bd798f7e557c386e7e231ced888acec57061

KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ
resi, öğretmenlere göre değişiklik göstermiştir (50
-116 dakika arası). Mülakatlar, öğretmenlerin görev
yaptıkları okullarda rahat ve uygun ortamlarda
gerçekleştirilmiştir. Mülakatlar sürecinde sıcak
ve neşeli bir ortam oluşturulmuş, öğretmenlerin
cevaplarını rahat ve sakin bir şekilde düşünerek
vermeleri sağlanmıştır. Mülakatlar, katılımcıların
izinleri alınarak ses kaydı olarak kayıt altına alınmıştır.
Sadece bir Alman bayan matematik öğretmeni,
mülakatın ses kaydı olarak alınmasına izin
vermemiştir. Bu nedenle, bu öğretmenle yapılan
mülakat yazılı olarak not edilmiştir. Ayrıca, hem
Türkçe’ye hem de Almanca’ya çok iyi düzeyde
hâkim ve bir Alman üniversitesinde Eğitim Bilimleri
alanında öğrenim gören bir Türk öğrenci de,
Alman öğretmenlerle yapılan mülakatlara, -araştırmacıya
gerektiği zaman Almanca’da yardımcı
olmak üzere- katılmıştır.
Yarı-Yapılandırılmış Mülakatların Tercümesi:
Mülakatlar, Türk öğretmenler ile Türkçe, Alman
öğretmenler ile Almanca olmak üzere her öğretmenin
kendi anadilinde gerçekleştirilmiştir. Bu
şekilde; her öğretmenin, araştırılan konuya ilişkin
görüşlerini herhangi bir dil problemi yaşamadan
rahatlıkla ifade etmesine imkân verilmiştir. Alman
öğretmenlerle yapılan mülakatlar, ilk önce
araştırmacı tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Aynı
mülakat metinleri, Alman öğretmenlerle yapılan
mülakatlara katılan ve yukarıda bahsedilen öğrenci
tarafından da, araştırmacıdan bağımsız bir
şekilde Türkçe’ye çevrilmiştir. Ayrıca mülakatlar,
Almanya’daki bir ilköğretim okulunda öğretmenlik
yapan hem Türkçe’ye hem de Almanca’ya ileri düzeyde
vakıf bir Türk öğretmen tarafından da, -hem
araştırmacıdan hem de diğer öğrenciden bağımsız-
Türkçeye tercüme edilmiştir. Bu öğretmen, hem
Türkiye`deki hem de Almanya’daki Alman Dili ve
Edebiyatı programlarından mezundur. Daha sonra
yapılan tercümeler karşılaştırılmış ve tercümelere
son şekli verilmiştir.
Alan Notları: Alan notları, veri analizi için önemli
bir basamaktır ve Hoffmann’a (2004) göre, “mülakatın
sözel olmayan kısımlarını not etmektir” [57].
Sowden ve Keeves (1988) de alan notlarını, “değerlendirmeci
veya müşteri olarak, insanlarla yapılan
konuşmalardan veya bir durumun gözlenmesinden
ortaya çıkan derinlemesine izlenimler” [518]
olarak tanımlamıştır. Bu nedenle bu çalışmada, her
öğretmenle yapılan mülakattan sonra alan notları
yazılmış ve her öğretmenin mülakat süresinceki
yaklaşımlarını ve tavırlarını kısaca özetlemek için
kullanılmıştır (bkz. “Bulgular” kısmı).
Veri Analizi
Yarı-yapılandırılmış mülakatlar, sürekli karşılaştırma
yöntemi (SKY) ile analiz edilmiştir. Analiz
işlemi, süreç içinde toplanan veriler teorik doygunluğa
ulaşıncaya kadar devam etmiştir (Arber,
1993). SKY’nin ise “çalışma altındaki konuyla
ilişkili fakat farklı perspektiflere sahip gruplarla
yapılan mülakatların karşılaştırılması” (Boeije,
2002, s. 36) şeklinde nitelendirilen biçimi kullanılmıştır.
Bu çalışmada, yukarıda geçen “farklı
perspektiflere sahip gruplar” ibaresi farklı iki ülke
ve doğal olarak farklı iki kültür ve toplum olarak
değerlendirilmiştir. SKY, açık, birleştirici ve seçici
kodlama adı verilen üç aşamadan oluşmaktadır
(Glaser ve Strauss, 1967; Strauss ve Corbin, 1998).
Açık kodlamada, çalışılan olgu/olay hakkındaki
bilginin başlangıç kategorileri, parça bilgiler aracılığıyla
oluşturulur (Creswell, 2008). Bu şekilde,
kavramların anlamı ve düşüncesi ortaya çıkarılır,
metne bağlı ve araştırmanın konusuna dayalı olarak
birimler tanımlanır. Bu birimler daha sonra
kategorilere ve alt kategorilere ayrıştırılır. Birleştirici
kodlama aşamasında, üzerinde çalışılan
olgu/olay hakkında çok daha kesin ve tamamlayıcı
açıklamalar için kategori ve alt kategoriler oluşturulur.
Seçici kodlama basamağında ise oluşturulan
alt kategorilerin ve kategorilerin hem birbirleriyle
hem de başka verilerle ilişkilendirilmesi yapılır
(Pitney ve Parker, 2002).
Bu çalışmada, açık kodlama süreci sonunda Türk
matematik öğretmenleri için 62, Alman matematik
öğretmenleri için ise 56 adet açık kodlama
yapılmıştır. Birleştirici kodlama sürecinde ise başlıca
alt kategoriler ve kategoriler oluşturulmuştur.
Bu şekilde, Türk matematik öğretmenleri için 7,
Alman matematik öğretmenleri için ise 10 adet
birleştirici kodlama yapılmıştır. Seçici kodlama
aşamasında ise her iki ülkedeki öğretmenlerin
her bir kategoriye yönelik en az %70 düzeyinde
ortak görüş bildirmesine dikkat edilmiştir. Fakat
4. kategori için (cinsiyet farklılılığı), sadece bir
tane Türk matematik öğretmeninin görüşünün
uygun olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle bu kategori,
daha çok Alman matematik öğretmenlerinin
görüşlerinin değerlendirilmesi sonucunda oluşturulmuştur.
Yapılan kodlama örnekleri, Tablo 1 de
verilmiştir:
680