B'salibek inti fdejtna - Franciscan Province – MALTA

aghaj u l-qassis il-kbir tal-merhla.
Il-Quddiesa “in Coena Domini”
Nhar Hamis ix-Xirka, l-unika quddiesa li kull komunità tista’ ticcelebra hija dik ta’
filghaxija msejha in Coena Domini. Din il-quddiesa solenni taghti bidu ghat-Tridu mqaddes
ta’ l-Ghid e tfakkar it-twaqqif ta’ l-Ewkaristija u tas-Sacerdozju.
Fiha jista’ jsir il-hasil tar-riglejn ta’ xi whud fost dawk prezenti b’tifkira ta’ dak li
ghamel Gesù fl-ahhar ikla mad-dixxipli tieghu. Ir-rit tal-hasil tar-riglejn mhuiex xi pageant
imma sinjal ta’ qadi u mhabba li wriena Gesù stess bl-ezempju tieghu biex kif ghamel hu
hekk naghmlu ahna ukoll (cf Gw 13, 12-15).
Ic-celebrazzjoni tal-quddiesa ghandha ssir f’ambjent liturgiku mill-isbah li jfakkar dik
il-kamra kbira bit-tapiti li ried il-Mulej Gesù ghall-ahhar ikla mad-dixxipli tieghu (cf Mk 14,
15 ; Lk 22, 12).
Fil-bidu tal-quddiesa il-komunità tilqa’ z-zjut mqaddsa, mberkin mill-Isqof filquddiesa
ta’ filghodu, li jigu incensati flimkien ma’ l-altar u mqieghda f’post xieraq filknisja.
Tkun haga sabieha jekk bhal lum it-tqarbin isir biz-zewg speci jigifieri bil-hobz u l-
inbid. Fl-ahhar tal-quddiesa, l-Ewkaristija tigi mehuda b’purcissjoni solenni lejn il-post li
jkun thejja apposta ghall-adorazzjoni li tibqa’ sejra sa nofs il-lejl meta tintemm t-tikira
solenni ta’l-Ewkaristija u tibda’ t-tifkira tal-Passjoni u l-Mewt tal-Mulej li trid tidher anke
b’sinjali minn barra bhat-tifi tad-dwal tal-knisja u t-tneziegh ta’l-artal li ghandhom isiru
wara nofs il-lejl. L-altar mnezza huwa s-sinjal liturgiku tipiku tal-Gimgha l-Kbira li
jfakkarna fi Kristu (fil-Knisja l-altar huwa Kristu) li jbati u jmut.
L-adorazzjoni ewkaristika tista’ tkompli ukoll wara nofs il-lejl u l-gimgha filghodu
imma fis-skiet u minghajr solennità. Ahna drajna nsejhu l-post fejn tigi mizmuma l-
Ewkaristija sepulkru, kelma li tfisser qabar, forsi minhabba l-fatt li fl-Art Imqaddsa l-
Ewkaristija tigi mqieghda propju fil-qabar ta’ Kristu. Madankollu tajjeb niftakru li l-kelma
ezatta hija altar tar-reposizzjoni mhejji biex jilqa’ fih l-Ewkaristija ghall-adorazzjoni taghna.
Il-Gimgha l-Kbira
F’dan il-jum il-Knisja ticcelebra l-Passjoni u l-Mewt tal-Mulej. Il-liturgija ma tharisx
lejn il-Gimgha l-kbira bhala gurnata ta’ luttu u ta’ niket imma bhala jum
ta’kontemplazzjoni kollha mhabba tas-sagrificcju ta’Kristu.
Fil-Gimgha l-kbira, l-Knisja ma taghmilx funeral lil Kristu mejjet, imma ticcelebra l-
mewt rebbieha ta’ Kristu. Ghalhekk issejjah il-Passjoni tal-Mulej mbierka u glorjuza u t-
testi tal-liturgija jaghqdu l-umiljazzjoni tal-mewt mal-glorifikazzjoni tal-Qawmien b’sinjali li
jghinuna nifmhu li l-Knisja ticcelebra l-Passjoni u l-Mewt tal-Mulej fid-dawl tal-Qawmnien
tieghu mill-imwiet.
Il-Qari tar-rakkont tal-Passjoni skond San Gwann jurina lil Kristu Rè, digà rebbieh
minn fuq is-salib u l-kulur ahmar flok l-iswed huwa sinjal ta’ din ir-regalità ta’ Kristu u tar
-rebha tieghu bis-salib. L-adorazzjoni tas-Salib glorjuz tal-Mulej hija sinjal iehor ta’ rebha,
ahna u nharsu lejn dak li nifdu, illi merfugh mill-art jigbed lejh il-bnedmin kollha (cf Gw
12, 32).
Nhar il-Gimgha l-Kbira, l-Knisja ma ticcelebrax l-Ewkaristija. Fil-fatt l-Ewkaristija
hija l-festa tal-Knisja li ticcelebra l-Ghid kif nistqarru f’kull quddiesa: inhabbru l-mewt
tieghek Mulej, inxandru bil-ferh il-qawmien tieghek, nistennewk sa ma tigi fil-glorja!
Sabiex il-hajja ta’Gesù tkun tidher ukoll fil-gisem taghna li jmut (cf 2 Kor 4, 11) u bhala
sinjal li wasal iz-zmien li fih l-gharus ikun gie mehud minn maghna (cf Lk 5, 33-35); il-
Gimgha l-kbira huwa jum ta’ sawm. Dan is-sawm huwa msejjah ta’l-Ghid ghaliex jghinna
nghixu it-transitus mill-Passjoni u l-Mewt tal-Mulej ghall-Qawmien u l-Knisja tistiedina
ntawluh sal-Vgili solenni ta’l-Ghid.
Sibt il-Ghid
Anke illum il-Knisja ma ticcelebrax l-Ewkaristija. Il-misteru ta’ Kristu fil-qabar
jigi mfakkar biss bit-talba tal-liturgia tas-Sighat. Dan il-jum huwa karatterizzat millpenitenza,
espresjoni ta’ fidi u ta’ tama:
Hekk tifrah qalbi u tithenna ruhi, u gismi wkoll jistrieh fil-kwiet.
Ghax int ma titlaqniex fl-imwiet,
L-AĦBAR MARZU 2008 3