06.09.2014 Views

Sail - Swansea University

Sail - Swansea University

Sail - Swansea University

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Academi Hywel Teifi yn hybu’r<br />

iaith Gymraeg yn Abertawe<br />

Mae enw’r Academi yn dathlu cyswllt hir un<br />

o fawrion y genedl, y diweddar Athro Hywel<br />

Teifi Edwards, â’r Brifysgol ac yn mawrygu<br />

ei gyfraniad aruthrol i fywyd academaidd,<br />

diwylliannol a chyhoeddus Cymru.<br />

Sefydlwyd Academi Hywel Teifi yn 2010 yn<br />

ganolfan ragoriaeth ar gyfer astudio’r iaith<br />

Gymraeg, ei llenyddiaeth a’i diwylliant, ac ar<br />

gyfer addysg ac ymchwil amlddisgyblaethol<br />

cyfrwng Cymraeg ym Mhrifysgol Abertawe.<br />

Ddechrau’r flwyddyn hon penodwyd Dr<br />

Gwenno Ffrancon yn gyfarwyddwr cyntaf yr<br />

Academi. Meddai: “Y mae’n fraint o’r mwyaf<br />

cael arwain academi sy’n dwyn enw Hywel<br />

Teifi Edwards a chael cyfle i sicrhau bod ei<br />

gyfraniad amhrisiadwy i Brifysgol Abertawe,<br />

i addysg ac ysgolheictod cyfrwng Cymraeg,<br />

ac i ddiwylliant, iaith a llenyddiaeth Cymru<br />

nid yn unig yn cael ei gofio ond bod adeiladu<br />

sylweddol ar y cyfraniad hwnnw yn digwydd<br />

er lles Cymru.”<br />

Tra bod yr Academi yn darparu cymuned<br />

i holl ddarparwyr addysg ac ymchwil<br />

cyfrwng Cymraeg y Brifysgol, y mae’n<br />

gartref sefydlog i oddeutu 30 o staff, yn<br />

ddarlithwyr a thiwtoriaid a gweinyddwyr, a<br />

hynny yn Adeilad Keir Hardie ar gampws<br />

Parc Singleton. Y mae’r Academi yn gartref i’r<br />

Gymraeg fel disgyblaeth, gyda’r Athro Tudur<br />

Hallam yn llywio’r gwaith ymchwil rhagorol<br />

a gyflawnir yn y maes. Y mae hefyd yn<br />

gartref i waith allweddol Canolfan Cymraeg i<br />

Oedolion De-orllewin Cymru sydd yn darparu<br />

a chynllunio ar gyfer dysgwyr Cymraeg yn<br />

ardaloedd Abertawe, Castell-nedd a Phort<br />

Talbot, a siroedd Caerfyrddin a Phenfro, dan<br />

ofal ei chyfarwyddwr Aled Davies. Darpara’r<br />

Academi felly ystod helaeth o raglenni gradd<br />

sengl a chydanrhydedd ardderchog ar yr iaith<br />

Gymraeg a llenyddiaeth Gymraeg Cymru i<br />

fyfyrwyr israddedig, ôl-raddedig ac i oedolion<br />

sy’n ddysgwyr.<br />

Amcan Academi Hywel Teifi yw darparu<br />

cefnogaeth strategol ac arweinyddiaeth ar<br />

gyfer dysgu ac addysgu ac ymchwil cyfrwng<br />

Cymraeg ar draws y disgyblaethau a gynigir<br />

gan Brifysgol Abertawe. Ceir ym Mhrifysgol<br />

Abertawe, er enghraifft, ddarpariaeth cyfrwng<br />

Cymraeg gref ym meysydd Ieithoedd Modern,<br />

Daearyddiaeth, Gwyddor Iechyd, Y Gyfraith<br />

<strong>Sail</strong> – 10<br />

ac Astudiaethau’r Cyfryngau ac mae gwaith<br />

yn mynd rhagddo i ddatblygu darpariaeth<br />

gyffrous ym meysydd Mathemateg, Peirianneg,<br />

Hanes a Seicoleg. Mae’r Academi felly yn<br />

darparu cefnogaeth ac anogaeth i ddarlithwyr<br />

ac ymchwilwyr ac i’r 3,500 o fyfyrwyr y<br />

Brifysgol sydd yn siarad Cymraeg, y nifer<br />

uchaf yn yr ardal.<br />

Cefnoga’r Academi, yn ogystal, waith y Coleg<br />

Cymraeg Cenedlaethol ac ym mis Medi 2011<br />

bydd cangen Prifysgol Abertawe o’r Coleg<br />

Cymraeg Cenedlaethol yn cael ei hagor o<br />

fewn Academi Hywel Teifi gan ddarparu<br />

pwynt cyswllt ar gyfer myfyrwyr cyfrwng<br />

Cymraeg sydd am fanteisio ar gynlluniau<br />

cyllido, yr adnoddau a’r gefnogaeth addysgol<br />

sydd ar gael gan y Coleg Cymraeg newydd.<br />

Trwy’r amrywiol weithgareddau hyn mae’r<br />

Academi yn cefnogi, cynyddu a chyfoethogi<br />

darpariaeth addysg ac ymchwil cyfrwng<br />

Cymraeg Prifysgol Abertawe gan hybu<br />

cydweithio, mentergarwch a chreu cyfleoedd<br />

trwy gyfrwng y Gymraeg. Mae cynlluniau<br />

eisoes ar waith i sicrhau cyfleon profiad<br />

gwaith mewn amrywiol feysydd i fyfyrwyr<br />

cyfrwng Cymraeg gan ffurfio cysylltiadau<br />

manteisiol a chyffrous â darpar-gyflogwyr, ac<br />

mae gwaith yn mynd rhagddo i gynyddu’r<br />

cyfleon sydd ar gael i fyfyrwyr cyfrwng<br />

Cymraeg o ddisgyblaethau amrywiol dreulio<br />

cyfnodau astudio neu weithio dramor. Y<br />

nod yw sicrhau y bydd myfyrwyr Prifysgol<br />

Abertawe yn cael y gorau o ddau fyd –<br />

profiad cwbl Gymreig a Chymraeg mewn<br />

Prifysgol ag iddi gysylltiadau amlddiwylliannol<br />

a rhyngwladol.<br />

Os hoffech ddysgu mwy am waith Academi<br />

Hywel Teifi, mae croeso i chi gysylltu â ni<br />

trwy’r manylion isod:<br />

Gwefan: www.abertawe.ac.uk/<br />

academihywelteifi<br />

ebost: academihywelteifi@abertawe.ac.uk<br />

ffôn: 01792 602070<br />

If you would like an English translation of<br />

this article, please let us know by emailing<br />

alumni@swansea.ac.uk<br />

Atgofion am Hywel<br />

Teifi Edwards<br />

Lansiwyd Academi Hywel Teifi yn Eisteddfod<br />

Genedlaethol 2010. Gwahoddwyd ymwelwyr i<br />

rannu eu hatgofion am Hywel Teifi Edwards, cyn<br />

Athro’r Gymraeg a Phennaeth yr Adran Gymraeg<br />

ym Mhrifysgol Abertawe, a chyn hynny tiwtor<br />

llenyddiaeth Gymraeg yn yr Adran Efrydiau Allanol.<br />

Dyma rai o’r atgofion hynny, a adawyd gan<br />

gyn-fyfyrwyr a chydnabod:<br />

“<br />

‘Darllenwch!’ oedd geiriau H.T. ym<br />

mhob darlith. Cwyno oeddem fel myfyrwyr<br />

bryd hynny (1991-1994). Ond mae’r<br />

gorchymyn yn dal i seinio yn fy nghlustiau<br />

hyd heddiw ac ydw, erbyn hyn dw i’n<br />

darllen bob cyfle ga i. Diolch i H.T. am ei<br />

ysbrydoliaeth a’i anogaeth. Heb ei eiriau<br />

a’i gerydd fydden i ddim wedi parhau<br />

i ysgrifennu.<br />

Mari George<br />

“<br />

Mae’n syml – heb eich help ni fyddwn<br />

i yma i siarad am eich help yn ystod y<br />

cwrs. Diolch am bopeth a dwi’n colli’r<br />

chats bach ar y maes! Diolch.<br />

Jason Mohammad<br />

“<br />

Gŵr gwefreiddiol a fu wastad yn<br />

gymorth mawr ac yn ysbrydoliaeth.<br />

Mark Smith<br />

”<br />

Llais unigryw gyda rhywbeth diddorol<br />

“ a phwysig i’w ddweud – rhaid gwrando<br />

arno fe!<br />

”<br />

Dienw<br />

Cystadlaethau Creadigol<br />

Academi Hywel Teifi<br />

Yn ystod ei blwyddyn gyntaf mae Academi Hywel<br />

Teifi wedi mynd ati i hybu ysgrifenwyr ifanc yng<br />

Nghymru drwy sefydlu Cystadleuaeth Ysgrifennu<br />

Creadigol cyfrwng Cymraeg flynyddol ar gyfer<br />

disgyblion ysgol blynyddoedd 12 a 13, gyda gwobr<br />

o £100 a dosbarth meistr i awdur y darn gwaith<br />

creadigol mwyaf dyfeisgar ac addawol. Lansiwyd<br />

hefyd Tlws y Llenor Ifanc , Academi Hywel Teifi,<br />

yn Eisteddfod yr Hendy ger Pontarddulais – un o’r<br />

eisteddfodau lleol mwyaf a hynaf yn ne orllewin<br />

Cymru. Yn ôl Dr Gwenno Ffrancon, Cyfarwyddwr<br />

Academi Hywel Teifi : ‘Bu’r Athro Hywel Teifi yn<br />

weithgar iawn wrth hyrwyddo a chefnogi doniau<br />

creadigol pobl ifanc ac mae’r Academi felly yn falch<br />

iawn o fedru parhau yn ysbryd y gwaith clodwiw<br />

hwnnw trwy gefnogi cynlluniau o’r math yma.’<br />

Ceir gwybodaeth am y cystadlaethau hyn ar wefan<br />

yr Academi:<br />

www.abertawe.ac.uk/academihywelteifi<br />

”<br />

”<br />

Alumni Profile<br />

Alumni Officer Sally Thurlow met up with Penny Roberts, a journalist and<br />

media consultant who graduated in 1980 with a BA (Hons) Politics.<br />

Your parents and other members of your family<br />

studied at <strong>Swansea</strong>. Did that influence your<br />

decision to study here?<br />

My mother and father, Rita Rhydderch and<br />

Ron Roberts met at <strong>Swansea</strong> <strong>University</strong> in the<br />

1950’s. My aunt also studied here, and my<br />

brother followed a few years after me, so<br />

<strong>Swansea</strong> is in my DNA. I knew it was a great<br />

place to live and study and it was also close<br />

enough to take my washing home, but far<br />

enough away to be independent!<br />

What did you enjoy most about your course<br />

at <strong>Swansea</strong>?<br />

I originally applied to read History, and was<br />

influenced by a selection interview with Peter<br />

Stead who remains a great friend to this day. In<br />

my first year I also studied English and Politics<br />

and decided later to switch to single honours<br />

Politics. It was a fascinating course, Professor<br />

Greenleaf was Head of Department and he led<br />

a team of enthusiastic and supportive lecturers.<br />

Dr Richard Taylor taught me Propaganda in<br />

Nazi Germany and was inspiring. He later<br />

became my supervisor when I embarked on<br />

postgraduate work in the department.<br />

You are best known as Chief Reporter for BBC<br />

Wales. What are you doing now?<br />

I spent 25 years at BBC Wales, first as a radio<br />

presenter/reporter before moving to Wales<br />

Today as programme anchor with Vincent Kane.<br />

After my children were born, I was appointed<br />

Chief Reporter which is the best job in journalism<br />

as far as I’m concerned! I left to set up a media<br />

training/video production company, Tower<br />

Media, with a colleague Tony O’Shaughnessy<br />

last year. Tony incidentally is another <strong>Swansea</strong><br />

politics graduate. We provide training for the<br />

private and public sectors as well as making<br />

films for use on a variety of platforms.<br />

How has <strong>Swansea</strong> <strong>University</strong> and your course<br />

helped you with your chosen career path?<br />

I’d be lying if I said I’d always had a burning<br />

ambition to be a journalist. It was a few years<br />

after I graduated that I realised that journalism<br />

was the career for me. <strong>Swansea</strong> <strong>University</strong><br />

certainly instilled a work ethic in me and<br />

encouraged an inquiring mind – you’d be<br />

surprised too, how many <strong>Swansea</strong> graduates<br />

are out there. There’ve been many times that I’ve<br />

turned up to conduct challenging interviews and<br />

found that my interviewee had spent three years<br />

in <strong>Swansea</strong>. Always a good ice breaker!<br />

What are the most rewarding parts of your job?<br />

I have always felt very privileged to be in a job<br />

that on occasions, can make a real difference<br />

to people’s lives. I have worked on a number of<br />

documentaries that have influenced government<br />

policy and corrected injustices. Of course, it’s<br />

been great to have a front row seat at major<br />

events and I’ve been very fortunate to have had<br />

wonderful experiences during my career.<br />

You have interviewed many people over<br />

the course of your career – who stands out<br />

and why?<br />

There are perhaps too many to mention.<br />

Dr Lyn Evans of the Hadron Collider fame was<br />

inspiring. He was visiting the <strong>University</strong> and<br />

I popped down to grab a sound bite with him.<br />

I ended up interviewing him for more than an<br />

hour. Quincy Jones was wonderfully indiscreet<br />

when he recounted stories about his weekends<br />

with the Rat Pack. Interviewing Howard Marks in<br />

a Florida penitentiary was an experience, and<br />

I couldn’t leave out Donny Osmond, my teenage<br />

heartthrob. Ian Paisley was challenging…<br />

he called me Jezebel after a particularly<br />

combative interview, but I suppose it’s the<br />

people who aren’t famous who have the most<br />

impact, those whose lives have taken a sudden<br />

turn because of extraordinary circumstances.<br />

What was the best careers advice you<br />

were given and what advice do you have<br />

for new graduates?<br />

The best career advice I had was to make<br />

sure I enjoyed my work. How awful would<br />

it be to have decades of your life stretching<br />

ahead of you doing a job that doesn’t fill you<br />

with enthusiasm? It’s so hard for today’s new<br />

graduates, laden with debt and facing fierce<br />

competition to get a job. My experience has<br />

been that it isn’t necessarily the graduates with<br />

the highest grades or the greatest experience<br />

that make the most effective employees. Don’t<br />

rush into a career and trust your instinct.<br />

Twenty-one is very young to know exactly<br />

what you want to do for the rest of your life!<br />

What are your favourite memories of your<br />

university years at <strong>Swansea</strong>?<br />

Making great friends at Beck Hall and then<br />

moving out in our second year to a house<br />

in the Uplands that really should have been<br />

condemned! No one cared though and we<br />

did have some memorable parties. Walking<br />

through Singleton Park in all weathers to get<br />

to lectures, drinking coffee in the Crush Bar<br />

and Tuesday Night Student Discos in Nutz<br />

nightclub in Mumbles – who can ever forget<br />

the polystyrene crocodile!<br />

Do you keep in touch with your fellow<br />

<strong>Swansea</strong> graduates?<br />

I try to keep in touch and living in <strong>Swansea</strong><br />

means I do get to see people when they come<br />

back to their old haunts. Andy Green, the<br />

former Ents Officer when I was in university is<br />

great at keeping everyone in touch. I used to<br />

share an office as a postgraduate with Nigel<br />

Evans MP now the Deputy Speaker and we’re<br />

still in contact. The first person I met on my<br />

arrival in <strong>Swansea</strong> was Mark O’Callaghan,<br />

who is now the Head of News and Current<br />

Affairs at BBC Wales… so not only did we go<br />

through <strong>University</strong>, but worked closely together<br />

for many years too. In the newsroom at BBC<br />

Wales there are many <strong>Swansea</strong> graduates<br />

like Jason Mohammad, so even if we weren’t<br />

there at the same time we have a great deal of<br />

common ground. The recent Varsity Match was<br />

a wonderful opportunity to renew old friendships<br />

and it’s been great to get back into contact<br />

with alumni.<br />

What have you done that you’re most proud of?<br />

Bringing up two happy daughters.<br />

What are your plans for the future?<br />

Developing the new business is enormously<br />

rewarding and is taking up much of my time.<br />

In the immediate future I’m providing tea and<br />

sympathy for my two girls who are going<br />

through A-levels and GCSEs!<br />

And finally, describe yourself in three words…<br />

Inquisitive, driven, Mum.<br />

<strong>Sail</strong> – 11

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!