Prace komisji nauk.pdf - Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu ...
Prace komisji nauk.pdf - Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu ... Prace komisji nauk.pdf - Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu ...
Moim zdaniem wymowa ta powstała na skutek tego, Ŝe w tym często uŜywanym słowie najpierw nieregularnie zanikła samogłoska akcentowana, a następnie grupa spółgłoskowa čldr dla niektórych członków społeczności językowej była tak trudna do wymówienia, Ŝe postanowili ją rozbić samogłoską [u] i w ten sposób powstała wymowa [čuldrən]. Angielska nazwa kobiety jest złoŜeniem składającym się z dwu wyrazów, a gdyby ono rozwijało się regularnie, to dziś musiałoby brzmieć *wifeman. Jednak w wyrazie tym doszło do nieregularnego rozwoju fonetycznego spowodowanego frekwencją, który był bardziej zaawansowany w częściej uŜywanej liczbie pojedynczej niŜ w rzadziej uŜywanej liczbie mnogiej i to tłumaczy, czemu do stang. wīfman forma pluralis women [wimin] jest podobna bardziej niŜ forma singularis woman [wumən]. Podobnie jak w wyrazie children w formie liczby pojedynczej angielskiej nazwy kobiety najpierw nieregularnie zanikła samogłoska akcentowana, a następnie dla ułatwienia wymowy między pierwszą a drugą spółgłoską wyrazu wstawiono [u] i w ten sposób powstała wymowa woman [wumən]. 6) Obok nieregularnego rozwoju fonetycznego spowodowanego frekwencją istnieje inny, od dawna znany nieprawidłowy rozwój fonetyczny, na który się składają asymilacje, dysymilacje, metatezy, haplologie, zmiany spowodowane ekspresywnością czy hiperpoprawnością. OtóŜ zmiany te mają to do siebie, Ŝe w róŜnych językach zachodzą one w najprzeróŜniejszych wyrazach. Np. polski wyraz zmierzch (zakończony na ch zamiast na k) wykazuje nieregularną zmianę fonetyczną spowodowaną hiperpoprawnością, ale wątpliwe jest, czy w jakimś innym języku indoeuropejskim słowo o tym znaczeniu uległo równieŜ zmianie spowodowanej hiperpoprawnością. W pol. drzwi, jeśli je zestawić z wyrazem odźwierny, łatwo zauwaŜyć, Ŝe zaszła w nim metateza, ale znowu nie wiadomo, czy by się udało znaleźć jakiś inny język indoeuropejski, w którym by wyraz znaczący “drzwi” wykazywał metatezę. Tymczasem nieregularne zmiany 292
fonetyczne spowodowane frekwencją charakteryzują się tym, Ŝe w róŜnych językach często przebiegają one paralelnie, co się tłumaczy faktem, Ŝe pomimo róŜnic, jakie dzielą społeczności językowe, najczęściej uŜywane wyrazy są wszędzie mniej więcej te same. I tak np. zaimek 1. os. sg. wykazuje nieregularny rozwój fonetyczny nie tylko w językach słowiańskich (*jazъ > ja), ale i w romańskich, por. fr. je, wł. io, hiszp. yo czy rum. eu, oraz w językach germańskich, por. ang. I czy niem. ich. Jak juŜ o tym mówiłem, angielskie czasowniki oznaczające mówienie, a więc takie jak speak czy says, said, wykazują nieregularny rozwój fonetyczny spowodowany frekwencją. Podobnie jest w innych językach, np. pol. mówić pochodzi od dawniejszego mołwić, w którym nieregularnie zanikło ł. Fr. parler i wł. parlare są zredukowanymi postaciami łac. parabolare. W gwarach rosyjskich forma govorit skraca się nieregularnie do gryt, a nawet do gyt. Jak juŜ o tym była mowa, w angielskim liczebniku two doszło do nieregularnego uproszczenia nagłosu, natomiast w znaczeniu “dwa” uŜywa się w łacinie formy duo, a w grece formy dýo, w których zaszło nieprawidłowe skrócenie końcowej samogłoski. TakŜe hiszp. dos “dwa” rozwinęło się nieregularnie z łac. duos. Na zakończenie pragnę wspomnieć o tym, Ŝe do wniosku, Ŝe we wszystkich językach forma wyrazów zaleŜy od trzech podstawowych czynników, a więc nie tylko od regularnego rozwoju fonetycznego i rozwoju analogicznego, ale takŜe od nieregularnego rozwoju fonetycznego spowodowanego frekwencją, doszedłem juŜ z końcem lat pięćdziesiątych, a w ciągu minionego pół wieku napisałem na ten temat mnóstwo artykułów oraz trzy monografie, jedną poświęconą temu zjawisku w językach romańskich, inną o tymŜe zjawisku w językach słowiańskich, a jeszcze inną traktującą o tym zagadnieniu w językach germańskich. 3 293
- Page 242 and 243: A wonderful example of meaning crea
- Page 244 and 245: 4.1. External and Internal Represen
- Page 246 and 247: In the following section I will ill
- Page 248 and 249: Recognizing in a series of material
- Page 250 and 251: ecome signs when we think and inter
- Page 252 and 253: its face is also an interpretant. P
- Page 254 and 255: Peirce considers inferential any co
- Page 256 and 257: phenomena clearly demonstrate they
- Page 258 and 259: (Piaget, 1974), or when we are in p
- Page 260 and 261: If a manipulative action performed
- Page 262 and 263: environment, where mind has objecti
- Page 264 and 265: thoughts, proves that man is a sign
- Page 266 and 267: Brent, J. (2000) “A Brief Introdu
- Page 268 and 269: Kant, I., ([1770] 1968) Inaugural D
- Page 270 and 271: Norman, D.A. (1993) Things that Mak
- Page 272 and 273: 272
- Page 274 and 275: W największym skrócie istotę nie
- Page 276 and 277: edukcja wyrazu prostego polegająca
- Page 278 and 279: [v]. W dawniejszej polszczyźnie is
- Page 280 and 281: tego rodzaju nieregularnemu rozwojo
- Page 282 and 283: Wreszcie z pewnej gazety holendersk
- Page 284 and 285: innych wierzchowców. Chodzi o to,
- Page 286 and 287: której niektórzy Australijczycy s
- Page 288 and 289: Jest kilkanaście 1-sylabowych wyra
- Page 290 and 291: mianowicie it, przy czym it jest u
- Page 294 and 295: Literatura 1 F. Diez, Altromanische
- Page 296 and 297: the Younger Futhark 62 , czy teŜ S
- Page 298 and 299: zaznaczyć, iŜ poszczególne inskr
- Page 300 and 301: sytuacji komunikacyjnej, w której
- Page 302 and 303: powszechnym szacunkiem, a monument
- Page 304 and 305: Mediacja wyjaśnieniem komu i dlacz
- Page 306 and 307: (oprac. na podstawie: Moltke [1976]
- Page 308 and 309: Tekst jest w pełni informatywny i
- Page 310 and 311: (opracowanie własne) Kryterium Pod
- Page 312 and 313: Środowisko społeczne Sposób plan
- Page 314 and 315: Tekst spełnia kryteria intencjonal
- Page 316 and 317: Foote, P.G., Wilson, D.M. (1970). T
- Page 318 and 319: dolnośląskiej poetki, Salomei Kap
- Page 320 and 321: sposób dosłowny i skończony, teg
- Page 322 and 323: A teraz grupa pauz wyodrębniający
- Page 324 and 325: przez wahanie. Tego typu zjawiska
- Page 326 and 327: trzecią wersu, czyli dwie stopy, a
- Page 328 and 329: Przede wszystkim wyróŜniają one
- Page 330 and 331: Literatura podmiotu Salomea Kapuśc
- Page 332 and 333: 332
- Page 334 and 335: 829). In der einschlägigen Bibliog
- Page 336 and 337: dass es sich hier um die erste Gram
- Page 338 and 339: wird ihre regelmäßige und unregel
- Page 340 and 341: please? Universiteitsstraat is? Dru
fonetyczne spowodowane frekwencją charakteryzują się tym, Ŝe w róŜnych<br />
językach często przebiegają one paralelnie, co się tłumaczy faktem, Ŝe pomimo<br />
róŜnic, jakie dzielą społeczności językowe, najczęściej uŜywane wyrazy są<br />
wszędzie mniej więcej te same. I tak np. zaimek 1. os. sg. wykazuje nieregularny<br />
rozwój fonetyczny nie tylko w językach słowiańskich (*jazъ > ja), ale i w<br />
romańskich, por. fr. je, wł. io, hiszp. yo czy rum. eu, oraz w językach germańskich,<br />
por. ang. I czy niem. ich. Jak juŜ o tym mówiłem, angielskie czasowniki<br />
oznaczające mówienie, a więc takie jak speak czy says, said, wykazują<br />
nieregularny rozwój fonetyczny spowodowany frekwencją. Podobnie jest w innych<br />
językach, np. pol. mówić pochodzi od dawniejszego mołwić, w którym<br />
nieregularnie zanikło ł. Fr. parler i wł. parlare są zredukowanymi postaciami łac.<br />
parabolare. W gwarach rosyjskich forma govorit skraca się nieregularnie do gryt, a<br />
nawet do gyt. Jak juŜ o tym była mowa, w angielskim liczebniku two doszło do<br />
nieregularnego uproszczenia nagłosu, natomiast w znaczeniu “dwa” uŜywa się w<br />
łacinie formy duo, a w grece formy dýo, w których zaszło nieprawidłowe skrócenie<br />
końcowej samogłoski. TakŜe hiszp. dos “dwa” rozwinęło się nieregularnie z łac.<br />
duos.<br />
Na zakończenie pragnę wspomnieć o tym, Ŝe do wniosku, Ŝe we wszystkich<br />
językach forma wyrazów zaleŜy od trzech podstawowych czynników, a więc nie<br />
tylko od regularnego rozwoju fonetycznego i rozwoju analogicznego, ale takŜe od<br />
nieregularnego rozwoju fonetycznego spowodowanego frekwencją, doszedłem juŜ<br />
z końcem lat pięćdziesiątych, a w ciągu minionego pół wieku napisałem na ten<br />
temat mnóstwo artykułów oraz trzy monografie, jedną poświęconą temu zjawisku<br />
w językach romańskich, inną o tymŜe zjawisku w językach słowiańskich, a jeszcze<br />
inną traktującą o tym zagadnieniu w językach germańskich. 3<br />
293
Change language