ÇAĞRILI KONUŞMALAR / KEYNOTES Invited Speeches ... - TPJD

Derin Deniz Sondajlarında Kuyu Genişletme Operasyonları
Yılmaz Kum
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Sondaj Daire Başkanlığı, Ankara
Derin deniz sondajlarında karşılaşılan sorunlar yeni teknolojilerinin gelişmesini tetiklemektedir.
Bu zorlukların en büyüğü süphesiz çatlatma basıncı ile gözenek basıncı arasındaki bu dar
penceredir. Çatlatma basıncı ile gözenek basıncı arasındaki bu dar pencere çok farklı çapta kuyu
ve değişik çapta casing inişine sebep olmuştur. Değişik çapta casing indirilmesi mühendisleri
yeni sondaj malzemeleri geliştirmesi için zorlamıştır. Mühendislerin çözüm olarak sundukları en
önemlisi kuyu içi genişletme (underream) malzemeleridir. Bu malzemenin çalıştırılabilmesi için
iki farklı sistem vardır. Bu iki sistem arasındaki en önemli fark kuyu genişletmek için kullanılan
kesicilerin aktif etme mekanizmasıdır. Bu sistemlerden birisi kesicilerin aktif olması olması için
topa ihtiyaç duyanlar, diğeri ise kesicilerin aktif olması için kesicileri taşıyan gövde etrafındaki
basınç farkını kullanan sistemlerdir. Derin denizlerde kullanıldığımız, Rhino Reamer kesicilerin
aktif duruma gelmesi için topa ihtiyaç duyarken, pasif konuma gelmesi için topa ihtiyaç
duymamaktadır. Bu iki sistemin birbirine göre avantaj ve dezavantajları vardır. Bu yazıda Rhino
Reamer’ın çalışma prensibleri ve derin deniz sondajlarında kazılan Yassıhöyük-1, Sürmene-1
kuyularındaki uygulamalarından bahsetmek istiyorum. Özet olarak, Yassıhöyük-1 kuyusu, Kuyu
Çapı Genişletme Metreden Metreye Tıraşlayıcı Tipi 18 1/8’’ 22’’ 2815 m. 2950 m. Rhino 1600
16 ½’’ 20’’ 2950 m. 3335 m. Rhino 1600 14 ¾’’ 17 ½’’ 3335 m. 3600 m. Rhino 14250 Sürmene-1
kuyusu, Kuyu Çapı Genişletme Metreden Metreye Tıraşlayıcı Tipi 18 1/8’’ 22’’ 2610 m. 3014 m.
Rhino 1600 16 ½’’ 20’’ 3014 m. 4308 m. Rhino 1600
Anahtar Kelimeler: Kuyu genişletme, derin deniz, Karadeniz
300