Innovation and institutional change: the transition to a sustainable ...

Innovatie en institutionele verandering:
De transitie naar een duurzaam elektriciteitssysteem
Summary in Dutch / Samenvatting
De aanwezigheid en beschikbaarheid van elektriciteit is alom geaccepteerd
als een gegeven in onze maatschappij. Veel aspecten van onze huidige
levensstijl en levensstandaard zijn gebaseerd op toepassingen van
elektriciteit. Er zijn echter ook nadelen verbonden aan deze verwevenheid
van elektriciteit in de maatschappij. Er is een totale afhankelijkheid van
fossiele brandstoffen ontstaan in met name energie- en transportsystemen.
Dit heeft geleid tot het mondiale probleem van klimaatverandering die een
bedreiging vormt voor fundamentele aspecten van ecosystemen en
samenlevingen in de komende decennia. De oplossing van dit probleem
vergt zowel fundamentele veranderingen in systemen van productie en
consumptie als in vormen van ‘governance’ van lokaal tot mondiaal.
Een belangrijk uitgangspunt van dit proefschrift is dat er een sterke
samenhang bestaat tussen deze twee aspecten van de oplossing. Het
belangrijkste doel is daarom meer inzicht te verkrijgen in de wijze waarop de
interactie tussen innovatie en institutionele verandering kan leiden tot een
proces van systeemverandering, en de wijze waarop dit proces in een
duurzame richting gebogen kan worden. Het empirische werk in dit
proefschrift heeft betrekking op het elektriciteitssysteem.
Hoofdstuk twee van het proefschrift geeft een overzicht van theoretische
perspectieven die relevant zijn voor de analyse van systeemverandering. Een
eerste conclusie is een toenemende mate van integratie van institutionele
aspecten zichtbaar is in innovatiegerichte theorieën. In het bijzonder voor het
begrijpen van systeemverandering richt de analyse zich op de rol van
veranderende interactiepatronen tussen actoren en veranderende
regelsystemen in wisselwerking met technologische verandering (coevolutie).
Een tweede conclusie is dat institutionele theorieën een
belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de conceptualisering van
systeemverandering als een proces van co-evolutie van institutionele en
technologische verandering. In hoofdstuk drie is dit verder uitgewerkt in een
263