ÇAĞRILI KONUŞMALAR / KEYNOTES Invited Speeches ... - TPJD

Çevre, İşsağlığı ve Güvenliği ve Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemleri ve
Sektörel Değerlendirme
Ramazan Usta
Türk Standardları Enstitüsü, Ankara
Kirlenmenin yayılma özelliği ve kaynakların ortak kullanım zorunluluğu ülkeleri birlikte önlem
almaya zorlayarak, sürekli ve dengeli kalkınmanın etkin çevre politikalarına bağlı olduğu görüşü
ülkeler arasındaki dayanışmayı artırmıştır. Bu nedenle çevre konusu giderek küresel bir boyut
kazanmış ve çevre bozulmasının önlenebilmesi için her ülkenin koruma kararlarına katılması
gereğini ortaya koymuştur. Artık tüketicilerinde yavaş yavaş çevre konusunda bilinçlenmekte
olmaları çevre dostu ürünlerin ve hizmetlerin talebini artırmaktadır. Bu durumda firmaların
temel amacı, kaynakları akılcı kullanarak tasarruf sağlayıcı tedbirler almak ve çevreyi kirletmeyen
teknolojiler seçerek çevre boyutunu, iş stratejilerine ve planlarına almak olmalıdır. Küreselleşen
dünyada kullanıma sunulan her yeni madde, her yeni makine, her yeni metot, araç ve gereç,
ortaya çıkan her teknoloji, çalışan sağlığı, çalışma ortamı güvenliği, çevre sağlığı ve güvenliği
için tehditler oluşturabilmektedir. Bu tehditlerin önlenmesi ve fırsatlara dönüştürülmesi için;
çalışanların, bulundukları ortamlarda oluşan veya oluşabilecek tehlikelerden, sağlıklarına
zarar verecek koşullardan korunmak ve daha iyi ortamlarda bulunduklarından emin olmak için
kendi güvenliklerinin, bulundukları ortam güvenliğinin ve verilen ürün ve hizmet güvenliğinin
sağlandığından emin olmaları gerekmektedir. Çalışanlara ve çevredekilere bu güveni verebilecek,
potansiyel tehlikeleri önceden tespit edip kısa zamanda giderilmesini sağlayacak, teknolojilerin
güvenli kullanımını sağlayabilecek, kazaları önleyebilecek, acil durum ve kazalarda çalışanların
bilinçli hareket etmelerini sağlayacak, meslek hastalıklarını azaltacak, kişisel koruyucuların
kullanımını ve çalışma ortam ve koşullarının düzeltilmesini sağlayacak, riskleri ve fırsatları
sistematik ve verimli biçimde yönetilmesine ve risklerin ortadan kaldırılmasına öncülük edebilecek
bir sisteme ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun yanında, Ürünlerin, İnsan haklarının ihlali, Çocuk işçi
çalıştırma, Ayırımcılık gibi şartlar altında üretildiği kaygısının artması, İşçi yasalarıyla empoze
edilen taleplerle başa çıkılamaması, Gelişmekte olan ülkelerdeki kötü çalışma koşullarının artık
göz ardı edilemeyecek bir boyuta ulaşmış olması, Sivil toplum örgütlerinin çalışma koşullarını
iyileştirme yönündeki çabaları; Tasarruf sahiplerinin yatırım kararı verirken kâr kadar, aday
işletmelerin sosyal sorumluluklarına uygun faaliyet gösterip göstermediklerini de dikkate almaya
başlamaları gibi gerekçeler sosyal Sorumluluk bilincinin yaygınlaşmasını ve standartlaşmasını
sağlamıştır. İşletmeler açısından gelinen bu noktada birleşen düşünceler; çevre faktörünün
ve çevresel unsurların etkin kullanımını ön plana çıkarmış, çevreyi daha iyi korumak, çevreye
faydalı olmak ya da çevreye daha az zarar vererek kalkınmak amacıyla ISO 14000 standartlarına,
İşletmelerin, çalışanların, çalışma ortamının ve çevredekilerin sağlığı ve güvenliğini sağlayabilecek,
riskleri ve fırsatları sistematik ve verimli biçimde yönetilmesine ve risklerin ortadan kaldırılmasına
öncülük edebilecek OHSAS 18000 standartlarına ve “iş görenlere” karşı sosyal sorumluluklarını
yerine getirmelerinde işletmelere kılavuzluk edecek ISO 26000 Standartlarına dönüştürülmüştür.
Standartlara dönüşen ve genel işletme yönetimi içinde ağırlıklı bir konu haline gelen Çevre, İş
Sağlığı ve Güvenliği (İSG) ve Sosyal Sorumluluk ile ilgili Yönetim Sistemleri çevre, sağlık, güvenlik
ve sosyal alanlardaki küresel sorunları ortadan kaldırmak ve çalışma koşullarını iyileştirmek için
önerilen bir araç haline gelmiştir. Hızla artan küresel enerji talebinin karşılanmasında stratejik
öneme sahip olan petrol ve doğalgazın aranmasından kullanımına ilişkin uluslararası ticaretinde,
yönetim sistemlerinin sektörel önemi her geçen gün daha da artmaktadır.
Anahtar Sözcükler : Çevre, Çevre Yönetim Sistemi, İş Sağlığı ve Güvenliği, ISO 14001, OHSAS
18001, Standartlar
388