27.12.2014 Views

140814

140814

140814

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

agsq 14, 2014 - sPf 9<br />

www.PunjabiDailyOnline.ca<br />

Bfrq dysL gulfmI qoN gulfmI qk df sPr<br />

zf: aYs: nfjL 416-271-1040)<br />

iswK gurduafrf aYkt, 1925 dI gfQf<br />

(afKrI iksq)<br />

doPfV hoieaf ieh pMQ lgfqfr 1947<br />

qk doPfV hI irhf sI. ies doPfV kr ky iswK<br />

kOm, 1947 qoˆ pihlf koeI vI pRBfvÈflI<br />

rfjnIiqk pRogrfm dyx dy smrwQ nhIˆ ho skI<br />

sI. ies df sfrf Ëor gurduafirafˆ Auwpr kbËf<br />

krn `qy hI lwgdf irhf sI. dovyˆ DVy iewk-dUjy<br />

dIafˆ lgfqfr lwqfˆ iKwcdy rhy sn. iswtf 1947<br />

ivwc iswKfˆ dy Ëbrdsq AujfVy<br />

aqy kqlyafm ivwc inkilaf<br />

sI. gurduafirafˆ Auwpr kbËf<br />

krn dy bfvjUd iswK lIzriÈp ÈRomxI<br />

gurduafrf pRbMDk kmytI nUM iewk nhIˆ rwK skI<br />

sI. awDy qoˆ vwD pMjfb (62 ÌIsdI) pfiksqfn<br />

ivwc rih igaf sI. lgpg pOxy do sO ieiqhfsk<br />

gurduafry AuwDr rih gey sn. ies qrHfˆ<br />

pfiksqfnI pMjfb dy bhuq vwzy ihwsy ivwcoˆ ÈRomxI<br />

kmytI Éqm ho geI sI. ies df mqlb hY ik<br />

pMjfb iswK gurduafrf aYkt 1947 ivwc pwCmI<br />

pMjfb ivwcoˆ Éqm ho igaf sI aqy isrÌ pUrbI<br />

pMjfb ivwc hI rih igaf sI. ieh gurduafrf<br />

aYkt df 1925 qoˆ lY ky 1947 qk df sÌr sI.<br />

ikAuˆik pMjfb iswK gurduafrf aYkt, sUbfeI<br />

aYkt sI aqy hY ies leI 1947 qoˆ bfad vI<br />

ies nUM kdy vI Bfrq dI pfrlImYˆt ivwc pyÈ nhIˆ<br />

kIqf igaf sI. BfrqI pfrlImYˆt qfˆ dUr dI gwl<br />

sI ies nUM kdy pUrbI pMjfb dI ivDfn sBf ivwc<br />

vI pyÈ nhIˆ kIqf igaf sI. iswK lIzriÈp nUM<br />

ieh gwlfˆ 1947 qoˆ pihlfˆ hI socxIafˆ cfhIdIafˆ<br />

sn. iswKfˆ dIafˆ Bfrq dI afËfdI leI bhuq<br />

vwzIafˆ kurbfnIafˆ sn ies krky iswK lIzriÈp<br />

nUM 1947 qoˆ pihlfˆ hI afËfd Bfrq ivwc afpxy<br />

gurduafrf aYkt nUM sUbfeI drjy qoˆ rfÈtrI<br />

pwDr df drjf Bfv afl ieMzIaf iswK gurduafrf<br />

aYkt df drjf idvfAux dI koiÈÈ krnI cfhIdI<br />

sI qfˆ ik afËfd Bfrq ivwc aMgryËfˆ dy bxfey<br />

hoey aYkt nUM Gwto-Gwt ihMdusqfnI sMivDfn df<br />

pfiksqfn `c hoey Dmfky `c vfl-vfl bcy kbfielI ijrgf<br />

pyÈfvr- aPgfinsqfn srhwd nyVly pwCm<br />

AuqrI pfiksqfn dy aÈfˆq ielfky `c inÈfnf bxf<br />

ky buwDvfr nUM kIqy gey bMb Dmfky `c kbfielI<br />

ijrgf dy mYˆbr vfl-vfl bcy.<br />

milk abduwl hkIm afpxy vfhn rfhIˆ<br />

bjfAUr eyjMsI huMdy hoey ikqy jf rhI sI Ausy<br />

dOrfn sVk kMZy lwgy bMb `c Dmfkf krky AunHfˆ<br />

nUM inÈfnf bxfieaf igaf. irmort kMtrol nfl<br />

kIqf igaf bMb Dmfkf vfhn dy iblkul nyVy<br />

bIijMg-dwKxI-pwCmI cIn `c aYqvfr nUM dsqk<br />

dyx vflI qyË bfrÈ nfl mrn vfilafˆ dI igxqI<br />

12 qwk puwj geI hY. qyË bfrÈ ny gueIJoAU sUby<br />

`c iËafdfqr Èihrfˆ aqy mMzlfˆ nUM Kqm kr<br />

idwqf hY, ijs nfl ndI df jl pwDr vD igaf<br />

aqy afvfjfeI Twp ho geI hY. qyË bfrÈ kfrn<br />

Èihrfˆ `c hVH df Kqrf bxI hY. kuJ Èihrfˆ `c<br />

ibjlI aqy sMcfr ivvsQf `c muÈikl hoeI.<br />

zf[ suKidafl isMG<br />

aYkt hox df mfx qfˆ hfsl ho jfˆdf. ieh<br />

aMgryËfˆ df bxfieaf hoieaf aqy iswKfˆ `qy<br />

Toisaf hoieaf aYkt hY. ies leI ies nUM 1947<br />

qoˆ bfad ihMdusqfnI rUp dyxf cfhIdf sI.<br />

iswK rfjnIqI df ieh vwzf duKfˆq hY<br />

ik iswKfˆ dI rfjnIqI 1947 qoˆ pihlfˆ vI<br />

gurduafirafˆ dy duafÜy hI kyˆdrq rhI hY aqy<br />

1947 qoˆ bfad vI. iswK afpxI rfjnIqI nUM<br />

gurduafirafˆ ivwcoˆ kwZ hI nhIˆ<br />

sky. 1947 qoˆ bfad gurduafrf<br />

aYkt, iewk vfr vI nf qfˆ kdy<br />

pMjfb ivDfn sBf ivwc pyÈ hoieaf hY aqy nf hI<br />

pfrlImYˆt ivwc. sB kuJ ËbfnI-klfmI hI huMdf<br />

irhf hY. 1955 df nihrU-qfrf isMG pYkt vI<br />

ËbfnI-klfmI sI aqy isrÌ aÉbfrI ibafnfˆ<br />

Auwpr hI afDfrq sI. 1947 qoˆ bfad kIqI geI<br />

koeI vI qrmIm vwD qoˆ vwD Bfrq srkfr dy gRih<br />

ivBfg qk hI sImq rhI hY. awj koeI vI ieh<br />

kih skdf hY ik `pMjfb iswK gurduafrf aYkt-<br />

1925` dI afËfd Bfrq dy sMivDfn ivwc aqy<br />

pUrbI pMjfb dIafˆ ivDfnsBfeI sUcIafˆ ivwc koeI<br />

vI ilKqI Qfˆ nhIˆ hY. iswK irafsqfˆ Auwpr ieh<br />

lfgU nhIˆ sI. pYpsU Auwpr ieh lfgU nhIˆ sI.<br />

1956 qoˆ pihlfˆ ies aYkt dI jo vI vrqoˆ iswK<br />

irafsqfˆ aqy pYpsU ivwc huMdI rhI hY, Auh isrÌ<br />

iewk prMprf dy qOr `qy ËbfnI-klfmI hI huMdI<br />

rhI hY. hor qfˆ hor, jdoˆ pihlI nvMbr, 1956<br />

nUM pYpsU nUM pMjfb ivwc Èfml kIqf igaf sI qfˆ<br />

vI gurduafrf aYkt nUM pYpsU dy rly hoey Kyqr<br />

ivwc lfgU krn leI pMjfb ivDfn sBf ivwc koeI<br />

kfrvfeI nhIˆ hoeI sI.<br />

iehI kfrn hY ik awj hirafxf ivDfn<br />

sBf vwloˆ hirafxy dy gurduafirafˆ leI vwKrI<br />

kmytI bxfAux dy muwdy ny `iswK gurduafrf<br />

aYkt,1925` dI pol KolH ky rwK idwqI hY. afËfd<br />

Bfrq ivwc 1925 dy gurduafrf aYkt df koeI<br />

vI kfnUMnI afDfr nhIˆ hY.<br />

hoieaf pr AunHfˆ nUM koeI nuksfn nhIˆ puwjf. surwiKaf<br />

Pors qurMq Dmfky vflI Qfˆ `qy phuMc gey<br />

aqy ielfky dI GyrfbMdI krky Koj muihMm ÈurU kr<br />

idwqI hY. aÈfˆq pwCmI Auqr kbfielI Kyqr `c<br />

ijrgf dy mYˆbrfˆ `qy jfnlyvf hmlf hoxf bhuq<br />

afm gwl hY. iesy sfl meI `c imrfnÈfh kol<br />

hoey hmly `c srkfr dI hmfieq krn vfly<br />

pRBfvI kbfielI ijrgf milk kfdr Kfn aqy<br />

AunHfˆ dy do surwiKaf gfrzfˆ dI mOq ho geI sI.<br />

cIn `c bfrÈ kfrn imRqkfˆ dI igxqI 12 qwk puwjI<br />

mMinaf jf irhf hY ik BfrI bfrÈ kfrn gueIJoAU<br />

dI arQ-ivvsQf `qy 64 kroV Xuafn df nuksfn<br />

hoieaf hY.<br />

aiDkfrIafˆ ny 35,000 lokfˆ nUM<br />

surwiKaq Qfvfˆ `qy phuMcf idwqf hY. sUbfeI BUivigafink<br />

kyˆdr ny ikhf ik gueIJoAU dy pUrbI<br />

aqy dwKxI ielfikafˆ `c mMglvfr qoˆ buwDvfr<br />

drimafn bfrÈ dI dsqk dyx dI sMBfvnf hY.<br />

“isafsI jLMjIrF dy tuwt jfx df arQ ieh kdI<br />

nhIN huMdf ik dysL afjLfd ho igaf hY”<br />

15 agsq 1947 df ajyhf sPr jLrUr<br />

hY ijs idn Bfrq goiraF dI vsqIvfd dI pMjflLI<br />

lfh ky iewk nvyN dOr ivwc dfiKl huMdf hY. bhuq<br />

hwd qIk bVIaF afsF, jjLbfqF, BivwsL dy supny,<br />

axpVHqf dIaF pMjflLIaF df tuwtxf, Dfrimk<br />

AUc nIc df ZYh ZyrI hoxf, smfjI brfbrqf aqy<br />

DrmF dIaF vMzIaF df nsLt hoxf hr iewk jIvMq<br />

ieMnsfn df suPnf sI, hoieaf ies dy sB kuJ hI<br />

Ault. pRoPYsr mohn isMG Auhnf idnf df kvI<br />

ivlkdf njLr pYNdf hYasmfn<br />

qoN AuWqrI afjLfdI dI prI,<br />

ibrilaF qy tfitaF ny boc leI.<br />

keI dhfky asIN bwcy vFgr zmI jF<br />

cuMgxI qy vI gujLfrf krdy rhy, ies afsry ik hux<br />

vI kuJ Kfx leI imlygf; qy hux vI imilaf!ieh<br />

sB kuJ iewk hvfeI gubfry vrgf afkfr hI bx<br />

ky rih igaf.<br />

“Bfrq mfqf jo kdI sony dI cVIaf sI, kdI vI<br />

grIbF leI afty dI icVI nf bx skI”<br />

Drm aqy smfj ny awgy pulFg ptx dI<br />

bjfey ajyhy injLfm ivwc gulfmI dIaF nIhF hor<br />

vI pwkIaF krky iemfrqF KVIaF af kIqIaF.<br />

huMdf ieh hY ik isafsI iqlkx bfjLI ieh dsdI<br />

hY ik rfjf sLfhI tuwtx mgroN jmhUrIaq dI “syb<br />

gwzI” srmfey dfrI injLfm dy hQ afAuNdI hY.<br />

sDfrx grIb lok jo kyvl vot lYx leI cYs dI<br />

Kyz vFgr kyvl goty hI huMdy hn ibkrI ivwc vycy<br />

KrIdy jFdy hn. vyKx nUM ijvy sfry sMsfr aMdr<br />

Bfrq sB qoN vwzf lok rfj hY, pr aslvfd ivwc<br />

ieh iewk ZoNg rfj hI isD huMdf hY.<br />

afm krky rojL nfhry lwgdy hn “sfzy<br />

lIzr cor hn” pr iehnf corF nUM modIKfny dy<br />

mfilk bxfAux vfly vI qF votr hI hn. asIN<br />

vot pf ky corF nUM cuxdy hF qy iPr ieljLfm bfjLI<br />

iks qy krdy ho! hux asIN ajyhI siQqI qy af<br />

KVy huMdy hF ijs ivwc sfry dy sfry BfrqI lok rfj<br />

df inkfb sfP jLfihr ho jFdf hY. asIN hux sPfeI<br />

nfl jfx skdy hF ik ajyhI hflq ivwc do DVy<br />

sfP njLr af jFdy hn. iewk lutyiraF df aqy<br />

dUjf luwt Kfx vfilaF df. lutyry jfxdy hn ik<br />

grIb KrIidaf jf skdf hY. Auh ivkfAU hY. ies<br />

qrF lutyiraF dI aqy luwt hox vfilaF dI bhuq<br />

hwd qk sFJ jF BfeIvflI vI hY.<br />

ijs nYiqkqf sdfcfr aqy siBak<br />

ivhfr dI asIN gwl krdy hF, BuwK ies nUM hVH<br />

vFgr Kor; Zfh lf vhf lY jFdI hY.<br />

dujf Bfg ien ibwn ies pRkfr df hI<br />

hY lokF nUM ieMnsfP aqy hwkF df dyxf. Gt igxqI<br />

vfly lokF dI Dfrimk, smfijk, aqy afriQk qOr<br />

qy rKvflI bfbq vDyry nf kihMdf hoieaf kyvl<br />

iewk gwl ivwc hI nbyVdy hF ik isafsI rfhbr<br />

hI ijQy rfhjLn hox AuQy ieMnsfP psMdI kI arQ<br />

rKdI hY. 1984 dy dMgy aqy isK nsl kusLI qoN lY<br />

ky AuVIsf, CqIs gVH ivwc msIhIaF df kqly<br />

afm, gujrfq ivwc 1947 vfly sfky df muslmfnF<br />

qy jLulm vfly hfdsy ajy qk ies krky hI<br />

ieMnsfP dI adflq ivwc ltk rhy hn ik<br />

aprfDI apxI Aumr Bog ky mr jfxgy, iPr<br />

afpIN hI kys rwdU bwdU ho rih jfxgy. dUjy pfsy<br />

ieh qF asIN sfry dy sfry ipwtdy rhy ik modI<br />

kfiql hY, iPLrkf pRsq hY, pr ijs idn cox<br />

krnI sI, Aus idn qfj posLI krky Bfrq df<br />

pRDfn bxf idwqf. myrf iksy nfl jLfqI iglf nhIN,<br />

mYN kyvl iehnf lokF dy sdfcfr aqy ivhfr dI<br />

gl krdf hF.<br />

Bfrq dI grIbI df ijLkr kridaF<br />

hoieaf kuwJ ajyhIaF vI dlIlF isfasI mhF blI<br />

dyNdy hn ijs qoN ieh sfbq huMdf hY ik sfry BfrqI<br />

inGfr df sbwb ies qy goiraF dy rfj df hI sI<br />

ijs ny ies dI sfrI afriQkqf qbfh kr ky rwK<br />

idwqI; ho skdf hY ies ivwc kuwJ hd qk scfeI<br />

vI hovy. ies pRkfr ijvyN afm krky hI aDkwc<br />

pVHfeI vfly lok ieh ieljLfm mVH dyNdy hn ik<br />

goiraF dI pflsI “pfVo qy rj kro”(Divide<br />

and Rule) ny Bfrq df kuwJ nhIN rihx idwqf.<br />

myrf iewk sDfrx ijhf hI svfl ieh vI puwC<br />

skdf hY ik mMn ilaf ieh pfVo qy rfj kro vflI<br />

dlIl TIk sI; afiKr ijs ny rfj krnf hY Auh<br />

kuwJ nf kuJ qF jLrUr hI krygf. do svfl ijLhn<br />

nUM tuMbdy hn, iewk qF ieh ik kI Bfrq ny ieh<br />

pfVvfd vflI gwl apxI sfrI qvfrIK ivwc<br />

pihlI vfrI suxI sI ieslfm dI gulfmI<br />

svIkfr krn qoN pihloN kI kdI Bfrq ny ieh pfVo<br />

qy rfj kro vflI pflsI kdI nhIN apnfeI sI<br />

dUjI gwl ieh hY ik mMn ilaf; goiraF ny sfnUM 15<br />

agsq 1947 qoN pihloN pfV ky duPfV jF cuPfV<br />

vI kIqf hovy, pr hux kOx pfV irhf hY jd<br />

bfbrI msjd df JgVf sfhmxy afieaf sfrf<br />

dysL Aus hI lkIr qy KVf sI jo 1947 ivwc sI.<br />

dilwq jF pCVIaF jfqF afjLfdI qoN hjLfrF sfl<br />

vI ies dI dldl ivwc sn jo awj vI hY. pqf<br />

nhIN ijs “sony dI icVI”dy Xuwg df hvflf asIN<br />

suxdy hF; iks rfm rfj ivwc sI asIN ijs<br />

qvfrIK qoN jfxU hF ieh hI afKdI hY ik sfry<br />

Bfrq ivwc kflL gorI hkUmq qoN pihloN vI pYNdy<br />

sn qy awj vI. aYs: aYm: mfeIkl aqy ivlIam:<br />

ey: hyvlYNz jo XU: aYn dy srkrdf grIb dysLF dy<br />

pflsI mykr hn ies pRkfr afKdy hn ik Bfrq<br />

ivwc dilq aqy pCVIaF hoeIaF jmfqF ivwc<br />

65% grIbI ryKf qoN ikqy hyT vsybf krdy hn.<br />

mugLl rfj koeI 1860 ivwc Bfrq ivwcoN Kqm ho<br />

igaf aqy ies dy aihlkfrF aqy bfdsLfhF ny vI<br />

isvfey mkbry jF kbrF bxfAux qoN hor pqf nhIN<br />

Bfrq dI AunqI leI kI kIqf sI. pMzq jvfhr<br />

lfl nihrU aMgRyjLF dI afriQk pflsI dI bfbq<br />

itwpxI dyNdf hoieaf afKdf hY; “ vDyry krky jo<br />

Bfg aMgRyjLF dI hkUmq hyT rhy hn Auh Bfrq<br />

ivwc vDyry grIbI dI mfr hyT sn. sLsI QrUr jo<br />

iksy vyly XU:aYn dy aMzr sYktrI aqy Bfrq dy<br />

ivdysL mMqrI mMzl ivwc kYbnt iminstr df<br />

Auhdf inBf cuky hn; afKdy hn, “ aMgRyjLF ny<br />

BfrqI klfkfrI ikrq dI mOq kr idwqI aqy<br />

Bfrq dy byjLImIny mjLdUr pYdf kr ky rwK idwqy<br />

aqy sfzI grIbI dy GfVyy hn”.<br />

iehnF dlIlF nUM jLrf ku iewk ipRjLm<br />

ilsLkor hyT vyiKaf jfvy qF ieh pqf vlgdf hY<br />

ik dovyN hI dlIlF KoKlIaF aqy lokF dIaF awKF<br />

ivwc DUV pfAux vflIaF hn. pihlI pMizq nihrU<br />

dI dlIl ik jo Bfg goiraF dy rfj hyT sn Auh<br />

vDyry grIb sn; keI svfl pYdf krdI hY. iewk<br />

qF ies hY ik koeI ieh dwsy ik Auh ikhVf Bfg<br />

Bfrq df sI jo amIr qy ivgsq sI dUjf ieh<br />

ik ies dy nfl nfl ieh vI vyKxf pvygf ik<br />

Bfrq dI awj dI hflq dIaF qrwkI vwl pulFg<br />

leI vI asIN Aus ibRitsL pihl kdmI df hI<br />

nqIjf smJdy hF jo kdI goiraF dy rfj ny kIqI<br />

sI. kuwJ ku imsflF ies pRkfr hn. jy pMjfb dI<br />

hI hflq nUM ilaf jfvy- pwCmI pMjfb ijs nUM awj<br />

asIN pfiksqfn afKdy hF, ies ivwc nihrF df<br />

jfl ivCfAux vfly gory hI sn. gujrFvflf,<br />

lfiel pur, imMtgumrI aqy isMD dy sfry rygsqfn<br />

nUM srsbjL krn vfly ieh aMgRyjLI hkUmq hI sI.<br />

ies dy hjLfrF mIlF qk sVkF aqy rylvy df jfl<br />

ivCfAux vfly ieh ieMgRyjL hI sn. Bfrq ivwc<br />

ivwidak aqy mYzIkl isstm dI pihl krn<br />

vflI ieh hI hkUmq sI. sfry jLmInI aqy pRbMiDk<br />

ZFcy nUM iksy byimsfl qrIky nfl clfAux df ZMg<br />

asIN iehnF qoN hI iswiKaf. ies dy nfl nfl<br />

smfijk KoKly ZMg nUM suDfr krn aqy Bfrq dy<br />

adlIaf dI buinafd vI iehnF ny hI rwKI jo awj<br />

vI cl rhI hY. ieh alwg gwl hY ik asIN<br />

aMmbydkfr nUM svIDfn GfVf afKdy hF pr Auh<br />

ikhVf svIDfn hY ijs dI nkl awj Bfrq ny nhIN<br />

mfrI. dysL dI imltrI, hvfeI aqy jl sYnf qk<br />

sfrI dI sfrI Ausy ZMg qy hY jo ibRitsL dy gey.<br />

Auh ikhVI nvIN Koj jF Bfl hY jo Bfrq ny afjLfd<br />

ho ky kIqI hovy. qy mYN afKFgf ik ieh aMgRyjLF dI<br />

bsqI vfd dI ieh dyx vI sI ik Auh ijQy vI gey<br />

AuhnF ny iehnF dysLF ivwc bysLumfr suDfr kIqy;<br />

(bfkI sPf 13 qy)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!