ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

3. Αναδυόμενοι ρύποι προτεραιότητας (Emerging Contaminants – ECs)
Η ευρεία χρήση του Bisphenol-A έχει ως αποτέλεσμα την ολοένα και
αυξανόμενη εμφάνιση του στο περιβάλλον και από εκεί στον άνθρωπο. Το 2010
υπολογίστηκε ότι περίπου 500 τόνοι Bisphenol-A εισέρχονται στο περιβάλλον
ετησίως (Erler & Novak, 2010), συνήθως από πλαστικά και μέταλλα με Bisphenol-A,
αλλά και από Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων (Jeffries et al., 2010).
Ακολούθησαν αρκετές έρευνες σε ζώα για να εντοπιστούν οι διάφορες
επιδράσεις σε αυτά. Ενδεικτικά έχουν πραγματοποιηθεί έρευνες σχετικά με την
επίδραση του Bisphenol-A στην ανάπτυξη των αρσενικών ποντικιών (Richter et al.,
2007) και στο αναπαραγωγικό και το ανοσοποιητικό σύστημα των αρουραίων
(Braniste et al., 2010). Υπάρχουν επίσης έρευνες που δείχνουν ότι το Bisphenol-A
προκαλεί προβλήματα στις ορμόνες του θυρεοειδούς αδένα, εμποδίζοντας την
ανάπτυξη των αμφιβίων από γυρίνο σε βάτραχο (Kashiwagi et al., 2008). Τέλος,
υπάρχουν αξιοσημείωτες έρευνες που δείχνουν ότι η έκθεση στο Bisphenol-A σε
νεαρή ηλικία επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου και έχει ως αποτέλεσμα
αλλαγές στη συμπεριφορά των ζώων. Η συχνότερη αλλαγή που παρατηρείται είναι
στα αρσενικά, τα οποία φαίνεται να συμπεριφέρονται όπως τα θηλυκά τόσο σε
ποντίκια (Palanza et al., 2008), όσο και σε μαϊμούδες (Nakagami et al., 2009).
Όσον αφορά τους οργανισμούς του υδάτινου περιβάλλοντος, φαίνεται ότι το
Bisphenol-A επηρεάζει την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή τους. Σε έρευνα που
πραγματοποιήθηκε στο οστρακοειδές Acartia tonsa και το αμφίβιο Xenopus laevis
βρέθηκε ότι το Bisphenol-A προκαλούσε επιδράσεις σε συγκεντρώσεις από μερικά
ng/L έως μερικά μg/L. Η ίδια έρευνα αναφέρει και επιδράσεις που παρατηρούνται σε
ψάρια (από μερικά μg/L έως μερικά mg/L), σε θαλάσσια ερπετά και σε έντομα
(Oehlmann et al., 2009). Σε άλλη έρευνα στον Καναδά εντοπίστηκαν σε ποτάμια
πολλές ουσίες EDCs (ανάμεσά τους και το Bisphenol-A) και φυσικές ορμόνες
(οιστρογόνα). Σε νερό από τα ποτάμια αυτά φαίνεται ότι υπάρχει μειωμένη ανάπτυξη
των γαμετών στα αρσενικά ψάρια (Rainbow trout) (Jeffries et al., 2010).
Το Bisphenol-A φαίνεται να έχει επίδραση και στα φυτά, καθώς επηρεάζει
την ανάπτυξη των συμβιωτικών ριζόφιλων βακτηρίων (Sinorhizobium meliloti). Τα
βακτήρια αυτά εντοπίζονται συνήθως στις ρίζες και τα όσπρια των φυτών και
μετατρέπουν το ατμοσφαιρικό άζωτο σε αμμωνιακό άζωτο. Παρά τον σχετικά μικρό
χρόνο ημιζωής του στο έδαφος (μερικές μέρες) οι επιδράσεις του Bisphenol-A στην
ανάπτυξη των συγκεκριμένων βακτηρίων (και κατ’ επέκταση και των φυτών) είναι
σημαντικές (Fox et al., 2007).
~ 41 ~