ÇAĞRILI KONUŞMALAR / KEYNOTES Invited Speeches ... - TPJD

Türkiye’nin Jeotermal Enerji Potansiyeli
Emine Didem Korkmaz Başel, Ümran Serpen, Abdurrahman Satman
İstanbul Teknik Üniversitesi Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği Bölümü, İstanbul
Bu çalışmada, Türkiye’nin ilk 3 km derinliğindeki depolanmış ısı içeriği, tanımlanmış (bilinen)
279 jeotermal oluşumun kapasite envanteri ve mevcut sahaların kullanım (elektrik üretimi ve
doğrudan) alanlarına göre potansiyelleri tahmin edilmiş, ayrıca yeraltında 500 m ve 1000 m
derinlikler için bölgesel ve genel sıcaklık dağılım haritaları oluşturulmuştur.
Türkiye’nin 0-3 km derinlik aralığı için yerkabuğunda depolanmış ısı içeriği (3.0 ± 1.0) x1023 J
olarak hesaplanmıştır.
Bilinen 279 jeotermal oluşumun tanımlanmış (görünür) kapasitesi 20 oC ve 15 oC referans
sıcaklıkları için sırasıyla 5550 MWt ve 5944 MWt olarak bulunmuştur.
Elektrik üretimine uygun 25 ve doğrudan kullanıma uygun 100, 3’ü elektrik/doğrudan kullanıma
uygun, toplamda 122 jeotermal sahanın depolanmış ısı miktarları ve tahmini üretilebilir güçleri
hacimsel yöntem uygulanarak Monte Carlo simülasyonu ile olasılıklı ve aritmetik toplamlar ile
hesaplanmıştır.
Bu çalışmada incelenen toplam 122 jeotermal sahanın ısıl potansiyeli (MWt) referans sıcaklığının
15oC olması durumu için olasılıklı ve aritmetik toplam P10 değerlerinin ortalamasına göre en
düşük 28 500 MWt’dir.
Türkiye’deki elektrik üretimine uygun (T>100 oC) 25 saha incelenmiş; P10, P50 ve P90 elektrik
potansiyel değerleri (MWe) referans sıcaklığının 100 oC olması durumu için sırasıyla 1055, 1469
ve 2105 olarak bulunmuştur. Söz konusu 25 sahanın ısıl potansiyelinin ortalama P10 karşılığı 22
450 MWt’dir. Elektrik üretimine uygun 25 sahanın ısıl potansiyelinin elektrik üretimi ile birlikte
entegre kullanımı söz konusu olduğunda ise bu değer 12 860 MWt’dir.
25 jeotermal sahanın hem elektrik üretiminde hem de geri kalan ısının doğrudan kullanımı
şeklinde entegre kullanımı ve diğer tüm sahaların ise ısı üretiminde kullanılması söz konusu
olduğunda jeotermal ısı potansiyelinin P10 karşılığı ise 18 910 MWt’dir.
Burada verilen kapasite ve potansiyel değerleri bilinen ve tanımlanmış sahalar için geçerlidir.
Jeotermal ısı pompası, EGS uygulamaları ve henüz keşfedilmemiş sahalar göz önüne alınmamıştır.
Bunlar devreye girdiğinde kapasite ve potansiyel değerleri çok daha yüksek olacaktır.
Ayrıca mevcut verilerle deterministik ve jeoistatistiksel yöntemler kullanılarak oluşturulan
Türkiye’nin 500 ve 1000 m derinlikleri için genel ve bölgesel tahmini sıcaklık dağılım haritaları
sunulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Türkiye, Jeotermal enerji, Jeotermal potansiyel, Kapasite, Sıcaklık dağılımı
haritası, Monte Carlo, Jeoistatistik
322