B.A.B.Ed.Part-II - Solapur University
B.A.B.Ed.Part-II - Solapur University
B.A.B.Ed.Part-II - Solapur University
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1<br />
<strong>Solapur</strong> <strong>University</strong>,Solpaur<br />
B.A.B.<strong>Ed</strong>. (Four Year integrated course)<br />
Structure of B.A.B.<strong>Ed</strong>. <strong>Part</strong> –<strong>II</strong><br />
Sr.No Name of The Paper Sem<strong>II</strong>I<br />
Mark<br />
SemIV<br />
Mark<br />
1 A)English (Compulsory) 50 50<br />
2 B) Any one of the following language offered at <strong>Part</strong> –I<br />
1) Marathi (Optional) Paper –<strong>II</strong><br />
Paper –<strong>II</strong>I<br />
100 100<br />
2) Hindi (Optional) Paper –<strong>II</strong><br />
Paper –<strong>II</strong>I<br />
3) English (Optional) Paper –<strong>II</strong><br />
Paper –<strong>II</strong>I<br />
3 C) Any one of the following Social Science offered at <strong>Part</strong> –I<br />
1) History (Optional) Paper –<strong>II</strong><br />
Paper –<strong>II</strong>I<br />
2) Geography (Optional) Paper –<strong>II</strong><br />
Paper –<strong>II</strong>I<br />
100 100<br />
4 D) <strong>Ed</strong>ucation Paper –<strong>II</strong><br />
50 50<br />
Methodology of School Subject (Language) Mar,Hin,Eng,Urdu<br />
E) Practical of <strong>Ed</strong>ucation Component 50 50<br />
Theory Papers-6 300 300<br />
F) Practical of <strong>Ed</strong>ucation Components<br />
1. Practical Work related to education Paper <strong>II</strong><br />
2. Tutorial <strong>Ed</strong>ucation Paper <strong>II</strong><br />
3. Physical <strong>Ed</strong>ucation and Health <strong>Ed</strong>ucation<br />
4. Content Cum Methodology<br />
5. Practice Teaching Lessons<br />
6. Internal Examination<br />
Theory 300 marks and Practical 50 350 350<br />
10<br />
05<br />
20<br />
--<br />
--<br />
15<br />
20<br />
30
2<br />
SOLAPUR UNIVERSITY, SOLAPUR<br />
New Syllabus for B.A. / B.Com. <strong>Part</strong> – <strong>II</strong><br />
English (Compulsory)<br />
Teaching : 2011-12, 2012-13, 2013-14<br />
Examinations : 2012, 2013, 2014<br />
Objectives :<br />
1. To make students aware of the different communicative skills-<br />
Listening, Reading, Writing and Speaking.<br />
2. To develop among them an ability to effectively communicate in<br />
English both in written and spoken modes.<br />
TEXT BOOK Prescribed:<br />
An anthology for Degree classes (Orient Blackswan Pvt. Ltd. Hyderabad)<br />
Prose Passages Prescribed<br />
SEMESTER <strong>II</strong>I<br />
1. Heaven’s Gate – Pico Iyer.<br />
2. The Three Dancing Goats –Anonymous.<br />
3. <strong>Ed</strong>ucation – Indian and American – Anurag Mathur.<br />
Poems Prescribed<br />
1. Mending Walls – Robert Frost .<br />
2. I, Too- Langston Hughes<br />
Grammar<br />
Verbs: Types and Tenses<br />
Finite and Non-finite<br />
Communication Skills<br />
1. Business Communication<br />
2. Voice Mail and Tele conferencing<br />
3. Review Writing
3<br />
SEMESTER IV<br />
Prose Passages Prescribed<br />
1. Uncle Podger Hangs a Picture – Jerome K. Jerome<br />
2. Why the Sea is Blue-G.Venkataraman<br />
3. Narayan Murthy – In House<br />
Poems Prescribed<br />
1. Where the mind is without fear – Tagore<br />
2. The Seven Ages of Man – William Shakespeare<br />
Grammar<br />
Voice: Active and Passive<br />
Agreement and Adverbials<br />
Communication Skills<br />
1. Interviews and interviewing skills<br />
2. <strong>Ed</strong>iting Skills<br />
3. <strong>Part</strong>icipation in Meetings.
4<br />
ÃÖÖê»ÖÖ¯Öæ¸ü ×¾ÖªÖ¯Ößšü, ÃÖÖê»ÖÖ¯Öæ¸ü<br />
²Öß.‹. ³ÖÖÖ ¤üÖê−Ö (´Ö¸üÖšüß) †³μÖÖÃÖÎú´Ö (−Ö¾Öß−Ö)<br />
(†³μÖÖÃÖ ¾ÖÂÖÔ - 2011 - 14)<br />
†³μÖÖÃÖ¯ÖסÖúÖ Îú´ÖÖÓú -2 ¯ÖϲÖÖê¬Ö−Ö¯Ö¸ü ¾ÖÖ’û´ÖμÖ ÖãÖ -50<br />
ÃÖ¡Ö - ןÖÃÖ¸êü ¾ÖÖ’û´ÖμÖÖ“ÖÖ “Ö׸ü¡ÖÖŸ´Öú ¯Ö¬¤üŸÖß−Öê †³μÖÖÃÖ<br />
• ˆ×§üÂüê -<br />
1) ¾ÖÖ’û´ÖμÖß−Ö ×−ÖÙ´ÖŸÖߟÖᯙ »ÖêÖúÖ“Öê ´ÖÆüŸ¾Ö †¬ÖÖê¸êü×ÖŸÖ ú¸üÖê.<br />
2) ¾ÖÖ’û´ÖμÖÖŸÖᯙ †Ö¿ÖμÖ - ³ÖÖ¾ÖÖ−Öã³ÖÖ¾Ö ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ¾Öæ−Ö ‘ÖêÖê.<br />
3) »ÖêÖúÖ“μÖÖ »ÖÖî×úú ¾Ö ¾ÖÖ’û´ÖμÖß−Ö ¾μÖÛŒŸÖ´ÖŸ¾ÖÖ“Öß •Ö›üÖ ‘Ö›üÖ ×¾Ö“ÖÖ¸üÖŸÖ ‘ÖêÖê<br />
4) ¾ÖÖ’û´ÖμÖ éúŸÖߟÖᯙ †Ö¿ÖμÖ †Ö×Ö »ÖêÖúÖ“μÖÖ “Ö׸ü¡ÖÖŸÖᯙ ‘Öü−ÖÖ, ¯ÖÏÃÖÓÖ, ¾μÖŒŸÖß, μÖÖÓ“ÖÖ<br />
†−Öã²ÖÓ¬Ö ¿ÖÖê¬Ö−Öê<br />
5) ÃÖ×´ÖÖê»ÖÖ “Ö׸ü¡ÖÖ“Öê þֹý¯Ö μÖêÖÖ¸ü −ÖÖÆüß. μÖÖ“Öß ¤üÖŸÖÖ ‘ÖêÖê.<br />
6) ×−ÖÙ´ÖŸÖß ¯ÖÏ×ÎúμÖêŸÖ ¾ÖÖß־ÖÖ“ÖÖ −Ö¾ÖÖ †−¾ÖμÖÖ£ÖÔ úÃÖÖ êú»ÖÖ •ÖÖŸÖêÖ. μÖÖ“ÖÖ ¿ÖÖê¬Ö ‘ÖêÖê.<br />
• “Ö׸ü¡ÖÖŸ´Öú ÃÖ×´ÖÖê“Öê þֹý¯Ö †Ö×Ö ´ÖμÖÖÔ¤üÖ -<br />
†³μÖÖÃÖÖÃÖÖšüß −Öê´Ö»Öê»μÖÖ ÃÖÖ×ÆüŸμÖéúŸÖß.<br />
1) ¿ÖÖ´Ö“Öß †Ö‡Ô - ÃÖÖ−Öê Öã¹ý•Öß (¯ÖÖÓ›æü¸ÓüÖ ÃÖ¤üÖ×¿Ö¾Ö ÃÖÖ−Öê )<br />
ÃÖ.†Ö. †−ÖÖ£Ö ×¾ÖªÖ£ÖÖÔÖéÆü ¯ÖãÖê .<br />
2) ¸üÖ−ÖÃÖμÖ - ³ÖÖÃú¸ü “ÖÓ¤ü−Ö׿־Ö<br />
¿Ö²¤üÖ»ÖμÖ ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ÁÖ߸üÖ´Ö¯Öæ¸ü, וÖ. −ÖÖ¸ü.
5<br />
†³μÖÖÃÖ¯ÖסÖúÖ Îú´ÖÖÓú -2 ¯ÖϲÖÖê¬Ö−Ö¯Ö¸ü ¾ÖÖ’û´ÖμÖ ÖãÖ -50<br />
ÃÖ¡Ö - “ÖÖî£Öê. ¯ÖϲÖÖê¬Ö−Ö¯Ö¸ü ¾ÖÖ’û´ÖμÖÖ“ÖÖ †³μÖÖÃÖ<br />
• ˆ×§üÂüê -<br />
1) ´ÖÆüÖ¸üÖÂÒüÖŸÖᯙ ÃÖ´ÖÖ•Ö ÃÖã¬ÖÖ¸üÖê“ÖÖ ¾ÖÖ¸üÃÖÖ ÃÖ´Ö•Öæ−Ö ‘ÖêÖê.<br />
2) ×¾Ö¾Öêú, ²ÖãÛ¬¤ü¾ÖÖ¤ü ÃÖ´ÖŸÖÖ¾ÖÖ¤üß ¥üÂüßúÖêÖ ×−Ö´ÖÖÔÖ ú¸üÖê.<br />
3) ¾Öî“ÖÖ׸üú Ö´ÖŸÖÖ ×¾Öú×ÃÖŸÖ ú¸üÖê.<br />
4) ¯ÖϲÖÖê¬Ö−Ö¯Ö¸ü ÃÖÖ×ÆüŸμÖéúŸÖß“Öê †Ö»Öú−Ö, †ÖþÖÖ¤ü ¾Ö ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ ú¸üμÖÖ“Öß Ö´ÖŸÖÖ<br />
×−Ö´ÖÖÔÖ ú¸üÖê.<br />
5) ¾ÖÖ’û´ÖμÖéúŸÖߟÖᯙ †Ö¿ÖμÖÖ“μÖÖ †−ÖãÂÖÓÖÖ−Öê •Öß¾Ö−ÖÖŸÖᯙ ¯ÖÏ¿−ÖÖ×¾ÖÂÖμÖß ÃÖ•ÖÖŸÖÖ ×−Ö´ÖÖÔÖ<br />
ú¸üÖê.<br />
6) ¯ÖϲÖÖê¬Ö−Ö¯Ö¸ü ¾ÖÖ’û´ÖμÖÖ“Öß †×³Ö¹ý“Öß ×−Ö´ÖÖÔÖ ú¸üÖê.<br />
• ¯ÖϲÖÖê¬Ö−Ö¯Ö¸ü ¾ÖÖ’û´ÖμÖÖ“Öß ÃÖÓú»¯Ö−ÖÖ : þֹý¯Ö †Ö×Ö ¾Öî׿ÖÂüμÖê -<br />
†³μÖÖÃÖÖÃÖÖšüß −Öê´Ö»Öê»μÖÖ ÃÖÖ×ÆüŸμÖéúŸÖß.<br />
3) ÃÖÖ¾ÖÔ•Ö×−Öú ÃÖŸμÖ¬Ö´ÖÔ - ´ÖÆüÖŸ´ÖÖ •ÖÖêŸÖ߸üÖ¾Ö ±ãú»Öê<br />
´ÖÆüÖŸ´ÖÖ ±ãú»Öê ÃÖ´ÖÖÏ ¾ÖÖ’û´ÖμÖ - (ÃÖÓ¯ÖÖ) μÖ. פü. ±ú›üêú - ´ÖÆü¸üÖÂÒü ¸üÖ•μÖ ÃÖÖ×ÆüŸμÖ †Ö×Ö<br />
ÃÖÓÃéúŸÖß ´ÖÓ›üôû, ´ÖãÓ²Ö‡Ô.<br />
4) ²Ö×ôû¾ÖÓŸÖ - ÁÖßúÖÓŸÖ ¤êü¿Ö´ÖãÖ<br />
¿Ö²¤üÖ»ÖμÖ ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ÁÖ߸üÖ´Ö¯Öæ¸ü, וÖ. −ÖÖ¸ü.
†³μÖÖÃÖ¯ÖסÖúÖ Îú´ÖÖÓú - 3 ¾ÖÖ’û´ÖμÖÖ“ÖÖ †ÖþÖÖ¤üÖŸ´Öú †³μÖÖÃÖ ÖãÖ -50<br />
ÃÖ¡Ö ×ŸÖÃÖ¸êü - ×¾Ö−ÖÖê¤üß ¾ÖÖ’û´ÖμÖ<br />
• ˆ×§üÂüê -<br />
1) ×¾Ö−ÖÖê¤üÖ“Öê •Öß¾Ö−Ö - ¾ÖÖ’û´ÖμÖ ¾μÖ¾ÖÆüÖ¸üÖŸÖᯙ ´ÖÆüŸ¾Ö »ÖÖÖŸÖ ‘ÖêÖê.<br />
2) ×¾Ö−ÖÖê¤üß »ÖêÖúÖú›êü úÖêÖŸÖê ÖãÖ †ÃÖŸÖÖŸÖ Æêü ¯ÖÖÆüÖÖê.<br />
3) ¾ÖÖ’û´ÖμÖéúŸÖߟÖß»Ö ×¾Ö−ÖÖê¤üÖ“Öê þֹý¯Ö, ¾Öî׿ÖÂüμÖê †Ö×Ö ¤ü•ÖÖÔ ŸÖ¯ÖÖÃÖÖê.<br />
4) ×¾Ö−ÖÖê¤üß ¾ÖÖ’û´ÖμÖéúŸÖߟÖæ−Ö »ÖêÖúÖ“Öß ¾ÖÖ’û´ÖμÖß−Ö †×³Ö¹ý“Öß ú¿Öß ¯ÖÏÖü ÆüÖêŸÖê ŸÖê ¯ÖÖÆüÖê.<br />
5) ×¾Ö−ÖÖê¤üß ¾ÖÖ’û´ÖμÖéúŸÖßê“ÖÖ †ÖþÖÖ¤ü ‘ÖêÖê.<br />
• ×¾Ö−ÖÖê¤üß ÃÖÖ×ÆüŸμÖ : þֹý¯Ö †Ö×Ö ¾Öî׿ÖÂüμÖê -<br />
6<br />
†³μÖÖÃÖÖÃÖÖšüß −Öê´Ö»Öê»μÖÖ ÃÖÖ×ÆüŸμÖéúŸÖß.<br />
1. ÖÖœü¾ÖÖ“ÖÓ »Ö−Ö - Æü׸ü³ÖÖ‰ú ¾Ö›üÖÖ¾Öú¸ü, −Öß»ÖÓúšü ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ¯ÖãÖê.<br />
2. ²Öê−Ö¾ÖÖ›ü - ¾ÖÖ´Ö−Ö ÆüÖê¾ÖÖôû<br />
ÁÖß. ¾ÖÖ´Ö−Ö ÆüÖê¾ÖÖôû, †ÓÖã»Öß ´ÖÖŸÖÖ, ײֻ›üàÖ −ÖÓ. 191 ÖÖê»Öß −ÖÓ. 888, ú®Ö´Ö¾ÖÖ¸ü −ÖÖ¸ü -<br />
2, ×¾ÖÎúÖêôûß ¯Öæ¾ÖÔ (´ÖÓã²Ö‡Ô 83)<br />
†³μÖÖÃÖ¯ÖסÖúÖ Îú´ÖÖÓú - 3 ¾ÖÖ’û´ÖμÖÖ“ÖÖ †ÖþÖÖ¤üÖŸ´Öú †³μÖÖÃÖ ÖãÖ -50<br />
ÃÖ¡Ö “ÖÖî£Öê - ¾ÖÖ’û´ÖμÖÖ“ÖÖ †ÖþÖÖ¤üÖŸ´Öú †³μÖÖÃÖ<br />
• ˆ×§üÂüê -<br />
1) ¾ÖÖ’û´ÖμÖß−Ö ú»ÖÖéúŸÖß“ÖÖ †ÖþÖÖ¤ü ‘ÖêμÖÖ“Öß Ö´ÖŸÖÖ ×−Ö´ÖÖÔÖ ú¸üÖê.<br />
2) ¾ÖÖ’û´ÖμÖéúŸÖß“Öê †Öú»Ö−Ö, †ÖþÖÖ¤ü ¾Ö ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ ú¸üμÖÖ“Öß Ö´ÖŸÖÖ ŸÖμÖÖ¸ü ú¸üÖê.<br />
3) †ÖþÖÖ¤üÖŸÖæ−Ö ´Ö−ÖÖê¸Óü•Ö−Ö ¾Ö †Ö−ÖÓ¤ü ‘ÖêÖê.<br />
4) ¾ÖÖ’û´ÖμÖéúŸÖß“Öê ÃÖÖîê¤üμÖÔ ÃÖ´Ö•Öæ−Ö ‘ÖêÖê.
5) †ÖþÖÖ¤üÖŸÖæ−Ö ¸üÃÖÖþÖÖ¤ü ‘ÖêμÖÖÃÖ ¯ÖϾÖé¢Ö ú¸üÖê.<br />
6) ¾ÖÖ’û´ÖμÖéúŸÖß“μÖÖ †Öú»Ö−ÖÖŸÖæ−Ö •Öß¾Ö−ÖÖÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ÃÖ•ÖÖŸÖÖ ×−Ö´ÖÖÔÖ ú¸üÖê.<br />
• ¾ÖÖ’û´ÖμÖß−Ö †ÖþÖÖ¤üÖ“Öê þֹý¯Ö ¾Ö ‘Öüú<br />
†³μÖÖÃÖÖÃÖÖšüß −Öê´Ö»Öê»μÖÖ ¾ÖÖ’û´ÖμÖéúŸÖß<br />
1. ŠúŸÖã“ÖÎú - ¤ãüÖÖÔ ³ÖÖÖ¾ÖŸÖ, ¯ÖÖò¯μÖã»Ö¸ü ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ´ÖãÓ²Ö‡Ô.<br />
2. ‡›ü»Öß †ÖòÙú›ü †Ö×Ö ´Öß - ×¾Ö÷ü»Ö ¾μÖÓúêü¿Ö úÖ´ÖŸÖ,<br />
´Öò•ÖêÛÃüú ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ´ÖÓã²Ö‡Ô.<br />
7
8<br />
lksykiqj fo’ofon~;ky;] lksykiqj<br />
¤ÉÒ. B. ²Öß.‹›ü n~forh; o”kZ<br />
fganh ,sfPNd ¼Optional½iz’ui= Ø-2<br />
vk/kqfud xn~;] O;kdj.k rFkk O;kogkfjd fganh<br />
rérh; l= ¼<strong>II</strong>I -Semester½<br />
1- vkidk caVh & eUuw HkaMkjh] jk/kkd`”.k izdk’ku] ubZ fnYyh]<br />
eUuw HkaMkjh dk O;fDrRo ,oa d`frRo<br />
2- O;kogkfjd fganh<br />
¼v½ foKkiu & vFkZ] ifjHkk”kk vkSj foKkiu ys[ku<br />
¼vk½ laokn dkS’ky<br />
¼b½ vuqokn % vFkZ] ifjHkk”kk vkSj vuqokn ys[ku<br />
prqFkZ l= ¼IV -Semester½<br />
1- Le`fr fcEc & la- pUnz’ks[kj d.kZ]<br />
t;Hkkjrh izdk’ku]<br />
267 ch] eqV~Bhxat]<br />
bykgkcknA<br />
2- ‘kCn laink &<br />
¼v½ lekukFkZd ‘kCn<br />
¼c½ foifjrkFkZd@ foykse ‘kCn<br />
¼b½ vusdkFkZd ‘kCn<br />
¼bZ½ okD;ka’k ds fy, ,d ‘kCn<br />
¼m½ dgkorsa vkSj eqgkojs ¼ifjf’k”V ij vk/kkfjd iz’u½
9<br />
lanHkZ xzaFk lwph %<br />
1 fganh O;kdj.k & dkerkizlkn xq:] ukxjh izpkfj.kh lHkk] okjk.klh<br />
2 O;kogkfjd fganh O;kdj.k rFkk jpuk & MkW- gjnso ckgjh] yksdHkkjrh izdk’ku]<br />
bykgkckn fganh O;kdj.k Lo:Ik ,oa jpuk & oklqnso uanu izlkn<br />
3 vk/kqfud fganh O;kdj.k Lo:Ik ,oa iz;ksx &MkW- Hkkjrh [kqckydj] lkguh<br />
ifYcds’ku] ubZ fnYyh&11007<br />
4 ekud fganh dk ‘kqn~f/kijd O;kdj.k & MkW- jes’kpanz egjks=k] ok.kh izdk’ku]<br />
fnYyh<br />
5 fganh O;kdj.k foe’kZ & MkW- cztfd’kksj izlkn flag] lkfgR; jRuky;]<br />
dkuiqj&208001<br />
6 mi;ksxh fganh O;kdj.k & MkW- Kkujkt xk;dokM] veu izdk’ku] dkuiqj<br />
7 ‘kSf{kd O;kdj.k vkSj O;kogkfjd fganh & MkW-d`”.kdqekj xksLokeh] vkys[k izdk’ku]<br />
fnYyh<br />
8 eUuw HakMkjh dk dFkk lkfgR; & xqykcjko gkMs] fon~;kfogkj izdk’ku] dkuiqj
10<br />
lksykiqj fo’ofon~;ky;] lksykiqj<br />
¤ÉÒ. B. ²Öß.‹›ü n~forh; o”kZ<br />
fganh ,sfPNd ¼Optional½iz’ui= Ø-3<br />
fganh dkO;] O;kdj.k rFkk ys[ku<br />
(w.e.f. June 2011)<br />
rérh; l= ¼<strong>II</strong>I -Semester½<br />
1- dkO; xfjek & la- MkW- fot;y{eh] MkW- johanzukFk tkSgjh] jk/kkd`”.k izdk’ku] izkfy-<br />
fnYyh<br />
2- O;kdj.k & 1- lekl ¼lksnkgj.k lkekU; ifjp;½<br />
2- milxZ ¼lksnkgj.k lkekU; ifjp;½<br />
3- izR;; ¼lksnkgj.k lkekU; ifjp;½<br />
4- okD; Hksn ¼jpuk ds vk/kkj ij½<br />
prqFkZ l= ¼IV -Semester½<br />
1- ‘kacwd & MkW- txnh’k xqIr yksdHkkjrh izdk’ku] bykgkckn<br />
2- O;kdj.k ,oa ys[ku & 1- fojke fpg~u iz;ksx<br />
2- iYyou ¼ifjf’k”V ij½<br />
3- la{ksi.k<br />
4- izwQ ‘kks/ku fpg~uksa dk lkekU; ifjp;
11<br />
lanHkZ xzaFk lwph %<br />
1- fganh O;kdj.k & dkerkizlkn xq:] ukxjh izpkfj.kh lHkk] okjk.klh<br />
2- O;kogkfjd fganh O;kdj.k rFkk jpuk & MkW- gjnso ckgjh] yksdHkkjrh izdk’ku]<br />
bykgkckn<br />
3- fganh O;kdj.k Lo:Ik ,oa jpuk & oklqnso uanu izlkn<br />
4- vk/kqfud fganh O;kdj.k Lo:Ik ,oa iz;ksx &MkW- Hkkjrh [kqckydj] lkguh<br />
ifYcds’ku] ubZ fnYyh&11007<br />
5- ekud fganh dk ‘kqn~f/kijd O;kdj.k & MkW- jes’kpanz egjks=k] ok.kh izdk’ku]<br />
fnYyh<br />
6- fganh O;kdj.k foe’kZ & MkW- cztfd’kksj izlkn flag] lkfgR; jRuky;]<br />
dkuiqj&208001<br />
7- mi;ksxh fganh O;kdj.k & MkW- Kkujkt xk;dokM] veu izdk’ku] dkuiqj<br />
8- ‘kSf{kd O;kdj.k vkSj O;kogkfjd fganh & MkW-d`”.kdqekj xksLokeh]<br />
vkys[k izdk’ku] fnYyh
12<br />
SOLAPUR UNIVERSITY, SOLAPUR<br />
New Syllabus for B.A. <strong>Part</strong> – <strong>II</strong><br />
English (Special) Paper <strong>II</strong><br />
Literatures in English<br />
Teaching : 2011-12, 2012-13, 2013-14<br />
Examinations : 2012, 2013, 2014<br />
Objectives :<br />
1. To acquaint students with major trends in English literature through<br />
detailed study of specific literary texts.<br />
2. To enable students to read and appreciate literary texts.<br />
3. To improve the linguistic competence along with the literary<br />
competence of the students.<br />
SEMESTER <strong>II</strong>I<br />
Poetry:<br />
1. <strong>Ed</strong>mund Spenser – ‘One day I wrote her name’<br />
2. John Keats – ‘Ode to Beauty’<br />
3. Emily Dickinson – ‘Because I could not stop for Death’<br />
4. W. H. Auden – ‘The Unknown Citizen’<br />
5. E.A. Robinson – ‘Richard Cory’<br />
Drama:<br />
1. As you like it – William Shakespeare<br />
SEMESTER IV<br />
Poetry:<br />
1. David Diop – ‘Africa’<br />
2. <strong>Ed</strong>win Thumboo – ‘Words’<br />
3. Robert Kroetsch – ‘I’m getting old now’<br />
4. Judith Wright – ‘Woman to Man’<br />
5. Gabriel Okara – ‘The Mystic Drum’<br />
Novel:<br />
1. Heart of Darkness - Joseph Conrad
13<br />
References Books:<br />
1. Evans, G. Blakemore, Elizabethan – Jacobean Drama (London,1987)<br />
2. Gurr. Andrew, The Shakespearean Stage, 1574-1642<br />
(Cambridge,1980)<br />
3. Charlton H.B.- Shakespearean Comedy.<br />
4. Waston, J.R. English Poetry of the Romantic Period, 1789-1830 2 nd<br />
<strong>Ed</strong>n (London 1992).<br />
5. Curran Stuart (<strong>Ed</strong>) The Cambridge Companion to British<br />
Romanticism (Cambridge, 1993)<br />
6. The Siren’s Song – (<strong>Ed</strong>) David Murdoch (Orient Longman)<br />
7. The Pierian Spring (<strong>Ed</strong>) Radha M. Singh & Samir K. Sharma<br />
(<strong>University</strong> Press)<br />
8. The Mystic Drum (<strong>Ed</strong>) Vilas Salunke et al.
14<br />
SOLAPUR UNIVERSITY, SOLAPUR<br />
New Syllabus for B.A. <strong>Part</strong> – <strong>II</strong><br />
English (Special) Paper <strong>II</strong>I<br />
Indian Writings in English<br />
Teaching : 2011-12, 2012-13, 2013-14<br />
Examinations : 2012, 2013, 2014<br />
Objectives :<br />
1. To acquaint students with major trends in English literature through<br />
detailed study of specific literary texts.<br />
2. To enable students to read and appreciate literary texts.<br />
3. To improve the linguistic competence along with the literary<br />
competence of the students.<br />
SEMESTER <strong>II</strong>I<br />
Poetry: Indian English Poetry Since 1950: an anthology (<strong>Ed</strong>) (Orient<br />
Longman Pvt. Ltd., Vilas Sarang.<br />
1. Nissim Ezekiel – ‘The Railway Clerk’.<br />
2. Jayant Mahapatra – ‘Again, One Day, walking by the River’.<br />
3. Arun Kolatkar – ‘A Scratch (from Jejuri)<br />
4. Kamala Das – ‘The Dance of the Eunuchs’.<br />
5. Eunice de souza – ‘Varca, 1942.<br />
Drama: ‘Nagmandal’ – Girish Karnad<br />
SEMESTER IV<br />
Poetry:<br />
1. Gieve Patel – ‘Grandparents at Family get together’.<br />
2. Vilas Sarang – ‘Fugitive Poem’<br />
3. A.K.Mehrotra- ‘Songs of the Ganga’<br />
4. Santan Rodrigues – ‘A Hot Sunday in Daulatabad’<br />
5. A.K.Ramanujan- ‘Ecology’<br />
Novel : ‘Difficult Daughters’ – Manju Kapoor
15<br />
<strong>Solapur</strong> <strong>University</strong>, <strong>Solapur</strong>.<br />
Semester-wise Syllabus of History – B. A. B.<strong>Ed</strong>. <strong>II</strong><br />
Introduced From June 2011.<br />
Paper – <strong>II</strong><br />
Modern Europe ( 1750 to 1950 )<br />
Paper – <strong>II</strong>I<br />
History of Indian Freedom Movement ( 1750 to 1950 A. D. )
16<br />
<strong>Solapur</strong> <strong>University</strong>, <strong>Solapur</strong>.<br />
Semester-wise Syllabus of History – B. A. B.<strong>Ed</strong>. <strong>II</strong> Introduced From June<br />
2011.<br />
Paper – <strong>II</strong><br />
MODERN EUROPE – 1750 TO 1950<br />
SEMESTER – <strong>II</strong>I<br />
1) French Revolution, 1789.<br />
Causes, Course, Effects.<br />
2) Era of Nepoleon Bonapart<br />
i) Rise of Nepoleon Bonapart.<br />
ii) Reforms<br />
iii) Conquests & Continued Policy.<br />
iv) Downfall<br />
3) Age of Metternich<br />
i) Life and work of Metternich<br />
ii) Vienna Congress 1815<br />
iii) Concert of Europe<br />
4) Development of Europe 1848<br />
i) Nepoleon <strong>II</strong>I of France<br />
ii) Unification of Italy<br />
iii) Unification of Germany<br />
SEMESTER – IV<br />
5) Age of Bismarck<br />
i) Internal Policy<br />
ii) External Policy<br />
iii) Evaluation the work of Bismarck
17<br />
6) First World War<br />
i) Causes<br />
ii)<br />
iii)<br />
Course of the War<br />
Effects of the war<br />
7) Rise of Directorship in Europe.<br />
i) Germany<br />
ii) Italy<br />
iii) Turkastan<br />
iv) Effects of the war<br />
8) Second World War<br />
iv) Causes<br />
v) Course<br />
vi) Effects<br />
List of Reference Books<br />
1) Cipolla C. M. Fontana Economic History of Europe, Vol. <strong>II</strong>I (The Industrial<br />
Revolution) (Harvesters 1976).<br />
2) Evans J – The Foundations of a Modern State in 19 th Century Europe.<br />
3) Jolls James – Europe Since 1870 (Har – Row 1973).<br />
4) Lanes David – Unbound Prometheus (Cambridge <strong>University</strong> Press, 1969).<br />
5) Lefebreve George – Coming of the French Revolution (Princeton<br />
<strong>University</strong> Press, 1989).<br />
6) Liohtheim George – A Short History of Socialism (Glassgow, 1976).<br />
7) Mansergn Nicolas – The Frish Question, 1840 – 1861.<br />
8) Mathias Peter – First Industrial Revolution (London 1919).<br />
9) Morgan R. P. – Germon Social Democracy and The First International.<br />
10) Nove Alec – An Economic History of the USSR (Penguin, 1972).<br />
11) Porter Andrew – European Imperialism 1860 – 1914 (1994).
18<br />
12) Roberts J. M. – Europe 1880 – 1945 (Longman 1989).<br />
13) Soboul Albert – History of the French Revolution (in Two Volumes).<br />
14) Thompson Dorothi – Churtists, Popular Politics in Industrial Revolution.<br />
15) Wood Anthony – History of Europe 1815 – 1960 (1983).<br />
16) (Marathi) Vaidya Suman, Adhunik Jag, Vidya Prakashan, Aurangabad.<br />
17) (Marathi) Kolarkar S.G. Audhinik Europe.<br />
18) (Marathi) Gaikwad, Kadam, Thorat – Adhunik Jag, Mangesh Prakashan,<br />
Nagpur.<br />
19) (Marathi) Shirgaonkar Sharavati – Adhunik Europe.<br />
20) (Marathi) Kadam Y. N., Adhunik Jag, Phadake Prakashan, Kolhapur.
19<br />
<strong>Solapur</strong> <strong>University</strong>, <strong>Solapur</strong>.<br />
Semester-wise Syllabus of History – B. A. B.<strong>Ed</strong>. <strong>II</strong> Introduced From June<br />
2011.<br />
Paper – <strong>II</strong>I<br />
HISTORY OF INDIAN FREEDOM MOVEMENT ( 1750 TO 1950 A.D. )<br />
SEMESTER – <strong>II</strong>I<br />
1) Growth of British Power in India and Lord William Bontick’s Reforms.<br />
Causes, Course, Effects.<br />
2) Development of Agriculture<br />
i) Land Revenue Systems<br />
ii) Commercialization of Agriculture<br />
3) Indian Revolt of 1857<br />
Causes, Course, Causes of Failure, Effects<br />
4) Social & Religious Movements<br />
i) Brahamo Samaj<br />
ii) Prarthana Samaj<br />
iii) Arya Samaj<br />
iv) Theosophical Society<br />
v) Satya Shodhak Samaj<br />
SEMESTER – IV<br />
5) Establishment of Indian National Congress & its work up to 1905.<br />
6) Lokmanya Tilak & National Movement – Jahalmatwad – Reason.<br />
7) Mahatma Gandhiji & National Movement<br />
i) Gandhi’s Philosophy.<br />
ii)<br />
iii)<br />
Non Co-operation Movement.<br />
Civil Disobedience Movement.
20<br />
iv) Quit India Movement – Azad Hind Sena.<br />
8) Constitutional Development<br />
i) Morely Minto Reform (1909)<br />
ii) Montegue – Chemsford Reform (1919)<br />
iii) Government of India Act (1935)<br />
iv) Indian Independence Act (1947)<br />
List of Reference Books<br />
1) Arnold David, Guha Ratnchandre – ‘Nature Culture Imperialism, Essays<br />
on the Environmental History of South Asia’ (Delhi OUP 1995).<br />
2) Bayly C. A. – ‘Indian Society the making of the British Empire’, New<br />
Cambridge History of India.<br />
3) Bipanchandra Panikkar – Mridula Mukharjee (<strong>Ed</strong>.) India’s Struggle for<br />
Independence 1857 – 1947, Delhi Penguin, 1996.<br />
4) Bipanchandra Panikkar – Communalism in Modern India (Second (<strong>Ed</strong>.)<br />
Delhi, Vikas 1987).<br />
5) Bipanchandra – ‘Nationalism, Colonialism in Modern India’ (Delhi Orient<br />
Logical 1981).<br />
6) Brass Paul – ‘The Policies of India since Independence’ (Delhi Foundation<br />
Books, 1994).<br />
7) Brown Judith, ‘Gandhi and Civil Disobedience’. The Mahatma In Indian<br />
Politics 1928 – 34 (Cambridge 1977).<br />
8) Chaudhri N – European Trend in india, Tapan Ray Chaudhari and Irfan<br />
Habib (Cambridge Economics History of India Vol. 1 (Delhi S. Chand,<br />
1984).<br />
9) Desai A. R. – ‘Social Background of India Nationalism’ (Mumbai Popular<br />
Prakashan, 1986).<br />
10) Dutt R. P. - ‘India Today’ (Kolkata Manisha Granthalaya, 1979).<br />
11) Guha Ranaji and Gayatri C – ‘Spivak Selected Subaltern Studies’ – (Delhi<br />
OUP 1988).
21<br />
12) Hardy Peter – ‘The Muslims of British India’ (Cambridge 1972).<br />
13) Hasan Mustural – ‘India’s <strong>Part</strong>ition, Process, Strategy and Mobilization’<br />
(Delhi OUP 1988).<br />
14) Heimsath Charles – ‘Indian Nationalism and Social Reforms (Mumbai<br />
CUP 1964).<br />
15) Hatchins F – ‘Illusion of of Perranence British Imperialism in India’ (New<br />
Jersey – Princeton <strong>University</strong>, 1967).<br />
16) (Marathi) Javadekar S. D. – Adhunik Bharat.<br />
17) (Marathi) Pawar Jaysingrav – Hindustancha Rajkiya Ani Ghatanatmak<br />
Itihas.<br />
18) (Marathi) Devgirikar Y. R. – Bhartiya Swatantrya Ladhyacha Itihas.<br />
19) (Marathi) Pandit Nalini – Maharashtratil Rashtravadacha Itihas.<br />
20) (Marathi) Gaikwad, Thorat – Bhartacha Rajkiya Ani Ghatanatmak Itihas.<br />
21) (Marathi) Vaidya Kosthekar – Adhunik Bhartacha Itihas, Vidya Books,<br />
Aurangabad, 985.
22<br />
SOLAPUR UNIVERSITY, SOLAPUR<br />
Semester Pattern Syllabus<br />
B.A. B.<strong>Ed</strong>. <strong>Part</strong> – <strong>II</strong>,<br />
Optional Geography<br />
(w. e. f. June 2011)<br />
SEMESTER –<strong>II</strong>I<br />
Paper Title: - HUMAN GEOGRAPHY (Paper - <strong>II</strong>)<br />
GENERAL HUMAN GEOGRAPHY<br />
Code No: - OG-2 A Lecture per week: -4<br />
Course No: -AOG-202A Total Marks: - 50<br />
Objectives –<br />
1. To acquaint the student with basic concept of Human Geography.<br />
2. To understand and familiarize for local and regional man environment relation.<br />
3. To introduce basic components of Human Geography like. races etc.<br />
Semester- <strong>II</strong>I<br />
GENERAL HUMAN GEOGRAPHY<br />
Contents of the course<br />
Unit<br />
No.<br />
Name of The Topic Sub Topic Total<br />
Lectures<br />
1 Introduction to Human 1. Meaning & Definition of Human 12<br />
Geography<br />
Geography<br />
2. Nature and Scope of Human<br />
Geography<br />
3. Branches of Human Geography and<br />
its relation to other social sciences<br />
4. Approaches to Human Geography<br />
2 Man and Environment 1. Elements of Physical & cultural<br />
environment<br />
2. Concept of Environmentalism<br />
12
23<br />
3. Concept of Possibilism and Neo<br />
Determinism<br />
4. Impact of Man on Environment<br />
3 Human Race and<br />
Culture<br />
1. Evolution of man and his early<br />
development<br />
2. Basis of Racial classification<br />
3. Griffith Taylors Theory of Human<br />
Races<br />
4. Racial conflicts<br />
5. Culture-definition and aspect of<br />
culture.<br />
4 Human life and 1. Human life in cold region- Eskimo<br />
adoption to<br />
2. Human life in plateau region-Gond<br />
Environment.<br />
5 Practical (Theoratical) 1. Proportional Circle<br />
2. Proportional Squares<br />
3. Divided Rectangles<br />
14<br />
12<br />
10
24<br />
List of Reference Book<br />
Sr. No. Name of the Book Name of the Author<br />
1 Human Geography, Rawat Publication, New Husain Majid<br />
Delhi,1998<br />
2 Human Geography-An Ecological Approach, Negi Balbir Singh<br />
Kedar Nath, Ram Nath, Delhi-1994<br />
3 Gatha Gondanchi- Ojas Prakashan –2004 Prof. J.P.Jagtap<br />
4 Manwachi Jeewan Gatha - Ojas Prakashan –2004 Prof. J.P.Jagtap<br />
5 Dictionary of human Geography,<br />
Johnson R.L.<br />
Blackwell, Oxford-1994<br />
6 Human Geography,<br />
Perpilliou A.V.<br />
Long Man, Londan-1986<br />
7 Human Geography: Pepole,Place and Culture,<br />
John Wiley and son’s Publisher<br />
H.J.de Blij, A.B.<br />
Murphy and Erin H.<br />
fouberg<br />
8 Human Development Report,<br />
Oxford <strong>University</strong> Press, Oxford-2006<br />
UNDP
25<br />
SOLAPUR UNIVERSITY, SOLAPUR<br />
Semester Pattern Syllabus<br />
B.A.B.<strong>Ed</strong>. <strong>Part</strong> – <strong>II</strong>,<br />
Optional Geography<br />
SEMESTER –IV<br />
Paper Title: - HUMAN GEOGRAPHY (Paper-<strong>II</strong>)<br />
POPULATION GEOGRAPHY<br />
Code No: - OG-2 B Lecture per week: -4<br />
Course No: -AOG-202 B Total Marks: -50<br />
Objectives –<br />
1. To axquaint the student with basic concept of Population Geography.<br />
2. To understand growth and distribution of world Population.<br />
3. To introduce basic components of Population Geography i.e. Population<br />
characteristics, Migration and Population Policies.<br />
SEMESTER –IV<br />
Population Geography<br />
Contents of the course<br />
Unit<br />
No.<br />
Name of The Topic Sub Topic Total<br />
Lectures<br />
1 World distribution of 1. Factors affecting Population 12<br />
Population<br />
distribution<br />
2. Importance of Population Density<br />
3. Densely and Sparsely Populated<br />
Region of World<br />
4. Concept of over, Under and Optimum<br />
population.<br />
2 Population Growth 1. World population growth 14
26<br />
2. Theories of population growth –<br />
Malthus ,Theory and Demographic<br />
Transition Theory<br />
3. Measures of Fertility & Mortality<br />
4. Factors affecting Fertility &<br />
Mortality<br />
5. Age and Sex Composition<br />
3 Human Migration 1. Definition of Migration and Types of<br />
Migration<br />
2. Causes and Effects of Migration<br />
3. Indian and International Migration<br />
4. Migration Policies- India and U.S.A.<br />
4 Population and 1. Population as a Resource<br />
economic development (Manpower planning)<br />
2. Population growth and its adverse<br />
effects on resources<br />
3. Population pressure on Indian<br />
Economy<br />
4. India’s Population Policy<br />
5 Practical (Theoretical) 1. Population Pyramid<br />
2. Choropleth Method<br />
3. Divided Circle<br />
12<br />
12<br />
10
27<br />
List of Reference Book<br />
Sr. No. Name of the Book Name of the Author<br />
1 Population Geography,<br />
Sawant and Athavale<br />
Mehata Publishing house, Pune-1988<br />
2 Population in India’s Development (1947-2000) Bose, Ashish et-al<br />
Vikas Publishing house-New Delhi-2002<br />
3 Geography of Population-Concept, Determinents Chandra R.C.<br />
and Patterns, Kalyani Publisher New Delhi-2002<br />
4 India’s Population Problem-Kitab Mahal, New Memoria C.B.<br />
Delhi-1981<br />
5 Population Geography,<br />
Heritage Publication Delhi-1986<br />
Sundaram K.V. and<br />
Sudesh Nangia (ed)<br />
6 Geography of Mankind Broek and Webb<br />
7 A Geography of Population-World pattern (1969) Trewartha G.T.<br />
Pevgemen press<br />
8 Fundamentals of Population Geography, Sterling Dr.D.N.Ghosh<br />
Publisher, New Delhi-110016<br />
9 Practical Geography Singh &Dutta
28<br />
SOLAPUR UNIVERSITY, SOLAPUR<br />
Semester Pattern Syllabus<br />
B.A. B.<strong>Ed</strong>. <strong>Part</strong> – <strong>II</strong>,<br />
Optional Geography<br />
(w. e. f. June 2011)<br />
Semester-<strong>II</strong>I<br />
Paper Title: - GEOGRAPHY OF INDIA Paper-<strong>II</strong>I<br />
Physical Geography of India<br />
Code No: - OG-3A Lecture per week: -4<br />
Course No: -AOG-203 A Total Marks: -50<br />
Objectives –<br />
To synthesize students with various facts of India i.e. Physiographic, Climate,<br />
Soil and Vegetation & Resources.<br />
Unit<br />
No.<br />
Semester – <strong>II</strong>I<br />
Physical Geography of India<br />
Content of Course<br />
Name of The Topic Sub Topic Total<br />
Lectures<br />
1 Physical Setting of India 1. India Location – a) Absolute,<br />
b) Relative c) Strategic<br />
2. Physigoraphy :- Northern<br />
mountains, Northern plains,<br />
Peninsular, Plateau, Coastal<br />
plains and islands<br />
12<br />
2 Climate 1. Factors influencing the climate<br />
of India, Location,<br />
Physiography, ITCZ,EL Nino<br />
and LA Nina concepts<br />
2. Mechanism of Monsoon : SW<br />
Monsoon and NE Monsoon<br />
3. Seasons: - Summer, Winter,<br />
12
29<br />
and Rainy.<br />
3 Soil and Vegetation 1. Soil types, Soil degradation<br />
and Conservation<br />
2. Forest types, distribution and<br />
Conservation<br />
4 Resources (types,<br />
distribution and<br />
production )<br />
Types of Resources<br />
1. Mineral Resources – Iron-ore,<br />
Bauxite, Manganese<br />
2. Power Resources – Coal,<br />
Petroleum and natural gas.<br />
3. Non-conventional resources-<br />
Solar and Wind.<br />
5 Practical (Theoretical) 1. Maps-elements &classification<br />
2. Isopleth method<br />
3. Isobaric pattern<br />
12<br />
14<br />
10<br />
List of Reference Book<br />
Sr. No. Name of the Book Name of the Author<br />
1 India-A Regional Interpretation Northern Book Deshpande C.D.<br />
Center, New Delhi,1992<br />
2 The Gazetter of India, volume I and <strong>II</strong> publication Govt. of India<br />
division, New Delhi, 1965<br />
3 India- A Regional Geography,<br />
Singh R.L.<br />
National Geographical Society, Varanasi, India<br />
1971<br />
4 Geography of India,<br />
Memoria C.B.<br />
Shivlal Agrawal and company, Agara-1986<br />
5 Census Reports of India (1991) (2001)<br />
6 Geography of India,<br />
Sawant Prakash<br />
Phadke Prakashan –Kolhapur-2005<br />
7 Bharatacha Bhugol, Mehata Publication, Pune-2005 Khatib K.A.
30<br />
SOLAPUR UNIVERSITY, SOLAPUR<br />
Semester Pattern Syllabus<br />
B.A.B.<strong>Ed</strong>. <strong>Part</strong> – <strong>II</strong>,<br />
Optional Geography<br />
Semester-IV<br />
Paper Title: - GEOGRAPHY OF INDIA Paper -<strong>II</strong>I<br />
Economic & Demographic Geography of India<br />
Code No: - OG-3 B Lecture per week: -4<br />
Course No: -AOG-203 B Total Marks: - 50<br />
Objectives –<br />
To synthesize students with various facts of India i.e. Agriculture, Industries,<br />
Population, Transport & Trade and Economic.<br />
Semester-IV<br />
Economic & Demographic Geography of India<br />
Content of Course<br />
Unit<br />
No.<br />
Name of The Topic Sub Topic Total<br />
Lectures<br />
1 Agriculture 1. Importance of Agriculture in 12<br />
India economy<br />
2. Major Crops-Rice, Wheat,<br />
Sugarcane, Cotton and Tea<br />
3. Green Revolution<br />
4. Problems of Indian Agriculture<br />
2 Industries 1. Importance of Industries in 14
31<br />
Indian Economy<br />
2. Locational Factors in the<br />
distribution and development of<br />
Agro-based industries-Sugar and<br />
Cotton<br />
3. Mineral Based Industries-Iron,<br />
Steel and Aluminum<br />
4. Fertilizery Industries<br />
5. Engineering based Industries -<br />
Automobile Industries<br />
3 Population 1. Growth of Population in India<br />
2. Distribution and Density of<br />
Population<br />
3. Population problems and<br />
Awareness<br />
4 Transport and Trade 1. Railways – Railway zones in<br />
India, Konkan Railway – venture<br />
of Indian railway<br />
2. Road ways – Types of Roads in<br />
India<br />
3. Major items of export and<br />
import<br />
5 Practical Theoretical 1. Flow diagram<br />
2. Choroschemetic<br />
3. Diversion Bar<br />
12<br />
12<br />
10
32<br />
List of Reference Book<br />
Sr. No. Name of the Book Name of the Author<br />
1 Economic and Commercial Geography of<br />
T.C.Sharma<br />
India.Belgeon –(1988)<br />
2 Economic Geography of India Dubay & Negi<br />
3 Geography of India Memoria C.B.<br />
4 Indian Economy-(2001) Ruddar Dutta<br />
5 Published Government Report (2001) Govt. of India<br />
6 Bharatacha Bhugol Dr. Prakash Sawant<br />
7 Bharatacha Bhugol k. A. Khatib
33<br />
B.A.B.<strong>Ed</strong>. <strong>II</strong><br />
<strong>Ed</strong>ucation Paper <strong>II</strong><br />
Semester <strong>II</strong>I<br />
´Ö¸üÖšüß †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üŸÖß<br />
ˆ×§Âêü :<br />
1. ¯ÖÏ׿ÖÖÖÖ£Öâ“ÖÖ ¯ÖÏ£Ö´Ö ³ÖÖÂÖÖ ´Ö¸üÖšüß“μÖÖ ³ÖÖ×ÂÖú ¾Ö ¾ÖÖ’Ëû´ÖμÖß−Ö –ÖÖ−ÖÖ“ÖÖ ×¾ÖúÖÃÖ ÃÖÖ¬ÖμÖÖÃÖ<br />
´Ö¤üŸÖ ú¸üÖê.<br />
2. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖê“μÖÖ †¬μÖμÖ−Ö-†¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“Öê ´ÖÆüŸ¾Ö ÃÖ´Ö•ÖμÖÖÃÖ ´Ö¤üŸÖ ú¸üÖê.<br />
3. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖê“μÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“Öß ¬μÖêμÖê ¾Ö ˆ×§Âêü ÃÖ´Ö•ÖμÖÖÃÖ ´Ö¤üŸÖ ú¸üÖê.<br />
4. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖÃÖÖšüß μÖ£ÖÖê×“ÖŸÖ ¯Ö¬¤üŸÖß, ŸÖÓ¡Öê ¾Ö ÃÖÖ¬Ö−ÖÖÓ“Öß ´ÖÖ×ÆüŸÖß ‘ÖêμÖÖÃÖ ´Ö¤üŸÖ<br />
ú¸üÖê.<br />
5. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“μÖÖ ×−ÖμÖÖê•Ö−ÖÖ“Öß Ö´ÖŸÖÖ ×¾Öú×ÃÖŸÖ ú¸üÖê.<br />
‘Öüú 1 : ´Ö¸üÖšüß“Öê †³μÖÖÃÖÎú´ÖÖŸÖß»Ö Ã£ÖÖ−Ö :-<br />
1. ´Ö¸üÖšüß ³ÖÖÂÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“Öê þֹ¯Ö ¾Ö ¾Öî׿ÖÂüμÖê.<br />
2. ´Ö¸üÖšüß“Öê ´ÖÆüŸ¾Ö ¾Ö ÃÖª:Ûã֟Öß.<br />
3. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖÖ †¬μÖμÖ−Ö-†¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“Öê ´ÖÆüŸ¾Ö.<br />
→ ׿ÖÖÖÖ“Öê ´ÖÖ¬μÖ´Ö ´ÆüÖæ−Ö Ã£ÖÖ−Ö.<br />
→ ÃÖÖ´ÖÖוÖú , ÃÖÖÓÃéúןÖú ¾ÖÖ¸ü¿μÖÖÓ“μÖÖ ¯ÖÏÃÖÖ¸üÖÖ“Öê ÃÖÖ¬Ö−Ö.<br />
→ ¾ÖÖ’´ÖμÖß−Ö †Ö¾Ö›ü ¾Ö †×³Ö¹“Öß ×−Ö´ÖáŸÖß“Öê ÃÖÖ¬Ö−Ö.<br />
→ ³ÖÖ×ÂÖú †Ö¤üÖ−Ö-¯ÖϤüÖ−ÖÖ“Öê ÃÖÖ¬Ö−Ö.<br />
→ ¸üÖ•μÖ³ÖÖÂÖÖ ´ÆüÖæ−Ö ´ÖÆüŸ¾Ö.<br />
→ ¾μÖÛŒŸÖÖŸÖ ×¾ÖúÖÃÖÖ“Öê ÃÖÖ¬Ö−Ö.<br />
4. †ÓŸÖÖÔŸÖ ÃÖÆüÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ¾Ö †−μÖ ¿ÖÖ»ÖêμÖ ×¾ÖÂÖμÖÖÓ¿Öß ÃÖÆüÃÖÓ²ÖÓ¬Ö.<br />
‘Öüú 2 : †¬μÖμÖ−Ö †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“Öß ¬μÖêμÖê ¾Ö ˆ×§Âêü :-<br />
1. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“Öß ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ´ÖÖ−μÖ ¬μÖêμÖê.<br />
2. ´ÖÖ¬μÖ×´Öú ßָüÖ¾Ö¸üᯙ ×−ÖμÖãŒŸÖ †³μÖÖÃÖÎú´ÖÖŸÖᯙ ˆ×§Âêü.<br />
3. ³ÖÖ×ÂÖú úÖî¿Ö»μÖÖÓ“ÖÖ ×¾ÖúÖÃÖ ( ÁÖ¾ÖÖ, ³ÖÖÂÖÖ, »ÖêÖ−Ö, ¾ÖÖ“Ö−Ö, ÃÖÓ³ÖÖÂÖÖ, ¸üÃÖÖÏÆüÖ )<br />
4. ¾ÖÖÔ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“Öß ˆ×§Âêü ¾Ö ïÖÂüßú¸üÖê.<br />
5. ´Öæ»μÖÖÓ“Öß ¹•Ö¾ÖÖæú ( ¾ÖîμÖÛŒŸÖú, ÃÖÖ´ÖÖוÖú, −ÖîןÖú )
34<br />
‘Öüú 3 : ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“μÖÖ ¯Ö¬¤üŸÖß :<br />
1. ú£Ö−Ö 2. ¾μÖÖμÖÖ−Ö 3. ¯Ö׸üÃÖÓ¾ÖÖ¤ü 4. “Ö“ÖÖÔ 5. ¯ÖÏú»¯Ö<br />
6. ²Ö㬤üß´ÖÓ£Ö−Ö 7. ˆ¤ËüÖÖ´Öß - †¾ÖÖÖ´Öß<br />
‘Öüú 4 : ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“Öß ŸÖÓ¡Öê :<br />
1. −ÖÖüμÖßú¸üÖ 2. ¯ÖμÖÔ¾Öê×ÖŸÖ †³μÖÖÃÖ 3. ´Öã»ÖÖÖŸÖ<br />
5. ¸üÃÖÖÏÆüÖ ( ´ÖÆüŸ¾Ö, ˆ¯ÖμÖ㌟֟ÖÖ, ´ÖμÖÖÔ¤üÖ )<br />
‘Öüú 5 : ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“Öß ÃÖÖ¬Ö−Öê ( §ú-ÁÖÖ¾μÖ ) :<br />
1. †ÖúÖ¿Ö¾ÖÖÖß 2. ¬¾Ö−Öß´ÖãצüúÖ 3. ˆ¬¾ÖÔ¿ÖßÂÖÔ ¯ÖÏÖê¯Öú<br />
4. ×¾Æü×›ü†Öê 5. ¬¾Ö−Öß±úßŸÖ 6. ¿Ö²¤ü¯ÖüμÖÖ<br />
7. ÃÖß›üß 8. ÃÖÓÖÖú / ‡Óü¸ü−Öêü 9. ³ÖÖÂÖÖ¯ÖÏμÖÖêÖ¿ÖÖôûÖ<br />
10. ד֡֯Öü / −ÖÖüú<br />
‘Öüú 6 : †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“Öê ×−ÖμÖÖê•Ö−Ö :-<br />
†. ¾ÖÖÙÂÖú ×−ÖμÖÖê•Ö−Ö<br />
²Ö. ‘Öüú ×−ÖμÖÖê•Ö−Ö<br />
ú. ¤îü−ÖÓפü−Ö ¯ÖÖšü×−ÖμÖÖê•Ö−Ö<br />
----------
ˆ×§Âêü :-<br />
35<br />
B.A.B.<strong>Ed</strong>. <strong>II</strong><br />
<strong>Ed</strong>ucation Paper <strong>II</strong><br />
Semester IV<br />
´Ö¸üÖšüß †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üŸÖß<br />
1. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖê“μÖÖ †¬μÖÖÓ¯Ö−ÖÖŸÖ ´Öæ»μÖ´ÖÖ¯Ö−ÖÖ“μÖÖ ŸÖÓ¡ÖÖ“ÖÖ μÖ£ÖÖê×“ÖŸÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü ú¸üμÖÖÃÖ ´Ö¤üŸÖ<br />
ú¸üÖê.<br />
2. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖê“μÖÖ †¬μÖμÖ−Ö †−Öã³ÖæŸÖß - †¬μÖÖ¯Ö−Ö ÃÖÖ´ÖÖÏß“μÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸üÖÃÖ ˆªãŒŸÖ ú¸üÖê.<br />
3. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖê“ÖÖ †³μÖÖÃÖÎú´Ö, ¯ÖÖšüμÖÎú´Ö ¾Ö ¯ÖÖšüμÖ¯ÖãßÖêú μÖÖÓ“ÖÖ ¯Ö¸üïָü ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ÃÖ´Ö•ÖμÖÖÃÖ<br />
´Ö¤üŸÖ ú¸üÖê.<br />
4. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖê“μÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖŸÖ †Ö¿ÖμÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖÖ“Öê ´ÖÆüŸ¾Ö ÃÖ´Ö•ÖμÖÖÃÖ ´Ö¤üŸÖ ú¸üÖê.<br />
5. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖê“μÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö †ÓÖÖÓ“μÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“ÖÖü ¯Ö׸ü“ÖμÖ ú¹−Ö ‘ÖêμÖÖÃÖ ´Ö¤üŸÖ ú¸üÖê.<br />
6. ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖÖ :- ׿ÖÖúÖ“Öß ÖãÖ ¾Öî׿ÖÂüμÖê ÃÖ´Ö•ÖμÖÖÃÖ ´Ö¤üŸÖ ú¸üÖê.<br />
´Ö¸üÖšüß †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üŸÖß<br />
‘Öüú 1 :- †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖ“Öê ´Öæ»μÖ´ÖÖ¯Ö−Ö :<br />
†) ´Öæ»μÖ´ÖÖ¯Ö−Ö ÃÖÓú»¯Ö−ÖÖ ²Ö) ŸÖÖë›üß ¾Ö »ÖêÖß ¯Ö¸üßÖÖ ú) ‘Öüú “ÖÖ“ÖÖß ( ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö<br />
ŸÖŒŸÖÖ, ˆ¢Ö¸ü ÃÖæ“Öß, ¯ÖÏ¿−Ö¾ÖÖ¸ü, ¯Öé£Ö:ú¸üÖ ÖãÖ¤üÖŸÖ μÖÖê•Ö−ÖÖ ) ›ü) ¯ÖÏ¿−Ö¯ÖÏúÖ¸ü ‡ )<br />
þÖÖ¬μÖÖμÖ ‡Ô ) −Öî¾ÖÖ×−Öú úÃÖÖêüμÖÖ ¾Ö ˆ¯Ö“ÖÖ¸üÖŸ´Öú †¬μÖÖ¯Ö−Ö<br />
‘Öüú 2 :- †¬μÖμÖ−Ö †−Öã³ÖæŸÖß - †¬μÖÖ¯Ö−Ö ÃÖÖ´ÖÖÏß<br />
†) †¬μÖμÖ−Ö †−Öã³Ö¾Ö - ˆ¤üÖÆü¸üÖê, ¤üÖÖ»Öê<br />
²Ö) †³μÖÖÃÖ−Ö㌟Öá ˆ¯ÖÎú´Ö<br />
1. »ÖêÖ−Ö 2. ¾ÖÖ“Ö−Ö 3. ÖÖμÖ−Ö<br />
4. ¯ÖÖšüÖÓŸÖ¸ü 5. ¾ÖŒŸÖéŸ¾Ö 6. ³ÖÖ×ÂÖú Öêôû<br />
(¿Ö²¤üúÖê›üß,³Öë›üμÖÖ)<br />
7. ¾ÖÖ’û´ÖμÖ ´ÖÓ›üôû 8. ¾ÖÖÔ¾ÖÖ“Ö−ÖÖ»ÖμÖ 9. ¿Ö²¤üúÖê¿Ö<br />
10. ÃÖ¤ü³ÖÔ ÖÏÓ£ÖÖÓ“ÖÖ ˆ¯ÖμÖÖêÖ 11. ÆüßÖ×»Ö×ÖŸÖ /×−ÖμÖŸÖ Ö×»Öú<br />
12. ²ÖÖŸÖ´μÖÖ »ÖêÖ−Ö / ²ÖÖŸÖ´μÖÖÓ“μÖÖ úÖ¡ÖÖÖÓ“ÖÖ ÃÖÓÖÏÆü
36<br />
‘Öüú 3 : †³μÖÖÃÖÎú´Ö ¯ÖÖšüμÖÎú´Ö ¾Ö ¯ÖÖšüμÖ¯ÖãßÖú :-<br />
1. †³μÖÖÃÖÎú´Ö ¸ü“Ö−Öê“Öß ´Öæ»ÖŸÖŸ¾Öê.<br />
2. ´ÖÖ¬μÖ×´Öú ¾Ö ˆ““Ö ´ÖÖ¬μÖ×´Öú ´ÖÓ›üôûÖ−Öê ×−ÖμÖãŒŸÖ êú»Öê»μÖÖ †³μÖÖÃÖÎú´Ö דÖ×úŸÃÖú<br />
†³μÖÖÃÖ.<br />
3. †³μÖÖÃÖÎú´Ö ¾Ö ¯ÖÖšüμÖÎú´Ö μÖÖÓŸÖᯙ ±ú¸üú.<br />
4. “ÖÖÓÖ»μÖÖ ¯ÖÖšüμÖ¯ÖãßÖúÖ“Öê ×−ÖúÂÖ<br />
‘Öüú 4 : †Ö¿ÖμÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ :-<br />
1. ´Ö¸üÖšüß ×¾ÖÂÖμÖÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖ :- †£ÖÔ, þֹ¯Ö, †Ö¾Ö¿μÖúŸÖÖ.<br />
2. †Ö¿ÖμÖ :- ÃÖÓú»¯Ö−ÖÖ ¾Ö þֹ¯Ö<br />
3. †Ö¿ÖμÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ - ±úÖμÖ¤êü<br />
4. †Ö¿ÖμÖÖ−ÖãÃÖÖ¸ü †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üŸÖß“Öß ×−Ö¾Ö›ü.<br />
‘Öüú 5 : ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖê“μÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö †ÓÖÖÓ“Öê †¬μÖÖ¯Ö−Ö :-<br />
1. Öª :- ú£ÖÖ, −ÖÖüμÖ, “Ö׸ü¡Ö, ¯ÖϾÖÖÃÖ¾ÖÖÔ−Ö, úÖ¤Óü²Ö¸üß, “Ö׸ü¡Ö, †ÖŸ´Ö“Ö׸ü¡Ö, »Ö‘Öã×−Ö²ÖÓ¬Ö.<br />
2. ¯Öª :- ÃÖÓŸÖúÖ¾μÖ, ³ÖÖ¾ÖÖߟÖ, ×−ÖÃÖÖÔ¾ÖÖÔ−Ö¯Ö¸, ¤êü¿Ö³ÖŒŸÖָ߯ü<br />
3. ¾μÖÖú¸üÖ :- ¿Ö²¤ÓüÖ“μÖÖ •ÖÖŸÖß, ¯ÖÏμÖÖêÖ, ÃÖÓ¬Öß, ÃÖ´ÖÖÃÖ, ¾Öé¢Ö, †»ÖÓúÖ¸ü.<br />
4. »ÖêÖ−Ö :- ×−Ö²ÖÓ¬Ö, ¯Ö¡Ö, ‹ú ŸÖéŸÖßμÖÖÓ¿Ö ÃÖÖ¸üÖÓ¿Ö»ÖêÖ−Ö<br />
‘Öüú 6 : ´Ö¸üÖšüß“ÖÖ ×¿ÖÖú :-<br />
1. ¯ÖÖ¡ÖŸÖÖ, ÖãÖ¾Öî׿ÖÂÓüμÖê ¾Ö ¾ÖêÖôêû¯ÖÖ<br />
2. ´Ö¸üÖšüß“μÖÖ ×¿ÖÖúÖ¯Öãœüᯙ †Ö¾ÆüÖ−Öê ¾Ö ˆ¯ÖÖμÖ<br />
3. ÃÖê¾ÖÖÓŸÖÖÔŸÖ ¯ÖÏ׿ÖÖÖ<br />
4. ×¾ÖÂÖμÖ ÃÖÓ‘Öü−ÖÖ ¾Ö ¾μÖÖ¾ÖÃÖÖ×μÖú ×¾ÖúÃÖ−ÖÖŸÖᯙ ³Öæ×´ÖúÖ<br />
¯ÖÏÖŸμÖ×Öú úÖμÖÔ :-<br />
1. ´Ö¸üÖšüß“μÖÖ ‹úÖ ‘ÖüúÖ¾Ö¸ü ‘Öüú“ÖÖ“ÖÖß ŸÖμÖÖ¸ü ú¸üÖê.<br />
2. ‹úÖ ¯ÖÖšüμÖÖÓ¿ÖÖ“μÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−ÖÖÃÖ ˆ¯ÖμÖãŒŸÖ ¿ÖîÖ×Öú ÃÖÖ¬Ö−Ö ŸÖμÖÖ¸ü ú¸üÖê.<br />
3. ´ÖÖ¬μÖ×´Öú ßָüÖ¾Ö¸üᯙ ‹úÖ ¯ÖÖšüμÖ¯ÖãßÖúÖ“Öê דÖ×úŸÃÖú ¯Ö¸üßÖÖ ú¸üÖê.<br />
4. ‹úÖ †³μÖÖÃÖÖ−Öã¾ÖŸÖá ˆ¯ÖÎú´ÖÖ“Öê †ÖμÖÖê•Ö−Ö ú¸üÖê.
37<br />
´Ö¸üÖšüß †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üŸÖß<br />
ÃÖÓ¤ü³ÖÔ ÖÏÓ£Ö<br />
1. †ÖúÖê»Öú¸ü Ö. ×¾Ö., ¯ÖÖüÖú¸ü −ÖÖ.×¾Ö. (1970) ‘´Ö¸üÖšüß“Öê †¬μÖÖ¯Ö−Ö’ , ¾Æüß−ÖÃÖ<br />
¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ¯ÖãÖê.<br />
2. ú¸Óü¤üßú¸ü ÃÖã¸êü¿Ö ¾Ö ´Öß−ÖÖ ´ÖÓÖ¹ôûú¸ü, ‘´Ö¸üÖšüß“Öê †¬μÖÖ¯Ö−Ö’ ±ú›üêú ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö,<br />
úÖê»ÆüÖ¯Öæ¸ü.<br />
3. ãÓú›ü»Öê ´Ö. ²ÖÖ. ‘´Ö¸üÖšüß“Öê †¬μÖÖ¯Ö−Ö’ ÁÖß×¾ÖªÖ ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, −ÖÖÖ¯Öæ¸ü.<br />
4. Ö¾ÖÃÖ ¸üÖ•Ö−Ö ´Ö¸üÖšüß“Öê †Ö¿ÖμÖμÖãŒŸÖ †¬μÖÖ¯Ö−Ö, ¯ÖãÖê.<br />
5. ¯ÖÖüÖú¸ü ²ÖÖ. ×¾Ö. , »Öß»ÖÖ ¯ÖÖüᯙ (1970) ´Ö¸üÖšüß †¬μÖÖ¯Ö−Ö, Û¾Æü−ÖÃÖ ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ¯ÖãÖê.<br />
6. ¯ÖÖüᯙ »Öß»ÖÖ, ´ÖÖŸÖé³ÖÖÂÖê“Öê †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¾Ö ´Öæ»μÖ´ÖÖ¯Ö−Ö Û¾Æü−ÖÃÖ ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ¯ÖãÖê.<br />
7. ¤ãü−ÖÖÖê †. ¸ü., ‘´Ö¸üÖšüß“Öê †¬μÖÖ¯Ö−Ö’ −ÖæŸÖ−Ö ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö , ¯ÖãÖê.<br />
8. ÃÖÖšêü ¤ü. μÖ. (1960) , ‘´Ö¸üÖšüß“Öê †¬μÖμÖ−Ö ¾Ö †¬μÖÖ¯Ö−Ö’<br />
9. ¸üÖÖê ¿Ö.¸üÖ. ¯ÖÖüß»Ö ×¤ü. ÆÓü. , ‘´Ö¸üÖšüß“Öê †¬μÖμÖ−Ö ¾Ö †¬μÖÖ¯Ö−Ö’<br />
10. ¯ÖÖüᯙ »Öß»ÖÖ ‘†Ö•Ö“Öê †¬μÖÖ¯Ö−Ö’ , ÁÖß ×¾ÖªÖ ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö , ¯ÖãÖê.<br />
------------
38<br />
B.A.B.<strong>Ed</strong>. <strong>II</strong><br />
<strong>Ed</strong>ucation Paper <strong>II</strong><br />
Semester <strong>II</strong>I<br />
ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üŸÖß<br />
ˆ§ê¿Ö :-<br />
”ûÖ¡Ö †¬μÖÖ¯Ö−Öú úÖê -------<br />
1. ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ úÖ Ã¾ÖÓ¹¯Ö, ´ÖÆüŸ¾Ö, ‹¾ÖÓ Ã£ÖÖ−Ö ÃÖ´Ö—Ö »Öê−Öê ´Öë ÃÖÆüÖμμÖŸÖÖ ú¸ü−ÖÖ ŸÖ£ÖÖ ¤ãüÃÖ¸üß<br />
³ÖÖÂÖÖ êú ¹¯Ö ØÆü¤üß ÃÖßÖÖ−Öê êú ˆ§êüü¿μÖÖë úÖê ÃÖ´Ö—Ö »Öê−Öê ´Öë ´Ö¤ü¤ü ú¸ü−ÖÖ |<br />
2. ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ ×¿ÖÖÖ êú ¾μÖÖ¯Öú ˆ¤Ëü¤êü¿Ö ÃÖ´Ö—Ö »Öê−Öê ´Öë ´Ö¤ü¤ü ú¸ü−ÖÖ |<br />
3. ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ ×¿ÖÖÖ úß ×¾Ö×³Ö®Ö ¯ÖÏÖÖ×»Ö†Öë ÃÖê ¯Ö׸ü×“ÖŸÖ ú¸ü−ÖÖ |<br />
4. ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ ×¿ÖÖÖ êú ŸÖú×−Öú ‹¾ÖÓ ¯ÖÏμÖãÛŒŸÖ†Öë ÃÖê †¾ÖÖŸÖ ú¸üÖ−ÖÖ |<br />
5. ØÆü¤üß ×¿ÖÖÖ êú †¬μÖμÖ−Ö †−Öã³Ö¾Ö ŸÖ£ÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−Ö ÃÖÖ¬Ö−ÖÖë ÃÖê ¯Ö׸ü×“ÖŸÖ ú¸üÖ−ÖÖ |<br />
6. ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ †¬μÖÖ¯Öú êú ÃÖÖ´ÖÖ−μÖ ŸÖ£ÖÖ ×¾Ö¿ÖêÂÖ ÖãÖ †¾ÖÖŸÖ ú¸ü−Öê ´Öë ÃÖÖ´Ö ²Ö−ÖÖ−ÖÖ |<br />
ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üןÖ<br />
ÃÖ¡Ö-I<br />
‘Öüú -1 : ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ úÖ Ã¾Ö¹¯Ö, ´ÖÆüŸ¾Ö ‹¾ÖÓ Ã£ÖÖ−Ö<br />
1) ÃÖÖ´ÖÖוÖú, ³ÖÖ¾Ö×−Öú ‹¾ÖÓ ²ÖÖîÛ¬¤üú ×¾ÖúÖÃÖ ÆêüŸÖã ”ûÖ¡Ö êú •Öß¾Ö−Ö ´Öê ³ÖÖÂÖÖ úÖ ´ÖÆüŸ¾Ö |<br />
2) ¸üÖÂÒü³ÖÖÂÖÖ ‹¾ÖÓ ÃÖÓ¯ÖÔú ³ÖÖÂÖÖ êú ¹¯Ö ´Öë ŸÖ£ÖÖ ´ÖÆüÖ¸üÖÂÒü ¸üÖ•μÖ ´ÖÖ¬μÖ×´Öú ‹¾ÖÓ ˆ““Ö<br />
´ÖÖ¬μÖ×´Öú ßָü úß ¯ÖÖšüμÖ“ÖμÖÖÔ ´Öë סֳÖÖÂÖÖ ÃÖæ¡Ö êú †−ÖãÃÖÖ¸ü ØÆü¤üß úÖ Ã£ÖÖ−Ö ‹¾ÖÓ<br />
´ÖÆüŸ¾Ö |<br />
3) ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ úÖ †−μÖ ×¾ÖÂÖμÖÖë ÃÖê ‹¾ÖÓ †ÓŸÖÖÔŸÖ †−Öã²ÖÓ¬Ö |<br />
4) ØÆü¤üß ×¾ÖÂÖμÖ ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖ<br />
‘Öüú -2 : ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ ×¿ÖÖÖ ˆ§ü¿Öê :<br />
1) ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ ×¿ÖÖÖ êú ¾μÖÖ¯Öú ˆ§êü¿Ö :- ¸üÖÂÒüßμÖ ÃÖÖÓÃéúןÖú, ÃÖÖ×ÆüÛŸμÖú ŸÖ£ÖÖ<br />
¾μÖÖ¾ÖÆüÖ׸üú |<br />
2) ³ÖÖÂÖÖ ×¿ÖÖÖ êú ÃÖÖÓ¯ÖÏŸÖ ´ÖÖ¬μÖ×´Öú ‹¾ÖÓ ˆ““Ö ´ÖÖ¬μÖ×´Öú ßָü êú ¯ÖÖšüμÖÎú´Ö ‹¾ÖÓ<br />
¯ÖÖšüμÖ“ÖμÖÖÔü ´ÖêÓ ØÆü¤üß êú ˆ§êü¿Ö |<br />
3) ׫üŸÖßμÖ ³ÖÖÂÖÖ êú ¹¯Ö ´Öë ØÆü¤üß ÃÖßÖ−Öê êú ×¾Ö׿ÖÂü ˆ§êü¿Ö ‹¾ÖÓ ˆ−ÖúÖ Ã¯ÖÂüßú¸üÖ |<br />
4) ¯ÖÖšü úß ÃÖßלüμÖÖÑ |<br />
‘Öüú - 3 : ×ÆÓ¤üß ³ÖÖÂÖÖ ×¿ÖÖÖ úß ¯ÖÏÖÖ×»ÖμÖÖÑ<br />
1) ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯ÖÏÖÖ×»ÖμÖÖÑ :- þÖÖ³ÖÖ×¾Öú ¯ÖÏÖÖ×»Ö, ¾μÖÖú¸üÖ-†−Öã¾ÖÖ¤ü ¯ÖÏÖÖ×»Ö, ¯ÖÏŸμÖÖ<br />
¯ÖÏÖÖ×»Ö, ›üÖò-¾ÖêÃü ¯ÖÏÖÖ×»ÖμÖ, ú£ÖÖú£Ö−Ö ¯ÖÏÖÖ×»Ö<br />
2) †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯ÖÏןִÖÖ−Ö :- ³Öæ×´ÖúÖ ¯ÖÖ»Ö−Ö, ÃÖÓú»¯Ö−ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖß ¯ÖÏןִÖÖ−Ö |
‘Öüú-4 : ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ ×¿ÖÖÖ êú ŸÖú×−Öú ‹¾ÖÓ ¯ÖÏμÖãÛŒŸÖμÖÖÑ<br />
1) ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ ×¿ÖÖÖ êú ŸÖú×−Öú ŸÖ£ÖÖ ´ÖÖ¬μÖ´Ö :- ³ÖÖ×ÂÖú Öê»Ö, ³ÖÖ×ÂÖú ¯ÖÏןÖμÖÖê×ÖŸÖÖ,<br />
³ÖÖÂÖÖ ´ÖÓ›ü»Ö, ¯ÖãßÖú ¯ÖϤü¿ÖÔ−Öß, ØÆü¤üß ×¤ü¾ÖÃÖ ´Ö−ÖÖ−ÖÖ, ׳֟ŸÖß ¯Ö¡Öú |<br />
2) ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Ö−Ö úß ¯ÖÏμÖãÛŒŸÖμÖÖÑ :- ¯ÖÏ¿−Ö, ×¾Ö¾Ö¸üÖ, ˆ¤üÖÆü¸üÖ, ÖéÆü¯ÖÖšü, þÖÖ¬μÖÖμÖ |<br />
3) ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ ×¿ÖÖÖ ‹¾ÖÓ ´Öæ»μÖ ×¿ÖÖÖ |<br />
‘Öüú-5 : ØÆü¤üß ×¿ÖÖÖ êú †¬μÖμÖ−Ö †−Öã³Ö¾Ö †Öî¸ü †¬μÖÖ¯Ö−Ö ÃÖÖ¬Ö−Ö<br />
1) ÁÖ¾ÖÖ, ˆ““ÖÖ¸üÖ, ³ÖÖÂÖÖ, ¾ÖÖ“Ö−Ö, »ÖêÖ−Ö-ú»¯Ö−ÖÖ×¾ÖßÖÖ¸ü, †−Öã¾ÖÖ¤ü, ´ÖÖî×Öú ‹¾ÖÓ<br />
×»Ö×ÖŸÖ †×³Ö¾μÖÛŒŸÖ, ´ÖãÖÖê¤ËüÖŸÖ ú¸ü−ÖÖ, ¿Ö²¤üúÖê¿Ö ‹¾ÖÓ ÃÖÓ¤ü³ÖÔ ÖÏÓ£ÖÖê úÖ †Ö¬ÖÖ¸ü |<br />
2) †¬μÖÖ¯Ö−Ö ÃÖÖ¬Ö−Ö :- ד֡Ö, ŸÖÖ×»Öú, ¯ÖÏןÖéú×ŸÖ −ÖÖÖ, ¸êüÖÖד֡Ö, ¿μÖÖ´Ö¯Öü, °»Öò−Öê»Ö<br />
²ÖÖê›Ôü, ¸êü×›ü†Öê, êü¯Ö¸êüúÖò›Ôü¸ü, ¤æü¸ü¤ü¿ÖÔ−Ö, ¿ÖîÖ×Öú ×ÃÖ−Öê´ÖÖ, ³ÖÖÂÖÖ ¯ÖÏμÖÖêÖ¿ÖÖ»ÖÖ,<br />
†Öê.‹“Ö.¯Öß. ¯ÖÖ¸ü¤üÙ¿ÖúÖ, Û¾Æü›ü߆Öê òú´Öê¸üÖ, ÃÖß.›üß. , ÃÖÓÖÖú, ‡Óü¸ü−Öêü †Öפü |<br />
‘Öüú-6 : ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Öú :-<br />
1) ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Öú úß μÖÖêμÖŸÖÖ |<br />
2) ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Öú êú ÖãÖ×¾Ö¿ÖêÂÖ ÃÖÖ´ÖÖ−μÖ ÖãÖ ŸÖ£ÖÖ ×¾Ö¿ÖêÂÖ ÖãÖ |<br />
3) ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Öú úÖ ¾μÖÖ¾ÖÃÖÖ×μÖú ×¾ÖúÖÃÖ |<br />
4) ØÆü¤üß ×¿ÖÖú :- ÃÖÓ‘Öü−Ö úÖ μÖÖêÖ¤üÖ−Ö |<br />
39
40<br />
B.A.B.<strong>Ed</strong>. <strong>II</strong><br />
<strong>Ed</strong>ucation Paper <strong>II</strong><br />
Semester IV<br />
ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üŸÖß<br />
ˆ§êü¿Ö :-<br />
”ûÖ¡Ö †¬μÖÖ¯Öú úÖê-<br />
1) ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−Ö úÖ ×−ÖμÖÖê•Ö−Ö ŸÖ£ÖÖ ´Öæ»μÖÖÓú−Ö ¯ÖÏÖÖ»Öß ÃÖê †¾ÖÖŸÖ ú¸üÖ−ÖÖ |<br />
2) ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ úß ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖ, ¯ÖÖšüμÖ“ÖμÖß, ¯ÖÖšüμÖÎú´Ö, ¯ÖÖšüμÖ¯ÖãßÖú ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ ú¸ü−Öê ÃÖÖÖ<br />
²Ö−ÖÖ−ÖÖ |<br />
3) †Ö¿ÖμÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ ú¸ü−Öê ÃÖÖ´Ö ²Ö−ÖÖ−ÖÖ |<br />
4) ØÆü¤üß úß ×¾Ö×¾Ö¬Ö ×¾Ö¬ÖÖ‹Ñ ( Öª, ¯Öª, ¾μÖÖú¸üÖ, ¸ü“Ö−ÖÖ ) ÃÖ´Ö—ÖÖ−Öê ´Öë ´Ö¤ü¤ü ú¸ü−ÖÖ |<br />
5) ×−Ö¤üÖ−ÖÖŸ´Öú †Öî¸ü ˆ¯Ö“ÖÖ¸üÖŸ´Öú ׿ÖÖÖ ÃÖê ¯Ö׸ü×“ÖŸÖ ú¸üÖ−ÖÖ |<br />
6) éúןÖ-ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö ú¸ü−Öê ´Öë ÃÖÖ´Ö ²Ö−ÖÖ−ÖÖ |<br />
ÃÖ¡Ö-<strong>II</strong><br />
‘Öüú- 1 : †¬μÖÖ¯Ö−Ö ×−ÖμÖÖê•Ö−Ö ŸÖ£ÖÖ ´Öæ»μÖÖÓú−Ö :-<br />
1) ¾ÖÖÙÂÖú ×−ÖμÖÖê•Ö−Ö :- ŸÖŸ¾Ö, »ÖÖ³Ö, ŸÖÖ×»ÖúÖ úÖ Ã¾Ö¹¯Ö<br />
2) ‘Öüú ×−ÖμÖÖê•Ö−Ö :- ÃÖÓú»¯Ö−ÖÖ, ŸÖŸ¾Ö, ‹¾ÖÓ ŸÖÖ×»ÖúÖ úÖ Ã¾Ö¹¯Ö |<br />
3) ¯ÖÖšü ×−ÖμÖÖê•Ö−Ö :-<br />
4) ´Öæ»μÖÖÓú−Ö ¯ÖÏÖÖ»Öß úÖ Ã¾Ö¹¯Ö , ¯ÖÏ¿−Ö ¯ÖÏúÖ¸ü |<br />
5) ‘Öüú úÃÖÖîüß :- ¸ü“Ö−ÖÖ ŸÖ£ÖÖ úÖμÖÔ¾ÖÖÆüß |<br />
‘Öüú- 2 : ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ úß ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖ, ¯ÖÖšüμÖ“ÖμÖÖÔ, ¯ÖÖšüμÖÎú´Ö ‹¾ÖÓ ¯ÖÖšüμÖ¯ÖãßÖú<br />
1) ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ úß ÃÖÓ¸ü“Ö−ÖÖ :- þֹ¯Ö ŸÖ£ÖÖ ˆ§êü¿Ö ¯ÖÏúÖ¸ü, ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ‹Ñ ‹¾ÖÓ »ÖÖ³Ö |<br />
2) ¯ÖÖšüμÖ“ÖμÖÖÔ :- †£ÖÔ, þֹ¯Ö, ¸ü“Ö−ÖÖ êú ŸÖŸ¾Ö †Öפü |<br />
3) ¯ÖÖšüμÖÎú´Ö :- †£ÖÔ, þֹ¯Ö, ŸÖŸ¾Ö †Öפü ¯ÖÖšüμÖ“ÖμÖÖÔ ‹¾ÖÓ ¯ÖÖšüμÖÎú´Ö úÖ ÃÖÆüÃÖÓ²ÖÓ¬Ö |<br />
4) ¯ÖÖšüμÖ¯ÖãßÖú :- †£ÖÔ, †“”êû ¯ÖÖšüμÖ¯ÖãßÖú êú ÖãÖ ŸÖ£ÖÖ ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ‹Ñ, ÃÖ´ÖßÖÖŸ´Öú<br />
†¬μÖμÖ−Ö |<br />
5) ¯ÖÖšüμÖ뫅 úß ÃŸÖ¸üÖ−Öã¹¯Ö ÃÖ‘Ö−ÖŸŸÖÖ ‹¾ÖÓ ¾μÖÖÛ¯ŸÖ |<br />
6) Æüß֯ÖãÛßÖúÖ úÖ ´ÖÆüŸ¾Ö |<br />
‘Öüú- 3 †Ö¿ÖμÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ :-<br />
1) †Ö¿ÖμÖ úÖ †£ÖÔ, þֹ¯Ö ‹¾ÖÓ ¯ÖÏúÖ¸ü<br />
2) †Ö¿ÖμÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ úÖ †£ÖÔ, þֹ¯Ö ‹¾ÖÓ »ÖÖ³Ö |<br />
3) †Ö¿ÖμÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ êú †ÓÖ |<br />
4) ØÆü¤üß †Ö¿ÖμÖ –ÖÖ−Ö †×³Ö¾ÖéÛ¬¤ü |<br />
5) ØÆü¤üß †Ö¿ÖμÖ ‹¾ÖÓ †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤ü×ŸÖ êú ‹úÖÛŸ´Öú¸üÖ úÖ ´ÖÆüŸ¾Ö |
41<br />
‘Öüú- 4 : ØÆü¤üß úß ×¾Ö×¾Ö¬Ö ×¾Ö¬ÖÖ‹Ñ ( Öª, ¯Öª )<br />
1) Öª †¬μÖÖ¯Ö−Ö :- þֹ¯Ö, ´ÖÆüŸ¾Ö, ¯ÖÏúÖ¸ü ‹¾ÖÓ ˆ§êü¿Ö |<br />
†¯Ö׸ü×“ÖŸÖ ¿Ö²¤ü ÃÖ´Ö—ÖÖ−Öê úß ×¾Ö׬ÖμÖÖÑ |<br />
2) ¯Ö¤ËüμÖ †¬μÖÖ¯Ö−Ö :- þֹ¯Ö, ´ÖÆüŸ¾Ö, ¯ÖÏúÖ¸ü, ¯Öª †¬μÖÖ¯Öú úß ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ‹Ñ, ¯Öª †¬μÖÖ¯Ö−Ö<br />
¯Ö¬¤üןÖμÖÖÑ |<br />
‘Öüú- 5 : ØÆü¤üß úß ×¾Ö×‘Ö ×¾Ö‘ÖÖ‹Ñ ( ¾μÖÖú¸üÖ †Öî¸ü ¸ü“Ö−ÖÖ )<br />
1) ¾μÖÖú¸üÖ †¬μÖÖ¯Ö−Ö :- ˆ§êü¿Ö, ¾μÖÖ¾ÖÆüÖ׸üú ¾μÖÖú¸üÖ úÖ ´ÖÆüŸ¾Ö, †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üןÖμÖÖÑ |<br />
( Ø»ÖÖ, ¾Ö“Ö−Ö, ¿Ö²¤ü³Öê¤ü, ×ÎúμÖÖ êú úÖ»Ö, úÖ¸üú ¯Ö׸ü“ÖμÖ, éú¤ÓüŸÖ, ŸÖÛ¬¤üŸÖ )<br />
2) ¸ü“Ö−ÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−Ö :- ˆ§êü¿Ö ‹¾ÖÓ ´ÖÆüŸ¾Ö, ¸ü“Ö−ÖÖ êú ¯ÖÏúÖ¸ü, ¸ü“Ö−ÖÖ †¬μÖÖ¯Ö−Ö úß ¯Ö¬¤üןÖμÖÖÑ<br />
|<br />
‘Öüú- 6 : ×−Ö¤üÖ−ÖÖŸ´Öú †Öî¸ü ˆ¯Ö“ÖÖ¸üÖŸ´Öú ׿ÖÖÖ<br />
1) ×−Ö¤üÖ−ÖÖŸ´Öú ׿ÖÖÖ :- †£ÖÔ, þֹ¯Ö ‹¾ÖÓ ´ÖÆüŸ¾Ö |<br />
2) ˆ¯Ö“ÖÖ¸üÖŸ´Öú ׿ÖÖÖ :- †£ÖÔ, þֹ¯Ö, †Ö¾Ö¿μÖúŸÖÖ |<br />
3) éúןÖ-ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö :- ´ÖÆüŸ¾Ö ‹¾ÖÓ úÖμÖÖÔ−¾ÖμÖ−Ö |
42<br />
¯ÖÏÖŸμÖ×Öú úÖμÖÔ :- ×−Ö´−ÖÓ ×»Ö×ÖŸÖ ¯ÖÏÖŸμÖ×ÖúÖê´ÖëÃÖê ‹ú<br />
1) ×úÃÖß ‹ú ‘Öüú ¯Ö¸ü †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ ‘Öüú úÃÖÖîüß<br />
2) úךü−Ö ÃÖÓ²ÖÖê¬ÖÖë êú †¬μÖÖ¯Ö−Ö êú ×»Ö‹ ˆ¯ÖμÖãŒŸÖ ×¿ÖÖÖ úÖ ÃÖ´ÖßÖÖÖŸ´Öú †¬μÖμÖ−Ö.<br />
3) ×úÃÖß ‹ú ÃÖÖ×ÆüÛŸμÖú êú »ÖêÖ−Ö úÖμÖÔ úÖ ÃÖ´ÖßÖÖŸ´Öú †¬μÖμÖ−Ö<br />
4) ×úÃÖß ‹ú úÖÖ úß −Öî¤üÖ×−Öú úÃÖÖîüß ( ×−Ö¤üÖ−Ö ‹¾ÖÓ ˆ¯Ö“ÖÖ¸ü )<br />
5) †³μÖÖÃÖÖ−Öã¾ÖÙŸÖ úÖμÖÔÎú´Ö úÖ ×¾ÖªÖ»ÖμÖ ´Öë †ÖμÖÖê•Ö−Ö |<br />
ÃÖÓ¤ü³ÖÔ ÖÏÓ£Ö<br />
êúÖß ÃÖ••Ö−Ö¸üÖ´Ö †Öî¸ü ãú»ÖúÖá Æü¸üß ×¾ÖÂÖæ :- ‘ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üן֒ ¯Öæ−ÖÖ Û¾Æü−ÖÃÖ<br />
¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö. 1973<br />
“ÖŸÖã¾Öì¤üß ×ÃÖŸÖÖ¸üÖ´Ö :- ‘†¬μÖÖ¯Ö−Ö ú»ÖÖ’ ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, −ÖÓ¤üãú´ÖÖ¸ü ‹›ü ÃÖ−ÃÖ, 1957 ³ÖÖÂÖÖ<br />
׿ÖÖÖ ¯Ö¬¤üןÖ, •Ö²Ö»Ö¯Öã¸, ü ×´ÖÁÖ²ÖÓ¬Öã úÖμÖÖÔ»ÖμÖ, 1956<br />
¯Öêü»Ö ¯Öß. ‹. †Ö¸ü. ´ÖêÆüŸÖÖ ²Öß. †Ö‡Ô - ‘ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üן֒ †Æü´Ö¤üÖ²ÖÖ¤ü , ³ÖÖ¸üŸÖ<br />
¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö<br />
³ÖÖ×üμÖÖ ‹´Ö. ‹´Ö. , −ÖÖ¸ÓüÖ ÃÖß. ‹»Ö. ‘ØÆü¤üß ×¿ÖÖÖ ×¾Ö׬֒ »Öã׬ÖμÖÖ−ÖÖ, ¯ÖÏúÖ¿Ö ²ÖΤüÃÖÔ, 1987<br />
³ÖÖ‡Ô μÖÖêÖë¦ü •ÖßŸÖ :- ‘ØÆü¤üß ³ÖÖÂÖÖ ×¿ÖÖÖ’ ×¾Ö−ÖßŸÖ ¯ÖãßÖú ´ÖÓפü¸ü, 1970<br />
»ÖÆü¸üß ¸ü•Ö−ÖßúÖÓŸÖ :- ‘ØÆü¤üß ×¿ÖÖÖ’ †ÖÖ¸üÖ ¸üÖ´Ö“ÖÓ¦ü ‹›ü ÃÖ−ÃÖ<br />
ÃÖÖšêü Ö.−Ö. :- ¸üÖÂÒü³ÖÖÂÖÖ úÖ †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯ÖãÖê ´ÖÆüÖ¸üÖÂÒü ¸üÖÂÒü³ÖÖÂÖÖ, 1954.<br />
ØÃÖÆü ÃÖÖ×¾Ö¡Öß :- ØÆü¤üß ×¿ÖÖÖ ´Öê¸üšü ‡Óü¸ü−Öò¿Ö−Ö»Ö ¯ÖÛ²»ÖØ¿ÖÖ ÆüÖ‰ÃÖ, 1986<br />
¾ÖÖÃú¸ü †Ö−ÖÓ¤ü †Öî¸ü ¾ÖÖÃú¸ü ¯Öã¯ÖÖ:- ‘ØÆü¤üß †Ö¿ÖμÖμÖãŒŸÖ †¬μÖÖ¯Ö−Ö ¯Ö¬¤üן֒<br />
¯ÖãÖê ´ÖêÆüŸÖÖ ¯ÖÛ²»ÖØ¿ÖÖ ÆüÖ‰ÃÖ, 1993.<br />
¾ÖÖÃú¸ü †ÖÓ−Ö¤ü †Öî¸ü ¾ÖÖÃú¸ü ¯Öã¯ÖÖ :- ‘׿ÖÖú ¯ÖÏ׿ÖÖÖ †Öî¸ü ØÆü¤üß †¬μÖÖ¯Ö−Ö’<br />
¯ÖãÖê ´ÖêÆüŸÖÖ ¯ÖÛ²»ÖØ¿ÖÖ ÆüÖ‰ÃÖ, 1993.<br />
¯ÖšüÖÖ ²Öß. ²Öß. :- ‘ØÆü¤üß †Ö¿ÖμÖμÖãŒŸÖ †¬μÖÖ¯Ö−Ö’ −ÖæŸÖ−Ö ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö ¯ÖãÖê- 2005<br />
›üÖò. †¸üؾ֤ü ¤ãü−ÖÖÖê, ›üÖò. †Ó¿Öã´ÖŸÖß ¤ãü−ÖÖÖê :- ‘׫üŸÖßμÖ ³ÖÖÂÖÖ ØÆü¤üß †Ö¿ÖμÖμÖãŒŸÖ †¬μÖÖ¯Ö−Ö’<br />
−ÖæŸÖ−Ö ¯ÖÏúÖ¿Ö−Ö, ¯ÖãÖê.<br />
--------
43<br />
B.A.B.<strong>Ed</strong>. <strong>II</strong><br />
<strong>Ed</strong>ucation Paper <strong>II</strong><br />
Semester <strong>II</strong>I<br />
URDU METHODOLOGY<br />
OBJECTIVES :<br />
To enable the student teacher to:<br />
1. Acquire the knowledge of<br />
a) The present position of urdu in the Indian school curriculum.<br />
b) The objectives to teaching urdu in secondary schools.<br />
c) The effective mean and method worked out to reach the goals.<br />
2. Develop in the student teacher the skills required for effectives teaching<br />
of urdu in secondary schools.<br />
3. Develop amongst the student teachers a favourable attitude towards<br />
urdu.<br />
4. Use variety of learning experiences and instructional materials while<br />
teaching urdu.<br />
5. Understand planning and organization of teaching urdu.<br />
6. Undersatnd various aspects of urdu and their teaching methodology.<br />
7. The acquainted with evaluation procedures used in evaluation urdu<br />
knowledge of the students.<br />
8. Be acquainted with qualities and professional growth of urdu teacher<br />
and to help them in acquiring the same.<br />
9. To analyse critically the present syllabus text-book in the state of<br />
Maharashtra.<br />
10. To prepae various types of lesson plans.<br />
Unit 1 : Place of Urdu in the curriculum<br />
a. Important of Urdu in school curriculum<br />
b. Concept and nature of the subject Urdu.<br />
Place and History of Urdu language in the school curriculum<br />
and human life.<br />
c. Objectives of Teaching Urdu language.<br />
d. Correlation : Correlation of Urdu with other subject.<br />
Unit 2 : Aims and objectives of teaching Urdu & values<br />
a. Aims and general objectives of teaching Urdu at secondary<br />
level.
44<br />
b. Instructional objectives of teaching Urdu with their<br />
specification<br />
c. Objectives of Urdu as given in their present school curriculum.<br />
Unit 3 : Models, Methods, Techniques and Devices teaching Urdu<br />
a. Models for teaching Urdu<br />
b. Methods-Lecture, Discussion, Inductive method deductive<br />
method<br />
c. Integration of content and method.<br />
Unit 4 :<br />
Techniques and Devices of teaching Urdu<br />
a. Maximize of teaching as applied to the teaching of Urdu.<br />
b. Questing, Narration Dramatization, Explanation, Assignment<br />
ect.<br />
c. Modern teaching methods.<br />
Unit 5 : Learning experiences and teaching material<br />
a. Direct and Indirect method as well as verbal and non verbal<br />
learning experiences used in instructional material.<br />
b. Teaching materials, Print material, General reference material,<br />
Advanced books on Urdu, Teaching has book, Manuals, News<br />
papers and Audio visual aids.<br />
Unit 6 : Support System :<br />
a. Computer<br />
b. Internet<br />
c. Language labrotary<br />
d. Language games<br />
e. Journals and magazines.<br />
_______________________
45<br />
B.A.B.<strong>Ed</strong>. <strong>II</strong><br />
<strong>Ed</strong>ucation Paper <strong>II</strong><br />
Semester IV<br />
URDU METHODOLOGY<br />
Unit 1 : Planning of Urdu language<br />
a. Year plan : Concept, Constructons and Administions<br />
b. Unit Plan : Concept, Constructons and Administions<br />
c. Unit Test : Concept, Constructons and Administions<br />
d. Lesson Plan : Concept, Constructons objective and their<br />
specifications.<br />
Unit 2 : Evaluation<br />
a. Concept of Evalution Process : Objective, learning expriences tools<br />
is of evaluation.<br />
b. Importance of Evaluation in School curriculum.<br />
c. Concept and Nature of Evaluation at the subject Urdu.<br />
d. Tools of Evaluation – Quantitative, Qualitative, Various types of<br />
questions.<br />
Unit 3 : Curriculum, Syllabus and text book<br />
a. Meaning and nature of curriculum<br />
b. Principles of curriculum.<br />
c. Nature of syllabus<br />
d. Relation between curriculum and syllabus.<br />
e. A Critical study of a textbook of the concerned subject.<br />
Unit 4 : Teaching of various aspects of Urdu<br />
a. Teaching of prose : Aims of teaching prose methods and techniques<br />
used.<br />
b. Teaching of Poetry : Aims of teaching poetry, place of Teaching<br />
poetry in Urdu, Principles of selection of poems for pupils.<br />
c. Methods of teaching poetry.<br />
d. Teaching of grammar : Concept need and importance, Types of<br />
grammar, formal functional transformational, Generative grammar,<br />
Methods of teaching grammar.<br />
Unit 5 : The Teacher<br />
a. Qualification and qualities of Urdu Teaher.<br />
b. Professional training and growth of the teacher.<br />
c. Importance of Urdu teacher’s organization.
Unit 6 : Concept of Content and Content Analysis.<br />
a. Meaning, types of content, constituents of content analysis.<br />
b. Components of content.<br />
c. Integration of content and methods.<br />
Any one of the following :<br />
46<br />
1. Critical study of text book for any one standard of secondary<br />
schools.<br />
2. Preparation of teaching aids to develop particular skill.<br />
3. Preparation of Unit plan of Unit test.
47<br />
B.A.B.<strong>Ed</strong>. <strong>II</strong><br />
<strong>Ed</strong>ucation Paper <strong>II</strong><br />
Semester <strong>II</strong>I<br />
English Methodology<br />
Objectives<br />
To enable the student – teacher to :-<br />
1) Understand Nature, Importance and place of English.<br />
2) Be acquainted with the aims, values and objectives of teaching English.<br />
3) Be acquainted with methods, devices & techniques<br />
4) Use variety of learning experiences and instructional materials, support<br />
system while teaching English.<br />
5) Understand planning and organization of teaching English and to prepare<br />
different types of lesson plans as per requirement of the class.<br />
6) Be acquainted with evaluation procedures, testing measures and different<br />
tests used to know student’s performance .<br />
7) Be acquainted with the concept of curriculum syllabus, principles of<br />
curriculum construction and syllabus development.<br />
8) To integrate content with method.<br />
9) To analyses critically the present syllabus, text-books in the state of<br />
Maharashtra.<br />
10) To prepare various types of lesson plans.<br />
11) Be acquainted with qualities & professional growth of teacher of English<br />
and<br />
help them acquiring the same.
48<br />
Unit−I : Nature Importance and place of English.<br />
1. Structure of English language.<br />
2. Prounciation.<br />
3. Intonation , stress , rhyme and rhythem.<br />
4. Importance of English in India.<br />
5. The place of English in present school curriculum.<br />
6. Principles of language study.<br />
Unit−<strong>II</strong> : Aims, Values and Objectives of Teaching English<br />
1. General aims.<br />
2. Objectives of teaching English.<br />
3. Classroom objectives and their specifications.<br />
4. Objectives of Teaching English as given in the syllabus of<br />
Maharashtra state board of secondary.<br />
5. Values to be inculcated through English teaching.<br />
Unit−<strong>II</strong>I : Methods Approaches and Devices Of Teaching English<br />
1. Methods : ranslation − com−Grammar Method , Direct method,<br />
Dr. Westsnew Method , Eclectic Method.<br />
2. Approches : Stuational Approach Structural Approach<br />
Communicative Approach.<br />
3. Devices : Role playing. Drilling , Brain storming.
49<br />
Unit−IV : Techniques Of Teaching English<br />
1. Techiniques of teaching and developing :Listening<br />
Speaking Reading Writing Intergrating Conersing<br />
UNit−V : Learning Experiences<br />
1. Concept of learning Experiences.<br />
2. Classification of learning Experiences<br />
3. Sources of Learning Experiences<br />
4. Teacher Role<br />
5. Teaching Materales.<br />
Audio Aids : 1) Radio 2) Tape−recorder visual/Aids − pictures,<br />
charts, maps, glash cards. Audio−visual Aids : T.V. , C.D. palyer,<br />
films, etc.<br />
Unit−VI : Support System :<br />
1. Computer<br />
2. Internet<br />
3. Language labrotary<br />
4. Language games<br />
5. Use of a Dictionary<br />
6. Use of hand books<br />
7. Journals and magazines.
50<br />
B.A.B.<strong>Ed</strong>. <strong>II</strong><br />
<strong>Ed</strong>ucation Paper <strong>II</strong><br />
Semester IV<br />
English Methodology<br />
Unit−I : PLANNING FOR TEACHING LEARNING PROCESS:<br />
1. Year planning.<br />
2. Unit planning.<br />
3. Lesson planning prose, poetry, Grammar, Composition.<br />
Unit−<strong>II</strong> : EVALUATION :<br />
1. Concept of Evaulation<br />
2. Concept of unit test<br />
3. Construction of objective test<br />
4. Dignosfice testing<br />
5. Remedial teaching<br />
Unit−<strong>II</strong>I : CURRICULAM SYLLABUS AND tEXT−BOOK<br />
1. Nature of curriculam<br />
2. Principles of curriculum construction.<br />
3. Nature of syllabus<br />
4. Principles of developing syllabus<br />
5. Charactersities of a good English text−book.<br />
6. A critical study of a text book of English language.<br />
Unit−IV : CONCEPT OF CONTENT AND CONTENT ANALAYSIS<br />
1. Meaning , Types of content,constituents of content analysis.<br />
2. Components of content.<br />
3. Integration of content .<br />
4. Methods as per content.
51<br />
Unit−V : TEACHING OF VARIOUS ASPECTS OF ENGLISH.<br />
1. Teaching of prose : Method , techniques , skills, Devices used for<br />
teaching<br />
2. Teaching of poetry : Method techniques, skills and devices used for<br />
teaching.<br />
3. Teaching of grammar : Types of Gramma , Methods of teaching<br />
Grammar.<br />
4. Teaching of composition : Essay , Letter−Writing.<br />
5. Teaching of Reading.<br />
6. Teaching of Writing .Teaching of dialogues.<br />
Unit−VI : THE TEACHER OF ENGLISH<br />
1. Qualities and qualifications of English Teacher.<br />
2. Professional growth − Innovative practices, Training programmes<br />
3. English Teacher’s Association<br />
4. Conferences<br />
5. Seminars Practicum<br />
Any one of the following :<br />
4. Critical study of text book for any one standard of secondary<br />
schools.<br />
5. Preparation of language games for any standard.<br />
6. Preparation of teaching aids to develop particular skill.<br />
7. Preparation of Unit plan of Unit test.
52<br />
Reference Books<br />
1) Pawar N.G. :- Teaching English Language,<br />
Nutan Prakashan Pune.<br />
2) Tiwari S.R. :- Teaching of English .<br />
APH. Publishing Corporation ,New Delhi .<br />
3) Menan & Patil :- Teaching of English as a foreign Language.<br />
Acharya Book Depot. Baroda.<br />
4) Waje & Patil :- Content-Cum-Methodology of English<br />
Waje- Nashik.<br />
5) Thompson & Wyaff –Teaching of English<br />
Sonali Publications, New Delhi.<br />
6) Pawar N. G. :- Theary & Practices of teaching English Language.<br />
Nutan Prakashan, Pune.<br />
7) Dravid. A :- Teaching English as a second language.<br />
Commonwealth, New Delhi.<br />
8) Kohli Sharma :- Teaching of English made easy Doaba House Delhi.<br />
9) Kulkarni M. R. :- Methodology of teaching of English<br />
Abhinav Prakashan, Faizpur.<br />
10) Gurav H. K. :- Teaching Aspects of English language.<br />
Nutan Prakashan, Pune.<br />
11) Moruskar D. S.:- Content cum – methodology in English<br />
Abhimanyu Publishers, Gangoti.<br />
12) Sharma S. R. :- Modern Methods of Teaching English<br />
Book Enclave, Jaipur.<br />
13) Kohli A. L :- Techniques of Teaching English in the new<br />
millennium.<br />
Dhanpat Rai Publishing . New Delhi.<br />
14) Suryavanshi G.H. Content cum Methodology – English<br />
Suryavanshi. Nashik<br />
15) Mukalel. :- Approaches to English Language Teaching.<br />
Discovery Publishing. New Delhi.<br />
16) Raman Meenakshi. English Language teaching<br />
Attantic Publishers, New Delhi.