Prace komisji nauk.pdf - Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu ...

naukowych, traktujących kulturę seksualną jako jeden z obiektów chłodnej
obserwacji; [...] mówienie o zjawisku wymaga odpowiednich słów”, a to, w
dalszej perspektywie wymaga refleksji na temat językowego sposobu wyraŜania
uczuć, sfery intymnej, fizjologicznych aspektów Ŝycia człowieka, a ogólniej –
językowego obrazu i semantycznego pola erotyzmu.
O naturze erotyzmu
WaŜną część Nabokowowskiego tekstu stanowią fragmenty, które moŜna
nazwać „erotycznymi”, przy czym określenie to odnoszę zarówno do pojęcia
„pornografa” (tj. osoby interpretującej dzieło w sposób pornograficzny; Ziomek
1974: 147) jak teŜ do tych językowych składników powieści (głównie warstwy
dźwiękowej, leksykalnej), przez swoje znaczenia obejmują zagadnienie
erotyzmu. Istotne jest równieŜ spostrzeŜenie, Ŝe erotyzm nie ma ściśle
określonych ram znaczeniowych i trudno jest wyraźnie oddzielić go od innych
pokrewnych zjawisk, jak np. pornografii. Najtrafniej, jak się wydaje, „erotyzm”
w tekstach kultury moŜna opisać kontekstowo: łączy to podejście Ziomka o
pornograficznym sposobie rozumienia dzieła i istnieniu w nim elementów
znaczeniowo odsyłających do tego zagadnienia.
Imieliński (1970) zwraca uwagę na nieprecyzyjność terminu „erotyzm” ze
względu na róŜnice kulturowe, zmienność czasową, praktyki religijne, tabu
społeczne itp. oraz wymienia elementy codziennego Ŝycia i aktywnej
działalności człowieka, w których moŜe manifestować się erotyzm: (1)
zachowanie; (2) poŜądanie; (3) stosunek płciowy; (4) ciało / nagość; (5) kolory;
(6) zmysły i bodźce pozazmysłowe; (7) nazwy miejsc i imiona postaci. Nie jest
to lista kompletna, lecz wydaje się, Ŝe zawiera sporo cech charakterystycznych
dla tego zjawiska. Angielskie jednostki leksykalne oraz ich odpowiedniki uŜyte
w polskich przekładach Lolity w odniesieniu do tych kwestii poddane zostaną
analizie w dalszej części pracy.
117