Prace komisji nauk.pdf - Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu ...
Prace komisji nauk.pdf - Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu ... Prace komisji nauk.pdf - Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu ...
przypominać najcenniejsze, najbardziej aktualne propozycje badawcze, zwłaszcza jeśli nie naleŜą do najbardziej znanych. Dominuje przekonanie, Ŝe nowoczesna teoria literatury narodziła się w Europie Środkowej i Wschodniej, i z tym samym obszarem oraz klimatem intelektualnym łączy się największe osiągnięcia naukowe w tej dziedzinie (por. np. Tihanov 2007: 131–152). WszakŜe to rosyjscy formaliści podnieśli refleksję teoretycznoliteracką do rangi osobnej dyscypliny wiedzy literaturoznawczej, a ich duchowi spadkobiercy – strukturaliści, uczynili z niej niemalŜe naukę ścisłą. Nie odmawiając zasług ani “opojazowcom” czy członkom Moskiewskiego Koła Lingwistycznego, ani tym bardziej strukturalistom z Pragi, Tartu czy ParyŜa, warto się upomnieć takŜe o dokonania badaczy amerykańskich. Tam, gdzie wielką karierę robił strukturalizm, a więc równieŜ w polskim literaturoznawstwie, rzadko pamiętano, Ŝe w latach trzydziestych, czterdziestych i pięćdziesiątych w Stanach Zjednoczonych bardzo pręŜnie rozwijał sie kierunek badań literackich i zarazem rozległy ruch umysłowy, który w istotny sposób wzbogacił refleksję fnad literaturą i sztuką i którego wpływy Ŝywe są do dzisiaj. New Criticism, bo pod taką nazwą zasłynął za oceanem rzeczony nurt, nadal jest u nas bardzo słabo znany. Tymczasem bez uwzględnienia dorobku naukowego takich badaczy, jak John Crowe Ransom, William Kurtz Wimsatt, Cleanth Brooks, Allen Tate, Yvor Winters, Kenneth Burke, Richard Palmer Blackmur, Robert Penn Warren i Monroe Curtius Beardsley, nie sposób zrozumieć wielu doniosłych dyskusji teoretycznoliterackich (na przykład wciąŜ aktualnego sporu o intencje autorskie), a takŜe relacji między strukturalizmem i poststrukturalizmem. Nie ulega wątpliwości, Ŝe prawie w całej Europie to orientacje formalnostrukturalne zdominowały nauki humanistyczne, a sytuacja ta utrzymywała się przez dziesięciolecia. Strukturaliści redagowali wpływowe czasopisma literackie, kierowali katedrami uniwesyteckimi i pisali podręczniki akademickie. Niektóre z 354
nich z powodzeniem funkcjonują do dzisiaj, mimo Ŝe strukturalizm został przezwycięŜony i na pozycji “lidera” zastąpiły go kierunki sytuujące się doń w opozycji. Jednak od razu trzeba uściślić, Ŝe Ŝaden z nowszych “izmów” nie zdobył pozycji monopolisty. Tę – przynajmniej jeśli chodzi o dydaktykę uniwersytecką – zajmował, a na niektórych uczelniach wciąŜ zdaje się urzymywać, strukturalizm. Wystarczy wskazać na polskie “trojaki”, czyli Zarys teorii literatury spółki autorskiej: Michał Głowiński, Janusz Sławiński i Aleksandra Okopień-Sławińska, podręcznik, bez którego trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie polonistyki. Jeśli dodam, Ŝe ci sami badacze byli czołowymi przedstawicielami tak zwanej “polskiej szkoły strukturalnej” i wraz z Teresą Kostkiwiczową opracowali właściwie jedyny liczący się w polskiej humanistyce Słownik terminów literackich, nikt nie powinien mieć wątpliwości, Ŝe dziedzictwo strukturalizmu jest ciągle bardzo Ŝywe. Co więcej, w przedmowie do najnowszego rosyjskiego słownika poetyki (Поэтика: словарь актуальных терминов и понятий), moŜemy przeczytac, Ŝe redaktorzy wzorowali się na wielokrotnie wydawanym w Polsce słowniku pod redakcją Janusza Sławińskiego (Tamarczenko 2008: 6). Nie zmienia to oczywiście faktu, Ŝe szkoła polska rozwijała się niejako w cieniu najwaŜniejszych ośrodków strukuralistycznych, obficie czerpiąc z ich inspiracji, i – podobnie jak one – niemal całkowicie ignorując dokonania “nowych krytyków”. Sprzyjał temu brak polskich przekładów najbardziej reprezentatywnych dla tego nurtu prac, a za takie naleŜy uznać: The Well Wrought Urn Cleantha Brooksa, The Verbal Icon Williama Kurtza Wimsatta i The World’s Body Johna Crowe’a Ransoma. Inna, takŜe nieprzekładana na język polski, ksiąŜka Ransoma, The New Criticism z 1941 roku, choć mniej waŜna dla kształtowania się teoretycznoliterackiego oblicza szkoły, upowszechniła aktualnie uŜywaną nazwę kierunku; nazwę, z którą – nawiasem mówiąc – jego przedstawiciele raczej nie chcieli się identyfikować. 355
- Page 304 and 305: Mediacja wyjaśnieniem komu i dlacz
- Page 306 and 307: (oprac. na podstawie: Moltke [1976]
- Page 308 and 309: Tekst jest w pełni informatywny i
- Page 310 and 311: (opracowanie własne) Kryterium Pod
- Page 312 and 313: Środowisko społeczne Sposób plan
- Page 314 and 315: Tekst spełnia kryteria intencjonal
- Page 316 and 317: Foote, P.G., Wilson, D.M. (1970). T
- Page 318 and 319: dolnośląskiej poetki, Salomei Kap
- Page 320 and 321: sposób dosłowny i skończony, teg
- Page 322 and 323: A teraz grupa pauz wyodrębniający
- Page 324 and 325: przez wahanie. Tego typu zjawiska
- Page 326 and 327: trzecią wersu, czyli dwie stopy, a
- Page 328 and 329: Przede wszystkim wyróŜniają one
- Page 330 and 331: Literatura podmiotu Salomea Kapuśc
- Page 332 and 333: 332
- Page 334 and 335: 829). In der einschlägigen Bibliog
- Page 336 and 337: dass es sich hier um die erste Gram
- Page 338 and 339: wird ihre regelmäßige und unregel
- Page 340 and 341: please? Universiteitsstraat is? Dru
- Page 342 and 343: 26. przeziębienie cold verkoudheid
- Page 344 and 345: Angielskie: 10, Gloucester Road, S.
- Page 346 and 347: 346
- Page 348 and 349: yła zjednoczonym krajem. Najpierw
- Page 350 and 351: uniwersyteckie i mnóstwo tu anglik
- Page 352 and 353: Literatura Aitchinson, J., H. Carte
- Page 356 and 357: W tej sytuacji trudno przecenić in
- Page 358 and 359: antologii Skwarczyńskiej zamieszcz
- Page 360 and 361: późniejsze amerykańskie badania
- Page 362 and 363: A verbal composition, through being
- Page 364 and 365: “formalistami”, to w zupełnie
- Page 366 and 367: Zwłaszcza The Intentional Fallacy
- Page 368 and 369: Richards, Ivor, Armstrong (1936) Th
- Page 370 and 371: 370
- Page 372 and 373: To poszukiwanie własnej, „orygin
- Page 374 and 375: samotności i przestrzeni pragnie s
- Page 376 and 377: 376
- Page 378 and 379: 3. Struktura i orientacja jest zaws
- Page 380 and 381: Szwedek, Aleksander (2000) “The O
- Page 382 and 383: teraźniejszego. Przedstawione fakt
- Page 384 and 385: imiesłów prezentuje morfologię s
- Page 386 and 387: Właściwym punktem rozpoczęcia op
- Page 388 and 389: features) (Adger 2003: 179-181), i
- Page 390 and 391: „C”, a podmiot w pozycji „Spe
- Page 392 and 393: Przedstawione powyŜej proponowane
- Page 394 and 395: Następnym etapem jest przedstawien
- Page 396 and 397: Brinton, Laurel J. (1988) The Devel
- Page 398 and 399: 398
- Page 400 and 401: Dr LuminiŃa Drugă zajmuje się hi
- Page 402 and 403: Mgr Aleksandra Knapik; absolwentka
przypominać najcenniejsze, najbardziej aktualne propozycje badawcze, zwłaszcza<br />
jeśli nie naleŜą do najbardziej znanych.<br />
Dominuje przekonanie, Ŝe nowoczesna teoria literatury narodziła się w<br />
Europie Środkowej i Wschodniej, i z tym samym obszarem oraz klimatem<br />
intelektualnym łączy się największe osiągnięcia <strong>nauk</strong>owe w tej dziedzinie (por. np.<br />
Tihanov 2007: 131–152). WszakŜe to rosyjscy formaliści podnieśli refleksję<br />
teoretycznoliteracką do rangi osobnej dyscypliny wiedzy literaturoznawczej, a ich<br />
duchowi spadkobiercy – strukturaliści, uczynili z niej niemalŜe <strong>nauk</strong>ę ścisłą. Nie<br />
odmawiając zasług ani “opojazowcom” czy członkom Moskiewskiego Koła<br />
Lingwistycznego, ani tym bardziej strukturalistom z Pragi, Tartu czy ParyŜa, warto<br />
się upomnieć takŜe o dokonania badaczy amerykańskich. Tam, gdzie wielką<br />
karierę robił strukturalizm, a więc równieŜ w polskim literaturoznawstwie, rzadko<br />
pamiętano, Ŝe w latach trzydziestych, czterdziestych i pięćdziesiątych w Stanach<br />
Zjednoczonych bardzo pręŜnie rozwijał sie kierunek badań literackich i zarazem<br />
rozległy ruch umysłowy, który w istotny sposób wzbogacił refleksję fnad literaturą<br />
i sztuką i którego wpływy Ŝywe są do dzisiaj. New Criticism, bo pod taką nazwą<br />
zasłynął za oceanem rzeczony nurt, nadal jest u nas bardzo słabo znany.<br />
Tymczasem bez uwzględnienia dorobku <strong>nauk</strong>owego takich badaczy, jak John<br />
Crowe Ransom, William Kurtz Wimsatt, Cleanth Brooks, Allen Tate, Yvor<br />
Winters, Kenneth Burke, Richard Palmer Blackmur, Robert Penn Warren i Monroe<br />
Curtius Beardsley, nie sposób zrozumieć wielu doniosłych dyskusji<br />
teoretycznoliterackich (na przykład wciąŜ aktualnego sporu o intencje autorskie), a<br />
takŜe relacji między strukturalizmem i poststrukturalizmem.<br />
Nie ulega wątpliwości, Ŝe prawie w całej Europie to orientacje formalnostrukturalne<br />
zdominowały <strong>nauk</strong>i humanistyczne, a sytuacja ta utrzymywała się<br />
przez dziesięciolecia. Strukturaliści redagowali wpływowe czasopisma literackie,<br />
kierowali katedrami uniwesyteckimi i pisali podręczniki akademickie. Niektóre z<br />
354
Change language