Zbornik - Društvo genetičara Srbije

IV-Pos-28 ZBORNIK ABSTRAKATA III KONGRESA GENETIÈARA SRBIJE 145
Subotica, 30. novembar - 4. decembar 2004.
VARIJABILNOST VELIÈINE PLODOVA I SJEMENA DIVLJE TREŠNJE
(Prunus avium L.) SA PODRUÈJA BOSNE I HERCEGOVINE
T. Mikiæ 1 , D. Ballian 2 i S. Orloviæ 3
1
Samostalni istraivaè, Karaðorðevo,
2
Šumarski fakultet u Sarajevu, Sarajevo
3
Poljoprivredni fakultet, Institut za nizijsko šumarstvo i ivotnu sredinu, Novi Sad
U ovom radu su prikazani rezultati istraivanja varijabilnosti divlje trešnje (Prunus
avuim L.) iz istoènog dijela Bosne i Hercegovine. Plodovi su sakupljeni iz èetiri
populacije, Kalinovik, Sokolac, te Petroviæi i Jasik kod Sarajeva.
Istraivala se masa plodova potrebna za jedan kilogram sjemena i broj plodova u jednom
kilogramu, te apsolutna masa (teina 1000 sjemenki).
Masa plodova potrebna za jedan kilogram se kretala kod populacije Kalinovik od 4,28 kg
do 7,73 kg, kod populacije Sokolac od 4,52 kg do 8,57 kg, kod populacije Jasik od 5,45
kg do 7,97 kg i kod populacije Petroviæi od 4,48 kg do 10,00 kg. Broj plodova u jednom
kilogramu kretao se kod populacije Kalinovik od 663 do 2051, kod populacije Sokolac
od 736 do 1270, kod populacije Jasik od 795 do 1281 i kod populacije Petroviæi od 745
do 1489 plodova. Apsolutna teina se kretala od 78,39 gr do 245,46 gr kod populacije
Kalinovik, kod populacije Sokolac od 119,67 gr do 249,16 gr, kod populacije Jasik od
122,42 gr do 195,74 gr i kod populacije Petroviæi od 101,77 gr do 197,97 gr.
Sva istraivana svojstva pokazuju veliku individualnu unutar populacijsku i meðu
populacijsku varijabilnost.
Istraivana svojstva su u korelacionoj vezi sa nadmorskom visinom.
U populacijama divlje trešnje veliko je ucešæe stabala koja su nastala spontanom
hibridizacijom sa sortama pitome trešnje. Te se to moe primijetiti i iz dobivenih
rezultata, male teine plodova za jedan kg sjemena, malog broja plodova u jednom kg,
velike apsolutne teine sjemena.
VARIABILITY OF WILD CHERRY (Prunus avium L.) FRUIT AND SEED
SIZES IN THE REGION OF BOSNIA AND HERZEGOVINA
This paper presents the study results of wild cherry (Prunus avium L.) variability in the
east part of Bosnia and Herzegovina. The fruits were collected in four populations,
Kalinovik, Sokolac, and Petroviæi and Jasik near Sarajevo.
The study included fruit mass needed for 1 kilogram of seed and the number of fruits per
1 kilogram, as well as the absolute mass (weight of 1000 seeds).
Fruit mass needed for 1 kilogram ranged in population Kalinovik from 4.28 kg to 7.73
kg, population Sokolac from 4.52 kg to 8.57 kg, populations Jasik from 5.45 kg to 7.97
kg and population Petroviæi from 4.48 kg to 10.00 kg. Fruit number per 1 kilogram was
as follows: population Kalinovik from 663 to 2051, population Sokolac from 736 to
1270, population Jasik from 795 to 1281 and population Petroviæi from 745 to 1489
fruits. Absolute weight was from 78.39 g to 245.46 g in population Kalinovik, population
Sokolac from 119.67 g. to 249.16 g, population Jasik from 122.42 g to 195.74 g and population
Petroviæi from 101.77 g to 197.97 g.
All the study characters show a high individual inter population and intra population variability.
The study characters are in correlation with the altitude.
In the populations of wild cherry there is a high percentage of trees generated by the
spontaneous hybridisation with the varieties of domestic cherry. This can also be concluded
from the study results, low fruit weight per 1 kg of seed, low number of fruits per
1 kg, and high absolute weight of the seed.