Zbornik - Društvo genetičara Srbije

IV-Usm-26 ZBORNIK ABSTRAKATA III KONGRESA GENETIÈARA SRBIJE 115
Subotica, 30. novembar - 4. decembar 2004.
HERITABILNOST HIGIJENSKOG PONAŠANJA SJENIÈKO-PEŠTERSKOG
EKOGENOTIPA MEDONOSNE PÈELE (Apis mellifera carnica)
Z. Stanimiroviæ 1 , Jevrosima Stevanoviæ 1 i D. Æirkoviæ 2
1
Katedra za biologiju, Fakultet veterinarske medicine, Beograd
2
Ministarstvo poljoprivrede i vodoprivrede Republike Srbije, Okrug Novi Pazar
Obavljeno je istraivanje higijenskog ponašanja autohtonog sjenièko-pešterskog ekogenotipa
medonosne pèele Apis mellifera carnica na 11 lokaliteta podruèja Sjenièko-pešterske
visoravni, Podpešterja, istoènih padina Golije i jugozapadnih padina Rogozne. Potencijal
higijenskog ponašanja praæen je kod 440 pèelinjih zajednica primenom modifikovane
pin-killed tehnike koju su postavili Kefuss i sar. (1996) a modifikovali Stanimiroviæ i sar.
(2001). Rezultati su ukazali na veliku interpopulacijsku varijabilnost potencijala higijenskog
ponašanja koji se kretao u opsegu od 81.24% do 99.50% zavisno od jaèine društva i starosti
matica. Odabrano je 8 matica iz najboljih pèelinjih zajednica koje su sluile kao izvorni
materijal u daljem programu selekcije medonosne pèele u odnosu na higijensko ponašanje.
Heritabilnost je praæena u tri generacije (baba, majka, unuka) kod ukupno 512 matica i
njihovih zajednica. Izraèunavanje heritabiliteta obavljeno je metodom regresije
roditelj-potomak. Dobijeni rezultati ukazuju na èinjenicu da je higijensko ponašanje kod
sjenièko-pešterskog ekogenotipa medonosne pèele visoke heritabilnosti h2 = 0.61. Ovi naši
nalazi u skladu su sa rezultatima Harbo-a (1995) koji su ukazali da heritabilnost za ovo
svojstvo dostie vrednost od h2 = 0.65, uz napomenu da je sposobnost otklapanja i uklanjanja
lutki iz otklopljenog legla, prema Milne-u (1985) nie heritabilnosti, h2 = 0.144 za otklapanje,
odnosno h2 = 0.022 za uklanjanje lutki iz otklopljenih æelija legla. Naši rezultati
ukazuju na opravdanost sprovoðenja daljih mera selekcije matica na higijensko ponašanje
obzirom na visoki genetski stepen determinacije ovog svojstva.
HERITABILITY OF HYGIENIC BEHAVIOUR OF SYENICHKO-PESHTERSKI
HONEY BEE ECOTYPE (Apis mellifera carnica)
Hygienic behaviour of indigenous Syenichko-Peshterski honey bee ecogenotype Apis
mellifera carnica was investigated at 11 localities on the territory of Syenichko-Peshterski
plateau, Podpeshterje, Golija Mt. and Rogozna Mt. Potential of hygienic behaviour was
monitored in 440 honey bee colonies using pin-killed technique established by Kefuss et al.
(1996), modificated by Stanimiroviæ i sar. (2001). The obtained results revealed great
interpopulation variability of hygienic behaviour ranged from 81.24% to 99.50%, depending
on colony strength and queen age. Eight queens were selected from best colonies which
served as source material in further honey bee selection program regarding hygienic behaviour.
Heritability was monitored in three generations (grandmother, mother, granddaughter)
in 512 queens and their colonies. Heritability was calculated using regression method
parent-offspring. The results of the study pointed at great heritability of hygienic behaviour
in Syenichko-Peshterski honey bee ecogenotype h2 = 0.61. Such results are in accordance
with those of Harbo (1995) which revealed heritability for monitored behaviour h2 = 0.65,
with remark that Milne (1985) found lower heritability for ability of uncapping and removal
of pupae from uncapped cells, h2 = 0.144 for uncapping and h2 = 0.022 for removal
of pupae from uncapped cells. Having in mind high degree of genetic determination of hygienic
behaviour, our results signify justification for performing further selection procedures
of honey bee queens regarding investigated quality.