Nr 1 - ITME

Wpływ promieniowania jonizującego na własności optyczne...
jonowe, kąty pozycyjne itd. [50]. Przykładowe współrzędne podstawowych jonów
litu, niobu i tlenu w heksagonalnej komórce elementarnej podano w Tab. 4.
Tabela 4. Położenie jonów w komórce elementarnej monokryształów LN o różnym stosunku
Li/(Li+Nb) [62].
Table 4. Ions positions in elementary cell of LN crystals with different ratio of Li(Li + Nb).
Jon Poz. Li/(Li + Nb)
Współrzędne
x y z
0,498
0,2802(5)
Li 6a 0,485 0 0 0,2795(4)
0,470 0,2814(4)
Nb 6a
0,498
0,485
0,470
0 0 0
0,498 0,04775(10) 0,3432(2) 0,0637(3)
O 18b 0,485 0,04818(11) 0,3431(2) 0,0627(2)
0,470 0,04850(14) 0,3432(2) 0,0644(3)
Tendencja do gromadzenia nadmiaru jonów niobu w krysztale stwarza warunki
do tworzenia w idealnej strukturze LN różnego typu defektów punktowych: jonów
niobu w pozycji litu ((Nb Li
) 5+ ), jonów niobu i litu w strukturalnej pozycji wakansu
(Nb 5+ V i Li+ V ), wakansów niobowych i litowych (V Nb5+
i V Li+
) oraz jonów tlenu
w położeniu międzywęzłowym (O i
2-
) [63].
Duża liczba możliwych typów defektów dopuszcza szereg różnych modeli gromadzenia
nadmiaru jonów niobu i kompensacji jego ładunku w krysztale (anionowych
wakansów tlenowych, kationowych wakansów litowych, kationowych wakansów
niobowych) [50].
Defekty genetyczne mogą grupować się w neutralne kompleksy (m.in.
5Nb Li
+ 4V Nb
, Nb Li
+ 4V Li
, lub inne) [63 - 64]. W krysztale mogą istnieć tylko takie
kompleksy, które spełniają warunki kompensacji ładunku, zachowania stosunku
Li/Nb w krysztale mniejszego od 1, wzrostu gęstości kryształu przy wzroście odchylenia
od stechiometrii [61].
Koncentracja defektów Nb Li
w kongruentnym LN może być znacznie zmniejszona
przez odpowiednie domieszkowanie tlenkiem magnezu [59, 65].
Często spotykanym defektem wewnątrz sieci krystalicznej jest tworzenie się
w LN mikroobszarów o strukturze ilmenitu [66].
Jony ziem rzadkich (z wyjątkiem neodymu) lokują się w krysztale LN w pozycjach
litu [67-69], zaś jony Nd 3+ mogą zajmować zarówno pozycje litu, jak i niobu
12