infinite Beauty - Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
infinite Beauty - Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
infinite Beauty - Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
12<br />
Beta VraaGBaaK<br />
de bèta-vraagbaak<br />
origin - universiteit leid<strong>en</strong><br />
’schoonheid is…’<br />
Ja, wat is schoonheid eig<strong>en</strong>lijk? nastrev<strong>en</strong>swaardig als het is, de universele definitie van wat mooi nou precies mooi maakt, is nog<br />
niet gevond<strong>en</strong>. Waarom maakt de <strong>en</strong>e artiest er e<strong>en</strong> potje van <strong>en</strong> de an<strong>der</strong>e e<strong>en</strong> ming vaas? hoe raakt doutz<strong>en</strong> de gevoelige snaar<br />
die an<strong>der</strong><strong>en</strong> miss<strong>en</strong>? filosof<strong>en</strong>, wiskundig<strong>en</strong>, biolog<strong>en</strong>, psycholog<strong>en</strong>; het is slechts e<strong>en</strong> greep uit het assortim<strong>en</strong>t experts dat zich<br />
al over die vrag<strong>en</strong> heeft gebog<strong>en</strong> <strong>en</strong> er iets wijzer (maar waarschijnlijk niet mooier) van is geword<strong>en</strong>. We volg<strong>en</strong> drie van vele<br />
poging<strong>en</strong> om iets algeme<strong>en</strong>s over schoonheid vast te stell<strong>en</strong>.<br />
door: Carlos de lannoY<br />
Rafaël schil<strong>der</strong>de Pythagoras zitt<strong>en</strong>d op de<br />
trapp<strong>en</strong> van de “school van Ath<strong>en</strong>e” tijd<strong>en</strong>s<br />
e<strong>en</strong> les in de muziek - nog e<strong>en</strong> gebied dat<br />
schatplichtig aan hem is.<br />
…e<strong>en</strong> getal<br />
Studeer je ge<strong>en</strong> wiskunde of filosofie? Dan kan het<br />
jar<strong>en</strong> geled<strong>en</strong> zijn geweest dat je de leg<strong>en</strong>darische wet<strong>en</strong>schapper<br />
waarmee onze zoektocht naar schoonheid<br />
begint voor het laatst b<strong>en</strong>t teg<strong>en</strong> gekom<strong>en</strong>: Pythagoras.<br />
Zoals veel van zijn collega’s in de oudheid, was<br />
Pythagoras e<strong>en</strong> zwaargewicht op meer dan één wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
gebied.<br />
Dat de ontdekking<br />
van e<strong>en</strong> vakgebiedoverstijg<strong>en</strong>df<strong>en</strong>ome<strong>en</strong><br />
als de guld<strong>en</strong><br />
snede (zie het artikel<br />
“Infinite beauty”<br />
el<strong>der</strong>s in dit nummer)<br />
aan hem wordt toegeschrev<strong>en</strong>, is dan ook voorstelbaar.<br />
Helaas heeft hij zijn constante waarschijnlijk<br />
nooit in e<strong>en</strong> an<strong>der</strong>e dan de puur wiskundige rol gezi<strong>en</strong>,<br />
want pas in 1509, to<strong>en</strong> Luca Pacioli zijn De divina proportione<br />
publiceerde, kreeg de verdeling zijn goddelijke<br />
bijsmaak <strong>en</strong> daarmee langzamerhand ook de status<br />
’Creatief rek<strong>en</strong>werk levert het<br />
bewijs voor élke ratio’<br />
van schoonheidsmaat. Vanaf dat mom<strong>en</strong>t werd de ver-<br />
houding teruggevond<strong>en</strong> in klassieke architectonische<br />
meesterwerk<strong>en</strong>, zoals het Parth<strong>en</strong>on in Ath<strong>en</strong>e <strong>en</strong> talloze<br />
kunstwerk<strong>en</strong>, gemaakt door m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die de zeg<strong>en</strong><br />
van de guld<strong>en</strong> snede niet e<strong>en</strong>s zoud<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>! [1] E<strong>en</strong><br />
bewijs voor onze on<strong>der</strong>bewuste voorkeur voor deze<br />
verhouding wellicht?<br />
Ook in onze tijd is<br />
de guld<strong>en</strong> snede e<strong>en</strong><br />
populair on<strong>der</strong>werp;<br />
de psycholoog Gustav<br />
Fechner leek in 1860<br />
met e<strong>en</strong> keuze-experim<strong>en</strong>t<br />
te hebb<strong>en</strong> aangetoond dat e<strong>en</strong> rechthoek met<br />
goddelijke verhouding<strong>en</strong> de “mooiste” was. Plastisch<br />
chirurg Steph<strong>en</strong> Marquardt, gespecialiseerd in gezichtsreconstructie<br />
na trauma, deed e<strong>en</strong> eeuw later e<strong>en</strong><br />
ijverig on<strong>der</strong>zoek naar gezichtsproporties van mooie<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>en</strong>de daarin op ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> plaats<strong>en</strong> de
Change language