د جولاي ۳۰ ˛۲۰۰۹ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته - Special ...
د جولاي ۳۰ ˛۲۰۰۹ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته - Special ...
د جولاي ۳۰ ˛۲۰۰۹ کال د دري میاشتنۍ راپور کانګرس ته - Special ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
جوالی ٣٠،<br />
سيګار ٢٠٠٩<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ځانګړی<br />
عمومي پلټونکی<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>د</strong>رې مياشتنى <strong>راپور</strong>
سيګار<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ځانګړی عمومي پلټونکی<br />
<strong>د</strong> ملي <strong>د</strong> فاع <strong>د</strong> صالحيت ورکولو قانون ( پي. ايل. ١٨١-١١٠ ) <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong><br />
ځانګړي عمومي پلټونکي )سيګار( بنسټ کېښو<strong>د</strong>.<br />
<strong>د</strong> سيګار مشن <strong>د</strong> ماليه ورکوونکيو <strong>د</strong> ډالرو او نورو اړون<strong>د</strong>و بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> کارولو په اړه <strong>د</strong> خپلواکو او<br />
مقص<strong>د</strong>ي پلټنو، معاينو او څېړنو په ترسره کولو، او <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت او <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong><br />
وزارتونو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پرمختګ او کمزوريو څخه په خبر ساتلو سره، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong><br />
پروګرامونو نظارت پراخول <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان په بيا رغونه کې ستر قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه، مالي مرستي، معاه<strong>د</strong>ې يا نور هر ډول ميکانيزمونه<br />
شامل <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> يو رياست يا ا<strong>د</strong>ارې لخوا پېل شوي وي او په <strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> ټاکل<br />
شويو يا غېر مختص شويو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> استعمال خبره وي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره يې <strong>د</strong> يوې<br />
شخصي ا<strong>د</strong>اري سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره موافقه شوې وي چې: <strong>د</strong> افغانستان بنسټيزه فزيکي اډاڼه جوړه او يا يې<br />
بيا ورغوي؛ <strong>د</strong> افغانستان سياسي او ټولنيزې ا<strong>د</strong>ارې تاسيس او يا يې بيا ورغوي او <strong>د</strong> افغانستان خلکو <strong>ته</strong><br />
a<br />
تولي<strong>د</strong>ات او خ<strong>د</strong>مات وړان<strong>د</strong>ې کړي.<br />
a پي. ايل ١١٠-١٨١ “<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ لپاره <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> صالحيت ورکونې قانون،” ١\٢٨\٢٠٠٨.<br />
<strong>د</strong> پښتۍ انځورونه ( له کيڼې څخه ښي خوا <strong>ته</strong>(:<br />
يوه افغانه انجلۍ. <strong>د</strong> باميانو په واليت کې <strong>د</strong> خپل ابت<strong>د</strong>ايي ښوونځي څخه بهر ناس<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ه )<strong>د</strong> سيګار انځور )<br />
يو افغان خواريکښ <strong>د</strong> باميانو واليت <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> نوې اکاډمۍ <strong>د</strong> جوړولو په کار کې اخ<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ی )<strong>د</strong> سيګار انځور(<br />
افغانان <strong>د</strong> راتلونکيو ولسمشريزو او واليتي ټولټاکنو لپاره <strong>د</strong> تياري په لړ کې <strong>د</strong> کمپاين پوسټرې لګوي، <strong>د</strong>ا لومړنۍ ټاکنې <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> طالبانو له پرځول کې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خپلواک انتخابي کميسيون لخوا ترسره کېږي )<strong>د</strong> م م<br />
انځور(<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پوليسو نوي سرتېري <strong>د</strong> کابل په مرکزي روزنيز مرکز کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې <strong>د</strong> کچې په روزنه کې ګډون کوي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ځواکونه <strong>د</strong> نويو سرتېرو په روزلو کې رول لوبوي، کوم چې <strong>د</strong> اتو اونيو <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>نې<br />
پروګرام ترسره کوي )<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت انځور(
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره<br />
خانګړی عمومي پلټونکی<br />
٣٠ جوالى ٢٠٠٩ء<br />
<strong>د</strong>ا ډېر <strong>د</strong> خوښۍ ځاى <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ځانګړي عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر )سيګار( لخوا <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رې مياشتنی <strong>راپور</strong><br />
وړان<strong>د</strong>ې کوم. <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> پي ايل ١١٠-١٨١ <strong>د</strong> برخې ١٢٢٩ الن<strong>د</strong>ې ټولې اړتياوې پوره کوي چې <strong>د</strong> سيګار لپاره جوړ <strong>د</strong>ی او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ېرشم<br />
اپريل ٢٠٠٩ء ء <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتيني <strong>راپور</strong> نه <strong>د</strong> راوروس<strong>ته</strong> پرمختيا سن<strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کوي. <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروګرامونو<br />
وروستى احوال وړان<strong>د</strong>ې کوي <strong>د</strong> کومې لپاره چې <strong>د</strong> <strong>کال</strong> ٢٠٠٢ ء نه راپ<strong>د</strong>ېخوا تخميناً ا<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ېرش مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> پنګې په توګه ورکړل شوي<br />
<strong>د</strong>ي.<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې سيګار <strong>د</strong> پام وړ پرمختګ کړى <strong>د</strong>ى. مونږ <strong>د</strong>رې <strong>د</strong> حساب ورکونې <strong>راپور</strong>ونه، يو <strong>د</strong> پلټنې <strong>راپور</strong> خپور کړی<br />
<strong>د</strong>ی او اوه اضافي <strong>د</strong> حساب ورکونې <strong>راپور</strong>ونه او څلور <strong>د</strong> پلټنې <strong>راپور</strong>ونه <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ي. زمونږ <strong>د</strong>فتر هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې، ضياع<br />
او ناسم استعمال <strong>د</strong> <strong>د</strong>رويشتو تورونو لومړنۍ پلټنې پېل کړې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> جوالى <strong>د</strong> مياشتې تر پاى پورې زمونږ <strong>د</strong> کارکوونکيو شمېره <strong>د</strong> ٣٢<br />
تنو څخه ٤٤ <strong>ته</strong> لوړه شوې وه، او مونږ تمه لرو چې <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> مياشتې تر پاى پورې به ٧ نوره مسلکيان هم په کار وګومارو. <strong>د</strong> ١١<br />
حساب کتونکو، ٧ تفتيش کوونکيو او ٤ پلټونکو په مټ چې <strong>د</strong>ا مهال يې په خپله ا<strong>د</strong>اره کې لري، سيګار <strong>د</strong> ييا رغونې <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong><br />
نظارت لپاره خپل ظرفيت ال پسې لوړ کړى <strong>د</strong>ى. برسېره پر <strong>د</strong>ې، ما افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong>وه سفرونه وکړل او <strong>د</strong> امريکا <strong>د</strong> سفارت <strong>د</strong> چارواکيو،<br />
نړيوالې ټولنې او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي <strong>د</strong>ولت سره مې وکتل، په ګډون <strong>د</strong> ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزي، چې <strong>د</strong>وى ټول <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې<br />
په هڅو کې بوخت <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خلکو او نړيوالې ټولنې تمرکز په راتلونکيو ولسمشريزو او <strong>د</strong> واليتي شوراګانو په ټاکنو او <strong>د</strong> امنيت په ښه کولو کې<br />
په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> شلمې نېټې ټاکنې - چې <strong>د</strong> طالبانو له ليرې کې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ويمې او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خپلواک انتخابي کميسيون<br />
لخوا ترسره کې<strong>د</strong>ونکې لومړنۍ ټاکنې <strong>د</strong>ي – افغانستان لپاره <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې نماين<strong>د</strong>ه حکومت <strong>د</strong> جوړولو په لور سفر کې مهم ګام <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> خپلو<br />
اتباعو اړتياوې پوره کړاى شي. متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې انتخابي پروسې <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> پام وړ وسيلې په کار اچولې <strong>د</strong>ي، او سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
وسيلو <strong>د</strong> استعمال نظارت يوه ترجيح ګڼلې <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> جوالى په مياشت کې، سيګار په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفير <strong>ته</strong> يو <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سپارښتنې سره وړان<strong>د</strong>ې کړ چې <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> انتخابي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> ظرفيت په پياوړي کولو کې <strong>د</strong>ې مرس<strong>ته</strong> وکړاى شي تر څو ټولټاکنې ترسره کړاى شي. <strong>د</strong> اګست په ټولټاکنو پسې به،<br />
سيګار <strong>د</strong> هغه ح<strong>د</strong> په اړه يو <strong>د</strong> حساب <strong>راپور</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړي تر کومه چې به <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې مرستې په اغېزمنه توګه کارول<br />
شوې وي، او يو بل <strong>راپور</strong> چې هغه ز<strong>د</strong>ه شوي سبقونه وپېژني چې په راتلونکيو ټولټاکنو کې اساني راولي. مونږ به هم<strong>د</strong>اراز يو <strong>د</strong>اسې<br />
<strong>راپور</strong> هم وړان<strong>د</strong>ې کړو چې په ټولټاکنو کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> ګډون ان<strong>د</strong>ازه واخلي.<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ټولو ډالرو تر نيمې زيا<strong>ته</strong> برخه <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> جوړولو لپاره بېله شوې <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> سيګار هغه حساب<br />
چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ګډې امنيتي انتقالي قومان<strong>د</strong>ې )سي ايس ټي سي-–اى( <strong>د</strong> ټېک<strong>د</strong>ار <strong>د</strong> کاري وړتيا <strong>د</strong> نظارت توان يې کا<strong>ته</strong> معلومه کړه چې<br />
سي ايس ټي سي-اى، کوم چې <strong>د</strong> روزنيز پروګرام مسووليت په غاړه لري، <strong>د</strong>اسې ميکانيزمونه <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>رې مياشتنی <strong>راپور</strong> په څلورو برخو<br />
ويشل شوی <strong>د</strong>ی. لومړنۍ برخه بيا رغونې سره <strong>د</strong> تړلو وروستيو پرمختياو څخه بحث کوي. <strong>د</strong>ويمه برخه <strong>د</strong> سيګار بشپړ شوي، روان او<br />
طرحه شوي کارونه تشريح کوي <strong>د</strong>ريمه برخه <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong>رېو ستنو – امنيت؛ حکومت، <strong>د</strong> قانون حاکميت، او بشري حقونه؛ او اقتصا<strong>د</strong>ي او<br />
ټولنيزې پرمختيا – چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا په ستراتيژۍ )اى اين ډي ايس( کې پېژن<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروګرام<br />
2221 Clark Street, Suite 800 Arlington, Virginia 22202
<strong>د</strong> حالت عمومي کتنه وړان<strong>د</strong>ې کوي. هر څو که <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخې لپاره زياتره معلوماتو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هغو ا<strong>د</strong>ارو ورکړي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> بيا جوړولو په کار لګيا <strong>د</strong>ي، خو سيګار په خپله هم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره رسمي اسنا<strong>د</strong>، خپلواکې مطالعې، او <strong>د</strong> نړيوالو ا<strong>د</strong>ارو <strong>راپور</strong>ونه کتلي چې<br />
تر امکاني ح<strong>د</strong>ه په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو يو بشپړ انځور وړان<strong>د</strong>ې کړي. څلورمه برخه <strong>د</strong> هغه کار يو لنډيز وړان<strong>د</strong>ې کوي چې<br />
<strong>د</strong> نورو نظارت کوونکيو ا<strong>د</strong>ارو لخوا ترسره شو ى<strong>د</strong>ى.<br />
<strong>کانګرس</strong> په <strong>د</strong>ې وروستيو کې يو بل قانون ومانه چې <strong>د</strong> سيګار بو<strong>د</strong>يجه يې زيا<strong>ته</strong> کړه اوهم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> نورو کارکوونکيو <strong>د</strong> نيولو زيات<br />
واک يې ورکړ. زه <strong>د</strong> خپل <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> طرف نه <strong>د</strong>ې لپاره <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> مننه کوم چې سيګار <strong>ته</strong> يې <strong>د</strong> مخ پر پراخې<strong>د</strong>ونکي بيا رغاونې پروګرام<br />
<strong>د</strong> بريالۍ <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره مالي سرچينې برابر کړې. ما <strong>د</strong> خپلو مشاه<strong>د</strong>و نه <strong>د</strong>ا نتيجه اخيستې چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام پياوړى<br />
نظارت <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو لپاره په افغانستان کې خپلو اه<strong>د</strong>افو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> رسې<strong>د</strong>و لپاره ډېره مهمه <strong>د</strong>ه.<br />
په الره نه وو اچولي چې باوري کړې يې واى چې پېسې په اغېزمنه توګه او په عقلمن<strong>د</strong>ۍ وکارول شي. <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى<br />
عمومي قومان<strong>د</strong>ې زمونږ <strong>د</strong> سپارښتنو سره موافقه وکړه او اوس <strong>د</strong> ټېکې <strong>د</strong> سمبالښت او نظارت <strong>د</strong> سمو پروسو په جوړولو کار کوي. مونږ<br />
<strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> عاجل ځواب پروګرام )سي اي ار پي( <strong>د</strong> کنټرولونې او محاسبې <strong>د</strong> ميکانزمونو معاينه کوو او خپل <strong>د</strong> حساب <strong>راپور</strong><br />
به په راتلونکې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې بشپړ کړو.<br />
په ډېر <strong>د</strong>رناوي<br />
ارنلډ فيلډز<br />
بري<strong>د</strong> جنرال يوايس ايم سي ( متقاع<strong>د</strong> )<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
2221 Clark Street, Suite 800 Arlington, Virginia 22202
<strong>د</strong> افغانستان اسالمي جمهوريت<br />
چين<br />
تاجكستان<br />
ازبكستان<br />
ب<strong>د</strong>خشان<br />
تخار<br />
کن<strong>د</strong>وز<br />
بلخ<br />
جوزجان<br />
تركمنستان<br />
بَغلان<br />
سمنګان<br />
فارياب<br />
نورستان<br />
کُنَر<br />
لَغمان<br />
پنجشير<br />
کاپيسا<br />
پروان<br />
باميان<br />
سر پُل<br />
با<strong>د</strong>غيس<br />
ننګرهار<br />
پکتيا<br />
کاب ُل<br />
لوګر<br />
ور<strong>د</strong>ک<br />
<strong>د</strong>ايکُ ن<strong>د</strong>ی<br />
غور<br />
هرات<br />
خوست<br />
غزنی<br />
پکتيکا<br />
زابل<br />
روزګان<br />
فَراه<br />
پاكستان<br />
کن<strong>د</strong>هار<br />
هلمن<strong>د</strong><br />
نيمروز<br />
ايران
<strong>د</strong>منځپانګې ج<strong>د</strong>ول<br />
لومړنۍ برخه<br />
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
ټولټاکنې 4<br />
امنيت 5<br />
ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> 6<br />
نړيواله همکاري 7<br />
<strong>د</strong> افغانستان-پاکستان ستراتيژي 9<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو تر مينځه انسجام 9<br />
<strong>د</strong>ويمه برخه<br />
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
13<br />
پلټنې 18<br />
معاينې 23<br />
څېړنې 24<br />
<strong>د</strong> سيګار بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong>ريمه برخه<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې وروستي معلومات<br />
33<br />
<strong>د</strong> پنګو حالت 45<br />
امنيت 63<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري 83<br />
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيز پرمختګ
<strong>د</strong>منځپانګې ج<strong>د</strong>ول<br />
څلورمه برخه<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
101<br />
<strong>د</strong> نظارت بشپړ شوي فعاليتونه 102<br />
روان نظارت 109<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو پلټنې 111<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو معاينې ضميمې<br />
114<br />
<strong>د</strong> قانوني غوښتنو سره سم <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> کتل ضميمه ا : <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت لخوا ټاکل<br />
ضميمه ب : 118<br />
شوې بو<strong>د</strong>جې 120<br />
<strong>د</strong> سيګار )پلټنې( ضميمه ج : 121<br />
<strong>د</strong> سيګار معاينې ضميمه <strong>د</strong> : 122<br />
<strong>د</strong> سيګار ځانګړې شمېره ضميمه س : 123<br />
لنډونې او تعريفونه ضميمه ف : <strong>د</strong> پاى ټکي 125
<strong>د</strong> ننګرهار <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيم<br />
يو افغان انجينير <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک <strong>د</strong> کپتان پال فرانټز سره <strong>د</strong> ننګرهار<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيم )پي ار ټي( لخوا په سيمه کې <strong>د</strong> اوسپنيزو شيانو <strong>د</strong><br />
جوړولو <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>وکان څخه <strong>د</strong> کتنې پر مهال خبرې کوي. <strong>د</strong>ا ټيم <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
اسالمي <strong>د</strong>ولت سره <strong>د</strong> امنيت او حکومت<strong>د</strong>ارۍ په بهترولو او په ننګرهار واليت کې<br />
بيا رغاونې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې ورکولو په لړ کې مرس<strong>ته</strong> کوي. پي ار ټي <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> اړتياو<br />
ان<strong>د</strong>ازه لګوي او بيا په ټول ننګرهار کې ښوونځي، <strong>د</strong>ولتي مرکزونه، سرکونه، طبي<br />
استع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او بنسټيز جوړښت رغوي؛ <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي چارواکيو<br />
او امنيتي ځواکونو روزنه کوي څو افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لخوا هغه استازيتوب او<br />
امنيت ورکړي چې هغوى ور<strong>ته</strong> اړتيا لري. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک<br />
انځور، جوشوا ټي. جاسپر(
1<br />
Introduction: The Year of Transfer<br />
Afghanistan Inspections<br />
The Role of the International Community<br />
Afghanistan Reconstruction Update<br />
Afghanistan Audits<br />
The Human Toll<br />
Legislative Developments<br />
Security<br />
Concerned Local Citizen Initiative<br />
Reconstruction Activities<br />
Hinder Still Conditions Security<br />
Anticorruption Efforts<br />
Reconstruction Teams<br />
Expanding Iraqi Security Authority<br />
Income in Rise<br />
<strong>د</strong> افغانستان<br />
عمومي کتنه<br />
1
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
“ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ننه په <strong>د</strong>اسې حال کې چې افغانانو لپاره<br />
<strong>د</strong> سو<strong>کال</strong>ۍ او نوښت په پې<strong>د</strong>ا کولو سره <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong><br />
کاروبار ب<strong>د</strong>يلونو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکوو، مونږ باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> په<br />
زياتولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړو. په <strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong> ټولو<br />
افغانانو لپاره په زيار <strong>د</strong> ترالسه کړيو حقونو په ساتنه کې<br />
مرس<strong>ته</strong> کوو، مونږ باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مني په اخر کې <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>و او<br />
پرانستو ټولټاکنو مالتړ وکړو. او مونږ باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> سيمييزو<br />
حکومتونو <strong>د</strong> ظرفيت مالتړ وکړو او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پر<br />
وړان<strong>د</strong>ې و<strong>د</strong>رېږو چې <strong>د</strong> پرمختګ الره يې ډب کړې <strong>د</strong>ه.”<br />
1<br />
—<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ولسمشر باراک اوباما<br />
2 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې مشن <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ځانګړي عمومي پلټونکي<br />
)سيګار( <strong>د</strong> اخري <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> له وړان<strong>د</strong>ې کولو راوروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> پام وړ پرمختګ کړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
ولسمشر باراک اوباما <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ لپاره <strong>د</strong> اضافي اختصاصي پنګې قانون السليک کړ، چې ورسره <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> بيا رغولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ژمنتيا ٣٨ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>ته</strong> لوړه شوه. <strong>د</strong>ې قانون هم<strong>د</strong>اراز هغه اضافي<br />
بو<strong>د</strong>يجه هم ورکړه چې سيګار په <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> کې <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> مشن <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره ور<strong>ته</strong> اړتيا لري. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې<br />
لخوا <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠ء <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې غوښتنه ښايي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره اچول شوې پانګه ٥٠ مليار<strong>د</strong>ه<br />
ډالرو <strong>ته</strong> نږ<strong>د</strong>ې کړي. څرنګه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره بو<strong>د</strong>يجه زياتېږي، هم<strong>د</strong>غه رنګ <strong>د</strong> نظارت غوښتنه<br />
هم، کومه چې ډېره ضروري <strong>د</strong>ه، نه يواځې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې، ضياع او ناسم استعمال مخنيوى وشي، بلکې <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ې خبرې <strong>د</strong> باوري کولو لپاره هم چې <strong>د</strong> بيا رغونې پروګرام څومره چې امکان لري بريالى او <strong>د</strong> کم لګښت وي.<br />
<strong>د</strong>وه ستراتيژۍ – <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختګ ستراتيژي )اى اين ډي ايس( او په افغانستان کې <strong>د</strong> ثبات راوستلو<br />
لپاره <strong>د</strong> نوي امريکايي حکومت کړنالره – په افغانستان کې <strong>د</strong> امريکا <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو او <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> کار لپاره<br />
چوکاټ وړان<strong>د</strong>ې کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتو په اوږ<strong>د</strong>و کې متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خپلې نوې کړنالرې عملي کول پېل کړل،<br />
کومه چې <strong>د</strong> بين اال<strong>د</strong>اري انسجام، نړيوالې همکارۍ او <strong>د</strong> امنيتي او پرمختيايي مرستې په يووالي زور راوړي څو<br />
په افغانستان کې يو ښه مستع<strong>د</strong>، تر حساب الن<strong>د</strong>ې او اغېزمن حکومت <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړاى شي. <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> ښه کولو لپاره<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ځانګړى پلټونکى ارنلډ فيلډز په جوالى ٢٠٠٩ء کې افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خپل سفر پر مهال <strong>د</strong> باميان<br />
واليت <strong>د</strong> والي حبيبه سرابي سره کېناست. سرابي په افغانستان کې <strong>د</strong> کوم واليت لومړنۍ ښځينه والي <strong>د</strong>ه. په افغانستان کې <strong>د</strong><br />
جنسي برابرۍ هڅې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> متمرکزو هڅو څخه <strong>د</strong>ي.<br />
3<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
“متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong> خپلې خوښې کوم<br />
کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> نلري؛ <strong>د</strong> پايلو په اړه زمونږ<br />
<strong>د</strong>ريځ بې طرفه <strong>د</strong>ى. مونږ افغانان<br />
هڅوو چې <strong>د</strong> مسئلو پرېکړه وکړي،<br />
غوښتنه کوو چې کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>ې<br />
خپل پروګرامونه واضح کړي،<br />
اوافغانان <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> خپل راتلونکي لپاره<br />
په يوه <strong>د</strong>اسې انتخابي پروسه کې<br />
رايې ورکړي چې <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong> وړ،<br />
محفوظه او <strong>د</strong> ټولو شاملوونکې وي.<br />
<strong>د</strong>ا ټولټاکنې <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې حکومت په<br />
لور مسلسل تکامل ښو<strong>د</strong>لى شي چې<br />
<strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> زړه ارمان انځوروي او<br />
ځواب ور<strong>ته</strong> وايي.”<br />
— سفير ريچرډ سي. هالبروک، <strong>د</strong> افغانستان او<br />
2<br />
پاکستان لپاره ځانګړى استازى<br />
<strong>د</strong> نورو سرتېرو <strong>د</strong> ځاى پر ځاى کولو برسېره، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت <strong>د</strong> نورو ملکي ماهرانو په کار نيول هم<br />
پېل کړل تر څو <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه )پي ار ټي(، <strong>د</strong> ولسوالۍ <strong>د</strong> مالتړ ټيمونه، او په واليتونو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong>پلوماتيک حضور پراخ کړاى شي.<br />
<strong>د</strong> تېرو <strong>د</strong>رېو مياشتو پر مهال، متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې په پنځو مهمو مسئلو تمرکز کړى <strong>د</strong>ى: ټولټاکنې،<br />
امنيت، ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>، نړيوال انسجام، او <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان ترمنځ اړيکې. سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى څخه په <strong>د</strong>وو برخو<br />
کې خپل کار بشپړ کړى <strong>د</strong>ى او په څلورو کې يې کار روان <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> سيګار په کاري ظرفيت کې پاکستان سره<br />
مرس<strong>ته</strong> شامله ن<strong>د</strong>ه. خو سيګار به <strong>د</strong> افغانستان په بيا رغونه <strong>د</strong> پولې پورې پروګرامونو، کله چې تطبيقېږي، <strong>د</strong> اغېز<br />
معاينه کوي.<br />
ټولټاکنې<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong> ٢٠٠٩ء <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> ٢٠مې نېټې <strong>د</strong> ولسمشريزو او واليتي شوراګانو ټولټاکنو –په افغانستان کې <strong>د</strong><br />
طالبانو له واکه له ليرې کې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ويمې، او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خپلواک انتخابي کميسيون لخوا ترسره کې<strong>د</strong>ونکې<br />
لومړنۍ – <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې حکومت <strong>د</strong> جوړولو په لور <strong>د</strong> مهم ق<strong>د</strong>م په توګه ګوري چې <strong>د</strong> خپلو اتباعو لخوا تر حساب<br />
الن<strong>د</strong>ې وي.٣ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ورکړل شوې <strong>د</strong>ي چې افغانستان سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې ا<strong>د</strong>اري<br />
ظرفيت په جوړولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي چې نه يواځې <strong>د</strong>ا ټولټاکنې بلکې راتلونکې ټولټاکنې هم ترسره کړي. <strong>د</strong> هغه<br />
ارزښت له امله چې <strong>د</strong>ې ټولټاکنو سره تړلى <strong>د</strong>ى،سيګاريوه <strong>د</strong>اسې هراړخيزه پلټنه ترسره کوي چې <strong>د</strong>انتخابي پروسې<br />
<strong>د</strong>اړخونو په اړه به څلور جالجال <strong>راپور</strong>ونه وړان<strong>د</strong>ې کړي.<br />
سګار په جوالى کې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سفير <strong>ته</strong> لومړنى <strong>راپور</strong> ولېږلو، چې په هغې<br />
کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انتخابي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> لوړولو سپارښتنه شامله وه تر څو ټولټاکنې ترسره کړي. سيګار به<br />
په راتلونکيو څو مياشتو کې الن<strong>د</strong>ې اضافي <strong>راپور</strong>ونه خپاره کړي: ١( <strong>د</strong> هغه ح<strong>د</strong> يوه ان<strong>د</strong>ازه معلومول تر کومه<br />
چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ټولټاکنو <strong>د</strong> مالتړ او يوې <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره انتخابي پروسې <strong>د</strong> جوړولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيواله مرس<strong>ته</strong><br />
په اغېزمن ډول کارول شوې وي؛ ٢( <strong>د</strong>ې پروسې نه <strong>د</strong> اخيستو سبقونو يوه شننه چې په راتلونکي کې <strong>د</strong> ټولټاکنو<br />
پروسه ښه کړي؛ او ٣( په <strong>د</strong>ې ټولټاکنو کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> ګډون يو تکاملي جاج.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت ملګرو ملتونو )م م( <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ټولټاکنو <strong>د</strong> مالتړ لپاره تقريباً ١٢٠ مليونه ډالر ورکړي<br />
<strong>د</strong>ي.٤ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> پرمختيايي پروګرام <strong>د</strong> سبا لپاره <strong>د</strong> پراخوونکي حقوقي او انتخابي ظرفيت )يو اين ډي<br />
پي-اي ايل اي سي ټي( <strong>د</strong> نړيوالو مالتړ کوونکيو <strong>د</strong> مرستو <strong>د</strong> انسجام <strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong>فتر، په ګډون <strong>د</strong> هغه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو څخه <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong> انتخاباتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> ٢٢٤ مليونه ډالرو بو<strong>د</strong>يجه جوړه کړې <strong>د</strong>ه. يو ايس اى ايي ډي په جال<br />
توګه <strong>د</strong>يو شمېر سيمييزو نظارت کوونکيو ډلو او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> نا<strong>د</strong>ولتي موسسو )اين جي او( لکه نړيوال جمهوري<br />
انسټيټيوټ )ايي ار ايي(، ملي <strong>د</strong>موکراتيک انسټيټيوټ )اين ډي ايي( او <strong>د</strong> انتخابي سيسټمونو لپاره نړيوال بنيا<strong>د</strong> )ايي<br />
ايف اي ايس( په واسطه ټولټاکنو سره تړليو پروژو <strong>ته</strong> بو<strong>د</strong>يجه ورکوي.<br />
4 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
<strong>د</strong> رايه ورکوونکو ثبتونه او <strong>د</strong> ټولټاکنو حفاظتي ت<strong>د</strong>ابير<br />
هغه ټول افغاني اتباع چې <strong>د</strong> ٢٠٠٤ء او ٢٠٠٥ء په ټولټاکنو کې يې رايې ورکړې وې خپل <strong>د</strong> تثبيت کارتونه په<br />
راتلونکيو ټولټاکنو کې کارولى شي. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> اکتوبر او <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> فبرورۍ<br />
ترمنځ <strong>د</strong> رايه ورکوونکيو <strong>د</strong> تثبيت يو څلور پړاوه کمپاين ترسره کړ څو هغه افغاني اتباع ثبت کړي چې کارتونه<br />
ترې ورک شوي وو، په هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong>ننه له يوه ځايه بل ځاى <strong>ته</strong> لېږ<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لي وو، او يا <strong>د</strong> ٢٠٠٥ء څخه وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong><br />
رايې ورکولو حق<strong>د</strong>ار جوړ شوي وو. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون په <strong>د</strong>ې وروستيو کې <strong>د</strong> رايه ورکوونکيو <strong>د</strong> ثبتونې<br />
مو<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ٢٠ اضافي ورځو لپاره په ټولو ٣٤ واليتونو کې بيا پرانيستله. <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون له مخې، په<br />
تېرو اتو مياشتو کې، تر څلور نيم مليونه زياتو خلکو، چې شاوخوا ٣٨ فيص<strong>د</strong>ه يې ښځينه <strong>د</strong>ې، نومونه ثبت کړي<br />
<strong>د</strong>ي. تقريباً ١٧ مليونه <strong>د</strong> رايو ورکولو کارتونه <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> خلکو سره <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون له مخې، يو شمېر حفاظتي ت<strong>د</strong>ابير په الره اچول شوي چې <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> اعتبار<br />
ساتنه وشي. په مشخصه توګه، <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون پالن لري چې په احتياط سره <strong>د</strong> حساسو موا<strong>د</strong>و لېږ<strong>د</strong><br />
تعقيب او کنټرول کړي، په ګډون <strong>د</strong> رايو اچولو <strong>د</strong> بکسو؛ <strong>د</strong> رايو اچولو <strong>د</strong> بکسو <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ولو لپاره <strong>د</strong> لمبرو کولپونه<br />
وکاروي؛ او <strong>د</strong> رايو ورکوونکيو ګوتې په نه ورانې<strong>د</strong>ونکي رنګ کې ککړې کړي څو <strong>د</strong> يو تن لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو نه زياتو<br />
رايو ورکولو مخنيوى وشي.<br />
<strong>د</strong> ټولټاکنو لپاره امنيت<br />
ټولټاکنو لپاره <strong>د</strong> امنيت ساتلو اساسي مسووليت <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو )اى اين ايس ايف( په غاړه <strong>د</strong>ى، چې<br />
<strong>د</strong> نړيوال سوله ساتي ځواک )ايساف( لخوا يې مالتړ کېږي. <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> پالن جوړونې يوه شريکه ډله <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره<br />
جوړه شوې وه چې <strong>د</strong> اى اين ايس ايف، ايساف، <strong>د</strong> ګډې امنيتي انتقالي قومان<strong>د</strong>ې- افغانستان )سي ايس ټي سي- اى(،<br />
<strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون او ملګرو ملتونو ترمنځ <strong>د</strong> پالن جوړونې چارې اغېزمنې کړي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> پالن جوړونې<br />
ډله هغو ستونځو <strong>ته</strong> ځواب وايي چې <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> امنيت، <strong>د</strong> انتخابي موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> محفوظ ويش، <strong>د</strong> واليتي عملياتو <strong>د</strong><br />
قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> جوړولو، او <strong>د</strong> رايه اچونې <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> امنيت سره تړاو لري.<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې ډلې افغانستان سره <strong>د</strong> ٢٠٠٩،<br />
<strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> ٢٠مې په راتلونکيو ولسمشريزو او <strong>د</strong> واليتي<br />
شوراګانو په ټاکنو کې <strong>د</strong> مالتړ لپاره مرستې کوي، چې <strong>د</strong><br />
طالبانو له پرځول کې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خپلواک<br />
انتخابي کميسيون لخوا ترتيب شوې لومړنۍ ټاکنې <strong>د</strong>ي.<br />
)سيګار انځور(<br />
امنيت<br />
امنيت ال هم په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅې پر وړان<strong>د</strong>ې يوه ستره ننګونه <strong>د</strong>ه. ملګرو ملتونو په تېرو <strong>د</strong>رېو<br />
مياشتو کې، په ځانګړې توګه <strong>د</strong> افغانستان په جنوبي او ختيځو برخو کې، <strong>د</strong> امنيتي پېښو په شمېر کې <strong>د</strong> زياتوالي<br />
<strong>راپور</strong> ورکړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> کن<strong>د</strong>هار وضعې، چېر<strong>ته</strong> چې ياغيانو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> <strong>د</strong> اپرېل او مئ <strong>د</strong> مياشتو په جال جال پېښو کې<br />
<strong>د</strong> واليتي شورا په <strong>د</strong>فتر او <strong>د</strong> والي په کور بري<strong>د</strong>ونه کړي وو، په ځانګړې توګه ان<strong>د</strong>ېښنه پې<strong>د</strong>ا کړې <strong>د</strong>ه. 5 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong><br />
په مو<strong>د</strong>ه کې متح<strong>د</strong>ه اياالتو نور سرتېري ځاى پر ځاى کول پېل کړل چې <strong>د</strong> جنوب او ختيځ په هغو نا ارامه سيمو<br />
کې امنيت ښه کړي چې <strong>د</strong> پاکستان سره پولې لري.<br />
په عېن حال کې، متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و )اى اين اى( او افغان ملي پوليسو )اى اين پي( <strong>د</strong> جوړولو<br />
<strong>د</strong> اساسي ستراتيژيک ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> ترالسه کولو په لور هم مهم ګامونه واخيستل، کوم چې به باالخر <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې توان ولري<br />
چې <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> امنيت بشپړ مسووليت په غاړه واخلي. <strong>د</strong> تقريباً هغو پنځو مليار<strong>د</strong>و ډالرو نه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا<br />
رغونې لپاره په پي ايل ١١١-٣٢ کې ورکړل شوي وو، <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې اعشاريه شپږ مليونه ډالرو نه زيات به يې <strong>د</strong> اى<br />
اين ايس ايف په روزنه او وسايلو لګي. <strong>د</strong>ا پېسې به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره وکارول شي چې تر <strong>کال</strong> ٢٠١١ پورې <strong>د</strong> يو لک<br />
او څليرويشت زره سرتېرو پياوړې ملي ار<strong>د</strong>و او شپږ اتيا زره ا<strong>ته</strong> سوه ملي پوليسو ځواک <strong>د</strong> جوړولو لپاره هڅې<br />
5<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و بري<strong>د</strong> جنرال محم<strong>د</strong> <strong>د</strong>وران <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک <strong>د</strong> مشرانو رهبرانو <strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong> کورس <strong>د</strong> مسوول،<br />
ريچرډ ووډز، <strong>د</strong> افغان سرتېرو <strong>د</strong> ځاى پر ځاى کې<strong>د</strong>نې <strong>د</strong> انځورولو او وضاحت لپاره مننه کوي. <strong>د</strong>وران، چې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong><br />
هوايي ځواک قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong>ې لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې تنصيباتو <strong>د</strong>وره کړې چې <strong>د</strong> هوايي تعليم و تربيې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> هوايي مشاور <strong>د</strong> کورس<br />
په اړه ال نور معلومات ترالسه کړي. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک انځور، نا<strong>ته</strong>ن جي. بيولر(<br />
تُن<strong>د</strong>ې کړاى شي. <strong>د</strong> هغه ٣٨ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو چې <strong>د</strong> ٢٠٠٢ء راهيسې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ايستل شوې <strong>د</strong>ي<br />
تر نيمو زيات يې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و او افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> جوړولو لپاره ځانګړې شوې <strong>د</strong>ي.<br />
سي ايس ټي سي –اى، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت، او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ايتالفي شريکوالو په<br />
ملګرتيا، يوه ګډه قومان<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ه چې مسووليت يې <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> جوړولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
پروګرامونو سمبالښت <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> هغه ارزښت له امله چې متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې تربيوي مشن سره تړلى <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong> سيګار<br />
اولنۍ پلټنه <strong>د</strong> سي ايس ټي سي -اى <strong>د</strong> هغه ٤٠٤ مليونه ډالرو <strong>د</strong> معاه<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سمبالښت کتنه وکړه چې <strong>د</strong> اى اين ايس<br />
ايف به <strong>د</strong> ټول افغانستان په ١٧ ځايونو کې روزنه او په روزنه کې مالتړ کوي. په پلټنه کې معلومه شوه چې سي<br />
ايس ټي سي –اى <strong>د</strong>ا توان نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong> چې باوري کړي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو بو<strong>د</strong>يجه په سم ډول سمبال شوې او په<br />
عقلمن<strong>د</strong>ۍ لګول شوې وي.<br />
سي ايس ټي سي –اى <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> پايلو سره موافقه وکړه او ځواب يې ورکړ چې هغه <strong>د</strong> معاه<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سمبالښت او<br />
نظارت لپاره مناسبې پروسې جوړوي. <strong>د</strong> جوالى په مياشت کې سيګار <strong>ته</strong> معلومه شوه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> معاه<strong>د</strong>ې <strong>د</strong><br />
سمبالښت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې څخه <strong>د</strong> معاه<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> متخصصينو يو ټيم افغانستان <strong>ته</strong> رارسې<strong>د</strong>لى <strong>د</strong>ى څو په هغو مسئلو کار وکړي<br />
چې په پلټنه کې <strong>راپور</strong><strong>ته</strong> کړاى شوې وې. <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> جوالى په ١٧مه نېټه، <strong>د</strong> سي ايس ټي سي –اى قومان<strong>د</strong>ان<br />
سيګار <strong>ته</strong> خبر ورکړ چې، <strong>د</strong> هغو مسئلو په پايله کې چې <strong>د</strong> پلټنې په <strong>راپور</strong> کې <strong>راپور</strong><strong>ته</strong> کړاى شوې وې، <strong>د</strong> معاه<strong>د</strong>ې<br />
متخصصينو <strong>د</strong> سي ايس ټي سي -اى <strong>د</strong> ټولو هغو معاه<strong>د</strong>و لپاره چې بو<strong>د</strong>يجه يې <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف لخوا ورکړل<br />
شوې وه <strong>د</strong> معاه<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سمبالښت او نظارت <strong>د</strong> يوې کتنې په ترسره کولو لګيا وو.<br />
ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong><br />
افغان چارواکو، په ګډون <strong>د</strong> ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزي، <strong>د</strong> سيګار څخه غوښتنه کړې چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په کمولو کې<br />
ورسره مرس<strong>ته</strong> وکړي. سيګار افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> روزنه نشي ورکولى، خو <strong>د</strong> وړتياو او مرستې يوه<br />
خپلواکه او وضعي ان<strong>د</strong>ازه ور<strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ورکولى شي چې ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کم کړي. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong>وه پلټنې تر کار<br />
6 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي چې په ملي او واليتي کچه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مخنيوي لپاره <strong>د</strong> اړينو <strong>د</strong>اخلي مهارونو او احتسابي ت<strong>د</strong>ابيرو<br />
په لړ کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي او جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ظرفيت تکاملي جاج واخلي. <strong>د</strong>ا پلټنې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړۍ<br />
<strong>د</strong> هغو هڅو ان<strong>د</strong>ازه لګوي چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مخنيوي په لړ کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> لوړولو لپاره<br />
يې کوي. <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معاينه هم کوي چې څرنګه افغان چارواکي په ملي او واليتي کچه <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو بهير<br />
کنټرولوي او سپيناوى يې کوي. سيګار به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لړۍ لومړنۍ پايلې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> په اخر کې خپرې کړي.<br />
نړيواله همکاري<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو او په نړيواله ټولنه کې يې شريکوال اوس هم <strong>د</strong> عام ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په اړه ان<strong>د</strong>ېښمن <strong>د</strong>ي. افغانستان او<br />
پاکستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ستراتيژي په زياتې<strong>د</strong>ونکي نړيوال ډيالوګ او مربوطه نړيواله مرس<strong>ته</strong> زور ورکوي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> په پېل کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ستراتيژۍ له اعالنولو راوروس<strong>ته</strong>، متح<strong>د</strong>ه اياالتو په ګڼ شمېر <strong>د</strong>اسې نړيوالو کنفرانسونو<br />
کې ګډون کړى <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> افغانستان په پياوړي کولو تمرکز لري. <strong>د</strong>ې غونډو کې هرې يوې هغه رول تايي<strong>د</strong> کړى<br />
<strong>د</strong>ى چې افغانستان لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مرستې مشن )يوناما( يې افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> نړيوال کومک <strong>د</strong> انسجام لپاره<br />
لري. امريکايي چارواکي وايي چې هغوى <strong>د</strong> نړيوالې مرستو ورکوونکې ټولنې – په زياتې<strong>د</strong>ونکي ډول، <strong>د</strong> يوناما <strong>د</strong><br />
چترۍ الن<strong>د</strong>ې - <strong>د</strong>ې لپاره کار کوي چې يو <strong>د</strong>اسې عمومي چوکاټ <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړي چې هغه افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> نړيوال<br />
6<br />
کومک الرښو<strong>د</strong>نه وکړي او يووالى ورسره راولي.<br />
<strong>د</strong> کومې بنسټ چې په ٢٠٠٦ء کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ايښو<strong>د</strong>ل شوى و چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي او جمهوري <strong>د</strong>ولت<br />
سره مرستې انسجام کړي، هم پرمختګ کړى <strong>د</strong>ى. 7 <strong>د</strong> تېرو <strong>د</strong>رېو مياشتو پر مهال، جى سي ايم بي <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong><br />
ريفورم ت<strong>د</strong>ابير منظور کړي، <strong>د</strong> زراعتي پرمختيا يوه نوې ستراتيژي يې خپله کړې، او <strong>د</strong> خصوصي سکتور <strong>د</strong><br />
8<br />
پرمختيا لپاره يې لومړيتوبونه ټاکلي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> پروژو نړيوال انسجام <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره مهم <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ډالرو اغېز زيات نه زيات کړاى شي. سيګار<br />
<strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> پلټنو يوه لړۍ پېل کړې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> هغې کچې معاينه وکړي په کومه کې چې پروژې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
حکومت په ټولو ا<strong>د</strong>ارو، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> نورو نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو سره انسجام شوې <strong>د</strong>ي. لومړنۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پلټنو څخه<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوال کومک <strong>د</strong> افغان ماشومانو، په ګډون <strong>د</strong> انجونو، لپاره ز<strong>د</strong>ه کړې او روغتيايي عالج <strong>ته</strong> السرسى پراخوي<br />
)سيګار انځور(<br />
7<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ځانګړى عمومي پلټونکى ارنلډ فيلډز <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>ان څخه لي<strong>د</strong>نه کوي، چېر<strong>ته</strong> چې ماشومانو<br />
<strong>ته</strong> اجازه ش<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> خپلو بن<strong>د</strong>ي مين<strong>د</strong>و سره واوسېږي. <strong>د</strong> اى اين ډي ايس <strong>د</strong> اه<strong>د</strong>افو څخه يو <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو په سيسټم کې<br />
ريفورمونه وکړي او <strong>د</strong> مېرمنو او ماشومانو لپاره بهترې اسانتياوې برابرې کړي. )سيګار انځور(<br />
<strong>د</strong> انرژۍ <strong>د</strong> سکټور سره <strong>د</strong> مرستې جاج اخلي. سيګار به <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> په راتلونکې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې خپور کړي.<br />
٢٦ <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه )پي ار ټي( – چې <strong>د</strong> ١٢ مشري متح<strong>د</strong>ه اياالت او <strong>د</strong> ١٤ ايتالفيان کوي - <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> باثبا<strong>ته</strong> کولو او بيا جوړولو لپاره نړيوالو هڅو کې يو مهم رول لوبوي. په جون ٢٠٠٩ء کې، سيګار<br />
<strong>د</strong> پي ار ټي په <strong>د</strong>ويم <strong>کال</strong>يز کنفرانس کې ګډون وکړ، کوم چې <strong>د</strong> ناټو ملکي او نظامي مشرتابه او <strong>د</strong> ايساف غېر ناټو<br />
غړي يو ځاى <strong>ته</strong> راوستل څو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروژو نړيوال انسجام بهتر کړي. سيګار په افغانستان کې <strong>د</strong> واليتي<br />
بيا رغونې <strong>د</strong> ټولو ټيمونو <strong>د</strong> فعاليتي وړتياو <strong>د</strong> سمبالښت پلټنه کوي. <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> پلټنو <strong>د</strong>ا لړۍ <strong>د</strong> فراه واليت <strong>د</strong> پي ار ټي<br />
څخه پېل کړې او يو <strong>راپور</strong> به په راتلونکې <strong>د</strong>رې م ياشتنۍ کې خپور کړي. سيګار <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> پروان-کاپيسا <strong>د</strong> پي<br />
ار ټي پلټنه کوي چې <strong>د</strong> باګرام په هوايي ډګر کې موقعيت لري.<br />
<strong>د</strong> افغانستان-پاکستان ستراتيژي<br />
ل<strong>د</strong>ې امله چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو فېصلې کوونکي فکر کوي چې <strong>د</strong> پاکستان شرايط او پېښې <strong>د</strong> افغانستان په پرمختياو<br />
اغېز لري، نو هغوى <strong>د</strong>واړه هيوا<strong>د</strong>ونه ال زياتې خپلمنځي همکارۍ <strong>ته</strong> هڅوي او <strong>د</strong> پاکستان او هم<strong>د</strong>اراز افغانستان<br />
لپاره <strong>د</strong> ال زياتې مرستې په لټه کې <strong>د</strong>ي. 9 <strong>د</strong> مئ په مياشت کې، متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان ملکي او<br />
نظامي مشران <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره رايوځاى کړل چې په ال زيا<strong>ته</strong> سيمييزه همکارۍ خبرې وکړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې طرفه<br />
مشورو په پايله کې، پاکستان او افغانستان ژمنه وکړه چې <strong>د</strong> <strong>کال</strong> تر پاى پورې به يوه تجارتي معاه<strong>د</strong>ه وکړي،<br />
<strong>د</strong>وه اضافي سرح<strong>د</strong>ي پوستې به پرانيزي، په زراعتي سکټور کې به همکاري زيا<strong>ته</strong> کړي، او <strong>د</strong> پولې پورې غاړه<br />
8 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> افغانستان عمومي کتنه<br />
انفراسټرکچر جوړولو پروژې به تېزې کړي. احتمال ش<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong>ا پرمختياوې <strong>د</strong> پولې افغانستان لوري <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بيا<br />
رغونې په پروګرامونو تاثير وکړي.<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong>ننه انسجام<br />
سيګار خپلې پلټنې، معاينې او څېړنې <strong>د</strong> ګڼ شمېر فورمونو له الرې <strong>د</strong> نورو عمومي پلټونکو او حساب کتونکو<br />
ا<strong>د</strong>ارو سره ګوري او سموي. <strong>د</strong> جنوب لوي<strong>د</strong>يځې اسيا <strong>د</strong> ګډ پالن جوړولو ډله هر <strong>د</strong>رې مياشتې وروس<strong>ته</strong> غونډه کوي<br />
او په جنوب لوي<strong>د</strong>يځه اسيا، په ګډون <strong>د</strong> افغانستان، کې <strong>د</strong> پلټنو او معاينو <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونه جوړوي. <strong>د</strong> جنوب<br />
لوي<strong>د</strong>يځې اسيا <strong>د</strong> ګډ پالن جوړولو ډلې څخه جوړه شوې يوه نوې ضمني ډله په افغانستان او پاکستان کې <strong>د</strong> روان<br />
او پالن شوي کار <strong>د</strong> بحث کولو لپاره مهالنۍ غونډې کوي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> پالن جوړونې ډله ګوري چې <strong>د</strong> کارونو <strong>د</strong> نقل<br />
مخنيوى وکړي او باوري کړي چې <strong>د</strong> نظارت ټولې مهمې مسئلې ځواب شوې <strong>د</strong>ي. په پاى کې، سيګار په هغو<br />
غونډو کې ګډون کوي چې هر <strong>د</strong>رې اونۍ وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> امريکايي ځواکونو – افغانستان )يو ايس ايف او ار – اى(<br />
په مرکزي <strong>د</strong>فتر کې ترسره کېږي تر څو په افغانستان کې <strong>د</strong> فعاليتونو نظارت مربوط کړي.<br />
<strong>د</strong> سيګار پلټونکي او څارنواالن <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په حکومتي ا<strong>د</strong>ارو کې <strong>د</strong> خپلو قانون نافذوونکيو ملګرو سره<br />
نږ<strong>د</strong>ې همکاري کوي. سيګار <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> لپاره <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف ځواک <strong>د</strong> نړيوالې معاه<strong>د</strong>ې )ايي سي سي ټي ايف( غړى<br />
<strong>د</strong>ى، کومه چې هغه مرکزي ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه چې هغه مرکزي جنايي او ملکي قضيې مربوطوي چې په جنوب لوي<strong>د</strong>يځه<br />
اسيا کې <strong>د</strong> امريکايي حکومت <strong>د</strong> لګښتونو په تړاو په <strong>د</strong>وکه او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کې ککړې وي.<br />
9<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
يو افغان خبريال مېرمنو سره <strong>د</strong> را<strong>د</strong>يو لرلو او خبرونو اورې<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> ارزښت په اړه<br />
خبرې کوي. )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ انځور، فويبي ار. الپورټ(
سيګار<br />
2نظارت<br />
11
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
“<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې زمونږ پروګرامونه <strong>د</strong><br />
اغېزمنتوب او اعتبار <strong>د</strong> تر ټولو لوړو معيارونو<br />
سره سم وي، مونږ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې<br />
لپاره <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لخوا منل شوي ځانګړي<br />
عمومي پلټونکي )سيګار(، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong><br />
حکومت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong>فتر )جي اى او( او<br />
محکمې، يو ايس اى ايي ډي، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong><br />
محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي سره مرستې کولو<br />
<strong>ته</strong> ژمن يو.”<br />
سفير ريچرډ سي. هالبروک،<br />
<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان<br />
10<br />
لپاره ځانګړى استازى<br />
12 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
حسابي تصفيې<br />
سيګار په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong>رې <strong>د</strong> حسابي تصفيو <strong>راپور</strong>ونه خپاره کړي او اوه نور تر کار الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا<br />
حسابي تصفيې <strong>د</strong> بيا رغونې په يو شمېر مسئلو راڅرخي، په ګډون <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نګرانۍ، <strong>د</strong> پروګرام سمبالښت، او<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي کاري وړتيا، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> بيا رغونې په هغو فعاليتونو چې امنيت بهتر کړي، ښه <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري راولي،<br />
او <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختيا مالتړ وکړي. <strong>د</strong>وه حسابي تصفيې په <strong>د</strong>ې وروستيو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره پېل شوې وې چې په ملي<br />
او واليتي کچه <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي کنټرولونو <strong>د</strong> جوړولو په لړ کې <strong>د</strong> افغان حکومت <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> پياوړي کولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو او نړيوالو هڅې وڅاري او هغه احتساب وکړي چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مخنيوي لپاره ډېر ضروري <strong>د</strong>ى.<br />
سيګار باور لري چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> نګرانۍ <strong>د</strong> مشن يوه مهمه برخه په صحيح وخت کې <strong>د</strong> ستونځو پېژن<strong>د</strong>ل او هغه <strong>د</strong><br />
تطبيقوونکيو ا<strong>د</strong>ارو مخې <strong>ته</strong> راوړل <strong>د</strong>ي، تر څو هغوى په سم<strong>د</strong>ستي توګه <strong>د</strong>اسې پروګرامي چارې ترسره کړي چې<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروګرام اغېزمنتيا بهتره کړي. په <strong>د</strong>ې جذبه، په کابل کې <strong>د</strong> امريکا سفارت <strong>ته</strong> په يو <strong>راپور</strong> کې <strong>د</strong>ا<br />
سپارښتنه وکړه چې <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> لوړولو لپاره ت<strong>د</strong>ابير جوړ کړي. يوه<br />
حسابي تصفيه چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> ٢٠مې <strong>د</strong> ولسمشريزو او واليتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو<br />
او تطبيق معاينه کوي به <strong>د</strong> ټاکنو له ترسره کې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> بشپړ شي. سيګار به هم<strong>د</strong>اراز يو <strong>راپور</strong> خپور کړي چې<br />
په ټاکنو کې <strong>د</strong> مېرمنو <strong>د</strong> ګډون ان<strong>د</strong>ازه به ولګوي.<br />
<strong>د</strong> حسابي تصفيې هغو <strong>د</strong>رې <strong>راپور</strong>ونو چې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې خپاره شول <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نګرانۍ، <strong>د</strong><br />
معلوماتو <strong>د</strong> سمبالښت او <strong>د</strong> ظرفيت په جوړولو کې ستونځې وپېژن<strong>د</strong>لې.<br />
<strong>د</strong> حسابي تصفيو بشپړ شوي <strong>راپور</strong>ونه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> ګډ امنيتي انتقال <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې-افغانستان )سي ايس ټي<br />
سي-اى( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نګرانۍ وړتياوې پياوړتيا <strong>ته</strong> ضرورت لري، <strong>د</strong><br />
سيګار حسابي تصفيه ٠٩-١<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٢ څخه افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو لخوا <strong>د</strong> بيا رغونې په لړ کې <strong>د</strong> ورکړلو شويو ډالرو له نيمو زيات<br />
<strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو )اى اين ايس ايف( په روزنه، مجهزونه، او ځاى پر ځاى کولو لګې<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ګډ<br />
امنيتي انتقال قومان<strong>د</strong>ه-افغانستان )سي ايس ټي سي اى(، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت او متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
او ايتالفي ملګرو په ملګرتيا، هغه ګډه قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong>ه چې او ايتالفي ملګرو په ملګرتيا، هغه ګډه قومان<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong><br />
اى اين ايس ايف <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> پرمختيا لپاره <strong>د</strong> امريکايي پروګرامونو <strong>د</strong> سمبالښت مسووليت په غاړه لري،<br />
په کوم کې چې افغان ملي ار<strong>د</strong>و )اى اين اى( او افغان ملي پوليس )اى اين پي( شامل <strong>د</strong>ي.<br />
13<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
<strong>د</strong> ټول افغانستان په ١٧ ځايونو کې <strong>د</strong> اى اين ايس ايف لپاره <strong>د</strong> روزنې او روزنې <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> ٤٠٤ مليونو<br />
ډالرو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى <strong>د</strong> سمبالښت په اړه <strong>د</strong> سيګار کتنې معلومه کړه چې هر څو که سي ايس<br />
ټي سي-اى <strong>د</strong> اى اين ايس ايف <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> سمبالښت مسووليت په غاړه لري، خو <strong>د</strong>ا وړتيا نلري<br />
چې باوري کړي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو بو<strong>د</strong>يجې په اغېزمن ډول سمبال شوې او په عقلمن<strong>د</strong>ۍ لګول شوې وي. <strong>د</strong><br />
حسابي تصفيې په وخت کې، سي ايس ټي سي-اى په افغانستان کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نګرانۍ <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کولو لپاره <strong>د</strong><br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو <strong>د</strong> افسر يواځې يو تخنيکي استازى )سي او ټي ار( لرلو. <strong>د</strong>ې افسر <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو په اړه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه<br />
تجربه او روزنه لرله، او په <strong>د</strong>ې نه و توانې<strong>د</strong>لى چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> څارلو لپاره <strong>د</strong> کار ځاى <strong>ته</strong> الړ شي.<br />
ل<strong>د</strong>ې امله چې <strong>د</strong> نګرانۍ نشتوالى <strong>د</strong>ا احتمال زياتوي چې <strong>د</strong> روزنې بو<strong>د</strong>يجې ښايي څرنګه چې پکار وي<br />
هغسې نه وي لګول شوې، سيګار سپارښتنه وکړه چې سي ايس ټي سي-اى <strong>د</strong>ې خپلې <strong>د</strong> نګرانۍ وړتياوې<br />
پياوړې کړي. په مشخصه توګه، سيګار مشوره ورکړه چې سي ايس ټي اى <strong>د</strong>ې:<br />
• <strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong>اسې کارکوونکي ترالسه کړي چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نګرانۍ <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> ترسره کولو پوهه او روزنه<br />
ولري<br />
• <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نګرانۍ لپاره يو <strong>د</strong>اسې پروګرام جوړ کړي چې په هغې کې <strong>د</strong> کار <strong>د</strong> هغه ځاى څخه لي<strong>د</strong>نه شامله<br />
وي چېر<strong>ته</strong> چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کوي<br />
سي ايس ټي سي-اى <strong>د</strong> حسابي تصفيې <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو سره موافقه وکړه او ځواب يې ورکړ چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
مناسب سمبالښت او <strong>د</strong> نګرانۍ <strong>د</strong> پروسو لپاره کار کوي. سي ايس ټي سي-اى <strong>د</strong>ا هم وويل هغوى <strong>د</strong> سيګار<br />
حسابي تصفيې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې ميکانزم په توګه ګوري چې <strong>د</strong> هغو سرچينو په ترالسه کولو کې مرس<strong>ته</strong> کوي<br />
کومې چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> اغېزمنې څارنې لپاره ضروري <strong>د</strong>ي. په جوالى کې، سي ايس ټي سي-اى څخه <strong>د</strong> يوې<br />
تعقيبي لي<strong>د</strong>نې پر مهال، سيګار <strong>ته</strong> معلومه شوه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې څخه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
متخصصينو يو ټيم افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى <strong>د</strong> هغو ټولو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> سمبالښت او نګرانۍ <strong>د</strong> کتنې<br />
لپاره راغلى چې <strong>د</strong> ايس ايف ايف لخوا بو<strong>د</strong>يجه ورکول کېږي.<br />
<strong>د</strong> م م ايکشن څخه غوښتنه شوې چې <strong>د</strong> راتلونکي <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> مالتړ لپاره<br />
<strong>د</strong> افغانستان ظرفيت پياوړى کړي، <strong>د</strong> سيګار حسابي تصفيه ٠٩.٢<br />
سيګار <strong>د</strong> ولسمشريزو او واليتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> چمتووالي او ترسره کولو په تړاو په جوالى ٢٠٠٩، ٦،<br />
يو <strong>د</strong> خط <strong>راپور</strong> خپور کړ. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خطي <strong>راپور</strong> عام ويش <strong>د</strong> اګست ٢٠٠٩ <strong>د</strong> ټولټاکنو څخه وروس<strong>ته</strong> وخت پورې<br />
مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> فېصلو-کوونکيو لپاره موجو<strong>د</strong> <strong>د</strong> سمبالښت<br />
<strong>د</strong> معلوماتو سيستمونه<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> مهمو امريکايي ا<strong>د</strong>ارو او قومان<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> سيستمونو په اړه <strong>د</strong> سيګار<br />
په کتنه کې معلومه شوه چې هيڅ يو واح<strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> سيستم <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ټولو بشپړو شويو،<br />
روانو، او پالن شويو فعاليتونو په اړه بشپړ او <strong>د</strong>قيق معلومات نشي ورکولى. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معلوماتو په الس کې لرل<br />
به فېصله-کوونکيو سره <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> فعاليتونو <strong>د</strong> پالن جوړولو، انسجام، څارنې او <strong>راپور</strong> کولو کې مرس<strong>ته</strong><br />
14 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
وکړي، او، که ضروري وه، نو <strong>د</strong> سمونې اق<strong>د</strong>ام به وکړي. <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> سيستم <strong>د</strong> يو مربوط سمبالښت <strong>د</strong>ا خطر<br />
زياتوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو سرچينې ښايي يا <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> نقل او يا په <strong>د</strong>اسې پروژو ضايع کړاى شي چې يو بل<br />
سره په ټکر کې وي.<br />
پنځه ا<strong>د</strong>ارې او قومان<strong>د</strong>ې – <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه )ډي او ايس(، <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
ا<strong>د</strong>اره )يو ايس اى ايي ډي(، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ځواکونه-افغانستان )يو ايس ايف او ار-اى(، سي ايس ټي سي-اى،<br />
او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> انجينرۍ <strong>د</strong> قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انجينير ولسوالۍ - په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
بو<strong>د</strong>يجو له الرې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروګرامونو په تطبيقولو کې ستر رول لوبوي. په <strong>د</strong>اسې حال کې چې <strong>د</strong>ې هرې<br />
يوې ا<strong>د</strong>ارې وويل چې <strong>د</strong> مالي او حسابي اه<strong>د</strong>افو لپاره جوړ شوي معلوماتي سيسټمونه کاروي، سيګار معلومه<br />
کړه چې <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> سمبالښت لپاره <strong>د</strong> معلوماتي سيسټمونو موجو<strong>د</strong>يت او کارونې ډېرې <strong>د</strong> يو بل نه ب<strong>د</strong>ل وې او<br />
ا<strong>د</strong>ارو او قومان<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> يې اجازه نه ورکوله چې <strong>د</strong> پروژو په اړه معلومات په اسانۍ شريک کړي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې په ځاى،<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو او قومان<strong>د</strong>و ترمنځ <strong>د</strong> معلوماتو زيا<strong>ته</strong> شريکونه په مهاليزو غونډو او عارضي <strong>راپور</strong>ونو او وړان<strong>د</strong>ېينو<br />
کې منځ <strong>ته</strong> راتله. په افغانستان کې <strong>د</strong> فعاليت کوونکيو مرکزي ا<strong>د</strong>ارو لوړپوړي استازي په <strong>د</strong>ې موافق شول<br />
چې که هغوى يو <strong>د</strong>اسې سيسټم <strong>ته</strong> السرسى لرلى چې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> حالت يو عام فعاليتي انځور يې<br />
وړان<strong>د</strong>ې کولى نو هغوى <strong>ته</strong> به ډېره ګټه رسې<strong>د</strong>لى.<br />
يو ايس اى ايي ډي، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ په پاى کې <strong>د</strong> ملي امنيتي شورا <strong>د</strong> مرستياالنو <strong>د</strong> کمېټې په الرښو<strong>د</strong>نه، په جون<br />
٢٠٠٩ کې يوه څېړنه بشپړه کړه چې پکې يې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> فعاليتونو لپاره <strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong> يو ګډ معلوماتي<br />
سيسټم <strong>د</strong> امکان ان<strong>د</strong>ازه واخيستله. <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي څېړنې <strong>د</strong>اسې سپارښتنې وړان<strong>د</strong>ې کړې چې افغانستان<br />
کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو په اړه <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> شريکولو <strong>د</strong> يو مؤثر سيسټم <strong>د</strong> جوړولو لپاره يې <strong>د</strong> پراخې مربوطې<br />
هڅې بنسټ جوړولى شو. خو، اضافي کار، چې <strong>د</strong> مهمو امريکايي تطبيقوونکو ا<strong>د</strong>ارو ترمنځ مربوط وي، اوس<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ضروري <strong>د</strong>ى چې په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> فعاليتونو لپاره په ګډه په <strong>د</strong> يو مربوط سمبالښت<br />
معلوماتي سيسټم جوړ<br />
سيګار <strong>د</strong> بيا رغونې شريکوالو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې عمومي اجنټ <strong>د</strong> ټاکلو سپارښتنه کړې چې <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې مربوط<br />
معلوماتي سيستم <strong>د</strong> جوړولو لپاره ارتباط جوړ کړي چې هغه مختلف سيسټمونه په نظر کې ونيسي کوم چې<br />
اوس مهال <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> ډاټا په راغونډولو کې کارول کېږي او هم<strong>د</strong>اراز هغه سرچينې پېژني چې <strong>د</strong> يو نوي<br />
سيسټم <strong>د</strong> تطبيق او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره ضروري وي.<br />
15<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
روانې حسابي تصفيې<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو او پروژو لپاره <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> سمبالښت نظارت،<br />
پروسيجر، او تمرينونه<br />
سيګار <strong>د</strong> تطبيقوونکو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> ظرفيت انفرا<strong>د</strong>ي حسابي تصفيې ترسره کوي تر څو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو<br />
نظارت وکړي چې <strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> مشخص شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې حسابي تصفيو څخه لومړنۍ <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نګرانۍ <strong>د</strong> وړتيا معاينه کوي. <strong>د</strong>وهمه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې معاينه کوي چې يو ايس اى ايي ډي څرنګه <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو نظارت وړان<strong>د</strong>ې کوي. حساب کتونکي <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> اوسنۍ<br />
<strong>د</strong>وسيې او هغه کار هم ګوري چې پخوا <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> احتسابي <strong>د</strong>فتر )جي او اى(، <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong><br />
عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر )يو ايس اى ايي ډي او ايي جي(، او <strong>د</strong> جنګ <strong>د</strong> وخت <strong>د</strong> قرارا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کولو <strong>د</strong> هغه کميسيون<br />
لخوا ترسره شوى <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نګرانۍ او <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> غوښتنو <strong>د</strong> مسئلو سره<br />
تړون لري.<br />
لويس برګر ګروپ سره په افغانستان کې <strong>د</strong> امريکايي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong><br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي کاري وړتيا او ا<strong>د</strong>اري نظارت<br />
<strong>د</strong> سيګار حساب کتونکي <strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کتنه کوي چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت يې <strong>د</strong> لويس برګر ګروپ<br />
سره لري. <strong>د</strong>ا حسابي تصفيه، چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو او <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> کاري وړتيا <strong>د</strong> نګرانۍ ان<strong>د</strong>ازه لګوي،<br />
<strong>د</strong> مهالويش په مناسبت <strong>د</strong> بشپړې<strong>د</strong>و وخت يې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong>رېمه <strong>د</strong>رې مياشتنۍ ټاکل شوى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انرژي سکټور سره <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong> امريکا او نړيوالو<br />
مرستن<strong>د</strong>ويانو پروګرامونه<br />
سيګار <strong>د</strong> بيا رغونې په مختلفو سکټورونو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو هڅو <strong>د</strong> عمومي سمبالښت او اغېزمنتيا<br />
<strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې لګولو لپاره خپل پروګرام پېل کړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong>ا حسابي تصفيه، چې تمرکز يې په هغو پروګرامونو <strong>د</strong>ى<br />
چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انرژي سکټور <strong>د</strong> بيا رغولو لپاره <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انرژي سکټور <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړۍ اه<strong>د</strong>اف پېژن<strong>د</strong>ل غواړي. <strong>د</strong>ا به معلوموي چې <strong>د</strong> ښکاره بڼې په ځاى <strong>د</strong> پايلو <strong>د</strong> معلومولو او<br />
ان<strong>د</strong>ازه کولو لپاره کومې کاري پېمانې کارول کېږي او <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>رجې معاينه به کوي کومه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
ملي پراختيا په ستراتيژۍ )اى اين ډي ايس( کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> انرژي سکټور <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف<br />
لپاره جوړه شوې وه. <strong>د</strong> سيګار حساب کتونکي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو ا<strong>د</strong>ارو ترمنځ <strong>د</strong> ارتباط ان<strong>د</strong>ازه هم<br />
لګوي، او <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>رجې هم تر کومې چې افغانانو <strong>د</strong> پروژو په جوړولو او تطبيقولو کې برخه اخيستې <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong>ا<br />
<strong>راپور</strong> به <strong>د</strong> بلې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال بشپړ شي.<br />
16 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب <strong>د</strong> پروګرام )سي اي ار پي( کنټرولونه او<br />
احتساب<br />
<strong>د</strong> سيګار حساب کتونکي <strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong> هغو کنټرولونو او پروسيجرو معاينه کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره په کار اچول<br />
شوي چې باوري کړي چې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب <strong>د</strong> پروګرام )سي اي ار پي( بو<strong>د</strong>يجې په سم ډول توضيح<br />
شوي او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> اه<strong>د</strong>افو او <strong>د</strong> مشن <strong>د</strong> ستراتيژيو <strong>د</strong> مالتړ لپاره کارول شوي <strong>د</strong>ي.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> ولسمشريزو او واليتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> تياري او<br />
ترسره کولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مرستې <strong>ته</strong> کتنه<br />
سيګار په افغانستان کې <strong>د</strong> انتخابي پروسې يو ګڼ-برخيز تکاملي جاج ترسره کوي. په لومړنۍ برخه کې به<br />
حساب کتونکي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې هغې مرستې ان<strong>د</strong>ازه اخلي چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> اګست په شلمه ترسره<br />
کې<strong>د</strong>ونکيو ولسمشريزو او واليتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو سره يې کړې <strong>د</strong>ي. سيګار <strong>د</strong> هغو پروګرامونو معاينه کوي<br />
چې په ډېرو برخو کې <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> تياري لپاره پېل شوي وو، په ګډون <strong>د</strong> رايه ورکوونکيو <strong>د</strong> تثبيت، <strong>د</strong> رايه<br />
ورکوونکيو <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړې، <strong>د</strong> رايو <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> امنيت، <strong>د</strong> رايو <strong>د</strong> بکسونو <strong>د</strong> ا رتباط، او <strong>د</strong> رايو <strong>د</strong> شمېرلو <strong>د</strong><br />
پروسيجر. <strong>د</strong>ا حسابي تصفيه به <strong>د</strong> ټولټاکنو له ترسره کې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> خپره شي.<br />
لکه چې پور<strong>ته</strong> يې يا<strong>د</strong>ونه وشوه، سيګار عقي<strong>د</strong>ه لري چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مشن يوه مهمه برخه <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong><br />
عمومي پروګرام نور اغېزمن کول <strong>د</strong>ي. ل<strong>د</strong>ې امله، سيګار ال <strong>د</strong> مخه امريکايي سفارت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره يو <strong>راپور</strong><br />
ورکړى چې <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> اغېزمنتيا <strong>د</strong> زياتولو لپاره <strong>د</strong>ې تطبيقوونکيو ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> معلومات هم ورکړي او هغوى<br />
<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ا اجازه هم ورکړي چې <strong>د</strong> سم وخت سره ځانونه برابر کړي. له ټولټاکنو وروس<strong>ته</strong>، سيګار به هم<strong>د</strong>اراز<br />
يو <strong>راپور</strong> خپور کړي چې په انتخابي پروسه کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> ونډې ان<strong>د</strong>ازه واخلي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> په وروستيو کې به سيګار <strong>د</strong> هغو ز<strong>د</strong>ه شويو سبقونو په اړه يو <strong>د</strong> حسابي تصفيې <strong>راپور</strong> خپور<br />
کړي چې ښايي په راتلونکو ټولټاکنو کې ترې کار واخيستل شي.<br />
<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> وړتياو او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مرکزي <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> کاري وړتيا <strong>د</strong> نګرانۍ<br />
کتنه؛ <strong>د</strong> وړتياو <strong>د</strong> پياوړي کولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ويانو<br />
هڅه؛ او هغه بو<strong>د</strong>يجې چې ښايي په خطر کې وي<br />
<strong>د</strong>ا خبره په رسميت پېژن<strong>د</strong>ل چې ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> يوه ډېره ج<strong>د</strong>ي مسله جوړه شوې چې <strong>د</strong> بيا رغونې هڅې اغېزمنې<br />
کوي، سيګار <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو هغو مرستو يوه حسابي تصفيه ترسره کوي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت <strong>ته</strong><br />
په ملي کچه ورکړل شوې <strong>د</strong>ي، څو <strong>د</strong>اخلي کنټرولونه جوړ کړي او هغه احتساب وړان<strong>د</strong>ې کړي چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
مقابلې لپاره ضروري <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا حسابي تصفيه به هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> هغو افغان وزارتونو <strong>د</strong> توان جاج هم واخلي چې <strong>د</strong><br />
بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> بهير <strong>د</strong> کنټرول او احتساب لپاره غوره شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا غواړي چې هغه بو<strong>د</strong>يجې معلومې کړي چې په<br />
ځينو وزارتونو کې په خطر کې <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړۍ <strong>د</strong> هغو هڅو ان<strong>د</strong>ازه ولګوي چې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong> جګړې لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> جوړولو په لړ کې يې کړې <strong>د</strong>ي، او <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong>اخلي کنټرولونو او احتسابي<br />
ميکانزمونو <strong>د</strong> پياوړي کولو لپاره سپارښتنې وړان<strong>د</strong>ې کړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي پروژو <strong>د</strong> اغېزمنتيا او شفاف سمبالښت<br />
لپاره ضروري <strong>د</strong>ي. سيګار پالن لري چې په <strong>د</strong>ې مسله يو شمېر <strong>راپور</strong>ونه خپاره کړي. لومړنى <strong>راپور</strong> به يې<br />
په راتلونکې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې خپور شي.<br />
17<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> وړتياو او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مرکزي <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> کاري وړتيا <strong>د</strong> نګرانۍ<br />
کتنه؛ <strong>د</strong> وړتياو <strong>د</strong> پياوړي کولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نورو مرستن<strong>د</strong>ويانو<br />
هڅه؛ او هغه بو<strong>د</strong>يجې چې ښايي په خطر کې وي<br />
په <strong>د</strong>اسې حال کې چې مخکينۍ حسابي تصفيه په مرکزي حکومت کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> مرستې او وړتياو ان<strong>د</strong>ازه<br />
اخليو <strong>د</strong>ا حسابي تصفيه په واليتي کچه <strong>د</strong> افغان چارواکو <strong>د</strong> ظرفيت معاينه کوي څو <strong>د</strong> هغوى تر کنټرول الن<strong>د</strong>ې<br />
<strong>د</strong>اخلي کنټرولونه او حسابي تطبيق کړي. سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي کنټرولونو او احتساب، کوم چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
مخنيوي لپاره ډېر مهم <strong>د</strong>ي، په واليتي کچه <strong>د</strong> بهترولو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو يانې متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو هڅو تکاملي<br />
جاج اخلي. <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي کنټرولونو او نورو فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ت<strong>د</strong>بيرونو <strong>د</strong> تطبيقولو لپاره په واليتي کچه <strong>د</strong><br />
ظرفيت <strong>د</strong> لوړولو <strong>د</strong> غوره توبونو ان<strong>د</strong>ازه هم اخلي.<br />
سيګار پالن لري چې ګڼ شمېر <strong>راپور</strong>ونه جوړ کړي، او هر يو يې په يو واليت تمرکز وکړي. لومړنى<br />
<strong>راپور</strong> به وروس<strong>ته</strong> په <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> کې خپور شي.<br />
پلټنې<br />
سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> په مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> پلټنې يو <strong>راپور</strong> خپور کړ او څلور پلټنې يې پېل کړې – <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> پي ار ټي<br />
ټيمونو په اړه او <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> پروژو په اړه. <strong>د</strong> خوست ښار <strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong> سيسټم پلټنې يو شمېر مسلې<br />
وپېژن<strong>د</strong>لې، په ګډون <strong>د</strong> ډېرو هغو کارکوونکيو کار <strong>ته</strong> <strong>د</strong> نه تګ چې <strong>د</strong> بيا رغونې په چارو کې اخ<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong>ا<br />
کار <strong>د</strong> پروژو په اړه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري پوهې <strong>د</strong> له السه ورکولو، <strong>د</strong> ناسم معيار <strong>د</strong> باور او <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> ت<strong>د</strong>بيرونو،<br />
او <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام لپاره <strong>د</strong> افغان چلوونکيو <strong>د</strong> نابشپړې روزنې سبب شوى <strong>د</strong>ى.<br />
بشپړې شوې معاينې<br />
<strong>د</strong> خوست ښار <strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong> سيسټم لپاره پرمختياوې، <strong>د</strong> سيګار پلټنې ٠٩-١<br />
<strong>د</strong>رې نوي ٥٠٠-کيلوواټه جنراتورونه <strong>د</strong> خوست په برېښنايي<br />
پالنټ کې څنګه چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> مئ په ١٦مه نېټه <strong>د</strong> سيګار<br />
<strong>د</strong> پلټنونکې <strong>د</strong>ورې پر مهال معلومې<strong>د</strong>ل. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رېو نويو<br />
جنراتورونو څخه، يواځې <strong>د</strong>وه فعال <strong>د</strong>ي؛ <strong>د</strong>رېم <strong>د</strong> نصبولو <strong>د</strong><br />
سامانونو انتظار باسي )<strong>د</strong> سيګار انځور(<br />
<strong>د</strong> خوست <strong>د</strong> واليت او ښار <strong>د</strong> حکومتونو په غوښتنه، <strong>د</strong> خوست پي ار ټي <strong>د</strong> ١.٦ مليونه ډالرو يوه پروژه، چې<br />
بو<strong>د</strong>يجه يې <strong>د</strong> سي اي ار پي لخوا ورکړل شوې وه، <strong>د</strong> خوست <strong>د</strong> ښار <strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong> سيسټم <strong>د</strong> بهترولو لپاره پېل<br />
کړه. پي ار ټي <strong>د</strong>ا پروژه په <strong>د</strong>وو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې وويشله. لومړنى قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، چې <strong>د</strong> ٥٧٥،٠٠٠ ډالرو <strong>د</strong> ارزښت<br />
و، <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong> برېښنايي پالنټ )برېښنايي پالنټ ١( <strong>د</strong> جوړولو، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويم برېښنايي پالنټ )برېښنايي پالنټ ٢( <strong>د</strong><br />
اخيستلو، په برېښنايي پالنټ ١ کې <strong>د</strong> ٥٠٠-کيلوواټه <strong>د</strong> نويو جنراتورونو <strong>د</strong> اخيستلو او نصبولو، او <strong>د</strong> يو موجو<strong>د</strong><br />
٤٠٠-کيلوواټه برېښنايي پالنټ ٢ <strong>ته</strong> <strong>د</strong> وړلو لپاره و. <strong>د</strong>ويم قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، چې ارزښت يې <strong>د</strong> ١ مليون ډالرو څخه<br />
لږ څه زيات و، <strong>د</strong> خوست ښار <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> ځمکې الن<strong>د</strong>ې برقي ګريډ <strong>د</strong> پراخولو لپاره و. په ټوليزه توګه <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>واړو<br />
پروژو به سيمييز ګريډ <strong>ته</strong> ١.٥ ميګاواټه زياتول او <strong>د</strong> خوست اوسې<strong>د</strong>ونکيو او کاروبارونو لپاره به يې ال زياتې<br />
برېښنا <strong>ته</strong> السرسى ورکاوه.<br />
18 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> په لومړنيو کې <strong>د</strong> ځاى <strong>د</strong> اولنۍ کتنې څخه وروس<strong>ته</strong> په مئ ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> سيګار ترسره شوې پلټنې<br />
په برېښنايي پالنټ ١ کې <strong>د</strong> حفاظت او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> مسلو په اړه ان<strong>د</strong>ېښنې <strong>راپور</strong><strong>ته</strong> کړې. سيګار <strong>ته</strong> معلومه شوه<br />
چې <strong>د</strong> برق <strong>د</strong> خورولو سيسټم <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويم قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> سره سم په بريالۍ توګه بشپړ شوى و. خو، سيګار <strong>د</strong> لومړني<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> سره يو شمېر <strong>د</strong>اسې مسلې معلومې کړې چې حل <strong>ته</strong> يې اړتيا لرله. <strong>د</strong>ا مسلې <strong>د</strong> پالنټ <strong>د</strong> حفاظت، <strong>د</strong><br />
معيار <strong>د</strong> باور، او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ سره تړاو لري:<br />
• په هغو کاري بيانونو کې چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو <strong>ته</strong> ورکړل شوي وو په نړيواله توګه <strong>د</strong> رغونې منل شوي کوډونه<br />
پکې شامل نه وو چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو تعقيب کړي واى. پي ار ټي پکې <strong>د</strong> کوم ډول حفاظتي سامان نصبول<br />
شامل کړي نه وو، پي ار ټي په کاري بيانونو کې <strong>د</strong> حفاظتي االتو نصبول شامل کړي نه وو، لکه هغه<br />
چې اور وژونکي ور<strong>ته</strong> اړتيا لري.<br />
• قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو په ځينو سيمو کې <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> کم معيار <strong>د</strong> سامانونو په کارولو سره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> شرطونو سره<br />
سم کار نه و کړى.<br />
• پي ار ټي هغه <strong>د</strong> معيار باور ورکړى نه و چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې باوري کولو لپاره ضروري و چې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي هغه<br />
تخنيکي شرطونه پوره کړي کوم چې په کاري بيان کې مشخص شوي وو.<br />
• يو مهم ميکانزم چې <strong>د</strong> نويو نصب شويو جنراتورونو <strong>د</strong> يو ځاى کولو لپاره ضروري و <strong>د</strong> هغه وخت نه<br />
لږه مو<strong>د</strong>ه وروس<strong>ته</strong> ناکام شو چې پروژه افغان چارواکو <strong>ته</strong> وسپارل شوه. ل<strong>د</strong>ې امله چې <strong>د</strong> يو څاى کوونکي<br />
ميکانزم توان يې نه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>، <strong>د</strong> پالنټ چلوونکي <strong>د</strong> هغې نه تېر شو او <strong>د</strong> جنراتورونو څخه <strong>د</strong>وه يې نېغ په<br />
نېغه <strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong> تقسيم ډلې <strong>ته</strong> ولېږل. په پايله کې، <strong>د</strong>وه جنراتورونه په مسلسل ډول چلې<strong>د</strong>ل او <strong>د</strong> نويو نصب<br />
شويو جنراتورونو څخه يو <strong>د</strong> پلټنې په وخت کې <strong>د</strong> کار څخه بهر و.<br />
• <strong>د</strong> پي ار ټي <strong>د</strong> څرخې<strong>د</strong>ونکي مهالوېش مطلب <strong>د</strong>ا و چې پي ار ټي هر نهه مياشتې وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> نظامي<br />
کارکوونکيو له بشپړ ب<strong>د</strong>لون سره مخ کې<strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې څرخې<strong>د</strong>نو پر مهال، پي ار ټي ا<strong>د</strong>عا وکړه چې ځينې<br />
ريکارډ او تاريخچې ورکې شوې وې. په پايله کې، سيګار <strong>ته</strong> معلومه شوه چې پي ار ټي <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ې پروژې په اړه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري يا<strong>د</strong>اښت <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>.<br />
يو <strong>د</strong> ٤٠٠-کى وي برېښنا رسوونکى پينل چې <strong>د</strong> خوست په<br />
برېښنايي پالنټ ١ کې <strong>د</strong> افغان پالنټ چلوونکيو لخوا بيا تړل<br />
شوى. )<strong>د</strong> سيګار انځور(<br />
سيګار الن<strong>د</strong>ې سپارښتنې وړان<strong>د</strong>ې کړلې او <strong>د</strong> پي ار ټي قومان<strong>د</strong>ان ورسره موافقه وښو<strong>د</strong>ه. پي ار ټي باي<strong>د</strong>:<br />
• په برېښنايي پالنټونو کې <strong>د</strong> حفاظت او تخنيکي کمزورۍ معلومې او سمې کړي<br />
• <strong>د</strong>اسې پوهه کسان وټاکي چې <strong>د</strong> سي اي ار پي <strong>د</strong> پروژو تعقيبي نظارت وکړي څو <strong>د</strong> خوست په برېښنايي<br />
سيسټم کې حفاظتي مش<strong>کال</strong>ت او تخنيکي کمزورۍ حل کړي<br />
• <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> جوړولو لپاره <strong>د</strong> برېښنايي پالنټ سيمييزو کارکوونکيو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سمبالښت ز<strong>د</strong>ه کړه او الرښو<strong>د</strong>نه<br />
وکړي څو <strong>د</strong> خوست <strong>د</strong> برېښنايي سيسټم <strong>د</strong> پاتې کې<strong>د</strong>و او چلول کې<strong>د</strong>و مسله په اوږ<strong>د</strong>مهاله توګه حل شي<br />
• <strong>د</strong> سي اي ار پي <strong>د</strong> نورو پروژو کتنه وکړي څو معلومه کړي چې هغه <strong>د</strong> پروژو <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>مهاله شتون او<br />
ظرفيت <strong>د</strong> جوړولو لپاره <strong>د</strong> پروژو مناسبه نظارت ا و مناسبه روزنه او الرښو<strong>د</strong>نه کوي ا و که نه<br />
يوه <strong>د</strong> تېلو زنګ شوې ټانکۍ چې په تيږو پر<strong>ته</strong> <strong>د</strong>ه <strong>د</strong> خوست<br />
<strong>د</strong> ښار <strong>د</strong> برېښنايي پالنټ ٢ لپاره <strong>د</strong> زيرمې په توګه کارول<br />
کېږي په ځاى <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong>وو نويو ٦،٠٠٠-ليټره ټانکيو چې <strong>د</strong><br />
پروژې <strong>د</strong> ډيزاين سره سم باي<strong>د</strong> لګول شوې واى. )<strong>د</strong> سيګار<br />
انځور(<br />
19<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
<strong>د</strong> پي ار ټي قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نو او سپارښتنو سره موافقه وکړه او وې ويل چې پي ار ټي <strong>د</strong> خوست<br />
ښار <strong>د</strong> برېښنايي سيسټم <strong>د</strong> کمزوريو <strong>د</strong> ليرې کولو لپاره <strong>د</strong> سي اي ار پي څخه اضافي بو<strong>د</strong>يجه غوښتلې <strong>د</strong>ه.<br />
اوسنۍ پلټنې<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيمونو فعاليتونه او <strong>د</strong> سمبالښت پلټنې<br />
سيګار په افغانستان کې <strong>د</strong> سمبالښت او فعاليتي وړتياو <strong>د</strong> پلټنو يو پروګرام پېل کړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong><br />
تيمونو اصلي مشن <strong>د</strong> سيمييزې <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ بهترول او اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختيا راوستل <strong>د</strong>ي؛ <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پياوړي<br />
کولو لپاره په نړيوالو هڅو کې مهم رول لوبوي. <strong>د</strong>وى هم<strong>د</strong>اراز په واليتونو کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو په انسجام<br />
او مربوطولو کې هم مرس<strong>ته</strong> کوي، نه يواځې <strong>د</strong> امريکايي ا<strong>د</strong>ارو ترمنځ بلکې <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې او سيمييزو افغان<br />
چارواکيو ترمنځ هم. <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ٢٦ ټيمونو څخه، <strong>د</strong> ١٢ مشري متح<strong>د</strong>ه اياالت کوي او <strong>د</strong> ١٤ مشري<br />
نور هېوا<strong>د</strong>ونه چې هغه <strong>د</strong> نړيوال سوله ساتي ځواک )ايساف( برخه هم <strong>د</strong>ي. سيګار <strong>د</strong> يو پي ار ټي پلټنه ترسره<br />
کړې <strong>د</strong>ه او په <strong>د</strong>ې اړه به يو <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> راتلونکې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال خپور کړي. <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويم پي ار ټي پلټنه<br />
پېل کړې <strong>د</strong>ه او پالن لري چې په ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong>وه نورې پلټنې هم بشپړې کړي.<br />
<strong>د</strong>ا پلټنې معلومول غواړي چې ايا <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه:<br />
• <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې کچې کارکوونکي لري چې <strong>د</strong>ا پرې خپل مشن ترسره کړاى شي<br />
• <strong>د</strong> مشرتابه او تجربې په سمه کچه <strong>د</strong> بين اال<strong>د</strong>اري استازيتوب کارکوونکي لري<br />
• <strong>د</strong>اسې په سم ډول مجهز، وسيلې لرونکي او روزل شوي <strong>د</strong>ي چې خپل مشن بشپړ کړي<br />
• <strong>د</strong> بيا رغونې په هڅو کې <strong>د</strong> بين اال<strong>د</strong>اري ملګرو، افغان چارواکيو او نورو شريکوالو سره په ارتباط کې<br />
وي<br />
• پروژو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> باور هغه پروګرام عملي کوي <strong>د</strong> کوم لپاره چې پي ار ټي مسووليت<br />
په غاړه لري<br />
• <strong>د</strong> هغو پروژو مناسبې <strong>د</strong>وسيې او اسنا<strong>د</strong> جوړوي او ساتي <strong>د</strong> کومو چې <strong>د</strong>ا مسووليت په غاړه لري<br />
• <strong>د</strong> هغو ټاکل شويو الرښو<strong>د</strong>نو، پروسيجرو، او تګالرو سره سم ځي چې <strong>د</strong> پي ار ټي راتلونکيو کارکوونکيو <strong>ته</strong><br />
<strong>د</strong> ه<strong>د</strong>فونو <strong>د</strong> اغېزمن انتقال <strong>د</strong> باوري کولو لپاره ضروري <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> پي ار ټي <strong>د</strong> فعاليتونو او سمبالښت پلټنه<br />
سيګار په ټول افغانستان کې <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيمونو <strong>د</strong> فعاليتونو او سمبالښت <strong>د</strong> پلټنې سلسله <strong>د</strong> فراه په<br />
نامه هغه لوي<strong>د</strong>يځ واليت څخه پېل کړه چې <strong>د</strong> ايران سره پوله لري. سيګار <strong>د</strong> خپلې لومړنۍ پلټنې لپاره <strong>د</strong> فراه<br />
پي ار ټي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره غوره کړه چې <strong>د</strong>غه واليت ډېر ليرې <strong>د</strong>ى او <strong>د</strong> ايساف سره <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې او کنټرول يو<br />
عجيبه تړون لري. سيګار غوښتل معلوم کړي چې ايا پي ار ټي هغه مناسبې سرچينې او کارکوونکي لري<br />
چې <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> ښه کولو، ښې <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ راوستلو او <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختيا <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> عملي کولو<br />
لپاره ضروري <strong>د</strong>ي.<br />
20 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
<strong>د</strong> فراه پي ار ټي <strong>د</strong> ٢٠٠٤ په وروستيو وختونو کې جوړه شوې وه او <strong>د</strong> ٢٠٠٥ په لومړيو کې يې نېغ په<br />
نېغه <strong>د</strong> امريکايي پوځ <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې الن<strong>د</strong>ې پر فعاليت پېل وکړ. ايټاليې، چې په سوله ساتو ځواکونو کې ايتالفي<br />
ملګرى <strong>د</strong>ى، په ٢٠٠٥ کې <strong>د</strong> لوي<strong>د</strong>يځ <strong>د</strong> سيمييزې قومان<strong>د</strong>ې مسووليت پر غاړه واخيست او <strong>د</strong>غه وخت يې <strong>د</strong> پي<br />
ار ټي فعاليتي کنټرول هم په الس کې واخيست. خو <strong>د</strong> پي ار ټي ا<strong>د</strong>اري کنټرول <strong>د</strong> امريکايي پوځ په الس کې<br />
پاتې شو. فراه يو له هغو <strong>د</strong>وو پي ار ټيمونو څخه لري چې <strong>د</strong> امريکا په مشرۍ کې کار کوي او غېر امريکايي<br />
قومان<strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong> ورکوي.<br />
<strong>د</strong> فراه پي ار ټي <strong>ته</strong>، <strong>د</strong> نورو پي ار ټيمونو برعکس، يو شمېر <strong>د</strong>اسې اه<strong>د</strong>اف ورکړل شوي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> بيا<br />
رغونې سره تړاو نلري. په <strong>د</strong>غو کې <strong>د</strong> يو ځانله مخ پر وړان<strong>د</strong>ې فعاليتي مرکز )ايف او بي( او سيمييز هوايي<br />
مې<strong>د</strong>ان سمبالول، او هم<strong>د</strong>ارنګه <strong>د</strong> يوې سترې <strong>د</strong>اسې سيمې ا<strong>د</strong>اره کول شامل <strong>د</strong>ي چې ګڼ شمېر <strong>د</strong>اسې ا<strong>د</strong>ارې او<br />
سازمانونه لري کوم چې <strong>د</strong> پي ار ټي تر کنټرول الن<strong>د</strong>ې ن<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> مرکز <strong>د</strong> ٦٠٠ څخه زياتو اوسې<strong>د</strong>ونکيو څخه<br />
يواځې ١٥% <strong>د</strong> پي ار ټي <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان تر واک الن<strong>د</strong>ې راځي. سيګار به <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> راتلونکې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر<br />
مهال خپور کړي.<br />
<strong>د</strong> پروان-کاپيسا <strong>د</strong> پي ار ټي <strong>د</strong> فعاليتونو او سمبالښت پلټنه<br />
سيګار <strong>د</strong> پروان-کاپيسا <strong>د</strong> پي ار ټي، کومه چې <strong>د</strong> باګرام په هوايي مرکز کې موقعيت لري، <strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong><br />
اړخونو په اړه يوه پلټنه پېل کړې <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>کال</strong> په وروستيو کې بشپړ شي.<br />
<strong>د</strong> انفراسټرکچر پلټنې<br />
په فراه واليت کې <strong>د</strong> خپل کار پر مهال سيګار <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو پروژو پلټنه<br />
ترسره کړه چې اخري <strong>راپور</strong> به يې <strong>د</strong> راتلونکې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال خپور شي. لومړنۍ <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> ښار څخه<br />
جنوب لوي<strong>د</strong>يځې خوا <strong>ته</strong> تقريباً ٣٧ ميله لرې <strong>د</strong> فراه په سين<strong>د</strong> <strong>د</strong> پورې وتو په يوه نک<strong>ته</strong> <strong>د</strong> پول )توج پول( جوړولو<br />
يوه پروژه وه چې ١.٧٥ مليونه ډالر بو<strong>د</strong>يجه ور<strong>ته</strong> سي اي ار پي ورکړې وه. سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ان<strong>د</strong>ازه اخلي چې ايا<br />
<strong>د</strong>غه پروژه، کومه چې په سپتمبر ٢٠٠٧ کې پېل شوې وه او ٣٠% بشپړه شوې <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مشخصاتو<br />
سره سم جوړېږي که نه.<br />
<strong>د</strong>ويمه پلټنه <strong>د</strong> يوې ګډې پروژې <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> پي ار ټي او يو ايس اى ايي ډي لخوا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره ترسره<br />
کېږي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي مطبوعاتي ا<strong>د</strong>ارې، <strong>د</strong> افغانستان ملي را<strong>د</strong>يو او تلويزيون، <strong>د</strong> نشرياتو <strong>د</strong> ساحې <strong>د</strong><br />
غځولو لپاره کار وکړي. پي ار ټي <strong>د</strong> سي اي ار پي بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> نشرياتي اسانتياو <strong>د</strong> بيا رغولو او <strong>د</strong> يو ايس اى<br />
ايي ډي بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> نشرياتي برجونو <strong>د</strong> جوړولو لپاره کارولې <strong>د</strong>ي. يو بشپړ جاج اخيستونکى <strong>راپور</strong> چې ايا په<br />
<strong>د</strong>ې پروژه کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> غوښتنې، او هغه چارې چې پکار وې، ترسره شوې <strong>د</strong>ي او که نه او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong>وام به<br />
وکړي که نه، به په راتلونکې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې خپور شي.<br />
21<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
پالن شوې پلټنې<br />
سيګار يو ايس اى ايي ډي <strong>ته</strong> خبر ورکړى چې <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> ٣٥٩ مليونه ډالرو <strong>د</strong> لګښت <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> برېښنايي پالنټ<br />
پلټنه کوي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې پروژه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړه شوې وه چې يو <strong>د</strong>اسې برېښنايي پالنټ<br />
او <strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong> لګولو سټيشن جوړ کړي چې <strong>د</strong> کابل خلکو <strong>ته</strong> ١٠٥ ميګا واټه برېښنا ورسوي. <strong>د</strong> يو ايس اى ايي<br />
ډي <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې تر <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>مه <strong>د</strong>ې پروژې <strong>ته</strong> ٢٣٧ مليونه ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>ې پروژې<br />
11<br />
<strong>ته</strong> ٢٠ مليونه ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي.<br />
سيګار به <strong>د</strong> هغو اسنا<strong>د</strong>و کتنه چې <strong>د</strong> کابل په برېښنايي پالنټ کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> غوښتنو<br />
<strong>د</strong> بنسټ جوړولو لپاره کارول شوي وو، ټولو اړون<strong>د</strong>و قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو، کاري بيانونو، او ه<strong>د</strong>ف امرونو، او هم<strong>د</strong>اراز<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> تاريخچو او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> باور تاريخچو <strong>ته</strong> کتنه کوي.<br />
سيګار <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو نورو پلټنو پالن هم لري، يوه <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> يو روزنيز مرکز، او <strong>د</strong>ويمه <strong>د</strong><br />
يو هايډرواليکټرک برېښنايي پالنټ.<br />
<strong>د</strong> سيګار ځانګړې شمېره<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> په مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> سيګار په ځانګړې شمېره په افغانستان او متح<strong>د</strong>ه اياالتو کې ٣٠ تليفونونه شوي چې<br />
ځينې مسلې او شکايتونه پرې وړان<strong>د</strong>ې شوي <strong>د</strong>ي. سيګار <strong>د</strong> هغه هر تليفون تکاملي جاج اخلي چې په افغانستان<br />
کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> فعاليتونو په اړه وي. <strong>د</strong> ترالسه شويو تليفونونو څخه سيګار <strong>د</strong>رې شکايتونه نورو ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong><br />
<strong>د</strong> تحقيق لپاره حواله کړي <strong>د</strong>ي.<br />
سيګار په افغانستان کې يو مطبوعاتي کمپاين <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره پېل کړى <strong>د</strong>ى چې خلک <strong>د</strong> خپلې ځانګړې<br />
شمېرې\<strong>د</strong> شکايتونو ورکولو <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>مت څخه خبر کړي. سيګار پنځلس سوه پوسټرونه په انګليسي، <strong>د</strong>ري او پښتو<br />
کې <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت چارواکيو، نړيوالو سازمانونو، <strong>د</strong> پي ار ټي قومان<strong>د</strong>انانو، او يو ايس ايف او ار-اى <strong>ته</strong> ورکړي<br />
<strong>د</strong>ي. ازا<strong>د</strong>ۍ راډيو، <strong>د</strong> وسله والو ځواکونو شبکې، او امريکا غږ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ځانګړې شمېرې په اړه په انګليسي،<br />
<strong>د</strong>ري، او پښتو کې <strong>د</strong> عوامي خ<strong>د</strong>مت اعالنونه نشر کړي <strong>د</strong>ي. برسېره پر <strong>د</strong>ې، عمومي پلټونکي <strong>د</strong>ا ځانګړې<br />
شمېره افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خپل وروستي سفر پر مهال افغاني رسنيو سره په مرکو کې بحث کړه.<br />
22 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
پلټنې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې پر مهال، سيګار <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> فعاليتونو په تړاو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې، ضياع، او ناسم<br />
استعمال <strong>د</strong> ٢٣ تورونو ابت<strong>د</strong>ايي پلټنې پېل کړې. <strong>د</strong> پلټنې په برخو کې په لېږ<strong>د</strong> کې احتمالي <strong>د</strong>وکه، <strong>د</strong> وسلو احتساب،<br />
<strong>د</strong> تېلو ترالسه کول، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>رنو سامانونو ورکول شامل <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> سيګار پلټونکي هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ناسم چلن<strong>د</strong>،<br />
په ګډون <strong>د</strong> <strong>د</strong>رواغ ا<strong>د</strong>عاو او زياتو پېسو اخيستلو، په اړه <strong>د</strong> تورونو تکاملي جاج هم اخلي.<br />
<strong>د</strong> هغو قضيو <strong>د</strong> حل کولو په عالجونو کې چې په <strong>د</strong>وکه، ضياع او ناسم استعمال کې ککړې وې يواځې<br />
جنايي او ملکي محاکمې شاملې ن<strong>د</strong>ي بلکې ا<strong>د</strong>اري اق<strong>د</strong>امونه )<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> عالجونو مرکزي الس<strong>ته</strong> راوړنې او<br />
ځنډونې\بن<strong>د</strong>ېزونه( هم پکې شامل <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> انصاف محکمې )ډي او جى( قانوني څارنواالنو <strong>ته</strong> الرښو<strong>د</strong>نه کړې<br />
چې په ټول عالجونه تر غور الن<strong>د</strong>ې راولي. سيګار <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> ملکي څارنوال او <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې <strong>د</strong><br />
نيولو <strong>د</strong> څانګې سره کتلي <strong>د</strong>ي تر څو باوري کړي چې ملکي عالجونه او <strong>د</strong> ځنډونې او بن<strong>د</strong>ېز په اق<strong>د</strong>امونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
لپاره غور شوى وي چې قضيې <strong>د</strong> سمولو لپاره تر زيات نه زيات امکاني ح<strong>د</strong>ه پورې تعقيب کړاى شي.<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> لپاره نړيوال ه<strong>د</strong>ف ځواک )ايي سي سي ټي ايف(<br />
<strong>د</strong> سيګار پلټونکي <strong>د</strong> ايي سي سي ټي ايف په نامه هغې مرکزي ا<strong>د</strong>ارې سره له نږ<strong>د</strong>ې کار کوي کومه چې په<br />
هغه مرکزي قضيې رايوځاى کوي چې په جنوب لوي<strong>د</strong>يځه اسيا کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> لګښتونو کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>وکې او فسا<strong>د</strong> سره تړاو لري. تر جون ٢٠٠٩، ٣٠، پورې ايي سي سي ټي ايف <strong>د</strong> “افغانستان <strong>د</strong> الس<strong>ته</strong> راوړې<br />
<strong>د</strong>وکې” ٢٥ پرانستې قضيې لرلې. <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى څخه پنځه په ٢٠٠٩ کې پېل شوې وې.<br />
ايي سي سي ټي ايف <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې په اړه <strong>د</strong> نړيوال ه<strong>د</strong>ف ځواک نړيوالې ضمني کمېټې <strong>ته</strong><br />
<strong>راپور</strong> ورکوي. <strong>د</strong> ايي سي سي ټي ايف نور غړي <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ي:<br />
• <strong>د</strong> پلټنې مرکزي <strong>د</strong>فتر )ايف بي ايي(<br />
• <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ډي سي ايي ايس<br />
• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> جنايي پلټنې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې )سي ايي ډي( <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې <strong>د</strong> ترالسه کولو ستر يونټ<br />
• <strong>د</strong> بحري جنايي پلټنې خ<strong>د</strong>مت )اين سي ايي ايس(<br />
• <strong>د</strong> ځانګړيو پلټنو لپاره <strong>د</strong> هوايي ځواک <strong>د</strong>فتر )اى ايف او ايس ايي(<br />
• <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر عمومي پلټونکى )ډي او ايس او ايي جي(<br />
• <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي عمومي پلټونکى<br />
• <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
په افغانستان کې، ايي سي سي ټي ايف په کابل، باګرام او کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong>فترونه لري. <strong>د</strong> ايي سي سي ټي ايف<br />
هر غړى په <strong>د</strong>ې ګډو <strong>د</strong>فترونو کې خپل اجنټان ټاکي څو افغانستان کې په پلټنو شريک کار وکړي. برسېره پر<br />
قضيو <strong>د</strong> کار کولو، <strong>د</strong>ا اجنټان <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې په اړه <strong>د</strong> بې<strong>د</strong>ارۍ غونډې او <strong>د</strong> خطرې ان<strong>د</strong>ازې هم ترسره کوي. ايي سي<br />
سي ټي ايف تحقيقي ا<strong>د</strong>ارې په <strong>د</strong>ې توانوي چې نه يواځې په افغانستان بلکې ګر<strong>د</strong>ه نړۍ کې خپل اړون<strong>د</strong> مهارت<br />
شريک، خپلې سرچينې کنټرول، او <strong>د</strong> هڅو بيا بيا ترسره کې<strong>د</strong>ل کم کړي.<br />
23<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> په مو<strong>د</strong>ه کې، سيګار په ايي سي سي ټي ايف کې <strong>د</strong> خپلو ملګرو سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې او فسا<strong>د</strong> په قضيو<br />
کار وکړ. <strong>د</strong>ا قضيې <strong>د</strong> تحقيق او محکمې په مختلفو پړاوونو کې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> بېلګې په توګه:<br />
• نظامي چارواکيو سره په همکارۍ کولو، سيګار <strong>د</strong> هغو تورونو تحقيق وکړ چې يو په نوکرۍ والړ عسکر<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>نې لپاره رشوت قبول کړى و. <strong>د</strong>ا قضيه <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> ډلې قاضي څارنوال<br />
<strong>ته</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړاى شوې <strong>د</strong>ه. پايله يې ښايي <strong>د</strong> پوځي ع<strong>د</strong>الت <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېشۍ <strong>د</strong> کوډ الن<strong>د</strong>ې پوځي محاکمه شي.<br />
• سيګار <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> يو چارواکي په اړه <strong>د</strong> هغو شکايتونو کتنه کوي چې په <strong>د</strong> تور لګوونکو په<br />
وېنا <strong>د</strong> اثر و رسوخ په کارولو کې ککړ و.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې په هغو قضيو کې چې اوس يې محاکمه کېږي <strong>د</strong>ا شاملې <strong>د</strong>ي:<br />
• <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې په <strong>د</strong>وو تنو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو او <strong>د</strong> هغوى په شرکت <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځي قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong><br />
انجينيرانو <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په تړاو <strong>د</strong> رشوت او توطيې مختلف تورونه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې قضيې پلټنه <strong>د</strong> ايي سي سي ټي<br />
ايف او محاکمه يې <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> باورض<strong>د</strong> برخې لخوا ترسره کېږي. <strong>د</strong>ا الزام <strong>د</strong>اخل شوى و په<br />
مئ ٢٠٠٩. ٦، <strong>د</strong> محاکمې وخت ټاکل شوى <strong>د</strong>ى سپتمبر ٢٠٠٩.<br />
• <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> جنايي څانګې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې برخه <strong>د</strong> يوې قضيې محاکمه کوي چې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي اسانتياو<br />
<strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> بيا سمولو څخه راوتې <strong>د</strong>ه، په کومه کې چې په يو امنيتي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي تور لګول شوى چې تر<br />
هغه غټ قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>ته</strong> يې <strong>د</strong> اصل نه <strong>د</strong> زياتو لګښتونو بلونه ورکړي <strong>د</strong>ي، کوم چې په پاى کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو حکومت <strong>ته</strong> ورکړل شوي وو. يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې قضيې <strong>د</strong> سر تحقيقي ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه. محاکمه به<br />
په سپتمبر ٢٠٠٩ کې ترسره کېږي.<br />
<strong>د</strong> سيګار بو<strong>د</strong>يجه<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ لپاره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو ضميمه يي تخصيص )پي. ايل. ١١١-٣٢(، چې <strong>د</strong> امريکا <strong>د</strong> ولسمشر لخوا<br />
په جون کې السليک شوى و، سيګار <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو کلونو په مو<strong>د</strong>ه کې ٧.٢ مليونه ډالر ورکړل څو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سازمان <strong>د</strong><br />
بو<strong>د</strong>يجې کمبو<strong>د</strong> حل کړي. سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پېسو لپاره <strong>د</strong> سمبالښت او بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong>فتر <strong>ته</strong> يو <strong>د</strong>رخواست ورکړى و چې<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو په ضميمه يي تخصيص کې شامل کړاى شي. <strong>د</strong> اضافي بو<strong>د</strong>يجو سره په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> سيګار<br />
ټوله بو<strong>د</strong>يجه ٢٣.٢ مليونه ډالرو <strong>ته</strong> رسېږي. <strong>د</strong>ا ضميمه يي بو<strong>د</strong>يجه سيګار <strong>ته</strong> موقعه ورکوي چې <strong>د</strong> ٢٥ مستقلو<br />
اضافي کارکوونکيو او هم<strong>د</strong>اراز په سيمييزه توګه په کار لګول شويو کسانو )ترجمانانو( ځاى ډک کړي. <strong>د</strong>ا<br />
کارکوونکي <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> مشن لپاره <strong>د</strong>اسې ضروري <strong>د</strong>ي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> پروګرام خپلواکې<br />
حسابي تصفيې، معاينې، او پلټنې ترسره کړي. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> لنډيز لپاره چوکاټ ٢.١ وګورئ.<br />
24 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> سيګار نظارت<br />
<strong>د</strong> سيګار کارکوونکي<br />
<strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خپل وروستي <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> له ورکولو وروس<strong>ته</strong>، سيګار <strong>د</strong> خپلو مرکزي کارکوونکيو<br />
شمېره له ٣٢ څخه ٤٤ <strong>ته</strong> په لوړولو سره <strong>د</strong> نګرانۍ <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره خپل ظرفيت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پام وړ پراخوالى<br />
ورکړى <strong>د</strong>ى.١٢ سيګار <strong>د</strong> اګست ٢٠٠٩ تر پاى پورې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو اضافي حساب کتونکو، يو پلټونکي، <strong>د</strong>رېو تحقيق<br />
کوونکيو، او <strong>د</strong> معلوماتي تکنالوژۍ <strong>د</strong> يو سمبالوونکي په کار <strong>د</strong> ګومارلو تمه لري.<br />
چوکاټ ٢.١<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو لنډيز )په مليونونو ډالرو کې(<br />
اختصاص<br />
عامه قانون<br />
اختصاص شوي<br />
موجو<strong>د</strong>ې<br />
تاريخ تېر<br />
رقم<br />
$2.0<br />
9/30/2009<br />
6/30/2008<br />
6/30/2008<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ لپاره ضميمه يي 110-252 P.L.<br />
اختصاصونه، ايچ ار٢٦٤٢<br />
$5.0<br />
9/30/2009<br />
10/1/2008<br />
6/30/2008<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ لپاره ضميمه يي 110-252 P.L.<br />
اختصاصونه، ايچ ار٢٦٤٢<br />
$9.0<br />
9/30/2010<br />
9/30/2008<br />
9/30/2008<br />
<strong>د</strong> پياوړى شوى امنيت، په مصيبت کې <strong>د</strong> 110-329 P.L.<br />
مرستې، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>وامي اختصاصونو قانون، ٢٠٠٩<br />
$7.2<br />
9/30/2010<br />
6/24/2009<br />
6/24/2009<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ لپاره ضميمه يي 111-32 P.L.<br />
اختصاصونه، ايچ ار٢٣٤٦<br />
$23.2<br />
ټول<br />
25<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> کونړ <strong>د</strong> ساختماني مرکز فارغان<br />
<strong>د</strong> افغانستان په ختيځ کې <strong>د</strong> کونړ <strong>د</strong> ساختماني مرکز )چې بو<strong>د</strong>يجه ورله <strong>د</strong> يو ايس<br />
اى ايي ډي او سي اي ار پي لخوا په ګډه ورکړل شوې( فارغانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> نجارۍ،<br />
معمارۍ، برقي کار او رنګ کولو رسمي مسلکي روزنه ورکړل شوه. )<strong>د</strong> يو<br />
ايس اى ايي ډي انځور(
وروستى حال<br />
3بيا رغونه<br />
27
<strong>د</strong> بيا رغونې وروستى حال<br />
“<strong>د</strong> بشري هڅې په ټولو اړخونو کې <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> پرمختيا لپاره <strong>د</strong> يوې افغاني-واک <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې په<br />
توګه، اى اين ډي ايس به زمونږ <strong>د</strong> ملت... <strong>د</strong><br />
افغان جوړونې <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف لپاره <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ې <strong>د</strong><br />
ارمان په لور خ<strong>د</strong>مت وکړي، په <strong>د</strong>اسې حال کې<br />
چې مونږ په مرستو <strong>د</strong> کمې اتکاء او اقتصا<strong>د</strong> کې<br />
په خپلو پښو <strong>د</strong> و<strong>د</strong>رې<strong>د</strong>و پر لور سفر کوو.”<br />
— افغان ولمسشر حام<strong>د</strong> کرزى<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا <strong>د</strong> ستراتيژۍ<br />
13<br />
<strong>د</strong> تشريح کولو پر مهال<br />
28 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> بيا رغونې وروستى حال<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې وروستى حال<br />
له ٢٠٠٢ راپ<strong>د</strong>ېخوا، متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره تر ٣٨ مليار<strong>د</strong>ه زيات امريکايي ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong>وه ستراتيژۍ - <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي )اى اين ډي ايس( او افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو نوې<br />
ستراتيژي - <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره چوکاټ برابروي. اى اين ډي ايس، چې <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې<br />
په مشوره جوړ شوى، <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو ستنو الن<strong>د</strong>ې معيارونه جوړوي: امنيت؛ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکميت،<br />
او بشري حقونه؛ او اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا. برسېره پر <strong>د</strong>ې، اى اين ډي ايس شپږ مسلې پېژني - سيمييزه<br />
همکاري، <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزه، <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې کار، جنسي برابري، <strong>د</strong> ظرفيت لوړول، او<br />
چاپېريال – چې په <strong>د</strong>غو <strong>د</strong>رېو ستنو راڅرخي. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت اى اين ډي ايس په ٢٠٠٨ کې خپل کړ،<br />
او متح<strong>د</strong>ه اياالت ژمن <strong>د</strong>ى چې افغانستان سره <strong>د</strong> اى اين ډي ايس <strong>د</strong> اه<strong>د</strong>افو په ترالسه کولو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
<strong>د</strong>ا برخه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> حالت وروستى حال، او هم<strong>د</strong>اراز<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هغو هڅو په اړه وروستى حال وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو ستنو څخه <strong>د</strong> هرې يوې الن<strong>د</strong>ې ترسره<br />
کېږي. <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو په اړه ضمني برخه <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> کتنه کوي چې څرنګه <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره بېلې شوې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> تطبيقوونکيو ا<strong>د</strong>ارو ترمنځ تخصيص شوي او بيا <strong>د</strong> اى اين ډي ايس <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو ستنو څخه <strong>د</strong> هرې يوې الن<strong>د</strong>ې<br />
فعاليتونه تشريح کوي. <strong>د</strong> امنيت په اړه ضمني برخه <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو )اى اين ايس ايف( <strong>د</strong> روزلو<br />
<strong>د</strong> جروم ښوونځي جوړولو، چې <strong>د</strong> ښوونځيو جوړولو لپاره <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي پروژه <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> افغانانو لپاره کارونه برابر کړي <strong>د</strong>ي )<strong>د</strong><br />
يو ايس اى ايي ډي انځور، بين باربر(<br />
29<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> بيا رغونې وروستى حال<br />
لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په هڅو تمرکز کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ، <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت، او بشري حقونو په اړه ضمني برخه<br />
<strong>د</strong> راتلونکيو ولسمشريزو او واليتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> پروسې په اړه بحث کوي او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې<br />
<strong>د</strong> هڅو تشريح کوي. په اخرنۍ ضمني برخه، چې هغه فعاليتونه تشريح کوي چې اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزې پرمختيا<br />
<strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکوي، کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> يوې هڅې وروستى حال شامل <strong>د</strong>ى.<br />
په <strong>د</strong>ې برخه کې وړان<strong>د</strong>ې شوي معلومات <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو ډاټا او معلومات، رسمي <strong>راپور</strong>ونه، <strong>د</strong><br />
<strong>کانګرس</strong> بيانونه، او نورې عوامي سرچينې رايوځاى کوي. سيګار <strong>د</strong>ا ډاټا په خپلواکه توګه ن<strong>د</strong>ه تص<strong>د</strong>يق کړې. <strong>د</strong><br />
ټولو سرچينو پېژن<strong>د</strong>نه په پاى يا<strong>د</strong>اښتونو کې ورکړل شوې <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي )اى اين ډي ايس(<br />
<strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت اى اين ډي ايس په ٢٠٠٨ کې <strong>د</strong> ګڼ شمېر افغانانو او هم<strong>د</strong>اراز نړيوالې ټولنې سره <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>وو کلونو له مشورو وروس<strong>ته</strong> خپل کړ. څرنګه چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ٢٠٠٦ په افغانستان تړون جوړ شوى، اى اين ډي ايس<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې اه<strong>د</strong>اف <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو ستنو <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې تشريح کوي – امنيت؛ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکميت، او بشري حقونه؛<br />
او اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا – او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اه<strong>د</strong>افو <strong>د</strong> ترالسه کولو لپاره معيارونه ټاکي. <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز شپږ پر يو بل<br />
راڅرخې<strong>د</strong>ونکې مسلې پېژني – سيمييزه همکاري، <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزه، <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزه،<br />
جنسي برابرى، <strong>د</strong> ظرفيت جوړول، او <strong>د</strong> چاپېريال سمبالښت – چې <strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> عمومي ستراتيژۍ <strong>د</strong> يوې برخې<br />
په توګه ور<strong>ته</strong> پاملرنه کول ضروري <strong>د</strong>ي.<br />
اى اين ډي ايس <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې تشريح شويو <strong>د</strong>رېو ستنو لپاره <strong>د</strong> پنځو کلونو )٢٠٠٨-٢٠١٣( لپاره لومړيتوبونه ټاکي.<br />
انځور ٣.١ به <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ستنو او په ټوله برخه کې <strong>د</strong> يو بل سره تړليو مسئلو <strong>د</strong> ښه وضاحت لپاره وکارول شي.<br />
امنيت<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مهم ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> نړيوالو سوله ساتو ځواکونو )ايساف( په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> په ټولو برخو کې ثبات راوستل او<br />
<strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو وړتيا زياتول <strong>د</strong>ي تر څو <strong>د</strong> <strong>کال</strong> ٢٠١٠ پورې په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت راوستلو<br />
وړ شي. په <strong>د</strong>ې کې <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو - <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و )اى اين اى( او افغان ملي پوليسو )اى اين<br />
پي( – پراخول او <strong>د</strong>ا خبره باوري کول شامل <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خلکو استازيتوب وکړي او <strong>د</strong> هغوى<br />
تر احتساب الن<strong>د</strong>ې وي. برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت غواړي چې په مرکزي او هم په واليتي<br />
کچه <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تطبيقولو ظرفيت پياوړى کړي، <strong>د</strong> خپلو ګاونډيانو سره <strong>د</strong> همکارۍ او استخباراتو شريکول زيات<br />
کړي تر څو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و قاچاق کم کړي )او <strong>د</strong> سيمې ٧٠% هغه ځايونه پاک کړي چې په ځمکني ماينونو او<br />
ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو توکو لړل شوې <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکميت او بشري حقونه<br />
اى اين ډي ايس په مرکزي او ضمني-ملي کچه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو په پياوړي کولو تاکي<strong>د</strong> کوي تر څو <strong>د</strong> عوامي<br />
خ<strong>د</strong>متونو رسول بهتر او <strong>د</strong> ټولو اتباعو حقونه خون<strong>د</strong>ي شي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ستنې <strong>د</strong> اه<strong>د</strong>افو په اوږ<strong>د</strong> ليست کې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت <strong>د</strong> په<br />
سکټور کې اصالحات او <strong>د</strong> ملکي خ<strong>د</strong>مت بيا جوړول <strong>د</strong>ي څو <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> په مناسبت <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره عوامي ا<strong>د</strong>اره کار<br />
وکړي. <strong>د</strong>ا هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خپلواک انتخابي کميسيون )ايي اي سي( <strong>د</strong> ظرفيت لوړولو <strong>ته</strong> تر ټولو زيات<br />
30 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> بيا رغونې وروستى حال<br />
لومړيتوب ورکوي تر څو ټولټاکنې ترسره کړي، په <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> ګډون <strong>د</strong> زياتولو لپاره يو ملي پالن<br />
تطبيق کړي، <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مخنيوي لپاره <strong>د</strong> نګرانۍ <strong>د</strong> پروسو اصالحات وکړي، او محکمې او زن<strong>د</strong>انونه ترميم کړي.<br />
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
<strong>د</strong> اى اين ډي ايس ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> خصوصي سکټور په پراخولو سره <strong>د</strong> غربت کمول او په عين حال کې په پرمختللې بڼه<br />
<strong>د</strong> جنايي اقتصا<strong>د</strong> له منځه وړل <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> خصوصي سکټور زياتول <strong>د</strong> برېښنا، <strong>د</strong> سفري وسيلو او اوبو <strong>د</strong> سمبالښت په<br />
مهمو برخو کې <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> انفراسټرکچر په پراخولو تکيه لري. په عين حال کې، اى اين ډي ايس <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي او هم<br />
<strong>د</strong> خصوصي سکټور <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> ښه کولو لپاره <strong>د</strong> روزنيزو او پوهنيزو پروګرامونو غوښتنه کوي.<br />
انځور ٣.١<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي (اى اين ډي ايس)<br />
<strong>د</strong> ګراف سمبول: الن<strong>د</strong>ينى ګراف <strong>د</strong> اى اين ډي<br />
ايس <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو ستنو او شپږو راڅرخې<strong>د</strong>ونکو مسئلو<br />
چې هغه يې اغېزمنې کوي وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
په <strong>د</strong>ې ټوله برخه کې، تر بحث الن<strong>د</strong>ې ستن يا<br />
راڅرخې<strong>د</strong>ونکې مسئله په حاشيو کې ښو<strong>د</strong>ل شوې<br />
<strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي (اى اين ډي ايس)<br />
پرمختيا<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
امنيت<br />
سيمييزه همکاري<br />
مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
پرمختيا<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
امنيت<br />
فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
سيمييزه همکاري<br />
مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
جنسي برابري<br />
فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
جنسي برابري<br />
ظرفيت<br />
ظرفيت<br />
<strong>د</strong> چاپېريال<br />
<strong>د</strong> چاپېريال<br />
31<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
“په اى اين ډي ايس کې <strong>د</strong> شاملو پروژو او<br />
پروګرامونو <strong>د</strong> پلي کولو وړتيا په ترالسه<br />
کې<strong>د</strong>ونکيو سرچينو تکيه لري.”<br />
— <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي<br />
32<br />
special inspector general I afghanistan reconstruction
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
په جون ٢٠٠٩، ٢٤، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ولسمشر <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٢٠٩ <strong>د</strong> ضميمه يي تخصيصاتو قانون السليک کړ،<br />
چې له مخې يې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره اضافي ٥.٠٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالر ورکړاى شول، په ګډون <strong>د</strong> ٣.٦ مليار<strong>د</strong>ه<br />
ډالرو <strong>د</strong> افغان امنيتي ځواکونو لپاره.١٤ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وروستي تخصيص په شاملولو سره، متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
اسانۍ او بيا رغونې لپاره تقريباً ٣٨ مليار<strong>د</strong>ه ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي.<br />
افغانستان لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بيا رغونې بو<strong>د</strong>يجې<br />
له هغه وخ<strong>ته</strong> چې متح<strong>د</strong>ه اياالتو او ايتالفيانو يې په <strong>کال</strong> ٢٠٠١ کې طالبان راوپرځول، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>کانګرس</strong> په<br />
افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> مالي مرستې لپاره ګڼ شمېر ستر تخصيصي بلونه منلي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> سمبالښت او<br />
بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong>فتر )او ايم بي( هغو ګڼ شمېر ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> پېسې بېلې کړې <strong>د</strong>ي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو لخوا <strong>د</strong><br />
بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> تطبيقولو مسووليتونه په غاړه لري. انځور ٣.٢ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هغو سترو بو<strong>د</strong>يجو عمومي<br />
کتنه وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره يې ورکړې <strong>د</strong>ي.<br />
انځور ٣.٢<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> ملاتړ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ايالاتو بو<strong>د</strong>يجې (په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو کې)<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو سرچينې (ټول: 38.07 ډالر)<br />
ASFF<br />
$15.06<br />
CERP<br />
$1.62<br />
ESF<br />
$7.63<br />
DA<br />
$0.89<br />
INCLE<br />
$1.99<br />
نور<br />
$5.84<br />
ضميمه يي<br />
$5.04<br />
ا<strong>د</strong>ارې<br />
ب<br />
اختصاصې <strong>د</strong>و <strong>ته</strong> په انتظار<br />
ګڼ شمېر ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong><br />
ا<br />
ورکړل شوي<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه (ډي او ډي)<br />
$16.68<br />
USAID<br />
$8.52<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه (DoS)<br />
$1.99<br />
پرمختيا<br />
مهم خ<strong>د</strong>متونه<br />
زراعت<br />
په صنعت جوړه شوې بانک<strong>د</strong>اري<br />
(<strong>د</strong> ولايتي بيا رغونې ټيمونه (پي ار ټي<br />
<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي (اى اين ډي ايس)<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
ټولټاکنې<br />
بشري حقونه<br />
ع<strong>د</strong>التي ريفورم او محاکمې<br />
<strong>د</strong> قانون حاکميت<br />
فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
امنيت<br />
نړيوال روزنيز سازمانونه<br />
(افغان ملي ار<strong>د</strong>و (اى اين اى<br />
(افغان ملي پوليس (اى اين پي<br />
يا<strong>د</strong>ونه: شمېر په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. ا <strong>د</strong> انصاف محکمه، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه ايالاتو خزانه، يو ايس ډي اى، يو ايس اى ايي ډي، او نورې ا<strong>د</strong>ارې. ب. ضميمه يي ومنل شو په 6\24\2009<br />
سرچينې: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځوابونه، 7\10\2009 او 7\13\2009. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، 7\9\2009. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، 7\2\2009. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو<br />
پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې\ډي اي اى ځواب، 7\8\2009. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، 7\10\2009 او 7\13\2009. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس ډي اى ځواب، 4\7\2009. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> او ايم بي<br />
ځوابونه، 9\30\2009 او 7\16\2009<br />
33<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
15<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه )اى ايس ايف ايف(: ١٥.٠٦ مليار<strong>د</strong>ه<br />
•<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې )ډي او ډي( لخوا ا<strong>د</strong>اره کېږي، اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو )اى اين ايس ايف(<br />
16<br />
<strong>د</strong> روزنې او مجهزونې لپاره مرس<strong>ته</strong> برابروي.<br />
17<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام )سي اي ار پي(: ١٥.٠٦ مليار<strong>د</strong>ه<br />
•<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې )ډي او ډي( لخوا ا<strong>د</strong>اره کېږي، <strong>د</strong> سي اي ار پي بو<strong>د</strong>يجې په افغانستان )او عراق( کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو سيمييزو قومان<strong>د</strong>انانو <strong>ته</strong> توان ورکوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې پروژو او پروګرامونو مالتړ وکړي کوم چې په سيمييزه<br />
18<br />
کچه مرس<strong>ته</strong> وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
19<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه )اي ايس ايف(: ٧.٦٣ مليار<strong>د</strong>ه<br />
•<br />
ا<strong>د</strong>اره کېږي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې )يو ايس اى ايي ډي( لخوا، اي ايس ايف په افغانستان کې <strong>د</strong><br />
20<br />
<strong>د</strong>موکراسۍ او ظرفيت جوړولو پروګرامونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مرستو تر ټولو غټه برخه ورکوي.<br />
21<br />
پرمختيايي مرس<strong>ته</strong> )ډي اى(: ٠.٨٩ مليار<strong>د</strong>ه<br />
•<br />
سمبالښت يې <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي لخوا کېږي، <strong>د</strong> ډي اى پروګرامونه په وروس<strong>ته</strong> پاتې هېوا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي<br />
22<br />
پرمختګ او ټولنيز ثبات <strong>د</strong> مالتړ کوي.<br />
<strong>د</strong> ګراف سمبول: <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> ډېرو هغو بو<strong>د</strong>يجو<br />
او پروژو څخه بحث کوي چې <strong>د</strong> مليونونو څخه<br />
تر مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو رسېږي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې شمېرو <strong>د</strong> يوې<br />
بېخي سمې ګرافي وړان<strong>د</strong>يونې لپاره، ځينې <strong>د</strong> پټيو<br />
ګرافونه <strong>د</strong> ماتې )تاو راتاو کرښې( سره ښکاري<br />
چې <strong>د</strong> صفر او يو غټ لمبر ترمنځ <strong>د</strong> ټوپ<br />
څرګن<strong>د</strong>ونه کوي.<br />
23<br />
•<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تطبيقولو نړيواله بو<strong>د</strong>يجه )ايي اين سي ايل ايف(: ١.٩٩ مليار<strong>د</strong>ه<br />
سمبالښت يې <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې )ډي او ايس( <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مخنيوي او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تطبيق )ايي اين ايل(<br />
<strong>د</strong> نړيوال <strong>د</strong>فتر لخوا کېږي،ايي اين سي ايل ايل او <strong>د</strong> ايي اين ايل تر سمبالښت الن<strong>د</strong>ې نورې بو<strong>د</strong>يجې په اساسي ډول<br />
24<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تطبيق <strong>د</strong> پروګرامونو مالتړ کوي.<br />
25<br />
نورې بو<strong>د</strong>يجې: ٥.٨٤ مليار<strong>د</strong>ه<br />
•<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې اضافي بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې، <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې )په ګډون <strong>د</strong> ايي اين ايل(، يو ايس اى ايي<br />
26<br />
ډي، او <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې )ډي او جى(، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> تطبيق <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا سمبالېږي.<br />
$4,100<br />
<strong>د</strong> ګراف سمبول: <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> جزييات <strong>د</strong><br />
بو<strong>د</strong>يجو په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو کې <strong>د</strong>ه، نو <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> <strong>د</strong>واړو يونټو<br />
ترمنځ <strong>د</strong> توپير کولو لپاره يوه کتنيزه اشاره کاروي.<br />
هغه ډالر چې په مليونونو کې <strong>راپور</strong> شوي په خړه کې<br />
ښو<strong>د</strong>ل شوي، او هغه ډالر چې په مليار<strong>د</strong>ونو کې <strong>راپور</strong><br />
شوي په ابي کې ښو<strong>د</strong>ل شوي <strong>د</strong>ي.<br />
$4,050<br />
پايي چوکاټ په مليونونو کې<br />
پايي چوکاټ په مليونونو کې<br />
$0<br />
34 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
2 $7.57 $0.89 $1.99 $5.84 $5.04<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
DoD<br />
ASFF<br />
DoD<br />
DoD<br />
CERP<br />
ESF<br />
انځور ٣.٥<br />
USAID<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه )اى ايس ايف ايف(<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> ګډ امنيتي انتقال قومان<strong>د</strong>ه-افغانستان )سي ايس ټي سي-اى( <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو <strong>د</strong><br />
بو<strong>د</strong>يجې پېسې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کاروي چې افغان ملي امنيتي ځواکونو )اى اين ايس ايف( <strong>ته</strong> سامان االت، روزنې،<br />
27<br />
<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> ياغيتوب <strong>د</strong> مقابلې هنر، او <strong>د</strong> انفراسټرکچر پرمختيا ورکړي.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، پورې، <strong>د</strong> ١٥.٠٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو بو<strong>د</strong>يجې نږ<strong>د</strong>ې ټوله چې <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف لپاره موجو<strong>د</strong>ه<br />
وه منل شوې وه )١٤.٩٠ مليار<strong>د</strong>ه(. ان<strong>د</strong>ازتاً ١٤.٦٩ مليار<strong>د</strong>ه )<strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو چ اى ايس ايف ايف لپاره موجو<strong>د</strong>ې<br />
وې <strong>د</strong> ٩٧% څخه زيات( لګول شوې وه. 28 انځور لمبر ٣.٣ هغه بو<strong>د</strong>يجې ښيي چې <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف لپاره په<br />
مالي <strong>کال</strong> کې ترالسه شوې وې.<br />
<strong>د</strong> فبروري ٢٠٠٩ ٢٨، څخه، <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف په پېسو کې تر ١.٩٣ مليار<strong>د</strong>ه زيات ډالر<br />
لګولي <strong>د</strong>ي، او ٢.٠٧ مليار<strong>د</strong>ه اضافي ډالر يې منلي <strong>د</strong>ي. 29 انځور ٣.٤ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويمې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
پرتله کوي )<strong>د</strong> فبروري ٢٠٠٩ ٢٨، پورې( <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېمې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> حالت سره )<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠،<br />
پورې(.<br />
<strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې فعاليتونه<br />
اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې په <strong>د</strong>رېو فعاليتونو ويشل شوى <strong>د</strong>ى: <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع ځواکونه، <strong>د</strong>اخلي ځواکونه، او ورسره تړلي<br />
فعاليتونه. 30 لکه چې په انځور ٣.٥ کې ښو<strong>د</strong>ل شوې، <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو غټه برخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع پر ځواکونو<br />
لګول شوې، په مشخصه توګه <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و )اى اين اى( لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ په انفراسټرکچر، په روزنو او<br />
<strong>د</strong> اى ايس ايف ايف بو<strong>د</strong>يجې ټرمينالوژي<br />
اى ايس ايف ايف لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> کړې<br />
32<br />
بو<strong>د</strong>يجې، موجو<strong>د</strong>ې، منل شوې او لګول شوې.<br />
موجو<strong>د</strong>ې: ټولې پېسې چې <strong>د</strong> ژمنتياو لپاره موجو<strong>د</strong>ې<br />
وي منل شوې: <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو لپاره ژمنتياوې<br />
لګول شوې: هغه پېسې چې خرڅ شوې <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> اى ايس ايف ايف لګښتونه <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې په فعاليت،<br />
مالي <strong>کال</strong> 2005-2009<br />
(ډالري بلونه)<br />
ټول: $14.69<br />
$9.35 USAID<br />
DA<br />
<strong>د</strong>اخلي ځواکونه<br />
$5.28<br />
INCLE<br />
<strong>د</strong>فاعي ځواکونه<br />
اړون<strong>د</strong> فعاليتونه<br />
$0.07<br />
$8.0<br />
$6.0<br />
انځور ٣.٤ انځور ٣.٣<br />
<strong>د</strong> اى ايس ايف ايف لګښتونه <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې په فعاليت،<br />
مالي <strong>کال</strong> 2005-2009 (ډالري بلونه)<br />
منل شوې<br />
لګول شوې<br />
$14.69<br />
$15.0<br />
$14.0<br />
موجو<strong>د</strong>ې<br />
$15.06<br />
موجو<strong>د</strong>ې<br />
$15.06<br />
$14.90<br />
<strong>د</strong> اى ايس ايف ايف موجو<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong><br />
په حساب (ډالري بلونه)<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي او <strong>د</strong> 6\30\2009 تر نېټې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong><br />
اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو شرطونه (موجو<strong>د</strong>، منل شوي، لګول شوي) هغه <strong>د</strong>ي چې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې لخوا <strong>راپور</strong> شوي پر<strong>ته</strong> له هغو چې مشخص شوي <strong>د</strong>ي.<br />
DoS<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې ځواب، 7\10\2009.<br />
$4.0<br />
$2.0<br />
$13.0<br />
$12.0<br />
منل شوې<br />
$12.83<br />
لګول شوې<br />
$12.76<br />
$0<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
<strong>د</strong> جون 2009 30،<br />
سره سم<br />
<strong>د</strong> فبروري 2009 28،<br />
سره سم<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې<br />
شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات (موجو<strong>د</strong>ې، منل شوې، لګول شوې) هغسې<br />
<strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل شوي استثنا له هغې چې مشخص شوي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې ځواب، 2\28\2009 او<br />
2009\10\7<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوي. <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو<br />
اصطلاحات (موجو<strong>د</strong>ې، منل شوې، لګول شوې) هغسې <strong>راپور</strong> شوي څنګه چې <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل شوې وې استثنا له هغې چې مشخص شوې <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې ځواب، 7\10\2009.<br />
$0<br />
35<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
ASFF<br />
DoD<br />
فعاليتونو، او سامان االت او ترانسپورتي فعاليتونو. په ور<strong>ته</strong> توګه، <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف پېسې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي ځواکونو<br />
31<br />
لپاره <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو )اى اين پي( <strong>د</strong> هم<strong>د</strong>غو فعاليتونو <strong>د</strong> مرستې لپاره لګول شوې <strong>د</strong>ي.<br />
CERP<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام )سي اي ار پي(<br />
DoD<br />
<strong>د</strong> سي اي ار پي <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې ټرمينالوژي<br />
<strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> سي اي ار پي <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>راپور</strong><br />
ورکړى څنګه چې بو<strong>د</strong>يجه ورکړل شوې، منل<br />
33<br />
شوې، يا لګول شوې.<br />
بو<strong>د</strong>يجې: <strong>د</strong> ژمنتياو لپاره موجو<strong>د</strong>ې ټولې پېسې<br />
وي منل شوې: <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو لپاره ژمنتياوې<br />
لګول شوې: هغه پېسې چې خرڅ شوې <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> سي اي ار پي بو<strong>د</strong>يجې په افغانستان کې امريکايي قومان<strong>د</strong>انان توانوي چې <strong>د</strong> خپل مسووليت په سيمو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې<br />
پروګرامونو په مالتړ سره چې په سم<strong>د</strong>ستي توګه <strong>د</strong> محلي خلکو سره مرس<strong>ته</strong> وکړي بشري اسانتيا او <strong>د</strong> بيا رغونې<br />
غوښتنو <strong>ته</strong> بيړنى ځواب ووايي. سي اي ار پي <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوى چې <strong>د</strong> ٥٠٠،٠٠٠ ډالرو يوې پروژې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong><br />
واړه کچ پروژو لپاره وکارول شي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه مليونه ډالرو څخه پور<strong>ته</strong> پروژو اجازه ش<strong>ته</strong>، خو منظوري يې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
34<br />
اياالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې )سينټکام( <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>انانو، يا <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong> نومان<strong>د</strong>انو لخوا ضروري <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
بو<strong>د</strong>يجه ورکول 35 هغه ټولې پېسې چې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٤ څخه موجو<strong>د</strong>ې وې، سينټکام ترې نږ<strong>د</strong>ې ١.٦٢ مليار<strong>د</strong>ه<br />
ډالر په افغانستان کې <strong>د</strong> سي اي ار پي <strong>د</strong> ژمنتياو لپاره ورکړي، په ګډون <strong>د</strong> تقريباً ٠.٥٤ مليار<strong>د</strong>ه په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩<br />
کې. منل شوې: <strong>د</strong> سي اي ار پي <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو لپاره <strong>د</strong> ١.٤٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو پېسې ورکول منل شوي، او نږ<strong>د</strong>ې ٠.٨١<br />
مليار<strong>د</strong>ه ډالر )٥٠% <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې په توګه ورکړل شوي رقم څخه( لګول شوي <strong>د</strong>ي. 36 انځور ٣.٦ په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong><br />
ESF<br />
USAID<br />
DA<br />
انځور ٣.٦<br />
انځور ٣.٧<br />
<strong>د</strong> سي اي ار پي بو<strong>د</strong>يجه له مو<strong>د</strong>ې-تر مو<strong>د</strong>ې پرتله<br />
) په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو)<br />
<strong>د</strong> سي اي ار پي بو<strong>د</strong>يجه په مالي <strong>کال</strong><br />
(په مليونونو ډالرو)<br />
USAID<br />
$600<br />
$500<br />
$400<br />
$1.6<br />
$1.5<br />
$1.4<br />
$1.3<br />
$1.2<br />
بو<strong>د</strong>يجه شوې<br />
$1.62<br />
منل شوې<br />
$1.45<br />
بو<strong>د</strong>يجه شوې<br />
$1.44<br />
منل شوې<br />
$1.25<br />
INCLE<br />
DoS<br />
$300<br />
$1.1<br />
$1.0<br />
$200<br />
$0.9<br />
$0.8<br />
لګول شوې<br />
$0.81<br />
$100<br />
$0.7<br />
لګول شوې<br />
$0.68<br />
$0<br />
2004 2005 2006 2007 2008 2009<br />
<strong>د</strong> جون 2009 30، سره سم<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> سي اي ار پي <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو<br />
اصطلاحات (موجو<strong>د</strong>ې، منل شوې، لګول شوې) هغسې <strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل شوي استثنا له هغې چې مشخص شوي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې ځواب،<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي<br />
کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> سي اي ار پي <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات (موجو<strong>د</strong>ې، منل<br />
شوې، لګول شوې) هغسې <strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل<br />
شوي استثنا له هغې چې مشخص شوي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې ځواب، 7\10\2009.<br />
$0<br />
2009\28\2 او 2009\10\7<br />
<strong>د</strong> مارچ 2009 31،<br />
سره سم<br />
36 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
CERP<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
DoD<br />
ESF<br />
USAID<br />
USAID<br />
سي اي ار پي بو<strong>د</strong>يجه ښيي. لګول شوي: هغه پېسې چې لګول شوې وي.<br />
<strong>د</strong>ا <strong>د</strong>رې مياشتنۍ )<strong>د</strong> اپرېل ٢٠٠٩، ١، او جون ٢٠٠٩ ٣٠، ترمنځ(، <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> سي اي ار پي <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې<br />
لپاره نږ<strong>د</strong>ې ٠.١٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالر ولګول او تقريباً ٠.٢١ مليار<strong>د</strong>ه يې ومنل. 37 انځور ٣.٧ <strong>د</strong> سي اي ار پي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويمې<br />
<strong>د</strong>رې مياشتنۍ لپاره ورکړل شوې بو<strong>د</strong>يجې، منل شوې او لګول شوې ))<strong>د</strong> مارچ ٢٠٠٩ ٣١، سره سم( او <strong>د</strong>رېمې<br />
<strong>د</strong>رې مياشتنۍ )<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم( پرتله کوي.<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه )اي ايس ايف(<br />
<strong>د</strong> اي ايس ايف پروګرامونه هېوا<strong>د</strong>ونو سره <strong>د</strong> لنډ او اوږ<strong>د</strong>مهاله سياسي، اقتصا<strong>د</strong>ي او امنيتي اړتياو په پوره کولو کې<br />
په مرس<strong>ته</strong> کولو <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ګټې پر مخ وړي. <strong>د</strong> پروګرامونو ډولونه <strong>د</strong> ياغيتوب له مقابلې نيولې <strong>د</strong> يو ملت <strong>د</strong><br />
خصوصي سکټور تر بهترولو، او <strong>د</strong> ال زيات شفاف او تر حساب الن<strong>د</strong>ې حکومت لپاره <strong>د</strong> اغېزمن، ترالسه کې<strong>د</strong>ونکي،<br />
38<br />
خپلواک حقوقي سيسټم په پرمختيا کې تر مرستې پورې.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٢ راهيسې، <strong>کانګرس</strong> په افغانستان کې <strong>د</strong> اي ايس ايف <strong>د</strong> پروګرامونو لپاره تقريباً ٧.٥٧ مليار<strong>د</strong>ه ډالر ټاکلي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> اي ايسف ايف بو<strong>د</strong>يجې ټرمينالوژي<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> اي ايس ايف بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> ټاکل<br />
شوې، منل شوې، او لګول شوې په توګه <strong>راپور</strong><br />
DA<br />
INCLE<br />
41<br />
کړي.<br />
ټاکل شوې: هغه ټولې پېسې چې <strong>د</strong> ژمنتياو لپاره<br />
موجو<strong>د</strong>ې وي<br />
منل شوې: <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوې<br />
لګول شوې: هغه پېسې چې خرڅ شوې وي.<br />
DoS<br />
انځور ٣.٨<br />
انځور ٣.٩<br />
<strong>د</strong> اي ايس ايف بو<strong>د</strong>يجې، له<br />
مو<strong>د</strong>ې-تر-مو<strong>د</strong>ې پرتله (ډالري بلونه)<br />
<strong>د</strong> اي ايس ايف لپاره ټاکل شوې پېسې په مالي <strong>کال</strong><br />
(ډالري بلونه)<br />
$2.5<br />
$7.0<br />
اختصاص شوې<br />
$7.57<br />
اختصاص شوې<br />
$7.57<br />
$2.0<br />
$1.5<br />
$6.0<br />
منل شوې<br />
$6.09<br />
منل شوې<br />
$6.00<br />
$5.0<br />
$1.0<br />
$0.5<br />
$4.0<br />
لګول شوې<br />
$4.17<br />
لګول شوې<br />
$3.72<br />
$0<br />
200 03 04 05 06 07 08 09<br />
<strong>د</strong> جون 2009 30،<br />
سره سم<br />
<strong>د</strong> فبروري 2009 28،<br />
سره سم<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي<br />
کولو اغېزمنې شوي. <strong>د</strong> اي ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې ټرمينالوژي (ټاکل شوې، منل شوې،<br />
لګول شوې) هغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي لخوا ورکړل شوي پر<strong>ته</strong><br />
له هغې چې مشخص شوي وي<br />
سرچينې: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب،<br />
2009\28\2 او .2009\10\7<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي<br />
کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> اي ايس ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات (موجو<strong>د</strong>ې، منل<br />
شوې، لګول شوې) هغسې <strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل<br />
شوي استثنا له هغې چې مشخص شوي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې ځواب، 7\10\2009.<br />
$0<br />
37<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
ESF<br />
USAID<br />
39<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رقم څخه، تقريباً ٦.٠٩ مليار<strong>د</strong>ه منل شوي او ٤.١٧ مليار<strong>د</strong>ه لګول شوي <strong>د</strong>ي )<strong>د</strong> منل شوي رقم نږ<strong>د</strong>ې ٥٥%(.<br />
انځور ٣.٨ <strong>د</strong> اي ايس ايف لپاره ټاکل شوې پېسې په مالي <strong>کال</strong> ښيي.<br />
40<br />
<strong>د</strong> فبروري ٢٠٠٩ ٢٨، راهيسې، يو ايس ايي ډي تقريباً ٤٥٤ مليونه لګولي او ٨٨ مليونه نور يې منلي <strong>د</strong>ي.<br />
انځور ٣.٩ <strong>د</strong> اي ايس ايف لپاره <strong>د</strong>غه ټاکل شوې ، منل شوې<br />
پرمختيايي مرس<strong>ته</strong> )ډي اى(<br />
<strong>د</strong> ډي اى پروګرامونه، چې اساسي سمبالښت يې <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي لخوا کېږي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوي چې په<br />
وروس<strong>ته</strong> پاتې هېوا<strong>د</strong>ونو، په ګډون <strong>د</strong> افغانستان، کې <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ار، پراخ بنسټه پرمختګ او ټولنيز ثبات مخ پر وړان<strong>د</strong>ې<br />
بوځي. 43 <strong>د</strong> ډي اى بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې اوږ<strong>د</strong>مهاله پروژو سره مرس<strong>ته</strong> کوي چې بشري کومک رسوي، <strong>د</strong> چاپېريال<br />
44<br />
ستونځې حل کوي، <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري بهتروي، او ټولنيزې اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختيا <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکوي.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، پورې، <strong>د</strong> ډي اى <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو څخه تقريباً ٨٩٠ مليونه افغانستان <strong>ته</strong> ورکړل شوي. 45 يو ايس<br />
اى ايي ډي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجو تقريباً ٨٨٣ مليونه ډالر منلي <strong>د</strong>ي. 46 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رقم نه تقريباً ٦٧٤ مليونه )<strong>د</strong> ډي اى نږ<strong>د</strong>ې<br />
USAID<br />
DA<br />
<strong>د</strong> ډي اى بو<strong>د</strong>يجې ټرمينالوژي<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> اي ايس ايف بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> ټاکل<br />
شوې، منل شوې، او لګول شوې په توګه <strong>راپور</strong><br />
INCLE<br />
DoS<br />
42<br />
کړي.<br />
ټاکل شوې: هغه ټولې پېسې چې <strong>د</strong> ژمنتياو لپاره<br />
موجو<strong>د</strong>ې وي<br />
منل شوې: <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوې<br />
لګول شوې: هغه پېسې چې خرڅ شوې وي<br />
انځور ٣.١٠<br />
<strong>د</strong> ډي اى بو<strong>د</strong>يجې، له مو<strong>د</strong>ې-تر-مو<strong>د</strong>ې<br />
پرتله (په مليونونو)<br />
<strong>د</strong> ډي اى ټاکل شوي رقمونه په مالي <strong>کال</strong><br />
(په مليونونو)<br />
انځور ٣.١١<br />
$200<br />
اختصاص شوې<br />
$890.17<br />
اختصاص شوې<br />
$890.17<br />
$150<br />
$850<br />
منل شوې<br />
$882.56<br />
منل شوې<br />
$873.99<br />
$800<br />
$100<br />
$750<br />
$50<br />
$700<br />
$650<br />
لګول شوې<br />
$673.94<br />
لګول شوې<br />
$629.32<br />
$0<br />
200 03 04 05 06<br />
07 08 09<br />
$0<br />
<strong>د</strong> جون 2009 30، سره سم<br />
<strong>د</strong> فبروري 2009 28، سره سم<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> اي ايس ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو<br />
اصطلاحات (موجو<strong>د</strong>ې، منل شوې، لګول شوې) هغسې <strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل شوي استثنا له هغې چې مشخص شوي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، 7\9\2009.<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي<br />
کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ډي اى <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات (موجو<strong>د</strong>ې، منل شوې،<br />
لګول شوې) هغسې <strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل شوي<br />
استثنا له هغې چې مشخص شوي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب،<br />
.2009\9\7<br />
38 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
DA<br />
USAID<br />
INCLE<br />
DoS<br />
٧٦%( لګول شوي <strong>د</strong>ي. 47 انځور ٣.١٠ په مالي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> ډي اى ټاکل شوې پېسې ښيي.<br />
<strong>د</strong> فبروري ٢٠٠٩ ٢٨، څخه راپ<strong>د</strong>ېخوا، يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> ډي اى تر ٤٤ مليونه ډالرو<br />
زياتې بو<strong>د</strong>يجې لګولې <strong>د</strong>ي او تقريباً ٨.٦ مليونه يې منلې <strong>د</strong>ي. 48 يو ايس اى ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> ٢٠٠٨<br />
لګښتونه <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> ځنډې<strong>د</strong>و له امله اغېزمن شوي وو؛ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو غټه برخه يو ايس اى ايي ډي <strong>ته</strong> <strong>د</strong> اګست تر<br />
پاى او <strong>د</strong> سپتمبر تر نيمايي پورې نه وه ورکړل شوې. 49 انځور ٣.١١ <strong>د</strong> ډي اى ټاکل شوې، منل شوې او لګول<br />
شوې بو<strong>د</strong>يجې انځوروي.<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول او قانون تطبيقوونکو نړيوالو چارو <strong>د</strong>فتر )ايي<br />
اين ايل(<br />
ايي اين ايل <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې يوه څانګه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> هغو پروژو او پروګرامونو <strong>د</strong> نګرانۍ مسووليت په غاړه<br />
لري کوم چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> قاچاق او <strong>د</strong> نشه يي توکيو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> جوړ شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ايي اين ايل لخوا ايي<br />
اين سي ايل اي سمبالېږي، کوم چې <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت او تحريم؛ <strong>د</strong> کوکنارو له منځه وړلو او کمولو <strong>د</strong> غوښتنې؛<br />
او عامه معلوماتو مالتړ کوي. ايي اين ايل هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو، په اساسي توګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې، څخه هم<br />
50<br />
بو<strong>د</strong>يجه ترالسه کوي څو په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> پروګرامونو مالتړ وکړي.<br />
<strong>د</strong> ايي اين ايل بو<strong>د</strong>يجې ټرمينالوژي<br />
ايي اين ايل <strong>د</strong> ايي اين سي ايل اي او نورې ايي اين<br />
ايل بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> مختص شوې، منل شوې او مصرف<br />
53<br />
شوې په توګه <strong>راپور</strong> کړي.<br />
مختص شوې: <strong>د</strong> ژمنتياو لپاره موجو<strong>د</strong>ې ټولې پېسې<br />
منل شوې: <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ورکولو ژمنتياوې<br />
مصرف شوې: هغه پېسې چې خرڅ شوې <strong>د</strong>ي<br />
انځور ٣.١٢<br />
<strong>د</strong> ايي اين ايل مختص شوي په مالي <strong>کال</strong><br />
(په مليونونو کې)<br />
انځور ٣.١٣<br />
<strong>د</strong> ايي اين ايل بو<strong>د</strong>يجې، له مو<strong>د</strong>ې-تر-مو<strong>د</strong>ې پرتله<br />
(په مليونونو کې)<br />
$800<br />
$700<br />
$600<br />
$500<br />
$3.00<br />
$2.75<br />
$2.50<br />
ټاکل شوې<br />
$3.11<br />
منل شوې<br />
$2.88<br />
ټاکل شوې<br />
$2.84<br />
منل شوې<br />
$2.51<br />
$400<br />
$300<br />
$200<br />
$2.25<br />
$2.00<br />
$1.75<br />
مصرف شوې<br />
$2.10<br />
مصرف شوې<br />
$1.80<br />
$100<br />
$0<br />
2002 03 04 05 06 07 08 09<br />
<strong>د</strong> جون 2009 30،<br />
سره سم<br />
<strong>د</strong> مارچ 2009 10،<br />
سره سم<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ايي اين ايل <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو<br />
اصطلاحات (موجو<strong>د</strong>ې، منل شوې، لګول شوې) هغسې <strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل شوي استثنا له هغې چې مشخص شوي.<br />
سرچينې: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب،<br />
. 2009\2\7<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي<br />
کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ايي اين ايل <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات (موجو<strong>د</strong>ې، منل<br />
شوې، لګول شوې) هغسې <strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا<br />
ورکړل شوي استثنا له هغې چې مشخص شوي.<br />
سرچينې: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب،<br />
. 2009\2\7<br />
$0<br />
39<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم، په افغانستان کې <strong>د</strong> ايي اين ايل <strong>د</strong> پروګرامونو لپاره ٣.١١ مليار<strong>د</strong>ه ډالر مختص شوي<br />
وو. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رقم څخه، ايي اين ايل تقريباً ٢.٨٨ مليار<strong>د</strong>ه ومنل او ٢.١٠ مليار<strong>د</strong>ه نور يې مصرف کړل )<strong>د</strong> مختص<br />
شويو بو<strong>د</strong>يجو تر ٦٧% زيات(. 51 انځور ٣.١٢ <strong>د</strong> ايي اين ايل مختص شوې پېسې په مالي <strong>کال</strong> ښيي.<br />
<strong>د</strong> مارچ ٢٠٠٩ ١٠، څخه راپ<strong>د</strong>ېخوا، <strong>د</strong> ايي اين ايل لپاره ٢٧٠ مليونه اضافي ډالر مختص شوي وو. په هم<strong>د</strong>ې<br />
52<br />
مو<strong>د</strong>ه کې، ايي اين ايل <strong>د</strong> ٣٦٨ مليونه څخه زيات ډالر ومنل او <strong>د</strong> ٢٩٥ ميلونه څخه زيات يې مصرف کړل.<br />
انځور ٣.١٣ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويمې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ )<strong>د</strong> مارچ ٢٠٠٩ ١٠، سره سم( او <strong>د</strong>رېمې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ )<strong>د</strong> جون ٣٠،<br />
٢٠٠٩ سره سم( لپاره <strong>د</strong> ايي اين ايل مختص شوي، منل شوي، او مصرف شوي رقمونه ښيي )په ګډون <strong>د</strong> ايي<br />
اين سي ايل اي(.<br />
<strong>د</strong> ايي اين ايل پروګرامونه<br />
<strong>د</strong> ايي اين ايل بو<strong>د</strong>يجې پروګرامونه په څو ډلو کې ويشل شوې <strong>د</strong>ي: پوليس، <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>، <strong>د</strong> قانون\ع<strong>د</strong>الت<br />
حاکميت، او نور پروګرامونه. <strong>د</strong> پوليسو پروګرامونو <strong>ته</strong> تر ټولو زيات مصارف ورکړل شوي )١،١٧٨ مليونه يا<br />
54<br />
٥٦% <strong>د</strong> مصارفو(، بيا ورپسې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> پروګرامونه <strong>د</strong>ي )٧٦٩ مليونه يا نږ<strong>د</strong>ې ٣٧% <strong>د</strong> مصارفو(.<br />
انځور ٣.١٥ انځور ٣.١٤<br />
ايي اين سي ايل اي بو<strong>د</strong>يجې، له مو<strong>د</strong>ې-تر-مو<strong>د</strong>ې<br />
پرتله (په مليونونو کې)<br />
ټول په مصارفو کې <strong>د</strong> پروګرام له مخې مالي <strong>کال</strong><br />
2009 (په مليونونو کې)<br />
ټول : $2,099.53<br />
$2.0<br />
ټاکل شوې<br />
$1.99<br />
منل شوې<br />
$1.78<br />
ټاکل شوې<br />
$1.99<br />
منل شوې<br />
$1.66<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره<br />
موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
$769.03<br />
پوليس<br />
$1,178.44<br />
$1.5<br />
$1.0<br />
مصرف شوې<br />
$1.48<br />
مصرف شوې<br />
$1.27<br />
نور<br />
$32.23<br />
<strong>د</strong> قانون حاکميت\ع<strong>د</strong>الت<br />
$119.83<br />
$0.5<br />
<strong>د</strong> جون 2009 30،<br />
سره سم<br />
<strong>د</strong> مارچ 2009 10،<br />
سره سم<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ونې شامل وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي<br />
کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ايي اين ايل <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې اصطلاحات (مختص شوي، منل<br />
شوي، مصرف شوي هغسې <strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې او<br />
ايي اين ايل لخوا ورکړل شوي پر<strong>ته</strong> له هغې چې مشخص شوي.<br />
سرچينې: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب،<br />
2009\19\3 او .2009\10\7<br />
يا<strong>د</strong>ونې: په معلوماتو کې ښايي بين الا<strong>د</strong>اري لېږ<strong>د</strong>ل شامل وي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي<br />
کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ايي اين ايل اصطلاحات (مختص شوي، منل شوي،<br />
مصرف شوي) <strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې او ايي اين ايل<br />
لخوا ورکړل شوي پر<strong>ته</strong> له هغې چې مشخص شوي <strong>د</strong>ي. ډالر .<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب،<br />
.2009\14\7<br />
$0<br />
40 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
انځور ٣.١٦<br />
انځور ٣.١٤ <strong>د</strong> ايي اين <strong>د</strong> پروګرامونو )په ګډون <strong>د</strong> ايي اين سي ايل اي( مصارف ښيي.<br />
ايي اين سي ايل اي<br />
<strong>د</strong> ايي اين سي ايل ايل <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو غټه برخه <strong>د</strong> پوليسو، مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong>، او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت او ع<strong>د</strong>الت <strong>د</strong><br />
پروګرامونو لپاره کارول کېږي. <strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، پورې، تقريباً ١.٩٩ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> ايي اين سي ايل اي لپاره<br />
55<br />
مختص شوي، تقريباً ١.٧٨ مليار<strong>د</strong>ه منل شوي او نږ<strong>د</strong>ې ١.٤٨ مليار<strong>د</strong>ه مصرف شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت بو<strong>د</strong>يجه، 2008-2009 (په مليار<strong>د</strong>ونوکې)<br />
ټول: $7.3<br />
خارجي بو<strong>د</strong>يجه<br />
$4.9<br />
انځور ٣.١٥ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويمې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ )<strong>د</strong> مارچ ٢٠٠٩ ١٠، سره سم( او <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېمې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ )<strong>د</strong> جون ٣٠،<br />
٢٠٠٩ سره سم( <strong>د</strong> اى اين سي ايل اي مختص شوي، منل شوي او مصرف شوي رقمونه انځوروي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت بو<strong>د</strong>يجې<br />
بنسټيزه بو<strong>د</strong>يجه<br />
- فعاليت<br />
$1.4<br />
بنسټيزه بو<strong>د</strong>يجه<br />
- پرمختيا<br />
$1.0<br />
<strong>د</strong> افغانستان اسالمي او جمهوري <strong>د</strong>ولت هم، برسېره پر خپلو فعاليتي لګښتونو، <strong>د</strong> بيا رغونې هڅو <strong>ته</strong> بو<strong>د</strong>يجې<br />
ورکوي. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ماليې وزارت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> سمبالښت او عملي کولو مسووليت په غاړه لري، په<br />
کومو کې چې <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره <strong>د</strong> افغانستان بو<strong>د</strong>يجې شاملې <strong>د</strong>ي. 56 <strong>د</strong> ماليې وزارت <strong>د</strong> نړيوالو بو<strong>د</strong>يجو<br />
مسوول هم <strong>د</strong>ى کله چې <strong>د</strong>غه بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي وزارتونو له الرې ورکول کېږي. يو ايس اى ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړى<br />
چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت په خپل مالي سمبالښت کې <strong>د</strong> ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ى، په ځانګړې توګه په فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> وړتيا، <strong>د</strong><br />
57<br />
الس <strong>ته</strong> راوړنو سيسټمونو، او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> عملي کولو په قيمتونو کې.<br />
کورنۍ بو<strong>د</strong>يجه او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې عملي کول<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ٢٠٠٨-٢٠٠٩ لپاره بو<strong>د</strong>يجه ٧.٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالر اټکل شوې <strong>د</strong>ه. بو<strong>د</strong>يجه په <strong>د</strong>وو <strong>د</strong>رجو کې جال<br />
کړاى شوې <strong>د</strong>ه. ٢.٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالر اساسي بجټ )په ګډون <strong>د</strong> فعاليتي او پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجې( او <strong>د</strong> ٤.٩ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو<br />
خارجي بجټ. 58 انځور ١٦ ٣. <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> رقمونو يو تحليل وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
• اساسي بو<strong>د</strong>يجه – فعاليتي – <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> خپلې فعاليتي بو<strong>د</strong>يجې لپاره ١.٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي،<br />
چې په اساسي توګه <strong>د</strong> عا<strong>د</strong>ي لګښتونو څخه جوړ شوى، لکه <strong>د</strong> حکومت معاشونه. <strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> بجټ<br />
59<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې برخې عملي کول ١٠٠% <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي.<br />
• اساسي بو<strong>د</strong>يجه – پرمختيايي – افغان <strong>د</strong>ولت هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ، انفراسټرکچر، زراعت، اقتصا<strong>د</strong>ي ريفورم،<br />
او <strong>د</strong> خصوصي سکټور <strong>د</strong> پرمختيا په برخو کې ١ مليار<strong>د</strong>ه ډالر بو<strong>د</strong>يجه جوړه کړې. افغان <strong>د</strong>ولت اوس مهال<br />
هر <strong>کال</strong> <strong>د</strong> خپلې پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجې ٥٠% عملي کوي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې له مخې، افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> خپلې<br />
پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجې په عملي کولو کې په وزارتونو کې <strong>د</strong> ټيټ ظرفيت او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره امنيتي ننګونو له امله له<br />
60<br />
مش<strong>کال</strong>تو سره مخ <strong>د</strong>ى.<br />
يا<strong>د</strong>ونه: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> امريکا <strong>د</strong> خزانې ځواب، 7\9\2009.<br />
<strong>د</strong> افغان <strong>د</strong>ولت کورني عاي<strong>د</strong>ات، 2009-2009<br />
(په مليونونو ډالرو کې)<br />
ټول: $978.14<br />
انځور ٣.١٧<br />
<strong>د</strong> ګمرک عاي<strong>د</strong><br />
$264.67<br />
پر<strong>ته</strong> له ماليې<br />
عاي<strong>د</strong><br />
$222.48<br />
يا<strong>د</strong>ونه: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> ماليې عاي<strong>د</strong><br />
$490.99<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> امريکا <strong>د</strong> خزانې ځواب،<br />
.2009\9\7<br />
• خارجي بو<strong>د</strong>يجه – <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ لپاره، <strong>د</strong> افغانستان خارجي بو<strong>د</strong>يجه تقريباً ٤.٩ مليار<strong>د</strong>ه وه. <strong>د</strong> افغانستان<br />
خارجي بو<strong>د</strong>يجه په اساسي توګه <strong>د</strong> امنيتي لګښتونو څخه جوړه شوې، هر څو که ځينې پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجه پکې<br />
61<br />
شامله <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong> افغانستان ټوله خارجي بو<strong>د</strong>يجه په نړيواله مرس<strong>ته</strong> اتکاء لري.<br />
41<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
کورني عاي<strong>د</strong>ات<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٨-٢٠٠٩ لپاره، خزانې <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> افغانستان عاي<strong>د</strong> تقريباً ٩٧٨ مليونه ډالر <strong>د</strong>ي – <strong>د</strong> ٢.٤ مليار<strong>د</strong>ه<br />
اساسي بو<strong>د</strong>يجې نږ<strong>د</strong>ې ٤١%. 62 انځور ٣.١٧ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لپاره <strong>د</strong> کورني عاي<strong>د</strong> سرچينې انځوروي. خزانې<br />
<strong>راپور</strong> ورکړ چې افغان <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> خپلې اساسي بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> پېسو لپاره تقريباً ٦٠% په بهرني عاي<strong>د</strong> اتکاء لري، برسېره<br />
63<br />
پر ټولې خارجي بو<strong>د</strong>يجې.<br />
تړل شوې بو<strong>د</strong>يجې<br />
<strong>د</strong> طالبانو <strong>د</strong> واکمنۍ پر مهال )له <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٣١، څخه وړان<strong>د</strong>ې(، <strong>د</strong> طالبانو پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ېزونو په تعقيب ٢٦٤<br />
مليونه ډالر په امريکايي بانکي حسابونو کې تړل شوي يا کنګل شوي وو؛ <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ٧٠٣،٠٠٠ تولې سرو ارزښت<br />
وړان<strong>د</strong>ې کوي چې، <strong>د</strong> خزانې له مخې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مرکزي بانک څخه <strong>د</strong> امريکا <strong>د</strong> مرکزي خزانې سره نيول شوي<br />
وو. <strong>د</strong> امريکا په مشرۍ <strong>د</strong> پوځي کمپاين څخه وروس<strong>ته</strong>، په افغانستان کې <strong>د</strong> افغان انتقالي ا<strong>د</strong>ارې حکومت جوړ شو.<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> طالبانو تړل شوې شتمنۍ <strong>د</strong> افغانستان انتقالي ا<strong>د</strong>ارې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ٢٠٠٢ <strong>د</strong> فبروري او اپرېل مياشتو ترمنځ<br />
64<br />
بېر<strong>ته</strong> ورکړې. خزانې <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong>غه بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> امريکا <strong>د</strong> حکومت لخوا خپلې کړاى شوې نه وې.<br />
نړيوال مرستن<strong>د</strong>ويان<br />
په جون ٢٠٠٨ کې <strong>د</strong> پاريس په کنفرانس کې، افغانستان <strong>د</strong> اى اين ډي ايس پروګرام وړان<strong>د</strong>ې کړ او <strong>د</strong> پنځو کلونو په<br />
مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> اى اين ډي ايس <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>اماتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره يې <strong>د</strong> ٥٠.١ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو غوښتنه وکړه. په <strong>د</strong>ې ٥٠.١ مليار<strong>د</strong>ه<br />
کې ١٤ مليار<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> بهترولو، ١٤ مليار<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> اى اين ايس ايف <strong>د</strong> رغولو، ٤.٥ مليار<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> زراعت او<br />
65<br />
<strong>د</strong> کليو <strong>د</strong> پراختيا، او <strong>د</strong> نورو پروګرامونو لپاره اضافي بو<strong>د</strong>يجې شاملې وې.<br />
نړيوالې ټولنې تقريباً <strong>د</strong> ٢١ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو ژمنه وکړه، <strong>د</strong> غوښتل شوي رقم <strong>د</strong> نيمايي نه هم کم. مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong><br />
66<br />
<strong>د</strong>ې کمو مرستو المل <strong>د</strong> افغانستان په <strong>د</strong>ولت کې نسبتاً کم شفافيت وښو<strong>د</strong>.<br />
<strong>د</strong> خزانې له مخې، <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> ځاى پر ځاى کولو او پروژو <strong>د</strong> عملي کولو لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت ظرفيت<br />
په نظر کې نيولو سره <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> ٢١ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو ژمنې يو <strong>د</strong> پام وړ رقم و. خزانه سپارښتنه کوي چې<br />
<strong>د</strong> نورو بو<strong>د</strong>يجو له غوښتلو مخکې افغانستان باي<strong>د</strong> اوس ورسره ژمنه شوې پېسې په زيا<strong>ته</strong> اغېزمنه او وړ طريقه<br />
67<br />
لګولو بان<strong>د</strong>ې تمرکز وکړي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه<br />
<strong>د</strong> پاريس په کنفرانس کې پر شويو ژمنو برسېره، نړيواله ټولنه هغو نړيوالو سازمانونو او باوري بو<strong>د</strong>يجو <strong>ته</strong> پېسې<br />
68<br />
ورکوي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> بيا رغونې پروګرامونه روان ساتي.<br />
<strong>د</strong> بېلګې په توګه، نړيوال بانک <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه رغوي. <strong>د</strong> مارچ ٢٠٠٨، ٢٢، او<br />
مارچ ٢٠٠٩ ٢١ ترمنځ، ١٩ نړيوالو هېوا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې له الرې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره <strong>د</strong><br />
٦٢٧ مليونه ډالرو ژمنې کړې <strong>د</strong>ي؛ <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ور<strong>ته</strong> رقم ژمنه <strong>د</strong> مارچ ٢٠٠٧، ٢٢، او مارچ ٢٠٠٨ ٢١، ترمنځ<br />
هم شوې وه. په ٢٠٠٢ کې له جوړې<strong>د</strong>و راوروس<strong>ته</strong>، نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو اى ار ټي ايف <strong>ته</strong> تقريباً ٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالر<br />
ورکړي <strong>د</strong>ي. 69 چوکاټ ٣.١ اى ار ټي ايف سره <strong>د</strong> مارچ ٢٠٠٨ ٢٢، او مارچ ٢٠٠٩ ٢١ ترمنځ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو ژمنې<br />
انځوروي.<br />
42 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
اى ار ټي ايف <strong>ته</strong> ورکړې )مارچ ٢٠٠٨-مارچ ٢٢، ٢٠٠٩( ٢١، )په ملينونو ډالرو کې(<br />
مهم مرس<strong>ته</strong> کوونکي<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
برتانيه<br />
ني<strong>د</strong>رلينډ<br />
کاناډا<br />
ناروى<br />
المان<br />
سپين<br />
سويډن<br />
اروپايي کميسيون\اروپايي اتحا<strong>د</strong>يه<br />
استراليا<br />
نور<br />
ټول<br />
ټولې ژمنې<br />
151.50 ډالر<br />
<strong>د</strong> مئ ٢٠٠٩ سره سم ورکړل شوې<br />
بو<strong>د</strong>يجې<br />
1.50 ډالر<br />
0.00 ډالر<br />
0.00 ډالر<br />
16.34 ډالر<br />
11.32 ډالر<br />
0.00 ډالر<br />
0.00 ډالر<br />
0.00 ډالر<br />
0.00 ډالر<br />
14.99 ډالر<br />
0.00 ډالر<br />
44.15 ډالر<br />
100.24 ډالر<br />
50.15 ډالر<br />
45.69 ډالر<br />
43.30 ډالر<br />
34.47 ډالر<br />
34.47 ډالر<br />
17.11 ډالر<br />
16.81 ډالر<br />
14.99 ډالر<br />
17.45 ډالر<br />
526.18 ډالر<br />
چوکاټ ٣.١<br />
سرچينه: نړيوال بانک، “اى ار ټي ايف: په مالي حالت <strong>د</strong> منتظم <strong>راپور</strong>،” ٥\٢١\٢٠٠٩.<br />
43<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
“امنيت <strong>د</strong> افغانستان په ټولو برخو کې <strong>د</strong><br />
اغېزمنې <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ، <strong>د</strong> خصوصي سکټور <strong>د</strong><br />
پرمختيا، اقتصا<strong>د</strong>ي و<strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> غربت <strong>د</strong> کموالي،<br />
او <strong>د</strong> شخصي ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> حفاظت لپاره ډېر مهم<br />
<strong>د</strong>ى.”<br />
— <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي<br />
44 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
ا منيت<br />
امنيت<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي (اى اين ډي ايس)<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو لنډيز<br />
پرمختيا<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
امنيت<br />
<strong>د</strong> امريکا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> ١٥.٠٦ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو څخه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې لپاره موجو<strong>د</strong> وو <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٥ او جون ٢٠٠٩ ٣٠، ترمنځ، ١١.٠٨ مليار<strong>د</strong>ه يې <strong>د</strong> افغان ملي<br />
امنيتي ځواکونو )اى اين ايس ايف(، چې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و )اى اين اى( او افغان ملي پوليسو )اى اين پي( څخه<br />
جوړ <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong> روزنو او فعاليتونو، انفراسټرکچر، او سامان او وسايطو لپاره ايښو<strong>د</strong>ل شوي وو. 70 <strong>د</strong>ا رقم <strong>د</strong> هغه<br />
٣٣.٠٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو چې متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو لپاره ورکړي وو سرسري ٣٣.٦%<br />
جوړوي. 71 په هم<strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ه کې، <strong>د</strong> اى اين ايس ايف لپاره ١١.٠١ مليار<strong>د</strong>ه منل شوي او ١٠.٨٨ مليار<strong>د</strong>ه لګول شوي<br />
<strong>د</strong>ي. تر ٤٩% زيات په سامان االت او وسايطو لګول شوي، او نورې موجو<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې په برخو ويشل شوې وې،<br />
٣٠.٢% انفراسټرکچر <strong>ته</strong> تللي او ٢٠.٦% روزنو او فعاليتونو <strong>ته</strong>. 72 <strong>د</strong> اى اين ايس ايف <strong>د</strong> روزنو او فعاليتونو،<br />
انفراسټرکچر، او سامان او وسايطو لپاره <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> حالت لپاره انځور ٣.١٨ وګورئ.<br />
سيمييزه همکاري<br />
مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
جنسي برابري<br />
ظرفيت<br />
<strong>د</strong> چاپېريال<br />
انځور ٣.١٩<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه<br />
<strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> هغه ٤.٢٨ بليونه ډالرو نه چپ چې په افغانستان کې <strong>د</strong> امريکا <strong>د</strong> فعالو بو<strong>د</strong>يجه<br />
يي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو الن<strong>د</strong>ې منل شوي وو، ١.٩١ بليونه يې <strong>د</strong> جنوري ١ نه تر جون ٢٠٠٩ ٣٠، پورې مو<strong>د</strong>ه کې لګول<br />
شوي <strong>د</strong>ي. 73 په <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجه يي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې شامل وو بيا رغونه، <strong>د</strong> بهرني پوځ اخيستنې، فعاليت او انتظام،<br />
افغان ملي ار<strong>د</strong>و، او افغان ملي پوليس. <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مسووليتونو او لګښتونو په اړه <strong>د</strong> ال زياتو معلوماتو لپاره<br />
انځور ٣.١٩ وګورئ.<br />
<strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> مسووليتونه او<br />
لګښتونه، جنوري -1جون 2009 30، (په مليونونو کې)<br />
ټول مسووليتونه: $4,280.04<br />
انځور ٣.١٨<br />
<strong>د</strong> مالي کلونو 2005-2009، <strong>د</strong> اى اين ايس ايف <strong>د</strong> روزنې او فعاليتونو، انفراسټرکچر، او سامان او وسايطو لپاره<br />
<strong>د</strong> اى ايس ايف ايف بو<strong>د</strong>يجې (په مليونونو ډالرو کې)<br />
لګول شوې: $10.88<br />
انفراسټرکچر<br />
$3.28<br />
روزنه او عمليات<br />
$2.24<br />
تجهيزات<br />
او ترانسپورت<br />
$5.35<br />
موجو<strong>د</strong>ې<br />
$11.08<br />
منل شوې<br />
$11.01<br />
لګول شوې<br />
$10.88<br />
مصرف شوې<br />
$1,906.51<br />
نامصرف شوې<br />
$2,373.53<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. په ناخرڅ شويو مسووليتونو کې<br />
ښايي شامل وي نا<strong>راپور</strong> شوي لګښتونه.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب،<br />
.2009\1\7<br />
$11.0<br />
$10.9<br />
$10.8<br />
$0<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> جون 2009 30، سره سمې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې اصطلاحات (موجو<strong>د</strong>، منل شوي، لګول شوي) هماغسې<br />
<strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل شوي <strong>د</strong>ي پر<strong>ته</strong> له هغې چې مشخص شوي وي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، 7\10\2009.<br />
45<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
ا منيت<br />
پروګرامونه<br />
تقريباً ١.٩٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي جايزو په بڼه <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و لپاره منل شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې رقم څخه،<br />
١٩٩.٨٠ مليونه <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> فعاليتونو او انتظامي پروګرامونو لپاره منل شوي <strong>د</strong>ي. ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ټولو <strong>راپور</strong><br />
شويو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي مسووليتونو څخه تقريباً ٤٥.٤% ترالسه کړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې په پرتله، ١.٤٢ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong><br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي جايزو په بڼه <strong>د</strong> ملي پوليسو لپاره منل شوي <strong>د</strong>ي، چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ټولو <strong>راپور</strong> شويو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي مسووليتونو ٣٣%<br />
جوړوي. 75 په پروګرام <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي مسووليتونو <strong>د</strong> اضافي معلوماتو لپاره انځور ٣.٢٠ وګورئ.<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ډولونه<br />
تقريباً ١.٤٧ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي جايزو څخه <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو لپاره منل شوې وې، چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> شويو ټولو<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ٣٤.٤% جوړوي. <strong>د</strong>ويمه تر ټولو غټه <strong>د</strong>رجه، چې “اضافي پروګرام مسووليتونه” پکې ن<strong>د</strong>ي شامل،<br />
<strong>د</strong> بهرني پوځ اخيستنې وې، کومې چې ٤١٩.٤٦ مليونه ډالرو، يا <strong>د</strong> ټولو <strong>راپور</strong> شويو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ٩.٨% <strong>ته</strong><br />
76<br />
رسې<strong>د</strong>لې. <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> په ډول <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>وي مسووليتونو په اړه <strong>د</strong> زياتو معلوماتو لپاره انځور ٣.٢١ وګورئ.<br />
<strong>د</strong> اى اين ايس ايف روزل<br />
امنيت په افغانستان کې <strong>د</strong> ثبات او پرمختيا لپاره الزمي <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> اى اين ايس ايف روزل چې <strong>د</strong>ا امنيت برابر کړي <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو لپاره لومړنۍ ترجيح <strong>د</strong>ه. 77 <strong>د</strong>ا برخه <strong>د</strong> اى اين ايس ايف <strong>د</strong> روزلو او مجهزولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
په هڅو تمرکز کوي.<br />
انځور ٣.٢٠<br />
انځور ٣.٢١<br />
“حکومت بې له پوځ نه نشي کې<strong>د</strong>اى،<br />
پوځ بې پېسو نشي جوړې<strong>د</strong>اى، پېسې<br />
بې له پرمختګ نه نشي پې<strong>د</strong>ا کې<strong>د</strong>اى،<br />
او پرمختګ <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت او ښې ا<strong>د</strong>ارې<br />
نه پر<strong>ته</strong> نشي کې<strong>د</strong>اى.”<br />
— ابن قتيبه، <strong>د</strong> نهمې پېړۍ پېژن<strong>د</strong>ل شوى اسالمي<br />
عالم، <strong>د</strong> يو هېوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پرمختګ او پرمختيا لپاره <strong>د</strong><br />
74<br />
امنيت پر ارزښت خبرې<br />
سي ايس ټي سي-اى قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي مسووليتونه <strong>د</strong><br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ډول، جنوري -1 جون 2009 30، (په<br />
مليونونو کې)<br />
سي ايس ټي سي-اى قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي مسووليتونه په<br />
پروګرام، جنوري -1جون 2009 30، (په مليونونو کې)<br />
ټول: $4,280.04<br />
ټول: $4,280.84<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و عمليات او انتظام<br />
$199.80<br />
ANA<br />
$1,742.88<br />
ANP<br />
$1,415.68<br />
رغونه<br />
$1,471.85<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> اضافي<br />
مسووليتونه<br />
$2,176.34<br />
<strong>د</strong> پروګرام اضافي<br />
مسووليتونه<br />
$637.36<br />
سيمييز<br />
$284.31<br />
عمليات او انتظام<br />
$212.39<br />
<strong>د</strong> بهرني پوځ خرڅونې<br />
$419.46<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. "<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ډول" <strong>د</strong> هغو<br />
معلوماتو استازيتوب کوي چې کټګوري "بو<strong>د</strong>يجه ډول\<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ډول" ګڼل کېږي. په<br />
"او اينډ ايم" کې شامل <strong>د</strong>ي "ايف ايم ايس، او اينډ ايم" او "او اينډ ايم او بي اى اين<br />
جي ډبليو او ټي." اضافي قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي مسووليتونه <strong>د</strong> هغو مسووليتونو استازيتوب کوي<br />
<strong>د</strong> کومو لپاره چې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ډول نه و ورکړل شوى.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، 7\1\2009<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. اضافي پروګرام مسووليتونه <strong>د</strong><br />
کيسه1- او کيسه2- <strong>د</strong> مسووليتونو استازيتوب کوي <strong>د</strong> کومو لپاره چې <strong>د</strong> پروګرام ډول<br />
نه و ورکړل شوى.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، 7\1\2009<br />
46 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
ا منيت<br />
شالي<strong>د</strong><br />
په <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠١ کې، <strong>د</strong> افغانستان په اړه <strong>د</strong> ملګرو ملتونو په خبرو )<strong>د</strong> بون کنفرانس( کې ګډونوالو ژمنه وکړه<br />
78<br />
چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت سره به <strong>د</strong> نوي افغان امنيتي ځواک په جوړولو او روزلو کې مرس<strong>ته</strong> کوي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٦ په اولنيو کې، <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت او نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> افغانستان په اړه <strong>د</strong> لن<strong>د</strong>ن <strong>د</strong> کنفرانس پر<br />
مهال ولي<strong>د</strong>ل او <strong>د</strong> شمالي اټالنټيک <strong>د</strong> تړون <strong>د</strong> سازمان )ناټو( په مشرۍ <strong>د</strong> نړيوال سوله ساتي ځواک )ايساف( او <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو په مشرۍ <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>مهالې ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> عملياتو )او اي پي( هڅو <strong>ته</strong> په <strong>د</strong>وام ورکولو يې موافقه وکړه څو<br />
په بشپړه ډول فعال <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و او افغان ملي پوليسو ځواک جوړ کړي. 79 <strong>د</strong> افغانستان تړون هم <strong>د</strong> امنيتي<br />
اه<strong>د</strong>افو <strong>د</strong> ترالسه کولو لپاره ګڼ شمېر معيارونه او وختونه مشخص کړل. <strong>د</strong>ا معيارونه <strong>د</strong> اى اين ډي ايس <strong>د</strong> امنيتي<br />
اه<strong>د</strong>افو لپاره بنسټ جوړ شو. 80 <strong>د</strong> اى اين ډي ايس <strong>د</strong> اصلي اه<strong>د</strong>افو لنډيز په چوکاټ ٣.٢ کې وړان<strong>د</strong>ې کړاى شوى<br />
<strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اه<strong>د</strong>افو په لور پرمختګ کړى <strong>د</strong>ى او اه<strong>د</strong>اف يې اوسمهال کړي <strong>د</strong>ي تر څو<br />
<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لې<strong>د</strong>ونکو شرايطو انځورګري وکړي. <strong>د</strong> بېلګي په توګه، <strong>د</strong> مئ ٢٠٠٩ سره سم، <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠١١ پورې <strong>د</strong> ملي<br />
ار<strong>د</strong>و ه<strong>د</strong>ف شمېره ١٢٣،٠٠٠ زره سرتېري وه، په پرتله <strong>د</strong> هغو ٨٠،٠٠٠ زرو سرتېرو چې <strong>د</strong> ٢٠١٠ تر پاى<br />
وو، کوم چې په اصلي اى اين ډي ايس کې مشخص شوي وو. 81 برسېره پر <strong>د</strong>ې، په مارچ ٢٠٠٩، ٢٧، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو ولسمشر <strong>د</strong> افغانستان لپاره يوه نوې ستراتيژي اعالن کړه. <strong>د</strong> ولسمشر له مخې، په <strong>د</strong>ې ستراتيژۍ کې په<br />
افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو نظامي پوځونه زياتول او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مشن تاکي<strong>د</strong> <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو<br />
82<br />
<strong>د</strong> شمېر په زياتولو او <strong>د</strong> هغوى روزنې <strong>ته</strong> په لېږ<strong>د</strong>ولو شامل <strong>د</strong>ي.<br />
نړيوال سوله ساتى ځواک )ايساف(: يو نړيوال<br />
ايتالف چې <strong>د</strong> بون کنفرانس په پايله کې منځ<strong>ته</strong><br />
راغى او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شو چې په افغانستان<br />
کې <strong>د</strong> امنيت او بيا رغونې لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
83<br />
جمهوري <strong>د</strong>ولت سره مرس<strong>ته</strong> وکړي<br />
<strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>مهالې ازا<strong>د</strong>ۍ عمليات )او اي پي(:<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په مشرۍ عمليات چې <strong>د</strong> تروريزم<br />
ض<strong>د</strong> جګړې ترسره کوي او افغان ملي امنيتي<br />
84<br />
ځواکونه روزي<br />
انځور ٣.٢<br />
<strong>د</strong> اى اين ډي ايس ستن ١: امنيت<br />
<strong>د</strong> پروژې نېټه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
ه<strong>د</strong>ف<br />
افغان ملي ار<strong>د</strong>و<br />
ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لي موا<strong>د</strong> ليرې کول<br />
<strong>د</strong> ناقانونه وسله والو<br />
<strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>لو توکيو ليرې کول<br />
<strong>د</strong> ناچاو<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>لو توکيو ليرې کول<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
افغان ملي پوليس<br />
تشريح<br />
افغان ملي ار<strong>د</strong>و به <strong>د</strong> ٨٠،٠٠ سرتېرو )جمعه ٦،٦٠٠ په روزنه کې( مهم ه<strong>د</strong>ف <strong>ته</strong><br />
ورسېږي او ترې به واوړي، او <strong>د</strong>ا به باوري کړي چې په مې<strong>د</strong>ان کې <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>و<br />
کنډکونو تر ٧٥% زيات <strong>د</strong> خپلواکو عملياتو <strong>د</strong> ترسره کولو وړتيا لري )<strong>د</strong> ځينې<br />
خارجي وړتيا ورکونکيو او هوايي مالتړ <strong>د</strong> اضافې سره(.<br />
<strong>د</strong> هغې ځمکې سيمه چې په ماينونو او ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو موا<strong>د</strong>و لړل شوې وي به <strong>د</strong><br />
ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لو توکيو نه ٧٠% کمولى شي.<br />
ډلو بې وسلې کول په واليتونو کې به ټولې ناقانونه وسله والې ډلې بې وسلې کولى<br />
شي.<br />
<strong>د</strong> هغو ټولو پېژن<strong>د</strong>ل شويو سيمو چې په ماينونو لړل شوې <strong>د</strong>ي نوي فيص<strong>د</strong>ه به <strong>د</strong> جګړې<br />
<strong>د</strong> پاتې شونو چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکو توکيو نه پاکولى شي.<br />
ټول ايښو<strong>د</strong>ل شوي پرسونل ض<strong>د</strong> ماينونه به پاکولى شي.<br />
3/20/2011<br />
2012<br />
2013<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٣ پاى<br />
تر ٢٠١٣ پورې، هغه سيمې چې کوکنار پکې کرل شي به <strong>د</strong> ٢٠٠٧ <strong>د</strong> کچې په پرتله<br />
نيمې کمې کړاى شي.<br />
<strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت به <strong>د</strong> ٨٢،١٨٠ مسلکي پوليسو يو ه<strong>د</strong>ف ځواک ترالسه کړي<br />
)په ګډون <strong>د</strong> افغان سرح<strong>د</strong>ي پوليسو(<br />
يا<strong>د</strong>ونې: <strong>د</strong>ا چوکاټ په اى اين ډي ايس کې <strong>د</strong> معلوماتو لنډيز وړان<strong>د</strong>ې کوي. <strong>د</strong> ال زياتو معلوماتو لپاره مهرباني وکړئ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> اکتوبر ٢٠٠٨ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> ضميمه جى<br />
وګورئ. <strong>د</strong>ا اصلي اه<strong>د</strong>اف په خپل تاريخي سياق و سباق کې ورکړل شوي او ښايي له خپرې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> پکې ب<strong>د</strong>لون راغلى وي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخونه ٦. ٤،<br />
47<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
ا منيت<br />
روزنيز سازمانونه<br />
له ٢٠٠٢ راهيسې، متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې ټولنې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت په ملګرتيا، ملي ار<strong>د</strong>و او ملي<br />
پوليس روزلي <strong>د</strong>ي. متح<strong>د</strong>ه اياالت، <strong>د</strong> ګډ امنيت <strong>د</strong> انتقال <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې-افغانستان )سي ايس ټي سي-اى( له الرې، <strong>د</strong> ناټو<br />
<strong>د</strong> ايساف او په افغانستان کې <strong>د</strong> اروپايي ټولنې <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> مشن )اي يو پي او ايل( په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي<br />
85<br />
ځواکونو <strong>د</strong> روزلو <strong>د</strong> نړيوالو هڅو مشري کوي.<br />
<strong>د</strong> ګډ امنيت <strong>د</strong> انتقال قومان<strong>د</strong>ه-افغانستان<br />
سي ايس ټي سي-اى <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ايتالفي سازمان )سينټکام( يو ګډ سرويس <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو، انګلستان، کاناډا، پولينډ، البانيا، المان، فرانسې، او رومانيې څخه پرسونل لري. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مشن،<br />
کوم چې په ٢٠٠٢ کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نظامي همکارۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر په توګه پېل شو، اوس پر مخ تللى او <strong>د</strong>ا مهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
لپاره <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت )ايم او ايي( او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> وزارت )ايم او ډي( سره <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي<br />
ځواکونو <strong>د</strong> پرمختګ او سمبالښت لپاره مرس<strong>ته</strong> وکړي څو <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> بغاوت سره مقابله وکړاى شي، <strong>د</strong> قانون حاکميت<br />
تطبيق او وساتي، او په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات ه<strong>د</strong>ف الس <strong>ته</strong> راوړي. 86 سي ايس ټي سي-اى <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو مخکنيو<br />
سازمانونو څخه پر مخ تللى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پرمختګ <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې کتلو لپاره انځور ٣.٢٢ وګورئ.<br />
<strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى <strong>د</strong> فعاليتي قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ققنس <strong>د</strong> ګډې قومان<strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف ځواک )سي جى ټي ايف<br />
87<br />
ققنس( او پنځه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سيمييز امنيتي ارتباط قومان<strong>د</strong>ې )اى ار سي ايي سيز( کار کوي.<br />
<strong>د</strong> ققنس <strong>د</strong> ګډې قومان<strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف ځواک<br />
سي جى ټي ايف ققنس يو ګډ ه<strong>د</strong>ف ځواک <strong>د</strong>ى کوم چې <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره روزنه او<br />
سرپرستي کوي چې افغان ملي ار<strong>د</strong>و او افغان ملي پوليس چمتو کړي څو <strong>د</strong>اسې خپلواک امنيتي عمليات ترسره<br />
88<br />
کړاى شي چې په افغانستان کې ثبات منځ<strong>ته</strong> راوړي.<br />
انځور ٣.٢٢<br />
<strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى پرمختګ<br />
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009<br />
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •<br />
اپريل 2006: <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
امنيتي انتقال شريکه قومان<strong>د</strong>ه<br />
(سي ايس ټي سي-اى) جوړه<br />
شوه<br />
جولاى 2005: <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> امنيتي<br />
همکارۍ <strong>د</strong>فتر (او ايس<br />
سي-اى) جوړ شو<br />
مئ 2002: <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نظامي<br />
همکارۍ <strong>د</strong>فتر (او ايم سي-اى) جوړ<br />
شو<br />
سرچينې: <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، عمومي پلټونکي، او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> روزنې او تيارۍ بين الا<strong>د</strong>اري جاج، 11\2006، مخ 9. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، ډيفنس لينک، "<strong>د</strong> افغانستان يونټ<br />
نوى مشن، نوم خپلوي،" 7\13\2005، ،www.defenselink.mil/news/newsarticle.aspx?id=16650 وکتل شو په 7\7\2009. سي ايس ټي سي-اى، "<strong>د</strong> ګډ امنيتي انتقال قومان<strong>د</strong>ه-افغانستان،<br />
حقيقت پاڼه، 5\21\2008، مخ 1.<br />
48 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
ا منيت<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سيمييز امنيتي ارتباط قومان<strong>د</strong>ې<br />
اى ار ايس ايي سيز هغه سيمييزې قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي چې په ټول افغانستان کې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> هر قول ار<strong>د</strong>و سره تړلې<br />
89<br />
<strong>د</strong>ي. شمالي، جنوب، ختيځ، او مرکزي اى ار ايس ايي سيز <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى <strong>د</strong> مشن مالتړ کوي.<br />
نړيوال سوله ساتى ځواک<br />
<strong>د</strong> بون <strong>د</strong> کنفرانس نه سم<strong>د</strong>ستي وروس<strong>ته</strong>، ايساف <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شو چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انتقالي ا<strong>د</strong>ارې سره <strong>د</strong> کابل<br />
په ساتلو کې مرس<strong>ته</strong> او <strong>د</strong> ملي بيا رغونې په هڅو کې مالتړ وکړي. 90 ناټو <strong>د</strong> ايساف مشري په ٢٠٠٣ کې وروس<strong>ته</strong><br />
له هغې ترالسه کړه چې <strong>د</strong>ا مشري شپږ مياشتې په ملي کچه په )١( برتانيه، )٢( ترکيه، )٣( او المان او ني<strong>د</strong>رلينډ<br />
92<br />
وګرځې<strong>د</strong>له. 91 په ٢٠٠٣ کې، کله چې ناټو قومان<strong>د</strong>ه په الس کې واخيس<strong>ته</strong>، ايساف شاوخوا ٥،٠٠٠ سرتېري لرل.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې تر جون ٢٠٠٩ پورې، ايساف <strong>د</strong> ٤٢ هېوا<strong>د</strong>ونو څخه<br />
<strong>د</strong> شاوخوا ٦،١٠٠٠ سرتېرو پورې غځې<strong>د</strong>لى و. 93 ايساف <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو سره <strong>د</strong> روزنې، سرپرستۍ،<br />
او تجهيزاتو په ورکولو سره مرس<strong>ته</strong> کوي. برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong>ا ناقانونه وسلې او ناچاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لي توکي راغونډوي،<br />
94<br />
ليستونه يې جوړوي، او له منځه يې وړي.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> اروپايي اتحا<strong>د</strong>يې <strong>د</strong> پوليسو مشن<br />
په ٢٠٠٧ کې، اي يو پي او ايل <strong>د</strong> المان <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> پروژې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر په ځاى راغى، کوم چې <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> روزنې<br />
مشري له ٢٠٠٢ راهيسې کوله. 95 <strong>د</strong> اروپايي اتحا<strong>د</strong>يې نولس غړي هېوا<strong>د</strong>ونه سره <strong>د</strong> کاناډا، کروشيا، نيوزيلينډ، او<br />
ناروى <strong>د</strong> اروپايي اتحا<strong>د</strong>يې <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> مشن مالتړ کوي څو <strong>د</strong> پوليسو يو <strong>د</strong>اسې اغېزمن ملکي ځواک جوړ کړي<br />
96<br />
چې <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> واک الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> پراخ جنايي ع<strong>د</strong>التي سيسټم سره په سم ډول په ارتباط کې وي.<br />
<strong>د</strong> ملي ا ر<strong>د</strong>و عسکر <strong>د</strong> يو کنډک <strong>د</strong> مشر په صنف کې <strong>د</strong> هرات په کمپ ظفر کې <strong>د</strong> کابل <strong>د</strong> نظامي روزنيز مرکز <strong>د</strong> اين سي او<br />
الرښو<strong>د</strong> يو <strong>د</strong>رس <strong>ته</strong> غوږ <strong>د</strong>ي )<strong>د</strong> ايساف انځور(<br />
49<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
شا لي<strong>د</strong><br />
افغان ملي ار<strong>د</strong>و<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او ملي ار<strong>د</strong>و اجزاء<br />
جزء<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<br />
او عمومي<br />
کارکوونکي<br />
<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره ا<strong>د</strong>ارې<br />
<strong>د</strong> منځنۍ قومان<strong>د</strong>ې<br />
کارکوونکي<br />
جنګي ځواکونه<br />
هوايي ځواکونه<br />
ب<br />
نور<br />
ټول<br />
تشريح<br />
<strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> جوړولو، مې<strong>د</strong>ان <strong>ته</strong><br />
<strong>د</strong> رسولو، او <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> فعاليتي تياري <strong>د</strong> باوري کولو<br />
مسووليت په غاړه لري. <strong>د</strong>فاع وزارت <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع لپاره ستراتيژيک پالنونه پر مخ وړي.<br />
عمومي کارکوونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت کړنالرې او <strong>د</strong><br />
ملي ار<strong>د</strong>و لپاره الرښو<strong>د</strong>نې تطبيقوي.<br />
<strong>د</strong> مالتړ اسانتياوې، تنصيبات او سمبالښت، الس<strong>ته</strong><br />
راوړنې، لوژيستيک، مخابراتي مالتړ، <strong>د</strong> نظامي<br />
استخباراتو سيمييز <strong>د</strong>فترونه، <strong>د</strong> قې<strong>د</strong>يانو فعاليتونه،<br />
طبي قومان<strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزلو او عسکرو<br />
ثبتولو قومان<strong>د</strong>ې، نظامي پوليس، او <strong>د</strong> مرکزي <strong>د</strong>فتر<br />
الف<br />
مالتړ او امنيتي قطعه.<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و عمليات ترسره کوي.<br />
<strong>د</strong> هوايي بري<strong>د</strong> <strong>د</strong> مالتړ، طبي لېږ<strong>د</strong>ونې، او رهبري<br />
ترانسپورت له الرې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او ملي پوليسو<br />
مالتړ کوي.<br />
تص<strong>د</strong>يق شوى<br />
پرسونل<br />
3,246<br />
1,519<br />
15,484<br />
66,406<br />
3,412<br />
13,408<br />
103,475<br />
—<br />
يا<strong>د</strong>ونې: <strong>د</strong> تايي<strong>د</strong> شوي پرسونل شمېرې هماغسې ښو<strong>د</strong>ل شوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ په <strong>راپور</strong>، “په افغانستان<br />
کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور پرمختګ” کې ورکړل شوي.<br />
الف <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و يو يونټ چې تخصيصي تاکتيکي او رسمي مشنونه ترسره کوي.<br />
ب په “نور” کې <strong>د</strong> قې<strong>د</strong>يانو <strong>د</strong> عملياتو، <strong>د</strong> سي اين پيا<strong>د</strong>ه کنډک، او ټي ټي ايچ ايس ډاټا شاملېږي.<br />
سرچينه: جي او اى، “<strong>د</strong> افغانستان امنيت، ښايي <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره وړتيا لرونکيو افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> يو<br />
تفصيلي پالن <strong>د</strong> بشپړتيا <strong>د</strong> باوري کولو لپاره <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> نور اق<strong>د</strong>ام اړتيا وي،” <strong>راپور</strong> جي او اى-٦٦١-٠٨، ٦\٢٠٠٨،<br />
مخونه ٥٤. ١٩، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٢٦.<br />
تاريخ<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٢ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په ١ نېټه، <strong>د</strong> افغانستان ولسمشر حام<strong>د</strong> کرزي يو فرمان<br />
صا<strong>د</strong>ر کړ چې له مخې يې افغان ملي ار<strong>د</strong>و جوړه شوه. <strong>د</strong>ا ټول <strong>د</strong>اوطلب پوځ <strong>د</strong><br />
97<br />
افغانستان <strong>د</strong> ټولو اتنيکي ډلو <strong>د</strong> سرتېرو نه جوړ شوى <strong>د</strong>ى.<br />
مشن<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و مشن <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> ثبات ساتل، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> خپلواکۍ <strong>د</strong>فاع کول، او<br />
سيمييز امنيت <strong>ته</strong> کار کول، او سيمييز او اتنيکي توازن ساتل او <strong>د</strong> يو باوقار،<br />
98<br />
مسوول، او مسلکي ځواک په توګه خپل شهرت <strong>ته</strong> <strong>د</strong>وام ورکول <strong>د</strong>ي.<br />
تشکيل<br />
افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> وزارت الن<strong>د</strong>ې راځي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت او افغان<br />
ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ګڼ شمېر اجزاؤ نه جوړ شوي <strong>د</strong>ي، په ګډون <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت<br />
او عمومي کارکوونکيو، <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره ا<strong>د</strong>ارو، <strong>د</strong> منځنۍ قومان<strong>د</strong>ې کارکوونيکو،<br />
جنګيو ځواکونو، او <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> هوايي ځواک )اى اين اى اى سي( <strong>د</strong><br />
پرسونل. 99 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اجزاؤ <strong>د</strong> تشريحاتو لپاره چوکاټ ٣.٣ وګورئ.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و جنګي ځواکونه په پنځو قول ار<strong>د</strong>و ويشل شوي <strong>د</strong>ي. په<br />
يوه عامه قول ار<strong>د</strong>و کې يو يا زيات کنډکونه وي او <strong>د</strong> تشکيل جوړښت يې هغه<br />
وي چې په انځور ٣.٢٣ کې ښو<strong>د</strong>ل شوى <strong>د</strong>ى. 100 <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و قول ار<strong>د</strong>و<br />
<strong>د</strong> افغانستان په بيالبيلو سيمو کې موقعيت لري. <strong>د</strong> قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ځايونو <strong>د</strong> نقشې<br />
لپاره انځور ٣.٢٤ وګورئ.<br />
چوکاټ ٣.٣<br />
انځور ٣.٢٣<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> يو عام قول ار<strong>د</strong>و تشکيل<br />
قول ار<strong>د</strong>و<br />
غونډ (2800)<br />
قول ار<strong>د</strong>و<br />
غونډ (2800)<br />
<strong>د</strong> جنګي ملاتړ خ<strong>د</strong>متونه (350) جنګي ملاتړ (500) پيا<strong>د</strong>ه عسکر (650) پيا<strong>د</strong>ه عسکر (650) پيا<strong>د</strong>ه عسکر (650) پيا<strong>د</strong>ه عسکر (650)<br />
يا<strong>د</strong>ونه: يو قول ار<strong>د</strong>و يو يا زيات کنډکونه لري. يو کنډک پنځه غونډه لري. <strong>د</strong> قول ار<strong>د</strong>و اصلي تشکيل ښايي تر هغې جلا وي چې <strong>د</strong>ل<strong>ته</strong> ورکړل شوى <strong>د</strong>ى.<br />
سرچينه: جي اى او، "<strong>د</strong> افغانستان امنيت، <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ار او بااستع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ه ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> تفصيلي پلان <strong>د</strong> بشپړولو <strong>د</strong> باوري کولو لپاره <strong>د</strong> کانګريس نور اق<strong>د</strong>ام <strong>ته</strong> ښايي اړتيا وي، <strong>راپور</strong> جي اى او08-661-، 6\2008، مخ 7.<br />
50 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
شا لي<strong>د</strong><br />
انځور ٣.٢٤<br />
پایگاه های منطقه ای ار<strong>د</strong>وی ملی افغانستان و نیروهای هوایی ار<strong>د</strong>وی ملی افغانستان<br />
ازبکستان<br />
تاجکستان<br />
چین<br />
مزار شريف<br />
لشکر <strong>د</strong>وص<strong>د</strong> و نهم<br />
ترکمنستان<br />
جلال آبا<strong>د</strong><br />
اسکا<strong>د</strong>ران حمایت منطقه ای جلال آبا<strong>د</strong><br />
کابل<br />
لشکر <strong>د</strong>وص<strong>د</strong> و یکم و نیروی هوایی کابل<br />
گر<strong>د</strong>یز<br />
اسکا<strong>د</strong>ران حمایت منطقه ای<br />
لشکر <strong>د</strong>وص<strong>د</strong> و سوم و گر<strong>د</strong>یز<br />
هرات<br />
لشکر <strong>د</strong>وص<strong>د</strong> و هفتم<br />
اسکا<strong>د</strong>ران حمایت منطقه ای هرات<br />
قن<strong>د</strong>هار<br />
لشکر <strong>د</strong>وص<strong>د</strong> و پنجم و نیروی هوایی قن<strong>د</strong>هار<br />
ایران<br />
پاکستان<br />
منابع: <strong>د</strong>فتر حساب<strong>د</strong>هی <strong>د</strong>ولت، "امنیت افغانستان، اق<strong>د</strong>امات بیشتری از طرف کنگره امریکا برای تکمیل پلان انکشاف و حفظ ظرفیت نیروهای امنیت ملی افغانستان ضروری است" <strong>راپور</strong> ،GAO-08-661، 6/2008 صفحه 22، قومان<strong>د</strong>انی انتقال امنیت متح<strong>د</strong>-افغانستان، "کتاب<br />
نکات ار<strong>د</strong>وی ملی افغانستان"، 3/15/2009. جورنال جنگ طولانی، "<strong>د</strong>ستور جنگ نیروهای امنیت ملی افغانستان"، www.longwarjournal.org/multimedia/ANSF%20OOBpage3-ANSF.pdf <strong>د</strong>ر تاریخ 6/21/2009<br />
<strong>د</strong> پوځونو <strong>د</strong>رجې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> مئ ٢٠٠٩ سره سم، افغان ملي ار<strong>د</strong>و<br />
٨٦،٥٥٨ سرتېري لرل، چې په ٧٤ غونډونو کې وو. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې<br />
پېشنها<strong>د</strong> کړى چې افغان ملي ار<strong>د</strong>و به تر <strong>د</strong>سمبر ٢٠١١ پورې ١٣٤،٠٠٠ <strong>ته</strong><br />
101<br />
ورسېږي.<br />
51<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
ا منيت<br />
افغان ملي ار<strong>د</strong>و<br />
<strong>د</strong> جنګيالي بنسټيز روزنيز کورس:<br />
هغه لومړنۍ روزنه چې نوي عسکر يې ملي ار<strong>د</strong>و<br />
102<br />
<strong>ته</strong> <strong>د</strong> ننوتو په وخت ترالسه کوي<br />
<strong>د</strong> جګړې پرمختللې روزنه: هغه <strong>د</strong> مشخصې<br />
څانګړې روزنه چې عسکر يې <strong>د</strong> خپلو وړتياو <strong>د</strong><br />
103<br />
پياوړي کولو لپاره ترالسه کوي<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و رونې <strong>ته</strong> عمومي کتنه<br />
نوي عسکر <strong>د</strong> کابل په نظامي روزنيز مرکز کې <strong>د</strong> جنګيالي بنسټيز روزنيز کورس وايي، چېر<strong>ته</strong> چې هغوى <strong>ته</strong> <strong>د</strong><br />
افغان روزونکي <strong>د</strong> نړيوال مالتړ سره ز<strong>د</strong>ه کړه کوي. <strong>د</strong>ا کورس هغه بنسټيز معيارونه ټاکي چې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و<br />
په ټولو روزنو کې <strong>د</strong> يو شان والي لپاره ورکول کېږي. عسکر هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> مشخصې څانګې <strong>د</strong> جګړې پرمختللې<br />
روزنه هم ترالسه کوي. يو ځل چې يو يونټ مې<strong>د</strong>ان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> لېږلو لپاره تيار شي، نو <strong>د</strong> هغې عسکر <strong>د</strong> جګړې له<br />
104<br />
عملياتو وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ٦٠ ورځو انفرا<strong>د</strong>ي او اجتماعي روزنې ترالسه کوي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې له مخې، هر افغان يونټ سره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> روزنې مربوط يو ټيم او يا <strong>د</strong> ناټو-ايساف <strong>د</strong><br />
فعاليتي سرپرستۍ او ارتباط ټيم ملګرى وي. <strong>د</strong>ا ټيمونه <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> يونټ مشرتابه <strong>ته</strong> مشورې او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو او ناټو-ايساف سرچينو <strong>ته</strong> نېغ په نېغه السرسى ورکوي. <strong>د</strong>ا ټيمونه هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> يونټونو <strong>د</strong><br />
105<br />
پياوړتيا په معلومولو، <strong>د</strong> پرمختيايي مواقعو، او هغو کمزوريو چې ښايي پکې وي جاج اخلي.<br />
انځور ٣.٢٥<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنيزې قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> يونټ روزنه، جنوري – 1 جون 2009 27،<br />
ټول يونټونه: 8، ټول فارغان: 3،305<br />
چين<br />
تاجكستان<br />
ګر<strong>د</strong>يز<br />
203 قول ار<strong>د</strong>و<br />
كابل<br />
201 قول ار<strong>د</strong>و<br />
ازبكستان<br />
مزار شريف<br />
209 قول ار<strong>د</strong>و<br />
هرات<br />
207 قول ار<strong>د</strong>و<br />
379<br />
يونټ<br />
تركمنستان<br />
فارغان<br />
1,989<br />
فارغان<br />
404<br />
533<br />
فارغان<br />
1/2/209<br />
5/2/209<br />
HQ/2/209<br />
2/2/209<br />
3/2/209<br />
1/1/201<br />
4/3/203<br />
6/4/205<br />
<strong>د</strong> فارغانو<br />
شمېره<br />
فارغان<br />
483<br />
286<br />
100<br />
514<br />
606<br />
533<br />
404<br />
379<br />
پاكستان<br />
کن<strong>د</strong>هار<br />
205 قول ار<strong>د</strong>و<br />
ايران<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، 7\1\2009.<br />
52 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
ا منيت<br />
انځور ٣.٢٦<br />
<strong>د</strong> روزنې حالت<br />
سي ايس ټي سي-اى <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و ٢٥،٧١٢ سرتېرو <strong>د</strong> جنوري ١ او جون ٢٠٠٩ ٢٧، ترمنځ<br />
وخت کې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې )اى اين اى ټي سي( <strong>د</strong>ننه پروګرامونو څخه فارغ شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
ټولو نه، نږ<strong>د</strong>ې ٨٢% <strong>د</strong> عسکرو <strong>د</strong> کورسونو نه فارغ شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> کورس <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجې سره سم <strong>د</strong> انفرا<strong>د</strong>ي کورسونو<br />
106<br />
<strong>د</strong> فارغانو لپاره وګورئ انځور ٣.٢٦.<br />
سي ايس ټي سي-اى <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> جنوري ١ او جون ٢٠٠٩، ٢٧، ترمنځ وخت کې <strong>د</strong> ٣،٣٠٥<br />
سرتېرو ا<strong>ته</strong> يونټونه <strong>د</strong> اى اين اى ټي سي <strong>د</strong> يونټ <strong>د</strong> روزنې <strong>د</strong> پروګرامونو څخه فارغ شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې يونټونو تر<br />
107<br />
نيمو زيات، چې <strong>د</strong> ١،٩٨٩ فارغانو استازيتوب يې کاوه، <strong>د</strong> مزار شريف ٢٠٩م قول ار<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> ورکړاى شول.<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و چمتووالى<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت يو <strong>د</strong> تياري <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> سيسټم کاروي کوم چې <strong>د</strong> معيارونو پر بنسټ يو <strong>د</strong> شننې او <strong>د</strong> پرېکړې <strong>د</strong> مالتړ<br />
آله وړان<strong>د</strong>ې کوي څو <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و تيارى بهتر کړي. <strong>د</strong> هر يونټ تکاملي جاج اخيستل کېږي چې <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> ترسره<br />
کولو توان يې وګوري او <strong>د</strong> څلورو وړتيايي معيارونو )سي ايم( څخه <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>رجه ور<strong>ته</strong> وټاکي کومې چې <strong>د</strong> يونټ<br />
وړتياوې انځوروي. هغه يونټونه چې <strong>د</strong> اساسي عملياتو <strong>د</strong> لږې مرستې سره يا له مرستې بغېر <strong>د</strong> ترسره کولو وړتيا<br />
ولري <strong>د</strong> سي ايم ١ <strong>د</strong>رجه ورکول کېږي په <strong>د</strong>اسې حال کې چې نويو جوړو شويو يونټونو <strong>ته</strong> چې اساسي عملياتو<br />
<strong>د</strong> مشنونو <strong>د</strong> ترسره کولو وړتيا نلري ښايي <strong>د</strong> سي ايم ٤ <strong>د</strong>رجه ورکړاى شي. <strong>د</strong> يونټونو تکاملي جاج په مياشتنيز<br />
108<br />
ډول اخيستل کېږي څو <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و ځواکونه په اغېزمن ډول سمبال کړاى شي.<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong>ننه انفرا<strong>د</strong>ي روزنه<br />
<strong>د</strong> روزنې قومان<strong>د</strong>ه، جنوري – 1 جون 2009 27،<br />
<strong>د</strong> ناکميشنه<br />
افسرۍ کورسونه<br />
2,436<br />
ټول فارغان: 25،712<br />
عسکري کورسونه<br />
21,077<br />
بېلابېل کورسونه<br />
<strong>د</strong> افسرۍ کورسونه 273<br />
1,926<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب،<br />
.2009\1\7<br />
• سي ايم ١ هغه يونټ، ا<strong>د</strong>اره، <strong>د</strong> کارکوونکيو فعاليت، يا تنصيبات تشريح کوي کوم چې <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> اساسي<br />
مشنونو <strong>د</strong> ترسره کولو وړتيا ولري. په ځينو شرايطو کې <strong>د</strong>ا يونټونه ښايي <strong>د</strong> نړيوالو شريکوالو څخه مشخصې<br />
مرستې <strong>ته</strong> اړتيا ولري.<br />
• سي ايم ٢ هغه يونټ، ا<strong>د</strong>اره، <strong>د</strong> کارکوونکيو فعاليت، يا تنصيبات تشريح کوي کوم چې <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې <strong>د</strong><br />
مالتړ يا پرې <strong>د</strong> اتکاء سره <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> اساسي مشنونو <strong>د</strong> ترسره کولو وړتيا ولري.<br />
• سي ايم ٣ هغه يونټ، ا<strong>د</strong>اره، <strong>د</strong> کارکوونکيو فعاليت، يا تنصيبات تشريح کوي کوم چې <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> اساسي<br />
مشنونو <strong>د</strong> يوې برخې <strong>د</strong> ترسره کولو وړتيا لري خو بيا هم <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> مالتړ څخه مرستې <strong>ته</strong> اړتيا يا<br />
پرې اتکاء لري.<br />
• سي ايم ٤ هغه يونټ، ا<strong>د</strong>اره، <strong>د</strong> کارکوونکيو فعاليت، يا تنصيبات تشريح کوي کوم چې جوړ شوي وي خو تراوسه<br />
<strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> اساسي مشنونو <strong>د</strong> ترسره کولو وړتيا نلري. <strong>د</strong>ا ښايي <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> مشنونو <strong>د</strong> ځينو برخو <strong>د</strong> مسووليت<br />
109<br />
اخيستلو وړتيا ولري، خو يواځې هله چې <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> مالتړ څخه ورسره <strong>د</strong> پام وړ مرس<strong>ته</strong> شوې وي.<br />
وړتيايي معيار )سي ايم(: <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او ملي<br />
پوليسو <strong>د</strong> خپلو ځواکونو <strong>د</strong> فعاليت کولو، روزنې<br />
او مجهزولو <strong>د</strong> پرمختګ <strong>د</strong> معلومولو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
<strong>د</strong> محکمې معيار <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> سي ايم <strong>د</strong> زيات وړتيا<br />
لرونکي، سي ايم ١ نه تر کمې وړتيا لرونکي،<br />
110<br />
سي ايم ٤ پورې رسېږي.<br />
53<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
ا منيت<br />
انځور ٣.٢٧<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> انفراسټرکچر لپاره <strong>د</strong> اى ايس ايف<br />
ايف بو<strong>د</strong>يجې، مالي <strong>کال</strong> 2005-2009<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> وړتيايي معيار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجې (<strong>د</strong> اى اين اى يونټونه)<br />
$2,000<br />
(په مليونونو ډالرو کې)<br />
موجو<strong>د</strong>ې<br />
$2,005.19<br />
منل شوې<br />
$2,004.73<br />
سي ايم 1: په خپلواکه توګه <strong>د</strong> فعاليت کولو توان<br />
لرونکى<br />
CM1<br />
ټول يونټونه: 123<br />
وړتيايي معيار (سي ايم)<br />
47<br />
انځور ٣.٢٩<br />
CM2<br />
سي ايم 2: <strong>د</strong> کنډک په کچه <strong>د</strong> نړيوال ملاتړ سره <strong>د</strong><br />
عملياتو <strong>د</strong> پلان جوړولو، عملي کولو او روان ساتلو<br />
توان لرونکى<br />
32<br />
$1,950<br />
CM3<br />
لګول شوې<br />
$1,943.85<br />
سي ايم 3: <strong>د</strong> نړيوالو ځواکونو په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> کمپنۍ په<br />
کچه <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> ترسره کولو يوه برخه توان لرونکى<br />
37<br />
سي ايم 4: جوړ شوى خو تر اوسه <strong>د</strong> اساسي<br />
CM4 مشنونو <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> ترسره کولو توان نه لرونکى<br />
7<br />
0<br />
0 10 20 30 40 50<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> 6\30\2009 سره سمې<br />
<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې اصطلاحات (برابر شوې، منل شوې، لګول<br />
شوې) هغسې <strong>راپور</strong> شوي څنګه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکې لخوا ورکړل شوي بې له هغې<br />
چې مشخصې شوې <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، 7\10\2009<br />
يا<strong>د</strong>ونه: ښايي <strong>د</strong> ډزو ملاتړ، نږ<strong>د</strong>ې هوايي ملاتړ، او ايم اي ډي اي وي اى سي پکې شامل نه وي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې، او ايس ډي ځواب، 7\8\2009. شمېرې <strong>د</strong> 5\23\2009 سره سم.<br />
انځور ٣.٢٨<br />
<strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تجهيزاتو او ترانسپورت لپاره <strong>د</strong> اى<br />
ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت، مالي <strong>کال</strong><br />
2005-2009 (په مليونونو ډالرو کې)<br />
سي ايس ټي سي-اى <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> مئ ٢٠٠٩ ٢٣، سره سم، <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ١٢٣ يونټونو څخه ٤٧ <strong>د</strong><br />
سي ايم ١ په توګه پېژن<strong>د</strong>ل شوي وو. 111 <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> سي ايم <strong>د</strong>رجو <strong>د</strong> لنډيز لپاره انځور ٣.٢٩ وګورئ.<br />
$4,100<br />
موجو<strong>د</strong>ې<br />
$4,109.28<br />
منل شوې<br />
$4,080.24<br />
<strong>د</strong> انفراسټرکچر حالت<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، پورې، ٢.٠١ مليار<strong>د</strong>ه ډالر اى ايس ايف ايف <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغان<br />
ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> انفراسټرکچر لپاره برابر شوي وو. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پېسو نه، ٢.٠٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالر منل شوي او ١.٩٤ مليار<strong>د</strong><br />
لګول شوي <strong>د</strong>ي. 112 انځور ٣.٢٧ <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> انفراسټرکچر لپاره <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت<br />
انځوروي.<br />
$4,050<br />
$0<br />
لګول شوې<br />
$4,035.28<br />
<strong>د</strong> تجهيزاتو او ترانسپورت حالت<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې تر جون ٢٠٠٩ ٣٠، پورې، ٤.١١ مليار<strong>د</strong>ه ډالر اى ايس ايف ايف <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغان<br />
ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مجهزولو او ترانسپورت لپاره برابر شوي وو. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پېسو نه، ٤.٠٨ مليار<strong>د</strong>ه منل شوي او ٤.٠٤<br />
مليار<strong>د</strong>ه ډالر لګول شوي <strong>د</strong>ي. 113 انځور ٣.٢٨ <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تجهيزاتو او ترانسپورت لپاره <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف<br />
بو<strong>د</strong>يجې انځوروي.<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> جون30، 2009 سره سمې<br />
<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې اصطلاحات (برابر شوې، منل شوې، لګول<br />
شوې) هغسې <strong>راپور</strong> شوي څنګه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکې لخوا ورکړل شوي بې له هغې<br />
چې مشخصې شوې <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينې: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، 7\10\2009.<br />
54 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
ا منيت<br />
1,000<br />
800<br />
600<br />
750<br />
875<br />
انځور ٣.٣١<br />
ننګونې<br />
بري<strong>د</strong>ونه<br />
<strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> اکتوبر ٢٠٠٦ څخه تر جون ٢٠٠٩ ٢٠، پورې <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> بري<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> شمېر <strong>راپور</strong><br />
ورکړى. په <strong>د</strong>ې ډاټا کې هغه بري<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ٣٤ واليتونو څخه په ٣٠ کې ترسره شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> اکتوبر ٢٠٠٦ راهيسې، په افغان ملي ار<strong>د</strong>و بان<strong>د</strong>ې په ټول افغانستان کې ١٢٧٧ بري<strong>د</strong>ونه شوي <strong>د</strong>ي. په ٢٠٠٩<br />
کې، په افغان ملي ار<strong>د</strong>و بان<strong>د</strong>ې په ٢١ واليتونو کې ١٩٢ بري<strong>د</strong>ونه وشول. زيات بري<strong>د</strong>ونه په <strong>د</strong>رېو ګاونډيو واليتونو<br />
– هلمن<strong>د</strong>، کن<strong>د</strong>هار، او زابل - کې وشو– چې <strong>د</strong>ا ټول <strong>د</strong> پاکستان سره پوله لري. په <strong>د</strong>ې واليتونو کې شوي بري<strong>د</strong>ونه<br />
114<br />
په ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> ټولو شويو بري<strong>د</strong>ونو ٥٠.٠% او <strong>د</strong> اکتوبر ٢٠٠٦ راهيسې <strong>د</strong> ټولو بري<strong>د</strong>ونو ٥١.٧% جوړوي.<br />
<strong>د</strong> <strong>کال</strong> او واليت په حساب په ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> بري<strong>د</strong>ونو لپاره انځور ٣.٣٠ وګورئ.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و تلفات، 2007-2009<br />
په عملياتو کې ټول ټپيان شوي: 1,980<br />
په عملياتو کې ټول وژل شوي: 651<br />
400<br />
200<br />
278<br />
259<br />
355<br />
114<br />
تلفات<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٧ راهيسې، <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و ١٩٨٠ عسکر په عملياتو کې ټپيان شوي او ٦٥١ په عملياتو کې وژل شوي<br />
0<br />
2007<br />
<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> جنوري ١ نه تر جون ٢٠٠٩ ٢٢، پورې، <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و ٣٥٥ عسکر په عملياتو کې ټپيان شوي او ١١٤ په<br />
عملياتو کې وژل شوي <strong>د</strong>ي. 115 <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تلفاتو <strong>د</strong> <strong>کال</strong>يزې پرتلې لپاره انځور ٣.٣١ وګورئ.<br />
الف<br />
2008 2009<br />
په عملياتو کې ټپيان شوي (بشپړ\يوه برخه <strong>کال</strong>)<br />
په عملياتو کې وژل شوي (بشپړ\يوه برخه <strong>کال</strong>)<br />
يا<strong>د</strong>ونه: الف شمېرې <strong>د</strong> 6\2\2009 سره سم <strong>د</strong>ي. .<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب،<br />
.2009\1\7<br />
انځور ٣.٣٠<br />
په ملي ار<strong>د</strong>و بان<strong>د</strong>ې بري<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> ولايت په حساب، اکتوبر -2006 جون 2009 20،<br />
ټول بري<strong>د</strong>ونه: 1,277<br />
600<br />
568<br />
500<br />
400<br />
414<br />
300<br />
200<br />
100<br />
103<br />
192<br />
0<br />
2009 2008 (جنوري 1–جون (20 2008 2006 2007 (اکتوبر 1- <strong>د</strong>سمبر (31<br />
بري<strong>د</strong>ونه 161–26 بري<strong>د</strong>ونه 25–16 بري<strong>د</strong>ونه 15–6 بري<strong>د</strong>ونه 5–1 بري<strong>د</strong>ونه 0<br />
يا<strong>د</strong>ونې: ضروري ن<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>ا ډاټا <strong>د</strong> يو ولايت <strong>د</strong> امنيت پېمانه وړان<strong>د</strong>ې کړي. <strong>د</strong> بېلګې په توګه، په يو ولايت کې <strong>د</strong> بري<strong>د</strong>ونو نشتوالى <strong>د</strong>ا مانا لرلى شي چې په ملي ار<strong>د</strong>و کوم بري<strong>د</strong> ن<strong>د</strong>ى شوى او يا <strong>د</strong>ا چې په <strong>د</strong>غه ولايت کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې موجو<strong>د</strong>يت او مشنونه <strong>د</strong> نورو ولايتونو څخه مختلف وو. په<br />
يو بري<strong>د</strong> کې ډېر تلفات رامنځ<strong>ته</strong> کې<strong>د</strong>لى شي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، 7\1\2009.<br />
55<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
شا لي<strong>د</strong><br />
تاريخ<br />
په ٢٠٠٢ کې، المان <strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و پوليسو <strong>د</strong> بيا جوړولو <strong>د</strong> هڅو مشري<br />
کوله.١١٦ په ٢٠٠٥ کې متح<strong>د</strong>ه ايالاتو <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> ريفورمونو<br />
لپاره مشري په غاړه واخيس<strong>ته</strong>. په ٢٠٠٧ کې، اروپايي ټولنې خپل <strong>د</strong> اي<br />
117<br />
يو پي او ايل مشن پېل کړ.<br />
ه<strong>د</strong>ف<br />
نړيوال ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې اغېزمن، ښه منظم، کثير النسلي،<br />
او مسلکي ځواک جوړول <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> قانون پياوړى حاکميت رامنځ<strong>ته</strong><br />
118<br />
کړي.<br />
افغان ملي پوليس<br />
انځور ٣.٣2<br />
<strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت او افغان ملي پوليسو تشکيل<br />
<strong>د</strong> کورنيو چارو وزير<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> مبارزې لپاره<br />
مرستيال وزير<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه پوليسو مرستيال<br />
مشر<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي ملکي<br />
قانون <strong>د</strong> پوليسو مشر<br />
يا<strong>د</strong>ونه: <strong>د</strong>ا ګرافک <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره اسان کړاى شوى <strong>د</strong>ى چې په لان<strong>د</strong>ې چوکاټ کې اجزاء انځور کړي او <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong><br />
وزارت بشپړ تشکيلي جوړښت نه ښيي.<br />
الف <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو سيمييز قومان<strong>د</strong>انان <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه پوليسو مرستيال مشر <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong> ورکوي.<br />
<strong>د</strong> امنيت لپاره<br />
مرستيال وزير<br />
<strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ي پوليسو مشر الف<br />
سرجيتې: <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، "په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور پرمختګ،" جون 2009، مخ 26. جي او اى، "<strong>د</strong><br />
افغانستان امنيت، متح<strong>د</strong>ه ايالات پروګرام لري چې <strong>د</strong> نظامي پرسونل او افغان همکارۍ <strong>د</strong> نشتوالي له امله له ننګونو سره مخ<br />
کورنيو چارو وزارت او ملي پوليسو کې نور ريفورمونه وکړي،" <strong>راپور</strong> جي او اى09-280-، 3\2009، مخ 36.<br />
تشکيل<br />
افغان ملي پوليس <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت الن<strong>د</strong>ې راځي. <strong>د</strong> کورنيو چارو<br />
وزارت او افغان ملي پوليس <strong>د</strong> ګڼ شمېر اجزاؤ نه جوړ <strong>د</strong>ي، په ګډون <strong>د</strong><br />
کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت، افغان متح<strong>د</strong>ه پوليس )اى يو پي(، افغان سرح<strong>د</strong>ي<br />
پوليس )اى بي پي(، <strong>د</strong> افغانستان ملي ملکي قانون پوليس )اى اين سي او<br />
پي(، او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې پوليس )سي اين پي اى(. <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ې اجزاؤ <strong>د</strong> تشريح لپاره وګورئ چوکاټ ٣.٤ او انځور ٣.٣٢.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو روزنه <strong>د</strong> کابل په مرکزي روزنيز مرکز او <strong>د</strong><br />
اوو سيمييزو روزنيزو مرکزونو څخه په يو کې ترسره کېږي. 119 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
روزنيزو مرکزونو <strong>د</strong> ځايونو لپاره انځور ٣.٣٣ وګورئ.<br />
چوکاټ ٣.٤<br />
<strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت او افغان ملي ار<strong>د</strong>و اجزاء<br />
جزؤ<br />
<strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت<br />
تشريح<br />
<strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت <strong>د</strong> نافذولو مسوول<br />
تايي<strong>د</strong> شوى پرسونل<br />
5,059<br />
47,384<br />
17,621<br />
5,365<br />
2,519<br />
8,852<br />
86,800<br />
—<br />
افغان متح<strong>د</strong>ه پوليس<br />
افغان سرح<strong>د</strong>ي پوليس<br />
<strong>د</strong> افغانستان ملي ملکي قانون<br />
پوليس<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> پوليس<br />
نور<br />
ټول<br />
<strong>د</strong> پوليسو په ولسواليو او واليتي او سيمييزو قومان<strong>د</strong>و کې ټاکل شوي وي؛ په کارونو کې يې شامل <strong>د</strong>ي ګزمې، <strong>د</strong> جرمونو مخنيوى،<br />
ترافيکي چارې، او <strong>د</strong> پوليسو عام کارونه<br />
په نړيوالو سرح<strong>د</strong>ونو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې په ځايونو کې <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تطبيقولو پراخه وړتيا وړان<strong>د</strong>ې کوي<br />
<strong>د</strong> پوليسو يو ماهر ځواک چې <strong>د</strong> ملکي ناکرارۍ او بې قانونۍ <strong>د</strong> مقابلې لپاره روزل شوى او مجهز شوى<br />
هغه قانون نافذوونکې ا<strong>د</strong>اره چې په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> او کاروبار کمولو مسووليت لري<br />
يا<strong>د</strong>ونه: <strong>د</strong> واک ورکړل شوې پرسونل شمېرې هغسې ورکړل شوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ په <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور پرمختګ،” کې ورکړل شوې <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: جي اى او، “<strong>د</strong> افغانستان امنيت، متح<strong>د</strong>ه اياالت پالن لري چې <strong>د</strong> کورنيو چارو په وزارت ا و ملي پوليسو کې نور ريفورم وکړي کوم چې <strong>د</strong> نظامي پرسونل او افغاني همکارۍ <strong>د</strong> کمبو<strong>د</strong> سره مخ <strong>د</strong>ي،” <strong>راپور</strong> جي اى او ٠٩-٢٨٠، ٣\٢٠٠٩، مخ ٣٥. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
محکمه، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٦.<br />
56 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
شا لي<strong>د</strong><br />
انځور ٣.٣٣<br />
مراکز آموزشی پوليس ملی افغانستان<br />
چين<br />
تاجکستان<br />
ازبکستان<br />
کن<strong>د</strong>وز<br />
مزار شريف<br />
ترکمنستان<br />
باميان<br />
جلال آبا<strong>د</strong><br />
كابل<br />
هرات<br />
ګر<strong>د</strong>يز<br />
<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي مرکزي <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کړي سيمه ييز <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> ای اين پی سيمه ييزه قومان<strong>د</strong>ه<br />
ګر<strong>د</strong>يز<br />
کن<strong>د</strong>رها<br />
هرات<br />
پاکستان<br />
کن<strong>د</strong>هار<br />
ايران<br />
مزار شريف<br />
كابل<br />
منبع: قومان<strong>د</strong>انی انتقال امنيت متح<strong>د</strong>-افغانستان، "کتاب نکات پوليس ملی افغانستان"، 3/15/2009، صفحه 1<br />
<strong>د</strong> ګډ انسجام او نظارت ا<strong>د</strong>اره )جى سي ايم بي(: <strong>د</strong>ا ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> اسالمي جمهوري <strong>د</strong>ولت او نړيوالې ټولنې لخوا جوړه شوې چې په<br />
121<br />
افغانستان کې <strong>د</strong> مرستې <strong>د</strong> نړيوالو هڅو مسووليت په غاړه لري<br />
<strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong>رجې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> مئ ٢٠٠٩ سره سم، <strong>د</strong> افغان ملي<br />
پوليسو پرسونل ٨١،٥٠٩ تنه و. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړ چې په اپريل<br />
٢٠٠٩ کې، <strong>د</strong> ګډ انسجام او نظارت ا<strong>د</strong>ارې )جى سي ايم بي( <strong>د</strong> ملي پوليسو په<br />
120<br />
ه<strong>د</strong>ف کې <strong>د</strong> اخري ځواک تر ٨٦،٨٠٠ پورې <strong>د</strong> زياتولو منظوري ورکړه.<br />
57<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
ا منيت<br />
افغان ملي پوليس<br />
<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو روزنې <strong>ته</strong> عمومي کتنه<br />
په ٢٠٠٢ کې، المان <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> جوړولو لپاره مشري په غاړه واخيس<strong>ته</strong>. 122 المان <strong>د</strong> پوليس افسرانو <strong>د</strong><br />
روزلو لپاره يو <strong>د</strong>رې کلن روزنيز پروګرام او بې کمېشنه افسرانو )اين سي او( لپاره يو کلن روزنيز پروګرام<br />
پېل کړ. يو <strong>کال</strong> وروس<strong>ته</strong>، <strong>د</strong> نړيوالو مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او قانون <strong>د</strong> نفاذ <strong>د</strong> چارو )ايي اين ايل( <strong>د</strong> رياستي بيورو محکمې<br />
يو <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> روزنې مشن پېل کړ څو <strong>د</strong> المان <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> سست رفتار ستونځې ځواب کړي. 123 ايي اين ايل<br />
په کابل کې <strong>د</strong> پوليسو مرکزي روزنيز مرکز او هم<strong>د</strong>اراز ګڼ شمېر سيمييز روزنيز مرکزونه )ار ټي سي( جوړ<br />
124<br />
کړل.<br />
په ٢٠٠٥ کې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نظامي همکارۍ <strong>د</strong>فتر )چې په ٢٠٠٦ کې يې نوم سي ايس ټي سي-اى <strong>ته</strong> ب<strong>د</strong>ل<br />
کړاى شو( <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> جوړولو لپاره مشري په غاړه واخيس<strong>ته</strong>. 125 ايي اين ايل <strong>د</strong> ملکي پوليسو <strong>د</strong> روزنې<br />
او سرپرستۍ <strong>د</strong> مشن <strong>د</strong> سمبالونې ه<strong>د</strong>ف په غاړه لري، <strong>د</strong> کوم الرښوونه چې <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى لخوا کېږي.<br />
<strong>د</strong> پوليسو هغه ملکي مشاوران چې <strong>د</strong> ايي اين لخوا ټاکل شوي <strong>د</strong> ايي اين ايل <strong>د</strong> فعاليت په اوو سيمييزو روزنيزو<br />
مرکزونو او يو مرکزي روزنيز مرکز چې په کابل کې <strong>د</strong>ى، او هغو کاري مي<strong>د</strong>انونو کې چې <strong>د</strong> افغانستان په ټولو<br />
٣٤ واليتونو کې <strong>د</strong>ي، افغان ملي پوليسو <strong>ته</strong> روزنه ورکوي او سرپرستي يې کوي. 126 تر <strong>د</strong>ې وخ<strong>ته</strong>، متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
127<br />
په افغان ملي پوليسو او <strong>د</strong> کورنيو چارو په وزارت کې تر ٦.٢ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو زيات لګولي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو غړي <strong>د</strong> ور<strong>د</strong>ګ واليت په مې<strong>د</strong>ان ښار کې <strong>د</strong> فراغت لپاره تيارى کوي )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ انځور، جوشوا<br />
الپير(<br />
58 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
ا منيت<br />
<strong>د</strong> روزنې حالت<br />
سي ايس ټي سي-اى <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو ٢٠،٨٩٨ پرسونل په ٢٠٠٨ کې روزل شوي<br />
او ٦،٥٤٨ نور <strong>د</strong> جنوري او مئ ٢٠٠٩ ترمنځ روزل شوي. 128 <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو جاج هم په هغو وړتيايي<br />
معيارونو اخيستل کېږي چې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و پرې اخيستل کېږي. <strong>د</strong> مئ ٢٠٠٩ ٢٣، پورې، <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> ٥٥٩<br />
هغو يونټونو څخه چې <strong>د</strong>رجې ورکړل شوې وې ٢٤ <strong>د</strong> سي ايم ١ <strong>د</strong>رجې ټاکل شوې وې. 129 <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> سي<br />
ايم <strong>د</strong>رجو <strong>د</strong> لنډيز لپاره انځور ٣.٣٤ وګورئ.<br />
<strong>د</strong> انفراسټرکچر حالت<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې تر جون ٢٠٠٩ ٣٠، پورې، ١.٣٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالر اى ايس ايف ايف <strong>ته</strong> <strong>د</strong><br />
ملي پوليسو <strong>د</strong> انفراسټرکچر لپاره ورکړل شوي وو. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پېسو تقريباً ټولې بو<strong>د</strong>يجې منل شوي او لګول شوې<br />
انځور ٣.٣٥<br />
<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> تجهيزاتو او ترانسپورت لپاره<br />
<strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت، مالي <strong>کال</strong><br />
2005-2009 (په مليونونو ډالرو کې)<br />
موجو<strong>د</strong>ې<br />
$1,321.50<br />
منل شوې<br />
$1,321.24<br />
$1,321.0<br />
$1,320.0<br />
$1,319.0<br />
$1,318.0<br />
130<br />
<strong>د</strong>ي.<br />
$1,317.0<br />
$1,316.0<br />
$1,315.0<br />
$0<br />
<strong>د</strong> تجهيزاتو او ترانسپورت حالت<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې تر جون ٢٠٠٩ ٣٠، پورې، اى ايس ايف ايف <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> تجهيزاتو او<br />
131<br />
ترانسپورت لپاره ١.٣٢ مليار<strong>د</strong>ه ډالر برابر کړي وو. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پېسو نه، نږ<strong>د</strong>ې ټولې منل شوي او لګول شوې <strong>د</strong>ي.<br />
انځور ٣.٣٥ <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> تجهيزاتو او ترانسپورت لپاره <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو حالت انځوروي.<br />
لګول شوې<br />
$1,315.30<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> جون 2009 30، سره<br />
سمې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطلاحات (موجو<strong>د</strong>ې، منل شوې، لګول<br />
شوې) هماغسې <strong>راپور</strong> شوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل شوي استثنا له<br />
هغې چې مشخص شوې <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، 7\10\2009.<br />
انځور ٣.٣٤<br />
<strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> وړتيايي معيار <strong>د</strong>رجې (<strong>د</strong> اى اين پي يونټونه)<br />
ټول يونټونه: 559<br />
وړتيايي معيار (سي ايم)<br />
سي ايم 1: په خپلواکه توګه <strong>د</strong> فعاليت کولو توان<br />
لرونکى<br />
CM1<br />
24<br />
CM2<br />
سي ايم 2: <strong>د</strong> کنډک په کچه <strong>د</strong> نړيوال ملاتړ سره <strong>د</strong><br />
عملياتو <strong>د</strong> پلان جوړولو، عملي کولو او روان ساتلو<br />
توان لرونکى<br />
27<br />
سي ايم 3: <strong>د</strong> نړيوالو ځواکونو په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> کمپنۍ په<br />
کچه <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> ترسره کولو يوه برخه توان<br />
لرونکى<br />
CM3<br />
71<br />
سي ايم 4: جوړ شوى خو تر اوسه <strong>د</strong> اساسي مشنونو<br />
CM4 <strong>د</strong> عملياتو <strong>د</strong> ترسره کولو توان نه لرونکى<br />
437<br />
0 100 200 300 400 500<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې او ايس ډي ځواب، 7\8\2009. شمېرې <strong>د</strong> 5\23\2009 سره سمې.<br />
59<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
ا منيت<br />
ننګونې<br />
بري<strong>د</strong>ونه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> اکتوبر ٢٠٠٦ څخه تر ٢٠ جون ٢٠٠٩ پورې <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> بري<strong>د</strong>ونو <strong>راپور</strong><br />
ورکړى <strong>د</strong>ى. په <strong>د</strong>ې ډاټا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ٣٤ واليتونو څخه ٣٢ راټول کړاى شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> اکتوبر ٢٠٠٦ څخه راپ<strong>د</strong>ېخوا، په ملي پوليسو په ټول افغانستان کې ٢٨٣٩ بري<strong>د</strong>ونه شوي <strong>د</strong>ي. په ٢٠٠٩<br />
کې، په ملي پوليسو په ٢٥ واليتونو کې ٥٣٢ بري<strong>د</strong>ونه شوي <strong>د</strong>ي. تر ټولو زيات بري<strong>د</strong>ونه په <strong>د</strong>وو ګاونډيو واليتونو<br />
– کن<strong>د</strong>هار او هلمن<strong>د</strong> – کې شوي چې <strong>د</strong>واړه <strong>د</strong> پاکستان سره پوله لري. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>وو واليتونو کې ترسره شوي بري<strong>د</strong>ونه<br />
په ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> ټولو بري<strong>د</strong>ونو ٤٢.١% او له اکتوبر ٢٠٠٦ څخه <strong>د</strong> ټولو بري<strong>د</strong>ونو ٣١.١% جوړېږي. 132 <strong>د</strong> <strong>کال</strong><br />
او واليت په حساب په ملي پوليسو <strong>د</strong> بري<strong>د</strong>ونو لپاره انځور ٣.٣٧ وګورئ.<br />
1,500<br />
1,200<br />
900<br />
600<br />
1,036<br />
1,209<br />
688 724<br />
640<br />
انځور ٣.٣٦<br />
<strong>د</strong> ملي پوليسو تلفات، 2007-2009<br />
په عملياتو کې ټول ټپيان شوي: 2,885<br />
په عملياتو کې ټول وژل شوي: 1,764<br />
تلفات<br />
له ٢٠٠٧ راهيسې، <strong>د</strong> ملي پوليسو ٢٨٨٥ تنه پرسونل په عملياتو کې ټپيان شوي او ١٧٦٤ په عملياتو کې وژل<br />
شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> جنوري ١ څخه تر جون ٢٠٠٩ ٢٢، پورې، <strong>د</strong> ملي پوليسو ٦٤٠ پرسونل په کې ټپيان شوي او ٣٥٢<br />
په عملياتو کې وژل شوي <strong>د</strong>ي. 133 <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> <strong>کال</strong>يزو تلفاتو سره <strong>د</strong> تلفاتو لپاره انځور ٣.٣٦ وګورئ<br />
300<br />
0<br />
352<br />
2007 2008 2009 a<br />
په عملياتو کې ټپيان شوي (بشپړ\يوه برخه <strong>کال</strong>)<br />
په عملياتو کې وژل شوي (بشپړ\يوه برخه <strong>کال</strong>)<br />
يا<strong>د</strong>ونه: الف شمېرې <strong>د</strong> 6\22\2009 سره سم <strong>د</strong>ي. .<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب،<br />
.2009\1\7<br />
انځور ٣.٣٧<br />
په ملي پوليسو <strong>د</strong> ولايت په حساب بري<strong>د</strong>ونه، اکتوبر -2006جون 2009 20،<br />
ټول بري<strong>د</strong>ونه: 2,839<br />
1,200<br />
1,148<br />
1,000<br />
965<br />
800<br />
600<br />
532<br />
400<br />
200<br />
0<br />
194<br />
2009 (جون -1جون (20 2008 2006 2007 (اکتوبر -1<strong>د</strong>سمبر (31<br />
يا<strong>د</strong>ونې: ضروري ن<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong>ا ډاټا <strong>د</strong> يو ولايت <strong>د</strong> امنيت پېمانه وړان<strong>د</strong>ې کړي. <strong>د</strong> بېلګې په توګه، په يو ولايت کې <strong>د</strong> بري<strong>د</strong>ونو نشتوالى <strong>د</strong>ا مانا لرلى شي چې په<br />
ملي ار<strong>د</strong>و کوم بري<strong>د</strong> ن<strong>د</strong>ى شوى او يا <strong>د</strong>ا چې په <strong>د</strong>غه ولايت کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې موجو<strong>د</strong>يت او مشنونه <strong>د</strong> نورو ولايتونو څخه مختلف وو. په يو بري<strong>د</strong> کې ډېر تلفات<br />
رامنځ<strong>ته</strong> کې<strong>د</strong>لى شي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، 7\1\2009.<br />
بري<strong>د</strong>ونه 259–61 بري<strong>د</strong>ونه 60–31 بري<strong>د</strong>ونه 30–11 بري<strong>د</strong>ونه 10–1 بري<strong>د</strong>ونه 0<br />
60 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
ا منيت<br />
<strong>د</strong> امنيت په اړه ان<strong>د</strong>ېښنې<br />
سي ايس ټي سي-اى <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> امنيتي ستونځو له امله يې <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> رغولو ٢٨ پروژې<br />
فسخ کړې <strong>د</strong>ي. په <strong>د</strong>وى کې يو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> اسانتيا لپاره ختم کړاى شو او ٢٧ پروژې <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>و قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو نه<br />
وويستل شوې. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو لپاره ورکړل شوې پېسې ٣٣.٥٣ مليونه ډالر کې<strong>د</strong>ل. 134 لکه چې څرنګه په<br />
انځور ٣.٣٨ کې ښو<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ې امنيتي ستونځو <strong>د</strong> افغانستان په ټولو سيمو کې پروژې اغېزمنې کړې <strong>د</strong>ي پر<strong>ته</strong><br />
له شمالي سيمو.<br />
انځور ٣.٣٨<br />
پروژه های لغو ش<strong>د</strong>ه پوليس ملی افغانستان به سبب عوارض امنيتی (په مليونونو ډالرو کې)<br />
<strong>د</strong> ټولو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو لپاره ورکړل شوي: 33.53 مليونه ډالر<br />
ازبكستان<br />
چين<br />
تاجكستان<br />
ب<strong>د</strong>خشان<br />
تخار<br />
کن<strong>د</strong>وز<br />
بلخ<br />
جوزجان<br />
تركمنستان<br />
<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو ورکولو رقم<br />
(په مليونونو ډالرو کې)<br />
ايران<br />
$7<br />
يا<strong>د</strong>ونه: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، 7\1\2009.<br />
61<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
ا منيت<br />
“<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ ه<strong>د</strong>ف، <strong>د</strong> قانون حاکميت، او <strong>د</strong><br />
بشري حقونو ستن <strong>د</strong> <strong>د</strong>موکراتيکو پروسو<br />
او ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> پياوړي کولو او <strong>د</strong> بشري حقونو<br />
<strong>د</strong> غځولو، <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت، <strong>د</strong> عوامي<br />
خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> رسولو او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> احتساب<br />
لپاره <strong>د</strong>ي.”<br />
- <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي<br />
پرمختيا ستراتيژي:<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکميت او بشري حقونه<br />
62 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکميت او بشري حقونه<br />
پرمختيا<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
امنيت<br />
عمومي کتنه<br />
<strong>د</strong>ا برخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ، <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت، او بشري حقونو په برخو کې <strong>د</strong> افغانستان وروستۍ پرمختياوې بحث<br />
کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> ورکولو پر مهال، <strong>د</strong> افغانستان خلکو او نړيوالې ټولنې <strong>د</strong> اګست ٢٠٠٩، ٢٠، <strong>د</strong> ولسشمريزو<br />
او واليتي ټاکنو لپاره چمتووالى نيوه. متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong>ا ټولټاکنې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> بهترولو په لور يو مهم<br />
ق<strong>د</strong>م ګڼي. لکه څرنګه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ولسمشر باراک اوباما <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> جون په ١٦مه په يوه مطبوعاتي پاڼه<br />
135<br />
کې ويلي چې متح<strong>د</strong>ه اياالت “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خلکو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې حق مالتړ کوي چې خپل مشران غوره کړي.”<br />
<strong>د</strong> اګست ٢٠٠٩ ٢٠، ټولټاکنې<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون )ايي اي سي( <strong>د</strong> اګست ٢٠٠٩، ٢٠، <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت<br />
<strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، او <strong>د</strong> نړيوالو امنيتي ځواکونو په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> ترسره کولو مسووليت<br />
په غاړه لري. 136 <strong>د</strong> مئ ٢٠٠٩ ٩، پورې، افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو ښځو په ګډون ٤١ <strong>د</strong> ولسمشرۍ کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ان لرل. 137 <strong>د</strong><br />
ولسمشريزو ټاکنو <strong>د</strong> ګټلو لپاره يو کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> رايو اکثريت ترالسه کړي، لږ تر لږه ٥٠% او يوه رايه. 138 که يو<br />
139<br />
کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> هم ٥٠% او يوه رايه يا زيات اعتباري رايې ترالسه نه کړي، نو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong>ويمه <strong>د</strong>وره به ترسره کېږي.<br />
سيمييزه همکاري<br />
مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
جنسي برابري<br />
ظرفيت<br />
<strong>د</strong> چاپېريال<br />
هغه کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> چې تر ټولو زياتې رايې ترالسه کړي ګټونکى اعالنېږي. 140 شاوخوا ٣٣٢٤ تنه، په ګډون <strong>د</strong> ٣٤٢<br />
141<br />
ښځو، <strong>د</strong> ٣٤ واليتي شوراګانو په ټولټاکنو کې په ٤٢٠ چوکيو مقابله کوي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٤ <strong>د</strong> <strong>د</strong>موکراتيکو ټولټاکنو برخالف، <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې رول <strong>د</strong> مشوره ورکوونکي تر ح<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> ملګرو<br />
ملتونو <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> شورا <strong>د</strong> ١٨٠٦م قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، چې نېټه يې مارچ ٢٠٠٨ ٢٠، <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې نړيواله ټولنه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ټاکنو<br />
مالتړ <strong>د</strong> په افغانستان کې <strong>د</strong> ملتونو <strong>د</strong> مشن )يوناما( له الرې کوي، کوم چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> پرمختيايي<br />
پروګرام <strong>د</strong> سبا لپاره <strong>د</strong> قانوني او انتخابي ظرفيت <strong>د</strong> غځولو )يو اين ډي پي\اي ايل اي سي ټي( پروژه ټاکلې <strong>د</strong>ه<br />
چې <strong>د</strong> انتخابي پروسې لپاره نړيواله مرس<strong>ته</strong> انسجام کړي. 142 متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> مالتړ لپاره يو اين ډي پي\<br />
143<br />
اي ايل اي سي ټي <strong>ته</strong> ١٢٠ مليونه ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا ا<strong>د</strong>اره )يو ايس اى ايي ډي( په ا فغانستان کې <strong>د</strong> يو شمېر سيمييزو نظارت<br />
کوونکيو ډلو، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> امريکايي نا<strong>د</strong>ولتي موسسو، لکه نړيوال ريپبلک انسټيټيوټ )ايي ار ايي(، ملي<br />
<strong>د</strong>موکراتيک انسټيټيوټ، او <strong>د</strong> انتخابي سيسټمونو <strong>د</strong> نړيوال بنيا<strong>د</strong>، له الرې <strong>د</strong> ټولټاکنو سره تړليو جال فعاليتونو لپاره<br />
بو<strong>د</strong>يجې ورکوي. 144 <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې له مخې، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو تمرکز <strong>د</strong> انتخابي پروسې <strong>د</strong> وقار<br />
په باوري کولو <strong>د</strong>ى. 148 <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> پالن جوړولو <strong>د</strong> هڅو مشري کوي، په<br />
<strong>د</strong>اسې حال کې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ځواکونه )يو ايس ايف او ار-اى( او نړيوال سوله ساتي ځواکونه<br />
)ايساف( <strong>د</strong> مالتړ رول لوبوي. 149 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> ټولټاکنو په پروسه کې الن<strong>د</strong>ې الرښو<strong>د</strong>نې<br />
باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> ټولو شريکوالو لپاره <strong>د</strong> لومړيتوب <strong>د</strong>رجه ولري:<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> شورا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> لمبر<br />
١٨٠٦، چې <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> مارچ په ٢٠مه نېټه منل<br />
شوى و، <strong>د</strong> “استقالل، خپلواکۍ، ځمکني وح<strong>د</strong>ت او<br />
ملي يووالي” په لور <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سفر لپاره <strong>د</strong><br />
ملګرو ملتونو ژمنتيا تايي<strong>د</strong> کړه. 145 قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> لمبر<br />
١٨٠٦ هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت او<br />
افغانان “<strong>د</strong> <strong>د</strong>وم<strong>د</strong>اره سولې او <strong>د</strong> اساسي قانون پر<br />
بنسټ والړې <strong>د</strong>موکراسۍ <strong>د</strong> پياوړې کولو لپاره” <strong>د</strong><br />
146<br />
هغوى <strong>د</strong> هڅو مالتړ کوي.<br />
• <strong>د</strong> ولسشمريزو ټاکنو لپاره امنيت او ترانسپورت <strong>ته</strong> السرسى<br />
63<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> ضروري نړيوالو مبصرينو موجو<strong>د</strong>ګي <strong>د</strong> مناسبې لوژيستيکي مرستې سره<br />
• <strong>د</strong> رسنيو لپاره <strong>د</strong> ټولټاکنو په اړه <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکولو ازا<strong>د</strong>ي<br />
• <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون، په ګډون <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> شکايتونو <strong>د</strong> کميسيون، لپاره امنيت او لوژيستيکي مرس<strong>ته</strong><br />
• مناسبې امنيتي تيارۍ<br />
• 150<br />
<strong>د</strong> ارتباطاتو <strong>د</strong> ستراتيژيک پالن تطبيق<br />
• <strong>د</strong> ټاکنو ننګونې<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت “غواړي چې <strong>د</strong> افغانانو سره<br />
اوږ<strong>د</strong>مهاله ملګرتيا وساتي، نه <strong>د</strong> کوم خاص<br />
افغان مشر سره، څو نوى افغان ولسمشر<br />
او نور چارواکي وتوانوي چې ټولو افغانانو<br />
<strong>ته</strong> په <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ، امنيت، ع<strong>د</strong>الت او اقتصا<strong>د</strong>ي<br />
مواقعو کې خ<strong>د</strong>مت وکړي.”<br />
147<br />
— <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ولسمشر باراک اوباما<br />
امنيت<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو له مخې، <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت په اولنيو لومړيتوبونو کې <strong>د</strong> ټاکنو په ورځ په غټو ښارونو کې<br />
او په لويو الرو <strong>د</strong> امنيت برابرول او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې خبرې باوري کول <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ٢٠٠٩ ټولټاکنې په ازا<strong>د</strong>ه، پاکه او شفافه<br />
طريقه ترسره شوې <strong>د</strong>ي. 151 <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې په ځانګړې توګه روزل شويو قانون نافذوونکيو<br />
چارواکو <strong>د</strong> ځاى پر ځاى کولو مسووليت په غاړه لري چې <strong>د</strong> ټاکنو پر مهال <strong>د</strong> مناسب امنيتي انتظام څخه خبر وي<br />
او <strong>د</strong> ټاکنو په پروسيجر پوهېږي. 152 افغان ملي ار<strong>د</strong>و )اى اين اى( او افغان ملي پوليس )اى اين پي(، <strong>د</strong> نړيوالو<br />
153<br />
سوله ساتو ځواکونو )ايساف( <strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ايي مالتړ سره، <strong>د</strong> انتخاباتو <strong>د</strong> امنيت مسووليت په غاړه لري.<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې پالنونو اعالن کړى چې <strong>د</strong> اګست <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> حفاظت په لړ کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ت<strong>د</strong>ابيرو<br />
<strong>د</strong> تطبيق لپاره <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون <strong>د</strong> مشن مالتړ وکړي. 154 <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون يوه رسمي مجله<br />
خپره کړې چې پکې <strong>د</strong> رايو <strong>د</strong> مرکزونو <strong>د</strong> امنيت <strong>د</strong> ساتلو، <strong>د</strong> هغو واک لرونکيو کسانو <strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>لو چې <strong>د</strong> رايو په<br />
مرکزونو کې <strong>د</strong> کار اجازه لري، او <strong>د</strong> ټاکنو په ورځ <strong>د</strong> نړيوال پوځ رول تعينوي، په لړ کې <strong>د</strong> افرا<strong>د</strong>و مسووليتونه<br />
155<br />
تشريح کوي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې-ض<strong>د</strong> حفاظتونه<br />
هغه رايه ورکوونکي چې <strong>د</strong> ٢٠٠٤ او ٢٠٠٥ په ټولټاکنو کې يې نومونه ثبت کړي وو به <strong>د</strong> اګست په ټولټاکنو کې<br />
<strong>د</strong> خپلو کارتونو <strong>د</strong> بيا کارولو حق ولري. 156 په نومبر ٢٠٠٨ کې، <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون <strong>د</strong> نومونو <strong>د</strong> ثبتولو يو<br />
کمپاين <strong>د</strong> هغو خلکو لپاره پېل کړ چې ثبت کارتونه ترې ورک شوي وو، <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ننه له يو ځايه بل <strong>ته</strong> لېږ<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>لي<br />
وو، او يا له ٢٠٠٥ وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> رايې ورکولو حق <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>لي. 157 <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون <strong>د</strong> نومبر ٢٠٠٨ او<br />
فبروري ٢٠٠٩ ترمنځ <strong>د</strong> رايه ورکوونکيو <strong>د</strong> ثبتونې څلور پړاوونه ترسره کړل. 158 <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې سره<br />
سم په <strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ه کې ټول څلور نيم مليونه افغانانو، چې ٣٨% يې ښځې وې، نومونه ثبت کړل )وګورئ انځور<br />
٣.٣٩(. 159 <strong>د</strong> پام وړ خبره <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> حساب له مخې <strong>د</strong> نويو ثبت شويو رايه ورکوونکيو څخه<br />
160<br />
٥٤٦،٥٣٣ په تر ټولو زياتو ناکراره واليتونو کې ژون<strong>د</strong> کوي.<br />
64 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
65 Governance<br />
شا لي<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون<br />
<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کولو، نظارت او تګالرو جوړولو<br />
مسووليت په غاړه لري. 161 <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون <strong>د</strong> اوو کميشنرانو <strong>د</strong><br />
يو پالوي څخه جوړ <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> ولسمشر لخوا ټاکل شوي <strong>د</strong>ي. 162 <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong><br />
خپلواک کميسيون مشري <strong>د</strong> انتخابي پروسې يو غټ افسر کوي. 163 هر څو که<br />
<strong>د</strong> افغانستان اساسي قانون ويلي چې ټولټاکنې <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong> مو<strong>د</strong>ې له ختمې<strong>د</strong>و<br />
له ٣٠ تر ٦٠ پورې مخکې ترسره شي، چې <strong>د</strong>غه مو<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> مئ په ٢٢مه نېټه<br />
پاى <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>ه، خو <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون ټاکنې تر اګست ٢٠٠٩ ٢٠،<br />
وځنډولې تر څو زيات خلک پکې ګډون وکړاى شي. 164 نړيوالې ټولنې <strong>د</strong>ا<br />
ځنډونه تايي<strong>د</strong> کړه، او موافقه يې وکړه چې په ټولټاکنو کې زيات نه زيات<br />
افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> موقعې ورکولو لپاره اضافي وخت ضروري و. 165 <strong>د</strong> ځنډونې<br />
پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> احتجاجونو په ځواب کې <strong>د</strong> افغانستان ولسمشر <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> فبرورۍ<br />
په ٢٨مه نېټه يو فرمان خپور کړ، او <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون څخه يې<br />
غوښتنه وکړه چې باوري کړي چې ټولټاکنې <strong>د</strong> اساسي قانون <strong>د</strong> ټولو اړون<strong>د</strong>و<br />
ما<strong>د</strong>و سره سمې ترسره شي. 166 <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون يو بيان خپور کړ<br />
چې پکې يې <strong>د</strong> اګست ٢٠مه نېټه <strong>د</strong> ټاکنو لپاره <strong>د</strong> غوره شوې ورځې په توګه <strong>د</strong><br />
167<br />
پرېکړې تص<strong>د</strong>يق وکړ.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون اړون<strong>د</strong> شرطونه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون ١٥٦مه ما<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون <strong>ته</strong> <strong>د</strong>ا بشپړ<br />
168<br />
او ځانګړى واک ورکوي چې ټولټاکنې ترسره او نظارت يې وکړي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون ١٥٧مه ما<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون <strong>د</strong> يوې<br />
<strong>د</strong>اسې ا<strong>د</strong>اره په توګه پېژني چې <strong>د</strong> يووالي او <strong>د</strong>وام لپاره <strong>د</strong> اساسي قانون <strong>د</strong> ما<strong>د</strong>و<br />
169<br />
<strong>د</strong> تطبيقولو مسووليت په غاړه لري.<br />
<strong>د</strong> ولسمشرۍ لپاره صالحيت<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون ما<strong>د</strong>ه لمبر ٦٢ <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو <strong>د</strong> صالحيت<br />
لپاره معيارونه ټاکي. 170 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې <strong>د</strong> ولسمشر جوړې<strong>د</strong>و حق ولري، يو<br />
کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> باي<strong>د</strong>:<br />
<strong>د</strong> افغانستان تابعيت لري، مسلمان وي، او <strong>د</strong> افغان موروپالر څخه<br />
• زېږې<strong>د</strong>لى وي<br />
<strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و په ورځ يې لږ تر لږه عمر ٤٠ <strong>کال</strong>ه وي<br />
• هيڅکله پرې کوم جنايت نه وي ثابت شوى<br />
• <strong>د</strong> کوم نارسمي نظامي ځواک څخه خپلواک وي<br />
• په <strong>د</strong>ې چوکۍ يې <strong>د</strong> ولسمشرۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو مو<strong>د</strong>و څخه زيات وخت نه وي تېر<br />
• July 30, 2009<br />
65<br />
report to the united states congress I<br />
171<br />
کړى<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،<br />
يو افغان وګړى په ٢٠٠٥ کې <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> په لومړنيو پارليماني ټولټاکنو کې <strong>د</strong> خپلې<br />
رايې پاڼه په بکس کې اچوي )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ انځور، جيسن ار. کراوزيک(<br />
<strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسون جوړښت<br />
انتظامي<br />
مرستيال<br />
مسوول، مرستيال،<br />
او <strong>د</strong> کميسون 7 غړي<br />
عمومي انتظامي<br />
افسر<br />
<strong>د</strong> مې<strong>د</strong>اني<br />
فعاليت رياست<br />
34 <strong>د</strong> کميسون <strong>د</strong> سکرتريت<br />
ولايتي <strong>د</strong>فترونه<br />
فعاليتي<br />
مرستيال<br />
سرچينه: <strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کميسون، "<strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسون جوړښت،"<br />
،www.iec.org.af/content.asp?id=structure وکتل شو په 7\17\2009.
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
انځور ٣٩.٣<br />
<strong>د</strong> ثبت شويو رايه ورکوونکيو شمېر، نومبر<br />
-2008فبروري 2009<br />
<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون <strong>د</strong> رايو <strong>د</strong> يو نه زياتو پاڼو <strong>د</strong> اچولو <strong>د</strong> مخنيوي لپاره اق<strong>د</strong>ام کړى <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک<br />
کميسيون اعالن وکړ چې ټاکل شوي اجنټان او مبصرين به <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کارول کېږي چې باوري کړي چې<br />
ټوله انتخابي پروسه <strong>د</strong> ټولو قوانينو، قواع<strong>د</strong>و او نړيوالو معيارونو سره سمه ترسره شي. 174 <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک<br />
کميسيون له مخې، ټول رايه ورکوونکي باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> رايې <strong>د</strong> پاڼې له اچولو وړان<strong>د</strong>ې خپله پېژن<strong>د</strong>نه ثاب<strong>ته</strong> کړي. 175 هر رايه<br />
ورکوونکى به په پټه <strong>د</strong> رايې ورکولو حق لري، او <strong>د</strong> رايې <strong>د</strong> پاڼې په ترالسه کولو سره به <strong>د</strong> هر رايه ورکوونکي<br />
176<br />
ګو<strong>ته</strong> په نه تلونکي رنګ کې ککړولى شي.<br />
<strong>د</strong> رايه ورکولو <strong>د</strong> ټولو مرکزونو له بن<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> رايې هر مرکز <strong>ته</strong> الرښو<strong>د</strong>نه شوې چې <strong>د</strong> رايو پاڼې<br />
وشماري او اصلي شمېرې “په <strong>د</strong>اسې بکسو مهر کړي چې م<strong>د</strong>اخله پکې نشي کې<strong>د</strong>اى” څو په کابل کې <strong>د</strong> رايو <strong>د</strong><br />
شمېرلو ملي مرکز <strong>ته</strong> ولېږ<strong>د</strong>ول شي. 177 <strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون به <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې يوه پلټنه کوي که <strong>د</strong>اسې ثبوت پې<strong>د</strong>ا<br />
شي چې مهر شوې بکسه کې ګوتې وهل شوې <strong>د</strong>ي. 178 <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې له ټولو تحقيقاتو يا <strong>د</strong> غلطيو له سمولو وروس<strong>ته</strong> به<br />
179<br />
<strong>د</strong> ټاکنو خپلواک کميسيون پايلې تايي<strong>د</strong>وي.<br />
ټول: 4,500,000<br />
سړي<br />
ښځې 2,790,000<br />
1,710,000<br />
يا<strong>د</strong>ونه: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي او اټکلونه <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، "<strong>د</strong> افغانستان وضعه او <strong>د</strong> نړيوالې<br />
سولې او امنيت لپاره يې پايلې،" 6\23\2009، مخ. 2.<br />
اجنټان: ))<strong>د</strong> سياسي ګون<strong>د</strong> او کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو اجنټان،<br />
ل<strong>د</strong>ې وروس<strong>ته</strong> اجنټان(، <strong>د</strong> سياسي ګون<strong>د</strong>ونو ټاکل<br />
شوي غړي او يا <strong>د</strong> خپلواکو کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو استازي<br />
<strong>د</strong>ي. سياسي ګون<strong>د</strong>ونه او کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ان باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> اجنټانو <strong>د</strong><br />
نومولو لپاره <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون سره ثبت<br />
172<br />
شوي وي.<br />
مبصرين: ښايي کورني يا نړيوال مبصرين وي. <strong>د</strong><br />
ټولټاکنو مبصرين <strong>د</strong> هغو کورنيو يا نړيوالو ا<strong>د</strong>ارو<br />
استازي <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون سره<br />
173<br />
ثبت شوي او واک ورکړل شوى وي.<br />
<strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> عامې رايې ټولپوښتنه<br />
ايي ار ايي په <strong>د</strong>ې وروستيو کې <strong>راپور</strong> ورکړ چې ٢١% هغه افغانانو چې پوښتنې ترې شوې وې <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> سيمې سياسي نقشه باثبا<strong>ته</strong> او سوله ييزه يا<strong>د</strong>ه کړه. 180 <strong>د</strong> ايي ار ايي له مخې، <strong>د</strong> ټولپوښتنې ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> افغانانو عام<br />
نظر معلومول او <strong>د</strong>غه معلومات <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> پروسې <strong>د</strong> مالتړ لپاره کارول وو. 181 نږ<strong>د</strong>ې نيمو ځواب<br />
182<br />
ورکوونکيو وويل چې <strong>د</strong> افغانستان ثبات <strong>د</strong> تېر يو <strong>کال</strong> پر مهال غورځې<strong>د</strong>لى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> ايي ار ايي ټولپوښتنه په مئ ٣-١٦، ٢٠٠٩ ترسره شوې وه. 183 <strong>د</strong> ايي ار ايي له مخې، روزل شويو<br />
مسلکيانو <strong>د</strong>ا ټولپوښتنه <strong>د</strong> مخ په مخ مرکو په ترڅ کې ترسره کړې څو معلومات راغونډ او <strong>د</strong> ټولپوښتنې په <strong>راپور</strong><br />
185<br />
کې يې استعمال کړي. 184 <strong>د</strong> ټولو ٣٤ واليتونو څخه پکې ځواب ورکوونکيو ګډون وکړ.<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
شالي<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولت په هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> طالبانو <strong>د</strong> رژيم له ړنګول کې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وهمو <strong>د</strong>موکراتيکو ټولټاکنو <strong>د</strong> راتګ<br />
په تمه کې <strong>د</strong> سخت نړيوال نظارت سره مخ <strong>د</strong>ى. 186 <strong>د</strong> ولسمشر او واليتي چارواکيو لپاره <strong>د</strong>ا ټولټاکنې به <strong>د</strong> افغانستان<br />
187<br />
په تاريخ کې هغه لومړنۍ ټاکنې وي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت لخوا ترسره شوې وي.<br />
<strong>د</strong> جنوري ٢٠٠٤ څخه راپ<strong>د</strong>ېخوا، افغانستان <strong>د</strong> پام وړ الس<strong>ته</strong> راوړنې لرلې <strong>د</strong>ي، چې <strong>د</strong> يا<strong>د</strong>ونې وړ پکې <strong>د</strong> نوي<br />
اساسي قانون منل او لومړنۍ <strong>د</strong>موکراتيکې ټولټاکنې <strong>د</strong>ي – <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون سره سم – چې <strong>د</strong> افغانستان<br />
په <strong>د</strong>ولتي جوړښت کې يوه نوې الر جوړوي. 188 خو، <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي معلومات وايي چې <strong>د</strong>اسې فاکټورونه<br />
لکه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> ملي او سيمييز ظرفيت، په لوړ کچ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه محاکمه، او <strong>د</strong> شفاف<br />
او تر احتساب الن<strong>د</strong>ې حکومت لپاره مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> مالتړ هغه څه <strong>د</strong>ي چې افغانستان <strong>د</strong> وروس<strong>ته</strong> پاتې هېوا<strong>د</strong>ونو په <strong>د</strong>رجه<br />
کې راولي. 189 <strong>د</strong> نړيوال بانک <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجو <strong>د</strong> ليست له مخې، په ٢٠٠٣ کې په <strong>د</strong>رجو کې <strong>د</strong> افغانستان<br />
فيص<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ١.٤ څخه تر ٨.٧ رسې<strong>د</strong>له، په پرتله <strong>د</strong> هغې چې په ٢٠٠٨ کې له ٠.٥ نه تر ١١.١ وه. 190 <strong>د</strong> افغانستان<br />
66 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجې نمره په ٢٠٠٣ کې، <strong>د</strong> ٢٠٠٤ <strong>د</strong> ټولټاکنو نه وړان<strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> شپږو ښو<strong>د</strong>ونکيو څخه<br />
په هر يو کې ډېره ټيټه وه. . 191 په ٢٠٠٨ کې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رجې نمره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ په هرو شپږو<br />
ښو<strong>د</strong>ونکيو او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> فيص<strong>د</strong>ي په <strong>د</strong>رجو کې يو څه مخ پور<strong>ته</strong> الړه. 192 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> وړتيا ښو<strong>د</strong>لو<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>رجې لپاره چوکاټ ٣.٥ وګورئ.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٣ او ٢٠٠٨ ترمنځ مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong>رجې <strong>د</strong> تېرو پنځو کلونو په وخت کې <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ې<br />
او شفافې <strong>د</strong>موکراسۍ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راوړلو <strong>د</strong> پرمختګ يوه <strong>د</strong>اخلي کتنه وکړي. اى اين ډي ايس <strong>د</strong> ٢٠٠٨ او ٢٠١٣<br />
193<br />
ترمنځ مو<strong>د</strong>ه کې پنځو کلونو لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت تګلورى تشريح کوي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي<br />
194<br />
اى اين ډي ايس <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکميت او بشري حقونه <strong>د</strong> خپلو <strong>د</strong>رېو ستنو څخه <strong>د</strong> يوې په توګه پېژني.<br />
<strong>د</strong>ا ستن <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړه شوې چې:<br />
• <strong>د</strong> <strong>د</strong>موکراتيکو پروسو او ا<strong>د</strong>ارو مالتړ وکړي<br />
• بشري حقونه او <strong>د</strong> قانون پرمختګ بهتر کړي<br />
195<br />
• <strong>د</strong> عامو خ<strong>د</strong>متونو رسول او <strong>د</strong> حکومت احتساب زيات کړي<br />
اى اين ډي ايس <strong>د</strong> نړيوال بانک <strong>د</strong> ٢٠٠٠م <strong>کال</strong> <strong>د</strong> يوې ان<strong>د</strong>ازې حواله ورکوي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ ظرفيت<br />
<strong>د</strong> ټولو هېوا<strong>د</strong>ونو الن<strong>د</strong>ې ١% <strong>ته</strong> ټيټ شوى <strong>د</strong>ى. 196 <strong>د</strong> اى اين ډي ايس له مخې، <strong>د</strong> اساسي قانون پر بنسټ <strong>د</strong> يوې<br />
اسالمي <strong>د</strong>موکراسۍ جوړول <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو خپلواکو او اغېزمنو څانګو سره، چې ټولې <strong>د</strong> احتساب او شفافيت<br />
څخه ډکې وي، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت يو مهم لي<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى. 197 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غه لي<strong>د</strong> يوې برخې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري<br />
<strong>د</strong>ولت رسمي او نارسمي <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري پياوړې کړې، <strong>د</strong> يو وړ او باثبا<strong>ته</strong> <strong>د</strong>موکراتيک سياسي چاپېريال <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong><br />
198<br />
سم<strong>د</strong>ستي ه<strong>د</strong>ف سره.<br />
اى اين ډي ايس <strong>د</strong> هغو مشخصو معيارونو چې <strong>د</strong> افغانستان په تړون کې څرګن<strong>د</strong> شوي وو په خپلولو سره <strong>د</strong>ې لي<strong>د</strong> او<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت ژمنتيا <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکوي. 199 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې تړون له مخې، “<strong>د</strong>موکراتيکه <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري او <strong>د</strong> بشري<br />
حقونو لپاره کار په افغانستان کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره سياسي پرمختګ اساسي ټکى جوړوي.” 200 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong><br />
چوکاټ ٣.٥<br />
<strong>د</strong> نړيوال بانک <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ ښو<strong>د</strong>ونکي، فيص<strong>د</strong>ي <strong>د</strong>رجې<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ ښو<strong>د</strong>ونکي<br />
غږ او احتساب<br />
سياسي ثبات<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت اغېزمنتيا<br />
تنظيموونکى معيار<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٣ فيص<strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong>رجې<br />
)100—0(<br />
٢٠٠٣ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong>رجې<br />
)+2.5—-2.5(<br />
-1.45<br />
8.7<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٨ فيص<strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong>رجې<br />
)100—0(<br />
11.1<br />
٢٠٠٨ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>رجو نمره<br />
)+2.5—-2.5(<br />
-1.26<br />
-2.64<br />
-1.31<br />
-1.58<br />
1<br />
8.5<br />
3.9<br />
-2<br />
-1.26<br />
-1.79<br />
3.4<br />
7.6<br />
2.4<br />
Rule of Law<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کنټرول<br />
-2.01<br />
0.5<br />
-1.76<br />
1.4<br />
1.5<br />
يا<strong>د</strong>ونه: لوړ ارزښت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> بهترې <strong>د</strong>رجې ښو<strong>د</strong>ونکى <strong>د</strong>ى.<br />
-1.64<br />
1.4<br />
-1.62<br />
سرچينه: نړيوال بانک، “<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ ښو<strong>د</strong>ونکي: افغانستان،” ،http://info.worldbank.org/governance/wgi/index.asp وکتل شو په ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
67<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
شا لي<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سياسي منظرې<br />
تاريخي شالي<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> افغانستان رسمي نوم <strong>د</strong> افغانستان اسالمي <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong>ى. 201 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
اسالمي او جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> نوم لنډيز ااج<strong>د</strong> )په انګليسي کې جي ايي ار او<br />
اى( <strong>د</strong>ى. 202 <strong>د</strong> راولپنډۍ <strong>د</strong> معاه<strong>د</strong>ې له عملي کې<strong>د</strong>و وروس<strong>ته</strong> افغانستان <strong>د</strong> ١٩١٩<br />
<strong>کال</strong> <strong>د</strong> اګست په ١٩مه نېټه <strong>د</strong> برتانوي امپراتورۍ څخه خپلواکي ترالسه<br />
204<br />
کړه. 203 افغانان <strong>د</strong> اګست ١٩مه نېټه <strong>د</strong> خپلواکۍ <strong>د</strong> ورځې په توګه لمانځي.<br />
<strong>د</strong> نولسمې پېړۍ په اوږ<strong>د</strong>و کې برتانيې او روس <strong>د</strong>واړو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
منځنۍ اسيا په زړه کې <strong>د</strong> ستراتيژيک موقعيت او <strong>د</strong> هماليې <strong>د</strong> غرونو چې هن<strong>د</strong><br />
<strong>ته</strong> رسېږي له امله <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کنټرول لپاره السونه وهل. 205 په <strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ه کې<br />
برتانيې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> پام وړ ځاني تلفاتو او مالي زيانونو څخه وروس<strong>ته</strong> معلومه شوه<br />
چې <strong>د</strong> سختو او چټکو جنګياليو په توګه <strong>د</strong> افغانانو شهرت په حقه <strong>د</strong>ى. 206 <strong>د</strong><br />
شلمې پېړۍ تر پاى پورې <strong>د</strong> شوروي اتحا<strong>د</strong>يې جمهوريتونو )شوروي اتحا<strong>د</strong>(،<br />
چې <strong>د</strong> روسي امپراتورۍ ځايناستى و، <strong>د</strong> ماتې په خوړلو سره <strong>د</strong> خپلو پوځونو<br />
207<br />
له ايستلو وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> هم<strong>د</strong>غې تجربې سره مخ شو.<br />
<strong>د</strong> ١٩١٩ نه تر ٢٠٠١ پورې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong>ولتي جوړښت په مختلفو بڼو<br />
کې موجو<strong>د</strong> و، په ګډون <strong>د</strong> اييني پاچاهۍ، نامنتخب رژيم، قبايلي جنګساالران،<br />
او يو بنيا<strong>د</strong>پرست اسالمي واک. 208 په ١٩٣٣ کې محم<strong>د</strong> ظاهر شاه <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> اخري پاچا په توګه وټاکل شو. 209 <strong>د</strong> ظاهر شاه واک تر ٤٠ <strong>کال</strong>و<br />
<strong>د</strong>وام وکړ. 210 په <strong>د</strong>ې مو<strong>د</strong>ه کې افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويمې نړيوالې جګړې پر مهال بې<br />
طرفه پاتې شو او څو لسيزې يې په <strong>د</strong>اخلي توګه <strong>د</strong> سولې په شرايطو کې ژون<strong>د</strong><br />
وکړ. 211 په ١٩٦٤ کې ظاهر شاه <strong>د</strong> افغانستان په اساسي قانون کې <strong>د</strong> پاچاهۍ<br />
212<br />
غوښتنې ب<strong>د</strong>لې کړې.<br />
په ١٩٧٣ کې محم<strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> <strong>د</strong> ظاهر شاه خالف يوه کو<strong>د</strong>تا وکړه. 213 <strong>د</strong>او<strong>د</strong>،<br />
چې <strong>د</strong> ظاهر شاه <strong>د</strong> تره ځوى او اوښى و، خپل ځان ولسمشر او لومړى وزير<br />
اعالن کړ. 214 <strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> په مشرتابه کې اقتصا<strong>د</strong> وغورځې<strong>د</strong>. 215 تر ١٩٧٨ پورې<br />
216<br />
يوې کمونستي ډلې <strong>د</strong>او<strong>د</strong> له واکه ليرې کړى و.<br />
ګڼ شمېر قبايلي ډلو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کنټرولولو لپاره خپلې مقابلې <strong>ته</strong> <strong>د</strong>وام<br />
ورکړ تر څو چې شوروي اتحا<strong>د</strong> په ١٩٧٩ کې <strong>د</strong> ٨٠،٠٠٠ پوځونو په واسطه<br />
218<br />
اشغال کړ. 217 شوروي اتحا<strong>د</strong> ببرک کارمل <strong>د</strong> ولسمشر په توګه وټاکه.<br />
مجاه<strong>د</strong> جنګياليو، چې په ټول هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> بيالبيلو ډلو څخه جوړ شوي وو،<br />
<strong>د</strong> کارمل <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې او شوروي اشغال پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> يوې لسيزې اوږ<strong>د</strong>ه چريکي<br />
جګړه پېل کړه. 219 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې جګړې پايله په زرګونو ځاني تلفات، <strong>د</strong> افغانستان<br />
220<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> له منځه تلل، او <strong>د</strong> پنځه يا شپږ مليونه خلکو مهاجر کې<strong>د</strong>ل شول.<br />
مجاه<strong>د</strong>ينو سره پاکستان او متح<strong>د</strong>ه اياالتو په ګډه مرس<strong>ته</strong> کوله چې هم<strong>د</strong>ا يې په<br />
شوروي اتحا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> برياليتوب سبب شو. 221 په ١٩٨٩ کې شوروي<br />
222<br />
اتحا<strong>د</strong> له افغانستانه وتلو <strong>ته</strong> راضي شو.<br />
<strong>د</strong> مجاه<strong>د</strong>ينو نظامي برى <strong>د</strong> لږ وخت و، ځکه چې <strong>د</strong> بيالبيلو ډلو ترمنځ<br />
خپلمنځي جګړه پېل شوه. 223 له ١٩٩٢ څخه تر ١٩٩٦ پورې ګڼ شمېر<br />
224<br />
سياسي ايتالفونو په افغانستان کې واک <strong>ته</strong> <strong>د</strong> رسې<strong>د</strong>و لپاره الس پښې ووهل.<br />
په ١٩٩٤ کې پښتنو طالبانو، يوه اسالمي بنيا<strong>د</strong>پرس<strong>ته</strong> ډله، چې <strong>د</strong> مخکنيو<br />
سياسي ګون<strong>د</strong>ونو څخه <strong>د</strong> خلکو <strong>د</strong> ناخوښۍ څخه يې کار واخيست، په افغانستان<br />
225<br />
کې <strong>د</strong> يو پياوړي سياسي ځواک په توګه رامنځ<strong>ته</strong> شوه.<br />
تر ١٩٩٦ پورې <strong>د</strong> طالبانو نظامي، اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيز کنټرول تر زيات<br />
افغانستان پورې غځې<strong>د</strong>لى و. 226 طالبانو چې په سختو اسالمي پرينسپونو يې<br />
تکيه <strong>د</strong>رلو<strong>د</strong>ه، يو <strong>د</strong>اسې له بن<strong>د</strong>ېزونو ډک رژيم جوړ کړ چې ډېر افغانان يې له<br />
ځانه ليرې کړل. 227 <strong>د</strong> بېلګې په توګه، طالبانو <strong>د</strong> انجونو <strong>د</strong> ښوونځيو په بن<strong>د</strong>ولو،<br />
ښځې <strong>د</strong> کار نه په منع کولو، او سړو بان<strong>د</strong>ې په ږيرو پرېښو<strong>د</strong>لو <strong>د</strong> اسالمي بنيا<strong>د</strong><br />
228<br />
پرستۍ سخت جوړښتونه نافذ کړل.”<br />
• • • • • • • • • • • • • • • • •<br />
2000<br />
<strong>د</strong> افغانستان سياسي تکامل<br />
اګست :2009 ،20<br />
نوي <strong>کال</strong>ه پس له<br />
خپلواکۍ، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ولت لخوا تنظيم شوې<br />
لومړنۍ ټولټاکنې<br />
ترتيبېږي<br />
2004: نوى اساسي قانون<br />
جوړېږي؛ <strong>د</strong> لومړي ولسمشر په<br />
توګه <strong>د</strong> حام<strong>د</strong> کرزي ټاکنې کېږي<br />
1996: طالبان <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> <strong>د</strong> زياتې<br />
برخې واک ترلاسه کوي<br />
1978: محم<strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> <strong>د</strong> کمونستي<br />
ډلو لخوا غورځول کېږي<br />
2008: <strong>د</strong> افغانستان ملي<br />
پرمختيايي ستراتيژي<br />
ومنل شوه<br />
2006: <strong>د</strong> افغانستان<br />
تړون عملي کېږي<br />
2001: <strong>د</strong> امريکا په مشرۍ<br />
ايتلاف په زور <strong>د</strong> طالبانو<br />
مشرتابه له واکه ليرې کوي؛<br />
<strong>د</strong> بون معاه<strong>د</strong>ه عملي کېږي<br />
1989: شوروي اتحا<strong>د</strong><br />
په ماتې سره پوځونه<br />
وباسي<br />
1979: شوروي اتحا<strong>د</strong> <strong>د</strong><br />
80،000 پوځيانو سره<br />
يرغل کوي؛ مجاه<strong>د</strong>ين <strong>د</strong> څو<br />
لسيزو په اوږ<strong>د</strong>ه چريکي<br />
جګړه پېل کوي<br />
1973: <strong>د</strong> محم<strong>د</strong> <strong>د</strong>او<strong>د</strong> کو<strong>د</strong>تا؛<br />
<strong>د</strong> محم<strong>د</strong> ظاهرشاه پاچاهي<br />
پاى <strong>ته</strong> رسي<br />
سرچينه: ايل او سي، "هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،" 8\2008، مخ 3، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په 7\17\2009 .<br />
68 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
شا <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري لي<strong>د</strong><br />
پس له طالبانو <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
په ٢٠٠١ کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په مشرۍ ايتالف، <strong>د</strong> بون کنفرانس <strong>د</strong> واک <strong>د</strong><br />
الن<strong>د</strong>ې، طالبان وروس<strong>ته</strong> له هغې له واکه ليرې کړل چې <strong>د</strong> هغو تروريستانو<br />
<strong>د</strong> سپارلو په لړ کې نړيوال فشار <strong>ته</strong> په ځواب ويلو کې ناکام شول کومو چې<br />
<strong>د</strong> افغانستان خاوره <strong>د</strong> پټ ځاى په توګه کاروله. 229 <strong>د</strong> بون موافقې <strong>د</strong> برخې په<br />
توګه، نړيوالې ټولنې واک <strong>د</strong> <strong>کال</strong> ٢٠٠١ <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر په ٢٢مه انتقالي ا<strong>د</strong>ارې <strong>ته</strong><br />
انتقال کړ. 230 <strong>د</strong> بون موافقې پرېکړه وکړه چې <strong>د</strong> شپږو مياشتو <strong>د</strong>ننه به يوه<br />
بيړنۍ لويه جرګه جوړېږي چې <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>و او پاکو ټولټاکنو <strong>د</strong> ترسره کې<strong>د</strong>و پورې<br />
به <strong>د</strong> افغانستان مشري کوي. 231 <strong>د</strong>ا لويه جرګه <strong>د</strong> ٢٠٠٢ <strong>د</strong> جون په ١٠مه او<br />
٢٠ نېټه جوړه شوه او انتقالي ا<strong>د</strong>ارې <strong>ته</strong> يې ١٨ مياشتې وخت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره<br />
ورکړ چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> نوي اساسي قانون لپاره <strong>د</strong>ويمه ملي لويه جرګه جوړه<br />
232<br />
کړي او ٢٤ مياشتې يې ورکړې چې ملي ټولټاکنې ترسره کړي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٤ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> جنورۍ په ٤مه نېټه <strong>د</strong> اساسي قانون لويې جرګې <strong>د</strong><br />
افغانستان نوى اساسي قانون ومانه، کوم چې <strong>د</strong> شخصي جايي<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او <strong>د</strong> بازار<br />
233<br />
اقتصا<strong>د</strong> لپاره تحفظ او <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>موکراتيک رژيم لپاره بنسټ برابر کړ.<br />
افغانستان په ٢٠٠٤ کې “<strong>د</strong> ولسمشر، <strong>د</strong> ملي شورا، او <strong>د</strong> واليتي شوراګانو<br />
لپاره ازا<strong>د</strong>ې او پاکې ټولټاکنې ترسره کړې.” 234 تقريباً <strong>د</strong> ټولو حق<strong>د</strong>ارو رايه<br />
235<br />
ورکوونکيو څخه ٧٧%، په ګډون <strong>د</strong> ښځو، په ټولټاکنو کې برخه واخيس<strong>ته</strong>.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٤ <strong>د</strong> اکتوبر په ٩مه نېټه، حام<strong>د</strong> کرزى <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ولسمشر په توګه<br />
236<br />
انتخاب شو.<br />
<strong>د</strong> ننګرهار <strong>د</strong> پي ار ټي غړي او <strong>د</strong> چپرهار <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> سرپرستۍ ټيم <strong>د</strong> تيريلي کلي په<br />
ښوونځي کې <strong>د</strong> کلي <strong>د</strong> مشرانو سره وکتل )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هوايي ځواک انځور، کپتان<br />
ډسټين هارټ(.<br />
1933: محم<strong>د</strong> ظاهر شاه <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> اخري پاچا په توګه وټاکل شو<br />
1900 1950<br />
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •<br />
1933: <strong>د</strong> څلوېښت کلنې سولې پېل<br />
اګست :1919 ،19<br />
<strong>د</strong> برتانيې <strong>د</strong> حکومت څخه <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> استقلال رسمي<br />
نېټه<br />
69<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
راوړلو لپاره <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت عامه خ<strong>د</strong>مت <strong>ته</strong> کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>ان پېژني. <strong>د</strong> استع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> او هنر پر بنسټ. 245 په فلسفه<br />
کې <strong>د</strong>ا ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> “<strong>د</strong> حکومت په ټولو کچو <strong>د</strong> يوې نورې اغېزمنې، تر احتساب الن<strong>د</strong>ې او شفافې ا<strong>د</strong>ارې” پېل په نښه<br />
کوي. 246 بل ه<strong>د</strong>ف چې په تړون کې پرې بحث شوى و <strong>د</strong> “<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> پرمختګونو ان<strong>د</strong>ازې، <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت<br />
247<br />
ترسره کول او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت تطبيقول، او <strong>د</strong> ټولو افغانانو بشري حقونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رناوى ورکول <strong>د</strong>ي.”<br />
“<strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ بهترول <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ملي<br />
تصور <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راوړلو او <strong>د</strong> پياوړې<br />
او فعالې ټولنې <strong>د</strong> جوړولو لپاره مهم<br />
<strong>د</strong>ي.”<br />
— <strong>د</strong> ا فغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي:<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکميت او بشري حقونه<br />
لکه څنګه چې په انځور ٣.٤٠ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي، <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو څانګو نه<br />
جوړ شوى <strong>د</strong>ى: اجرائيه، مقننه او ع<strong>د</strong>ليه. 248 <strong>د</strong> هرې څانګې <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> کافي ظرفيت <strong>د</strong> جوړولو په لور پرمختګ<br />
مختلف <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ډېرو ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ى – لکه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> لوړه کچه، يو نامؤثر<br />
او کم تشريح شوى ع<strong>د</strong>التي سيسټم، او امنيتي کمزورۍ چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت اساسي پرمختګ <strong>ته</strong><br />
249<br />
زيان رسولى شي.<br />
<strong>د</strong> اجرائيوي څانګې لپاره <strong>د</strong> راتلونکيو ټولټاکنو بې له کومې پېښې ترسره کول <strong>د</strong> تېرو <strong>د</strong>رېو مياشتو راهيسې<br />
اساسي تمرکز <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> اګست ٢٠٠٩ ټولټاکنې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سياسي خپلواکۍ په پرمختيا کې يو مهم ګام <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
<strong>د</strong> محکمې له مخې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> ظرفيت پرمختيا کرار کرار پر مخ روانه <strong>د</strong>ه. 250 <strong>د</strong>ا ټولټاکنې، چې <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ يو مهم ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ هغو معيارونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> رسې<strong>د</strong>و لپاره مهمې <strong>د</strong>ي چې په افغانستان تړون کې ټاکل<br />
شوي او <strong>د</strong> اى اين ډي ايس لخوا خپلې کړاى شوې <strong>د</strong>ي. 251 <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت وايي چې <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>و او پاکو<br />
252<br />
ټولټاکنو ترسره کې<strong>د</strong>ل به پارليماني او <strong>د</strong> قانون سازۍ پروسې بهترې کړي.<br />
<strong>د</strong> مقننه څانګې <strong>د</strong>ننه، ملي شورا سږ <strong>کال</strong> يو څه پرمختګ وکړ. 253 <strong>د</strong> بېلګې په توګه، ملي شورا <strong>د</strong> ګروي يو<br />
254<br />
قانون او <strong>د</strong> پانګه اچونې يو قانون، او <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختيا <strong>د</strong> تشويقولو لپاره <strong>د</strong>وه ډېر ضروري قانونونه ومنل.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٤م <strong>کال</strong> په اکتوبر کې انتخاب شوى حام<strong>د</strong><br />
کرزى <strong>د</strong> افغانستان اوسنى ولسمشر <strong>د</strong>ى. 237 <strong>د</strong><br />
ولسمشر په توګه، هغه <strong>د</strong> اجرائيوي څانګې مشر<br />
<strong>د</strong>ى، <strong>د</strong> نظامي ځواکونو <strong>د</strong> مشر قومان<strong>د</strong>ان په توګه<br />
کار کوي، او <strong>د</strong> رياست رييس <strong>د</strong>ى. 238 <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> ولسمشرۍ مو<strong>د</strong>ه پنځه <strong>کال</strong>ه <strong>د</strong>ه. 239 <strong>د</strong> ولسمشر<br />
مو<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> تېرو ټولټاکنو <strong>د</strong> پنځم <strong>کال</strong> په ٢٢مه نېټه<br />
240<br />
ختمېږي.<br />
ولسي جرګه <strong>د</strong> ٢٤٩ استازيو او <strong>د</strong> مشرانو جرګه<br />
<strong>د</strong> ١٠٢ غړيو څخه جوړه <strong>د</strong>ه. 241 <strong>د</strong> ولسي جرګې <strong>د</strong><br />
چوکيو <strong>د</strong> حساب بنسټ په جغرافيوي لحاظ <strong>د</strong> ابا<strong>د</strong>ۍ<br />
په له پلوه <strong>د</strong>ى، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې غړي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> خلکو<br />
لخوا انتخابېږي. 242 واليتي شوراګانې، <strong>د</strong> ولسواليو<br />
شوراګانې، او ولسمشر <strong>د</strong> مشرانو <strong>د</strong> جرګې ١٠٢<br />
غړي ټاکي. 243 ملي شورا <strong>د</strong> تر ټولو لوړې قانون<br />
244<br />
جوړوونکې ا<strong>د</strong>ارې په توګه کار کوي.<br />
ملي شورا هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> استعمال <strong>د</strong> قانون، <strong>د</strong> کانونو <strong>د</strong> صنعت، او <strong>د</strong> تېلو او ګازو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> په اړه <strong>د</strong> قانونونو په<br />
جوړولو پرمختګ کړى <strong>د</strong>ى. 255 په ځينو مهمو برخو کې <strong>د</strong> يو څه پرمختګ باوجو<strong>د</strong>، <strong>د</strong> ملي شورا عمومي کار <strong>د</strong><br />
ډېرې غېر حاضرۍ او <strong>د</strong> معمول سره سم <strong>د</strong> قانون منلو <strong>د</strong> توان نه لرلو له امله ډېر ښه نه و. 256 <strong>د</strong> يا<strong>د</strong>ونې وړ <strong>د</strong>ه چې<br />
ولسي جرګه <strong>د</strong> ٢٠٠٨ پر مهال <strong>د</strong> کار په تر نيمو زياتو ورځو کې <strong>د</strong> قانون سازۍ لپاره <strong>د</strong> اړينو غړيو <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>ګۍ<br />
په ساتلو کې ناکامه شوه، چې ل<strong>د</strong>ې امله يې <strong>د</strong> هرې ورځې اغېزمنتيا مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه شوې. 257 په کومو ورځو چې <strong>د</strong> غړيو<br />
258<br />
شمېر پوره شوى هم <strong>د</strong>ى نو تر اخره پوره ن<strong>د</strong>ى پاتې شوى.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې متح<strong>د</strong>ه اياالت او نړيواله ټولنه به <strong>د</strong> اى اين ډي ايس <strong>د</strong> قانون-<strong>د</strong>-حاکميت<br />
<strong>د</strong> اه<strong>د</strong>افو سره سم په افغانستان کې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سيسټم <strong>د</strong> ظرفيت لوړولو <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکړي. 259 <strong>د</strong> افغانستان جمهوري<br />
<strong>د</strong>ولت، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> لوړپوړو قانوني مشاورانو په مرس<strong>ته</strong>، په کابل کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong><br />
مرکزي محکمې )سي اين ټي( او <strong>د</strong> جنايي ع<strong>د</strong>الت ه<strong>د</strong>ف ځواک )سي جى ټي ايف( <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> محکمو<br />
شمېر زيات کړى <strong>د</strong>ى. 260 <strong>د</strong> شپږو مياشتو نه په زيا<strong>ته</strong> مو<strong>د</strong>ه کې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> سي جى ټي<br />
261<br />
ايف او سي اين ټي <strong>د</strong> ګډو هڅو پايله الن<strong>د</strong>ې راووتله:<br />
• <strong>د</strong> ١٨٨ جال جال قضيو څېړنه چې ٢٠١ شکمن کسان پکې ککړ وو<br />
• <strong>د</strong> ولسوالۍ په محکمه کې <strong>د</strong> ١١٣ شکمنو کسانو سزاوار کې<strong>د</strong>ل؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رخواست په محکمه کې <strong>د</strong> ١٨٩ شکمنو<br />
کسانو سزاوار کې<strong>د</strong>ل<br />
• <strong>د</strong> قې<strong>د</strong> لپاره <strong>د</strong> ٥٠٣ تنو سپارل<br />
<strong>د</strong> اى اين ډي ايس له مخې، <strong>د</strong> عامې ا<strong>د</strong>ارې په پياوړي کولو کې <strong>د</strong> واليتي او ولسوالۍ <strong>د</strong> کچې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong><br />
ظرفيت جوړول شامل <strong>د</strong>ي. 262 <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> سيمييزې <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ او ټولنې <strong>د</strong> پرمختيا )ايل جي سي ډي(<br />
پروګرام، <strong>د</strong> اى اين ډي ايس سره څنګ په څنګ، <strong>د</strong> واليتونو واليانو او مهمو وزارتونو <strong>ته</strong> الرښو<strong>د</strong>ان ورکوي او<br />
<strong>د</strong> واليتونو په کچه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> پياوړې کولو لپاره واړه، <strong>د</strong> ټولنې په مشرۍ پرمختيايي هلې ځلې تنظيموي. 263 <strong>د</strong><br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښاروالۍ <strong>د</strong> پياوړې کولو <strong>د</strong> پروګرام )اى ايم ايس پي( اه<strong>د</strong>اف <strong>د</strong> ښارواليو لپاره <strong>د</strong><br />
70 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
انځور ٣.٤٠<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت څانګې<br />
<strong>د</strong> افغانستان اسلامي جمهوري <strong>د</strong>ولت<br />
ع<strong>د</strong>ليه<br />
اجرائيه<br />
مقننه (ولسي جرګه)<br />
“<strong>د</strong> افغانستان تړون <strong>د</strong> اه<strong>د</strong>افو څخه يو <strong>د</strong><br />
٢٠٠٩ تر پاى پورې <strong>د</strong> ملکي تابعيت<br />
او <strong>د</strong> رايې <strong>د</strong> ثبت لپاره <strong>د</strong> يوې واح<strong>د</strong>ې<br />
پېژن<strong>د</strong>پاڼې جوړول <strong>د</strong>ي.”<br />
ستره محکمه<br />
ولسمشر<br />
پارليمان<br />
ولسي جرګه<br />
(چوکۍ 209)<br />
سنا<br />
<strong>د</strong> مشرانو جرګه<br />
(102 چوکۍ)<br />
- افغانستان تړون: ټولټاکنې<br />
ولايتي محکمې<br />
(محکمې 34)<br />
<strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong>ويم<br />
مرستيال<br />
<strong>د</strong> ولسمشر لومړى<br />
مرستيال<br />
ابت<strong>د</strong>ايي محکمې<br />
(408 محکمې)<br />
وزيران<br />
(وزيران 23)<br />
سرچينې: <strong>د</strong> افغانستان اساسي قانون، باب 3 (ولسمشر)، باب 4 (<strong>د</strong>ولت)، باب 5 (ملي شورا)، باب 7 (ع<strong>د</strong>ليه)، 2004\4\1؛ <strong>د</strong> اکانومسټ استخباراتي يونټ لميټډ، <strong>د</strong> افغانستان<br />
هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه 2008، مخ 7.<br />
ولسمشر او <strong>د</strong>وه برخې لرونکې ولسي جرګه، چې<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٤ په اساسي قانون کې تشريح شوي <strong>د</strong>ي،<br />
انتخابي او ټاکل کې<strong>د</strong>ونکې چوکۍ <strong>د</strong>ي. 268 ولسي<br />
جرګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو غړيو نه جوړه <strong>د</strong>ه: ملي شورا او <strong>د</strong><br />
269<br />
مشرانو شورا.<br />
264<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ موجو<strong>د</strong>ې پروسې بهتروي.<br />
نور پروګرامونه <strong>د</strong> لګښت <strong>د</strong> راترسره کولو پر بنسټ <strong>د</strong> برېښنا، اوبو، او پاکوالي په خ<strong>د</strong>متونو تمرکز کوي، او <strong>د</strong><br />
ښاروالۍ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ يو ستر، نوى پروګرام <strong>د</strong> منظورۍ په اخري پړاوونو کې <strong>د</strong>ى.<br />
بشري حقونه<br />
بل ه<strong>د</strong>ف چې په افغانستان تړون کې بحث شوى او وروس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> اى اين ډي ايس لخوا خپل کړاى شوى “<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر<br />
ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> پرمختګونو ان<strong>د</strong>ازې، <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت ترسره کول او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت تطبيقول، او <strong>د</strong> ټولو افغانانو<br />
بشري حقونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong>رناوى ورکولو” تطبيقول <strong>د</strong>ي. 265 <strong>د</strong> اى اين ډي ايس سره سم، <strong>د</strong> بشري حقونو <strong>د</strong> خالف ورزيو<br />
شمېره کمول <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت يو مهم لومړيتوب <strong>د</strong>ى. 266 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې له مخې، <strong>د</strong> بشري حقونو<br />
267<br />
<strong>د</strong> تحفظ بهترونې ډېرې کمې <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي منشي <strong>راپور</strong> ورکړى چې افغانستان اوس هم <strong>د</strong> بشري حقونو <strong>د</strong> پام وړ ننګونو سره مخ<br />
<strong>د</strong>ى، چې المل يې <strong>د</strong> څو لسيزو ضعيف حکومت، پرله پسې ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>، ډېر زيات غربت، او <strong>د</strong> ښځو او انجونو<br />
270<br />
پر وړان<strong>د</strong>ې امتيازي قوانين او چلن<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي.<br />
71<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي (اى اين ډي ايس)<br />
<strong>د</strong> جنسي برابرۍ مسئلې<br />
<strong>د</strong> اى اين ډي ايس له مخې، <strong>د</strong> ښځو پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> تاريخي امتيازي چلن<strong>د</strong> <strong>د</strong> لير کولو په واسطه جنسي برابرۍ <strong>ته</strong><br />
و<strong>د</strong>ه ورکول يو له شپږو مهمو برخو څخه <strong>د</strong>ي. 271 <strong>د</strong> جنسي برابرۍ مهمه ستراتيژي <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې خبرو لپاره يو يونلور<br />
جوړوي:<br />
• په ټولنه کې <strong>د</strong> ښځو سره چلن<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لول<br />
• <strong>د</strong> هغوى ټولنيز او اقتصا<strong>د</strong>ي حالت ب<strong>د</strong>لول<br />
• پرمختيايي مواقعو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> هغوى السرسى زياتول<br />
پرمختيا<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
امنيت<br />
لکه چې په اى اين ډي ايس کې يې تعريف شوى <strong>د</strong>ى، “جنسي برابري” هغه <strong>د</strong>ه چې کله ښځو او سړو <strong>د</strong>واړو <strong>ته</strong><br />
خپل انفرا<strong>د</strong>ي حقونه ورکړل شوي وي او په برابرۍ سره په پرمختيايي چارو کې برخه او ګټه ترې اخيستلى شي،<br />
او هر يو ازا<strong>د</strong> وي چې بشپړ او <strong>د</strong> اطمينان وړ ژون<strong>د</strong> وکړي. 272 په جنسي برابرۍ کې پرمختګ ترالسه کول اوس<br />
هم يوه ننګونه <strong>د</strong>ه. اى اين ډي ايس <strong>د</strong> جنسي برابرۍ <strong>د</strong> الس <strong>ته</strong> راوړلو لپاره <strong>د</strong>رې مهم لومړيتوبونه پېژني:<br />
• <strong>د</strong> جنس سره مشخصو هغو معيارونو <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>ل چې په افغانستان تړون کې پېژن<strong>د</strong>ل شوې <strong>د</strong>ي )وګورئ چوکاټ<br />
سيمييزه همکاري<br />
مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
)٣.٦<br />
فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
جنسي برابري<br />
• هغو ټولو جنسي ژمنتياو <strong>ته</strong> رسې<strong>د</strong>ل چې <strong>د</strong> اى اين ډي ايس په هر سکټور کې تشريح شوي <strong>د</strong>ي<br />
ظرفيت<br />
273<br />
• <strong>د</strong> جنسي برابرۍ لپاره <strong>د</strong> وزارتونو او <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو په منځ کې بنسټيز ا<strong>د</strong>اري ظرفيتونه پې<strong>د</strong>ا کول<br />
<strong>د</strong> چاپېريال<br />
په مارچ ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> افغانستان ولسمشر <strong>د</strong> شيعه ګانو <strong>د</strong> شخصي حالت ما<strong>د</strong>ه السليک کړه چې قانون جوړ<br />
شو. 274 متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې شيعه شخصي حالت <strong>د</strong> قانون په اړه ملحوظات لري کوم چې مړونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خپلو ښځو<br />
سره په زور <strong>د</strong> جنسي عمل قانوني اجازت ورکولو سره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اساسي قانون خالف ورزي کوي. 275 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع<br />
محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> پرله پسې نړيوالو او کورنيو احتجاجونو په ځواب کې به <strong>د</strong> شيعه <strong>د</strong> شخصي حالت<br />
276<br />
قانون وځنډول شي او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ولسمشر کتنې <strong>ته</strong> به پروت وي.<br />
کډوال<br />
<strong>د</strong> تېرو <strong>د</strong>رېو لسيزو په اوږ<strong>د</strong>و کې تر شپږو مليونو زيات افغانان کډوال شوي <strong>د</strong>ي، چې په ګاونډيو هېوا<strong>د</strong>ونو لکه <strong>د</strong><br />
پاکستان اسالمي جمهوريت او <strong>د</strong> ايران اسالمي جمهوريت <strong>د</strong> نړيوال تحفظ په لټه کې <strong>د</strong>ي. 277 کډوالو لپاره <strong>د</strong> ملګرو<br />
ملتونو عالي کمشنرۍ )يو اين ايچ سي ار( اټکل کړى چې <strong>د</strong> نړۍ <strong>د</strong> کډوالو <strong>د</strong> ابا<strong>د</strong>ۍ ٢٥% بې ځايه شوي افغانان<br />
278<br />
<strong>د</strong>ي.<br />
“بنسټيز بشري حقونه او ازا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong><br />
هرې <strong>د</strong>موکراسۍ لپاره <strong>د</strong> ارزښت<br />
لرلو ترڅنګ <strong>د</strong> پياوړي او ازا<strong>د</strong><br />
اقتصا<strong>د</strong> لپاره اساسي ټکى <strong>د</strong>ى.”<br />
- <strong>د</strong> افغانستان ملي<br />
پرمختيايي ستراتيژي:<br />
بشري حقونه<br />
<strong>د</strong> يو اين ايچ سي ار له مخې افغان کډوال په ٦٩ هېوا<strong>د</strong>ونو کې خواره واره <strong>د</strong>ي. 279 وطن نه <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> تښتې<strong>د</strong>لو<br />
رجحان اوس ب<strong>د</strong>لېږي. په ٢٠٠٨ کې يو اين ايچ سي ار اټکل کړى چې تر ٢٥٠،٠٠٠ زيات افغان کډوال وطن <strong>ته</strong><br />
ستانه شوي، چې په <strong>د</strong>ې سره <strong>د</strong> هغو ټولو کډوالو شمېر چې <strong>د</strong> ٢٠٠٢ راهيسې وطن <strong>ته</strong> ستانه شوي تر پنځو مليونو<br />
زياتېږي، چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> ټولې ابا<strong>د</strong>ۍ تقريباً پنځمه برخه <strong>د</strong>ه. 280 <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، په اى اين ډي<br />
ايس کې، اټکل کړى چې <strong>د</strong>رې مليونه نور افغان کډوال اوس هم په ايران او پاکستان کې ژون<strong>د</strong> کوي، کوم چې <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت او <strong>د</strong> <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> ګاونډيانو ترمنځ اړيکې خرابوي. 281 لکه چې په انځور ٣.٤١ کې ښو<strong>د</strong>ل<br />
شوي، ٢.١ مليونه افغانان پاکستان او ٩٠٠،٠٠٠ ايران <strong>ته</strong> وتښتې<strong>د</strong>ل.<br />
72 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
چوکاټ ٣.٦<br />
<strong>د</strong> اى اين ډي ا يس <strong>د</strong> جنسي برابرۍ معيارونه<br />
ه<strong>د</strong>ف نېټه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
افغانستان تړون معيارونه<br />
<strong>د</strong> ښځو لپاره <strong>د</strong> ملي اق<strong>د</strong>ام پالن به په بشپړ ډول تطبيق شي.<br />
<strong>د</strong> ملي اق<strong>د</strong>ام پالن به <strong>د</strong> زرو <strong>کال</strong>و <strong>د</strong> پرمختيايي اه<strong>د</strong>افو سره سم وي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ په ټولو ا<strong>د</strong>ارو کې به <strong>د</strong> مېرمنو ګډون پياوړى کړاى شي.<br />
محبسونه به <strong>د</strong> ښځو لپاره جال بن<strong>د</strong>يخانې ولري.<br />
<strong>د</strong> انجونو په ابت<strong>د</strong>ايي ښوونځيو کې به <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلې شرحه ٦٠% وي.<br />
<strong>د</strong> ښځينه ښوونکيو شمېر به ٥٠% زيات شي.<br />
په پوهنتونونو کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلو ز<strong>د</strong>ه کوونکيو ٣٥% به ښځې وي )<strong>د</strong> ١٠٠،٠٠ ز<strong>د</strong>ه کوونکيو څخه(<br />
<strong>د</strong> عمومي او خصوصي مرستو په کارولو سره به ١٥٠،٠٠٠ سړي او ښځې <strong>د</strong> بازارمون<strong>د</strong>نې په<br />
مهارتونو کې روزنې ترالسه کړي.<br />
<strong>د</strong> ښځو تر مشرۍ الن<strong>د</strong>ې کورنيو حالت چې په پرله پسې توګه غريب <strong>د</strong>ى به ٢٠% کم کړاى شي.<br />
ښځو لپاره <strong>د</strong> روزګار شرحه به ٢٠% زيا<strong>ته</strong> شي.<br />
<strong>د</strong> کډوالو، راستنې<strong>د</strong>ونکيو، او هېوا<strong>د</strong><br />
کې بې ځايه شويو خلکو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
لپاره <strong>د</strong>ي چې په وړ ډول <strong>د</strong> هغوى<br />
<strong>د</strong>اوطلب راتګ او په ټولنه کې ګټور<br />
ګډون اسان کړي.<br />
- <strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي<br />
يا<strong>د</strong>ونه: اى اين ډي ايس <strong>د</strong> افغانستان تړون لپاره معيارونه او وختونه خپل کړل.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، افغانستان تړون، ٢\٢٠٠٦، ضميمه ايي، مخونه ٦-١١.<br />
انځور ٣.٤١<br />
اى اين ډي ايس <strong>د</strong> سکټور يوه تايي<strong>د</strong> شوې ستراتيژي وړان<strong>د</strong>ې کوي <strong>د</strong> کومې ه<strong>د</strong>ف چې پاتې <strong>د</strong>رې مليونه افغانان<br />
<strong>د</strong>ي. 282 <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې بيا کتل شوې ستراتيژۍ <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت وايي چې <strong>د</strong> هغو مشخصو پروګرامونو<br />
له تطبيقولو وروس<strong>ته</strong> به هم کوم چې <strong>د</strong> کډوالو او په وطن کې <strong>د</strong> بې ځايه شويو خلکو <strong>د</strong> ځاى پر ځاى کولو لپاره<br />
جوړ شوي <strong>د</strong>ي، يوه <strong>د</strong> پام وړ شمېر ابا<strong>د</strong>ي به تر ٢٠١٣ پورې په پاکستان او ايران کې پاتې شي. 283 <strong>د</strong> افغانستان<br />
جمهوري <strong>د</strong>ولت اټکل کوي چې تر يو مليون پورې زيات يا تر ٤٠٠،٠٠٠ پورې کم افغانان به په خپله خوښه يا<br />
284<br />
په زور افغانستان <strong>ته</strong> ستانه شي.<br />
<strong>د</strong> ايران او پاکستان په اسلامي جمهوريتونو کې <strong>د</strong> افغان کډوالو ويش<br />
ع<strong>د</strong>التي اصالحات او محاکمه<br />
چين<br />
تاجکستان<br />
ازبکستان<br />
ترکمنستان<br />
ع<strong>د</strong>التي سيسټم<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پنځه ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سيسټم په جوړولو کار کوي: <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه )ډي او ايس(،<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکيو پر وړان<strong>د</strong>ې او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> نافذولو نړيواله ا<strong>د</strong>اره )ايي اين ايل(، <strong>د</strong> انصاف محکمه )ډي او جى(، يو<br />
ايس اى ايي ډي، <strong>د</strong> نشه يي توکيو په اړه <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> نافذولو ا<strong>د</strong>اره )ډي اي اى(، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه )ډي او ډي(. ايي<br />
285<br />
اين ايل په افغانستان کې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي اصالحاتو اساسي مسووليت په غاړه لري.<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړى چې افغانان <strong>د</strong> يو رسمي ع<strong>د</strong>التي سيسټم په اړه په شک کې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> هغوى<br />
ان<strong>د</strong>ېښنې <strong>د</strong> پلټونکو، محاکمه کوونکيو، او قاضيانو <strong>د</strong> ايمان<strong>د</strong>ارۍ په اړه <strong>د</strong>ي، “کوم چې تل <strong>د</strong> ستونځې حل نه بلکې<br />
برخه وي.” 286 اى اين ډي ايس <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سيسټم په اړه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> لي<strong>د</strong> تشريح <strong>د</strong> يو <strong>د</strong>اسې بې<br />
طرفه او خپلواک ع<strong>د</strong>التي سيسټم په توګه کوي چې <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong>، مذهب، شتمنۍ، فاميل او شهرت امنيت ساتي، <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ،<br />
287<br />
قانون په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> برابرۍ، او ع<strong>د</strong>الت <strong>د</strong> ټولو لپاره <strong>ته</strong> السرسي <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>رناوي سره.<br />
2,100,000<br />
مهاجر پاکستان <strong>ته</strong><br />
پاکستان<br />
يا<strong>د</strong>ونه: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي.<br />
900,000<br />
مهاجر ايران <strong>ته</strong><br />
ايران<br />
73<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
په ٢٠٠٤ کې له ب<strong>د</strong>لون سره اساسي قانون <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سيسټم لپاره <strong>د</strong>رې مهم ريفورمونه ومنل. 288 <strong>د</strong><br />
اساسي قانون <strong>د</strong> ١١٦مې ما<strong>د</strong>ې په تعقيب، )١( ع<strong>د</strong>الت <strong>د</strong> “رياست <strong>د</strong> يوې خپلواک ارګان” په توګه کار کوي، )٢(<br />
ستره محکمه <strong>د</strong> يو متح<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سيسټم <strong>د</strong> مشرې په توګه پېژن<strong>د</strong>ل شوې، او )٣( اساسي قانون <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> وضاحت<br />
الرښو<strong>د</strong>ونکې ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه. 289 <strong>د</strong> اى اين ډي ايس له مخې، <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> ملکي، جنايي، او<br />
تجارتي قانون لپاره <strong>د</strong> ٢٠١٠ <strong>کال</strong> تر پاى <strong>د</strong> اساسي قانون <strong>د</strong> ما<strong>د</strong>و سره سم يو قانوني چوکاټ <strong>د</strong>اخل کړي )چوکاټ<br />
290<br />
.)٣.٧<br />
اى اين ډي ايس <strong>د</strong> افغانستان ع<strong>د</strong>التي سيسټم <strong>د</strong> ملکي قانون او اسالمي شرعي قانون چې <strong>د</strong> وخت په تېرې<strong>د</strong>و مخې<br />
<strong>ته</strong> راغلى <strong>د</strong>ى <strong>د</strong> يو ګډ قانون په توګه تشريح کوي. 291 <strong>د</strong> ښارونو نه اخوا سيمو <strong>د</strong>ننه اى اين ډي ايس <strong>د</strong>اسې <strong>د</strong>و<strong>د</strong>يز<br />
قانوني سيسټم معلوم کړى چې بنسټ يې پر روايتي محاکمو <strong>د</strong>ى. 292 اى اين ډي ايس يو <strong>د</strong>و<strong>د</strong>يز سيسټم <strong>د</strong> هغه سيسټم<br />
293<br />
په توګه تشريح کوي چې بنسټ يې پر معافۍ غوښتلو، بخښنې او جوړجاړي وي.<br />
په ور<strong>ته</strong> توګه، <strong>د</strong> افغانستان هر واليت <strong>د</strong> ٢٠١٠ تر پاى پورې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت <strong>د</strong> فعالو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> جوړولو لپاره ژمنتيا<br />
ښو<strong>د</strong>لې. 294 تر <strong>د</strong>غه وخ<strong>ته</strong> پورې <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت ارا<strong>د</strong>ه لري چې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت په مهمو ا<strong>د</strong>ارو کې په<br />
ريفورمونو تمرکز وکړي لکه <strong>د</strong> انصاف وزارت )ايم او جى(، ع<strong>د</strong>ليه، <strong>د</strong> لوى څارنوال <strong>د</strong>فتر )اى جي او(، <strong>د</strong> کورنيو<br />
295<br />
چارو وزارت )ايم او ايي(، او <strong>د</strong> ملي امنيت <strong>د</strong>فتر، څو مسلکيتوب، اعتبار، او ايمان<strong>د</strong>ارۍ <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړي.<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي ريفورم او محاکمې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مالتړ<br />
<strong>د</strong> تړون له مخې، په افغانستان کې ع<strong>د</strong>التي اصالحات <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت او نړيوالې ټولنې <strong>د</strong>واړه لپاره<br />
لومړيتوب <strong>د</strong>ى. 296 <strong>د</strong> افغانستان ع<strong>د</strong>التي سيسټم <strong>د</strong> يوې سترې محکمې، ٣٤ واليتي محکمو، او ٤٠٨ نورو محکمو<br />
څخه جوړ <strong>د</strong>ى چې په ٤٠٠ ځايونو کې خورې ورې <strong>د</strong>ي. 297 خپلواک ع<strong>د</strong>التي واک سترې محکمې <strong>ته</strong> ورکړل شوى<br />
298<br />
<strong>د</strong>ى، چې <strong>د</strong> افغانستان تر ټولو ستره محکمه <strong>د</strong>ه.<br />
چوکاټ ٣.٧<br />
<strong>د</strong> اى اين ډي ايس لخوا <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت معياروه<br />
<strong>د</strong> افغانستان تړون نېټه<br />
ه<strong>د</strong>ف نېټه<br />
<strong>د</strong> اساسي قانون په تعقيب، <strong>د</strong> قانوني چوکاټ تطبيقول، په ګډون <strong>د</strong> ملکي، جنايي، او تجارتي قانون چې جوړ شوى او ټولو ع<strong>د</strong>التي او قانون سازو ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> رسول شوى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
هر واليت به <strong>د</strong> انصاف يوه بشپړه فعاله ا<strong>د</strong>اره ولري.<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong>، <strong>د</strong> ضروري پروسې او <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> نه رسې<strong>د</strong>و په اړه <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> پروسو اصالحات به په بشپړ ډول تطبيق شي.<br />
<strong>د</strong> مسلکيتوب اعتبار، او ايمان<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> پياوړي کولو لپاره <strong>د</strong> مهمو ع<strong>د</strong>التي ا<strong>د</strong>ارو )<strong>د</strong> انصاف وزارت، ع<strong>د</strong>ليې، <strong>د</strong> لوى څارنوال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر، <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت، او <strong>د</strong> ملي امنيت <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>فتر( اصالحات کول.<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت په انفراسټرکچر به بيا کار کېږي تر څو <strong>د</strong> سړو او ښځو لپاره جال جال زن<strong>د</strong>انونه او اسانتياوې برابر کړاى شي.<br />
يا<strong>د</strong>ونې: <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> پرمختيا په ستراتيژۍ کې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سکټور رول <strong>د</strong> افغانستان په ع<strong>د</strong>التي ا<strong>د</strong>ارو کې <strong>د</strong> بهتر يووالي، کاري وړتيا او انفراسټرکچر باوري کول <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ٦٥.<br />
74 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
په مئ ٢٠٠٥ کې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي اصالحاتو <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>اماتو <strong>د</strong> مالتړ لپاره، ايي اين ايل <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې پرينسپونو په<br />
جوړولو سره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي اصالحاتو پروګرام <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړه:<br />
• په افغانستان کې بيا رغونه <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت <strong>د</strong> نفاذ لپاره <strong>د</strong> يو فعال جنايي ع<strong>د</strong>التي سيسټم پر<strong>ته</strong> نشي بريالۍ<br />
کې<strong>د</strong>لى<br />
• <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> اوږ<strong>د</strong>مهالې اغېزمنتيا تکيه په يو فعال جنايي ع<strong>د</strong>التي سيسټم بان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ه<br />
• <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> نفاذ هڅې باي<strong>د</strong> تېزې کړاى او زياتې کړاى شي چې <strong>د</strong> نشه يي توکيو ستونځه<br />
299<br />
په اغېزمنه توګه کنټرول کړي.”<br />
<strong>د</strong> ايي اين ايل له مخې، <strong>د</strong>ا الرښو<strong>د</strong>ونکي پرينسيپونه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong><br />
ع<strong>د</strong>التي سيسټم بنيا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي. 300 ايي اين ايل <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سيسټم <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> بهترولو لپاره ګڼ شمېر پروګرامونه<br />
لري.<br />
<strong>د</strong> ايي اين ايل ع<strong>د</strong>التي پروګرامونه<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي پروګرام <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> پنځو ستنو <strong>د</strong> ستراتيژۍ برخه <strong>د</strong>ه، کومې <strong>ته</strong> چې<br />
ايي اين ايل او <strong>د</strong> انصاف وزارت بو<strong>د</strong>يجه ورکوي، څو يو <strong>د</strong>اسې ماهرانه ه<strong>د</strong>ف ځواک جوړ کړي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و<br />
قضيې محاکمه کړي. <strong>د</strong> پروګرام په ټيم کې شپږ لوړپوړي مرکزي قانونپوهان، <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو نه تر <strong>د</strong>رېو جنايي پلټونکي،<br />
او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مارشال خ<strong>د</strong>مت )يو ايس ايم ايس( غړي شامل <strong>د</strong>ي. 301 <strong>د</strong> يو ايس ايم ايس <strong>د</strong> عملياتو ځانګړې<br />
302<br />
ډلې )ايس او جي( <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ايي اين ايل، يا <strong>د</strong> ايي اين ايل <strong>د</strong> مشن لخوا بو<strong>د</strong>يجه نه ورکول کېږي.<br />
ايي اين ايل هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> انصاف محکمې <strong>ته</strong> مالي مرس<strong>ته</strong> ورکوي څو <strong>د</strong> سي جى ټي ايف <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> افغان قانونپوهانو<br />
او <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> پلټونکو لپاره روزنې او الرښو<strong>د</strong>نې ترسره کړي. 303 <strong>د</strong> ٢٠٠٧ راهيسې، <strong>د</strong> يو ايس ايم ايس <strong>د</strong> عملياتو<br />
ځانګړې ډلې )ايس او جي(، چې په جال توګه <strong>د</strong> ايي اين ايل لخوا بو<strong>د</strong>يجه ورکول کېږي، په کابل کې <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې سره محکمې <strong>ته</strong> په امنيت برابرولو مرس<strong>ته</strong> کړې <strong>د</strong>ه. 304 څو مياشتې وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> قاضي القضاة <strong>د</strong> وژلو څخه<br />
وروس<strong>ته</strong>، يو ايس ايم ايس <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې غړو <strong>ته</strong> امنيت برابروي. 305 <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې له مخې، يو ايس ايم ايس<br />
هم<strong>د</strong>اراز هغه روزنيز فعاليتونه ترسره کوي چې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي مرکز )سي اين جى سي( <strong>د</strong> عملياتو<br />
سره تړلي وي. 306 <strong>د</strong> ايي اين ايل له مخې سي اين جى سي <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> مئ په ١ نېټه فعاليتونه پېل کړل. 307 ايي اين<br />
ايل <strong>راپور</strong> ورکړى چې سي اين جى سي به <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ېزونو لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> پرله پسې هڅو مالتړ<br />
کوي. 308 په سي اين جى سي کې قې<strong>د</strong>خانې او <strong>د</strong> قانونپوهانو او قاضيانو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر ځاى او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> اوسې<strong>د</strong>ونکيو<br />
309<br />
لپاره نورې اسانتياوې لکه <strong>د</strong> ډوډۍ خوړولو او وي<strong>د</strong>ه کې<strong>د</strong>و ځايونه، شامل <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> روزل شوي امنيتي پرسونل شمېره او <strong>د</strong> هغوى الس<strong>ته</strong> راوړنې هغه آالت<br />
<strong>د</strong>ي چې ايس او جي يې <strong>د</strong> خپلو الس<strong>ته</strong> راوړنو لپاره <strong>د</strong> پېمانې په توګه کاروي. 310 ايس او جي ١٦٠ تنه پرسونل<br />
روزلى او يا يې ور<strong>ته</strong> الرښو<strong>د</strong>نې کړې <strong>د</strong>ي او ټول ٨١٠ ساع<strong>ته</strong> روزنه يې ور<strong>ته</strong> برابره کړې. 311 <strong>د</strong> جون ٣٠،<br />
٢٠٠٩ پورې <strong>د</strong> انصاف محکمې <strong>راپور</strong> ورکړى چې په امنيت کې هيڅ خرابى نه و او نه په سي اين جى سي <strong>د</strong><br />
312<br />
کوم بري<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> ورکړل شوى.<br />
<strong>د</strong> يو ايس ايم ايس پر فعاليتونو برسېره، <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې جنايي څانګې او ډي اي اى <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې <strong>د</strong> امنيت هڅو<br />
سره يو څه مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه مرس<strong>ته</strong> کړې. 313 <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې له مخې، جنايي څانګې <strong>د</strong> هغو نظامي موټرو په په ترالسه<br />
314<br />
کولو کې مرس<strong>ته</strong> کړې چې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې <strong>د</strong> امنيت لپاره کارول کېږي.<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سکټور <strong>د</strong> مالتړ پروګرام )جى ايس ايس<br />
پي(، چې په ٢٠٠٥ کې <strong>د</strong> تجرباتي پروګرام په توګه<br />
پېل شوى و، <strong>د</strong> جنايي ع<strong>د</strong>التي اصالح لپاره <strong>د</strong> ايي اين<br />
ايل جامع پروګرام <strong>د</strong>ى. جى ايس ايس پي <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سکټور مالتړ کوي، په ګډون <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong><br />
وزارت، <strong>د</strong> لوى څارنوال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر، او <strong>د</strong> نورو اړون<strong>د</strong>و<br />
315<br />
ع<strong>د</strong>التي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> سرپرستۍ او روزنې.<br />
<strong>د</strong> لوى څارنوال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> مرستې برخې )اى جي او<br />
اى ايس( <strong>د</strong> لوى څارنوال سره مرس<strong>ته</strong> وکړه چې <strong>د</strong><br />
لوى څارنوال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر پرمختيايي ستراتيژي جوړه<br />
کړي. اى جي او اى ايس <strong>د</strong> جى ايس ايس پي يو<br />
خپلواک جزؤ <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت سره<br />
په ارتباط، <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> ځواک او <strong>د</strong> قانونپوهانو<br />
ترمنځ <strong>د</strong> تفاهم بهترولو لپاره ايم او ايي-اى جي او<br />
316<br />
کميسيون جوړ کړ.<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت او ايمان<strong>د</strong>ارۍ برخې <strong>ته</strong> السرسي )اى<br />
جى ايي ايس( <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> وزارت سره <strong>د</strong> خپلواک<br />
ملي قانوني روزنيز مرکز )ايي اين ايل ټي سي( <strong>د</strong><br />
جوړولو او يو <strong>د</strong>اسې تړون په کښلو کې ملګرتيا<br />
وکړه چې اين اين ايل ټي سي يې <strong>د</strong> يوې <strong>د</strong>اسې<br />
ځانګړې ا<strong>د</strong>ارې په توګه ومنله چې <strong>د</strong> استغاثې<br />
قانونپوهان او <strong>د</strong>فاعي وکيالن او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> ا<br />
فغانستان <strong>د</strong> قانونپوهانو <strong>د</strong> اتحا<strong>د</strong>يې غړي تايي<strong>د</strong>وي.<br />
اى جى ايي ايس هم <strong>د</strong> جى ايس ايس پي يو خپلواک<br />
جزؤ <strong>د</strong>ى. اى جى ايي ايس په ٢٠٠٨ کې تر ١١٠٠<br />
زياتو ع<strong>د</strong>التي پرسونل <strong>ته</strong> روزنې او الرښو<strong>د</strong>نې<br />
317<br />
برابرې کړې.<br />
<strong>د</strong> سمونو <strong>د</strong> سيسټم <strong>د</strong> مالتړ پروګرام )سي ايس ايس<br />
پي(، چې په ٢٠٠٦ کې جوړ شوى، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره<br />
تشکيل شوى چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> مرکزي<br />
<strong>د</strong>فتر مالتړ وکړي څو په روزنو، <strong>د</strong> ظرفيت لوړولو او<br />
انفراسټرکچر په چارو کې مرس<strong>ته</strong> وکړي. سي ايس<br />
ايس پي تر ٣٠ زيات مشاوران لري چې په مختلفو<br />
سيمو کې ځاى پر ځاى شوي <strong>د</strong>ي. 318 ايي اين ايل <strong>د</strong><br />
واشنګټن پوهنتون <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> ښوونځي په ملګرتيا<br />
يو قانوني تعليمي پروګرام جوړ کړ چې <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> قانوني پروفيسورانو لپاره مالي سرچينې برابروي<br />
تر څو انګليسي ز<strong>د</strong>ه کړي او هم<strong>د</strong>اراز سن<strong>د</strong> ترالسه<br />
319<br />
کړي.<br />
75<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سيسټم<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سيسټم <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېو مرکزي برخو نه جوړ شوى <strong>د</strong>ى: سي جى ټي ايف، سي اين<br />
ټي، او سي اين جى ټي، چې ټول په کابل کې <strong>د</strong>ي. 320 سي جى ټي ايف په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> قضيو<br />
<strong>د</strong> پلټنې او محاکمې مسووليت په غاړه لري. سي اين ټي، کوم چې مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و-ض<strong>د</strong> چارو سره تړلې هغو ټولو<br />
جرمونو بان<strong>د</strong>ې واک لري چې تر يو خاص مق<strong>د</strong>ار پورې وي )لکه <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه کيلوګرامه هيروينو ساتل، ١٠ کيلوګرامه<br />
اپيمو، ٥٠ کيلوګرامه حشيشو، او کيمايي ما<strong>د</strong>ه(، په مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره تړليو جرمونو او <strong>د</strong> نشه يي توکيو سره تړلي<br />
ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> بان<strong>د</strong>ې کار کوي. 321 سي اين جى سي <strong>د</strong> ټولو محاکمو ځاى <strong>د</strong>ى. 322 سي اين جى سي خپلې <strong>د</strong>روازې <strong>د</strong><br />
٢٠٠٩ <strong>د</strong> مئ په ١ پرانيستلې. 323 <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> غټو مجرمانو <strong>د</strong> نيولو او محاکمه کولو لپاره يو محفوظ زن<strong>د</strong>ان<br />
325<br />
لري. 324 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې زن<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> جوړولو لپاره مالي مرس<strong>ته</strong> کوي.<br />
څرنګه چې په چوکاټ ٣.٨ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي، <strong>د</strong> جى ايس ايس پي سيمييز پروګرام <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې سره<br />
مرس<strong>ته</strong> کوي. <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>نې له الرې <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې مالتړ کول <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> هغه لي<strong>د</strong> مالتړ کوي چې <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سکټور بهترول <strong>د</strong> هغه معيارونو سره سم <strong>د</strong>ي چې په اى اين ډي ايس کې ټاکل شوي وو. 326 ايي<br />
اين ايل <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> جى ايس ايس پي مشاورانو، <strong>د</strong> جى ايس ايس پي <strong>د</strong> پروګرام له الرې، <strong>د</strong> ټول افغانستان<br />
په ١٥ واليتونو کې <strong>د</strong> عارضي غټو قانونپوهانو او <strong>د</strong> جنايي پلټنې څانګو روزنه او الرښو<strong>د</strong>نه کړې. 327 انځور ٣.٤٢<br />
هغه واليتونه ښيي په کومو کې چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې غړو <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>نې او روزنې مالتړ ترالسه کړى <strong>د</strong>ى.<br />
چوکاټ ٣.٨<br />
<strong>د</strong> ايي اين ايل ع<strong>د</strong>التي او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت پروګرامونه )په مليونونو ډالرو کې(<br />
<strong>د</strong> پروګرام نوم<br />
ايي ايس ايس پي<br />
سي ايس ايس پي<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي او مالتړ کوي<br />
ع<strong>د</strong>التي ايمان<strong>د</strong>اري<br />
ع<strong>د</strong>التي امنيت<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي باور <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې مالتړ<br />
قانوني ز<strong>د</strong>ه کړه او ع<strong>د</strong>الت السرسى<br />
ع<strong>د</strong>التي انفراسټرکچر<br />
<strong>د</strong> سمونو انفراسټرکچر<br />
ټول<br />
تشريح<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سکټور مالتړ کوي<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سمونو <strong>د</strong> سيسټم مالتړ کوي، ٨٨.٤ ډالر په ګډون <strong>د</strong><br />
انصاف <strong>د</strong> وزارت او <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> مرکزي محکمې سره <strong>د</strong> روزنو.<br />
او مالتړ کوي <strong>د</strong> سي جى ټي ايف، ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> يونټ، او سي<br />
اين ټي ٧.٠ ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> سيمييزو او ملي موسسو مالتړ کوي په ګډون <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
٢.٠ ډالر <strong>د</strong> سولې ا<strong>د</strong>اره<br />
مالتړ کوي <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي امنيت <strong>د</strong> پرمختګونو لپاره ٢.٠ ډالر سي اين<br />
ټي او <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> مرستې لپاره<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سکټور <strong>د</strong> مالتړ لپاره معاش ورکوي<br />
<strong>د</strong> افغانستان په قانوني سکټور کې <strong>د</strong> پرمختياو په اړه <strong>د</strong> افغانستان<br />
قانوني مسلکيانو او عامو افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> اضافي ز<strong>د</strong>ه کړې مالتړ<br />
کوي.<br />
<strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي انفراسټرکچر <strong>د</strong> پرمختياو مالتړ کوي<br />
<strong>د</strong> سمونو <strong>د</strong> سيسټم <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> پرمختيا مالتړ کوي<br />
ورکړل شوې بو<strong>د</strong>يجې<br />
132.5 ډالر<br />
88.4 ډالر<br />
7.0 ډالر<br />
2.0 ډالر<br />
2.0 ډالر<br />
10.0 ډالر<br />
5.0 ډالر<br />
10.6 ډالر<br />
15.0 ډالر<br />
272.5 ډالر<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ايي اين ايل <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اصطالحات )ورکړل شوې( هغسې <strong>راپور</strong> شوي څرنګه چې <strong>د</strong> ايي اين ايل لخوا ورکړل شوې وې پر<strong>ته</strong> له هغې<br />
چې مشخص شوې وي<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ايي اين ايل ځوابونه، ٧\٢\٢٠٠٩ او ٧\٧\٢٠٠٩<br />
76 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> هغو پروګرامونو سره سم چې <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت <strong>د</strong> بهترولو لپاره جوړ شوي <strong>د</strong>ي، افغانستان <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> ژمن <strong>د</strong>ى<br />
چې په خپل ع<strong>د</strong>التي انفراسټرکچر )لکه زن<strong>د</strong>انونو( کې ب<strong>د</strong>لون راولي، په ګډون <strong>د</strong> ښځو او کم عمره ځوانانو لپاره <strong>د</strong> جال<br />
زن<strong>د</strong>انونو جوړولو. 328 <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې له مخې، <strong>د</strong> افغانستان په زن<strong>د</strong>انونو کې <strong>د</strong> قې<strong>د</strong>يانو شمېر په ٢٠٠٨ کې تر ٢١%<br />
زيات شوى. 329 متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong> زن<strong>د</strong>انونو <strong>د</strong> اصالحاتو په يوه ستراتيژۍ غور کوي، <strong>د</strong> فعاليت معياري پروسيجرونه<br />
کاږي، او <strong>د</strong> قې<strong>د</strong>يانو جزاوې او شرايط ګوري څو باوري کړې چې <strong>د</strong> قې<strong>د</strong>يانو حقونه ساتل شوي وي. 330 <strong>د</strong> تر ٤٠٠٠<br />
331<br />
قې<strong>د</strong>يانو <strong>د</strong> قضيو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وسيو له کتلو وروس<strong>ته</strong>، ٨٩ قې<strong>د</strong>يان <strong>د</strong>اسې معلوم شوي وو چې <strong>د</strong> خوشې کې<strong>د</strong>و حق<strong>د</strong>ار وو.<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړى چې زيات افغانان فکر کوي چې ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په رسمي ع<strong>د</strong>التي سيسټم کې<br />
ش<strong>ته</strong> او <strong>د</strong>وى په <strong>د</strong>ې باره کې لږ باور لري چې ع<strong>د</strong>التي چارې به په سمه طريقه ترسره کېږي. 332 په ځاى <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې چې<br />
شخړه <strong>د</strong> رسمي ع<strong>د</strong>التي سيسټم له الرې حل کړاى شي، ځينې افغانان، په ځانګړې توګه هغه چې <strong>د</strong> ښار <strong>د</strong> ح<strong>د</strong>ونو نه<br />
333<br />
بهر اوسېږي، <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> جنجالونو <strong>د</strong> حل ځايونه کاروي لکه سيمييزې محکمې )جرګې(.<br />
انځور ٣.٤٢<br />
ايي اين ايل جى ايس ايس پي، <strong>د</strong> لارښو<strong>د</strong>نې موجو<strong>د</strong>ګي په ولايت<br />
ازبكستان<br />
چين<br />
تاجكستان<br />
تركمنستان<br />
ب<strong>د</strong>خشان<br />
تخار<br />
کن<strong>د</strong>وز<br />
بلخ<br />
جوزجان<br />
کُنَر<br />
نورستان<br />
لَغمان<br />
پنجشير<br />
کاپيسا<br />
بَغلان<br />
پروان<br />
کابُل<br />
ور<strong>د</strong>ک<br />
ننګرهار<br />
سمنګان<br />
باميان<br />
سر پُل<br />
فارياب<br />
غور<br />
با<strong>د</strong>غيس<br />
هرات<br />
لوګر<br />
پکتيا<br />
خوست<br />
غزنی<br />
<strong>د</strong>ايکُ ن<strong>د</strong>ی<br />
پکتيکا<br />
زابل<br />
روزګان<br />
فَراه<br />
<strong>د</strong> لارښو<strong>د</strong>نې موجو<strong>د</strong>ګي<br />
کن<strong>د</strong>هار<br />
هلمن<strong>د</strong><br />
نيمروز<br />
ايران<br />
پاكستان<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ايي اين ايل ځواب، 7\2\2009.<br />
77<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> قانون حاکميت<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٢ راهيسې، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>کانګرس</strong> ٧٦ مليونه ډالر <strong>د</strong> هغو پروګرامو لپاره مختص کړي <strong>د</strong>ي چې په<br />
افغانستان کې <strong>د</strong> قانون حاکميت پياوړى کړي. 336 چوکاټ ٣.٩ <strong>د</strong> ډي اي اى <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو حالت انځوروي چې<br />
مختص شوې <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ېزونو پروګرامونه : <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کار کوي<br />
چې افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره توکيو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong><br />
چلوونکيو <strong>د</strong> نيولو او محاکمه کولو توان ورکړي؛<br />
<strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> قاچاق وړونکو ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong><br />
مخنيوي او ختمولو لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ظرفيت<br />
334<br />
مرس<strong>ته</strong> وکړي.<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> قانون حاکميت<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت اق<strong>د</strong>امات <strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ېزونو او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> نفاذ )کوم چې <strong>د</strong> پوليسو او نورو قانون<br />
نافذوونکيو لپاره <strong>د</strong> روزنې او مالتړ <strong>د</strong> پروګرامونو مالتړ کوي( او <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي اصالحاتو او محاکمو )کوم چې <strong>د</strong><br />
337<br />
افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>التي سيسټم او <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong> ظرفيتونو <strong>د</strong> پراخولو لپاره کار کوي( ترمنځ ويشل شوي <strong>د</strong>ي.<br />
بن<strong>د</strong>ېزونه او <strong>د</strong> قانون نافذول<br />
ايي اين ايل <strong>راپور</strong> ورکړى چې متح<strong>د</strong>ه اياالت هر <strong>کال</strong> تقريباً ٢٠٠ مليونه ډالر <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> بن<strong>د</strong>ېزونو او <strong>د</strong><br />
338<br />
قانون <strong>د</strong> نفاذ لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې، ډي اي اى، او ايي اين ايل له الرې ورکوي.<br />
<strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> نفاذ پروګرامونه: <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong><br />
قاچاق وړونکيو او رشوت خوړونکو چارواکو <strong>د</strong><br />
نيولو، محاکمه کولو او پر مخ بيولو په لړ کې <strong>د</strong><br />
335<br />
افغانستان <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> پراخولو لپاره کار کوي.<br />
فعاليتي ډاټا او <strong>د</strong> استخباراتي معلوماتو راغونډول او تبا<strong>د</strong>له<br />
په ٢٠٠٨ کې فعاليتي او <strong>د</strong> استخباراتي معلوماتو راغونډولو او تبا<strong>د</strong>لې )ډي ايي سي اي( <strong>د</strong> هيروينو لپاره <strong>د</strong> کيميايي<br />
ما<strong>د</strong>ې، چې acetic anhydride نومېږي، په اروپا، ختيځه اسيا، او منځني ختيځ کې لېږ<strong>د</strong> معلوم کړ. <strong>د</strong> ډي<br />
ايي سي اي عملياتو <strong>د</strong> لېږ<strong>د</strong> طريقې معلومې، او <strong>د</strong>اسې سرچينې او هېوا<strong>د</strong>ونه يې رابرسېره کړل چې مخکې نه<br />
وو پېژن<strong>د</strong>ل شوي. 339 ايي اين ايل <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> افغانستان جمهوري حکومت acetic anhydride <strong>د</strong>اسې<br />
چوکاټ ٣.٩<br />
<strong>د</strong> ډي اي اى بو<strong>د</strong>يجې، مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٢-٢٠٠٩ )په مليونونو ډالرو کې(<br />
منل شوې<br />
اصلي<br />
ټاکل شوې<br />
مالي <strong>کال</strong> 2002<br />
مالي <strong>کال</strong> 2003<br />
مالي <strong>کال</strong> 2004<br />
مالي <strong>کال</strong> 2005<br />
مالي <strong>کال</strong> 2006<br />
مالي <strong>کال</strong> 2007<br />
مالي <strong>کال</strong> 2007 )ضميمه يي(<br />
مالي <strong>کال</strong> 2008<br />
مالي <strong>کال</strong> 2008 )ضميمه يي(<br />
مالي <strong>کال</strong> 2009<br />
ټول<br />
لګول شوې<br />
$0.58<br />
$2.74<br />
$3.27<br />
$12.30<br />
$21.08<br />
$10.26<br />
$4.72<br />
$8.97<br />
$9.17<br />
$3.35<br />
$76.44<br />
$0.58<br />
$0.58<br />
$2.74<br />
$2.87<br />
$3.27<br />
$3.72<br />
$12.30<br />
$16.77<br />
$21.27<br />
$23.66<br />
$15.79<br />
$15.79<br />
$4.89<br />
$4.59<br />
$13.28<br />
$18.20<br />
$12.73<br />
$22.39<br />
$6.62<br />
$18.80<br />
$93.47<br />
$127.37<br />
يا<strong>د</strong>ونې: <strong>د</strong>ا چوکاټ <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠١ څخه تر مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ پورې بو<strong>د</strong>يجې وړان<strong>د</strong>ې کوي. شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې-ډي اي اى اصطالحات<br />
)اصلي، منل شوې، او لګول شوې( هغسې <strong>راپور</strong> شوي څنګه چې <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې لخوا ورکړل شوي پر<strong>ته</strong> له هغې چې مشخص شوې وي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٧\٢٠٠٩.<br />
78 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
پېژن<strong>د</strong>لي چې په هېوا<strong>د</strong> کې “<strong>د</strong> استعمال روا وجه نلري.” 340 هغه نشه يي توکي چې <strong>د</strong> بوټو نه جوړېږي، په ګډون<br />
<strong>د</strong> کوکينو، مورفينو، او هيروينو، <strong>د</strong>ې کېميايي ما<strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> اړتيا لري )<strong>د</strong>اسې کېميايي موا<strong>د</strong> چې <strong>د</strong> بوټي سره <strong>د</strong> نشه يي<br />
توکيو <strong>د</strong> جوړولو لپاره ګډول کېږي(. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> ستراتيژۍ کې <strong>د</strong> هيروينو <strong>د</strong> کيماوي موا<strong>د</strong>و<br />
<strong>د</strong> ناقانونه تجارتي استعمال ه<strong>د</strong>ف جوړول شامل <strong>د</strong>ي. 341 <strong>د</strong> ايي اين ايل سره سم، <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې کېمياوي موا<strong>د</strong>و کنټرولول<br />
لکه acetic anhydride <strong>د</strong> افغانستان لپاره يوه سخ<strong>ته</strong> ننګونه ګڼل کېږي ځکه چې افغانستان <strong>د</strong> نړۍ <strong>د</strong> اپيمو ٩٣%<br />
سرچينه او <strong>د</strong> مخ په زياتې<strong>د</strong>ونکې لوړې فيص<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> هيروينو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> ځاى <strong>د</strong>ى. . 342<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> هڅې<br />
افغانستان <strong>د</strong> خپلې بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو په ګڼ شمېر اړخونو کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> مبارزه کې <strong>د</strong> ډېرو ننګونو سره<br />
مخ <strong>د</strong>ى، لکه <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> روزلو لپاره <strong>د</strong> ستراتيژيو تطبيقول، <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>و او پاکو ټولټاکنو له الرې <strong>د</strong>موکراسۍ<br />
<strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکول، او <strong>د</strong> قانوني ذريعو له الرې اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختيا راوستل. 343 <strong>د</strong> افغانستان تړون او <strong>د</strong> اى اين ډي ايس<br />
له مخې، <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> مبارزه يوه مهمه موضوع <strong>د</strong>ه. 344 څرنګه چې په چوکاټ ٣.١٠ کې ښو<strong>د</strong>ل شوې اى<br />
اين ډي ايس فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کنټرولولو لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت ژمنتيا <strong>د</strong> افغانستان تړون <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
معيارونو په کارولو تشريح کوي. په مشخص ډول، <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت پوهېږي چې په ع<strong>د</strong>التي سيسټم،<br />
مالي سمبالښت، او <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>مت رسولو په مسووليتونو کې فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت قوت په بنيا<strong>د</strong>ي طريقه ډېر زيات<br />
345<br />
اغېزمن کوي.<br />
“متح<strong>د</strong>ه اياالت، زمونږ نړيوال<br />
ملګري، او تر ټولو زيات مهم،<br />
افغانان، باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> کمولو او <strong>د</strong><br />
قانون <strong>د</strong> حاکميت <strong>د</strong> پياوړي کولو<br />
لپاره کار وکړي. پر <strong>د</strong>ې مسئلو <strong>د</strong><br />
اصلي پرمختګ پر<strong>ته</strong> به برياليتوب <strong>ته</strong><br />
رسې<strong>د</strong>ل ډېر ګران وي.”<br />
— افغانستان <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو سفير کارل<br />
353<br />
ډبليو. ايکنبري.<br />
346<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> تعريف “<strong>د</strong> شخصي ګټو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي چوکۍ ناسم استعمال” په توګه کوي.”<br />
يو اى ايس ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړى چې په افغانستان کې ډېر زيات ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> امنيتي، اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ، او <strong>د</strong><br />
رياست او <strong>د</strong>موکراسۍ <strong>د</strong> جوړولو اق<strong>د</strong>اماتو <strong>ته</strong> زيان رسوي. 347 <strong>د</strong> يو اى ايس ايي ډي له مخې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري<br />
<strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> واکمنۍ <strong>د</strong> پې<strong>د</strong>ا کولو لپاره <strong>د</strong> مختلفو سيمييزو چارو او <strong>د</strong> ډېر زيات ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ترمنځ يو باريک توازن<br />
348<br />
مون<strong>د</strong>ل ډېر ضروري <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> تېرو ٣٠ کلونو نړيوالو او سيمييزو شخړو <strong>د</strong> افغانستان حکومتي ا<strong>د</strong>ارې بې ثبا<strong>ته</strong> کړي او هېوا<strong>د</strong> يې ګډوډ کړى<br />
<strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> موجو<strong>د</strong> قوانين پياوړي کولو <strong>ته</strong> اړتيا لري چې <strong>د</strong> منع شويو چارو او <strong>د</strong> ورسره تړلې جزا<br />
تعريف وکړي. <strong>د</strong> بېلګې په ډول، يو اى ايس ايي ډي <strong>ته</strong> معلومه شوې چې <strong>د</strong> رشوت او ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> کمپاين<br />
قانون <strong>د</strong> منع شوي چلن<strong>د</strong> لکه رشوت ورکول، په ناقانونه توګه سپارښتنه کول، غوښتنه کول، او چا <strong>ته</strong> کار کول<br />
تعريف وکړي. 349 يو اى ايس ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مخنيوي<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي (اى اين ډي ايس)<br />
پرمختيا<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
امنيت<br />
سيمييزه همکاري<br />
مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
جنسي برابري<br />
ظرفيت<br />
<strong>د</strong> چاپېريال<br />
چوکاټ ٣.١٠<br />
<strong>د</strong> اى اين ډي ايس <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> معيارونه<br />
ه<strong>د</strong>ف نېټه<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٠ پاى<br />
<strong>د</strong> ٢٠١٣ پاى<br />
مهمه موضوع<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
معيار<br />
<strong>د</strong> اساسي قانون <strong>د</strong> ٥٠مې ما<strong>د</strong>ې له مخې، اتباع به <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>فترونو څخه معلوماتو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> نامح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> السرسي حق لري.<br />
<strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت به <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کاروباريانو او رشوت خوړونکو<br />
چارواکو ګرفتارۍ او محاکمې زياتې کړي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت به <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې او <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> امنيت، ګمرکونو، ملکي ا<strong>د</strong>ارې، او<br />
ښارواليو په برخو کې په ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> پام وړ کموالى راولي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ.٧٢.<br />
79<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
لپاره <strong>د</strong> ځينو خاصو شرطونو تطبيقولو، مربوطولو او اغېزمن کولو، او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong>و قوانينو <strong>د</strong><br />
350<br />
تمرين پياوړي کولو <strong>ته</strong> اړتيا لري.<br />
<strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> پرمختيا پروګرام <strong>د</strong> مالي <strong>د</strong> وزير او <strong>د</strong><br />
ا<strong>د</strong>اري اصالح او ملکي خ<strong>د</strong>مت <strong>د</strong> خپلواک کميسيون<br />
سره له نږ<strong>د</strong>ې کار کوي څو <strong>د</strong> مالي او بشري<br />
سرچينو سمبالښت عصري کړي.<br />
<strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong>فتر\<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> مرکز مالتړ )او او<br />
پي\ايس سي او جي( <strong>د</strong> مالي سمبالښت، معلوماتي<br />
تکنالوژۍ او نورو <strong>د</strong> ظرفيت نورو مهمو پرمختياو<br />
لپاره <strong>د</strong> بنسټيز عامه ظرفيت <strong>د</strong> پرمختيا مالتړ کوي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت پروګرام )اى ار<br />
او ايل پي( <strong>د</strong> زرو نه زياتو قاضيانو <strong>ته</strong> روزنه<br />
ورکوي؛ <strong>د</strong> قضيې <strong>د</strong> سمبالښت، معلومولو، او<br />
محکمو لپاره <strong>د</strong> پرانيستي معلوماتو <strong>د</strong> سيسټمونو<br />
<strong>د</strong> پرمختيا مالتړ کوي؛ او قاضيانو لپاره <strong>د</strong> يوې<br />
354<br />
اخالق نامې <strong>د</strong> جوړولو مرس<strong>ته</strong> کوي.<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> پروګرامونه<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت سره په ملي او واليتي کچه <strong>د</strong> حکومتونو <strong>د</strong> مهمو فعاليتونو <strong>د</strong><br />
شفافيت، احتساب، او اغېزمنتيا <strong>د</strong> پياوړي کولو په هڅه کې مرس<strong>ته</strong> کوي. 351 <strong>د</strong> يو اى ايس ايي ډي له مخې، ا<strong>د</strong>اري<br />
فسا<strong>د</strong> نه <strong>د</strong> بچ کې<strong>د</strong>و <strong>د</strong> هڅو لورى <strong>د</strong> اساسي <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> پروګرامونو طرف <strong>ته</strong> شوى<br />
کوم چې <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> مهمو برخو <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> شفافيت او احتساب <strong>د</strong> بهترولو لپاره ځانګړي شوي <strong>د</strong>ي. 352 <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong><br />
پرمختيا پروګرام، <strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong>فتر\<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> مرکز لپاره مالتړ )او او پي\ايس سي او جي(، او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
قانون <strong>د</strong> حاکميت پروګرام )اى ار او ايل پي( <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوي چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> فعاليتونو نه <strong>د</strong> بچ کې<strong>د</strong>و<br />
355<br />
لپاره شفافيت، احتساب، او اغېزمنتيا <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړي.<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت نورې ا<strong>د</strong>ارې په ګو<strong>ته</strong> کړي چې هغه هم <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong><br />
ض<strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> مالتړ لپاره اصولي مرس<strong>ته</strong> کوي. 356 <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه، <strong>د</strong> خپلې اقتصا<strong>د</strong>ي څانګې په واسطه، <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> هڅو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې ورکولو او پياوړي کولو لپاره مرکزي وزيرانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> تګالرو<br />
الرښو<strong>د</strong>نه کوي. يو اى ايس ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې سياسي او <strong>د</strong> سياسي وزارت<br />
357<br />
برخې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> مسئلو <strong>د</strong> ځوابولو لپاره <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> وزارتونو او ملي شورا سره له نږ<strong>د</strong>ې کار کوي.<br />
<strong>د</strong> يو اى ايس ايي ډي له مخې، <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو خزانې هم <strong>د</strong> عامه بو<strong>د</strong>يجو په کارولو کې <strong>د</strong> شفافيت <strong>د</strong> باوري کولو<br />
358<br />
لپاره ايم او ايف سره <strong>د</strong> عامه مالي سمبالښت په اصالح کې <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>نې مرس<strong>ته</strong> کړې <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> ايي اين ايل په مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> لوى څارنوال په <strong>د</strong>فتر کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> يونټ )اى سي يو( جوړ شوى و. 359 <strong>د</strong><br />
ايي اين ايل له مخې اى سي يو <strong>د</strong> هغو پلټونکو قانونپوهانو چې په ځانګړې توګه <strong>د</strong> لوى څارنوال لخوا په ټول هېوا<strong>د</strong><br />
کې <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پلټنې او محاکمې لپاره ټاکل شوي يو ١٥-کسيز ټيم <strong>د</strong>ى. 360 <strong>د</strong> جى ايس ايس پي مشاوران او <strong>د</strong> ايي اين<br />
ايل لخوا بو<strong>د</strong>يجه ورکړل شوي <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې قانونپوهان <strong>د</strong> الرښو<strong>د</strong>نې خ<strong>د</strong>متونه ورکوي. 361 لوى څارنوال <strong>د</strong><br />
نړيوالې ټولنې سره په اى سي يو کې <strong>د</strong> اوسنيو او راتلونکيو قانونپوهانو لپاره <strong>د</strong> يوې نوې تجرباتي پروسې <strong>د</strong> پېل<br />
362<br />
کولو ملګرتيا کړې <strong>د</strong>ه.<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ستراتيژۍ <strong>د</strong> تطبيق لپاره <strong>د</strong> نظارت عالي <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ستراتيژۍ لپاره <strong>د</strong> نظارت عالي <strong>د</strong>فتر )ايچ او او( خپل <strong>د</strong> کابل مرکزي <strong>د</strong>فتر په جوالى ٢٠٠٨ کې<br />
پرانيست. 363 <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي له مخې، <strong>د</strong> ايچ او او جوړول، کومه چې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> نوې او ځانګړې<br />
ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت يوه <strong>د</strong> پام وړ الس<strong>ته</strong> راوړنه <strong>د</strong>ه. 364 په <strong>د</strong>ې کاري <strong>د</strong>ايره کې به ايچ او او <strong>د</strong><br />
خپلو سرچينو تمرکز <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په مخنيوي او هم<strong>د</strong>اراز په ولس کې <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> وزارتونو او محکمو <strong>د</strong> پروسو<br />
365<br />
او لګښتونو په اړه <strong>د</strong> نورو معلوماتو په خورولو کوي.<br />
80 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي له مخې، <strong>د</strong> ايچ او او <strong>د</strong> اساسي مسووليتونو څخه يو <strong>د</strong> ولسمشر، <strong>د</strong> سترې<br />
محکمې، <strong>د</strong> لوى څارنوال، او <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> وزارت سره باقاع<strong>د</strong>ه لي<strong>د</strong>نې <strong>د</strong>ي. 366 يو ايس اى ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړى چې<br />
نسبتاً <strong>د</strong> يوې نوې ا<strong>د</strong>ارې په توګه به ايچ او او <strong>د</strong> هغې الرښو<strong>د</strong>نې په کارولو سره چې <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong><br />
367<br />
ض<strong>د</strong> کنوينشن )يو اين سي اى سي( کې مشخص شوي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت نظارت کوي او <strong>راپور</strong> به ورکوي.<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي له مخې، ايچ او او <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې فعاليتونو مسووليت په غاړه لري:<br />
ستراتيژي<br />
• نظارت<br />
• مخنيوى<br />
• شکايتونه<br />
• • <strong>د</strong> قضيو تعقيب<br />
• <strong>د</strong> شتمنۍ ثبتول<br />
• ولس <strong>ته</strong> پراخوالى<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> ايچ او او سره <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري بنيا<strong>د</strong> لپاره تخنيکي مرس<strong>ته</strong> او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> <strong>د</strong> مخنيوي لپاره<br />
<strong>د</strong> کارکوونکيو روزنه او نوره مرس<strong>ته</strong> کوي. 368 <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي سره سم، په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پر<br />
وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې هڅې بنسټيزه <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت <strong>د</strong> ظرفيت پرمختيا په نښه کوي. 369 <strong>د</strong> افغانستان<br />
جمهوري <strong>د</strong>ولت به <strong>د</strong> خپلو وزارتونو او ا<strong>د</strong>ارو له الرې <strong>د</strong> ايچ او او سره همکاري کوي څو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پر وړان<strong>د</strong>ې<br />
کمزوري ځايونه وپېژني او <strong>د</strong> ايمان<strong>د</strong>ارۍ طريقو <strong>ته</strong> و<strong>د</strong>ه ورکړي. 370 <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي له مخې <strong>د</strong> ايچ او او مشن<br />
به <strong>د</strong> افغانستان په فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> هڅو په يوه تلپاتې او مربوطه طريقه په منظمولو بان<strong>د</strong>ې تمرکز ولري. 371 سيګار پالن<br />
لري چې <strong>د</strong> خپلې نظارت <strong>د</strong> فعاليتونو <strong>د</strong> يوې برخې په توګه <strong>د</strong> ايچ او او <strong>د</strong> وړتياو او کار جاج واخلي.<br />
<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> ملګرو ملتونو کنوينشن<br />
)يو اين سي اى سي(، چې <strong>د</strong> ٢٠٠٣ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> سپتمبر<br />
په ٢٩مه نېټه فعال شوى، <strong>د</strong> “سيسټماټيک فسا<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> مخنيوي، پلټنې، او محاکمې لپاره” يو تفصيلي،<br />
جامع او ګڼ اړخيزه ډسپلين لرونکى نظر لري.<br />
په يو اين سي اى سي کې ٧١ ما<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>اسې<br />
موضوعات بحث کوي لکه ولس <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong> ورکول،<br />
<strong>د</strong> ناقانونه پېسو <strong>د</strong> لېږ<strong>د</strong>ولو مخنيوى، او جنايي<br />
تنفيذ. <strong>د</strong>ې هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> مخنيوي<br />
کوونکيو تګالرو او تمرينونو سپارښتنه کړې چې<br />
يو خپلواک ملت يې <strong>د</strong> خپلې <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ او ميکانزم<br />
372<br />
له الرې تطبيقولى شي.<br />
81<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
“<strong>د</strong> اى اين ډي ايس ستراتيژيک ه<strong>د</strong>ف<br />
خصوصي سکټور په <strong>د</strong>ې توانول <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong><br />
افغانستان پرمختيا <strong>د</strong> مارکيټ پر بنسټ <strong>د</strong> مقابلې<br />
اقتصا<strong>د</strong> <strong>ته</strong> بوځي په کوم کې چې حکومت <strong>د</strong><br />
اقتصا<strong>د</strong>ي تګالرو جوړوونکى او تطبيقوونکى<br />
وي، نه مقابله کوونکى.”<br />
- <strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي:<br />
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
82 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي (اى اين ډي ايس)<br />
عمومي کتنه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيايي ستراتيژۍ )اى اين ډي ايس( له مخې، خصوصي کول او بهرنۍ پانګې په افغانستان<br />
پرمختيا<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
امنيت<br />
کې <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزې پرمختيا لپاره ډېرې مهمې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> تمرکز په نورو برخو کې شامل <strong>د</strong>ي برېښنا <strong>ته</strong> اعتباري<br />
السرسى، <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> سرچينو سمبالښت، او خون<strong>د</strong>ي او باوقاره ترانسپورت. 373 <strong>د</strong>ا برخه <strong>د</strong> افغانستان په اقتصا<strong>د</strong>ي او<br />
ټولنيزه پرمختيا تمرکز کوي، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> هڅې روڼوي، او <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيمونو )پي<br />
ار ټي( وروستى حال وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
په پرمختيايي پروګرامونو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نورو نړيوالو پانګو باوجو<strong>د</strong> افغانستان اوس هم <strong>د</strong> لوړې کچې<br />
اقتصا<strong>د</strong>ي ننګونو سره مخ <strong>د</strong>ى. په افغانستان کې <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> کولو شرايط په نړۍ کې تر ټولو ټيټ <strong>د</strong>ي. 374 پانګې <strong>د</strong><br />
ضعيفو ا<strong>د</strong>ارو او ضعيف تنفيذ له امله نه راځي. 375 برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> نشه يي توکيو کاروبار اوس هم <strong>د</strong> افغانستان<br />
376<br />
<strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت لخوا <strong>د</strong> پرمختيايي اق<strong>د</strong>امونو او ثبات <strong>د</strong> پراخولو <strong>د</strong> ټولو هڅو پر مخ خنډ <strong>د</strong>ى.<br />
سيمييزه همکاري<br />
مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
جنسي برابري<br />
ظرفيت<br />
<strong>د</strong> چاپېريال<br />
مهم اقتصا<strong>د</strong>ي ښو<strong>د</strong>ونکي<br />
اى اين ډي ايس <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختيا <strong>د</strong> بهترولو په ارزښت زور ورکوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې پرمختيا په لړ کې په<br />
ځينو مهمو اقتصا<strong>د</strong> ښو<strong>د</strong>ونکيو کې شامل <strong>د</strong>ي يو اغېزمن بانکي سيسټم، يو زياتې<strong>د</strong>ونکى عم<strong>د</strong>ه کورنى تولي<strong>د</strong> )جي ډي<br />
پي(، <strong>د</strong>رنه پېسه، او <strong>د</strong> بې کارۍ ټيټه شرحه.<br />
بانک<strong>د</strong>اري<br />
په ٢٠٠٤ کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت قانون سازو <strong>د</strong> بانک<strong>د</strong>ارۍ يو قانون ومانه، چې له مخې يې <strong>د</strong> افغانستان<br />
بانکي جوړښت رسمي شو. له <strong>د</strong>غه وخ<strong>ته</strong> راپ<strong>د</strong>ېخوا بانکي شتمنۍ په تېزۍ زياتې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> مارچ ٢٠٠٩ سره سم،<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو خزانې ان<strong>د</strong>ازه لګولې چې بانکي شتمنۍ تقريباً ٢.٤١ مليار<strong>د</strong>ه وې، او پانګه ټوله تقريباً ٣٥٥ مليونه. په<br />
377<br />
تېر <strong>کال</strong> کې، بانکي شتمنۍ ٦٦% زياتې شوې <strong>د</strong>ي او بانکي حسابونه ٦٩% زيات شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان په بانکي سيسټم کې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>وه <strong>د</strong>ولتي بانکونه، <strong>د</strong>وه <strong>د</strong> افغانانو بانکونه، او اوه <strong>د</strong> بهرنيانو<br />
بانکونه. <strong>د</strong>رې تر ټولو غټ بانکونه کابل بانک، عزيزي بانک، او پښتني بانک <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>رې بانکونه تر ٥٠%<br />
378<br />
زيات <strong>د</strong> افغانستان بانکي شتمنۍ لري. کابل او عزيزي <strong>د</strong>واړه شخصي <strong>د</strong>ي، او پښتني <strong>د</strong>ولتي بانک <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو له مخې، <strong>د</strong> بانکي سکټور<br />
ناپرمختيايي حالت، په شريکه <strong>د</strong> بانکي کميشن <strong>د</strong> لوړو<br />
بيو سره، افغانان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې نه <strong>د</strong>رولي چې رسمي بانکي<br />
الرې چارې وکاروي. <strong>د</strong> پرمختيايي بانکي جوړښت<br />
<strong>د</strong> نشتوالي له امله ډېر افغانان په <strong>د</strong>اخل او بهر کې <strong>د</strong><br />
پېسو <strong>د</strong> انتقال لپاره په يو نارسمي مالي سيسټم حواله<br />
379<br />
اتکاء کوي.<br />
<strong>د</strong> حوالو کارکوونکي )چې حواله <strong>د</strong>اران ور<strong>ته</strong> وايي(<br />
زياتره په کابل کې، <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لولو په مارکېټ کې<br />
<strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا حواله <strong>د</strong>اران خپلو مشتريانو <strong>ته</strong> مالي خ<strong>د</strong>متونه<br />
وړان<strong>د</strong>ې کوي په ګډون <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لولو او راکړې<br />
ورکړې، <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو لېږ<strong>د</strong>ول، کوچنۍ مالي چارې،<br />
تجارتي مالي چارې، او <strong>د</strong> پېسو ساتل. هغوى هم<strong>د</strong>اراز<br />
تجارانو <strong>ته</strong> مالي خ<strong>د</strong>متونه هم وړان<strong>د</strong>ې کوي لکه <strong>د</strong><br />
اسعارو ب<strong>د</strong>لول، <strong>د</strong> پېسو کورنى او بهرنى لېږ<strong>د</strong> رالېږ<strong>د</strong>،<br />
او <strong>د</strong> پېسو <strong>د</strong> ساتلو خ<strong>د</strong>متونه. 380 <strong>د</strong> امريکا <strong>د</strong> خزانې<br />
<strong>راپور</strong> <strong>د</strong>ى چې په افغانستان کې <strong>د</strong> يو شمېر کورني<br />
381<br />
بانکونو شالي<strong>د</strong> په حواله کې <strong>د</strong>ى.<br />
83<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
شمسي <strong>کال</strong>يز: هر شمسي <strong>کال</strong> )ايس وايي( <strong>د</strong><br />
مارچ په ٢٢مه پېلېږي او <strong>د</strong> بل <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مارچ تر<br />
٢١مې رسېږي. په شمسي <strong>کال</strong>يز کې، جوالى<br />
382<br />
٢٠٠٩ <strong>د</strong> شمسي <strong>کال</strong> په ١٣٨٨ کې راځي.<br />
جولاى<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب،<br />
.2009\2\7<br />
<strong>د</strong> افغانستان مرکزي بانک، <strong>د</strong> افغانستان بانک، <strong>د</strong> شمسي <strong>کال</strong>يز په وختونو کار کوي، په <strong>د</strong>اسې حال کې چې<br />
تجارتي بانکونه عيسوي <strong>کال</strong>يز کاروي، کوم چې په عام ډول <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو تجارتي مالي ا<strong>د</strong>ارو او<br />
مرکزي بانکونو لخوا کارول کېږي. <strong>د</strong> افغانستان بانک پالن جوړ کړى و چې تر جون ٢٠٠٨ پورې به <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> بانکي سيسټم لپاره يو <strong>د</strong> وخت يو واح<strong>د</strong> چوکاټ جوړ کړي خو بيا يې پرېکړه وکړه چې <strong>د</strong>ا به عملي نشي. <strong>د</strong><br />
پېسو نړيوالې بو<strong>د</strong>يجې )ايي ايم ايف( <strong>راپور</strong> ورکړى چې مرکزي بانک <strong>د</strong> تجارتي بانکونو سره <strong>د</strong>ې مفاهمت <strong>ته</strong><br />
رسې<strong>د</strong>لى چې په مهمو معلوماتي نکتو به له يو بل سره همکاري کوي. 384 انځور ٣.٤٣ <strong>د</strong> شمسي او عيسوي <strong>کال</strong>ونو<br />
<strong>د</strong> <strong>کال</strong>يزونو ترمنځ وخت ښيي.<br />
عم<strong>د</strong>ه کورنى تولي<strong>د</strong><br />
تمه کېږي چې په افغانستان کې به اصلي او په نوم جي ډي پي <strong>د</strong>واړه په ٢٠٠٩ کې زيات شي. <strong>د</strong> امريکا خزانې<br />
<strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جي ډي پي اټکلونه ډېر مختلف <strong>د</strong>ي، چې عم<strong>د</strong>ه المل يې په هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong><br />
معلوماتو مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>يتونه <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> امريکا خزانه <strong>د</strong> جي ډي پي <strong>د</strong> لګښتونو <strong>د</strong> معلومولو لپاره <strong>د</strong> ايي ايم <strong>د</strong> جي ډي پي اټکلونه<br />
کاروي. خ<strong>د</strong>متونه، په ګډون <strong>د</strong> مالي او ټليفوني ارتباطاتو <strong>د</strong> شرکتونو، <strong>د</strong> جي ډي پي تر ټولو ستر ونډه اخيستونکي<br />
385<br />
<strong>د</strong>ي. کرنيز تولي<strong>د</strong> )په ګډون <strong>د</strong> غنمو( <strong>د</strong>ويم تر ټولو ستر ګډونوال <strong>د</strong>ى، چې ورپسې <strong>د</strong> مصنوعاتو شرکتونه <strong>د</strong>ي.<br />
چوکاټ ٣.١١ <strong>د</strong> ٢٠٠٢ او ٢٠١٠ ترمنځ <strong>د</strong> جي ډي پي اصلي او په نوم <strong>د</strong>واړه اټکلونه ښيي.<br />
جي ډي پي <strong>د</strong> اپيم تولي<strong>د</strong>ونکي غټ صنعت تشريح نه کوي؛ ځينې اټکلونه ښيي چې <strong>د</strong> اپيمو تجارت کې<strong>د</strong>اى شي<br />
386<br />
هم<strong>د</strong>ومره غټ وي څومره چې روا اقتصا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> افغانۍ ثبات<br />
<strong>د</strong> افغانستان پېسه افغانۍ <strong>د</strong>ه. 387 <strong>د</strong> جوالى ٢٠٠٩ ١، سره سم، <strong>د</strong> افغانستان بانک <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون <strong>د</strong> بيې <strong>راپور</strong> تقريباً پنځوس<br />
افغانۍ <strong>د</strong> يو امريکايي ډالر په ب<strong>د</strong>ل کې ورکړى. 388 ايي ايم ايف <strong>راپور</strong> ورکړى چې افغانۍ په ټول ٢٠٠٨ <strong>کال</strong> کې<br />
پياوړې وه؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ارزښت <strong>د</strong> امريکايي ډالر په وړان<strong>د</strong>ې يو څه کم شوى و خو <strong>د</strong> تجارتي وزن په چارو کې ښه و.<br />
<strong>د</strong> افغانستان بانک <strong>د</strong> پانګه يي لوټونو لپاره <strong>د</strong> مارکېټ په ښه کولو او برقي راجسترۍ په جوړولو سره <strong>د</strong> افغانۍ <strong>د</strong><br />
389<br />
ارزښت <strong>د</strong> ښه ساتلو کوښښ کړى <strong>د</strong>ى.<br />
2009<br />
2010<br />
• • • • • • • • •<br />
1388 1389<br />
انځور ٣.٤٣<br />
<strong>د</strong> شمسي <strong>کال</strong> پرتله <strong>د</strong> عيسوي <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>کال</strong>يز سره<br />
شمسي <strong>کال</strong><br />
په مارچ<br />
2010 ،22<br />
پېلېږي<br />
شمسي <strong>کال</strong> په<br />
مارچ 22،<br />
2009 پېلېږي<br />
په افغانستان کې، “روا جي ډي پي” <strong>د</strong> يو ستر<br />
ناروا )ناقانونه( ام<strong>د</strong>ن وجو<strong>د</strong> مني، په ځانګړې توګه<br />
383<br />
<strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> له الرې.<br />
روزګار<br />
اى اين ډي ايس وايي <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره چې په افغانستان کې <strong>د</strong> غربت لوړه شرحه کمه شي، <strong>د</strong>ا هېوا<strong>د</strong> باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> روزګار <strong>د</strong><br />
مواقعو <strong>د</strong> زياتولو په لور پرمختګ وکړي. 390 په ٢٠٠٨ کې، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بې کارۍ <strong>د</strong> شرحې اټکل ٤٠% شوى<br />
و، چې په نړۍ کې تر ټولو جيګ و؛ <strong>د</strong> ١٩٩ هېوا<strong>د</strong>ونو څخه چې په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رجو کې راوستل شوي وو )١ تر ټولو<br />
391<br />
ټيټه <strong>د</strong> بې کارۍ شرحه وه(، افغانستان په ١٨٥ لمبر و.<br />
چوکاټ ٣.١١<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جي ډي پي <strong>د</strong> زياتې<strong>د</strong>و اټکلونه<br />
2009/10<br />
13.4<br />
9<br />
2008/09<br />
11.7<br />
3.4<br />
2007/08<br />
9.7<br />
12.1<br />
2006/07<br />
7.7<br />
8.2<br />
2005/06<br />
6.5<br />
16.1<br />
2004/05<br />
5.4<br />
8.8<br />
2003/04<br />
4.4<br />
15.1<br />
2002/03<br />
4<br />
—<br />
په نوم جي ډي پي )په مليار<strong>د</strong>ونو ډالرو کې(<br />
<strong>د</strong> جي ډي پي اصلي زياتې<strong>د</strong>نه )%ب<strong>د</strong>لون، <strong>کال</strong> په<br />
<strong>کال</strong>(<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> ٢٠٠٨\٢٠٠٩ او ٢٠٠٩\٢٠١٠ <strong>د</strong>واړو شمېرې اټکلونه <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
84 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
<strong>د</strong> تقريباً ١٥ مليونه زيارکښو افغانانو څخه، ٨٠% په زراعت کې په کار لګول شوي، ١٠% په صنعت کې،<br />
392<br />
او ١٠% په )عامه( خ<strong>د</strong>متونو کې.<br />
اساسي خ<strong>د</strong>متونه<br />
انرژي<br />
<strong>د</strong> انرژي سکټور لپاره <strong>د</strong> اى اين ډي ايس په مهمو ه<strong>د</strong>فونو کې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> يو اعتباري او ارزان انرژي سيسټم او <strong>د</strong><br />
خصوصي کولو زياتونه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> نظارت سره. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>فونو په ذهن کې نيولو سره اى اين<br />
ډي ايس تمه لري چې <strong>د</strong> انرژۍ په پرمختيا کې وړان<strong>د</strong>ې ق<strong>د</strong>مونه به <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو پراخول او <strong>د</strong> ټولو غريبو مشتريانو<br />
لپاره <strong>د</strong> مقابلې <strong>د</strong> قيمتونو ساتل وي. <strong>د</strong> پراخولو مسووليت به <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> پروژو وي، په <strong>د</strong>اسې حال<br />
393<br />
کې چې <strong>د</strong> خصوصي کولو مسووليت به <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت په غاړه وي.<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> انرژي <strong>د</strong> پرمختيا لپاره <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې )اي ايس ايف( له الرې مرس<strong>ته</strong> کړې، <strong>د</strong>غه<br />
ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې )يو ايس اى ايي ډي(، او <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام<br />
)سي اي ار پي( لخوا سمبالېږي. 394 ګڼ شمېر <strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong> لويې کچې پروژې په الره <strong>د</strong>ي، په ګډون <strong>د</strong> شمالي-ختيځ<br />
برېښنايي سيسټم، 395 <strong>د</strong> کابل برېښنايي پالنټ، 396 <strong>د</strong> پراخولو، او يو <strong>د</strong> ٣.٧٥ مليونه ډالرو <strong>د</strong> جايزې څو <strong>د</strong> انرژۍ او<br />
اوبو <strong>د</strong> وزارت سره په معلوماتو او تخنيکي مرس<strong>ته</strong> کې مالتړ وشي. برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>رونټې <strong>د</strong> اوبو برېښنايي<br />
پالنټ بيا جوړونه )چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو لخوا يې <strong>د</strong> ٩.٨٦ مليونه ډالرو په بو<strong>د</strong>يجه مرس<strong>ته</strong> شوې(، <strong>د</strong> ننګرهار لپاره<br />
397<br />
<strong>د</strong> پرمختګ په حال کې <strong>د</strong>ه.<br />
ګاونډي هېوا<strong>د</strong> ازبکستان سره يوې وروستۍ موافقې <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> الره هواره کړې چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> شمالي سرح<strong>د</strong><br />
په الره <strong>د</strong> يو برېښنايي مزي راتېرول بشپړ کړاى شي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې مزي <strong>د</strong> بشپړې<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو عمومي منشي<br />
398<br />
<strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> کابل ځينو برخو <strong>ته</strong> “نږ<strong>د</strong>ې بشپړه برېښنا راستنه شوه.”<br />
تعليم<br />
<strong>د</strong> نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> مرستې سره، <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>راپور</strong> ورکړى چې په ټول افغانستان کې تعليم<br />
<strong>ته</strong> السرسى بهتر شوى <strong>د</strong>ى. په ٢٠٠٨ کې، تقريباً ٥٢،٢٠٠ ز<strong>د</strong>ه کوونکي په عالي تعليم کې اخ<strong>ته</strong> وو، او تقريباً ٦<br />
مليونه ماشومان ښوونځي <strong>ته</strong> تلل، 399 په ګډون <strong>د</strong> تقريباً <strong>د</strong>وه مليونه انجونو. <strong>د</strong> طالبانو په واکمنۍ کې تر يو مليون کم<br />
400<br />
هلکان په ښوونځيو کې وو او انجونو <strong>ته</strong> اجازه نه وه چې ښوونځيو <strong>ته</strong> الړې شي.<br />
په افغان ښوونځيو کې <strong>د</strong> ز<strong>د</strong>ه کوونکيو <strong>د</strong> بېخي زياتې<strong>د</strong>و سره، <strong>د</strong> اى اين ډي ايس اه<strong>د</strong>اف <strong>د</strong> موجو<strong>د</strong> تعليم <strong>د</strong> معيار<br />
په زياتولو تمرکز کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> ښوونکيو <strong>د</strong> زياتې روزنې او مالتړ لپاره <strong>د</strong> راتلونکي تعليمي<br />
401<br />
جوړښت <strong>د</strong>ننه پالن جوړ شوى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> طالبانو <strong>د</strong> رژيم پر مهال په افغانستان کې تقريباً ٨٠% ښوونځي تخريب شوي يا له منځه وړل شوي وو.<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو په افغانستان کې <strong>د</strong> ٦٨٠ څخه <strong>د</strong> زياتو ښوونځيو <strong>د</strong> بيا جوړولو او بشپړولو سره مرس<strong>ته</strong> کړې <strong>د</strong>ه. تر<br />
402<br />
٦٠ مليونو زيات نصابي کتابونه <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي له الرې ويشل شوي <strong>د</strong>ي.<br />
85<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
اوبه<br />
اى اين ډي ايس <strong>د</strong> اوبو په سمبالښت کې <strong>د</strong> بهتر تقسيم ضرورت <strong>ته</strong> <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> مهم جزؤ په توګه<br />
زور ورکوي. په <strong>د</strong>ې توګه، اى اين ډي ايس <strong>د</strong> پروژه په پروژه کار څخه <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> سرچينو <strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong> مربوط<br />
)ايي ډبليو ار ايم( پروګرام په لور <strong>د</strong> تګ سپارښتنه کوي، کوم چې به <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> زيرمه کولو <strong>د</strong> اسانتياو، <strong>د</strong> مينځونکو<br />
403<br />
<strong>د</strong> بيا ډکولو، <strong>د</strong> ډېرو ه<strong>د</strong>ف لرونکو بن<strong>د</strong>ونو، او <strong>د</strong> اوبه خور <strong>د</strong> سيسټمونو په ښه کولو تمرکز کوي.<br />
<strong>د</strong> اى اين ډي ايس له پېلې<strong>د</strong>و راوروس<strong>ته</strong>، افغانستان يو <strong>د</strong>اسې ايي ډبليو ار ايم جوړ کړى <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> سکټور<br />
لپاره ګڼ شمېر تفصيلي اه<strong>د</strong>اف وړان<strong>د</strong>ې کوي. يو ايس اى ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړى چې ايي ډبليو ار ايم <strong>د</strong> اوبو<br />
<strong>د</strong> پرمختيا لپاره په نړيوال کچ منل شوى پروګرام <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ايي ډبلي ار ايم په لومړيتوبونو کې شامل<br />
404<br />
<strong>د</strong>ي:<br />
• <strong>د</strong> ګڼ اه<strong>د</strong>اف لرونکو بن<strong>د</strong>ونو جوړول، کوم چې <strong>د</strong> اوبه خور سيسټمونه، <strong>د</strong> سيالبونو کنټرول، <strong>د</strong> اوبو رسول، او<br />
برېښنا جوړوي<br />
• <strong>د</strong> کليوالو، ښارواليو او ښاري سيمو <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> رسولو او <strong>د</strong> ناليو <strong>د</strong> پاکولو <strong>د</strong> سيسټمونو بهترول<br />
<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ <strong>د</strong> پاريس په مرستن<strong>د</strong>ويه کنفرانس کې افغانستان <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> سکټور لپاره <strong>د</strong> ٥.٣ مليار<strong>د</strong>ه ډالرو <strong>د</strong><br />
لګښتونو يو پالن وړان<strong>د</strong>ې کړ. 405 متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو او <strong>د</strong> ناليو <strong>د</strong> پاکولو <strong>د</strong> پرمختيا سره مالتړ <strong>ته</strong> <strong>د</strong>وام<br />
406<br />
ورکوي.<br />
هر څو که افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> اوبو په رسولو کې يو څه پرمختګ شوى <strong>د</strong>ى، خو <strong>د</strong> ټولې ابا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> څلورمې برخې څخه<br />
کم خلک <strong>د</strong> څښلو اوبو <strong>ته</strong> مسلسل السرسى لري. <strong>د</strong> ٢٠٠١ راهيسې، <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> ماشومانو بو<strong>د</strong>يجې )يونيسيف(<br />
<strong>د</strong> پاکو اوبو په رسولو کې <strong>د</strong> تېزو پرمختياو <strong>راپور</strong>ونه ورکړي <strong>د</strong>ي. خو هغه خلک چې په ليرې سيمو کې اوسېږي<br />
407<br />
اوس هم پاکو اوبو <strong>ته</strong> په السرسي کې له ستونځو سره مخ <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> وتلو او <strong>د</strong> ناليو <strong>د</strong> پاکوالي <strong>د</strong> سيسټمونو نشتوالى له روغتيا زيات څه اغېزمن کوي؛ <strong>د</strong>ا تعليم موقعې هم<br />
اغېزمنې کوي. <strong>د</strong> يونيسيف له مخې، <strong>د</strong> جنس سره مشخصو تشنابونو نشتوالى ډېرې انجونې ښوونځيو <strong>ته</strong> له تللو منع<br />
کوي. يونيسيف <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> هغو هڅو مالتړ کوي چې په ښوونځيو کې <strong>د</strong> څښلو اوبو او <strong>د</strong> جنس<br />
408<br />
سره مشخص تشنابونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> السرسي ورکولو لپاره يې کوي.<br />
روغتيايي عالج<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> افغانانو روغتيايي حالت “په نړۍ کې <strong>د</strong> تر ټولو خرابو څخه” 409 په توګه تعريف کړى او<br />
اى اين ډي ايس وايي چې “په هره حواله، <strong>د</strong> افغانستان خلک <strong>د</strong> خرابې روغتيا سره مخ <strong>د</strong>ي.” 410 اى اين ډي ايس <strong>د</strong><br />
411<br />
افغانستان <strong>د</strong> خلکو <strong>د</strong> روغتيا په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ننګونو يو ليست راپېژني:<br />
<strong>د</strong> يو افغان سړي په يوه طبي مرکز کې )ايم اي ډي سي اى<br />
پي( کې عالج کېږي. )<strong>د</strong> امريکايي ميرينز ځواکونو انځور(.<br />
<strong>د</strong> مهمو پروګرامونو لپاره ناکافي بو<strong>د</strong>يجه<br />
• <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> بشپړې<strong>د</strong>و پر مهال <strong>د</strong> پالنونو مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري<br />
• <strong>د</strong> روغتيايي کارکوونکيو لپاره ناکافي روزنې<br />
• <strong>د</strong> کليوالو سيمو لپاره <strong>د</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong>ې باسوا<strong>د</strong>ه ښځينه روغتيايي کارکوونکې<br />
• په کليو کې زيات نفوس او <strong>د</strong> روغتيايي عالج اسانتياو <strong>ته</strong> مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> السرسى<br />
• <strong>د</strong> استعمال الن<strong>د</strong>ې خ<strong>د</strong>متونه، په ځانګړې توګه <strong>د</strong> مخنيوي خ<strong>د</strong>متونه<br />
• <strong>د</strong> روغتيايي عالج <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>مت <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> کچو نابرابرى<br />
• په ځينو واليتونو کې امنيتي ستونځې چې روغتيايي عالج <strong>ته</strong> <strong>د</strong> خون<strong>د</strong>ي السرسي مخنيوى کوي<br />
• غريبو کورنيو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> کم لګښت <strong>د</strong> روغتيايي عالج <strong>د</strong> رسولو لپاره مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> انفراسټرکچر<br />
• <strong>د</strong> خصوصي سکټور <strong>د</strong> <strong>د</strong>وايانو <strong>د</strong> قانون او مالتړ لپاره مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong> انفراسټرکچر<br />
• 86 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
Table 3.12<br />
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
<strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت په هغو مشخصو ننګونو تمرکز کوي چې په اى اين ډي ايس کې تشريح شوې <strong>د</strong>ي.<br />
په هغو کې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ٢٠٠٠ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> کچو څخه په زېږون کې <strong>د</strong> ښځو <strong>د</strong> مړينې ١٥% کموالى، <strong>د</strong> ٥ <strong>کال</strong>و نه کمو<br />
412<br />
ماشومانو په مړينه کې ٢٠% کموالى، او <strong>د</strong> تي <strong>د</strong> ماشومانو په مړينه کې ٢٠% کموالى.<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رېو اه<strong>د</strong>افو څخه <strong>د</strong>وه )<strong>د</strong> پنځو <strong>کال</strong>و نه کمو ماشومانو او <strong>د</strong> تي <strong>د</strong><br />
414<br />
ماشومانو په مړينه کې <strong>د</strong> کموالي اه<strong>د</strong>اف( ترالسه شوي <strong>د</strong>ي، 413 او <strong>د</strong> افغانانو عمومي روغتيايي حالتونه بهترېږي.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠١ او ٢٠٠٧ ترمنځ مو<strong>د</strong>ه کې <strong>د</strong> ټي بي <strong>د</strong> معلومولو شرحه <strong>د</strong>وه برابره شوې <strong>د</strong>ه )په ٢٠٠١ کې <strong>د</strong> ٢٩% نه په<br />
٢٠٠٧ کې ٦٤% <strong>ته</strong>(. 415 چوکاټ ٣.١٢ <strong>د</strong> پرمختيا ځينې ښو<strong>د</strong>ونکي ښيي.<br />
يو اى ايس ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکوي چې <strong>د</strong> افغانستان ټول واليتونه <strong>د</strong>ا مهال روغتيايي عالج <strong>ته</strong> السرسى لري؛<br />
خو، ځينې کليوالې سيمې اوس هم <strong>د</strong> طبي مرکزونو څخه <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو څخه تر څلورو ساعتونو په مزل ليرې <strong>د</strong>ي.<br />
416<br />
روغتيايي عالج <strong>ته</strong> <strong>د</strong> السرسي لپاره <strong>د</strong> سفر په نړيواله توګه منل شوى مناسب واټن <strong>د</strong>وه ساع<strong>ته</strong> او يا کم <strong>د</strong>ى.<br />
چوکاټ ٣.١٣ هغه طريقې انځوروي چې يو ايس اى ايي ډي پکې <strong>د</strong> روغتيايي عالج <strong>د</strong> سکټور په پرمختيا<br />
کې مرس<strong>ته</strong> کوي.<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي پر پروژو برسېره، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> روغتيايي عالج سکټور <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> روغتيا او<br />
بشري خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> محکمې )ايچ ايچ ايس( او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې څخه مرس<strong>ته</strong> ترالسه کوي. <strong>د</strong> روغتيايي عالج اضافي<br />
بو<strong>د</strong>يجه <strong>د</strong> نړيوال بانک، <strong>د</strong> اروپايي کميسيون، <strong>د</strong> جاپان <strong>د</strong> نړيوالې همکارۍ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې )جى ايي سي اى(، <strong>د</strong> فرانسې <strong>د</strong><br />
حکومت، <strong>د</strong> اسيايي پرمختيايي بانک، <strong>د</strong> ايټاليې <strong>د</strong> حکومت، <strong>د</strong> شخصي بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> نا<strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو )نا<strong>د</strong>ولتي موسسو(،<br />
او نورو نړيوالو حکومتونو لخوا <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيمونو له الرې ترالسه کېږي. 417 <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong><br />
ټيمونو په اړه <strong>د</strong> نورو معلوماتو لپاره په <strong>د</strong>ې برخه کې <strong>د</strong> پي ار ټي <strong>د</strong> بحث برخه وګورئ.<br />
<strong>د</strong> جاپان <strong>د</strong> نړيوالې همکارۍ ا<strong>د</strong>اره )جى ايي سي<br />
اى(: يوه نړيواله پرمختيايي ډله <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> پرمخ<br />
تلونکيو هېوا<strong>د</strong>ونو سره کار کوي په ګډون <strong>د</strong><br />
418<br />
ميکسيکو، پاکستان، ترکيې، او افغانستان.<br />
اسيايي پرمختيايي بانک: يوه نړيواله پرمختيايي<br />
مالي ا<strong>د</strong>اره <strong>د</strong>ه چې په اسيا او سمن<strong>د</strong>ري جزيرو کې<br />
<strong>د</strong> غربت <strong>د</strong> ختمولو او <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> <strong>د</strong> معيار <strong>د</strong> ښه کولو<br />
419<br />
<strong>د</strong> پروګرامونو مالتړ کوي.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> روغتيايي عالج <strong>د</strong> پرمختيا ښو<strong>د</strong>ونکي<br />
<strong>د</strong> اى اين ډي ايس <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>ف<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٣ )شمسي <strong>کال</strong> ١٩٨٢( او ٢٠١٥ )شمسي <strong>کال</strong> ١٣٩٤(<br />
ترمنځ به <strong>د</strong> ٥ <strong>کال</strong>و نه کم عمره ماشومانو مړينه ٥٠% کمه شي.<br />
تر مارچ ٢٠١٠ )<strong>د</strong> شمسي <strong>کال</strong> ١٣٨٩ تر پاى( <strong>د</strong> تي <strong>د</strong> ماشومانو<br />
مړينه به ٢٠% کمه شي.<br />
تر مارچ ٢٠١٠ )<strong>د</strong> شمسي <strong>کال</strong> ١٣٨٩ تر پاى( به ٩٠% افغانان<br />
عالج معالجې <strong>ته</strong> السرسى ولري.<br />
تر مارچ ٢٠١٠ )<strong>د</strong> شمسي <strong>کال</strong> ١٣٨٩ تر پاى( به ١٠٠% تر ٥<br />
<strong>کال</strong>و کم عمره ماشومان <strong>د</strong> هغو مرضونو لپاره واکسين شوي وي<br />
چې په واکسينو يې مخنيوى کېږي.<br />
<strong>د</strong> پرمختيا ښو<strong>د</strong>ونکى <strong>د</strong> جوالى ٢٠٠٩ سره سم<br />
تر ٥ <strong>کال</strong>و کم عمره ماشومانو مړينه ٢٦% کمه شوې )١٩١(<br />
مړينه په هر ١،٠٠٠ ژون<strong>د</strong>ي پې<strong>د</strong>ا کې<strong>د</strong>و کې.<br />
<strong>د</strong> تي <strong>د</strong> ماشومانو مړينه ٢٢% کمه شوې )١٢٩( مرګونه په<br />
هر ١،٠٠٠ ژون<strong>د</strong>ي پې<strong>د</strong>ا کې<strong>د</strong>و کې.<br />
تر ٨٠% زيات افغانان عالج معالجې <strong>ته</strong> السرسى لري، په<br />
پرتله <strong>د</strong> ٨% په ٢٠٠٢ کې.<br />
تر ٩٠% زياتو تر ٥ <strong>کال</strong>و کم عمره ماشومانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ګوزڼ<br />
واکسين شوي <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينې: <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخونه ١١٢-١١١؛ يو ايس اى ايي ډي، <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> ځواب، ٢٠٠٩\٢\٧؛<br />
<strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٢٠٠٩\١٦\٧؛ يو ايس اى ايي ډي، “يو ايس اى ايي ډي: افغانستان،” ،www.usaid.gov په ٦\٩\٢٠٠٩ وکتل شو.<br />
87<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
چوکاټ ٣.١٣<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> روغتيايي عالج <strong>د</strong> پروګرامونو لپاره <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي روانه مرس<strong>ته</strong><br />
<strong>د</strong> فعاليت<br />
<strong>د</strong> ګوزڼ <strong>د</strong> ختمولو پروژه<br />
<strong>د</strong> خصوصي روغتيايي عالج لپاره <strong>د</strong> ظرفيت<br />
پرمختيا<br />
تخنيکي خ<strong>د</strong>مت<br />
<strong>د</strong> روغتيايي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> مالتړ پروژه )ايچ<br />
ايس ايس پي(<br />
تشريح<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> يونيسيف <strong>د</strong> ګوزڼ <strong>د</strong> ختمولو <strong>د</strong> پروژې مرس<strong>ته</strong> کوي، کومه چې <strong>د</strong> واکسينو په ملي ورځ <strong>د</strong>روازه په <strong>د</strong>روازه ګرځي. <strong>د</strong>ا<br />
پروژه روانه <strong>د</strong>ه. په ٢٠٠٦ کې، <strong>د</strong> ٧ مليونو نه زياتو ماشومانو <strong>د</strong> ګوزڼ واکسين وشول.<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> چلن<strong>د</strong> <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لون لپاره <strong>د</strong> ارتباط مالتړ کوي: <strong>د</strong> خصوصي سکټور <strong>د</strong> روغتيايي تولي<strong>د</strong>اتو او په افغانستان کې <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو<br />
)سي او ايم پي ار ايي-اى( پروژه، کومه چې <strong>د</strong> عامه معلوماتو له الرې روغتيايي عالج زياتوي <strong>د</strong> روغتيايي عالج او <strong>د</strong> ماشوم <strong>د</strong> بقا لپاره<br />
بيا تولي<strong>د</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong> السرسي زياتول، او <strong>د</strong> خصوصي او عامه روغتيايي خ<strong>د</strong>متونو ترمنځ انسجام.<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> “تخنيکي خ<strong>د</strong>مت” <strong>د</strong> عامې روغتيا <strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> سيسټم <strong>د</strong> ښه کولو لپاره کار کوي. <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> عامې<br />
روغتيا <strong>د</strong> وزارت سره <strong>د</strong> روغتيايي کلينکونو په نظارت کې مرس<strong>ته</strong> کوي او <strong>د</strong> هغو <strong>د</strong>وايانو په اخيستلو او رسولو کې خ<strong>د</strong>مت کوي چې <strong>د</strong><br />
٣٥٠ نه زياتو روغتيايي کلينکونو او ٣٨٠٠ روغتيايي مرکزونو لخوا کارول کېږي.<br />
ايچ ايس ايس پي <strong>د</strong> نا<strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو )موسسو( سره <strong>د</strong> هغو خ<strong>د</strong>متونو په تطبيقولو کې مرس<strong>ته</strong> کوي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> روغتيايي کلينکونو<br />
سمبالښت بهتر کړي. <strong>د</strong> پروژې په ه<strong>د</strong>فونو شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> هغو سيسټمونو بهترول چې <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>مت <strong>د</strong> رسولو <strong>د</strong> معيار مرس<strong>ته</strong> کوي؛ <strong>د</strong> روغتيايي<br />
عالج <strong>د</strong> وړان<strong>د</strong>ې کوونکيو شمېر زياتوي. په ځآنګړې توګه په کليوآلو آو نآټآکل شويو سيمو کې <strong>د</strong> ښځو لپآره؛ آو په آفغآن کورنيو آو<br />
ټولنو کې <strong>د</strong> روغتيآيي عآلج په آړه <strong>د</strong> مثبت چلن<strong>د</strong> مرس<strong>ته</strong> کول.<br />
اټکل شوى پېل –<br />
بشپړول نېټې<br />
روانې<br />
3/2010–2/2006<br />
6/2010–7/2006<br />
9/2010–7/2006<br />
سرچينه: يو ايس اى ايي ډي، “پروګرامونه: روغتيا،” ،http://afghanistan.usaid.gov په ٧\٣\٢٠٠٩ وکتل شو.<br />
ترانسپورټيشن<br />
<strong>د</strong> ټرانسپورټيشن مرکزي ه<strong>د</strong>ف چې <strong>د</strong> اى اين ډي ايس لخوا تشريح شوى الزمي کوي چې افغانستان <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ننه<br />
<strong>د</strong> ټرانسپورټيشن يوه محفوظه، مربوطه شبکه جوړه او وساتي. <strong>د</strong> ټرانسپورټيشن سيسټم باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> کم لګښت وي او<br />
ښه اعتباري وي څو <strong>د</strong> خلکو او سامانونو لېږ<strong>د</strong> تشويق کړي. اى اين ډي ايس هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> افغانستان تړون څخه <strong>د</strong><br />
420<br />
ټرانسپورټيشن <strong>د</strong>رې مهم ه<strong>د</strong>فونه خپل کړي <strong>د</strong>ي:<br />
• حلقه يي سرک: <strong>د</strong> شمسي <strong>کال</strong> )٢٠٠٨-٢٠٠٩( ١٣٨٧ پورې په ټول افغانستان کې <strong>د</strong> سرک يو ښه ساتل<br />
شوى، عصري سيسټم، په ګډون <strong>د</strong> هغو مربوطوونکو سرکونو چې <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> نه بهر ووځي، او <strong>د</strong> سرکونو <strong>د</strong><br />
ساتلو يو <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره سيسټم<br />
• <strong>د</strong> هوايي ډګر بيا رغونه: <strong>د</strong> <strong>کال</strong> )٢٠١٠-٢٠١١( ١٣٨٩ پورې <strong>د</strong> کابل نړيوال هوايي ډګر او <strong>د</strong> هرات هوايي<br />
ډګر سره <strong>د</strong> سمون لپاره بشپړ نړيوال ملکي هوايي سازمان، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> رن وى جوړول او پور<strong>ته</strong> کول<br />
• <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong> سمبالښت: <strong>د</strong> )٢٠١٠-٢٠١١( ١٣٨٩ پورې <strong>د</strong> ګاونډيو هېوا<strong>د</strong>ونو سره <strong>د</strong> تجارت او لېږ<strong>د</strong> رالېږ<strong>د</strong> يو<br />
شمېر تړونونه، چې <strong>د</strong> افغانستان او سرح<strong>د</strong>ي ملتونو ترمنځ تګ راتګ اسان کړي<br />
<strong>د</strong> کابل-کن<strong>د</strong>هار په سرک چې <strong>د</strong> حلقه يي سرک برخه <strong>د</strong>ه، کار<br />
کېږي. )<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي انځور(<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> حلقه يي سرک <strong>د</strong> پروژې نظارت کوي، کوم چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سرکونو <strong>د</strong> سيسټم په بيا<br />
جوړولو کار کوي. کله چې <strong>د</strong>ا پروژه بشپړه شي، نو تقريباً ٦٠% افغانان به <strong>د</strong> حلقه يي سرک نه ٥٠ کيلوميټره په<br />
واټن کې اوسېږي. 421 تر سپتمبر ٢٠٠٨ پورې، <strong>د</strong> ١٦٥٠ ميله نه زيات سرک <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي په مرس<strong>ته</strong> بيا<br />
رغول شوي يا کتل شوي <strong>د</strong>ي. 422 <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي له مخې، <strong>د</strong> ملي حلقه يي سرک <strong>د</strong> سيسټم <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong><br />
423<br />
الن<strong>د</strong>ې ورکړو ژمنه شوې وه:<br />
جاپان: <strong>د</strong> ١١٦ کيلوميټره لپاره بو<strong>د</strong>يجې ورکول<br />
• سعو<strong>د</strong>ي عربيه: ١١٥ کيلوميټره لپاره بو<strong>د</strong>يجې ورکول<br />
• متح<strong>د</strong>ه اياالت: <strong>د</strong> ٣٢٦ کيلوميټره لپاره بو<strong>د</strong>يجې او امنيت، له ماينونو پاکول، ډيزاين، او <strong>د</strong> سعو<strong>د</strong>ي عربيه <strong>د</strong><br />
• ١١٥ کيلوميټره سرک <strong>د</strong> بيا رغونې سمبالښت<br />
88 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
هلمن<strong>د</strong> ولايت<br />
<strong>د</strong> بست <strong>د</strong> هوايي مې<strong>د</strong>ان ځاى<br />
په جون ٢٠٠٩ کې، <strong>د</strong> بست هوايي مې<strong>د</strong>ان په جنوبي افغانستان کې <strong>د</strong> يواځيني تجارتي هوايي مې<strong>د</strong>ان په توګه<br />
پرانيستل شو. <strong>د</strong> بست هوايي ډګر چې <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په واليت کې موقعيت لري په اوږ<strong>د</strong>والي کې ٢،٠٠٠ ميټره <strong>د</strong>ى او په<br />
اساسي ډول به سپکې الوتکې پرې کوزېږي؛ تر <strong>د</strong>ې مخکې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> يو نظامي هوايي ډګر په توګه کارول کې<strong>د</strong>ه. تمه<br />
کې<strong>د</strong>له چې <strong>د</strong> سپرليو تجارتي الوتکې به <strong>د</strong> بست هوايي ډګر په جوالى ٢٠٠٩ کې کارول پېل کړي. <strong>د</strong>ا هوايي ډګر <strong>د</strong><br />
يو ايس اى ايي ډي لخوا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ترانسپورت او ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ )ايم او ټي سي اى( <strong>د</strong> وزارت په ملګرتيا<br />
جوړ شوى <strong>د</strong>ى. 424 <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>کال</strong> سره سم، افغانستان ٥٠ هوايي ډګرونه لرل، په ګډون <strong>د</strong> ١٤ هغو چې رن ويز يې<br />
425<br />
پخې شوي او ٣٦ هغو چې رن ويز يې نه <strong>د</strong>ي پخې شوې.<br />
<strong>د</strong> صنعت زياتې<strong>د</strong>ل<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> صنعت اساسي بنسټ پر زراعت <strong>د</strong>ى. <strong>د</strong> فصلونو <strong>د</strong> پرله پسې تولي<strong>د</strong> برسېره، افغانستان <strong>د</strong> خوړو فصلونه<br />
<strong>د</strong> تجارتي استعمال لپاره هم کوي، په ګډون <strong>د</strong> غنمو، انګورو، شفتاالنو، او انارو، او صنعتي فصلونه، په ګډون <strong>د</strong><br />
پومبې، تماکو، ،madder <strong>د</strong> castor <strong>د</strong>انې، او <strong>د</strong> بورې بوټي. افغانستان هم<strong>د</strong>اراز ډېرې طبعي زيرمې لري لکه<br />
طبعي ګاز، پټرول، کوله )سکاره(، او مِس؛ خو، <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> بې ثباتۍ او ګرانو غرنيو الرو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې سرچينو څخه کار<br />
426<br />
اخيستل مشکل کړي <strong>د</strong>ي.<br />
زراعت<br />
<strong>د</strong> افغانستان مرکزي زراعتي ه<strong>د</strong>ف، څرنګه چې په اى اين ډي ايس کې تعريف شوى، په <strong>د</strong>ې سکټور کې پرمختيا<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کارول <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> کليوالو غريبو سيمو <strong>د</strong> خلکو لپاره <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> ښې موقعې برابرې کړاى شي. 427 <strong>د</strong> يو<br />
اټکل له مخې ٨٠% افغانان خپل ژون<strong>د</strong> په بزګرۍ او څاروو څرولو تېروي. <strong>د</strong> افغانستان تقريباً ١٢% ځمکه <strong>د</strong><br />
428<br />
بزګرۍ وړ <strong>د</strong>ه خو يواځې ٦% <strong>د</strong>ا مهال کرل کېږي.<br />
اى اين ډي ايس <strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> پرمختيا لپاره يوه <strong>د</strong>وه برخيزه ستراتيژي وړان<strong>د</strong>ې کوي: <strong>د</strong> هراړخيز<br />
زراعت او <strong>د</strong> کليو <strong>د</strong> پرمختيا )سي اى ار ډي( اق<strong>د</strong>ام، او <strong>د</strong> زراعت او کليو <strong>د</strong> پرمختيا زون )اى ار ډي زيډ(. <strong>د</strong> سي<br />
اى ار ډي <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>ام تمرکز <strong>د</strong> نويو اقتصا<strong>د</strong>ي مواقعو <strong>د</strong> پې<strong>د</strong>ا کولو له الرې <strong>د</strong> غربت کمول <strong>د</strong>ي 429 او <strong>د</strong> بزګرانو او<br />
زراعتي تجارت په توانولو سره <strong>د</strong> خصوصي سکټور پرمختيا. 430 <strong>د</strong> سي اى ار ډي لومړيتوبونه، <strong>د</strong> سيمييزو اړتياو<br />
په اتکاء، مختلف <strong>د</strong>ي، خو عمومي سوچ <strong>د</strong> افغانستان تر ټولو وروس<strong>ته</strong> پاتې او کمزورې برخې يانې کليواليو غريبو<br />
سيمو مرس<strong>ته</strong> کول <strong>د</strong>ي. اى ار ډي زيډ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري حکومت هغه ستراتيژي وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> زراعتي<br />
431<br />
تولي<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> بهترولو لپاره <strong>د</strong> تجارتي فعاليتونو پراخول <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: يو اين او ډي سي، "<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و نړيوال <strong>راپور</strong> 2009،"<br />
2009\24\6<br />
په افغانستان کې طبعي ګاز<br />
<strong>د</strong> ١٩٦٧ او ١٩٨٩ ترمنځ، <strong>د</strong> طبعي ګاز خرڅالو <strong>د</strong><br />
تقريباً ٣٠٠ مليونه ډالرو <strong>د</strong> صا<strong>د</strong>راتو <strong>د</strong> کلني عاي<strong>د</strong><br />
په توګه تشريح شوي - شاوخوا ٥٦% <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> ټولو صا<strong>د</strong>راتو؛ خو، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې عاي<strong>د</strong> تقريباً ٩٠%<br />
شوروي اتحا<strong>د</strong> <strong>ته</strong> <strong>د</strong> وار<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> لګښتونو او پور<br />
ورکولو کې کارول شوي وو. په ١٩٨٩ کې، کله<br />
چې شوروي پوځونه <strong>د</strong> افغانستان نه ووتل، <strong>د</strong> طبعي<br />
ګاز پټي بن<strong>د</strong> کړاى شول څو <strong>د</strong> مجاه<strong>د</strong>ينو لخوا يې <strong>د</strong><br />
خرابولو مخنيوى وشي. په جنوري ٢٠٠٩ کې <strong>د</strong> يو<br />
ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې، <strong>د</strong> شوروي اتحا<strong>د</strong><br />
په ړنګې<strong>د</strong>و پسې سيمييزې بې ثباتۍ او <strong>د</strong> تجارتي<br />
شريکوالو <strong>د</strong> السه ورکولو <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> افغانستان لپاره ګرانه<br />
کړې چې <strong>د</strong>غه پټي بيا فعال کړي.<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت <strong>د</strong> زراعتي پرمختيا <strong>د</strong> بهترولو لپاره <strong>د</strong> واليتونو <strong>د</strong> هڅو لپاره مرس<strong>ته</strong> برابروي. په اپريل ٢٠٠٩ کې،<br />
<strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> <strong>د</strong> زراعتي مرکز رغول پېل شو، <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> زراعتي تجارت يو صنعتي پارک <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي لخوا<br />
يې مرس<strong>ته</strong> کېږي. تمه کېږي چې په جنوبي واليت هلمن<strong>د</strong> کې <strong>د</strong>ا مرکز به <strong>د</strong> جوړولو، پروسې، خ<strong>د</strong>متونو او <strong>د</strong> ځاى<br />
432<br />
<strong>د</strong> انتظام په برخه کې تقريباً ٢،٥٠٠ کسانو <strong>ته</strong> وظيفې برابر کړي.<br />
89<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
وچ<strong>کال</strong>ي<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٧-٢٠٠٨ په ژمي کې <strong>د</strong> نورمال سطحې نه کښ<strong>ته</strong> بارانونه او واورې په افغانستان کې <strong>د</strong> سختې وچ<strong>کال</strong>ۍ<br />
سبب شو. <strong>د</strong>ې وچ<strong>کال</strong>ۍ <strong>د</strong> ٢٠٠٨-٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> غنمو ترالسه کول اغېزمن کړل، چې له امله يې <strong>د</strong> تېر <strong>کال</strong> څخه<br />
<strong>د</strong> غنمو تولي<strong>د</strong> ٥٥% او <strong>د</strong> وربشو تولي<strong>د</strong> ٦٧% ټيټ شو. 433 <strong>د</strong> بيو <strong>د</strong> لوړوالي <strong>د</strong> کمولو لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو او <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> هڅو باوجو<strong>د</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> زراعت محکمې )يو ايس ډي اى( <strong>راپور</strong> ورکړ چې<br />
434<br />
<strong>د</strong> غنمو بيه <strong>د</strong> هغه نورمال کچ څخه چې عموماً په افغانستان کې وي ٢٠٠% لوړه شوه.<br />
هر څو که افغانستان <strong>د</strong> غنمو <strong>د</strong> کمبو<strong>د</strong> <strong>د</strong> پوره کولو لپاره مختلف ډوله بشپړ زراعتي اقتصا<strong>د</strong> لري، خو يو ايس<br />
اى ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړ چې <strong>د</strong> غنمو <strong>د</strong> ښه تولي<strong>د</strong> زيان <strong>د</strong>ا ان<strong>د</strong>ېښنه پې<strong>د</strong>ا کړه چې که غنمو <strong>ته</strong> السرسى ونشي ښايي<br />
چې عمومي ناکراري رامنځ<strong>ته</strong> شي. <strong>د</strong> راتلونکيو ولسمشريزو ټاکنو په پام کې نيولو سره <strong>د</strong> افغانستان جمهوري<br />
<strong>د</strong>ولت او نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو <strong>د</strong> غنمو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> <strong>د</strong> زياتولو لپاره اضافي مرس<strong>ته</strong> برابره کړه. يو ايس اى ايي ډي په<br />
افغانستان کې <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> <strong>د</strong> زياتولو لپاره <strong>د</strong> ٦٠ مليونه ډالرو زراعتي مراعات برابر کړل. اټکلونه ښيي چې <strong>د</strong> غنمو<br />
435<br />
راتلونکى فصل به په تېرو <strong>د</strong>ېرشو کلونو کې تر ټولو ښه وي.<br />
لوګر ولايت<br />
<strong>د</strong> عينک مسو <strong>د</strong> مع<strong>د</strong>ن ځاى<br />
سرچينه: يو اين او ډي سي، "<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و نړيوال <strong>راپور</strong> 2009،"<br />
2009\24\6<br />
مع<strong>د</strong>نونه<br />
<strong>د</strong> مع<strong>د</strong>نونو <strong>د</strong> سکټور لپاره <strong>د</strong> اى اين ډي ايس ه<strong>د</strong>ف خصوصي پانګه او پرمختيا تشويقول <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> مع<strong>د</strong>نونو <strong>د</strong> صنعت <strong>د</strong><br />
زياتې<strong>د</strong>و په متوقع پايلو کې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong>ولتي عاي<strong>د</strong> زياتې<strong>د</strong>ل او <strong>د</strong> روزګار مواقع بهترې<strong>د</strong>ل. ا<strong>د</strong>ارې خصوصي کولو <strong>ته</strong> <strong>د</strong><br />
هڅولو لپاره اى اين ډي ايس تمه لري چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> معا<strong>د</strong>نو وزارت به <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong>وونکي څخه <strong>د</strong> خصوصي<br />
صنعت نظارت کوونکي <strong>ته</strong> انتقال شي. 436 خو، <strong>د</strong> جوالى ٢٠٠٩ ٨، سره سم، <strong>د</strong>ې وزارت بيا هم خپل ځان “<strong>د</strong> مع<strong>د</strong>نونو<br />
437<br />
او هايډروکاربنونو په تحقيق، رابرسېره کولو، پرمختيا، کارولو او پروسه” کې <strong>د</strong> بوخت په توګه تشريح کړ.”<br />
په مئ ٢٠٠٨ کې <strong>د</strong> معا<strong>د</strong>نو وزارت چين سره <strong>د</strong> عينک <strong>د</strong> مس <strong>د</strong> ايستلو لپاره يو تړون السليک کړ. وزارت <strong>د</strong><br />
خبرو اترو له الرې په <strong>د</strong>ې وتوانې<strong>د</strong>ه چې چين <strong>ته</strong> باور ورکړي چې، په ځاى <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې چې خام موا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پروسې لپاره چين<br />
<strong>ته</strong> يوسي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> رابرسېره کولو، کارولو، پروسې، ويلي کولو او <strong>د</strong> استعمالولو چارې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سرح<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong>ننه<br />
ترسره کړي. <strong>د</strong> مع<strong>د</strong>نونو <strong>د</strong> وزارت له مخې <strong>د</strong>ا تړون به مهارتونه <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> <strong>د</strong>ننه وساتي او <strong>د</strong> مع<strong>د</strong>ن په واليت )لوګر( کې<br />
به انفراسټرکچر زيات کړي، چې <strong>د</strong>ا به په <strong>د</strong>غه واليت کې <strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ايي او منځنيو ښوونځيو او سيمييزو بازارونو پرمختيا<br />
پر مخ بوځي. 438 اى اين ډي ايس وايي چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> مع<strong>د</strong>نونو <strong>د</strong> وزارت لپاره مهمه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> عينک مسو تړون <strong>د</strong> مع<strong>د</strong>نونو<br />
439<br />
په سکټور کې <strong>د</strong> نورو پانګو <strong>د</strong> ترالسه کولو لپاره وکاروي.<br />
90 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره مبارزه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي (اى اين ډي ايس)<br />
اى اين ډي ايس مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره مبارزه <strong>د</strong> يوې مهمې مسئلې په توګه پېژني، په <strong>د</strong>ې مانا چې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> بيا رغونې<br />
په ټولو <strong>د</strong>رېو ستنو کې م<strong>د</strong>اخله کوي: چې هغه امنيت؛ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکميت، او بشري حقونه؛ او اقتصا<strong>د</strong>ي<br />
پرمختيا<br />
<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري<br />
امنيت<br />
او ټولنيزه پرمختيا <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و سره <strong>د</strong> مبارزې پروګرامونه <strong>د</strong>ې څلورو ه<strong>د</strong>فونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې ورکولو لپاره<br />
440<br />
جوړ شوي <strong>د</strong>ي:<br />
سيمييزه همکاري<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره مواو کاروبار ختمول<br />
• په کليوالو سيمو کې <strong>د</strong> ژون<strong>د</strong> <strong>د</strong> قانوني چارو پياوړي کول او زياتول <strong>د</strong>ي<br />
• <strong>د</strong> ناقانونه <strong>د</strong>رملو <strong>د</strong> غوښتنې کمول او <strong>د</strong> نشه يي توکيو <strong>د</strong> کاروونکيو او روږ<strong>د</strong>و کسانو عالج بهترول<br />
• <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> جګړې کولو لپاره <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>ارو پياوړي کول<br />
• مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong><br />
جنسي برابري<br />
ظرفيت<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر )جي اى او( له مخې، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و کاروبار <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
حکومت لخوا <strong>د</strong> سياسي ثبات، اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختګ، <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي امنيت <strong>د</strong> ستونځو <strong>د</strong> حل کولو لپاره<br />
<strong>د</strong> چاپېريال<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> جوړولو <strong>د</strong> هڅو تقريباً هر اړخ کمزورى کړى <strong>د</strong>ى.” 441 ناقانونه قاچاق هم <strong>د</strong> طالبانو او نورو<br />
حکومت ض<strong>د</strong> عناصرو لپاره بو<strong>د</strong>يجې برابروي. 442 افغانستان اوس هم <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کرلو له الرې <strong>د</strong> نړۍ تر ٩٠%<br />
زيات اپيم پې<strong>د</strong>ا کوي. 443 کوکنار <strong>د</strong> اپيمو ذريعه <strong>د</strong>ه، او <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> هيروينو او ګڼ شمېرو نورو نشو، په ګډون <strong>د</strong> مورفين،<br />
444<br />
<strong>د</strong> جوړولو مهم توکى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> ٢٠٠٨ سره سم، تقريباً ٢.٤ مليونه افغانان – يانې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ابا<strong>د</strong>ۍ تقريباً ١٠% - <strong>د</strong> اپيمو په تولي<strong>د</strong> کې<br />
445<br />
بوخت وو.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې )ډي او ايس( <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> نفاذ نړيوال <strong>د</strong>فتر )ايي اين<br />
ايل( له مخې، که اپيم يو قانوني تولي<strong>د</strong> وى، نو <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>کال</strong> تقريباً ٧% جي ډي پي واى - چې<br />
<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> )١٢%( ٢٠٠٧ څخه يو مهم ټيټوالى <strong>د</strong>ى. 446 چوکاټ ٣.١٤ په تېرو <strong>د</strong>ريو کلونو کې <strong>د</strong> اپيمو <strong>د</strong> کر په ځاى کې<br />
په ارزښت کې ب<strong>د</strong>لون ښيي.<br />
<strong>د</strong> کوکنارو تقريباً ٩٨% کر په جنوبي واليتونو کې کېږي چېر<strong>ته</strong> چې طالبان او ياغيان اوس هم پياوړي<br />
<strong>د</strong>ي. 447 <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او جناييي جرمونو <strong>د</strong>فتر )يو اين او ډي سي( اټکل کوي چې په ٢٠٠٩<br />
کې به <strong>د</strong> افغانستان ٢٢ واليتونه <strong>د</strong> “کوکنارو څخه پاک” وي - چې <strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> ٢٠٠٨ په اټکل کې <strong>د</strong> څلورو واليتونو<br />
)ب<strong>د</strong>خشان، بغالن، فارياب، او هرات( زياتې<strong>د</strong>ل وي. 448 يو واليت <strong>ته</strong> “<strong>د</strong> کوکنارو څخه پاک” هله ويل کېږي چې <strong>د</strong><br />
١٠٠ هکتاره څخه کمه ځمکه بان<strong>د</strong>ې يې اپيم کرل شوي وي. 449 انځور ٣.٤٥ <strong>د</strong> افغانستان په ټولو واليتونو کې<br />
<strong>د</strong> کوکنارو کر ښيي.<br />
<strong>د</strong> فارم <strong>د</strong> <strong>د</strong>روازې ارزښت: <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> مخکې له وړل<br />
کې<strong>د</strong>و، يا <strong>د</strong> فارم په <strong>د</strong>روازه کې بيې <strong>ته</strong> اشاره کوي.<br />
يو هکتار: تقريباً <strong>د</strong> ځمکې <strong>د</strong> ٢.٤٧١ ايکړو برابر<br />
450<br />
<strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> ايي اين اي له مخې، په افغانستان کې <strong>د</strong> اپيمو<br />
451<br />
قانوني فارمونه نش<strong>ته</strong>.<br />
چوکاټ ٣.١٤<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جي ډي پي په تړاو <strong>د</strong> اپيمو تولي<strong>د</strong><br />
<strong>کال</strong> روا جي ټي پي ټول <strong>د</strong> اپيمو <strong>د</strong> کر په ځاى کې ارزښت <strong>کال</strong><br />
<strong>د</strong> کر په ځاى کې ارزښت <strong>د</strong> جي ډي پي <strong>د</strong><br />
فيص<strong>د</strong>ي په حساب<br />
7%<br />
12%<br />
11%<br />
$730 مليونونه<br />
$10.2 مليونونه<br />
2008 $1.0 مليار<strong>د</strong>ه<br />
$8.2 مليار<strong>د</strong>ه<br />
2007 $0.76 مليار<strong>د</strong>ه<br />
$6.9 مليار<strong>د</strong>ه<br />
2006 سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
91<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
انځور ٣.٤٥<br />
<strong>د</strong> اپيمو <strong>د</strong> کر کچې <strong>د</strong> ولايت په تناسب<br />
ازبكستان<br />
چين<br />
تاجكستان<br />
ب<strong>د</strong>خشان<br />
تخار<br />
کن<strong>د</strong>وز<br />
بلخ<br />
جوزجان<br />
تركمنستان<br />
نورستان<br />
کُنَر<br />
لَغمان<br />
ننګرهار<br />
کاپيسا<br />
خوست<br />
پنجشير<br />
كابل<br />
پکتيا<br />
بَغلان<br />
لوګر<br />
پروان<br />
سمنګان<br />
ور<strong>د</strong>ک<br />
غزنی<br />
باميان<br />
سر پُل<br />
<strong>د</strong>ايکُ ن<strong>د</strong>ی<br />
فارياب<br />
غور<br />
با<strong>د</strong>غيس<br />
هرات<br />
له کوکنارو پاک ګڼل شوي<br />
پکتيکا<br />
زابل<br />
روزګان<br />
فَراه<br />
ډېر کم<br />
کم<br />
کن<strong>د</strong>هار هلمن<strong>د</strong> نيمروز<br />
ايران<br />
متوازن<br />
جيګ<br />
پاكستان<br />
ډېر جيګ<br />
سرچينه: يو اين او ډي سي، "<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و نړيوال <strong>راپور</strong> 2009،" 6\24\2009، مخ. 191.<br />
انځور ٣.٤٤<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> کوکنارو تولي<strong>د</strong> په <strong>کال</strong><br />
(په زرګونو هکتاره)<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> ملګرو ملتونو اټکلونه <strong>د</strong>ي.<br />
سرچينه: يو اين او ډي سي، "<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و نړيوال <strong>راپور</strong>،" 6\24\2009.<br />
په ٢٠٠٨ کې، <strong>د</strong> يو اين او ډي سي <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې، په افغانستان کې <strong>د</strong> اپيمو تولي<strong>د</strong> <strong>د</strong> تېر <strong>کال</strong> په نسبت ١٩%<br />
ټيټ شو. 452 انځور ٣.٤٤ <strong>د</strong> ٢٠٠٢ او ٢٠٠٨ ترمنځ <strong>د</strong> اپيمو تولي<strong>د</strong> <strong>کال</strong> په <strong>کال</strong> انځوروي.<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> مبارزه کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هڅې<br />
<strong>د</strong> جوالى ٢٠٠٩ ٢، سره سم، متح<strong>د</strong>ه اياالت په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> مبارزه کې په نړيوال کچ<br />
تر ټولو زياتې نښې پريښې <strong>د</strong>ي. 453 په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ کې، متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې<br />
454<br />
مبارزې لپاره تقريباً <strong>د</strong> ١٧٢ مليونه ډالرو مرس<strong>ته</strong> پراخه کړې <strong>د</strong>ه.<br />
ب<strong>د</strong>يل پرمختيايي پروګرامونه<br />
<strong>د</strong> ايي اين ايل له مخې، ب<strong>د</strong>يل پرمختيايي پروګرامونه <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> څخه بهر عامه اقتصا<strong>د</strong>ي او سياسي وضعه<br />
بهترۍ <strong>ته</strong> وهڅوي، يا <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يلو فصلونو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> له الرې او يا <strong>د</strong> غير زراعتي زيار له الرې. 455 يو ايس اى ايي ډي<br />
<strong>راپور</strong> ورکړى چې پر<strong>ته</strong> له فارمونو <strong>د</strong> وظيفو ترالسه کې<strong>د</strong>نه او <strong>د</strong> قانوني فصلونو <strong>د</strong> خرڅولو مواقع به <strong>د</strong>ا امکان زيات<br />
456<br />
کړي چې بزګر خپله مخه <strong>د</strong> کوکنارو له کرلو واړوي.<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
74 80<br />
131<br />
104<br />
165<br />
193<br />
157<br />
2002 03 04 05 06 07 08<br />
92 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
تقريباً ٨.٥ مليونه ډالر ايي اين ايل <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت <strong>د</strong> پروګرامونو <strong>د</strong> پرمختيا لپاره بېل شوي <strong>د</strong>ي. ايي اين ايل<br />
تقريباً <strong>د</strong>غه ټولې بو<strong>د</strong>يجې )٨.٤٥ مليونه( لګولې <strong>د</strong>ي. 457 <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو پروګرامونو څخه ځينې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوي وو<br />
458<br />
چې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت پرمختيا تشويق کړي په ګډون <strong>د</strong>:<br />
• <strong>د</strong> باغونو او نورو مستقيمو فصلونو پرمختيا<br />
• <strong>د</strong> سرکونو پرمختيا څو کليوالې سيمې بازارونو <strong>ته</strong> السرسى ولري<br />
• فصلونو لپاره <strong>د</strong> سټور کولو بهترو اسانتياو <strong>ته</strong> السرسى<br />
• په سرکونو <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> هڅو ال زيات تنفيذ<br />
• <strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong> بهرنۍ پروسې پراخول )<strong>د</strong> بېلګي په توګه، <strong>د</strong> غلې ميلونه چې <strong>د</strong> غنمو نه اوړه جوړ کړي(<br />
• <strong>د</strong> زراعتي تکنالوژۍ پرمختيا )<strong>د</strong> بېلګې په توګه، <strong>د</strong> فصلونو حفاظتي کورونه <strong>د</strong> فصلونو <strong>د</strong> موسمونو <strong>د</strong> زياتولو<br />
لپاره<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په تولي<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> کوکنارو رول<br />
تقريباً يوه اونۍ وروس<strong>ته</strong> له هغې چې کوکنار خپلې<br />
<strong>د</strong> ګلونو پاڼې له السه ورکړي، <strong>د</strong> ګلونو <strong>د</strong> تخمونو<br />
په خانو کې يوه ما<strong>د</strong>ه پې<strong>د</strong>ا کېږي؛ <strong>د</strong>ا ما<strong>د</strong>ه <strong>د</strong> اپيمو<br />
ما<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ه. <strong>د</strong>ا ما<strong>د</strong>ه وچې<strong>د</strong>و <strong>ته</strong> پرېښو<strong>د</strong>ل کېږي )چې<br />
جاوله اپيم ترې جوړ شي( او بيا <strong>د</strong> منځ په يو<br />
تن او يا نېغ په نېغه په قاچاقبر خرڅول کېږي،<br />
څوک چې <strong>د</strong>ا په کيمياوي موا<strong>د</strong>و کې ګډوي او اپيم،<br />
مورفين )يا خام او يا يو څه پاک شوي(، هيروين،<br />
يا سپين هيروين )<strong>د</strong> هايډروکلورايډ هيروين( ترې<br />
جوړوي. <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و تولي<strong>د</strong> په زياتې<strong>د</strong>ونکي ډول<br />
460<br />
په هېوا<strong>د</strong> کې ترسره کېږي.<br />
چوکاټ ٣.١٥ هغه سيمييز کار تشريح کوي چې يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت پرمختيا <strong>ته</strong> <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې ورکولو<br />
لپاره ترسره کړى <strong>د</strong>ى.<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت <strong>د</strong> پرمختيا يو نوى پروګرام تطبيقوي چې نوم يې <strong>د</strong>ى هغه ښېګڼې چې <strong>د</strong><br />
شمال، ختيځ، او لوي<strong>د</strong>يځ لپاره اقتصا<strong>د</strong>ي ب<strong>د</strong>يل معيشت راولي )ايي ډي اي اى اين اي ډبليو(. <strong>د</strong>ا پروګرام به په شمال<br />
او ختيځ کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت <strong>د</strong> پرمختيايي پروګرامونو ځاى ونيسي. يو ايس اى ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړى چې تمه<br />
کېږي ايي ډي اي اى اين اي ډبليو په ختيځ کې “<strong>د</strong> کوکنارو پر وړان<strong>د</strong>ې کمزورو واليتونو” بان<strong>د</strong>ې تمرکز وکړي. په<br />
جنوبي واليتونو کې <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت <strong>د</strong> پرمختيا يو جال پروګرام کار کوي، کوم چې په جوالى ٢٠٠٩ کې اضافي<br />
چوکاټ ٣.١٥<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزې لپاره <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي سيمييزو پروګرامونه<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي سيمييز پروګرام<br />
<strong>د</strong> شمال <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت <strong>د</strong> پرمختيا پروګرام )اى ډي پي شمال(<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> پروګرام تشريح<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره کار کړى چې <strong>د</strong> سيمې اقتصا<strong>د</strong> له ناروا څخه روا زراعت <strong>ته</strong> ب<strong>د</strong>ل<br />
کړي <strong>د</strong> اپيمو <strong>د</strong> اوسني او مهم تولي<strong>د</strong> <strong>د</strong> مرستې له الرې کمول جوړوونکي او<br />
ټولنې. <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ټيم په <strong>د</strong>رېو مرکزي اجزاؤ تمرکز وکړ: پېسې-<strong>د</strong>-<br />
کار-لپاره، <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام لرونکيو کاروبارونو جوړول او مالتړ يې )<strong>د</strong> کر په ځاى کې<br />
تولي<strong>د</strong>، <strong>د</strong> زراعت <strong>د</strong> پروسې کاروبارونه، او <strong>د</strong> بازار مالتړ(، او په ه<strong>د</strong>ف سيمو<br />
کې <strong>د</strong> انفراسټرکچر )سرکونو، پولچکونو، <strong>د</strong> اوبه خور سيسټمونو، شخصي\عامه<br />
ا<strong>د</strong>اري مالتړ او ظرفيت جوړولو، او کاروباري خ<strong>د</strong>متونو په بهترولو سره( <strong>د</strong><br />
پانګې چاپېريال پراخول. <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>د</strong> پروژې په فعاليتونو کې <strong>د</strong> ښځو شاملولو<br />
<strong>ته</strong> ځانګړى پام کړى <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> فعاليت نېټې<br />
حالت<br />
٢٠٠٥-فبروري ٢٠٠٩ بشپړ<br />
<strong>د</strong> شمال لوي<strong>د</strong>يځ <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت <strong>د</strong> پرمختيا پروګرام<br />
<strong>د</strong>ى ه<strong>د</strong>ف لري چې <strong>د</strong> بلخ، جوزجان او فراه واليت اقتصا<strong>د</strong>ي اتکاء ختمه کړي<br />
او غور <strong>د</strong> کوکنارو په تولي<strong>د</strong>، پروسه، او تجارت. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام له الرې، يو<br />
ايس ايي ډي هيله لري <strong>د</strong> ټولنو سره مرس<strong>ته</strong> وکړي چې له قانوني الرو <strong>د</strong> روزګار<br />
<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره موقعې پې<strong>د</strong>ا کړي. <strong>د</strong> پروګرام په متوقعو ه<strong>د</strong>فونو کې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> ځمکې<br />
نه لرونکيو مز<strong>د</strong>ورانو، غريبو کونډو او نورو هغو خلکو لپاره چې <strong>د</strong> اپيمو <strong>د</strong><br />
تولي<strong>د</strong>، پروسې، او تجارت په وړان<strong>د</strong>ې کمزوري <strong>د</strong>ي، لپاره <strong>د</strong> روزګار <strong>د</strong> سيمييزو<br />
مواقعو په زياتولو سره <strong>د</strong> انفراسټرکچر بهترول؛ او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې ډلو لپاره مواقع<br />
زياتول چې سيمييز کاروبارونه پېل کړي يا وغځوي؛ <strong>د</strong> سيمييزو کاروبارونو <strong>د</strong><br />
زياتولو لپاره کار وکړي؛ او يا <strong>د</strong> بازارمون<strong>د</strong>نې، پروسې، او کاروباري پرمختيايي<br />
بهترونو له الرې <strong>د</strong> زراعت او يا بل پياوړى عاي<strong>د</strong> پې<strong>د</strong>ا کړي.<br />
روان<br />
2010–2008<br />
سرچينې: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٢٠٠٩\٢\٧؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تجربې لپاره <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
په بل مخ جاري <strong>د</strong>ى<br />
93<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
چوکاټ ٣.١٥ )جاري(<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزې لپاره <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي سيمييزو پروګرامونه<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي سيمييز پروګرام<br />
<strong>د</strong> ختيځ <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت پرمختيايي پروګرام<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> پروګرام تشريح<br />
<strong>د</strong> مخ پر تېزۍ سيمييز اقتصا<strong>د</strong> <strong>د</strong> زياتولو لپاره يې مرس<strong>ته</strong> برابره کړې او <strong>د</strong><br />
ننګرهار، لغمان، کونړ، او نورستان په واليتونو کې <strong>د</strong> هغو لپاره <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يلو ګټو<br />
سرچينې چې اتکاء يې يې <strong>د</strong> اپيمو په تولي<strong>د</strong> <strong>د</strong>ه.يو ايس اى ايي ډي <strong>راپور</strong> ورکړ<br />
چې <strong>د</strong>ې پروګرام خپلو اه<strong>د</strong>افو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> باغونو <strong>د</strong> بوټو، <strong>د</strong> څاروو، <strong>د</strong> مستقيمو<br />
فصلونو، <strong>د</strong> کاروباري خ<strong>د</strong>متونو، <strong>د</strong> جنس او کوچنيو او ظرفيت لوړوونکيو<br />
افرا<strong>د</strong>و سره په مرس<strong>ته</strong> کولو خپلو اه<strong>د</strong>افو <strong>ته</strong> په په رسې<strong>د</strong>و کې پرمختګ کړى و.<br />
<strong>د</strong>ې پروګرام په هغو پروګرامونو په جوړولو په ځانګړي ډول زور راوړ چې<br />
چلوونکې يې ښځې وي.<br />
<strong>د</strong> فعاليت نېټې<br />
حالت<br />
٢٠٠٥-مارچ ٢٠٠٩* بشپړ<br />
پروګرام غځول شوى و* جون<br />
٢٠٠٩ <strong>ته</strong> څو <strong>د</strong> هغه نوي<br />
پروګرام سره يو ځاى واوړي چې<br />
په مارچ ٢٠٠٩ کې پېل شوى و.<br />
٢٠٠٩-٢٠٠٥<br />
<strong>د</strong> جنوبي سيمې لپاره <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت پرمختيايي پروګرام جنوبي سيمه<br />
<strong>د</strong> جنوبي سيمې لپاره <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت پرمختيايي پروګرام <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong>، کن<strong>د</strong>هار،<br />
او ارزګان واليتونو لپاره وړان<strong>د</strong>ې کوي. يو اى ايس ايي ډي پالن لري چې<br />
٣٠٠ کيلوميټره هغو بازار <strong>ته</strong> تلليو سرکونو بيا کار وکړي چې باجري پرې<br />
اچول شوې <strong>د</strong>ه؛ ٤٠ کيلوميټره <strong>د</strong> تيږو سرکونه جوړ کړي؛ <strong>د</strong> ٦٥٠٠٠ هکتاره<br />
کرهڼيزې ځمکې لپاره ٢٥٠ کيلوميټره اوبه خور <strong>د</strong> لښتي <strong>د</strong> بهترونې کار بشپړ<br />
کړي؛ <strong>د</strong> لښکرګاه برقي سټيشن جوړ کړي څو <strong>د</strong> ٨٠٠٠ کورنيو او کاروبارونو<br />
لپاره <strong>د</strong> برق السرسى بهتر کړي؛ <strong>د</strong> څاروو <strong>د</strong> عالج معالجې ١٤ يونټونه جوړ<br />
کړي؛ <strong>د</strong> خوراک تجارتي ملونه جوړ کړي؛ <strong>د</strong> ٢٠٠٠٠ نه په زياتو بزګرانو <strong>د</strong><br />
څاروو خوراک وويشي او <strong>د</strong> ٣٠٠٠٠ نه زياتو بزګرانو لپاره <strong>د</strong> سبزيو تخمونه<br />
بهتر کړي؛ او بزګرانو او <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong>هقانانو او کارکوونکيو <strong>ته</strong> روزنه ورکړي.<br />
روان<br />
سرچينې: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٢٠٠٩\٢\٧؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> تجربې معلوماتو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
459<br />
بو<strong>د</strong>يجې ترالسه کړې.<br />
<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت <strong>د</strong> پرمختيا پروګرامونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره <strong>د</strong>ي چې <strong>د</strong> اپيمو <strong>د</strong> کاروبار لپاره تشويقوونکو فاکټورونو<br />
بان<strong>د</strong>ې برى ومومي. په ځينو هغو الملونو کې چې بزګران <strong>د</strong> نورو فصلونو په ځاى کوکنار کرل غوره کوي <strong>د</strong>ا<br />
461<br />
شامل <strong>د</strong>ي:<br />
• <strong>د</strong> کوکنارو ګټه په اسانۍ ترالسه کې<strong>د</strong>ل<br />
• <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> په اسانه خرڅې<strong>د</strong>ل<br />
• په اسانه ساتل )اپيم نه خرابېږي(<br />
برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> فصلونو خطره کمه وي. وچ<strong>کال</strong>ي او چينجي <strong>د</strong>ې فصلونو <strong>ته</strong> زيان نشي رسولى، او <strong>د</strong><br />
مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و کاروبار کوونکيو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وه طرفه يقين ټولنې منظمې کړې <strong>د</strong>ي، يانې بزګرانو <strong>ته</strong> بيمه ورکوي که <strong>د</strong> کوکنارو<br />
<strong>د</strong> اړولو ټيمونه يې فصلونه له منځه يوسي. 462 ايي اين ايل <strong>د</strong>ې خبرې <strong>ته</strong> اشاره کوي چې ځينې بزګران پر بقا لرونکيو<br />
فصلونو برسېره اپيم خرڅوي - المل يې <strong>د</strong>ا <strong>د</strong>ى چې اپيم خرڅول اسان او ډېر ګټور <strong>د</strong>ي، <strong>د</strong>ا بزګرانو <strong>ته</strong> اضافي رقم<br />
463<br />
برابروي او <strong>د</strong> نورو فصلونو لپاره <strong>د</strong> هغوى توان <strong>ته</strong> زيان نه رسوي.<br />
<strong>د</strong> کوکنارو بوټي <strong>د</strong> هلمن<strong>د</strong> په واليت کې وچېږي )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> ميرينز <strong>د</strong> ځواک انځور، جيمس پورشويټز(.<br />
<strong>د</strong> يو اين او ډي سي يوې مطالعې چې په جنوري ٢٠٠٩ کې خپره شوې وه <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کرلو اضافي تشويقي<br />
فاکټورونه هم پېژن<strong>د</strong>لي <strong>د</strong>ي. په سروى کې په افغانستان کې <strong>د</strong> کليو <strong>د</strong> مشرانو نه پوښتنه شوې چې <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کرلو<br />
لپاره خپل اساسي سببونه ووايي. يو اين او ډي سي <strong>راپور</strong> ورکړ چې تر ٥٠% زياتو کليوالو مشرانو لوړه بيه <strong>د</strong> خپل<br />
المل په توګه وښو<strong>د</strong>له.<strong>د</strong> کوکنارو منع کوونکي الملونه په جال جال ځايونو کې مختلف وو. په جنوبي او لوي<strong>د</strong>يځ افغانستان<br />
کې چېر<strong>ته</strong> چې <strong>د</strong> افغانستان ٩٨% اپيم کېږي، <strong>د</strong> غنمو مخ په بره بيه <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کرلو نه تر ټولو غټ منع کوونکى<br />
المل و )<strong>د</strong> ٢٢% ځواب ورکوونکيو(. په نورو سيمو کې، تر ٥٠% زياتو خلکو <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولتي چارواکيو لخوا فشار <strong>د</strong> منع<br />
464<br />
کوونکي المل په توګه وښو<strong>د</strong>ه.<br />
94 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
عامه معلومات<br />
<strong>د</strong> عامه معلوماتو <strong>د</strong> پروژو تمرکز افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> مبارزې په اړه معلومات ورکول <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong><br />
465<br />
معلوماتو کمپاينونه او فعاليتونه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت لخوا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په مالتړ سره ترسره کېږي.<br />
چوکاټ ٣.١٦ <strong>د</strong> ايي اين ايل <strong>د</strong> ځينو هغو پروژو خاکه ښيي چې <strong>د</strong> اپيمو تولي<strong>د</strong> او خرڅول منع کوي.<br />
<strong>د</strong> کوکنارو له منځه وړل او اړول<br />
466<br />
<strong>د</strong> ايي اين ايل له مخې، <strong>د</strong> کوکنارو کر <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو کلونو <strong>د</strong> ريکارډ تولي<strong>د</strong> څخه وروس<strong>ته</strong> په ٢٠٠٨ کې ١٩% کم شو.<br />
<strong>د</strong> اپيمو په کاروبار کې <strong>د</strong> ککړو کورنيو شمېر <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> له مخې ٢٨% کم شوى. 467 ايي<br />
اين ايل <strong>د</strong>ا کموالى <strong>د</strong> يو شمېر مسئلو سره تړي، په ګډون <strong>د</strong> خراب موسم <strong>د</strong> شرايطو، <strong>د</strong> نورو فصلونو په مناسبت <strong>د</strong><br />
468<br />
اپيمو <strong>د</strong> ارزښت غورځې<strong>د</strong>ل، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ او امنيت بهترې<strong>د</strong>ل.<br />
ايي اين ايل <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> اړولو پروګرامونه )په کومو کې چې <strong>د</strong> کوکنارو پټي کتل کېږي او<br />
له منځه وړل کېږي( به په ٢٠٠٩ کې ختم شي، او <strong>د</strong>غه سرچينې به په زراعت، په بن<strong>د</strong>ېزونو او <strong>د</strong> عامه معلوماتو<br />
په پروګرامونو تمرکز کړاى شي. خو، متح<strong>د</strong>ه اياالت به <strong>د</strong> ښه کار <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>ام مرستې <strong>ته</strong> <strong>د</strong>وام ورکړي، کوم چې هغو<br />
واليتي واليانو او حکومتونو <strong>ته</strong> مراعات ورکوي چې په خپلو سيمو کې <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> کر په کمولو يا له منځه وړلو<br />
کې بريالي شوي <strong>د</strong>ي. 469 متح<strong>د</strong>ه اياالت به <strong>د</strong> والي په مشرۍ اړولو )جي ايل اي( مرستې <strong>ته</strong> هم <strong>د</strong>وام ورکړي، کوم<br />
چې واليتي حکومتونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> اړولو لپاره پېسې ورکوي. <strong>د</strong> جي ايل اي پېسې ورکول <strong>د</strong> هغو کوکنارو <strong>د</strong><br />
اړولو پر بنسټ <strong>د</strong>ي چې تص<strong>د</strong>يق يې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مبارزې <strong>د</strong> وزارت او يو اين او ډي سي لخوا شوى<br />
وي. په ٢٠٠٩ کې واليتي حکومتونو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو هکتار تص<strong>د</strong>يق شوي اړول شويو کوکنارو پر سر ١٣٥ ډالر ورکړل<br />
470<br />
شو <strong>د</strong>ي. برتانيې هم <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> اړولو <strong>د</strong> هڅو لپاره بو<strong>د</strong>يجې ورکړې <strong>د</strong>ي، او اوس يې هم ورکوي.<br />
چوکاټ ٣.١٦<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> عامه معلوماتو پروژې<br />
<strong>د</strong> پروګرام ډول<br />
نوې رسنۍ<br />
تشريح<br />
<strong>د</strong> امريکا غږ )راډيو( سره په ملګرتيا کې <strong>د</strong>ا پروګرام تقريباً ١٣٠،٠٠٠ <strong>د</strong> ګرځن<strong>د</strong>ه تليفونونو<br />
کاروونکيو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> پېغامونه، مشيني تليفونونه او تازه خبرونه لېږي.<br />
نشرول<br />
نېغ په نېغه مبارزه<br />
ژون<strong>د</strong>ى تياتر<br />
<strong>د</strong>ا پروګرام هم <strong>د</strong> امريکا غږ )راډيو( سره په ملګرتيا کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر وړان<strong>د</strong>ې مبارزې<br />
په اړه په اونۍ کې <strong>د</strong>وه ځل <strong>د</strong> يو راډيويي پروګرام مرس<strong>ته</strong> کوي. <strong>د</strong>ا پروګرام په يو شمېر افغاني<br />
راډيويي چينلونو په <strong>د</strong>ري او پښتو <strong>د</strong>واړو ژبو کې او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> افغان تلويزيون په ځينو ځايونو<br />
کې نشرېږي.<br />
<strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> افغانستان په اوو واليتونو )هلمن<strong>د</strong>، فراه، کن<strong>د</strong>هار، ارزګان، بلخ، ب<strong>د</strong>خشان، او<br />
ننګرهار( کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> مشاورتي ټيم )سي اين اى ټي( <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>اماتو مالتړ کوي. <strong>د</strong><br />
سي اين اى ټي هر ټيم <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> فعاليتونه تطبيقوي، په ګډون <strong>د</strong> ميان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و<br />
پر ض<strong>د</strong> )ايم اى ډي(، چې <strong>د</strong>ا په نشه روږ<strong>د</strong>و ښځو لپاره <strong>د</strong> ګنډلو پروژه <strong>د</strong>ه، ښوونځيو <strong>ته</strong> تګ او<br />
مقابلې، او <strong>د</strong> بزګرانو لپاره ورکشاپونه.<br />
<strong>د</strong>ا پروګرام <strong>د</strong> برابر السرسي <strong>د</strong> موسسې په مرس<strong>ته</strong> فعاليت کوي. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong><br />
ګرځن<strong>د</strong>ه تياتر برابروي، کوم چې <strong>د</strong> )پور<strong>ته</strong> يا<strong>د</strong>و شوو( سي اين اى ډي واليتونو ترمنځ سفرونه<br />
کوي، په <strong>د</strong>رځنونو ژون<strong>د</strong>ۍ تماشې ښيي او <strong>د</strong> ځوانانو لپاره ورکشاپونه ترسره کوي.<br />
سرچينه: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
95<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
يو اين او ډي سي <strong>راپور</strong> ورکړى چې په ٢٠٠٨ کې <strong>د</strong> کوکنارو کر تر هغې زيات شو چې په نړۍ کې يې<br />
غوښتنه کې<strong>د</strong>له. په <strong>د</strong>اسې حال کې چې اقتصا<strong>د</strong>ي شرايطو <strong>د</strong> بازار بيې ټيټې کړې <strong>د</strong>ي، يو اين او ډي سي ګومان کوي<br />
چې <strong>د</strong> کوکنارو نه پې<strong>د</strong>ا کې<strong>د</strong>ونکو نشو )په ګډون <strong>د</strong> اپيمو، هيروينو، او مورفين( يوه غټه فيص<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> بازار نه پاتې<br />
کړاى شوي او چير<strong>ته</strong> ساتل شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> کوکنارو <strong>د</strong> له منځه وړلو او اړولو <strong>د</strong> يوې برخې په توګه يو اين او ډي<br />
473<br />
سي <strong>راپور</strong> ورکړى چې <strong>د</strong>ا ساتل شوې نشې “<strong>د</strong> عامې روغتيا او نړيوال لپاره يو <strong>د</strong> وخت بم <strong>د</strong>ى.”<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> هڅې<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> قاچاق <strong>د</strong> پرله پسې ننګونو په ځواب کې افغانستان يوه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول ملي<br />
474<br />
ستراتيژي په نامه ستراتيژي جوړه کړه کومه چې <strong>د</strong> پرمختيا په اتو برخو تمرکز لري:<br />
• عامه معلومات خلکو <strong>ته</strong> رسول<br />
• <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت پرمختيا<br />
• <strong>د</strong> قانون تنفيذ<br />
• <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>الت <strong>د</strong> سکټور اصالح<br />
• <strong>د</strong> غوښتنې کمول<br />
• نړيواله او سيمييزه مبارزه<br />
• <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو جوړول<br />
• اړول<br />
<strong>د</strong>ا برخې <strong>د</strong> اى اين ډي ايس <strong>د</strong> امنيت؛ <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> قانون حاکميت، او بشري حقونه؛ او اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه<br />
475<br />
پرمختيا <strong>د</strong> ستنو سره مربوطې <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو تر انتظام الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> واليتي بيا<br />
رغونې ټيمونه انتقالي ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong>ي چې په افغانستان<br />
کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مختلفو ا<strong>د</strong>ارو، لکه <strong>د</strong> بهرنيو<br />
چارو محکمه، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، او يو ايس ډي<br />
اى، ترمنځ <strong>د</strong> <strong>د</strong>پلوماتي، اقتصا<strong>د</strong>ي، بيا رغونې او<br />
471<br />
ياغيتوب ض<strong>د</strong> هڅو کې کارول کېږي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په مشرۍ ايتالف په ٢٠٠٢ کې<br />
لومړني <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه <strong>د</strong> تلپاتې<br />
ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> عملياتو )او اي ايف( <strong>د</strong> برخې په توګه<br />
جوړ کړل. <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونو په پېل<br />
کې په ټولو واليتونو کې <strong>د</strong> امنيتي او بيا رغونې <strong>د</strong><br />
هڅو او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> سيمييزو خلکو ترمنځ <strong>د</strong> اعتما<strong>د</strong><br />
او باور <strong>د</strong> پې<strong>د</strong>ا کولو مرس<strong>ته</strong> کوله. تر <strong>د</strong>غه وخ<strong>ته</strong><br />
راپ<strong>د</strong>ېخوا په افغانستان کې <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې<br />
<strong>د</strong> ټيمونو مشن پراخ شوى او <strong>د</strong> سيمييز حکومت<br />
<strong>د</strong> عملياتو مرس<strong>ته</strong> او <strong>د</strong> ټولنيزې پرمختيا بهترول<br />
472<br />
پکې شامل شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> نړيوالې هڅې<br />
476<br />
ملګري ملتونه او برتانيه هم <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> هڅو غټ مرس<strong>ته</strong> کوونکي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> بون <strong>د</strong> تړون سره په برابرۍ کې، برتانيې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> هڅو کې تر <strong>کال</strong> ٢٠٠٦ پورې مشري کوله.<br />
په تېرو <strong>د</strong>رېو کلونو کې برتانيې په افغانستان کې <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> حاکميت او <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> پروګرامونو <strong>ته</strong> تر<br />
٤٨٠ مليونه ډالرو زيات برابر کړي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و په وزارت کې <strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong><br />
پروګرامونو، <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> پالن او پرمختيا، او تجهيزاتو، په ګډون <strong>د</strong> تراکتورونو او <strong>د</strong> غنمو <strong>د</strong> تخم، کې مرس<strong>ته</strong><br />
477<br />
کړې <strong>د</strong>ه.<br />
ملګري ملتونه هم په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> ستر حضور لري، په ځانګړي ډول <strong>د</strong> يو اين او<br />
ډي سي له الرې. يو اين او ډي سي په جون ٢٠٠٩ ٢٤، خپل <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و نړيوال <strong>راپور</strong>”<br />
خپور کړى <strong>د</strong>ى. 478 په <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> کې تېر <strong>کال</strong> کې په افغانستان کې <strong>د</strong> پرمختګ په اړه اع<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> و شمار ورکړل شوي<br />
<strong>د</strong>ي. 479 <strong>د</strong> ٢٠٠٦ <strong>کال</strong> راهيسې، ايي اين ايل، يو اين او ډي سي <strong>ته</strong> په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> سره تړليو<br />
480<br />
پروژو <strong>ته</strong> ٧.٩٤ مليونه ډالر ورکړي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه )پي ار ټي(<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره جوړ شوي وو چې په حکومت کولو او افغانانو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> مهمو عامه خ<strong>د</strong>متونو<br />
په رسولو کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري حکومت <strong>د</strong> توان په زياتولو سره په افغانستان کې ثبات بهتر کړي. 481 <strong>د</strong><br />
جوالى ٢٠٠٩ سره سم، په افغانستان کې <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ٢٦ ټيمونه وو، په کومو کې چې <strong>د</strong> ١٢ انتظام <strong>د</strong><br />
96 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
اقتصا<strong>د</strong>ي او ټولنيزه پرمختيا<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو په الس کې <strong>د</strong>ى. 482 چوکاټ ٣.١٧ په ټول هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيمونو يوه عمومي کتنه چوکاټ ٣.١٧<br />
وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
نړيوال سوله ساتى ځواک )ايساف( په افغانستان کې <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټولو ټيمونو <strong>د</strong> نظامي برخې نظارت<br />
کوي او الرښو<strong>د</strong>نه ور<strong>ته</strong> برابروي؛ خو، <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> هر ټيم ملکي برخه، په ګډون <strong>د</strong> هغو ټيمونو چې<br />
انتظام يې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په الس کې <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong>ا اختيار لري چې <strong>د</strong> خپل واليتي ټيم <strong>د</strong> مرستې جوړښت او کچه پخپله<br />
483<br />
جوړه کړي.<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې زيات ټيمونه <strong>د</strong> يو قومان<strong>د</strong>ان او <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې، يو ايس اى ايي ډي، او يو ايس<br />
ډي اى <strong>د</strong> يو استازي څخه جوړ شوي <strong>د</strong>ي. 484 <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيمونو <strong>د</strong> فعاليتونو په بېلګو کې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong><br />
485<br />
روانو پروژو او سيمييزو شرايطو پرمختيا، بيا رغونه، نظارت، او <strong>راپور</strong> ورکول.<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې اق<strong>د</strong>اماتو مرس<strong>ته</strong> کوي چې <strong>د</strong> سيمييزې پرمختيا مالتړ کوي. <strong>د</strong> بېلګې په<br />
توګه، <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيمونو يو مخ پر زياتې<strong>د</strong>و شمېر په خپل واليتي کار کې <strong>د</strong> زراعتي تجارت <strong>د</strong> پرمختيا<br />
ټيمونه )اى ډي ټي( شاملوي. 486 <strong>د</strong> اى ډي ټي غړي عموماً <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ملي محافظينو <strong>د</strong> يونټ سرتېري وي،<br />
کوم چې زياتره وخت <strong>د</strong> زراعتي ايالتونو څخه وي او په زراعت، څاروو، او <strong>د</strong> ملي سرچينو په کرنه کې تجربه<br />
لري. <strong>د</strong> اى ډي ټي غړي <strong>د</strong>ا مهارتونه <strong>د</strong> کليوالې پرمختيا په اق<strong>د</strong>اماتو کې <strong>د</strong> مشورې لپاره کاروي. په ننګرهار واليت<br />
487<br />
کې، اى ډي ټي <strong>د</strong> تقريباً ٥.٦ مليونه ډالرو <strong>د</strong> ارزښت تر ٧٠ زياتې فعالې پروژې لري، په ګډون <strong>د</strong>:<br />
• <strong>د</strong> غنمو جرن<strong>د</strong>ې جوړولو<br />
• <strong>د</strong> غنمو <strong>د</strong> نويو تخمونو معرفي کولو<br />
• <strong>د</strong> کرل شويو سبزيانو او مېوو <strong>د</strong> شربت کولو او ډبو کې بن<strong>د</strong>ولو <strong>د</strong> فابريکو جوړول<br />
• په شمسي توان <strong>د</strong> راختونکو فصلونو <strong>د</strong> ساتلو لپاره <strong>د</strong> يخ ساتلو <strong>د</strong> اسانتياو جوړول<br />
• <strong>د</strong> څاروو <strong>د</strong> غوښې <strong>د</strong> پاکوالي ساتلو لپاره <strong>د</strong> ذبح کولو <strong>د</strong> مايکرو اسانتياو نظارت<br />
• <strong>د</strong> څاروو لپاره روغتيايي کلينکونه چې تمرکز يې <strong>د</strong> څاروو <strong>د</strong> چينجيو پاکول وي<br />
• <strong>د</strong> ځنګلونو <strong>د</strong> بيا کرلو <strong>د</strong> پروژو لپاره مشورې ورکول<br />
• <strong>د</strong> فصلونو <strong>د</strong> حاصالتو <strong>د</strong> تجارتي استعمال زياتول<br />
• <strong>د</strong> کبانو <strong>د</strong> بچو ساتلو لپاره <strong>د</strong> يخو او تو<strong>د</strong>و اوبو ډنډونه فعالول<br />
<strong>د</strong> واليتونو لخوا سمبالې<strong>د</strong>ونکي <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې<br />
ټيمونه<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونو چلول په<br />
کاناډا<br />
چيک جمهوريت<br />
المان<br />
المان<br />
هنګري<br />
ايټاليا<br />
ليتوانيا<br />
نيوزيالنډ<br />
ناروى<br />
سپين<br />
سويډن<br />
هالنډ<br />
ترکيه<br />
برتانيه<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت<br />
متح<strong>د</strong>ه اياالت، مرستن<strong>د</strong>ويه هڅې په پروان<br />
جنوبي<br />
هېوا<strong>د</strong><br />
کن<strong>د</strong>هار<br />
لوګر<br />
ب<strong>د</strong>خشان<br />
کن<strong>د</strong>ز<br />
بغالن<br />
هرات<br />
غور<br />
باميان<br />
فارياب<br />
با<strong>د</strong>غيس<br />
بلخ<br />
ارزګان<br />
ور<strong>د</strong>ک<br />
هلمن<strong>د</strong><br />
فراه<br />
غزني<br />
خوست<br />
کونړ<br />
لغمان<br />
ننګرهار<br />
نورستان<br />
پکتيکا<br />
پکتيا<br />
پنجشېر<br />
زابل<br />
کوريا<br />
سرچينه: يو ايس اى ايي ډي، “<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه،” وکتل شو په<br />
٢٠٠٩\١٧\٧؛ ايساف، “نړيوال سوله ساتونکى ځواک: حقيقتونه او شمارې،”<br />
٢٠٠٩\١٥\٦<br />
97<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> پکتيا <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيم<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځ کپتان ميګان اوکانر، چې <strong>د</strong> پکتيا <strong>د</strong> پي ار ټي <strong>د</strong> ملکي<br />
چارو <strong>د</strong> ټيم مشر <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong> ګر<strong>د</strong>ېز ښار <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو سفر پر مهال <strong>د</strong> يو نوي واليتي<br />
زن<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و په ځاى کې <strong>د</strong> جوړې<strong>د</strong>و <strong>د</strong> پالنونو کتنه کوي. )<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې<br />
انځور، فريډ ډبليو. بيکر <strong>د</strong>ريم(
4<br />
<strong>د</strong> نورو<br />
ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
99
100 special inspector general I afghanistan reconstruction<br />
100
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
په هره <strong>د</strong>رې مياشتنۍ کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ځانګړى عمومي پلټونکى )سيګار( <strong>د</strong> نورو حکومتي ا<strong>د</strong>ارو<br />
نه <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> هغو فعاليتونو په اړه چې بشپړ شوي <strong>د</strong> تازه حال او <strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> هغو فعاليتونو شمېر غواړي چې<br />
اوسمهال روان <strong>د</strong>ي. الن<strong>د</strong>ې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong>ا مهال په افغانستان کې <strong>د</strong> نظارت فعاليتونه ترسره کوي او سيګار <strong>ته</strong> يې پايلې<br />
ورکوي:<br />
• <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر عمومي پلټونکى )ډي او ډي او ايي جي(<br />
• <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر عمومي پلټونکى )ايس او ډي او ايي جي(<br />
• <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong>فتر )جي او اى(<br />
• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر عمومي پلټونکى )يو ايس اى ايي ډي او ايي جي(<br />
<strong>د</strong> نظارت بشپړ شوي فعاليتونه<br />
چوکاټ ٤.١ <strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> بشپړو شويو پروژو يو ليست <strong>د</strong>رکوي. په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ<br />
کې شپږ پروژې بشپړې شوې <strong>د</strong>ي.<br />
چوکاټ ٤.١<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو لخوا <strong>د</strong> نظارت وروستي بشپړ شوي فعاليتونه<br />
پروژې لمبر<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> 2009-075-D<br />
<strong>د</strong>فتر عمومي پلټونکى<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> 2009-076-D<br />
<strong>د</strong>فتر عمومي پلټونکى<br />
<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> احتساب GAO-09-615<br />
<strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> احتساب GAO-09-473SP<br />
<strong>د</strong>فتر<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> P-5-306-09-004<br />
عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر<br />
يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> P-5-306-09-003<br />
عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> خپرې<strong>د</strong>و نېټه<br />
5/21/2009<br />
4/14/2009<br />
5/18/2009<br />
4/21/2009<br />
6/8/2009<br />
5/11/2009<br />
<strong>د</strong> پروژې نوم<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه پړاو ٣-<strong>د</strong> هغو وسلو احتساب<br />
چې <strong>د</strong> افغانستان په ملي ار<strong>د</strong>و ويشل شوې <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يچه پړاو ٣-<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> نظامي<br />
قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> انجينيرانو <strong>د</strong> جايي<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو احتساب<br />
نظامي عمليات: په افغانستان کې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب <strong>د</strong> پروګرام<br />
<strong>د</strong> نظارت او بين اال<strong>د</strong>اري ارتباط <strong>د</strong> بهترولو لپاره اړين اق<strong>د</strong>امات<br />
افغانستان: <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> نظارت لپاره مهم موضوعات<br />
يو ايس اى ايي ډي\<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ځمکو <strong>د</strong> حقوقو او اقتصا<strong>د</strong>ي بيا<br />
جوړښت پروژه<br />
يو ايس اى ايي ډي\<strong>د</strong> افغانستان په جنوبي او ختيځو سيمو کې <strong>د</strong><br />
افغانستان <strong>د</strong> سيمييزې <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ او <strong>د</strong> ټولنې <strong>د</strong> پرمختيا پروژې<br />
101<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
روان نظارتونه<br />
<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم، <strong>د</strong> نظارت ٢٢ فعاليتونه پر کار لګيا وو. <strong>د</strong>غه فعاليتونه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو په مناسبت جال کړاى<br />
شوي <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>وى تعريفونه، څرنګه چې سيګار <strong>ته</strong> ورکړل شوي وو، ښکاري چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> تېرو برخو سره<br />
<strong>د</strong> برابر لپاره ميکانکي ب<strong>د</strong>لونونه لري: <strong>د</strong> تکراري بشپړو نومونو په ځاى مخففات او لنډيزونه؛ معياري غټ توري،<br />
<strong>د</strong> تورو ترمنځ کرښې، او غوره شوې هجې؛ او <strong>د</strong> حاضر ګرامري جوړښت په ځاى <strong>د</strong> غايب کارول.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر<br />
په مئ ٢٠٠٩ کې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> غړي او <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> مرکزي<br />
ا<strong>د</strong>ارو له طرفه، <strong>د</strong> قانوني ضرورت له مخې <strong>د</strong> جنوب لوي<strong>د</strong>يځې اسيا لپاره <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> جامع پالن ا<strong>د</strong>ارې <strong>ته</strong> تازه حال<br />
ورکړ چې په هغې کې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> قانوني ضرورت اضافي نظارت شامل وه.<br />
<strong>د</strong> جنوب لوي<strong>د</strong>يځې اسيا <strong>د</strong> نظارت په جامع پالن کې شامل <strong>د</strong>ي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې، <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې، او<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> عمومي پلټونکيو انفرا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> نظارت پالنونه؛ <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره عمومي پلټونکى؛<br />
او سيګار. په <strong>د</strong>ې کې هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې، <strong>د</strong> بحري پوځ <strong>د</strong> پلټنې، <strong>د</strong> هوايي ځواک <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې، او<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> نظارت کار شامل <strong>د</strong>ى ځکه چې <strong>د</strong>وى <strong>د</strong> پوځ <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> وړتيا او اغېزمنتيا <strong>د</strong><br />
بهترولو لپاره <strong>د</strong>رنې مرستې کړې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ا جامع پالن <strong>د</strong> قانوني غوښتنو څخه اخوا پراخ کړاى شوى څو نورې هغه<br />
فعاليت لرونکې سيمې پکې شامل کړي چې ]<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر[ ګومان کوي چې په جنوب<br />
لوي<strong>د</strong>يځه اسيا کې <strong>د</strong> عملياتو، په ګډون <strong>د</strong> تلپاتې ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> عملياتو )او اي ايف( لپاره ګټور <strong>د</strong>ي، لکه <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره<br />
کول او سمبالښت، <strong>د</strong> تجهيزاتو بيا ترتيبول، مالي سمبالښت، او <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> مالتړ هڅې. برسېره پر <strong>د</strong>ې، په هغه<br />
وروستي حال کې چې په مئ ٢٠٠٩ کې خپور شوى، په هغې کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> مرکزي قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر او <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو څخه <strong>د</strong>ا غوښتنه شامله <strong>د</strong>ه چې په جنوب<br />
لوي<strong>د</strong>يځه اسيا کې <strong>د</strong>ننه <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> شتمنيو احتساب <strong>ته</strong> کتنه وکړي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر په مشرۍ <strong>د</strong> جنوب لوي<strong>د</strong>يځې اسيا <strong>د</strong> ګډ پالن جوړونې ډله <strong>د</strong> نظارت<br />
مرکزي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> او سي او سره تړليو فعاليتونو رابطه جوړوي او له شخړو يې وباسي. <strong>د</strong>ې ډلې خپله<br />
نهمه غونډه <strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مئ په مياشت کې وکړه.<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېمې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر په عراق او<br />
افغانستان کې <strong>د</strong> اضافي حساب کتونکيو او پلټونکيو <strong>د</strong> ځاى پر ځاى کولو سره په جنوب لوي<strong>د</strong>يځه اسيا کې خپل حضور<br />
پراخ کړ. <strong>د</strong>ا اضافي کارکوونکي <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> هغه مخ پر زياتې<strong>د</strong>ونکي کاري بار مرس<strong>ته</strong> کوي چې <strong>د</strong> قانوني غوښتنو،<br />
<strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> غوښتنو، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> لوړپوړو نظامي چارواکو <strong>د</strong> غوښتنو، او څرنګه چې ]<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong><br />
عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر[ پرېکړه کوي چې بنسټ يې په عملياتو کې په سترو خطرو او ننګونو <strong>د</strong>ى، <strong>د</strong> غوښتنو له مخې<br />
الزمي <strong>د</strong>ى. په قطر، عراق، کويت، او افغانستان کې ځايي <strong>د</strong>فترونه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې عملياتو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> او سي او <strong>د</strong> مالتړ<br />
لپاره <strong>د</strong> پلټنو، معاينو او څېړنو توان پراخوي.<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ پر مهال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټنونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> او اي ايف سره تړلي <strong>د</strong> نظارت هغه<br />
روان فعاليتونه بشپړ کړل چې الن<strong>د</strong>ې برخې يې ځوابولې:<br />
• <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو کارول او احتساب<br />
• <strong>د</strong> شتمنۍ احتساب<br />
• <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کول<br />
102 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> نظارت فعاليتونه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> مسووليتونو او <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> لګښتونو بين اال<strong>د</strong>اري پلټنه چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمې<br />
<strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> روزنې او سرپرستۍ لپاره ورکړل شوې وې<br />
)پروژه لمبر ډي٢٠٠٩-ډي٠٠٠جىبي-٠٢٣٠.٠٠٠، پېل شوه په جون ٢٠٠٩( ٥،<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې او بهرنيو چارو محکمې عمومي پلټونکى <strong>د</strong>ا ګډه پلټنه <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> يوې غوښتنې په ځواب کې<br />
ترسره کوي. ]<strong>د</strong>[ <strong>د</strong>ې ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې )اى ايس ايف ايف( <strong>د</strong> هغو پېسو <strong>د</strong> حالت<br />
کتنه <strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمې <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو )اى اين پي( <strong>د</strong> روزنې لپاره ورکړې<br />
وې. په مشخصه توګه، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې عمومي پلټونکى به <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> يو نقل، <strong>د</strong> سمو ه<strong>د</strong>ف امرونو، <strong>د</strong> کار <strong>د</strong><br />
بيانيو، او <strong>د</strong> روزنې يا سرپرستۍ لپاره <strong>د</strong> هر <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> يا ه<strong>د</strong>ف امر <strong>د</strong> تايي<strong>د</strong>ونې کتنه کوي څو باوري کړي چې <strong>د</strong>ا<br />
<strong>د</strong> اړون<strong>د</strong>و مرکزي قواع<strong>د</strong>و سره سم <strong>د</strong>ي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> اړتياو سره سمون خوري. برسېره پر <strong>د</strong>ې، ]هغوى[<br />
به <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> بېجکونو )انوايسونو( نقلونو <strong>ته</strong> کتنه کوي څو باوري کړي چې غوښتل شوي لګښتونه <strong>د</strong> ترالسه<br />
شويو خ<strong>د</strong>متونو لپاره مناسب، برابر او معقول <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې عمومي پلټونکى به په <strong>د</strong>ې پلټنه کې<br />
مرس<strong>ته</strong> کوي او <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> ملکي روزونکو په اړه به <strong>د</strong> کارکوونکيو، روزنې، <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> سمبالښت، او <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> اغېزمنتيا ان<strong>د</strong>ازه لګوي.<br />
<strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> روزلو، مجهزولو، او مې<strong>د</strong>ان <strong>ته</strong> ايستلو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او ايتالفيانو ان<strong>د</strong>ازه<br />
اخيستنه<br />
)پروژه لمبر ډي٢٠٠٩-ډي٠٠ايس پي او-٠١١٣.٠٠٠، پېل شوه په فبروري ٢٠٠٩( ٣،<br />
ايس پي او پرېکړه کوي چې ايا <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو حکومت، ايتالف، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع وزارت، او <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت اه<strong>د</strong>اف، پالنونه او <strong>د</strong> روزنې، مجهزونې، او مې<strong>د</strong>ان <strong>ته</strong> ايستنې لپاره الرښو<strong>د</strong>نه <strong>د</strong> پراخ<br />
افغان ملي ار<strong>د</strong>و )اى اين اى( او افغان ملي پوليسو )اى اين پي( لپاره چمتو شوې، خپره شوې، فعاليت کوونکې<br />
او اړون<strong>د</strong>ه <strong>د</strong>ه که نه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې يو ليکلى <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> تيارې<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> هغو وسلو، مهماتو، او چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکيو توکيو )اى اى او اي( احتساب او کنټرول چې <strong>د</strong> افغانستان امنيتي ځواکونو<br />
<strong>ته</strong> ورکړل شوي <strong>د</strong>ي<br />
)پروژه لمبر ډي٢٠٠٩-ډي٠٠ايس پي او-٠١٤٨.٠٠٠، پېل شوې په فبروري ٢٠٠٩( ٣،<br />
ايس پي او پرېکړه کوي چې ايا افغان ملي امنيتي ځواکونو )اى اين ايس ايف( <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو لخوا <strong>د</strong> ورکول<br />
کې<strong>د</strong>ونکيو وسلو او مهماتو احتساب او کنټرول <strong>د</strong>قيق او اغېزمن <strong>د</strong>ى که نه. برسېره پر <strong>د</strong>ې، ]ايس پي او[ به <strong>د</strong> هغو<br />
سپارښتنو <strong>د</strong> تطبيق حالت تعقيبوي چې په افغانستان کې <strong>د</strong> وسلو او مهماتو <strong>د</strong> احتساب او کنټرول <strong>د</strong> لومړنۍ ان<strong>د</strong>ازې<br />
پر مهال ورکړل شوې وي )وګورئ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>راپور</strong> لمبر ايس پي او-٠٠١-٢٠٠٩، “<strong>د</strong><br />
وسلو، مهماتو، او چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکيو توکيو <strong>د</strong> کنټرول او احتساب ان<strong>د</strong>ازه؛ امنيتي مرس<strong>ته</strong>؛ او <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو<br />
لپاره <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اري،” اکتوبر ٢٠٠٨(. ٢٤، <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ليکلى <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> تيارې<strong>د</strong>و په حال کې <strong>د</strong>ى.<br />
103<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره طبي وړتيا <strong>د</strong> پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او ايتالف <strong>د</strong> هڅو جاج<br />
اخيستنه<br />
)پروژه لمبر ډي٢٠٠٩—ډي٠٠ايس پي او-٠١١٥.٠٠٠، پېل شوې په <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٨( ١٧،<br />
ايس پي او معلوموي چې ايا <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> روغتيايي عالج <strong>د</strong> سيسټم لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
حکومت، ايتالف، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> وزارت، او <strong>د</strong> کورنيو چارو <strong>د</strong> وزارت ه<strong>د</strong>فونه، موخې، پالنونه، او<br />
الرښو<strong>د</strong>نه جوړ شوي او فعال <strong>د</strong>ي؛ چې <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> روغتيايي عالج <strong>د</strong> سيسټم <strong>د</strong> و<strong>د</strong>ې او<br />
<strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ په اړه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر مخکينۍ سپارښتنې تطبيق شوې که نه )وګورئ<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>راپور</strong> لمبر ايس پي او-٠٠١-٢٠٠٩، “<strong>د</strong> وسلو، مهماتو، او چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکيو<br />
توکيو <strong>د</strong> کنټرول او احتساب؛ <strong>د</strong> امنيتي مرستې؛ او <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ جاج اخيستنه،”<br />
اکتوبر ٢٠٠٨(؛ ٢٤، او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> روغتيايي عالج <strong>د</strong> سيسټم <strong>د</strong> تلپاتې پرمختيا<br />
لپاره روانې هڅې اغېزمنې <strong>د</strong>ي که نه. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ليکلى <strong>راپور</strong> تيارېږي.<br />
<strong>د</strong> جنګي قومان<strong>د</strong>ې بشري مرس<strong>ته</strong> او په مصيبت کې <strong>د</strong> ارام عمليات<br />
)پروژه لمبر ډي٢٠٠٩-ډي٠٠٠جى اى-٠٠٨٥.٠٠٠، پېل شوې په نومبر ٢٠٠٩( ١٣،<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> جنګي قومان<strong>د</strong>و <strong>د</strong> بشري مرستې او په مصيبت کې <strong>د</strong> ارام <strong>د</strong> عملياتو،<br />
په ګډون <strong>د</strong> او اي ايف لپاره <strong>د</strong> مرستې، <strong>د</strong> پالن <strong>د</strong> توان <strong>د</strong> تکاملي جاج اخلي.<br />
<strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> پلټنې بيا اعالنول چې <strong>د</strong> افغانستان او عراق لپاره ځانګړې شوې وې او <strong>د</strong> بهرني پوځ <strong>د</strong><br />
خرڅ <strong>د</strong> باور <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې له الرې ورکړل شوې وې<br />
)پروژه لمبر ډي٢٠٠٧-ډي٠٠٠ايف ډي-٠١٩٨.٠٠١، پېل شوې په اکتوبر ٢٠٠٨( ١٠،<br />
<strong>د</strong> اصلي اعالن شوې پروژې )ډي٢٠٠٧-ډي٠٠٠ايف ډي-٠١٩٨.٠٠٠( الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کارځاى <strong>د</strong> پلټنو <strong>د</strong> مشاه<strong>د</strong>و پر<br />
مهال، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر پرېکړه وکړه چې <strong>د</strong> کارځاى <strong>د</strong> کار پر مهال <strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>ل شويو<br />
اړون<strong>د</strong>و مسئلو په جال توګه <strong>د</strong> بحث کولو لپاره <strong>د</strong> يوې اضافي پروژې اړتيا <strong>د</strong>ه. په هم<strong>د</strong>ې توګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong><br />
عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر ايف ايم ايس باور بو<strong>د</strong>يجې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو لېږ<strong>د</strong> او <strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجو نه <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فيسونو راغونډول<br />
په <strong>راپور</strong> لمبر ډي-٠٦٣-٢٠٠٩ کې بحث کړل. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ويمې اعالن شوې پروژې )ډي٢٠٠٧-ډي٠٠٠ايف ډي-<br />
٠١٩٨.٠٠١( الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر معلوموي چې ايا په افغانستان او عراق کې <strong>د</strong> امنيت،<br />
بيا رغونې، او مرستې لپاره ځانګړې شوې بو<strong>د</strong>يجې چې <strong>د</strong> بهرني پوځ <strong>د</strong> خرڅ <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجې له الرې ورکړل<br />
شوي په مناسب ډول سمبالېږي که نه. خو <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر ضمني اه<strong>د</strong>اف <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> راکم<br />
کړي چې معلومه کړي ايا ځانګړې شوې بو<strong>د</strong>يجې چې <strong>د</strong> بهرني پوځ <strong>د</strong> خرڅ <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجې <strong>ته</strong> لېږ<strong>د</strong>ول شوې وې<br />
په مناسب ډول تشريح شوي، <strong>د</strong> غوښتل شوي ه<strong>د</strong>ف لپاره کارول شوي، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې په مالي <strong>راپور</strong>ونو<br />
کې په مناسب ډول <strong>راپور</strong> شوي که نه.<br />
104 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
وروستى حال - <strong>د</strong> هغو ننګونو <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> لنډيز چې <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ او تلپاتې ازا<strong>د</strong>ۍ په عملياتو اغېز لري او<br />
<strong>راپور</strong> شوي <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> غټو سازمانونو لخوا، پېل په مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٣ کې تر مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨<br />
)پروژه لمبر ډي٢٠٠٨-ډي٠٠٠جى سي-٠٢٧٤.٠٠٠، پېل شوې په اګست ٢٠٠٨( ٢٨،<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو، بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> سمبالښت، او نورو احتسابي<br />
موضوعاتو <strong>د</strong> يو لنډيز جوړولو تيارى کوي چې په هغو احتسابي <strong>راپور</strong>ونو او <strong>د</strong> شاه<strong>د</strong>ۍ بيانونو کې پېژن<strong>د</strong>ل<br />
شوي چې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٣ څخه تر مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ او تلپاتې ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> مهم مالتړ مشن<br />
بحث کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر لومړني لنډيز <strong>راپور</strong>، ډي-٠٨٦-٢٠٠٨، په هغو<br />
<strong>راپور</strong>ونو او <strong>د</strong> شاه<strong>د</strong>ۍ په بيانونو تمرکز کاوه چې <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٣ څخه تر مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٧ خپاره شوي<br />
وو. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong>ا <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> مخکيني لنډيز <strong>راپور</strong>، <strong>راپور</strong> لمبر ډي-٢٠٠٨-<br />
٠٨٦، په معلوماتو سره تازه کړي څو <strong>د</strong> هغو سپارښتنو حالت پکې شامل کړي چې <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ او <strong>د</strong><br />
تلپاتې ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> عملياتو په اړه په ټول مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٣ کې تر مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٧ پورې <strong>راپور</strong>ونو کې شوې<br />
وې. برسېره پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر به <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> پلټنو <strong>د</strong> <strong>راپور</strong>ونو<br />
<strong>د</strong> مون<strong>د</strong>نې او سپارښتنې معلومات پکې شاملوي او هغه رجحانات به معلوموي چې په <strong>د</strong>غو معلوماتو کې<br />
ښو<strong>د</strong>ل شوي وي.<br />
هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> او تروريزم <strong>د</strong> پروګرام مالتړ کوي<br />
)پروژه لمبر ډي٢٠٠٨-ډي٠٠٠اى ايس-٠٢٥٥.٠٠٠، پېل شوې په جوالى ٢٠٠٨( ٣١،<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر معلوموي چې ايا هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و<br />
او تروريزم ض<strong>د</strong> پروګرام مرس<strong>ته</strong> کوي په مناسب ډول سمبال شوي او ا<strong>د</strong>اره شوي <strong>د</strong>ي که نه. په مشخصه توګه،<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر به معلوموي چې ايا <strong>د</strong>ا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه <strong>د</strong> مرکزي او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong><br />
تګالرې سره سم <strong>د</strong>ي که نه.<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو ويش او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې-پړاو ٣ <strong>د</strong> سمبالښت لپاره <strong>د</strong> قواع<strong>د</strong>و اعتبار<br />
)پروژه لمبر ډي٢٠٠٧-ډي٠٠٠ايل کيو-٠١٦١.٠٠٢، پېل شوې په <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٧( ١٠،<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> عامه قانون ١٠٩-٢٣٤، کوم چې عمومي قومان<strong>د</strong>ان <strong>ته</strong> الرښو<strong>د</strong>نه<br />
کړې وه چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو نظارت وکړي، په ځواب کې <strong>د</strong> ډېرو پړاوونو <strong>د</strong> يوې پلټنې <strong>د</strong>رېم پړاو<br />
ترسره کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رېم پړاو الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> کتنو يوه لړۍ پالن لري معلومه کړي چې ايا په جنوب لوي<strong>د</strong>يځه اسيا کې<br />
هغه سازمانونه چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مرکزي قومان<strong>د</strong>ې ور<strong>ته</strong> <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف <strong>د</strong> سمبالولو مسووليت ورکړى په<br />
مناسب ډول <strong>د</strong> هغو سامانونو او خ<strong>د</strong>متونو تشريح کوي چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو لپاره <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف<br />
په کارولو سره اخيستل شوي وو او <strong>د</strong>ا چې ايا <strong>د</strong>ا سامانونه او خ<strong>د</strong>متونه په مناسب ډول <strong>د</strong> افغانستان امنيتي ځواکونو<br />
<strong>ته</strong> ورکړل شوي وو که نه. <strong>راپور</strong> ډي-٠٣١-٢٠٠٩، “<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو ويش او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې<br />
<strong>د</strong> سمبالښت لپاره <strong>د</strong> لوازماتو اعتبار،” <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٨، ٢٩، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو لپاره <strong>د</strong> جايي<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو<br />
<strong>د</strong> رغونې هغه بو<strong>د</strong>يجې بحث کوي چې په هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې ليست شوي <strong>د</strong>ي کومې چې <strong>د</strong> هوايي ځواک <strong>د</strong><br />
انجينيرۍ او چاپېريال <strong>د</strong> مرکز لخوا ورکړل شوې <strong>د</strong>ي. <strong>راپور</strong> ډي-٠٧٥-٢٠٠٩، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو<br />
بو<strong>د</strong>يجه پړاو – ٣ <strong>د</strong> هغو وسلو احتساب چې <strong>د</strong> افغانستان په ملي ار<strong>د</strong>و ويشل شوې <strong>د</strong>ي،” اپرېل ٢٠٠٩، ١٤، <strong>د</strong> هغو<br />
وسلو احتساب کوي چې <strong>د</strong> افغانستان په ملي ار<strong>د</strong>و ويشل شوې <strong>د</strong>ي. <strong>راپور</strong> ډي-٠٧٦-٢٠٠٩، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي<br />
ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه پړاو – ٣ <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> انجينيرانو <strong>د</strong> قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> جايي<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو احتساب،” مئ ٢٠٠٩، ٢١، <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پوځي قول ار<strong>د</strong>و <strong>د</strong> انجينيرانو <strong>د</strong> جايي<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو احتساب کوي.<br />
105<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر – <strong>د</strong> منځني ختيځ سيمييز<br />
<strong>د</strong>فتر )ډي او ايس او ايي جي ايم اي ار او(<br />
<strong>د</strong> نظارت فعاليتونه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> روزنې او سرپرستۍ پروګرام )<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر<br />
سره په ګډه(<br />
)پروژه لمبر ٠٩-ايم اي ار او-٣٠٠٩، پېل شوې په جون ٢٠٠٩ کې(<br />
اه<strong>د</strong>اف – <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> روزنې او سرپرستۍ <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> غوښتنو، شرطونو، او لګښتونو<br />
يوه عمومي کتنه او لنډيز وړان<strong>د</strong>ې کول؛ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو او ه<strong>د</strong>ف امرونو موخې، <strong>د</strong> کاري وړتيا <strong>د</strong> پېمانې لپاره<br />
کوم ښو<strong>د</strong>ونکي ټاکل شوي <strong>د</strong>ي؛ او <strong>د</strong>ا چې <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمې څرنګه <strong>د</strong> ډين کور <strong>د</strong> کاري وړتيا او <strong>د</strong><br />
قرار<strong>د</strong>ا <strong>د</strong> لګښتونو <strong>د</strong> نظارت لپاره <strong>د</strong> خپل قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> نظارت کړې. <strong>د</strong>ا <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې او <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong><br />
محکمې <strong>د</strong> مشن لپاره <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> تاريخچو، <strong>د</strong> سمبالښت <strong>د</strong> کنټرولونو، لګښتونو، او ارزښت ان<strong>د</strong>ازه لګوي.<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و پر ض<strong>د</strong> پروګرامونو اغېزمنتيا<br />
)پروژه لمبر ٠٩-ايم اي ار او-٣٠٠٤، پېل شوې په اپريل ٢٠٠٩ کې(<br />
اه<strong>د</strong>اف – په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> فعاليتونو <strong>د</strong> پالن جوړولو او سمبالولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
هڅو ان<strong>د</strong>ازه اخيستل، په ګډون <strong>د</strong> )١( متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> لوازماتو او خرچو، )٢( <strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويه پروژو <strong>د</strong> پايلو، ٠٣(<br />
<strong>د</strong> مرستې <strong>د</strong> ارتباط او ميکانزم <strong>د</strong> ستراتيژۍ، او )٤( هغو سترو خنډونو چې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> موخو ترالسه کول<br />
اغېزمن کوي، <strong>د</strong> يوې شننې.<br />
<strong>د</strong> شخصي امنيتي تفصيل )ډبليو پي پي ايس( قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه – افغانستان، )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو روزنيز مرکز )يو<br />
ايس ټي سي(<br />
)پروژه لمبر ٠٩-ايم اي ار او-٣٠٠٥، پېل شوې په مارچ ٢٠٠٩ کې(<br />
اه<strong>د</strong>اف – <strong>د</strong> ډبليو پي پي ايس <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> غوښتنو او شرطونو <strong>ته</strong> کتنه کول؛ <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو او ه<strong>د</strong>ف امرونو موخې، <strong>د</strong><br />
کاري وړتيا <strong>د</strong> پېمانې لپاره کوم ښو<strong>د</strong>ونکي ټاکل شوي <strong>د</strong>ي؛ او <strong>د</strong>ا چې محکمې څرنګه <strong>د</strong>ا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اره کړ چې <strong>د</strong> ډبليو پي<br />
پي ايس <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> روزنيز مرکز )پخوانى بليک واټر( نظارت وکړي.<br />
<strong>د</strong> ډبليو پي پي ايس – افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>پلوماتيک امنيت )ډي ايس( سمبالښت<br />
پروژه لمبر ٠٩-ايم اي ار او-٣٠٠٦، پېل شوې په مارچ ٢٠٠٩ کې(<br />
اه<strong>د</strong>اف – <strong>د</strong>ې <strong>ته</strong> کتنه کول چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>پلوماتيک امنيت <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر لخوا په افغانستان کې <strong>د</strong> پي پي ايس <strong>د</strong> غوښتنو <strong>د</strong><br />
معلومولو لپاره کومې مطالعې او <strong>د</strong> اړتياو ان<strong>د</strong>ازې ترسره شوې وې او کوم ميکانزمونه په کار اچول شوي چې<br />
باوري کړي چې <strong>د</strong> شخصي حفاظتي خ<strong>د</strong>متونو شتمنۍ په وړ او اغېزمنه طريقه کارول شوې <strong>د</strong>ي.<br />
106 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong>فتر )جي اى او(<br />
<strong>د</strong> تېرې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال، <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> احتساب <strong>د</strong>فتر يو ځانګړى <strong>راپور</strong> )جي اى او-٤٧٣-٠٩ايس پي(<br />
خپور کړ چې <strong>د</strong> ١١١م <strong>کانګرس</strong> او نوې ا<strong>د</strong>ارې لپاره يې په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هڅو سره تړلې <strong>د</strong><br />
نګرانۍ ګڼ شمېر مسئلې وپېژن<strong>د</strong>لې او په نښه کړې. <strong>د</strong>ې ځانګړې خپرونې <strong>د</strong> نګرانۍ <strong>د</strong> اجنډو <strong>د</strong> پر مخ وړلو او<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> سولې او ثبات <strong>د</strong> معلومولو <strong>د</strong> مخ په وړان<strong>د</strong>ې الره بان<strong>د</strong>ې غور کولو لپاره مهمې مسئلې په نښه<br />
کړې <strong>د</strong>ي. <strong>د</strong>ې هم<strong>د</strong>اراز هغه بهترونې پېژن<strong>د</strong>لې <strong>د</strong>ي چې اړتيا ور<strong>ته</strong> او ډېر هغه خنډونه هم چې برياليتوب اغېزمن<br />
کوي او باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> پروګرام په پالن او تطبيق کې تر غور الن<strong>د</strong>ې ونيول شي. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> تېر وخت <strong>د</strong> زياتو هڅو<br />
په اړه جي اى او معلومه کړه چې <strong>د</strong> پالن <strong>د</strong> بهترولو اړتيا ش<strong>ته</strong>، په ګډون <strong>د</strong> هغو مربوطو بين اال<strong>د</strong>اري پالنونو چې<br />
<strong>د</strong> پېمانه کې<strong>د</strong>ونکي اه<strong>د</strong>اف، مشخص وختي چوکاټونه، <strong>د</strong> لګښتونو اټکلونه، او <strong>د</strong> هغو خارجي فاکټورونو پېژن<strong>د</strong>ل<br />
پکې شامل <strong>د</strong>ي کوم چې په مهمو برخو لکه <strong>د</strong> اى اين ايس ايف جوړول کې په هڅو <strong>د</strong> پام وړ اغېز کوي. جي<br />
اى او هم<strong>د</strong>اراز په <strong>د</strong>ې نتيجه رسې<strong>د</strong>لې چې ګڼ شمېر موجو<strong>د</strong> شرايط، لکه مخ پر خرابې<strong>د</strong>ونکى امنيت؛ <strong>د</strong> سرپرستي<br />
کوونکيو او روزنکيو کمبو<strong>د</strong>؛ <strong>د</strong> يو مربوط او تفصيلي بين اال<strong>د</strong>اري پالن نشتوالى؛ او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> حکومت مح<strong>د</strong>و<strong>د</strong><br />
ا<strong>د</strong>اري ظرفيت اوس هم افغانستان سره <strong>د</strong> امنيت، ثبات، او بيا رغونې په مرستو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> هڅو په<br />
وړان<strong>د</strong>ې ستونځې پېښوي. جي اى او ليکلي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې هڅو <strong>د</strong> لګښتونو <strong>د</strong> ښکاره پرمختګ په باوري کولو کې <strong>د</strong><br />
مرستې لپاره <strong>د</strong> ال زياتې نګرانۍ اړتيا <strong>د</strong>ه. جي اى او <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې موضوعاتو <strong>د</strong> برخو لپاره <strong>د</strong> اضافي نګرانۍ مشوره<br />
ورکړې <strong>د</strong>ه:<br />
• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالې ژمنتياوې<br />
• امنيتي چاپېريال<br />
• امريکايي ځواکونه او تجهيزات<br />
• افغان ملي امنيتي ځواکونه<br />
• <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> هڅې<br />
• اقتصا<strong>د</strong>ي پرمختيا<br />
• <strong>د</strong>ولتي ظرفيت<br />
• <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو لخوا ورکړل شويو وسلو احتساب<br />
• <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> کاري وړتيا نظارت<br />
<strong>د</strong> نګرانۍ فعاليتونه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو سکټور: <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو سکټور په پرمختيا کې <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو<br />
هڅو <strong>ته</strong> کتنه<br />
)پروژه لمبر ٣٢٠٦٨٠، پېل شوې په مئ ٢٠٠٩( ٨،<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>د</strong> توجو مرکز افغانستان کې <strong>د</strong> څښلو <strong>د</strong> پاکو اوبو، ناليو <strong>د</strong> پاکولو، او <strong>د</strong> فصلونو <strong>د</strong> اوبه خور <strong>د</strong> خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> رسولو<br />
په لړ کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا <strong>د</strong> ستراتيژۍ )اى اين ډي ايس( <strong>د</strong> ه<strong>د</strong>فونو په ترالسه کولو کې افغانستان سره<br />
<strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو په هڅو <strong>د</strong>ى.<br />
107<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> متبا<strong>د</strong>لې پرمختيا او ښې کاري وړتيا اق<strong>د</strong>ام <strong>ته</strong> کتنه<br />
)پروژه لمبر ٣٢٠٦٦٢، پېل شوه په مارچ ٢٠٠٩( ١٦،<br />
تمرکز يې په بو<strong>د</strong>يجو، اه<strong>د</strong>افو، پايلو، <strong>د</strong> انسجام په هڅو، او <strong>د</strong> کومو ننګونو <strong>د</strong> ختمولو په هڅو <strong>د</strong>ى.<br />
په عراق او افغانستان کې <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو <strong>د</strong> انتظام او نورو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو يا بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> نظارت ا<strong>د</strong>اره.<br />
)<strong>د</strong> پروژې لمبر ١٢٠٨١٢، پېل شوه په فبروري ٢٠٠٩( ١٩،<br />
<strong>د</strong>ا کتنه به <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې، <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې، او <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو <strong>د</strong> کاري وړتيا انتظام او يا نورو<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو يا بو<strong>د</strong>يجو لپاره <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فعاليتونو چې <strong>د</strong> افغانستان سره کاري وړتيا لري <strong>د</strong> اغېزمن نظارت هڅو <strong>ته</strong> کتنه وکړي.<br />
افغان مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong><br />
)پروژه لمبر ٣٢٠٦٥٧، پېل شوې په جنوري ٢٠٠٩( ٢٩،<br />
<strong>د</strong> ارتباطي، اړونې، محکماتي او عامه معلوماتو <strong>د</strong> کمپاين هڅو سره <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هڅو <strong>ته</strong><br />
کتنه.<br />
په افغانستان\عراق کې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> کول<br />
)پروژه لمبر ١٢٠٧٩٠، پېل شوې په نومبر ٢٠٠٨( ٢٥،<br />
<strong>د</strong>ا کتنه به <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو، په هېوا<strong>د</strong> کې <strong>د</strong> کاري وړتيا <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو <strong>د</strong> شمېر، او <strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي پرسونل شمېر<br />
راوپېژني چې وژل شوي يا ټپيان شوي <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر )يو<br />
ايس اى ايي ډي او ايي جي(<br />
<strong>د</strong> نظارت فعاليتونه<br />
<strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> هغو انتخاب شويو فعاليتونو پلټنه چې <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي\افغانستان <strong>د</strong> انفراسټرکچر<br />
او بيا جوړونې <strong>د</strong> پروګرام الن<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې ورکړل شوي.<br />
مقص<strong>د</strong>: <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې جاج اخيستل چې ايا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انفراسټرکچر او بيا جوړونې <strong>د</strong> پروګرام الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong> مهم<br />
سکټور <strong>د</strong> فعاليتونو سره <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي\افغانستان اصلي ه<strong>د</strong>فونه ترالسه کېږي که نه، او چې تاثير يې څه<br />
<strong>د</strong>ى.<br />
<strong>د</strong> ښوونکيو <strong>د</strong> پروژې لپاره <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي\افغانستان <strong>د</strong> تعليمي سيسټمونو <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> جوړولو<br />
پلټنه.<br />
مقص<strong>د</strong>: <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې جاج اخيستل چې ايا <strong>د</strong> ښوونکيو <strong>د</strong> پروژې لپاره <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي\افغانستان<br />
<strong>د</strong> تعليمي سيسټمونو <strong>د</strong> مالتړ <strong>د</strong> جوړولو اصلي ه<strong>د</strong>فونه ترالسه شوي که نه.<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي\افغانستان هغه <strong>د</strong> ښوونځيو او کلينکونو و<strong>د</strong>انۍ چې <strong>د</strong> ښوونځيو او کلينکونو <strong>د</strong><br />
جوړولو او بېر<strong>ته</strong> نوي کولو )ايس اى سي سي اى ار پي( <strong>د</strong> پروګرام الن<strong>د</strong>ې بشپړ شوي <strong>د</strong>ي<br />
ه<strong>د</strong>ف: <strong>د</strong>ا معلومول چې ايا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې پروګرام <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې بشپړې شوې <strong>د</strong> ښوونځيو او روغتيايي کلينکونو و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> خپل<br />
ټاکلي مقص<strong>د</strong> لپاره کارول کېږي او که نه، او <strong>د</strong> تعليمي او روغتيايي خ<strong>د</strong>متونو په تناظر کې <strong>د</strong> افغانستان په خلکو<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>ې اغېز کتل.<br />
108 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي\افغانستان <strong>د</strong> ملکي افغانانو <strong>د</strong> مرستې پروګرام<br />
ه<strong>د</strong>ف: <strong>د</strong>ا معلومول چې ايا <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي\افغانستان <strong>د</strong> بشري مرستو خ<strong>د</strong>متونه چې افغانانو لپاره <strong>د</strong> ملکي<br />
مرستو <strong>د</strong> پروګرام له الرې ورکړل شوي <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې حق<strong>د</strong>ارو خلکو <strong>ته</strong> ورکول کېږي که نه، او <strong>د</strong> اغېز<br />
جاج يې اخيستل.<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو پلټنې<br />
سيګار په باقاع<strong>د</strong>ګۍ سره <strong>د</strong> نورو هغو حکومتي ا<strong>د</strong>ارو سره په تماس کې وي چې په افغانستان کې پلټنې ترسره کوي،<br />
څو <strong>د</strong> پلټنو <strong>د</strong> پرمختګ نظارت وکړي. <strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم، په مختلفو ځايونو کې ٤٢ پلټنې وې چې په<br />
٤٨ پرانيستو قضيو يې کار کاوه.<br />
چوکاټ ٤.٢ <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> هغو روانو فعاليتونو يو لنډيز وړان<strong>د</strong>ې کوي چې <strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم <strong>د</strong> نورو<br />
حکومتي ا<strong>د</strong>ارو لخوا ترسره کې<strong>د</strong>ې.<br />
چوکاټ ٤.٢<br />
<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم <strong>د</strong> نورو حکومتي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت روان فعاليتونه<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
پروژه لمبر<br />
نېټه چې پېل شوې<br />
<strong>د</strong> پروژې نوم<br />
ډي او ډي او ايي جي<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> لوازماتو او لګښتونو بين اال<strong>د</strong>اري پلټنه چې <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> روزنې او سرپرستۍ<br />
لپاره <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمې <strong>ته</strong> ورکړل شوې وې<br />
6/5/2009<br />
D2009-D000JB-<br />
0230.000<br />
ډي او ډي او ايي جي<br />
2/3/2009 <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> روزلو، مجهزولو، او مې<strong>د</strong>ان <strong>ته</strong> ايستلو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او ايتالف <strong>د</strong> پالنونه ان<strong>د</strong>ازه<br />
D2009-D00SPO-<br />
0113.000<br />
ډي او ډي او ايي جي<br />
<strong>د</strong> هغو وسلو، مهماتو، او چاو<strong>د</strong>ې<strong>د</strong>ونکيو توکيو <strong>د</strong> احتساب او کنټرول ان<strong>د</strong>ازه چې افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>ته</strong> ورکړل<br />
شوې <strong>د</strong>ي<br />
2/3/2009<br />
D2009-D00SPO-<br />
0148.000<br />
ډي او ډي او ايي جي<br />
12/17/2008 <strong>د</strong> افغان ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>اره طبي وړتيا <strong>د</strong> جوړولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او ايتالف <strong>د</strong> هڅو ان<strong>د</strong>ازه<br />
D2009-D00SPO-<br />
0115.000<br />
ډي او ډي او ايي جي<br />
11/13/2008 <strong>د</strong> جنګي قومان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> بشري مرستو او مصيبت کې <strong>د</strong> ارام عمليات<br />
D2009-D000JA-<br />
0085.000<br />
ډي او ډي او ايي جي<br />
<strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> پلټنو بيا اعالن چې افغانستان او عراق <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرني پوځ <strong>د</strong> خرڅ <strong>د</strong> باور <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې له الرې ځانګړې<br />
شوې وې<br />
10/10/2008<br />
D2007-D000FD-<br />
0198.001<br />
ډي او ډي او ايي جي<br />
تازه حال – <strong>د</strong> هغو ستونځو په اړه <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> لنډيز چې <strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ او تلپاتې ازا<strong>د</strong>ۍ عمليات اغېزمن کوي او <strong>د</strong> مالي<br />
<strong>کال</strong> ٢٠٠٣ په پېل کې تر مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ پورې <strong>د</strong> نظارت <strong>د</strong> سترو ا<strong>د</strong>ارو لخوا <strong>راپور</strong> شوې <strong>د</strong>ي.<br />
8/28/2008<br />
D2008-D000JC-<br />
0274.000<br />
ډي او ډي او ايي جي<br />
7/31/2008 هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> وزارت <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او تروريزم ض<strong>د</strong> پروګرامونه مالتړ کوي<br />
D2008-D000AS-<br />
0255.000<br />
)په راتلونکي مخ <strong>د</strong>وام لري(<br />
109<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
چوکاټ ٤.٢ )ا<strong>د</strong>امه لري(<br />
<strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم <strong>د</strong> نورو حکومتي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> نظارت روان فعاليتونه<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
پروژه لمبر<br />
نېټه چې پېل شوې<br />
<strong>د</strong> پروژې نوم<br />
ډي او ډي او ايي جي<br />
12/10/2007 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې-پړاو ٣ <strong>د</strong> سمبالښت لپاره <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو ويش او <strong>د</strong> لوازماتو اعتبار<br />
D2007-D000LQ-<br />
0161.002<br />
ډي او ايس او ايي جي<br />
ايم اي ار او<br />
09-MERO-3009 جون 2009 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پوليسو <strong>د</strong> روزنې او سرپرستۍ پروګرام )<strong>د</strong> ډي او ډي ايي جي سره په ګډه(<br />
ډي او ايس او ايي جي<br />
ايم اي ار او<br />
09-MERO-3004 اپريل 2009 په افغانستان کې <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> پروګرامو اغېزمنتيا<br />
ډي او ايس او ايي جي<br />
ايم اي ار او<br />
<strong>د</strong> شخصي امنيت <strong>د</strong> تفصيل )ډبليو پي پي ايس( قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه – افغانستان، )<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> روزنې مرکز )يو ايس ټي<br />
سي((<br />
09-MERO-3005 مارچ 2009<br />
ډي او ايس او ايي جي<br />
ايم اي ار او<br />
09-MERO-3006 مارچ 2009 <strong>د</strong> ډبليو پي پي ايس – افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>پلوماتيک امنيت )ډي ايس( سمبالښت(<br />
جي اى او<br />
5/8/2009 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو سکټور: <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اوبو <strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو هڅو <strong>ته</strong> کتنه<br />
320680<br />
جي اى او<br />
3/16/2009 په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت <strong>د</strong> پرمختيا او ښې کاري وړتيا <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>ام پروګرام <strong>ته</strong> کتنه<br />
320662<br />
جي اى او<br />
2/19/2009 <strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو <strong>د</strong> نظارت ا<strong>د</strong>اره چې په عراق او افغانستان کې نور قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يان يا بو<strong>د</strong>يجې سمبالوي او ا<strong>د</strong>اره کوي<br />
120812<br />
جي اى او<br />
1/29/2009 <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> پروګرامونه<br />
320657<br />
جي اى او<br />
11/25/2008 په افغانستان\عراق کې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونه کول<br />
120790<br />
يو ايس اى ايي ډي او<br />
ايي جي<br />
ن<strong>د</strong>ى ورکړل شوى<br />
ن<strong>د</strong>ى ورکړل شوى<br />
<strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> هغو منتخبو فعاليتونو پلټنه چې <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي\افغانستان <strong>د</strong> انفراسټرکچر او بيا جوړولو <strong>د</strong><br />
پروګرام الن<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې ورکړل شوې <strong>د</strong>ي<br />
يو ايس اى ايي ډي او<br />
ايي جي<br />
ن<strong>د</strong>ى ورکړل شوى<br />
ن<strong>د</strong>ى ورکړل شوى<br />
شوى <strong>د</strong> ښوونکيو <strong>د</strong> پروژې لپاره <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي\افغانستان <strong>د</strong> تعليمي مالتړ <strong>د</strong> سيسټمونو <strong>د</strong> جوړولو پلټنه<br />
يو ايس اى ايي ډي او<br />
ايي جي<br />
ن<strong>د</strong>ى ورکړل شوى<br />
ن<strong>د</strong>ى ورکړل شوى<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي\افغانستان <strong>د</strong> ښوونځيو او روغتيايي کلينکونو <strong>د</strong> هغو و<strong>د</strong>انيو جوړول چې <strong>د</strong> ښوونځيو او کلينکونو <strong>د</strong><br />
جوړولو او بېر<strong>ته</strong> نوي کولو )ايس اى سي سي اى ار پي( <strong>د</strong> پروګرام الن<strong>د</strong>ې بشپړ شوي <strong>د</strong>ي<br />
يو ايس اى ايي ډي او<br />
ايي جي<br />
ن<strong>د</strong>ى ورکړل شوى<br />
ن<strong>د</strong>ى ورکړل شوى<br />
<strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي\افغانستان <strong>د</strong> افغانانو <strong>د</strong> ملکي مرستې پروګرام<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> جنايي پلټنې خ<strong>د</strong>مت )ډي سي ايي ايس(<br />
ډي سي ايي ايس <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> او سي او <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> جنايي پلټنو ترسره کولو <strong>ته</strong> ا<strong>د</strong>امه ورکوي.<br />
برسېره پر <strong>د</strong>ې، ډي سي ايي ايس <strong>د</strong> جنوب لوي<strong>د</strong>يځې اسيا <strong>د</strong> تياتر <strong>د</strong> جنايي فعاليت ځوابولو <strong>ته</strong> په جنوب لوي<strong>د</strong>يځه<br />
اسيا؛ ويسباډين؛ او کونس ه<strong>د</strong>ف ځواک په هغو پلټنو کې چې تمرکز يې <strong>د</strong> جنوب لوي<strong>د</strong>يځې اسيا په تياتر کې په<br />
عامه فسا<strong>د</strong> او <strong>د</strong>وکه <strong>د</strong>ى له الرې ا<strong>د</strong>امه ورکوي. ځانګړي اجنټان به <strong>د</strong> المان او متح<strong>د</strong>ه اياالتو لپاره که ضروري<br />
وه <strong>د</strong> ډي سي ايي ايس <strong>د</strong> پلټنې <strong>د</strong> مشن <strong>د</strong> مخ پر وړان<strong>د</strong>ې بوتللو لپاره وخت په وخت منځني ختيځ <strong>ته</strong> سفرونه کوي.<br />
پلټنې په اساسي توګه <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې <strong>د</strong> کولو او عامه ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په اړه وي. <strong>د</strong> جون ٢٠٠٩ ٣٠، پورې، ډي سي ايي<br />
ايس ٣٨ اجنټان لري چې افغانستان کې په قضيو کار کوي. <strong>د</strong> <strong>د</strong>غو ٣٨ اجنټانو څخه ٣ اجنټان افغانستان کې ځاى<br />
پر ځاى کړاى شوي <strong>د</strong>ي.<br />
پلټنې<br />
<strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېمې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال، <strong>د</strong> ډي سي ايي ايس <strong>د</strong> يوې ګډې قضيې پايله <strong>د</strong> يو پخواني<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي <strong>د</strong> جرم ثابتې<strong>د</strong>ل راووتله چې <strong>د</strong> ٤٨ نه زياتو ټرکونو <strong>د</strong> تېلو په غال کې ککړ و، <strong>د</strong> غال شويو تېلو ارزښت<br />
110 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
٨٠٠،٠٠٠ امريکايي ډالره و. <strong>د</strong>ا تېل <strong>د</strong> ٢٠٠٦ <strong>کال</strong> <strong>د</strong> مئ او سپتمبر <strong>د</strong> مياشتو ترمنځ <strong>د</strong> باګرام هوايي ډګر څخه<br />
بهر <strong>د</strong> خرڅولو لپاره وړل شوي وو. <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> <strong>د</strong>رېمې <strong>د</strong>رې مياشتنۍ پر مهال، <strong>د</strong> باګرام هوايي ډګر <strong>د</strong><br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو په اړه <strong>د</strong> يوې پلټنې پايله <strong>د</strong> <strong>د</strong>وو امريکايي نظامي چارواکو <strong>د</strong> جرم ثابتې<strong>د</strong>ل راووتله.<br />
په بېال بېلو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کې <strong>د</strong> رشوت، <strong>د</strong>وکې او توطيو <strong>د</strong> جرم ثابتې<strong>د</strong>ل راووتله. په يو <strong>د</strong>رېم نظامي چارواکي <strong>د</strong> غال<br />
شوي شيانو <strong>د</strong> ترالسه کولو جرم ثابت شو، کوم چې <strong>د</strong> رشوت <strong>د</strong> توطيې له الرې ترالسه کړاى شوي وو. برسېره<br />
پر <strong>د</strong>ې، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې څلورو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو او <strong>د</strong> هغوى څلورو سرپرستو شرکتونو <strong>ته</strong> نظامي چارواکيو <strong>ته</strong> په<br />
رشوتونو ورکولو کې <strong>د</strong> رول په لرلو او يا په بله مانا متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>وکې په ورکولو جزاوې ورکړل شوې.<br />
چوکاټ ٤.٣ تر <strong>د</strong>ې نېټې <strong>د</strong> روانو او تړل شويو قضيو <strong>د</strong> شمېر ليست، او هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> هغو پلټونکو شمېر وړان<strong>د</strong>ې<br />
کوي چې په <strong>د</strong>ې قضيو کار کوي.<br />
<strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو معاينه کوونکي<br />
روانې معاينې<br />
سيګار هم<strong>د</strong>اراز <strong>د</strong> نورو هغو ا<strong>د</strong>ارو سره په ارتباط کې <strong>د</strong>ى چې په افغانستان کې معاينې ترسره کوي. <strong>د</strong> تېرې <strong>د</strong>رې<br />
مياشتنۍ پر مهال، <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong>وه پلټنې پېل کړې، چې هغه په چوکاټ<br />
لمبر ٤.٤ کې تشريح شوې <strong>د</strong>ي.<br />
چوکاټ ٤.٣<br />
<strong>د</strong> پلټنې فعاليتونه: <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو پلټنې<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
په افغانستان کې<br />
<strong>د</strong> پلټونکو شمېر<br />
<strong>د</strong> پلټونکو ټول شمېر<br />
پرانستې<br />
قضيې<br />
تړل شوې<br />
قضيې<br />
ټولې قضيې<br />
56<br />
10<br />
46<br />
38<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> جنايي پلټنې خ<strong>د</strong>مت<br />
3<br />
2<br />
0<br />
2<br />
4<br />
ډي او ايس او ايي جي 0<br />
58<br />
10<br />
48<br />
42<br />
3<br />
ټول<br />
چوکاټ ٤.٤<br />
<strong>د</strong> معاينې روان فعاليتونه: <strong>د</strong> نورو ا<strong>د</strong>ارو معاينې<br />
شمېره پېل<br />
شوې<br />
پروژه نېټه ه<strong>د</strong>ف <strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> شنډولو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> تطبيق او اغېزمنتيا تکاملي<br />
جاج اخيستل<br />
<strong>د</strong> پروژې نوم ا<strong>د</strong>اره<br />
09-ISP-3051 اپريل 2009<br />
<strong>د</strong> ماينونو <strong>د</strong> شنډولو پروګرام په<br />
افغانستان کې<br />
09-ISP-3059 اپريل 2009<br />
<strong>د</strong> ډيوه راډيو کتنه <strong>د</strong>ا کتل او معلومول چې ايا <strong>د</strong> ډيوه راډيو <strong>د</strong> پروګرام <strong>د</strong> تګالرې اه<strong>د</strong>اف په اغېزمن ډول ترالسه شوي او <strong>د</strong> تګالرې<br />
په تطبيق او <strong>د</strong> پروګرام په سمبالښت کې <strong>د</strong> سيستماتيکې<br />
بهترونې لپاره شننې او سپارښتنې کول.<br />
ډي او ايس او<br />
ايي جي<br />
ډي او ايس او<br />
ايي جي<br />
111<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
<strong>د</strong> سيګار رسمي ټاپه<br />
<strong>د</strong> سيګار رسمي ټاپه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او افغانستان ترمنځ <strong>د</strong> هڅو <strong>د</strong> ارتباط استازيتوب کوي څو <strong>د</strong> بيا<br />
رغونې احتساب او نظارت وکړي. <strong>د</strong> ټاپې په منځ کې <strong>د</strong> پورتنۍ غاړې په برابر فقره په <strong>د</strong>ري کې <strong>د</strong>ه<br />
او، په انګليسي کې ژباړل شوې، چې <strong>د</strong> “سيګار” مانا لري. <strong>د</strong> ټاپې په منځ کې <strong>د</strong> کښتنۍ غاړې سره<br />
فقره په پښتو کې <strong>د</strong>ه او <strong>د</strong> انګليسي ژباړې له مخې هم<strong>د</strong>ا مانا لري.
ضميمې<br />
او پايليکونه<br />
Introduction: The Year of Transfer<br />
Rise in Income<br />
Expanding Iraqi Security Authority<br />
Afghanistan Reconstruction Update<br />
Afghanistan Audits<br />
Afghanistan Inspections<br />
Reconstruction Teams<br />
The Role of the International Community<br />
Anticorruption Efforts<br />
Security<br />
Security Conditions Still Hinder<br />
Reconstruction Activities<br />
Concerned Local Citizen Initiative<br />
Legislative Developments<br />
The Human Toll<br />
113<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
ضميمې<br />
ضميمه ا<br />
<strong>د</strong> قانوني غوښتنو <strong>د</strong> حوالې معاينه<br />
<strong>د</strong>ا ضميمه <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> توانمنوونکي قانون، <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٨ لپاره <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو قانون، پي. ايل.<br />
لمبر ١١٠-١١٨، § ١٢٢٩، <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو او اړون<strong>د</strong>و غوښتنو <strong>د</strong> پاڼو معاينه<br />
کوي )چوکاټ ا.١(<br />
چوکاټ ا.١<br />
<strong>د</strong> پي. ايل. لمبر ١١٠-١١٨، § ١٢٢٩ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو او<br />
غوښتنو معاينه<br />
<strong>د</strong> عامه قانون برخه<br />
نظارت کول<br />
برخه ١٢٢٩)اي()١(<br />
مسووليتونه<br />
برخه ١٢٢٩)ايف()١(<br />
برخه ١٢٢٩)ايف()١()اى(<br />
برخه ١٢٢٩)ايف()١()بي(<br />
برخه ١٢٢٩)ايف()١()سي(<br />
برخه ١٢٢٩)ايف()١()<strong>د</strong>ي(<br />
برخه ١٢٢٩)ايف()١()اي(<br />
برخه ١٢٢٩)ايف()١(<br />
)ايف(<br />
<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<br />
عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> نېغ په نېغه <strong>د</strong> بهرنيو چارو سکرټر<br />
او يا <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع سکرټر <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong> ورکړي او يا <strong>د</strong> هغوى <strong>د</strong><br />
عمومي نظارت الن<strong>د</strong>ې وي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې نظارت<br />
<strong>د</strong>ا به <strong>د</strong> عمومي پلټونکي وظيفه وي چې <strong>د</strong> هغو پېسو<br />
چې اختصاص شوي او يا په بله مانا په ا فغانستان<br />
کې <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره په الس ورکړل شوي، او <strong>د</strong><br />
هغو پروګرامونو، عملياتو او قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو هم چې <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>ې پروګرامونو په کارولو سره ترسره شوي، <strong>د</strong> چلن<strong>د</strong>،<br />
سمبالولو او خرڅ نظارت وکړي او <strong>د</strong> پلټنو او تحقيقاتو<br />
انسجام يې وکړي.<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> مسووليت او لګښت <strong>د</strong> حساب کتاب<br />
نظارت<br />
<strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو نظارت او کتنه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو<br />
لخوا بو<strong>د</strong>يجې ورکړل شوې وي<br />
<strong>د</strong> هغو قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو نظارت او کتنه چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو<br />
لخوا بو<strong>د</strong>يجې ورکړل شوې وي<br />
<strong>د</strong> رياستونو، ا<strong>د</strong>ارو، او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> سازمانونو، او<br />
شخصي او نا<strong>د</strong>ولتي سازمانونو ترمنځ <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو او<br />
ورسره تړلي معلوماتو <strong>د</strong> لېږ<strong>د</strong>ل نظارت او کتنه<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> عمل<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو سکرتر او<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع سکرتر <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong><br />
ورکوي<br />
کتنه اختصاص شوې\<br />
موجو<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې<br />
<strong>د</strong> هغو پروګرامونو،<br />
عملياتو، قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کتنه<br />
چې اختصاص شوې\<br />
موجو<strong>د</strong>ې بو<strong>د</strong>يجې کاروي.<br />
<strong>د</strong> اختصاص شويو\موجو<strong>د</strong><br />
بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> مسووليتونو او<br />
لګښتونو کتنه<br />
برخه<br />
ټولې برخې<br />
ټولې برخې<br />
برخه ٢، <strong>د</strong> سيګار<br />
نظارت<br />
برخه ٣، بو<strong>د</strong>يجې<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هغو برخه ٢، <strong>د</strong> سيګار<br />
فعاليتونو کتنه چې بو<strong>د</strong>يجې نظارت<br />
<strong>د</strong> اختصاصونو او خېراتونو<br />
لخوا ورکړل شوي.<br />
<strong>د</strong> هغو قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو کتنه چې<br />
اختصاص شوې او موجو<strong>د</strong>ې<br />
بو<strong>د</strong>يجې کاروي<br />
يا<strong>د</strong>ونه ١<br />
<strong>د</strong> اختصاص شويو\موجو<strong>د</strong>و ضميمه ب<br />
بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلي او خارجي<br />
لېږ<strong>د</strong> کتنه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجو په کارولو <strong>د</strong> تاريخچو سمبالتيا <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې لپاره <strong>د</strong> پلټنې تاريخچه سمبالول<br />
چې په راتلونکي کې <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې بو<strong>د</strong>يجې]و[ پلټنې او معاينې<br />
اسانې کړي<br />
<strong>د</strong> افغانستان تړون او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا <strong>د</strong><br />
ستراتيژۍ په تطبيقولو کې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت او<br />
نورو مرستن<strong>د</strong>ويه ا<strong>د</strong>ارو سره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ارتباط <strong>د</strong><br />
اغېزمنتيا نظارت او کتنه<br />
نظارت او کتنه څرنګه چې<br />
تشريح شوي<br />
برخه ٢، <strong>د</strong> سيګار<br />
نظارت<br />
ضميمه ج<br />
ضميمه <strong>د</strong><br />
برخه ٢، پلټنې<br />
114 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
ضميمې<br />
چوکاټ الف.١ )<strong>د</strong>وام لري(<br />
<strong>د</strong> پي. ايل. لمبر ١١٠-١١٨، § ١٢٢٩ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو او<br />
غوښتنو معاينه<br />
<strong>د</strong> عامه قانون برخه<br />
برخه ١٢٢٩)ايف()١()جي(<br />
برخه ١٢٢٩)ايف()٢(<br />
برخه ١٢٢٩)ايف()٣(<br />
برخه ١٢٢٩)ايف()٤(<br />
مرکزي مالتړ او نورې سرچينې<br />
برخه ١٢٢٩)ايچ()٥()اى(<br />
<strong>راپور</strong>ونه<br />
برخه ١٢٢٩)ايي()١(<br />
برخه ١٢٢٩)ايي()١()اى(<br />
<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<br />
<strong>د</strong> زياتو پېسو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ا کولو او <strong>د</strong> بل کوم مهم غير اخالقي<br />
يا ناقانونه عمل چې مرکزي مامورينو، قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو، او<br />
يا يې سرپرستي کوونکيو ا<strong>د</strong>ارو کړى وي معاينه، او <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong>اسې <strong>راپور</strong>ونو، که اړينه وي، <strong>د</strong> انصاف محکمې <strong>ته</strong><br />
سپارل.<br />
نورې چارې چې <strong>د</strong> نظارت سره اړون<strong>د</strong>ې وي .—<br />
عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې سيسټمونه، پروسيجرونه، او<br />
کنټرولونه جوړ، سمبال او تر نظارت الن<strong>د</strong>ې وساتي چې<br />
عمومي پلټونکى يې <strong>د</strong> پراګراف )١( الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> وظيفو <strong>د</strong><br />
ترسره کولو لپاره مناسب ګڼي.<br />
<strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> ١٩٧٨ <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې وظيفې او<br />
مسووليتونه.—<br />
برسېره پر <strong>د</strong>ې، عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> عمومي پلټونکي<br />
<strong>د</strong> ١٩٧٨ <strong>د</strong> قانون الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> عمومي پلټونکيو وظيفې او<br />
مسووليتونه هم ولري.<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> عمل<br />
<strong>د</strong> معاينو ترسره کول او<br />
<strong>راپور</strong> کول څرنګه چې<br />
تشريح شوي <strong>د</strong>ي<br />
<strong>د</strong> سيسټمونو، پروسيجرونو،<br />
او کنټرولونو جوړول،<br />
سمبالول او نظارت کول<br />
هغه وظيفې چې <strong>د</strong> عمومي<br />
پلټونکي په قانون کې<br />
مشخص شوې <strong>د</strong>ي<br />
عمومي پلټونکيو سره<br />
<strong>د</strong> هڅو همکاري.—<br />
عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې هر يو سره همکاري وکړي <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع، بهرنيو چارو <strong>د</strong><br />
او <strong>د</strong> هغوى همکاري هم ترالسه کړي: )الف( <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمو، او يو ايس اى ايي<br />
محکمې عمومي پلټونکى، )ب( <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ډي همکاري<br />
عمومي پلټونکى، او )<strong>د</strong>( نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې )يو ايس اى ايي ډي( عمومي پلټونکى.<br />
برخه<br />
برخه ٢ معاينې<br />
ټولې برخې<br />
ټولې برخې<br />
برخه ٤، <strong>د</strong> نورو<br />
ا<strong>د</strong>ارو نظارت<br />
ټولې برخې<br />
<strong>د</strong> مالتړ تمه څرنګه چې غوښتل شوى وي تمه وکړي<br />
<strong>د</strong> مرکزي ا<strong>د</strong>ارو څخه مرس<strong>ته</strong>.—<br />
<strong>د</strong> مرکزي حکومت <strong>د</strong> هر رياست، ا<strong>د</strong>ارې، يا بل سازمان<br />
څخه <strong>د</strong> عمومي پلټونکي <strong>د</strong> کومو معلوماتو يا مرستې په<br />
غوښتلو سره، <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې ا<strong>د</strong>ارې مشر باي<strong>د</strong>، تر کومه ح<strong>د</strong>ه چې<br />
عملي کې<strong>د</strong>ونکي او <strong>د</strong> کوم موجو<strong>د</strong> قانون خالف نه وي،<br />
عمومي پلټونکي، يا <strong>د</strong> هغه استازي <strong>ته</strong>، <strong>د</strong>غسې معلومات<br />
يا مرس<strong>ته</strong> ورکړي.<br />
<strong>راپور</strong> - ٣٠ ورځې وروس<strong>ته</strong> ټولې برخې<br />
<strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونه.—<br />
ضميمه ب<br />
<strong>د</strong> هر <strong>کال</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتنۍ <strong>د</strong> عمومي پلټونکي فعاليتونه<br />
خالصه کول<br />
<strong>د</strong> هر <strong>د</strong>رېو مالي کلونو <strong>د</strong> پاى نه تر ٣٠ ورځو زيات<br />
نه، عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> مناسبو کمېټو <strong>ته</strong><br />
يو <strong>راپور</strong> وړان<strong>د</strong>ې کړي چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې <strong>د</strong>ورې، او تر کومه<br />
ح<strong>د</strong>ه چې امکان لري <strong>د</strong> <strong>د</strong>غې <strong>د</strong>رې کلنۍ <strong>د</strong> پاى <strong>د</strong> وخت<br />
څخه <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلولو <strong>د</strong> وخت پورې په <strong>د</strong>ې مهال کې <strong>د</strong><br />
عمومي پلټونکي او <strong>د</strong> هغه <strong>د</strong> فعاليتونو <strong>د</strong> هغو پروګرامونو <strong>د</strong> ټولو مسووليتونو،<br />
لګښتونو، او عاي<strong>د</strong>اتو تفصيلي<br />
بيان<br />
او عملياتو الن<strong>د</strong>ې چې بو<strong>د</strong>يجه او پېسې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا<br />
رغونې لپاره ورکړل شوې وي يوه خالصه وړان<strong>د</strong>ې<br />
کړي. په هر <strong>راپور</strong> کې باي<strong>د</strong> شامل وي <strong>د</strong> هغې <strong>د</strong>ورې چې<br />
په <strong>د</strong>ې <strong>راپور</strong> کې يې يا<strong>د</strong>ونه شوې وي <strong>د</strong> هغو مسووليتونو،<br />
لګښتونو، او عاي<strong>د</strong>اتو يو تفصيلي بيان چې په افغانستان کې<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې او بيا جوړونې <strong>د</strong> فعاليتونو سره ملګري وي،<br />
په ګډون <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې -<br />
<strong>د</strong> اختصاص شويو بو<strong>د</strong>يجو مسووليتونه او لګښتونه<br />
<strong>د</strong> اختصاص شويو بو<strong>د</strong>يجو<br />
مسووليتونه او لګښتونه<br />
برخه ٣، بو<strong>د</strong>يجې<br />
ضميمه ب<br />
په بل مخ <strong>د</strong>وام لري<br />
115<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
ضميمې<br />
چوکاټ الف.١ )<strong>د</strong>وام لري(<br />
<strong>د</strong> پي. ايل. لمبر ١١٠-١١٨، § ١٢٢٩ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو او<br />
غوښتنو معاينه<br />
<strong>د</strong> عامه قانون برخه<br />
برخه ١٢٢٩)ايي()١()بي(<br />
برخه ١٢٢٩)ايي()١()سي(<br />
برخه ١٢٢٩)ايي()١()ډي(<br />
برخه ١٢٢٩)ايي()١()اي(<br />
<strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> عمل<br />
برخه<br />
برخه ٣،<br />
بو<strong>د</strong>يجې<br />
<strong>د</strong> لګښتونو پروژه په پروژه<br />
او پروګرام په پروګرام<br />
<strong>د</strong> هغو لګښتونو يو پروژه په پروژه او پروګرام په<br />
پروګرام حساب چې تر <strong>د</strong>ې نېټې په افغانستان کې لګول<br />
شوي، <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې، <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې، او <strong>د</strong> حساب<br />
<strong>د</strong> هرې پروژې يا پروګرام <strong>د</strong><br />
نالګول شويو بو<strong>د</strong>يجو ليست<br />
جوړول<br />
نړيوالې پرمختيا لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې، تر کومه<br />
چې تطبيقې<strong>د</strong>ونکى وي، <strong>د</strong> هرې پروژې او پروګرام <strong>د</strong><br />
بشپړولو <strong>د</strong> لګښتونو <strong>د</strong> يو اټکل سره ملګري.<br />
<strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو سره تړلي يا شامل عاي<strong>د</strong>ات چې هغو<br />
پروګرامونو او بو<strong>د</strong>يجو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو ملتونو يا نړيوالو<br />
سازمانونو لخوا ورکړل شوې وي <strong>د</strong> کومو بو<strong>د</strong>يجې چې <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> کوم رياست يا ا<strong>د</strong>ارې لخوا ورکړل شوې<br />
وي، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې عاي<strong>د</strong>اتو مسووليتونه او يا لګښتونه<br />
<strong>د</strong> هغو بو<strong>د</strong>يجو سره تړلي يا شامل عاي<strong>د</strong>ات چې هغو<br />
پروګرامونو او بو<strong>د</strong>يجو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> نيول شويو يا کنګل شويو<br />
شتمنيو څخه ورکړل شوي وي <strong>د</strong> کومو بو<strong>د</strong>يجې چې <strong>د</strong><br />
متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> کوم رياست يا ا<strong>د</strong>ارې لخوا ورکړل شوې<br />
وي، او <strong>د</strong> <strong>د</strong>اسې عاي<strong>د</strong>اتو مسووليتونه او يا لګښتونه<br />
<strong>د</strong> مرستن<strong>د</strong>ويه ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو<br />
عاي<strong>د</strong>ات، مسووليتونه، او بو<strong>د</strong>يجې<br />
لګښتونه<br />
<strong>د</strong> نيول شويو يا کنګل شويو<br />
شتمنيو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو عاي<strong>د</strong>ات،<br />
مسووليتونه او لګښتونه<br />
برخه ٣،<br />
برخه ٣،<br />
بو<strong>د</strong>يجې<br />
<strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>ارو يا سازمانونو فعاليتي لګښتونه چې اختصاص<strong>د</strong> هغو ا<strong>د</strong>ارو يا کوم سازمان برخه ٣،<br />
شوې پېسې ترالسه کوي او يا په بله توګه <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> چې اختصاص شوې بو<strong>د</strong>يجې<br />
بو<strong>د</strong>يجې ترالسه کوي فعاليتيضميمه ب<br />
بيا رغونې لپاره ورکړل شوې وي<br />
لګښتونه<br />
برخه ١٢٢٩)ايي()١(<br />
( ايف(<br />
<strong>د</strong> هر هغه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، بو<strong>د</strong>يجې، تړون يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> بل کوم <strong>د</strong> قرا<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> جزييات تشريح کړه يا<strong>د</strong>ونه ١<br />
ميکانزم په صورت کې چې په پراګراف )١(الف کې يې<br />
يا<strong>د</strong>ونه شوې:<br />
١( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> بل کوم ميکانزم رقم<br />
٢( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong> بل کوم ميکانزم <strong>د</strong> ساحې<br />
لنډ بحث<br />
٣( په <strong>د</strong>ې اړه يو بحث چې څرنګه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong><br />
حکومت هغه رياست يا ا<strong>د</strong>ارې چې په <strong>د</strong>ې قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>،<br />
بو<strong>د</strong>يجه، تړون، يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې په بل ميکانزم کې کار<br />
کوي <strong>د</strong> مهمو کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو وړان<strong>د</strong>يزونه وپېژن<strong>د</strong>ل يا وغوښتل<br />
چې <strong>د</strong>غه قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، بو<strong>د</strong>يجه، تړون، يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې بل کوم<br />
ميکانزم ترسره کړي، <strong>د</strong> نورو مهمو ا<strong>د</strong>ارو يا اشخاصو <strong>د</strong><br />
يو ليست سره چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې وړان<strong>د</strong>يز ور<strong>ته</strong> شوى يا غوښتل<br />
شوى و؛ او<br />
٤( <strong>د</strong> حق او منظورۍ هغه اسنا<strong>د</strong> په کومو چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې<br />
پروسو <strong>د</strong> پرېکړې بنسټ و له هغو پروسو پر<strong>ته</strong> چې<br />
بشپړه او پرانستې مقابله وړان<strong>د</strong>ې کوي<br />
برخه ١٢٢٩)ايي()٣(<br />
برخه ١٢٢٩)ايي()٤(<br />
<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> خپرول څرنګه چې www.sigar.mil<br />
عامه ترالسه کې<strong>د</strong>ل.—<br />
عمومي پلټونکى باي<strong>د</strong> په يوه عامه ترالسه کې<strong>د</strong>ونکې يې الرښو<strong>د</strong>نه شوې<br />
<strong>د</strong>ري او پښتو تر<br />
انټرنېټي ويبپاڼه <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ضمني برخې <strong>د</strong> پراګراف )١(<br />
کار الن<strong>د</strong>ې<br />
الن<strong>د</strong>ې هر <strong>راپور</strong> په انګليسي او نورو هغو ژبو کې خپور<br />
کړي چې عمومي پلټونکى پوهېږي چې په افغانستان کې<br />
په پراخه پېمانه ويل کېږي او خلک پرې پوهېږي.<br />
فورمه.—<br />
هر <strong>راپور</strong> چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>ې ضمني برخې <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې الزمي <strong>د</strong>ى باي<strong>د</strong><br />
په ناخفيه جوړښت کې <strong>د</strong>اخل کړاى شي، خو ښايي يو خفيه<br />
پيوستون ولري که عمومي پلټونکى يې ضروري وګڼي.<br />
<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> خپرول څرنګه چې ټولې برخې<br />
يې الرښو<strong>د</strong>نه شوې<br />
په بل مخ <strong>د</strong>وام لري<br />
116 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
ضميمې<br />
<strong>د</strong> پي. ايل. لمبر ١١٠-١١٨، § ١٢٢٩ الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong>ونو او<br />
غوښتنو معاينه<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> عمل برخه<br />
<strong>د</strong> عامه قانون برخه <strong>د</strong> سيګار توانمنوونکې ژبه<br />
يا<strong>د</strong>ونه ١: <strong>د</strong>ا معلومات په <strong>د</strong>ې <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې ن<strong>د</strong>ي شامل کړاى شوي. <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>يانو ليست په www.sigar.mil ترالسه کې<strong>د</strong>اى شي.<br />
<strong>د</strong> ښو<strong>د</strong>ل شويو “قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو، بو<strong>د</strong>يجو، تړونونو، او <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> نورو ميکانزمونو” تشريح <strong>د</strong> پي. ايل. لمبر ١١٠-١٨١ په برخه ١٢٢٩)ايي( پراګراف )٢( کې <strong>د</strong>اسې شوې - هر هغه<br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>، بو<strong>د</strong>يجه، تړون، يا <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې بل کوم ميکانزم چې له مخې يې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> يو رياست يا ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ډېرې پېسې کومې عامه يا<br />
خصوصي ا<strong>د</strong>ارې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> الن<strong>د</strong>ې مقاص<strong>د</strong>و لپاره ورکړاى شي:<br />
<strong>د</strong> افغانستان ما<strong>د</strong>ي انفراسټرکچر جوړول او يا بيا جوړول.<br />
<strong>د</strong> افغانستان يوه ټولنيزه ا<strong>د</strong>اره جوړول او يا بيا جوړول.<br />
<strong>د</strong> افغانستان خلکو <strong>ته</strong> تولي<strong>د</strong>ات يا خ<strong>د</strong>متونه وړان<strong>د</strong>ې کول.”<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى 117 ٢٠٠٩ ٣٠،<br />
117<br />
I<br />
چوکاټ الف.١ )<strong>د</strong>وام لري(
ضميمې<br />
ضميمه ب<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت لخوا بېلې شوې بو<strong>د</strong>يجې )په مليونونو ډالرو<br />
کې(<br />
<strong>د</strong>ا چوکاټ <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> هڅو لپاره <strong>د</strong> اختصاص شويو بو<strong>د</strong>يجو <strong>د</strong> پروژې، يو <strong>کال</strong>، په حساب ليست<br />
وړان<strong>د</strong>ې کوي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو سرچينې<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه )اى ايس ايف ايف(<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه<br />
يو ايس اى ايي ډي<br />
يو ايس اى ايي ډي<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه<br />
يو ايس اى ايي ډي<br />
يو ايس اى ايي ډي<br />
يو ايس اى ايي ډي<br />
يو ايس اى ايي ډي<br />
يو ايس اى ايي ډي<br />
يو ايس اى ايي ډي<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه<br />
يو ايس ډي اى<br />
يو ايس ډي اى<br />
يو ايس ډي اى<br />
يو ايس ډي اى<br />
يو ايس ډي اى<br />
<strong>د</strong> انصاف محکمه<br />
ډي او ټي<br />
نور<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه<br />
يو ايس اى ايي ډي<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه<br />
<strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه<br />
نور<br />
ټول<br />
15,059.53<br />
1,619.14<br />
7,625.62<br />
890.17<br />
1,991.28<br />
27,185.75<br />
1,056.72<br />
550.00<br />
440.00<br />
673.80<br />
389.67<br />
291.89<br />
28.00<br />
22.50<br />
5.00<br />
1,058.51<br />
502.23<br />
297.06<br />
69.34<br />
25.20<br />
6.85<br />
109.49<br />
95.18<br />
50.49<br />
21.60<br />
5.70<br />
127.37<br />
5.71<br />
9.90<br />
5,842.20<br />
33,027.95<br />
3,606.90<br />
861.00<br />
133.00<br />
12.00<br />
427.10<br />
5,040.00<br />
38,067.95<br />
يا<strong>د</strong>ونې: شمېرې په ګر<strong>د</strong>ي کولو اغېزمنې شوې <strong>د</strong>ي. په معلوماتو کې ښايي بين اال<strong>د</strong>اري<br />
لېږ<strong>د</strong>ونې شاملې وي. <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو بنسټ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong> پېسو په <strong>راپور</strong> شويو هغو<br />
معلوماتو <strong>د</strong>ى چې <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې لپاره ورکړل شوې <strong>د</strong>ي. که يوې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong><br />
موجو<strong>د</strong>و پېسو په اړه <strong>راپور</strong> نه وي ورکړى، نو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو بنسټ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې لخوا <strong>د</strong> <strong>راپور</strong><br />
شويو لوازماتو او لګښتونو په معلوماتو <strong>د</strong>ى. که يوې ا<strong>د</strong>ارې <strong>د</strong> لوازماتو او لګښتونو <strong>د</strong><br />
معلوماتو په اړه <strong>راپور</strong> نه وي ورکړى، نو <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو بنسټ <strong>د</strong> او ايم بي پر ټاکل شويو<br />
پېسو <strong>د</strong>ى.<br />
سرچينې: <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩<br />
او ٧\١٣\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب،<br />
٧\٩\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې، ايي اين ايل<br />
ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې\ډي اي<br />
اى ځواب، ٧\٨\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس ډي اى ځواب،<br />
٤\٧\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> او ايم بي ځواب، ٩\٣٠\٢٠٠٨ او<br />
.٢٠٠٩\١٦\٧<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام )سي ار اي پي(<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه )اي ايس ايف(<br />
پرمختيايي مرس<strong>ته</strong> )ډي اى(<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong> نړيوال کنټرول او <strong>د</strong> قانون تنفيذ )ايي اين سي ايل اي(<br />
ټول – <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو اساسي سرچينې<br />
<strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو نورې سرچينې:<br />
<strong>د</strong> نشه يي توکيو بن<strong>د</strong>ېز او <strong>د</strong> نشه يي توکيو پر ض<strong>د</strong> فعاليتونه )ډي او ډي سي<br />
اين(<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> مالتړ قانون )اى ايف ايس اى(<br />
روزنه او تجهيزونه )ډي او ډي(<br />
پي ايل ٤٨٠ سرليک ٢<br />
<strong>د</strong> ماشوم بقا او روغتيا )سي ايس ايچ + جي ايچ اى ايي(<br />
په مصيبت کې مرس<strong>ته</strong> )ايي ډي اى(<br />
انتقالي اق<strong>د</strong>امات )ټي ايي(<br />
<strong>د</strong> تولي<strong>د</strong>اتو <strong>د</strong> اعتبار ار<strong>د</strong>و )سي سي سي(<br />
<strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ <strong>د</strong> مالتړ قانون )ايف ايس اى(<br />
<strong>د</strong> بهرني پوځ ماليې )ايف ايم ايف(<br />
<strong>د</strong> مهاجرت او مهاجرو مرس<strong>ته</strong> )ايم ار اى(<br />
ناتجارتي، تروريزم ض<strong>د</strong>، ماينونه ليرې کول، او اړون<strong>د</strong> )اين اى ډي ار(<br />
<strong>د</strong>اوطلب سوله ساتل )پي کى او(<br />
<strong>د</strong> مهاجر او مهاجرت بيړنۍ مرس<strong>ته</strong> )اي ار ايم اى(<br />
نړيواله نظامي ښوونه او روزنه )ايي ايم اي ټي(<br />
خواړه <strong>د</strong> پرمختګ لپاره<br />
٤١٦)ب( <strong>د</strong> خوړو کومک<br />
خواړه <strong>د</strong> تعليم لپاره<br />
ايمرسن بو<strong>د</strong>يجه<br />
<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيم مشاوران<br />
<strong>د</strong> نشه يي توکيو په اړه <strong>د</strong> تنفيذ ا<strong>د</strong>اره )ډي او اى(<br />
<strong>د</strong> تخنيکي مرستو ا<strong>د</strong>اره<br />
اين ډي اى اى ١٢٠٧ برخې انتقال<br />
ټول – <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو نورې سرچينې<br />
ا<strong>د</strong>ارو <strong>ته</strong> ټولې بو<strong>د</strong>يجې<br />
ضميمه يي بو<strong>د</strong>يجې:<br />
<strong>د</strong> افغان امنيتي ځواکونو بو<strong>د</strong>يجه )اى ايس ايف ايف(<br />
<strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong>ي مالتړ بو<strong>د</strong>يجه )اي ايس ايف(<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و او قانون <strong>د</strong> تنفيذ نړيواله ا<strong>د</strong>اره )ايي اين سي ايل اي(<br />
ناتجارتي، تروريزم ض<strong>د</strong>، ماينونه ليرې کول، او اړون<strong>د</strong> )اين اى ډي ار(<br />
نور<br />
ټول - ضميمه يي بو<strong>د</strong>يجې<br />
118 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
٢٠٠٩ ،٣٠ ىلاوج I روپار هراپل سرګناک <strong>د</strong> وتلاايا ه<strong>د</strong>حتم <strong>د</strong><br />
119<br />
ېميمض<br />
2002 لاک يلام<br />
2003 لاک يلام<br />
2004 لاک يلام<br />
2005 لاک يلام<br />
2006 لاک يلام<br />
2007 لاک يلام<br />
2008 لاک يلام<br />
2009 لاک يلام<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
995.00<br />
1,908.13<br />
7,406.40<br />
2,750.00<br />
2,000.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
40.00<br />
134.00<br />
215.00<br />
208.81<br />
486.33<br />
535.00<br />
117.51<br />
239.29<br />
896.64<br />
1,240.58<br />
473.39<br />
1,210.71<br />
1,399.51<br />
2,048.00<br />
18.30<br />
42.54<br />
153.51<br />
169.18<br />
191.18<br />
166.81<br />
148.65<br />
0.00<br />
60.00<br />
0.00<br />
220.00<br />
709.28<br />
232.65<br />
251.74<br />
307.57<br />
210.04<br />
195.81<br />
281.83<br />
1,310.15<br />
3,248.04<br />
3,020.36<br />
9,244.47<br />
5,092.07<br />
4,793.04<br />
0.00<br />
0.00<br />
71.80<br />
224.54<br />
108.05<br />
290.97<br />
189.62<br />
171.73<br />
0.00<br />
165.00<br />
135.00<br />
250.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
150.00<br />
290.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
159.50<br />
46.10<br />
49.20<br />
56.60<br />
60.00<br />
60.00<br />
177.00<br />
65.40<br />
7.52<br />
49.68<br />
31.00<br />
38.00<br />
41.45<br />
100.77<br />
63.02<br />
58.23<br />
197.09<br />
85.00<br />
9.80<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
7.92<br />
7.26<br />
11.22<br />
1.60<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
7.30<br />
1.33<br />
0<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
13.02<br />
0.85<br />
0.00<br />
0.00<br />
5.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
57.00<br />
191.00<br />
413.71<br />
396.80<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
135.77<br />
63.00<br />
67.10<br />
47.10<br />
41.80<br />
54.00<br />
43.46<br />
50.00<br />
44.00<br />
34.70<br />
63.77<br />
36.62<br />
18.22<br />
36.58<br />
26.63<br />
36.55<br />
23.94<br />
9.90<br />
20.00<br />
15.50<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
25.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.20<br />
0.18<br />
0.33<br />
0.60<br />
0.80<br />
0.79<br />
1.14<br />
1.62<br />
1.40<br />
0.00<br />
4.96<br />
9.08<br />
30.10<br />
23.24<br />
9.47<br />
20.55<br />
12.09<br />
46.46<br />
14.14<br />
34.58<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
9.27<br />
6.12<br />
10.02<br />
25.08<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
21.60<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
5.70<br />
0.58<br />
2.87<br />
3.72<br />
16.77<br />
23.66<br />
20.38<br />
40.59<br />
18.80<br />
0.70<br />
1.00<br />
1.00<br />
1.00<br />
0.62<br />
1.39<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
0.00<br />
9.90<br />
0.00<br />
712.96<br />
685.54<br />
1,082.70<br />
1,415.45<br />
342.91<br />
574.70<br />
607.00<br />
420.95<br />
908.77<br />
967.37<br />
2,392.84<br />
4,663.48<br />
3,363.27<br />
9,819.17<br />
5,699.07<br />
5,213.99<br />
3,606.90<br />
861.00<br />
133.00<br />
12.00<br />
427.10<br />
5,040.00<br />
908.77<br />
967.37<br />
2,392.84<br />
4,663.48<br />
3,363.27<br />
9,819.17<br />
5,699.07<br />
10,253.99
ضميمې<br />
ضميمه ت<br />
<strong>د</strong> سيګار پلټنې<br />
بشپړې شوې پلټنې<br />
سيګار <strong>د</strong> جوالى ٢٠٠٩ ٣٠، پورې <strong>د</strong>رې پلټنې بشپړې کړې <strong>د</strong>ي، چې په چوکاټ ت.١ کې ورکړل شوې <strong>د</strong>ي.<br />
روانې پلټنې<br />
سيګار <strong>د</strong> جوالى ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم اوه پلټنې لري، چې په چوکاټ ت.٢ کې ورکړل شوې <strong>د</strong>ي.<br />
چوکاټ ت.١<br />
تر جوالى ٢٠٠٩ ٣٠، پورې <strong>د</strong> سيګار بشپړې شوې پلټنې<br />
نېټه خپره شوې<br />
ا<strong>د</strong>اره پلټنه شمېره<br />
سيګار پلټنه 09-1<br />
سيګار سيګار پلټنه 09-2<br />
سيګار سيګار پلټنه 09-3<br />
سيګار <strong>د</strong> <strong>راپور</strong> سرليک<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې <strong>د</strong> ګډ امنيتي انتقال <strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ې - افغانستان<br />
)سي ايس ټي سي-اى( <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> <strong>د</strong> نظارت وړتياوې<br />
پياوړتيا <strong>ته</strong> ضرورت لري<br />
په راتلونکي کې <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> مالتړ لپاره <strong>د</strong> افغانستان<br />
<strong>د</strong> ظرفيت <strong>د</strong> پياوړي کولو لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> اق<strong>د</strong>ام<br />
غوښتنه وشوه<br />
<strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> سمبالښت سيسټمونه چې په افغانستان کې <strong>د</strong><br />
بيا رغونې <strong>د</strong> پرېکړه کوونکيو لپاره موجو<strong>د</strong> <strong>د</strong>ي<br />
5/2009<br />
7/2009<br />
7/2009<br />
چوکاټ ت.٢<br />
<strong>د</strong> جوالى ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم <strong>د</strong> سيګار روانې پلټنې<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
سيګار<br />
سيګار<br />
سيګار<br />
سيګار<br />
سيګار<br />
سيګار<br />
سيګار<br />
نېټه خپره شوې<br />
مارچ 2009<br />
مارچ 2009<br />
اپريل 2009<br />
اپريل 2009<br />
اپريل 2009<br />
جوالى 2009<br />
جوالى 2009<br />
<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> سرليک<br />
<strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو او پروژو لپاره <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> سمبالښت نظارت، پروسيجرونه، او تمرينونه<br />
لويس برګر ډلې سره په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ونو لپاره <strong>د</strong><br />
قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي کاري وړتيا او <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې نظارت<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انرژي سکټور <strong>د</strong> مرستې لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو او نړيوالو مرستن<strong>د</strong>ويانو<br />
پروګرامونه<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب <strong>د</strong> پروګرام )سي اي ار پي( لپاره کنټرولونې او احتساب<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ولسمشريزو او واليتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو <strong>د</strong> تياري او ترسره کولو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه<br />
اياالتو مرس<strong>ته</strong><br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مرکزي حکومت نظارت او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ظرفيت<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مرکزي حکومت نظارت او <strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ظرفيت<br />
120 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
ضميمې<br />
ضميمه ج<br />
<strong>د</strong> سيګار معاينې<br />
بشپړې شوې معاينې<br />
سيګار تر جوالى ٢٠٠٩ ٣٠، پورې يوه معاينه بشپړه کړې، چې په چوکاټ ج.١ کې ورکړل شوې <strong>د</strong>ه.<br />
روانې معاينې<br />
سيګار <strong>د</strong> جوالى ٢٠٠٩ ٣٠، سره سم څلور معاينې پېل کړې <strong>د</strong>ي، چې په چوکاټ ج.٢ کې ورکړل شوې <strong>د</strong>ي.<br />
پالن شوې معاينې<br />
سيګار پالن لري چې <strong>د</strong> <strong>د</strong>سمبر ٢٠٠٩ ٣١، نه مخکې <strong>د</strong>رې معاينې پېل کړي، کومې چې په چوکاټ ج.٣ کې<br />
ورکړل شوې <strong>د</strong>ي.<br />
چوکاټ ج.١<br />
<strong>د</strong> ٧\٣٠\٢٠٠٩ سره سم <strong>د</strong> سيګار روانې معاينې<br />
ا<strong>د</strong>اره <strong>راپور</strong> شمېره نېټه خپره شوې<br />
سيګار<br />
<strong>د</strong> پروژې نوم<br />
<strong>د</strong> خوست ښار <strong>د</strong> انفراسټرکچر <strong>د</strong> برېښنا <strong>د</strong><br />
سيسټم بهترونې<br />
<strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې ډول<br />
انفراسټرکچر<br />
سيګار 09-02-I 7/2009<br />
چوکاټ ج.٢<br />
<strong>د</strong> ٧\٣٠\٢٠٠٩ سره سم <strong>د</strong> سيګار روانې معاينې<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
سيګار<br />
سيګار<br />
سيګار<br />
سيګار<br />
<strong>د</strong> پېل کې<strong>د</strong>و نېټه<br />
<strong>د</strong> پروژې نوم<br />
<strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې ډول<br />
اړخونه<br />
انفراسټرکچر<br />
انفراسټرکچر<br />
اړخونه<br />
6/9/2009<br />
6/9/2009<br />
6/9/2009<br />
6/16/2009<br />
<strong>د</strong> فراه <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې <strong>د</strong> ټيم <strong>د</strong> سمبالښت او فعاليت<br />
اړخونه<br />
<strong>د</strong> فراه راډيو\تلويزيون <strong>د</strong> سټوډيو <strong>د</strong> انفراسټرکچر پروژ<br />
<strong>د</strong> تويګ <strong>د</strong> پول <strong>د</strong> پروژې<br />
<strong>د</strong> کاپيسا-پروان <strong>د</strong> پي ار ټي <strong>د</strong> سمبالښت او فعاليت اړخونه<br />
چوکاټ ج.٣<br />
<strong>د</strong> ٧\٣٠\٢٠٠٩ سره سم <strong>د</strong> سيګار لخوا پالن شوې معاينې<br />
ا<strong>د</strong>اره<br />
سيګار<br />
سيګار<br />
سيګار<br />
<strong>د</strong> کآر شروع کې<strong>د</strong>و اټکلې<br />
نېټه<br />
اګست 2009<br />
سپتمبر 2009<br />
<strong>د</strong>سمبر 2009<br />
<strong>د</strong> پروژې نوم<br />
کابل ١٠٥ ميګاواټه برېښنايي پالنټ او سويچ سټيشن <strong>د</strong><br />
جوړول<br />
په کن<strong>د</strong>هار کې <strong>د</strong> افغان ملي پوليسو <strong>د</strong> جى ار سي سي )<strong>د</strong><br />
تياري <strong>د</strong> ګډ انسجام <strong>د</strong>فتر( جوړول<br />
<strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازې ډول<br />
انفراسټرکچر<br />
انفراسټرکچر<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>رونټې <strong>د</strong> هايډرو اليکټريک برېښنايي پالنټ <strong>د</strong> بيا جوړول انفراسټرکچر<br />
121<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
ضميمې<br />
ضميمه <strong>د</strong><br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> شکايتونو شمېره<br />
<strong>راپور</strong> شوي شکايتونه<br />
<strong>د</strong> هغو ٣٨ شکايتونو نه چې ترالسه شوي، <strong>د</strong> سيګار سره ٢٤ شکايتونه تر کتنې الن<strong>د</strong>ې <strong>د</strong>ي او ١١ يې باطل<br />
کړي، لکه چې په چوکاټ <strong>د</strong>.١ کې ښو<strong>د</strong>ل شوي.<br />
سيګار <strong>ته</strong> <strong>د</strong> ترالسه شويو شکايتونو څخه زياتره په تليفون شوي وو، لکه چې په چوکاټ <strong>د</strong>.٢ کې ښو<strong>د</strong>ل<br />
شوي.<br />
چوکاټ <strong>د</strong>.١<br />
<strong>د</strong> ٦\٣٠\٢٠٠٩ سره سم <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> شکايتونو <strong>د</strong> شمېرې حالت<br />
سيګار افغانستان<br />
حالت<br />
ټاکل شوي\پرانيستي<br />
تر کتنې الن<strong>د</strong>ې<br />
نورو <strong>ته</strong> لېږل شوي<br />
باطل شوي<br />
بشپړ شوي<br />
ټول<br />
سيګار ډي سي<br />
ټول<br />
0<br />
24<br />
3<br />
11<br />
0<br />
38<br />
0<br />
6<br />
0<br />
0<br />
0<br />
0<br />
18<br />
3<br />
11<br />
0<br />
چوکاټ <strong>د</strong>.٢<br />
<strong>د</strong> ٦\٣٠\٢٠٠٩ سره سم <strong>د</strong> شکايتونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلولو لپاره کارول شوې طريقې<br />
سيګار ډي سي<br />
سيګار افغانستان<br />
<strong>د</strong> <strong>د</strong>اخلولو طريقه<br />
ترالسه شوي تليفونونه<br />
برېښليک\ويبپاڼه<br />
راتګ<br />
ليکلي )برېښليک نه(<br />
ټول<br />
ټول<br />
33<br />
4<br />
0<br />
1<br />
38<br />
1<br />
32<br />
4<br />
0<br />
0<br />
0<br />
1<br />
0<br />
122 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
ضميمې<br />
ضميمه ذ<br />
لنډيزونه او تعريفونه<br />
<strong>د</strong>ا برخه هغه ټول مخففات او لنډيزونه لري چې <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>د</strong> سيګار په <strong>د</strong>رې مياشتني <strong>راپور</strong> کې مون<strong>د</strong>ل<br />
شوي <strong>د</strong>ي.<br />
چوکاټ ذ.١<br />
<strong>د</strong> سيګار لنډيزونه او تعريفونه<br />
لنډيز<br />
اى ډي ايف<br />
اى ډي ټي<br />
اى جي او<br />
اى جي او اى ايس<br />
اى جى ايي ايس<br />
اى ايم ايس پي<br />
اى ار ډي زيډ<br />
اى ار ايس ايي سي<br />
اى ار ټي ايف<br />
بي ډبليو ټي<br />
سي اى ار ډي<br />
سي اي ار پي<br />
سي جى ټي ايف<br />
سي جى ټي ايف ققنس<br />
سي اين اى ټي<br />
سي اين جى سي<br />
سي اين ټي<br />
سي او ايم پي ار ايي-اى<br />
سي ايس ايس پي<br />
ډي اى ډي<br />
ډي ايف ار<br />
ډي ايي سي اي<br />
ډي او اين<br />
اي ټي ټي<br />
اي يو پي او ايل<br />
جي ډبليو او ټي<br />
ايچ ايچ ايس<br />
ايچ ايم ايم ډبليو وي<br />
ايچ او او<br />
ايچ ايس ايس پي<br />
ايي ډي اى<br />
ايي ډي اي اى-اين اي ډبليو<br />
تعريف<br />
اسيايي پرمختيايي بو<strong>د</strong>يجه<br />
<strong>د</strong> زراعتي تجارت پرمختيايي ټيم<br />
<strong>د</strong> لوى څارنوال <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> لوى څارنوال <strong>د</strong> <strong>د</strong>فتر <strong>د</strong> مرستې برخه<br />
انصاف او ټولنې <strong>ته</strong> السرسى<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ښارواليو <strong>د</strong> پياوړي کولو پروګرام<br />
<strong>د</strong> زراعتي او کليو <strong>د</strong> پرمختيا ساحه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سيمييز امنيت <strong>د</strong> ارتباط قومان<strong>د</strong>ه<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه<br />
<strong>د</strong> جنګيالي بنسټيزه روزنه<br />
جامع زراعتي او کليواله پرمختيا<br />
<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب پروګرام<br />
<strong>د</strong> جنايي انصاف ه<strong>د</strong>ف ځواک<br />
شريک ګډ ه<strong>د</strong>ف ځواک ققنس<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> مشاورتي ټيم<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> انصاف مرکز سي جى ټي ايف ققنس شريک ګډ ه<strong>د</strong>ف ځواک ققنس اى ار ايس ايي<br />
سي <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سيمييز امنيت <strong>د</strong> يووالي قومان<strong>د</strong>ه<br />
<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و مرکزي محکمه<br />
<strong>د</strong> چلن<strong>د</strong> ب<strong>د</strong>لولو لپاره ارتباط: په افغانستان کې <strong>د</strong> خصوصي سکټور <strong>د</strong> روغتيا تولي<strong>د</strong>اتو او خ<strong>د</strong>متونو <strong>ته</strong> السرسى<br />
پراخول<br />
<strong>د</strong> سمونو <strong>د</strong> سيسټمونو <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<br />
<strong>د</strong> پرمختيا <strong>د</strong> مرستې ډاټابيس<br />
ار <strong>د</strong> مرستو ورکوونکي مالي کتنه<br />
<strong>د</strong> ډاټا او استخباراتو راغونډول او ب<strong>د</strong>لول<br />
<strong>د</strong> بحري قواوو محکمه<br />
<strong>د</strong> مربوطولو روزنيز ټيم<br />
<strong>د</strong> اروپايي ټولنې <strong>د</strong> پوليسو مشن<br />
<strong>د</strong> تروريزم پر وړان<strong>د</strong>ې نړيواله جګړه<br />
<strong>د</strong> روغتيا او بشري خ<strong>د</strong>متونو محکمه<br />
<strong>د</strong> لوړ خوځښت، ګڼ ه<strong>د</strong>فيزو ټايرونو موټر<br />
<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> ض<strong>د</strong> ستراتيژۍ <strong>د</strong> تطبيقولو لپاره <strong>د</strong> نظارت عالي <strong>د</strong>فتر<br />
<strong>د</strong> روغتيايي خ<strong>د</strong>متونو <strong>د</strong> مالتړ پروژه<br />
<strong>د</strong> نړيوالې پرمختيا ټولنه<br />
<strong>د</strong> شمال، ختيځ، او لوي<strong>د</strong>يځ لپاره <strong>د</strong> ب<strong>د</strong>يل معيشت پې<strong>د</strong>ا کولو مراعات<br />
په بل مخ <strong>د</strong>وام لري<br />
123<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
ضميمې<br />
چوکاټ ذ.١ )ا<strong>د</strong>امه(<br />
<strong>د</strong> سيګار لنډيزونه او تعريفونه<br />
تعريف<br />
لنډيز<br />
<strong>د</strong> ابت<strong>د</strong>ايي <strong>د</strong>اخلې روزنه<br />
ايي اي ټي<br />
خپلواک ملي قانوني روزنيز مرکز<br />
ايي اين ايل ټي سي نړيوال ريپبليکن انسټيټوټ<br />
ايي ار ايي<br />
<strong>د</strong> انفراسټرکچر او بيا جوړونې پروګرام )يو ايس اى ايي ډي(<br />
ايي ار پي<br />
<strong>د</strong> انسجام او نظارت ګډه ا<strong>د</strong>اره<br />
جى سي ايم بي<br />
<strong>د</strong> جاپان <strong>د</strong> نړيوالې همکارۍ ا<strong>د</strong>اره<br />
جى ايي سي اى<br />
<strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> سکټور <strong>د</strong> مالتړ پروګرام<br />
جى ايس ايس پي لويس برګر ډله\بليک او ويچ ګډ فعاليت<br />
ايل بي جي\بي او وي <strong>د</strong> سيمييزې <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>ارۍ او ټولنې پرمختيا<br />
ايل جي سي ډي<br />
<strong>د</strong> نشه يي توکيو ض<strong>د</strong> ميان<strong>د</strong>ې<br />
ايم اى ډي<br />
<strong>د</strong> ماليې وزارت<br />
ايم او ايف<br />
<strong>د</strong> ټرانسپورټ او ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ وزارت<br />
ايم او ټي سي اى نا کميشنه افسر<br />
اين سي او<br />
نا<strong>د</strong>ولتي ا<strong>د</strong>اره<br />
اين جي او<br />
<strong>د</strong> ملي يووالي پروګرام<br />
اين ايس پي<br />
<strong>د</strong> سمن<strong>د</strong>ر پورې غاړه راتلونکي عمليات<br />
او سي او<br />
<strong>د</strong> تلپاتې ازا<strong>د</strong>ۍ عمليات<br />
او اي ايف<br />
<strong>د</strong> عراق <strong>د</strong> ازا<strong>د</strong>ۍ عمليات<br />
او ايي ايف<br />
<strong>د</strong> سمبالښت او بو<strong>د</strong>يجې <strong>د</strong>فتر<br />
او ايم بي<br />
<strong>د</strong> فعاليتي روزنې او ارتباط ټيم<br />
او ايم ايل ټي<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> وچې څخه بهر <strong>د</strong> بحري کار شبکه<br />
ون-نيټ<br />
<strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong>فتر )افغانستان(<br />
او او پي<br />
<strong>د</strong> غربت <strong>د</strong> کمولو او زياتې<strong>د</strong>و اسانتيا<br />
پي ار جي ايف<br />
<strong>د</strong> شخصي امنيت قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong>ي<br />
پي ايس سي<br />
سيمييز روزنيز مرکز<br />
ار ټي سي<br />
<strong>د</strong> زور <strong>د</strong> کارولو اصول<br />
ار يو ايف<br />
<strong>د</strong> حکومت <strong>د</strong> مرکز لپاره مالتړ<br />
ايس سي او جي<br />
<strong>د</strong> ځانګړيو عملياتو ډله<br />
ايس او جي<br />
<strong>د</strong> فسا<strong>د</strong> پر ض<strong>د</strong> <strong>د</strong> ملګرو ملتونو کنوينشن<br />
يو اين سي اى سي ماشومانو لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو بو<strong>د</strong>يجه<br />
يونيسيف<br />
<strong>د</strong> نشه يي توکيو او جرمونو په اړه <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong>فتر<br />
يو اين او ډي سي <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> زراعت محکمه<br />
يو ايس ډي اى<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مارشل خ<strong>د</strong>متونه<br />
يو ايس ايم ايس<br />
امريکا غږ<br />
وي او اى<br />
<strong>د</strong> اعتبار <strong>د</strong> معلومولو ټيم<br />
وي ټي ټي<br />
124 ځانګړى عمومي پلټونکى I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
پا يليکو نه<br />
سپينه ماڼۍ، مطبوعاتي اعالميه، “<strong>د</strong> ولسمشر لخوا <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ولسمشر کرزي او <strong>د</strong> پاکستان <strong>د</strong> ولسمشر زر<strong>د</strong>اري سره <strong>د</strong> <strong>د</strong>رې اړخيزه غونډې څخه وروس<strong>ته</strong> تاثرات،”<br />
١. ٢٠٠٩\٦\٥<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پارليمان <strong>د</strong> نظارت او حکومتي ريفورم <strong>د</strong> کمېټې <strong>د</strong> ملي امنيت او بهرنيو چارو ضمني کمېټې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> ځانګړي استازي ريچرډ سي.<br />
٢. هالبروک بيان، ٦\٢\٢٠٠٩.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پارليمان <strong>د</strong> نظارت او حکومتي ريفورم <strong>د</strong> کمېټې <strong>د</strong> ملي امنيت او بهرنيو چارو ضمني کمېټې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> ځانګړي استازي ريچرډ سي.<br />
٣. هالبروک بيان، ٢٠٠٩\٢٤\٦؛ <strong>د</strong> منځني ختيځ او جنوبي اسيا <strong>د</strong> بهرنيو چارو په اړه <strong>د</strong> پارليمان ضمني کمېټې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> جنوبي او مرکزي اسيا لپاره <strong>د</strong> مرستيال سکرتر سفير رابرټ<br />
او. بليک بيان، ٦\٢٥\٢٠٠٩.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پارليمان <strong>د</strong> نظارت او حکومتي ريفورم <strong>د</strong> کمېټې <strong>د</strong> ملي امنيت او بهرنيو چارو ضمني کمېټې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> ځانګړي استازي ريچرډ سي.<br />
٤. هالبروک بيان، ٦\٢\٢٠٠٩.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٦\٢٣\٢٠٠٩.<br />
٥. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پارليمان <strong>د</strong> نظارت او حکومتي ريفورم <strong>د</strong> کمېټې <strong>د</strong> ملي امنيت او بهرنيو چارو ضمني کمېټې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> ځانګړي استازي ريچرډ سي.<br />
٦. هالبروک بيان، ٦\٢٤\٢٠٠٩.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٢٠٠٩\٢٣\٦؛ افغانستان لپاره <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي استازى<br />
٧. او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ولسمشر مشر اقتصا<strong>د</strong>ي مشاور په شريکه <strong>د</strong> جى سي ايم بي مشري کوي. <strong>د</strong> ٢٨ غړيو <strong>د</strong> مشرتابه په ډله کې <strong>د</strong> نړيوالې ټولنې ٢١ استازي او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> <strong>د</strong>ولت<br />
اوه استازي شامل وي.<br />
<strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٦\٢٣\٢٠٠٩.<br />
٨. <strong>د</strong> مالي <strong>کال</strong> ٢٠٠٩ ضميمه يي اختصاص پاکستان <strong>ته</strong> ١.٤ مليار<strong>د</strong>ه ډالر په غير نظامي مرس<strong>ته</strong> کې ورکړل او ولسمشر <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> څخه غوښتنه کوي چې <strong>د</strong> پاکستان لپاره غير<br />
٩. نظامي مرس<strong>ته</strong> <strong>د</strong> پنځو <strong>کال</strong>و لپاره ١.٥ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> يو <strong>کال</strong> زيا<strong>ته</strong> کړي.<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پارليمان <strong>د</strong> نظارت او حکومتي ريفورم <strong>د</strong> کمېټې <strong>د</strong> ملي امنيت او بهرنيو چارو ضمني کمېټې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> ځانګړي استازي ريچرډ سي.<br />
١٠. هالبروک بيان، ٦\٢٤\٢٠٠٩.<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٢٠٠٩.<br />
١١. ١٢. <strong>د</strong>ا شمېرې <strong>د</strong> ٦\٢٧\٢٠٠٩ سره سم <strong>د</strong>ي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، سريزه.<br />
١٣. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پارليمان، <strong>د</strong> اختصاصونو په اړه کمېټه، “افغانستان او پاکستان په مسووليت نيول،” ٦\١١\٢٠٠٩.<br />
١٤. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
١٥. ١٦. سي ار ايس، <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong>، “افغانستان: <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو بهرنۍ مرس<strong>ته</strong>،” ٧\٨\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٣\٢٠٠٩<br />
١٧. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> مالي سمبالښت قانون، “<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب بو<strong>د</strong>يجه: جل<strong>د</strong> ١٢، باب ٢٧،” ١\٢٠٠٩، مخ ٢٧-٣.<br />
١٨. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٢٠٠٩\٩\٧؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٧\٢٠٠٩.<br />
١٩. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٢٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٢٠٠٩\٩\٧؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٧\٢٠٠٩.<br />
٢١. سي ار ايس، <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong>، “بهرنى کومک: <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پروګرامونو او تګالرې پېژن<strong>د</strong>نه،” ٤\٩\٢٠٠٩، مخ ٧.<br />
٢٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩<br />
٢٣. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٢٠٠٩\٢\٧؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تنفيذ لپاره <strong>د</strong> هېوا<strong>د</strong> پروګرام: افغانستان،”<br />
٢٤. ٢٠٠٩\٢٠\١<br />
٢٥. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩ او ٧\١٣\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٩\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار<br />
<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې\ډي اي اى ځواب، ٧\٨\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو<br />
پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩ او ٧\١٣\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس ډي اى ځواب، ٤\٧\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې<br />
<strong>ته</strong> <strong>د</strong> او ايم بي ځواب، ٩\٣٠\٢٠٠٨ او ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩ او ٧\١٣\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٩\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار<br />
٢٦. <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې\ډي اي اى ځواب، ٧\٨\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو<br />
پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩ او ٧\١٣\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس ډي اى ځواب، ٤\٧\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې<br />
<strong>ته</strong> <strong>د</strong> او ايم بي ځواب، ٩\٣٠\٢٠٠٨ او ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٢٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٢٨. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٢٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٢٠٠٩\١٠\٧؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٧\٢٠٠٩.<br />
٣٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٢٠٠٩\١٠\٧؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٧\٢٠٠٩.<br />
٣١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٣٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٣\٢٠٠٩ او ٧\١٤\٢٠٠٩.<br />
٣٣. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> مالي سمبالښت قانون، “<strong>د</strong> قومان<strong>د</strong>ان <strong>د</strong> بيړني ځواب بو<strong>د</strong>يجه: جل<strong>د</strong> ١٢، باب ٢٧،” ١\٢٠٠٩، مخ ٢٧-٣.<br />
٣٤. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> او ايم بي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٣٥. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٣\٢٠٠٩.<br />
٣٦. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢١\٢٠٠٩.<br />
٣٧. 125<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
پا يليکو نه<br />
<strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٣٨. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٢٠٠٩\٩\٧؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٣٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٤\٧\٢٠٠٩ او ٢٠٠٩\٩\٧؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٩\٢٠٠٩.<br />
٤١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٩\٢٠٠٩.<br />
٤٢. سي ار ايس، <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong>، “بهرنى کومک: <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پروګرامونو او تګالرې پېژن<strong>د</strong>نه،” ٤\٩\٢٠٠٩، مخ ٧.<br />
٤٣. <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه، “<strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجې رواوالى: بهرني عمليات، مالي <strong>کال</strong> ٢٠١٠،” مخ ٣٢.<br />
٤٤. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٢٠٠٩\١٦\٧؛ ان<strong>د</strong>ازتاً ٨٦٠ مليار<strong>د</strong>ه ډالر <strong>د</strong> ډي اى <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو په توګه په مشخص ډول <strong>د</strong> افغانستان لپاره مختص شوي وو او يو<br />
٤٥. ايس اى ايي ډي <strong>د</strong> افغانستان لپاره <strong>د</strong> ډي اى <strong>د</strong> بو<strong>د</strong>يجو په توګه په ګر<strong>د</strong>ه نړۍ کې ٣٠ مليونه اضافي ډالر ورکړل.<br />
<strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ١٦\٧؛٢٠٠٩؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٩\٢٠٠٩.<br />
٤٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٩\٧؛٢٠٠٩.<br />
٤٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٤\٧\٢٠٠٩ او ٧\٩\٢٠٠٩.<br />
٤٨. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٥٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٥١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٢٠٠٩\٢\٧؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٥٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٥٣. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٤\٢٠٠٩.<br />
٥٤. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٢٠٠٩\٢\٧؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٣\١٠\٢٠٠٩.<br />
٥٥. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> ماليې وزارت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ماليې وزارت، ،www.mof.gov.af وکتل شو په ٧\١٣\٢٠٠٩.<br />
٥٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٥٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٥٨. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٥٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٦٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٦١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٦٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٦٣. ٦٤. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٧\٢٠٠٩.<br />
سي ار ايس، <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong>، “افغانستان: پس له طالبانو <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، امنيت، او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو تګالره،” ٦\١٨\٢٠٠٩. مخ ٥٦.<br />
٦٥. سي ار ايس، <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong>، “افغانستان: پس له طالبانو <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، امنيت، او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو تګالره،” ٦\١٨\٢٠٠٩. مخ ٥٥.<br />
٦٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٦٧. نړيوال بانک، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه: ١٣٨٧ <strong>کال</strong>يز <strong>راپور</strong>،” http://siteresources.worldbank.org/INTAFGHANISTAN/Resourc¬es/<br />
٦٨. ،Afghanistan-Reconstructional-Trust-Fund/ARTF_Annual_ReportSY1387.pdf وکتل شو په ٧\٢١\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
نړيوال بانک، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا و<strong>د</strong>انۍ <strong>د</strong> باور بو<strong>د</strong>يجه: ١٣٨٧ <strong>کال</strong>يز <strong>راپور</strong>،” http://siteresources.worldbank.org/INTAFGHANISTAN/Resourc¬es/<br />
٦٩. ،Afghanistan-Reconstructional-Trust-Fund/ARTF_Annual_ReportSY1387.pdf وکتل شو په ٧\٢١\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٧٠. ٧١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩ او ٧\١٣\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٩\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار<br />
<strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې\ډي اي اى ځواب، ٧\٨\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو<br />
پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩ او ٧\١٣\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس ډي اى ځواب، ٤\٧\٢٠٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې<br />
<strong>ته</strong> <strong>د</strong> او ايم بي ځواب، ٩\٣٠\٢٠٠٨ او ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩. په يا<strong>د</strong> ولرئ چې <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف ډاټا يواځې <strong>د</strong> ملي ار<strong>د</strong>و او ملي پوليسو په بو<strong>د</strong>يجو تطبيقېږي. <strong>د</strong> ايس<br />
٧٢. ايف ايف <strong>د</strong>اسې <strong>د</strong>رجې لکه “نورې،” <strong>د</strong> اى ايس ايف ايف په ډاټا کې ن<strong>د</strong>ي شامل کړاى شوي.<br />
٧٣. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٢٠٠٩\١٥\٧؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٠٧\١\٢٠٠٩.<br />
<strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي امنيتي ستراتيژي، <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، <strong>د</strong> اقتصا<strong>د</strong> زياتوالى او <strong>د</strong> غربت کموالى،” اين. ډي. www.ands.gov.af/admin/ands/<br />
٧٤. ،ands_docs/upload/UploadFolder/I-ANDS%20Volume%20One%20-%20Final%20English.pdf مخ .١٤<br />
<strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٧\١\٢٠٠٩.<br />
٧٥. ٧٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٧\١\٢٠٠٩. “<strong>د</strong> قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ډول” <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> پوښتنې <strong>د</strong> “بو<strong>د</strong>يجې ډول\قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ډول” استازيتوب کوي.<br />
<strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “افغانستان تړون،” ١\٣١\٢٠٠٦-٢\١\٢٠٠٦، مخ ٣؛ <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پالن،”<br />
٧٧. ،٢٠٠٨\٦ مخ .٤<br />
<strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “په افغانستان کې <strong>د</strong> هغو عارضي انتظاماتو لپاره معاه<strong>د</strong>ه چې <strong>د</strong> مستقيمو حکومتي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> جوړولو لپاره په انتظار <strong>د</strong>ي،” ١٢\٥\٢٠٠١، مخ ٥.<br />
٧٨. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “افغانستان تړون،” ١\٣١\٢٠٠٦-٢\١\٢٠٠٦، مخ ٣.<br />
٧٩. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي، عمومي لنډيز،” ٦\٢٠٠٨، مخ ٣.<br />
٨٠. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٢٨؛ <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي پرمختيا ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨،<br />
٨١. مخونه ٤،٦.<br />
126 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
پا يليکو نه<br />
٨٢. سپينه ماڼۍ، مطبوعاتي اعالميه، “افغانستان او پاکستان لپاره په يوه نوې ستراتيژۍ <strong>د</strong> ولسمشر تاثرات،” ٣\٢٧\٢٠٠٩، the_press_office/ www.whitehouse.gov/<br />
،Remarks-by-the-President-on-a-New-Strategy-for-Afghanistan-and-Pakistan وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
٨٣. ناټو، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ناټو رول،” ،www.nato.int/cps/en/natolive/topics_8189.htm, updated 6/18/2009 وکتل شو په ٦\٢١\٢٠٠٩.<br />
٨٤. <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> تحقيق خ<strong>د</strong>مت، “په افغانستان کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو ځواکونه،” ٧\١٥\٢٠٠٨، مخ ٣.<br />
٨٥. ناټو، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو )اى اين ايس ايف( په پرمختيا کې پرمختګ،” ٢٠٠٩\٣؛ جي اى او، “<strong>د</strong> افغانستان امنيت، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong><br />
جوړښت او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> تفصيلي پالن <strong>د</strong> بشپړتيا <strong>د</strong> باوري کولو لپاره ښايي <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> نور اق<strong>د</strong>ام <strong>ته</strong> اړتياو وي،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٦٦١-٠٨، ٦\٢٠٠٨، مخ ١.<br />
٨٦. سي ايس ټي سي-اى، “<strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى مشن،” اين. ډي.، ،www.cstc-a.com/Mission.html وکتل شو په ٢٠٠٩\١٦\٧؛ سي ايس ټي سي-اى، “<strong>د</strong> سي ايس ټي<br />
سي-اى معلوماتپاڼه،” ٣\١٥\٢٠٠٩.<br />
٨٧. سي ايس ټي سي-اى، “اوسنى روزنيز ټيم سي٢ جوړښت،” ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٨٨. سي جى ټي ايف ققنس ٨، “زمونږ مشن،” اين. ډي.، ،http://cjtfphoenix.com/Mission.html وکتل شو په ٥\٢٢\٢٠٠٩<br />
٨٩. سي ايس ټي سي-اى، “معلوماتپاڼه – <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> سيمييز امنيت <strong>د</strong> يووالي قومان<strong>د</strong>ه،” ٣\١٥\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٩٠. ناټو، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ناټو رول،” ،www.nato.int/cps/en/natolive/topics_8189.htm تازه شوى په ٣\٢٠\٢٠٠٩، وکتل شو په ٦\٢١\٢٠٠٩.<br />
٩١. ناټو، “ترتيب،” ،www.nato.int/isaf/topics/chronology/index.html تازه شوى په ٣\٢٠\٢٠٠٩، وکتل شو په ٦\٢١\٢٠٠٩.<br />
٩٢. ناټو، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ناټو رول،” ،www.nato.int/cps/en/natolive/topics_8189.htm تازه شوى په ٦\١٨\٢٠٠٩، وکتل شو په ٦\٢١\٢٠٠٩.<br />
٩٣. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٩٤. ناټو، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ناټو رول،” ،www.nato.int/cps/en/natolive/topics_8189.htm تازه شوى په ٣\٢٠\٢٠٠٩، وکتل شو په ٦\٢١\٢٠٠٩.<br />
٩٥. <strong>د</strong> اروپايي ټولنې شورا، “په افغانستان کې <strong>د</strong> اروپايي ټولنې <strong>د</strong> پوليسو مشرن )اي يو پي او ايل افغانستان(،” اين. ډي.، www.consilium.europa.eu/showPage.<br />
www. وکتل شو په ٢١،٢٠٠٩\٦؛ <strong>د</strong> المان <strong>د</strong> <strong>د</strong>اخله چارو مرکزي وزارت، “په افغانستان کې <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> بيا جوړولو مرس<strong>ته</strong>،” اين. ډي. ،aspx?id=1268&lang=en<br />
en.bmi.bund.de/cln_012/nn_1159784/Internet/Content/Themen/Police/Afghanistan/Assistance__in__rebuilding__the__po-<br />
.٢٠٠٩\٢٥\٦ ،lice__ force__Afghanistan.html<br />
٩٦. <strong>د</strong> اروپايي ټولنې معلوماتپاڼه، “په افغانستان کې <strong>د</strong> اروپايي ټولنې <strong>د</strong> پوليسو مشن،” ٣\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٩٧. سي ايس ټي سي-اى، “معلوماتپاڼه <strong>د</strong> افغانستان ملي ار<strong>د</strong>و،” ٣\١٥\٢٠٠٩.<br />
٩٨. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي، عمومي لنډيز،” ٦\٢٠٠٨، مخونه ٤،٦.<br />
٩٩. جي اى او، “<strong>د</strong> افغانستان امنيت، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> جوړښت او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> تفصيلي پالن <strong>د</strong> بشپړتيا <strong>د</strong> باوري کولو لپاره ښايي <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> نور اق<strong>د</strong>ام <strong>ته</strong> اړتياو<br />
وي،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٦٦١-٠٨، ٦\٢٠٠٨، مخونه ٥٤. ٧،<br />
١٠٠. جي اى او، “<strong>د</strong> افغانستان امنيت، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> جوړښت او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> تفصيلي پالن <strong>د</strong> بشپړتيا <strong>د</strong> باوري کولو لپاره ښايي <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> نور اق<strong>د</strong>ام <strong>ته</strong> اړتياو<br />
وي،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٦٦١-٠٨، ٦\٢٠٠٨، مخ ٧؛ افغان ملي ار<strong>د</strong>و، “<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و رسمي ويبپاڼه،” اين. ډي.، ،www.mod.gov.af وکتل شو په ٦\٢١\٢٠٠٩.<br />
١٠١. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٢٨.<br />
١٠٢. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پالن،” ٦\٢٠٠٨، مخ ١٦.<br />
١٠٣. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پالن،” ٦\٢٠٠٨، مخ ١٦.<br />
١٠٤. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پالن،” ٦\٢٠٠٨، مخ ١٦؛ افغان ملي ار<strong>د</strong>و، “<strong>د</strong> افغان ملي ار<strong>د</strong>و رسمي ويبپاڼه،” اين. ډي.،<br />
،www.mod.gov.af وکتل شو په ٦\٢١\٢٠٠٩.<br />
١٠٥. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٣٠.<br />
١٠٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٧\١\٢٠٠٩.<br />
١٠٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٧\١\٢٠٠٩.<br />
١٠٨. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پالن،” ٦\٢٠٠٨، مخونه ٦-٧. ١٨،<br />
١٠٩. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ لپاره <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پالن،” ٦\٢٠٠٨، مخونه ٦-٧.<br />
١١٠. جي اى او، “<strong>د</strong> افغانستان امنيت، <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ملي امنيتي ځواکونو <strong>د</strong> جوړښت او <strong>د</strong>وام<strong>د</strong>ارۍ <strong>د</strong> تفصيلي پالن <strong>د</strong> بشپړتيا <strong>د</strong> باوري کولو لپاره ښايي <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> نور اق<strong>د</strong>ام <strong>ته</strong> اړتياو<br />
وي،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٦٦١-٠٨، ٦\٢٠٠٨، مخ ٧.<br />
١١١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٧\٨\٢٠٠٩.<br />
١١٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
١١٣. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
١١٤. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
١١٥. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
١١٦. <strong>د</strong> المان <strong>د</strong> کورنيو چارو مرکزي وزارت، “په افغانستان کې <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> ځواک <strong>د</strong> جوړولو لپاره مرس<strong>ته</strong>،” اين. ډي.، http://www.en.bmi.bund.de/cln_012/<br />
nn_1159784/Internet/Content/Themen/Police/Afghanistan/Assistance__in__rebuilding__the__police__force__Afghanistan.<br />
،html وکتل شو په ٦\٢٥\٢٠٠٩.<br />
١١٧. سي ايس ټي سي-اى، “<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو معلوماتپاڼه،” ٣\١٥\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
١١٨. سي ايس ټي سي-اى، “<strong>د</strong> افغان ملي پوليسو معلوماتپاڼه،” ٣\١٥\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
١١٩. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
١٢٠. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت او ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٢٨.<br />
١٢١. اى اين ډي ايس، “<strong>د</strong> انسجام او نظارت ګډه ا<strong>د</strong>اره )جى سي ايم بي( <strong>د</strong> حوالې شرطونه،” اين. ډي.، www.ands.gov.af/ands/jcmb/site/src/Information%20<br />
،on%20JCMB/JCMB%20TOR%20-%20English.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
127<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
پا يليکو نه<br />
١٢٢. <strong>د</strong> المان <strong>د</strong> کورنيو چارو مرکزي وزارت، “په افغانستان کې <strong>د</strong> پوليسو <strong>د</strong> ځواک <strong>د</strong> جوړولو لپاره مرس<strong>ته</strong>،” اين. ډي.، http://www.en.bmi.bund.de/cln_012/<br />
nn_1159784/Internet/Content/Themen/Police/Afghanistan/Assistance__in__rebuilding__the__police__force__Afghanistan.<br />
،html وکتل شو په ٦\٢٥\٢٠٠٩.<br />
١٢٣. <strong>د</strong> جګړې <strong>د</strong> مطالعې لپاره انسټيټوټ، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پوليس،” ٤\١٥\٢٠٠٩، ،www.understandingwar.org/print/648 وکتل شو په ٦\٢١\٢٠٠٩.<br />
١٢٤. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ١٦\٧؛٢٠٠٩.<br />
١٢٥. <strong>د</strong> جګړې <strong>د</strong> مطالعې لپاره انسټيټوټ، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پوليس،” ٤\١٥\٢٠٠٩، ،www.understandingwar.org/print/648 وکتل شو په ٦\٢١\٢٠٠٩.<br />
١٢٦. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
١٢٧. جي اى او، “<strong>د</strong> افغانستان امنيت، متح<strong>د</strong>ه اياالت پروګرام لري چې <strong>د</strong> کورنيو چارو وزارت او ملي پوليس چې <strong>د</strong> نظامي پرسونل او افغان همکارۍ <strong>د</strong> ننګونې سره مخ <strong>د</strong>ي نور<br />
پسې اصالح کړي،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٢٨٠-٠٩، ٣\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
١٢٨. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٠٧\١\٢٠٠٩.<br />
١٢٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٠٧\١\٢٠٠٩.<br />
١٣٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٠٧\١\٢٠٠٩.<br />
١٣١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٠٧\١\٢٠٠٩.<br />
١٣٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٠٧\١\٢٠٠٩.<br />
١٣٣. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٠٧\١\٢٠٠٩.<br />
١٣٤. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سي ايس ټي سي-اى ځواب، ٠٧\١\٢٠٠٩.<br />
١٣٥. سپينه ماڼۍ، مطبوعاتي اعالميه، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انتخابي کمپاين په پېل کې<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ولسمشر باراک اوباما بيان،” ٦\١٦\٢٠٠٩.<br />
١٣٦. ايي اي سي، “<strong>د</strong> ايي اي سي شالي<strong>د</strong>،” ،#www.iec.org.af/content.asp.?id=background وکتل شو په ٢٠٠٩\١٥\٧؛ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong><br />
افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
١٣٧. ايي اي سي، مطبوعاتي اعالميه، “<strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> ولسمشريزو او واليتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو لپاره <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو اخري شمېرې،” ٥\٩\٢٠٠٩.<br />
١٣٨. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “ولسمشريزې ټولټاکنې،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs4E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٣٩. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “ولسمشريزې ټولټاکنې،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs4E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٤٠. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “ولسمشريزې ټولټاکنې،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs4E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٤١. ايي اي سي، مطبوعاتي اعالميه، “<strong>د</strong> ٢٠٠٩ <strong>د</strong> ولسمشريزو او واليتي شوراګانو <strong>د</strong> ټاکنو لپاره <strong>د</strong> کان<strong>د</strong>ي<strong>د</strong>انو اخري شمېرې،” ٥\٩\٢٠٠٩.<br />
١٤٢. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> امنيتي شورا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ٣\٢٠\٢٠٠٨، ١٨٠٦، مخ ١.<br />
١٤٣. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پارليمان <strong>د</strong> نظارت او حکومتي ريفورم <strong>د</strong> کمېټې <strong>د</strong> ملي امنيت او بهرنيو چارو ضمني کمېټې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> ځانګړي استازي ريچرډ سي.<br />
هالبروک بيان، “<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان په اړه ستراتيژي،” ٦\٢٤\٢٠٠٩، مخ ١٠.<br />
١٤٤. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> پارليمان <strong>د</strong> نظارت او حکومتي ريفورم <strong>د</strong> کمېټې <strong>د</strong> ملي امنيت او بهرنيو چارو ضمني کمېټې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> افغانستان او پاکستان <strong>د</strong> ځانګړي استازي ريچرډ سي.<br />
هالبروک بيان، “<strong>د</strong> افغانستان او پاکستان په اړه ستراتيژي،” ٦\٢٤\٢٠٠٩، مخ ١٠.<br />
١٤٥. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> امنيتي شورا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ٣\٢٠\٢٠٠٨، ١٨٠٦، مخ ١.<br />
١٤٦. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> امنيتي شورا قرار<strong>د</strong>ا<strong>د</strong> ٣\٢٠\٢٠٠٨، ١٨٠٦، مخ ١.<br />
١٤٧. سپينه ماڼۍ، مطبوعاتي اعالميه، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> انتخابي کمپاين په پېل کې<strong>د</strong>و <strong>د</strong> ولسمشر باراک اوباما بيان،” ٦\١٦\٢٠٠٩.<br />
١٤٨. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤١.<br />
١٤٩. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤١.<br />
١٥٠. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤١.<br />
١٥١. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٦.<br />
١٥٢. <strong>د</strong> ايي اي سي معلوماتپاڼه، “<strong>د</strong> ټولټاکنو په ورځ امنيت،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs9E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٥٣. اي ايي يو، “<strong>د</strong> افغانستان هېوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong>،” ٤\٢٠٠٩، مخ ١٣.<br />
١٥٤. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٠٣\١\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
١٥٥. <strong>د</strong> ايي اي سي معلوماتپاڼه، “<strong>د</strong> ټولټاکنو په ورځ امنيت،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs9E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٥٦. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
١٥٧. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٦.<br />
١٥٨. <strong>د</strong> ايي سي معلوماتپاڼه، “<strong>د</strong> رايه ورکوونکيو ثبتې<strong>د</strong>ل،” www.iec.org.af/assets/PDF/PressRelease/IEC%20Press%20Release%20on%20Com-<br />
،mencement%20of20%20 VR%20project.pdf وکتل شو په ٢٠٠٩\١٨\٧؛ <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او<br />
امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
١٥٩. <strong>د</strong> ايي سي معلوماتپاڼه، “<strong>د</strong> رايه ورکوونکيو ثبتې<strong>د</strong>ل،” www.iec.org.af/assets/PDF/PressRelease/IEC%20Press%20Release%20on%20Com-<br />
،mencement%20of20%20 VR%20project.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٦٠. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
١٦١. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “<strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کميسيون،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs1E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٦٢. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “<strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کميسيون،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs1E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٦٣. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “<strong>د</strong> ټولټاکنو خپلواک کميسيون،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs1E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٦٤. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٢؛ <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong><br />
128 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
پا يليکو نه<br />
جمهوري <strong>د</strong>ولت اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ٦١.<br />
١٦٥. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
١٦٦. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
١٦٧. <strong>د</strong> ايي اي سي بيانيه، “<strong>د</strong> ولسمشريزو او <strong>د</strong> واليتي شوراګانو <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> ترسره کولو لپاره <strong>د</strong> نېټې <strong>د</strong> پرېکړې په اړه <strong>د</strong> ټولټاکنو <strong>د</strong> خپلواک کميسيون بيانيه،” ٢٠٠٩\٤\٣؛ <strong>د</strong> ملګرو<br />
ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
١٦٨. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ١٥٦.<br />
١٦٩. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ١٥٧.<br />
١٧٠. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ٦٢.<br />
١٧١. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ٦٢.<br />
١٧٢. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “اجنټان او مبصرين،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs8E.pdf وکتل شو په ٧\٢٠\٢٠٠٩.<br />
١٧٣. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “اجنټان او مبصرين،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs8E.pdf وکتل شو په ٧\٢٠\٢٠٠٩.<br />
١٧٤. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
١٧٥. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، انتخابي قانون، ما<strong>د</strong>ې ٢٦؛ ١٧، ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “اجنټان او مبصرين،” www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/<br />
،fs8E.pdf وکتل شو په ٧\٢٠\٢٠٠٩.<br />
١٧٦. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “<strong>د</strong> پايلو شمارل او لېږ<strong>د</strong>ول،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs7E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٧٧. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “<strong>د</strong> پايلو شمارل او لېږ<strong>د</strong>ول،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs7E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٧٨. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “<strong>د</strong> پايلو شمارل او لېږ<strong>د</strong>ول،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs7E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٧٩. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “<strong>د</strong> پايلو شمارل او لېږ<strong>د</strong>ول،” ،www.iec.org.af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs7E.pdf وکتل شو په ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
١٨٠. ايي ار ايي، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامه نظر سروى،” ٥\٣\٢٠٠٩-٥\١٦\٢٠٠٩، مخ ١١.<br />
١٨١. ايي ار ايي، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامه نظر سروى،” ٥\٣\٢٠٠٩-٥\١٦\٢٠٠٩، مخ ١١.<br />
١٨٢. ايي ار ايي، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامه نظر سروى،” ٥\٣\٢٠٠٩-٥\١٦\٢٠٠٩، مخ ٨.<br />
١٨٣. ايي ار ايي، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامه نظر سروى،” ٥\٣\٢٠٠٩-٥\١٦\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
١٨٤. ايي ار ايي، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامه نظر سروى،” ٥\٣\٢٠٠٩-٥\١٦\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
١٨٥. ايي ار ايي، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> عامه نظر سروى،” ٥\٣\٢٠٠٩-٥\١٦\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
١٨٦. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
١٨٧. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
١٨٨. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
١٨٩. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
١٩٠. نړيوال بانک، “<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري ښو<strong>د</strong>ونکي،” ”،#http://info.worldbank.org/governance/wgi/sc_chart.asp وکتل شو په ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
١٩١. نړيوال بانک، “<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري ښو<strong>د</strong>ونکي،” ”،#http://info.worldbank.org/governance/wgi/sc_chart.asp وکتل شو په ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
١٩٢. نړيوال بانک، “<strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري ښو<strong>د</strong>ونکي،” ”،#http://info.worldbank.org/governance/wgi/sc_chart.asp وکتل شو په ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
١٩٣. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf <strong>د</strong> سر مخ.<br />
١٩٤. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf مخ .٦٢<br />
١٩٥. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf مخ .٦٢<br />
١٩٦. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf مخ .٦<br />
١٩٧. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf مخ .٦٣<br />
١٩٨. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf مخ .٦<br />
١٩٩. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf مخ .٢<br />
٢٠٠. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “افغانستان تړون،” ١\٣١\٢٠٠٦-٢\١\٢٠٠٦، مخ ٣.<br />
٢٠١. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٢٠٢. اي ايي يو، “<strong>د</strong> افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٤.<br />
٢٠٣. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
٢٠٤. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٢٠٥. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
٢٠٦. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
٢٠٧. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخونه ٢-٣.<br />
٢٠٨. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخونه ١-٣.<br />
129<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
پا يليکو نه<br />
٢٠٩. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
٢١٠. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
٢١١. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٤.<br />
٢١٢. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
٢١٣. افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٤.<br />
٢١٤. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٤.<br />
٢١٥. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
٢١٦. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
٢١٧. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
٢١٨. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٤.<br />
٢١٩. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٤.<br />
٢٢٠. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
٢٢١. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٤.<br />
٢٢٢. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٤؛ ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.<br />
،pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ .<br />
٢٢٣. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٦.<br />
٢٢٤. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٥.<br />
٢٢٥. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٦.<br />
٢٢٦. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٦.<br />
٢٢٧. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٤.<br />
٢٢٨. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٣؛ جي اى او، <strong>د</strong><br />
وسله وال خ<strong>د</strong>مت <strong>د</strong> کمېټې په وړان<strong>د</strong>ې شاه<strong>د</strong>ي، پارليمان، <strong>راپور</strong> جي اى او-٤٧٦-٠٩ټي، ٣\٢٥\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
٢٢٩. ملګري ملتونه، “افغانستان کې <strong>د</strong> هغو عارضي انتظاماتو په اړه تړون چې <strong>د</strong> مستقيمو حکومتي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> بيا جوړولو لپاره انتظار باسي،” ١٢\٥\٢٠٠١، مخ ٣.<br />
٢٣٠. ملګري ملتونه، “افغانستان کې <strong>د</strong> هغو عارضي انتظاماتو په اړه تړون چې <strong>د</strong> مستقيمو حکومتي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> بيا جوړولو لپاره انتظار باسي،” ١٢\٥\٢٠٠١، مخ ٣.<br />
٢٣١. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٤؛ ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.<br />
،pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٣؛ ملګري ملتونه، “افغانستان کې <strong>د</strong> هغو عارضي انتظاماتو په اړه تړون چې <strong>د</strong> مستقيمو حکومتي ا<strong>د</strong>ارو <strong>د</strong> بيا جوړولو لپاره انتظار<br />
باسي،” ١٢\٥\٢٠٠١، مخ ٣.<br />
٢٣٢. اي ايي يو، “افغانستان هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه ٢٠٠٨،” مخ ٤؛ ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.<br />
،pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١؛ ايساف، “ترتيب،” ،www.nato.int/isaf/topics/chronology/index.html وکتل شو په ٧\٢١\٢٠٠٩.<br />
٢٣٣. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٢٣٤. ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، ،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١٧.<br />
٢٣٥. ايساف، “ترتيب،” ،www.nato.int/isaf/topics/chronology/index.html وکتل شو په ٧\٢١\٢٠٠٩.<br />
٢٣٦. ايساف، “ترتيب،” ،www.nato.int/isaf/topics/chronology/index.html وکتل شو په ٧\٢١\٢٠٠٩.<br />
٢٣٧. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ولسمشر <strong>د</strong>فتر، ،www.president.gov.af/sroot_eng.aspx?id=166 وکتل شو په ٧\١٥\٢٠٠٩.<br />
٢٣٨. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> اسالمي جمهوري افغانستان اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ې ٦٤-٦١؛ ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “ولسمشريزې ټولټاکنې،” www.iec.org.<br />
.٢٠٠٩\١٨\٧ ،af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs4E.pdf<br />
٢٣٩. ايي اي سي، معلوماتپاڼه، “ولسمشريزې ټولټاکنې،” ،www.iec.org. af/assets/PDF/FactSheet/eng/fs4E.pdf ٧\١٨\٢٠٠٩.<br />
٢٤٠. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> اسالمي جمهوري افغانستان اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ٦١.<br />
٢٤١. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> اسالمي جمهوري افغانستان اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ې ٢٦. ١٩،<br />
٢٤٢. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> اسالمي جمهوري افغانستان اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ١٨.<br />
٢٤٣. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> اسالمي جمهوري افغانستان اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ٨٣؛ ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، http://lcweb2.loc.<br />
،gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٣.<br />
٢٤٤. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> اسالمي جمهوري افغانستان اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ٨١.<br />
٢٤٥. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “افغانستان تړون،” ١\٣١\٢٠٠٦-٢\٣١\٢٠٠٦، مخ ٣.<br />
٢٤٦. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “افغانستان تړون،” ١\٣١\٢٠٠٦-٢\٣١\٢٠٠٦، مخ ٣.<br />
٢٤٧. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “افغانستان تړون،” ١\٣١\٢٠٠٦-٢\٣١\٢٠٠٦، مخ ٣.<br />
٢٤٨. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> اسالمي جمهوري افغانستان اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ې ٨١، ٧١، ٦٠، او ١١٦؛ ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨،<br />
،http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخونه ١٥-١٦.<br />
٢٤٩. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf ،٢٠٠٩\١٩\٧ مخ .٦٢<br />
٢٥٠. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤١.<br />
٢٥١. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤١.<br />
٢٥٢. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٥٣. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
130 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
پا يليکو نه<br />
٢٥٤. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٥٥. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٥٦. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٥٧. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٥٨. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٥٩. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٦٠. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٦١. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٦٢. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٦٣. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٦٤. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٤.<br />
٢٦٥. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٢٦٦. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٦٣.<br />
٢٦٧. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٦.<br />
٢٦٨. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوريت اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ٨١؛ ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، http://lcweb2.<br />
،loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١٦.<br />
٢٦٩. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اسالمي جمهوريت اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ٨١؛ ايل او سي، “هېوا<strong>د</strong> پېژن<strong>د</strong>نه: افغانستان،” ٨\٢٠٠٨، http://lcweb2.<br />
،loc.gov/frd/cs/profiles/Afghanistan.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١٦.<br />
٢٧٠. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ١١.<br />
٢٧١. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١٥٠.<br />
٢٧٢. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١٥٠.<br />
٢٧٣. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١٥٠.<br />
٢٧٤. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٦.<br />
٢٧٥. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخونه ٤٦-٤٧.<br />
٢٧٦. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخونه ٤٦-٤٧.<br />
٢٧٧. يو اين ايچ سي ار، “<strong>د</strong> ٢٠٠٨ نړيوال رجحانات: مهاجرين، سياسي پناه غوښتونکي، وطن <strong>ته</strong> ستنې<strong>د</strong>ونکي، په <strong>د</strong>اخل کې بې ځايه شوي او بې وطنه وګړي،” ٦\١٦\٢٠٠٩، مخ<br />
.٩<br />
٢٧٨. يو اين ايچ سي ار، “<strong>د</strong> ٢٠٠٨ نړيوال رجحانات: مهاجرين، سياسي پناه غوښتونکي، وطن <strong>ته</strong> ستنې<strong>د</strong>ونکي، په <strong>د</strong>اخل کې بې ځايه شوي او بې وطنه وګړي،” ٦\١٦\٢٠٠٩، مخ<br />
.٩<br />
٢٧٩. يو اين ايچ سي ار، “<strong>د</strong> ٢٠٠٨ نړيوال رجحانات: مهاجرين، سياسي پناه غوښتونکي، وطن <strong>ته</strong> ستنې<strong>د</strong>ونکي، په <strong>د</strong>اخل کې بې ځايه شوي او بې وطنه وګړي،” ٦\١٦\٢٠٠٩، مخ<br />
.١٠<br />
٢٨٠. يو اين ايچ سي ار، “<strong>د</strong> ٢٠٠٨ نړيوال رجحانات: مهاجرين، سياسي پناه غوښتونکي، وطن <strong>ته</strong> ستنې<strong>د</strong>ونکي، په <strong>د</strong>اخل کې بې ځايه شوي او بې وطنه وګړي،” ٦\١٦\٢٠٠٩، مخ<br />
.١١<br />
٢٨١. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١٣٢.<br />
٢٨٢. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١٣٣.<br />
٢٨٣. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١٣٤.<br />
٢٨٤. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ١٣٤.<br />
٢٨٥. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٢٨٦. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٧.<br />
٢٨٧. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٦٦.<br />
٢٨٨. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٦٥.<br />
٢٨٩. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> اسالمي جمهوري افغانستان اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ١١٦.<br />
٢٩٠. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
131<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
پا يليکو نه<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٦٥.<br />
٢٩١. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٦٥.<br />
٢٩٢. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٦٥.<br />
٢٩٣. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٦٥<br />
٢٩٤. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٦٥.<br />
٢٩٥. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” nal/Afghanistan%20National%20 www.ands.gov.af/ands/fi nal_ands/src/fi<br />
،Develop¬ment%20Strategy_eng.pdf وکتل شو په ٧\١٩\٢٠٠٩، مخ ٧١.<br />
٢٩٦. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “افغانستان تړون،” ١\٣١\٢٠٠٦-٢\١\٢٠٠٦، مخ ٣.<br />
٢٩٧. يو ايس اى ايي ډي، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ع<strong>د</strong>ليې لپاره يو <strong>د</strong> معلوماتو <strong>د</strong> سمبالښت او تنظيمولو پالن،” ٢\٢٠٠٩، مخ ٥.<br />
٢٩٨. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> اسالمي جمهوري افغانستان اساسي قانون،” ١\٣\٢٠٠٤، ما<strong>د</strong>ه ١١٦.<br />
٢٩٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٠٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٠١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٠٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٠٣. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٠٤. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٠٥. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٠٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٠٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٠٨. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٠٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣١٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣١١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣١٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣١٣. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣١٥. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣١٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣١٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣١٨. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣١٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٢٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٢١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٢٠٠٩\٢\٧؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٣٢٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٢٣. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٢٤. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٢٥. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٢٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٢٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٢٨. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “افغانستان تړون،” ١\٣١\٢٠٠٦-٢\٣١\٢٠٠٦، مخ ٨.<br />
٣٢٩. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٦.<br />
٣٣٠. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٦.<br />
٣٣١. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، <strong>د</strong> ٢٠٠٨ <strong>د</strong> ملي <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> واک ورکولو <strong>د</strong> قانون سره سم <strong>کانګرس</strong> <strong>ته</strong> <strong>راپور</strong>، “په افغانستان کې <strong>د</strong> امنيت ا و ثبات په لور پرمختګ،” ٦\٢٠٠٩، مخ ٤٦.<br />
٣٣٢. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٧.<br />
٣٣٣. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٧.<br />
٣٣٤. <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه، “<strong>د</strong> ايي اين ايل لپاره مرستيال سکرتر، <strong>د</strong> پارليماني کمېټې په وړان<strong>د</strong>ې بيان: افغانستان کې <strong>د</strong> ناقانونه مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و بن<strong>د</strong>ول\اړول او <strong>د</strong> بيا جوړولو په<br />
پروګرامونو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مشري،” ٩\١٢\٢٠٠٦.<br />
٣٣٥. <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه، “<strong>د</strong> ايي اين ايل لپاره مرستيال سکرتر، <strong>د</strong> پارليماني کمېټې په وړان<strong>د</strong>ې بيان: افغانستان کې <strong>د</strong> ناقانونه مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و بن<strong>د</strong>ول\اړول او <strong>د</strong> بيا جوړولو په<br />
پروګرامونو کې <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو مشري،” ٩\١٢\٢٠٠٦.<br />
٣٣٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٧\٢٠٠٩.<br />
132 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
پا يليکو نه<br />
٣٣٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٧\٢٠٠٩.<br />
٣٣٨. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> انصاف <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٧\٢٠٠٩.<br />
٣٣٩. <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړيوالې ستراتيژۍ <strong>راپور</strong>: جل<strong>د</strong> ١-<strong>د</strong> نشه يي توکيو او کيميکلو کنټرول،” ٣\٢٠٠٩، مخونه ٧١-٧٤.<br />
٣٤٠. <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړيوالې ستراتيژۍ <strong>راپور</strong>: جل<strong>د</strong> ١-<strong>د</strong> نشه يي توکيو او کيميکلو کنټرول،” ٣\٢٠٠٩، مخ ٧٤.<br />
٣٤١. <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړيوالې ستراتيژۍ <strong>راپور</strong>: جل<strong>د</strong> ١-<strong>د</strong> نشه يي توکيو او کيميکلو کنټرول،” ٣\٢٠٠٩، مخ ٧١.<br />
٣٤٢. <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړيوالې ستراتيژۍ <strong>راپور</strong>: جل<strong>د</strong> ١-<strong>د</strong> نشه يي توکيو او کيميکلو کنټرول،” ٣\٢٠٠٩، مخ ٧٤.<br />
٣٤٣. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخونه ١-٣.<br />
٣٤٤. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “افغانستان تړون،” ١\٣١\٢٠٠٦-٢\١\٢٠٠٦، مخ ٧؛ <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” www.ands.gov.<br />
،af/ ands/fi nal_ands/src/final/Afghanistan%20National%20Development%20Strategy_eng.pdf مخونه .١٤-١٣<br />
٣٤٥. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٧.<br />
٣٤٦. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٣٤٧. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٣٤٨. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٧.<br />
٣٤٩. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٣٥٠. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٣٥١. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ١٨.<br />
٣٥٢. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٢.<br />
٣٥٣. <strong>د</strong> سنا <strong>د</strong> بهرنيو اړيکو <strong>د</strong> کمېټې په وړان<strong>د</strong>ې <strong>د</strong> اسالمي جمهوري افغانستان لپاره <strong>د</strong> نومول شوي سفير کار ډبليو. ايکنبري بيان، ٣\٢٦\٢٠٠٩.<br />
٢٥٤. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ١٩.<br />
٣٥٥. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ١٨.<br />
٣٥٦. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٢٠.<br />
٣٥٧. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٢٠.<br />
٣٥٨. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٢٠.<br />
٣٥٩. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٣٦٠. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٣٦١. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٣٦٢. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٣٦٣. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٧-٨.<br />
٣٦٤. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٢٥١.<br />
٣٦٥. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخونه ٧-٨.<br />
٣٦٦. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخ ٧.<br />
٣٦٧. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٣٦٨. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٣٦٩. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ١٨.<br />
٣٧٠. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٢٨.<br />
٣٧١. يو ايس اى ايي ډي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> جاج،” ١\١٥\٢٠٠٩-٣\١\٢٠٠٩، مخ ٢٨.<br />
٣٧٢. ملګري ملتونه، “افغانستان کې <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>اري فسا<strong>د</strong> په اړه <strong>د</strong> ملګرو ملتونو کنوينشن،” ٩\٢٩\٢٠٠٩، مخونه ١-٢.<br />
٣٧٣. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخونه ٧-٩.<br />
٣٧٤. يو ايس ډي اى ايف اى ايس، “افغانستان،” ١\٢٠\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٣٧٥. ايي ايم ايف، “اسالمي جمهوري افغانستان،” ايي ايم ايف هېوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> لمبر ٩\٣٥، ٥\١\٢٠٠٩، مخ ٤.<br />
٣٧٦. جي اى او، “افغانستان: <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> نظارت لپاره مهم موضوعات،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٤٧٣-٢٠٠٩ايس پي ٤\٢٠\٢٠٠٩، مخ ٢١.<br />
٣٧٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٣٧٨. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٣٧٩. يو اين او ډي سي، “کلنى <strong>راپور</strong>: ٢٠٠٩،” ٣\١١\٢٠٠٩، مخ ٢٧.<br />
٣٨٠. نړيوال بانک، “<strong>د</strong> کابل صرافان: په افغانستان کې <strong>د</strong> حواله سيسټم يوه مطالعه،” ٦\٢٠٠٣، مخ ٨.<br />
٣٨١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٣٨٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٣٨٣. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٣٨٤. ايي ايم ايف، “اسالمي جمهوري افغانستان،” ايي ايم ايف هېوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> لمبر ٩\١٣٥، ٥\١\٢٠٠٩، مخ ٨.<br />
٣٨٥. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٣٨٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> خزانې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٣٨٧. سي ايي اى، “<strong>د</strong> حقايقو نړيوال کتاب: افغانستان،” ،www.cia.gov وکتل شو په ٧\١\٢٠٠٩.<br />
٣٨٨. <strong>د</strong> افغانستان بانک، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> مرکزي بانک <strong>د</strong> اسعارو بيه،” ،www.centralbank.gov.af وکتل شو په ٧\١\٢٠٠٩.<br />
٣٨٩. ايي ايم ايف، “اسالمي جمهوري افغانستان،” ايي ايم ايف هېوا<strong>د</strong> <strong>راپور</strong> لمبر ٩\١٣٥، ٥\١\٢٠٠٩، مخ ٧.<br />
133<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
پا يليکو نه<br />
٣٩٠. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ٥.<br />
٣٩١. سي ايي اى، “<strong>د</strong> حقايقو نړيوال کتاب: افغانستان،” ،www.cia.gov وکتل شو په ٢٠٠٩\١\٧؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٣٩٢. سي ايي اى، “<strong>د</strong> حقايقو نړيوال کتاب: افغانستان،” ،www.cia.gov وکتل شو په ٧\١\٢٠٠٩.<br />
٣٩٣. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ٥.<br />
٣٩٤. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٣٩٥. يو ايس اى ايي ډي، “يو ايس اى ايي ډي\افغانستان ستراتيژي،” ،http://afghanistan.usaid.gov/en/Page.CountryOverview.aspx وکتل شو په ٧\٣\٢٠٠٩.<br />
٣٩٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٢٩٧. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو اى ايس ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٣٩٨. <strong>د</strong> ملګرو ملتونو <strong>د</strong> عمومي منشي <strong>راپور</strong>، “<strong>د</strong> افغانستان وضعه او په نړيواله سوله او امنيت يې اغېزې،” ٣\١٠\٢٠٠٩، مخونه ٣-٤.<br />
٣٩٩. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ١٠.<br />
٤٠٠. جي اى او، “افغانستان: <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> نظارت لپاره مهم موضوعات،” <strong>راپور</strong> جي او-٤٧٣-٠٩ايس پي ٤\٢٠٠٩، مخ ٢٣.<br />
٤٠١. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ١١.<br />
٤٠٢. يو ايس اى ايي ډي، “يو ايس اى ايي ډي:\افغانستان ستراتيژي،” ،http://afghanistan.usaid.gov/en/Page.CountryOverview.aspx ٧\٣\٢٠٠٩.<br />
٤٠٣. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ٩.<br />
٤٠٤. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٠٥. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٠٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> سينټکام ځواب، ٧\٩\٢٠٠٩.<br />
٤٠٧. يونيسيف، “په افغانستان کې پاکو اوبو، <strong>د</strong> ناليو پاکوالي او <strong>د</strong> ماشومانو لپاره هايجين <strong>ته</strong> السرسى،” ٣\١٧\٢٠٠٩، www.unicefusa.org/news/news-from-the-<br />
،field/improving-access-to-safe.html وکتل شو په ٦\١٨\٢٠٠٩.<br />
٤٠٨. يونيسيف، “په افغانستان کې پاکو اوبو، <strong>د</strong> ناليو پاکوالي او <strong>د</strong> ماشومانو لپاره هايجين <strong>ته</strong> السرسى،” ٣\١٧\٢٠٠٩، www.unicefusa.org/news/news-from-the-<br />
،field/improving-access-to-safe.html وکتل شو په ٦\١٨\٢٠٠٩.<br />
٤٠٩. يو ايس اى ايي ډي، “يو ايس اى ايي ډي: افغانستان،” ،www.usaid.gov وکتل شو په ٦\٩\٢٠٠٩.<br />
٤١٠. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ١١.<br />
٤١١. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ١١.<br />
٤١٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤١٣. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤١٤. يو ايس اى ايي ډي، “يو ايس اى ايي ډي: افغانستان،” ،www.usaid.gov وکتل شو په ٦\٩\٢٠٠٩.<br />
٤١٥. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤١٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤١٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤١٨. جى ايي سي اى، <strong>د</strong> جاپان <strong>د</strong> نړيوالې همکارۍ <strong>د</strong> ا<strong>د</strong>ارې ويبپاڼه ،www.jica.go.jp/english وکتل شوه په ٧\٩\٢٠٠٩.<br />
٤١٩. اسيايي پرمختيايي بانک، “اسيايي پرمختيايي بانک: زمونږ لي<strong>د</strong>،” ،www.adb.org وکتل شو په ٧\٩\٢٠٠٩.<br />
٤٢٠. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ٩.<br />
٤٢١. يو ايس اى ايي ډي، “يو ايس اى ايي ډي: افغانستان: انفراسټرکچر،” ،www.usaid.gov ٦\٩\٢٠٠٩.<br />
٤٢٢. سي ار ايس، “افغانستان: <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو بهرنۍ مرس<strong>ته</strong>،” ٧\٨\٢٠٠٩، مخ ٤.<br />
٤٢٣. يو ايس اى ايي ډي، “<strong>د</strong> سرک تازه حال: افغانستان،” ٢\٢٠٠٧، مخ ١.<br />
٤٢٤. يو ايس اى ايي ډي، “يو ايس اى ايي ډي او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ترانسپورت او ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ وزارت <strong>د</strong> لښکرګاه <strong>د</strong> بست هوايي ډګر پرانيزي،” ٦\٣\٢٠٠٩، http://afghani-<br />
،stan.usaid. gov/en/Article.674.aspx وکتل شو په ٧\١\٢٠٠٩.<br />
٤٢٥. سي ايي اى، “<strong>د</strong> حقيقتونو نړيوال کتاب: افغانستان،” ،www.cia.gov وکتل شو په ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٢٦. يو ايس ډي اى ايف اى ايس، “افغانستان،” ١\٢٠٠٩، مخ ٢؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٢٧. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ١٢.<br />
٤٢٨. يو ايس ډي اى، “معلوماتپاڼهگ يو ايس ډي اى په افغانستان کې <strong>د</strong> زراعت لپاره کار کوي،” ٥\٢٠٠٩.<br />
٤٢٩. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ١٢.<br />
٤٣٠. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٣١. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ١٢.<br />
٤٣٢. يو ايس اى ايي ډي، “يو ايس اى ايي ډي او <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> ترانسپورت او ملکي هوانور<strong>د</strong>ۍ وزارت <strong>د</strong> لښکرګاه <strong>د</strong> بست هوايي ډګر پرانيزي،” ٦\٣\٢٠٠٩، http://afghani-<br />
،stan.usaid. gov/en/Article.674.aspx وکتل شو په ٧\١\٢٠٠٩.<br />
٤٣٣. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٢٠٠٩\١٦\٧؛ يو ايس ډي اى ايف اى ايس، “افغانستان: ٢٠٠٩\٢٠١٠ <strong>د</strong> غنمو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه نامعلومه،” ١٢\١١\٢٠٠٨.<br />
٤٣٤. يو ايس ډي اى ايف اى ايس، “افغانستان: ٢٠٠٩\٢٠١٠ <strong>د</strong> غنمو <strong>د</strong> تولي<strong>د</strong> ان<strong>د</strong>ازه نامعلومه،” ١٢\١١\٢٠٠٨.<br />
٤٣٥. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٣٦. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ٨.<br />
٤٣٧. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> مع<strong>د</strong>نونو <strong>د</strong> وزارت ويبپاڼه، ،http://mom.gov.af وکتل شوه په ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٣٨. <strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> جمهوري <strong>د</strong>ولت <strong>د</strong> مع<strong>د</strong>نونو <strong>د</strong> وزارت ويبپاڼه، ،http://mom.gov.af وکتل شوه په ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٣٩. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ٨.<br />
134 ځانګړى عمومي پلټونکى<br />
I <strong>د</strong> افغانستان بيا رغونه
پا يليکو نه<br />
٤٤٠. <strong>د</strong> افغانستان جمهوري <strong>د</strong>ولت، “<strong>د</strong> افغانستان ملي پرمختيايي ستراتيژي،” ٦\٢٠٠٨، مخ ١٤.<br />
٤٤١. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> جي اى او ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٤٢. جي اى او، “افغانستان: <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> <strong>د</strong> نظارت لپاره مهم موضوعات،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٤٧٣-٠٩ايس پي، ٤\٢٠٠٩، مخ ٢١.<br />
٤٤٣. <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>د</strong> سي ار ايس <strong>راپور</strong>، “افغانستان: پس له طالبانو <strong>د</strong>ولت<strong>د</strong>اري، امنيت او <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو تګالره،” ٥\٢٢\٢٠٠٩، مخ ٢١.<br />
٤٤٤. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٤٥. يو اين او ډي سي، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اپيمو سروى: ٢٠٠٨،” ٨\٢٠٠٨، مخ ١.<br />
٤٤٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٤٧. <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تنفيذ هېوا<strong>د</strong>ي پروګرام: افغانستان،” ٢٠٠٩\٢٠\١؛ يو اين او ډي سي، “افغانستان: <strong>د</strong> ژمي <strong>د</strong> اپيمو جاج،” ١\٢٠٠٩،<br />
مخ ١١.<br />
٤٤٨. <strong>د</strong> اکناموسټ استخباراتي يونټ، “هېوا<strong>د</strong>ي <strong>راپور</strong>: افغانستان،” ٤\٢٠٠٩، مخ ٣؛ يو اين او ډي سي، “افغانستان: <strong>د</strong> ژمي <strong>د</strong> اپيمو جاج،” ١\٢٠٠٩، مخ ١.<br />
٤٤٩. يو اين او ډي سي، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اپيمو سروى: ٢٠٠٨،” ٨\٢٠٠٨، مخ ٤.<br />
٤٥٠. بريتانيکا <strong>د</strong>ايرة المعارف، “تعريف: هکتار،” ،www.britannica.com وکتل شوه په ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٥١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٥٢. يو اين او ډي سي، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و نړيوال <strong>راپور</strong> ٦\٢٤\٢٠٠٩، ٢٠٠٩، مخونه ١٨٧-١٨٨.<br />
٤٥٣. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٨\٢٠٠٩.<br />
٤٥٤. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> او ايس ډي-پي ځواب، ٧\٨\٢٠٠٩.<br />
٤٥٥. <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړيوالې ستراتيژۍ <strong>راپور</strong>،” ٣\٢٠٠٩، مخ ١٨.<br />
٤٥٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٢٠٠٩\٢\٧؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٠<br />
٤٥٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٢٠٠٩\٢\٧؛ <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٤٥٨. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٥٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٦٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٦١. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٦٢. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٦٣. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٦٤. يو اين او ډي سي، “افغانستان: <strong>د</strong> ژمي <strong>د</strong> کوکنارو جايزه،” ١\٢٠٠٩، مخونه ١٠-١١.<br />
٤٦٥. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٦٦. <strong>د</strong> بهرنيو چارو محکمه، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړيوالې ستراتيژۍ <strong>راپور</strong>،” ٣\٢٠٠٩، مخ ١٠٦.<br />
٤٦٧. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و ض<strong>د</strong> او <strong>د</strong> قانون <strong>د</strong> تطبيق هېوا<strong>د</strong>ي پروګرام: افغانستان،” ١\٢٠\٢٠٠٩.<br />
٤٦٨. <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع محکمه، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و <strong>د</strong> کنټرول <strong>د</strong> نړيوالې ستراتيژۍ <strong>راپور</strong>،” ٣\٢٠٠٩، مخ ١٠٦.<br />
٤٦٩. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو تعقيبي پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٦\٢٠٠٩.<br />
٤٧٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٧١. جي اى او، “په افغانستان او عراق کې <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٨٦-٠٩ار، ١٠\١\٢٠٠٨، مخونه ٢-٣<br />
٤٧٢. جي اى او، “په افغانستان او عراق کې <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٨٦-٠٩ار، ١٠\١\٢٠٠٨، مخونه ٢-٣<br />
٤٧٣. يو اين او ډي سي، “<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> اپيمو سروى: ٢٠٠٨،” ٨\٢٠٠٨، مخ ٨.<br />
٤٧٤. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٢٠٠٩\٢\٧؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\١٠\٢٠٠٩.<br />
٤٧٥. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٧٦. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٧٧. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
. ٤٧٨ ،www.unodc.org/afghanistan وکتل شو په ٧\٢\٢٠٠٩ يو اين او ډي سي، “په افغانستان کې <strong>د</strong> اپيمو <strong>د</strong> کموالي له امله په نړيوال کچ <strong>د</strong> اپيمو کموالى،”<br />
٤٧٩. يو اين او ډي سي، “<strong>د</strong> مخ<strong>د</strong>ره موا<strong>د</strong>و نړيوال <strong>راپور</strong> ٢٠٠٩،” ٦\٢٤\٢٠٠٩، مخونه ١٨٧-١٩٣.<br />
٤٨٠. <strong>د</strong> سيګار <strong>د</strong> معلوماتو پوښتنې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> بهرنيو چارو <strong>د</strong> محکمې ځواب، ٧\٢\٢٠٠٩.<br />
٤٨١. جي اى او، “په افغانستان او عراق کې <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٨٦-٠٩ار، ١٠\١\٢٠٠٨، مخ ١.<br />
٤٨٢. يو ايس اى ايي ډي، “<strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه، ،http://afghanistan.usaid.gov/en/Program.31.aspx وکتل شو په ٧\١٧\٢٠٠٩.”<br />
٤٨٣. جي اى او، “په افغانستان او عراق کې <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٠٩٨٦ار، ١٠\١\٢٠٠٨، مخ ٥؛ <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> <strong>د</strong>فاع <strong>د</strong> محکمې ځواب،<br />
.٢٠٠٩\١٦\٧<br />
٤٨٤. جي اى او، “په افغانستان او عراق کې <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه،” <strong>راپور</strong> جي اى او-٨٦-٠٩ار، ١٠\١\٢٠٠٨، مخ ٧<br />
٤٨٥. جي اى او، “په افغانستان او عراق کې <strong>د</strong> واليتي بيا رغونې ټيمونه،” جي اى\٢٠٠٩\١٦. او-٨٦-٠٩ار، ١٠\١\٢٠٠٨، مخ ٨؛ <strong>د</strong> سيګار معلوماتو <strong>ته</strong> <strong>د</strong> جي اى او ځواب، ٧<br />
٤٨٦. <strong>د</strong> سيګار تجربې <strong>ته</strong> <strong>د</strong> يو ايس اى ايي ډي ځواب، ٧\١٦\٢٠٠٩.<br />
٤٨٧. <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو پوځ، “<strong>د</strong> زراعتي تجارت <strong>د</strong> پرمختيا ټيم <strong>د</strong> افغانانو لپاره <strong>د</strong> هيلې تخم وکرلو،” ٧\٦\٢٠٠٩.<br />
135<br />
<strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> <strong>کانګرس</strong> لپاره <strong>راپور</strong> I جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
سيګار<br />
<strong>د</strong> افغانستان <strong>د</strong> بيا رغونې<br />
لپاره ځانګړی عمومي پلټونکی<br />
2221 South Clark Street<br />
Suite #800<br />
Arlington, VA 22202-3712<br />
3 سيګار | <strong>د</strong> متح<strong>د</strong>ه اياالتو <strong>د</strong> کانګريس لپاره <strong>د</strong>رې مياشتنى <strong>راپور</strong> | جوالى ٢٠٠٩ ٣٠،
Change language