Prace komisji nauk.pdf - Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu ...

późniejsze amerykańskie badania literackie, kaŜe na to pytanie udzielić odpowiedzi
twierdzącej. Wracając do bardzo słabej znajomości orientacji formalnostrukturalnej
na Zachodzie, trzeba uściślić, Ŝe w rozpoznaniu autorów A Reader's
Guide to Contempoary Literary Theory zabrakło informacji o ukazaniu się w 1955
roku ksiąŜki Victora Erlicha, pierwszej rzetelnej pracy informującej
angielskojęzycznego czytelnika o literaturoznawczych poglądach formalistów
rosyjskich (Erlich 1955). Natomiast szerokie zainteresowanie strukturalizmem
zaczęło się tu faktycznie jeszcze później niŜ wskazują przywołani badacze, w
związku z czym był on juŜ przyswajany przez pryzmat dekonstrukcji. MoŜna
przyjąć, Ŝe modę na strukturalizm wywołało przyznanie w 1975 roku prestiŜowej
nagrody Jonathanowi Cullerowi za publikację Structuralist Poetics. Structuralism,
Linguistics and the Study of Literature (por. Lentricchia 1980: 102–104), co
wpłynęło na utrwalenie się na Zachodzie niepełnego, bądź zgoła nieprawdziwego,
obrazu strukturalizmu. O ile bowiem Russian Formalism Erlicha daje wgląd we
wszystkie istotne aspekty “formalistycznej” teorii literatury, o tyle ksiąŜka Cullera
uprzywilejowuje podejście narratologiczne, kosztem innych waŜnych projektów
strukturalistycznych (z wyjątkiem tych autorstwa Romana Jakobsona (Culler 1975:
55–74). Z kolei na przykład Frederic Jameson zupełnie pomija czeską szkołę
strukturalną, mimo Ŝe wiele uwagi poświęca formalistom, takŜe tym, którzy
aktywnie działali później w Pradze. Jego zdaniem, strukturalizm zaczął się dopiero
wraz z antropologią strukturalną, a najwyŜszy stopień krystalizacji osiągnął w
pracach Barthes'a, Derridy i Lacana (Jameson 1974: IX). Podobnych ujęć,
ograniczających strukturalizm do szkoły francuskiej i – co za tym idzie –
niezachowujących jasnego rozróŜnienia między strukturalizmem i
poststrukturalizmem, moŜna by wskazać wiele (np. Sturrock 1979; Kurzweil 1986;
Harland 1987). Wyjaśnia to, dlaczego nawet po kilkudziesięciu latach relacje
między byłymi monopolistami na arenie literaturoznawstwa nie są jasne.
360