Age-related macular degeneration - RNIB
Age-related macular degeneration - RNIB
Age-related macular degeneration - RNIB
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
RCOphth
vDdI aumr nwl nzr ivc KrwbI bwry jwxkwrI<br />
ivSw vsqU<br />
aumr nwl sMbMiDq mYkulr fIjnrySn Bwv nzr dI KrwbI<br />
kwrn<br />
l`Cx<br />
ey AY`m fI dIAW iksmW<br />
quhwfI nzr ivc qbdIlIAW<br />
A`KW dI jWc<br />
ielwj<br />
nij`Txw<br />
lwBdwiek sMprk<br />
AsIN quhwfI PIfbYk dI kdr krdy hW<br />
jwxkwrI dy sroq<br />
hor jwxkwrI<br />
aumr nwl sMbMiDq nzr dI KrwbI Bwv mYkulr fIjnrySn bwry<br />
aumr nwl sMbMiDq mYkulr fIjnrySn XwxI ey AY`m fI Bwv nzr dI KrwbI A`K dI<br />
ibmwrI hY jo quhwfI A`K dy ipCly Bwg rYitnw dy QoVHy ijhy ihsy ’qy ijsnUM mYkulw<br />
kihMdy hn, Asr krdI hY[ ey AY`m fI quhwfI ivckwrlI nzr leI sm`isAw bxdI<br />
hY, lyikn ies nwl nzr pUrI qrHW bMd nhIN huMdI Aqy ies nwl drd vI nhIN<br />
huMdw[<br />
ey AY`m fI iksy cIz v`l is`Dw dyKx vwlI nzr ’qy Asr krdI hY, imswl vjoN jd<br />
qusIN pVHdy ho, Poto dyKdy ho jW tYlIivXn dyKdy ho[ ey AY`m fI kwrn ieh<br />
ivckwrlI nzr ivMgI jW DuMdlI ho skdI hY Aqy, smW pw ky, ies nwl quhwfI<br />
nzr dy ivckwr iek KwlI D`bw bx jWdw hY[<br />
kwrn<br />
Ajy q`k, ey AY`m fI dw Asl kwrn mlUm nhIN hY[ ieh smiJAw jWdw hY ik ienHW<br />
kuJ iek cIzW nwl ey AY`m fI hox dI sMBwvnw vD jWdI hY:<br />
quhwfI aumr: ijvyN ijvyN lok bu`Fy huMdy hn ey AY~m fI hox l`gdI hY Aqy ieh<br />
bhuqw krky 65 swl qoN v`D aumr dy lokW ivc dyKI jWdI hY, BwvyN ik ieh kuJ<br />
lokW nUM aumr dy cwlIivAW jW pMjwhivAW virHAW ivc vI ho skdI hY[<br />
quhwfw ilMg: AwdmIAW nwloN iesqrIAW ivc ey AY~m fI vDyry huMdI hY, Swied<br />
ieh ies krky hY ik iesqrIAW, AwdmIAW nwloN v`D aumr BogdIAW hn[<br />
quhwfI jIn: ieh dyiKAw igAw hY ik kuJ lokW dI jIn AijhI huMdI hY ik aunHW<br />
nUM ey AY~m fI ho jWdI hY[iesdw pqw ies g`l qoN l`gdw hY ik kuJ pirvwrW
ivc iek qoN v`D mYNbrW nUM ey AY`m fI huMdI hY, lyikn hr iek nUM ey AY`m fI<br />
mwipAW koloN nhIN imldI[<br />
isgrt pIxI: isgrt pIx nwl quhwnUM ey AY`m fI hox dw Kqrw kwPI vD jWdw<br />
hY[ Koj qoN ieh vI pqw l`gdw hY ik isgrt C`fx nwl quhwnUM ey AY`m fI hox dw<br />
Kqrw vI Gt skdw hY[<br />
Du`p: kuJ KojW qoN ieh is`tw inkilAw hY ik jykr qusIN jIvn Br is`DI qyz Du`p<br />
(ivSyS krky Du`p ivc mOjUd Altrw vwielt roSnI) ivc rihMdy ho qW quhwnUM ey<br />
AY`m fI hox dw Kqrw vD jWdw hY, lyikn ieh g`l swbq nhIN hoeI hY[ jykr<br />
lok Du`p ivc Altrw vwielt lweIt qoN A`KW nUM bcwaux leI Du`p vwlI AYnk<br />
lgwauNdy hn qW ieh cMgI g`l hY[<br />
quhwfw Bojn: kuJ iek KojW ivc Bojn nwl ey AY~m fI hox dy Kqry dw pqw<br />
kIqw igAw hY[ ies vyly q`k ies g`l bwry koeI sihmqI nhIN hoeI hY ik Bojn<br />
nwl ey AY`m fI hox dw Kqrw ikqnw ku hY[ ies g`l dw kuJ sbUq imilAw hY<br />
ik ijnHW lokW nUM pihlW hI ey AY`m fI dI ibmwrI hY, aunHW nUM ivtwimn ey, sI,<br />
eI Aqy izMk lYx nwl ies ibmwrI dy vwDy nUM Gtwaux ivc mdd iml skdI hY[<br />
BwvyN ik qusIN AwpxI aumr jW jIn nhIN bdl skdy, vrqmwn soc ieh hY ik<br />
AwpxIAW A`KW nUM Du`p qoN bcw ky, kwPI swry qwzw Pl Aqy sbjIAW nwl sMquilq<br />
Bojn Kw ky Aqy isgrt nw pI ky qusIN AwpxIAW A`KW nUM v`D qoN v`D qMdrusq r`K<br />
skdy ho[<br />
mMdBwgI g`l ieh hY ik ikauNik ey AY`m fI dw Asl kwrn pqw nhIN hY, ies leI<br />
ieh swrIAW g`lW krn dy bwvjUd vI quhwnUM ieh rog l`g skdw hY[<br />
l`Cx<br />
v`K v`K lokW ivc iesdy l`Cx v`K v`K huMdy hn, lyikn Awm krky lokW nUM sB qoN<br />
pihlW nIJ lgw ky dyKx ivc muSkl mihsUs huMdI hY[ quhwnUM AwpxI pVHn vwlI<br />
AYnk lgwaux dy bwvjUd vI, Coty Awkwr dy A`Kr pVHn ivc muSkl pyS Aw skdI<br />
hY, jW quhwnUM AwpxI nzr ivc Cotw ijhw D`bw nzr Aw skdw hY jW quhwfI nzr dy<br />
ivckwr QoVHw ijhw ih`sw DuMdlw idKweI dy skdw hY[ is`DIAW lkIrW ivMgIAW jW<br />
muVIAW hoeIAW l`g skdIAW hn jW AijhIAW ik ijvyN aunHW ivc QoVHw ijhw auBwr<br />
hovy[<br />
quhwnUM ieh vI mlUm ho skdw hY ik quhwnUM qyz roSnI cu`BdI hY jW quhwnUM auh SklW<br />
jW roSnI idsdI hY jo Asl ivc hY nhIN[ keI vwr lokW nUM ieh qbdIlIAW kyvl<br />
iek A`K ivc mlUm ho skdIAW hn[<br />
jykr A`gy id`qy l`Cx mlUm hox qW quhwnUM nzr tYst krn vwly fwktr Bwv<br />
AOptISn koloN AwpxIAW A`KW tYst krvwauxIAW cwhIdIAW hn:
quhwnUM AwpxI pVHn vwlI AYnk lgw ky Coty Awkwr dy A`Kr pVHn ivc muSkl<br />
pyS AwauNdI hY, jW<br />
is`DIAW lkIrW ivMgIAW tyFIAW idKweI idMdIAW hn, jW<br />
quhwnUM auqnw sw& idKweI nhIN idMdw ijqnw pihlW idKweI idMdw sI[<br />
nzr tYst krn vwlw fwktr quhwfI nzr ivc AweIAW qbdIlIAW dw pqw lgw<br />
skdw hY Aqy quhwfI A`K dy ipCly ih`sy dI jWc kr skdw hY[jykr aunHW nUM quhwfy<br />
mYkulw ivc koeI qbdIlI nzr AweI jW koeI icMqw vwlI g`l mlUm hoeI qW auh hor<br />
tYstW vwsqy hspqwl ivc A`KW dy mwihr fwktr nwl quhwfI ApuAwieMtmYNt bxw<br />
dyxgy[<br />
mYkulw<br />
ey AY~m fI nwl rYitnw Bwv A`K dy prdy dy mYkulw vwly Bwg ’qy Asr pYNdw hY[<br />
mYkulw quhwfI A`K dy prdy dw bhuq Cotw ijhw Bwg hY jo quhwfy swhmxy vwly idR`S,<br />
rMg Aqy cIzW dyKx leI bhuq zrUrI hY[<br />
jd roSnI quhwfI A`K ivc dw^l huMdI hY ieh quhwfI A`K dy ipCly Bwg ivc prdy<br />
Bwv rYitnw ‘qy kyNidRq huMdI hY[ rYitnw dIAW bhuq swrIAW qihAW huMdIAW hn<br />
lyikn PotoirsYptrz sY`lW nwl bxI qih nzr vwsqy sB qoN v`D zrUrI huMdI<br />
hY[PotoirsYptrz auh sY`l hn jo roSnI leI sYNsitv Bwv iesdw Asr kbUldy hn[<br />
mYkulw, jo ipn dy isry ijqnw huMdw hY, rYitnw dw iek ivSyS Bwg huMdw hY ijs ivc<br />
kuJ imlIAn ivSyS PotoirsYptr sY`l huMdy hn ijnHW nUM kon sY`l kihMdy hn[ ieh kon<br />
sY~l qyz roSnI ivc vDIAw kMm krdy hn Aqy ienHW nwl qusIN ilKx pVHn Aqy<br />
rMgW dI pCwx ijhy brIkI vwly kMMm kr skdy ho[<br />
kyNdrI mYkulw qoN dUr pwsy vwlw rYitnw huMdw hY, jo iek hor prkwr dy PotoirsYptrz<br />
nwl bixAW huMdw hY ijnW nUM rOf sY~l kihMdy hn[ ienHW nwl swnUM m`Dm roSnI ivc<br />
idKweI idMdw hY Aqy ieh nzr dI mu`K lweIn qoN pwsy dI idRStI prdwn krdy<br />
hn[pwsy dI idRStI auh id~RS hY jo is`Dw A`gy vl dyKx smyN quhwfIAW A`KW dy<br />
koinAW qoN idKweI idMdw hY[<br />
jd iksy nUM ey AY~m fI huMdI hY, mYkulw dy Kyqr ivcly kon sY~l Krwb ho jWdy hn<br />
Aqy auh aus qrHW kMm nhIN krdy ijvyN aunHW nUM krnw cwhIdw hY[<br />
ey AY~m fI dIAW iksmW<br />
ey AY~m fI dIAW do iksmW hn – “ig`lI” ey AY~m fI Aqy “KuSk” ey AY~m fI[<br />
quhwfIAW A`KW dy AMdr jo kuJ vwprdw hY Aqy hspqwl dw A`KW dw mwihr<br />
quuhwfIAW A`KW dI jWc krdy smyN jo kuJ dyKdw hY, aus kwrn ienHW nUM “ig`lI” Aqy
“KuSk” ey AY~m fI ikhw jWdw hY, nwik ies krky ik quhwfI A`K ikvyN mihsUs<br />
krdI hY jW ies krky ik quhwfI A`K ivcoN pwxI vgdw hY jW ieh KuSk hY[<br />
KuSk ey AY~m fI<br />
ey AY~m fI dI vDyry pweI jwx vwlI iksm KuSk ey AY~m fI hY[ieh Awm krky<br />
bhuq hOlI hOlI vDdI hY Aqy ies nwl quhwfI kyNdrI nzr ivc QoVHI QoVHI qbdIlI<br />
AwauNdI rihMdI hY[KuSk ey AY~m fI nUM Awpxy AMiqm pVwA au~pr phuMcx leI Awm<br />
krky kuJ swl q`k dw lMbw smW l`g skdw hY[ sB qoN mwVI hwlq ivc ey AY~m fI<br />
nwl quhwfIAW donHW A`KW dI kyNdrI nzr ivc iek KwlI D`bw bx jWdw hY[ lyikn<br />
ies nwl quhwfI pwsy dI nzr ’qy Prk nhIN pYNdw, ies leI ies nwl nzr pUrI<br />
qrHW bMd nhIN huMdI[<br />
ig`lI ey AY~m fI<br />
ey AY~m fI vwly ivAkqIAW ivcoN 10-15 pRqISq lokW nUM ig`lI ey AY~m fI huMdI hY[<br />
ig`lI ey AY~m fI aus vyly huMdI hY jd mYkulw dy sY~l TIk qrHW nwl kMm krnw bMd<br />
kr idMdy hn Aqy srIr ies sm`isAw nUM TIk krn vwsqy KUn dIAW nvIAW nwVW<br />
bxwaux l`g pYNdw hY[ bdiksmqI nwl KUn dIAW ieh nwVW glq jgHw ’qy bxdIAW<br />
hn Aqy ienHW nwl mYkulw dy Q`ly v`l soj pY jWdI hY Aqy KUn vgx l`gdw hY[ ieh<br />
nvIAW bxIAW KUn nwVW, ijnHW nUM fwktrI bolI ivc inE-vYskulYrweIjySn ikhw<br />
jWdw hY, quhwfy mYkulw dw vDyry nukswn krdIAW hn Aqy AMq ivc ienHW nwl dwg<br />
pY jWdy hn[ nvIAW KUn nwVW Aqy dwgW kwrn quhwfI kyNdrI nzr dw nukswn huMdw<br />
hY Aqy quhwfI nzr dy ivckwr KwlI D`bw bx skdw hY[<br />
ig`lI ey AY~m fI bhuq jldI nwl vD skdI hY, ies nwl QoVHy smyN ivc hI quhwfI<br />
kyNdrI nzr ivc kwPI qbdIlI ho skdI hY[ hux ig`lI ey AY~m fI dw ielwj ho<br />
skdw hY, ijs nwl nvIAW KUn nwVW dw bxnw Aqy quhwfy mYkulw dw nukswn hoxw<br />
ruk skdw hY[jykr KUn dIAW nwVW nUM bxn qoN nw roikAw jwvy qW ies kwrn pYx<br />
vwly dwg Aqy nzr dw nukswn Awm krky hmySw leI huMdw hY[ ig`lI ey AY~m fI<br />
nwl quhwfI pwsy dI nzr ’qy Asr nhIN pYNdw, ies leI ies nwl nzr pUrI qrHW<br />
bMd nhIN huMdI[<br />
donHW iksmW dI ey AY~m fI<br />
ig`lI Aqy KuSk ey AY~m fI ivc keI g`lW sWJIAW hn[ ienHW nwl Awm krky<br />
donHW A`KW au~pr Asr pYNdw hY, BwvyN ik keI vwr iek A`K ’qy dUsrI A`K nwloN<br />
kwPI smW pihlW Asr ho jWdw hY[ ig`lI Aqy KuSk donHW iksmW dI ey AY~m fI<br />
nwl kyvl quhwfI kyNdrI nzr ’qy Asr pYNdw hY Aqy quhwfI pwsy dI nzr’qy Asr<br />
nhIN pvygw[ ies leI iksy prkwr dI ey AY~m fI nwl quhwfI nzr pUrI qrHW bMd<br />
nhIN hovygI[
kuJ lok ijnHW nUM KuSk ey AY~m fI huMdI hY, smW pw ky, aunHW dIAW nvIAW KUn nwVW<br />
bxn l`g pYNdIAW hn Aqy ies qrHW aunHW nUM ig`lI ey AY~m fI ho jWdI hY[ jykr<br />
quhwnUM KuSk ey AY~m fI hY Aqy quhwfI nzr iekdm bdl jWdI hY qW quhwnUM hmySw<br />
iesdI jWc hspqwl dy A`KW dy mwihr fwktr koloN krvwauxI cwhIdI hY[<br />
ho skdw hY kuJ lokW dI iek A`K ivc ig`lI ey AY~m fI hovy Aqy dUsrI A`K ivc<br />
KuSk ey AY~m fI hovy jo ig`lI ey AY~m fI ivc qbdIl nw hoeI hovy[ lyikn, bhuqy<br />
lokW dIAW donHW A`KW ivc ieko iksm dI ey AY~m fI huMdI hY[<br />
ieh g`l BulyKw pwaux vwlI hY ik kuJ lok ijnHW nUM lMby smyN q`k ig`lI ey AY~m fI<br />
hoeI hovy, ijs nwl aunHW dy rYitnw ’qy burI qrHW dwg pey hox, aunHW nUM ieh d`isAw<br />
jw skdw hY ik aunHW dI ig`lI ey AY~m fI “KuSk” ho geI hY[ iesdw Awm krky<br />
ArQ ieh hY ik nvIAW KUn nwVW nhIN bx rhIAW Aqy quhwfI A`K dw prdw burI<br />
qrHW dwigAw igAw hY[ ies hwlq dI ig`lI ey AY~m fI, aupl`bD ielwjW nwl TIk<br />
nhIN hovygI[<br />
ey AY~m fI nwl drd nhIN huMdw Aqy ies nwl kdy vI nzr pUrI qrHW bMd nhIN<br />
huMdI[ey AY~m fI vwly bhuqy lokW dI pwsy dI nzr kMm krdI rihMdI hY (pwisAW qoN<br />
sB kuJ idsdw hY) ies pwsy dI nzr nwl qusIN Awpxy Awp qur iPr skdy ho Aqy<br />
qusIN hr roz ies nzr dI vrqoN krdy ho[<br />
quhwfI nzr ivc qbdIlIAW<br />
jykr quhwnUM l`gdw hY ik quhwfI nzr iekdm bdl geI hY qW, quhwnUM hmySw A`KW<br />
dy fwktr koloN AwpxIAW A`KW tYst krvwauxIAW cwhIdIAW hn[ ieh fwktr<br />
Awm krky hweI stRIt Bwv bwzwr ivc A`KW tYst krn vwlw AOptomYtirst XwxI<br />
AOptISn huMdw hY[ lyikn, jykr quhwfI nzr bhuq jldI nwl bdl rhI hY, qW<br />
quhwnUM Awpxy nzdIk vwly hspqwl dy AYksIfYNt AYNf AYmrjYNsI ivBwg ivc jwxw<br />
cwhIdw hY, ij`Qy A`KW dw mwihr fwktr quhwfIAW A`KW dI jWc krygw[<br />
jykr quhwfI nzr ivc QoVHIAW ijhIAW qbdIlIAW AweIAW hn qW quhwnUM nzr<br />
tYst krn vwly AOptISn koloN A`KW tYst krwauxIAW cwhIdIAW hn[ aunHW ny A`KW<br />
dI ibmwrI l`Bx dI isKlweI leI huMdI hY Aqy, jykr zrUrq hovy, qW auh hspqwl<br />
ivc A`KW dy mwihr fwktr nwl ApuAwieMtmYNt bxwaux leI quhwnUM quhwfy jI pI<br />
kol Byj skdy hn[<br />
jykr quhwfy kol KuSk ey AY~m fI hY Aqy qusIN AwpxI iksy vI A`K ivc Acwnk<br />
qbdIlI mihsUs krdy ho qW quhwnUM ies bwry hspqwl nUM d`sxw cwhIdw hY[ ieh<br />
ies krky hY ikauNik KuSk iksm dI ey AY~m fI ig`lI ey AY~m fI ivc bdl skdI<br />
hY Aqy jykr Aijhw huMdw hY qW nzr bcwaux dw ielwj sMBv ho skdw hY[
jykr quhwfI iek A`K ivc ey AY~m fI hY Aqy qusIN iksy A`K ivc Acwnk<br />
qbdIlI mihsUs krdy ho qW quhwnUM ijqnI jldI ho sky hspqwl nUM d`sxw cwhIdw<br />
hY[ ieh ies krky hY ikauNik ho skdw hY quhwfIAW A`KW ivc v`K v`K prkwr dI<br />
ey AY~m fI hovy Aqy ho skdw hY quhwfI mdd leI hux ielwj ho skdw hovy[<br />
A`K dI jWc<br />
ey AY~m fI dw pqw lgwaux leI quhwnUM iksy A`K ivigAwnI koloN AwpxI A`K dI<br />
jWc krvwaux dI loV hY[quhwfI A`K tYst krn vwlw fwktr jW quhwfw jI pI<br />
quhwnUM ies jWc vwsqy hspqwl Byjygw[<br />
hspqwl ivKy, quhwfI nzr cY`k kIqI jwvygI Aqy quhwfIAW puqlIAW nUM v`fw kIqw<br />
jwvygw qWik A`K ivigAwnI quhwfy mYkulw nUM dyK sky[ quhwfIAW puqlIAW nUM v`fw<br />
krn leI dvweI dy qupky pwey jwxgy ijnHW dw Asr 30 imMt ivc huMdw hY[ ies<br />
nwl quhwnUM roSnI cu`BygI Aqy quhwnUM DuMdlw idKweI dyvygw[ ieh dvweI pwaux nwl<br />
A`K ivigAwnI quhwfI A`K dw AMdrlw Bwg vDyry AwswnI nwl dyK skygw[ dvweI<br />
dw Asr Awm krky Cy GMitAW ivc Kqm ho jWdw hY lyikn keI vwr ieh rwq Br<br />
vI rih skdw hY[ jd q`k iesdw Asr Kqm nhIN ho jWdw quhwnUM g`fI nhIN<br />
clwauxI cwhIdI[<br />
A`K ivigAwnI quhwfI A`K dy AMdrly Bwg nUM dyKx leI iek ivSyS mweIkroskop<br />
dI vrqoN krygw ijsnUM silt lYNp ikhw jWdw hY[ qusIN AwpxI TofI iek jgHw<br />
itkwauNdy ho Aqy A`K ivigAwnI quhwfy swhmxy bYTdw hY[ A`K ivigAwnI quhwfIAW<br />
A`KW ivc roSnI mwrdw hY Aqy quhwnUM Kws idSwvW v`l dyKx leI kihMdw hY[ ies<br />
nwl auh quhwfw rYitnw Aqy ey AY~m fI nwl ho skx vwlIAW qbdIlIAW dyK skdw<br />
hY[ ieh roSnI BwvyN kwPI qyz huMdI hY, ies nwl quhwfI A`K dw nukswn nhIN<br />
hovygw[<br />
keI vwr ies jWc dy nwl A`K ivigAwnI ieh d`s skdy hn ik aunHW Anuswr<br />
quhwnUM ey AY~m fI hY jW nhIN[ lyikn, ieh g`l p`kI krn leI ik quhwnUM ey AY~m fI<br />
hY jW ieh pqw krn leI ik ieh ig`lI jW KuSk ey AY~m fI hY, quhwnUM PlorsIn<br />
AYNjIEgrwm nwm dw tYst krvwaux dI loV ho skdI hY[<br />
PlorsIn AYNjIEgrwm<br />
ieh tYst A`K-ivigAwnI nUM quhwfI ey AY~m fI bwry vDyry jwxkwrI lYx ivc<br />
shwieqw krdw hY Aqy auh ieh pqw krdw hY ik ey AY~m fI ig`lI hY jW KuSk[<br />
Awm krky, quhwfy rYitnw dy Q`ly vwlIAW KUn dIAW nwVW silt lYNp nwl kIqy tYst<br />
nwl dyKIAW nhIN jw skdIAW[ A`K ivigAwnI quhwfy rYitnw nUM hoey nukswn nUM dyK<br />
skdw hY lyikn auh KUn dIAW nwVW nUM pUrI qrHW nhIN dyK skdw[ PlorsIn<br />
AYNjIEgrwm nwl KUn dIAW ienHW nwVW dI Poto leI jw skdI hY ijs nwl A`K-
ivigAwnI ieh dyK skdw hY ik kI ienHW ivc koeI qbdIlI hoeI hY ijs kwrn<br />
sm`isAwvW pYdw ho rhIAW hox[<br />
ieh Poto lYx qoN pihlW, quhwfI bWh ivc tIky rwhIN iek pIly rMg dI dvweI id`qI<br />
jWdI hY jo quhwfIAW KUn dIAW nwVW rwhIN quhwfI A`K ivc clI jWdI hY[ ieh Awm<br />
krky drd nhIN krdI lyikn kuJ lokW nUM ies nwl aultI Aw skdI hY[ ies rMg<br />
vwlI dvweI nwl KUn dIAW nwVW PotoAW ivc idKweI idMdIAW hn[<br />
rMg vwlw ieh tIkw lgwaux qoN bwAd quhwnUM iek ivSyS mSIn v`l dyKx leI ikhw<br />
jWdw hY[ jd ieh rMgdwr dvweI quhwfIAW KUn dIAW nwVW rwhIN GuMmdI hY qW ieh<br />
mSIn quhwfI A`K dy ipCly Bwg dy Poto lYNdI hY[Poto lYx smyN quhwnUM kuJ iek vwr<br />
lweIt PlYS krdI mlUm hovygI, lyikn ies tYst nwl koeI pIV nhIN huMdI[ ieh<br />
tYst Awm krky 10 imMt ivc Kqm ho jWdw hY[<br />
ieh tYst bhuq Awm hY Aqy bhuq G`t lokW nUM iesdy koeI gMBIr sweIf iePYkt<br />
huMdy hn[tIky nwl rMgdwr dvweI kwrn quhwfI cmVI iek jW do idn q`k hlkI<br />
ijhI pIly rMg dI idKweI dy skdI hY[ do jW iqMn idn q`k quhwfw ipSwb Awm<br />
nwloN v`D gUVHy pIly rMg dw ho skdw hY lyikn ieh Aksr iesqoN jldI hI hlky<br />
rMg dw ho jWdw hY[ kuJ lokW dIAW A`KW PlYSW qoN bwAd kuJ dyr leI cuMiDAw<br />
jWdIAW hn lyikn bhuqy lokW nUM ieh tYst bhuq Awswn l`gdw hY[<br />
ienHW tYstW nwl A`K-ivigAwnI nUM ieh PYslw krn ivc mdd imldI hY ik quhwnUM<br />
ikhVI iksm dI ey AY~m fI hY Aqy kI iesdw ielwj ho skdw hY[<br />
ielwj<br />
ig`lI ey AY~m fI dy kuJ iek ielwj hn[ ieh mu`K qOr qy KUn dIAW nvIAW nwVW<br />
bxn qoN rokdy hn[ iesdw ArQ ieh hY ik jd quhwfI A`K ivc KUn dIAW nwVW<br />
bxn l`gdIAW hn qW Awm krky ienHW dw ielwj bhuq jldI kIqw jwxw cwhIdw<br />
hY[ jykr KUn dIAW nwVW lMby smyN q`k bxn id`qIAW jwx qW ieh rYitnw ’qy dwg<br />
pw skdIAW hn Aqy iPr ies dwg dw ielwj nhIN ho skdw[<br />
ies vyly q`k KuSk ey AY~m fI dw koeI ielwj nhIN hY[ ieh ies krky hY ikauNik<br />
KuSk ey AY~m fI ivc KUn dIAW nvIAW nwVW nhIN bxdIAW[ BwvyN ik KuSk ey AY~m<br />
fI dy ielwj vwsqy Koj ho rhI hY, lyikn Ajy q`k koeI ielwj nhIN imilAw hY[<br />
ig`lI ey AY~m fI dy ielwj – AYNtI vI eI jI AY~& ielwj<br />
nYSnl hYlQ srivs vloN ig`lI ey AY~m fI dw sB qoN nvW ielwj AYNtI vYskulr<br />
AYNfoQYlIAl groQ PYktr XwxI AYNtI vI eI jI AY~& dvweI hY ijsnUM lusYNits<br />
kihMdy hn[ ijvyN quhwfI A`K ivc KUn dIAW nvIAW nwVW bxdIAW hn, quhwfw<br />
srIr iek rswiex pYdw krdw hY jo KUn dIAW nvIAW nwVW bxn nUM auqyjq krdw
hY[AYNtI vI eI jI AY~& dvweIAW ienHW rswiexW ’qy Asr krdIAW hn Aqy nwVW<br />
bxn qoN rokdIAW hn[ nwVW nUM vDx Aqy lIk krn qoN rokx nwl, quhwfI nzr nUM<br />
hor nukswn hox qoN bcwieAw jWdw hY[<br />
lusYNits dw tIkw quhwfI A`K dy AMdr jYlI vrgI cIz, ijsnUM ivtRIAs kihMdy hn,<br />
ivc lgwieAw jWdw hY[ iesnUM ieMtrwivtrIAl tIkw kihMdy hn[ ienPYkSn qoN<br />
bcx leI ieh tIkw EprySn krn vwly sQwn ivKy jW “sw& kmry” ivc<br />
lgwieAw jWdw hY[ sw& kmrw kItwxU rihq kmrw huMdw hY ijs ivc EprySn krn<br />
vwly kmry vwlw pUrw smwn nhIN huMdw[<br />
tIkw lgwaux qoN pihlW, quhwfI A`K nUM suMn krn leI A`K ivc suMnkwrk dvweI<br />
pweI jWdI hY, ienPYkSn qoN bcx leI AYNtIbwieEitk dvweI pweI jWdI hY Aqy<br />
quhwfI puqlI nUM v`fw krn leI dvweI pweI jWdI hY[<br />
tIky l`gx nwl drd nhIN hoxw cwhIdw lyikn suMnkwrk dvweI dw Asr Kqm hox<br />
qoN bwAd quhwfI A`K QoVHI duK skdI hY[ ikauNik tIkw quhwfI A`K dy ivckwr jY~l<br />
ivc lgwieAw jWdw hY ies leI quhwfI A`K dy AMdr dbwau vDx dI QoVHI ijhI<br />
sMBwvnw ho skdI hY[ ies nwl quhwnUM drd nhIN hoxw cwhIdw Aqy quhwfI nzr<br />
bdlxI nhIN cwhIdI, lyikn tIky qoN QoVHI dyr bwAd iesdI jWc krn dI loV<br />
hovygI[<br />
quhwfI A`K dI puqlI nUM v`fw krn leI pweI geI dvweI kwrn ielwj kIqI A`K<br />
dI nzr QoVHI DuMdlI ho skdI hY, lyikn iek idn dy AMdr ieh DuMdlwpx Kqm ho<br />
jwxw cwhIdw hY[tIky qoN bwAd kuJ idn q`k kuJ lokW dI nzr QoVHI GuMmdI rihMdI<br />
hY[ tIky qoN bwAd quhwfI A`K ivcoN QoVHw pwxI vg skdw hY Aqy quhwfI A`K QoVHI<br />
lwl jW rVkdI ho skdI hY lyikn kuJ idnW qoN bwAd ieh TIk ho jwvygI[ jykr<br />
quhwfI A`K ivc bhuq drd huMdw hY jW ieh bhuq lwl Aqy CUhx nwl grm mlUm<br />
huMdI hY jW quhwnUM l`gy ik quhwfI nzr Gt rhI hY qW quhwnUM ijqnI jldI ho sky<br />
Awpxy hspqwl nUM d`sxw cwhIdw hY[<br />
ies ielwj dIAW mu`K sm`isAwvW A`K AMdrly dbwau dy vDx dI sMBwvnw, rYitnw<br />
dw Al`g hoxw Aqy A`K dIAW ienPYkSnW hn[ Aijhw bhuq G`t lokW nwl huMdw hY<br />
ijnHW dI igxqI ielwj krvwaux vwly lokW dy iek pRqISq qoN G`t hY Aqy jykr<br />
quhwnUM ienHW ivcoN koeI sm`isAw pyS Awvy qW iesdw ielwj ho skdw hY[<br />
quhwnUM Awm krky lusYNits dy iek qoN v`D tIky dI loV hovygI[ SurU ivc Awm krky<br />
mhIny ivc iqMn tIikAW dw kors id`qw jWdw hY Aqy iesqoN bwAd hr cOQy hPqy<br />
bwAd quhwnUM ieh pqw krn leI dyiKAw jWdw hY ik ielwj dw Asr ho irhw hY[<br />
bhuq swry lokW nUM ienHW pihly iqMn tIikAW qoN bwAd hor tIky l`gdy hn[
AYNtI- vI eI jI AY~& ielwj dI kwmXwbI dI dr Awm krky kwPI hY Aqy ies<br />
nwl bhuqy lokW dI nzr Gtx qoN ruk jWdI hY[ qkrIbn 40% lokW nUM AwpxI nzr<br />
vDI hoeI vI mlUm huMdI hY[<br />
rOiel nYSnl ieMstIicaUt Aw& blwieMf pIpl qoN ies ielwj bwry hor jwxkwrI<br />
iml skdI hY[ ies vwsqy qusIN swfI vY~bsweIt dyKo jW swfI hYlplweIn nUM 0303<br />
123 9999’qy tYlIPon kro[<br />
PotofwienYimk QYrypI<br />
ig`lI ey AY~m fI vwly lokW nUM Awm krky sB qoN pihlW AYNtI-vI eI jI AY~& ielwj<br />
id`qw jWdw hY[ lyikn, keI vwr iek v`Kry ielwj dI loV pY skdI hY ijsnUM<br />
PotofwienYimk QYrypI jW sMKyp ivc pI fI tI ikhw jWdw hY[ ieh lyzr vwly ielwj<br />
dI iksm hY ijs ivc KUn dIAW nvIAW nwVW bxn qoN rokx leI roSnI dw Asr<br />
kbUlx vwlI dvweI Aqy QoVHI aUrjw vwly TMfy lyzr donHW dI vrqoN kIqI jWdI hY[<br />
quhwnUM tIky rwhIN, Awm krky bWh ivc tIkw lgw ky, roSnI nwl pRBwivq hox vwlI<br />
vrtIporiPn nwm dI dvweI id`qI jWdI hY[ jd ieh dvweI ig`lI ey AY~m fI vwly<br />
ivAkqI dIAW nvIAW KUn nwVIAW ivc jWdI hY, qW A`K ivigAwnI ienHW KUn<br />
nwVIAW ’qy bhuq qyz roSnI XwxI TMfw lyzr pwauNdw hY[ ieh lyzr dvweI nwl<br />
pRiqikRAw krdw hY ijs nwl KUn dIAW nvIAW bx rhIAW nwVW bMd ho jWdIAW<br />
hn[<br />
ieh ielwj KUn dIAW nwVW bxn dy pihly pVwA ivc kIqw jwxw cwhIdw hY qWik<br />
ies nwl KUn dIAW nvIAW nwVW kwrn hox vwly nukswn nUM roikAw jw sky[<br />
KuSk ey AY~m fI dw ielwj krnw<br />
bdiksmqI nwl Ajy q`k KuSk ey AY~m fI dw koeI ielwj nhIN imilAw hY[ BwvyN<br />
ik ies bwry Koj ho rhI hY ik mYkulw dy sY~l kMm krn qoN ikauN ht jWdy hn, lyikn<br />
ies nwl Ajy q`k iesdw ielwj nhIN imilAw hY[<br />
ies g`l dw kuJ sbUq imilAw hY ik ivtwimn ey, sI, eI Aqy imnrlz izMk Aqy<br />
qWbw imlw ky v`D mwqrw ivc lYx nwl KuSk ey AY~m fI dy vwDy nUM G`t krn ivc<br />
shwieqw iml skdI hY, ivSyS krky aunHW lokW nUM ijnHW dI iek A`K dI nzr ivc<br />
ey AY~m fI kwrn Prk ipAw hY[<br />
KuSk ey AY~m fI vwly lokW leI bhuq swry ivtwimn vwly auqpwd iqAwr kIqy gey<br />
hn Aqy qusIN ieh kYimst dI dukwn qoN KrId skdy ho[ lyikn, ies g`l dw koeI<br />
sbUq nhIN hY ik ienHW ivtwimnW dI vDyry imkdwr ivc vrqoN krn nwl qusIN ey<br />
AY~m fI SurU hox qoN bcwau kr skdy ho[ bhuq swry qwzw Pl Aqy sbjIAW smyq
sMquilq Bojn quhwfI Awm ishq leI vI cMgw hY Aqy ies nwl quhwfIAW A`KW nUM<br />
Arog rihx ivc vI mdd iml skdI hY[<br />
qusIN swfI vY~bsweIt rnib.org.uk qoN jW swfI hYllweIn dy nMbr 0303 123<br />
9999’qy tYlIPon krky igzw Aqy A`K bwry hor jwxkwrI lY skdy ho<br />
nij`Txw<br />
A`K ivc nuks dw pqw l`gxw bhuq duKdweI g`l ho skdI hY[ qusIN Awpxy Biv`K<br />
bwry i&kr kr skdy ho ik nzr ivc AweI qbdIlI kwrn quhwfw jIvn iks qrHW<br />
dw hovygw[ Aijhw mihsUs krnw kudrqI g`l hY[<br />
ho skdw hY kuJ lok Awpxy pirvwr jW dosqW qoN ielwvw iksy bwhrly nwl<br />
AijhIAW BwvnwvW bwry g`l krnw cwhuMdy hox[ rOiel nYSnl ieMstIicaUt Aw&<br />
blwieMf pIpl AwpxI hYlplweIn Aqy iemoSnl sport srivs rwhIN mdd kr<br />
skdI hY[ jykr qusIN smJdy ho ik ieh PwiedymMd rhygw qW quhwfw jI pI jW soSl<br />
vrkr quhwfy nwl g`lbwq krn vwlw slwhkwr ivAkqI l`Bx ivc quhwfI mdd<br />
kr skxgy[<br />
mYkulr ifjIz suswietI dy sQwnk gru`p hn jo dyS Br ivc mIitMgW krdy hn Aqy<br />
auh tYlIPon rwhIN slwh dyx dI syvw vI krdy hn[ keI vwr Awpxy vrgI hwlq<br />
vwly lokW kol AwpxIAW BwvnwvW bwry g`lbwq krnw jW Awpxy qjrby sWJy krnw<br />
PwiedymMd ho skdw hY[<br />
cMgI qrHW dyK skx ivc shwieqw<br />
donHW qrHW dI ey AY~m fI nwl quhwfI kyNdrI nzr ivc kwPI nuks pY skdy hn[<br />
lyikn, ey AY~m fI vwly bhuqy lokW dI kuJ nzr bc jWdI hY Aqy ies bcI hoeI<br />
nzr dI vDIAw qrIky nwl vrqoN krn leI qusIN bhuq swry qrIky Apnw skdy ho[<br />
ienHW ivc dyKx vwlIAW cIzW nUM v`fw krnw, vDyry roSnI dI vrqoN krnw, Aqy<br />
cIzW nUM AwswnI nwl dyKx Xog bxwaux leI rMgW dI vrqoN krnw Swml ho skdy<br />
hn[<br />
Awpxy A`K-ivigAwnI, A`K tYst krn vwly fwktr jW jI pI nUM QoVHI nzr<br />
vwilAW leI shwiek cIzW ijvyN cIzW nUM v`fw idKwaux vwlw SISw ijsnUM<br />
mYgnIPwier kihMdy hn bwry pu`Co, Aqy AwpxI sQwnk kmzor nzr vwilAW vwlI<br />
syvw kol Byjx bwry pqw kro[ qusIN ieh vI pqw kro ik kI qusIN “sweIt<br />
ieMpyArf” XwxI QoVHI nzr vwly vjoN jW “svIArlI sweIt ieMpyArf” Bwv AMDy<br />
ivAkqI vjoN Awpxw nwm rijtr ivc drj krvw skdy ho[ ieh rijstrySn<br />
quhwnUM mwihrW koloN shwieqw lYx Aqy keI vwr mwiek lwB lYx leI iek<br />
“primt” vjoN kMm kr skdI hY[ jykr quhwfw nwm rijstr nhIN vI hoieAw qd<br />
vI quhwnUM bhuq swrI shwieqw iml skdI hY[
Gr ivc sur`iKAq rihx Aqy bwhr sur`iKAq qrIky nwl jwx bwry quhwnUM sQwnk<br />
soSl srivisz qoN vI jwxkwrI iml skdI hY[ auh quhwnUM bwhr vDyry Brosy nwl<br />
qurn bwry AmlI isKlweI vI dy skxgy[<br />
swfI hYlplweIn quhwnUM kmzor nzr vwilAW leI iml skx vwlIAW syvwvW bwry<br />
vI jwxkwrI dy skdI hY, Aqy swfI vY~bsweIt qoN quhwnUM AwpxI bdlI hoeI nzr<br />
Anuswr Awpxy Awp nUM iesdy AnukUl bxwaux bwry kwPI swrI AmlI jwxkwrI Aqy<br />
quhwfy rozwnw jIvn dy kMmW nUM sOKw bxwaux bwry bxIAW cIzW bwry jwxkwrI iml<br />
skdI hY[<br />
lwBdwiek sMprk<br />
rOiel nYSnl ieMstIicaUt Aw& blwieMf pIpl<br />
105 Judd Street, London WC1H 9NE<br />
tYlIPon: 0303 123 9999<br />
eImyl: helpline@rnib.org.uk<br />
vY`bsweIt: www.rnib.org.uk<br />
kOilj Aw& AOPQwmoloijst<br />
17 Cornwall Terrace, London NW1 4QW<br />
tYlIPon: 020 7935 0702<br />
vY`bsweIt: www.rcophth.ac.uk<br />
mYkulr ifzIz suswietI<br />
PO Box 1870, Andover SP10 9AD<br />
tYlIPon: 0845 241 2041<br />
vY`bsweIt: www.<strong>macular</strong>disease.org<br />
frweIvr AYNf vIhIkl lweIsYNisMg eyjMsI (DVLA)<br />
frweIvrz kstmr srivisz (DCS)<br />
Correspondence Team DVLA<br />
Swansea SA6 7JL<br />
tYlIPon: 0300 790 6801<br />
vY`bsweIt: www.dvla.gov.uk
AsIN quhwfI PIfbYk dI ksr krdy hW<br />
AsIN ieh rucI r`Kdy hW ik ies jwxkwrI bwry quhwfy kI ivcwr hn, jykr quhwnUM ieh<br />
pqw l`gw hY ik ies jwxkwrI ivc kuJ g`lW Swml nhIN hn, jW jykr koeI hor g`l hY<br />
ijs bwry qusIN swnUM d`sxw cwhuMdy ho[<br />
jykr qusIN swnUM PIfbYk dyxw cwhuMdy ho, qW ikRpw krky swnUM ies pqy’ qy eImyl kro:<br />
publishing@rnib.org.uk<br />
jW AwpxI PIfbYk hyT ilKy pqy a~upr Byjo[ (quhwnUM ic`TI au`pr itkt lgwaux dI loV<br />
nhIN)<br />
FREEPOST RSCB-GJHJ-HLXG, <strong>RNIB</strong> Publishing, 105 Judd Street,<br />
London WC1H 9NE.<br />
jwxkwrI dy sroq<br />
AsIN ieh g`l XkInI bxwaux leI pUrI koiSS krdy hW ik AsIN ijhVI jwxkwrI idMdy<br />
hW ayuh shI, nvIN Aqy qwzw Koj Aqy muhwrq dy Anuswr hovy[<br />
rOiel nYSnl ieMstIicaUt Aw& blwieMf pIpl vloN id`qI geI jwxkwrI lVI ivc<br />
ienHW sroqW dI vrqoN kIqI geI hY:<br />
rOiel kOilj Aw& AO&Qwmoloijst gweIflweInz Pwr trItmYNt<br />
irivaU swihq rwhIN pRwpq klInkW dI Koj Aqy AiDAYn<br />
ivAkqIgq ibmwrIAW bwry ivSyS sport gru`pW vloN pRkwiSq jwxkwrI<br />
imAwrI ikqwbW qoN imlI jwxkwrI<br />
rOiel nYSnl ieMstIicaUt Aw& blwieMf pIpl dIAW ikqwbW Aqy Koj qoN imlI<br />
jwxkwrI<br />
ies gweIf nUM iqAwr krn leI vrqy gey hvwilAW Aqy jwxkwrI dI pUrI sUcI lYx<br />
leI ies pqy ’qy eImyl kro: publishing@rnib.org.uk<br />
hor jwxkwrI<br />
ieh jwxkwrI lVI quhwfy leI, quhwfy dosqW Aqy pirvwr leI quhwfI A`K dI ibmwrI<br />
bwry QoVHw hor smJx ivc mdd krn leI iqAwr kIqI geI hY[<br />
swfI vY~bsweIt qoN jwxkwrI vwly hyT ilKy ikqwbcy fwaunlof kIqy jw skdy hn:
moqIAw ibMd bwry jwxkwrI<br />
S`kr –rog nwl sMbMiDq A`K dIAW ibmwrIAW bwry jwxkwrI<br />
vDdI aumr nwl nzr ivc KrwbI bwry jwxkwrI<br />
glokomw bwry jwxkwrI<br />
swfy koloN AMgryzI ivc kuJ hor isrlyK vI iml skdy hn[ ieh AwfIE, ipRMt jW bryl<br />
ivc lYx leI Awrfr kIqw jw skdw hY[ ies bwry hor pqw krn leI ikRpw krky<br />
swfI hYlplweIn 0303 123 9999 ’qy tYlIPon kro (swrIAW kwlW dw ^rc sQwnk ryt<br />
Anuswr hY), ies pqy ’qy eImyl kro email helpline@rnib.org.uk jW swfI vY~bsweIt<br />
www.rnib.org.uk/shop dyKo[ jykr quhwfI jW quhwfy iksy jwxkwr dI nzr clI geI<br />
hY, qW AsIN quhwfI mdd krn vwsqy hW[<br />
ieh jwxkwrI rOiel kOilj Aw& AO&Qwmoloijst Aqy rOiel nYSnl ieMstIicaUt Aw&<br />
blwieMf pIpl, jo ik ien&rmySn stYNfrf dy pRvwnq mYNbr hn, vloN iml ky iqAwr<br />
kIqI geI hY[<br />
kwpI rweIt <strong>RNIB</strong> and RCOphth<br />
rOiel nYSnl ieMstIicaUt Aw& blwieMf pIpl rijstrf cYrtI nMbr 226227<br />
rOiel kOilj Aw& AO&Qwmoloijst rijstrf cYrtI nMbr 299872<br />
PrvrI 2012 irivaU dI qrIk PrvrI 2013