Pobierz publikację - KSNG Nazwy geograficzne - Główny UrzÄ d ...

2. Counties
Counties (Polish: powiat) are self-government units;
they are ruled by the county council elected in universal
and direct elections for the term of 4 years. The executive
power is vested in the office of the county starosta (head)
led by the starosta, who is elected by the county council.
There are two kinds of counties, i.e. land counties (314
units) and cities with the county rights (65 units). Cities
with the counties right, also referred to as city counties,
were established for bigger Polish cities. Counties have
one seat for all authorities but in many cases cities which
are city counties are also the seat of the neighboring land
county.
In majority, counties have been called referring to the
names of their seats; three counties have names derived
from the two main cities of a county and two counties
have names derived from geographical regions. The Polish
names of land counties are in adjectival form with word
“powiat” as the first part of the name. Neither part of county
names should be capitalized in Polish, e.g. powiat zamojski,
powiat rypiński. In the case of city counties, there is
no word “powiat” in their Polish name – their names are in
the nominative and are capitalized, e.g. Zamość (the name
of the county is identical to the name of the city). In various
kinds of indexes, tables, and maps, shortened names
of land counties are used (e.g. zamojski or pow. zamojski)
instead of their full names (powiat zamojski).
3. Communes
Communes are self-government units of the Polish administrative
division and they are governed by the commune
council elected in universal and direct elections for
the term of 4 years. The executive power in communes is
vested in mayors, who have different names in different
kinds of communes, i.e. “wójt” in village communes, “burmistrz”
in communes consisting of villages and towns or
towns only, and “prezydent” in communes consisting of
large cities. Mayors are elected in direct elections. There
are three kinds of communes, i.e. rural communes covering
only rural areas, rural-urban communes which cover towns
and rural areas, and urban communes covering only towns/
cities. Each commune has one seat of authorities; in rural
communes authorities are seated in a village or in town adjacent
to this commune and in rural-urban communes and
urban communes the seat of authorities is located in a town
or city (with one exception). Rural-urban communes and urban
communes cover only one town/city; each town/city is
a part of only one commune. Cities with the county rights
are also communes; in these cases the borders of a county
are the same as borders of one commune. On January 1,
2011 there were 1571 rural communes, 602 rural-urban
2. Powiaty
Powiaty są jednostkami samorządowymi, a ich władzę
stanowi rada powiatu wybierana w wyborach powszechnych
i bezpośrednich na okres 4 lat. Władzę wykonawczą
stanowi urząd starosty powiatowego, na czele którego stoi
starosta wybierany przez radę powiatu. Istnieją dwa rodzaje
powiatów: powiaty ziemskie (314 jednostek) oraz miasta
na prawach powiatu (65 jednostek). Miasta na prawach
powiatu, zwane również powiatami grodzkimi, ustanowione
zostały dla większych miast kraju. Powiaty posiadają
po jednej siedzibie władz, lecz w wielu przypadkach
miasto będące powiatem grodzkim jest również siedzibą
sąsiadującego z nim powiatu ziemskiego.
Powiaty w większości nazwane zostały od nazw ich
siedzib, trzy powiaty mają nazwy pochodzące od nazw
dwóch głównych miast powiatu, a dwa mają nazwy pochodzące
od nazw regionów geograficznych. Nazwy powiatów
ziemskich ustalone zostały w formie przymiotnikowej
z pierwszym członem „powiat”. Wszystkie człony nazwy
należy pisać małą literą, np. powiat zamojski, powiat rypiński.
W przypadku powiatów grodzkich nie ma w ich
nazwie członu „powiat”, a nazwy zapisuje się w mianowniku
wielką literą, np. Zamość (tzn. nazwa powiatu jest
identyczna z nazwą miasta). Często w różnego rodzaju
wykazach, tabelach i na mapach stosowane są skrócone
nazwy powiatów ziemskich (np. zamojski lub pow. zamojski)
zamiast ich pełnych nazw (powiat zamojski).
3. Gminy
Gminy są samorządowymi jednostkami podziału administracyjnego
kraju, a ich władzę stanowi rada gminy
wybierana w wyborach powszechnych i bezpośrednich na
okres 4 lat. Władzę wykonawczą w gminach stanowią wójtowie
(w gminach wiejskich), burmistrzowie (w gminach
miejsko-wiejskich i miejskich) lub prezydenci (w dużych
gminach miejskich) wybierani w wyborach bezpośrednich.
Istnieją trzy rodzaje gmin: gminy wiejskie obejmujące
wyłącznie tereny wiejskie; gminy miejsko-wiejskie
obejmujące zarówno obszar miasta jak i tereny wiejskie;
gminy miejskie obejmujące wyłącznie obszar miasta.
Każda gmina posiada jedną siedzibę władz, w gminach
wiejskich siedzibą władz jest wieś lub miasto sąsiadujące
z tą gminą, a w gminach miejsko-wiejskich i miejskich
siedzibą władz jest miasto (z jednym wyjątkiem). Gminy
miejsko-wiejskie i miejskie obejmują wyłącznie po jednym
mieście, a każde miasto wchodzi w skład tylko jednej
gminy. Miasta na prawach powiatu są jednocześnie gminami
– w tych przypadkach granice powiatu ściśle odpowiadają
granicy jednej gminy. 1 stycznia 2011 r. w Polsce
istniało 1571 gmin wiejskich, 602 gminy miejsko-wiejskie
oraz 306 gmin miejskich, w tym 65 gmin będących jedno-
79