05.08.2013 Views

Fact or folklore: the Viking attack on London Bridge

Fact or folklore: the Viking attack on London Bridge

Fact or folklore: the Viking attack on London Bridge

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<str<strong>on</strong>g>Fact</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> folkl<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>e: <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>Viking</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong><br />

L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong><br />

Jan Ragnar Hagland<br />

Bruce Wats<strong>on</strong><br />

One of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> most dramatic events in L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>’s<br />

hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>y is <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>Viking</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g>, led by Óláfr (<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> Olaf)<br />

Haraldss<strong>on</strong> <strong>on</strong> L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong>. However, as it is<br />

not menti<strong>on</strong>ed in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Anglo-Sax<strong>on</strong> Chr<strong>on</strong>icle,<br />

some hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ians doubt it took place. Brooke<br />

summed up <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> problem of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ical<br />

au<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>nticity of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> thus: “How much of this<br />

vivid scene bel<strong>on</strong>gs to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> age of St Olaf, how<br />

much to imaginati<strong>on</strong> playing <strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> old wooden<br />

bridge in its last days at <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> turn of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> 12th and<br />

13th centuries, is a nice questi<strong>on</strong>. What is certain<br />

is that Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred returned, and that in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> c<strong>on</strong>fused<br />

campaigns which followed L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> remained <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

key to his power; it is equally certain that St<br />

Olaf’s mem<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>y was kept alive in L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> by <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

dedicati<strong>on</strong> of six churches to him, <strong>on</strong>e, in<br />

Southwark, very close to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> bridge he is<br />

supposed to have pulled down”. 1 We wish to reexamine<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ical c<strong>on</strong>text and date of this<br />

alleged <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> light of new research. Also<br />

we wish to rec<strong>on</strong>sider <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> w<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>k of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> poet <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g><br />

skáld, Ottarr <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Black, who was <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> first pers<strong>on</strong><br />

to describe this event. Clark recently reviewed <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

linguistic <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>igins of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong> nursery<br />

rhyme, debunking <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> popularly held belief that it<br />

enshrines an English folk mem<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>y of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>Viking</str<strong>on</strong>g><br />

<str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g>. 2<br />

The Scandinavian invasi<strong>on</strong>s of<br />

England 991–1013<br />

In 991 <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Scandinavian <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>Viking</str<strong>on</strong>g> f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ces led by<br />

Óláfr Tryggvass<strong>on</strong>, Jostein and Guthmund<br />

Steitass<strong>on</strong> defeated <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Anglo-Sax<strong>on</strong> f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ces at <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

Battle of Mald<strong>on</strong>. 3 This crushing defeat f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ced <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

English King Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred II ‘<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Unready’, 4 to<br />

c<strong>on</strong>clude a peace treaty with <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> vict<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>s and pay<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>m £10,000 in Danegeld (tribute) in gold and<br />

silver. 5 It is widely believed that such tribute was<br />

paid by Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred to get <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Scandinavians to<br />

return home, when in fact it was paid to c<strong>on</strong>clude<br />

treaties and truces <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> make <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>m change sides. 6<br />

Óláfr Tryggvass<strong>on</strong>, who was a N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>wegian<br />

adventurer, now became <strong>on</strong>e of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> commanders<br />

of Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred’s mercenary army and he was<br />

baptised in 994. In 995–7 he returned home to<br />

become King of N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>way. He <strong>on</strong>ly reigned until<br />

1000 when he was defeated at <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Battle of Svöld<br />

and <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> vict<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>, Eirik Hak<strong>on</strong>ars<strong>on</strong>, became ruler of<br />

N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>way, but as a Danish vassal. It is quite likely<br />

that Óláfr Tryggvass<strong>on</strong> had received English<br />

assistance in his bid f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> power, in an attempt by<br />

Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred to weaken his enemies. 7<br />

The years after 991 were followed by m<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>e<br />

Scandinavian raids <strong>on</strong> England and by fur<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r<br />

payments of Danegeld in 994, 1002 and 1006. In<br />

1009 Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred ga<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>red a fleet at Sandwich to<br />

repel <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> expected invasi<strong>on</strong>, but this measure<br />

failed as a large part of his fleet ei<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r went<br />

raiding al<strong>on</strong>g <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> south coast <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> was lost in<br />

st<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ms. The remaining vessels were withdrawn to<br />

L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> to bar <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Thames to Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Tall’s<br />

invasi<strong>on</strong> fleet. In August 1009 Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell’s army<br />

landed in Kent, and <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g>ed Canterbury, which<br />

promptly paid <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>m £3,000 in Danegeld to save<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> city from destructi<strong>on</strong>, and <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>n <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>y<br />

unsuccessfully <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g>ed L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>. 8 It is possible<br />

that this failure was due to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> presence of a<br />

f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>tified bridge, which had been built since <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

successful <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong> L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> in September 993, to<br />

prevent fur<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r marine incursi<strong>on</strong>s up <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Thames. 9<br />

Certainly, <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>re is both archaeological and<br />

hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ical evidence f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> existence of L<strong>on</strong>d<strong>on</strong><br />

<strong>Bridge</strong> by c. 1000. The first phase of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Saxo-<br />

N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>man <strong>Bridge</strong> was c<strong>on</strong>structed of timber felled<br />

c. 987–1032, and it was replaced by a sec<strong>on</strong>d<br />

bridge c<strong>on</strong>structed after 1056. 10 The existence of<br />

a Saxo-N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>man L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong> is first<br />

documented in a law code known as ‘IV<br />

Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred’, which includes a secti<strong>on</strong> <strong>on</strong> L<strong>on</strong>d<strong>on</strong><br />

tolls and regulati<strong>on</strong>s. Interestingly this secti<strong>on</strong><br />

ends with <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> w<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ds – ‘if <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> king c<strong>on</strong>cede that to<br />

us’, which implies that it was <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>ers who<br />

were codifying <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>ir own rules. 11 It is widely<br />

accepted that this code is a hybrid document and<br />

328 L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> Archaeologist Spring 2005


Fig. 1: a rec<strong>on</strong>structi<strong>on</strong> of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> 1014 <str<strong>on</strong>g>Viking</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong> L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong> by Peter Jacks<strong>on</strong><br />

when it was issued is uncertain. However, recent<br />

research suggests that it may have been issued by<br />

Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> mid-990s. 12<br />

In 1012 Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell made peace with <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> English<br />

and his army received £48,000 in Danegeld. 13<br />

Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell remained in England afterwards with a<br />

fleet of 45 ships to defend <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> country against his<br />

fellow Scandinavians as a part of his arrangement<br />

with Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred. 14 This acti<strong>on</strong> would have meant<br />

Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell had renounced any allegiance he may<br />

have owed to Swein F<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kbeard, King of<br />

Denmark. 15 Interestingly, this arrangement seems<br />

similar to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong>e that Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred had f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>merly<br />

made with Óláfr Tryggvass<strong>on</strong>.<br />

In 1013 Swein invaded England. His motives<br />

were undoubtedly to extend his own domains and<br />

to check Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell’s power as a potential rival.<br />

Swein’s campaign was a brilliant success and<br />

so<strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> whole of sou<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>rn England n<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>th of<br />

Watling Street, apart from L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>, had<br />

capitulated to him. In L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred and<br />

Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell still held out. However, sh<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>tly bef<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>e<br />

Swein’s death in February 1014 L<strong>on</strong>d<strong>on</strong><br />

capitulated to Swein. Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred was deposed and<br />

he fled to N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>mandy, but Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell’s fleet<br />

remained at Greenwich. 16 After Swein’s death<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>re was regal chaos. The Scandinavian army in<br />

England chose Swein’s sec<strong>on</strong>d s<strong>on</strong> Cnut as <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>ir<br />

king, but at home in Denmark Cnut’s bro<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r<br />

Harold became king and it was <strong>on</strong>ly after his<br />

death in 1018 <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> 1019 that Cnut took over <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

Danish thr<strong>on</strong>e. The Witan asked Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred to<br />

return to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> thr<strong>on</strong>e, so he returned home and<br />

Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell got his old employer back plus £21,000<br />

in Danegeld. 17 The fact that <strong>on</strong>ly <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> people of<br />

Lindsey (N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>th Lincolnshire) supp<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ted Cnut and<br />

that <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> English nobility felt able to invite<br />

Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred to return, implies Cnut had little c<strong>on</strong>trol<br />

over Swein’s newly c<strong>on</strong>quered territ<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ies.<br />

Presumably Swein had realised that L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> was<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> key to c<strong>on</strong>trolling <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> kingdom, so he would<br />

have garris<strong>on</strong>ed it with trustw<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>thy troops to<br />

ensure <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> loyalty of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> city. Acc<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ding to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

skalds Ottarr <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Black and Sigvat, L<strong>on</strong>d<strong>on</strong><br />

<strong>Bridge</strong> and <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Southwark bridgehead were<br />

str<strong>on</strong>gly defended by such troops. 18 So Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred<br />

first sought to recapture L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> from Anglo-<br />

Scandinavian f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ces loyal to Cnut. The recapture<br />

of L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> apparently involved <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> ships of Óláfr<br />

Haraldss<strong>on</strong> ano<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>wegian adventurer.<br />

Óláfr Haraldss<strong>on</strong> and <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong><br />

L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong><br />

The chr<strong>on</strong>ology of Óláfr’s early career as a<br />

soldier is uncertain. It is possible that he had<br />

previously served as a mercenary with Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell’s<br />

f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ces in England <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> Jutland. 19 Acc<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ding to<br />

Sn<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ri Sturlus<strong>on</strong> (1178/9–1241), <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Icelandic<br />

hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ian, Óláfr was <strong>on</strong>e of Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred’s army<br />

commanders, who volunteered to lead his ships in<br />

a daring <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong> L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong>. Sn<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ri states<br />

that this <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> was <strong>on</strong>ly undertaken to help<br />

Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred regain his thr<strong>on</strong>e, which places it after<br />

L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> Archaeologist Spring 2005 329


Swein’s death and bef<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>e Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred’s own death<br />

in 1016. 20 The <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> bridge in 1014<br />

involved sailing westwards upstream to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

defended timber bridge, fixing ropes and<br />

grappling ir<strong>on</strong>s to it, <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>n sailing downstream<br />

again and pulling down <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> badly damaging <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

superstructure of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> bridge and compelling its<br />

defenders to surrender L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> to Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred’s<br />

f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ces (Fig. 1). 21 Next, Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred’s f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ces defeated<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Scandinavians and <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>ir allies in Lindsey,<br />

f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>cing Cnut into exile. 22 Acc<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ding to Sn<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ri,<br />

Óláfr <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>n helped Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred recover Canterbury<br />

and o<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r territ<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ies and he may have remained in<br />

England until 1016, after which he probably went<br />

raiding in western Europe. 23<br />

In 1016 Cnut returned to England with a large<br />

army intending to seize <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> English thr<strong>on</strong>e.<br />

Sh<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>tly after his arrival <strong>on</strong> 23 April, Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred<br />

died in L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> (aged c. 50) w<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>n out by years of<br />

‘great toil and difficulties’. 24 The successi<strong>on</strong> to<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> English thr<strong>on</strong>e was disputed; <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>ers<br />

wanted Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred’s eldest s<strong>on</strong> Edmund Ir<strong>on</strong>side to<br />

rule, but o<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>rs preferred Cnut. In May 1016<br />

Cnut’s f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ces attempted to sail up <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Thames,<br />

but <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>y were unable to capture L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong><br />

and dragged <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>ir ships overland across n<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>th<br />

Southwark, so <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>y could c<strong>on</strong>tinue upstream. 25<br />

The matter of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> successi<strong>on</strong> to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> English thr<strong>on</strong>e<br />

was decided <strong>on</strong> 30 November 1016 by Edmund’s<br />

sudden death, an event which made Cnut <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

Great <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> undisputed king of England until his<br />

own death in 1035. 26 In 1017 Cnut partiti<strong>on</strong>ed<br />

England into four provinces, ruling Wessex<br />

himself and giving East Anglia to Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell, by<br />

way of thanks f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> his supp<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>t. 27<br />

The part Óláfr played in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>se events is uncertain,<br />

as acc<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ding to traditi<strong>on</strong>al chr<strong>on</strong>ology he gained<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> thr<strong>on</strong>e of N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>way in 1016, presumably taking<br />

advantage of Cnut’s preoccupati<strong>on</strong> with English<br />

affairs. Recently, it has been argued that in 1017<br />

Óláfr over-wintered in N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>mandy and took part in<br />

an unsuccessful <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong> England with<br />

Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred’s younger s<strong>on</strong>s and <strong>on</strong>ly returned to<br />

N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>way in 1018 to become king. 28 However, in<br />

1029 Óláfr was driven into exile by f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ces loyal<br />

to Cnut. The following year Óláfr died at <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

Battle of Stiklestad attempting to regain his<br />

thr<strong>on</strong>e. After Óláfr’s death Cnut ruled N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>way.<br />

Óláfr was buried at Nidaros (Tr<strong>on</strong>dheim), where<br />

miracles begun to occur, which led to his<br />

can<strong>on</strong>izati<strong>on</strong>. His popularity as a saint was greatly<br />

boosted by <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> widespread hatred of Cnut’s s<strong>on</strong><br />

Swein, who ruled N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>way as his fa<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r’s regent.<br />

After Cnut’s death in 1035 <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>wegians asked<br />

Óláfr’s s<strong>on</strong> Magnus ‘<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> good’ to be <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>ir king,<br />

and he ruled until 1047. St Óláfr was a popular<br />

saint in England too; <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> parish church at <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

sou<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>rn end of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> bridge was <strong>on</strong>e of six<br />

churches in medieval L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> and Southwark<br />

dedicated to him. 29<br />

Ottarr <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Black – Icelandic poet<br />

(skáld)<br />

The oldest sagas about Óláfr Haraldss<strong>on</strong> (St Olaf)<br />

relate a st<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>y about <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> poet Ottarr Svarti (<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

black) who <strong>on</strong> <strong>on</strong>e occasi<strong>on</strong> was compelled to<br />

compose a drápa (elab<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ate poem) about <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> king<br />

in <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>der to pacify him and thus save his own<br />

head. 30 Such a poem was referred to as<br />

HÄfuðlausn ‘Head-Ransom’. Just a few stanzas<br />

of Ottarr’s poem are quoted in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> sagas about<br />

Óláfr Haraldss<strong>on</strong>. A poem of 20 stanzas has,<br />

n<strong>on</strong>e<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>less, been pieced toge<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r from different<br />

sources, mainly from manuscripts of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

Heimskringla, by scholars of later times. The<br />

<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>der of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> stanzas, suggested first and f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>emost<br />

by Jónss<strong>on</strong>, 31 has not been seriously challenged<br />

by later scholars, such as Fidjestøl. 32 The<br />

interpretati<strong>on</strong> of individual stanzas has, however,<br />

been subject to discussi<strong>on</strong>. Stanza no 7 of<br />

HÄfuðlausn is quoted by Sn<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ri in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

Heimskringla in evidence f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> Óláfr Haralds<strong>on</strong>'s<br />

raids in England – <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> sixth <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> leading to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

tearing down of L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> bridge[s] related in ch.<br />

16 of Óláfr’s saga. In this stanza <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> destructi<strong>on</strong><br />

of Lundúna bryggiur – L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong>[s] – is<br />

menti<strong>on</strong>ed. 33 The first part of Ottarr’s HÄfuðlausn<br />

is in c<strong>on</strong>tent close to Sigvat skáld’s <str<strong>on</strong>g>Viking</str<strong>on</strong>g>a-vísur<br />

(<str<strong>on</strong>g>Viking</str<strong>on</strong>g> poems). In <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Heimskringla Sn<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ri made<br />

use of stanzas from both <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>se skálds as evidence<br />

f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> Óláfr’s battles in England, am<strong>on</strong>g o<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>rs <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

stanza by Sigvat that menti<strong>on</strong>s <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong><br />

Suðrvirki. 34 The sec<strong>on</strong>d half of this stanza is<br />

quoted also in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> so-called First Grammatical<br />

Treatise – a linguistic analysis of Old Icelandic<br />

material from <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> mid-12th century. 35<br />

The point of interest is <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> first half of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> stanza<br />

in which <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Lundúna bryggjur are menti<strong>on</strong>ed<br />

(<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> w<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ding of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> sec<strong>on</strong>d part of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> stanza is<br />

330 L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> Archaeologist Spring 2005


not discussed here). 36 The complex syntax of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

first half stanza may be rewritten in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> syntax of<br />

<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>dinary prose in slightly different ways, without<br />

changing <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> c<strong>on</strong>tent significantly – at least when<br />

our purpose here is c<strong>on</strong>cerned:<br />

Enn brauzt bryggjur Lundúna, Yggs veðrþ<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>inn<br />

[<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>: gunnþ<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>inn] éla linns kennir, þér hefr snúnat<br />

at vinna lÄnd.<br />

Alternatively:<br />

Enn brauzt bryggjur Lundúna, Yggs veðrþ<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>inn<br />

[<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>: gunnþ<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>inn] éla kennir, þér hefr snúnat at<br />

vinna linns lÄnd.<br />

Comments <strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> significant ‘kennings’ of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>se<br />

two reading:<br />

1. Yggs veðrþ<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>inn [<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>: gunnþ<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>inn] éla linns<br />

kennir<br />

Yggr = Odin, él = hailst<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>m, Yggs él = battle<br />

linnr = lit. ‘a snake’, Yggs éla linn = <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> battle’s<br />

snake = a sw<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>d<br />

kennir = he who knows, Yggs éla linns kennir =<br />

‘he who knows <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> sw<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>d’ = <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> warri<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>.<br />

veðrþ<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>inn [<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>: gunnþ<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>inn] = ‘daring’, ‘stou<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>arted’,<br />

even ‘gallant’.<br />

2. linns lÄnd. – linnr – ‘snake’ may in some<br />

c<strong>on</strong>texts also be associated with gold. The phrase<br />

Fig. 2: 11th century <str<strong>on</strong>g>Viking</str<strong>on</strong>g> battle axe with an<br />

<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>namented socket recovered from <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Thames<br />

near L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong>, length of blade 208 mm<br />

(source MoLpl; Wheeler 1927 fig 3, A23346).<br />

linns lÄnd has in c<strong>on</strong>sequence by some scholars<br />

been interpreted as ‘gold’. 37<br />

Suggested translati<strong>on</strong> of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> first alternative:<br />

“Yet you broke [destroyed] <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> bridge[s] of<br />

L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>, stout-hearted warri<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>, you succeeded in<br />

c<strong>on</strong>quering land”.<br />

Sec<strong>on</strong>d alternative:<br />

“Yet you broke [destroyed] <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> bridge[s] of<br />

L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>, stout-hearted warri<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>, you succeeded in<br />

c<strong>on</strong>quering gold.”<br />

Discussi<strong>on</strong><br />

The opening lines of Ottarr’s stanza 7 reads :<br />

Yet you broke [destroyed] <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> bridge[s] of<br />

L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>, 38<br />

Stout-hearted warri<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>,<br />

You succeeded in c<strong>on</strong>quering <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> land.<br />

Ir<strong>on</strong> (earn) sw<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ds made headway<br />

Str<strong>on</strong>gly urged to c<strong>on</strong>flict;<br />

Ancient shields were broken,<br />

Battle’s fury mounted.<br />

The w<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ding of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> third line and its possible<br />

variati<strong>on</strong>s are interesting. They offer a motive f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g><br />

Óláfr’s acti<strong>on</strong>s as <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>y could have furnished him<br />

with both <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> gold and prestige required to make<br />

his own bid f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>wegian thr<strong>on</strong>e a few years<br />

later (discussed earlier). It is w<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>th c<strong>on</strong>sidering<br />

whe<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> English might have encouraged <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g><br />

even financed Óláfr’s bid to become king in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

same way <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>y may have d<strong>on</strong>e f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> his namesake<br />

some 20 years earlier to create c<strong>on</strong>flict am<strong>on</strong>gst<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>ir enemies.<br />

C<strong>on</strong>clusi<strong>on</strong>s<br />

As skaldic verse c<strong>on</strong>tains little Anglo-Sax<strong>on</strong><br />

material, it has been under-used as a source by<br />

some English hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ians. One student of Anglo-<br />

Sax<strong>on</strong> material in skaldic verse has observed that<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> “inf<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>mati<strong>on</strong> in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> skaldic verses though not<br />

fully c<strong>on</strong>firmed elsewhere, has a general<br />

plausibility that encourages acceptance and adds<br />

to our awareness of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> deficiencies of our main<br />

source.” 39<br />

The questi<strong>on</strong> of whe<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> not <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> alleged <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g><br />

took place <strong>on</strong> L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong> in 1014 cannot be<br />

proven in so far as it is not described in<br />

c<strong>on</strong>temp<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ary English documents, but as <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> Archaeologist Spring 2005 331


existence of many of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> events described in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

Heimskringla compiled by Sn<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ri can be<br />

c<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>rob<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ated by o<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r sources, <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>re is no reas<strong>on</strong><br />

to disbelieve his account of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong> L<strong>on</strong>d<strong>on</strong><br />

<strong>Bridge</strong>. It has a very plausible c<strong>on</strong>text within <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

turbulent hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>y of this period, if Howard’s<br />

revised chr<strong>on</strong>ology is accepted. 40 Certainly <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>re<br />

was a bridge standing at this time f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred’s<br />

f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ces to <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g>. Dredging and redevelopment<br />

near <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> site of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> medieval bridge has produced<br />

a number of spearheads, battles axes and a<br />

grappling ir<strong>on</strong> of 9th- to 11th-century date, some<br />

of which may be of Scandinavian <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>igin.<br />

However, it has been suggested that some of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

axes may have been lost by carpenters during<br />

bridge c<strong>on</strong>structi<strong>on</strong>, not dropped in battle ( Fig.<br />

2). 41 The extent of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> damage inflicted <strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

timber bridge may well have been exaggerated as<br />

Ottarr’s life apparently depended <strong>on</strong> Óláfr’s<br />

approval of his compositi<strong>on</strong> (discussed earlier).<br />

The <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> by ship-b<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ne f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ces <strong>on</strong> a defended<br />

1. C. Brooke assisted by G. Keir L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> 800–1216: <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

shaping of a city (1975) 22.<br />

2. J. Clark ‘L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong> and <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> archaeology of a nursery<br />

rhyme’ L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> Archaeol 9 (2002) 338–340.<br />

3. H. R. Loyn The <str<strong>on</strong>g>Viking</str<strong>on</strong>g>s in Britain (1977) 83; R.<br />

Lavelle Ae<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred II King of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> English 978-1016<br />

(2002) 68–70.<br />

4. Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred was King of England from 979 until <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

autumn of 1013, when he was deposed by Swein<br />

F<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kbeard, who ruled until his death in 1014,<br />

when Æ<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred regained <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> thr<strong>on</strong>e and ruled until<br />

his own death in April 1016.<br />

5. Loyn op cit fn 3, 83.<br />

6. I. Howard Swein F<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kbeard’s Invasi<strong>on</strong>s and <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Danish<br />

C<strong>on</strong>quest of England , 991-1017 (2003) 145.<br />

7. Lavelle op cit fn 3, 74–77.<br />

8. Lavelle op cit fn 3, 118–21; D. Whitelock (ed) The<br />

Anglo-Sax<strong>on</strong> Chr<strong>on</strong>icle (1961) 89–90.<br />

9. This <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> is often wr<strong>on</strong>gly ascribed to 994; Howard<br />

op cit fn 6, 42–43.<br />

10. B. Wats<strong>on</strong>, T. Brigham and T. Dys<strong>on</strong> L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong>:<br />

2000 Years of a River Crossing MoLAS<br />

m<strong>on</strong>ograph 8 (2001), 57, 75.<br />

11. P. W<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>mald The Making of English Law: King Alfred<br />

to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Twelfth Century Vol 1, (1999) 322.<br />

12. W<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>mald op cit fn 11, 443. Previous research has<br />

dated <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> issue of this law code to c. 1000 and<br />

accepted that elements of it date from <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> last<br />

years of Cnut’s reign (1016–35), see Wats<strong>on</strong> et al<br />

op cit fn 10, 57.<br />

bridge during <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> 11th century was clearly a very<br />

bold undertaking, so Óláfr’s success in 1014<br />

could be favourably c<strong>on</strong>trasted with his enemy<br />

Cnut’s failure in 1016.<br />

Acknowledgements<br />

Thanks to John Clark of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Early Department of<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Museum of L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> his assistance with<br />

aspects of our research, and to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> late Peter<br />

Jacks<strong>on</strong> f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> permissi<strong>on</strong> to reproduce Fig. 1. This<br />

image al<strong>on</strong>g with ano<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r ten of his paintings<br />

appear in B. Wats<strong>on</strong> Old L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong> lost and<br />

found (MoLAS 2004). Fig. 2 is reproduced by<br />

kind permissi<strong>on</strong> of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Museum of L<strong>on</strong>d<strong>on</strong><br />

picture library. Thanks to NIKU, <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>wegian<br />

Institute f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> Cultural Heritage Research<br />

(www.niku.no) f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> providing <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> cover image of<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> St Óláfr altar fr<strong>on</strong>tage f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> details see<br />

www.niku.no/olvasfro/english/1_olvas.htm . The<br />

photograph was taken by Birger R. Lindstad.<br />

13. Whitelock fn 8, op cit 91.<br />

14. Howard op cit fn 6, 97-98.<br />

15. Swein was <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> illegitimate s<strong>on</strong> of King Harold Blue<br />

Tooth, King of Denmark, ruler of sou<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>rn<br />

Sweden and overl<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>d of N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>way. After Harold’s<br />

death in c. 987, he was accepted as king as all<br />

Harold’s legitimate s<strong>on</strong>s were already dead.<br />

16. Whitelock fn 8, (1961) 93.<br />

17. The Witan was <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Anglo-Sax<strong>on</strong> nati<strong>on</strong>al council;<br />

Whitelock op cit (1961) 93; Lavelle op cit fn 3, 131.<br />

18. J.R. Hagland, ch 14.12 ‘Saxo-N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>man L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong><br />

and Southwark – <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> saga evidence rec<strong>on</strong>sidered’,<br />

in Wats<strong>on</strong> et al, op cit fn 10, 232–3.<br />

19. Howard, op cit fn 6 appendix 1, 147–62, explains <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

serious chr<strong>on</strong>ological discrepancies within <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

various hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ical sources. He argues that Óláfr’s<br />

fifth battle, when he was serving with Th<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>kell took<br />

place at Friesland, Denmark in 1010 <str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> 1011. Óláfr<br />

fought his sixth battle at L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong> in 1014. His<br />

seventh battle is cited as Hringmaraheiðr (1015),<br />

identified as Ringmere pit, near Thetf<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>d, N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>folk, a<br />

strategic locati<strong>on</strong> where <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>re was an earlier battle<br />

fought in 1010, see Howard op cit fn 6, 88.<br />

Previously Óláf’s seventh battle was dated to 1010.<br />

Óláfr’s eighth battle was <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> capture of Canterbury;<br />

previously equated with <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> 1011 siege of<br />

Canterbury; While <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> ninth battle was fought at<br />

Nyjamóð[a], identified as Newemouth near Orf<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>d,<br />

Suffolk (1015-16), see R. Poole, ‘Skaldic verse and<br />

Anglo-Sax<strong>on</strong> hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>y: some aspects of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> period<br />

1009–1016’, Speculum 62 No 2, (1987) 268–78.<br />

332 L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> Archaeologist Spring 2005


Books<br />

Aspects of Archaeology & Hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>y <strong>on</strong> Surrey:<br />

towards a research framew<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>k f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> county<br />

Edited by J<strong>on</strong>athan Cott<strong>on</strong>, Glenys Crocker and<br />

Audrey Graham<br />

Surrey Archaeological Society, 2004<br />

260 pages, 120 photographs and drawings in<br />

colour and in black and white, bibliographies and<br />

index.<br />

£24.70 paperback including p&p.<br />

This book c<strong>on</strong>sists mainly, but not entirely, of papers<br />

given at <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> c<strong>on</strong>ference Archaeology in Surrey<br />

2001: Towards a Research Agenda f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

21st century. Eighteen chapters deal with aspects<br />

of Surrey’s past from <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Palaeolithic to WWII,<br />

Óláfr’ was King of N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>way from c. 1018–30,<br />

traditi<strong>on</strong>ally his reign is cited as 15 years (1016–30).<br />

20. Hagland op cit fn 18, 232–3.<br />

21. This <str<strong>on</strong>g>attack</str<strong>on</strong>g> is <strong>on</strong>ly described in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Olaf sagas, plus<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> w<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ks of Ottarr <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Black and Sigat þ<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ðars<strong>on</strong>,<br />

see Wats<strong>on</strong> et al, op cit fn 10, 57, 80; Hagland op<br />

cit fn 18, and B. Wats<strong>on</strong> Old L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>Bridge</strong> lost<br />

and found (2004) 22–24.<br />

22. Whitelock op cit fn 8, 93.<br />

23. Howard op cit fn 6, 122, 160.<br />

24. Whitelock op cit fn 8, 95.<br />

25. Whitelock op cit fn 8, 95.<br />

26. F<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> most of this period Cnut was also King of<br />

Denmark, f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> some of it he was King of N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>way<br />

and in additi<strong>on</strong> ruler of part of Sweden.<br />

27. Howard op cit fn 6, 141.<br />

28. Howard op cit fn 6, 160.<br />

29. M. Carlin and V. Belcher ‘Gazetteer’ in The City of<br />

L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>, British Atlas of Hist Towns 3 (1989) 91.<br />

The churches are: St Olave’s Broad Street, Hart<br />

Street, Old Jewry, Silver Street, and St Nicholas<br />

Olave Bread Street in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> City of L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>; plus St<br />

Olave’s Tooley Street, Southwark.<br />

30. O.A. Johnsen and Jón Helgas<strong>on</strong>, Saga Óláfs k<strong>on</strong>ungs<br />

hins helga. Den st<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>e saga om Olav den hellige.<br />

Oslo (N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>sk hist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>isk kjeldeskrift-institutt) (1941)<br />

689, 706.<br />

31. F. Jónss<strong>on</strong> Den n<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>sk-islandske Skjaldedigtning I. A.<br />

Tekst efter Håndskrifterne, B. Rettet Tekst.<br />

København og Kristiania (Gyldendalske<br />

Boghandlel. N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>disk F<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>lag) (1912).<br />

32. B. Fidjestøl Det n<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>røne fyrstediktet. Øvre Ervik<br />

(Alvheim and Eide) (1982) 123–24.<br />

33. See Hagland op cit (2001) 232–3 f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> details of<br />

primary sources.<br />

and bring <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> reader up to date <strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> latest discoveries<br />

and ideas. Since <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> arrival of PPG 16,<br />

archaeological interventi<strong>on</strong>s in Surrey have multiplied<br />

and many new sites, particularly prehist<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ic<br />

<strong>on</strong>es, have come to light. At <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> same time, this<br />

increasing knowledge focuses attenti<strong>on</strong> <strong>on</strong> what<br />

we still d<strong>on</strong>’t know, which is c<strong>on</strong>siderable, and <strong>on</strong><br />

where fur<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r w<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>k is needed. L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> readers<br />

may be particularly interested in John Schofield’s<br />

‘What did L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> do f<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> us?’, which examines <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

impact of L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <strong>on</strong> its hinterland from 1450 to<br />

1700, drawing <strong>on</strong> sources that may not be familiar<br />

to most archaeologists. Also welcome in such<br />

a volume<br />

(c<strong>on</strong>tinued <strong>on</strong> p. 334)<br />

34. F<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g> an unrest<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ed versi<strong>on</strong> of Ottarr’s stanza no 7 in<br />

Heimskringla see Jónss<strong>on</strong> op cit fn 31, A, 291–2.<br />

35. The sec<strong>on</strong>d part of Ottarr’s stanza no 7 is included in<br />

<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> 14th century Codex W<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>mianus manuscript H.<br />

Benediktss<strong>on</strong> The First Grammatical Treatise,<br />

Univ. of Iceland Publicati<strong>on</strong>s in Linguistics No 1.<br />

Reykjavík (1972) 226.<br />

36. Benediktss<strong>on</strong> op cit fn 35, 227 and E. Haugen First<br />

Grammatical Treatise. The Earliest Germanic<br />

Ph<strong>on</strong>ology, sec<strong>on</strong>d, revised editi<strong>on</strong>. (1972) 21.<br />

37. The latter interpretati<strong>on</strong> is less c<strong>on</strong>vincing in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

opini<strong>on</strong> of Ashdown’s translati<strong>on</strong> of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> opening<br />

lines of Ottarr’s stanza reads – ‘And fur<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>r, O<br />

provers of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> serpent of Ygg’s st<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>ms, valiant in<br />

war, you broke down L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>’s bridge’. M.<br />

Ashdown English and N<str<strong>on</strong>g>or</str<strong>on</strong>g>se Documents Relating<br />

to <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Reign of E<str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g>lred <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> Unready (1930) 220.<br />

38. The use of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> plural ‘bridges’ to refer to a single<br />

bridge is quite comm<strong>on</strong> in <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> sagas and related<br />

literature.<br />

39. Poole op cit (1987) 298.<br />

40. Howard op cit fn 6, appendix 1, 147-62.<br />

41. R.E.M. Wheeler L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>Viking</str<strong>on</strong>g>s, L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> Mus<br />

catalogue 1 (1927) fig 1 18; Wats<strong>on</strong> et al, op cit fn<br />

10, 54. The finds-spot of <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> material illustrated<br />

by Wheeler in Fig. 1 is believed to be <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> 1921–25<br />

redevelopment of Adelaide House, King William<br />

Street, John Clark (pers comm). MoL accessi<strong>on</strong><br />

numbers: battles axes A23339–A23343 and<br />

A23345–A23346; felling axe A23344; grappling<br />

hook A23347; spears A23348–A23353, t<strong>on</strong>gs<br />

A23506. There also a battle axe A25364 from <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g><br />

adjoining site of New Fresh Wharf, it was<br />

apparently found during <str<strong>on</strong>g>the</str<strong>on</strong>g> 1937 redevelopment<br />

of this site.<br />

L<strong>on</strong>d<strong>on</strong> Archaeologist Spring 2005 333

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!