Hazar World - Sayı: 24 - Kasım 2014

www.hazarworld.com
Birlik altındaki cumhuriyetlerin ekonomileri
birbirine sıkıca bağlantılı olduğu
için, yeni kurulan diğer devletler ile ekonomik
bağların kopması bağımsızlığın
ilk yıllarında şiddetli bir ekonomik gerilemeye
yol açmıştı. Aslında Sovyet sonrası cumhuriyetlerdeki
gerileme, geçiş dönemindeki diğer
ülkelere kıyasla daha ciddiydi. Azerbaycan
aynı zamanda Dağlık Karabağ bölgesi yüzünden
savaştaydı ve bu savaşın sonucu olarak
Ermenistan, ülke topraklarının beşte birini
Rusya’nın askeri desteği sayesinde işgal etmişti.
Ekonomik ve politik sistemin çökmesi ve
Ermenistan ile savaş, ülkenin bağımsız bir
devlet olarak varlığını tehlikeye sokmuştu.
Ekonomik politikaların birincil hedefi ulusal
ekonomiyi tekrar inşa etmek ve ulus için
müreffeh bir gelecek temin etmekti. Ülke aynı
zamanda kendisine miras kalan sosyalist üretim
ve dağıtım sistemini reforme etmek ve serbest
ve liberal bir piyasa sistemi tesis etmek
zorundaydı. Zengin hidrokarbon kaynaklarına
sahip olan Azerbaycan’ın petrol (ve doğal gaz)
politikası, ülkenin ekonomik kalkınmasında
önemli rol oynadı. Aslında ekonomi politikaları
lider Haydar Aliyev’in ortaya koyduğu petrol
stratejisine dayanmaktaydı. Bu strateji aynı
zamanda Azerbaycan’ın halihazırdaki ekonomi
ve yatırım politikalarına da temel oluşturmaktadır.
Her ne kadar karada ve denizdeki hidrokarbon
alanlarının keşfedilmesi ve geliştirilmesinde
güçlü bir tecrübeye sahip olsa da,
Azerbaycan bu alanların işletilmesi için gerekli
mali kaynaklardan yoksundu. İlave olarak,
Sovyetler Birliği döneminde malların üretimi
ve dağıtımı merkezi devlet tarafından planlandığından
ülkenin liberal piyasalara ilişkin hiçbir
tecrübesi yotu. Bu yüzden, ülkenin zengin
hidrokarbon yataklarının geliştirilmesi için
uluslararası petrol şirketlerini çekmekten
başka çaresi yoktu.
Azerbaycan’daki ekonomik gerileme 1996 yılına
kadar devam etti. Geçici gerileme dönemi
boyunca, ülkenin ekonomisi yarıdan daha
fazla geriledi. Aslında, ülkenin üretimi 1995
yılına gelindiğinde 1991 yılındaki seviyenin
%42’sinden biraz yüksekti. Ekonomi tedricen
1996 yılından itibaren gelişmeye başladı ve
bağımsızlık öncesindeki seviyesine ancak 2003
yılında erişebildi. Petrol sanayi ülkenin ekonomik
iyileşmesinde önemli bir rol oynadı.
Azerbaycan’ın erken dönem petrol ihracatı
1997’lerin sonlarında Bakü-Novorossik boru
AZERBAYCAN’DA
EKONOMİK
DURGUNLUK 1996
YILINA KADAR
SÜRDÜ.
ECONOMIC
RECESSION IN
AZERBAIJAN
CONTINUED TILL
1996.
As the economies of republics under
the union were closely linked to
each other, breakdown of economic
ties with other newly independent
states resulted in drastic economic recession
during the early years of independence.
In fact, the economic collapse in
post-Soviet republics was severer than the
recession in other transition countries.
Azerbaijan was also in war with Armenia
over the Nagorno-Karabkh region as a
result of which Armenia has occupied
about one fifth of total area of the country.
Breakdown of the economic and political
system coupled with the war with Armenia
put the very existence of the country as an
independent state in danger.
The primary objective of the economic policies
was to rebuild the national economy
and to ensure prosperous future for the
nation. The country also had to reform the
inherited socialist production and distribution
system and establish a free and liberal
market system. As the country was
endowed with rich hydrocarbon resources,
the oil (and gas) policy played a crucial
role in economic development of the country.
In fact, economic policies of the country
were based on considered oil strategy
laid down by the nation’s leader Heydar
Aliyev. This strategy also constituted the
basis for Azerbaijan’s current economic
and investment policies.
Although the country had a sound experience
in exploration and development of
both onshore and offshore hydrocarbon
fields, it lacked financial resources to
exploit these fields. Furthermore, the
country had no experience of liberal markets
as the production and distribution of
goods were planned by the state in the
Soviet Union. Therefore, the country had
no choice but to attract international oil
companies for development of reach
hydrocarbon resources.
Economic recession in Azerbaijan continued
till 1996. During the transitional recession
period, economy of the country has
more than halved. In fact, output of the
country in 1995 was just above 42% of the
level of 1991. Economy began to recover
gradually starting from 1996 and reached
pre-independence level only by 2003. Oil
industry played a significant role in economic
recovery of the country.
Early oil exports in Azerbaijan began in
late 1997 through the Baku–Novorossiysk
pipeline. Azerbaijan started to export some
HAZAR WORLD
41