Zbornik - Društvo genetičara Srbije

100 ZBORNIK ABSTRAKATA III KONGRESA GENETIÈARA SRBIJE IV-Usm-11
Subotica, 30. novembar - 4. decembar 2004.
PRIMENA MARKER ASISTIRANE SELEKCIJE (MAS) U
OPLEMENJIVANJU PŠENICE U NOVOM SADU
B. Kobiljski 1 , D. Obreht 2 , A. Kondiæ 1 , S. Denèiæ 1 , Lj. Vapa 2 , J. Pilipoviæ 1 ,
R. Barjaktaroviæ 2 , M. Marjanoviæ 1 i M. Davidoviæ 2
1
Nauèni Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad
2
Prirodno-matematièki fakultet, Novi Sad
U radu su analizirani rezultati dobijeni u poslednje dve godine primenom molekularnih
markera – mikrosatelita, u Zavodu za strna ita, Nauènog Instituta za ratarstvo i
povrtarstvo u Novom Sadu. Jedan od segmenata rada bio je detekcija alelnog
polimorfizma u lokusu Rht8 gena i utvrðivanje meðuzavisnosti alelnog skora i fenotipske
ekspresije vanih svojstava za oplemenjivanje pšenice (ranostasnost, visina biljke, broj i
masa zrna po klasu). Drugi deo molekularne i fenotipske evaluacije odnosio se na
genetsku determinaciju mirovanja semena pšenice. Deo rada sa molekularnim markerima
obuhvatio je i utvrðivanje alelnog polimorfizma gluteninskih subjedinica i prisustva
1B/1R translokacije kod veæeg broja genotipova pšenice iz kolekcije Zavoda. Konaèno, u
radu su tumaèeni rezultati dobijeni primenom mikrosatelita u detekciji alela koji
uslovljavaju tolerantnost pšenice na suvišak B. Dobijeni rezultati jasno ukazuju na se
MAS sa uspehom moe primeni kao izuzetno moæna, precizna i korisna metoda u
oplemenjivanju pšenice. Trenutno, najveæi znaèaj metode je, što se na osnovu dobijenih
rezultata, mogu sa sigurnošæu odabrati genotipovi koji poseduju poeljne gene
(sekvence) i da se, kao takvi, koriste kao roditeljske komponente u hibridizaciji. U
bliskoj buduænosti, pored daljeg rada na detekciji molekularne i fenotipske varijabilnosti,
primena molekularnih markera æe obuhvatiti i analizu jednog dela generacijskog
materijala, kao i linija u komparativnim ogledima, kako za gore navedena svojstva, tako i
za druga: otpornost na niske temperature, tolerantnost na fusarijum, zaštitu autorskih
prava sorti pšenice Srbije i Crne Gore itd.
APPLICATION OF MARKER-ASSISTED SELECTION (MAS) IN WHEAT
BREEDING IN NOVI SAD
This paper analyses the results obtained by using molecular markers – microsatellites
over last two years at the Small Grains Department of Institute of Field and Vegetable
Crops in Novi Sad. One part of the research was detection of allelic polymorphism at the
dwarfing gene Rht8 locus and determination of relation between allelic score and
phenotypic expression of traits important for wheat breeding (earliness, plant height,
grain number and grain weight per spike). Another part of the molecular and phenotypic
evaluations has been related to genetic determination of seed dormancy in wheat. The
part of the work with molecular markers comprised the identification of allelic polymorphism
of glutenin subunits and the presence of the 1B/1R translocation in genotypes from
the Departmental Core Collection. Finally, the paper interprets the results obtained using
microsatellites in detection of the alleles determining wheat tolerance to increased B concentration.
The obtained results clearly show that MAS can be successfully applied as an
extremely powerful, precise and useful method in wheat breeding. At present, the main
advantage of the method is that, on the basis of its results, genotypes with desirable genes
(sequences) can be determined and used as parents in hybridization. In very near future,
in addition to molecular and phenotypic variability determination, application of molecular
markers will be expanded to include the evaluation of segregation generations and advanced
lines for both the traits mentioned above and other ones such as the tolerance to
low temperatures, Fusarium, fingerprinting of wheat varieties from Serbia and
Montenegro for breeders’ rights protection, etc.