Zbornik - Društvo genetičara Srbije

228 ZBORNIK ABSTRAKATA III KONGRESA GENETIÈARA SRBIJE
Subotica, 30. novembar - 4. decembar 2004.
Završno
predavanje
MOLEKULARNA BIOLOGIJA U VREMENU PRED NAMA
V. Glišin
Institut za molekularnu genetiku i genetièko inenjerstvo, Beograd
U drugoj polovini prošlog veka molekularna biologija se afirmisala kao vodeæa biološka
nauèna disciplina koja objašnjava na jedan racionalan i nauèno zasnovan naèin bez
izuzetka sve osobine nekog ivog biæa. Bez obzira na to da li su u pitanju bakterije, biljke
ili ivotinje. Svakim danom sve veæi i veæi broj bioloških fenomena dobijaju svoje
molekularno objašnjenje. Raðanje, starenje, smrt, evolucija, kognicija kod èoveka,
emocije, talent, bolesti, leèenje organskih i infektivnih bolesti, sve se danas moe da
objasni i objašnjava sa taèke gledišta molekularne biologije. Jasno je onda zašto smatram
da je tzv. Redukcionistièki pristup interpretacije ivota uopšte, jedino valjan. Za takvu
moju argumentaciju dovoljno je proèitati samo naslove poglavlja u knjizi Bruce Albertsa
i koautora, «Molecular Biology of the Cell», pa da se utvrdi da je osim molekularnog,
svako drugo objašnjenje svih bioloških fenomena blie religiji nego nauci.
Prva faza molekularne biologije je otpoèela negde oko 1945. godine i moemo reæi da je
trajala negde do poèetka 1970tih godina. U ovom periodu bitna otkriæa ukljuèuje
saznanje, prvo, da su u svim ivim organizmima geni smešteni u velikim molekulima
nazvanim DNK (deoskiribonukleinska kiselina); drugo, opis hemijske strukture DNK, i
treæe, na koji naèin hemijska struktura DNK odreðuje specifiène individualne osobine.
Drugi period, koji poèinje poèetkom sedamdesetih i traje do danas, poèeo je razvojem
tehnologije rekombinantne DNK, popularnije, genetièkog inenjerstva. Tehnologija
rekombinantne DNK nam je omoguæila da razumemo na koji naèin funkcionišu sloeni
genetièki sistemi. Od tih dana naši pogledi na strukturu, organizaciju i funkcionisanje
gena su dramatièno modifikovani. Imajuæi u vidu ogromno znanje i bezmalo
neogranièene moguænosti da analiziramo, intervenišemo i menjamo po sopstvenoj elji
bilo koju osobinu bilo kog ivog biæa, otvorilo nam je moguænost da u sledeæem
vremenskom razdoblju vrlo aktivno i prioritetno, sa taèke gledišta molekularne biologije,
pristupimo objašnjenju i odgonetanju porekla naše SVESTI.
THE FUTURE OF MOLECULAR BIOLOGY
During second half of last century molecular biology has-been successful as leading scientific
discipline explaining through rationally and scientific based way, without exception,
all traits of living organisms, including bacteria, plants and animals. Number of biological
processes explained at the molecular level is increasing day by day. Birth,
apoptosis, death,evolution, human cognitive proceses, emotions, gifts, diseases, treatment
of organic and infective illness, all mentioned above have explanation by molecular
biology today. Reduction approach to the life explanation, according it my opinion is
only valid during these days. Arguments could be find in the Bruce Alberts publication
«Molecular Biology of the Cell» which are giving more chance to scientific molecular
explanation of the life than religious one.
First phase of molecular biology development started around 1945 and could be considered
as ended by 1970. During this period the main discoveries are: genes in all living organisms
are in big molecules –DNA (deoxyribonucleic acid); determination of DNA
chemical structure and finally way of DNA controlling individual specificity of living organism.
Second period started after 1970. And is lasting up to actual days. First step has
been developing of recombinant DNA technology, popularly called genetic engineering.
This technology enables scientists to understand the function of complexes genetic systems.
Knowledge about the structure, organization and gene function has been dramatically
modified. Using enormous knowledge we are able for the analyses, interventions
and, according to own will changing any behavior of living organisms.