the</strong> d<strong>is</strong>m<strong>is</strong>sal with illegality. Th<strong>is</strong> procedure <strong>is</strong><br />
manda<strong>to</strong>ry, in <strong>the</strong> absence <strong>of</strong> which, any judgment<br />
reached by management <strong>is</strong> void and inex<strong>is</strong>tent.<br />
(Tingson, Jr. vs. NLRC 185 SCRA 498).