Zbornik - Društvo genetičara Srbije

22 ZBORNIK ABSTRAKATA III KONGRESA GENETIÈARA SRBIJE I-Pos-1
Subotica, 30. novembar - 4. decembar 2004.
EX SITU KONZERVACIJA GENETIÈKIH RESURSA POLJSKOG BRESTA
(Ulmus minor Mill.) I VEZA (U. laevis Pall.)
Jelena Aleksiæ i S. Orloviæ
Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni Fakultet,
Institut za nizijsko šumarstvo i ivotnu sredinu, Novi Sad
Cilj našeg istraivanja je ex situ konzervacija genetièkih resursa poljskog bresta (Ulmus
minor Mill.) i veza (U. laevis Pall.) putem osnivanja poljskih banaka gena. Obe vrste su
osetljive na Holandsku bolest brestova (DED) koju izaziva gljiva Opiostoma novo-ulmi
Brasier, iako je druga vrsta više ugroena narušavanjem prirodnih staništa.
Uzorkovanje je sprovedeno u po jednoj populaciji poljskog bresta i veza. Navedena
populacija poljskog bresta, pored pojedinaènih, nasumièno rasporeðenih stabala,
predstavlja jedinu grupu stabala na podruèju Gazdinske Jedinice Vinièna-eravinac-Puk
(ukupna površina 3.552,81ha). Populacija veza se nalazi na površini od 2,43ha i predstavlja
jedinu populaciju veza, pored pojedinaènih, nasumièno rasporeðenih stabala, na
podruèju Gazdinske jedinice Palanaèke ade-Èipski poloj (ukupna površina 1.283,03ha).
Biljni materijal (pupoljci) sa 9 stabala poljskog bresta i 10 stabala veza je iskorišæen za
vegetativnu in vitro propagaciju. Dobijeni klonovi su iskorišæeni za osnivanje poljskih
banaka gena na oglednom dobru Instituta za nizijsko šumarstvo i ivotnu sredinu.
Moguænost naknadne infekcije fungalnim patogenom æe se izbeæi sadnjom klonova na
manjem rastojanju od uobièajenog, pošto je pokazano da tako saðena stabla nisu
atraktivna za brestove potkornjake (Scolytus sp.) koji su vektori bolesti.
Rezutati istraivanja su pokazali da su in vitro tehnike pogodne za masovnu proizvodnju
klonova obe vrste, kao i da se osnivanjem poljskih banaka gena moe uspešno realizovati
ex situ konzervacija genetièkih resursa navedenih vrsta.
EX SITU CONSERVATION OF GENETIC RESOURCES OF FIELD ELM
(Ulmus minor Mill.) AND EUROPEAN WHITE ELM (U. laevis Pall.)
The aim of our research is ex situ conservation of genetic resources of field elm (Ulmus
minor Mill.) and European white elm (U. laevis Pall.) through establishment of field
genebank. Both species are susceptible to Dutch Elm Disease (DED) caused by the vascular
wilt fungus Ophistoma novo-ulmi Brasier, although the later one is more seriously
threatened by the destruction of the natural habitat.
Sampling was conducted in one population of field elm and white elm, respectively. Population
of field elm represents the only one cluster of elm trees, besides solitary, randomly
spread trees, in whole Management Unit Vinièna-eravinac-Puk (total area
3.552,81ha). Population of white elm is spread on 2,43ha and represents the only one
population of elms, besides solitary, randomly spread trees, in whole Management Unit
Palanaèke ade-Èipski poloj (total area 1.283,03ha).
Plant material (buds) from 9 trees of field elm and 10 trees of white elm was used for in
vitro production of clones. Clones were used for establishment of field genebank at Institute’s
of lowland forestry and environment experimental estate. The possibility of further
infection with DED was pass over by planting clones in low hedges, which are unattractive
for the vector of the fungal pathogen – elm bark beetle (Scolytus sp.).
Results pointed out that in vitro techniques are suitable for production of clones in short
time for both elm species and that is possible to preserve elm genetic resources through
establishment of field genebank.