agsq 14, 2014 - 12
agsq 14, 2014 - sPf 13 www.PunjabiDailyOnline.ca BfrqI mUl dy 2 gixq aiDafpk globl purskfr nfl snmfinq inAUXfrk-BfrqI mUl dy do aiDafpkfˆ ny gixq dy Kyqr `c globl purskfr hfsl kIqf hY. AunHfˆ `coˆ iek nUM PIlzs mYzl imilaf hY, ijs nUM gixq dy nobl purskfr dy rUp `c jfixaf jfˆdf hY. sol `c afXoijq ieMtrnYÈnl kfˆgrs afP mYQomYitks 2014 `c ieMtrnYÈnl mYQomYitks XUnIan (afeI[aYm[XU[) ny mMjUl Bfrgv nUM PIlzs mYzl pRdfn kIqf jdoˆik suBfÈ Kot ny rolP nyvfnfilnqf purskfr hfsl kIqf. cfr sfl dy vfkPy `c idwqy jfx vfly ies purskfr aDIn ipRMstn XUnIvristI `c gixq dy pRoPYsr Bfrgv smyq cfr jyqUafˆ nUM PIlzs mYzl idwqf igaf. eIrfnI mUl dI gixq `c mfhr aqy stYnPorz XUnIvristI dI pRoPYsr miram imrËfKnI aijhI sMpfdkI sPy dI bfkI bysLk ieh iksy vyly iehnF dy apxy ihwqF dI vI pUrqI krdy sn; pr afiKr iehnF df koeI nf koeI cMgf Bfg vI sI. ieh hYrfnI vflI gwl hY ik hr dysL ivwc jy koeI jrvfxy gey hn Auh luwt Ksuwt krn leI hI gey; pr luwt ksuwt dy nfl gorI hkUmq ny iehnf lokF dI AuWnqI ivwc vI Bfg pfieaf. sLsI QrUr dI ieh dlIl ik gorI hkUmq ny BfrqI ikrqkfrI afrtIjLn dI mOq kIqI Ausy sfeIkI dI pUrqI krdI hY jo hr iksm df dosL iksy hor qy dyNdI hY. mYN iPr apxf svfl duhfrf irhF hF ik awj Bfrq nUM afjLfd hoieaf 67 sfl bIq gey iewk nsl bdl geI; awj Bfrq nUM kOx brbfd kr irhf hY kI hux Bfrq qrwkI dIaF mMjLlF nUM pf igaf hY ik pihly nfloN vI vDIk grIbI ivwc jf Disaf hY. ariQkqf dy mfihr aYNgs mYzIsn dy kihx anusfr awj dI AuWnqI aqy msLInI Xuwg ivwc ajyhIaF qblIlIaF hoxIaF lfjLmI hI sn qy koeI vI dysL awj crKy jF KwzIaF ivwc dPn ho; kdI vI sMsfirk pwDr qy mukfblf nhIN kr skdf. msLInI Xuwg dy dOr dI hI gwl hY ik sfAUQ korIaf 2000 ivwc sfry vD rhy dysLF ivwc awgy sI jd ik Bfrq sMsfr df sB qoN grIb dysL sI. asIN koeI kOm pRsqI dy ivruD nhIN hF, pr aMnHyvfh dI dysL pRsqI aMnHyvfh KUh ivwc pYx vflI gwl bx jFdI hY. afjLfdI hr bsLr df jmFdrU hwk hY;Bfrq nUM ies vdysLI gulfmI qoN afjLfd hoieaF 67 sfl gujLr gey qy ieh dUjI nsl awj ieh iehsfs pfldI hY ik asIN sMsfirk pwDr qy Auh sB kuJ hfisl nhIN kr sky jo iewk dysL dy afjLfd sLihrI nUM imldf hY. axpVHqf, grIbI, by rujLgfrI, axsuriKaq hflq, nslI aqy Dfrimk vKryvy, sUbf pRsqI, ieh smfjI aqy isafsI hflqF Bfrq ivwc gulfmI nfloN ikqy vDyry Gfiqk hn. ajy vI isafsI pMizq ies Kqry ivwc hn ik ikqy Drm aqy sUbf pRsqI dy KqiraF ivwc Bfrq iPr tukVy tukVy nf ho jfvy. ies dy nfl ieh vI dlIl hY ik jy Bfrq awj qk 67 sfl dI Aumr ivwc sMBilaf irhf hY; ies dy tuwtx dy vDyry Kqry nhIN hn. bysLk cIn dIaF afriQk aqy ivAuNqbMd iqbwq, nypfl aqy ihmfeIaf nfl lgdy ielfky hVp krn dIaF skImF; cIn nfl dUjI jMg dy sLMky vDyry gMBIr kr irhy hn. ies krky hI sfry dysLF dI afriQk hflq nUM sfhmxy rwKdy hoey; ieh imsfl khI geI sI- “bfhrI gulfmI dy tutx nfl hI ieh nhIN ikhf jf skdf ik koeI dysL afjLfd ho igaf hY” dUjf ies Gft aqy kmI df Bfg ieh hY ik 1947 qoN lY ky awj qk df smF koeI 67 sfl df ho igaf hY, ies ivwc Bfrq ny iks iksm dI qrwkI dy kdm puwty hn, jLrf iehnf aMkiVaF vwl iDafn mfrnf— Bfrq ivwc awj dy smyN ivwc vI 5,000,000 (pMj imlIan) lok hr rfq bgYr pihlI mihlf hY, ijnHfˆ nUM ies sfl PIlzs mYzl imilaf hY. jumYtrI igxqI `c mhwqvpUrn nvIˆ ivDI ivkisq krn leI Bfrgv nUM snmfinq kIqf igaf. XUink gymË dIafˆ muÈiklfˆ sMbMDI aqy iesdI jitlqf nUM smJx leI Xqnfˆ aqy iesdy aiDaYn dI idÈf `c Xogdfn leI Kot nUM nyvfnilnqf purskfr idwqf igaf. Kot inAUXfrk XUnIvristI dy kryˆt ieMstIicAUt afP mYQomYitks sfieMsyË `c kMipAUtr ivigafn ivBfg `c pRoPYsr hn. AunHfˆ nUM ipRMstn qoˆ pI[aYc[zI[ kIqI hY. kYnyzf `c 1974 `c jMmy Bfrgv amrIkf `c jMmy-ply aqy Bfrq `c vI kfPI smfˆ guËfiraf. AunHfˆ ny ipRMstn XUnIvristI qoˆ 2001 `c pI[aYc[zI[ hfsl kIqI sI. rotI dy jF aD rwjy sfAuNdy hn. Bfrq ivwc sB qoN vD grIb lok rihMdy hn. Bfrq ivwc sB qoN vD axpVH lok hn. iehnf aMkiVaF df nf vI iKafl kIqf jfvy qF ariQkqf afKdI hY ik Bfrq ivwc ajyhIaF hor vI smfjI, Drimk aqy isafsI kdrF kImqf hn jo ies dysL leI bVI hI icMqf df kfrx bxIaF peIaF hn. Drm dy ilhfjL nfl awj vI ihMdU sBfeIaF, isLv sYnf, afr afr aYs, ivsLv ihMdU pRIsLd, rxvIr sYxf, ieslfimk iswmI (SIMI) Student Islamic Movement of India vrgIaF aqwvfd dIaF sMsQvF ny vMzIaF peIaf hn. isafsI qOr qy sB qoN purfxI isafsI pfrtI kFgrs awj lokF qoN apxf rfj swiqaf df bl guaf bYTI hY. iBRsLtfcfr nf kyvl kFgrs, pr hr pfrtI dy cIP, aYm:pI qoN lY ik iminstrF qk ies lpyt ivwc smyty pey hn. asl ivwc ieh kih lvo ik srkfr awj guMizaF dy hQ hY. iehnF aMkiVaF vwl jLrf iDafn mfrnf. 543 aYm:pIjL ivwcoN Bfrq ivwc 153 Auh aYm:pI hn ijMnHF qy sMgIn jurm aqy DoKf bfjLI dy kys cl rhy hn. muhwmd sLhfbuwdIn jo cfr vfrI aYm:pI ibhfr ivwcoN cixaf igaf hY; ies AuWpr 30 ajyhy sMgIn jurmF dy kys cl rhy hn. Bfrq dy mfPIaf guwp dy cuxy gey aYm:pI 128 hn. 15 ajyhy aYm pI hn ijnMHf qy kql dy kys cl rhy hn. iks hOsly nfl ieh kih idaf ik awj df Bfrq afjLfd hY- “isafsI jLMjIrF nUM qoV dyx nfl hI kyvl afjLfdI nhIN af jFdI” musLkl ieh hY ik sfry Bfrq nUM koeI iqMn mIlIan lok clf rhy hn. bfkI; sfry dy sfry gulfm hn” iksy vyly jy nfhrf sI “grIbI nhIN rhy gI” awj df nfhrf hY “grIb nhIN rihx gy” Bfv ieh hY ik mMzI df iewk asUl hY ijs nUM aMgRyjLI ivwc kvfltI amrIkf ivc modI dy suafgq leI 300 sMgTn hoey iekwTy vfiÈMgtn—pRDfn mMqrI nirMdr modI dI sqMbr ivc hox vflI pihlI amrIkf Xfqrf `qy AunHfˆ df ieiqhfsk suafgq krn dy leI amrIkf ivc 300 qoˆ iËafdf BfrqI-amrIkI sMgTn iekwTy af gey hn. ies smfgm ivc keI amrIkI sMsd mYˆbrfˆ dy mOjUd rihx dI sMBfvnf hY. nvyˆ giTq ieMzIan amyrIkn kimAUntI PfAUˆzyÈn dy bYnr hT hox vfly smfgm ivc modI 28 sqMbr nUM inAUXfrk istI ivc ieiqhfsk mYzIsn skvyar gfrzn qoˆ BfrqI mUl dy lokfˆ leI vwzf nIqIgq BfÈx vI dy skdy hn. hflfˆik ies dI aiDkfrq GoÈxf hoxI ajy bfkI hY. mYzIsn skvyar gfrzn inAUXfrk dy imztfAUn mYnhwtn ivc hY aqy ies dI smrwQf 18 hËfr qoˆ 20 hËfr lokfˆ dI hY. ies afXojn sQfn dy KcfKc gRyizMg afKdy hn. ieh iek iksm df Cfnxf ijs ivwc dI Psl tmftrF jF aflUaF dI gRyizMg huMdI hY; cMgI nsl aqy cMgI iksm dI. jo gMdy ilwsy qy mfVy huMdy hn apxy afp hI Cfnxy ivwc dI inkfr idwqy jFdy hn. Bfrq awj dy smyN ivwc ies gRyizMg asUl aDIn Cfnxy ivwc dI grIbF nUM Cfx ky Zyr dy hvfly mrn leI sut irhf hY. apxy afp hI grIb nhIN rihxgy! Bfrq hvfly hovygf awpr imzl klfs dy aqy jF iPr amIr lokF df gulfm. ieh hY gulfmI qoN gulfmI qk df sPr! Pyr vI iehnf idnf ivc asIN afjLfdI dy ies Gol ivwc iewk sO sflf kurbfnI dI sLqfbdI mnfeI hY. ikvyN iehnf afjLfdI dy pRvfinaf ies lft nUM bldI rwiKaf. iehnf nUM Xfd kridaf jd ipCly sfl mYN iewk smfgm ivwc bol irhf sI, vyK irhf sI ik keI ajyhy drd nfl Bry hoey ichr jo hMJUaF dI ByNt iehnf isr lQy sUr bIrF nUM pysL kr rhy sn. jI krdf hY kdI ies cYptr nUM Kqm nf krF aqy iehnf dy pYrF ivwc jIvn arpn kr idaF. kYnyzIan nYsLnl tfvr sfry sMsfr ivwc lMmy burjF ivwc afAuNdf hY. Pyr vI jd mYN kYnyzf ivwc gdrI bfibaF dI kurbfnI df burj Bry hox dI sMBfvnf hY. ieh ivdyÈ ivc iksy BfrqI pRDfn mMqrI jfˆ iksy BfrqI nyqf vwloˆ hux qwk idwqf idaf sB qoˆ vwzf jnqk sMboDn hovygf. modI dy ies qYa jnqk suafgq nUM amrIkI DrqI `qy iksy vI ivdyÈI nyqf df hflIaf smyˆ ivc sB qoˆ Èfndfr smfgm ikhf jf irhf hY. awj iewQy muwK Dfrf dy nyqfvfˆ nUM afpxy smfgmfˆ ivc kuJ hËfr lokfˆ nUM vI afkriÈq krn ivc muÈikl ho jfˆdI hY AuwQy modI 28 sqMbr nUM iek hI afXojn sQfn `qy lgBg 20 hËfr lokfˆ nUM sMboDn krdy hn qfˆ ies nUM amrIkI mfnkfˆ dy anusfr iek ivÈfl rYlI mMinaf jfvygf. amrIkI DrqI `qy iksy ivdyÈI nyqf dy leI iek ieiqhfsk suafgq smfgm dy ies mOky `qy BfeIcfrk nyqf apfxy kfˆgrs mYˆbrfˆ nUM swdf dy rhy hn. Bfrq dysL gulfmI qoN gulfmI qk df sPr vyKdf hF, koeI vI burj ies dy kwd df njLr nhIN pYdf. kuJ ku XfdF iehnf bfibaF sLhIdF dIaF quhfzy nfl sFJ qy qOr qy sFJIaF krdf hF. syvf dysL dI ijMdVIey bVI aOKI, gwlf krnIaF bhuq suKflIaF ny ijMnf dysL syvf ivwc pYr pfieaf, Auhnf lwK musIbqF JlIaF ny. krqfr isMG srfBf PFsI dy qKqy qy AuWcI hyk nfl gfAuNdy hoey, dUjy pfsy pMzq jgq rfm dI PFsI qy qKqy qy KVy ivsLnUM gnysL ipMgly nfl gIq dI afvfjL gUMjIsO sqkfr qyry nF nUM krqfr, mfn hY Bfrq nUM krqfr qyry nF nUM sqkfr, ijs rfh df pFDI krqfr, af rhy ny qyry nfl ivsLnUM gnysL ipMgly krqfr[[[[[ jgq rfm qyry blIhfr, sO sqkfr krqfr, “Auh qF iewk vI ieMnklfbI icMigafVI pYx qy dgdy koilaF vFgr cmk pYNdy hn. aqy rfh df icrfg bx blL bihMdy hn” s nfjL ( meI 2013 ivwc gdrI bfibaF dy smfgm ivwc. “af gFDI qYnUM dysL qyry dI pftI hoeI qsvIr ivKfvF, tukVy tukVy DrqI qyrI AulJI hoeI ksLmIr ivKfvF.