Ocak 2011 - Türkiye Seyahat Acentaları Birliği

Ş e h i r g i b i b i r ç a r ş ı A b a z a a r l i k e a c i t y R e n k l i ç ö l l e r ü l k e s i : Ü r d ü n T h e l a n d 

o f c o l o u r f u l d e s e r t s : J o r d a n D a d a ş l a r y ü k s e k t e n u ç a c a k D a d a ş w i l l b e f l y i n g h i g h

İSTANBUL ARKEOLOJİ MÜZELERİ KOLEKSİYONUNDAN 

ÇİNİ MİHRAP 

Erken Osmanlı Dönemi 

çini sanatına hâkim olan 

renkli sır tekniği ile yapılmış, 

1432 tarihli Karamanoğlu 

İbrahim Bey İmareti’ne ait 

çini mihrap. Bitkisel ve 

geometrik bezemeli 

çini levhalardan oluşan mihrabın 

kitabe panosunda, nesih hatla 

Bakara Sûresi’nin 

255. (Ayet-el Kürsî) ayeti, 

kûfî hatla da 256. ve 257. 

ayetleri yazılıdır. 

Ana Sponsor 

İstanbul Arkeoloji Müzeleri 

TÜRSAB’ın desteğiyle yenileniyor 

İstanbul Arkeoloji Müzeleri 

Osman Hamdi Bey Yokuşu Sultanahmet İstanbul • Tel: 212 527 27 00 - 520 77 40 • www.istanbularkeoloji.gov.tr

TÜRSAB DERGİ | OCAK 2011

‹çindekiler Contents 

Sayı: 307 / Ocak 2011 • Issue: 307 / 2011 January 

12 

Renkli çöller ülkesi: Ürdün 

The land of colourful deserts: Jordan 

04 

İzmir’de turizm buluşması 

Tourism meeting in İzmir 

22 

Dünyanın sanat rehberindeki müze 

The museum in art directories of the world 

08 

Şehir gibi bir çarşı 

A bazaar like a city 

18 

Dadaşlar yüksekten uçacak 

Dadaş will be flying high 

26 

Balık keyfine Vira 

Vira for fish pleasure 

30 

Bademağacı Höyüğü’nde (Antalya) yapılan 

tarihöncesi kazıları sona erdi - II 

Prehistoric excavations at Bademağacı Höyük (Antalya) 

have been completed - II 

39 

Efsane çift İstanbul’da 

Legendary couple in İstanbul 

42 

Gökova’nın akvaryumu: Akyaka 

Gökova’s aquarium: Akyaka 

48 

Çok eğlenceli lüzumsuz bilgiler! 

Unnecessarrily entertaining notes! 

50 

Dünya standartlarında sağlık hizmeti 

Healthcare in world standards 

53 

İstanbul’da Lübnan tatları 

Tastes of Lebanon in İstanbul 

58 

Boğaz’da yeni bir adres 

A new address at the Bosphorus 

TÜRSAB 

TÜRK‹YE SEYAHAT ACENTALARI B‹RL‹⁄‹ 

taraf›ndan ayl›k olarak yay›nlan›r 

Published monthly by 

ASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES 

ISSN 1300-3364 

Yerel Süreli Yay›n/Local Periodical 

• 

TÜRSAB ad›na Sahibi 

Owner on behalf of TÜRSAB 

Başaran ULUSOY 

Sorumlu Yaz› ‹şleri Müdürü/Managing Editor 

Feyyaz YALÇIN 

Yay›n Yönetmeni/Editor 

Ayşim ALPMAN 

TÜRSAB ad›na Yay›n Koordinatörü 

Publication Coordinator on behalf of TÜRSAB 

Arzu ÇENG‹L 

Görsel Yönetmen/Art Director 

Özgür AÇIKBAŞ 

Çeviri/Translation 

Kemal PARLAR 

Bask›/Printing: Müka Matbaa 

Tel: (0.212) 549 68 24 

Bask› Tarihi/Print Date: Ocak/January 2011 

TÜRSAB 

Tel: (0.212) 259 84 04 Faks: (0.212) 259 06 56 

Dikilitaş Mah. Aş›k Kerem Sk.No: 42 

34349 Beşiktaş-‹stanbul/Türkiye 

www.tursab.org.tr/e-mail:tursab@tursab.org.tr 

Editoryal ve Görsel Haz›rl›k 

Editorial and Visual Preparation 

BRONZ YAYIN 

Tel: (0.212) 244 85 37-38 Faks: (0.212) 244 85 34 

Pürtelaş mah. Güneşli sk. No:22 D:1 

34433 Cihangir-‹stanbul/Türkiye 

bronzyayin@gmail.com 

TÜRSAB DERG‹, Bas›n Konseyi üyesi olup, Bas›n Meslek ‹lkeleri’ne uymaya söz vermiştir. TÜRSAB DERG‹’de yay›nlanan yaz› ve fotoğraflardan kaynak gösterilmeden al›nt› yap›lamaz. TÜRSAB MAGAZINE is a member 

of the Turkish Press Council and has resolved to abide by the Press Code of Ethics. None of the articles and photographs published in the TÜRSAB MAGAZINE maybe quoted without mentioning of resource.

BAŞYAZI 

editorial 

(TÜRSAB Dergisi, Mayıs 2001 tarihli başyazıdan bir bölüm.) 

TURİZMİN ÇEŞİTLENDİRİLMESİ ÜZERİNE 

(TÜRSAB Magazine, an extract from the editorial of May 2001 issue.) 

DIVERSIFICATION OF TOURISM 

Basın yayın organlarından gelen soruları zaman zaman toplu olarak 

değerlendirir ve en çok bilgi istenen konular üzerinde düşünürüm. 

İnanç turizmi, hakkında en çok sorulan konulardan biriydi; kültür 

turizmi de onun hemen yanı başında yer alıyordu. Zaman içinde 

kültür turizmiyle beraber toplantı-kongre turizmi, son zamanlarda da 

ekoturizm ağır basmaya başladı. 

Bu konular Türk turizminin hızlı bir gelişim sürecine girdiği 1980’li 

yılların sonlarında alternatif turizm adı altında turizmcilerin gündemini 

meşgul etmeye başladı. Bu dönemde altyapı ve üstyapı yatırımları 

arttı; sağlanan cazip teşviklerle konaklama kapasitesi hızlı bir artış 

gösterdi. 

Kültür turizmi, inanç turizmi ve bir ölçüde doğa turizmi 

ile bazı özel turizm türleri daha 1960’lı yıllardan 

itibaren ülkemizde uygulanıyordu. Kitle turizmi talebi 

artarken, bu tür özel alanlardaki turizm etkinliklerine 

ilişkin talep de artmaya başlıyordu. 

Dış turizmin hızlı bir gelişim gösterdiği dönemlerde iç 

turizm talebi hızla Akdeniz ve Ege’ye yöneldi. Ancak 

bu gelişme, arazi talebi, imar üzerindeki baskılar, 

çarpık yapılaşma, kaynakların taşıma kapasitelerinin 

zorlanması, ekolojik dengenin bozulması ve altyapı ile 

trafik sorunlarını beraberinde getirdi. 

From time to time I evaluate questions from the press as a whole and think 

about the most questioned subjects. Faith tourism was one of the subjects 

about which many questions were asked; Culture tourism’s place was 

alongside that too. Over time meeting-congress tourism, and lately eco-tourism 

started to get focus alongside culture tourism. 

These topics entered tourism professional’s agenda towards the end of 1980s 

under the heading of alternative tourism when Turkish tourism entered a fast 

developing phase. Investments in infrastructure and superstructure increased 

in this period; With attractive incentives provided, accommodation capacity 

showed a rapid increase. 

Culture tourism, faith tourism and nature tourism to a degree, as well as 

some private tourism types were practiced in our country 

from 1960s onwards. While demand for mass travel was 

increasing, demand for these specialty type of tourism 

activities were also seeing an increase in demand. 

At a time when international tourism showed an 

improvement, domestic tourism turned rapidly towards the 

Mediterranean and the Aegean. But this demand brought 

together demand for land, pressure over building regulations, 

unplanned construction, and pressure on transport 

infrastructure at the source, upsetting ecological balance and 

infrastructure and traffic problems with it. 

Birçok turizm türünde de koruma ve kullanma dengesi, 

kaynakların sınırlı taşıma kapasitesinin artırılması büyük 

önem taşır. Bu nedenle başta alternatif turizm olmak 

üzere tüm gelişim alanlarında “sürdürülebilir turizm” 

ilkelerine uymak, olmazsa olmaz koşuldur. 

Biliyoruz ki ülkemiz büyük bir çeşitlilik gösteren doğal kaynakları, 

olağanüstü zenginlikteki tarihsel ve kültürel değerleriyle dünyada 

alternatif turizm alanında en büyük gelişme potansiyeline sahip 

ülkelerden biridir. Kıyılardaki yoğunluğu ve yapılaşmayı yaylalara, 

ormanlara, doğa parklarına taşıdığımız takdirde birçok turizm 

türünün ve özellikle ekoturizmin geleceğini tehlikeye atarız. Deniz 

kıyısındaki kumsallar gibi, içerideki doğal kaynaklar da sınırlıdır. Zaten 

pazar talebinin nicel ve nitel özellikleri bu boyutta bir aşırı kaynak 

kullanımına olanak vermeyecektir. 

BAŞARAN ULUSOY 

TÜRSAB Başkan› 

The President of TÜRSAB 

Finding a balance between protection and usage in many 

tourism types, increase in limited transport capacity of 

resources is very important. For this reason, adhering 

to principles of “sustainable tourism”, in every area of 

development, especially in alternative tourism has become a 

must. 

We already know that our country is one of the countries with the greatest 

potential in alternative tourism in the world with natural resources, incredibly 

rich historical and cultural values. If we take the dense population and buildup 

on coast areas to highlands, forests, nature parks then we put in danger 

many types of tourism and especially ecotourism. Natural resources inland 

are just as limited as the beaches on the coastline. Already the characters of 

quantitative and qualitative aspect of the market demand will not allow for 

such build-up. 

Saygılarımızla... 

With regards... 

TÜRSAB DERGİ | OCAK 2011 

3

FUAR 

fair 

İZMİR’DE TURİZM 

BULUŞMASI 

Travel Turkey fuarı bu yıl da başarıyla tamamlandı. Turizm 

sektörü temsilcileri 9-12 Aralık 2010 tarihlerinde Kültürpark 

uluslararası fuar alanında bir aradaydı 

2 Nihal Boztekin Özgür Açıkbaş 

4 


Türkiye Seyahat Acentaları 

Birliği (TÜRSAB), 

Hannover-Messe 

International İstanbul 

ve İzmir Fuarcılık Hizmetleri 

(İZFAŞ) işbirliğiyle düzenlenen 

Travel Turkey İzmir Turizm Fuar 

ve Konferansı’nın dördüncüsü 

9-12 Aralık 2010 tarihleri arasında 

gerçekleştirildi. 

Fuarın açılış töreninin ardından 

Kültür Bakanı Ertuğrul Günay’ın da 

katılımıyla, Çeşme Turistik Otelciler 

Birliği’nin (ÇEŞTOB) düzenlediği 

“İzmir ve Çeşme’nin Gelecekteki 

TOURISM MEETING IN İZMİR 

Travel Turkey fair this year was once again 

successfully concluded. Representatives of 

tourism sector were together in Kültürpark 

international fair area on 9-12 December 2010 

Organised with the cooperation of 

Turkish Travel Agents Association 

(TÜRSAB), Hannover- Messe 

International İstanbul and İzmir Fair 

Services (İZFAŞ), the fourth Travel 

Turkey İzmir Tourism Fair and 

Kültür ve Turizm 

Bakanı Ertuğrul 

Günay, Travel 

Turkey Fuarının 

açılış töreninde 

bir konuşma 

yaptı 

Culture and 

Tourism Minister 

Ertuğrul Günay 

made a speech 

at the opening 

ceremony of 

Travel Turkey Fair 


5

TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy 

TÜRSAB Chairmen Başaran Ulusoy 

Yüzü” konulu bir toplantı izlendi. 

Aynı akşam Kültür ve Turizm 

Bakanlığı himayesinde fuara katılan 

yabancı konuk seyahat acenteleri 

ve turizm basını onuruna Hilton 

İzmir Oteli’nde verilen “Hoşgeldiniz 

Kokteyli” ise sektör temsilcilerinin 

keyifli dakikalar geçirmesini 

sağladı. 

Açılış töreni 

Fuarın açılış töreninde Kültür ve 

Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, 

TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, 

İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem 

Demirtaş, İzmir Büyükşehir 

Belediye Başkan Vekili Sırrı 

Aydoğan, Ordu Valisi Orhan 

Düzgün, Osmaniye Valisi Celalettin 

Cerrah, İzmir Valisi Mustafa Cahit 

Kıraç ve KKTC Turizm, Çevre ve 

Kültür Bakanı Kemal Dürüst birer 

konuşma yaptı. 

Turizm dünyayı dönüştürüyor 

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul 

Günay konuşmasında Türkiye’nin 

önümüzdeki beş yıl içinde turizm 

alanında dünyada ilk beşe 

girmesini hedeflediklerini belirtti 

ve “Turizm sayesinde yöreler, 

şehirler, toplumlar, ülkeler, 

devletler birbiriyle tanışıyor. Turizm 

bir toplumsal dönüşüm vesilesi. 

21. yüzyılı kurtaracak, dünyayı 

güzelleştirecek olan proje bence 

turizmdir. Turizmciler insanlığın 

barışını inşa ediyorlar” sözleriyle 

turizmin önemini vurguladı. 

2011 KKTC’nin yılı olacak 

KKTC Turizm, Çevre ve Kültür 

Bakanı Kemal Dürüst ise 

konuşmasında Türkiye’nin 

kendilerine sağladığı olanaklardan 

ve KKTC’deki Osmanlı izlerinden 

söz ettikten sonra, 2011 yılını 

Türkiye Cumhuriyeti’nde KKTC 

yılı ilan etme kararının alındığı 

haberini verdi. 

Başaran Ulusoy’dan 

fuar alanı talebi 

TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, 

İzmir ve Ege Bölgesi’ne hak ettiği 

değerin verilmeye çalışıldığını, 

bölgedeki kültür değerlerinin 

canlandırıldığını vurgulayarak, 

bir sonraki fuarın Gaziemir’deki 

yeni fuar alanında yapılması 

konusundaki talebini dile getirdi. 

Kuşadası’ndaki kongre merkezinin 

de Ege’nin çehresini değiştireceğini 

belirterek, destekleri için Valilik ve 

Bakanlığa teşekkür eden Ulusoy, 

“Burada belediye başkanına büyük 

iş düşüyor; başkan inşallah büyük 

salonlar tahsis eder” dedi. 

Kalkınmanın temel ayağı 

İTO Yönetim Kurulu Başkanı 

Ekrem Demirtaş, her çeşit turizmi 

hedeflediklerini ancak kruvaziyer 

Conference took place on 9 th – 12 th 

December 2010. 

The opening of the fair was followed by 

a meeting with the theme of “İzmir and 

Çeşme’s face in the future” which was 

organized by Çeşme Touristic Hoteliers 

Association (ÇEŞTOB) and attended by 

the Culture Minister Ertuğrul Günay. 

“Welcome Cocktail” given in honour 

of visiting foreign travel agents and 

tourism press at Hilton İzmir Hotel in 

the same evening provided pleasant 

moments for representatives of the 

sector. 

The opening ceremony 

Culture and Tourism Minister Ertuğrul 

Günay, TÜRSAB Chairman Başaran 

Ulusoy, İzmir Chamber of Commerce 

Chairman Ekrem Demirtaş, İzmir 

Metropolitan Deputy Mayor Sırrı 

Aydoğan, Governor of Ordu Orhan 

Düzgün, Governor of Osmaniye 

Celalettin Cerrah, Governor of İzmir 

Mustafa Cahit Kıraç and TRNC 

Tourism, Environment and Culture 

Minister Kemal Dürüst each made a 

speech at the opening ceremony of the 

fair. 

Tourism is transforming the world 

At his speech, Culture and Tourism 

Minister Ertuğrul Günay stated that 

Turkey was aiming to be one of the top 

five countries in the field of tourism 

during the next five years and further 

reinstated the importance of tourism 

by saying “Thanks to tourism, regions, 

cities, societies, countries, states are 

getting together. Tourism is a means 

of social transformation. For me, 

the project that will salvage the 21 st 

century and make the world a better 

place is tourism. Tourism professionals 

are building the peace for humanity” 

2011 will be the year of TRNC 

(Turkish Republic of Northern 

Cyprus) 

After talking about resources Turkey 

provided for them and traces of 

Ottoman in TRNC in his speech, TRNC 

Tourism, Environment and Culture 

Minister Kemal Dürüst delivered the 

news that 2011 was declared the year 

of TRNC in Turkish Republic. 

Başaran Ulusoy’s exhibition space 

request 

TÜRSAB Chairman Başaran Ulusoy 

emphasized that İzmir and the Aegean 

region were deservedly valued while 

the region’s cultural assets kept alive 

and he made the plea that the next fair 

should be held in the new exhibition 

centre in Gaziemir. Talking about how 

Kuşadası congress centre will change 

the face of the Aegean region, Ulusoy 

thanked the governorship and the 

Ministry and said “The Mayor has a 

great responsibility here; hopefully the 

mayor will allocate large halls”. 

Main pillars of development 

Chairman of the board of İzmir 

Chamber of Commerce Ekrem Demirtaş 

emphasized that all types of tourism 

was targeted by İzmir but cruise ship 

tourism had a special importance. 

He talked about his hope of adding a 

cruise ship hall in next year’s exhibition 

should the space problem resolved. 

İzmir Metropolitan Deputy Mayor 

Sırrı Aydoğan stated that tourism was 

the main pillar of local development 

targets and that planning of Yarımada 

and İnciraltı districts carried special 

importance. 

Together in tourism summit 

Following the opening of Travel Turkey 

6 


TÜRSAB standı, fuarda ilgi gören 

stantlar arasındaydı 

TÜRSAB stand was among the popular 

stands at the fair 

Fair in Kültürpark International Fair 

Area was the Tourism Summit. The 

summit was attended by Culture and 

Tourism Minister Ertuğrul Günay, 

Governor of İzmir Cahit Kıraç, 

the ministry bureaucrats, İzmir 

Metropolitan Mayor Aziz Kocaoğlu, 

mayors of towns involved in tourism, 

representatives of chambers, 

associations and organizations involved 

in tourism, authorities of companies 

active in tourism and hotel sector, 

representatives of nongovernmental 

organizations. 

turizmine özel bir önem verildiğini 

vurgulayarak, önümüzdeki yıl 

yapılacak fuarda yer sorununun 

kalmaması halinde kruvaziyer 

holünün de fuara eklenmesini umut 

ettiğini söyledi. İzmir Büyükşehir 

Belediye Başkan Yardımcısı Sırrı 

Aydoğan da yerelde kalkınma 

hedefinin en temel ayağının turizm 

olduğunu vurgulayarak, özellikle 

Yarımada ve İnciraltı bölgesinin 

planlanmasının büyük önem 

taşıdığını kaydetti. 

Turizm zirvesinde bir arada 

Kültürpark Uluslararası Fuar 

Alanı’nda Travel Turkey Fuarı’nın 

açılışının ardından Turizm Zirvesi 

gerçekleştirildi. Zirveye Kültür ve 

Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, 

İzmir Valisi Cahit Kıraç, bakanlık 

bürokratları, İzmir Büyükşehir 

Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, 

ilçe belediye başkanları, turizmle 

ilgili oda, dernek ve kuruluşların 

temsilcileri, turizm ve otelcilik 

sektöründe faaliyet gösteren 

firmaların yetkilileri ve sivil toplum 

kuruluşlarının temsilcileri katıldı. 

Uluslararası bir buluşma 

Fuarın bu yılki partner illeri Ordu, 

Osmaniye ve Hırvatistan’ın başkenti 

Zagreb oldu. 

Bu yıl Yunan Adaları da Travel 

Turkey İzmir’e büyük ilgi gösterdi. 

Midilli, Sakız, Samos adalarından 

çok sayıda firmanın yer aldığı 

fuara, Tunus, Suriye, Hırvatistan, 

Güney Afrika, Etiyopya, Almanya, 

Kosova, Makedonya, KKTC, Irak, 

İtalya, Ürdün, Mısır ve İngiltere’den 

de birçok firma katıldı. 

“Hosted Buyer” programı 

Travel Turkey İzmir 2010 Turizm 

fuarı kapsamında Yunanistan, 

İspanya, Hırvatistan, Karadağ, 

Kosova, Rusya, İtalya, Filistin, 

Ürdün, Mısır, Bosna Hersek, Birleşik 

Arap Emirlikleri ve İran’da faaliyet 

gösteren seyahat acentelerinden 

satın alıcılar ile turizm basını 

“Hosted Buyer Programı” adı 

altında katılımcı firmalarla işbirliği 

yapmak üzere fuarda çeşitli 

etkinliklerde bir araya geldi. 

An international meeting 

Partner cities of this year’s fair were 

Ordu, Osmaniye and the capital of 

Croatia, Zagreb. Greek islands also 

showed great interest in this year’s 

fair. The fair included many companies 

from the islands of Lesvos, Ios, Samos 

as well as numerous companies from 

Tunisia, Syria, Croatia, South Africa, 

Ethiopia, Germany, Kosovo, Macedonia, 

TRNC, Iraq, Italy, Jordan, Egypt and 

England. 

“Hosted Buyer” program 

Within the context of Travel Turkey 

İzmir 2010, buyers of travel agents 

active in Greece, Spain, Croatia, 

Montenegro, Kosovo, Russia, Italy, 

Palestine, Jordan, Egypt, Bosnia- 

Herzegovina, United Arab Emirates 

and Iran met with tourism press 

during many different events under the 

heading of “Hosted Buyer Program” in 

order to cooperate with participating 

companies. 

Travel Turkey fuarından çeşitli 

görüntüler 

Scenes from Travel Turkey fair 


7

TARİH 

history 

ŞEHİR GİBİ BİR ÇARŞI 

Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethinden sonra yaptırdığı Kapalıçarşı 

550. yaşını kutlamaya hazırlanıyor. Bugüne kadar yolunuz hiç düşmemişse 

de, defalarca gitmiş olsanız da bu benzersiz yapıyı ziyaret edip doğum 

gününü kutlayın. Ama gitmeden önce mutlaka bu yazıyı okuyun 

2 Aylin Şen Rasim Konyar 

8 


Aralık ayının son 

günlerinden 

birinde, yani 

2010’u uğurlarken 

Kapalıçarşı’da bir konser vardı. 

Kentin önde gelen isimlerinin, 

sanatçıların ve elbette 

Kapalıçarşı esnafının izlediği 

konser, piyanist Tuluyhan 

Uğurlu’nun “Sonsuza Kadar 

İstanbul” albümünün galasıydı. 

Etkinlik mekânı gelişigüzel 

bir seçim değildi. Kapalıçarşı 

550. yaşını kutlamaya 

hazırlanıyordu. 

Aslında Kapalıçarşı’nın temeli 

1461 yılında atıldı. Ama 

kutlamaya İstanbul’un Kültür 

Başkenti unvanını terk etmeden 

önce başlanması için olsa gerek, 

etkinlik 2010 sonuna alındı. 

Elbette ilk olsa da son etkinlik 

olmayacak bu. 2011 boyunca 

Kapalıçarşı kâh gündelik 

telaşıyla kâh özel buluşmalarla 

550. yaşını kutlayacak. 

Özellikle Ortadoğu’da 

hemen her başkente bir 

benzeri yapılan bu muazzam 

yapı, meraklısıyla sırlarını 

paylaşacak. 

Devasa rakamlar 

Kapalıçarşı’yı anlatmaya 

herhalde rakamlarla başlamak 

gerekir, çünkü 45 bin 

metrekare üzerine kuruludur. 

64 sokağı ve binlerce 

dükkânıyla çarşıdan çok bir 

şehri andırır. 

Zaten Fatih Sultan Mehmet’in 

İstanbul’u “kendi şehri” yapma 

hedefinin de en önemli 

adımlarından biridir. Onun 

talimatıyla inşa ettirilmiştir. 

Bugünkü haline oranla 

mütevazı ölçüler taşıyan çarşı 

giderek genişlemiş ve özellikle 

Kanuni Sultan Süleyman 

döneminde gerçek bir şehre 

dönüşmüştür. Günümüze tümü 

ulaşamasa da, o şehrin içine 5 

A BAZAAR LIKE A CITY 

The Grand Bazaar, built by Fatih Sultan Mehmet (The Conquerer) after the 

conquest of İstanbul is getting ready to celebrate its 550 th anniversary. 

If you have not had the chance so far, or had done so many many times, 

visit this unique place and celebrate its birthday. But before you visit, 

make sure you read this article 

In one of the last few days of 

December as we were getting ready 

to say goodbye to 2010, a concert 

took place in the Grand Bazaar. 

Watched by the prominent names 

of the city, artists and naturally, 

the Grand Bazaar tradesmen, the 

concert by pianist Tuluyhan Uğurlu 

was the gala concert for “Sonsuza 

Kadar İstanbul” (İstanbul till 

eternity) album. 

In fact, it was the foundations of the 

Grand Bazaar that was laid in 1461. 

But the event was started at the end 

of year 2010, perhaps to start the 

celebrations before İstanbul handed 

over the title of Culture Capital. This 

maybe the first event but it certainly 

won’t be the last. Throughout 2011 

the Grand Bazaar will celebrate its 

550 th anniversary with sometimes 

daily hubbub and other times with 

special meetings. 

This magnificent structure, copies 

of which have been built in almost 

every capital in the Middle East, 

especially will share its secrets with 

people curious about it. 

Giant numbers 

It is best to start talking about 

the Grand Bazaar with numbers, 

Kapalıçarşı 1461 yılından bu yana İstanbul’da alışverişin kalbi 

Grand Bazaar is the shopping heart of İstanbul since 1461 


9

cami, 1 okul, 7 çeşme, 10 kuyu, 

1 şadırvan, 1 hamam, 2 lokanta 

ve 17 han yapılmıştır. 

Bu yapıların çok büyük bölümü, 

1651 yılındaki büyük yangından 

başlayarak 20 kadar yangın ve 

deprem nedeniyle yıkıldı, harap 

oldu. Ancak her şeye rağmen 

Çarşı görkeminden hiçbir şey 

kaybetmedi. 3500’ün üzerinde 

dükkânla 21. yüzyılı da görmeyi 

başardı. 

Tuğcular yaşamıyor ama... 

Bu muazzam çarşı, aynı 

zamanda mimari ve idari açıdan 

da incelemeye değiyor; zira 

daha baştan bütün dükkânların 

genişliği aynı tutulmuştu. Bir 

labirenti andırsa da sokakları 

müthiş bir düzenle birbirine 

bağlanırdı. O sokakların hemen 

her birinde de ayrı bir mesleğin, 

ürünün loncası yer alırdı. Bir 

sokakta yorgancıları görürdünüz, 

yanı başındaki sokakta terlikçiler 

müşteri beklerdi. Aynacılar 

sokağından kumaşçılara 

geçilirdi; oradan da fesçilere! 

O mesleklerden bazıları bugün 

unutulup gitti, tarihe karıştı. 

Ama yüzyıllarca önce sokaklara 

verilen isimler bugün hâlâ 

kullanılıyor. Serpuççular, 

Takkeciler, Tuğcular, 

Kapalıçarşı 

because founded over 45 thousand 

square meters area with 64 

alleys and thousands of shops 

it is reminiscent of a city. It was 

an important step in Mehmet the 

Conqueror’s target to make İstanbul 

“his own city”. It was built by his 

instructions. Built in a modest scale 

compared to today, the bazaar was 

extended and turned into a real city 

during the reign of Süleyman the 

Magnificent. While not all of them 

survived to today, 5 mosques, 1 

school, 7 fountains, 10 water-wells, 

1 large fountain, 1 Turkish bath, 2 

restaurants and 17 inns have been 

built. 

Most of these buildings have been 

destroyed after a number of fires 

and earthquakes, first of which 

was in 1651. But despite all this, 

the bazaar never lost its splendour. 

It survived successfully into 21 st 

century with over 3500 shops. 

Brigadiers do not live any 

longer but... 

This splendid bazaar is also worth 

to study from architectural and 

management angles; because 

from the beginning all shops 

were designed to be same size. 

Despite resembling a labyrinth, all 

streets were linked in an amazing 

order. There would be a separate 

craftsmanship, 

a separate 

guild in each of 

those streets. 

In one street 

you would 

see quilons, 

while on the 

next street 

clog makers 

would await 

customers. A 

passage from 

the street of 

mirror makers 

would lead to 

fabric sellers; 

and from 

there onto fez 

makers! 

Some of those 

guilds have 

been forgotten 

and lost 

today, became 

history. But the 

names given 

to the streets 

hundreds of years ago are still in 

use today. Serpuççular, Takkeciler, 

Tuğcular, Yağlıkçılar and many 

streets take visitors on a journey 

into history. Just as they did for 

550 years... 

The Grand Bazaar witnessed an 

Grandbazaar 

Giyilmemiş çamaşırlar nasıl kokar 

bilirsin, 

Sandık odalarında; 

Senin de dükkânın öyle kokar işte. 

Ablamı tanımazsın, 

Hürriyette gelin olacaktı, yaşasaydı; 

Bu teller onun telleri, 

Bu duvak onun duvağı işte. 

Ya bu çamurdaki kadınlar? 

Bu mavi mavi, 

Bu yeşil yeşil fistanlı... 

Geceleri de ayakta mı dururlar böyle? 

Ya bu pembezar gömlek? 

Onun da bir hikâyesi yok mu? 

Kapalı Çarşı deyip geçme; 

Kapalı Çarşı, 

Kapalı kutu 

Orhan Veli Kanık 

You know how unwashed clothes smell, 

In chest rooms; 

That’s how your shop smells. 

You don’t know my sister, 

Had she lived, she was going to be a bride 

at liberty; 

These threads are her threads, 

This veil is her veil. 

But these women in mud? 

These colourful blue, 

These colourful green dresses... 

Do they stand like this at nights too? 

How about this pink shirt? 

Doesn’t it also have a story? 

Don’t just say Grand Bazaar in passing; 

Grand Bazaar 

Secretive box 

Orhan Veli Kanık 

10 TÜRSAB DERGİ | OCAK 2011

Yağlıkçılar ve daha pek çok 

sokak, ziyaretçilerini geçmişe 

götürüyor. Tıpkı 550 yıldır 

olduğu gibi... 

Kapalıçarşı her dönemde 

inanılmaz bir insan akışına 

sahne oldu, çünkü ekonominin 

kalbi orada atardı. Bu nedenle 

de idari yönetim titizlikle 

işlerdi. Her ürünün fiyatı 

loncalar tarafından sıkı sıkıya 

denetlenirdi. Hiçbir esnaf 

o fiyatın üzerine çıkamazdı; 

hatta ürününü dükkânının 

önünde sergileyip müşteri 

çalamazdı. Değerli kumaşlar... 

Mücevherat... Silah... Antika 

eşya... İstanbullular kimi 

zaman almak için gelirdi, 

kimi zaman da satmak için. 

Dahası, dönemin zenginleri 

mücevherlerini, kürklerini 

çarşıdaki kasalarda muhafaza 

ederdi. Devlet hazinesinin bir 

bölümü de yine o kasalarda 

tutulurdu. Kısacası Kapalıçarşı 

eski İstanbul’da hayatın 

merkeziydi. Yüzyıllar boyunca 

da öyle kaldı. 

Günde 300 bin kişi 

Günümüzde ekonominin nabzı 

İstanbul’un değişik köşelerinde 

atsa da, Kapalıçarşı hâlâ bir 

cazibe merkezi. Üstelik geçmiş 

yüzyıllardan farklı olarak, artık 

o kalabalığa dünyanın her 

köşesinden gelmiş insanlar, 

turistler karışıyor. 

Mevsime ya da duruma göre 

değişse de “günde” 300 ila 500 

bin kişi çarşıyı ziyaret ediyor. 

Geziyor, alışveriş yapıyor. 

Yaklaşık 20 bin kişi de çalışıyor. 

Sayıları çok fazla olmasa da, o 

çalışanlar arasında dükkânın 

tapusunu elinde bulunduranlara 

rastlanıyor. Bu, ailelerinin en 

az 3-4 kuşaktır Kapalıçarşı’da 

esnaflık yaptığı anlamına 

geliyor. Ve elbette bambaşka 

bir paye veriyor. 

Ama elbette, en büyük paye 

İstanbul’a ait. Kapalıçarşı 

gibi benzersiz bir yapıta 

sahip olduğu için... Onu 

550 yıl öncesinden bugüne 

taşıyabildiği için... Doğum 

günü kutlu olsun! 

amazing flow of people throughout 

its history as the heart of the 

economy was beating there. This is 

why the local management would 

work thoroughly. 

Price of every product sold would 

often be inspected by the chambers. 

No tradesmen would go above the 

prices set by the chamber; In fact, 

they weren’t even allowed to display 

their goods in front of their shops in 

order to attract customers. Valuable 

fabrics... Jewellery... Guns... Antique 

goods... Sometimes İstanbulites 

would arrive to sell and sometimes 

to buy. Furthermore, Wealthy people 

of the time would keep their precious 

jewellery, fur coats in safes in the 

bazaar. Part of the state treasure 

was also kept in those safes. In 

short, the Grand Bazaar was the 

centre of life in old İstanbul. And 

stayed that way for hundreds of 

years. 

300 thousand visitors a day 

Although city’s pulse beats in 

different corners of the city today, 

Grand Bazaar is still a centre of 

attraction. Moreover, the crowds are 

mixed with people from every corner 

of the world, unlike in the past 

centuries. 

Allowing for seasonal and 

situational variances, around 300 

to 500 thousand visitors visit 

the bazaar “daily”. They wonder 

around and shop. Almost 20 

thousand people work there. Despite 

numbering only a few, you can still 

find people in the bazaar who own 

the deeds to their shops. This means 

that those families have been in 

Grand Bazaar for 3-4 generations. 

And naturally this gives them a 

different honour. 

But the biggest honour belongs to 

İstanbul. Because it possesses a 

unique building which is the Grand 

Bazaar... As it has been able to 

carry it from 550 years ago to 

today... Happy birthday! 

TÜRSAB DERGİ | OCAK 2011 11

GEZİ 

travel 

renkli çöller ülkesi: 

ÜRDÜN 

Uçsuz bucaksız taş çölleri... Kayalara oyulmuş masalsı kentler... 

Roma İmparatorluğu kalıntıları... Haçlı Seferleri’nden kalma kaleler... 

Görkemli Camiler... Tek tanrılı üç dinin kutsal toprakları üzerinde kurulu 

en eski ülkelerden biri... 

2 Ayşim Alpman 

The land of colourful deserts: JORDAN 

Endless rocky deserts... Fairytale cities carved into rocks... Ruins from the Roman Empire... 

Crusaders Castles... Splendid Mosques... One of the oldest countries founded over the holy 

ground of three monotheistic religions... 

Gülkurusu renginde kayalara oyulmuş 

Petra antik kenti Ürdün’ün en önemli 

tarihi ve turistik hazinesi... 

Rose coloured Petra antique city carved 

into rocks is the most important and 

touristic treasure of Jordan 


Üzerinde kurulduğu 

topraklar insanlık 

tarihinin en 

eski yerleşim 

merkezlerinden biri ama 

Ürdün’ün bağımsız devlet olarak 

geçmişi sadece 65 yıla dayanıyor. 

1946 yılında Londra Antlaşması 

ile sınırları masa başında çizilen 

Ürdün’de 400 yıllık Osmanlı 

idaresinin izlerine de rastlanıyor. 

Bugün hâlâ kullanılmakta olan 

Hicaz demiryolu bunlardan biri. 

Beyaz Şehir Amman 

Yedi tepe üzerine kurulu 

başkent Amman, eski ve yeninin 

karışımıyla, çöl ve verimli Ürdün 

Vadisi arasında oluşuyla tezatları 

yansıtıyor. Kentin eski bölümü 

geçmişle iç içe yaşarken, yeni 

kentte modern binalar, lüks 

oteller, şık restoranlar, sanat 

galerileri ve butikler yer alıyor. 

Kentin en turistik yerleri, yüzyıllar 

öncesinden hem askeri hem de 

dini miraslar barındıran Citadel 

Tepesi ve bugün bile bazı kültürel 

etkinlikler için kullanılan 6 bin 

kişilik amfitiyatrosu… En dikkat 

çekici özelliklerinden biri ise 

bütün binaların beyaz renkli 

yerel bir taşla kaplı olması. Şehir 

yönetiminin zorunlu kıldığı bu 

uygulama Amman’a “beyaz şehir” 

unvanını kazandırmış. 

Açık Hava Müzesi 

Yaklaşık 125 bin kayıt altına 

alınmış arkeolojik bölgesi, Musa 

Vadisi, Ceraş ve Petra gibi antik 

kentlerin yanı sıra Kızıldeniz’in 

kuzey ucunda yer alan Akabe 

Körfezi ve dünyanın en alçak gölü 

olan Ölü Deniz’deki kıyılarıyla 

Ürdün, son yıllarda giderek 

Ortadoğu’nun en cazip turizm 

merkezlerinden biri haline 

geliyor. 

Gülkurusu rengi kayıp şehir 

1812 yılında İsviçreli macerasever 

bir gezgin, Johann Burckhardt, 

Bedevi giysileri içinde at sırtında 

Ürdün çöllerini keşfe çıkar. 

Ölü Deniz ile Akabe Körfezi 

arasındaki uçsuz bucaksız çölün 

kıyısında gül rengi kayalara 

oyulmuş antik bir kent bulan 

Burckhardt, Petra’yı yüzlerce yıl 

süren uykusundan uyandıran kâşif 

olarak tarihe geçti. Bundan sonra 

Petra sadece arkeologların ilgi 

alanında kalmamış, birçok filme 

The territory where Jordan is 

established is one of the oldest 

settlements in the history of humanity 

but as an independent state, Jordan’s 

past only goes back for 65 years. 

Traces of 400 years of Ottoman 

administration are found in Jordan 

whose borders were determined with 

London Agreement in 1946. Hejaz 

railway which is still in use today is one 

of those traces. 

White City Amman Situated over seven 

hills, Capital Amman reflects contrasts 

with the mixture of old and new and 

by being in Jordan Valley, desert and 

fertile. 

While the old parts of the city still 

nested in with the past, new city has 

modern buildings, luxurious hotels, 

smart restaurants, art galleries and 

boutiques. 

Best touristic sites of the city are Citadel 

Hill which houses military and religious 

heritages from centuries ago and 6 

thousand capacity amphitheatre which 

is still used for performances today... 

One of the most eye catching feature is 

the fact that all buildings are cladded 

with white stone. This practice, enforced 

by the local authority, has won Amman 

the title of “white city”. 

Open Air Museum 

Famous with almost 125 thousand 

registered archaeological sites, with 

antique cities such as Mosses Valley, 

Ceraş and Petra as well as Aqaba gulf 

on Red Sea and the Dead Sea below 

sea level, Jordan is fast becoming 

an attractive centre of tourism in the 

Middle East. 

Rose coloured lost city... 

In 1812, Johann Burckhardt, An 

adventure loving Swiss traveller sets of 

wearing Bedouin clothing to discover 

the deserts of Jordan. Discovering an 

antique city carved into rose coloured 

rocks on the outskirts of an immense 

desert between Dead Sea and Aqaba 

Gulf, Burckhardt’s name is written 

into history as the discoverer who 

woke Petra from its centuries long 

sleep. After that, Petra not only was 

interesting archaeologists but also 

formed the background for many 

movies. Most popular of these are the 

adventures of the adventurer, soldier 

and archaeologist professor Indiana 


de dekor teşkil etmişti. Bunlardan 

en ünlüsü maceraperest, asker 

ve arkeolog Indiana Jones’un 

maceraları… 

Bugün Ürdün’ün en önemli 

tarihi hazinesi olan Petra,1985 

yılında UNESCO tarafından 

Dünya Kültürel Mirası listesine 

dahil edilmiş, 2007’de de Çin 

Seddi, Brezilya’daki Kurtarıcı 

İsa heykeli, Peru’daki Machu 

Picchu antik kenti, Meksika’daki 

Chichen Itza Piramidi, Roma’daki 

Kolezyum ve Hindistan’daki 

Tac Mahal ile birlikte Dünyanın 

Yeni Yedi Harikası’ndan biri 

olarak seçilmişti. Petra’nın ilk 

yerleşim tarihi kesin olarak tespit 

edilmemişse de, MÖ 400 ile MS 

106 yılları arasında Nebatilere 

başkentlik yaptığı biliniyor. MÖ 4. 

yüzyılda bütün Mezopotamya’yı 

tehdit eden Perslerden kaçan 

Nebatiler, ulaşılması çok zor olan 

Musa Vadisi’ne sığınıp tapınakları, 

sarayları ve mezarlarıyla kayalara 

oyulmuş bu antik kenti inşa 

etmiş. Putperestlikleri ile bilinen 

bu topluluk, tanrıları Duşara için 

dev tapınaklar yapmış. Petra ile 

ilgili Ürdün’deki yaygın kanı ise 

Kuran’ı Kerim’de yok edildiği 

bildirilen kavimlerden Semud’un 

yurdu olduğu yönünde. 

Gri-sarı bir geçit 

Yaklaşık 100 kilometrekare 

alana yayılan Petra antik kentini 

hakkıyla gezmek, tüm tepelerine 

tırmanıp tüm vadilerinde 

yürümek için en az dört beş 

gün gerekiyor. Şehri “şöyle bir 

gezmek” bile birkaç gün alabilir. 

Petra’nın merkezine yaklaşık 

iki kilometrelik dar bir geçitten 

giriliyor. Büyük bir kaya 

masifinin tektonik hareketler 

sonucu yarılmasıyla oluşan bu 

koridorda kayaların yüksekliği 

zaman zaman 300 metreyi 

buluyor. Griler ile sarıların 

birbirine karıştığı karanlık geçitin 

bitiminde kayalara dantel gibi 

oyulmuş, yüksekliği 40 metreyi 

bulan sütunlu bir yapı karşılıyor 

ziyaretçileri. “Hazine” olarak 

bilinen bu yapı, adını korsanların 

buraya define sakladığını anlatan 

19. yüzyıl hikâyelerinden almış, 

Beyaz şehir Amman 

White city Amman 

ancak aslında kentin en büyük 

bir anıt mezarı. Petra’da mutlaka 

görülmesi gereken yerlerin 

başında 5 bin kişilik antik tiyatro, 

Tiyatro Nekropolü diye bilinen 

mezarlık, şehrin merkezi sayılan 

sütunlu yol ve kentin en görkemli 

bölümlerinden biri olan, Nebati 

krallarının kırmızı kayalardaki 

görkemli mezarları geliyor. 

Gümüş renkli alçak göl 

Ürdün’ün bir başka turistik 

özelliği ise dünyanın en alçak 

gölüne ev sahipliği yapması. 

Ölü Deniz ya da Lut Gölü, deniz 

seviyesinden 400 metre aşağıda 

ve tuzlu, mineralli yapısıyla 

dünyada tek. İçinde hiçbir canlı 

yaşamadığı için bu isimle anılıyor. 

Su, içeriğindeki mineral ve 

tuzlar nedeniyle o kadar yoğun 

ki yüzmek neredeyse imkânsız; 

ama sırtüstü yatarak veya su 

içinde dik durarak kitap okumak 

mümkün. Ölü Deniz’in suyu 

neredeyse kış aylarında bile ılık. 

Rusya ve Avrupa’dan turistler 

fırsatı değerlendirip suyun keyfini 

çıkarıyor. Bu sudan çıktıktan 

sonra duş almazsanız bembeyaz 

bir tabaka teninizi kaplıyor. 

Su ve çamuru cilde gerçekten 

iyi geliyor. Ölü Deniz’in karşı 

yakasında kıyıları olan İsrail, 

gölün bu özelliklerinden oldukça 

yararlanıyor. Şimdi Ürdün de 

son yıllarda inşa edilen lüks 

uluslararası otelleriyle rekabete 

hız veriyor. Ayrıca gölün tedavi 

edici mineral ve tuzlarından 

elde edilen banyo tuzları ve 

kozmetik ürünleri ülke dışında 

alıcı buluyor. Sadece, ışıl ışıl 

parlayan gümüş rengi gölün 

üzerinden batan güneşin kızıllığını 

seyretmek için bile gitmeye değer 

Ölü Deniz’e… 

Mercan kenti Akabe 

Kızıldeniz’in kuzey kıyısındaki 

Akabe, özellikle konumu itibarıyla 

ilginç bir yer. Ürdün’ün denize 

Petra’nın en görkemli yapıtlarından 

“Hazine” adı verilen anıt mezar 

“The Treasury”, one of Petra’s most 

magnificent structures 

Jones... Becoming the most important 

historical treasure in Jordan today, 

Petra was included in the list of World 

Cultural Heritage list by UNESCO in 

1985 and was voted one of the new 

seven wonders of the world along 

with the Great Wall of China, Statue 

of Jesus the Saviour in Brazil, Machu 

Piccu antique city in Peru, Chichen Itza 

Pyramid in Mexico, Coliseum in Rome 

and Taj Mahal in India. 

Although the date of the first 

settlements in Petra has not been 

determined, it is known that it was the 

capital of Nabateans between 400 B.C. 

and 106 A.D. 

Leaving Mesopotamia as a result of 

threats from Persians in 4 th century 

B.C., Nabateans sought refuge in 

Moses Valley and with its temples, 

palaces and graves; they carved this 

city into rocks. Known to be pagan, this 

community built giant temples for their 

god Dushara. 

General belief in Jordan however is that 

Petra was the land of Semuds which is 

mentioned in the holy book of Koran as 

people who were destroyed. 


açılan tek limanı. İsrail, Mısır ve 

Suudi Arabistan’la çevrili, ama 

komşusu İsrail’in turistik şehri Elat 

yoldan geçen arabaların ışıkları 

görülecek kadar yakın. Ürdün’ün 

en önemli gelir kaynaklarından 

biri olan fosfat Akabe limanından 

ihraç ediliyor. Turistler açısından 

Akabe’nin en önemli özelliği, 

Kızıldeniz’deki mercan yatakları. 

Çok sayıda mercana ve parlak 

renkli balığa ev sahipliği yapan 

Kızıldeniz’e tüple veya şnorkelle 

dalmak için Akabe’ye gelen 

turistlerin sayısında artış bekleniyor. 

Bu tür sporları yapmayanlar için 

de altı camdan teknelerle tura 

çıkıp denizin içini ve mercanları 

izleme imkânı mevcut. Akabe’de de 

ülkenin diğer turistik merkezlerinde 

olduğu gibi lüks otel yapımına 

önem verilmiş. Kızıldeniz kıyısında 

şık oteller yan yana sıralanıyor. 

Mağaradaki şehitlerimiz 

Amman’a 20 kilometre uzaklıktaki 

eski başkent Salt’ta bulunan Türk 

Şehitliği, Ürdün’e giden Türklerin 

uğramadan geçemeyeceği bir yer. 

Burada Birinci Dünya Savaşı’nın 

son günlerinde Salt bölgesinde 

İngilizlere karşı savaşırken şehit 

düşen yaklaşık 300 Türk askeri için 

yapılan anıt mezarlar bulunuyor. 

Ortadoğu’daki topraklarını 

arka arkaya kaybeden Osmanlı 

çekilirken şehitlerini de geride 

bırakmış. Altmış küsür yıl sonra, 

Salt tepelerindeki bir mağarada 

çarpışarak ölen askerlerin arta kalan 

naaşları tesadüfen bulunmuş ve 

Ürdün’de görev yapan Türkiye 

Cumhuriyeti Askeri Ateşeliği’nin 

girişimiyle şehitlik inşa edilmiş. 

Ölü Deniz’de günbatımı 

Sunset in Ölü Deniz 

Önceleri Petra antik kentinde yaşayan Bedeviler, bugün turist rehberliği yaparak geçimlerini sağlıyorlar 

Bedouins, who previously lived in Petra antique city, today earn their living as tourist guides 

A grey-yellow passage 

To visit Petra antique city spread over 

an area of 100 kilometres, to climb all 

its hills and walk all its valleys require 

at least four or five days. Even to visit 

the city “as part of a whistle stop tour” 

would take a few days. 

A narrow passageway, almost two 

kilometres long leads to centre 

of Petra. Created as a result of a 

rock mass, cracked after tectonic 

movements, the height of the rock face 

reach up to 300 meters in places. A 

40 meter high building with columns 

carved into the rock face like lace 

meets visitors at the end of this dark 

passageway where colours grey and 

yellow are mixed together. “Treasure” 

which is the name of this building 

derives its name from 19th century 

stories of pirates who used to hide 

their loot here. But in fact, the building 

is the biggest temple of the city. 

5 thousand capacity antique theatre, 

burial ground also known as Theatre 

Necropolis, columnar street considered 

to be the centre of the city, splendid 

graves of Nabatean kings in red rocks 

are among must-see places in Petra. 

Silver coloured low lake Another 

touristic feature of Jordan is that it is 

the host to world’s lowest elevation 

lake. The Dead Sea or the Salt Sea 

is 400 meter below sea level and is 

the world’s saltiest lake. It is known 

with this name as there are no living 

creatures in it. The water is so dense 

as a result of all the salt and minerals 

in it that it is almost impossible to 

swim; but it is possible to read a book 

while laying down or even standing up 

in water. 

The water of the Dead Sea is warm 

even in winter months. Russian and 

European tourists take advantage of 

this fact to enjoy the water. If you do 

not have a shower after coming out of 

this water your skin will be covered in 

a white layer. The water and the mud 

are really good for the skin. 

Israel on the opposite shores of the 

lake is already making use of this 

feature of the lake. Now Jordan is 

joining the competition with luxury 

international hotels built in the last 

few years. Bath salts and cosmetic 

products made from therapeutic 

minerals and salt from the lake is also 

marketed overseas. 

To watch the beautiful red sunset over 

the silver lake alone is reason enough 

to visit the Dead Sea... 

Aqaba, the city of corals 

Aqaba on the northern shores of the 

Red Sea is in an interesting location. 

It is the only port in Jordan. It is 

neighboured by Israel, Egypt and 

Saudi Arabia but the lights of Israeli 

city of Eilat are as close as lights of 

passing cars. 

Phosphate, one of Jordan’s most 

important exports is shipped out of 

Aqaba port. 

Most important aspect of Aqaba from 

a touristic point of view is the reefs 

in the Red Sea. Number of tourists 

visiting the Red Sea, host to several 

reefs and colourful fish, for diving and 

snorkelling holiday is expected to rise. 

There are glass bottom boats for those 

who can’t do these sports. 

Building of luxury hotels has also been 

deemed important in Aqaba as in other 

resorts of the country. Smart hotels 

are lining up both sides of the Red Sea. 

Our martyrs in the cave 

Turkish war cemetery in the city of 

Salt, old capital of Jordan, 20 kilometre 

from Amman is a must see for Turks 

visiting Jordan. There is a cenotaph 

here built for memories of 300 Turkish 

soldiers died in Salt region fighting 

against the British during the last few 

days of the First World War. Losing its 

territory in the Middle East one after 

the other, the Ottoman have left behind 

their martyrs when retreating. It was 

a coincidence when the dead bodies 

of Turkish soldiers died in the battle 

were discovered 60 years later and the 

martyrdom was built after the efforts 

of Military Attaché of Turkish Republic 

in Jordan. 


TÜRSAB heyeti Ürdün Turizm 

Bakanı Zaid Goussous’un konuğu 

oldu 

TÜRSAB delegation was the guest 

of Jordan Tourism Minister 

Zaid Goussous 

TÜRSAB bu kez de Ürdün’de 

Türkiye ile Ürdün arasındaki 

turizm işbirliğini geliştirmek 

amacıyla Ürdün Seyahat 

Acenteleri Birliği’nin 

(JSTA) davetiyle ve Türk 

Hava Yolları’nın katkısıyla 

gerçekleşen geziye TÜRSAB 

Yönetim Kurulu Başkanı 

Başaran Ulusoy, Başkan 

Danışmanları Yusuf Duru ve 

Mustafa Özdoğan, TÜRSAB 

Marmaris Bölgesel Yürütme 

Kurulu Başkanı İsmail 

Özbozdağ, TÜRSAB Kurumsal 

İlişkiler Direktörü Ela Atakan 

ve TÜRSAB Başkan Asistanı 

Gülçin Şen katıldı. DEİK 

Bölge Koordinatörü Suzan 

Cailliau, acente temsilcileri ve 

basın mensupları da gezinin 

katılımcıları arasındaydı. 

Türkiye Cumhuriyeti 

Amman Büyükelçisi Dr. 

Ali Köprülü’nün elçilik 

rezidansında TÜRSAB heyeti 

şerefine verdiği davete Ürdün 

Turizm Bakanı Zaid J. Goussous 

ve turizmden sorumlu Senatör 

Akel E. Biltaji katıldı. 

Heyet daha sonra Ürdün 

Turizm Bakanı Zaid Goussous’u 

makamında ziyaret etti. 

Hem Ürdün Turizm Bakanı 

Zaid Goussous ile yapılan 

görüşmelerde, hem de JSTA 

ile yapılan toplantılarda 

iki ülke arasındaki turizm 

potansiyelinin daha da 

artırılması için projeler 

üretildi. Karşılıklı olarak turizm 

fuarlarına katılım, öğrenci 

değişimi, kültür, müzik, sanat, 

moda dallarında ülke tanıtım 

haftaları düzenlemek, inanç 

turizminde ortak rotalar 

oluşturmak, söz konusu 

projelerden sadece birkaçı. 

TÜRSAB is in 

Jordan this time 

The trip, realized with the 

support of Jordan Travel Agents 

Association (JSTA) and Turkish 

Airlines in order to improve 

tourism cooperation between 

Turkey and Jordan was joined 

by TÜRSAB Board Chairman 

Başaran Ulusoy, Advisors to 

Chairman Yusuf Duru and 

Mustafa Özdoğan, Türsab 

Marmaris Region Executive 

Committee Chairman İsmail 

Özbozdağ, TÜRSAB Corporate 

Relations Director Ela Atakan and 

TÜRSAB Chairman’s assistant 

Gülçin Şen. Also taking part on 

the trip were DEİK Regional 

Coordinator Suzan Cailliau, 

agency representatives and 

members of the press. 

The reception given in honour of 

TÜRSAB delegation by Turkish 

Republic Ambassador to Amman 

Dr. Ali Köprülü in his residency 

was attended by Jordan Tourism 

Minister Zaid. J. Goussous and 

Senator responsible for tourism 

Akel E. Biltaji. 

The delegation visited Jordan 

Tourism Minister Zaid Goussous 

in his office. Projects to increase 

tourism potential between 

two countries were created in 

meetings with Jordan Tourism 

Minister Zaid Goussous and also 

in meetings with JSTA. Mutual 

participations in tourism fairs, 

student exchanges, organizing 

country promotional weeks in 

culture, music, art, fashion, 

forming joint routes in faith 

tourism were some of the projects 

discussed. 

Türk turizmciler 

Ürdün’deki Türk 

Şehitliği’ni ziyaret 

etti 

Turkish tourism 

professionals visited 

Turkish war cemetery 

in Jordan 



SPOR 

spor 

DADAŞLAR 

YÜKSEKTEN UÇACAK 

Maskotu çift başlı kartal olan 2011 Erzurum Universiade Kış 

Oyunları 27 Ocak günü başlıyor. Erzurum, yöneticisiyle ve halkıyla 

hazırlandığı Oyunlar için artık hazır; hatta daha şimdiden 

“Olimpiyat şehri olacağız” diyor 

2 Aylin Şen 

DADAŞ* WILL BE FLYING HIGH 

2011 Erzurum Universiade Winter Games with a double headed eagle as the mascot 

opens on 27 January 2010. Erzurum is now ready for the games after preparing 

together with its folk and the administrators of the city; in fact, it’s already saying that 

“We will be an Olympic city” 

*An affectionate 

expression for comrade 

or brother in Erzurum 

area 


Çift başlı kartal 

havalanacak, Erzurum 

dağlarının üzerinden 

süzülerek yamaçlara 

konacak. Kış oyunlarının startını 

verecek. Erzurum yıllardır 2011 

hazırlığı yapıyor, maskotu 

“çift başlı kartal” olan Dünya 

Üniversitelerarası Kış Oyunları 

için gecesini gündüzüne katıyor. 

Ama artık düdük çalmak üzere. 

Meşale çoktan yola çıktı. 

Anadolu’nun çeşitli illerini 

kapsayan güzergâhtan Ankara’ya, 

oradan da Erzurum’a gelecek. Ve 

27 Ocak 2011 günü Kış Oyunları 

başlayacak. 

Bu, ilki 1959 yılında İtalya’nın 

Torino kentinde yapılan Kış 

Oyunları’nın 25’incisi; yani 

artık denenmiş ve netleşmiş 

standartlardan söz edilebilir. 

Erzurum işte o standartlara 

uygun bir ev sahipliği için her 

düzeyde yöneticisiyle, halkıyla 

hazırlandı. Dileyen yabancı 

sporcuları ağırlamak üzere 

gönüllü evler tespit edildi. 

Oteller ve kamu misafirhaneleri 

gözden geçirildi. Bu arada 

asıl konaklama mekânı 

olarak, oyunların ruhuna 

da uygun biçimde Erzurum 

Atatürk Üniversitesi’ndeki 

1500 kapasiteli öğrenci 

yurtları yenilendi. 

Bununla yetinilmedi. 

Bir de aynı 

kapasitede 

yeni yurt 

binası inşa 

edildi. 

Ocak sonuna 

doğru takımlar, 

Kış Oyunları’nın 

müdavimi 

izleyici/ 

turistler 

dünyanın en 

önemli spor kanallarının ekipleri 

Erzurum’a gelmeye başlayacak. 

Türkiye’nin de “Kartal Yuvası” 

The double headed eagle will soar 

high, glide over the mountains of 

Erzurum and land on 

hillsides. It will give 

the start for the 

games. Erzurum 

has been preparing 

for years for 2011, 

working day and 

night for the World 

Universiade Winter 

Games whose 

mascot is 

a “double 

headed eagle”. 

But the whistle is about to go. 

The torch is already on its way. 

It will arrive in Ankara via a route 

covering many Anatolian 

cities, then onto Erzurum. 

And on 27 January 2011 

Winter Games will commence. 

This is the 25 th Winter Games first 

of which was in Turin in Italy in 

1959; In short, we can now talk 

about a tried and tested standards. 

Erzurum was prepared with its folk 

and its administrators to be the 

worthy host of those standards. 

Volunteer homes were identified for 

foreign athletes who wanted that 

kind of accommodation. Hotel’s 

and provincial guest houses were 

overhauled. Meanwhile, a 1500 

capacity student accommodation 

unit at Erzurum Atatürk University 

campus was renovated within the 

spirit of the games to be the main 

accommodation centre. That was not 

all. Another accommodation building 

similar in size to the existing one 

was built from scratch. 

Teams, followers of Winter Games 

and tourists, crews of most 

important sports channels of the 

world will start to arrive in Erzurum 

towards the end of January. The 

double headed eagle will be flying 

the flag on 27 January in Erzurum, 

also known in Turkey as the 

“Eagle’s Nest”. Competitor/spectator 

university youth arriving from 

Erzurum, Kış Oyunları için tesislerini yeniledi 

Erzurum revamped the facilities for Winter Games 


diye bildiği Erzurum’da çift 

başlı kartal 27 Ocak günü 

bayrağını sallayacak. 6 Şubat 

gününe kadar da dünyanın dört 

köşesinden gelen yarışçı/izleyici 

üniversiteli gençler Erzurum’u 

şölen alanına çevirecek. 

Bu önemli organizasyonu, 2011 

Universiade Genel Koordinatörü 

Bekir Korkmaz ile konuştuk. 

TÜRSAB: Erzurum’da 

gerçekleştirilecek 2011 Kış 

Olimpiyatları’na kaç ülkeden 

katılım olacak? Kaç kişinin 

Erzurum’da konaklaması 

bekleniyor? 

Bekir Korkmaz: 25. Dünya 

Üniversitelerarası Kış Oyunları’na 

başvuran ülke sayısı 54 oldu. Bu 

da daha önce 50 olan maksimum 

ülke katılım sayısı rekorunun 

Erzurum Universiade tarafından 

kırıldığının bir göstergesi. 

Universiade 2011’de yaklaşık 

3000 sporcu ve beraberinde 

resmi katılımcının konuk olarak 

ağırlanması planlanıyor. 2011 

Erzurum Universiade Kış Oyunları 

11 branşta yapılacak. 10 branş 

zorunlu, biri ise ev sahibi ülkenin 

seçimine bırakıldı. 

all corners of the world will turn 

Erzurum into a festival area until 6 th 

February. 

We talked about this important 

organisation with 2011 Universiade 

General Coordinator Bekir Korkmaz. 

TÜRSAB: How many countries 

are takin part in the 2011 

Winter Olympics in Erzurum? 

How many people are expected 

to be accommodated in 

Erzurum? 

Bekir Korkmaz: 54 countries 

applied to the 25 th World 

Universiade Winter Games. This 

shows that with the previous highest 

number of 50 countries, Erzurum 

Universiade has broken the record 

for number of countries taking part 

in the games. Almost 3000 athletes 

and officials are expected to be 

accommodated in Universiade 2011. 

2011 Erzurum Universiade Winter 

Universade 2011, 

yaklaşık 3000 sporcuyu 

ağırlayacak 

Around 3000 athlete will 

be hosted in Universiade 

2011 


TÜRSAB: Kış oyunları için ne 

kadar yatırım yapıldı? 

Bekir Korkmaz: Erzurum’a 

KDV hariç 480 milyon liralık 

yatırım yapıldı. Bunun yüzde 

90’lık kısmını Gençlik ve Spor 

Genel Müdürlüğü, geri kalan 

kısmını da Yüksek Öğrenim 

Kredi ve Yurtlar Kurumu ile 

Karayolları Genel Müdürlüğü 

karşıladı. 

TÜRSAB: Oyunların 

Erzurum’da yapılmasını nasıl 

yorumluyorsunuz? 

Bekir Korkmaz: Üç yıl 

içerisinde büyük hamleler 

yaptık. Türkiye son 10 yılda 

spor alanında çok büyük 

ilerlemeler kaydetti. Erzurum 

gerek tesisleşme, gerekse 

organizasyonlardaki başarısı 

dolayısıyla bölgesinin 

parlayan yıldızı oldu. Herkes 

gece gündüz bu işi en güzel 

şekilde çıkarmanın gayretinde. 

Erzurum artık olimpiyat 

şehri olma yolunda ilerliyor. 

Şehrimizin sadece 2011’e değil 

olimpiyatlara da hazır olduğunu 

göstermek istiyoruz. 2011’e aday 

olurken elimizde hiçbir şeyimiz 

yoktu, ama olimpiyatlara aday 

olacağımız zaman elimizde her 

şey olacak. 

Games will be competed in 11 

different branches. 10 of those are 

compulsory; the other one is the 

home country’s selection. 

TÜRSAB: How much has been 

invested for the winter games? 

Bekir Korkmaz: 480 million 

Turkish Lira excluding VAT has been 

invested in Erzurum. 90 percent 

of this was provided by Youth and 

Sport General Directorate, the rest 

was met by Higher Education Credit 

and Accommodation Institute with 

Highways General Management. 

TÜRSAB: How do you comment 

on the fact that the games are 

held in Erzurum? 

Bekir Korkmaz: We made big 

moves in three years. Turkey made 

great advances in sport in the 

last 10 years. Erzurum became 

the rising star of its region for 

organization and facilities. Everyone 

is making a round the clock effort 

to achieve the best. Erzurum is now 

making advances on the way to 

become an Olympic city. We want to 

show that Erzurum is ready for the 

Olympics and not just for 2011. We 

had nothing when we applied to be a 

candidate for 2011, but we will have 

everything when the time comes to 

be a candidate for the Olympics. 


MÜZE 

museum 

dünyanın sanat 

rehberindeki müze 

Ressam Burhan Doğançay, eserleri ve adına kurduğu 

müzeyle Türkiye’yi sanatla, dünyayı Türkiye’yle buluşturuyor 

2 Nihal Boztekin 

The museum in art directories of the world 

Painter Burhan Doğançay is introducing Turkey to art and the world to Turkey 

using his paintings and the museum established in his name 

Sadece Türkiye’de değil 

dünyada da sanatın en 

önemli isimlerinden olan 

Burhan Doğançay, sanata 

katkılarını kişisel çalışmaları 

yanında kendi adıyla kurduğu 

müzeyle de sürdürüyor. Adını 

Los Angeles, Fransa, New York, 

İsviçre ve diğer birçok ülkede 

duyuran Doğançay’ın fotoğrafları 

JFK Uluslararası Havaalanı’nda 

tam iki yıl boyunca sergilendi, 

kimi resimleri Fransa’da duvar 

halısı olarak dokundu. Bugün 

dünyada sanat gündemini 

belirleyen Metropolitan Museum 

of Art, MoMA, Victoria&Albert 

Museum, The British Museum’un 

da aralarında bulunduğu 65 

müze, sanatçının eserlerini daimi 

koleksiyonlarında bulunduruyor. 

2004 yılında Türkiye’de ilk kişisel 

modern sanat müzesi olarak 

yaşama geçen Burhan Doğançay 

Müzesi, yetişkinler ve çocuklar için 

yaratıcı etkinlikler düzenliyor. 

Müzenin öyküsünü Burhan 

Doğançay’dan dinledik. 

TÜRSAB: Sayın Burhan 

Doğançay, plastik sanatlarla 

yaşamınızın hangi döneminde 

ve ne tür etkilerle ilişkilenmeye 

başladığınızdan söz eder 

misiniz. 

Burhan Doğançay: Babam Adil 

Doğançay ressam olduğundan, 

resim hayatımın her döneminde 

vardı. İlk resimlerimi 4 yaşımda 

yaptım. Babamdan aldığım 

resim derslerine ilave olarak, 

lise yıllarımda Arif Kaptan’dan 

An important name in the world 

of art not only in Turkey but also 

in the world, Burhan Doğançay 

is continuing to contribute to art 

with his personal creations and 

with the museum he created in 

his name. Doğançay’s name is 

known in many countries including 

Los Angeles, France, New York, 

Switzerland, his photographs were 

exhibited in JFK International 

Airport for two years, some of 

his pictures were weaved into 

wall carpets in France. Today, 

65 museums across the globe, 

including Metropolitan Museum 

of Art, MoMA, Victoria & Albert 

Museum, The British Museum, 

contain permanent exhibitions of 

the artists works. 

Burhan Doğançay Museum was the 

first private modern art museum 

in Turkey which opened in 2004 

and organizes creative events for 

children and adults. We heard the 

story of the museum from Burhan 

Doğançay himself. 

TÜRSAB: Mr. Burhan 

Doğançay, can you talk about 

what stage of your life you 

were involved with plastic arts 

and what contributed to the 

start of this relationship. 

Burhan Doğançay: Painting was 

always in my life as my father Adil 

Doğançay was also a painter. I 

first painted when I was 4 years 

old. As well as private tuitions I 

received from my father, I was 

tutored by Arif Kaptan during 

my high school years. Later on 


Doğançay Müzesi, 

Türkiye’nin ilk kişisel 

modern sanat müzesi 

olarak etkinliklerini 

sürdürüyor 

Doğançay Museum 

continues its activities 

as Turkey’s first personal 

modern art museum 

when in Paris 

for my PhD 

in economics, 

I went to art 

classes in 

La Grande 

Chaumiere 

and took 

part in group 

exhibitions 

at Cité 

Universitaire. 

TÜRSAB: 

What course 

did your 

relationship 

with artists and art institutes 

abroad take alongside the 

impact you created in the art 

world in Turkey? 

Burhan Doğançay: Any notable 

impact happened first in the 

USA and then in Turkey. My first 

exhibition in the USA opened in 

Ward Eggleston Gallery in New 

York in 1964 and was honoured 

with a New York City Appreciation 

Certificate. The first time one 

of my works was included in a 

museum collection was in 1966 

with The Solomon R. Guggenheim 

Museum. My first important 

personal exhibition was in 

İstanbul in 1976. 

TÜRSAB: How did the idea 

of establishing a museum in 

your name come about? 

Burhan Doğançay: I visited 

114 countries as part of my 

Walls of the World project where 

ı saw monograph museums. For 

instance, there are museums in 

Santiago dedicated to Neruda, in 

Havana dedicated to Hemingway, 

in Barcelona dedicated to Tapies. 

Writing memoirs or leaving 

traces for young people to follow 

is not something you often see 

in Turkey and I have always 

observed these shortcomings; 

which is why the museum idea 

was always in my thoughts. I also 

da ders aldım. Daha sonra 

ekonomi doktoram için Paris’te 

bulunduğum yıllarda La 

Grande Chaumiere’deki sanat 

derslerine devam ettim ve Cité 

Universitaire’deki grup sergilerine 

katıldım. 

TÜRSAB: Türkiye’de sanat 

dünyasında yarattığınız 

etkinin yanında yurtdışındaki 

sanatçılar ve sanat kurumlarıyla 

ilişkilenmeniz nasıl bir seyir 

izledi? 

Burhan Doğançay: Aslında 

önce ABD’de, sonra Türkiye’de 

bahsedilebilir bir etkim oldu. 

ABD’deki ilk sergim 1964’te 

New York’taki Ward Eggleston 

Galerisi’nde açıldı ve New 

York Kenti Takdir Belgesi ile 

ödüllendirildi. Bir eserimin 

ilk defa müze koleksiyonuna 

alınması 1966’da The Solomon 

R. Guggenheim Müzesi ile oldu. 

Türkiye’deki ilk önemli kişisel 

sergim ise 1976’da İstanbul’da 

gerçekleşti. 

TÜRSAB: Adınıza bir müze 

kurma fikriniz nasıl şekillendi? 

Burhan Doğançay: Walls of the 

World projem için 114 ülkeye 

gittim, burada monograf müzeleri 

gördüm. Mesela Santiago, Şili’de 

Neruda, Havana’da Hemingway, 


Burhan Doğançay, resimlerinin ana teması olan “duvarlar”ı şu 

sözlerle anlatıyor: “Duvarlar bulunduğu şehir, mahalle hatta 

sokağın, sosyoekonomik yüzü ve toplumun aynasıdır ve aynı 

insanlarda olduğu gibi, zamanla bu yüzler değişir. Politik 

tercihten futbol takımına, aşktan konser-film afişine her şey bu 

duvarlar aracılığıyla duyuruluyor, bir nevi şehrin nabzı duvarlarda 

atıyor. 

Duvarlarda, kendilerini bireysel platformda açıkça ifade etmemiş 

insan elini görürsünüz. Yapışmış ve sökülmüş ilanlara, zaman 

ve hava koşullarının, yağmur, güneş ve gölgelerinde etkileri 

eklenince tablolarımın ilham kaynağını oluşturur.” 

Burhan Doğançay describes the main theme of his paintings “urban 

walls” with these words: 

“Urban walls are a reflection of socio economic facade and the society 

of the city, the neighbourhood, even the street and changes over time 

as it does with people. Everything from political preferences to football 

teams, from love to concert-film posters are announced through these 

walls, it is almost as if the pulse of the city beats through walls. On the 

walls, you can see hands of people who haven’t been able to express 

themselves on an individual platform. The inspiration for bill board ads 

stuck or dismantled is generated when you add the effect of time and 

weather conditions, rain sun and shadows.” 

Barcelona’da Tapies’e adanmış 

müzeler var. Türkiye’de anı 

yazmak, gençlere iz bırakmak 

çok sık görülen bir şey değildir 

ve bunun eksikliğini hep 

gözlemledim; bu sebeple böyle 

bir müze fikri hep aklımdaydı. 

Ayrıca anavatanının dışında 

başarılı olmuş kişilerin, doğdukları 

topraklara bir katma değerlerinin 

olması gerektiğine çok 

inanıyorum. Bunu yapan Türklerin 

sayısı maalesef yok denecek kadar 

az, umarım yakın gelecekte artar. 

1999’da aldığım müze binası 

2004’te Türkiye’deki ilk kişisel 

modern sanat müzesi olarak 

ziyaretçilere açıldı. Sanırım 

farkında olmadan, diğer özel 

güncel sanat müzelerine öncülük 

etmiş oldum. Müzede sadece 

babamın ve benim 50 yılı 

kapsayan eserlerimden bir seçki 

teşhir ediliyor. Ayrıca eserlerim 

kullanılarak her biri kısıtlı sayıda 

yapılmış kol düğmeleri ve ipek 

eşarplara ilave olarak, sergilerimin 

kitapları bulunuyor. 

TÜRSAB: Müzenizin ziyaretçi 

kabul etmek dışında 

yaklaşımları da var. Bu tür farklı 

etkinliklerden söz eder misiniz. 

Burhan Doğançay: Her sene 

İstanbul’da bulunan 1542 

ilkokul arasında resim yarışması 

düzenliyoruz ve her seferinde 

7000’in üzerinde eser katılıyor. 

Bu sene yarışmanın yedincisi 

olacak. Bu yarışma aracılığıyla 

küçük yaştaki çocuklarımızı sanatla 

tanıştırıyoruz. Birincileri geçmiş 

senelerde Paris ve Londra’ya 

yolladık, bu sene de güzel 

ödüllerimiz olacak elbette. Ayrıca 

geliri TİKAD yararına bırakılacak 

bir proje üzerinde ZEN Diamond 

ile işbirliği yaptık. Bu projemiz 

de 2011 için önemli bir çalışma 

olacak. 

strongly believe that those who 

have been successful away from 

home should make a contribution 

to the land they were born 

in. Unfortunately the number 

of Turks doing that is almost 

nonexistent but hopefully it will 

increase in the near future. 

The museum building I acquired 

in 1999 was opened as the first 

private modern art museum of 

Turkey in 2004. I think, without 

realising, I led the way for other 

private topical art museums. Only 

a selection of my father’s and my 

works of 50 years are displayed 

in the museum. There are also 

limited edition cuff links and 

silk scarves decorated with my 

works, as well as books about my 

exhibitions. 

TÜRSAB: Your museum has 

a different approach aside 

from accepting visitors. Can 

you talk about these various 

events? 

Burhan Doğançay: We organise 

a painting competition amongst 

1542 first schools in İstanbul and 

every year we receive more than 

7000 entries. This year is the 7 th 

year of this competition. Through 

this competition we introduce 

small children to art. In previous 

years we sent the winners to 

London and Paris, of course we 

will have worthy awards this year 

too. In addition we cooperated 

with ZEN Diamond over a project, 

proceeds of which will be donated 

to TİKAD. This project is going to 

be an important project in 2011. 

TÜRSAB: What’s your 

appraisal of the interest in 

the museum since it was 

opened? 

Burhan Doğançay: During first 

years schools and foreign visitors 


Doğançay Müzesi’nde Adil Doğançay ve Burhan 

Doğançay’ın eserleri sergileniyor 

Paintings of Adil Doğançay and Burhan Doğançay are 

displayed in Doğançay Museum 

TÜRSAB: Müzenin kurulduğu 

günden bu yana gördüğü ilgiyi 

nasıl değerlendiriyorsunuz? 

Burhan Doğançay: Müzenin 

ilk yıllarında özellikle okullar 

ve yabancı turistler geliyordu. 

Bulunduğu yer ve binanın 150 

yıllık olması yabancıları çok 

etkiliyor. 

Okulların düzenlediği ziyaretlerle 

gelen çocuklar ebeveynlerini 

getiriyorlar ki, bu müthiş 

bir şey. Türk ziyaretçimizin 

sayısında devamlı bir artış 

gözlemliyoruz. TÜRSAB’a kayıtlı 

rehberlerimizden, Doğançay 

Müzesi’ni kültürel turlarına 

dahil etmelerini çok isteriz. 

Böylece ziyaretçilerin Türk 

modern sanatından bir kesit 

görerek, Türkiye hakkında daha 

tamamlanmış bir intibalarının 

olacağını düşünüyorum. Sanırım 

gelen turistler hâlâ ülkemizi 

minare, fes, güneş, kum ve şiş 

kebaptan ibaret sanıyor; güncel 

yüzümüz hakkında genellikle 

bilgileri olmuyor. Sanatımızı da 

tanıtarak elbirliğiyle bu eksiği 

tamamlamamız gerekiyor. 

İletişim: 

Doğançay Müzesi 

Balo Sok. No 42 Beyoğlu İstanbul 

Tel: (212) 244 77 70-71 

www.dogancaymuseum.org 

in particular were coming to the 

museum. 

It’s location and the fact that 

the building is 150 years old 

impresses foreign visitors. Kids 

bring their parents when on 

schools visits which is incredible. 

We are observing an increase in 

number of Turkish visitors. We 

very much like TÜRSAB registered 

guides to include Doğançay 

Museum in cultural tours. I think 

that, by doing so visitors will 

see a section of Turkish modern 

art and will have more rounded 

impression of Turkey. I believe 

that tourists arriving in our 

country still think of minarets, 

fez, sand and shish kebab; 

they certainly don’t have any 

information about our current 

facade. We need to work together 

to fill this gap by promoting our 

art. 

Contact: 

Doğançay Museum 

Balo Sok. No 42 Beyoğlu İstanbul 

Tel: +90 (212) 244 77 70-71 

www.dogancaymuseum.org 


RESTORAN 

restaurant 

BALIK KEYFİNE VİRA 

1966 yılında Şile’de kapılarını açan Vira Restaurant, 

müdavimlerini artık Kuzguncuk’ta da karşılıyor 

VİRA FOR FISH PLEASURE 

Opened in Şile in 1966, Vira Restaurant now welcomes 

its regulars in Kuzguncuk 


Kuzguncuk Vira 

Restaurant henüz 

bu yılın haziran 

ayında hizmet 

vermeye başladı, ancak bir 

balık restoranı olarak tecrübesi 

on dört yıla dayanıyor. Denizle 

tanışıklığı aileden gelen ve 

çocukluğu balık tekneleriyle 

bir arada geçen Okan Sarı, eşi 

Özlem Sarı ile birlikte gerçek bir 

balık restoranını meraklılarıyla 

tanıştırıyor. 

Kıyıda bir kalyon 

Vira’da yemek yemeye 

gittiğinizde büyük bir 

kalyonun kapısından girdiğinizi 

düşünüyorsunuz, çünkü binanın 

vitrinini dev bir kalyon resmi 

süslüyor. Mekân sahiplerinin 

bu konudaki hayalini mimarlar 

Hakan Canay, Murat Özünal ve 

Kutluhan Mertdoğan başarıyla 

hayata geçirmiş. 

Binanın alt katındaki 200 kişilik 

salon “Ambar” adını taşıyor; 60 

kişilik üst salon ise “Güverte” 

olarak adlandırılıyor. En 

gözde alanlardan biri, Güverte 

salonunun önündeki teras. 

Bu geniş teras eşsiz bir Boğaz 

manzarası eşliğinde 150 kişiyi 

ağırlayabiliyor. 

“Ambar”da, Okan Sarı’nın 

koleksiyonunda yıllar içinde 

birikmiş amforalar ziyaretçilerle 

buluşuyor. İstanbul Arkeoloji 

Müzeleri’ne kayıtlı bu koleksiyon 

İstanbul Valiliği’nin izniyle aslına 

uygun olarak sergileniyor. 

Boğaz’a bakan meşaleler 

Vira, müzik eşliğinde yarattığı 

atmosfer konusunda da iddialı. 

Yunan, Latin ve Türk ezgilerinin 

buluştuğu mekânda cuma 

ve cumartesi geceleri canlı 

performanslar izlenebiliyor. 

Cumartesi gecesi Kübalı 

müzisyenlerden oluşan “Tres de 

Cuba” adlı gruba yine Kübalı 

sanatçı Damarys sıcaklığı ve 

kusursuz sesiyle eşlik ediyor. 

Aynı gece sergilenen 

beklenmedik bir mini gösteri 

ise misafirleri epey şaşırtıyor: 

Gösterinin oyuncuları terasta 

bulunan iki adet meşale. Yunan 

Kuzguncuk Vira Restaurant only 

opened in June of this year, but 

its fish expertise goes back for 

fourteen years. 

Coming from a family who 

introduced him to the sea and 

spending his childhood with 

fishing boats, Okan Sarı, with 

his wife Özlem Sarı introduces a 

genuine fish restaurant to those 

interested in one. 

A galley on the shore 

When you visit Vira for a meal, 

you feel as though you are 

entering the door of a galley, as a 

big picture of a galley bears over 

the entrance of the venue. 

The landlord’s dreams on the 

subject were successfully brought 

to life by architects Hakan Canay, 

Murat Özünal and Kutluhan 

Mertdoğan. 

The 200 capacity dining hall at 

the basement of the venue is 

called “Ambar” (the hutch); the 

60 capacity upper hall is named 

“Güverte” (the deck). 

The most eye-catching area is the 

terrace at the front of Güverte 

hall. 

This large terrace with unique 

views of the Bosphorus can host 

150 people. 

Amphoras from Okan Sarı’s 

collection, gathered over the 

years, meet visitors in “Ambar”. 

This collection is registered with 

İstanbul Archaeology Museums 

and is displayed appropriately 

with permission from 

Governorship of İstanbul. 

Torches overlooking the 

Bosphorus 

Vira is also confident about the 

atmosphere accompanied by 

music. 

There are live performances on 

Friday and Saturday nights at 

the venue where Greek, Latin and 

Turkish melodies sang together. 

The “Tres de Cuba” group which 

is made up with Cuban musicians 

is accompanied on Saturday 

nights by the warm and flawless 

voice of Cuban singer Damarys. 

An unexpected mini show also 

surprises the guests on the same 

Vira Restaurant, Kuzguncuk’a yeni bir soluk getirdi 

Vira Restaurant brought a breath of fresh air to Kuzguncuk 


mitolojisinde Yunanlı denizciler 

denize açılmadan önce güvenli 

bir yolculuk için Okyanus Tanrısı 

Poseidon’a adaklar adar, bolluk, 

bereket ve sağlık dilekleriyle 

büyük ateşler yakarmış. 

İşte Vira İstanbul’da da her 

cumartesi akşamı bu meşaleler 

aynı dileklerle tutuşturuluyor; 

meşalelerin aydınlığı İstanbul 

Boğazı’na şans getiriyor. 

Ve ağız tadı… 

Vira’da mutfak da titizlikle 

donatılmış. Sabahları sunulan 

zengin serpme kahvaltıyı, öğlen 

ve akşam yine aynı çeşitliliğe 

sahip yemekler takip ediyor. 

Deniz ürünlerine dayalı 

mönüdeki balıklar Karadeniz’den 

özel teknelerle getirtiliyor 

ve mutlaka mevsimine göre 

taze taze sunuluyor. Meze ve 

salatalarda kullanılan otlar Ege 

Bölgesi’nin farklı yörelerine, 

onları süsleyen enfes zeytinyağı 

da Cunda Adası’na ait. Deniz 

ürünleri kuralı çocuklar için 

bozulabiliyor; balıkla arası iyi 

olmayan çocuklar kendileri için 

pişirilen köftelerden yiyebiliyor. 

Balığın arkasından tatlı yemek 

bir gelenek… Sıra tatlı faslına 

geldiğinde Vira’nın incir tatlısını 

mutlaka denemek gerekiyor. 

Vira Restaurant Şile 

Liman Mevkii Kayıkhane Sk. 

No: 17 

Tel: (216) 711 31 61 

Vira Restaurant İstanbul 

Paşalimanı Cad. No 62 Üsküdar 

(Devlet Opera Balesi Tütün 

Sahnesi; eski Tekel binaları yanı) 

Tel: (216) 495 06 12 -13 

evening. 

The stars of the show are two 

torches on the terrace. 

In the Greek mythology, Greek 

seamen would offer gifts to 

Poseidon, the god of the sea, with 

wishes of abundance, plenitude 

and health and light big fires. 

Here, Vira İstanbul lights torches 

with same wishes every Saturday 

night; the light from the torches 

bring luck to the Bosphorus. 

And the palate... 

The kitchen at Vira is equipped 

with meticulously. 

The rich spread of breakfast in the 

mornings are followed by just as 

rich lunches and evening meals. 

Seasonal fresh fish on the seafood 

based menu are delivered by 

specially hired boats from the 

Black Sea. 

Greenery used in mezes and salads 

are from different regions of the 

Aegean and delicious olive oil 

decorating those come from Cunda 

Island. 

The seafood rule may be broken 

for children; Kids who do not enjoy 

fish can eat köftes. 

Having dessert after eating fish is 

a tradition... 

When its desert’s turn you must 

try Vira’s fig dessert. 

Vira Restaurant Şile 

Liman Mevkii Kayıkhane Sok. 

No: 17 

Tel: +90 (216) 711 31 61 

Vira Restaurant İstanbul 

Paşalimanı Cad. No 62 Üsküdar 

(Devlet Opera Balesi Tütün 

Sahnesi; eski Tekel binaları yanı) 

Tel: +90 (216) 495 06 12 -13 



ARKEOLOJİ 

archaeology 

BADEMAĞACI HÖYÜĞÜ’NDE (ANTALYA) YAPILAN 

TARİHÖNCESİ KAZILARI SONA ERDİ - II* 

(Prof. Dr. Refik Duru & Prof. Dr. Gülsün Umurtak) 

PREHISTORIC EXCAVATIONS AT BADEMAĞACI HÖYÜK 

(ANTALYA) HAVE BEEN COMPLETED - II* 

*Bu yazının ilk bölümü, dergimizin bir önceki sayısında (TÜRSAB, 306 (2010): s. 14-20) yayınlanmıştır. 

*First part of this article was printed in the previous edition of this magazine (TÜRSAB, 306 (2010): p. 14-20) 

Resim-1: Bademağacı Höyüğü’nün son görünümü 

Figure-1: The most recent view of Bademağacı Höyük 


Antalya’nın 

yaklaşık 50 km. 

kuzeyinde bulunan 

Bademağacı Beldesi 

yakınlarındaki Bademağacı 

Höyüğü’nde, İstanbul 

Üniversitesi adına yaptığımız 

kazıların sonuçlarının bir 

bölümü olan Neolitik Çağ 

yerleşmelerine ait bulguları, bir 

önceki yazımızda özet halinde 

tanıtmıştık. 1993’den 2010 yılı 

Eylül ayına kadar sürdürülen 

çalışmalarda, höyükte Neolitik 

Çağ yerleşmelerinin sona erdiği 

MÖ yakl. 6100 tarihlerinden 

sonra, Erken Kalkolitik ve 

Geç Kalkolitik Çağlar’da da 

yerleşmelerin devam ettiği, 

arkeolojik belgelerden, özellikle 

de çanak çömlek buluntulardan 

anlaşılmış, ancak bu dönemlerin 

mimarlık izlerine, kazı yapılan 

alanlarda rastlanmamıştır. 

Höyükte geniş ölçekli bir 

yerleşme süreci, MÖ yakl. 2700 

yıllarında, İlk Tunç Çağı II (İTÇ 

II) kültür evresinde yeniden 

başlamaktadır. Bu tarihlerde 

yöreye gelen ve binlerce yıl önce 

burada yaşamış olan Neolitik 

ve Kalkolitik Bademağaçlılarla 

hiçbir ilgisi olmayan başka 

insan toplulukları, o zamanlarda 

yayvan bir höyük / tepecik halini 

almış olan bu yeri, yerleşmelerini 

kurmak için uygun bulmuş 

olmalıydılar. İTÇ II boyunca 

höyükte oturan bu topluluklar, 

deprem, yangın, savaş vb. 

olası nedenlerle en az üç kez 

yıkılan evlerini ve kasabalarını 

onararak veya yeniden inşa 

ederek, yaşamlarını MÖ yakl. 

2000 yıllarına kadar devam 

ettirmişlerdi. İTÇ II’yi bir sonraki 

kültür evresi olan Orta Tunç Çağı 

(OTÇ) izlemektedir. Kısa süreli 

OTÇ yerleşmelerinin oldukça 

zayıf olan arkeolojik bulguları 

çok dar alanlarda görülebilmiştir. 

OTÇ’nin bitiminden, Hıristiyanlık 

dönemine kadar olan uzun 

zaman aralığında, Bademağacı 

Höyüğü’nde herhangi bir iskân 

olmamıştır. MS 500 / 600’ler 

civarında, höyüğün ortalarına 

küçük bir Kilise yapılmıştır. 

Resim-2: Höyüğün güneyden alınmış hava fotoğrafı 

Figure-2: An aerial photograph of the Mound taken from the south 

İlk Tunç Çağı ve daha geç 

yerleşmeler 

(MÖ 2700 – MS 1100) 

İTÇ II yerleşmesi, Neolitik dönem 

yapılarının yıkıntılarının hemen 

üzerine kurulmuştu. Bir kasaba, 

hatta kent denebilecek ölçülerde 

olan bu yeni dönem yerleşmesi, 

daha eski yerleşmelerle oluşmuş 

yüksekliğe uygun olacak şekilde, 

uzun oval / terlik biçimindedir 

(Res. 1-3). Uzun çapı 200 m., dar 

çapı 120 m. civarında olan 3 evreli 

İTÇ yerleşmeleri, yer yer 4.50 / 5 

m.lik birikim oluşturmuştur. Bu 

yeni dönemin en eski yerleşmesi 

olan İTÇ II / 3 yapı katının bilinçli 

şekilde öngörülmüş bir sisteme, 

hatta deyim yerinde ise bir ön 

planlamaya göre düzenlenmiş 

olduğu söylenebilir. İTÇ II / 3’ün 

yaşamı süresince, başlangıçta 

In our previous article we wrote about 

the findings from the archaeological 

excavations of Neolithic settlements 

carried out at Bademağacı Höyük, 

located near the town of Bademağacı, 

50km North of Antalya. It is understood 

from the archaeological finds, especially 

pottery, discovered during the 

excavations carried out from 1993 to 

September 2010, that the Early and 

Late Chalcolithic settlements continued 

at the mound after the end of the 

Neolithic Period c. 6100 BC but no 

architectural remains were discovered 

at the excavation site. 

The period of large scale settlement 

at the mound began during the Early 

Bronze Age II (EBA II) phase around 

2700 BC. Communities arriving in the 

region around this date and unrelated 

to the Neolithic and Chalcolithic people 

Resim-3: İTÇ II yerleşmelerinin genel planı (En dış halkadaki taranmış alan, yamaç döşemesidir) 

Figure-3: General plan of the EBA II settlements (Shaded area on the outer ring is the paving on the slope) 

of Bademağacı who had lived here 

thousands of years before must have 

found this shallow, broad mound 

suitable for habitation. The communities 

that lived at the mound during EBA II 

struggled with earthquakes, fires, wars 

etc. and rebuilt their houses and towns 

to remain here until almost 2000 BC. 

The EBA II is followed by Middle Bronze 

Age (MBA). The archaeological findings 

of the short lived MBA settlements are 

observed in narrow strips. There were 

no settlements at Bademağacı Höyük 

after the end of MBA until the Christian 

Period, when a small church was built in 

the centre of the mound c. 500 / 600 AD 

The Early Bronze Age and later 

settlements (2700 BC – 1100 AD) 

The EBA II settlements were formed 

over the ruins of the Neolithic period 

buildings. The settlement of this new 

period, which was as big as a town 

or even a city, was in the shape of 

a long oval which complied with the 

height formed as a result of previous 

settlements (Fig. 1 – 3). The long 

diameter is 200 m. and the short 

diameter is around 120 m. The 3 

phase EBA settlements formed an 

accumulation of 4.5m. – 5m. It could be 

said that the oldest settlement of this 

new period of the EBA II / 3 building 

level was built according to a preconceived 

plan. 

Architectural traditions established 


at the beginning were meticulously 

followed throughout the life of EBA II 

/ 3, so much so that one or two room 

terraced houses were built in a row on 

the east and west elongated edges (the 

current boundary of the mound) (Fig. 

3 – 5). 

Resim-4, 5: Res. 4’te höyüğün tepe kesimi; sağ üst köşede Kilise, ortada Saray. Res. 5’te batı yamaçtaki ‘Megaron’lardan 

bazıları görülüyor (Dikdörtgen planlı, kapısı dar kenara açılan ve çok daha geç dönemlerdeki -Klasik Çağlar- ‘Yunan 

Tapınak’larının plan olarak benzeri ve öncüsü olan ‘Megaron’ planlı yapılar, İTÇ süresince Batı Anadolu, Ege Adaları ve 

Yunan Karası’nda çok yaygın olarak kullanılmıştır. Resmin ortalarındaki derin açmada, höyüğün daha erken yerleşmeleri 

araştırılmıştır) 

Figure-4, 5: Fig. 4 is the hill section of the mound; the Church is in the top right corner, the Palace is in the centre. Some of 

‘Megarons’ on the west slope can be seen in Fig. 5 (Rectangular in plan with doors opening on the narrow side and similar in plan 

to and pre-runners of a much later period –Classical Age- ‘Greek Temples’, buildings of ‘Megaron’ plan were widely used in Western 

Anatolia, the Aegean Islands and Mainland Greece during EBA. The Deep sounding in the middle of the picture is where the earlier 

settlements of the mound were researched) 

mimarlıkla ilgili olarak konulan 

kurallar özenle uygulanmıştı. 

Şöyle ki; yerleşmenin doğu ve 

batı uzun kenarlarındaki en dış 

halkaya (höyüğün bugünkü dış 

çizgisi), birbirine bitişik konumda, 

dikdörtgen planlı tek veya iki odalı 

evler, bir sıra halinde, yanyana 

dizilmişti (Res. 3-5). İçlerinde 

oturulduğu kuşkusuz olan bu evler, 

küçük plan farklılıklarıyla birbirine 

benzemektedir. Uzunlukları 10 

m. ile 19 m., genişlikleri de 3.50 

- 4.50 m. arasında değişen, kibrit 

kutusu şeklindeki bu meskenlerin 

kapıları, kentin orta / iç kısmına 

bakan dar kenarlarına açılmıştı. 

Ölçüleri büyük olan evlerin 

bazılarının kapıdan girildikten 

sonra gelinen esas odasının arka 

tarafına, ikinci bir oda eklenmiştir. 

Kapının açıldığı yönde, evlerin yan 

duvarları iki yandan ileriye 2-3 m. 

kadar uzamaktaydı ve böylece, 

evin önünde yarı açık bir mekân / 

sundurma elde ediliyordu. Bir kaçı 

dışında yapıların hepsinin, kentin 

dışına bakan arka dar kenarları 

sağır duvardı. Arkeoloji dilinde 

‘Megaron’ olarak tanımlanan 

planda yapılmış olan bu evlerin 

bitişik konumlandırılmış olması 

nedeniyle yerleşme dışına bakan 

kenar, düz ve yerleşme içine giriş 

vermeyen, ortak bir duvar haline 

gelmişti; başka bir anlatımla 

yerleşme, ‘sur’ denebilecek bir 

sağır duvarla çevrilerek, koruma 

sağlanmıştı. Doğu ve batı uzun 

kenarlarda sadece birer evin 

Resim-6: Höyüğün batı 

kenarında yer alan yapılar 

Figure-6: Buildings on the 

western side of the mound 

Resim-7: İTÇ II kentinin 

güney ucu 

Figure-7: The Southern end 

of the EBA II town 

Resim-8: Kuzey uçta 

kentin savunması için 

yapılmış bağımsız duvar 

–sur- ve daha dışta, taş 

döşeli yamaç 

Figure-8: Detached wall 

built at the northern end to 

defend the city and beyond 

this, the stone paved slope 

Resim-9: İTÇ II / 3 

kasabasını çeviren taş 

kaplamalı yamaç bandı 

Figure-9: Strip of stone 

paving on the slope 

surrounding the town of 

EBA II / 3 

These houses, which would certainly 

have been occupied, were similar except 

for small differences in plan. Their 

lengths varied between 10m – 19m 

and the width between 3.50m – 4.50m. 

The doors of the box shaped houses 

were situated on the narrow section 

overlooking the middle / inner section 

of the city. In some of the larger houses 

a second room was added behind the 

main room by the front door. 

In the direction that the doors opened, 

the side walls of the houses were 

extended by 2-3m. thus providing a 

semi enclosed area in front of the house. 

Most of the narrow back walls of the 

houses facing outward from the city 

were without any openings. 

Referred to as ‘Megaron’ in Archaeology 

terminology, houses built according to 

this plan formed a joint, straight wall 

looking out of the settlement as they 

were built next to each other, denying 

entry into the settlement. In other words, 

the settlement was surrounded by walls 

which could be described as a ‘fortress’ 

and was protected in this way. 

A house on each of the eastern and 

western longer sides had narrow 

walls at the back with an opening and 

these houses were given a kind of gate 

(propylon) function to provide entry from 

the outside. 

On the northern end of the settlement 

the layout was planned differently. 

(Fig. 1, 3). The Megarons situated on 

the approach to this section from the 

eastern and western slopes cease after a 

certain point and a solitary, independent 

1m thick stone wall forms the outer 

line of the settlement. As evident on 

the plan in Picture 3, this fortress-like 

wall had been intersected in two places 

and 3 – 4 metre wide passages / gates 

were placed on it. The section at the 

northern end overlooking the city was 

an empty area without any buildings. 

Built to a different plan from the eastern 

and western sides, it could be said that 


arka dar kenarı kapatılmamış ve 

bu evlere, dışarıdan içeri girişi 

sağlayan bir tür kapı (propylon) 

işlevi verilmişti. 

Yerleşmenin kuzeye doğru 

sivrileşen uç kısmında durum 

farklı planlanmıştır (Res. 1, 3). Bu 

kesime doğu ve batı yamaçlardan 

yaklaşan megaronlar belli bir 

noktada kesilmekte, bundan sonra 

1 m. kalınlıkta yapılmış bağımsız 

bir taş duvar (Res. 8), yerleşmenin 

dış çizgisini oluşturmaktadır. Res. 

3’deki planda görüleceği üzere, 

sur niteliğindeki bu duvar iki 

yerde kesilerek, 3-4 m. genişlikte 

geçitler / kapılar bırakılmıştır. 

Kuzey uç’un, kent içine doğru 

olan kısmı, üzerinde yapı olmayan 

boş bir alan haline idi. Doğu ve 

batı kenarlardan çok farklı olan 

bu planlamanın özel bir amaçla 

yapıldığını ve sur’da bırakılmış 

geçitlerden, Bademağacı halkının 

geceleri veya olası tehlikeli 

durumlarda, sahibi oldukları 

hayvan sürülerini yerleşme içine 

aldıkları ve bu nedenle de orta 

alanın boş bırakıldığı söylenebilir. 

Kentin güney ucunda da 

planlamada değişiklikler 

görülmektedir (Res. 3, 7). Bu 

kesimde, en dış halkadaki bazı 

evlerin temel kalıntılarının 

günümüze kadar gelmemiş olduğu 

anlaşılmış olmakla birlikte, mevcut 

görünüm, megaronların burada 

da bulunmadığı ve bambaşka bir 

düzenleme ile yan yana dizilmiş 

iki veya daha fazla sayıda sıra 

halinde kutu kutu mekânların 

yerleştirildiği gözlemlenmektedir 

(Ancak, yukarıda söylediğimiz gibi, 

burada tahrip olan en dış halkada 

megaron planda bir ev dizisinin 

olması da mümkündür. Res. 3). 

Bademağacı İTÇ II kentine giriş 

için, bu uç’ta, günümüze kadar 

gelemeyen özel planlı ve belki 

gösterişli bir ‘Ana Kent Kapısı’ da 

bulunuyordu. 

yapılmıştır (Res. 8, 9). Höyüğü 

çepeçevre dolaşan bu yamaç 

döşemesinin yapılış sebebi tam 

olarak anlaşılamamıştır (Bazı Orta 

Çağ kalelerinde / şatolarında 

olduğu gibi, bu uygulamanın 

savunmayı güçlendirmek amacıyla 

yapılması, kanımızca pek olası 

değildir. Belki bu döşeme, çukur 

bir alanda yer alan ve sulak 

mevsimlerde çevresinin göl haline 

gelmesi nedeniyle höyüğün 

kenarlarının ve yerleşmenin 

dış halkasında bulunan ev 

duvarlarının yükselen su tarafından 

aşındırılmasının önüne geçilmek 

için yapılmış olabilir). 

Yukarıda kısaca tanımladığımız 

yerleşmenin, birbirine yapışık 

ev dizileriyle çevrilmiş genel 

planlamasının bilinçli şekilde 

düşünüldüğü ve ortada kalan 

kesimin özel olarak korunmaya 

çalışıldığı, bu alanda kazılar 

sırasında meydana çıkartılan 

çok odalı ve karmaşık planlı 

bir kompleksin varlığından 

anlaşılmaktadır (Res. 3-5). 

Toplumun yönetici sınıfı için 

yapıldığını düşündüğümüz bu 

büyük yapının –Saray’ın–, 17 

odası açılmıştır. Bu alanda, yani 

höyüğün merkezinde ve en yüksek 

kesimine yapılmış olan ‘Kilise’yi 

kaldırıp, bu önemli yapının 

altında kalan temelleri araştırma 

söz konusu olmadığı için kazısını 

bitiremediğimiz çok odalı büyük 

yapı grubunun, kanımızca kilisenin 

altında kalan kısımda en az 10 

odası daha vardı. Tümüyle açılması 

mümkün olamadığı için, planını 

da tam olarak anlayamadığımız 

bu yapı grubuna batıdan giriş 

verilmişti. Yapının bazı odalarının 

Resim-10, 11: Yerleşme içinde bulunmuş mezarların hepsi çömlek içine yapılmış 

gömmelerdir. İri boy çömlek hatta küp denecek büyüklükteki kaplar içine büzülerek 

sokulan cesetler, sokak veya boş alanlarda açılmış 70-80 cm. derinlikte çukurlara 

yerleştiriliyor, ağızlarına bir kapak taşı konduktan sonra toprakla kapatılıyordu. 

Bazı mezarların olduğu yerleri belirtmek için, toprak üzerine yüzeye bir taş çember 

yapılıyordu 

Figure-10, 11: All graves discovered in the settlement were burials in pots. Bodies were 

squeezed into large pots and placed 70-80 cm deep holes, and then covered with soil 

after a flat piece of stone had been placed as a stopper at the opening of the jar. A 

stone circle on the surface indicated the location of some graves 

this plan had a purpose and through 

the passages on the wall, the people of 

Bademağacı brought their animals into 

the settlement at nights or when it was 

dangerous and this is why this centre 

section was left empty. 

Variation in planning can also be 

observed in the southern end of the 

city (Fig. 3, 7). In this section, despite 

understanding the fact that some of the 

remains of house foundations have not 

survived to present times, the actual 

appearance indicates that there were 

no megarons here and there was a 

completely different arrangement, a 

formation of box-like spaces were built 

over two or more rows. (However, as 

we mentioned above, it is possible that 

the outer ring that had been destroyed 

contained a series of houses here built 

according to the megaron plan. Fig.3) 

There was a ‘Main City Gate’ with a 

special plan at this point that provided 

access to the Bademağacı EBA II city, 

which did not survive to the present day. 

A section, between 4m and 8m wide, the 

surface of which was irregularly covered 

with quarry stones, was formed on the 

slopes of the mound outside the line of 

the city beyond the megaron and other 

buildings (Fig 8, 9). The exact purpose 

of this hillside paving, which surrounds 

the mound completely, is not understood 

(We do not think that it was built to 

strengthen the defence as seen in some 

Middle Age castles. Perhaps this paving 

was built to prevent erosion of the house 

walls on the outer ring of the settlement 

and the barrow from increasing water 

levels as they were built on a slightly 

lower ground which became waterlogged 

in the rainy seasons). 

It is understood from the existence of 

multi-roomed and complicated plan 

of a complex building, which was 

discovered during excavations, that the 

general planning of terraced houses 

of the settlement described above was 

thought out carefully and consciously 

which had the purpose of protecting 

the central area (Fig. 3 – 5). 17 rooms 

of this building – the Palace, which is 

thought to have been built for the ruling 

Kentin dış çizgisindeki megaron 

ve diğer yapıların dışında kalan 

höyük yamaçlarına, bu dönemde 

genişliği 4 m. ile 8 m. arasında 

değişen, üzeri düzensiz şekilde 

ocak taşlarıyla döşenmiş bir kuşak 

Resim-12: İlk Tunç Çağının ikinci yarısına ait yapı katlarında bulunmuş, pişmiş topraktan çok stilize edilmiş ‘Ana Tanrıça’ 

tasvirleri olan idollerden örnekler (Son idol mermerden yapılmıştır - idol boyları 4-7 cm. arasındadır) 

Figure-12: Examples of terracotta idols depicting highly stylized versions of the ‘Mother Goddess’ discovered in building layers 

belonging to second half of the Early Bronze Age (The last idol is made of marble – The heights of the idols vary between 4 – 7 cm.) 


içinde ele geçen çok sayıda kap 

kacak (Res. 13), bu odaların sarayın 

olasılıkla erzak depolama mekânları 

olduğuna işaret etmektedir. 

Bademağacı Höyüğü İTÇ II / 3 

yerleşmesinin planlanmasında 

kesin olarak açıklayamadığımız 

bazı hususlar vardır. Meselâ saray 

yapılarının kuzeye doğru ne 

şekilde geliştiği anlaşılamamıştır. 

Zira bu alanda OTÇ’nin çok 

zayıf mimarlık kalıntıları vardır 

(Res. 3) ve bunların kaldırılması 

istenmemiştir. Kilise ile güney 

kenardaki yapılar arasında kalan 

alandaki mimarlık izlerinin nasıl 

yorumlanması gerektiği konusunda 

da kesin konuşmak mümkün 

değildir. Bunların yanı sıra, böylesi 

iyi organize olmuş bir yerleşmede 

varlığı kesin olan ‘Tapınak’ 

nerededir; hiçbir fikrimiz yoktur. 

Bu dönemin mimarlık bulgularının 

yorumlanması sonucunda, İTÇ 

II’de Bademağacı kasabasının 

–kentinin– bir hakim kişi veya 

sınıfın egemenliği altındaki bir 

‘Yerel Beylik’ merkezi olduğunu 

ve bu beyliğin yakın çevreyi de 

egemenliği altında tuttuğunu 

tahmin ediyoruz. Bu olgu, 

büyük olasılıkla yerleşmenin 

dış tehlikelerden korunmasını 

da gerektiriyordu. Kuşkumuz 

yoktur ki bu kent, kararlarına 

kesin şekilde uyulan bir iradenin, 

yani yöneticilerin belirlediği bir 

planlama içinde düzenlenmişti. 

Tanımlamaya çalıştığımız, mimarî 

olarak çok iyi organize edilmiş bu 

kentin bir sebeple İTÇ II içinde 

kısmen yıkıldığını, doğu ve batı 

kenarlarda bulunan megaronların 

bir kısmının terk edildiği, bazılarına 

ekler yapılarak kullanılmaya devam 

edilmesinden anlaşılmaktadır. 

İTÇ II / 2 olarak tanımladığımız 

bu yeni dönemde güney uç’ta 

bazı önemli değişikliklerin olduğu 

görülmektedir. Benzer bir gelişme 

höyüğün ortalarındaki çok odalı 

kompleks için de geçerlidir. 

Bu yapıda da söz konusu geç 

dönemde önemli bazı ek ve 

değişikler yapılmıştır. 

Bir sonraki dönem olan Orta Tunç 

Çağı yerleşmeleri, Kilise’nin kuzey 

Resim-13, 14: İTÇ II / 3 yerleşmesinin sarayı olarak düşünülen binanın depo olarak kullanılan bir odasında ele geçen kap 

kacağın kazılar sırasındaki buluntu durumu 

Figure-13, 14: Various pots as they were discovered during excavations of what was thought to be the storage room of the palace in 

the EBA II / 3 settlement 

class of the society, were excavated. As 

it was out of the question to move the 

“Church” - built at the centre of this area 

and on the highest point of the mound 

- to examine the foundations of this 

important structure underneath, we can 

only assume that there are at least 10 

more rooms of this multi -roomed large 

structure buried under the church. 

This building group, the plan of which 

is not completely understood as it has 

been impossible to completely uncover 

it, had its entrance from the west. 

Pottery pieces discovered in some of the 

rooms (Fig 13) indicate that these rooms 

were possibly the food storage areas of 

the palace. There are certain elements in 

the planning of Bademağacı Settlement 

EBA II / 3 that cannot be fully explained. 

For example, it is not understood how 

the buildings of the palace complex 

developed in a northerly direction. 

Because there are some architectural 

remains from MBA (Fig. 3) that were 

not to be disturbed, it is not yet possible 

to comment with any certainty on the 

architectural remains found in the area 

between the Church and the buildings 

on the southern side. In addition to these 

we have no idea where ‘the Temple’ 

is, the existence of which in such an 

organised settlement is certain. 

As a result of interpreting the 

architectural discoveries of this period, 

we think that the EBA II Bademağacı 

town – city was the centre of a “Local 

Clan” under the sovereignty of a ruler 

or a class and that this Clan also ruled 

the nearby areas. This fact possibly 

necessitated the protection of the 

settlement from outside dangers. This 

city was undoubtedly built to a plan laid 

down by someone whose authority was 

beyond question. 

This city we are trying to describe was 

architecturally well organised; it was 

partially destroyed for some reason 

during EBA II and some of the megarons 

on the east and west were abandoned, 

while some continued to be occupied 

after being extended. Some important 

changes are observed at the southern 

end in this period, which we describe as 

EBA II / 2. A similar development is also 

seen in the multi roomed complex in the 

centre of the mound. This building had 

some important extensions built on to it 

in the later period just mentioned. The 

settlements of the Middle Bronze Age, 

the period that followed, were uncovered 

in a narrow strip on the north side of 

the church and not much information 

was revealed. Our knowledge of this 

period is limited to a few pottery pieces 

discovered in the excavations. 

The building belonging to the latest 

date in our mound is the Church, which 

was built during Early Byzantine 

period. (Fig. 24) Possibly the jointly 

shared church / chapel of surrounding 

Christian villages, this structure must 

have continued to serve its purpose 

Resim-15, 16: İki ayrı kazı 

mevsiminde bulunmuş tüm 

ve onarılmış kap kacak 

Figure-15, 16: Complete 

and reconstituted pots 

found during two different 

excavation seasons 

until the arrival of Turkish tribes at the 

turn of 12th century (no findings from 

Christian period have been discovered 

in the mound). The number of houses 

unearthed from EBA II / 3 period is 

around 60. When you add around 30 

houses located in the unexcavated area 

and around 25 rooms in the palace 

complex at the centre to this number, 

the number of houses in this period 

reaches around 120. Assuming that 

every house had 6-7 people living in it, 

the population of Bademağacı settlement 

was around 700. Further assuming that 

the city continued for two generations, 

i.e. 40-50 years, then it could be thought 

that 1500 people lived here. 

When you add other levels of 

accumulation of EBA and the MBA, 

the numbers who lived here in 900 

years from 2700 BC to 1800 BC 

reach tens of thousands. No graves 

or graveyards belonging to that many 

people have been discovered – as in 

the Neolithic period. Around 10 graves 

were discovered in the streets outside 


itişiğinde, dar bir alanda açılmıştır 

ve çok fazla bilgi edinilmemiştir. 

Bu dönem hakkında bildiklerimiz, 

kısıtlı sayıdaki çanak çömlek 

buluntulara dayanmaktadır. 

Höyüğümüzdeki en geç tarihe ait 

bina, Erken Bizans döneminde 

yapıldığı anlaşılan Kilise’dir (Res. 

24). Büyük olasılıkla çevredeki 

Hıristiyan köylerinin ortak Kilisesi 

/ Şapel’i olan bu yapı, 12 yüzyıl 

başlarında Türk Boylarının bölgeye 

gelişine kadar işlevini sürdürmüş 

olmalıydı (Höyük üzerinde 

Hıristiyanlık dönemine ait hiçbir 

yerleşim kalıntısı ele geçmemiştir). 

İTÇ II / 3 yerleşmesinde açtığımız 

ev sayısı 60 civarındadır. Buna 

kazılmayan kısımlardaki olası 

30 evi ve orta alandaki ‘Saray’ 

yapılarının yaklaşık 25 odasını da 

katarsak, bu dönemde yerleşmede 

toplam 120 civarında mekân 

bulunuyordu. Her evde 6-7 

kişinin yaşaması durumunda, 

Bademağacı’nın bu yerleşmesinde 

en az 700 kişinin yaşadığı ve kentin 

40-50 yıl, yani iki kuşak boyu 

hayatını sürdürmesi kabul edilirse, 

burada en az 1500 kişinin oturmuş 

olduğu düşünülebilir. İTÇ’nin 

diğer yapı katları ve OTÇ de buna 

katılırsa, MÖ 2700’lerden 1800 

dolaylarına kadar olan 900 yıl 

içinde bu sayı onbinlere varır. Bu 

kadar çok insanın mezarlığı veya 

mezarlıkları -Neolitik dönemde 

olduğu gibi- bulunmamıştır. 

Kazılan alanlarda evlerin dışındaki 

sokak ve boş alanlara, bazen 

de odaların tabanlarının altında 

10 kadar mezara rastlanmıştır. 

Gömme geleneği, bu dönemde 

Anadolu’nun pek çok başka 

yerleşmesinde de görüldüğü gibi, 

cesetlerin iri bir küp içine konup, 

ağızları yassı bir kapak taşı ile 

kapatılarak açılan çukura hafif eğik 

olarak konması şeklindedir (Res. 

10, 11). Bazen ölülerin yanına, küp 

içine küçük bir gaga ağızlı testicik 

bırakılmaktadır. 

İTÇ döneminin küçük buluntuları 

arasında çanak çömlek (çç), sayısal 

olarak ilk sırayı almaktadır (Res. 

15-17). Bu dönem çömlekçiliğinin 

bir önceki sayımızda söz konusu 

the houses or under the house floors in 

the excavation site. The burial tradition, 

as witnessed in other settlements of 

Anatolia during this period, was to put 

the body into a large pot, cover its top 

with a flat stone and place it in a slightly 

tilted angle in the hole that was dug 

(Fig 10, 11). Sometimes, a small beak 

spouted pitcher was left inside the pot 

next to the body. 

Among the small finds of EBA period, 

pottery pieces are the most numerous 

(Fig. 15 – 17). The pottery of this 

period bares no relation or similarity 

to the Neolithic pottery mentioned in 

the previous article. While the potter’s 

wheel used in pottery making was 

not known in this period, it was used 

in later periods and different forms 

- plates, bowls, jugs, pots and jars - 

were produced (Fig. 17, 18). Some of 

the pots were decorated and were of 

extraordinarily high quality. 

An important group among the 

small EBA finds is terracotta human 

depictions (Fig. 12). Production of three 

dimensional female figures known 

from the Neolithic period had ceased 

in this period; they were replaced by 

these simply depicted ‘idols’, which 

are thought to represent the “Mother 

Goddess”. Lines observed on some of 

the idols may have been a depiction 

of the clothing of the Goddess. Some 

idols were also made from stone (Fig. 

12 the last idol). 

Seals form yet another important 

group of finds (Fig. 19, 20). Indirectly 

documenting the existence of property 

rights and trade, seals often contained 

two intersecting lines on the round or 

rectangular stamp surface and the 

triangular area in between was filled 

with straight / slanted lines and simple 

shapes. Usually made from terracotta 

(clay), more rarely from stone (Fig. 20 

first row second seal) and metal (Fig. 

20 first row, third seal), some examples 

of seals contained shapes which are 

indecipherable to us today but probably 

carried a meaning for their owners (Fig. 

20 second row of stamp seals). Seals 

from this group are very important for 

the history of the culture; because at the 

time before writing was known, these 

signs can be thought of as some kind of 

Resim-17: İTÇ II’nin değişik yapı katlarında bulunan kaplardan bir kısmı (Bu 

dönemde çoğunlukla kırmızı boya astarlı kaplar tercih edilmekteydi. Siyah 

hamurlular daha enderdir) 

Figure-17: Some pots discovered in different layers of EBA II (pots with red slips were 

mainly preferred in this period.; the black paste ones are less common) 

Resim-18: İTÇ II çömlekçilerinin ürettiği değişik biçimli fantezi kaplardan ikisi 

Figure-18: Two of the special vessels of different shapes produced by the potters 

of EBA II 


pre-writing symbols or even meaningful 

marks (ideogram) that may have had a 

sound equivalent. 

In addition to that, terracotta clay 

tablets and bullas with signs for 

numbers and seal impression marks 

found in these layers carry special 

importance as they indicate the 

existence of a common communication 

language and possible trade relations in 

the pre-writing period. 

There are a large number of 

terracotta beads and whorls (Fig. 23). 

It is understood from many 

advanced and high quality 

Resim-19: Bir kazı mevsiminde ele geçen mühürler toplu halde 

Figure-19: Seals discovered in one excavation season shown together 

ettiğimiz Neolitik Çağ çömlekçiliği 

ile hiçbir ilişkisi veya benzerliği 

yoktur. Çanak çömlek yapımında 

bu dönem başlarında çömlekçi çarkı 

bilinmezken, biraz geç dönemde 

çark kullanılmağa başlanmış ve 

değişik şekillerde tabak, çanak, 

testi, çömlek ve küpler üretilmiştir 

(Res. 17, 18). Kaplardan bazıları 

süslemeli ve olağanüstü yüksek 

kalitelidir. 

İTÇ’nin küçük eserleri arasında 

önemli bir grup, pişmiş topraktan 

basit insan betimleridir (Res. 

12). Bu dönemde, Neolitik’ten 

tanıdığımız gerçek anlamda üç 

boyutlu kadın tasvirlerinin yapımı 

tümüyle sona ermiş, onların yerini, 

yine ‘Ana Tanrıça’yı temsil ettiği 

tahmin edilen bu basit betimler, 

‘İdol’ler almıştır. Bazı idollerin 

üzerinde görülen çizgilerle 

Tanrıça’nın giysilerinin gösterilmek 

istendiği düşünülebilir. İdoller 

ender olarak taştan da yapılmışlardı 

(Res. 12 son idol). 

Bir diğer önemli buluntu grubunu 

mühürler teşkil eder (Res. 19, 20). 

Dolaylı şekilde mülkiyet hakkını 

ve ticaretin varlığını belgeleyen 

mühürlerin yuvarlak ya da dörtgen 

baskı alanlarında çoğu kez birbirini 

dik kesen iki çizgi bulunmakta ve 

arada kalan üçgen alanlar düz / 

eğik çizgiler veya basit şekillerle 

doldurulmaktadır. Çoğunlukla 

pişmiş topraktan, ender olarak 

da taş (Res. 20 birinci sıra ikinci 

mühür) ve madenden yapılmış olan 

mühürlerin (Res. 20 birinci sıra 

üçüncü mühür) bazı örneklerinde, 

bugün bizim için anlaşılmaz 

olan, fakat sahipleri için anlamlı 

olduğunu sandığımız şekiller 

yapılmıştı (Res. 20’nin ikinci sıra 

mühürleri). Bu gruptan mühürler, 

kültür tarihi için çok önemlidir; 

zira yazının henüz bilinmediği 

bu devirde, bu işaretler bir tür 

tanıtıcı şekil veya hatta ses değeri 

olan anlamlı işaretler (İdeogram) 

olarak düşünülebilir. Ayrıca, bu 

tabakalarda bulunmuş üzerinde sayı 

işaretleri olan kil plakalar (tablet) ve 

üzerinde mühür baskı izleri olan kil 

topaklar (bulla) yazı öncesi dönemin 

ortak bir iletişim dilini ve olasılıkla 

ticaret ilişkilerini göstermesi 

bakımından özellikle önem taşırlar. 

Pişmiş topraktan boncuk ve 

ağırşakların sayısı pek çoktur (Res. 

23). Bu dönemde madenciliğin 

önemli bir iş kolu olduğu, İTÇ II 

ve OTÇ yerleşmelerinde bulunmuş 

çok ileri düzey ve kalitedeki 

maden eşyadan anlaşılmaktadır. 

Bademağacı’nda ‘Tunç’tan yapılmış 

çok sayıda hançer, mızrak ucu, 

balta ve başlı iğne ele geçmiştir 

(Res. 21). Altından ‘Kulak Tıkacı’ 

(Res. 22/2) ve gümüşten yapılmış, 

irice başlı süs iğneleri (Res. 22/1) 

değerli madenlerden üretilmiş 

eserlerin başlıcalarıdır. Maden 

eserlerden en olağanüstü olanı, 

gümüşten yapılmış bir ‘Tabak / 

Resim-20: Bademağacı İTÇ tabakalarında 120 kadar mühür bulunmuştur. Genellikle 

pişmiş topraktan yapılmış olan mühürlerden birkaç örnek (Üst sıranın ikinci mührü 

‘taş’, üçüncüsü ‘tunç’tan üretilmiştir). Mühürlerde baskı alanı çoğunlukla geometrik 

çizgisel motiflerle dolduruluyordu. İkinci sıranın üç mührünün baskı alanındaki 

çizgiler, anlam taşıyan işaretler gibi görünüyor 

Figure-20: Around 120 seals were discovered in EBA layers of Bademağacı. A few 

examples of seals usually made from clay /terracotta (second seal on the top row 

is ‘stone’, third is ‘bronze’). The Stamp surfaces of the seals were usually filled with 

linear geometrical motives. Lines on three seals in the second row may have been 

meaningful symbols 


Çanak’tır. Çapı 24 cm., derinliği 4.5 

cm. olan tabağın kenar kalınlığı 1 

mm.den daha incedir. Bu özelliği 

ile sözü edilen çanak, Önasya 

tarihöncesi dönem madenciliği 

için benzersiz (ünik) bir eserdir. Bu 

eser aynı zamanda MÖ 2300’ler 

civarında bölgede ve genel 

olarak Anadolu’da maden işleme 

zanaatının gelişmişlik düzeyini de 

belirtmektedir. 

Sayın okuyucularımız, iki kısa 

yazı ile Bademağacı Höyüğü’nde 

yaptığımız 18 yıllık kazı 

çalışmalarında elde ettiğimiz 

bilgileri ana çizgileriyle aktarmaya 

çalıştık. Önümüzdeki 4-5 yıl içinde 

kazıların ayrıntılı bilimsel raporunu 

yayınlamayı planlıyoruz. Burada 

şu hususları özellikle vurgulamak 

isteriz; yapılan her arkeolojik kazı, 

insan türünün, yani atalarımızın 

kültür tarihi sürecine yaptığı 

katkıları ve bugün varılan noktaya 

nasıl gelindiğini anlamaya, 

açıklamaya çalışan çabalardır. Biz 

de mesleğimizin kuralları içinde, 

günümüzden binlerce yıl öncesinde, 

Anadolu’nun bir noktasında, 

Bademağacı Höyüğü’nde yaşamış 

insanların, toprağın metrelerce 

altında ve geçmişin karanlıklarında 

kalmış kalıntılarını açığa çıkartıp, bu 

kanıtlardan yararlanarak, onların 

yaşam maceralarını anlamaya ve 

öğrendiklerimizi sizlerle paylaşmaya 

çalıştık. Yaptığımız kazılarla bu 

olağanüstü önemli merkezin 

sakladığı bilgilerin küçük, ama 

gerçekten çok küçük bir bölümünü 

ortaya çıkarttık. Bu merkezden 

öğrenilecek daha çok şey olduğunu 

iyi biliyoruz. Höyüğümüzün 

kazmadığımız alanlarında ve 

temellerini kaldırmadığımız üst 

tabaka yerleşmelerinin altında, 

ileride başka arkeologlar ve diğer 

bilim insanlarının yeni yöntemlerle 

yapacakları kazı ve araştırmalarla 

bilinmeyenlerin bir kısmı daha 

öğrenilecektir. 

Resim-22: 900 ayar gümüşten bir ‘Süs İğnesi’ (Uzunluk 7 cm.) 

ile altından yapılmış bir ‘Kulak Tıkacı’ (Uz. 1.5 cm.) 

Figure-22: A ‘Decorative Pin’ made from 900 karat silver (Length 7 

cm.) with an golden ‘Ear Plug’ (Length 1.5cm.) 

Resim-21: Bakır’a 

belli bir oranda 

karıştırılan ‘kalay’la 

elde edilen ‘tunç’tan, 

İTÇ zanaatkârları bir 

hayli değişik türde 

gereç üretmişlerdir. 

Resimde tunçtan 

yapılmış balta / keski, 

hançer, mızrak ucu ve 

iğnelerden örnekler 

verilmiştir 

Figure-21: Craftsmen in 

EBA produced various 

tools using ‘bronze’ 

which consisted mainly 

of ‘copper’ with a 

certain amount of ‘tin’ 

mixed in. The picture 

shows examples of 

axes / chisels, daggers, 

spearheads and pins 

made from bronze 

Resim-23: Pişmiş topraktan yapılmış küresel veya çift koni biçimli iri boncuklar, 

büyük ihtimalle bir ipe dizilerek kolye olarak kullanılmışlardı (Boncuk tanelerinin 

üzerine, çizgi ile süsleme yapılmıştır) 

Figure-23: Large clay spherical or double cone shaped beads were most probably 

placed on a piece of string and used as a necklace (the beads are decorated with line 

drawings) 

metal artefacts found in the EBA II 

and MBA settlements that mining was 

important. Many daggers, spearheads, 

axes and pin heads made from bronze 

have been discovered in Bademağacı 

(Fig. 21). A golden ear plug (Fig. 22/2) 

and silver decorative needles with large 

heads (Fig. 22/1) are the main metal 

artefacts. The most extraordinary of the 

metal artefacts is a silver ‘Plate / Bowl’. 

24cm in diameter and 4.5cm in depth, 

the thickness of the plate is less than 

1mm. With these features the bowl is a 

unique example of prehistoric mining 

in the Near East. At the same time, this 

artefact reflects the development level 

of the mining in the region around 2300 

BC and in Anatolia as a whole. 

We have attempted in two short 

articles to briefly describe to you, our 

readers, the information gathered 

from the 18 years of excavations work 

at Bademağacı Höyük. The plan is to 

publish a detailed scientific report of the 

excavations in the next 4-5 years. We 

would like to emphasize the following 

points here; every archaeological 

excavation is an effort to understand 

and explain the development of 

mankind i.e. the contributions of our 

ancestors throughout the history of 

culture and how the point we are at 

today was reached. In keeping with 

the requirements of our profession, we 

have tried to share with you what has 

been learned about people who lived 

thousands of years ago at a certain 

place in Anatolia, Bademağacı Höyük, 

by unearthing the remains buried 

under metres of soil in the darkness of 

the past and by learning about their 

lifestyles. With the recently completed 

excavations we have only revealed 

a small part of the knowledge of this 

extraordinarily important centre, really 

only a small part of what was hidden. 

We know there is still much to learn 

from this centre. Some of the things 

that are still unknown will be uncovered 

in the future by other archaeologists 

and researchers using new methods to 

investigate the unexcavated areas of 

our mound and the sections under the 

foundations of the upper settlement 

levels that have been left untouched. 

Resim-24: Bademağacı’nın en geç döneme ait yapısı olan ‘Kilise’ 

(Krş. Res. 3, 4 - Üç ‘nef’li kilisenin ölçüleri 15.5 X 13 m.dir) 

Figure-24: ‘The Church’ building belonging to the most recent period of Bademağacı 

(cf. Fig. 3, 4 – the church with three ‘naves’ measures 15.5m x 13m.) 


SERGİ 

exhibition 

EFSANE ÇİFT 

İSTANBUL’DA 

Sadece resimleriyle değil, aşkları ve yaşam öyküleriyle de 

ölümsüzleşen, Hollywood’a ilham kaynağı olan bir çift: Frida 

Kahlo ve Diego Rivera. Eserleri Berlin ve Viyana’dan sonra 

İstanbul’da, Pera Müzesi’nde 

2 Aylin Şen Özgür Açıkbaş 

LEGENDARY COUPLE IN İSTANBUL 

A couple immortalized not just with their paintings but also with their love 

and their life story, an inspiration for Hollywood: Frida Kahlo and Diego 

Rivera. After Berlin and Wien, their paintings are in İstanbul Pera Museum 


Heyecan fırtınası daha 

eserler gelmeden 

esti; çünkü 20. 

yüzyılın en ilginç 

çiftinin “şöhreti dünyayı saran” 

eserleriydi söz konusu olan. 

Aslında Jacques ve Natasha 

Gelman’ın özel koleksiyonuna 

aittiler. Ama onlar bile eserleri 

Meksika’dan dışarı ”izinsiz” 

çıkartamıyordu, çünkü eserler 

Meksika’nın “ulusal kültür 

varlıkları envanteri”ne kayıtlıydı. 

O nedenle bugüne kadar nadiren 

Meksika dışına çıkmışlardı. 

İstanbul da o sayılı duraklardan 

biri olacaktı, hem de tam 40 

eserle birden. 

Güvercinle fil 

Frida Kahlo ve Diego Rivera 

çiftinin eserleri 20 Mart 2011 

tarihine kadar Pera Müzesi’nde 

sergilenecek. 

Sakatlığı yüzünden son yıllarında 

yatağından dahi çıkamayan 

Frida, İstanbul’da konuklarını 

ağırlayacak. Kendi elleriyle 

resmettiği gözlerini izleyicilerinin 

The excitement has peaked even 

before the paintings have arrived; 

because it was the paintings “whose 

reputation is known worldwide” 

by 20 th century’s most interesting 

couple. 

They are actually from the private 

collection of Jacques and Natasha 

Gelman. But even they cannot take 

the paintings out of Mexico without 

“permission” because they are 

registered in Mexico’s “national 

cultural assets inventory”. This is 

why they rarely left Mexico thus far. 

İstanbul would become one of those 

rare stops and with 40 paintings as 

well. 

Pigeon and elephant 

Paintings of Frida Kahlo and Diego 

Rivera couple will be displayed in 

Pera Museum until 20 March 2011. 

Not able to leave her sick bed in 

her last years due to her disability, 

Frida will be hosting her guests in 

İstanbul. She will be meeting the eyes 

of her visitors with her eyes drawn 

by herself. She will share her pain, 

joy, dreams, endless suffering of her 


Ayçiçekleri, Diego Rivera, 1943 

Sunflowers, Diego Rivera, 1943 

Maymunlu otoportre, Frida Kahlo, 1943 

Self portrait with monkey, Frida Kahlo, 1943 

İçi açılmış yaşamı görünce korkan gelin, Frida Kahlo, 1943 

The Bride Frightened at Seeing Life Opened, Frida Kahlo, 1943 

Düşüncelerimde Diego, Frida Kahlo, 1943 

Diego in My Thoughts, Frida Kahlo, 1943 

Natasha Gelman’ın portresi, Diego Rivera, 1943 

Portrait of Natasha Gelman, Diego Rivera, 1943 


gözlerine dikecek. 

Acısını, coşkusunu, hayallerini, 

kazada paramparça olan 

vücudunun bitmeyen 

ıstırabını 

paylaşacak. 

Ama her 

şeyden 

önce 

Diego’ya 

duyduğu 

büyük aşktan 

söz edecek. 

Kalbini 

paramparça 

eden o aşk 

kazasını 

anlatacak. 

Malum, Frida’nın 

hayatı da eserleri 

de öylesine 

sıradışıydı ki, 

Hollywood eliyle 

ölümsüzleştirilip tüm dünyaya 

aktarıldı. 

Çocukken geçirdiği hastalık... 

Genç kızlığında geçirdiği feci 

otobüs kazası... Komünist Diego 

Rivera ile tanışıp ona âşık 

olması... Fırtınalı evlilikleri... 

Ya da annesinin tanımıyla “bir 

güvercinle filin beraberliği”... 

Giderek yatağa bağımlı hale 

gelirken Diego’nun yavaş yavaş 

uzaklaşması... Henüz 47 yaşında 

–kimilerine göre intiharla– 

sonuçlanan bir hayat... 

body broken to pieces in an accident. 

But above all else she will be talking 

about her love for Diego. She will 

tell the story of that accident of love 

which broke her heart to pieces. 

As you know, Frida’s life and 

paintings were so out of ordinary 

that it was immortalised by 

Hollywood to be spread around 

the world. 

Illnesses suffered at childhood... 

Horrible coach crash she 

was involved in her teenage 

years... Meeting and falling 

in love with Communist 

Diego Rivera... Their stormy 

marriage... or “togetherness 

of a pigeon with an 

elephant” as her mother would 

describe... Diesgo’s slowly distancing 

himself as she was being confined to 

bed... A life which ended -deliberately 

according to some-when she was just 

47 years old... 

Three month visit 

Despite this short and sorrowful 

life story, Frida’s paintings are an 

explosion of colours. Almost as if 

an incredible energy is bursting 

out of the canvas. Even though she 

painted her self portrait with her 

un-plucked eyebrow and all her facial 

deformations it lures the observers 

in. We almost see her through 

Diesgo’s eyes: “Despite not being 

an attractive -even considered to be 

an ugly- woman she is a stunning 

woman.” 

Diego Rivera painted 

Mexico. Frida 

painted him and 

herself. And now they 

are in İstanbul hand in 

hand. They will be our 

guests at Suna and İnan 

Kıraç Foundation Pera 

Museum for almost three 

months. They will tell us 

their legendary stories. 

Üç aylık misafirlik 

Bu kısacık ve hazin yaşam 

öyküsüne inat, Frida’nın 

tablolarında renkler patlar. 

Müthiş bir enerji tuvalden fışkırır 

adeta. Kendisini bitişik kaşlarıyla 

ve yüzündeki bütün defolarıyla 

resmettiği halde izleyeni 

cezbeder. Sanki Diego’nun 

gözleriyle görürüz onu: “Alımlı 

olmamasına –hatta çirkin 

sayılmasına– rağmen insanı 

çarpan bir kadın.” 

Diego Rivera, Meksika’yı 

resmetti. Frida onu ve kendisini. 

Şimdi el ele İstanbul’dalar. 

Suna ve İnan Kıraç Vakfı 

Pera Müzesi’nde yaklaşık üç 

ay konuğumuz olacaklar. 

Bize efsaneleşen öykülerini 

anlatacaklar. 


GEZİ 

travel 

GÖKOVA’NIN AKVARYUMU: AKYAKA 

Akyaka, Gökova Körfezi’nin başlangıç noktası. Dağlardan gelip Akyaka’da denize dökülen azmağın 

kıvrımları arasına kurulu belde farklı tatil arayışlarına mükemmel bir seçenek sunuyor 

2 Hümeyra Özalp Konyar Rasim Konyar 

GÖKOVA’S AQUARIUM: AKYAKA 

Akyaka is the starting point of Gökova Bay. Situated along the shores of the river which runs down from the 

mountains and meanders its way to the sea in Akyaka, the town offers an excellent choice for those 

who seek a diverse holiday 



B 

odrum-Marmaris arasında, 

doğu-batı ekseninde 

uzanan ve Kerme ya da 

İstanköy olarak da bilinen 

Gökova Körfezi, Türkiye’nin en 

girintili-çıkıntılı kıyı kesimini 

oluşturuyor. Orak ve Sedir adaları, 

Çökertme, Akbük, Söğüt, İngiliz 

Limanı, Değirmen Bükü ve Longöz 

gibi koyları ile mavi yolculukların 

vazgeçilmez rotalarını çiziyor. 

Körfezin en doğu noktasında yer 

alan Akyaka beldesi ise daha çok 

karayoluyla gezenlerin gözdesi. 

Kuzeyden Marmaris’e inerken, 

Sakar Geçidi’ni geçtikten hemen 

sonra tüm ihtişamıyla ortaya çıkan 

Gökova Körfezi, yolculuğun en 

çarpıcı manzaralarından birini 

sunuyor. Sırtını dağlara yaslamış 

muhteşem bir ovanın denizle 

buluştuğu noktada yer alan 

Akyaka, Türkiye’nin belki de en 

güzel beldelerinden biri. 

2600 yıllık yaşam izleri taşıyan 

yörenin antik çağdaki ismi 

İdima (Idyma). Bir Karya kenti 

olduğu bilinen İdima’nın kaya 

mezarlarından bazıları hâlâ 

ayakta. Günümüze ulaşan ve İÖ 

4. yüzyıla tarihlenen kolonlu kaya 

mezarlarının Paktyes hanedanına 

ait olduğu düşünülüyor. 

Turizme geçiş 

70’li yıllardan sonra turizmin 

Situated between Bodrum and 

Marmaris and extending from east 

to west, Gökova Bay, also known as 

Kerme or İstanköy, forms the most 

intricate shores of Turkish coastline. 

With Orak and Sedir islands, 

Çökertme, Akbük, Söğüt, English 

Port, Değirmen Bükü and Longöz 

bays, it offers an indispensible route 

for blue voyages. Akyaka town on 

the easternmost point of the bay is 

more popular with visitors arriving 

by road. 

Appearing with its entire splendour 

immediately after passing Sakar 

Pass when arriving from Marmaris 

in the North, Gökova Bay offers 

one of the most striking views of 

the journey. At a point where the 

magnificent plains resting onto a 

mountain meets the sea, Akyaka is 

most probably the prettiest town in 

Turkey. 

Carrying traces of life that is 2000 

years old, the antique name of the 

region’s name is Idyma. Some of 

the rock tombs have survived to 

present times in the city which 

was known to be a Karian city. It 

is thought that column rock tombs 

dating back to 4 B.C. which have 

survived to today belong to Paktyes 

dynasty. 

Progressing to tourism 

While resorts such as Bodrum, 

Akyaka evlerinden biri, dere kısındaki 

restoranlar, Azmak’tan görüntüler ve 

kaya mezarları 

One of Akyaka houses, restaurants by the 

stream, scenes from Azmak and 

rock tombs 



kapısını aralayan Türkiye’nin 

Bodrum, Kuşadası, Marmaris gibi 

merkezleri parlamaya başlarken, 

Akyaka gözlerden uzak, sakin bir 

balıkçı köyü olarak bekliyordu. 

Akyaka’nın turistik bir beldeye 

dönüşmesinde şüphesiz şair, 

gazeteci, mimar Nail Çakırhan’ın 

imzası var. Memleketi olan 

Ula’nın geleneksel mimarisini 

farklı bir üslupla yorumlayarak 

kendisi için Akyaka’da bir ev inşa 

eden Çakırhan, bu projesiyle 

Uluslararası Ağa Han mimari 

ödülünü kazanınca tüm gözler 

buraya çevrildi. Bu mimari, yörede 

daha sonra inşa edilen yapılara 

da öncülük etti. Akyaka evlerinin 

şöhreti yayıldıkça, Gökova’nın bu 

küçük köyü de kimlik değiştirmeye 

başladı. Çakırhan’a, mimarisine 

ve köyüne sahip çıkan aydınlar, 

betonlaşmaya karşı ciddi bir 

duvar oluşturdu. Bugün, birkaç 

çirkin beton yapıyı saymazsak, 

Akyaka’nın tamamı bu özgün 

mimari ile sarılı. Akyaka evleri 

özellikle saçakları, kapıları, tavanları 

ve dolap kapaklarındaki dantel gibi 

işlenmiş ahşap işçiliği ile dikkat 

çekiyor. 

Azmak ve Okalüptüslü Yol 

Akyaka’nın en büyük özelliği 

Kadın Azmağı adını taşıyan deresi. 

Sazlıklar, ağaçlar ve otların arasında 

yemyeşil bir tünel gibi dolanan su 

yolu, 1200 metre uzunluğunda. 

Küçük teknelerle gezilebilen 

derenin yerden kaynayan buz 

gibi sularında binlerce balık, 

yüzlerce ördek yaşıyor. Akyaka’daki 

oteller son derece farklı bir 

tatil seçeneği sunarken, dere 

kenarındaki restoranlar kolay kolay 

unutulmayacak bir molaya ev 

sahipliği yapıyor. 

Marmaris’e giden eski yolun 

küçük bir bölümünü oluşturan 

ünlü “Okalüptüslü Yol” ise yalnızca 

eskilerin anılarında kaldı. Yenisi 

yapıldığı için artık kullanılmayan 

bu kısacık yol, yüzlerce yıllık 

dev okalüptüs ağaçlarıyla sarılı. 

Akyakalıların mücadelesiyle 

koruma altına alınan yol, bilinçli 

gezginler ve fotoğrafçılar için hâlâ 

vazgeçilmez bir uğrak noktası. 

46 TÜRSAB DERGİ | OCAK 2011 

Okalüptüslü Yol 

Eucalyptus Way

Kuşadası, Marmaris became the 

stars of 70s Turkey opening its 

doors to tourism, Akyaka was 

biding its time as a quiet, secluded 

fishing village 

There is no doubt that the poet, 

journalist, architect Nail Çakırhan 

had his hand in turning Akyaka 

into a touristic resort. By building 

a house in Akyaka which used 

a variation of traditional Ula 

architecture where Çakırhan hails 

from, he won the International Aga 

Khan architectural award and all 

eyes turned to Akyaka. 

This architectural style also led 

the way for other buildings that 

followed. As the fame of Akyaka 

houses spread, this small village 

of Gökova began to change its 

identity. Intellectuals protecting 

the architecture and the village 

formed a barrier against serious 

build up. Notwithstanding a few 

concrete buildings today, Akyaka 

is completely surrounded with 

distinctive architecture. Akyaka 

houses draw the attention 

especially with their guttering, 

doors, ceilings and craftsmanship 

evident on woodwork on their 

cupboard doors. 

Azmak and Eucalyptus Way 

The biggest feature of Akyaka 

is the Kadın Azmağı brook. 

The waterway which meanders 

through as if it’s a green tunnel 

surrounded by trees and marshes 

is 1200 metres long. There 

are fish and ducks on chilly 

waters of the stream which is 

accessible by small boats. While 

hotels in Akyaka offer highly 

unconventional holiday options, 

riverside restaurants are host to 

unforgettable breaks. 

Forming a short section of the old 

route to Marmaris, once famous 

“Eucalyptus Way” lives only in 

memories. No longer in use, this 

short road is surrounded with 

hundreds of years old massive 

eucalyptus trees. Protected with 

efforts of Akyaka’s locals, the 

road is still stamping ground 

for conscious travellers and 

photographers. 

Akyaka, Çınar Plajı 

Akyaka, Çınar Beach 


NOT DEFTERİ 

notebook 

ÇOK EĞLENCELİ 

LÜZUMSUZ BİLGİLER! 

Yıla keyifli girin istedik. İlginç notlarımızı muhtemelen hiçbir 

işinize yaramayacak, yani son derece lüzumsuz ama 

bir o kadar eğlenceli bilgilerden derledik. Buyurun! 

2 Aylin Şen 

UNNECESSARILY ENTERTAINING NOTES! 

We wanted you to enter the year on a cheerful note. We compiled our 

interesting notes from highly unnecessary yet entertaining pieces of 

information which you will probably find useless. Here you are! 


Yılbaşında kime ne hediye verdiniz, kimden 

ne hediye aldınız bilmiyoruz. Peki siz 

“hediyelerin en güzeli” diye tanımlanan 

değerli taşların çoğunun 

birkaç elementten oluştuğunu, 

sadece elmasın tamamen karbondan 

oluştuğunu biliyor muydunuz? 

Dünyadaki tüm nüfus her işini 

bırakıp günde 24 saat satranç 

oynasa ve her saniyede bir hamle 

yapılsa, satrançta tüm oyunları 

tecrübeden geçirebilmek için 

asırlara ihtiyaç vardır. 

Satranç tarihinin en uzun oyunu 1950 yılında Mardel Plato’da 

yapılmış dünya satranç turnuvasında gerçekleşmiştir. Pilkin ile 

Çernyak arasında yapılan bu maç 22 saat devam etmiş ve 191. hamle 

sonrası berabere bitmiştir. 

Dünyanın en kokulu camisi Tebriz şehrindedir; ama yanlış 

anlaşılmasın, “kokulu” derken “mis gibi” demek istiyoruz. Zaten 

camiye bu unvanı veren de “mis” sözcüğünün kökeni. Mescit 

inşa edilirken çamuruna misk kokusu ilave edilmiştir ve 600 sene 

geçmesine rağmen hâlâ misk kokmaktadır. 

Dünyada en tehlikeli hayvan sivrisinektir; çünkü insanların 

ölümüne en fazla sebep olan hayvandır. 

Kayda geçmiş, yani tablete kazınmış en eski 

alfabe Suriye’nin Akdeniz sahilindeki 

Lattakiya limanı yakınlarında 

yapılan kazı sonucu bulunmuştur. 

Alfabe 32 harften oluşmaktadır. 

Ünlü Arap şairi, Kahire 

Üniversitesi profesörü Şeyh 

Muhammed Abdul İbrahim 150 yaşında 

vefat etmiştir. 105 sene bekâr yaşamış, 

105 yaşında evlendikten sonra 5 çocuğu 

olmuştur. 

1700’lerin sonlarında Rusya’da yaşamış 

olan Vasilyev adlı adamın toplam 87 çocuğu 

olmuştur, ama asıl ilginç not bu değil; 

çünkü bu çocuklar Vasilyev’in sadece 

iki eşinden dünyaya gelmiştir. İddiaya 

göre, o 75. yaşını kutlarken çocukların 

83’ü bir arada babalarına “uzun ömürler” 

dilemiştir. 

Doğum günü demişken... Herkes 

“biriciktir” elbette, ama herkes doğum 

gününü dünya üzerinde en az 9 milyon 

kişiyle paylaşır. 

Çocuğunuz doğdu, adını koyacaksınız. 

Aklınızda bulunsun: Türkiye’de en çok 

kullanılan isim 3 milyona yakın kişiyle 

erkeklerde Mehmet, 4 milyondan fazla 

kişiyle de kadınlarda Fatma. 

Bu bilgilerin ne işe yarayacağı 

hakkında bir fikrimiz yok. Ama son not, 

en azından evde çoluk çocuk bir süre 

heyecanlı bir uğraş yaratabilir. İşte o 

not: Hiçbir kâğıt 7 defadan fazla 2’ye 

katlanamaz. Deneyin bakalım, doğru 

muymuş! 

We don’t know who you gave gifts to and who you received gifts 

from. But did you know that the precious stones described as “the 

prettiest gift them all” consist of more than one elements and that only 

diamond is formed completely from carbon? 

If everybody in the world stopped working for a 

24 hour period to play chess and made a move every 

second, centuries would be needed to experiment all the 

moves of chess. 

The longest game of chess took place in the world 

chess tournament in Mar del Plata in 1950. The game 

between Pilkin and Çernyak went on for 22 hours and 

ended in a draw after 191 moves. 

World’s smelliest mosque is in the city of Tabriz; but do not get us 

wrong, as when we say “smelly” we mean “sweet smelling”. In fact what 

gives the mosque this title is the root of the word “mis (musk)”. Musk 

was added to mortar used in the construction of the mosque and after 

600 it still smells like musk. 

World’s most dangerous animal is the mosquito; because they cause 

the most deaths in humans. 

World’s oldest recorded i.e. written in 

stone alphabet has been discovered in 

excavations near the Mediterranean port of 

Lattakiya in Syria. The alphabet consists 

of 32 letters. 

Famous Arabian poet, Sheikh 

Mohammed Abdoul İbrahim, a 

professor in Cairo University, died 

at the age of 150. He was single 

for 105 years and had 5 children 

after getting married at the age 

of 105. 

A man named Vasilyev 

who lived in Russia towards 

the end of 1700s had 87 

children in total, but that 

is not the interesting note; 

because these children were given 

birth by only two of Vasilyev’s 

wives. According to the claim, 83 

of his children wished him “happy 

birthday” when he celebrated his 

75 th birthday. 

Talking of birthdays... Of 

course everyone is unique but 

everyone share their birthdays 

with nine million other people in 

the world. 

Your child is born and you will 

name him/her. Remember: Most 

used Turkish name for boys is 

Mehmet with almost 3 million and 

for girls is Fatma with 4 million. 

We have no idea how useful 

these notes are. But the last note 

may cause a ripple of excitement 

among the folk at home. Here is 

that note: No paper can be folded 

in 2 more than 7 times. Try and 

see if that’s correct! 


RÖPORTAJ 

reportage 

DÜNYA STANDARTLARINDA 

SAĞLIK HİZMETİ 

Anadolu Sağlık Merkezi, nitelikli tıbbi kadrosu, ileri teknolojik donanımı ve akıllı 

bina teknolojisiyle referans merkezi olma yolunda 

HEALTHCARE IN WORLD STANDARDS 

Anadolu Medical Centre is on the way to become a reference centre with 

qualified medical team, advanced technological equipment 

and smart hospital technology 


Anadolu Sağlık Merkezi, 

Joint Commission 

International (JCI), 

Avrupa Tıbbi Onkoloji 

Derneği (ESMO), ISO (18001,14001 

ve 9001) akreditasyonlarıyla 

uluslararası standartlarda hizmet 

veren bir sağlık kuruluşu. Hasta 

hakları ve güvenliğini temel önceliği 

olarak belirleyen Merkez, dünyanın 

farklı bölgelerinden gelen hastalara 

onkolojik bilimler, nörolojik 

bilimler, kalp sağlığı, cerrahi 

bilimler, ortopedi ve kadın sağlığı 

alanlarında tedavi olanağı sunuyor. 

Uluslararası hastalara özel hizmet 

Hasta, Anadolu Sağlık Merkezi’nde 

tedavi olmaya karar vermesi 

durumunda, kendisini nasıl bir 

tedavi planının beklediği, bu 

işlemlerin ne kadar süreceği 

konusunda ve ihtiyaç duyduğu diğer 

tüm konularda bilgilendiriliyor; 

hasta ve hasta yakınlarının 

ziyaretleri, ulaşım ve konaklamaları 

özel ekipler tarafından planlanıyor. 

İngilizce, Almanca, Fransızca, Rusça, 

Bulgarca, Romence, Ukraynaca, 

Kırgızca, Kazakça, İspanyolca, 

Arapça, Japonca ve Felemenkçe 

olmak üzere toplam 13 yabancı 

dilin konuşulduğu Uluslararası 

Hasta Hizmetleri Departmanı’ndan 

yetkililer hastalara tüm süreç 

boyunca eşlik ediyor. 

Onkoloji 

Anadolu Sağlık Merkezi Onkoloji 

Merkezi kanser hastalarının tüm 

gereksinimlerini karşılamak 

üzere bir referans merkezi olarak 

kuruldu. “Hastane içinde hastane” 

Anadolu Medical Centre is a health 

centre offering international 

standard service with accreditations 

from Joint Commission International 

(JCI), European Society for Medical 

Oncology (ESMO), ISO (18001, 

14001 and 9001). Identifying 

patient rights and safety as the 

principle priority, the Centre is 

offering treatments for patients 

arriving from different parts of the 

world in areas of oncology science, 

neurologic science, cardiovascular 

care, surgical sciences, orthopaedic 

and women’s health. 

Special service for international 

patients 

Once a patient chooses Anadolu 

Medical Centre for treatment, 

he is informed about what kind 

of treatment plan is awaiting 

him, how long the treatment will 

last and everything else he may 

need to enquire about; Visiting, 

transportation and accommodation 

needs of the patient and their 

relatives are planned by special 

teams. Team members from 

International Patient Services 

Department where 13 foreign 

languages such as English, German, 

French, Russian, Bulgarian, 

Romanian, Ukrainian, Kyrgyz, 

Kazakh, Spanish, Arabic, Japanese 

and Dutch are spoken accompany 

the patients throughout their stay. 

Oncology 

Oncology Department at Anadolu 

Medical Centre was founded as 

a reference centre to meet every 

need of cancer patients. Designed 

Bir hasta hikâyesi 

Amerika’nın Nevada eyaletinden John Freeman ufak bir kalp 

krizi geçirmişti; bulunduğu yerdeki doktorlar tarafından yapılan 

incelemede kalp kapakcığında bir problem olduğu saptandı; 

ancak ameliyat pahalı olacaktı ve sağlık sigortası olmadığı için 

elinde bulunan her şeyi satması gerekliydi. Sonuçta yurtdışındaki 

alternatiflere bakmaya başladı. 

O esnada, bir sağlık turizmi dergisinde Anadolu Sağlık merkezi 

ile ilgili bir yazıyı okudu ve İstanbul’a gelmeye karar verdi. 

Anadolu Sağlık Merkezi’ne vardığında anjiyo yapıldı; kalp 

kapakcığı problemine ilaveten bir damarda tıkanıklık olduğu da 

belirlendi. Prof. Dr. Sertaç Çiçek ve ekibi dört saat süren başarılı 

bir ameliyatla onu sağlığına kavuşturdu. 

İşte Freeman’ın ağzından bu süreç: “Deneyimlerime dayanarak 

bu hastanenin hizmet kalitesi ve teknik altyapısı açısından 

Amerika’daki hastanelerden hiçbir farkı olmadığını söyleyebilirim. 

Ekip çalışması ve Türk doktorların entegre yaklaşımınından çok 

etkilendim. Tıbbi personelin kendi aralarındaki devamlı ve etkili 

iletişimi ve başarılı geçmişleri bana gerçekten rahatlık verdi. İki 

ülke arasındaki uzak mesafeden dolayı buraya tek başıma geldim, 

ama ekibin içten ve yakın ilgisi sayesinde kendimi hiç yalnız 

hissetmedim.” 

A patient’s story 

John Freeman, a native of the State of Nevada in the U.S., experienced 

a minor heart attack. After an evaluation by the local physician, it was 

determined that he had a cardiac valve problem; but the operation would be 

expensive and it was going to cost everything that he had as he didn’t have 

health insurance. As a result he started to look for alternatives abroad. 

In the meantime John read an article about Anadolu Medical Center in a 

medical tourism magazine and decided to come to İstanbul. Once at Anadolu 

Medical Center, John underwent an angiography, which revealed a blockage 

in one of his vessels in addition to the cardiac valve problem. A successful 

operation by Prof. Dr. Sertaç Çiçek and his team resulted in him regaining 

his health. 

Here is the process in John’s own words: “Based on my experience, I can 

confidently say that there is no difference between this hospital and those 

in America in terms of service quality and technical infrastructure. I found 

the teamwork and integrated approach among Turkish physicians to be very 

impressive. Consistent and effective communication among the medical staff 

and their successful backgrounds really comforted me. The long distance 

between two countries meant that I travelled alone for this operation. 

However the staff’s sincere and close attention ensured that I never felt 

alone”. 


konseptiyle tasarlanan Merkez’de 

hastalara diğer bölümlerden 

ayrılmış, özel bir ortamda tedavi 

görme olanağı sağlanıyor; en uygun 

tedavi planının belirlenmesi ve 

uygulanması için cerrahi bilimler, 

medikal onkoloji, radyasyon 

onkolojisi, dahili bilimler, 

patoloji, radyoloji nükleer tıp ve 

biyokimya bölümleri tarafından 

değerlendiriliyor. 

Kanser tedaviside uygulanan radyocerrahinin 

en gelişmiş biçimi olan 

ve dünyanın sayılı merkezlerinde 

bulunan CyberKnife teknolojisi 

Anadolu Sağlık Merkezi’nde altı 

yıldır kullanılıyor. 

Hematolojik Onkoloji 

Anadolu Sağlık Merkezi bir Kemik 

İliği Nakli Merkezi’ni de hayata 

geçirdi. Aynı anda 22 hastaya kemik 

iliği nakli gerçekleştirilebilinen 

altyapıya sahip merkezde tedavi 

gören hastaların enfeksiyonlardan 

korunabilmesi amacıyla hasta 

odalarının tümünde, havada 

bulunan partikülleri temizleyen 

ve “hepafiltre” olarak adlandırılan 

sistem kullanılıyor. Ayrıca hasta 

odalarının girişinde, hekim, 

hemşire ve hasta yakınlarının 

dışarıdan taşıyabilecekleri 

mikroorganizmalardan arınmaları 

için tasarlanmış özel bölümler 

bulunuyor. Hastalardan alınan kök 

hücreleri, dünyaca kabul gören bir 

laboratuvar standardı olan GMP 

(Good Manufactoring Practise-İyi 

Üretim Kuralları) koşullarında işlem 

görüyor. 

Kardiyoloji 

Kalp damar cerrahisi bölümünde 

anne karnındaki ceninden ileri 

yaşlardaki hastalara kadar kalp 

rahatsızlığı olanlara konusunda 

uzmanlaşmış bir ekiple uluslararası 

standartlarda sağlık hizmeti 

sunuluyor. 

Nöroloji 

Nörolojik Bilimler Bölümü gelişmiş 

elektromiyografi, nöropatik ağrı 

tedavisi, epilepsi cerrahisi, birincil 

ve ikincil derece felç önleme gibi 

pek çok alanda disiplinlerarası bir 

yaklaşım gösteriyor. Nöroşirurji 

Bölümü tanı ve tedavide navigasyon 

yardımlı biyopsi ve CyberKnife 

Radyo cerrahi teknolojisinin yanı 

sıra video EEG görüntüleme, dijital 

anjiyografi, gelişmiş MRI ve CT 

kullanıyor. 

Ortopedi ve Travmatoloji 

Anadolu Sağlık Merkezi Ortopedi 

ve Travmatoloji Bölümü kasiskelet 

sisteminin hastalıklarının 

tanısı, tedavisi ve rehabilitasyonu 

konularında hizmet veriyor. 

Bölümde her türlü ortopedik 

rahatsızlığın yanı sıra kas-iskelet 

sistemi tümörleri, omurga 

hastalıkları, el ve üst ekstremite 

cerrahisi, ayak sağlığı gibi özel 

dallarda da konusunda uzmanlaşmış 

bir kadroyla hizmet veriliyor. 

with a “Hospital within a hospital” 

concept, The centre provides a 

separate unit segregated from other 

departments for patients to receive 

treatment in a special environment; 

Surgical sciences, medical oncology, 

radiation oncology, internal 

medicine sciences, pathology, 

radiology nuclear medicine and 

biochemistry departments work in 

unison to identify and apply the 

most suitable treatment plan. 

CyberKnife technology, the most 

advanced radio-surgery technology 

used in treatment of cancer and 

only available in select medical 

centres of the world has been in use 

in Anadolu Medical Centre for six 

years. 

Hemathologic Oncology 

Anadolu Medical Centre also 

implemented a Bone Marrow 

Transplantation Centre. The 

centre has the structure capable 

of carrying out 22 simultaneous 

transplantations and is equipped 

with “hepafilter” system in every 

room which purifies the particles 

found in the air to prevent patients 

from infections. In addition to that, 

there are purification rooms at the 

entrances to each patient’s room 

for doctors, nurses and patient’s 

relatives to be cleansed of any 

microorganisms they may carry. 

Stem cells received from patients 

are treated according to GMP (Good 

Manufacturing Practise) standards 

which is a laboratory standard 

accepted worldwide. 

Cardiology 

Heart and Vascular Center provides 

comprehensive cardiac care of 

highest international standards with 

an expert team to all patients with 

heart disease from foetus to the 

eldest. 

Neurology 

Neurological Science Department 

has a multidisciplinary approach 

in areas such as advanced 

electromyography, treatment of 

neuropathic pain, epileptic surgery, 

prevention of first and second 

degree paralysis. Neurosurgery 

Unit confidently employs navigation 

assisted biopsies and CyberKnife 

Radiosurgery technology in 

diagnosis and treatment as well 

as other technologies such as 

video EEG monitorization, digital 

angiography, advanced MRI and CT. 

Orthopaedics and Traumotology 

Anadolu Medical Centre 

Orthopaedics and Traumotology 

Center offers diagnostics, treatment 

and rehabilitation of muscularskeletal 

illnesses. The centre 

offers treatment for all types of 

orthopaedics conditions along with 

muscular-skeletal system tumours, 

spinal illnesses, limb and top 

extreme surgery, foot health with 

a specialized team expert in their 

individual fields... 


RESTORAN 

restaurant 

İSTANBUL’DA 

LÜBNAN TATLARI 

Hilton İstanbul, yeni mekânı Al Bushra’da misafirlerini 

Lübnan mutfağıyla tanıştırıyor 

Hilton İstanbul’un 

9. katında 

açılan Al Bushra 

Restaurant, eşsiz 

yemeklerini Boğaz manzarası 

eşliğinde Lübnan mutfağına 

özgü geleneklerle sunuyor. 

Deneyimli Lübnanlı şeflerin 

yönetiminde pişirilen yemekler 

haftanın her günü öğle ve 

akşam yemeklerinde masaları 

donatıyor. 

Saat 12:00-14:30 arasında 

öğle yemekleri, 18:30-23:30 

arasında akşam yemekleriyle 

Lübnan lezzetlerine doyacağınız 

mekânda, Al Bushra Bar da 

gece 02:00’ye dek zengin içki 

mönüsüyle misafirlerine hizmet 

veriyor. 

Mutfakta neler var 

Lübnan usulü yaprak dolması 

“Warakenab”, bulgurlu çiğ 

et “Kebbeh Nahey”, Lübnan 

mutfağının vazgeçilmezi 

“Falafel”, kıymalı fıstıklı börek 

“Samboussik” gibi mezelerin 

yanı sıra, kömürde pişirilen 

“Castaleta”, “Jawaneh Dajaj” 

gibi tavuk ve et çeşitleri Al 

Bushra’nın mutfağından 

sofralara taşınıyor. Masalarda 

bulunan döner bakır sinilerin 

üzerinde servis edilen yemekler, 

Al Bushra mönüsü veya 

Şef’in özel mönüsü eşliğinde 

sunuluyor. Zengin bir şarap 

mönüsüne sahip olan restoranın 

patlıcan ve ceviz tatlıları da 

vazgeçilmezler arasında yerini 

alıyor. 

İletişim 

Al Bushra Restaurant 

Hilton İstanbul Cumhuriyet 

Cad. Harbiye İstanbul 

Tel: (212) 343 80 81 

TASTES OF LEBANON IN İSTANBUL 

Hilton İstanbul is introducing Lebanon cuisine to its guests 

in its new venue Al Bushra 

Opened on the 9 th floor of Hilton 

İstanbul, Al Bushra Restaurant offers 

unique dishes in traditions particular 

to Lebanon cuisine accompanied 

with a view of the Bosphorus. Dishes 

prepared by experienced Lebanese 

chefs are on offer at lunch times and 

evenings throughout the week. 

You can taste flavours of Lebanon 

between 12:00 – 14:30 for lunch, 

18:30 – 23:30 for dinner at the venue 

where Al Bushra Bar continues to 

serve its guests with a rich drinks 

menu till 02:00. 

What’s in the kitchen 

Lebanese style stuffed wine leaves 

“Warakenab”, raw meat with bulgur 

wheat “Kebbeh Nahey”, mainstay 

of Lebanese kitchen “Falafel”, 

fillo pastry with minced meat and 

pistachios “Samboussik”, “Castaleta” 

cooked in coal fire, along with chicken 

and meat variations of “Jawaneh 

Dajaj” are brought from the kitchens 

of Al Bushra on to tables. Served 

on rotating copper trays, meals are 

presented in Al Bushra menu or Chef’s 

special menu. The restaurant contains 

a rich wine list and its aubergine 

and walnut desserts are among 

indispensables. 

Contact 

Al Bushra Restaurant 

Hilton İstanbul Cumhuriyet Cad. 

Harbiye İstanbul 

Tel: +90 (212) 343 80 81 


ŞEYLERİN TARİHİ 

history of things 

ONSUZ OLMAZ! 

Her nesnenin, her yiyeceğin mutlaka önemi vardır, ama ekmeğin 

yeri bambaşkadır. Tarihçesini okuyup dinlerdeki yerini görünce 

hak vereceksiniz. Gerçekten de ekmeksiz olmaz! 

2 Aylin Şen 

WOULDN’T BE WITHOUT IT! 

Every object, every food has an importance, but bread has a special place. 

You will concur when you read its history and see its place in religions. 

We really just can’t do without bread!

Biz Türkler çalışmayı, 

kazanmayı 

hep “ekmek”le 

değerlendiririz. “Ekmek 

kapısı” deriz... “Ekmek teknesi” 

deriz... “Ekmeği taştan çıkartıyor” 

deriz… Doğrusu gündelik 

hayatımızda da ekmeksiz 

yapamayız. İstanbul Halk 

Ekmek’in yaptığı araştırmaya 

göre, günde kişi başına tüketilen 

ekmek miktarı 150 ila 700 gram 

arasında değişiyor. Ortalama 

ise 350 gram, yani yaklaşık iki 

ekmek tüketiyoruz. Ne de olsa 

makarnanın, pilavın bile yanında 

ekmek yiyoruz. 

Ekmek yemeyen, örneğin 

Çin, Japonya, Moğolistan gibi 

Uzakdoğu ülkelerini katiyen 

anlamıyoruz! Oysa ekmeğin 

kökeni o topraklara uzanıyor. 

Taş gibi topaklar! 

Ekmeğin gerçekten de 

Uzakdoğu’da ortaya çıktığı 

sanılıyor; elbette bugünkü 

ekmeklerden çok ama çok farklı 

bir biçimde. 

Genel kabule göre, ilk insanlar 

suyla ıslatılmış ve kendi haline 

bırakılmış buğday kırmasında 

gözeneklerin meydana geldiğini 

görmüş ve gözenekli kütleyi 

sıcak taşlar üzerinde pişirdikleri 

zaman lezzetinin iyi olduğunu 

anlamışlar. 

Tarih günümüze yaklaştıkça 

medeniyetler de yöntemlerini 

geliştirmiş. MÖ 4000 yıllarında 

Us Turks always equate earning 

our living with “bread”. We say 

“bread door”... we say “bread 

boat”... we say “getting the bread 

out of stone”... In fact we can’t 

do without bread in our daily 

lives. According to a research by 

İstanbul Halk Ekmek (A bakery 

firm) amount of daily bread 

consumed per person varies 

between 150 and 700 grams. We 

consume 350 grams on average, 

which equates to 2 loaves of 

bread. After all, we even have 

bread with pasta and rice. We 

never understand Far Eastern 

countries such as China, Japan, 

and Mongolia who never eat 

bread! But in fact the roots of 

bread stretch their way. 

Lumps like stone! 

It is really thought that bread 

first appeared in the Far East; 

but of course in a completely 

different format than the one we 

know today. 

It is generally accepted that 

prehistoric man observed that 

wheat mixture soaked and left 

on its own developed 

pores and when 

they cooked this 

porous 


Babilliler özel fırınlarda ekmek 

pişirmeye başlamış. Ama o ilk 

ekmek mayasız, dolayısıyla 

piştiğinde neredeyse taş gibi 

katılaşan bir yiyecekmiş. 

Ekmeğin kaderini değiştirip 

“başımızın tacı” olmasını 

sağlayanlar ise yine hayatın 

pek çok alanında olduğu gibi 

Mısırlılarmış. 

Muhtemelen bir raslantıyla, 

hamura bira dökülmesinin 

ekmeği yumuşattığı fark edilmiş. 

O zamandan sonra da mayalı 

ekmek en değerli şey haline 

gelmiş, hatta Eski Mısır’da bir 

ara “para” yerine bile geçmiş. 

Mısırlılar bu değeri 

ölümsüzleştirmeyi 

de bilmiş. 

Bugün 

British 

Museum’da ilk 

örneği sergilenen 

“ekmek somunu” 

resimlerini mezarlarına 

kazımışlar. 

“Ekmek mahkemeleri” 

Savaş kötüdür, ancak bazı 

sonuçları gelecek kuşaklar 

için yararlıdır. İşte Roma 

ordularının seferlerinin 

sonucu: Mayalı ekmek 

Mısır’dan Roma’ya ve 

ardından Batı Avrupa’ya 

yayıldı. Sonrasında da 

soyluların sofrasından hiç 

eksik olmadı. 

Bu arada her ülke kendi ağız 

tadına ya da alışkanlıklarına 

uygun eklemeler yaptı. 

Örneğin Normanlar çavdar 

kullanıyordu. İsveçliler de una 

Ren geyiği kanı katıyordu. En 

ilginç yöntemlerden biri, hem 

tabak gibi kullanılabilen hem 

de yemekle birlikte yenebilen 

yayvan ekmeklerdi. 

Zamanla birçok toplulukta fırıncı 

loncaları kurulmaya başladı. 

Loncanın kurallarını çiğneyen 

fırıncı kırbaçlanır, sokaklarda 

süründürülür ya da ömür 

boyu meslekten men edilirdi. 

Gramajının altında ekmek sattığı 

ortaya çıkan bir fırıncı için bu 

cezalardan kaçış yoktu. 

İlk olarak İngilizler tarafından 

kurulan “ekmek mahkemeleri” 

mass in hot stones they 

discovered that it had a delicious 

taste. 

Civilizations have improved 

their methods as we get closer to 

present day. Babylonians started 

to bake bread in special ovens 

around 4000 B.C. But that first 

bread was baked without yeast 

so when it was baked it was solid 

as a rock. 

As with many other things in 

our lives, changing bread’s fate 

and making it “the crown of our 

heads” were Egyptians. 

It was discovered, possibly by 

accident, that mixing beer into 

dough made it softer. From then 

on, leavened bread became a 

valuable commodity, so much so 

that in Egypt it was even used as 

“money”. 

Egyptians knew how to 

immortalize this value. They 

carved pictures of “bread loaves” 

in their graves, first example 

of which is displayed in British 

Museum today. 

“Bread courts” 

The war is bad but some of 

its results were good for later 

generations. Here is the result 

of the Roman army’s crusades: 

Leavened bread spread from 

Egypt to Rome and then to whole 

of Europe. 

After that it never left the dinner 

tables of aristocracy. 

Meanwhile, each country 

produced bread that suited 

their own taste and habits. For 

instance, Normans used rye. 

Swedish bakers would mix flour 

with reindeer blood. One of the 

most interesting methods was flat 

bread which could be used as a 

plate and yet it was edible. 

Bakers’ guilds started to form in 

some communities over time. Any 

baker stepping outside guild’s 

rules would be whipped or given 

a life ban from the profession. 

Any baker found to be selling 

underweight bread would not be 

able to avoid this punishment. 

“Bread courts”, first installed 

by the British, determined the 

weight and the price of bread 

for centuries. There were 

Fırıncının “Pir”i Âdem! 

Hemen hemen her dinde ekmeğin özel bir yeri 

vardır. İslam inancına göre Cebrail, Hazret-i 

Âdem’e unu öğüterek ekmek yapmayı 

öğretmiştir: Bu nedenle de fırıncılar Âdem’i 

“Pir” olarak kabul eder. 

İncil’de de hem ekmek tariflerine rastlanır, 

hem de sıklıkla “balık ekmek” ifadesine. 

Nitekim, Katolik ve Ortodoks Hıristiyanlar, 

ayinlerde “İsa’nın bedeni” olarak kabul ettikleri 

bir çeşit peksimet yerler. 

Yahudiler de ekmeği adeta kutsallaştırır. Şabat’ta “Challah” 

denen özel bir ekmek pişirilir. Bu özel ekmeğin biçimi de yenme 

ritüelleri de Tevrat’ta karşılığını bulan dini anlamlar içerir. Mayasız 

bayramında da bir hafta mayalanmamış ekmek yenir. 

Baker’s “Master” of Adam! 

Almost every religion has a special place for bread. 

According to Islamic beliefs, Gabriel taught 

Adam to make bread by milling of flour: This is 

why Bakers see Adam as the “Master”. 

Description of bread as well as the phrase 

“fish bread” is often sighted in the bible. 

Thus Catholic and Orthodox Christians are 

given consecrated bread which they believe to be 

the “body of Christ”. 

Jews too, almost sanctify bread. They make a special 

bread called “Challah” in Shabbat. Rituals relating to the 

shape and the method of consuming this bread have religious 

meanings in the Hebrew bible Tanakh. Unleavened bread is eaten 

during the Passover week. 


yüzyıllar boyunca ekmeğin 

gramaj ve fiyatını tespit etti. 

Ortaçağda bazı yerleşim 

birimlerinde fakir insanlar için 

un ya da hamurlarını getirip 

ekmek pişirebilecekleri umumi 

fırın ocakları vardı. Bu âdet 

aynı zamanda fırıncılığın da 

başlangıcıydı. 

“Etmek pişürür ev” 

Aynı yüzyıllar Türklerin de 

ekmek çeşitlerini geliştirdiği 

bir dönem olmuştu. Gerçi o 

zamanlar, Kaşgarlı Mahmut’un 

da kayda geçirdiği üzere, 

ekmeğe “etmek” deniyordu. 

Dede Korkut kitabında da aynı 

sözcüğe rastlanıyordu. Örneğin 

“Ağanuzun etmegi helal olsun” 

diyordu Dede Korkut. 

Örneğin Harzemşahlarda fırından 

söz edilirken “Etmek pişürür ev” 

deniyordu. Ve o evlerde artık, iyi 

elenmiş buğdaydan 

yapılma “ak 

etmek” 

pişiyordu. 

Ak 

ekmek… 

Arpadan 

yapılma 

“kara 

ekmek”… 

Pide… 

Kömeç… Tandır 

ekmeği… Her 

adıyla, her tadıyla 

Türk sofralarının 

vazgeçilmezi oldu. Yere 

düşen ekmek “nimet” 

diye öpülüp başa kondu. 

Hatta çöpe atılmasın diye yeni 

yemek çeşitleri icat edildi. 

Yaklaşık 12 bin yıllık öyküsüyle 

hayatımıza öylesine damga vurdu 

ki, “ekmek kavgası” deyişiyle 

“hayatımızın tarifi” oldu! 

public bakeries in some 

settlement areas in 

the medieval times 

where poor 

people would 

take their flour 

or dough to 

bake bread. 

This tradition 

was almost 

the start of 

bakeries. 

“Etmek 

cooking 

home” 

Around the 

same time was 

also the period when 

Turks developed varieties of 

bread. However in those days, as 

recorded by Kaşgarlı Mahmut, 

Turkish word for bread “ekmek” 

was “etmek”. Dede Korkut also 

used the same word in his book. 

For instance, he was saying “Let 

your master’s etmek be halal”. 

For example, when referring 

to ovens in Haremşah clan, 

they would say “Etmek cooking 

home”. 

White bread... “Brown bread” 

from barley... Pita bread... 

Kömeç... Tandoori bread... With 

each name, each taste it became 

the mainstay of Turkish dinner 

tables. As it was considered to be 

a “blessing” any bread dropped 

to the floor would be picked up 

and kissed. Furthermore, new 

varieties of recipes were invented 

so that bread would not be 

wasted. 

It has become such a part of 

our lives with its 12 thousand 

year old story that it became the 

“description of our lives” with the 

phrase “winning the bread” 


RESTORAN 

restaurant 

BOĞAZ’DA 

YENİ BİR ADRES 

Boğaz’ın en güzel semtlerinden Arnavutköy’de tarihi 

bir yapı, Sur Balık’la canlandı 

A NEW ADDRESS AT THE BOSPHORUS 

A historical building in Arnavutköy, one of the prettiest neighbourhood 

of the Bosphorus is revived with Sur Balık 


Sarayburnu’ndaki restoranıyla 

İstanbullulara balık 

keyfi yaşatan Sur Balık, 

Arnavutköy’deki yeni 

mekânını hizmete açtı. 8 Aralık 

2010 günü düzenlenen açılış 

kokteylinde iş ve sanat dünyasının 

ünlü isimleri bir araya geldi. Sur 

Balık’a ev sahipliği yapan bina, 

Boğaz’ın tescilli yalılarından ve tam 

150 yıllık bir yapı. Yaklaşık dört yıl 

önce harap bir halde devraldıkları 

bu tarihi hazineyi canlandıran Sur 

Balık yetkilileri, böylelikle İstanbul’a 

bir armağan vermiş oldu. 2. derece 

tarihi eser kabul edilen binanın 

bir özelliği de, Boğaz’ın ilk balık 

restoranı olan Antik Restoran’a da 

ev sahipliği yapmış olması.    

“Balık Adana” yediniz mi? 

Denize sıfır restoranıyla göz 

alabildiğine uzanan bir Boğaz 

manzarasına sahip olan Arnavutköy 

Sur Balık, beş katlı bir yapıda 

konumlanmış durumda. Her biri 

ellişer kişilik olan dört kat şu an 

hizmete açık durumda; 2011’de 

açılacak teras ise yüz kişilik bir 

mekân alternatifi olarak onların 

yanında yerini alacak. Sur Balık, 

“tuzda balık” ve “balık Adana” 

gibi özgün tatlarla zenginleşen 

mönüsüyle her katında ayrı bir 

lezzet yolculuğu yaşatıyor ve lezzet 

düşkünlerini bu serüvene bekliyor. 

İletişim   

Bebek Arnavutköy Caddesi No: 52 

Arnavutköy İstanbul 

Tel: (212) 257 27 40 

(212) 257 27 43 (Pbx)    

Faks:  (212) 257 27 45 

Delighting İstanbulites with its 

restaurant in Sarayburnu, Sur 

Balık opened its new premises in 

Arnavutköy. Famous names of 

business and art worlds gathered at 

the opening cocktail on 8th December 

2010. 

The building which is host to Sur 

Balık is one of the listed buildings 

of the Bosphorus and is exactly 150 

years old. By taking on a historical 

treasure in a dilapidated state four 

years ago and restoring it, Sur Balık 

owners gave İstanbul a present. 

Another feature of the building 

considered to be 2 nd degree historical 

building is that it was once the home 

of Antik Restaurant, the first fish 

restaurant of the Bosphorus. 

Have you ever tried “Fish Adana 

kebab”? 

With an unobstructed view from 

the restaurant on the banks of the 

Bosphorus Arnavutköy Sur Balık is 

situated over a 5 storey building. 

Four levels, each capable of hosting 

50 guests, are open now; Opening in 

2011, the 100 people capacity terrace 

will be an alternative alongside the 

other four floors. 

Sur Balık offers a journey of taste on 

each floor with a menu rich in unique 

tastes such as “salt fish” and “fish 

Adana kebab” and awaits lovers of 

taste on this adventure. 

Contact 

Bebek Arnavutköy Caddesi No: 52 

Arnavutköy İstanbul 

Tel: +90 (212) 257 27 40 

+90 (212) 257 27 43 (Pbx) 

Fax: +90 (212) 257 27 45 


GÜNCEL 

actuel 

ŞEB-İ ARUS TÖRENİNDE MEVLANA 

Mevlana Celaleddin Rumi, ölümünün 738. yılında törenlerle anıldı. Bu törenlerden 

biri de Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi’ndeydi 

2 Nihal Boztekin 

MEVLANA DURING ŞEB-İ ARUS CEREMONIES 

Mevlana Celalleddin Rumi was remembered with ceremonies on the 736 th 

anniversary of his death. One of these ceremonies was held 

at Silivrikapı Mevlana Culture Centre 

Mevlana, 17 Aralık 

2010 günü 

Mevleviliğin 

günümüzdeki 

temsilcilerinden Hasan Çıkar 

Dede’nin önderliğinde Silivrikapı 

Mevlana Kültür Merkezi’nde anıldı. 

Rast Mevlevi Ayin-i Şerifi eşliğindeki 

tasavvuf müziği konseri ve kadınerkek 

semazenlerin birlikte yer 

aldığı sema törenine ilgi büyük 

oldu. 

Yaklaşık dört yüz misafirin katıldığı 

gecede sema töreni sonunda 

“musafahat” adı verilen geleneksel 

selamlaşma gerçekleştirildi. 

Mevlana’nın “şeb-i arus”u 

Mevlâna Celaleddin Rumi 17 Aralık 

1273 yılında yaşama gözlerini 

yumdu ya da kendi deyimiyle 

“şeb-i arus”u, yani “düğün gecesi”ni 

yaşadı. “Ben tamamıyla beni varlık 

âlemine getiren bir padişaha doğru 

yöneldim, gidiyorum” sözleriyle 

ifade ettiği ölüm, onun gözünde 

Tanrı’ya kavuşmaktı ve bir çeşit 

yeniden doğumdu. 

Mevlana’nın bu bakışına uygun 

olarak, 17 Aralık günü “şeb-i arus”, 

o gün yapılan törenler de “şeb-i 

arus şenlikleri” adıyla anıldı. Büyük 

düşünür, tıpkı “Ölümümüzden sonra 

mezarımızı yerde aramayınız. Bizim 

mezarımız ariflerin gönlündedir” 

sözlerindeki gibi, onu anlayanların 

gönlünde yaşamaya devam ediyor. 

The remembrance service for 

Mevlana at Silivrikapı Mevlana 

Culture Centre on 17 th December 

2010 was led by Hasan Çıkar Dede, 

a current representative of Mevlevi. 

Tasavvuf music concert given by 

Rast Mevlevi Ayin-i Şerif and a sema 

ceremony given by male and female 

whirling dervishes were popular. 

Attended by almost 400 guests, 

traditional greeting “musafahat” 

took place at the end of the sema 

ceremony. 

Mevlana’s “şeb-i arus” 

(wedding night) 

Mevlana Celaleddin Rumi closed his 

eyes to this world on 17 th December 

1273 or in his words he experienced 

“şeb-i arus”, i.e. “the wedding 

night”. The death, described in his 

words of “I am completely directing 

myself, going to the sultan who 

brought me to the material world”, 

was in his eyes to meet with God 

and a kind of reincarnation. 

As with this understanding of 

Mevlana, December 17 th was named 

“şeb-i arus”, and celebrations on 

that day were named “şeb-i arus 

festival”. The great philosopher 

continues to live in the hearts 

of those who understand him as 

described with his words of “Do not 

seek your grave on earth after your 

death. Your grave is in the heart of 

the wise one”. 


GÜNCEL 

actuel 

İLHAM KENTİ 

İSTANBUL 

Avrupa Kültür Başkenti İstanbul, başarılı bir yılı geride bıraktı 

2 Nihal Boztekin Semih Büyükkurt 

INSPIRING CITY OF İSTANBUL 

European Capital of Culture İstanbul has left behind a successful year 

İstanbul 2010 Avrupa 

Kültür Başkenti programı 

çerçevesinde 22 Aralık 2010 

günü Radisson SAS Otel’de 

bir basın toplantısı gerçekleştirildi. 

Toplantıda İstanbul 2010 AKB 

Ajansı Başkanı Şekip Avdagiç, 

TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy 

ve TUROB Başkanı Timur Bayındır 

birer konuşma yaptı. 

Tüm dünyaya ilham kaynağı 

İstanbul 2010 AKB Ajansı Başkan 

Şekip Avdagiç konuşmasında, 

Ajans tarafından hayata 

geçirilen projelerin planlanması 

aşamasında turizme katkının 

da esas alındığını, “Dünyanın 

en ilham verici kenti İstanbul” 

sloganı eşliğinde, İstanbul ile 

ilgili en yüksek bütçeli tanıtma 

kampanyasının sürdürüldüğünü 

ve kültür turizmine yönelik 

yatırımlar gerçekleştirildiğini dile 

getirdi. 

hareketlenmesinde İstanbul 2010 

AKB programı kapsamında hayata 

geçirilen proje ve etkinlikler 

büyük rol oynamıştır. Yurtiçinden 

ve yurtdışından ziyaretlerde artış 

olmuş ve birçok tur operatörü 

İstanbul katalogları çıkarmıştır.” 

Ürün alma zamanı 

Yıl boyu yapılan çalışmaların 

başarısına vurgu yapan Timur 

Bayındır da “İstanbul’un tarihi 

ve kültürel mirasının yaşaması ve 

dünyaya tanıtılması noktasında, 

İstanbul 2010 AKB Ajansı 

tohumlar attı; gelecek yıllarda 

yeşeren mahsulleriyle bereketini 

hep birlikte toplayacağız” şeklinde 

konuştu. 

A press conference took place 

at Radisson SAS Hotel on 22 nd 

December 2010 as part of 

İstanbul 2010 European Culture 

Capital program. Chairman of 

İstanbul 2010 AKB Agency Şekip 

Avdagiç, TÜRSAB Chairman 

Başaran Ulusoy and TUROB 

Chairman Timur Bayındır each 

made a speech at the press 

conference. 

Inspiration for whole world 

In his speech, Chairman of 

İstanbul 2010 AKB Agency Şekip 

Avdagiç talked about making 

contribution to tourism as the 

basis for projects planned to 

be implemented by the agency, 

achieving promotion campaign 

of the highest budget along 

with the slogan “World’s most 

inspirational city İstanbul” and 

committed to investments geared 

for culture tourism. 

Targets achieved 

Başaran Ulusoy underlined that 

as a result of İstanbul 2010 

European Culture program, 

culture tourism has improved and 

cultural heritage was opened to be 

used by public in general. 

Mr. Ulusoy went on to say 

“Projects and activities 

implemented within the scope 

of İstanbul 2010 AKB program 

have contributed greatly to liven 

up İstanbul’s fast improving 

culture and art scene. Number 

of overseas and domestic visits 

has increased and many tour 

operators published İstanbul 

catalogues.” 

Hedeflere ulaşıldı 

Başaran Ulusoy ise İstanbul 2010 

Avrupa Kültür Başkenti programı 

sayesinde kültür turizminin 

geliştirildiğinin ve kentin kültürel 

mirasının toplumun kullanımına 

açıldığının altını çizdi. Ulusoy, 

sözlerine şöyle devam etti: 

“İstanbul’un hızla gelişmekte olan 

kültür ve sanat yaşamının daha da 

Time to buy products 

Emphasizing the success of the 

year-long effort, Timur Bayındır 

said “At the point of keeping alive 

İstanbul’s historical and cultural 

heritage and introducing it to the 

world, İstanbul 2010 AKB Agency 

has sown the seeds; we will reap 

the benefits in abundance in 

future years” 


GÜNCEL 

actuel 

ACENTELER BİR ARADA 

TÜRSAB’a bağlı acenteler 14 Aralık 2010 günü Lütfi Kırdar 

Kongre Merkezi Rumeli Salonu’nda düzenlenen yemekte 

bir araya geldi 

2 Nihal Boztekin Semih Büyükkurt 

TRAVEL AGENTS TOGETHER 

Travel agents affiliated to TÜRSAB were brought together on 14 th December 

2010 at a dinner held in Rumeli Hall at Lütfi Kırdar Congress Centre 

Sektör temsilcileri, 

Lütfi Kırdar’da yapılan 

keyifli toplantıda 

Başaran Ulusoy’un 

gerçekleştirdiği konuşmadan 

yola çıkarak, geçtiğimiz 

dönemi değerlendirme fırsatı 

buldu. TÜRSAB’ın faaliyete 

başladığı dönemden bu yana 

Türkiye’de turizm sektörünün 

kaydettiği gelişmelerden söz 

eden Ulusoy, bu gelişmeleri 

şu sözlerle vurguladı: 

“Havacılıkta 5200 koltuğu, 

denizcilikte 50 bin yatı olan; 

yat limanı, otobanı, treni 

bulunmayan Türkiye, bugün 

turist sayısı bakımından dünya 

sıralamasında 17., döviz 

girdisi bakımından 9. sıraya 

yükseldi. Bu başarı Türkiye’nin 

başarısıdır, ama bunda en fazla 

payın seyahat acentelerine ait 

olduğunu düşünüyorum.” 

Acentelerin rolü büyük 

Başaran Ulusoy, acentelerin 

bu başarıdaki payını ise şöyle 

anlattı: “Acentelerimiz elinde 

çantasıyla sefere çıkar vaziyette 

bu ülkeyi tanıtıyor, pazarlıyor. 

Avrupa ve dünya bizimle 

rekabet etmeye başladı; 

artık bu gücü kendimizde 

görüyoruz. 

TÜRSAB gücünü bilmeli, 

zamanı gelince kullanmalı. 

Sizler sayesinde edinmiş 

olduğumuz misyonla, sizlerden 

aldığımız güçle kültür 

varlıklarının korunmasında, 

Bakanlık ile yapmış olduğumuz 

çalışmalarda, müze girişlerinde, 

liman girişlerinde varız. 

Gördüklerinizi, bildiklerinizi 

eleştirilerinizle birlikte bize 

aktarın. Kurumsallaşan, 

nitelikli, güzel, rahat imkânlar 

sunan bir TÜRSAB’ı beraber 

oluşturalım.” 

During the jovial event, 

representatives of the sector had 

a chance to evaluate the recent 

period guided by a speech from 

Başaran Ulusoy. 

Talking about the remarkable 

development of tourism sector in 

Turkey since TÜRSAB has been 

formed, Mr. Ulusoy remarked 

that: “Turkey, which had 5200 

aeroplane seats, 50 thousand 

yachts; without a marina, 

motorway, railway, today ranks 

17 th in the world in terms of 

number of tourists, 9 th in terms of 

foreign currency income. 

This success belongs to Turkey, 

but I think that the biggest share 

of this success belongs to travel 

agents.” 

Agencies have 

an important role 

Başaran Ulusoy expressed 

agencies’ role in this success as: 

“Our agencies are promoting, 

marketing this country, ready 

to go into a battle with the 

briefcases ready at hand. 

Europe and the World have 

begun to compete with us; 

we now see this strength in 

ourselves. TÜRSAB must know 

its strength and use it when 

necessary. 

With the mission we obtained 

with your support, with the 

strength we take from you, we 

are there to protect cultural 

values; we are there when we 

work together with the Ministry, 

museum entrances, port 

entrances. 

Tell us about what you see, 

what you know as well as your 

criticism. 

Let us all create a corporate 

like, well-qualified, great 

TÜRSAB presenting comfortable 

opportunities.” 


KISA HABERLER 

news 

New UFTAA board of directors are in Turkey 

UFTAA yeni yönetim kurulu Türkiye’de 

Kuşadası’nda 29-30 Ocak ile 1 Şubat tarihleri arasında yapılacak UFTAA (Universal 

Federation of Travel Agents Assosiations) toplantısını, yeni seçilen İtalyan Başkan Mario 

Bevacqua yönetecek. Kurulun diğer üyeleri Patrick Mwale (Zambia), Richard Lotenho 

(Benin), Anwar al Asthal (Yemen), Harun Khalid (Malezya), Rai Rajinder (Hindistan), 

Mohammed Raoui (Fas), Mrs. Sandalska (Bulgaristan), Burma Ukhnai (Mongolia), Joseph 

Xavier (Malezya) ve Bruce Bishing (Kanada). TÜRSAB temsilcisi Nihat Böytüzün de 

UFTAA genel kurulu tarafından Ömür Boyu Yönetim Kurulu Onur Üyesi Elçiliği göreviyle 

Türkiye’deki toplantılara katılacak.  

Kongre Sarayı tanıtılacak 

Kuşadası BYK tarafından UFTAA yönetiminin Ege Bölgesi’ne tanıtılması ve gelen konuklara 

da on bin kişilik Kongre Sarayı’nın tanıtılması planlanıyor. Pine Bay Otel’de kalacak olan 

misafirler Efes, Selçuk gibi tarihi alanları ziyaret edecek. Aydın Valiliği ve Kuşadası Ticaret 

Odası Başkanlığı ağırlama konusunda yardımcı olurken, Kuşadası BYK Başkanı Bülent 

İlkbahar da yat limanı girişinde açtıkları Rigolo Marina Restaurant-Bar’da misafirlere bir 

brifing verecek. 

The UFTAA (Universal Federation of Travel Agents Associations) meeting will be 

held in Kuşadası between 29th January – 1st February and will be chaired by 

the newly elected Italian President Mario Bevacqua. Other members of the board 

are Patrick Mwale (Zambia), Richard Lotenho (Benin), Anwar al Asthal (Yemen), 

Harun Khalid (Malaysia), Rai Rajinder (India), Mohammed Raoui (Morocco), 

Mrs. Sandalska (Bulgaria), Burma Ukhnai (Mongolia), Joseph Xavier (Malaysia) 

and Bruce Bishing (Canada). TÜRSAB representative Nihat Böytüzün will attend 

the meetings in Turkey as the Lifetime Honorary Board Member Ambassador 

which was an accolade given by the UFTAA general assembly. 

Congress Palace is introduced 

Kuşadası BYK (Regional Executive Committee) will introduce UFTAA 

management to ten thousand capacity Congress Palace in the Aegean region. 

Staying at the Pine Bay Hotel, guests will visit historical areas such as Ephesus 

and Selçuk. 

While the issue of accommodation for the guests was helped by Governorship 

of Aydın and Kuşadası Chamber of Commerce, SİBA Tours General Manager 

Bülent İlkbahar will be giving a briefing to guests at their Rigolo Marina 

Restaurant recently opened at the marina entrance. 

TÜRSAB-THY Buluşması 

TÜRSAB ile THY işbirliği çerçevesinde, 28 Aralık 

2010 tarihinde Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi 

Sarayı’nda IATA seyahat acentesi mensuplarının 

katıldığı yemekli bir toplantı düzenlendi. 

TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy ve THY Genel 

Müdür Yardımcısı Faruk Çizmecioğlu’nun birer 

konuşma yaptığı toplantıda, 2010 yılının durum 

değerlendirmesi yapılarak 2011 yılında yürütülecek 

çalışmalar hakkında görüş alışverişinde bulunuldu. 

Başaran Ulusoy konuşmasında havayolu 

taşımacılığının ve özelde THY’nin turizm faaliyetleri 

içindeki önemli konumuna ve kaydettiği 

gelişmelere değinirken, seyahat acenteleri ile 

THY arasındaki dayanışmaya vurgu yapan Faruk 

Çizmecioğlu da önümüzdeki döneme dair stratejik 

planlarından söz etti. 

TÜRSAB-THY Meeting 

A meeting over dinner, organized within the 

cooperative framework between TÜRSAB and THY 

and attended by members of IATA affiliated travel 

agents took place at Lütfi Kırdar Congress Centre 

on 28 th December 2010. At the meeting TÜRSAB 

Chairman Başaran Ulusoy and THY Deputy 

General Manager Faruk Çizmecioğlu each made a 

speech and a review of 2010 as well as exchange 

of ideas for the year 2011 was discussed. 

At his speech, Başaran Ulusoy touched on 

the important role air transport and THY in 

particular are playing in tourism activities and 

improvements made on the field, while Faruk 

Çizmecioğlu stressed on the cooperation between 

travel agents and THY and talked about future 

strategic plans. 


Kobe Bryant 

marka tanıtım 

elçisi 

Uluslararası marka bilinirliği 

çalışmalarına hız kesmeden devam 

eden Türk Hava Yolları, basketbol 

dünyasının en değerli oyuncusu 

Kobe Bryant ile marka tanıtım 

elçiliği için anlaştı. Amerika’nın Los 

Angeles şehrinde atılan imzaların 

ardından Kobe Bryant iki yıl 

boyunca THY’nin başta ABD olmak 

üzere dünyadaki marka tanıtım 

elçisi oldu. Amerika kıtasında uzun 

yıllardır New York ve Chicago’ya 

gerçekleştirilen uçuşların yanı sıra 

geçtiğimiz yıllarda Toronto ve Sao 

Paulo’ya uçmaya başlayan, geçen 

ay da Washington hattını hayata 

geçiren ve yakında Los Angeles 

hattını açmaya hazırlanan THY, 

Kobe Bryant ile ağırlıklı olarak 

Amerika ile Kobe’nin en çok 

hayranının bulunduğu Uzakdoğu, 

Ortadoğu bölgesinde ve tüm 

dünyada global reklamlarıyla 

kitlelerle buluşacak. Konuyla ilgili 

bir açıklama yapan Bryant, “Türk 

Hava Yolları’nın küresel marka 

tanıtım elçisi olarak seçildiğim için 

gururluyum. Türk Hava Yolları 

77 yıldır yolcularına mükemmel 

bir hizmet sunuyor ve artık Los 

Angeles’lılar da bu hizmeti ilk 

elden deneyimleyeceği için de 

mutluyum” dedi. 

Kobe Bryant is the 

brand ambassador 

Continuing international brand 

awareness activities unabated, 

Turkish Airlines reached an 

agreement with the world’s most 

valuable basketball player Kobe 

Bryant to be its brand ambassador. 

Following the signing of the agreement 

in Los Angeles, Kobe Bryant has 

become the brand ambassador of 

Turkish Airlines’ in the USA and 

the world for two years. Operating 

long established flights to New York 

and Chicago which was followed 

by Toronto and Sao Paulo in recent 

years, joined recently by flights to 

Washington and soon to become 

operational Los Angeles route, 

Turkish Airlines with Kobe Bryant will 

reach mainly to American and Far 

East, Middle East audiences where 

most of his fans are based, followed 

by global masses. Making a 

statement on the subject, 

Bryant said “I am proud to be 

chosen as a global brand 

ambassador for Turkish 

Airlines. They have been 

providing travellers with 

excellent service for 77 years 

and I am glad that people of 

Los Angeles will experience this 

service first hand”.

Ocak 2011 - Türkiye Seyahat Acentaları Birliği

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?