ÇAĞRILI KONUŞMALAR / KEYNOTES Invited Speeches ... - TPJD

Petrol / Sentetik Bazlı Çamurlarda Zamanın ve Jelleşmenin Reolojik
Davranışlara Etkisi
M. Görkem Gökdemir
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Araştırma Merkezi, Ankara
Petrol / Sentetik Bazlı Çamurlarda Zamanın ve Jelleşmenin Reolojik Davranışlara Etkisi Sondaj
sıvılarında jelleşme; akışkanın taşıma kapasitesinin arttırılması ve kesilen formasyon parçalarının
ve kimyasal maddelerin statik durumda kolloidal sistemde çökmesini önlemek için çamurda
istenilen bir özelliktir. Fakat çamurun jelli yapısının kırılıp, tekrar akışın gerçekleşebilmesi için
fazladan bir enerji gereksinimine ihtiyaç olunur, bu enerji de kuyu içerisinde basınç artışlarına
neden olur. Sirkülasyon basıncındaki artış zayıf mukavemetli formasyonların çatlamasına,
kaçaklara, ileriki safhalarda kuyu canlanmasına ve hatta kuyu, can ve mal kayıplarına neden olabilir.
Bu çalışmada yaşlanmanın ve sıcaklığın jel-kırma basıncına etkisi araştırılmıştır. Test akışkanı
olarak Sentetik Bazlı Çamur (SBÇ) kullanılmıştır. Çamurun reolojik ve jelleşme özellikleri farklı
sıcaklık ve yaşlandırma koşulları göz önüne alınarak deneysel olarak belirlenmiştir. Deformasyon
testlerine ek olarak, farklı sıcaklık ve yaşlandırma koşullarında akış testleri de gerçekleştirilmiştir.
Teorik çalışma olarak yapı kinetiğine dayanan ve akışkanın reolojik davranışını zamana bağlı
anlatan bir matematiksel formül geliştirilmiştir. Önerilen formüldeki parametreler deformasyon
test sonuçları yardımı ile bulunmuş ve akış testleri ile doğruluğu ispat edilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sentetik Çamur, Reoloji, Gelleşme, Basınç Artışları, Yaşlandırma
192