ÇAĞRILI KONUŞMALAR / KEYNOTES Invited Speeches ... - TPJD

Çaybağı Formasyonu’na (Geç Miyosen-Erken Pliyosen) Ait Kırıntılı-Karbonatlı
Karasal Fasiyesler Elazığ Doğusu, Doğu Türkiye
Calibe Koç Taşgın 1 , İbrahim Türkmen 2
1 Fırat Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Elazığ
2 Balıkesir Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Balıkesir
Kovancılar-Çaybağı (Elazığ doğusu) arasında yüzeyleyen Çaybağı Formasyonu akarsu ve göl
çökellerinden oluşmaktadır. Akarsu çökelleri örgülü ve düşük sinüslü nehir fasiyesleri ile
temsil edilir. Örgülü nehir çökelleri paralel tabakalı konglomera, düzlemsel çapraz tabakalı
konglomera, düzlemsi - teknemsi çapraz tabakalı kumtaşı, düşük açılı düzlemsel çapraz tabakalı
kumtaşı, paralel laminalı kumtaşı ve çok az oranda masif kırmızı çamurtaşlarından kuruludur.
Düşük sinüslü nehir çökelleri paralel tabakalı konglomera, düzlemsi - teknemsi çapraz tabakalı
kumtaşı, ripıl çapraz laminalı kumtaşı ve paralel laminalı kumtaşı, silttaşı, organik malzemeli
çamurtaşı, masif kırmızı çamurtaşı, tatlı su osrakodları, gastropodları ve pelesipodları içeren killi
kireçtaşı, gri kiltaşı, ve turbalardan oluşur. Göl çökelleri ise üç fasiyes topluluğundan kuruludur.
Bunlar; delta, sığ göl ve açık göl fasiyes topluluklarıdır. Delta çökelleri delta üstü, delta önü ve
delta ilerisi (açık göl) fasiyeslerinden oluşur. Delta üstü fasiyesi paralel tabakalı konglomeralar,
düzlemsel ve teknemsi çapraz tabakalı kumtaşlarından oluşan kanal, paralel laminalı kumtaşları
ve silttaşlarından oluşan set, kırmızı çamurtaşı ve kiltaşlarından oluşan taşkın düzlüğü, killi
kireçtaşlarından oluşan göl’cük ve organik malzemeli çamurtaşları ile turba fasiyeslerinden
oluşan bataklık alt fasiyes topluluklarından oluşur. Delta önü çökelleri gilbert tipi ve ağız barı
tipi olmak üzere iki tipe ayrılarak incelenmiştir. Gilbert tipi delta önü tortulları paralel tabakalı
konglomera, paralel tabakalı kumtaşı fasiyeslerinden oluşan set tavanı (topset), kalınlığı 5 m’ye
ulaşan büyük ölçekli çapraz tabakalı konglomeralardan oluşan set önü (fore-set) ve düşük açılı
düzlemsel çapraz tabakalı konglomeralar, düzlemsel çapraz tabakalı kumtaşı, paralel laminalı
kumtaşı fasiyeslerinden oluşan set tabanı (bottomset) çökellerinden oluşur. Ağız barı çökelleri
paralel tabakalı, düzlemsel ve teknemsi çapraz tabakalı konglomeralar, düzlemsel ve teknemsi
çapraz tabakalı kumtaşları, ripıl çapraz laminalı, tırmanan ripıl çapraz laminalı kumtaşları,
paralel laminalı kumtaşı ve silttaşı fasiyeslerinden kuruludur. Sığ göl fasiyes topluluğu paralel
laminalı kumtaşı, silttaşı, organik malzemeli çamurtaşı, gri kiltaşı, killi kireçtaşı, marn ve turba
fasiyeslerinden oluşur. Özellikle organik malzemeli çamurtaşı, gri kiltaşı, killi kireçtaşı ve marn
fasiyesleri bol miktarda ostrakod, gastropod, pelesipod ve charophytes fosilleri içerir. Turba
seviyelerinin altında gözlenen kiltaşları bol bitki kök izleri kapsar. Killi kireçtaşları bol yaprak
fosilleri ve bitki kırıntıları içerir. Açık göl fasiyes topluluğu organik malzemeli çamurtaşı, gri kiltaşı,
killi kireçtaşı ve marn fasiyeslerinden kuruludur. Buradaki fasiyesler çok az oranda fosil kalıntıları,
ostrakod ve gastropod fosilleri içermektedir.
120