Prace komisji nauk.pdf - Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu ...

Prace komisji nauk.pdf - Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu ... Prace komisji nauk.pdf - Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu ...

ifa.uni.wroc.pl
from ifa.uni.wroc.pl More from this publisher
08.02.2014 Views

1. Słowa i czyny Jezusa, zwłaszcza męka i zmartwychwstanie. Tu jest geneza Ewangelii głoszonej i ewangelii spisanych. Bibliści, stosując ostre kryteria, pokazują, Ŝe moŜemy dotrzeć do „Jezusa historii”. 2. Świadectwo o Jezusie w przepowiadaniu rodzącego się Kościoła (misja, nauczanie, kult). Słowa i czyny Jezusa przybierają kształt małych jednostek, „form”, ustnie głoszonych lub juŜ spisywanych. Ich kształt zaleŜał od sytuacji i potrzeb młodych wspólnot chrześcijańskich („Sitz im Leben”). Ten etap jest badany przy pomocy metody historii form („Formgeschichte”). Odkrywamy tutaj „Chrystusa wiary”, który jest oczywiście toŜsamy z „Jezusem historii”. 3. Zebranie i twórcze zredagowanie istniejących materiałów przez ewangelistów, na róŜne sposoby, przez tworzenie ram biograficznych, dokonywanie skrótów, przestawień, uzupełnień i wyjaśnień… KaŜdy ewangelista, uwarunkowany potrzebami własnej wspólnoty, ma własną optykę teologiczną. Tym etapem zajmuje się metoda historii redakcji („Redaktionsgeschichte”). Wzajemne zaleŜności trzech pierwszych ewangelistów to tzw. problem synoptyczny, znajdujący wiele rozwiązań we współczesnej biblistyce. Najczęściej przyjmuje się, Ŝe głównym źródłem dla Mateusza i Łukasza jest Marek (lub Proto-Marek, głównie czyny Jezusa) i Q („Quelle” – „źródło”, które się nie zachowało, ale jest rekonstruowane, głównie słowa Jezusa). Obaj ewangeliści mają takŜe własne partie materiału. Jest to tzw. teoria (hipoteza?) dwóch źródeł. Gdy synoptycy prezentują schemat Markowy, Ŝe publiczna działalność Jezusa miała miejsce w ramach jednej podróŜy z Galilei do Judei i Jerozolimy z jedną Paschą (męka i śmierć), Jan (jego ewangelia, ostatnia, jest dziełem „szkoły Janowej”, powstała ok. roku 100) pisze o czterech podróŜach Jezusa z Galilei do Jerozolimy i Jego udziale w trzech świętach Paschy w tym 72

świętym mieście. Dlaczego? Po prostu: synoptycy dostosowali działalność i przesłanie Jezusa (i o Jezusie) do schematu prostego, katechetycznego, natomiast Jan odwołał się do rzeczywistej historii. A zarazem ujawnił głębsze zrozumienie misterium Chrystusa jako Tego, który objawia się od samego początku, jest pełen Ducha i działa w intymnej więzi z Ojcem. Jaki z tego wniosek? Ewangeliści opierają się na wydarzeniach historycznych, ale nie mają zamiaru przedstawić nam historycznie dokładnej biografii Jezusa. Ich dzieła są bowiem przede wszystkim świadectwami wiary. MoŜna „gatunek literacki” naszych ewangelii ująć w formule polskiego biblisty: „fakt plus interpretacja” (który dodaje, Ŝe interpretacja to nie deformacja). A więc nie moŜna tu stosować kryteriów współczesnej historiografii. Mamy bowiem do czynienia z dziełami o charakterze kerygmatycznym. Czwarta ewangelia stwierdza w epilogu, Ŝe te znaki dokonane przez Jezusa „spisano, abyście wierzyli, Ŝe Jezus jest Chrystusem, Synem BoŜym, oraz abyście wierząc, mieli Ŝycie w Jego imię” (20,31). A Łukasz w prologu swojej ewangelii (1,1-4) powołuje się na tych, „którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa” – to kerygmat - i na swój zamiar i wysiłek: „zbadać dokładnie wszystko od początku”, aby adresat „przekonał się o prawdziwości otrzymanego pouczenia” – to historia. Zgodność czterech ewangelii co do istotnych faktów działalności Jezusa, zwłaszcza gdy chodzi o Jego mękę i śmierć, potwierdza ich historyczną wiarygodność. A Ŝe w szczegółach często się róŜnią, to takŜe potwierdzenie prawdziwości tych faktów zasadniczych. Przypomnijmy teŜ, Ŝe w staroŜytności przekaz ustny jakiejś relacji dokonywał się często z uderzającą wiernością. Pamięć odgrywała ogromną rolę (mnemotechnika). Kiedy porównujemy ewangelie z historiografią antyczną i apokryfami biblijnymi, uderza nas troska ewangelistów o przekazanie realistyczne i wstrzemięźliwe wydarzeń i o wierne zachowanie danych tradycji. Bultmannowski mit o niemoŜliwości dotarcia od „Chrystusa wiary” do „Jezusa historii” został w nauce obalony. Ale nie wolno 73

1. Słowa i czyny Jezusa, zwłaszcza męka i zmartwychwstanie. Tu jest geneza<br />

Ewangelii głoszonej i ewangelii spisanych. Bibliści, stosując ostre kryteria,<br />

pokazują, Ŝe moŜemy dotrzeć do „Jezusa historii”.<br />

2. Świadectwo o Jezusie w przepowiadaniu rodzącego się Kościoła (misja,<br />

nauczanie, kult). Słowa i czyny Jezusa przybierają kształt małych jednostek,<br />

„form”, ustnie głoszonych lub juŜ spisywanych. Ich kształt zaleŜał od sytuacji i<br />

potrzeb młodych wspólnot chrześcijańskich („Sitz im Leben”). Ten etap jest<br />

badany przy pomocy metody historii form („Formgeschichte”). Odkrywamy<br />

tutaj „Chrystusa wiary”, który jest oczywiście toŜsamy z „Jezusem historii”.<br />

3. Zebranie i twórcze zredagowanie istniejących materiałów przez<br />

ewangelistów, na róŜne sposoby, przez tworzenie ram biograficznych,<br />

dokonywanie skrótów, przestawień, uzupełnień i wyjaśnień… KaŜdy<br />

ewangelista, uwarunkowany potrzebami własnej wspólnoty, ma własną optykę<br />

teologiczną. Tym etapem zajmuje się metoda historii redakcji<br />

(„Redaktionsgeschichte”).<br />

Wzajemne zaleŜności trzech pierwszych ewangelistów to tzw. problem<br />

synoptyczny, znajdujący wiele rozwiązań we współczesnej biblistyce.<br />

Najczęściej przyjmuje się, Ŝe głównym źródłem dla Mateusza i Łukasza jest<br />

Marek (lub Proto-Marek, głównie czyny Jezusa) i Q („Quelle” – „źródło”, które<br />

się nie zachowało, ale jest rekonstruowane, głównie słowa Jezusa). Obaj<br />

ewangeliści mają takŜe własne partie materiału. Jest to tzw. teoria (hipoteza?)<br />

dwóch źródeł. Gdy synoptycy prezentują schemat Markowy, Ŝe publiczna<br />

działalność Jezusa miała miejsce w ramach jednej podróŜy z Galilei do Judei i<br />

Jerozolimy z jedną Paschą (męka i śmierć), Jan (jego ewangelia, ostatnia, jest<br />

dziełem „szkoły Janowej”, powstała ok. roku 100) pisze o czterech podróŜach<br />

Jezusa z Galilei do Jerozolimy i Jego udziale w trzech świętach Paschy w tym<br />

72

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!