30.08.2013 Views

pdf - Nyenrode Business Universiteit

pdf - Nyenrode Business Universiteit

pdf - Nyenrode Business Universiteit

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

eperken van de ruis die ontstaat door externe omstandigheden. Door het gebruik van<br />

een relatieve prestatienorm worden de externe omstandigheden uit de prestatiebeoordeling<br />

gefilterd, voor zover de geëvalueerde manager en de referentiegroep hier beiden aan zijn<br />

blootgesteld.<br />

In hoofdstukken 2 en 4 onderzoek ik of en in hoeverre RPE bijdraagt aan het verminderen<br />

van de ruimte die managers hebben om opportunistisch te handelen. Tegengesteld aan<br />

mijn verwachtingen vind ik dat RPE de ruimte voor opportunisme vergroot in plaats van<br />

verkleint. Deze bevinding kan worden verklaard door het feit dat circa 92% van de RPE<br />

gebruikers in mijn steekproef de referentiegroep (gedeeltelijk) baseren op peers binnen de<br />

eigen organisatie (bijvoorbeeld: andere business unit managers). Hoewel een dergelijke<br />

referentiegroep potentieel de vergelijkbaarheid van de prestaties vergroot en daarmee de<br />

vergelijking beter toepasbaar maakt voor het reduceren van ruis in de prestatiebeoordeling,<br />

is het goed denkbaar dat de prestatienorm manipuleerbaarder wordt. Het is mogelijk<br />

dat de prestaties van directe collega’s gemakkelijker zijn te beïnvloeden door de business<br />

unit manager dan een absolute, ex ante gedefinieerde norm. Een dergelijke situatie zou<br />

samenzwering makkelijker maken teneinde gezamenlijk de prestatienormen te versoepelen.<br />

De literatuur bevestigt de opvatting dat om de manipuleerbaarheid van de prestatienorm<br />

te beperken, het beter is om externe peers te kiezen (zoals managers van vergelijkbare,<br />

concurrerende business units) dan een interne referentiegroep.<br />

Deze bevinding diskwalificeert RPE als zodanig echter niet als methode om opportunistisch<br />

gedrag onder business unit managers tegen te gaan. RPE, zoals het momenteel overwegend<br />

wordt toegepast in de praktijk, lijkt weliswaar niet geschikt om opportunisme te mitigeren.<br />

Echter, RPE beteugelt opportunistisch gedrag mogelijk wel indien de prestatienorm wordt<br />

vastgesteld op basis van een externe referentiegroep. Externe referentiegroepen worden<br />

echter weinig gebruikt onder mijn respondenten. Mijn onderzoek biedt geen aanleiding<br />

om de theoretische verwachtingen omtrent opportunisme-beperkende eigenschappen van<br />

RPE in het algemeen te verwerpen. Een eerste suggestie aan de praktijk luidt derhalve<br />

om, indien een organisatie RPE wil gebruiken om opportunisme onder haar business unit<br />

managers te beperken, een referentiegroep samen te stellen met externe peers.<br />

149

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!