25.12.2014 Views

翻譯與創作:邁向佛經翻譯問題的省思Translation as ... - 中國文哲研究所

翻譯與創作:邁向佛經翻譯問題的省思Translation as ... - 中國文哲研究所

翻譯與創作:邁向佛經翻譯問題的省思Translation as ... - 中國文哲研究所

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

※ 中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )※<br />

翻 譯 與 創 作 :<br />

邁 向 佛 經 翻 譯 問 題 的 省 思<br />

廖 桂 蘭<br />

*<br />

一 、 研 究 緣 起<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

1999 <br />

1 <br />

* 廖 桂 蘭 , 臺 北 海 洋 技 術 學 院 講 師 。<br />

1<br />

Cf. Introduction to VIMALAKĪRTINIRDEŚA and JÑĀNĀLOKĀLAṂKĀRA, ed. Study Group on Buddhist<br />

• 87 •


中 國 文 哲 研 究 通 訊 第 二 十 二 卷 • 第 一 期 中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

2 <br />

<br />

3 <br />

4 <br />

<br />

(650)<br />

<br />

<br />

<br />

5 <br />

<br />

二 、 譯 本 開 創 繼 起 的 生 命<br />

(Walter Benjamin, 1892-1940) <br />

<br />

(Franz Kafka,1883-1924) <br />

<br />

<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

Sanskrit Literature (Tokyo: Taisho University Press, 2004), pp. 69-71.<br />

<br />

2002 235<br />

<br />

Nag<strong>as</strong>hima Jundo, intro., VIMALAKĪRTINIRDEŚA: A Sanskrit Edition, ed. Study Group on Buddhist<br />

Sanskrit Literature (Tokyo: Taisho University Press, 2006), p. xv.<br />

Ibid., p. xvi. <br />

<br />

3101424255158113128144183 <br />

(406) <br />

<br />

1978<br />

128144183<br />

• 88 •


中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

(188) <br />

(222-229) <br />

<br />

(291) (303)<br />

(406)<br />

<br />

(650) 6 <br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

(645-663) 7 <br />

<br />

<br />

8 <br />

6<br />

2005 31-32<br />

7<br />

2001 212-223<br />

8 1983 <br />

50 723a-723b<br />

• 89 •


中 國 文 哲 研 究 通 訊 第 二 十 二 卷 • 第 一 期 中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

三 、 翻 譯 差 異 與 創 意<br />

<br />

sukhāvatīvyūhaḥ<br />

sukhāvatī vyūhaḥ <br />

<br />

<br />

<br />

(acintyaguṇaparikīrtanam sarvabuddhaparigrahaṃ) <br />

acintyaguṇa<br />

buddhakṣetra<br />

<br />

<br />

<br />

vajracchedikā prajñāpāramitā vajra <br />

chedikāprajñāpāramitā <br />

tā<br />

<br />

<br />

• 90 •


中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

翻 譯 與 創 作 : 邁 向 佛 經 翻 譯 問 題 的 省 思<br />

vimalakīrtinirdeśavimala<br />

kīrtinirdeśa <br />

(foreignization) <br />

vimalakīrti la ti<br />

<br />

9 <br />

(domestication) <br />

<br />

<br />

<br />

sutra<br />

<br />

<br />

vimala vima<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

“Buddhakṣetrapariśuddhinidānaparivartaḥ prathamaḥ” <br />

Buddha <br />

kṣetrapariśuddhinidānaparivartaḥ<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

頁 6: %- o- GA-8A%- ;R%-- .$- 0- \J%- $8A:A-=J:-!J- .%- 0R:R,<br />

<br />

9<br />

註 11: IA-、GA-、$A-、;A-<br />

(403) <br />

<br />

2 55 10<br />

頁 7:z- 3R:A-=J:-!J-S$- 0:R,<br />

• 91 •<br />

頁 14:o=- 0R:A-=R%-,R.- .%- .2%-K$- =- ($- 0- 2^R$-0:A-KA


中 國 文 哲 研 究 通 訊 第 二 十 二 卷 • 第 一 期 中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

10 <br />

<br />

<br />

11 <br />

<br />

“acintyopāyakauśalyaparivarto nāma<br />

dvitīyaḥ”<br />

acintya upāyakauśalya<br />

parivartaḥ nāma dvitīyaḥ <br />

<br />

<br />

devatāparivartaḥ ṣaṣṭhaḥ<br />

<br />

devatā ṣaṣṭhaḥ <br />

<br />

sarv<strong>as</strong>atvāḥ <br />

sarv<strong>as</strong>atvāḥ<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

10 Vimalakīrtinirdeśa: Transliterated Sanskrit Text Collated with Tibetan and Chinese Translation (<br />

), ed. Study Group on Buddhist Sanskrit Literature (Tokyo: Taisho University<br />

Press, 2004), p. 1.<br />

11 <br />

頁 6: %- o- GA-8A%- ;R%-- .$- 0- \J%- $8A:A-=J:-!J- .%- 0R:R,<br />

註 11: IA-、GA-、$A-、;A-<br />

、 、 、<br />

頁 7:z- 3R:A-=J:-!J-S$- 0:R,<br />

• 92 •<br />

- <br />

2004<br />

19


中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

翻 譯 與 創 作 : 邁 向 佛 經 翻 譯 問 題 的 省 思<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

12 <br />

13 <br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

註 11: IA-、GA-、$A-、;A-<br />

<br />

<br />

<br />

頁 6: %- o- GA-8A%- ;R%-- .$- 0- \J%- $8A:A-=J:-!J- .%- 0R:R,<br />

頁 7:z- 3R:A-=J:-!J-S$- 0:R,<br />

<br />

<br />

<br />

頁 14:o=- 0R:A-=R%-,R.- .%- .2%-K$- =- ($- 0- 2^R$-0:A-KA


中 國 文 哲 研 究 通 訊 第 二 十 二 卷 • 第 一 期 中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

<br />

(buddha) (buddhi) <br />

budh<br />

buddhadharma <br />

tathāgatagotra <br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

atha vimalakīrtir licchavis tān bodhisatvān āmantrayate sma :<br />

( 支 謙 譯 ) 於 是 維 摩 詰 問 眾 菩 薩 曰<br />

( 羅 什 譯 ) 爾 時 維 摩 詰 謂 眾 菩 薩 言<br />

( 玄 奘 譯 ) 時 無 垢 稱 普 問 眾 中 諸 菩 薩 曰<br />

<br />

sma<br />

<br />

(mañjuśrīḥ) <br />

<br />

<br />

<br />

pratibhātu satpuruṣāḥ katamo bodhisatvānām dvayadharmamukhapraveśaḥ |<br />

( 支 謙 譯 ) 諸 正 士 所 樂 菩 薩 不 二 入 法 門 者 , 為 何 謂 也 。<br />

( 羅 什 譯 ) 諸 仁 者 , 云 何 菩 薩 入 不 二 法 門 , 各 隨 所 樂 說 之 。<br />

( 玄 奘 譯 ) 云 何 菩 薩 善 能 悟 入 不 二 法 門 , 仁 者 皆 應 任 己 辯 才 各 隨 樂 說 。 時 眾<br />

會 中 有 諸 菩 薩 各 隨 所 樂 次 第 而 說 。<br />

yan na jātaṃ notpannaṃ na t<strong>as</strong>ya kaścid bhaṅgaḥ |<br />

不 起 不 生 , 則 無 有 二 。<br />

• 94 •


中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

翻 譯 與 創 作 : 邁 向 佛 經 翻 譯 問 題 的 省 思<br />

法 本 不 生 , 今 則 無 滅 。<br />

若 諸 菩 薩 了 知 諸 法 本 來 無 生 , 亦 無 有 滅 。<br />

anutpādadharmakṣāntipratilambho ’dvayapraveśaḥ |<br />

得 不 起 法 忍 者 , 是 不 二 入 。(530c)<br />

得 此 無 生 法 忍 , 是 為 入 不 二 法 門 。(550b-550c)<br />

證 得 如 是 無 生 法 忍 , 是 為 悟 入 不 二 法 門 。(577a)<br />

yan na jātaṃ<br />

notpannaṃ <br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

14 <br />

15 <br />

<br />

16 <br />

<br />

(Derrida) (supplement)<br />

(Tej<strong>as</strong>wini Niranjana) <br />

14 <br />

358<br />

15 8 55 58<br />

16 <br />

• 95 •


中 國 文 哲 研 究 通 訊 第 二 十 二 卷 • 第 一 期 中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

(more) 17 <br />

<br />

<br />

18 <br />

19 <br />

<br />

<br />

(Lawrence Venuti) <br />

20 (target<br />

language) <br />

<br />

<br />

<br />

21 <br />

<br />

<br />

22 <br />

<br />

<br />

17 2000 115<br />

18 2006 132<br />

19 131<br />

20 327-332。<br />

21 <br />

<br />

<br />

54 1055<br />

22 <br />

paṇḍaka <br />

<br />

Vimalakīrtinirdeśa: Transliterated Sanskrit Text Collated with Tibetan and<br />

Chinese Translation (), p. 259.<br />

• 96 •


中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

翻 譯 與 創 作 : 邁 向 佛 經 翻 譯 問 題 的 省 思<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

(E. Lamotte) <br />

<br />

23 <br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

四 、 靈 活 翻 譯 的 奏 效<br />

<br />

<br />

23 (E. Lamotte) 1990 <br />

100-144<br />

• 97 •


中 國 文 哲 研 究 通 訊 第 二 十 二 卷 • 第 一 期 中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

;<br />

<br />

<br />

<br />

24 <br />

25 <br />

<br />

<br />

Nida (dynamic equivalence) <br />

26 <br />

<br />

<br />

<br />

(translatum)<br />

Vermeer(Skopos theory) <br />

27 <br />

<br />

24 1995 441-449<br />

25 2000<br />

245<br />

26 2000 42-<br />

44<br />

27 69-71<br />

• 98 •


中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

翻 譯 與 創 作 : 邁 向 佛 經 翻 譯 問 題 的 省 思<br />

Schleiermacher 28 <br />

<br />

<br />

<br />

Vermeer <br />

29 (domestication) <br />

<br />

<br />

“kumāreṣu ca kumār<strong>as</strong>aṃmato rājabhogaiśvaryābhilāṣavinivarttan<br />

āya” (कुमारेषुचकुमारसम्मतोराजभोगइश्वर्याभिलाषविनिवर्त्तनाय) 30 <br />

<br />

<br />

(André Lefevere)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

31 <br />

<br />

<br />

<br />

<br />

28 Friedrich Schleiermacher, “On the Different Methods of Translation,” The Translation Studies Reader,<br />

ed. Lawrence Venuti (London and New York: Rouledge, 2000), p. 49.<br />

29 163<br />

30 Vimalakīrtinirdeśa: Transliterated Sanskrit Text Collated with Tibetan and Chinese Translation (<br />

), pp. 62-63.<br />

31 327-329<br />

• 99 •


頁 6: %- o- GA-8A%- ;R%-- .$- 0- \J%- $8A:A-=J:-!J- .%- 0R:R,<br />

註 11: IA-、GA-、$A-、;A-<br />

中 國 文 哲 研 究 通 訊 第 二 十 二 卷 • 第 一 期 中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

頁 7:z- 3R:A-=J:-!J-S$- 0:R,<br />

<br />

<br />

32 <br />

頁 14:o=- 0R:A- =R%-,R.- .%- .2%-K$- =- ($- 0- 2^R$-0:A- KA


中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

翻 譯 與 創 作 : 邁 向 佛 經 翻 譯 問 題 的 省 思<br />

(p<strong>as</strong>t p<strong>as</strong>sive participle) heard (pp.)<br />

<br />

(source language) <br />

<br />

34<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

“evam mayā śrutam” <br />

<br />

<br />

<br />

35 <br />

<br />

<br />

36 <br />

<br />

<br />

37 <br />

<br />

<br />

34 11 55 80<br />

35 50 334<br />

36 14 55 102<br />

37 <br />

<br />

<br />

• 101 •


中 國 文 哲 研 究 通 訊 第 二 十 二 卷 • 第 一 期 中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

游 諸 四 衢 , 饒 益 眾 生 。 入 治 政 法 , 救 護 一 切 。 入 講 論 處 , 導 以 大 乘 。 入 諸 學<br />

堂 , 誘 開 童 蒙 。 入 諸 淫 舍 , 示 欲 之 過 。 入 諸 酒 肆 , 能 立 其 志 。<br />

sarvacatvaraśṛṇgāṭakeṣu ca saṃdṛśyate sarv<strong>as</strong>atvavainayikatāyai<br />

sarvadharmaśravaṇ<strong>as</strong>āṃkathyeṣu ca saṃdṛśyate hīnayānavicchandanāya<br />

mahāyāne samādāpanatayā |<br />

sarvalipiśālāsu cop<strong>as</strong>aṃkrāmati dārakaparipācanāya |<br />

sarvagaṇikākulāni ca praviśati kāmadoṣ<strong>as</strong>aṃdarśanāya |<br />

sarvakallavālagṛhāṇi ca praviśati smṛtisaṃprajanyop<strong>as</strong>thāpanāya | 38<br />

若 在 長 者 , 長 者 中 尊 , 為 說 勝 法 。 若 在 居 士 , 居 士 中 尊 , 斷 其 貪 著 。 若 在 剎<br />

利 , 剎 利 中 尊 , 教 以 忍 辱 。 若 在 婆 羅 門 , 婆 羅 門 中 尊 , 除 其 我 慢 。 若 在 大<br />

臣 , 大 臣 中 尊 , 教 以 正 法 。 若 在 王 子 , 王 子 中 尊 , 示 以 忠 孝 。(539b)<br />

śreṣṭhiṣu ca śreṣṭhisaṃmataḥ śreṣṭhadharmārocanatāyai |<br />

gṛhapatiṣu ca gṛhapatisaṃmataḥ sarvagrāhodgrahaparicchedāya |<br />

kṣatriyeṣu ca kṣatriy<strong>as</strong>aṃmataḥ kṣāntisauratyabalapratiṣṭhāpanāya |<br />

brāhmaṇeṣu ca brāhmaṇ<strong>as</strong>aṃmato mānamadadarpanirghātanāya |<br />

āmātyeṣu cāmāty<strong>as</strong>aṃmataḥ sarvarājakāry<strong>as</strong>ahadharmaniyojanāya |<br />

kumāreṣu ca kumār<strong>as</strong>aṃmato rājabhogāiśvaryābhilāṣavinivartanāya | 39<br />

<br />

sarva<br />

saṃdrśyateāy<strong>as</strong>aṃmataḥ<br />

<br />

40 <br />

38 Vimalakīrtinirdeśa: Transliterated Sanskrit Text Collated with Tibetan and Chinese Translation (<br />

), p. 60.<br />

39 Ibid., p. 62.<br />

40 Cf. Lawrence Venuti, “The Translator’s Unconscious,” Translation Studies: Perspectives on an Emerging<br />

• 102 •


中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

翻 譯 與 創 作 : 邁 向 佛 經 翻 譯 問 題 的 省 思<br />

<br />

<br />

(G. C. Spivak) <br />

41 <br />

<br />

<br />

天 竺 國 俗 , 甚 重 文 藻 。 其 宮 商 體 韻 , 以 入 弦 為 善 。 凡 覲 國 王 , 必 有 贊 德 。 見<br />

佛 之 儀 , 以 歌 詠 為 尊 , 經 中 偈 頌 , 皆 其 式 也 。 但 改 梵 為 秦 , 失 其 藻 蔚 , 雖 得<br />

大 意 , 殊 隔 文 體 , 有 似 嚼 飯 與 人 , 非 徒 失 味 , 乃 令 嘔 噦 也 。 42<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

(Benjamin) <br />

43 <br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Discipline (Cambridge and New York: Cambridge University Press, 2002), p. 216.<br />

41 256<br />

42 14 55 100-<br />

1021998 42<br />

1988 96<br />

2000 17-18<br />

43 (Hannah Arendt) <br />

1998 65<br />

• 103 •


中 國 文 哲 研 究 通 訊 第 二 十 二 卷 • 第 一 期 中 國 翻 譯 史 專 輯 ( 上 )<br />

六 、 結 論<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

• 104 •

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!