ÇAĞRILI KONUŞMALAR / KEYNOTES Invited Speeches ... - TPJD

Orta Anadolu’da Tuz Gölü ve Çankırı-Çorum Havzalarında Tuz Altı Yapıları:
Petrol Aramalarına Etkileri
Bülent Coşkun
Polmak Sondaj Sanayii A.Ş, Ankara
Son zamanlarda Petrobras’ın Brezilya deniz alanlarında allokton ve otokton tuz altı yapılarında
yaklaşık 26 milyar variilik üretilebilir petrol rezervlerini keşfinden sonra, bu tuz altı yapıları
dünyada ilginç arama hedefleri haline gelmişlerdir. Sismik ve kuyu verilerinin değerlendirmelerine
göre tuz altı yapıları Tuz gölü ve Çankırı-Çorum havzalarında da mevcuttur. Tuz Gölü havzasındaki
önceki arama ve sondaj faaliyetlerinde Çaldağ resifleri, Kırkkavak ve Haymana formasyonu
içindeki kumtaşları, tuz yapılarının kenarlarındaki kumtaşı kamalanmaları ve faylarla ilişkili
kapanlar test edilmek istenmiştir. Çankırı-Çorum havzasında ise, Malıboğazı resifleri ve İncek
formasyonu kumtaşları ile tuz kenarlarındaki yapılar başlıca prospektler olarak düşünülmüştür.
Şüphesiz, yukarıdaki yapılar petrol aramaları için çok önemlidirler, fakat Türkiye’de bugüne
kadar aranmayan ve tuz kütlelerinin yukarıya doğru hareketleri esnasında oluşan tuz altı
yapıları da çökel havzalarında petrol birikimi için önemli yerleri oluştururlar. Gravite ve tektonik
kuvvetler etkisiyle, örneğin yeraltındaki hareketlikleri diyabazik sokulumlarla belirgin olan
Menderes Masifi’nin doğuya ve Kırşehir Masifi’nin batıya hareketleri, tuz kütlelerinin yukarıya
doğru çıkması sonucunda tuz altlarında petrol aramaları için çok çekici olan çatlaklı antiklinal
yapılar oluşmaktadır. Sismik ve kuyu verilerinin değerlendirilmeleri , Tuz Gölü ve Çankırı-Çorum
havzalarında ilginç tuz altı yapı trendlerinin olduğunu göstermektedir. Tuz Gölü ve Çankırı-Çorum
havzalarında ve hatta doğu Akdeniz’deki tuz altı yapılarının değerlendirilmesi ve test edilmeleri,
Türkiye’de gelecekteki petrol aramaları için tamamen yeni bir arama stratejisi oluşturacaktır.
Anahtar Kelimeler: Tuz altı yapısı, sismik, Tuz Gölü, Çankırı- Çorum
238