Hazar World - Sayı: 20 - Temmuz 2014

HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINIDIR publıcatıon of caspıan strategy ınstITUTE
TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20
Tarİhİn En Büyük Kredİsİ
Türkİye'nİn 'STAR'ına
Largest Loan in History
for Turkey's 'STAR'
Fİyat- PRICE 5 TL
краткое изложение

www.hazarworld.com
ÖNSÖZ / EDITORIAL
Çok sayıda uluslararası finans kurumunun
destek sağlamak için birbiriyle yarışması,
bir projeye ve projenin gerçekleştiği ülkeye
duyulan güvenin en önemli göstergesidir.
Türkiye-Azerbaycan işbirliğine duyulan
inancın lokomotiflerinden STAR Rafinerisi,
on ülkeden yirmi üç bankanın oluşturduğu
konsorsiyum tarafından sağlanacak kredi
ile Türkiye’nin en büyük reel sektör yatırımı
olma yolunda en önemli eşiği geçtiğimiz
ay aştı. Kredi büyüklüğü ve vade uzunluğu
açısından bir ilk olan STAR Rafinerisi’ne
sağlanan finansmanın imza törenini bu
sayımızda kapak konusu yaptık.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül,
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli
Berdimuhamedov’u Ankara’da ağırladı.
Son yedi yılda iki ülke arasında devlet başkanı
düzeyinde karşılıklı olarak 12’ncisi
gerçekleşen ziyareti ve yapılan işbirliklerini
sayfalarımıza taşıdık. Irak’taki siyasi istikrarın
bozulmasının enerji sektörü üzerindeki
etkilerini HASEN uzmanlarından
Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın sizler için
enine boyuna masaya yatırdı. Kırım’da
yaşananlar dünya kamuoyunda ve uluslararası
ilişkilerde tazeliğini hala korurken,
dünya güçlerinin Dağlık Karabağ’ın işgali
ve toprak bütünlüğü sorunu ile olan ilişkisini
HASEN uzmanlarından Doç. Dr. Fatih
Özbay analiz etti. Orta Asya’ya uçuşlarını
artıran Pegasus Havayolları’nın Yönetim
Kurulu Başkanı Ali Sabancı bu ay sayfalarımıza
konuk oldu.
Ünlü Kazak besteci Mukan Tölebayev’in
ölümsüz eseri “Birjan ve Sara” operası 5.
Uluslararası İstanbul Opera Festivali kapsamında
Türkiye’deki sanatseverlerle
buluştu. Prof. Dr. Eflatun Neimetzade’nin
rejisörlüğünü yaptığı projeyi kendisinden
ve başrol oyuncusu Özer Öndeş’ten dinledik.
Bir sonraki sayıda yeniden görüşmek dileğiyle…
haldun yavaş
Hazar Strateji Enstitüsü
Genel Sekreter
haldun yavaş
Caspian Strategy Institute
Secretary General
The competition among many international
finance institutions for being project’s
financial provider is the greatest
indicator of trust in the project and the
host country. As the engine of the belief
in Turkey-Azerbaijan cooperation, STAR
Refinery passed the most important
threshold on its way to become the largest
real sector investment of Turkey with
the loan to be provided by the consortium
consisting of 23 banks from 10 countries.
This month, our cover story is the signing
ceremony held for the financing provided
to STAR Refinery, which is the largest
loan with the longest maturity.
President Abdullah Gül hosted President
of Turkmenistan Gurbanguly
Berdimuhamedov in Ankara. In this
issue, we addressed this visit, which is
the 12th official visit at the presidential
level between the two countries in the
last seven years, and the cooperation
between Turkey and Turkmenistan.
HASEN expert Prof. Dr. Mesut Hakkı
Caşın elaborately discussed the effects of
political instability in Iraq on the energy
sector. While the Crimea conflict is still a
hot topic in international relations,
HASEN expert Assoc. Prof. Fatih Özbay
analyzed the link between world powers
and the occupation of Nagorno Karabakh
as well as the territorial integrity issue.
From Pegasus Airlines which is increasing
the number of flights to Central Asia,
Chairman of the Board Ali Sabancı is our
guest in this issue.
Well-known Kazakh composer Mukan
Tölebayev’s immortal work of art “Birjan
and Sara” opera met art lovers in Turkey
with the 5th International Istanbul Opera
Festival. Leading actor Özer Öndeş and
director Prof. Dr. Eflatun Neimetzade
told us about the project.
Hope to see you next month…
YÖNETİM / MANAGEMENT
İmtİyaz Sahİbİ
OWNER
Hazar İletişim, Tanıtım ve
Yayıncılık A.Ş. Adına
Haldun YAVAŞ
Genel Yayın Yönetmenİ
EDITOR-IN-CHIEF
Gökhan ÇAY
haber müdürü
NEWS MANAGER
Selin Şen Saltaş
YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ (Sorumlu)
MANAGING EDITOR
Merve Damcı
EDİTÖR
EDITOR
Hande Yaşar ÜNSAL
İNGİLİZCE EDİTÖRÜ
ENGLISH EDITOR
Cansu ERTOSUN
RUSÇA EDİTÖRÜ
RUSSIAN EDITOR
Rufat AGHAYEV
GRAFİK TASARIM
GRAPHIC DESIGN
Hülya ÇETİNOK
FOTOĞRAF EDİTÖRÜ
PHOTO EDITOR
Tarık ÜZGÜN
Yayın Kurulu
PUBLICATION BOARD
Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın
Doç. Dr. Bekir Günay
Doç. Dr. Fatih Özbay
Doç. Dr. Fatih Macİt
Dr. Cemil Ertem
Dr. Efgan Nİftİ
Emin Akhundzada
Zeynep KAPTAN
BASKI / PRINTING
Bilnet Matbaacılık Biltur Basım Yay. ve
Hiz. A.Ş. Dudulu Organize Sanayi
Bölgesi 1.Cadde No: 16 Esenkent –
Ümraniye 34476 İSTANBUL
Tel: 444 44 03
BASKI TARİHİ / Publication DATE
Temmuz 2014 / July 2014
Yayın Türü / Publication Type
Yaygın Yerel Süreli
Yayın Süresi - Dili
Publication Period - Language
Aylık - Türkçe, İngilizce, Rusça
Monthly - Turkish, English, Russian
ISSN: 2148-4759
İLETİŞİM
MAILING ADDRESS
Veko Giz Plaza, Maslak Meydan Sok.
No:3 Kat:4 Daire 10 Maslak, 34398
Şişli / İstanbul - TÜRKİYE
Tel: +90 212 999 66 00
Faks: +90 212 999 66 01
www.hazarworld.com
info@hazarworld.com
HAZAR WORLD
1

IÇINDEKILER
CONTENTS
404
HAZAR’A DAİR
CASPIAN OVERVIEW
ATİNA’DA
AZERBAYCAN
CUMHURBAŞKANI ALİYEV
AZERBAIJANI PRESIDENT
ALIYEV paıd a vısıt to
ATHENS
26
KAPAK / COVER
STAR RAFİNERİSİ İÇİN
TARİHİ İMZALAR ATILDI
HISTORIC AGREEMENTS
ARE SIGNED FOR THE
STAR REFINERY
Türkiye’nin en büyük reel sektör
yatırımının inşaat sürecinde
önemli bir eşik daha aşıldı. 17
ticari ve kalkınma bankası ve bir
yerel banka olmak üzere 23 bankanın
oluşturduğu konsorsiyum,
İzmir’de yapımı süren STAR
Rafinerisi’ne 3,29 milyar dolarlık
kredi verdi.
26
An important threshold was
passed in the construction
process of Turkey’s largest real
sector investment. A
04
09
808
ETKİNLİK / event
AVRUPA’NIN ENERJİ GÜVENLİĞİ
BAKÜ’DE DEĞERLENDİRİLDİ
EUROPEAN ENERGY SECURITY
WAS DISCUSSED IN BAKU
09
Etkinlik / Event
09
ISTANBUL
ENERJİ SEKTÖRÜNE YÖN
VERENLER İSTANBUL’DA
BULUŞTU
LEADING ACTORS OF THE
ENERGY SECTOR MET IN
10
10
HABER ANALİZ / IN DEPTH
BERDİMUHAMEDOV’DAN
ANKARA’YA STRATEJİK
ZİYARET
consortium of 23 banks
including 17 commercial and
development banks and one
local bank gave $3.29 billion
loan to the STAR Refinery
under construction in Izmir.
10
BERDIMUHAMEDOV’S
STRATEGIC VISIT
TO ANKARA
2
TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
14
14
YAZI DİZİSİ / ARTICLE SERIES
ÖZBEKİSTAN HAKKINDA
BİLİNMESİ
GEREKEN 15 ŞEY
15 Things To Know
About UZBEKISTAN
18
18
RÖPORTAJ / INTERVIEW
ALİ SABANCI: “TÜRKİ
CUMHURİYETLER İLE SINIRLARI
KALDIRIYORUZ”
ALI SABANCI: “WE REMOVE THE
BORDERS BETWEEN TURKIC
REPUBLICS”
14
44 18
34
34
GÖRÜŞ / OPINION
IRAK İÇ SAVAŞI VE
ENERJİ GÜVENLİĞİNE
ETKİLERİ
IRAQI CIVIL WAR AND
ITS EFFECTS
ON ENERGY SECURITY
50
We compiled cultural activities such
50
KÜLTÜR & SANAT
CULTURE & ART
Bölge ile ilgili konser, sergi ve
tiyatro faaliyetlerini sizin için
derledik.
as concerts, exhibitions, and plays
about the region.
46
44
40
40
BLOG / BLOG
40
KIRIM VE DAĞLIK
KARABAĞ SORUNU
KARŞISINDA BATI
THE WEST’S APPROACH
TO CRIMEA AND NAGORNO
KARABAKH ISSUE
44
RÖPORTAJ / INTERVIEW
44
TÜRK DÜNYASINDAKİ
KÜLTÜREL BAĞLAR
PEKİŞİYOR
FOSTERING CULTURAL
TIES IN THE
TURKIC WORLD
HAZAR WORLD
3

HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW
TÜRKİYE İLE
TÜRKMENİSTAN
ARASINDA TARIMSAL
İŞBİRLİĞİ
Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanı Mehdi Eker, Ankara’ya
ziyarette bulunan Türkmenistan
Tarım Bakanı Çarygeldi Çarlıyev
ile bir araya geldi. Görüşmede,
Türkmenistan ile Türkiye arasında
yaşanan gelişmelere çok önem
verdiğini belirten Bakan Eker,
tarımsal ilişkilerin gelişmesi ve
ticaretin artması için Türkiye’nin
FAO ortaklığıyla Türkmenistan’a
destek vermeye devam ettiğini
belirtti.
COOPERATION
IN AGRICULTURE
BETWEEN TURKEY AND
TURKMENISTAN
Minister of Food, Agriculture
and Livestock Mehdi Eker had
a meeting with Minister of
Agriculture of Turkmenistan
Charygeldi Charlyev in
Ankara. Minister Eker
underlined the importance
of the developments between
Turkey and Turkmenistan,
and said Turkey will continue
to support Turkmenistan with
the partnership of FAO in order
to develop agricultural and
commercial relations.
ÖZBEKİSTAN DOĞAL GAZDA
HEDEF BÜYÜTÜYOR
Türkiye’nin Özbekistan Büyükelçiliği’nin
Ticaret Müşavirliği’nin verilerine göre, 2000’de
54 milyar metreküp doğal gazın üretildiği ülkede,
bu rakam 2013’te 63 milyar metreküpü
geçti. Özbekistan, yıllık ihracat durumuna
göre, üretim miktarında da artışa gitmeyi planlıyor.
Bu çerçevede doğal gaz ihracatında alternatif
yollar arayan Özbekistan, Rusya dışında
Çin ve Güney Asya pazarını açılmayı hedefliyor.
UZBEKISTAN IS REACHING FOR
HIGHER IN NATURAL GAS
According to the data published by the Office
of the Commercial Counsellor of the Turkish
Embassy in Uzbekistan, natural gas production
was 54 billion cubic meters in 2000, and it
exceeded 63 billion cubic meters in 2013.
Based on its annual export rate, Uzbekistan is
planning to increase the production amount.
In this regard, Uzbekistan is searching for new
alternatives for natural gas exports, and thus it
is planning to open up to China and Southern
Asia markets besides Russia
VARŞOVA’DA
DAĞLIK KARABAĞ’I
GÖRÜŞTÜLER
AGİT Minsk Grubu
Eşbaşkanları Polonya’nın
başkenti Varşova’da Dağlık
Karabağ sorununun çözümü
için bir araya geldi. AGİT
Minsk Grubu’nun ABD’li
Eşbaşkanı James Warlick,
kişisel Twitter hesabından
yaptığı açıklamada “Biz
Dağlık Karabağ sorununun
barış yoluyla çözümü için
çalışmalarımızı sürdürmekte
kararlıyız” sözlerine yer verdi.
NAGORNO KARABAKH
WAS DISCUSSED IN
WARSAW
OSCE Minsk Group Co-Chairs
came together in Warsaw,
capital city of Poland, with
the aim of finding a solution
to the Nagorno Karabakh
issue. OSCE Minsk Group’s
Co-Chair James Warlick
made a statement in his
personal Twitter account
and said, “We are determined
to continue our efforts
until we find a peaceful
solution to the Nagorno
Karabakh issue.”
4 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
ÜÇLÜ ENERJİ
ZİRVESİNDEN SONUÇ
ÇIKMADI
Avrupa Birliği (AB)
Komisyonu’nun Enerjiden
Sorumlu Üyesi Günther
Oettinger, Rusya Enerji Bakanı
Aleksander Novak ve Ukrayna
Enerji Bakanı Yuri Prodan,
Ukrayna krizinin enerji alanını
etkilemesini engellemek, doğal
gaz fiyatları konusunda yaşanan
sorunları aşmak ve arz
güvenliğini sağlamak amacıyla
Brüksel’de bir araya geldi.
Ancak görüşmeler bir tur daha
sonuçsuz tamamlandı.
TRILATERAL ENERGY
SUMMIT WAS
FRUITLESS
European Union (EU)
Energy Commissioner
Günther Oettinger,
Energy Minister of Russia
Alexander Novak, and
Energy Minister of Ukraine
Yuriy Prodan gathered in
Brussels to prevent the
Ukraine crisis from affecting
the energy field, overcome
the problems about natural
gas prices, and ensure
supply security. However,
the summit remained
inconclusive once again.
GÜRCİSTAN’IN AVRUPA YOLU KONFERANSI
Gürcistan Başbakanı Irakli Garibaşvili, Almanya’nın başkenti Berlin’de Konrad
Adenauer Vakfı’nca düzenlenen Gürcistan’ın Avrupa Yolu Konferansı’na
katıldı. Gürcistan’ın enerji sevkiyatı için önemli bir koridor olduğunu belirten
Garibaşvili, birkaç ay önce doğu Avrupa ülkelerine enerji sevkiyatı projesi
konusunda önemli bir anlaşma imzaladıklarını, Gürcistan’da barış ve istikrarın
hem bölgeye hem de AB’ye katkısı olacağını söyledi.
GEORGIA’S EUROPEAN WAY CONFERENCE
Prime Minister of Georgia Irakli Garibashvili attended the Georgia’s
European Way Conference held by the Konrad Adenauer Foundation
in Berlin, capital city of Germany. Garibashvili stated that Georgia is
a crucial corridor for energy transportation. He underlined that they
signed an important agreement for the project on energy transportation
to Eastern European countries a few months ago, and peace and stability
in Georgia will contribute to the region as well as the EU.
DOĞU AKDENİZ
GAZINDA EN KARLI YOL
TÜRKİYE
Uluslararası Enerji Ajansı Başekonomisti
Fatih Birol, Doğu
Akdeniz’deki enerjinin ihraç
edilmesinin en mantıklı yolunun
Türkiye güzergahı olacağını söyledi.
Doğu Akdeniz’deki enerji kaynaklarının
daha düşük maliyetle
uluslararası enerji pazarlarına
iletilmesinin satıcıların karını
da artıracağını dile getiren Birol,
bölgede politik içerikli sorunların
çözüme kavuşturulması halinde
Türkiye’nin, bölgenin enerji transferini
sağlama konusunda büyük
rol oynayabileceğini vurguladı.
MOST PROFITABLE
ROUTE FOR EASTERN
MEDITERRANEAN GAS:
TURKEY
International Energy Agency Chief
Economist Fatih Birol said Turkey
will be the most reasonable route for
the transportation of Eastern Mediterranean
energy. Underlining that
low-cost delivery of energy resources
in Eastern Mediterranean to international
energy markets will increase the
profit for the sellers, Birol noted that
Turkey will play a huge role in ensuring
the transfer of energy resources of
the region when political problems of
the region are solved.
HAZAR WORLD 5

HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW
KAZAKİSTAN’A
100 MİLYAR
DOLAR
YATIRIM
Kazakistan’a geçen 3
yılda 100 milyar dolar
doğrudan yabancı
yatırım yapıldı.
Kazakistan, Dünya
Bankası’nın ‘’2014 İş
Yapabilirlik
Endeksi’’nde 89 ülke
arasında 50’nci sırada
bulunuyor.
Kazakistan’a bugüne
kadar en fazla doğrudan
yabancı yatırımı
49 milyar dolar ile
Hollanda yaptı.
$100 BILLION INVESTMENT IN KAZAKHSTAN
$100 billion foreign direct investment was made in Kazakhstan in past three years.
Kazakhstan is in the fifth place among 89 countries in World Bank’s “Doing Business
2014” Index. Netherlands is the largest foreign direct investor in Kazakhstan with $49
billion.
AZERBAYCAN
CUMHURBAŞKANI
ALİYEV ATİNA’DA
Azerbaycan Cumhurbaşkanı
İlham Aliyev, resmi ziyarette
bulunduğu Yunanistan’ın
başkenti Atina’da,
Yunanistan Cumhurbaşkanı
Karolos Papulyas ile bir
araya geldi. İkili, Azerbaycan
ile Ermenistan arasında yıllardır
devam eden Dağlık
Karabağ sorununu görüştü.
Görüşmede Azerbaycan
doğal gazının Yunanistan
aracılığıyla Avrupa’ya taşınacak
Trans Adriyatik Boru
Hattı (TAP) çalışmaları ve
Yunanistan Kamu Doğal Gaz
Dağıtım Şirketi DESFA’nın
Azerbaycan Devlet Petrol
Şirketi (SOCAR) ile işbirliği
de gündeme geldi.
Yunanistan Başbakan
Yardımcısı ve Dışişleri
Bakanı Evangelos Venizelos
ile Azerbaycan Dışişleri
Bakanı Elmar
Mammadyarov arasında
tarım alanında bir işbirliği
anlaşması ile AB konusunda
işbirliği mutabakatı imzalandı.
AZERBAIJANI
PRESIDENT
ALIYEV paıd a vısıt
to ATHENS
President of Azerbaijan
Ilham Aliyev paid an official
visit to Athens, capital city of
Greece, and had a meeting
with the President of Greece
Karolos Papoulias. Two
leaders discussed the Nagorno
Karabakh issue which
remains as a conflict between
Azerbaijan and Armenia for
many years. Main agenda
topics of the meeting were the
progress in Trans Adriatic
Pipeline which will transport
Azerbaijani natural gas to
Europe through Greece, and
the cooperation between Greece
State Natural Gas Distribution
Company DESFA and
Azerbaijan State Oil Company
SOCAR. A memorandum
of understanding for
cooperation on the EU and
a cooperation agreement on
agriculture were signed by
Deputy Prime Minister and
Minister of Foreign Affairs of
Greece Evangelos Venizelos
and Minister of Foreign
Affairs of Azerbaijan Elmar
Mammadyarov.
6 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
TEMMUZ 2014
JULY 2014
03-06
SÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ
VE ÇEVRE KONFERANSI
3-6 TEMMUZ 2014
BRIGHTON - İNGİLTERE
Uluslararası Akademi Forumu
(IAFOR) tarafından organize edilen
Sürdürülebilir Enerji ve Çevre
Konferansı 3-6 Temmuz tarihleri arasında
İngiltere’nin Brighton kentinde
düzenleniyor. Akademisyenleri ve
küresel yatırımcıları bir araya getiren
etkinlik, Avrupa’da enerji ve
çevre teknolojileri gibi konuları
masaya yatırıyor.
CONFERENCE ON
SUSTAINABLE ENERGY AND
ENVIRONMENT
JULY 3-6, 2014
BRIGHTON – UNITED KINGDOM
Conference on Sustainable Energy
and Environment organized by
International Academy Forum
(IAFOR) will be held on July 3-6,
2014 in Brighton, United Kingdom.
Bringing academicians and global
investors together, the event will
discuss important topics such as
energy and environmental
technologies in Europe.
08
BIG DATA IN OIL AND GAS
8 TEMMUZ 2014
LONDRA - İNGİLTERE
Petrol ve doğal gaz endüstrisinin en
büyük altyapı sorunlarından birini
teknolojik analizler ve veri toplama
oluşturur. Bu veriler enerji şirketlerini
yorumlayabilmek için karmaşık
şekillerde karşımıza çıkar. Güvenli
ve sürdürülebilir enerji sağlanması
yolunda “Big Data” aynı zamanda
ciddi bir rekabet avantajı yaratmak
için bir fırsat olarak sunuluyor.
Etkinlik; veri yönetimi uzmanları,
petrol ve doğal gaz analistleri ve
danışmanlarını buluşturuyor.
BIG DATA IN OIL AND GAS
JULY 8, 2014
LONDON – UNITED KINGDOM
Technological analyses and data collecting
are among the main problems
of the oil and gas industry. The data
has a complex structure which makes
it harder for energy companies to
interpret them. “Big Data” is offered
as a great opportunity to create significant
price advantage for ensuring
safe and sustainable supply of energy.
The event gathers data management
experts, oil and gas analysts and consultants.
14-15
2014 EIA ENERJİ KONFERANSI
14-15 TEMMUZ 2014
WASHINGTON D.C. - ABD
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA)
tarafından düzenlenen 2014 EIA Enerji
Konferansı, Washington D.C.’deki JW
Marriott Otel’de enerji uzmanlarını bir
araya getiriyor. Konferans, Amerika
Birleşik Devletleri’ndeki enerji konularını
dünya çapında ele alan üst düzey
bir forum özelliği taşıyor. Etkinlik,
enerji uzmanları ve karar vericileri
buluşturarak eşsiz bir iletişim platformu
sunuyor.
2014 EIA ENERGY CONFERENCE
JULY 14-15, 2014
WASHINGTON D.C. - USA
EIA Energy Conference, organized by
USA Energy Information
Administration (EIA), brings energy
experts together in Washington D.C. JW
Marriott Hotel. The conference is a
high-level forum for discussing energyrelated
issues in the United States of
America. The event provides a unique
communication platform on which the
energy experts and decision makers
meet.
HAZAR TAKVİMİ / CASPIAN CALENDAR
TEMMUZ 2014
8. ULUSLARARASI GAZ HİDRAT
KONFERANSI
8 th INTERNATIONAL CONFERENCE
ON GAS HYDRATES
28 Temmuz-1 Ağustos 2014
July 28-August 1, 2014
Pekin, Çin / Beijing, China
Uluslararası Enerjİ Ajansı
Petrol PİyasasI Raporu
International Energy Agency
Oil Market Report
11 Temmuz / July 11, 2014
Paris, Fransa / Paris, France
Uluslararası Ulaştırma,
Lojİstİk ve Tedarİk Zİncİrİ
Fuarı
International Exhibition for
Transportation, Logistics and
Supply Chain
16-19 Temmuz / July 16-19, 2014
Tahran, İran / Tehran, Iran
JULY 2014
HAZAR WORLD
7

ETKİNLİK / event
01
AVRUPA’NIN ENERJİ
GÜVENLİĞİ BAKÜ’DE
DEĞERLENDİRİLDİ
Hazar Bölgesi’nin petrolgaz
alanındaki en büyük
organizasyonu olan
Uluslararası Hazar Petrol ve
Gaz Konferansı’nın 21’incisi
3-6 Haziran 2014 tarihleri
arasında Bakü Fuar
Merkezi’nde gerçekleşti.
Türkiye, Rusya, ABD, İngiltere ve
Fransa gibi petrol sektörüne yön
veren ülkelerden toplam 402 şirket,
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham
Aliyev’in katılımıyla düzenlenen fuarda bir
araya geldi. Açılış konuşmasını yapan
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Avrupa’nın
enerji ve enerji güvenliğinin temini konusunda
önemli katkı sağlayacaklarını söyledi.
Ön çalışmaları tamamlanan Trans
Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP)
ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) projelerinin
Avrupa’nın enerji güvenliğine
önemli katkılar sağlayacağını söyleyen
Aliyev, “Bugün TANAP artık gerçekçi bir
projedir ve çalışmalar başladı. Maksimum
düzeyde uluslararası ilişkileri geliştirmeye
ve Avrupa’nın enerji güvenliği için destek
olmaya çalışıyoruz” şeklinde konuştu.
Fuarda, Türkiye’nin TANAP projesindeki
payının yükselmesine ilişkin açıklamalar
yapan SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev
ise payların TPAO’ya devrine karar verdiklerini
ve bu karardan dolayı mutluluk duyduklarını
belirterek “İnanıyoruz ki kardeş
ülke Türkiye’nin projeye katkısı artacak.
Türkiye, Şah Deniz’de BP’den sonra ikinci
ülke konumuna geldi” dedi.
01
Azerbaycan
Cumhurbaşkanı İlham
Aliyev, SOCAR Başkanı
Rövnag Abdullayev ve
SOCAR Türkiye Başkanı
Kenan Yavuz’dan SOCAR
Türkiye’nin faaliyetleri
hakkında bilgi aldı.
01
SOCAR President
Rövnag Abdullayev
and SOCAR Turkey
President Kenan
Yavuz informed
the President of
Azerbaijan Ilham
Aliyev about SOCAR
Turkey’s activities.
EUROPEAN ENERGY
SECURITY WAS
DISCUSSED IN BAKU
Largest oil-gas
organization in the
Caspian Region, the 21 st
International Caspian Oil
and Gas Exhibition and
Conference was held in
Baku Expo Center on June
3-6, 2014.
The exhibition, which was held with the
participation of the President of
Azerbaijan Ilham Aliyev, gathered 402
companies from leading countries in
the oil sector, such as Turkey, Russia, USA,
UK and France. Addressing the opening
speech, President Ilham Aliyev stated that
they will make a great contribution to supplying
energy to Europe and ensuring
European energy security. Aliyev expressed
that Trans Adriatic Pipeline (TAP) and
Trans Anatolian Natural Gas Pipeline
(TANAP), preliminary works of which have
been completed, will make a great contribution
to European energy security. He said,
“Today, TANAP is a realistic project and
works have started. We are doing our best to
develop international relations and support
European energy security.” Making a speech
at the exhibition, SOCAR President Rovnag
Abdullayev mentioned the increase in
Turkey’s share in the TANAP project.
Abdullayev noted they decided to transfer
the shares to TPAO and they are glad about
this decision. He said, “We believe that our
sister country Turkey’s contribution to the
project will increase. Turkey has become the
second key country in Shah Deniz after BP.”
8 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
01
ENERJİ SEKTÖRÜNE
YÖN VERENLER
İSTANBUL’DA BULUŞTU
Sabancı Üniversitesi
İstanbul Uluslararası
Enerji ve İklim Merkezi
(IICEC) tarafından bu
yıl beşincisi düzenlenen
IICEC Uluslararası Enerji
Forumu, dünyada enerji
sektörüne yön veren kamu
ve özel sektör temsilcilerini
İstanbul’da bir araya getirdi.
Hükümetlerin ve enerji sektörünün
paydaşlarını İstanbul’da buluşturan
forumda son siyasi gelişmelerle
birlikte Avrupa, Türkiye ve
Ortadoğu’daki petrol, doğal gaz ve elektrik
yatırımlarının geleceği üzerinde
duruldu. Irak, Suudi Arabistan ve
İran’daki siyasi durumun petrol ve doğal
gaz yatırımlarına, küresel dengelere
etkisi üzerinde tartışıldı. Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız,
“Türkiye’de özel sektörün büyümesini
destekliyoruz. 12 yıl önce özel sektörün
payı yüzde 32 iken, bugün kamunun payı
bu düzeye geriledi” diye konuştu. IICEC
Yönlendirme Kurulu Fahri Başkanı ve
Uluslararası Enerji Ajansı
Başekonomisti Dr. Fatih Birol ise dünya
enerji piyasasında devletlerin rolünün
giderek arttığına dikkat çekti. Üretim
maliyeti son 10 yılda iki katına çıkan
kaynaklar açısından ucuz enerji döneminin
sona erdiğini söyleyen Birol, 2013
yılında küresel enerji yatırımı toplam
tutarının 1,6 trilyon dolar olduğunu bildirdi.
01
Uluslararası Enerji
Ajansı Başekonomisti
Dr. Fatih Birol, GDF
SUEZ CEO’su Gérard
Mestrallet, Siemens
AG CEO’su Joe Kaeser,
E.ON SE Ceo’su Dr.
Johannes Teyssen,
ABD Enerji Bakanı
Başdanışmanı
Melanie Kenderdine ve
İsviçre Federal Enerji
Ofisi Direktörü Dr.
Walter Steinmann.
01
Dr. Fatih Birol,
International Energy
Agency Chief
Economist; Gérard
Mestrallet, GDF SUEZ
CEO; Joe Kaeser,
Siemens AG CEO; Dr.
Johannes Teyssen,
E.ON SE CEO; Melanie
Kenderdine, Energy
Counselor to the
Secretary at the
US Department of
Energy; and Dr. Walter
Steinmann, Managing
Director of the Swiss
Federal Office of
Energy.
LEADING ACTORS OF
THE ENERGY SECTOR
MET IN ISTANBUL
The 5 th International Energy
Forum, which is held annually
by Sabancı University
Istanbul International Center
for Energy and Climate
(IICEC), brought together
the representatives of public
and private sectors, who are
leading the way in the world
energy sector.
The forum brought together the stakeholders
of governments and the energy
sector with a focus on oil, natural
gas and electricity investments in
Europe, Turkey and the Middle East in the
light of current political developments. The
effects of political situation in Iraq, Saudi
Arabia and Iran on oil and natural gas
investments and global balance were discussed.
Taner Yıldız, Minister of Energy
and Natural Resources of Turkey, said “We
support the growth of the private sector in
Turkey. 12 years ago, private sector’s share
was 32%, but now the share of public sector
is that much.” Dr. Fatih Birol, IICEC
Steering Committee Honorary President
and International Energy Agency Chief
Economist, pointed out that the importance
of governments in the world energy
market is increasing. Birol also added that
the production cost of some energy
resources increased twofold in the last decade,
and the time is over for cheap energy
with these resources. According to Birol,
global energy investment amount is 1.6 trillion
dollars in total in for the year 2013.
HAZAR WORLD
9

HABER ANALİZ / IN DEPTH
TÜRKMENİSTAN - TÜRKİYE / TURKMENISTAN - TURKEY
BERDİMUHAMEDOV’DAN
ANKARA’YA STRATEJİK ZİYARET
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov,
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün resmi davetlisi olarak
Türkiye’yi ziyaret etti.
BERDIMUHAMEDOV’S
STRATEGIC VISIT TO ANKARA
President of Turkmenistan Gurbanguly
Berdimuhamedov paid an official visit to Turkey
as President Abdullah Gül’s official guest.
SELİN ŞEN SALTAŞ
Başbakan Erdoğan ile çalışma yemeğinde
bir araya gelen Türkmenistan
Devlet Başkanı Gurbanguli
Berdimuhamedov, Türkiye Büyük
Millet Meclisi’ni ziyaret ederek Meclis
Başkanı Cemil Çiçek ile de görüştü. Türkmen
lider, Türkiye ziyareti sırasında Türk
Konseyi’nin aynı tarihlerde Bodrum’da
düzenlenen zirvesine de konuk Devlet
Başkanı sıfatıyla katılarak jest yaptı.
Görüşmeler oldukça sıcak bir atmosferde
geçerken liderler açıklamalarında sık sık
“kardeşlik ve işbirliği” vurgusu yaptı.
Cumhurbaşkanı Gül ve Türkmenistan Devlet
Başkanı Berdimuhamedov, enerji, ulaştırma,
ticaret ve siyasi işbirliğini kapsayan bir dizi
karar aldı, bunlarla ilgili bir bildiriye de imza
attı.
Türkmenistan “Orta Koridor”a
Dahil Edilecek
Ziyaretin en önemli odak noktalarından biri
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile
Türkmenistan Devlet Başkanı
Berdimuhamedov’un imzaladığı ortak bildiriydi.
Gül ve Berdimuhamedov, iki ülke arasında
mükemmel düzeydeki ilişkilerin derinleştirilmesini
kararlaştırdı. Bildiride öne
çıkan en önemli başlıklardan biri
Türkmenistan’ın Orta Koridor’a bağlanması
için alınan ortak çalışma kararı oldu.
Türkiye’yi Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattı
üzerinden Orta Asya, Çin ve Alt Kıta’ya bağlayacak
Orta Koridor’a Türkmenistan’ın
dahil edilmesinin, Avrupa pazarlarına ulaşım
açısından önemli olduğu belirtilen bildiride,
transit taşımacılık olanaklarının geliştirilmesinin
öneminin altı çizildi. İki ülke arasında
karayolu ve demiryolunun yanı sıra
denizyolu taşımacılığının geliştirilmesinin
gerekliliği de ifade edildi.
Türkmen Gazına Alternatif Pazar
Kararlılığı
Cumhurbaşkanı Gül ve Türkmen lider
Berdimuhamedov’un imzaladığı ortak bildi-
10
TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
rinin bir diğer önemli vurgusu ise Türkmen
gazının alternatif pazarlara ulaştırılması
konusunda oldu. Bildiri metninde liderler
“Türkmen doğal gazının alternatif güzergahlardan
dünya pazarlarına ulaştırılması konusundaki
ortak çalışmaların sürdürülmesi ve
bu konuda varılacak ortak uzlaşı çerçevesinde
somut enerji projelerinin gerçekleştirilmesi
yönündeki kararlılıklarını” dile getirdi. Bu
gelişme ile halihazırda en önemli alıcısı Çin
olan ve imza aşaması tamamlanan
Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-
Hindistan Doğal Gaz Boru Hattı (TAPI) ile
Pakistan ve Hindistan pazarlarını hedefleyen
Türkmenistan’ın batıdaki pazarlara da ulaşmadaki
isteği ve Türkiye’nin bu kapsamdaki
işbirliği de vurgulanmış oldu. Özellikle
somut enerji projelerine olan desteğin altının
çizilmesi, bölgede yeni doğal gaz boru hatlarının
yapımına ilişkin önemli bir öngörü olarak
kayıtlara geçti. Gül ve Berdimuhamedov
huzurunda ekonomik işbirliği, turizm ve
ormancılık gibi alanlarda da anlaşmalar
imzalandı.
Berdimuhamedov: “Bu Tarihi
Mutabakatlar Geleceğe Işık Tutacak”
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli
Berdimuhamedov, görüşmelerde elde edilen
mutabakatların kardeş halkların mevcut ve
Gül ve
Berdimuhamedov
enerji, ulaştırma,
ticaret ve siyasi
işbirliğini
kapsayan bir dizi
karar aldı.
Gul and
Berdimuhamedov
took a series of
decisions
including
cooperation in the
fields of energy,
transport, trade
and politics.
After coming together with Prime
Minister Erdoğan in a working lunch,
President of Turkmenistan Gurbanguly
Berdimuhamedov met with
Parliamentary Speaker Cemil Çiçek in the
Grand National Assembly of Turkey. He made a
gesture by participating in his capacity as guest
Head of State to the summit of the Turkic
Council held on the same date in Bodrum.
In the warm atmosphere of the meeting, leaders
often emphasized “fraternity and cooperation”
in their statements. President Gül and President
of Turkmenistan Gurbanguly Berdimuhamedov
took a series of decisions including cooperation
in the fields of energy, transport, trade and politics,
and they also signed a declaration in this
regard.
Turkmenistan will be incorporated into
the “Central Corridor”
One of the most important agenda topics of the
visit was the joint declaration signed by
President Gül and President of Turkmenistan
Gurbanguly Berdimuhamedov. Gul and
Berdimuhamedov agreed on deepening the
excellent relations between the two countries.
One of the most important issues highlighted in
the declaration was the decision of cooperation
for incorporating Turkmenistan into the
Central Corridor. It is underlined in the declaration
that development of transport facilities and
Turkmenistan’s incorporation into the Central
Corridor which will link Turkey to Central
Asia, China and Sub-Continent through Baku-
Tbilisi-Kars railway line were important in
terms of access to European markets. It was
also expressed that maritime transport should
be developed between the two countries as well
as road and rail transport.
Commitment to Alternative Markets for
Turkmen Gas
Another important emphasis of the joint declaration
signed by President Gül and Turkmen
leader Berdimuhamedov was about the transportation
of Turkmen gas to alternative markets.
In the declaration, the leaders put into
word “the continuation of cooperation for the
transportation of Turkmen natural gas to world
markets through alternative routes and their
commitment on the realization of concrete energy
projects”. Turkmenistan’s desire to reach
western markets, which aims for Pakistan and
India markets via Turkmenistan-Afghanistan-
Pakistan-India Natural Gas Pipeline (TAPI),
currently the most important buyer of which is
China was underlined. Moreover, Turkey’s
cooperation in this regard was noted. Especially
HAZAR WORLD
11

TÜRKMENİSTAN - TÜRKİYE / TURKMENISTAN - TURKEY
gelecekteki ilişkilerine geniş bir yol açacağını
söyledi. İki ülke arasındaki ticaret hacminin
geçen yıl 4 milyar 746 milyon dolar olduğuna
dikkati çeken Türkmen lider, son 7 yıl içinde
iki ülkenin karşılıklı ticaretini her sene
yüzde 38 oranında artırdığını belirtti.
Ziyaretinin hedefine ulaştığını kaydeden
Berdimuhamedov, iki ülke arasındaki ilişkilerin
gelecekte de stratejik öneme sahip olacağını
sözlerine ekledi.
Gül: “Türkmen Gazı Türkiye Üzerinden
Avrupa’ya Taşınacak”
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de imzalanan
mutabakatların stratejik önemine dikkati
çekti. “Türkmenistan ile enerji ve ulaştırma
alanındaki işbirliğine stratejik bir bakış açısıyla
yaklaşıyoruz. Bu alanda hayata geçirilecek
projelerin bölgesel işbirliği ruhunu
pekiştireceğine de inanıyoruz” diyen Gül,
“Bu çerçevede Türkmen gazının Türkiye üzerinden
Avrupa pazarlarına taşınmasına
yönelik kararlılığımızı da sürdürüyoruz” ifadelerini
kullandı.
Gül, “Kadirli doğanım, değerli kardeşim”
diye hitap ettiği Berdimuhamedov ve beraberindeki
heyeti Türkiye’de ağırlamaktan memnuniyet
duyduğunu belirterek son yıllarda
iki ülke arasında ivme kazanan ekonomik
ilişkilere dikkat çekti.
Özellikle Türk müteahhitlik şirketlerinin
Türkmenistan’da önemli işler yaptığını vurgulayan
Gül, “Ticaret hacmimiz 2,5 milyar
dolar seviyesinde seyretmektedir. Bu ülkede
600’den fazla Türk şirketi faaliyet göstermektedir.
Doğrudan Türk yatırımlarının toplamı
da 500 milyar dolara yakındır. Bu, değerli
kardeşimin Türk şirketlerine olan güveni
sayesinde gerçekleşmektedir” şeklinde
konuştu.
Berdimuhamedov:
“Son 7 yıl içinde
iki ülkenin
karşılıklı ticareti
her sene yüzde 38
oranında arttı.”
Berdimuhamedov:
“Trade relations
between two
countries
increased by 38
percent every
year in the last 7
years.”
01
Liderler
konuşmalarında sık sık
kardeşlik ve işbirliğine
vurgu yaptı.
01
Leaders often
emphasized fraternity
and cooperation in their
statements.
01
the emphasis on the support for concrete
energy projects was recognized as an important
indicator for the construction of new natural
gas pipelines in the region.
Memorandum of Understanding on cooperation
in the fields of economy, tourism and forestry
was also signed in the presence of Gül
and Berdimuhamedov.
Berdimuhamedov: “Historic
memorandum of understanding will
shed light to the future”
President of Turkmenistan Gurbanguly
Berdimuhamedov said that the memorandum
of understanding signed during the negotiations
would pave the way for current and
future relations of brotherly nations.
Turkmen leader, who pointed out that the
volume of trade between the two countries
was $4 billion 746 million last year, indicated
that the trade relations between two countries
increased by 38 percent every year in the last
7 years. Berdimuhamedov, remarking that his
official visit achieved its objectives, added
that the relations between the two countries
would also have strategic importance for the
future.
Gül: “Turkmen gas will be transported
to Europe through Turkey”
President Abdullah Gül also drew attention
to the strategic importance of memorandum
of understanding signed at the meeting. Gül
said, “We have a strategic approach toward
cooperation with Turkmenistan in the field of
transportation and energy. We believe that
projects to be put into practice in this field
will also strengthen the spirit of the regional
cooperation,” and added, “In this context, we
maintain our commitment for the transportation
of Turkmen gas to European markets
through Turkey.”
Gül drew attention to the economic relations
gaining momentum between the two countries
in recent years by stating that he is
pleased to host Berdimuhamedov whom Gül
called as ‘my dear brother and mighty born’,
and his delegation in Turkey. Particularly
emphasizing that Turkish contracting companies
achieved important works in
Turkmenistan, Gül said, “Our trade volume is
$2.5 billion. More than 600 Turkish companies
are serving in this country. Total direct
investment of Turkish companies is around
$500 billion thanks to the confidence of my
dear brother in Turkish companies.”
12 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
01
BODRUM, TÜRK
KONSEYİ’Nİ AĞIRLADI
Muğla’nın Bodrum ilçesi,
Türk Konseyi’nin Dördüncü
Devlet Başkanları Zirvesi’ne
ev sahipliği yaptı.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün ev
sahipliğinde gerçekleşen zirveye
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham
Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı
Nursultan Nazarbayev ve Kırgızistan
Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev ile
konuk ülke Türkmenistan’ın Devlet
Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov
katıldı. Zirvede Modern İpek Yolu tur paketi
ile ilgili görüşmeler yapılırken, toplantının
önemli noktalarından biri de “Bölgesel
Diaspora Merkezleri”nin kuvvetlendirilmesi
yönündeki gerekliliğin altının çizilmesi
oldu. “Turizm İşbirliği” temasıyla
Bodrum’da yapılan zirvede, üye ülkeler arasında
turizmde işbirliği sürecinin başlatılması
amacıyla bir dizi toplantı düzenlendi.
Devlet Başkanları, “Turizm Ortak İşbirliği
Protokolü” ile İpek Yolu üzerindeki Türk
devletlerinin turizm destinasyonlarından
oluşan “Türk Konseyi - Modern İpek Yolu”
tur paketi oluşturulması gibi somut adımları
memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.
Devlet Başkanları, Türk devletleri arasında
ticaretin kolaylaştırılması yönündeki kararlılıklarını
yinelerken ulaşım ve gümrük
alanlarındaki işbirliğinin güçlendirilmesi
gerekliliğine dikkat çekti.
Türk dili konuşan diasporalar arasında bağ
kurulması ve bunların güçlendirilmesi
yönünde önemli bir adım olarak bu ay
sonunda Fransa, Almanya ve ABD’de
Bölgesel Diaspora Merkezleri kurulması
girişimi de Devlet Başkanları tarafından
teşvik edildi.
01
Devlet Başkanlarının
katıldığı zirvede, Türk
devletleri arasında
ulaşım ve gümrük
alanlarındaki işbirliği
konusuna değinildi.
01
Cooperation in transport
and customs among
Turkic states was
discussed at the summit
held with the
participation of the
Heads of States.
BODRUM HOSTED
THE TURKIC COUNCIL
Mugla’s Bodrum district
hosted the 4 th Turkic
Council Summit of Heads of
State.
President of the Republic of Azerbaijan
Ilham Aliyev, President of the
Republic of Kazakhstan Nursultan
Nazarbayev, President of the Republic
of Kyrgyzstan Almazbek Atambaev, and
President of Turkmenistan Gurbanguly
Berdimuhamedov attended the summit
hosted by Abdullah Gül, President of the
Republic of Turkey. While the tour program
of Modern Silk Road was negotiated at the
summit, one of the important topics at the
meeting was the necessity to strengthen the
“Regional Diaspora Centres”. Several meetings
were held in order to launch the process
of cooperation in tourism among member
countries at the summit held in Bodrum
with the main theme of “Cooperation in
Tourism”. Heads of States stated that they
welcomed the concrete steps taken by “Joint
Cooperation Protocol on Tourism”, and the
initiative for a joint tour program by the
name of “Turkic Council-Modern Silk
Road” comprising of tourism destinations of
Turkic States along the Silk Road.
While the Heads of States underlined their
commitment to facilitate trade among
Turkic states, they emphasized the necessity
of strengthening their cooperation in the
field of transport and customs.
As an important step to build and strengthen
ties among the Turkic speaking
Diasporas, an initiative about Regional
Diaspora Centres will be launched in
France, Germany and the United States by
the Turkic Council at the end of this month.
HAZAR WORLD
13

YAZI DİZİSİ / article series
ÖZBEKİSTAN / UZBEKISTAN
1
Dünyanın en büyük dağları
arasında bulunan Tanrı
Dağları, Özbekistan’ın
başkenti Taşkent’ten 50
kilometre gibi oldukça yakın
bir mesafede yer alıyor.
Tian Shan, one of the
largest mountains in the
world, is located at a
distance only 50 kilometres
to Kazakhstan’s capital city
Tashkent.
ÖZBEKİSTAN HAKKINDA
BİLİNMESİ GEREKEN
15 ŞEY
Etkileyici mimarisiyle geçmişin izlerini
taşıyan, Orta Asya’nın kalbi Özbekistan,
birçok sanatçı, düşünür ve şaire mekan
oldu. Tarihi İpek Yolu güzergahında
bulunan ve Bağımsız Devletler Topluluğu
(BDT) ülkeleri arasında yaklaşık 31 milyon
ile Rusya ve Ukrayna’dan sonra en kalabalık
nüfusa sahip ülke, binlerce yıllık zengin
tarihi ile mutlaka görülmesi gereken ülkeler
arasında.
15 Things
To Know About UZBEKISTAN
Bearing the traces of history with its
impressive architecture, Uzbekistan,
as the heart of Central Asia, is
the homeland for many artists,
philosophers and poets. Located in
the historic Silk Road, it is the most
densely populated country with its 31
million population after Russia and
Ukraine amongst the Commonwealth
of Independent States (CIS). With its
centuries old rich history, Uzbekistan
is one of the numerous countries one
must visit.
MERVE DAMCI
2
Özbekistan ile
Kazakistan
sınırındaki Aral Gölü,
dünyanın dördüncü,
Asya’nın ise ikinci
büyük gölüdür.
Aral Sea, which is lying on
the border between
Uzbekistan and
Kazakhstan, is the world’s
fourth and Asia’s second
largest lake.
Özbekistan’ın tarihi Buhara
şehri İslam dünyasının
önemli fikir adamlarına,
matematikçilerine,
edebiyatçılarına ve bilim
adamlarına ev sahipliği
yaptı.
Uzbekistan’s historic city
Bukhara hosted respectable
philosophers,
mathematicians, authors
and scientists of the Islamic
world.
3
14
TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
Hazar Bölgesi ülkeleri 1978
yılında hizmete giren ve o
dönem Orta Asya’nın ilk ve
tek metrosu özelliğini
taşıyan Taşkent metrosu
görülmeye değerdir.
5
Dünyanın en büyük 10’uncu
altın üreticisi olan
Özbekistan’da 2012’de 77
ton altın üretimi yapıldı.
4
In 2012, 77 tons of gold
were produced in
Uzbekistan, the world’s 10 th
largest gold producer.
Tashkent metro, which was
put into service in 1978 and
was qualified as the first and
only underground in that
period in Central Asia, is
worth seeing.
6
UNESCO Dünya Miras Listesi’ne eklenen
ve tarihi İpek Yolu’nun en önemli
duraklarından biri olarak kabul edilen
‘Semerkant’ kenti, İslam dünyasının en
önemli eserlerini içinde barındırıyor.
Türkistan’da ilk üniversite
olan Taşkent Üniversitesi,
1920’de açıldı.
University of Tashkent,
which is the first university
in Turkistan, was opened in
1920.
8
‘Samarkand’ city, which was added to
UNESCO World Heritage List and
considered as one of the most important
stops of historic Silk Road, hosts the most
important works of the Islamic world.
7
Nakış sanatı, Özbekistan
kültürünün en önemli
özelliklerinden biridir.
Embroidery is one of the
most important features of
the culture in Uzbekistan.
9
Ülkedeki okuma
yazma oranı kadın
ve erkeklerde eşit
olup bu oran
%99’dur.
Women and men
hold the equal
rate for literacy
which is 99%.
HAZAR WORLD
15

ÖZBEKİSTAN / UZBEKISTAN
Hidro meteoroloji,
astronomi, biyofizik,
genetik ve jeoloji gibi
modern bilim
yöntemlerinin
çalışıldığı
Özbekistan, Orta
Asya’nın en geniş
bilim
merkezlerinden
biridir.
10
Uzbekistan is one of
the largest science
centres in Central
Asia where various
methods of modern
science are studied
such as hydrometeorology,
astronomy,
biophysics, genetics
and geology.
Özbek mutfağı denilince akla ilk
gelen meşhur etli Özbek
pilavıdır.
12
Çirçik ve Ahangaran nehirlerinden
beslenen su enerjisi, ülkenin en
önemli ekonomik kaynaklarıdır.
Bu sayede Özbekistan, Orta
Asya’nın ana elektrik dağıtıcısı
konumundadır.
Water energy generated from
Chircik and Ahangaran rivers is the
country’s most important economic
resource. In this way, Uzbekistan is
the main electricity distributor of
Central Asia.
11
When it comes to Uzbek cuisine;
the most popular dish is Uzbek
pilaf with meat.
13
Türk dünyasının önde gelen
şahsiyetlerinden olan Özbek Ali Şir
Nevâî’nin, Türk dilinin ve edebiyatının
gelişmesinde önemli katkıları
olmuştur.
Uzbek Ali-Shir Nava’i, one of the
leading figures of Turkish world, made
important contributions to the
development of Turkish language and
literature.
Orta Asya’da beyaz altın (pamuk) ülkesi
olarak bilinen Özbekistan, dünya çapında
4. büyük pamuk üreticisidir.
Uzbekistan, known as the land of white gold
(cotton) in Central Asia, is the fourth largest
producer of cotton in the world.
15
14
Özbekistan’ın resmi veya
tanınan dilleri Özbekçe ve
Karakalpakçadır; diğer
diller ise Tacikçe ve
Rusçadır.
Official and recognized
languages of Uzbekistan
are Uzbek and Karakalpak;
other languages are
Russian and Tajik.
16 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
HAZAR WORLD
17

RÖPORTAJ / INTERVIEW
ALİ SABANCI / ALI SABANCI
18 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
“TÜRKİ
CUMHURİYETLER
İLE SINIRLARI
KALDIRIYORUZ”
BARAN KARAKUZU
“WE REMOVE
THE BORDERS
BETWEEN TURKIC
REPUBLICS”
Orta Asya bölgesinde birbiri ardına yeni rotalar açan
Pegasus, düşük maliyetli hava yolu taşımacılığını Orta
Asya’ya taşıyor. Pegasus Havayolları Yönetim Kurulu
Başkanı Ali Sabancı, firmasının hızlı yükselişini ve Avrasya
bölgesinde uçuş ağını genişletme politikasını Hazar World’e
değerlendirdi.
Pegasus brings the notion of ‘low cost air travel’ into
Central Asia where it has various new destinations. Ali
Sabancı, Chairman of the Board in Pegasus Airlines,
conveyed his thoughts about the rapid growth of
the company and the policy of enlarging their flight
network in the Eurasia region.
HAZAR WORLD
19

ALİ SABANCI / ALI SABANCI
Yurt dışından döndükten sonra
kendi bünyenizde oluşturduğunuz
Esas Holding ile birlikte havacılık
sektörüne girdiniz ve Pegasus ile
büyük bir başarı yakaladınız. Şu an şirket
hedeflediğiniz yerin neresinde bulunuyor?
Biz satın almadan önce Pegasus, sadece
charter (tarifesiz) uçuşlar yapan bir hava
yolu şirketiydi. Esas Holding olarak
Pegasus’u satın almamızla birlikte tarifeli
uçuşlar yapmaya başladık. Dünyada 41 yıldır
uygulanan, ancak o zamanlar Türkiye için
yepyeni bir iş modeli olan düşük maliyetli
(low cost) havacılık modelini benimseyerek
“Türkiye’de uçmak herkesin hakkı” dedik.
Hava yolunu halkın yolu haline getirmek
için misafirlerin uygun fiyatlı olarak, yeni ve
zamanında kalkan uçaklar ile seyahat etme
taleplerini ilke olarak benimsedik. 14 uçaklık
filomuzla 6 noktaya uçuşlarımızı gerçekleştirirken
de bu vaatlerin arkasındaydık, şu
anda 30 ülkede 83 noktaya uçuşlarımızı gerçekleştirirken
de böyle. Kısa sürede ortaya
koyduğumuz çalışmalar ile uçmak artık bir
lüks olmaktan çıktı. Kendi misafir sayımızı
artırırken pazarı da genişlettik. 8 yıl gibi kısa
bir sürede prensiplerimizden ödün vermeden
uyguladığımız çalışmalar ile hızlı bir
büyüme gösterdik. Sadece Türkiye’de değil 2
yıl üst üste Avrupa’da da en hızlı büyüyen
hava yolu şirketi olarak büyümemizi kesintisiz
sürdürdük. Nisan 2014 itibariyle yurt
içinde 30, yurt dışında 53 olmak üzere toplam
34 ülkede 83 noktaya tarifeli seferler
düzenliyoruz. Her girişimcinin yaptığı gibi,
“...bundan sonra ne...” sorusunu sormak
aklıma geliyor. Ancak, şunu da iyi biliyorum,
şu anda ülke havacılıkta hala emekleme
sürecinde. Yani sadece bu konuda bile yapacak
çok iş var.
Türkiye’de girişimcilik denince akla ilk
gelen isimlerde başı çekiyorsunuz. Şu
anda faaliyet göstermediğiniz sektörlere
girme planlarınız var mı, bahsedebilir
misiniz?
Esas Holding olarak girişim sermayesi (private
equity) mantığı ile yatırım yaptığımız
için bizim herhangi bir sektör tercihimiz
bulunmamaktadır. Fırsat gördüğümüz,
değer ve kar yaratabileceğimizi düşündüğümüz
tüm sektörleri inceliyoruz. Türkiye’de
ekonomi ve eğitim alanında gelişmeler var
yani ülkemiz kalkınıyor. Bu gelişmelerden
dolayı orta kesim büyüyor ve refah düzeyleri
01
01
Pegasus Havayolları
Yönetim Kurulu Başkanı
Ali Sabancı.
01
Ali Sabancı, Chairman
of the Board in Pegasus
Airlines.
After returning from abroad, you
entered the aviation industry with
Esas Holding and have achieved a
great success with Pegasus. Where
does Pegasus stand in your future projections?
Before we purchased Pegasus, it had been an
airline company which was making charter
flights only. We started providing scheduled
flights with Pegasus after we incorporated it
into Esas Holding. We followed the ‘low cost
aviation model’ which is 41 years old in the
world right now, but it was a brand new
model for Turkey when we first considered
it. Our motto was “every citizen in Turkey
has the right to fly”. In order to transform
airlines into ‘people’s line’ our principle was
to carry our guests in new and punctual
planes for reasonable prices. We kept our
20 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
Pegasus Havayolları son dönemde Orta
Asya’da birbiri ardına yeni hatlar açıyor.
Yeni rota hedefleriniz neler? Orta Asya
uçuşlarınızda beklediğiniz doluluk oranına
ulaşıyor musunuz?
Pegasus Havayolları olarak uçuş ağımızı her
geçen yıl genişletiyoruz. 2013’te toplamda 13
yeni hat açtık. 2014 başından bu yana ise
uçuş ağımıza Frankfurt, Hamburg, Madrid,
Bahreyn, Kuveyt, Prag, Cenevre ve
Mineralnye Vody olmak üzere toplam 8
nokta daha ekledik. Eklenen hatlarımızla
beraber uçtuğumuz Avrupa, Kafkaslar,
Rusya, BDT ülkeleri ve Ortadoğu’daki büyüpromises
when we had a fleet of 14 planes
and flied to 6 destinations; now we fly to 83
destinations in 30 countries and we still keep
that promise. In a short time after we initiated
this model, flying was not a luxury in
Turkey anymore. We expanded the market
while our guests grew in number. Pegasus
has seen a rapid growth in a short time like 8
years as a result of our endeavors and sticking
to that principle. We kept growing and
became the fastest growing airline company
not only in Turkey but also in Europe for 2
consecutive years. We offer scheduled flights
to 83 destinations in 34 countries as of April
2014. 30 of them are domestic and 53 of them
are foreign destinations. I consider that question
in mind as all entrepreneurs do: “What’s
next?” However, I still believe that Turkish
aviation industry is still crawling, so there
are still many opportunities even at this
level.
artıyor. Bu durum tüketimin daha da ön
plana çıkacağını gösteriyor. Bu gelişmelerin
de etkisi ile biz de perakende sektöründe
planlamalar yapıyoruz.
“PEGASUS ASIA İLE
KIRGIZ HALKINI
RUSYA, BDT
ÜLKELERİ VE
UZAKDOĞU İLE UCUZ
FİYATA UÇURACAĞIZ.”
“KYRGYZ PEOPLE
WILL BE ABLE TO FLY
TO RUSSIA, CIS
COUNTRIES AND FAR
EAST FOR CHEAP
PRICES WITH
PEGASUS ASIA.”
You are one of the prominent figures in
Turkey when it comes to entrepreneurship.
Do you also have plans to enter the
sectors in which you do not have any
activity right now?
As Esas Holding we make investments in
line with the private equity logic; therefore
we do not prefer to specialize in one sector.
We examine all sectors which can offer
opportunities, value and profit. There are
some developments in economy and education
in Turkey, so we can say that our country
is advancing. The middle class is growing
and there is an increase in their welfare
thanks to these developments. This demonstrates
that consumption will be on the rise
in the future and we are making plans for the
retail sector within this context.
Pegasus Airlines has set up a lot of new
destinations in Central Asia recently.
What are your plans for new destinations?
Do you reach the expected occupancy
rate in your Central Asia flights?
As Pegasus Airlines we expand our flight
network every year. We started operating in
13 new routes in 2013. We have also added 8
new destinations to our flight network since
the beginning of 2014, which are Frankfurt,
Hamburg, Madrid, Bahrain, Kuwait, Prague,
Geneva and Mineralnye Vody. We keep a
healthy growth rate in Europe, Caucasus,
Russia, CIS countries and the Middle East
with these additional routes. Each week we
HAZAR WORLD
21

ALİ SABANCI / ALI SABANCI
02
memizi sağlıklı şekilde sürdürüyoruz. Şu
anda Ortadoğu bölgesinde Tahran, Erbil,
Beyrut, Tel Aviv, Doha, Dubai, Kuveyt ve
Bahreyn olmak üzere 8 noktaya haftada 58
frekans olmak üzere tarifeli seferler gerçekleştiriyoruz.
Kırgızistan’da Air Manas’ı satın aldınız
ve Pegasus Asia alt markanızla
Kırgızistan’ı Orta Asya’daki üssünüz
olarak belirlediniz. Kırgızistan üzerinden
nerelere ulaşmayı planlıyorsunuz?
Daha uzak rotalar açma planınız var mı?
2006 yılından bu yana faaliyet gösteren,
Kırgızistan Cumhuriyeti’nde kurulmuş bir
limited şirket olan Air Manas unvanlı şirketin
yüzde 49 payını Eylül 2012’de satın aldık.
Bu ortaklıktan doğan yeni markamız
Pegasus Asia ile 21 Mart 2013’ten beri
Bişkek-İstanbul uçuşları haftanın 7 günü
karşılıklı olarak gerçekleşiyor. Pegasus Asia
ile Bişkek’i; Avrupa, Orta Doğu, Rusya ve
Uzak Doğu arasında önemli bir buluşma
noktası haline getirerek, Orta Asya’nın uçuş
02
Ali Sabancı 2005’ten
beri Pegasus Hava
Taşımacılığı A.Ş.’de
Yönetim Kurulu Başkanı
olarak görev yapıyor.
02
Ali Sabancı is the
Chairman of the Board
in Pegasus Airlines
since 2005.
provide scheduled flights to 8 destinations in
the Middle East with a frequency of 58 trips;
these destinations are Tehran, Erbil, Beirut,
Tel Aviv, Doha, Dubai, Kuwait and Bahrain.
You purchased Air Manas in Kyrgyzstan
and you defined Kyrgyzstan as your base
for the Central Asia with your sub-brand
Pegasus Asia. What are your plans in
Kyrgyzstan? Do you have any plan to fly
to farther destinations?
We purchased 49% of Air Manas in
September 2012, wihch is a limited company
established in the Republic of Kyrgyzstan in
2006. This partnership led to the birth of our
new brand Pegasus Asia and we have been
making round trips between Bishkek and
Istanbul 7 days a week since 21 March, 2013.
With Pegasus Asia, our objectıve is to make
Bishkek a meeing point for Europe, Middle
East, Russia and Far East, thus turning it
into a hub for flights in Central Asia. With
this aim, we started flying to Osh, Moscow,
Chelyabinsk, Krasnoyarsk and Perm from
22 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
üssü yapmayı hedefliyoruz. Bu amaçla
Bişkek’ten Oş, Moskova, Çelyabinsk,
Krasnoyarsk, Perm uçuşlarını gerçekleştirmeye
başladık. Ayrıca yakın zamanda sivil
havacılıktan alacağımız izinlere bağlı olarak
Dubai, Surgut, Duşanbe ve Urumçi tarifeli
uçuşlarımız da başlayacak.
Türkiye’de Türk Hava Yolları dışında en
büyük filoya sahip hava yolu şirketisiniz
ve son 5 yılda Pegasus’un yükseliş trendini
diğer özel hava yolu şirketlerinin
yakalayamadığını görüyoruz. Türk havacılığı
halen büyük fırsatlar içeriyor mu?
Şu an için bir pazar doygunluğundan söz
edebilir miyiz?
Düşük maliyetli havacılık iş modeli 41 yıl
önce Southwest’le ABD’de, 20 yıl önce ise
Avrupa’da başladı. Türkiye’deki duruma
baktığımızda ise düşük maliyetli hava yolu
taşımacılığı 8 yıl önce, 2005’te Pegasus’la
başladı. Yani biz yurt dışıyla kıyaslandığımızda
daha emekleme aşamasındayız diyebiliriz.
Pazar bu anlamda henüz emekleme
evresinde olmakla birlikte hızla gelişiyor,
henüz doyma noktasında değiliz. Toplam
pazar olarak iç hatta bakarsak, Avrupa’da
hem ekonomik hem coğrafi hem de ulaşım
altyapısı açısından Türkiye’yi kıyasladığımız
ülke İspanya. Türkiye’de nüfustaki havacılık
penetrasyonu yüzde 40. Yani 77 milyonluk
nüfusun yarısı uçuyor. İspanya’da bu rakam
yüzde 80. Tam iki katı. Dolayısıyla iç hatta
iki katı daha büyüme potansiyeli var. Dış
hatlar ise çok daha cazip. Önümüzdeki 10
yılda hem toplam pazar ikiye katlanacak,
hem düşük fiyat segmentinin payı yüzde
40’lara ve belki daha yukarıya çıkacak.
Azerbaycan, Kazakistan ve
Türkmenistan başta olmak üzere bölge
ülkeleri zengin enerji rezervleri ile dikkat
çekiyor. Türki cumhuriyetlerin önümüzdeki
dönemde ekonomik potansiyelini
nasıl görüyorsunuz? Bölgedeki enerji
ekonomisinin ilerlemesinin havacılığın
gelişiminde ne tür etkileri olmasını bekliyorsunuz?
Geçen yüzyılda olduğu gibi, 21. yüzyılda da
dünya devletlerinin üzerinde hassasiyetle
duracakları en önemli konulardan biri enerji
olacaktır. Gelişen teknoloji ve artan nüfus,
ülkeleri enerjiye bağımlı hale getirmektedir.
Enerji ekonomisinin gelişimiyle ticaret ve
ulaşım da pozitif anlamda etkilenmektedir.
Biz de bu bölgelerde uçuş hakları aldığımız
“NİSAN 2014
İTİBARİYLE YURT
İÇİNDE 30, YURT
DIŞINDA 53 OLMAK
ÜZERE TOPLAM 34
ÜLKEDE 83 NOKTAYA
TARİFELİ SEFERLER
DÜZENLİYORUZ.”
“WE OFFER
SCHEDULED FLIGHTS
TO 83 DESTINATIONS
IN 34 COUNTRIES AS
OF APRIL 2014; 30
OF THEM ARE
DOMESTIC AND 53
OF THEM ARE
FOREIGN
DESTINATIONS.”
Bishkek. In addition, we will start providing
scheduled flights to Dubai, Surgut,
Dushanbe and Urumqi when we have the
permissions from the civil aviation authority.
You have the second largest fleet in
Turkey after Turkish Airlines, and we
see that other private airline companies
have not been able to reach the rate of
your growth in the last five years. Is
there still a big opportunity in the
Turkish aviation industry? Or can we
say that the market is saturated for now?
The low cost aviation business model was
first applied in USA by Southwest 41 years
ago and the same model was first applied in
Europe 20 years ago. When we look at
Turkey we can see that this model started
with Pegasus 8 years ago, in 2005. So, we can
say that we are still crawling when we compare
ourselves with abroad. The market is
still young within this context and it is growing
with a fast pace; but we cannot say that
we are at the level of saturation. When we
consider the domestic flights market, we can
compare Turkey to Spain on the grounds of
economy, geography and transport infrastructure.
The penetration rate of aviation
into Turkish population is 40%. This means
half of 77 million people fly. In Spain, this figure
is 80%, exactly two times higher than
Turkey. There is a potential of twofold
growth in domestic flights. International
flights are much more attractive. In the next
decade, the market will see a twofold growth
and the share of low cost flight segment may
increase to 40% or more.
Central Asia countries, especially
Azerbaijan, Kazakhstan and
Turkmenistan, draw attention with their
rich energy reserves. What do you think
about the future economic potential of
Turkic Republics? In your opinion, how
the development of the energy economy
in the region will affect the development
of the aviation sector?
As in the last century, energy will be one of
the most important issues for all countries in
the 21st century. Developments in technology
and increasing human population make
countries dependent on energy. Advances in
energy economy have a positive effect on
trade and transportation. In this regard, our
aim is to grow in these regions as much as
we get flying permissions. We do not have
HAZAR WORLD
23

ALİ SABANCI / ALI SABANCI
hızda büyümek istiyoruz. Uçuş hakları
konusunda Avrupa pazarında bir sıkıntımız
yok. Bizim daha çok Ortadoğu, Türk cumhuriyetleri
ve Kuzey Afrika pazarlarına dönük
uçuş haklarında sıkıntımız var. Coğrafi olarak
Türk cumhuriyetleri, Ortadoğu ve Kuzey
Afrika’daki potansiyele çok inanıyoruz.
Orta Asya’da havacılık bir nebze geri
kalmış durumda. Bölgedeki fırsatları
gördünüz ve yeni rotalarınızı Avrasya
bölgesinde açıyorsunuz. Kırgızistan
dışında Azerbaycan ve Kazakistan başta
olmak üzere yeni hava yolu ittifakları
yapma yönünde planlarınız var mı?
Orta Asya’da yeni noktaları uçuş ağımıza
katmak için sürdürdüğümüz çalışmalarımızın
yanı sıra fırsat olan ülkelerde ortak hava
yolu kurmak yönünde de faaliyetlerde bulunuyoruz.
Kurmuş olduğumuz bağlantılı uçuş
yapısı çerçevesinde, kuvvetli uçuş ağına
sahip olduğumuz şehirleri, Türkiye’nin
doğusundaki şehirlere bağlamak en önemli
hedeflerimizden birisidir. Burada hedefimizi
gerçekleştirmede en önemli engel söz konusu
ülkelerin liberal olmayan sivil havacılık
anlaşmalarıdır. Bu anlaşmalar, hava yolu
tayini ve/veya frekans kısıtlaması gibi pazara
girişi zorlaştıran unsurlar içermektedir.
Anlaşmaların daha liberal hükümler içerecek
şekilde yenilenmesi amacıyla da Türkiye
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğümüz ile
yakın çalışıyoruz.
Liberal olmayan anlaşmalar, bazı hava yollarına
yararken uçan kitlelere zarar veriyor.
Fiyatlar yüksek kalınca, insanlar hava yolunu
tercih etmiyorlar. Bunun sonucunda da
ülkeler arası ticaret (sanayi, finans, turizm)
gelişemiyor. Ülkemizin, bölgenin merkezi
olma hedefi var. İnsanların uçmadığı
durumda bu hedef gerçekleşemez. Liberal
olamayan anlaşmalar ülkemizin önünü tıkıyor.
Kırgızistan’da yerel ortak ile kurduğumuz
hava yolu şirketi önce Bişkek-Oş şehirleri
arasında iç hat seferlerine başlamış ve çok
olumlu geri dönüşler almıştır.
Kırgızistan’daki uçuş ağımızın geliştirilmeye
başlanmasıyla birlikte Bişkek‘ten Moskova,
Chelyabinsk, Krasnoyarsk ve Palm seferlerine
başladık. Kırgızistan’da hedefimiz
Pegasus modeli çerçevesinde bölgesel bir
merkez oluşturmak. Orta Asya ülkelerinde
yerel ortaklar ile hava yolu kurulması
yönünde araştırmalarımız ve fizibilite çalışmalarımız
devam etmektedir.
“PEGASUS ASIA İLE
BİŞKEK’İ; AVRUPA,
ORTA DOĞU, RUSYA
VE UZAK DOĞU
ARASINDA ÖNEMLİ
BİR BULUŞMA
NOKTASI HALİNE
GETİREREK, ORTA
ASYA’NIN UÇUŞ
ÜSSÜ YAPMAYI
HEDEFLİYORUZ.”
“WITH PEGASUS
ASIA, OUR
OBJECTIVE IS TO
MAKE BISHKEK A
MEETING POINT FOR
EUROPE, MIDDLE
EAST, RUSSIA AND
FAR EAST, THUS
TURNING IT INTO A
HUB FOR FLIGHTS IN
CENTRAL ASIA.”
any problem in the European market about
flying permissions. However, we may have
some problems in getting flying permissions
when it comes to the Middle East, Turkic
Republics and Northern Africa. We believe
in the potential of Turkic Republics, the
Middle East and Northern Africa.
Aviation is not much developed in
Central Asia. You spotted the opportunities
in the region and you are setting up
new routes in Eurasia. Do you have
plans to make new collaborations within
the airline sector in the region, especially
in Azerbaijan and Kazakhstan?
In addition to our efforts to have new destinations
in Central Asia, we are also engaged
in establishing joint airline companies in
countries where we may have such an opportunity.
Within the structure of connecting
flights, it is one of our important objectives to
connect the cities in which we have a strong
flight network to the cities located at the eastern
part of Turkey. The biggest obstacle we
encounter is non-liberal civil aviation agreements
these countries may have. These
agreements contain limitations such as airline
designation and/or frequency restrictions
which make it harder to operate in the
market. We are working together with the
Turkish General Directorate of Civil Aviation
in order to renew these agreements with
more liberal provisions.
Some airline companies may benefit from
non-liberal agreements but it is a disadvantage
for airline passengers. They do not prefer
air travel when prices remain high. As a
result, the development of trade relations
(industry, finance, tourism) between countries
gets restrained. Our country aims to
become the center of the region. It cannot
achieve this aim if people cannot fly. Nonliberal
agreements obstruct the movement
capability of our country.
The airline company that we established
with a local partner in Kyrgyzstan started
providing domestic flights between Osh and
Bishkek and it had quite positive feedbacks.
After some improvements in our flight network
in Kyrgyzstan, we started flying to
Moscow, Chelyabinsk, Krasnoyarsk and
Palm. Our objective in Kyrgyzstan is to create
a regional hub with the Pegasus model. Our
researches and feasibility studies to make
joint ventures with local airline companies in
the Central Asia countries are in progress.
24 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
HAZAR WORLD
25

KAPAK / COVER
STAR RAFİNERİSİ / STAR REFINERY
STAR RAFİNERİSİ İÇİN
TARİHİ İMZALAR ATILDI
Türkiye’nin en büyük reel sektör yatırımının inşaat sürecinde önemli
bir eşik daha aşıldı. 17 ticari ve kalkınma bankası ve bir yerel banka
olmak üzere 23 bankanın oluşturduğu konsorsiyum, İzmir’de yapımı
süren STAR Rafinerisi’ne 3,29 milyar dolarlık kredi verdi. Kredinin
2,69 milyar dolarlık kısmı 18 yıl, 600 milyon dolarlık kısmı da 15 yılda
geri ödenecek. Finansman anlaşması böylece tarihin en büyük ve
uzun vadeli kredi rekorunu kırmış oldu.
MERVE DAMCI
HISTORIC AGREEMENTS ARE
SIGNED FOR THE STAR REFINERY
An important threshold was passed in the construction process of
Turkey’s largest real sector investment. A consortium of 23 banks
including 17 commercial and development banks and one local bank
gave $3.29 billion loan to the STAR Refinery under construction
in Izmir. $2.69 billion of the loan will be paid in 18 years and the
remaining $600 million will be paid in 15 years, which makes the
financing agreement the largest and longest-term loan in history.
26
TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
01
Türkiye ve kardeş ülke Azerbaycan arasındaki
her geçen gün büyüyen işbirliği
İstanbul’da atılan tarihi imzalarla
pekişti. Azerbaycan Devlet Petrol
Şirketi’nin (SOCAR) Azerbaycan dışındaki
en büyük projesi SOCAR Türkiye Ege
Rafinerisi (STAR) yatırımı için 3,29 milyar
dolarlık proje finansmanı anlaşması imzalandı.
Tamamlandığında Türkiye’nin ikinci
büyük sanayi şirketi olacak PETKİM
Yarımadası’ndaki rafineri toplam 5,6 milyar
dolar yatırım bedeliyle hayata geçecek.
Böylece kredi büyüklüğü ve vadesi açısından
Türkiye’nin şimdiye kadarki en büyük ve
uzun vadeli kredi anlaşmasına sahip olan
rafineride üretilecek ürünlerin tamamı yerli
pazarda satılabilecek.
30 YILIN EN BÜYÜK PROJESİ
Geçtiğimiz ay İstanbul Çırağan Sarayı’nda
düzenlenen STAR Rafineri Finansman
Anlaşması imza töreni hükümet yetkilileri,
enerji sektörü karar alıcıları ve özel sektör
temsilcilerini bir araya getirdi. Törene
Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Bilim,
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık,
Azerbaycan Cumhuriyeti Enerji Bakanı Natig
Aliyev, Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi ve
Sanayi Bakanı Şahin Mustafayev,
Azerbaycan Devlet Petrol Fonu Başkanı
Şahmar Movsumov, SOCAR Başkanı Rövnag
Abdullayev, PETKİM Yönetim Kurulu
Başkanı ve SOCAR’ın Uluslararası
01
STAR Rafinerisi’nin kredi
finansmanı imza törenine
Türkiye ve Azerbaycan’dan
bakanlar ve SOCAR
yetkililerinin yanı sıra
banka genel müdürleri de
katıldı.
01
Besides Turkish and
Azerbaijani ministers
and SOCAR authorities,
general directorates
of banks attended the
signing ceremony for
the finance agreement
of STAR Refinery.
Cooperation growing day by day between
Turkey and sister country Azerbaijan
was further strengthened with historic
signatures realized in Istanbul. $3.29
billion project finance agreement was signed
for the investment of SOCAR Turkey Aegean
Refinery (STAR) of the State Oil Company of
Azerbaijan (SOCAR), which is the biggest
project of SOCAR in a foreign country. When
completed, refinery in the PETKIM
Peninsula, which will be Turkey’s second
largest industrial company, will become operational
with an investment value of $5.6 billion
in total. Thus, products of the refinery,
which has Turkey’s largest and longest-term
loan agreement, can be sold in the domestic
market.
LARGEST PROJECT OF THE PAST 30 YEARS
The signing ceremony for the finance agreement
of STAR Refinery held at the Çırağan
Palace in Istanbul last month brought together
government officials, decision-makers of
the energy sector and representatives of the
private sector.
Minister of Energy and Natural Resources of
the Republic of Turkey Taner Yıldız, Minister
of Science, Industry and Technology of the
Republic of Turkey Fikri Işık, Minister of
Energy of the Republic of Azerbaijan Natig
Aliyev, Minister of Economy and Industry of
the Republic of Azerbaijan Shahin
Mustafayev, President of the State Oil Fund of
the Republic of Azerbaijan Shahmar
HAZAR WORLD
27

STAR RAFİNERİSİ / STAR REFINERY
Yatırımlarından Sorumlu Yöneticisi Vagif
Aliyev, Finans Operasyonlarından Sorumlu
SOCAR Başkan Yardımcısı Süleyman
Gasimov ve SOCAR Türkiye Başkanı Kenan
Yavuz katıldı. Banco Bilbao Vizcaya
Argentaria S.A., Banco Popular Espanol
S.A., Banco Santander S.A., The Bank of
Tokyo Mitsubishi, BNP Paribas, Caixa Bank,
Credit Agricole Corporate Investment Bank,
CESCE, Deutsche Bank, JBIC, ING Bank,
Intesa Sanpaolo S.p.A, KFW IPEX, The
Korea Development Bank, KSURE, Natixis,
NEXI, SACE, Societe Generale, Unicredit,
USEXIM, Export Development Canada Bank
ve Garanti Bankası’ndan oluşan konsorsiyum
kredinin 2,69 milyar dolarlık kısmını ilk
4 yıl geri ödemesiz toplam 18 yıl, kalan 600
milyon dolarlık kısmı ise 4 yılı geri ödemesiz
15 yıl vadeyle sağladı. İmza töreniyle
Türkiye’nin en büyük sanayi yatırımı olacak
STAR Rafinerisi’nin gerçekleştirilmesinde
önemli bir adım daha atılmış oldu.
STAR
RAFİNERİSİ
10 ÜLKEDEN 23 BANKA
18 YIL VADELİ KREDİ
3,29 MİLYAR $ KREDİ
10 countries 23 banks
18 year term loan
$3,29 billion loan
Rafineri Toplam
Depolama
Kapasitesi:
1.640.000 m 3
Refinery Total
Storage
Capacity:
1.640.000 m 3
EN BÜYÜK YATIRIMA 3.29 MİLYAR DOLAR
DESTEK
Törende konuşan Türkiye Cumhuriyeti
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner
Yıldız, finansmanı için 3,29 milyar doların 10
ülkeden 23 banka tarafından sağlanan rafineriye
şimdiye kadar 800 milyon dolarlık yatırım
yapıldığını, 2018 sonunda hem Trans
Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP)
hem de STAR’ın açılışını gerçekleştireceklerini
anlattı. Türkiye’nin siyasi istikrarının
tartışılmaya çalışıldığı bir ortamda atılan bu
imzanın çok daha değerli ve önemli olduğunu
söyleyen Yıldız, Türkiye’nin
Azerbaycan’la Şah Deniz’deki hisse devri ve
TANAP’taki hisselerin artışıyla ilgili anlaşma
paketini imzaladığını anımsattı. Yıldız,
“45 milyar dolarlık proje paketini 2018 yılının
sonuna kadar tamamlamak durumundayız
ve Türkiye bu proje paketiyle birlikte yüzde
10’luk hisse satın aldı. Bunu 6 ay içerisinde
ödeyecek” dedi. İki ülkenin de birbirlerinin
yatırımlarına katkıda bulunduğunu belirten
Yıldız, geçtiğimiz yıl Türkiye’nin Şah
Deniz’deki gelirinin 265 milyon dolar olduğunu,
bunu 2 katına çıkaracaklarını dile getirdi.
İthalatın önlenmesi ve iç kaynakların artırılmasıyla
ilgili projeler geliştirmeye devam
edeceklerini aktaran Bakan Yıldız, sözlerini
“Türkiye’de son 11 yılda her yıl yaklaşık 1 milyon
araç trafiğe giriyor. Petrol ürünleriyle
ilgili en son geldiğimiz tüketim noktasında 18
milyon adet aracın kullanıldığı bir ülkeyiz. O
yüzden 10 milyon tonluk bir rafinaj kapasite-
03
Kapasitesi:
10 milyon ton/yıl
ham petrol
03
STAR Rafinerisi’nin
hedefleri.
03
Objectives of STAR
Refinery.
Capacity:
10 million tons/
year crude oil
Movsumov, President of SOCAR Rövnag
Abdullayev, Chairman of the PETKIM Board
and SOCAR Head of the International
Investments Division Vagif Aliyev, SOCAR
Vice President for Economic Issues Suleyman
Gasimov, and President of SOCAR Turkey
Kenan Yavuz attended the ceremony. The
consortium including Banco Bilbao Vizcaya
Argentaria S.A., Banco Popular Espanol S.A.,
Banco Santander S.A., The Bank of Tokyo
Mitsubishi, BNP Paribas, Caixa Bank, Credit
Agricole Corporate Investment Bank, CESCE,
Deutsche Bank, JBIC, ING Bank, Intesa
Sanpaolo S.p.A, KFW IPEX, The Korea
Development Bank, KSURE, Natixis, NEXI,
SACE, Societe Generale, Unicredit, USEXIM,
Export Development Canada Bank, and
Garanti Bank provided $2.69 billion loan for
an 18-year term with a grace period for the
first four years and the remaining $600 mil-
28 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
2018
İHRACAT
5 BİN İSTİHDAM
KONSOLİDE CİRO
15 MİLYAR $
3 MİLYAR $
2018
5 thousand
employment
Consolidated
turnover
si Türkiye için son derece önemli” şeklinde
tamamladı.
AB’NİN ENERJİ GÜVENLİĞİNE KATKI
SAĞLAYACAK
Bilim, Teknoloji ve Sanayi Bakanı Fikri Işık,
iki ülke arasındaki TANAP ve STAR gibi
projelerin sadece Türkiye ve Azerbaycan’ın
değil, Avrupa ülkelerinin de enerji güvenliğini
sağlayacağına dikkat çekti. Konuşmasında
Türkiye’nin enerjinin ardından en büyük dış
açığı kimya sektöründe verdiğine değinen
Bakan Işık, “Senede 22 milyar dolar ticaret
açığımız var. Ama ne mutlu bundan böyle bu
açığı kapatmaya katkı yapacak büyük üretim
alanlarımız olacak” şeklinde konuştu. Bu
imza töreninin sadece Türkiye ile
Azerbaycan için değil, bütün Avrupa için
önem taşıdığını ifade eden Bakan Işık,
“Eskiden biz yılda ortalama 1 milyar dolar
2023
10 BİN İSTİHDAM
KONSOLİDE CİRO
30 MİLYAR $
İHRACAT
5 MİLYAR $
2023
10 thousand
employment
Consolidated
turnover
$15 billion $30 billion
Export
Export
$3 billion $5 billion
PROJE
TAMAMLANDIĞINDA
PETKİM’İN
HAMMADDE İHTİYACI
YURT İÇİNDEN
KARŞILANACAK.
When the project
is completed, raw
material need of
PETKIM will be
met within Turkey.
lion over a 15-year term with a grace period
for the first four years. An important step was
taken with the signing ceremony in the realization
of STAR Refinery which will be the
largest industrial investment of Turkey.
$3.29 BILLION SUPPORT FOR THE LARGEST
INVESTMENT
Making a speech at the ceremony, Minister of
Energy and Natural Resources of the
Republic of Turkey Taner Yıldız told that
$800 million investment was made up to now
in the refinery, $3.29 billion of which was
financed by 10 countries and 23 banks, and he
added that both STAR and Trans Anatolian
Natural Gas Pipeline (TANAP) will become
operational by the end of 2018. Yıldız said
that this signature is much more valuable and
important in an environment where the political
stability of Turkey was tried to be discussed
and he noted that Turkey also signed
an agreement with Azerbaijan related to raising
its shares in TANAP and share transfer in
Shah Deniz. Yıldız said that they had to finalize
the $45 billion project package by the end
of 2018 and that Turkey had bought a 10 percent
share together with this package which it
will pay within 6 months. Yıldız indicated
that both two countries contribute to each
other’s investments, and expressed that
Turkey’s revenue from Shah Deniz was $256
million last year and they will double this
amount. He conveyed that they would go on
developing projects related to increasing
internal resources and preventing imports.
He finished his speech by saying:
“Approximately 1 million vehicles hit the
roads each year for the last 11 years in Turkey.
For understanding the latest situation of the
consumption of petroleum products, it should
be noted that 18 million vehicles are driven in
this country. Consequently, a refining capacity
of 10 million tons is extremely important
for Turkey.”
IT WILL CONTRIBUTE TO EU’S ENERGY
SECURITY
Minister of Science, Industry and Technology
Fikri Işık remarked that projects between two
countries such as TANAP and STAR ensure
the energy security of European countries
besides Turkey and Azerbaijan. Mentioning
that chemical industry has the highest deficit
rate in Turkey following the energy sector,
Işık said, “Our annual trade deficit is $22 billion,
but we have large production areas to
contribute to close this deficit.” Expressing
HAZAR WORLD
29

STAR RAFİNERİSİ / STAR REFINERY
yabancı sermaye çekerken, bugün sadece
SOCAR’ın Türkiye’ye yapacağı doğrudan
yabancı yatırım 2 milyar dolardır. Bu eski
Türkiye ile yeni Türkiye arasındaki farkın
çok önemli göstergesidir” dedi.
DIŞ TİCARET AÇIĞINI AZALTACAK
Rafineri projesi imza töreninde konuşan
SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev ise
SOCAR’ın yatırımlarıyla Türkiye’nin 2023
hedeflerine katkıda bulunduklarını söyledi.
PETKİM’in satın alınmasından Trans
Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP)
projesine kadar gerçekleştirdikleri yatırımlara
dikkati çeken Abdullayev, “STAR Rafineri
projesi Türkiye’nin en kapsamlı ‘yerlileştirme
projesi’ olacak. Bu rafineri faaliyete geçtiği
zaman yeni işyerleri açılacak. Bölge ve
ölçek ekonomisine ciddi fayda getirecektir.
Rafinerinin faaliyete geçmesiyle, Türkiye’nin
ithal ettiği ürünlerde çok büyük tasarruf sağlayacaktır”
diye konuştu. Abdullayev, STAR’a
ayrılan 4 milyar dolarlık kredinin ise uluslararası
finans pazarında SOCAR’a,
Azerbaycan’a ve Türkiye’ye duyulan güvenin
somut bir göstergesi olduğunu vurguladı.
REKABET GÜCÜNÜ ARTIRACAK
Azerbaycan ve Türkiye’nin siyasi iradelerinin
belirlediği vizyon ve verdiği destekler sayesinde
gerçekleştirilen projeler ile iki ülkenin
geleceğine katkı koymanın büyük gururu ve
04
STAR Rafinerisi sahası
final görünüm
04
STAR Refinery final view
05
STAR Rafinerisi’nin
temeli Başbakan Recep
Tayyip Erdoğan ve
Azerbaycan
Cumhurbaşkanı İlham
Aliyev’in katıldığı törenle
Ekim 2011’de atılmıştı.
05
Foundations of STAR
Refinery were laid with
a ceremony held in
October 2011 with the
participation of Prime
Minister Recep Tayyip
Erdoğan and President
of Azerbaijan Ilham
Aliyev.
that this signing ceremony is important for
Europe not only for Turkey and Azerbaijan,
Minister Işık said while Turkey used to
attract $1 billion foreign capital investment
per year, SOCAR by itself makes $2 billion
foreign direct investment in Turkey, which is
a very important indicator of the difference
between old Turkey and new Turkey.
FOREIGN TRADE DEFICIT WILL DECREASE
Speaking at the signing ceremony of the
refinery project, SOCAR President Rövnag
Abdullayev said that they contributed to
Turkey’s 2023 vision with SOCAR’s investments.
Underlining their investments from
buying PETKIM to Trans Anatolian Natural
Gas Pipeline Project, Abdullayev said,
“STAR Refinery Project will be Turkey’s
most comprehensive nationalization project.
When the refinery becomes operational, new
workplaces will be opened and it will bring
substantial benefits to regional and scale
economy. After the opening of the refinery,
Turkey will make huge savings in imported
products.” He stressed that $4 billion loan
provided to STAR is a concrete indicator of
the confidence in SOCAR, Azerbaijan and
Turkey in the international financial market.
COMPETITIVE CAPACITY WILL INCREASE
By highlighting that they had the honor to
contribute to the future of two countries
04
30 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
05
onurunu yaşadıklarının altını çizen SOCAR
Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, projeye öz
kaynaklarla 800 milyon dolar harcama yaptıklarını
söyledi. Yavuz, “Biz babayiğit bir
yatırım yapıyoruz. Rafinerimizde üreteceğimiz
10 milyon ton yıllık rafinaj ürünleri halihazırda
tümüyle ithal edilmekte ve ülkemiz
bu ürünler için yurt dışına döviz aktarmak
zorunda kalmaktadır. Rafinerimiz
PETKİM’in ihtiyaç duyduğu hammaddeleri
üretecek ve PETKİM’e teslim edecektir. Bu
sayede PETKİM’in rekabet gücü artacak.
Ülkemizin dış bağımlılığını yeni petrokimya
yatırımlarıyla azaltmaya devam edeceğiz”
şeklinde konuştu.
DÜNYADA BENZERİ OLMAYAN BİR İŞBİRLİĞİ
Azerbaycan Cumhuriyeti Enerji Bakanı Natig
Aliyev imza töreninde yaptığı konuşmada,
bağımsızlık ilanı sonrasında Azerbaycan’ın
Türkiye ile dünyada bir eşi olmayan işbirliğini
gerçekleştiklerini söyledi. Bakan Natig
Aliyev, “Dünyanın en nüfuzlu finans kuruluşları
3,29 milyar dolarlık finansman sunmaya
hazır. Türkiye’ye 5 yılda 20 milyar dolar sermaye
koyacağız” dedi. Azerbaycan Ekonomi
ve Sanayi Bakanı Şahin Mustafayev ise
Azerbaycan şirketlerinin Türkiye’de yatırımlarının
5 milyar doları geçtiğini kaydetti.
Mustafayev, “Gelecek yıllarda bu yatırımların
hacmi misliyle artacak, Türkiye’den 500 şirket
de Azerbaycan’da çok faydalı faaliyetler yürütüyor.
Azerbaycan’da faaliyet gösteren her 100
yabancı şirketten 36’sı Türkiye’den geliyor”
şeklinde konuştu.
RAFİNERİYE 3,29
MİLYAR DOLAR
PROJE FİNANSMANI
KREDİSİ
SAĞLANIRKEN, 2,4
MİLYAR DOLARLIK
KISMI İSE ÖZ
KAYNAKLARLA
KARŞILANACAK.
While $3.29 billion
project financing
loan is provided
to the refinery,
$2.4 billion of the
loan will be
provided by equity
capital.
through projects realized thanks to the vision
and support of the government officials of
Azerbaijan and Turkey, President of SOCAR
Turkey Kenan Yavuz said that they spent
$800 million by equity capital for the project.
He added, “10 million ton/year refinery products
which will be produced in our refinery
are entirely imported at the moment and
Turkey is obliged to transfer foreign currency
abroad for these products. Our refinery will
produce the raw material needed by
PETKIM. This will increase competitive
capacity of PETKIM. We will continue to
reduce foreign dependency of our country
through new petrochemical investments.”
UNPRECEDENTED COOPERATION
In his speech at the signing ceremony,
Minister of Energy of Azerbaijan Natig Aliyev
said that they realized unprecedented cooperation
with Turkey after the declaration of
independence. Minister Natig Aliyev added,
“The world’s most influential financial institutions
were ready to provide $3.29 billion
financing and that they would invest $20 billion
capital within 5 years in Turkey. Minister
of Economy and Industry of Azerbaijan
Shahin Mustafayev stated that investments of
Azerbaijani companies in Turkey exceeded $5
billion. He also said, “The volume of these
investments will increase to a great amount in
the coming years and 500 Turkish companies
are conducting advantageous activities in
Azerbaijan. 36 of every 100 foreign companies
operating in Azerbaijan come from Turkey.”
HAZAR WORLD
31

STAR RAFİNERİSİ / STAR REFINERY
NE DEDİLER? QUOTES
HAYATİ ÖZTÜRK
HAYATI OZTURK
PETKİM YÖNETİM KURULU ÜYESİ
PETKIM BOARD MEMBER
STAR Rafinerisi, Türkiye’nin reel sektörünü etkileyecek çok stratejik bir proje. Stratejik
teşvik paketinde de bir numaralı yatırım. Bir yapıyı kurduğunuzda rekabetçi oluyorsunuz,
entegrasyonu tamamlıyorsunuz. Bu bağlamda STAR-PETKİM entegrasyonu ve bunu
destekleyen enerji yatırımları, lojistik yatırımlar, depolama tam bir cazibe merkezi yaratıyor.
Burası Doğu Akdeniz’in en önemli üretim tesisi haline geliyor. Yabancı yatırımcıların da
ilgisi artıyor. Bu anlaşma Türkiye’de sağlam bir altyapıyı kurmanın yolunu açıyor. Rekabet
gücünüz yoksa küçülüyorsunuz. Entegrasyon, ülkeye rekabet gücü kazandıracak.
STAR Refinery is a highly strategic project which will have a huge effect on Turkish real sector.
It is the leading investment in the strategic stimulus package. When you build a structure, you
gain competitive power and finalize the integration. In this regard, STAR-PETKIM integration
and complementary energy investments, storage and logistics investments create a center of
attraction. It is turning into the most important production facility in the Eastern Mediterranean.
It also attracts foreign investors. This agreement paves the way for establishing reliable
infrastructure in Turkey. If you lack competitive power, you will have to shrink. Integration
will offer competitive advantage to the country.
Bu anlaşma Azerbaycan’ın ve SOCAR’ın kısa, orta ve uzun vadede aslında bulundukları
coğrafya açısından bir istikrar adası ve bir güvence olarak görüldüğüne şahitlik ediyor.
Türkiye ve Azerbaycan arasında giderek güçlenen ilişkiler, enerji alanındaki stratejik
işbirliği ve Azerbaycan’ın giderek bu coğrafyada çok daha büyük denge unsuru olarak öne
çıkışı benim açımdan bir istikrar algısına sebep oluyor. Dolayısıyla bu kredi anlaşmasını
Azerbaycan’a duyulan güven ve aynı zamanda istikrarla ilgili beklentinin ödüllendirmesi
olarak görüyorum.
PROF. DR. KEREM ALKİN
Prof. DR. KEREM ALKIN
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ
NISANTASI UNIVERSITY RECTOR
DOÇ. DR. FATİH MACİT
Assoc. Prof. Fatih Macit
HASEN ENERJİ VE EKONOMİ ARAŞTIRMALARI
MERKEZİ UZMANI
Senior Fellow, HASEN CENTER ON ENERGY
AND ECONOMY
PROF. DR.
MÜBARİZ HASANOV
Prof. DR. MUBARIZ HASANOV
HASEN ENERJİ VE EKONOMİ ARAŞTIRMALARI
MERKEZİ UZMANI
Senior Fellow, HASEN Center on Energy
and Economy
This agreement indicates that Azerbaijan and SOCAR is regarded as a source of stability and
security for their geography in the short, medium and long term. In my opinion, constantly
strengthening relations between Turkey and Azerbaijan, strategic cooperation in the field of
energy, and Azerbaijan’s prominence as a balancing power creates a sense of stability. Thus,
I regard this loan agreement as an award for the trust in Azerbaijan and stability expectations.
Genelde sendikasyon kredilerinde bankaları bir araya getirmek çok kolay değildir. 23
bankanın bir araya gelerek böyle bir kredi anlaşmasına imza atmış olması projeye olan
güvenin ve projenin ticari fizibilitesinin en büyük göstergesidir. Avrupa’da bazı gelişmiş
ülkelerin bile zaman zaman tahvillerini uygun şartlarda satmakta zorlandıkları bir ortamda
bu şekilde uzun vadeli ve büyük miktarda bir proje finansmanı sağlamak oldukça önemlidir.
Rafinerinin, Türkiye’nin şu an tamamen ithal ettiği ürünlerin yerli üretimini sağlayacak
olması cari açığı azaltacak olması açısından oldukça önemlidir.
Generally, it is not an easy task to bring the banks together for syndication loans. 23 banks
came together and signed such a loan contract, which is the biggest indicator of the trust for
the project and its commercial feasibility. The provision of such huge and long-term project
financing is really crucial in a period when even some of the developed countries in Europe
are having difficulties in selling their bonds under favorable conditions. The refinery will
be capable of producing the goods that Turkey imports, and thus it will decrease the current
deficit amount by increasing domestic production.
STAR Rafinerisi doğrudan ve dolaylı olarak binlerce iş imkanı yaratacak, aynı zamanda
Türkiye’nin enerji güvenliğine de katkı sağlayacaktır. Rafineri, 2018 yılında
tamamlandığında Türkiye’nin rafine petrol ürünlerine ve taşıt yakıtlarına olan bağımlılığını
azaltacaktır. SOCAR’ın diğer yatırımlarıyla entegre edilecek olan STAR Rafinerisi, diğer
endüstrilerle de pozitif sinerji oluşturacak ve Türkiye ekonomisinin rekabet gücünü
arttıracaktır. Bu proje, Türkiye’nin bölgesel bir süper güç olma hedefine ulaşmada kilit bir
rol oynayacaktır.
STAR Refinery will not only generate thousands of direct and indirect permanent jobs, but
also contribute to overall energy security of Turkey. When completed in 2018, the refinery
will significantly reduce the dependence of Turkey on refined oil products and transport
fuels. As the STAR Refinery will be integrated with other investments of SOCAR, it will generate
positive synergy with other industries and increase the competitiveness of the Turkish
economy. Overall, this project will play a significant role in Turkey’s ambitions to become a
regional super power.
32 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
HAZAR WORLD
33

GÖRÜŞ / OPINION
IRAK / IRAQ
Irak’taki terör olayları ve
enerji güvenliğine etkileri
Dünya enerji pazarı Ukrayna krizi ile endişe
duyarken, Rusya ve Ukrayna Putin ve Poroşenko
arasında olası bir ateşkes ile çözüme yaklaşmaktadır.
Terrorist Incidents in Iraq and
Their Effects on Energy Security
While the world energy market is concerned about
the Ukrainian crisis; Russia and Ukraine are getting
closer to settlement with a possible cease fire between
Putin and Poroshenko.
Prof. Dr. Mesut Hakkı CaşIn
HASEN Dış Politika ve Güvenlik
Araştırmaları Merkezi Uzmanı
Senior Fellow, HASEN Center on
Foreign Policy and Security
Dünya enerji pazarı Ukrayna krizi ile
endişe duyarken, Rusya ve Ukrayna
Putin ve Poroşenko arasında olası bir
ateşkes ile çözüme yaklaşmaktadır.
ABD ordusu ise, diğer petrol kaynağı
Libya’da öldürülen diplomatik personelin
faillerini yakaladığını dünya kamuoyuna
açıklamıştır. Taliban ve El Kaide’nin
Pakistan’da hava alanları ve kritik hedeflere
saldırıları enerji güvenliği konusundaki
ezberleri bozmaya yönelik şiddetin yeniden
sorgulanmasını gündeme getirmektedir.
Arap Baharı sonrası yaşanan gelişmeler,
Ortadoğu bölgesinin yeni bir şiddet ve belirsizlik
ortamı ile karşıya kalmasına yol
açmıştır. Suriye iç savaşı devam ederken, El
Kaide ile bağlantılı Irak Şam İslam Devleti
(IŞİD) örgütünün Kuzey’de Musul dahil bir
dizi kent ve kasabayı ele geçirip Bağdat istikametinde
ilerleyişi karşısında, Irak daha
karmaşık, geniş çaplı bir etnik ve dinsel
çatışma riski ile karşı karşıya bulunmaktadır.
IŞİD, 9 Haziran tarihinde Musul vilayet
genel meclisini ve valilik binalarını, yoğun
güvenlikli hapishaneleri, Federal Polis merkezlerini,
televizyon binalarını ve uluslararası
havaalanını işgal etmiştir. Örgüt,
01
While the world energy market is
concerned about the Ukrainian
crisis; Russia and Ukraine are
getting closer to settlement with a
possible cease fire between Putin and
Poroshenko. On the other hand, the USA
army has declared to the world public that
the perpetrators of the diplomatic staff that
were killed in the other oil producer country
Libya have been caught. The attacks of
Taliban and Al Qaeda to the airports and
critical points in Pakistan lead to questioning
the violence towards breaking the routine
about energy security. The developments
occurring after the Arab Spring have
led the Middle East region to face a new
environment of violence and vagueness.
While the Syrian civil war is going on; Iraq
has encountered a more sophisticated and
larger-scaled ethnic and religious conflict
due to the Islamic State of Iraq and
Damascus’ (ISID) occupation of various cities
and towns including Mosul in the north
and marching toward Baghdad. ISID occupied
the Mosul Provincial Assembly and
government buildings, high-security prisons,
Federal Police Department, television
34
TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
01
Irak Türkmen
kuvvetleri Tuzhurmatu
kuzey kentinde bir
kontrol noktasında
devriye geziyor.
01
Iraqi Turkmen forces
patrol a checkpoint in
the northern city of
Tuz Khurmatu.
Türkiye’nin Musul Başkonsolosluğu’nda
görevli diplomatları, kentteki elektrik santralinde
çalışan Türk mühendis ve işçiler ile
TIR şoförlerini kaçırıp rehin almış ve günlük
300.000 varil kapasiteli Ceyhan Petrol
Boru Hattı’nın çalışmasını engellemiştir.
IŞİD örgütü aynı zamanda Irak ordusunun
cephane ve silahlarını ele geçirdiği gibi petrol
rafineri ve dağıtım şebekesini kontrol
ederek saha hakimiyetini ekonomik olarak
artırmaktadır. Bu durum örgütün Merkez
Bankası’ndan yağmaladığı bir milyar dolar
tutarındaki ekonomik gücü yeni militanların
katılımında kritik finansal kaynak ve
kamusal meşruiyete halk desteğini genişletmesine
manivela teşkil etmektedir.
Öte yandan, Kerkük üzerinde hak ilan eden
Kürt ve Araplar arasındaki etnik çatışmalar
da istikrarsızlığı pekiştirmektedir. Irak, 1991
ve 2003 Körfez Savaşı sonrasında en sert
krizlerden birini yaşarken, gelişmelerle ülke
sınırları parçalanmanın eşiğinde bulunmaktadır.
IŞİD, ideolojik ve askeri hedefinde
temel öğe olarak, Irak’tan Suriye’ye uzanan
geniş bir alanı kontrol eden bölgede
İslami esaslara dayalı bir devlet kurmaya
çalışmaktadır. 2003’te ABD’nin işgali sonra-
buildings and the international airport on
June 9. The organization took hostage of the
diplomats serving at the Consulate General
of Turkey in Mosul, Turkish engineers
working at the power plant, workers and
truck drivers, and they stopped the operation
of the Ceyhan Oil Pipeline which has
300.000 barrel capacity. Having captured
the ammunition and weapons of the Iraqi
army; ISID has expanded its field of dominance
economically by controlling the refinery
and distribution network. Its economic
power of one billion dollars, which he
gained by plundering the Central Bank,
constitutes the financial source for new militants
and a leverage in widening the public
support.
On the other hand, the ethnic conflicts
between the Kurds and Arabs which lay
claims on Kirkuk further escalate the crisis.
Experiencing one of the worst crises after
the Gulf War in 1991 and 2003, Iraq is on the
verge of separation. The main objective of
ISID is to establish a state that takes the
Islamic references as the basis for its ideological
and martial goals and that controls a
wide area expanding from Iraq to Syria.
HAZAR WORLD
35

IRAK / IRAQ
sı Saddam Hüseyin’in dağılan ordusundan
binlerce eski asker ve subay tarafından da
desteklenen örgüt, Suriye Devlet Başkanı
Beşar Esad yönetimini desteklediği yönündeki
iddiaları reddetmekle birlikte, mevcut
çatışmanın Suriye ekseni dışına çıkmasını
amaç edinen Şam yönetiminden destek aldığı
bilinmektedir. Nitekim, Suriye’nin müttefiki
İran’dan gelen silahların Irak üzerinden
Suriye’ye girmesine Maliki’nin göz yumduğu
belirtilmektedir. Bu bağlamda, Sünni
kabile liderlerinin desteğini arkasına alan
IŞİD militanları, Şii Başbakanı Nuri El
Maliki’ye Sünni Müslümanların gösterdiği
tepkiden faydalanmışlardır. Maliki’nin adaletsiz
ve güç kullanımına dayanan Sünni
karşıtı dışlayıcı politikası, ABD ve AB’nin
gelişmelerden aldığı ders ile siyasal liderliğinin
sonlandırılması için düğmeye basılması
mümkün görülebilir. Nitekim, Sünni
gruplar, ülkeyi yolsuzluk ve ayrımcılık ile
yönettiği iddia edilen Maliki’yi Irak siyasetini
kendi tekeline almakla suçlamaktadırlar.
Irak’taki Sünni Arap aşiretleri ise açık olarak
silah, cephane, barınak ve savaşçı yardımı
sağlayarak IŞİD örgütüne destek vermektedirler.
ABD’nin yeni
politikasında
hava harekatı ve
insansız hava
uçakları ile nokta
saldırıları
seçeneğini
kullanması
beklenebilir.
Air operations
and point attacks
with unmanned
aerial vehicles
can be expected in
the new policy of
the USA.
IRAK ORDUSU KARŞI HAREKATI
ABD ordusu tarafından eğitilen ve silahlandırılan
Irak ordusunun yaklaşık 930 bin
askeri personelinin 270 bini muharip askerlerden
oluşmaktadır. Ancak, Irak ordusunun,
giderek şiddetlenen mezhep çatışmaları,
yolsuzluk ve suistimaller sonrası askeri
harekat ve moral yeteneğinin zayıfladığı
bilinmektedir. Irak hükümeti emrindeki
askeri birlikleri, yeni yerel milisleri, hava
kuvvetlerini, güney milis gruplardan İran
destekli Şii gönüllüleri, Kürt Peşmergeleri
ve ABD istihbaratıyla lojistik desteği gibi
tüm kaynaklarını kullanacağı için yoğun
çatışmaların yaşanmasını bekleyebiliriz.
Diğer yandan, binlerce Şii gönüllü muharip
asker Maliki’nin seferberlik çağrısına olumlu
yanıt vererek silahlanmaktadırlar. Bu
beklenmedik ani kargaşa ve güç kaybından
oluşan kaos ortamında, Kuzey Irak’taki
Kürt grupların en uygun zamanı yakaladıkları
düşüncesi ile federal devlet modelinden
vazgeçerek özerlik ilan etmesi, olası sürpriz
beklentileri arasında yer almaktadır.
IRAK’IN ABD’DEN YARDIM TALEBİ VE
İRAN’IN TEPKİLERİ
Irak yönetimi, gelişmeler üzerine ABD’den
askeri destek yardımı talebinde bulunmuş-
02
Supported by thousands of soldiers and
officers dispersed from the Army of
Saddam Hussein after the USA occupation,
the organization rejects the claims that it
supports the Syrian President Bashar al-
Assad. It is also known that it is supported
by the Syrian government that aims to
direct the conflict out of Syria. As a matter
of fact, it is stated that Maliki allows the
transfer of the weapons coming from Syria’s
ally Iran through Iraq. In this context, the
ISID militants, having the support of the
Sunni tribe leaders, benefited from the reaction
of the Sunni Muslims towards the
Shiite Prime Minister Nuri El Maliki.
Maliki’s unfair and violence-oriented policy
that excludes the Sunni Muslims, with the
lessons that the USA and EU learned, may
make it possible to act for the termination of
his mission. Hence the Sunni groups blame
Maliki, who is claimed to govern the country
with corruption and discrimination, of
monopolizing the policy of Iraq. In Iraq,
Sunni Arab tribes clearly support ISID by
36
TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
tur. İran yönetimi ise, gelişmeler üzerine
bölgeye askeri müdahalede bulunabileceği
mesajlarını vermiştir. Başkan Obama,
IŞİD’e karşı Irak’a nasıl yardım edebilecekleri
konusunda kara harekatı hariç her tür
seçeneği değerlendirdiklerini, ancak
ABD’nin Iraklı liderlerin mezhep çatışmasına
çözüm olacak siyasi bir planı olmadığı
takdirde askeri bir adıma kalkışmayacağını
ifade etmiştir. ABD donanmasına ait uçak
gemisi USS George H.W. Bush, iki savaş
gemisiyle birlikte Körfez bölgesine intikal
etmiştir. Obama, Irak’a diplomatik temsilciliklerin
korunması maksadı ile özel harekat
kuvvetleri ve Irak’a 300 askeri danışmanın
Maliki ordusuna danışmanlık maksadı ile
yardım kararı alındığını ifade etmiştir.
ABD’nin yeni politikasında hava harekatı
ve insansız hava araçları ile nokta saldırıları
seçeneğini kullanması beklenebilir. Bu bağlamda,
siyasi çözümü tercih ettiği tahmin
edilen Obama’nın siyasal açıdan Maliki
yerine tüm Irak’ı kucaklayacak yeni bir
ortak lider arayışı içine girmesi mümkün
02
Irak’ın başkenti
Bağdat’taki Iraklı Şii
savaşçılar.
02
Iraqi Shiite fighters in the
capital of Iraq.
providing weapon, ammunition, shelter and
warriors.
COUNTERMOVE OF THE IRAQI ARMY
There are 270 thousand combatant soldiers
in the Iraqi Army which consists of 930
thousand military personnel in total who
are trained and armed by the USA armed
forces. However, it is known that the military
operation capability and morale of the
Iraqi army has become weaker due to escalating
sect conflicts, corruption and abuses.
Intense conflicts can be expected since the
Iraqi government shall use all the sources
such as the troops under its command, new
local militias, and air forces, Iran supported
Shiite groups from southern militia groups,
Kurdish peshmergas and the intellectual
and logistic support of the USA. On the
other hand, thousands of Shiite volunteer
combatant soldiers have been getting armed
by responding positively to Maliki’s call of
mobilization. In the chaotic atmosphere
arising from an unexpected turmoil and
loss of power, it may be expected that
Kurdish groups in Northern Iraq declare
autonomy by giving up the federal state
model, thinking that it is the right time for
them.
IRAQ’S REQUEST FOR SUPPORT FROM THE
USA AND IRAN’S REACTION
Iraqi government has demanded military
support from the USA upon the developments,
and Iran has implied that it may
conduct a military intervention in the
region. President Barack Obama remarked
that they evaluated all options to help Iraq
against ISID except for ground war, but the
USA would not get engaged in any military
action on the condition that Iraqi leaders do
not possess any political plan as a solution
to sectarian conflicts. The airplane carrier
of the USA navy, USS George H.W. Bush,
has reverted to the Gulf region together
with two warships. Obama has specified
that the support decision has been taken
with the help of the special operation force
and 300 military consultants with the intention
to protect the diplomatic representatives.
Air operation and point attacks option
with unmanned aerial vehicles can be
expected in the new policy of the USA. In
this context, Obama, who is believed to
have chosen the political solution, may possibly
look for another partner in Iraq who
shall embrace the entire Iraq instead of
Maliki. As the White House discusses the
HAZAR WORLD
37

IRAK / IRAQ
03
olabilir. Beyaz Saray, İran’ın ortaklık teklifini
Viyana Nükleer Müzakerelerinde ele
almakla birlikte, Cumhuriyetçi kanat temkinli
tavır izlemektedir. Nitekim, Senatör
McCain, Obama’yı, ABD’nin nerede olduğu
sorusu ile eleştirirken, Irak’ın yeniden yapılandırılmasından
sorumlu General Jay
Garner, askeri danışman çözümünün yetersiz
olacağını, meselenin İran tarafından
çözülmesi, Kuzey Irak’ta Kürtlere silah yardımı
yapılması gerektiği ana fikrini ortaya
atmıştır. Bu bağlamda ABD’nin vereceği
kararın Irak’ın geleceği ve enerji güvenliğinin
yol haritasını belirleyeceği söylenebilir.
IRAK’IN GELECEĞİNİN ENERJİ PAZARINDAKİ
OLASI ETKİLERİ
Irak’ta yeni bir belirsizlik ve iç savaş sürecinin
başladığı ve siyasal istikranın mevcut
durumda kamu düzeninin yeniden normalleşme
sürecinin muhtemelen yalnızca
Irak’taki tüm dini ve siyasal fraksiyonların
desteğini alacak yönetimin siyasi-askeri bir
çözüm sağlanmasıyla mümkün olabileceği
söylenebilir. Ancak, Bağdat’ın yönetiminin
IŞİD’in kontrol altına aldığı bölgeleri kontrol
etmesinde Kuzey Irak Kürt Bölgesel
Yönetimi ile mevcut uyuşmazlıklarını çözmesi
önem kazanabilir. Bu durum Erbil
yönetimi kontrolündeki Kerkük petrolünün
uluslararası pazara açılması, Bağdat ile
03
Irak Kürt Bölgesel
Yönetimi (IKBY) Başbakanı
Neçirvan Barzani.
03
Nechirvan Barzani,
Prime Minister of
Kurdish Regional
Government of Iraq.
partnership proposal of Iran in the Vienna
Nuclear Negotiations, Republicans has
taken a cautious attitude. As the senator
McCain criticize Obama about his absence,
General Jay Garner who is responsible for
the reconstruction of Iraq puts forward the
main idea that military consultant option is
inefficient; the solution should be solved by
Iran, and the Kurds in Iraq should be provided
with weapons. In this context, it can
be stated that the decision the USA shall
make will specify the map of Iraq’s future
and the energy security.
POSSIBLE IMPACT OF IRAQ’S FUTURE ON
THE ENERGY MARKET
It can be said that a new vagueness and civil
war process has started in Iraq, and the
political stability and re-normalization process
of the public order in the current situation
can only be achieved through the political-military
solution of the government that
shall be supported by all religious and political
fractions in Iraq. However, settlement of
current problems between the Kurdish
Regional Government of Iraq and the
Baghdad government may gain importance
in order to regain the control of the areas
where ISID has captured. It can be possible
with additional privileges like putting
Kirkuk oil on international markets and
38
TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
enerji gelirlerinin gelir paylaşımı gibi bazı
yeni imtiyazlar vermesi ile mümkün olabilir.
Başbakan Neçirvan Barzani’den IŞİD’in
zaferi ve Bağdat’taki panik halinden yararlanarak,
Skyes-Picot Antlaşması ile
İngiltere ve Fransa tarafından çizilen mevcut
sınırları yeniden belirlemesi, sık sık
gündeme getirilen merkezi Irak devletinden
ayrıldıklarını ilan etmesi mümkün olabilir.
Ancak, gerek Bağdat gerekse IŞİD ve diğer
cihatçı gruplar dahil Iraklı Sünniler,
Kürtlerin bağımsızlık taleplerini kabul
etmeye hazır olmamaları, çatışmanın yeni
bir evreye girmesi ve uluslararası enerji şirketlerinin
arz güvenliği politikalarını olumsuz
etkileyebilecek çatışmalara yol açabileceği
söylenebilir. Dünya petrol pazarında
%10’luk pazar payı ile 5. sırada bulunan
Irak’ın geleceği yeni bir sürece girebilir.
IŞİD halen günlük 310.000 varil kapasitelik
Baiji rafinerisini kontrol etmektedir. Basra
rafinerisi 140.000, Bağdat rafinerisi ise
210.000 varil kapasiteye sahip olup, 11
küçük rafineri de faaliyettedir. Irak çatışması,
petrol fiyatlarında 4-5 dolarlık artışa
neden olmuştur. Irak, 2012 yılında 6.1 milyon
varil günlük petrol üretimi kapasitesine
kavuşmuştur. Irak’ın 2020 yılında günlük
8.3 milyon varil petrol üretim kapasitesine
ulaşması beklenmektedir. Orta ve uzun
vade kapsamında çatışmaların ülkede petrol
üretimini artırması beklenebilir.
04
ABD Başkanı Barack
Obama, Beyaz Saray’da
Irak’la ilgisi basın
açıklaması yapıyor.
04
US President Barack
Obama makes a
statement on Iraq at the
White House.
distribution of energy income. Currently the
Erbil government is in charge of Kirkuk oil
resources. Prime Minister Nechirvan
Barzani can be expected to specify new borders
drawn by the UK and France in the
Skyes-Picot Agreement and declare its separation
from the central government by benefiting
from the victory of ISID and the panic
atmosphere in Baghdad. But it can be stated
that neither Baghdad nor ISID and other
jihadist groups including Iraqi Sunnis are
ready to accept the separation demand of
Kurds; and a new stage of conflicts may
have a negative effect on the security policies
of international energy companies.
Having the fifth place in the world oil market
with its 10% market share, Iraq may
have a different future than expected. ISID
currently has the control of Baiji refinery
which has the capacity of 310.000 barrels
per day. Basra refinery has the capacity of
140.000 barrels per day and Baghdad refinery
has the capacity of 210.000 barrels per
day. 11 small refineries are also actively
functioning. The Iraq conflict has caused a
raise of 4-5 dollars in oil prices. In 2012, Iraq
reached the oil production capacity of 6.1
million barrels per day. Iraq is expected to
reach 8.3 million barrel capacity by 2020. In
the medium and long term, conflicts can be
expected to increase the oil production in
the country.
04
HAZAR WORLD
39

GÖRÜŞ / OPINION
KIRIM / CRIMEA
KIRIM VE DAĞLIK KARABAĞ
SORUNU KARŞISINDA BATI
Geçtiğimiz yılın Kasım ayı içerisinde AB ile Ortaklık
Anlaşması imzalaması beklenen Ukrayna yönetiminin son
anda bu kararından vazgeçtiğini açıklamasıyla birlikte Kiev
sokaklarında başlayan Batı yanlısı protestoların tetiklediği
“Ukrayna krizi” birçok kimsenin beklemediği bir şekilde
ilerledi.
THE WEST’S APPROACH
TO CRIMEA AND NAGORNO
KARABAKH ISSUE
Triggered by the popular protests following the abrupt
announcement by the Ukrainian government that
they would not sign the EU Association Agreement in
November last year, the “Ukraine Crisis” escalated quite
unexpectedly.
DOÇ. DR. FATİH ÖZBAY
HASEN DIŞ POLİTİKA VE GÜVENLİK
ARAŞTIRMALARI MERKEZİ UZMANI
ASSOC. PROF. FATIH OZBAY
SENIOR FELLOW, HASEN CENTER ON
FOREIGN POLICY AND SECURITY
40 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
R
usya’nın bariz baskılarıyla 21 Kasım
2013’te Ukrayna’nın AB ile Ortaklık
Anlaşması’nı imzalama kararından
vazgeçtiğini açıklaması sonrası, başkent
Kiev’de küçük çaplı sayılabilecek protestolarla
kriz başladı. Ukrayna güvenlik güçlerinin
göstericileri dağıtmak için 30 Kasım 2013’te
aşırı şiddete başvurarak kuvvet kullanması
sonrası göstericilere verilen destek daha da
arttı. Arkasından olaylar Ukrayna’nın diğer
şehirlerine de sıçradı. Göstericilerin tepkilerinin,
ülke içinde yıllardır çözülemeyen yolsuzluk,
rüşvet, baskı ve insan hakları ihlalleri
gibi yapısal sorunlara yönelmesi sonrasında
2013 Aralık ayı içerisinde de bu sert müdahaleler
devam etti. Ocak 2014’te Ukrayna yönetiminin
göstericilere karşı sert müdahaleleri
getiren bazı yasal düzenlemeler yapması sonrasında
bir süreliğine durulan kriz yeniden
tırmanışa geçti. Olayların silahlı çatışmaya
dönüşmesi ve akabinde yaşanan can kayıpları
krizi daha da derinleştirdi.
Ukrayna hükümeti, söz konusu yasal düzenlemelerden
2014 Ocak ayı sonunda geri adım
atmasına rağmen radikal grupların başkent
Kiev ve ülkenin batı bölgelerinde devlet binalarını
işgal etmeye başlamalarıyla kriz bu
sefer daha değişik bir boyut kazandı. Ukrayna
yönetiminin ülkede kaosu bitirmek adına
2014 Şubat ayı içerisinde yaptığı operasyonlarda
onlarca insanın hayatını kaybetmesi
üzerine muhalif güçler ülkede yönetimi ele
geçirdiler. Kriz, Rusya yanlısı Viktor
Yanukoviç yönetiminin sona ermesi ve yerine
Batı yanlısı geçici bir hükümetin kurulması
ile neticelendi. Ancak özelde Ukrayna, genelde
uluslararası kamuoyu için asıl kriz bundan
sonra başlamaktaydı.
Her şey bitti zannedilirken Kırım başta olmak
üzere Ukrayna’nın güneyinde ve doğusunda
bu kez Rusya yanlıları sokaklara döküldü.
Kiev’de başlayan kriz, 23 Şubat 2014’te nüfusunun
%58’ini etnik Rusların oluşturduğu
Kırım’a sıçradı. Ukrayna’ya bağlı Kırım Özerk
Cumhuriyeti önce 11 Mart 2014’te bağımsızlığını
ilan etti, arkasından 16 Mart’ta yapılan
referandum ile Rusya’ya bağlanma kararı
aldı. Rusya, 17 Mart 2014 tarihinde yaptığı
açıklama ile Kırım’ı bağımsız bir devlet olarak
tanıdığını beyan etti. Rusya Devlet Başkanı
Vladimir Putin 18 Mart 2014’te yaptığı açıklamada
referandum sonrası ilan edilen Kırım’ın
Rusya’ya bağlanma talebinin kabul edildiğini
açıkladı. Rusya parlamentosunun 21 Mart
2014’te aldığı kararla da bu bağlanma talebi
resmen onaylanarak Kırım, Rusya
Federasyonu’nun 9. federal bölgesi olarak
Rusya Federasyonu toprağı haline getirildi.
The crisis began with small-scale protests
in the capital city Kiev, when
Ukraine reneged on its plan to sign
the Association Agreement with the
EU on November 21, 2013, as a result of
Russian pressure. Support for protesters
increased after Ukrainian security forces
resorted to violence on November 30 in
order to disperse the demonstrations.
Subsequently, protests spread to other cities
in Ukraine, growing to encompass long
term problems of governance and structure
such as corruption, bribery, oppression and
human rights violations. Demonstrations
continued during December 2013. The crisis
then seemed to settle down for a period, but
re-escalated after the Ukrainian government
made certain legal arrangements that
entailed harsh reactions against protesters
in January 2014. The crisis further deepened
when events turned into armed conflict
and people were killed. Although the
Ukrainian government rescinded those
legal arrangements at the end of January
2014, the crisis acquired a new dimension
when radical groups started to occupy state
buildings in Kiev and other cities in the
western part of the country. Opposition
forces seized power following the government
operations to end the chaos in
February 2014, which led to the loss of dozens
of lives. The crisis resulted in the
replacement of pro-Russian Viktor
Yanukovych government with a pro-West
transitional government. However, the current
crisis started at that point, impacting
the international community as well as
Ukraine.
The initial belief that the arrival of a transitional
government marked a new period of
peace was proved wrong when pro-Russian
protesters took to the streets in the southern
and eastern parts of Ukraine, particularly
Crimea. The crisis that had begun in
Kiev on February 23, 2014 spread to Crimea,
where ethnic Russians make up 58% of the
population. Ukraine’s Autonomous
Republic of Crimea declared independence
on March 11, 2014. It subsequently voted to
enter under Russian rule according to the
results of the March 16 referendum. On
March 17, 2014 Russia announced that its
recognition of Crimea as an independent
state. In a statement on March 18, 2014
Russian President Vladimir Putin declared
that Crimea has been accepted into Russia.
The Russian Parliament officially approved
this decision on March 21, 2014, making
HAZAR WORLD
41

KIRIM / CRIMEA
01
Kısaca özetlediğimiz bu kriz sonrasında uluslararası
hukuk açısından oldukça tartışmalı
bir durum ortaya çıktı. BM Antlaşması bir
devletin diğer bir devlete karşı tek taraflı kuvvet
kullanması veya kuvvet kullanma tehdidinde
bulunmasını hukuka aykırı kabul ederek
yasaklamıştır. BM Antlaşması’nın 2. maddesinin
4. fıkrası “Tüm üye devletler, uluslararası
ilişkilerinde gerek herhangi bir başka
devletin toprak bütünlüğüne ya da siyasi
bağımsızlığına karşı, gerekse Birleşmiş
Milletler’in amaçları ile bağdaşmayacak herhangi
bir biçimde kuvvet kullanma tehdidine
ya da kuvvet kullanılmasına başvurmaktan
kaçınırlar” demektedir. Yani uluslararası
anlaşmazlıkların çözümünde kuvvet kullanımı
yerine barışçıl yolları öncelemektedir. Bu
düzenlemenin istisnaları ise yine BM
Antlaşması’nın 7. Bölümü’nde yer almaktadır.
Bu bölümde BM Güvenlik Konseyi’nin, uluslararası
barış ve güvenliğin tehlikeye girdiğini
saptadığı durumlarda Antlaşma’nın 41. ve 42.
maddelerinde öngörülen zorlayıcı önlemleri
hayata geçirebileceği ifade edilmektedir. Bu
maddeler, kuvvet kullanımını gerektirmeyen
ekonomik ve diplomatik yaptırımlar ile kuvvet
kullanımını içeren askeri yaptırımları ihtiva
etmektedir.
*Yazının devamına www.hazar.org sitesindeki
blog bölümünden ulaşabilirsiniz.
01
Vilnius kentindeki Rusya
Büyükelçiliği’nin önünde
bir protestocu Kırım
referandumunu
yorumluyor.
01
A protester is
interpreting the Crimea
referendum in front of
Russian Embassy in
Vilnius.
Crimea the 9 th federal region of the Russian
Federation.
This crisis as briefly summarized above has
posed multiple challenges in relation to
international law, and created major controversy.
The UN Charter prohibits the unilateral
use of force or threat of force by one
state against another state. As stated in
Paragraph 4, Article 2 of the UN Charter,
“All Members shall refrain in their international
relations from the threat or use of
force against the territorial integrity or
political independence of any state, or in
any other manner inconsistent with the
Purposes of the United Nations.” The
Charter prioritizes peaceful means over the
use of force to resolve international conflicts.
Exceptions to this regulation are
included in Chapter 7 of the UN Charter,
which states that coercive measures as indicated
in Articles 41 and 42 may be implement
if the UN Security Council determines
the existence of a threat to international
peace and security. These articles refer to
economic and diplomatic sanctions that do
not require the use of force, as well as military
sanctions that do include the use of
force.
*The full text of the article is available on
the blog page at www.hazar.org
42 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
HAZAR WORLD
43

LIFESTYLE / LIFESTYLE
Bİrjan ve Sara / Birjan AND Sara
44
TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
TÜRK DÜNYASINDAKİ
KÜLTÜREL BAĞLAR
PEKİŞİYOR
FOSTERING CULTURAL TIES
IN THE TURKIC WORLD
EDA GÜNDOĞDU
TARIK ÜZGÜN
Kazak sanatının önemli eserlerinden biri olan “Birjan
ve Sara” operası 5. Uluslararası İstanbul Opera Festivali
kapsamında Türk seyircisiyle buluştu. Uluslararası Türk
Kültürü Teşkilatı’nın (TÜRKSOY) işbirliğinde gerçekleşen
projeyi ve hikayesini rejisörü Prof. Dr. Eflatun
Neimetzade’den dinledik. Aynı zamanda Birjan karakterini
canlandıran Özer Öndeş iki ülke arasındaki sanat ortamını
anlattı.
The “Birjan and Sara” opera which is one of the most important
artifacts in Kazakh art met with the Turkish audience within the
scope of the 5 th International Istanbul Opera Festival. Director
of the project Prof. Dr. Eflatun Neimetzade told us the story
of the project that was actualized with the cooperation of the
International Organization of Turkic Culture (TURKSOY). At
the same time, Özer Öndeş who performed the Birjan character
told us about the art relations between the two countries.
HAZAR WORLD
45

Bİrjan ve Sara / Birjan AND Sara
Birjan’ı canlandırmak nasıl bir
duygu, biraz ondan bahseder misiniz?
Özer Öndeş: Birjan tarihte yaşamış
bir halk ozanı. Sara da halk ozanı.
Oynadığım karakter Ozan Birjan, Sara’ya
göre daha büyük. Sara genç ve Birjan’a hayran.
Birjan’ın ozanlığına, yazdığı şiirlere,
dombra çalışına hayran. Kendisiyle tanışmak
için geliyor ve birbirlerine aşık oluyorlar.
Sonu hüzünlü biten hazin bir aşk hikayesi
anlatılan. İçinde tarihi ögeler de barındırıyor.
Projeye nasıl dahil oldunuz?
Ö.Ö.: Ben Kazakistan’a başka bir Kazak
bestecinin operasında yer almak için gitmiştim.
Orada oynadıktan sonra Türkiye’de
böyle bir projenin yapılacağı söylendi. Bu
işler bizde ses rengine göre belirleniyor.
Birjan rolü bana uygundu. Teklif ettiler, ben
de kabul ettim.
Kazakistan’da da oynadığınızı söylediniz,
orada oynamak nasıl bir duygu? Ne
gibi farklılıklar var?
Ö.Ö.: Sanat dünyanın her yerinde dilleri
değişse bile hemen hemen aynı şekilde yapılıyor.
Bizim ülkemizde de gayet köklü bir
sanat kültürü var bence. Opera ve balenin
her zaman izleyicisi var ülkemizde. Ben
Samsun Devlet Opera Balesi’nin sanatçısıyım,
kadrom orada.
Türk ve Kazak seyircilerin operaya
bakış açısını nasıl değerlendiriyorsunuz?
İlgi aynı yoğunlukta mı?
Ö.Ö.: Opera rağbet gören bir sanat dalı, çok
seyircimiz var. Fakat daha çok sahnenin
olması gerek. Sahneler ve teknik imkanlarımız
çok yeterli değil. Ancak sanatçı kalitemiz
dünya çapında. Sadece biraz altyapı
sorunumuz var.
Bir sanatçı olarak iki ülke arasındaki
bağı nasıl görüyorsunuz?
Ö.Ö.: Hepimiz aynı kültürden geliyoruz.
Türkler, Orta Asya’dan bütün coğrafyaya
dağılmışlar. Oraya gittiğiniz zaman o samimiyeti
hissediyorsunuz, yabancı bir ülkeye
gitmiş gibi olmuyorsunuz.
REJİSÖR PROF. DR. EFLATUN NEİMETZADE
Hazar World okuyucuları için kendinizi
biraz tanıtabilir misiniz?
E.N.: 24 yıldır Türkiye’de çalışıyorum.
Bundan önce St. Petersburg’da okudum.
01
01
“Birjan ve Sara” operası
Samsun Devlet Opera
ve Balesi tarafından
sahneleniyor.
01
“Birjan and Sara”
opera is staged by the
Samsun State Opera
and Ballet.
How does it feel to perform the
Birjan character, can you tell us
about it?
Özer Öndeş: Birjan is a folk poet
existed in the history; so is Sara. The character
that I performed is older than Sara. Sara is
young and admires Birjan. Sara admires
Birjan’s poetry, the poets he wrote and the
way he plays the “dombra”. She comes to
meet Birjan and they fall in love. This is a love
story with a bitter end. It also includes historical
notions in it.
How did you become involved in the project?
Ö.Ö.: I went to Kazakhstan to take place in
the opera of another Kazakh composer. After
I performed there, I learned that such a project
was going to be realized in Turkey. Such
performances are determined according to
the tone color. The role of Birjan was convenient
for me. They offered and I accepted.
46 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
You stated that you performed in
Kazakhstan, how is it like performing
there? What kind of differences are
there?
Ö.Ö.: Art is performed almost in the same
way all around the world even though the
languages change. I think our country has a
deep-rooted art culture. Opera and ballet
always has audience in our country. I am an
artist in the Samsun State Opera and Ballet; I
am a permanent staff member there.
How do you evaluate the perspectives of
the Turkish and Kazakh audience
towards opera? Is the interest at the same
level?
Ö.Ö.: Opera is in great demand; we have a
huge audience. However, there has to be more
stages. The stages and the technical opportunities
are not sufficient but the quality of our
artists is worldwide. We only have an infrastructure
problem.
Moskova dahil olmak üzere çeşitli ülkelerde
görev yaptım ve 1991 yılında Namık Kemal
Zeybek Kültür Bakanı iken Ankara Devlet
Opera ve Balesi’nde bulundum. Daha sonra
Mersin Operası’nın kurucu başrejisörü olarak
görev yaptım. İhsan Doğramacı’nın
davetiyle Bilkent Üniversitesi’nde bölüm
başkan yardımcısı oldum. Daha sonra Gazi
Üniversitesi’ne Müzik Eğitimi ana bilim
dalına öğretim üyesi olarak atandım.
Türkiye’de birçok uluslararası projede
imzam var. Ağrı Dağı efsanesi üzerine yazılmış
Gülbahar Operası’nı ilk defa Ağrı
Dağı’nda, açık havada İsmet Paşa Sarayı’nın
avlusunda sergiledim. Kıymetli projelerden
en sonuncusu Üzeyir Hacıbeyli’nin Köroğlu
operasıydı. Bütün Türk devletlerinden oluşan
bir ekiple provalarını yaptık. 2009
Eylül’de Almatı’da ve Ankara Devlet Opera
ve Balesi’nde sergiledik. Üzeyir
Hacıbeyli’nin doğum gününde
Azerbaycan’da Bakü Devlet Opera ve
ÖNDEŞ: “SANAT
DÜNYANIN HER
YERİNDE DİLLERİ
DEĞİŞSE BİLE HEMEN
HEMEN AYNI
ŞEKİLDE YAPILIYOR.”
ONDES: “ART IS
PERFORMED ALMOST
IN THE SAME WAY
ALL AROUND THE
WORLD EVEN
THOUGH THE
LANGUAGES
CHANGE.”
As an artist, how do you see the link
between the two countries?
Ö.Ö.: We all come from the same culture.
Turks scattered around the whole world from
Central Asia. You can feel the sincerity when
you go there, you do not feel like you are in a
foreign country.
DIRECTOR PROF. DR. EFLATUN NEİMETZADE
Can you introduce yourself to Hazar
World readers?
E.N.: I have been working in Turkey for 24
years. I studied in St. Petersburg before that.
I served in various countries and cities
including Moscow and I worked at the
Ankara State Opera and Ballet in 1991 when
Namık Kemal Zeybek was the Minister of
Culture. Then I worked as the Founder Chief
Director in the Mersin Opera. I became the
Deputy Head of the Department with the
invitation of İhsan Doğramacı. Later, I was
appointed as a lecturer at the Division of
Music Education of the Gazi University. I
took part in many projects in Turkey. I performed
the Gülbahar Opera, which is about
the Mount Ağrı legend, for the first time in
Ağrı, the courtyard of İsmet Paşa Palace in
the open air. The last valuable project was the
Köroğlu Opera of Üzeyir Hacıbeyli. We conducted
the rehearsals with a team including
artists from all of the Turkic states. In
September 2009, we performed it in Almaty
and Ankara State Opera and Ballet. On the
birthday of Üzeyir Hacıbeyli, we performed it
HAZAR WORLD
47

Bİrjan ve Sara / Birjan AND Sara
02 03
Balesi’nde sergiledik. 2010’da başka bir ekiple
Köroğlu’nu 1. Uluslararası İstanbul Opera
Festivali için dev bir kadro ile Haliç Kongre
Merkezi’nde sergiledik.
Birjan ve Sara ilk kez İstanbullu izleyicisi
ile buluştu. Bu eserle ilgili bize biraz
bilgi verebilir misiniz?
E.N.: Birjan ve Sara 19. yüzyıl Orta Çağ’ın
ozanları. Bu geleneğe bağlı bir eser. Her yıl
bahar ve yaz aylarında yapılan şarkı yarışmasının
birinde bu iki genç karşılaşıyorlar
ve birbirlerine hayran kalıyorlar. Fakat bu
arada töreye göre Sara’yı o dönemin valisinin
kardeşi dördüncü eş olarak almak istiyor.
Jambota kim? Hem vali hem polis reisi
hem hakim… Tek isim olarak ölüme karar
veriyor. Engelliyorlar, dövüyorlar, bu işin
içine din adamları giriyor. Sonunda Birjan’ı
öldürüyorlar. Bugün dünyanın birçok yerinde
savaşlar var. Bu yüzden biz eserin içinde
bulunan arya üzerinde durduk. Birjan’ı da
ebediyete giden bir heykel olarak göreceksiniz.
Böyle bir finalle bitiyor eser.
Az önce Türk dünyasına verdiğiniz birçok
eserden söz ettiniz. Sizin için en
değerli olan hangisiydi?
E.N.: Köroğlu. Çünkü bütün Türk devlet ve
toplumlarının ortak kahramanıdır.
Türkmenlerde Köroğlu destanı 18 cilttir,
Azerbaycan’da 22 cilt, Kazakistan’da da 8.
Bütün Türk topluluklarının ortak kahramanıdır.
Efsaneleşmiş bir kahraman. Üzeyir
Hacıbeyli, Köroğlu destanında halk makam
ve melodilerinin çağdaş bestekarlık ekolünün
sentezini yapmıştır. Bu bakımdan kıymetlidir.
Ulu Önder ne diyor? Milli musikimizi
evrensel boyutlara götürmek… Hem
NEİMETZADE:
“KÖROĞLU BÜTÜN
TÜRK DEVLET VE
TOPLUMLARININ
ORTAK
KAHRAMANIDIR.”
NEIMETZADE:
“KOROGLU IS THE
HERO OF ALL TURKIC
STATES AND
SOCIETIES.”
in Azerbaijan Baku State Opera and Ballet. In
2010, we performed it with another team in
the 1st International Istanbul Opera Festival
with a great staff in the Haliç Congress
Center.
Birjan and Sara met the Istanbul audience
for the first time. Can you inform us
about this work?
E.N.: Birjan and Sara are the poets of the 19th
century Middle Age. This is a tradition-based
work. These two youngsters encounter during
a song contest held in the spring and
summer every year, and they fall in love with
each other. But according to this tradition, the
brother of the governor of that period wants
to have Sara as his fourth wife. Who is
Jambota? He is the governor, the chief police
officer, and the judge... He takes the death
penalty decision only by himself. They block
him, they beat him, and even the religious
men get involved. In the end, they kill Birjan.
There are conflicts and wars in many places
around the world. Thus, we focused on the
aria in the work. You will see Birjan as a statue
going to eternity. This is the final stage of
the work.
You mentioned various works that you
presented to the Turkic world. Which
one was the most precious for you?
E.N.: It is Köroğlu because he is the hero of
all Turkic states and societies. The Köroğlu
legend is 18 volumes in Turkmenistan, 22 volumes
in Azerbaijan, and 8 volumes in
Kazakhstan. He is the common hero for all
Turkic societies. He is a legendary hero.
Üzeyir Hacıbeyli synthesized the modern
composition cult of public modes and melo-
48 TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
milli zemini operanın içinde insanlar duyacak
hem de evrensel bir müzik ekolü yaratacaksın.
Böylece Amerika’da da seslenecek,
her yerde seslenecek. İşte Köroğlu, Birjan
bunlara birer örnek.
Dünyada hangi noktadayız? Bu söylediğiniz
çaba ne kadar ileri seviyede?
E.N.: Biz dünya kültürü içerisinde en zengin
müziğe ve edebi kültüre sahip insanlarız.
Biraz daha geri gidin, milattan önce
4000’lerde Sümerlerde müzik vardı.
Avrupa’da böyle bir şey yoktu. Şimdi
Avrupa bizdeki kıymetli hazineyi alıyor,
bize sevk ediyor. Bugün Leyla ile Mecnun
Londra Müzesi’nde. Vatanı ise Azerbaycan.
Bu şekilde bizim milli hazinemizi kullanıyorlar.
Proje olarak ortaya çıkarmak için
cesaret ve hüner gerekir. Bunun için
TÜRKSOY kuruldu. Köroğlu’nu gerçekleştirdik,
şimdi de Birjan ve Sara’yı hayata
geçiriyoruz, diğer rejisörlerin de bunu yapması
gerekiyor.
Türk dünyasındaki kültürel işbirliği
artıyor. Türkiye ve Kazakistan arasındaki
kültürel büyümeyi nasıl değerlendirirsiniz?
E.N.: Bugün özellikle başta Türkiye olmak
üzere Türk devletleri arasında oluşturulmuş
bir ittifak var. İsmi TOBBA. Hazar devletleri
bu komisyon içerisinde bulunuyor.
Genellikle ekonomik ve kültürel işbirlikleri
önde geliyor. Ciddi anlaşmalar var, yılda üç
dört kere çeşitli ülkelerde buluşmalar oluyor.
Türk dünyası topluluklarının
birleştirilmesi ve bu devletlerin işbirliği için
en uygun yol kültürden geçiyor diye düşünüyorum.
02
Birjan karakterini
canlandıran Özer Öndeş.
02
Ozer Ondes giving
life to the Birjan
character.
03
Birjan ve Sara
operasının rejisörü
Prof. Dr. Eflatun
Neimetzade.
03
Prof. Dr. Eflatun
Neimetzade, Director
of the Birjan and Sara
opera.
dies in the Köroğlu legend. That’s why it is
precious. What does the Great Leader say?
Carrying our national music to the global
level… You need to have people hear the
national base in opera and create a global
music cult. This way it is going to be performed
in the USA and the entire world. Here
Köroğlu is a great example.
What is our position in the world? How
advanced is this endeavor?
E.N.: We have the richest music and literature
culture in the world. In the past, in 4000s B.C.
Sumerians had music. It did not even exist in
Europe at that time. Now Europe takes our
precious treasure and transfers it back to us.
Today Leyla and Mecnun are in the London
Museum. Their land is Azerbaijan though.
They use our national treasure in this way. It
takes courage and ability to realize it as a project.
TURKSOY was established for this purpose.
We actualized Köroğlu and now we realize
Birjan and Sara. Other directors must do
that as well.
Cultural cooperation has been increasing
in the Turkic world. How do you evaluate
the cultural developments between
Turkey and Kazakhstan?
E.N.: Today there is an alliance formed
between the Turkic states, particularly with
Turkey. Its name is TOBBA. Caspian countries
are represented in this commission. In
general, economic and cultural cooperation
comes first. There are serious agreements,
meetings are held in various countries three
or four times a year. I think the most convenient
way to unite the Turkic world and develop
cooperation goes through culture.
03
HAZAR WORLD
49

KÜLTÜR&SANAT / CULTURE&ART
FİLM / FILM
Yönetmen: ŞAHİN MICHAEL DERUN
DIRECTOR: SAHIN MICHAEL DERUN
UZAY KUVVETLERİ
2911
Seslendirenler: Murat Şen, Umut
Tabak, Naci Taşdöğen, Fatih Özacun,
Aydoğan Temel.
Uzay Kuvvetleri 2911, Türkiye’nin ilk
üç boyutlu animasyon filmi özelliğini
taşıyor. Filmde, Türk yapımı
Savarona adlı uzay aracıyla uzayın
henüz keşfedilmemiş bir bölgesine
numune toplamak için Albatros uzay
istasyonundan yola çıkan 4 kişilik
mürettebatın ilginç bir sürprizle karşılaşması
anlatılıyor. Filmin yönetmen
koltuğunda ise uzun yıllar
Avustralya ve ABD’de yaşayıp orada
Matrix, Spider Man, Titanic gibi
filmlerin yapım ekiplerinde yer almış
olan Şahin Michael Derun oturuyor.
SPACE FORCES
2911
Dubbing: Murat Şen, Umut Tabak,
Naci Taşdöğen, Fatih Özacun,
Aydoğan Temel.
3D animated cinema feature makes
U.K-2911 the first of its kind ever
produced in Turkey. It is told in
the film that 4-people crew faces
an interesting surprise after they
depart from Albatros Space Station
to an undiscovered region of space
for collecting samples with the
spacecraft ‘Savarona’ made in
Turkey. Living in Australia and
USA for long years and involving in
the production team of films such
as Matrix, Spider Man and Titanic,
Şahin Michael Derun is in the
director chair.
SERGİ / EXHIBITION
TARİH: 16 HAZİRAN-16 TEMMUZ YER: BURSA KENT MÜZESİ
Date: June 16-July 16 2014, LOCATION: BURSA CITY MUSEUM
TÜRK DÜNYASI KÜLTÜR BAŞKENTİ KAZAN
2014 FOTOĞRAF SERGİSİ
Türk Dünyasının ‘2014 Kültür Başkenti’ olarak ilan edilen
Tataristan’ın başkenti Kazan’ın kültürü ve gelenekleri, Bursa
Kent Müzesi’nde izlenime sunulan özel bir fotoğraf sergisiyle
tanıtılıyor. Sergilenen 100 fotoğraf; Tataristan halkının
gelenekleri, oyun ve kostümleri, Kremlin ve Süyümbike
Minaresi, eski sokakları ve modern meydanları ile Tataristan’ın
eski başkenti hakkında birçok hikâyeyi fotoğraflarla Bursa’ya
taşıyor. ‘2014 Türk Dünyası Kültür Başkenti Kazan’ fotoğraf
sergisi 16 Temmuz’a kadar görülebilir.
2014 CAPITAL OF CULTURE OF THE
TURKIC WORLD KAZAN PHOTO
EXHIBITION
Culture and traditions of Kazan, the capital city of Tatarstan,
is declared as the 2014 Capital of Culture of the Turkic World.
Kazan is introduced with a special photo exhibition in Bursa
City Museum. Displayed 100 pictures carry a lot of stories
about the old capital of Tatarstan with the traditions, games,
costumes of the people of Tatarstan, Kremlin and Suyumbike
Minaret, old streets and modern squares. ‘2014 Capital of
Culture of the Turkic World Kazan’ photo exhibition will be
open until July 16.
50
TEMMUZ 2014 SAYI 20 - JULY 2014 ISSUE 20

www.hazarworld.com
KİTAP / BOOK
YAZAR: PROF. DR. ABDILDACAN AKMATALİYEV
Author: PROF. DR. ABDILDACAN AKMATALIYEV
AYTMATOV’UN BEYAZ
BULUTLARI
Kırgızistan Milli Bilimler Akademisi
Başkan Yardımcısı Prof. Dr.
Abdıldacan Akmataliyev’in
hazırladığı “Aytmatov’un Beyaz
Bulutları”, ünlü Kırgız yazar Cengiz
Aytmatov’un basına verdiği demeçler
ve yazılarını içeriyor. Aytmatov’un
ölümünden sonra eserlerinden
derlenerek oluşturulan Kırgızça ve
Rusça kitap 8 ciltten oluşuyor.
WHITE CLOUDS OF
AITMATOV
“White Clouds of Aitmatov” written
by Prof. Dr. Abdıldacan Akmataliyev,
Kyrgyzstan National Academy of
Sciences Vice President, contains
well-known Kyrgyz author Aitmatov’s
speeches and writings. Compiled from
his works after Aitmatov’s death,
the book consists of 8 volumes and
published in Kyrgyz and Russian
languages.
BALE / ballet
TARİH: 1 TEMMUZ-28 AĞUSTOS YER:RUSYA DEVLET TİYATROSU
DATE: JULY 1-AUGUST 28 LOCATION: RUSSIA STATE THEATRE
YAZ DÖNEMİ BALE
ETKİNLİKLERİ
Rusya’nın başkenti
Moskova’daki Rusya Devlet
Tiyatrosu’nda 2001 yılından bu
yana düzenlenen ‘Bale Yaz
Dönemi’ etkinlikleri bu yıl 1
Temmuz-28 Ağustos tarihleri
arasında gerçekleşiyor.
Gelenekselleşen yaz dönemi
bale etkinlikleri Moskova kültür
hayatı içinde önemli bir yer
tutuyor. Klasik Rus bale
gösterileri seyircilere ve
özellikle ülkeye gelen turistlere
büyüleyici dakikalar yaşatıyor.
SUMMER BALLET
FESTIVAL
Taking place in Russia
State Theatre in Moscow,
capital city of Russia,
summer ballet festival is
held between July 1 and
August 28 since 2001.
Tradition of summer
ballet festival has an
important place in
cultural life of Moscow.
Classical Russian
ballet performances
offer fascinating
moments
to the audience,
especially tourists.
MÜZİK / MUsıC
TARİH: 31 TEMMUZ YER: MARİİNSKY TİYATROSU, RUSYA
DATE: JULY 31 LOCATION: MARIINSKY THEATRE, RUSSIA
22.
ULUSLARARASI
MÜZİK
FESTİVALİ
Mayıs ayında başlayan
‘Beyaz Gecelerin Starları’
22. Uluslararası Müzik
Festivali 31 Temmuz’a
kadar müzikseverleri
ağırlıyor. Müzikal
anlamda en çok etkinliğin
olduğu festival, Mariinsky
Tiyatrosu konser
salonunda Rus
müzikseverlerle
buluşuyor. Festivalde
opera, bale ve senfoni
programları yer alıyor.
22 nd
INTERNATIONAL
MUSIC
FESTIVAL
‘Stars of the White
Nights’ 22 nd International
Music Festival -started in
May- welcome music
lovers until July 31. There
is a large number of
musical activities in the
festival which meets with
Russian music lovers in
Mariinsky Theatre
Concert Hall. The festival
consists of opera,
ballet and symphony
programs.
HAZAR WORLD
51

ROTA / ROUTE
stabesi publis is? Nos sul / UAstabesi publis is? Nos sul
краткое
изложение

www.hazarworld.com
Халдун Яваш
Каспийский
Стратегический Институт
Генеральный Секретарь
Конкуренция большого количества международных
финансовых учреждений для участия в инвестиции
проекта является наиболее важным показателем доверия
к проекту и к стране, в которой он будет реализоваться.
Консорциумом, состоящим из двадцати трех
банков из десяти стран, НПЗ STAR, локомотиву доверия
к сотрудничеству Турции и Азербайджана, предоставлен
кредит. Этой крупной инвестицией в промышленный
сектор Турции сделан важный шаг для
реализации проекта. Темой, вынесенной на обложку
журнала, стала церемония подписания соглашения о
финансировании НПЗ STAR, согласно которому выделяется
крупнейший в истории по размеру и долгосрочности
кредит.
Президент Турции Абдулла Гюль встретился с президентом
Туркменистана Гурбангулы
Бердымухамедовым, прибывшим с официальным визитом
в Анкару. На страницах журнала рассказано о
12-ом, за последние семь лет, визите на уровне президента
и о подписанных соглашениях о сотрудничестве
между двумя странами. Эксперт HASEN Проф.
Др. Месут Хаккы Джашын рассмотрел ухудшение
политической стабильности в Ираке и его влияние на
энергетический сектор.
Отношение Запада к событиям в Крыму, продолжающих
привлекать внимание мирового общества и влияющих
на международные отношения, к оккупации
Нагорного Карабаха и проблеме территориальной
целостности проанализировал эксперт HASEN Доц.
Др. Фатих Озбай. Нашим гостем в этом месяце был
Председатель правления авиакомпании, увеличившей в
последнее время количество полетов в Центральную
Азию, “Pegasus Airlines” Али Сабанджы.
Бессмертное произведение известного казахского
композитора Мукана Толебаева опера “Биржан и
Сара”, на 5-ом Международном фестивале оперы в
Стамбуле, произвела глубокое впечатление на турецких
зрителей. Этому событию посвящено интервью с
руководителем проекта Проф. Др. Афлатуном
Неметзаде и исполнителем главной роли Озером
Ондешом.
До встрече в следующем номере журнала.
HAZAR WORLD
53

краткое изложение
Президент
Туркменистана
Гурбангулы
Бердымухамедов
по приглашению
президента
Турции Абдуллы
Гюля совершил
официальный визит
в Турцию.
СТРАТЕГИЧЕСКИЙ ВИЗИТ БЕРДЫМУХАМЕДОВА
В АНКАРУ
СЕЛИН ШЕН САЛТАШ
Президент Турции Гюль и Президент
Туркменистана Бердымухамедов приняли
ряд решений, касающихся энергетики,
транспортировки, торговли и
политического сотрудничества и подписали
Совместное заявление. Переговоры проходили
в теплой и дружественной атмосфере,
и в речах лидеров часто звучали слова -
“братство и сотрудничество”.
Туркменистан присоединится к
“Центральному Коридору”
Одним из наиболее важных моментов визита
стало подписание Совместного заявления
Президентом Абдуллой Гюлем и
Президентом Туркменистана
Бердымухамедовым. Одним из наиболее
важных пунктов Совместного заявления
явилось принятое решение о присоединении
Туркменистана к “Центральному
Коридору”.
Решимость для альтернативного
рынка для туркменского газа
Другим важным пунктом Совместного
заявления, подписанного Президентом
Гюлем и лидером Туркменистана
Бердымухамедовым, явился пункт о транспортировке
туркменского газа на альтернативные
рынки. В тексте заявления лидеры
отметили “продолжение совместных усилий
в области транспортировки туркменского
природного газа альтернативными
маршрутами на мировые рынки и в рамках
достигнутого общего консенсуса по этим
вопросам, свою решимость в реализации
конкретных энергетических проектов”. В
присутствии Гюля и Бердымухамедова
были подписаны соглашения в области экономического
сотрудничества, туризма и
лесоводства.
Бердымухамедов: «Эти исторические
соглашения будут маяком будущего”
Президент Туркменистана Гурбангулы
Бердымухамедов сказал, что соглашения,
достигнутые в процессе переговоров, расширят
существующую сферу отношений
между братскими странами. Туркменский
лидер, отметив, что объем торговли между
двумя странами в прошлом году составил 4
млрд. 746 млн. долларов, сказал, что в
последние семь лет двусторонняя торговля
между двумя странами каждый год увеличивается
на 38%.
Гюль: “Туркменский газ будет
транспортироваться в Европу через
Турцию”
Президент Абдулла Гюль также отметил
стратегическое значение достигнутого взаимопонимания.
Гюль сказал: “Мы рассматриваем
сотрудничество с Туркменистаном
в области энергетики и транспортировки в
стратегической перспективе. Мы верим,
что проекты, реализованные в этой сфере,
будут укреплять дух регионального сотрудничества.
Транспортировка туркменского
газа на европейские рынки будет осуществляться
через Турцию”.
54 ИЮЛЬ 2014 ВЫПУСК 20

www.hazarworld.com
15 ФАКТОВ, КОТОРЫЕ НУЖНО
ЗНАТЬ ОБ УЗБЕКИСТАНЕ
Узбекистан, с несущими следы от прошлого впечатляющими архитектурными
памятниками, сердце Центральной Азии, родина многих знаменитых художников,
мыслителей и поэтов. Страна, расположенная по маршруту исторического
Шелкового Пути, с населением 30 млн. - самая густонаселенная в Содружестве
Независимых Государств (СНГ) после России и Украины, с тысячелетней богатой
историей, одна из стран, которую непременно надо посетить.
1
2
Тянь-Шань, одна из крупнейших гор в
мире, находится на расстоянии 50 километров
от столицы Узбекистана, Ташкент.
Озеро Арал, расположенное на границе
Казахстана и Узбекистана, является четвертым
по величине озером в мире и вторым
в Азии.
Исторический город Узбекистана Бухара
3 является родиной известных исламских
мыслителей, математиков, писателей и ученых.
Узбекистан, занимающий 10-ое место в
4 мире в списке крупных золотодобывающих
стран, в 2012 году произвел 77 тонн
золота.
5
7
8
Ташкентское метро, вступившее в строй
в 1978 году и являвшееся в то время первым
и единственным метро в Центральной
Азии, стоит посмотреть.
В Самарканде, внесенном в список
6 Всемирного наследия ЮНЕСКО и считающимся
одним из самых важных городов на
историческом Шелковом Пути, находятся
наиболее значимые памятники Исламского
мира.
Искусство вышивки является одним из
наиболее важных составляющих культуры
Узбекистана.
Первый университет в Туркестане
Ташкентский Университет, был открыт
в 1920 году.
МЕРВЕ ДАМДЖЫ
9
99%.
10
Уровень грамотности страны одинаков
среди женщин и мужчин и составляет
В Узбекистане, являющимся одним
из крупнейших научных центров
Центральной Азии, проводятся научные
исследования в таких областях современной
науки, как: гидрометеорология, астрономия,
биофизика, генетика и геология.
11
12
Когда речь идет о кухне Узбекистана,
первое что приходит на ум, это знаменитый
узбекский плов.
Гидроэлектростанции на реках
Чирчик и Ахангаран являются важнейшим
экономическим ресурсом страны,
благодаря которым Узбекистан является
основным поставщиком электроэнергии в
Центральной Азии.
13
14
Узбекистан, выращивающий “белое
золото”, является 4-м в мире производителем
хлопка.
Официальным языком в Узбекистане
являются узбекский и каракалпакский
языки. Другими наиболее часто используемыми
языками считаются русский и таджикский.
15
Алишер Навои, один из выдающихся
деятелей тюркского мира, внес важный
вклад в развитие тюркского языка и
литературы.
HAZAR WORLD
55

краткое изложение
“МЫ УДАЛЯЕМ ГРАНИЦЫ С ТЮРКСКИМИ
РЕСПУБЛИКАМИ”
Авиакомпания “Pegasus Airlines”, в последнее время открывшая один за другим
новые маршруты полетов в центральноазиатские страны, внедряет практику недорогих
авиаперевозок в регион Центральной Азии. Председатель правления авиакомпании
“Pegasus Airlines” Али Сабанчи рассказал Caspian World о темпах роста
компании и политике расширения сети полетов в евразийском регионе.
БАРАН КАРАКУЗУ
После возвращения из-за рубежа,
вместе с созданной в вашей структуре
“ESAS Holding”, вы вошли в авиационный
сектор и достигли огромного
успеха с “Pegasus”. На каком этапе
развития находится компания в поисках
реализации намеченной вами цели?
После приобретения “ESAS Холдингом”
авиакомпании “Pegasus” мы начали совершать
регулярные рейсы. Мы приняли бизнес-модель
авиаперевозок по низкой стоимости,
практикуемой по всему миру в течение
41-ого года, но новую для Турции.
Повышая число перевозимых нами пассажиров,
мы также расширили рынок перевозок.
По состоянию на апрель 2014 года, мы
совершаем внутри страны 30, и за рубежом
- 53 рейса в 34 страны, в общей сложности в
83 пункта. Как у каждого предпринимателя,
у меня возникает вопрос: что дальше? Я
знаю, что в настоящее время страна в сфере
авиаперевозок по-прежнему находится в
начале пути.
Когда речь идет о предпринимательстве в
Турции, Вы упоминаетесь среди первых
имен, которые приходят на ум. У вас есть
планы войти в новые для вас секторы
бизнеса?
Поскольку наша компания “ESAS Holding”
инвестирует исходя из логики частного
капитала, то у нас нет предпочтения для
56 ИЮЛЬ 2014 ВЫПУСК 20

www.hazarworld.com
какой-либо отрасли. Мы изучаем все секторы,
где видим новые возможности, где мы
можем создать новые ценности и получить
прибыль. В Турции наблюдаются позитивные
изменения в области экономики и образования,
наша страна развивается. С учетом
этих изменений мы составляем планы в
розничном секторе.
“Pegasus Airlines” в последнее время
открыл один за другим несколько новых
линий в Центральную Азию. Каковы
ваши цели? Достигается ли ожидаемая
заполняемость полетов в Центральную
Азию?
“Pegasus Airlines” с каждым годом расширяет
свою сеть полетов. Мы увеличиваем
число полетов по всем направлениям: в
Европу, на Кавказ, в Россию, в страны СНГ
и Ближнего Востока. В настоящее время
ежеднедельно выполняются 58 регулярных
рейсов на 8 пунктов Ближного Востока:
Тегеран, Эрбиль, Бейрут, Тель-Авив, Доха,
Дубай, Кувейт и Бахрейн.
В Кыргызстане вы купили “Air Manas”
и, образовав дочернюю компанию
“Pegasus Asia”, вы сделали Кыргызстан
своим центром в Центральной Азии.
Какие рейсы вы планируете выполнять
через Кыргызстан? Есть ли у вас планы
по открытию более отдаленных маршрутов?
Наш новый бренд “Pegasus Asia”, созданный
в партнерстве с “Air Manas”, начал осуществлять,
7 дней в неделю, регулярные рейсы
Бишкек-Стамбул с 21 марта 2013 года. Мы
начали выполнять рейсы из Бишкека в Ош,
Москву, Челябинск, Красноярск и Пермь.
Кроме того, в скором времени, в зависимости
от разрешений, которые мы получим от
Управления гражданской авиации, начнутся
регулярные рейсы в Дубай, Сургут,
Душанбе и Урумчи.
В Турции, за исключением “Turkish
Airlines”, вы являетесь авикомпанией,
обладающей самым большим парком
самолетов, и мы видим, что за последние
5 лет другие частные авиакомпании не
смогли достичь темпа развития “Pegasus
Airlines”. Содержит ли еще большие возможности
сектор авиаперевозок в
Турции? Мы можем говорить о насыщенности
рынка на данный момент?
Восемь лет назад, в 2005 году, “Pegasus
Airlines” впервые в Турции начал недорогие
авиаперевозки. Хотя этот сегмент рынка и
находится в стадии младенчества, он стремительно
развивается, и точка насыщения
не достигнута. В течение следующих 10 лет
общий объем рынка удвоится, доля сегмента
дешевых авиаперевозок увеличится до 40 %
и может быть, даже больше.
Страны региона - Азербайджан,
Казахстан и Туркменистан обладают
богатыми запасами энергоресурсов.
Каким вы видите экономический потенциал
Тюркских республик в предстоящем
периоде? Как может повлиять прогресс
экономики, основанной на энергетике, на
развитие авиаперевозок?
Как в прошлом веке, и в XXI веке энергетика
будет одним из самых важных вопросов
для всех стран мира. Прогресс экономики,
основанной на энергетике, позитивно отражается
на развитии торговли и транспорта.
Мы хотим расширять сферу деятельности в
регионе со скоростью, равной скорости
получения прав на полеты. Мы верим, что
из-за своего географического расположения,
Тюркские Республики, Ближний
Восток и Северная Африка обладают большим
потенциалом.
Авиаперевозки в Центральной Азии
отстают в своем развитии. Вы увидели
возможности, имеющиеся в регионе, и
открыли новые маршруты полетов в
Евразии. Есть ли у вас планы образования
совместных авиакомпаний, кроме
Кыргызстана, также с компаниями
Азербайджана и Казахстана?
Мы продолжаем деятельность по расширению
нашей сети в Центральной Азии и созданию
совместных авиакомпаний в тех
странах, где есть такая возможность. Одной
из наших важнейших целей является: в рамках
созданной нами структуры полетов связать
города, в которых у нас есть разветвленная
сеть, с городами на Востоке
Турции. Авиакомпания, образованная с
местным партнером в Кыргызстане, начала
полеты между городами Бишкек и Ош и
получила положительные отзывы. С расширением
нашей сети авиарейсов в
Кыргызстане, начались полеты из Бишкека
в Москву, Челябинск, Красноярск и Пермь.
Наша цель в Кыргызстане заключается в
создании регионального центра в рамках
модели Pegasus. Мы продолжаем наши
исследования и технико-экономическое обоснование
в области создания авиакомпаний
с местными партнерами в странах
Центральной Азии.
HAZAR WORLD
57

краткое изложение
СОСТОЯЛОСЬ ПОДПИСАНИЕ
ИСТОРИЧЕСКОГО
СОГЛАШЕНИЯ ДЛЯ НПЗ STAR
Крупной инвестицией в промышленный сектор
Турции сделан важный шаг для реализации
проекта НПЗ STAR. Консорциум, состоящий
в общей сложности из 23 банков, из них 17
коммерческих банков, 5 банков развития и
один местный банк, выделил строящемуся в
Измире НПЗ STAR кредит в размере 3,29 млрд.
долларов. Часть кредита в 2,69 млрд. долларов
будет погашена за 18 лет, оставшаяся часть в
600 млн. долларов – за 15 лет. Соглашение о
финансировании явилось крупнейшим в истории по
размеру и долгосрочности кредитом.
МЕРВЕ ДАМДЖЫ
Растущее с каждым днем сотрудничество
между братскими странами
Турцией и Азербайджаном, с подписанием
ещё одного соглашения в
Стамбуле, поднялось на новый уровень.
Это соглашение о финансировании в размере
3,29 млрд. долларов проекта SOCAR
Türkiye Ege Rafinerisi (STAR), являющегося
самым крупным проектом за пределами
Азербайджана: Государственной
Нефтяной Компании Азербайджана
(ГНКАР). После завершения строительства
завода, стоимостью в 5,6 млрд. долларов,
он станет вторым по величине промышленным
предприятием в Турции. Вся
продукция завода, построенного по долгосрочному
кредитному соглашению, крупнейшему
в истории Турции с точки зрения
размера кредита и срока погашения, будет
реализоваться на внутреннем рынке.
САМЫЙ КРУПНЫЙ ПРОЕКТ ЗА 30
ЛЕТ
На состоявшейся в конце прошлого месяца
церемонии подписания Соглашения о
финансировании НПЗ STAR во Дворце
Чыраган приняли участие правительственные
чиновники, ответственные лица энергетического
сектора и представители частного
сектора. На церемонии присутствовали:
министр энергетики и природных
ресурсов Турции Танер Йылдыз, министр
науки, технологии и промышленности
Фикри Ышык, министр энергетики
Азербайджана Натик Алиев, министр экономики
и промышленности Азербайджана
Шахин Мустафаев, председатель
Государственного нефтяного фонда
Азербайджана Шахмар Мовсумов, президент
ГНКАР Ровнаг Абдуллаев,
Председатель правления PETKİM и старший
менеджер международных инвестиций
ГНКАР Вагиф Алиев, вице-президент
ГНКАР по финансовым вопросам
Сулейман Гасымов и президент ГНКАР в
Турции Кенан Явуз. Консорциум, состоящий
из Banco Bilbao Vizcaya Argentaria
S.A., Banco Popular Espanol S.A., Banco
Santander S.A., The Bank of Tokyo
Mitsubishi, BNP Paribas, Caixa Bank, Credit
Agricole Corporate Investment Bank,
CESCE, Deutsche Bank, JBIC, ING Bank,
58 ИЮЛЬ 2014 ВЫПУСК 20

www.hazarworld.com
Intesa Sanpaolo S.p.A, KFW IPEX, The
Korea Development Bank, KSURE, Natixis,
NEXI, SACE, Societe Generale, Unicredit,
USEXIM, Export Development Canada Bank
и Garanti Bank предоставит кредит в размере
2,69 млрд. долларов с сроком на 18 лет,
из них первые 4 года - в льготном варианте
и оставшиеся 600 млн. долларов сроком
на 15 лет, из них 4 года - в льготном варианте.
Этим соглашением сделан ещё один
очень важный шаг в реализации проекта
НПЗ STAR - самой крупной инвестиции в
промышленность.
САМОЙ БОЛЬШОЙ ИНВЕСТИЦИИ -
ПОДДЕРЖКА В РАЗМЕРЕ 3,29 МЛРД.
ДОЛЛАРОВ
Выступая на церемонии министр энергетики
и природных ресурсов Турецкой
Республики Танер Йылдыз сказал, что
финансирование в размере 3,29 млрд. долларов
будет предоставлено 23-мя банками
из 10-ти стран, а до настоящего времени в
проект НПЗ было инвестировано 800 млн.
В конце 2018 года состоится открытие как
Транс-Анатолийского Газопровода
(TANAP), так и НПЗ STAR. Йылдыз сказал,
что в нынешних условиях, когда пытаются
обсуждать политическую стабильность
в Турции, подписание этого соглашения
приобретает ещё большую ценность и
важность. Он также напомнил о недавних
соглашениях по повышению доли Турции
в проекте “Шах Дениз” и TANAP. Йылдыз
сказал: “Пакет проектов стоимостью в 45
млрд. долларов будет завершен к концу
2018 года. Турция вместе с пакетом проектов
приобрела 10-ти процентную долю,
которая будет оплачена в течение 6-ти
месяцев”. Йылдыз, отметивший, что обе
страны сделали взаимные инвестиции,
сказал, что доход Турции от “Шах-Дениз”,
в прошлом году составивший 265 млн.
долларов, будет удвоен. Министр Йылдыз,
подчеркнув намерение продолжать развивать
проекты по снижению импорта и
повышению внутренних ресурсов, сказал:
“В Турции, в последние 11 лет, каждый
год выезжают на дороги около одного
миллиона новых транспортных средств.
Мы является страной, где эксплуатируется
18 миллионов транспортных единиц.
Поэтому НПЗ, с мощностью переработки
10 млн. тонн, имеет огромное значение
для Турции”.
СОГЛАШЕНИЕ БУДЕТ
СПОСОБСТВОВАТЬ
ЭНЕРГЕТИЧЕСКОЙ
БЕЗОПАСНОСТИ ЕС
Министр науки, технологии и промышленности
Фикри Ышык обратил внимание
на то, что совместные проекты такие, как
TANAP и STAR, способствуют обеспечению
энергетической безопасности не
только Турции и Азербайджана, но и
европейских стран. В своем выступлении
Ышык, отметив, что второй причиной
большого внешнего дефицита Турции
после энергоносителей является продукция
химической промышленности, сказал:
“Наш торговый дефицит составляет 22
HAZAR WORLD
59

краткое изложение
млрд. долларов в год. К счастью, теперь у
нас появятся крупные производственные
мощности, которые будут способствовать
уменьшению дефицита”. Ышык, отметивший
важное значение заключенного соглашения
не только для Турции и
Азербайджана, но и для всей Европы, сказал:
“Раньше среднегодовые инвестиции
иностранного капитала в Турцию составляли
1 млрд. долларов, сегодня же, только
прямая инвестиция ГНКАР в Турцию
составляет 2 млрд. долларов. Это является
очень важным показателем различия
между старой и новой Турцией”.
ВНЕШНЕТОРГОВЫЙ ДЕФИЦИТ
УМЕНЬШИТСЯ
Выступая на церемонии подписания проекта
НПЗ, президент ГНКАР Ровнаг
Абдуллаев сказал, что ГНКАР своими
инвестициями внес вклад в цели, намеченные
Турцией к реализации в 2023 году.
Абдуллаев, отметивший осуществленные
инвестиции от приобретения PETKİM до
проекта Транс-Анатолийского Газопровода
(TANAP), сказал: “Проект НПЗ STAR
будет наиболее полным проектом отечественного
производства в Турции». С введением
НПЗ в эксплуатацию будут созданы
новые рабочие места. НПЗ принесет
существенную прибыль экономике региона.
С введением НПЗ в эксплуатацию,
Турция получит огромную экономию,
отказавшись от импортной продукции”.
Абдуллаев подчеркнул, что выделение кредита
проекту НПЗ STAR в размере 4
млрд. долларов является конкретным свидетельством
доверия на международном
финансовом рынке ГНКАР, Азербайджану
и Турции.
ПОВЫШЕНИЕ
КОНКУРЕНТОСПОСОБНОСТИ
PETKİM
Президент ГНКАР в Турции Кенан Явуз
сказал, что он испывает гордость от вносимого
вклада в будущее двух стран проектами,
осуществляемыми видением и
поддержкой политической воли
Азербайджана и Турции. Явуз сказал:
“Мы выделили из собственных ресурсов
800 млн. долларов. Мы делаем очень
важную инвестицию. 10 млн. тонн в год
продуктов переработки, которые будут
производиться на нашем заводе, в настоящее
время импортируются, и наша
страна вынуждена для этих продуктов
выделять иностранную валюту. НПЗ
будет производить и поставлять сырье,
необходимое PETKİM. Это приведет к
увеличению конкурентоспособности
PETKİM. Для уменьшения зависимости
нашей страны от внешних поставок, мы
будем делать новые инвестиции в нефтехимическую
промышленность”.
УНИКАЛЬНОЕ В МИРЕ
СОТРУДНИЧЕСТВО
Министр энергетики Азербайджанской
Республики Натиг Алиев в своем выступлении,
на церемонии подписания, сказал,
что Азербайджан после провозглашения
Независимости осуществил уникальное
в мире сотрудничество с
Турцией. Министр Натиг Алиев сказал:
“Самые влиятельные финансовые
учреждения мира готовы предоставить
финансирование в размере 3 млрд. 290
млн. долларов. В течение 5-ти лет мы
инвестируем в Турцию 20 млрд. долларов
капитала”. Министр экономики и
промышленности Азербайджана Шахин
Мустафаев отметил, что инвестиции
компаний Азербайджана в Турцию превышают
5 млрд. долларов. Мустафаев
сказал: “В ближайшие годы объем инвестиций
увеличится в разы. 500 компаний
Турции осуществляют очень полезную
работу в Азербайджане. Из каждых
100 иностранных компаний, работающих
в Азербайджане, 36 - из Турции”.
60 ИЮЛЬ 2014 ВЫПУСК 20

www.hazarworld.com
HAZAR WORLD
61

краткое изложение
ГРАЖДАНСКАЯ ВОЙНА
В ИРАКЕ И ЕЁ ВЛИЯНИЕ
НА ЭНЕРГЕТИЧЕСКУЮ
БЕЗОПАСНОСТЬ
В то время, когда на мировом энергетическом
рынке ощущается озабоченность по поводу кризиса
на Украине, Россия и Украина приближаются
к решению конфликта, благодаря вероятному
прекращению огня между Путиным и Порошенко.
Проф. Др. Месут Хаккы Джашын
В
то время, когда на мировом энергетическом
рынке ощущается озабоченность
по поводу кризиса на Украине, Россия
и Украина приближаются к решению
конфликта, благодаря вероятному прекращению
огня между Путиным и Порошенко.
Американские военные объявили мировому
сообществу о задержании виновников смерти
дипломатического персонала в другом регионе,
богатом нефтяными ресурсами -Ливии.
Продолжается гражданская война в Сирии.
Организация Исламское Государство Ирака и
Леванта (ИГИЛ), связанная с Аль-Каидой,
захватив на севере ряд больших и малых
городов, включая Мосул, продвигается в
направлении Багдада. В Ираке возник риск
более сложных, крупномасштабных, этнических
и религиозных конфликтов. ИГИЛ,
исходя из своих основных идеологических и
военных целей, стремится в регионе, включающим
территории Ирака и Сирии, создать
государство, основанное на принципах ислама.
Суннитские арабские племена Ирака
открыто поддерживают организацию ИГИЛ ,
предоставляя оружие, боеприпасы, убежище
и бойцов.
КОНТР- ОПЕРАЦИИ ИРАКСКОЙ
АРМИИ
Иракская армия, обученная и вооруженная
американскими военными, состоит из 930
тысяч военнослужащих, из которых 270
тысяч служат в боевых частях. Однако
известно, что способность ведения военных
операций и моральное состояние иракской
армии ослаблено, вследствие усилившихся
столкновений на почве религиозных убеждений,
коррупции и злоупотреблений.
ПРОСЬБА ИРАКА К США ОБ
ОКАЗАНИИ ПОМОЩИ И РЕАКЦИЯ
ИРАНА
Иракская администрация, вследствие случившихся
событий, запросила военную помощь
со стороны США. Руководство Ирана дало
знать о своей готовности военного вмешательства
для противодействия развивающимся
в регионе событиям. Президент Обама заявил,
что они рассмотрели все варинты помощи
Ираку в борьбе против ИГИЛ, за исключением
наземных операций. При отсутствии
у руководства Ирака политического плана
решения конфликта на почве религиозных
убеждений военная помощь не будет оказана.
Белый дом обсуждает предложение Ирана о
партнерстве на ядерных переговорах в Вене,
в то время, как Республиканское крыло
относится к этому с настороженностью. В
этом контексте, можно сказать, что решение
США будет определять будущее Ирака и
судьбу энергетической безопасности.
ВОЗМОЖНОЕ ВЛИЯНИЕ ИРАКА НА
ЭНЕРГЕТИЧЕСКОМ РЫНКЕ
БУДУЩЕГО
Можно утверждать, что в нынешней ситуации
новой неопределенности в Ираке и начавшейся
гражданской войны, процесс нормализации
общественного порядка и политическую
стабильность может обеспечить руководство,
получившее поддержку всех религиозных
и политических фракций Ирака, приняв
военно-политическое решение. Для
Ирака, с 10 % долей занимающего 5-ое место
на мировой рынке нефти, может открыт
новое будущее. Под контролем ИГИЛ все
еще находится НПЗ в Байджи с производительностью
310.000 баррелей в сутки.
Мощность НПЗ в Басре составляет 140.000
баррелей в сутки, НПЗ в Багдаде - 210.000,
функционируют 11 малых НПЗ. Можно
ожидать, что конфликты в стране, в средне и
долгосрочном периоде, приведут к увеличению
добычи нефти.
62 ИЮЛЬ 2014 ВЫПУСК 20

www.hazarworld.com
ДОЦ. ДР. ФАТИХ ОЗБАЙ
В ноябре прошлого года
ожидалось подписание
Украиной “Соглашения
об ассоциации с ЕС”.
Однако, объявленное в
последнюю минуту решение
украинской администрации
об отказе подписания
этого соглашения вызвало
протесты сторонников
Запада на улицах
Киева, приведшие к
“украинскому кризису”,
который начал развиваться
непредвиденным образом.
ЗАПАД ПЕРЕД СОБЫТИЯМИ В КРЫМУ И НАГОРНО
- КАРАБАХСКИМ КОНФЛИКТОМ
После заявления Украины об отказе
подписания “Соглашения об ассоциации
с ЕС”, года сделанное 21 ноября
2013 под явным давлением России, в
столице Киева начались небольшие протесты,
в дальнейшем приведшие к кризису.
После применения чрезмерного насилия
силами безопасности Украины для разгона
демонстрантов, поддержка, оказываемая
демонстрантам, ещё более возросла. В
январе 2014 года началась эскалация кризиса.
Несмотря на то, что Украинское правительство
в конце января 2014 года отменила
поправки к законам, радикальные группы
начали захватывать правительственные
здания в столице страны Киеве и в западном
регионе страны. Кризис на этот раз
приобрел другое измерение и завершился
уходом пророссийкого правительства
Виктора Януковича и созданием прозападного
временного правительства.
Когда начали считать, что все закончилось,
то на этот раз в Крыму, на юге и востоке
Украины на улицы вышли сторонники
России. Кризис, начавшийся в Киеве 23
февраля 2014 года, перекинулся в Крым,
где 58% населения составляют этнические
русские. Президент России Владимир
Путин 18 марта 2014 заявил, что высказанная
после референдума просьба о присоединении
Крыма к России, удовлетворена.
Решением российского парламента от 21
марта 2014 года Крым 9-ым федеральным
округом Российской Федерации вошел в
состав Российской Федерации.
После кризиса, вкратце описанного выше,
возникла довольно спорная ситуация, с
точки зрения международного права. В
4-ом пункте 2-ой статьи Договора ООН
говорится: “Все государства-члены, в международных
отношениях, будет ли это территориальная
целостность любого другого
государства или же её политическая независимость,
воздерживаются от несовместимых
с целями Организации Объединенных
Наций любой формы угрозы применения
силы или применения силы”. То есть, при
решении международных споров, вместо
применения силы отдаётся предпочтение
мирным средствам. В главе 7-ой Договора
ООН говорится, что Совет Безопасности
ООН, в тех случаях, когда под угрозой
оказывается международный мир и безопасность,
может реализовать принудительные
меры, указанные в статьях 41 и 42
Договора. Эти статьи включают не требующие
применения силы экономические и
дипломатические санкций и использование
военных санкций.
Продолжение статьи доступно в разделе
блога сайта www.hazar.org.
HAZAR WORLD
63

краткое изложение
КУЛЬТУРНЫЕ СВЯЗИ
В ТЮРКСКОМ МИРЕ
УКРЕПЛЯЮТСЯ
Опера “Биржан и Сара”, являющаяся одним
из важных произведений казахского искусства,
была представлена вниманию турецкой
аудитории на 5-том Международном фестивале
оперы в Стамбуле. О проекте, реализованном в
сотрудничестве с Международной организацией
Тюркской Культуры (ТЮРКСОЙ), и его истории
нам рассказал режиссёр Проф. Др. Афлатун
Неметзаде. Актёр Озер Ондеш, сыгравший роль
Биржана, рассказал о культурных связях между
двумя странами.
ЭДА ГУНДОГДУ
РЕПОРТАЖ ЭДА ГУНДОГДУ,
ФОТОГРАФИИ МЕХМЕТА САЛМАНА
И ТАРЫКА УЗГЮНА
Какие чувства вы испытали, играя
роль Биржана?
Исполнитель главной роли Озер Ондеш:
Биржан - бахши, поэт и играет на домбре.
Сара- поклонница его таланта. Она приходит
к Биржану, чтобы познакомиться с
ним, и они влюбляются в друг друга. Эта
история любви, содержащая исторические
поучения.
Как вы попали в проект?
Ондеш: Я поехал в Казахстан, чтобы принять
участие в опере другого казахского
композитора. Там я узнал о готовящимся в
Турции проекте. Мне предложили роль
Биржана, и я принял это предложение.
Какие чувства вы испытали, выступая
в Казахстане? Какие существуют различия?
Ондеш: Искусство во всем мире, даже
если оно на различных языках, одно и то
же. Я думаю, что в нашей стране тоже
есть очень древняя культура искусства.
Как вы оцениваете отношение турецких
и казахских зрителей к опере?
Ондеш: Опера - один из любимых зрителями
видов искусства. Мастерство наших
исполнителей находится на уровне мировых
стандартов. Есть только некоторые
проблемы инфраструктуры.
В качестве предствителя исскуства, как
вы оцениваете связь между двумя странами?
Ондеш: Все мы родом из одной и той же
культуры. Тюрки из Центральной Азии
распространились по всем регионам мира.
Когда вы едете туда, вы чувствуете
искренность отношений, вы не чувствуете
себя в чужой стране.
РЕЖИССЕР ПРОФ. ДР. АФЛАТУН
НЕМЕТЗАДЕ
Неметзаде: Я в течение 24 лет работаю в
Турции. Я работал в разных странах, в том
числе в Москве, а в 1991 году оказался в
Анкаринском Государственном Театре
Оперы и Балета. Позже я был главным
режиссером - основателем оперного театра
города Мерсин. По приглашению
Профессора Ихсана Дограмаджи, стал
заместителем декана в университете
Билькент. Позже я был назначен преподавателем
на факультет музыкального образования
Университета Гази. Я участвовал
во множестве международных проектов в
Турции. Я внес вклад в постановку оперы
“Гульбахар и Кёроглу”.
Можете ли вы дать нам некоторую
информацию об опере “Биржан и Сара” ?
Неметзаде: Эти двое молодых людей
встречаются на одном из песенних конкурсов,
и они восхищаются друг другом. Брат
губернатора хочет взять себе Сару в качестве
четвертой жены. Жамбота, местный
правитель, единолично примает решение о
казни Биржана, и он погибает.
64 ИЮЛЬ 2014 ВЫПУСК 20