ÇAĞRILI KONUŞMALAR / KEYNOTES Invited Speeches ... - TPJD

Karadeniz Ultra Derin Deniz Sondajları ve TPAO
Recep Atalay, Selin Kırbıyık
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Sondaj Daire Başkanlığı, Ankara
Karadeniz Türk ekonomik sınırları içerisinde, 2010 yılında su derinliği 1800 metreden daha derin
üç(3) kuyu kazıldı. Her üç kuyuda birbirlerine olan mesafeleri ve belirsizlikleri dikkate alındığında
gerçek anlamda arama kuyularıdır(wildcat). Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) bu
kuyuların tamamında en az %50 ortak olarak yer almıştır. İki kuyuda operatörlük yapmış, en son
kazılan Sürmene-1 kuyusunu da tek başına tüm hisseleri kendine ait olarak kazmıştır. Petrobras,
ExxonMobil, Chevron gibi düyanın en önemli petrol firmaları da operatör veya hissedar olarak
bu projelerde yer almışlardır. 2004 yılından başlayarak artan petrol fiyatlarıyla birlikte Petrol
sektöründe arama ve üretim faaliyetlerinde önemli artışlar olmuştur. 2008 yılı dünya ekonomik
krizinde sadece ultra derin deniz sondajlarında faaliyetler azalmamıştır. Karadeniz’de yürütülen
sondaj çalışmaları sektörün en faal olduğu döneme rastlamıştır. Dolayısıyla bir çok konuda
kendisine has zorlukları içermektedir. Uygun sondaj ünitesini (Drilling Unit)bulmak ve onu
Karadeniz gibi faaliyet alanlarından uzakta bir yere getirmek yaklaşık dört yıl sürmüştür. Bir kaç
kuyuluk kısa süreli kontrat yapabilmek çok daha zor bir süreçti. Malzemelerin ve servislerin ortak
kullanımının getireceği avantajlardan istifade etme düşüncesi çok anlamlı ve vantajlı görünse bile
yönetilmesi kendi içerisinde üstesinde gelinmesi gerekli bir çok zorluğu barındırmaktaydı. Offshore
endüstrisinin kendi içerisinde geliştirdiği ve uygulaya geldiği yöntemlerin TPAO bünyesinde ve
Türkiye’de ilk defa uygulanıyor olması da çok dikkatli yönetilmesi gereken hususlardan birisiydi.
Bu ölçekte bir proje için en önemli unsur; başlangıçta açık olarak tanımlanan proje hedeflerine
ulaşabilecek proje takımının oluşturulması, uygun çalışma ortamı hazırlanarak uyum içerisinde
çalışmalarının sağlanmasıdır. Bu çalışma; Karadeniz gibi altyapının yetersiz, ikmal imkanlarının
zor ve zaman alıcı, tecrübeli ve yetenekli insan kaynağının sınırlı, kuralların yetersiz ve karmaşık
olduğu bir coğrafyada ultra derin deniz sondajlarının planlanma safhasından başlayarak nasıl
yürütüldüğünün ve yönetildiğinin sektör çalışanları, üniversitelerin ilgili bölümleri ve ilgi duyan
dinleyicilerle paylaşılmasına yöneliktir.
Anahtar Kelimeler: Karadeniz Offshore, Ultra Derin Deniz Sondajları (UDWD), Hareketli Deniz
Sondaj Makinaları (MODU), Dinamik Pozisyonlama(DP), Yarı Batar Sondaj Makinası (Semi
Sebmersible), Sondaj Gemisi (Dril Ship), Sondaj Servis Anlaşması (DSA), Kule Paylaşım Anlaşması
(RFAO), Dizayn Prensipleri(BOD), Değişiklik Yönetimi (MOC), Başarı Kriterleri (KPI), Proje Takımı
74