PDF format (503 kB) - ECN

Referent dhr. Gouwens, TNO-Bouw
1 Rapportage
Er is reeds veel gedaan in de bouw op gebied van modelontwikkeling en milieubelasting. In Nederland vormt
het EcoQuantum model van IVAM een belangrijk instrument. Laat deze studie aansluiten bij het bestaande
werk op gebied van duurzaam bouwen en bij de LCA vereniging in de bouw. In de bouw is de afgelopen jaren
reeds veel gedaan om de milieubelasting terug te dringen. Een factor 2 is nu reeds bereikt. Een factor 10 is in
de toekomst wellicht haalbaar. Huidige gebouwen hebben naar schatting een verhouding tussen indirect en direct
energiegebruik van 1:2 tot 1:3.
2. Aanbevelingen
Materialen vormen een kleine vis in het totale energiegebruik. De grote winst kan gehaald worden in de
bestaande voorraad. Er zijn veel gebouwen die energetisch uitermate slecht in elkaar zitten. Indien je toch iets
aan de materialenkant zou willen doen dan zijn er met name knelpunten op te lossen bij:
• architectuur (smaak, verkeerd ontwerp -> zorg voor een duurzame architectuur)
• onvoldoende zorg voor kwaliteit van de gebouwen
• flexibel bouwen als oplossingsrichting (geldt vooral voor industriële gebouwen, kantoren, scholen)
• onvoldoende aandacht voor LCC (life cycle costing -> een groot probleem is dat kwaliteit in het algemeen
niet betaald wordt. Wat het in onderhoud kost, daar wordt niet op gelet.
De ruimtelijke-ordenings component verdient ook meer aandacht (werk-gebouwen zodanig situeren dat aanvoer/afvoer
energiezuinig kan gebeuren + gunstige oriëntatie)
3. Beleid
Regulering leidt tot dikke pakken papier (en werkt dus niet). Het is beter afspraken maken op vrijwillige basis.
Zo is bijvoorbeeld het Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen opgesteld, iets dergelijks is ook voor de GWWsector
in ontwikkeling. Voor beleid is het ook belangrijk eindelijk een eenduidig LCA instrument te krijgen.
Verder kan het informatie-instrument beter ontwikkeld worden. De industrie heeft met de overheid afgesproken
om Milieu Relevante Product Informatie (MRPI) te leveren. De NVtB gaat dit coördineren en laat dit verifiëren
door een instituut (mogelijk TNO).
Gielen
De data in deze studie zijn gebaseerd op de informatie van de Europeses brancheorganisaties. Deze vergen
echter vaak nog een vertaalslag van volume-eenheden en stuks naar tonnen. De 12 Mt hogere schatting van de
emissies van de heer Lanser zal in het model op worden genomen. Het is natuurlijk waar dat beton een cruciaal
bouwmateriaal is. Dit laat echter onverlet dat de emissies een relevant deel van de totale CO2 emissies vormen,
waarvoor een oplossing moet worden gevonden. Hout is (in tegenstelling tot beton) een bouwmateriaal waarvan
de consumptie de laatste drie decennia gegroeid is, een ontwikkeling die nog versneld zou kunnen worden. Het
is aan te bevelen inefficiënte productieinstallaties in China te saneren, maar dat moet geen excuus vormen om
in Europa achterover te leunen. Ten aanzien van de technologische data zijn er twee achtergrond-rapporten
beschikbaar.
MARKAL of LCA ?
De analyse is opgezet vanuit 1 milieu probleem. Het voordeel van MARKAl ten opzichte van LCA is dat technologische
ontwikkelingen endogeen zijn. Deze ontwikkelingen kan over de levensduur van een gebouw van
belang zijn. De toekomstige afvalverwijdering is waarschijnlijk heel anders dan de huidige afvalverwijdering.
Dergelijke ontwikkelingen zijn endogeen in MARKAL, maar worden in LCA is het algemeen verwaarloosd.
Als methode verdient het daarom de voorkeur de opties eerst met MARKAL door te rekenen en daarna een
LCA uit te voeren om te kijken of er geen ongewenste neven-effecten optreden.
Is een factor 10 haalbaar bij bouwmaterialen ?
Gouwens: Een factor 10 lijkt niet haalbaar, maar het vormt ook maar een kleine vis met 20% van het totale energiegebruik.
Er is veel meer te halen aan de kant van de besparing op het directe verbruik.