Oda e Avokatëve të Kosovës Vlerësimi Organizativ 2007

PÎrmbledhja PÎrfundimtare 

Oda e AvokatÎve tÎ KosovÎs 

VlerÎsimi Organizativ 2007 

Nga 

ABA Iniciativa pÎr Sundimin e Ligjit - KosovÎ 

Kathy Ladun, Specialiste Ligjore 

15 Janar, 2008 

AnÎtarÎt e OdÎs sÎ AvokatÎve tÎ KosovÎs, ( ìOAKî ose ìOdaî) rreth 50 individÎ dhe 

stafi, u intÎrvistuan gjatÎ Tetorit dhe NÎntorit 2007. NÎ kÎtÎ seri tÎ intervistave deklarata 

qe ÎshtÎ ndegjuar mÎ sÎ shpeshi ÎshtÎ se ì OAK-ja ÎshtÎ shumÎ mÎ e mirÎ sesa ka 

qÎnÎ, por shumÎ mÎ e mangÎt sesa qÎ duhet tÎ jetÎî. TÎ gjithÎ u pajtuan qÎ OAK-ja 

ÎshtÎ organ i aftÎ administrativÎ. Regjistrimi dhe pagesat vjetore mblidhen dhe 

shÎnohen nÎ mÎnyrÎ efektive derisa kartat e identifikimit shtypen dhe shpÎrndahen nÎ 

mÎnyrÎ tÎ duhur. MegjithatÎ, pothuajse secili u pajtua qÎ OAK-ja duhet tÎ jetÎ mÎ tÎpÎr 

se organ shÎrbyes ndaj anÎtarÎve tÎ saj. 

Shumica e anÎtarÎve e kategorizuan punÎn e OAK-sÎ nÎ tri fusha: 1. puna e brendshme 

pÎr tÎ vlerÎsuar dhe trajnuar avokatÎt dhe pÎr tÎ fuqizuar kodin e etikÎs; 2. puna e 

jashtme pÎr tÎ lobuar pÎr pozitÎn e avokatÎve nÎ shoqÎri; dhe 3. pÎrkrahja e sundimit tÎ 

ligjit ne shoqeri nÎ pÎrgjithÎsi. OAK-ja pÎrpiqet ti arrij kÎto synime te cilat ndeshen me 

shqyrtime te ndryshme nga anÎtarÎsia e saj. Psh, anÎtarÎt mirÎpritÎn programin e 

praktikantÎve tÎ OAK-sÎ dhe programin pÎr trajnim tÎ avokatÎve tÎ rinj por nuk 

menduan qÎ OAK-ja ishte pÎrgjegjÎse ndaj nevojave edukative/trajnuese tÎ avokatit 

praktikant me mÎ tepÎr pÎrvojÎ. AnÎtarÎt pranuan qÎ OAK-ja kishte avokatÎt nÎ emÎr tÎ 

saj pranÎ MinistrisÎ sÎ TregtisÎ dhe IndustrisÎ dhe parandaloi regjistrimin obligativ nÎ 

MinistrinÎ e TregtisÎ dhe IndustrisÎ para disa viteve, por tani pas rifillimit tÎ betejÎs sÎ 

tyre me MinistrinÎ e TregtisÎ dhe IndustrisÎ, ata u ndien qÎ OAK-ja i kishte braktisur. 

ShumÎ tÎ intervistuar kanÎ vÎrejtur qÎ OAK-ja ÎshtÎ nÎ pozitÎ pÎr tu bÎrÎ lojtar i 

rÎndÎsishÎm nÎ sistemin ligjor dhe juridik nÎ KosovÎ, por ende nuk e ka gjetur mÎnyrÎn 

pÎr ta bÎrÎ kÎrÎ nÎ mÎnyrÎ efektive. 

Intervistat me kryesinÎ kanÎ sqaruar qÎ OAK-ja ka bÎrÎ punÎ sÎ paku nÎ secilÎn prej 3 

kategorive tÎ identifikuara nga anÎtarÎt. MegjithatÎ, dÎshtimi pÎr tÎ shpÎrndarÎ kÎtÎ 

informatÎ ka rezultuar nÎ atÎ qÎ anÎtarÎt kanÎ qenÎ shpÎsh tÎ pavetÎdijshÎm se Áka 

ÎshtÎ duke ndodhur nÎ kryesinÎ e OAK-sÎ. PÎrveq kÎsaj, vetÎ kryesuesit kanÎ pranuar 

Kathy Ladun ka afro 10 vite pÎrvojÎ pune nÎ ndihmÎ humanitare si dhe nÎ misione paqÎruajtese nÎ zonat 

ku kishte konflikte, ajo gjithashtu ka pÎrvojÎ nÎ sundimin e ligjit nÎ vendet qÎ kanÎ dalÎ nga konflikti. Znj. 

Ladun ka punuar si asistente ligjore pÎr Zyren e Prokurorit tÎ Tribunalit NdÎrkombÎtar pÎr Krime Lufte nÎ 

HagÎ pÎr ish-JugosllavinÎ. Si avokate, Znj. Ladun ÎshtÎ fokusuar nÎ kontestet e sigurisÎ dhe etikÎs si dhe 

nÎ ÁÎshtjet e pÎrgjegjÎsisÎ profesionale. Ajo ka gjithashtu pÎrvojÎ me azil dhe ligjin mbi tÎ varfÎrit. Derisa 

ÎshtÎ me ABA/ROLI, Znj Ladun ka ndihmuar nÎ vlerÎsimin e Indeksit tÎ ReformÎs sÎ Profesioni Ligjor dhe 

Indeksin e ReformÎs GjyqÎsore tÎ bÎrÎ nÎ KosovÎ gjate vitit 2007. 

3

qÎ Oda mund tÎ bÎj mÎ shumÎ nÎ secilÎn kategori dhe kanÎ theksuar qÎ planet jane 

duke u diskutuar ose janÎ tÎ gatshÎm pÎr tu zhvilluar aktivitetet e OAK-sÎ nÎ kÎto fusha. 

PÎrfundimisht, OAK-ja ÎshtÎ organ administrativÎ funksional me infrastrukturÎ tÎ 

pÎrshtatshme e cila mÎ tepÎr pengon sesa qe ndihmon pÎrpjekjet e saja pÎr tu bÎrÎ 

avokat dhe aktor i fuqishÎm nÎ sundimin e ligjit nÎ KosovÎ. SidoqoftÎ, kryesia shpreh 

vetÎdije pÎr dobÎsitÎ e OdÎs dhe dÎshirÎn pÎr ti pÎrmirÎsuar ato dhe anÎtarÎt shprehin 

jo vetÎm kritika por edhe ide pÎr pÎrmirsimin e punÎs sÎ OAK-sÎ. NÎse OAK-ja do ti 

bÎnte ndryshimet e propozuara nÎ lidhje me strukturÎn organizative dhe komunikimin, 

elementi kyÁ i anÎtarÎsisÎ sÎ freskÎt dhe largpamÎse do tÎ ishte i duhur pÎr tÎ ecur 

pÎrpara nÎ njÎ agjendÎ mÎ tÎ zgjeruar dhe avokatÎ qÎ shÎrbejnÎ mÎ mirÎ dhe qytetarÎ 

nÎ shoqÎrinÎ Kosovare. 

Metodologjia 

QÎllimi i kÎtij vlerÎsimi ÎshtÎ pÎr tÎ matur, nÎpÎrmjet njÎ serie tÎ intervistave kyÁe 

informative, duke pÎrdorur pyetÎsor te standardizuar organizativ, aftÎsinÎ organizative tÎ 

OdÎs sÎ AvokatÎve tÎ KosovÎs. VlerÎsimi ka pÎr qÎllim tÎ dokumentojÎ progresin e 

OAK-sÎ deri mÎ tani; ta identifikojÎ fuqinÎ dhe dobÎsinÎ relative tÎ OAK-sÎ; dhe tÎ ofroj 

informata bazÎ qÎ nevojiten pÎr ti zhvilluar intervenimet fuqizuese. Mundet gjithashtu tÎ 

pÎrdoret pÎr ta monituruar dhe vlerÎsuar progresin gjatÎ kohÎs. 

Mjeti vlerÎsues i aftÎsisÎ sÎ OJQ-sÎ ( PyetÎsori dhe Tabela e Niveleve) 

Mjetet vlerÎsuese organizative tÎ ABA-sÎ ( Procesi, Pasqyra e punÎs dhe Tabela e 

AftÎsimeve), pyetÎsori dhe Tabela e Niveleve, tÎ pÎrdorura pÎr kÎtÎ vlerÎsim, janÎ 

zhvilluar nga materiali i huazuar nga programi i OJQ-sÎ vendore IREX nÎ KosovÎ, nga 

Instituti pÎr Komunitete tÎ QÎndrueshme (ISC) Programi pÎr Fuqizimin e ShoqÎrisÎ 

Civile ne Maqedoni, Instituti KombÎtar Demokratik (NDI) mjete tÎ aftÎsimit organizativ si 

dhe programi ABA RIBA. Metodologjia nuk ka pÎrdorur rezultat te prerÎ numerik. ÀshtÎ 

menduar qÎ shqyrtimi i dobesive/fuqive relative tÎ OAK-sÎ i bazuar nÎ situatÎn 

momentale do tÎ ishte mÎ i dobishÎm nÎ kÎtÎ kohÎ. Perveq kÎsaj, sugjerimet qÎ kanÎ tÎ 

bÎjnÎ me faktorÎt e ndryshÎm nga tÎ intervistuarit dhe vlerÎsuesit gjithashtu janÎ 

pÎrfshirÎ. 

Pyetjet janÎ bÎrÎ gjatÎ intervistave strukturale kyÁe informative dhe grupeve tÎ fokusit 

dhe pÎrgjigjet janÎ marrÎ menjÎherÎ dhe janÎ shÎnuar pÎr vlerÎsim.VlerÎsimi ka 

konsideruar 10 komponente tÎ efektshmÎrisÎ organizative: planifikimi strategjik dhe 

analiza; qeverisja; dizajnimi i projektit dhe implementimi; planifikimi financiar dhe 

menaxhimi, menaxhimi i resurseve njerÎzore; menaxhimi operativ dhe i sistemit; mledhja 

e fondeve; mediat, lidhjet publike dhe marketingu; avokatura dhe ndÎrtimi-klientela/ 

zhvillimi i anÎtarÎsisÎ dhe pjesÎmarrja gjinore dhe e minoriteteve. 

Intervistat & Mbledhja e ShÎnimeve 

Intervistat kyÁe informative dhe grupet e fokusit janÎ zhvilluar nga Kathy Ladun gjatÎ 

Tetorit dhe Dhjetorit 2007 dhe zgjatÎn pÎrafÎrsisht njÎ orÎ. Procesi ÎshtÎ ndihmuar nga 

Fatmir Kutllovci dhe Arianit Osmani. NjÎ pÎrmbledhje e vlerÎsimit prej njÎ faqe, qÎllimet 

dhe pyetjet nga lÎmitÎ e mundshme ju janÎ dhÎnÎ tÎ gjithÎ tÎ intervistuarve dhe ÎshtÎ 

diskutuar me ta para intervistÎs. 

Ekzemplari 

4

PÎr shkak tÎ madhÎsisÎ sÎ anÎtarÎsisÎ tÎ OAK-sÎ ( pÎrafÎrsisht 500), shembulli i 

intervistÎs ÎshtÎ hartuar nga anÎtarÎt duke u bazuar nÎ regjion, pozitÎ dhe pÎrvojÎn ne 

OAK, gjini dhe kombÎsi. 46 anÎtarÎ tÎ OAK-sÎ si dhe stafi i pÎrhershÎm administrativÎ 

dhe kontraktorÎt janÎ intervistuar. Intervistat janÎ zhvilluar nÎ 7 regjionet e OAK-sÎ, 

brenda strukturÎs kryesuese dhe strukturÎs sÎ komitetit dhe ka pÎrfshirÎ gjithashtu 

avokatÎt e rinj tÎ regjistruar dhe ata tÎ vjetÎr si dhe 2 (dy) anÎtarÎ tÎ komunitetit serb, 

1(njÎ) anÎtarÎ tÎ kombÎsisÎ turke dhe 10(dhjet) femra. 

Historia e OAK-sÎ 

Oda e AvokatÎve tÎ KosovÎs (OAK ose Oda) ÎshtÎ themeluar si ìorganizatÎ e pavarur 

profesionale e avokatÎve î nÎ pÎrputhje mÎ Ligjin mbi AvokaturÎn dhe NdihmÎn TjetÎr 

Juridike, te adaptuar mÎ 1973. Shiko 1973 Ligji mbi AvokaturÎn dhe NdihmÎn TjetÎr 

Ligjore, Gazeta Zyrtare e KrahinÎs Socialiste Autonome tÎ KosovÎs, nr. 43/1973, (OG 

SAP Kos) i pÎrmirÎsuar nga LIGJI MBI PÀRMIRÀSIMET DHE PLOTÀSIMET NDAJ 

LIGJIT TÀ AVOKATURÀS DHE NDIHMES TJETÀR LIGJORE OG SAP Kos. Nr 46/1977 

dhe 1979 LIGJI MBI AVOKATURÀN DHE NDIHMES TJETER LIGJORE E SAP Kos. Nr 

48/1979. Para formimit tÎ OAK-sÎ, avokatÎt kosovarÎ janÎ regjistruar si anÎtarÎ tÎ OdÎs 

sÎ AvokatÎve tÎ Beogradit. Ligji mbi AvokaturÎn ofroi mundÎsi qÎ OAK-ja e sapoformuar 

tÎ angazhohet nÎ avokaturÎ, ndihmÎ profesionale dhe mbrojtjen e tÎ drejtave tÎ 

qytetarÎve, organizimin e avokatÎve, botimin e akteve tÎ pÎrgjithshme tÎ funksioneve tÎ 

OdÎs, regjistrimin e avokatÎve tÎ rinj dhe ofrimin e ndihmÎs ligjore. 

Deri mÎ 1989, OAK-ja kishte diku ndermjet 70 ñ 90 avokatÎ tÎ regjistruar. Prej 1989 deri 

mÎ 1999, anÎtarÎsia e OAK-sÎ pÎrfshiu 500 shqiptarÎ, gjykatÎs dhe prokuror tÎ 

pÎrjashtuar nga pozitat e tyre tÎ cilÎt ju bashkangjitÎn radhÎs sÎ avokatÎve. MegjithatÎ, 

deri sa anÎtarÎsia e OAK-sÎ rritej, aktivitetet e saj u dobÎsuan nÎn hijen e ambientit 

politik deri nÎ atÎ pikÎ sa qÎ ishte joaktive nÎ esencÎ deri nÎ perfundim tÎ luftÎs mÎ 

1999. Me ardhjen e UNMIK-ut , OAK-ja ÎshtÎ riaktivizuar. NÎ prill 2000, anÎtarÎt u 

takuan dhe zgjedhÎn kryetarin dhe bordin ekzekutiv. Me pÎrkrahje tÎ madhe 

ndÎrkombÎtare, OAK-ja mbajti nÎ atÎ kohÎ kuvendin e saj tÎ parÎ mÎ 27 prill 2001 qÎ 

nga lufta. AtÎherÎ anÎtarÎsia numÎrontÎ dikund rreth 155 anÎtarÎ si rezultat i riregjistrimit 

pas luftÎs tÎ avokatÎve tÎ bÎrÎ nga Oda. 

MÎ 21 dhjetor 2002, OAK-ja adaptoi statutin e OdÎs sÎ AvokatÎve tÎ KosovÎs, i cili 

perveq paraqitjes sÎ regullave strukturale dhe qeverisÎse pÎr OdÎn, ofron 9 ìdetyra tÎ 

veqantaî qÎ vijojnÎ: 

1. Ta ruajÎ autoritetin dhe autoniminÎ e avokaturÎs dhe ti sigurojÎ kushtet pÎr 

ushtrim tÎ regullt tÎ aktiviteteve tÎ avokatÎve, 

2. TÎ mbikqyrÎ avokatÎt, zyret e pÎrbashkÎta tÎ avokatÎve si dhe disa forma tÎ 

tjera tÎ marÎdhÎnieve ndÎrmjet avokatÎve pÎr mbrojtjen e tÎ drejtave dhe 

intereseve te palÎve, 

3. TÎ ndÎrtojÎ ne baza tÎ gjata nivelin profesional tÎ avokatÎve dhe asistentÎve 

profesional, dhe nÎ lidhje me kÎtÎ, tÎ themeloj forma tÎ ndryshme tÎ 

bashkÎpunimit me gjykatat, organet administrative, institucionet shkencore, 

fakultetet ligjore, organiata tÎ ngjashme ndÎrkombÎtare dhe organizata tÎ tjera 

dhe institucionet qÎ janÎ tÎ rÎndÎsishme pÎr pÎrmbushjen e kÎsak detyre, 

4. Ta zhvilloj dhe pÎrparoj etikÎn e avokaturÎs, 

5

5. TÎ analizoj dhe studioj fenomenet kyÁe me qÎllim tÎ pÎrparimit dhe mbrojtjes sÎ 

tÎ drejtave tÎ qytetarÎve dhe organeve ligjore, 

6. Ti informoj organet kompetente vendore tÎ shkallÎve tÎ ndryshme me situatÎn 

dhe me masat qÎ duhet tÎ ndÎrrmirren pÎr pÎrparimin e avokaturÎs dhe tÎ 

drejtave tÎ qytetarÎve dhe organeve ligjore, 

7. TÎ kujdeset pÎr financat dhe intereset e tjera tÎ avokaturÎs, 

8. TÎ kujdeset pÎr tÎ drejtat dhe statusin e avokatÎve penzionist dhe punÎtorÎve nÎ 

zyret e avokaturÎs, dhe 

9. TÎ themeloj kontakte bashkÎpunimi me Oda tÎ tjera dhe me institucione tÎ 

ndryshme shkencore vendore dhe ndÎrkombÎtare. 

Statuti i OAK-sÎ, Neni 4. Statuti mbeti nÎ efekt prej ditÎs sÎ kÎtij VlerÎsimi dhe ishte 

subjekt i plotÎsimeve tÎ ndryshme tÎ adaptuara gjatÎ viteve. 

Prej riaktivizimit tÎ saj nÎ vitin 2000, OAK-ja ka pasur tre kryetarÎ. Momentalisht 

OAK-ja qeveriset nga Bordi Ekzekutiv prej 11 anÎtarÎve, me kryetarin e tanishÎm, 

kryetarin e mÎparshÎm, dy nÎn-kryetarÎ dhe 7 kryetarÎ regjional tÎ cilÎt 

pÎrfaqÎsojnÎ shtatÎ regjionet administrative tÎ OdÎs. AnÎtarÎsia e OAK-sÎ ÎshtÎ 

rritur dalngadalÎ gjatÎ disa viteve tÎ kaluara ne numrin prej 500 avokatÎ momental. 

Prej korrikut 2007, kuvendi i OAK-sÎ nuk pÎrbÎhet mÎ prej tÎ gjithÎ anÎtarÎve tÎ 

OAK-sÎ por prej 81 delegatÎve tÎ cilÎt janÎ tÎ zgjedhur nga regjionet e tyre 

respektive nÎ proporcion me numrin a anÎtarÎsisÎ nÎ regjion. 

OAK-ja ka gjithashtu disa komitete tÎ veqanta aktive duke pÎrfshirÎ AVL-nÎ, etikÎn, 

praktikantÎt, femrat dhe minoritet. Si pjesÎ e punÎs sÎ kÎtij komiteti, amandamentet 

pÎr Kodin e EtikÎs dhe sistemit disciplinor janÎ pÎrpiluar me sukses dhe janÎ 

paraqitur para Kuvendit pÎr aprovim nÎ korrik 2007. Amandamentet mÎ mÎ rÎndÎsi 

pÎrfshijnÎ heqjen e procesit tÎ kontrollimit nga duart e njÎ pÎrsoni tÎ vetÎm dhe 

pÎrfshirjen e qytetarÎve nÎ procedurÎn disciplinore. Sipas sistemit tÎ ri, paneli prej 

tre personave i Komitetit pÎr MarÎdhÎnie me Klient i shiqon ankesat. Paneli prej tre 

anÎtarÎve, pÎrfshirÎ kÎtu njÎ qytetar, i Komitetit Disiplinor tÎ shkallÎs sÎ parÎ e 

ndÎgjon rastin. Ankesa mund tÎ sillet para panelit prej pesÎ anÎtarÎve, pÎrfshirÎ kÎtu 

dy qytetarÎ tÎ Komitetit Disiplinor pÎr Ankesa. 

OAK-ja ka implementuar programin pÎr praktikant, fillimisht i financuar nga ABA 

ROLI si dhe programin pÎr trajnimin e avokatÎve tÎ rinj fillimisht i finacuar nga 

OSBE-ja. GjatÎ disa viteve tÎ kaluara, Oda ofroi pÎrgjegjÎsi pÎr financimin e 

programit tÎ saj tÎ praktikantÎve dhe ne kohÎn e fundit shpalosi planet pÎr financimin 

e programit tÎ trajnimit pÎr avokatÎt e rinj. OAK-ja gjithashtu filloi, nÎ bashkÎpunim 

me ABA ROLI programin gjinor dhe tÎ minoriteteve mÎ 2007. 

PÎrveq projekteve tÎ lartpÎrmendura, OAK-ja ka punuar dhe do tÎ vazhdoj tÎ punoj 

me sukses me organizata tjera vendore dhe ndÎrkombÎtare tÎ cilat zhvillojnÎ 

sundimin e ligjit nÎ KosovÎ. Kjo pÎrfshin programin e NdihmÎs Ligjore tÎ financuar 

nga AER dhe Trajnime nga E Drejta Komerciale qÎ ÎshtÎ nÎ pÎrgatitje e sipÎr tÎ 

financuar nga Bearing Point. NÎ lidhje me bashkÎpunimin me grupet vendore, duke 

e pÎrcjellur iniciativÎn e Presidentit te ABA-s dhe Z. Michael Greco, ish-president i 

ABA-s, nÎ vitin 2005, OAK-ja me sukses ka implementuar projektin e tryezave tÎ 

rumbullakÎta gjykatÎs ñ avokat nÎ bashkÎpunim me SHGJK-nÎ. Diskutimet janÎ 

mbajtur mbi ÁÎshtjet preukopuese pÎr avokatÎt dhe gjykatÎsit nÎ pesÎ regjionet e 

6

KosovÎs. OAK-ja gjithashtu ÎshtÎ duke punuar ngushtÎ me SHGJK-nÎ nÎ projektin 

anti-korupsion tÎ sponzoruar nga Trajnimi mbi AvokaturÎn dhe Qendra Burimore. 

OAK-ja ÎshtÎ anÎtare e KÎshillit GjyqÎsor tÎ KosovÎs dhe ka njÎ pÎrfaqÎsues nÎ 

ekipin punues tÎ lojtarÎve kyÁ tÎ sundimit tÎ ligjit tÎ themeluar kohÎn e fundit nÎ 

KosovÎ, duke pÎrfshirÎ Ministrine e DrejtÎsisÎ, ShoqatÎn e GjykatÎsve tÎ KosovÎs 

(SHGJK) dhe Shoqaten e ProkurorÎve Publik tÎ KosovÎs (SHPPK). 

Sugjerimet dhe Zbulimet/10 Komponentet e Shqyrtuara 

1. Analiza strategjike dhe Planifikimi 

OAK-ja nuk ka plan strategjik ose deklaratÎ tÎ shkruar tÎ misionit pÎrveq nÎntÎ 

ìdetyrave kryesoreî tÎ paraqitura ne Statut ( shiko seksionin Historia e OAK-sÎ). NjÎ 

plan strategjik prej 11 pikÎve ÎshtÎ pÎrpiluar nga presidenti i atÎhershÎm nÎ 2000, 

por kurre nuk ÎshtÎ paraqitur nÎ OdÎ pÎr adaptim. Presidenti i tanishÎm deklaroi qÎ 

kryesia ishte e vetÎdijshme qÎ Oda duhej tÎ pÎrpilonte dhe adoptonte njÎ plan tÎ 

tillÎ. Bordi Ekzekutiv aprovoi krijimin e Grupit Strategjik Planifikues nÎ dhjetor 2007. 

NjÎmbÎdhjet anÎtarÎt pritet tÎ takohen pÎr herÎ tÎ parÎ mÎ janar 2008. 

NjÎ dokument i titulluar ìPlani per ReformÎn Strategjike tÎ OAK-sÎî ÎshtÎ dorÎzuar 

nga njÎ anÎtar i OAK-sÎ tek Bordi Ekzekutiv nÎ dhjetor 2007. NÎ atÎ dokument, 

autori kÎrkon nga Oda ta adaptojÎ planin strategjik dhe propozoi njÎ deklaratÎ tÎ 

misionit dhe ndryshimet, pÎrveq tjerave, edhe tÎ strukturÎs sÎ anÎtarÎve, te lejeve, 

dhe qeverisjes. Bordi Ekzekutiv, me vota, e refuzoi planin, megjithatÎ anÎtarÎt e 

kryesisÎ potencuan nÎ intervistat e tyre qÎ plani do tÎ pÎrdorej si referencÎ nga 

Grupi Strategjik Planifikues. 

NÎ mungesÎ tÎ njÎ deklarate tÎ qartÎ tÎ misionit, avokatÎt e intervistuar paraqitÎn 

idetÎ e tyre pÎrsonale nÎ lidhje me qÎllimin e OAK-sÎ dhe nÎ pÎrgjithÎsi pÎrgjigjet e 

tyre u ndanÎ nÎ tri kategori. Derisa mendimet e avokatÎve se cila kategori duhej tÎ 

kishtÎ prioritet ndryshonin me njÎra tjetrÎn, shumica e tÎ intervistuarve potencuan se 

qÎllimi i OAK-sÎ ÎshtÎ tÎ krijoj kushte pÎr secilin avokat pÎr ta kryer punÎn e tij apo 

saj, duke pÎrfshirÎ trajnimin e duhur dhe pÎrforcimin e disciplinÎs, promovimin e 

punÎs sÎ avokatÎve nÎ shoqÎri pÎr tÎ rritur reputacionin e avokatit; dhe promovimin 

e sundimit tÎ ligjit nÎ pÎrgjithÎsi. VetÎm njÎ numÎr i vogÎl i tÎ intÎrvistuarve besonin 

qÎ OAK-ja duhet tÎ fokusohej vetÎm nÎ regjistrimin e avokatÎve. 

Sugjerimet: 

- Grupi Punues i Planit Strategjik mund tÎ kÎrkoj ekspertizÎ dhe pÎrvojÎ nÎ 

pÎrpilimin e njÎ plani tÎ tillÎ nga organizatat qÎ janÎ tÎ njoftuara me procesin nÎ 

KosovÎ. Kjo pÎrfshin SHGJK-nÎ e cila adoptoi planin e saj mÎ 2007, si dhe 

ABA ROLI e cila e mbÎshtÎti SHGJK-nÎ nÎ kÎtÎ proces. 

- OAK-ja duhet tÎ pÎrpiloj njÎ plan strategjik dhe ta kontrollojÎ me anÎtarÎt e saj. 

Plani pÎr ReformÎn Strategjike i OAK-sÎ i paraqitur nga njÎ anÎtar tek Bordi 

Ekzekutiv ofron bazÎ prej nga pÎr tÎ punuar. PÎrpilimi i kÎtij plani duhet tÎ jetÎ 

prioritet pÎr organizatÎn. Plani do tÎ shÎrbej pÎr tÎ definuar OAK-nÎ publikisht 

dhe deklaratÎn e qÎllimeve dhe objektivave tÎ qarta do ta fokusojnÎ OAK-nÎ nÎ 

punÎn mÎse tÎ nevojitur pÎr anÎtarÎt e saj dhe pÎr profesionin ligjor. 

- Secili plan duhet tÎ pÎrmbaj objektivat nÎ lidhje mÎ brengat kryesore tÎ 

anÎtarÎve duke pÎrfshirÎ avokaturÎn dhe lobimin nÎ emÎr tÎ anÎtarÎve dhe pÎr 

reputacionin e avokatÎve nÎ shoqÎri nÎ pÎrgjithÎsi, duke mbrojtur pavarÎsinÎ e 

7

avokatÎve, duke mos lejuar ushtrimin e ligjit tÎ pa-autorizuar, pÎrmirsimin e 

trajnimeve dhe burimeve tÎ literaturÎs pÎr avokatÎ dhe duke i dhÎnÎ prioritet 

rekrutimit dhe mbajtjes se minoriteteve dhe femrave nÎ kÎtÎ profesion. 

- Procesi i kontrollimit do tÎ shÎrbej pÎr tÎ pÎrfshirÎ dhe informuar avokatÎt tÎ 

cilÎt ndihen tÎ braktisur nga OAK-ja, dhe pastaj anÎtarÎsia e informuar mund tÎ 

thirret pÎr ta implementuar planin. 

2. Qeverisja 

Struktura QeverisÎse 

OAK-ja ka njÎ kryetar dhe dy nÎn-kryetarÎ tÎ zgjedhur nÎ Kuvendin Vjetor. Sipas 

Statutit nÎ fuqi, kryetari ka mandatÎ prej njÎ (1) plus njÎ (1) vit, derisa dy nÎnkryetarÎt 

janÎ tÎ zgjedhur pÎr tri (3) vjet pa tÎ drejtÎ nÎ rizgjedhje. KandidatÎt pÎr 

kÎto pozita tÎ Bordit Ekzekutiv vien nga tubimet e degÎve regjionale, nga bordi 

ekzekutiv ose nga avokatÎt qÎ paraqiten pÎr kandidatÎ me numÎr tÎ domosdoshÎm 

tÎ nÎnshkrimeve. Bordi Ekzekutiv i OAK-sÎ pÎrbÎhet prej 11 anÎtarÎve; kryetarit tÎ 

tanishÎm, kryetarit tÎ mÎparshÎm, dy nÎn-kryetarÎ dhe shtatÎ kryetarÎ regjional. 

ShtatÎ regjionet e OAK-sÎ janÎ: Prishtina, Mitrovica, Gjilani, Peja, Prizreni, Gjakova 

dhe Ferizaji. 

KryetarÎt regjional zgjidhen nÎ tubimet regjionale nga antarÎsia e tyre. KryetarÎt 

regjional kanÎ mandatÎ tre (3) vjeqar pa tÎ drejtÎ tÎ ri-zgjedhjes. Gjithashtu nÎ 

kryesinÎ regjionale gjindet kryetari, nÎnkryetari si dhe sekretari regjional, tÎ gjithÎ tÎ 

zgjedhur nga kuvendi regjional pÎr tri (3) vite pa tÎ drejtÎ tÎ ri-zgjedhjes. TÎ gjitha 

pozitat e kryesisÎ nÎ OAK janÎ pozita vullnetare. 

OAK-ja ka gjithashtu Kuvendin i cili deri mÎ korrik 2007 ÎshtÎ pÎrbÎrÎ nga tÎ gjithÎ 

anÎtarÎt e OdÎs. NÎ korrik 2007, OAK-ja themeloi Kuvendin e ri tÎ pÎrbÎrÎ nga 81 

delegatÎ tÎ zgjedhur nga shtatÎ kuvendet regjionale nÎ proporcion me anÎtarÎsinÎ 

regjionale nÎ OdÎ. Ky vendim ÎshtÎ bazuar nÎ numrin e rritur tÎ anÎtarÎsisÎ e cila e 

bÎri mbajtjen a kuvendit mÎ pak shpenzues dhe sipas dÎshirÎs sÎ kryesisÎ sÎ OAKsÎ 

pÎr ta rritur rolin dhe profilin e kryesisÎ regjionale dhe tubimeve. Sipas kÎtij 

sistemi tÎ ri, anÎtarÎsia do tÎ informohet ne lidhje me aktivitetet dhe vendimet e 

marra nÎ kuvendin vjetor nga delegatÎt e saj regjional nÎ tubimet regjionale. 

PÎrgjegjÎsitÎ e Kuvendit tÎ OdÎs janÎ paraqitur nÎ Statutin e OAK-sÎ nÎ Nenin 71 

dhe pÎrfshijnÎ aprovimin e Statutit tÎ OdÎs dhe tÎ Kodit tÎ EtikÎs Profesionale pÎr 

avokatÎt; zgjedhen dhe shkarkimin e kryetarit dhe nÎn-kryetarÎve tÎ OdÎs, 

shqyrtimin e tÎ gjitha ÁÎshtjeve qÎ kanÎ tÎ bÎjnÎ me aktivitetet e avokaturÎs; 

shqyrtimin dhe marrjen e vendimeve mbi tÎ gjitha ÁÎshtjet qÎ rezultojnÎ nga 

aktivitete e OdÎs. 

Nuk ekziston ndonjÎ pÎrshkrim i detyrave pÎr pozitat individuale tÎ kryesisÎ sÎ OAKsÎ, 

megjithatÎ, Neni 76 i Statutit tÎ OAK-sÎ, paraqet detyrat e Boordit Ekzekutiv nÎ 

pÎrgjithÎsi. KÎto detyra pÎrshijnÎ vendimet mbi regjistrimin e avokatÎve dhe 

praktikantÎve tÎ rinj; vendimet mbi shumÎn e tÎ hollave qÎ Bordi dhe Kryetari mund 

tÎ kenÎ nÎ dispozicion; administrimi i finacave tÎ OdÎs; aprovimi i regulloreve tÎ 

tubimeve regjionale; bashkÎpunimi me asociacione profesionale nga vendet tjera; 

organizimi i seminareve dhe publikimi i Buletinit tÎ OdÎs. Neni 86, sqaron detyrat e 

kryetarit duke pÎrfshirÎ pÎrfaqÎsimin e OdÎs, thirrjen dhe kryesimin e kuvendit; 

8

aportimin nÎ kuvend; pagesat e aprovuara bugjetore deri nÎ masÎn e pÎrcaktuar 

nga Bordi Ekzekutiv. 

Shumica e anÎtarÎve tÎ intervistuar te OAK-sÎ mundeshin, qÎ sÎ paku, ta 

identifikonin kryetarin e OAK-sÎ dhe kryetarÎt e tyre regjional. MegjithatÎ, shumÎ 

pak prej atyre qÎ nuk janÎ tÎ pÎrfshirÎ nÎ kryesi, njiheshim me anÎtarÎt e tjerÎ tÎ 

Bordit Ekzekutiv. Komentet nÎ lidhje mÎ kryesinÎ e OAK-sÎ ishin se mungonte 

transparenca nÎ vendimet e kryesisÎ; se nuk ofronte mundÎsi pÎr anÎtarÎt qÎ tÎ 

kÎrkonin pozita nÎ kryesi brenda organizatÎs dhe siÁ dukej njerÎzit e njejt silleshin 

reth pozitave tÎ ndryshme nÎ kryesi; dhe se njÎ numÎr i madh i avokatÎve tÎ rinj 

duhet tÎ vijnÎ nÎ pozitat e kryesisÎ. PÎrveq kÎsaj, njÎ pjesÎ e nostalgjisÎ ÎshtÎ 

shprehur pÎr kuvendin vjetor tÎ OdÎs i cili i mblodhi sÎ bashku tÎ gjithÎ avokatÎt e 

KosovÎs. ShumÎ prej tyre u ankuan se kuvendi ishte mundÎsia e vetme pÎr ti takuar 

kolegÎt e tyre dhe pÎr ti ndarÎ pÎrvojat. NÎ tÎ gjitha regjionet, anÎtarÎt komentonin 

qÎ nuk ishin tÎ informuar me vendimet dhe aktivitetet e mbledhjes sÎ kuvendit tÎ kÎtij 

viti nga delegatÎt e saj, pÎrveq nÎse rastÎsisht kanÎ takuar ndonjÎ delegate nÎ 

gjykatÎ apo diku tjetÎr. 

NÎ kundÎrshtim me kÎtÎ, anÎtarÎt brenda kryesisÎ regjionale kanÎ shprehur 

optimizÎm tÎ madh se struktura e re qÎ i jep regjioneve mÎ tepÎr pÎrgjegjÎsi do ta 

forcojÎ OAK-nÎ dhe pÎrmirsojÎ komunikimet e saj me anÎtarÎt. Deri mÎ sot, 

anÎtarÎsia nÎ shumicÎn e regjioneve ka konfirmuar se tubimet regjionale nuk janÎ 

mbajtur prej kohÎs kur ÎshtÎ mbajtur kuvendi, edhe pse kryesia e disa regjioneve 

ÎshtÎ takuar. NjÎ mendim kritik ishte qÎ intenziteti i fuqisÎ sÎ regjioneve do ta 

dobÎsojÎ ne fakt OAK-nÎ dhe se OAK-ja duhet tÎ fokusohet pÎr tÎ qenÎ ode 

kombÎtare e avokatÎve. Sipas mendimit tÎ atij pÎrgjegjÎsi, ato regjione tÎ OAK-sÎ 

mund tÎ themelojnÎ asociacione vullnetare nÎse donÎ. 

Struktura disiplinore 

Sipas strukturÎs sÎ re tÎ adaptuar nga kuvendi nÎ korrik 2007, paneli prej pesÎ 

pÎrsonave tÎ Komitetit pÎr MarÎdhÎnie me Klient shiqon ankesat kundÎr avokatÎve 

pÎr tÎ pÎrcaktuar nÎse ka baza tÎ arsyeshme pÎr tÎ vazhduar. NÎse arrihet vendimi 

pÎr tÎ vazhduar procedurÎn kundÎr avokatit, paneli prej tre anÎtarÎve, duke pÎrfshirÎ 

njÎ gjykatÎs porot, tÎ Komitetit Disiplinor tÎ shkallÎs sÎ parÎ e ndÎgjon rastin. Secila 

palÎ mund tÎ parashtroj ankesÎ ndaj vendimit tÎ shkallÎs sÎ parÎ para panelit pesÎ 

anÎtarÎsh, duke pÎrfshirÎ dy gjykatÎs porot tÎ komitetit disiplinor pÎr ankesa. 

Struktura e re disciplinore e propozuar si dhe pÎrmirsimÎt e Kodit tÎ EtikÎs sÎ 

AvokatÎve ishin rezultat i takimeve njÎ-vjeqare tÎ Komitetit tÎ EtikÎs tÎ OAK-sÎ tÎ 

pÎrkrahur nga ABA ROLI. Kur komiteti aprovoi draftin final, takimet regjionale u 

mbajtÎm mÎ delegatÎt e OAK-sÎ pÎr ti njoftuar me ndryshimet e propozuara dhe 

pergjigje ndaj pyetjeve. Amandamentet finale tÎ propozuara janÎ kaluar nga kuvendi 

mÎ korrik 2007. 

Prap se prap avokatÎt komentuan qÎ fuqizimi i Kodit tÎ EtikÎs duhet tÎ jet prioritet i 

OAK-sÎ dhe qÎ avokatÎt e korruptuar duhet tÎ dÎnohen dhe nÎse ÎshtÎ e 

nevojshme tÎ pÎrjashtohen. ( Ligji mbi AvokaturÎn ofron maksimum 5 vjet suspendim 

me mundÎsi kthimi ne fund tÎ afatit). PÎrveq kÎsaj, shumÎ avokatÎ mendojnÎ se 

procedura e regjistrimit pÎr ti ju bashkangjitur OdÎs duhet tÎ jetÎ mÎ e ashpÎr, dhe 

duhet tÎ aplikohet kontrollimi i aplikantÎve pÎr karakter dhe moral dhe jo vetÎm pÎr 

kÎrkesa teknike. KÎta avokatÎ tÎ njejt potencuan qÎ trajnimet me tÎ shpeshta mbi 

9

etikÎn duhet tÎ ofrohen pÎr tÎ trajnuar gjeneratÎn e re tÎ avokatÎve pÎr tÎ respektuar 

kodin e etikÎs dhe pÎr tÎ paralajmÎruar gjeneratÎn e vjetÎr qÎ sistemi i ri ÎshtÎ nÎ 

gatishmÎri pÎr ti adresuar shkeljet e Kodit dhe pÎr kÎtÎ ti sfidojÎ kulturat e ndryshme 

nÎ lidhje me etikÎn. Shperblimet, siÁ u pane nga pÎrgjegjÎsit, ishin tÎ njÎ avokati mÎ 

etik i cili do tÎ kontribonte nÎ pÎrmirsimin e reputacionit tÎ pÎrgjithshÎm dhe 

pÎrshtypjeve tÎ avokatÎve nga qytetarÎt nÎ KosovÎ. 

Struktura e komitetit 

Aktivitete e OAK-sÎ nÎ pÎrgjithÎsi zhvillohen nÎpÎrmjÎt grupeve, komiteteve dhe 

komisioneve. TÎ intervistuarit nuk mund tÎ identifikonin ndonjÎ ndryshim tÎ rÎndÎsishÎm 

nÎ operimin dhe strukturÎn ndÎrmjet kÎtyre organeve. AnÎtarÎt e grupeve, tÎ komiteteve 

dhe tÎ komisioneve janÎ tÎ zgjedhur nga Bordi Ekzekutiv. Procedura e njejt e financimit 

ekziston pÎr organet nga paraqitet kÎrkesa pÎr financim dhe aprovohet nga Bordi 

Ekzekutiv. Ato grupe, komitete dhe komisione me projekte aktive takohen ne baza te 

regullta dhe mbajnÎ procesverbal. 

Grupet pÎrfshijnÎ Grupin e Publikimeve i cili paraqet botimin periodik tÎ OAK-sÎ, 

Avokatura, dhe grupi i sapo formuar i Planifikimit Strategjik i themeluar ne dhjetor 2007 

dhe pritet qÎ ta mbajÎ mbledhjen e parÎ nÎ janar 2008. 

Komitete pÎrfshijnÎ: tÎ PraktikantÎve, Etikes dhe DisiplinÎs dhe AVL (Diskutimet per 

aktivitete e tyre gjinden tek Faktori 3). 

Komisionet pÎrfshijnÎ: atÎ tÎ GjinisÎ dhe Minoritetet ( diskutimi per aktivitetet e tyre 

gjindet te faktori 10), Resurset NjerÎzore dhe Menaxhimi, inventari ( gjithashtu referohet 

nga stafi dhe kryesia si Komiteti pÎr Financa), mbledhja e fondeve pÎr projektin 

ndÎrtimor tÎ OAK-sÎ, si dhe shpÎrblimi Bajram Kelmendi. 

OAK-ja gjithashtu ka themeluar periodikisht grupet punuese, duke pÎrfshirÎ mÎ sÎ fundi, 

atÎ tÎ angazhuar me kÎshillimin nÎ lidhje me tekstin e draft ligjit mbi avokaturÎn. 

NÎ pÎrgjithÎsi, anÎtarÎt tÎ cilÎt nuk kanÎ qenÎ ose nuk janÎ aktiv nÎ komitete dhe 

komisione janÎ tÎ panjohur mÎ anÎtarÎt e komiteteve e nganjeherÎ edhe mÎ vetÎ 

komitetet. Disa prej tÎ intervistuarve janÎ pyetur pÎr tju bashkangjitur komiteteve por 

refuzuan pÎr arsye se besonin qÎ komitetet funksiononin dobÎt. Shumica prej tÎ 

intervistuarve qÎ kurrÎ nuk kanÎ qenÎ nÎ komitet kurrÎ nuk janÎ pyetur qÎ tÎ jenÎ nÎ 

komitet the potencuan se do tÎ mirrnin pjesÎ nÎse kÎrkohet nga ta. 

Sugjerimet: 

- Kryesia supozohet tÎ jetÎ nÎ duar tÎ disave, dhe disa prej anÎtareve duket se 

kanÎ mbajtur pozita tÎ shumÎfishta nÎ kryesi. NÎ letÎr, Ádo anÎtar mund tÎ 

ndÎrmerr hapa pÎr tu bÎrÎ kandidat. Se sa mungesa e qarkullimit tÎ njerÎzve 

nÎ pozita ÎshtÎ rezultat i indiferencÎs nga anÎtarÎsia dhe sa kjo ÎshtÎ pÎr 

shkak tÎ stagnimit tÎ imponuar nga kryesia e tanishme, ende nuk ÎshtÎ e qartÎ 

por mund tÎ adresohet me komunikim mÎ tÎ mirÎ ndÎrmjÎt kryesisÎ dhe 

anÎtarÎsisÎ. Para kuvendit tÎ vitit tÎ ardhshÎm dhe para zgjedhjeve, OAK-ja 

mund ti aktivizojÎ dhe tÎ shpÎrndajÎ informata se si bÎhet kandidimi dhe dhe ta 

inkurajoj kuadron e re pÎr tu kandiduar. 

- VetÎm koha do tÎ tregoj nÎse struktura e forcuar regjionale e OAK-sÎ do tÎ 

funksionojÎ mirÎ, megjithatÎ, kryesia e OAK-sÎ mund tÎ monitorojÎ se qka po 

10

ndodh nÎ regjione dhe tÎ kÎrkojÎ raporte nga kryetarÎt e regjioneve pÎr ti 

konfirmuar aktivitetet dhe qÎ komunikimi tÎ fillojÎ nÎ regjione. 

- PÎr ta adresuar brengÎn e shumÎ avokatÎve se ata kanÎ humbur rastin e 

vetÎm pÎr tu takuar me kolegÎt e tyre pÎr shkak tÎ ndryshimit nÎ strukturÎn e 

kuvendit, OAK-ja mund tÎ organizojÎ, nÎ bashkÎpunim me Kuvendin ose 

vetÎm, njÎ KonferencÎ tÎ OdÎs, dhe ti ftoj tÎ gjithÎ anÎtarÎt. AnÎtarÎt do tÎ 

duhej tÎ paguanin dhomÎn dhe qÎndrimin e tyre dhe programi mund tÎ pÎrfshij 

ofertat e AVL-sÎ, tubimet e grupeve tÎ ushtrimit (psh praktikantÎt e ligjit civil, 

avokatÎt mbrojtÎs penal), takimet planifikuese dhe ngjarjet e lidhura shoqÎrore. 

- OAK-ja duhet ta fuqizojÎ Kodin e EtikÎs dhe ta implementojÎ programin 

trajnues pÎr ti arsimuar avokatÎt nÎ lidhje me pÎrgjegjÎsitÎ e tyre sipas Kodit. 

Etika e OAK-sÎ dhe Komitetet e AVL-sÎ tashmÎ kanÎ propozuar trajnime 

regjionale tÎ etikÎs nÎ lidhje me amendamentet e fundit pÎr Kodin dhe sistemin 

disiplinor si hap i parÎ solid drejt njÎ kursi tÎ obliguar tÎ etikÎs. Qarkullimi i 

vendimeve i organeve disiplinore ndÎrmjet anÎtarÎve tÎ OAK-sÎ gjithashtu do 

tÎ shÎrbej si mjet i mirÎ edukativ. 

- Bordi Ekzekutiv i OAK-sÎ nuk kishte pÎr qÎllim zgjÎrimin e rrjetit pÎr tÎ sjellur 

fytyra tÎ reja nÎ komitete kur caktoi anÎtarÎt e rinj kÎtÎ vjeshtÎ. Si rezultat, 

anÎtarÎt e rinj tÎ OAK-sÎ kanÎ gjetur rrugÎn e tyre nÎ komitete tÎ ndryshme. 

MegjithatÎ, komunikim mÎ i mirÎ me anÎtarÎsinÎ e pÎrgjithshme nÎ lidhje me 

punÎn e komiteteve eshte i nevojshÎm, psh nÎpÎrmjet informatave mujore tÎ 

OAK-sÎ, mund tÎ jetÎ njÎ reklamÎ efektive pÎr ta rritur interesin nÎ tÎ ardhmÎn. 

Momentalisht shumica e anÎtarÎsisÎ duket se nuk dinÎ aq ose aspak pÎr 

aktivitete e komiteteve. 

3. Dizajnimi i Projektit dhe Implementimi 

NÎse flasim pÎr aktivitete perpos atij tÎ mirÎmbajtjes sÎ regjistrit, OAK-ja gjatÎ disa 

viteve tÎ kaluara ka implementuar disa projekte me rÎndÎsi, me finacim vetjak dhe tÎ 

jashtÎm. VarÎsisht nga projekti dhe nÎse donatori kÎrkon plan dhe afat kohor, OAKja 

i ÎshtÎ pÎrgjigjur tÎ dyjave. Sipas kÎsaj, organizata ka pÎrvoj nÎ punÎn me bugjet, 

me raportim dhe pÎrpilim tÎ propozimeve. Disa anÎtarÎ tÎ stafit tÎ tanishÎm kanÎ 

vijuar trajnim nÎ lidhje me pÎrpilimin e propozimeve. NÎ pÎrgjithÎsi, Bordi Ekzekutiv 

ÎshtÎ informuar regullisht nÎ mbledhjet e tij me programet, por organizata e gjÎrÎ 

nuk ÎshtÎ informuar me projektet apo aktivitetet pÎrveq nÎse janÎ ftuar qÎ tÎ vijojnÎ 

ndonjÎ program specifik. 

TÎ intervistuarit shpalosÎn qÎ konceptet e programeve janÎ shpesh tÎ bazuara nÎ 

dÎshirat e donatorÎve, dhe se orari i seminarÎve tÎ OAK-sÎ ÎshtÎ mÎ tepÎr Ad Hoc 

si rezultat i temÎs dhe afatit kohor nÎ mÎshirÎn e donatorit ndÎrkombÎtar. MegjithatÎ, 

OAK-ja ÎshtÎ pÎrpjekur ta ndÎrroj kÎtÎ process nÎ 2007 dhe tÎ bÎhet inicuesi dhe 

pÎrfaqÎsuesi i financimit tÎ programeve tÎ cilat i ka bÎrÎ. PÎr kÎtÎ arsye, OAK-ja ka 

pÎrpiluar njÎ propozim pÎr qendÎr trajnuese tÎ AVL-sÎ qÎ do tÎ ishte themeli i tÎ 

gjitha trajnimeve tÎ organizuara nga OAK-ja si pjesÎ e programit obligativ eventual 

tÎ AVL-sÎ. Propozimi i ju ÎshtÎ shpÎrndarÎ donatorÎve, duke pÎrfshirÎ ABA-n, OdÎn 

Irlandeze dhe UNDP-nÎ. Konferenca e donatorÎve pÎr projekt gjithashtu ÎshtÎ 

sponzoruar nga OAK-ja,me financim tÎ UNDP-sÎ, nÎ nÎntor 2007. 

Komiteti i EtikÎs dhe DisiplinÎs i OAK-sÎ, me pÎrkrahje nga ABA/ROLI, ka punuar 

vitin e kaluar pÎr ti pÎrpiluar amendamentet pÎr Kodin e EtikÎs dhe sistemit 

disciplinor dhe ka lobuar me sukses pÎr adaptimin e tyre nga kuvendi nÎ korrik 2007. 

11

Komiteti i EtikÎs nÎ bashkÎpunim me Komitetin e AVL-sÎ ka prodhuar njÎ propozim 

pÎr trajnime regjionale nÎ lidhje mÎ Kodin dhe sistemin disciplinor pÎr tu mbajtur 

duke filluar mÎ 2008. 

OAK-ja ka nÎnshkruar memorandumin e mirÎkuptimit me KGJK-nÎ, SHPPK-nÎ dhe 

SHGJK-nÎ pÎr bashkÎpunim nÎ aktivitete dhe grupi punues i sundimit tÎ ligjit ÎshtÎ 

themeluar me MinistrinÎ e DrejtÎsisÎ, MinistrinÎ e BrendshÎm, PolicinÎ, SHGJK-nÎ 

dhe SHPPK-nÎ. NjÎ draft projekt ka rezultuar me inicim tÎ OAK-sÎ pÎr njÎ emision 

televiziv me gjykim te simuluar, i ngjashÎm me ìGjykatÎsi Judyî pÎr KosovÎn. OAKja 

gjithashtu planifikon tÎ fillojÎ tÎ punojÎ nÎ trajnimin mbi programin e sÎ drejtes 

komerciale sÎ bashku me Bearing Point. 

Komentet e anÎtarÎve nÎ lidhje me implementimin e projektit tÎ OAK-sÎ u fokusuan 

nÎ atÎ se qfar tema mendonin ata qÎ OAK-ja duhet tÎ pÎrfshijÎ. 

Temat e mundshme qÎ ishin mÎ shpesh tÎ propozuara nga tÎ intervistuarit ishin: 

trajnimi mbi aftÎsitÎ e avokimit ñ nÎ tÎ shkruar dhe tÎ folur; trajnimi mbi Kodet e reja 

dhe procedurat; trajnimi mbi etikÎn; trajnimi mbi ÁÎshtjet civile dhe kompenzimin e 

dÎmit; dhe seminare tÎ regullta nÎ lidhje me vendimet e reja tÎ gjykatave. ÀshtÎ 

pÎrmendur gjithashtu nevoja qÎ OAK-ja tÎ krijoj njÎ bibliotekÎ ku kanÎ qasje tÎ gjithÎ 

anÎtarÎt e cila do tÎ pÎrmbante revista profesionale dhe literaturÎ nÎ tÎ gjitha lÎmit e 

kÎtij profesioni duke pÎrfshirÎ pÎrkthimet e teksteve kyÁe ligjore nÎ shqip. Statuti i 

OAK-se ofron themelimin e bibliotekÎs me qasje nga tÎ gjithÎ anÎtarÎt, por nÎ 

realitet hapÎsira dhe konsideratat financiare kanÎ rezultuar nÎ njÎ dollap me 

materiale tÎ cilat janÎ vendosur nÎ zyren e Kryetarit tÎ OdÎs. AnÎtarÎt gjithashtu 

komentuan qÎ trajnimet duhet tÎ mbahen tÎ shtunave, e jo ditÎve tÎ punÎs pasi qÎ 

angazhimet e tyre e bÎjnÎ tÎ vÎshtirÎ pjesÎmarrjen. 

Projektet nÎ vijim janÎ ndÎr projektet mÎ tÎ rÎndÎsishme tÎ cilat janÎ duke u 

implementuar nga OAK-ja: 

Publikimi i Buletinit: Statuti i OAK-sÎ, Neni 163, e autorizon OdÎn qÎ tÎ botoj 

Buletinin pÎr tÎ gjithÎ anÎtarÎt Ádo gjashtÎ muaj. OAK-ja ka themeluar Grupin e 

Publikimit i cili ÎshtÎ pÎrgjegjÎs pÎr publikimin e AvokaturÎs ñ revista profesionale e 

OAK-sÎ. Kjo botohet njÎ apo dy her nÎ vit. AnÎtarÎt e grupit pÎrzgjedhin pÎr publikim 

artikujt e dorÎzuar nga avokatÎt, gjykatÎsit dhe prokurorÎt qÎ kanÎ tÎ bÎjnÎ me tema 

nga profesioni ligjor dhe zhvillime. Avokatura botohet nÎ gjuhÎn shqipe, serbe dhe 

angleze. 

ëAvokaturaí nuk lexohet dhe nuk njihet gjerÎsisht nga anÎtarÎsia e OAK-sÎ. Shumica 

e tÎ intervistuarve nuk kanÎ pranuar ekzemplar nÎ vitin 2007. Kjo mund tÎ 

shpjegohet me ndryshimet e strukturÎs sÎ Kuvendit, si mÎ parÎ, OAK-ja do ta 

shpÎrndante numrin e ri anÎtarÎve tÎ kuvendit. Pra vetÎm delegatÎt do ta pranonin, 

dhe nÎse atyre do tu jipeshin mÎ tepÎr kopje pÎr ti shpÎrndarÎ nÎpÎr regjione, atÎher 

kjo nuk do tÎ ndodhte siÁ deklaruan tÎ intervistuarit. PÎr shkak tÎ botimit tÎ rallÎ dhe 

shpÎrndarjes sÎ revistÎs, shumica e anÎtarÎve sugjeruan qÎ dobia e saj ishte 

kufizuar, dhe se OAK-ja dhe anÎtarÎt e saj do tÎ shÎrbeheshin mÎ mirÎ me buletinin 

mujor qÎ mund tÎ shpÎrndahej me anÎ tÎ e-mail nÎ aktivitetet e OAK-sÎ dhe ngjarjet 

aktuale ligjore. 

12

NjÎ anÎtar i Grupit tÎ Publikimit, ndÎrkohÎ, u pajtua qÎ ndryshimi nÎ Avokatura do tÎ 

ishte pÎrfitues por duhej tÎ ishte nÎ drejtim tÎ pÎrparimit tÎ saj si botim professional. 

PÎr kÎtÎ shkak, OAK-ja mund tÎ paguante pÎr paraqitjet, tÎ ketÎ gazetar tÎ regullt, tÎ 

raportoj pÎr vendimet dhe komentet gjyqÎsore dhe tÎ jetÎ i bazuar nÎ burime tÎ 

literaturÎs ligjore nÎ KosovÎ. 

Sugjerim: 

- Duke u bazuar nÎ intervista shumica e avokatÎve pÎrdorin e-mail. Paraqitja e 

buletinit mujor nÎpÎrmes e-mailit tÎ aktiviteteve tÎ OAK-sÎ, tÎ cilÎt gjithashtu 

mund tÎ pÎrfshijnÎ artikuj nga ligji, do tÎ ishte njÎ investim i mirÎ i kohÎs dhe 

burimeve tÎ OAK-sÎ. Do ti pÎrmirsontÎ komunikimet me anÎtarÎt dhe 

shpÎrndarjen e informatave jo vetÎm me anÎtarÎt por edhe me partnerÎt e 

jashtÎm. 

- SÎ bashku me vendimin pÎr botimin e buletinit mujor online, dikush do tÎ duhej 

tÎ angazhohej edhe me prodhimin. Gjithashtu, trajnimi i stafit pÎrgjegjÎs nÎ 

botim dhe shpÎrndarja online do tÎ ishte e domosdoshme. ABA ROLI mund tÎ 

ndihmojÎ pÎr tÎ sajuar diÁka me USAID-in i cili edhe vet publikon informata 

javore nÎ internet dhe ka pÎrvojÎn e duhur pÎr kÎtÎ. 

- Me paraqitjen e buletinit mujor, OAK-ja ndoshta do tÎ duhej ta fokusojÎ 

ìAvokaturÎnî nÎ analiza dhe interpretime ligjore mÎ tÎ thella. PÎrveq kÎsaj, 

nevojitet shpÎrndarja mÎ e mirÎ e AvokaturÎs pÎr anÎtarÎt. ÀshtÎ publikimi i 

vetÎm i OAK-sÎ pÎr anÎtarÎt, dhe duke u bazuar nÎ shembuj tÎ intervistave tÎ 

bÎra pÎr kÎtÎ vlerÎsim, shumica e anÎtarÎve nÎ regjione rallÎ qÎ e kanÎ 

pranuar. 

Programi pÎr praktikant: MÎ 2002, me ndihmÎn e ABA ROLI, OAK-ja formoi 

Komitetin pÎr Praktikant pÎr ta mbikqyrur programin pÎr tÎ diplomuarit e juridikut 

pÎr tÎ shÎrbyer vitin e tyre tÎ praktikÎs me njÎ avokat qÎ tÎ kenÎ tÎ drejtÎ tÎ hyjnÎ 

nÎ provimin e judikaturÎs. Sipas ligjit aplikueshÎm, qÎ tÎ kenÎ tÎ drejtÎ pÎr tÎ 

alikuar pÎr provimin e judikaturÎs nÎ KosovÎ, aplikuesi duhet ta paraqes diplomÎn 

e fakultetit juridik dhe njÎ vit praktikÎ tÎ mbajtur nÎ zyre tÎ avokatit, nÎ gjykatÎ ose 

2 vite nÎ administratÎ apo nÎ organizatÎ tÎ aprovuar qeveritare ose jo-qeveritare. 

Programi i PraktikantÎve ofron bursa, vendosje dhe trajnim pÎr praktikantÎt qÎ vinÎ 

tÎ zgjedhur pÎr tu bÎrÎ pjesÎ e kÎtij programi nÎ OAK. 

ABA ROLI e ka pÎrkrahur materialisht programin deri mÎ 2004. Pastaj OAK-ja i 

dorÎzoi njÎ propozim pÎr program OSBE-sÎ i cili e financoi prej 2004 deri mÎ 

2006. Me 2006 OAK-ja mori pÎrsipÎr financimin e projektit, megjithatÎ ende kÎrkon 

pÎrkrahje nga organizatat e jashtme pÎr projektin. Koordinatori i projektit ÎshtÎ 

pÎrgjegjÎs pÎr pÎrpilimin e propozimeve dhe identifikimin e donatorÎve tÎ 

mundshÎm. Klasa momentale e praktikantÎve pÎrmban 10 pÎrsona tÎ cilÎt 

paguhen me nga (100 Euro ne muaj bursÎ) dhe 20 persona tÎ tjerÎ tÎ cilÎve nuk u 

ipet bursa por qÎ kanÎ tÎ drejtÎ tÎ marrin pjesÎ nÎ seminaret trajnuese dhe vizitat 

nÎ gjykata tÎ organizuara si pjesÎ e programit. 

Nuk ekziston ndonjÎ kriterium apo monitorim i punÎs sÎ praktikantÎve nÎ zyret e 

avokatÎve. Pas pÎrfundimit tÎ praktikÎs, avokati dhe praktikanti vÎrtetojnÎ qÎ njÎ 

vit i praktikÎs ÎshtÎ kryer dhe e paraqesin atÎ tek OAK-ja. 

13

Prej dhjetorit 2007, 149 praktikant kanÎ pranuar financim nÎpÎrmjet kÎtij programi. 

80% prej 149 kanÎ vazhduar pÎr ta kryer provimin e avokaturÎs dhe ndÎrmjet 15 

dhe 20 janÎ tani tÎ regjistruar tek OAK-ja si avokatÎ. 

Programi ÎshtÎ pÎrshkruar si shumÎ i suksesÎshÎm nga pjesÎmarrÎsit dhe 

vÎshtruesit. E ka dÎshmuar vetÎn si tÎ qÎndrueshÎm dhe qÎ ka prodhuar rezultate 

tÎ mira. 

Sugjerim: 

- Krijimin e njÎ standardi pÎr punÎn e praktikantÎve pÎr avokatÎt mund tÎ 

pÎrmirsojÎ atÎ qÎ ÎshtÎ njÎ program solid dhe i suksesÎshÎm. NÎ atÎ mÎnyrÎ, 

do tÎ ketÎ pak standardizim tÎ aftÎsive qÎ praktikanti duhet ti mÎsojÎ nÎ punÎ, 

dhe mund tÎ ofrojÎ mbrojtje atyre praktikantÎve qÎ mund ta gjejnÎ vetÎn nÎ 

situatÎ tÎ palakmueshme duke bÎrÎ punÎ tÎ thjeshta ose duke bÎrÎ kafe. 

- Momentalisht, OAK-ja financon trajnim pÎr klasÎn prej 30 praktikantÎve, tÎ 

zgjedhur qÎ tÎ jenÎ brenda kÎtij programi. NÎ kohÎn e njejt, Brenda OAK-sÎ 

ekziston numri i njejt i praktikantÎve, momentalisht janÎ 80 persona, tÎ cilÎt 

vetÎ i kanÎ gjetur pozitat e tyre nÎ zyra ligjore dhe janÎ regjistruar siÁ kÎrkohet 

nga OAK-ja. KÎta individ nuk marrin pjesÎ nÎ program. Duke pasur parasysh 

qÎ ka kufizime tÎ financimit dhe hapÎsirÎs sÎ OAK-sÎ, Oda mund tÎ shpresoj 

qÎ eventualisht tÎ sjellÎ tÎ gjithÎ praktikantÎt nÎn ombrellÎn e kÎtij programi. 

Prap mund tÎ pÎrzgjedh mÎ tÎ kvalifikuarit pÎr tÎ pranuar bursa, por qysh tani, 

pjesa tjetÎr e grupit do tÎ kishtÎ tÎ drejtÎ tÎ merr pjesÎ nÎ trajnime dhe vizita 

gjyqÎsore. Prap, kjo ka pÎr qÎllim tÎ krijoj standardizim tÎ punÎs sÎ 

praktikantÎve nÎ KosovÎ. 

- Do tÎ vazhdoj ta bÎjÎ projektin e praktikantÎve prioritet dhe tÎ filloj diskutimet 

me SHGJK-nÎ, KGJK-nÎ dhe MinistrinÎ e DrejtÎsisÎ dhe ABA-n pÎr tÎ zhvilluar 

njÎ qasje tÎ pÎrbashkÎt ndaj projektit tÎ praktikantÎve. 

Trajnimi i AvokatÎve tÎ Rinj: MÎ 2004, OAK-ja implementoi me pÎrkrahjen e 

OSBE-sÎ njÎ program intenziv tÎ edukimit ligjor pÎr avokatÎt e rinj. 50 avokatÎ tÎ 

rinj pÎrfunduan 52 orÎ trajnim nÎ 24 tema mÎ 2005, deri sa 56 tÎ tjerÎ pÎrfunduan 

48 orÎ trajnim nÎ 24 tema me 2006. Financimi i OSBE-sÎ pÎrfundoi nÎ atÎ kohÎ 

dhe OAK-ja nuk kishte fond pÎr tÎ vazhduar programin nÎ 2007. 

AvokatÎt e intervistuar qÎ kanÎ pÎrfunduar programin nÎ tÎ kaluarÎn kishin fjalÎ tÎ 

mira pÎr programin.Ata deklaruan qÎ temat ishin tÎ dobishme dhe i kanÎ ndihmuar 

qÎ tÎ fillojnÎ ushtrimin e detyrÎs si avokatÎ tÎ rinj. NjÎ avokat qÎ ishte regjistruar nÎ 

verÎ tÎ 2007 shprehi keqardhje qÎ ky program nuk ishte ende ne dispozicion sepse 

ai kishte ndÎgjuar vlerÎsime positive nga kolegÎt. 

Ne janar 2008, OAK-ja shpalli qÎ do ta ripÎrtÎrij programin, nÎpÎrmjet financimit tÎ 

vet, nÎ njÎ formÎ efektive. Gjithsej 110 avokatÎ tÎ rinj, duke pÎrfshirÎ ata nga 2006 

dhe 2007 tÎ cilÎt e kishin tÎ pamundur ta vijonin pasi qÎ programi e humbi 

financimin, do ta fillojnÎ programin trajnues prej 24 orÎve mÎ 24 tema. 

Sugjerime: 

- MirÎnjohja duhet ti drejtohet OAK-sÎ pÎr ripÎrtÎritjen e kÎtij projekti dhe pÎr 

njohjen se sa i rÎndÎsishÎm ÎshtÎ pÎr avokatÎt e rinj qÎ tÎ trajnohen nÎ 

mÎnyrÎn e duhur. NjÎ koment ÎshtÎ qÎ kurrÎ nuk ÎshtÎ shumÎ hÎrÎt pÎr tÎ 

filluar tÎ kultivohen lider tÎ rinj tÎ OAK-sÎ, dhe ky kÎndvÎshtrim mund tÎ ofroj 

14

ast tÎ mirÎ pÎr OAK-nÎ jo vetÎm pÎr tÎ instruktuar nÎ lidhje me qÎshtjet ligjore, 

por gjithashtu tÎ rekrutoj individ tÎ rinj tÎ motivuar pÎr tÎ punuar nÎ aktivitetet e 

OAK-sÎ, duke pÎrfshirÎ prodhimin e nje faqeje nÎ internetit ose materialit pÎr 

buletin apo vullnetarÎ pÎr komitete. 

4. Planifikimi Financiar dhe Menaxhimi 

Kur OAK-ja ishte riaktivizuar nÎ vitin 2000, kryetari i atÎhershÎm pÎrpiloi bugjetin e 

propozuar pÎr vitin nÎ vijim dhe Bordi Ekzekutiv e shqyrtoi. MegjithatÎ, kjo nuk ÎshtÎ 

praktikuar pÎr disa vite me radhe. Asnje propozim klasik momentalisht nuk ÎshtÎ 

pÎrpiluar pasi qÎ siÁ shpjegoi njÎ anÎtar momental i kryesisÎ ì ne tÎ gjithe e dimÎ ku 

shkojnÎ tÎ hollatî duke nÎnkuptuar qÎ me pak ndryshime prej vitit nÎ vit nÎ tÎ 

ardhura dhe shpenzime, propozimi pÎr diskutimin mbi bugjetin nuk ÎshtÎ i 

nevojshÎm. NjÎ variant, kÎtÎ vjeshtÎ tÎ kaluar ishte qÎ tÎ aprovohej alokimi i ri i 

bugjetit pÎr secilin regjion. 

NÎ pÎrgjithÎsi, bugjeti ekziston pÎr ato programe pÎr tÎ cilÎt OAK-ja kÎrkon financim 

tÎ jashtÎm, nÎ veÁanti pÎr programin pÎr praktikant dhe programin pÎr avokatÎt e 

rinj. Keto bugjete nuk pÎrfshijnÎ pjesÎ tÎ stÎrngarkuara tÎ shpenzimeve tÎ zyres. NÎ 

praktik, programi qÎndron pranÎ ose brenda bugjetit. PÎr aktivitete tÎ tjera, 

shpenzimet e aprovuara nga Bordi Ekzekutiv janÎ tÎ bazuara nÎ parat e gatshme qÎ 

janÎ nÎ dispozicion pÎr momentin. 

Procedurat financiare janÎ tÎ vendosura brenda kryesisÎ sÎ organizatÎs. Financat 

dhe dosjet, duke pÎrfshirÎ raportet e shpenzimeve, raportet e tatimeve dhe 

dokumentet e tjera financiare regullisht azhurohen dhe mbahen nÎ dosjet pÎrkatÎse. 

PunÎtorÎt pÎrgjegjÎs, Administratori i Finacave, angazhohet me mirÎmbajtjen e 

librave tÎ organizatÎs dhe punon me komitetin financiar tre anÎtarÎsh tÎ OAK-sÎ pÎr 

tÎ pÎrgatitur raport mbi shpenzimet e OAK-sÎ pÎr tu nÎnshkruar dhe dorÎzuar tek 

Bordi Ekzekutiv. Kjo bÎhet Ádo tre deri nÎ gjashtÎ muaj. PÎrveq kÎsaj, auditimi i 

jashtÎm bÎhet Ádo vit. Nuk ÎshtÎ vÎrejtur ndonjÎ pÎrjashtim nÎ raportin e auditimit tÎ 

bÎrÎ vitin e kaluar. 

NÎ takimin vjetor, Bordi Ekzekutiv shpÎrndan raportin e auditimit i cili reflekton se sa 

para janÎ shpenzuar vitin paraprak tÎ ndarÎ nÎ kategori tÎ ndryshme tÎ shpenzimeve 

dhe vota mbi aprovimin e tij ka tÎ bÎjÎ me agjendÎn. AnÎtarÎt tÎ cilÎt i kanÎ vijuar 

mbledhjet e kaluara tÎ kuvendit konfirmuan qÎ raporti ishte nÎ rend dite, por 

potencuan qÎ nuk kishte detajizim tÎ artikujve dhe nÎ pÎrgjithÎsi asnje debat nuk 

ÎshtÎ bÎrÎ dhe debati zakonisht do tÎ pranonte aprovim tÎ mbuluar. Disa anÎtarÎ 

shprehÎn frustrim qÎ nuk kishte fare debat nÎ lidhje me shpÎnzimet nÎ tÎ ardhmÎn 

apo se ku duhej tÎ shkonin parat. 

Sugjerime: 

- Vazhdimi me auditim tÎ jashtÎm dhe mekanizÎm tÎ komitetit pÎr financa. 

- Konsiderimi i pÎrpilimit tÎ bugjetit vjetor tÎ propozuar, shpÎrndarja para 

Kuvendit Vjetor pÎr tÎ marrÎ komente regjionale nÎ lidhje mÎ tÎ dhe diskutimi 

dhe adaptimi nÎ Kuvend. SÎ pari, deri sa OAK-ja i zgjÎron aktivitetet e saja, kjo 

ÎshtÎ njÎ praktik e mirÎ dhe e domosdoshme pÎr tiu shmangur draftimeve tÎ 

shumta potenciale ose gabimet ne kalkulime.sÎ dyti, bugjeti i ofron anÎtarÎsisÎ 

njÎ sqarim se cilat janÎ prioritete tÎ kryesisÎ dhe duke e shqyrtuar, dÎrgon 

mesazh qÎ kryesia e Ámon mendimin e anÎtarÎve. 

15

5. Menaxhimi i Resurseve NjerÎzore 

Statuti i OAK-sÎ i ofron pÎr stafin e pÎrhershÎm katÎr pozita me orar tÎ plotÎ: 

sekretare, punÎtor nÎ bibliotek, shofer dhe pastrues. Statuti, Neni 177. OAK-ja 

momentalisht ka njÎ sekretare, nje administrator tÎ financave ( i cili e plotÎson 

pozitÎn e punÎtorit nÎ bibliotek) njÎ pastruese qÎ punon me gjysÎm orari dhe njÎ 

vozitÎs. OAK-ja ka gjithashtu dy koordinatorÎ qÎ punojnÎ si kontraktues, njÎri pÎr 

Femrat dhe Minoritetet dhe komitetet e AVL-sÎ dhe tjÎtri pÎr komitetin e 

Praktikanteve. Koordinatori i Komitetit pÎr praktikant gjithashtu punon nÎ 

mirÎmbajtjen e faqes sÎ internetit tÎ OAK-sÎ dhe njÎ pjesÎ e pagÎs sÎ tij lidhet me 

kÎtÎ detyrÎ. 

Stafi ka tÎ drejtÎ nÎ 18 ditÎ pushim nÎ vit, me rritje prej njÎ dite pÎr Ádo pesÎ vite nÎ 

punÎ. Orari i punÎs ÎshtÎ prej tÎ hÎnÎs deri tÎ premtÎn, prej 8:00 ne mengjes deri nÎ 

4:00 ne mbrÎmje. Pozita e sekretareshÎs dhe e Administratorit tÎ Financave kanÎ 

pÎrshkrimin e detyrave tÎ cilat pjesÎrisht pÎrputhen. NdÎrkohÎ, koordinatorÎt kanÎ 

kontrata por ato pÎrmbajnÎ mÎ pak specifikime nÎ krahasim me pÎrgjegjÎsitÎ e tyre. 

Sipas sistemit momental tÎ pranimit nÎ punÎ, tÎ gjithÎ tÎ punÎsuarit pranojnÎ 

beneficione shoqÎrore, megjithatÎ, stafi i pÎrhershÎm pranon mÎ tepÎr beneficione 

se sa kontraktorÎt qÎ pÎrfshin 2 euro nÎ ditÎ dhe tÎ holla shtesÎ nÎse punojnÎ gjatÎ 

vikendeve. 

Komunikimi ÎshtÎ pÎrshkruar si adekuat ndÎrmjet stafit dhe anÎtarÎve tÎ kryesisÎ tÎ 

OAK-sÎ. MegjithatÎ, mbledhjet zyrtare tÎ stafit nuk janÎ mbajtur dhe nuk ka ndonjÎ 

sistem tÎ vlerÎsimit zyrtar. PÎr kÎtÎ shkak, stafi nuk pranon vlerÎsim mbi punÎn e 

kryer vjetore apo tÎ ndonji lloji tjetÎr brenda OdÎs. Sekretaresha i mbikqyrÎ punÎtorÎt 

e tjerÎ tÎ pÎrhershÎm, por koordinatorÎt pÎrgjigjen direkt tek kryesuesit e komiteteve, 

sekretares sÎ odÎs dhe kryetarit tÎ OdÎs. Nuk ka regullore tÎ shkruara nÎ lidhje me 

rritjen e pagave, pÎrparimin apo kryerjen e detyrave. Komisioni i resurseve njerÎzore 

ekziston nÎ letÎr, por askush qÎ u pyet pÎr tÎ nuk ishte nÎ dijeni me punÎn e tij apo 

nÎse ishte formuar. 

Stafi mendonte qÎ mÎ tÎpÎr raste pÎr trajnime do tÎ ishin tÎ dobishme. Disa kanÎ 

vijuar trajnimin mbi pÎrpilimin e bugjetit para disa viteve por asgje mÎ shumÎ prej 

atÎher. TÎ tjerÎt kurrÎ nuk kanÎ vijuar trajnim. NÎ veÁanti, trajnimi pÎr administrimin 

e odÎs ÎshtÎ pÎrmendur si tÎmÎ me rÎndÎsi nÎ lidhje me mÎnyrÎn si ato operojnÎ nÎ 

ish-republikat jugosllave ose vendet tjera nÎ tranzicion. 

AnÎtarÎt tÎ cilÎt kanÎ qenÎ nÎ kontakt me stafin e OdÎs u shprehÎn tÎ kÎnaqur me 

stafin dhe i pershkruan ata si tÎ sjellshÎm dhe ndihmÎtar. Nuk kishte ankesa nÎ 

lidhje me atÎ se si detyrat administrative qÎ kanÎ tÎ bejnÎ me regjistrimin janÎ kryer, 

dhe avokatÎt nÎ pÎrgjithÎsi mendonin qÎ sistemi ekzistues funksionon mirÎ duke iu 

referuar regjistrimit dhe pagesave. 

Disa individÎ mendonin qÎ pozita me pagÎ e kryetarit, nÎ vend tÎ asaj vullnetare, 

mund tÎ ndihmonte pÎr tÎ pÎrmirsuar fokusimin dhe ndikimin e aktiviteteve tÎ OAKsÎ. 

TÎ tjerÎt vÎshtruan qÎ kryesia vullnetare ishte norm nÎ shumÎ Oda tÎ AvokatÎvÎ 

perendimorÎ dhe prapÎ tÎ tjerÎt mendonin se nÎse kryetari do tÎ paguhej atÎher 

edhe anÎtarÎt e tjerÎ tÎ kryesisÎ do tÎ kÎrkonin paga. Si alternativÎ ndaj kÎsaj, disa 

individ vÎrejtÎn qÎ Oda kishte nevoj pÎr Drejtor Ekzekutiv. Pozita e sekretares dhe 

16

administratorit financiar janÎ tÎ fokusuara nÎ punÎn nga dita nÎ ditÎ tÎ OdÎs siÁ 

ÎshtÎ mirÎmbajtja e dosjeve; pÎrgatitja e ID kartave; mbajtja e regjistrit tÎ OAK-sÎ 

dhe organizimi i udhÎtimeve pÎr anÎtarÎt e OAK-sÎ. Drejtori Ekzekutiv pÎrveq 

mbikqyrjes sÎ stafit dhe punÎs administrative do tÎ kishte detyra tÎ fokusuara nÎ njÎ 

plan mÎ tÎ gjÎrÎ tÎ zhvillimit, planifikimin, mbledhjen e fondeve dhe nuk do tÎ 

pengohej nga detajet e administrimitditor tÎ OdÎs. AnÎtarÎt komentuan qÎ kryetari 

nuk mund ti pÎrkushtonte energjinÎ e plotÎ OdÎs pasi qÎ ai ose ajo ÎshtÎ ende 

avokat nÎ praktik deri sa e mban pozitÎn, dhe se ÎshtÎ shpÎnzim i energjisÎ dhe 

kohÎs sÎ tyre pÎr tu marrÎ me mbikqyrje, me dosje apo me brengosjen reth 

ÁÎshtjeve administrative. PÎrveq kÎsaj, Drejtori Ekzekutiv do tÎ perfaqÎsonte 

vazhdimÎsi pÎr OdÎn kur pozitat vullnetare do tÎ silleshin gjatÎ viteve. 

Sugjerime: 

- Dallimi ndÎrmjet stafit tÎ pÎrhershÎm dhe stafit kontraktues pasi qÎ ky ÎshtÎ 

burim i pakÎnaqÎsisÎ ndÎrmjet stafit dhe krijon dy klasa tÎ punÎtorÎve. 

Konsidero hapjen e njÎ diskutimi nÎ lidhje me kÎtÎ ÁÎshtje me stafin dhe 

udhÎheqÎsit pÎr tÎ definuar mÎ mirÎ se pse janÎ dy kategori tÎ stafit ose pÎr tÎ 

eliminuar dallimin. 

- Insituimi i mledhjeve tÎ regullta tÎ stafit dhe procedurÎs sÎ vlerÎsimit sÎ paku 

nÎ baza vjetore. 

- Konsiderimi i sugjerimit pÎr Drejtor Ekzekutiv nga shumÎ anÎtarÎ. PÎr tÎ gjitha 

arsyet tÎ cilat i kanÎ paraqitur ÎshtÎ njÎ propozim i arsyeshÎm qÎ do ta lejonte 

OdÎn tÎ mos pÎrqÎndrohet nÎ punÎt ditore dhe tÎ filloj tÎ mendoj pÎr objektiva 

mÎ tÎ gjÎra dhe veprime tÎ cilat do ta shpienin OdÎn mÎ pÎrpara se vetÎm 

administrimi, siÁ ÎshtÎ lobimi, vetÎdijÎsimi publik, programimi, me tÎ cilat 

shpesh tani mirret nÎ baza ad hoc. 

6. Menaxhimi Operativ dhe i Sistemit 

Komunikimet e Brendshme 

NÎ pÎrgjithÎsi, anÎtarÎt e OAK-sÎ sÎ paku e dinin se kush ishte kryetari i OdÎs, kush 

ishte kryetari regjional i tyre, dhe shumica e dinin se kush ishin stafi administrative i 

OAK-sÎ nÎ PrishtinÎ. MegjithatÎ, shumÎ nuk e dinin se kush ishte nÎ Bordin 

Ekzekutiv apo ne Komitete. TÎ gjithÎ konfirmuan qÎ njÎ informatÎ e tillÎ nuk ÎshtÎ 

dÎrguar nga OAK-ja pÎr anÎtarÎt. 

NÎ teori, secili avokat ka sÎ paku njÎ kontakt nÎ vit me OAK-nÎ. Avokati duhet tÎ 

paguajÎ obligimet dhe tÎ ripÎrtÎrijÎ kartÎn e re tÎ identifikimit nga zyrat e OAK-sÎ. NÎ 

realitet obligimet paguhen pÎrmes transferit bankar dhe deri sa OAK-ja nuk dergon 

me postÎ kartat pÎr anÎtarÎt, shpesh kryetari regjional apo kolegu merr kartat e 

identifikimit pÎr ata avokatÎ nÎ ato regjione dhe i shpÎrndan. 

Para kÎtij viti, secili anÎtar i OAK-sÎ mund tÎ pristÎ pranimin e sÎ paku njÎ 

komunikate nga Oda ñ njoftim mbi mledhjen vjetore dhe materialet koresponduese. 

MegjithatÎ, me adaptimin e sistemit tÎ delegatÎve, prej kÎtij viti, ky njoftim pÎr gjithÎ 

anÎtarÎt ka pushuar. Si rezultat OAK-ja nuk ka mÎ komunikim tÎ regullt me anÎtarÎt 

e saj. Nuk dÎrgon mÎ postÎ tÎ regullt me informacione tÎ OAK-sÎ apo me materiale 

dhe pÎrderisa disa anÎtarÎ janÎ tÎ ftuar nÎ trajnime dhe tÎ tjerÎt janÎ nÎ kryesi dhe 

pranojnÎ komunikata tÎ ngjashme, numri mÎ i madh i anÎtarÎve tÎ intervistuar kurrÎ 

nuk janÎ kontaktuar nga Oda. ShpÎrndarja e informacioneve nÎ lidhje me aktivitetet 

17

atÎher kur tÎ ndodhÎ ÎshtÎ nÎ baza jo zyrtare apo tÎ rastÎsishme ñ anÎtarÎve ju 

kujtohet tÎ jenÎ takuar me kolegÎ nÎ gjykata dhe tÎ kenÎ diskutuar zhvillimet nÎ 

OAK. Buletini i OAK-se Avokatura qÎ botohet njÎ apo dy her nÎ vit, ka pÎr qÎllim tÎ 

jetÎ pjesÎ e literaturÎs profesionale sesa informator mbi aktivitet e OAK-sÎ. 

ShumÎ anÎtarÎ u ankuan qÎ Oda nuk komunikon me ta. Fuqizimi i sistemit regjional 

tÎ kryesisÎ ka pÎr qÎllim ta adresojÎ kÎtÎ, edhe pse kÎto janÎ ditÎ tÎ hershme pÎr 

sistemin prandaj ÎshtÎ herÎt tÎ dihet se a do tÎ jetÎ efektiv. Derisa adaptimi i sitemit 

tÎ delegatÎve ÎshtÎ pÎrshÎndetur nga kryesia si njÎ mÎnyrÎ mÎ efektive dhe mÎ pak 

shpenzuese e kryesimit, anÎtarÎt e zakonshÎm qÎ nuk janÎ delegate potencuan 

pakÎnaqÎsi ndaj sistemit. SÎ pari ata shumicÎn e kohÎs ishin tÎ painformuar me 

punÎn e kuvendit vjetor dhe sÎ dyti ata kanÎ vÎrejtur qÎ koha e vetme pÎr tu takuar 

me kolegÎt e tyre avokat ishte nÎ kuvend. Prandaj, mjetet e vetme ekzistuese tÎ 

rrjetit tÎ avokatÎve janÎ larguar. 

Edhe nÎ lidhje me komunikimet e brendshme brenda kryesisÎ dhe strukturÎs sÎ 

stafit tÎ OAK-sÎ, individÎt u ankuan qÎ nuk kishin informata nÎ lidhje me komitetet 

ose aktivitete e tjera regjionale pasi qe informacioni mund tÎ dÎrgohet deri tÎ Bordi 

Ekzekutiv por kurre nuk shpÎrndahet mÎ gjerÎsisht. 

Komunikimet e Jashtme 

Kryesia dhe stafi i OAK-sÎ janÎ shumÎ tÎ gatshÎm tÎ ndajnÎ informata dhe tÎ 

diskutojnÎ rreth qÎshtjeve me organizatat e tjera. OAK-ja ka ndÎrmarrÎ njÎ qÎndrim 

proaktiv pÎr tÎ inicuar komunikime tÎ tilla nÎpÎrmjet njÎ konference tÎ sponzoruar 

nga UNDP pÎr ta gjeneruar interesin nÎ projektin e saj tÎ AVL-sÎ nÎ nentor 2007, si 

dhe thirja e organizatave tÎ ngjashme dhe donatorÎve pÎr lansimin e programit mÎ 

tÎ ri tÎ avokatÎve tÎ rinj nÎ janar 2008. 

Resurset dhe ShÎrbimet 

TÎ intervistuarit tÎ cilÎt i kanÎ parÎ zyret e OAK-sÎ mendojnÎ qÎ OAK-ja tashmÎ e ka 

tejkaluar hapÎsirÎn e vet. Zyra e tanishme, pÎrafÎrsisht 60 m katror, ÎshtÎ blerÎ nÎ 

vitin 2000 si alternativÎ e punÎs pÎr zyre tÎ kryetarit tÎ atÎhershÎm. NÎ atÎ kohÎ 

OAK-ja kishte vetÎm njÎ anÎtar stafi dhe 150 avokatÎ tÎ regjistruar nÎ OdÎ. NÎ ditÎt 

e sotme, i gjithÎ stafi duke pÎrfshirÎ SekretarÎn, Administratoren e Financave, dy 

koordinatorÎt, pastruesen dhe vozitÎsin mund ta ndajnÎ zyren e njejt. PÎrveq kÎsaj, 

zyra e kryetarit shÎrben edhe si bibliotek e OdÎs ku gjindet njÎ raft me literaturÎ 

profesionale. 

Oda ka njÎ veturÎ donacion nga AER-i. Zyra ÎshtÎ e pajisur me kompjuter dhe 

printer, dhe me fotokopje te vjetÎr, me internet dhe me dy linje telefonike. Oda nuk e 

posedon serverin e vet. 

Deri sa komisioni ÎshtÎ themeluar pÎr tÎ diskutuar mbledhjen e fondeve pÎr hapÎsirÎ 

tÎ re nÎ korrik 2007, ende duhet qÎ tÎ arrij apo tÎ inicojÎ bazÎ pÎr mbledhjen e 

fondeve tÎ tilla. Pothuajse tÎ gjithÎ anÎtarÎt tÎ njohur me hapÎsirÎn e OdÎs shprehÎn 

mendimin qÎ ishte e papÎrshtatshme pÎr punÎt momÎntale tÎ OdÎs. Disa mendonin 

qÎ nga autoritetet komunale mund tÎ kÎrkohej ofrimi i tokÎs ku do tÎ ndÎrtoheshin 

zyre pÎr OAK-nÎ. TÎ tjerÎt sugjeronin qÎ pagesat ndaj OdÎs mund tÎ rriteshin dhe 

pastaj tÎ vendoseshin nÎ fond pÎr zyre nÎ tÎ ardhmÎn. Komiteti i AVL-sÎ ka pÎrpiluar 

njÎ propozim pÎr njÎ qendÎr tÎ AVL-sÎ e cila gjithashtu parashikohet si zyra kryesore 

e OAK-sÎ. 

18

Sugjerime: 

- Oda ÎshtÎ nÎ proces tÎ krijimit tÎ njÎ baze tÎ shÎnimeve nÎ kompjuter tÎ 

anÎtarÎve tÎ saj. Shumica e avokatÎve pÎrdorin e-mail. Oda mund tÎ filloj 

revistÎn mujore online pÎr ti mbajtur anÎtarÎt e informuar. NjÎ anÎtarÎsi e 

informuar mundet mÎ shumÎ tÎ jetÎ njÎ anÎtarÎsi aktive dhe e kÎnaqur. 

Buletini me e-mail mundet ti dÎrgohet edhe donatorÎve dhe palÎve tjera tÎ 

interesuara jashtÎ OdÎs. PÎr ata pak avokatÎ qÎ ende nuk pÎrdorin e-mail, oda 

mund ti shtyp kopjet dhe tuía dÎrgoj me postÎ. 

- MirÎmbajtja e faqes sÎ internetit, duke e bÎrÎ nÎ njÎ format tÎ pÎrshtatshÎm 

pÎr pÎrdorim, pÎrfshirja e informacioneve mbi aktivitete e OAK-sÎ dhe 

programet sÎ bashku me informata pÎr ligjin tÎ cilat mund ti shÎrbejnÎ 

avokatÎve. 

- TÎ konsiderohet posedimi i njÎ serveri tÎ dedikuar tÎ OAK-sÎ, ku do tÎ mund tÎ 

vendosej rrjeti dhe me qasje nÎ fjalÎkalim. NÎse materialet profesionale do tÎ 

postoheshin nÎ faqen e internetit ku do tÎ duhej tÎ paguanin ata qÎ nuk janÎ 

anÎtarÎ tÎ OdÎs, atÎher rrjeti do ti lejonte anÎtarÎve qasje dhe do ti lejonte jo- 

anÎtarÎve qÎ tÎ shihnin se qka ofron OAK-ja. 

- Planifikimi i njÎ konference vjetore pÎr tÎ gjithÎ avokatÎt e cila mund ose nuk 

mund tÎ jetÎ e lidhur me Kuvendin. Programi njÎ apo dy ditor mund tÎ pÎrfshij 

ofertat e AVL-sÎ, takimet me komitetet, tÎ rejat mbi punÎn e OAK-sÎ, sesione 

tÎ dhÎnjes sÎ ideve dhe ngjarje tÎ rrjetit tÎ avokatÎve. Dhoma, qÎndrimi dhe 

shpenzimet e tjara duhÎt tÎ paguheshin nga avokatÎt pjesÎmarrÎs nÎ mÎnyrÎ 

qÎ kjo mos ta rÎndojÎ financiarisht OAK-nÎ. 

- HapÎsiara ÎshtÎ e papÎrshtathsmÎ. TÎ angazhohet komisioni pÎr mbledhjen e 

fondeve i themeluar ne korrik 2007 pÎr ta adresuar kÎtÎ qÎshtje dhe ti fokusojÎ 

burimet tek gjetja e njÎ zgjidhje, pÎrmes mbledhjes sÎ fondeve, ndihmÎs 

komunale, ose ndoshta tubimi i resurseve tÎ organizatave tÎ njejta SHGJK dhe 

SHPPK. 

7. Mledhja e Fondeve 

Obligimet/Pagesat 

TÎ ardhurat e OAK-sÎ ekskluzivisht vien nga obligimet dhe pagesat pÎr regjistrim. 

AvokatÎt paguajnÎ 240 euro pÎr obligime vjetore pra anÎtarsi. PÎr tu regjistruar si 

avokat duhet tÎ ipen 700 euro. Numri i anÎtarÎve momentalisht ÎshtÎ afro 500. 

Tradicionalisht OAK-ja nuk ka kÎrkuar tÎ holla pÎr ndonjÎrin prej programeve apo 

AVL-tÎ, me pÎrjashtim tÎ pilot projektit tÎ AVL-sÎ pÎr themelimin e njÎ firme juridike 

sÎ bashku me ABA nÎ vjeshtÎ tÎ 2007. OAK-ja gjithashtu nuk kÎrkon tÎ holla pÎr 

botimin e saj Avokatura, si dhe ditarin e tÎ dhÎnave tÎ tÎ gjithÎ avokatÎve dhe 

gjykatÎsve nÎ KosovÎ. 

Disa avokat, ata me bazÎ dhe klientel solide dhe tÎ qÎndrueshme, u shprehen qÎ do 

tÎ paguanin edhe mÎ shumÎ obligime pÎr tÎ marrÎ mÎ tepÎr nga OAK-ja. TÎ tjerÎt, 

megjithatÎ, qÎ pÎrpiqen ta arrijnÎ fundin disi, potencuan qÎ nuk munden dhe nuk 

duan tÎ paguajnÎ mÎ shumÎ obligime sidomos pÎr njÎ organizatÎ qÎ e shohin si 

joefektive. ShumÎ propozuan njÎ shkallÎ stabilÎ tÎ obligimeve ñ duke zvogÎluar apo 

eliminuar pagesat pÎr avokatÎt qÎ janÎ nÎ vitin e parÎ tÎ profesionit dhe ata tÎ vjetÎr 

(mbi 65 vjet) e qÎ ende e ushtrojn profesionin. 

19

Donacionet 

Kryesia e pranon qÎ OAK-ja ka qÎnÎ pasive gjatÎ pjesÎs mÎ tÎ madhe nÎ lidhje me 

mbledhjen e fondeve. OAK-ja ka punuar me donatorÎ tÎ shumtÎ nÎ komunitetin 

ndÎrkombÎtar, por historikisht, nÎ pÎrgjithÎsi vetÎ donatorÎt ju kanÎ ofruar. NdÎr kÎta 

partnerÎ pÎrfshihÎn, por nuk janÎ tÎ kufizuar, ABA ROLI, CEELI, OSBE-ja, AER-i, 

Bearing Point, Qeveria Gjermane, UNDP-ja dhe Qendra Evropiane pÎr tÎ Drejtat e 

RomÎve. Pjesa mÎ e madhe e bashkÎpunimit ka qenÎ nÎ formÎ tÎ ngjarjeve tÎ 

inicuara nga donatorÎt. 

OAK-ja ka zhvilluar propozimet pÎr programet e inicuara me pÎrkrahjen e donatorit 

ndÎrkombÎtar tÎ cilat mÎ pastaj janÎ tÎrhequr. PÎr kÎtÎ arsye, OAK-ja ka zhvilluar 

propozimet pÎr kÎrkimin e pÎrkrahjes pÎr projketin e praktikantÎve tÎ OAK-sÎ dhe 

programin pÎr trajnimin e avokatÎve tÎ rinj. NÎ pÎrgjithÎsi, zhvillimet e propozuara 

janÎ ad hoc dhe rezultat i interesit tÎ disa anÎtarÎve ose koordinatorit, se sa pjesÎ e 

planit tÎ pÎrgjithshÎm ose qÎllimit tÎ OdÎs. NÎ pjesÎn e fundit tÎ 2007, OAK-ja po 

gjeneronte dy projekte: qendrÎn e AVL-sÎ dhe programin, dhe emisionin televiziv me 

gjykim tÎ simuluar sikurse GjykatÎsja Judy. OAK-ja gjithashtu ka mbajtur dy ngjarje 

pÎr tÎ kÎrkuar interes nga donatorÎt pÎr propozimin e AVL-sÎ dhe tÎ programit pÎr 

trajnimin e avokatÎve tÎ rinj. 

Sugjerime: 

- Rekomandimet e anÎtarÎve pÎr mbledhjen e fondeve vlen tÎ shqyrtohen. NÎse 

OAK-ja ofron projekt botimi, ku njÎ apo dy tituj tÎ literaturÎs profesionale 

zgjedhen qdo vit pÎr pÎrkthim nÎ gjuhÎn shqipe dhe pastaj botohen, libra tÎ tillÎ 

mund tÎ shiteshin pÎr pÎrfitim. PÎrveq kÎsaj, anÎtarÎt sugjeruan qÎ OAK-ja 

mund tÎ botonte komente mbi ligjet apo vendimet gjyqÎsore dhe ti shiste. 

AvokatÎt menduan qÎ do tÎ kishte treg pÎr atÎ jo vÎtÎm nÎ mesin e avokatÎve 

por edhe gjykatave, prokurorÎve, kompanive dhe organizatave tÎ tjera tÎ cilat 

veprojnÎ nÎ KosovÎ. 

- PÎr ofertat e AVL-sÎ, OAK-ja mund tÎ kÎrkojÎ njÎ shumÎ tÎ hollash nga 

anÎtarÎt pÎr tÎ marrÎ pjesÎ, sÎ paku pÎr ti mbuluar shpÎnzimet e materialeve 

tÎ ligjÎruesvÎ dhe hapÎsirÎs. 

- NjÎ program i mbledhjes sÎ fondeve mund tÎ caktohet nga Drejtori Ekzekutiv 

pÎr tÎ koordinuar mÎ mirÎ projektin dhe nevojat e OAK-sÎ dhe tÎ identifikojÎ 

burimet potenciale apo donacionet. 

8. Mediat, MarÎdhÎniet Publike dhe Marketingu 

Oda nuk i kontakton mediat nÎ mÎnyrÎ aktive. NÎ vend tÎ kÎsaj, nÎse kÎrkohen 

sqarime nga mediat, ato do tÎ dÎrgohen deri tÎk zÎdhÎnÎsi, anÎtar i OAK-sÎ, i cili 

ÎshÎt emÎruar nga bordi ekzekutiv nÎ vjeshtÎ tÎ vitit 2007. Disa anÎtarÎ tÎ kryesisÎ 

dhe anÎtarÎ tÎ komitetit gjithashtu kanÎ dhÎnÎ deklarata shtypit. MegjithatÎ, OAK-ja 

nuk ka ndonjÎ regullore mbi mediat qÎ potencon se kush mund tÎ flas pÎr media ose 

qka mund te flas apo ofrimi i deklaratave tÎ koordinuara pÎrbrenda kryesisÎ nÎ rast 

tÎ kontaktimit nga mediat. 

OAK-ja nuk ka ndonjÎ plan pÎr marÎdhÎniet publike ose pÎr media, megjithatÎ, kur 

ÎshtÎ kÎrkuar, anÎtarÎt dhe kryesia kanÎ marrÎ pjesÎ nÎ kampanjÎ tÎ vetÎdijÎsimit 

tÎ publikut. MÎ 2007, OAK-ja sÎ Bashku me SHGJK-nÎ ka marrÎ pjesÎ nÎ shpalljet e 

shÎrbimeve publike duke promovuar tÎ drejtat e klientÎve dhe sjelljen etike nga 

avokatÎt, tÎ organizuar nga ABA ROLI dhe tÎ financuar nga USAID-i. MÎ sÎ fundi, 

20

njÎ anÎtar i OAK-sÎ ÎshtÎ paraqitur nÎ kÎtÎ shpallje pÎr tÎ promovuar etikÎn dhe 

sundimin e ligjit, te financuar nga Zyra e Ombudspersonit. 

Oda nuk prodhon ndonjÎ material qÎ ka pÎr qÎllim shpÎrndarjÎn nÎ publik. Revista e 

saj, Avokatura iíu shpÎrndahet vetÎm anÎtarÎve. PÎrjashtim bÎjnÎ njÎ numÎr i 

kufizuar i broshurave pÎr OAK-nÎ tÎ cilat ishin shtypur nÎ anglisht qÎ tÎ 

shpÎrndaheshin nga pjesÎmarrÎsit kosovar nÎ Takimin Vjetor tÎ ABA-s nÎ San 

Francisco. Faqja e internetit e OAK-sÎ www.odaeavokateve.org nuk ÎshtÎ fare e 

mirÎmbajtur dhe jo e pÎrshtatshmÎ pÎr pÎrdorim. 

ShumÎ anÎtarÎ komentuan qÎ OAK-ja ka nevojÎ pÎr komunikim mÎ tÎ mirÎ me 

mediat dhe publikun. SiÁ kanÎ vÎrejtur disa, OAK-ja ÎshtÎ organizatÎ e rÎndÎsishme 

me ulÎse nÎ KÎshillin GjyqÎsor tÎ KosovÎs. ÀshtÎ nÎ pozitÎ qÎ tÎ ndikojÎ nÎ 

vendimet nÎ lidhje me sistemin ligjor dhe gjyqÎsor, por prapÎ shumÎ anÎtarÎ besonin 

qÎ OAK-ja nuk respektohej nga institucionet e tjera me fuqi, sepse nuk po e pÎrdorte 

pozitÎn e saj nÎ maksimum. NdÎr komentet e ndÎgjuara ishte se OAK-ja ka pak 

ndikim nÎ strukturat tjera tÎ shoqÎrisÎ, nÎ veÁanti, nÎ sistemin gjyqÎsor dhe nÎ 

lidhje mÎ sjelljen e regulloreve dhe ligjeve, sepse sipas natyrÎs sÎ saj ky do tÎ ishte 

njÎ rol qÎ duhej ta plotÎsonte; OAK-ja mund ta ngriste zÎrin e saj pÎr ÁÎshtje nÎ 

shtyp dhe tÎ ofroj kritika tÎ aktiviteteve tÎ qeverisÎ tÎ cilat do ta rritnin profilin e OAKsÎ 

dhe ta pÎrmirsonin atÎ qÎ ÎshtÎ quajtur si reputacion i ulÎt i avokatit nÎ shoqÎri. 

Sugjerime: 

- TÎ gjeneroj njÎ regullore pÎr media dhÎ tÎ sqaroj kush flet zyrtarisht pÎr OAKnÎ. 

TÎ inicojÎ njÎ plan aktiv pÎr media pÎr ato ÁÎshtje tÎ identifikuara si prioritet 

pÎr avokatÎt, siÁ ÎshtÎ regjistrimi tek Ministria e TregtisÎ dhe IndustrisÎ (shiko 

Faktori 9) apo kalimin e Ligjit mbi AvokaturÎn, i cili do ta vendoste pozitÎn e 

OAK-sÎ nÎ arenÎn publike. 

- TÎ pÎrcjell apo vÎzhgoj paraqitjet nÎ media, deklaratat ose raportet mbi 

aktivitetet e OAK-sÎ, fillimisht tÎ hapet njÎ dosje pÎr tÎ gjitha raportet nÎ shtyp 

nÎ lidhje me OAK-nÎ apo aktivitetet e saj. 

- TÎ aktivizoj degÎt regjionale pÎr tÎ zhvilluar paraqitje nÎ komunitete nÎpÎrmjet 

ushtrimeve tÎ gjykimeve tÎ simuluara nÎ shkolla tÎ larta apo paraqitjet nÎ 

mediat lokale si komentator nÎ lidhje me ngjarjet ligjore, pÎr ti paraqitur 

avokatÎt nÎ njÎ dritÎ positive nÎ publik. AvokatÎt gjithashtu mund tÎ ndihmojnÎ 

nÎ Ligjin pÎr AdoleshentÎ, shkÎmbimet e studentÎve nÎ gjykata dhe aktivitetet 

e DitÎs sÎ Ligjit nÎ bashkÎpunim me ABA ROLI. 

- MirÎmbajtja e faqes sÎ internetit teknikisht pasi qÎ ÎshtÎ raportuar se sistemi 

momental ÎshtÎ shpÎnzim i kohÎs, i vjetÎruar dhe shpesh pa qasje. 

9. Avokatura dhe Lobimi: NdÎrtimi i Elektoratit dhe Zhvillimi i AnÎtarÎsisÎ 

OAK-ja ka ulÎse nÎ KÎshillin GjyqÎsor tÎ KosovÎs (KGJK). NÎ Tetor 2007, ka arritur 

memorandum tÎ mirÎkuptimit me KGJK-nÎ, me Shoqaten e ProkurorÎve tÎ KosovÎs 

dhe me Shoqaten e GjykatÎsve tÎ KosovÎs pÎr bashkÎpunim nÎ aktivitete ligjore. 

NjÎ ekip punues ÎshtÎ themeluar qÎ pÎrfshin OAK-nÎ, MinistrinÎ e DrejtÎsisÎ, 

MinistrinÎ e Brendshme, PolicinÎ, SHGJK-nÎ dhe SHPPK-nÎ (Shoqata e 

ProkurorÎve Publik tÎ KosovÎs) pÎr tÎ koordinuar aktivitetet e sundimit tÎ ligjit. 

Memorandumi i mirÎkuptimit dhe ekipi punues janÎ iniciativa tÎ reja pÎr tÎ cilat ende 

ÎshtÎ herÎt tÎ tregohet se qfarÎ rezultate apo ndikim do tÎ kenÎ, sidoqoftÎ, ata 

21

pÎrfaqÎsojnÎ herÎn e parÎ qÎ kÎto institucione morÎn iniciativÎn pÎr tÎ koordinuar 

aktivitetet. 

OAK-ja ka lidhje me oda tÎ avokatÎve nga shtetet e tjera dhe ka dÎrguar kryesinÎ nÎ 

mbledhje jashtÎ vendit duke pÎrfshirÎ edhe Shtetet e Bashkuara dhe Izraelin. 

MegjithatÎ kjo kryesisht ka marrÎ formÎn e pjesÎmarrjes nÎ takime dhe asgjÎ mÎ 

shumÎ. OAK-ja gjithashtu ka marrÎ pjesÎ nÎ vizita studimore tÎ sponzoruara nga 

organizata tÎ ndryshme ndÎrkombÎtare tÎ cilat kanÎ sponzoruar udhÎtimet pÎrveq 

vendeve tjera edhe nÎ IrlandÎ, Republiken «eke dhe FrancÎ. 

OAK-ja ka njÎ anÎtarÎsi tÎ mbyllur tÎ avokatÎve ñ nÎ mÎnyrÎ qÎ tÎ ushtrohet ligji si 

avokat, pÎrsoni duhet tÎ regjistrohet nÎ OdÎ. Oda nuk ka ndonjÎ kategori tjetÎr tÎ 

anÎtarÎsisÎ, siÁ ÎshtÎ statusi i jo-praktikantÎve, i studentÎve, ose profesionistÎve 

ligjor, i cili do ti jepte mundÎsi studentÎve, profesorÎve, gjykatÎsve, apo prokurorÎve 

pÎr tu rÎgjistruar nÎ OAK dhe pÎr tÎ vijuar programet, tÎ punoj sÎ bashku nÎ 

iniciativa, dhe nÎ pÎrgjithÎsi, tÎ ofroj njÎ platform tÎ mirÎ pÎr inkurajim tÎ diskutimeve 

nÎ lÎmin ligjore dhe avokatÎve tÎ rinj pÎr tiíu bashkangjitur profesionit. 

AnÎtarÎt shprehen frustrim qÎ OAK-ja ka bÎrÎ pak pÎr tÎ pÎrparuar marÎdhÎniet apo 

rrjetin ndÎrmjet anÎtarÎve. Takimi Vjetor mÎ herÎt ka qenÎ mjeti i vetÎm me tÎ cilin 

njÎ numÎr i madh i avokatÎve do tÎ takoheshin, dhe pasi qÎ sistemi i delegatÎve 

ÎshtÎ adaptuar, njÎ takim i tillÎ nuk mbahet mÎ. MegjithatÎ, Kryesia e OAK-sÎ ka pÎr 

qÎllim njÎ sistem mÎ tÎ pÎrforcuar regjional pÎr ta mbushur kÎtÎ zbrazÎti me takime 

regjionale dhe me trajnime. NjÎ vÎrejtjÎ qÎ ÎshtÎ ndÎgjuar shpesh ÎshtÎ gjithashtu 

qÎ njerÎzit e njejt vijojnÎ udhÎtimet studimore apo vizitat jashtÎ vendit, e cila 

kontribon nÎ pikÎpamjen e tyre se fuqia dhe pÎrfitimi janÎ nÎ duar tÎ disave nÎ 

kryesin e OAK-sÎ. 

Dy ÁÎshtje qÎ kanÎ tÎ bÎjnÎ me nevojÎn e OAK-sÎ pÎr tÎ qenÎ lobist aktiv janÎ 

paraqitur shpesh gjatÎ intervistave. Pjesa mÎ e madhe e tÎ pÎrgjigjurve mendonin qÎ 

kÎto ÁÎshtje ishin kritike pÎr profesionin e avokatit nÎ KosovÎ dhe ndoshta pÎr 

mbijetesÎn e OAK-sÎ si organizatÎ e pavarur. Ato pÎrfshijn regjistrimin e avokatÎve 

nÎ MinistrinÎ e TregtisÎ dhe IndustrisÎ dhe tÎ ushtrimit tÎ paautorizuar tÎ ligjit nga joavokatÎt 

dhe jo-juristÎt. Pothuajse njÎzÎri, anÎtarÎt besojnÎ qÎ OAK-ja duhet tÎ bÎjÎ 

mÎ shumÎ pÎr ti zgjidhur kÎto ÁÎshtje, ti mbrojÎ avokatÎt dhe tÎ sigurojÎ pavarÎsinÎ 

dhe aftÎsinÎ e profesionit tÎ avokatit nÎ KosovÎ. Historia e ketyre ÁÎshtjeve ÎshtÎ 

pÎrmledhur mÎ poshtÎ. 

Ministria e TregtisÎ dhe IndustrisÎ 

Nga shumÎ avokatÎ ÎshtÎ kÎrkuar qÎ tÎ regjistrohen nÎ MinistrinÎ e TregtisÎ dhe 

IndustrisÎ si biznes. Me shumÎn prej afro 150 euro nÎ vit, avokati merr lejen e 

biznesit. AvokatÎt ndihen tÎ obliguar pÎr tu regjistruar pasi qe gjykatat nuk lÎshojnÎ 

pagesat pÎr avokatÎt e caktuar nga gjyqi (ex-officio) pa numÎr tÎ lejes sÎ biznesit. 

PÎrveq kÎsaj, avokatÎt janÎ objekt i inspektorÎve tÎ MTI-sÎ tÎ cilÎt shkojnÎ nÎ zyret 

e avokatÎve pÎr tÎ parÎ nÎse avokatÎt janÎ tÎ regjistruar dhe nÎse i mbajnÎ librat e 

duhur. DÎshtimi pÎr ti plotÎsuar kÎto mund tÎ rezultojÎ nÎ denime nÎ tÎ holla qÎ 

paguhen nÎ gjykatÎn pÎr kundÎrvajtje. 

Regullorja qÎ pÎrcakton regjistrimin nÎ Ministri nuk pÎrmend avokatÎt nÎ veÁanti. 

Prandaj, kur njÎ avokat regjistrohet e bÎn atÎ si ofrues i shÎrbimeve ligjore. SiÁ 

22

shpjeguan tÎ intervistuarit, ofruesit e shÎrbimeve ligjore, plotÎsojnÎ formularÎt visa 

apo aplikacionet dhe nuk kÎrkohet qÎ tÎ kÎnÎ diplomÎ nga juridiku, provim tÎ 

judikaturÎs apo regjistrim nÎ OAK. AvokatÎt kÎtÎ e konsiderojnÎ nÎnqmuese dhe si 

jo tÎ drejtÎ sepse avokatÎt duhet tÎ regjistrohen dy hÎrÎ pÎr ta ushtruar profesionin ñ 

sÎ pari tÎk OAK-ja, qÎ e kanÎ obligim sipas ligjit, shiko Ligjin mbi AvokaturÎn, dhe sÎ 

dyi tek MTI-ja, qÎ sipas avokatÎve, nÎ fakt nuk posedon tÎ drejtÎn ligjore pÎr tÎ 

kÎrkuar regjistrimin e avokatÎve por prap se prap zgjedh qÎ tÎ imponojÎ obligime 

ndaj avokatÎve. NjÎ i intervistuar deklaroi se njÎ inspektor i MTI-sÎ e kishtÎ spjeguar 

kÎtÎ duke thÎnÎ qÎ avokati ka shenjÎn jashtÎ zyres sÎ tij dhe bizneset kanÎ 

gjithashtu shenja prandaj avokati ÎshtÎ biznes. 

NÎ vitin 2006, kur MTI-ja filloi tÎ kÎrkoj nga avokatÎt tÎ regjistrohen, e ashtuquajtura 

marrÎveshja e gjentÎllmenÎve ishte arritur ndÎrmjet kryesisÎ sÎ OAK-sÎ dhe MTI-sÎ 

sipas sÎ cilÎs MTI-ja ishte pajtuar mos ti pengonte avokatÎt. 

Regullorja zyrtare e promovuar nga kryesia e OAK-sÎ ishte qÎ avokatÎt nuk duhej tÎ 

regjistroheshin. GjatÎ njÎ kohe, OAK-ja ju shpÎrndau qertifikata avokatÎve nÎ tÎ cilat 

thuhej se avokatÎt nuk kishin nevoj tÎ regjistroheshin nÎ MTI nÎse ishin tÎ regjistruar 

nÎ OAK, sipas Ligjit mbi AvokaturÎn. MegjithatÎ, MTI-ja ringjalli kampanjÎn e saj pÎr 

ti regjistruar avokatÎt nÎ 2007, nÎ veÁanti, nÎ regjionet jashtÎ PrishtinÎs. AvokatÎt qÎ 

kanÎ provuar ta sfidojnÎ regjistrimin e MTI-sÎ me qertifikatat e tyre tÎ OAK-sÎ, janÎ 

kundÎrshtuar nga autoritetet respektive komunale tÎ cilat i urdhÎruan avokatÎt qÎ tÎ 

regjistrohen. TÎ ballafaquar me qka ishte de fakto ngrirje e tÎ ardhurave (pagesat e 

avokatÎve tÎ caktuara nga gjyqi) dhe potencialin pÎr ti akumular gjobat para gjykatÎs 

pÎr kundÎrvajtje, shumica e avokatÎve e konsideronin regjistrimin si e keqe e 

domosdoshme. PrapÎ avokatÎt duan sqarime se cili ligj apo regullore duhet 

pÎrcjellur ñ Ligjin mbi AvokaturÎn ose regjistrimin si biznes. 

ShumÎ avokat pranuan qÎ regjistrimi nÎ MTI mund tÎ jetÎ rezultat i frustrimit tÎ 

qeverisÎ qÎ ÎshÎt marrÎ si shmangie e tatimeve nga disa avokat tÎ cilÎt i fshehin tÎ 

ardhurat dhe dÎshtojnÎ tÎ paguajnÎ tatimet e kÎrkuara MinistrisÎ sÎ Financave. Me 

regjistrim nÎ MTI, ata paguajen tatimin fiks ne Ministri dhe janÎ tÎ obliguar tÎ mbajnÎ 

librat dhe xhirollogaritÎ nÎ baza ditore si objekt i inspektimit rutinor. Prandaj 

regjistrimi lejon mundÎsinÎ e autoriteteve qeveritare pÎr tÎ kontrolluar nÎse avokati 

mban shÎnimet e tÎ hyrave nÎ mÎnyrÎ tÎ regullt. 

TÎ intervistuarit potencuan qÎ nuk ishin duke ju shmangur pÎrgjegjÎsive tÎ tyre dhe 

sugjeruan qÎ do tÎ ishin tÎ gatshÎm tÎ regjistroheshin nÎ MTI nÎse njÎ sistem 

specifik me atÎ tÎ avokatÎve do tÎ regullohej. NjÎ propozim i sugjeruar shpesh ishte 

qe OAK-ja tÎ mirrte pÎrsipÎr regjistrimin nÎ MTI ñ njÎ kategori pÎr avokatÎt do tÎ 

krijohej nga MTI sÎ bashku me strukturÎn e gjobave/taksave koresponduese; 

pagesat e OAK-se do tÎ rriteshin mÎ njÎ shumÎ pÎrputhÎse, OAK-ja mund ti ofronte 

MTI-sÎ listÎn e avokatÎve dhe shumÎn monetare koresponduese e cila mÎ pastaj do 

ta bÎnte regjistrimin. Prandaj, avokatÎt regjistrohen nÎ vetÎm njÎ vend dhe pranojnÎ 

kvalifikime dhe mirÎnjohje si avokat dhe si biznes nga OAK-ja dhe MTI-ja. 

PÎrshtypja e madhe ndÎrmjÎt anÎtarÎve avokat ÎshtÎ qÎ OAK-ja duhet tÎ jetÎ mÎ 

energjike pÎr tÎ avokuar nÎ lidhje me pozitÎn e avokatÎve nÎ MTI. AnÎtarÎt nuk 

besojnÎ qÎ kryesia ÎshtÎ duke bÎrÎ diÁka pÎr ti mbrojtur avokatÎt nÎ lidhje me kÎtÎ 

qÎshtje. NdÎrkohÎ, kryesia deklaron qÎ kjo ÁÎshtje ÎshtÎ nÎ rend tÎ ditÎs tÎ secilit 

takim qÎ kanÎ pasur dhe se po pÎrpiqen tÎ pajtohen reth njÎ qasjeje dhe tÎ gjejnÎ 

zgjidhje. 

23

Ushtrimi i Paautorizuar i Profesionit Ligjior 

«Îshtja e dytÎ e identifikuar nga pjesa mÎ e madhe e avokatÎve, shumica prej tyre 

qÎ ushtrojn profesionin jashtÎ PrishtinÎs, ishte ushtrimi i paautorizuar i profesionit 

ligjor. AvokatÎt sqaruan qÎ nuk donÎ tÎ thonÎ se kan problem me punÎn e juristÎve, 

kategori e profesionalistÎve ligjor, tÎ cilÎt kanÎ kryer fakultetin juridik dhe tÎ cilÎt e 

kanÎ ose se kanÎ dhÎnÎ provimin e avokaturÎs por janÎ tÎ lejuar qÎ tÎ punojnÎ punÎ 

tÎ caktuara ligjore nÎ ÁÎshtje civile sipas ligjit. NÎ vend tÎ kÎsaj, avokatÎt pÎrmendin 

gjykatat dhe punÎtorÎt nÎ gjykata si burim kryesor i telasheve nÎ kÎtÎ fushÎ. 

PunÎtorÎt nÎ gjykata ose ata tÎ zyrave tÎ kadastrit akuzohen tu kenÎ thÎnÎ 

qytetarÎve se nuk ka nevojÎ pÎr ti paguar shÎrbimet ligjore ose avokatin pÎr 

dokumentet e kÎrkuara ligjore. NÎ vend tÎ kÎsaj, kÎta punÎtor kÎrkojnÎ 20 ose 25 

euro pÎr tÎ bÎrÎ kontrata pÎr patundshmÎri, trashegimi apo ÁÎshtje tÎ tjera 

administrative. Kontratat jenÎ tÎ pÎrpiluara dobÎt dhe joprofesionalisht, por prap 

gjykatat i pranojnÎ ashtu siÁ janÎ. AvokatÎt besojnÎ qÎ pranimi i dokumenteve tÎ tilla 

nga gjykatat i len ata pa klient. PÎrveq kÎsaj, rezultati pÎrfundimtar i pranimit tÎ 

ketyrÎ dokumenteve nga gjykatat ÎshtÎ mÎ tepÎr kontest se a ÎshtÎ pÎrpilimi aq i 

dobÎt sa pÎr tÎ parandaluar interpretim tÎ qartÎ apo nÎse dokumenti ÎshtÎ nÎ fakt 

fals, sepse psh, individi nuk ka pasur tÎ drejtÎ pÎr pronÎn nÎ ÁÎshtje, (dhe punÎtoripÎrpilues 

nuk do tÎ kÎrkontÎ dÎshmi tÎ tilla, ashtu siÁ do tÎ kÎrkonte avokati i cili do 

ta certifikonte dokumentin). Deri sa kjo mund tÎ duket si e favorshme pÎr avokatÎt qÎ 

pÎrpiqÎn tÎ marrin klient, ne fakt, avokatÎt deklaruan qÎ kurr marrin ndonjÎ rast tÎ 

tillÎ ai kontribon nÎ punÎt e pakryera nÎ shumÎ gjykata deri nÎ frustrim tÎ klientÎve 

qÎ mendojn se avokatÎt po e ndalojnÎ procedurÎn nÎ mÎnyrÎ qÎ tÎ marrin mÎ 

shumÎ para. PÎrveq kÎsaj, avokatÎt qÎ u vunÎ nÎ pozitÎ tÎ mbrojtjes sÎ pÎrpilimit tÎ 

dobÎt nga individÎ tÎ pakvalifikuar nÎ emer tÎ klientÎve tÎ tyre besojn qÎ kjo dÎmton 

reputacionin tani mÎ tÎ luhatshÎm tÎ avokatÎve qÎ kanÎ shumÎ njerÎz pasi qÎ ata 

nuk kuptojnÎ se avokati nuk ÎshtÎ pÎrgjegjÎs pÎr pÎrpilimin e dokumentit. 

AvokatÎt qÎ potencuan nevojÎn pÎr ligjin e notarisÎ qÎ kÎrkon qertifikim nga njÎ 

profesionist pÎr vÎrtetshmÎrinÎ e dokumentit. Ata gjithashtu shprehen mendimin e 

tyre se ligji duhet tÎ sqaroj se qfar punÎ ligjore ose detyra duhet tÎ kryej avokati apo 

juristi nÎ krahasim me gjykatÎsin porot dhe se ai ligj duhet tÎ ofroj ndÎshkime pÎr 

Ádo lloj gjetje tÎ shkeljeve. Ndjenja e shumÎ avokatÎve nÎ OAK nuk ka prodhuar 

ndonjÎ rezultat nÎ lidhje mÎ kÎtÎ ÁÎshtje. 

Dy regjione tÎ OAK-sÎ kanÎ pÎrpiluar letra mbi kÎtÎ qeshtje duke kÎrkuar qÎ qeveria 

dhe gjykatat tÎ ndÎrmarrin veprime pÎr tÎ ndaluar kÎtÎ praktik. Letrat ju janÎ dÎrguar 

gjykatave adekuate dhe respektivisht Zyrave Kadastrale. Nuk ÎshtÎ raportuar pÎr 

rezultat, dhe ndjenja brenda anÎtarÎve regjional ishte se OAK-ja duhet ta adresoj 

kÎtÎ ÁÎshtje nÎ nivelin qeveritar dhe tÎ punoj pÎr tÎ ofruar mbrojtje per profesionin 

ligjor dhe sferÎn e punÎs ligjore qÎ kryhet nga avokatÎt. 

Sugjerime: 

- NÎ lidhje me planin strategjik, OAK-ja do tÎ pÎrfitonte shumÎ nga plani i 

avokaturÎs. Kryesia mund tÎ identifikoj ÁÎshtjet kyÁe pÎr tÎ cilat OAK-ja do tÎ 

vepronte nÎ pÎrfitim tÎ anÎtarÎve tÎ saj dhe tÎ hartonte pozita mbi ato ÁÎshtje. 

MosmarrÎveshjet nÎ lidhje me qasjet mund tÎ adresohen dhe sillen para 

24

anÎtarÎve nÎ tubimet regjionale ashtu qÎ anÎtarÎt tÎ jenÎ tÎ pÎrfshirÎ dhe 

konsensusi mund tÎ mbÎrrihet. NjÎ plan vjetor mund tÎ pÎrpilohet nÎpÎrmjet 

kÎtyre tubimeve regjionale dhe tÎ paraqitet nÎ kuvendin vjetor pÎr aprovim. Kjo 

do ti jipte kryesisÎ sÎ OAK-sÎ mandatÎ prej nga tÎ vazhdohet dhe tÎ ofroj 

menyrÎ pÎr tÎ zhvilluar qasje nÎ lidhje me kÎto qeshtje, sidomos aty ku kryesia 

nuk mund tÎ pajtohet. 

- Si anÎtar i KGJK-sÎ, OAK-ja duhet tÎ jetÎ mÎ aktive nÎ avokimin e problemeve 

dhe nevojave tÎ profesionit ligjor. Momentalisht, pÎrshtypja tek anÎtarÎt ÎshtÎ 

qÎ OAK-ja ÎshtÎ pjesÎmarrÎs pasiv sipas zgjedhjes sÎ vet kur mund tÎ jetÎ 

pÎrkrahÎs vokal i avokatÎve nÎ organin kryesor duke e parashikuar sistemin 

gjyqÎsor nÎ KosovÎ. 

- PÎrveq avokaturÎs, OAK-ja mund tÎ kÎrkojÎ rol aktiv pÎr shqyrtimin e draft 

ligjeve dhe ligjeve momentale dhe komentimin e ligjeve tÎ propozuara qÎ kanÎ 

ndikim nÎ profesionin ligjor nÎpÎrmjet kÎshillave nÎ Kuvend ose nÎ nivelin 

Ministror. PÎrpjekjet e kaluara pÎr formimin e ekipeve punuese dhe adresimin e 

qÎshtjeve tÎ draft ligjeve kanÎ stagnuar. 

- Si edhe me shumÎ faktor tÎ tjerÎ, komunikimi me kryesinÎ duhet tÎ 

pÎrmirsohet. Prap, njÎ kryesi aktive regjionale dhe mbajtja e tubimeve tÎ 

regullta regjionale mund tÎ jetÎ menyrÎ pÎr tu adresuar kjo, si dhe informatat 

mujore nga zyra kryesore e OAK-sÎ tek anÎtarÎt. 

- NÎse OAK vazhdon mÎ tutje me mÎ shumÎ programe dhe trajnime dhe 

publikime, konsideroni njÎ kategori tÎ re tÎ anÎtarsisÎ brenda OAK-sÎ ñ anÎtar 

vullnetar ñ pÎr profesionistet ligjor tÎ cilÎt nuk janÎ avokat tÎ regjistruar, si pÎr 

shembull jurist, gjykatÎs, prokurorÎ profesorÎ dhe studentÎ. Kjo do ti siguronte 

tÎ ardhura shtesÎ OAK-sÎ nga kjo kategori e anÎtarsisÎ dhe do tÎ siguronte 

njÎ mundÎsi pÎr tÎ krijuar njÎ rrjet me tÎ tjerÎt nÎ fushÎn ligjore. 

10. Gjinia dhe Minoritetet 

Regjistrimi i OAK-sÎ bÎhet nÎ mÎnyrÎ jo-diskriminuese. AsnjÎ avokat i intervistuar 

nuk ka raportuar diskriminim apo qÎ ka ndÎgjuar pÎr dikÎnd tÎ jÎtÎ diskriminuar nga 

OAK-ja duke u bazuar nÎ gjini, racÎ, religjion, kombÎsi, origjin etnike dhe klasifikime 

tÎ tjera tÎ mbrojtura. 

TÎ gjithÎ tÎ intervistuarit vÎrejtÎn qÎ OAK-ja ofron mundÎsi tÎ barabarta pÎr 

pjesÎmarrjen dhe avancimin e femrave dhe minoriteteve. Gjithashtu anÎtarÎt 

mendonin qÎ ÎshtÎ pÎrparim qÎ sekretaresha e OAK-sÎ mund tÎ flas gjuhÎn serbe. 

OAK-ja ushtron diskriminim pozitiv nÎ lidhje mÎ programin pÎr praktikant, duke i 

inkurajuar femrat dhe minoritete qÎ tÎ aplikojnÎ dhe duke i vÎnÎ si prioritet 

aplikacionet e tyre. PÎrveq kÎsaj, OAK-ja ka themeluar komisionin pÎr Gjini dhe 

Minoritete i cili u bÎ aktiv nÎ 2007 duke punuar me ABA-n nÎ programe pÎr tÎ 

inkurajuar rekrutimin e mÎ shumÎ femrave dhe minoriteteve nÎ organizat. TÎ 

intervistuarit qÎ i pÎrkisnin kategorive tÎ komunitetit femÎror dhe minoritar sqaruan 

pÎrqindjen e vogÎl tÎ femrave avokate (10%) dhe avokatÎve sÎrb (5.7%) jo si 

problem pÎr OAK-nÎ por ndaj rethanave dhe qÎndrimeve shoqÎrore. TÎ intervistuarit 

shprehÎn kÎnaqÎsi me punÎn e OAK-sÎ dhe me programin informative nÎ kÎtÎ 

fushÎ. 

OAK-ja ka organizuar me ABA ROLI disa programe pÎr femra dhe studentÎ tÎ 

juridikut nga minoriteti serb dhe jurist tÎ diplomuar. PÎr femra ÎshtÎ mbajtur njÎ 

diskutim me femrat qÎ janÎ studente tÎ juridikut nÎ qershor 2007. NdÎr panelistÎt 

25

pÎrfshihen edhe Martha Barnett, ish-drejtoresh e ABA-s, ish- kryetarja e OAK-sÎ 

Lirije Osmani, dhe femra tÎ tjera tÎ rÎndÎsishme qÎ punojnÎ nÎ fushÎn e ligjit nÎ 

KosovÎ. NÎ dhjetor 2007, njÎ diskutim i llojit tryezÎ e rumbullakÎt dhe sesion i 

pÎrpilimit strategjik ÎshtÎ mbajtur me 20 femra profesioniste qÎ punojnÎ nÎ tÎ gjitha 

aspektet e ligjit. PjesÎmarrÎsit debatuan sÎ qka duhet tÎ ishin prioritetet dhe qÎllimet 

pÎr femrat nÎ profesionin ligjor dhe pÎrpiluan njÎ plan mbi avokaturÎn dhe veprime 

lobimi qÎ mund tÎ ndÎrmirren pÎr ti arritur kÎto qÎllime. 

PÎr minoritetin serb, OAK-ja ka punuar me ABA-n pÎr tÎ zhvilluar njÎ program pÎr 

studentÎt e vjetÎr tÎ juridikut ose tÎ sapo-diplomuarit nÎ universitetin nÎ MitrovicÎ. 

Fakulteti juridik nÎ Mitrovic ka adaptuar planprogramin e njejt qÎ pÎrdoret nÎ 

Universitetin e Beogradit. Prandaj, provimet kryesore tÎ gjitha adresojn ligjin serb tÎ 

aplikueshÎm, si proceduren civile serbe dhe atÎ penale. StudentÎve nÎ MitrovicÎ nuk 

ju ofrohet asnjÎ udhÎzim mbi ligjin e aplikueshÎm nÎ KosovÎ apo mbi bazat e 

strukturÎs gjyqÎsore nÎ KosovÎ. PÎr ata student dhe tÎ diplomuar qÎ e konsiderojnÎ 

mundÎsin e mbetjes nÎ KosovÎ dhÎ qÎ ta ushtrojnÎ profesionin e avokatit apo 

gjykatÎsit ose prokurorit tÎ ardhshÎm, njÎ zbrazÎti e madhe ekziston nÎ njohuritÎ e 

tyre duke e pÎrfshirÎ edhe mÎnyrÎn e regjistrimit pÎr Provimin e AvokaturÎs nÎ 

KosovÎ, si tÎ aplikohet pÎr tu bÎrÎ gjykatÎs nÎ KosovÎ dhe si tÎ parashtrohet ankes 

nÎ gjykatÎ nÎ KosovÎ. ABA ÎshtÎ duke punuar me KCA-nÎ pÎr tÎ zhvilluar njÎ seri tÎ 

kÎtyre seminareve tÎ cilÎt mund tÎ mbahen Ádo vit pÎr tÎ sapo-diplomuarit e juridikut 

nga Mitroviva pÎr ti mundÎsuar atyre qÎ tÎ kenÎ njohurinÎ e nevojshme pÎr tÎ 

punuar nÎ sistemin gjyqÎsor nÎ KosovÎ. KÎtu do tÎ pÎrfshihen kurse nÎ procedurÎn 

civile dhe penale, vizita nÎ gjykata dhe ligjin mbi pronÎn nÎ KosovÎ. KÎto seminare 

tashme janÎ mbajtur dhe janÎ pranuar mirÎ nÎ Gjilan dhe MitrovicÎ, dhe pÎrfshijn 

bashkÎpunimin me Institutin GjyqÎsor tÎ KosovÎs dhe programin trajnues tÎ tyre. 

PÎrderisa OAK-ja nÎ tÎ kaluarÎn ka pasur kryetare femÎr dhe njÎ anÎtar serb tÎ 

Bordit Ekzekutiv, momentalisht nuk ka femra ose anÎtarÎ serb nÎ Bordin Ekzekutiv. 

ÀshtÎ sugjeruar qÎ komunitetet serbe dhe turke duhet tÎ pÎrfaqÎsohen nÎ kryesinÎ e 

OAK-sÎ. 

Sugjerime: 

- Vazhdimi i ndjekjes dhe zyrtarizimit tÎ programeve pÎr komunitetin serb. Mund 

tÎ bÎhÎt pjesÎ e programit tÎ OAK-sÎ dhe AVL-sÎ. 

- Marrja e udhÎheqjes pÎr planin e avokaturÎs pÎr tÎ promovuar mÎ tepÎr femra 

nÎ profesionin ligjor dhe tÎ punohet mÎ partner vendor dhe ndÎrkombÎtar nÎ 

liidhje me kÎtÎ qÎllim. 

PÎrfundim 

VlerÎsimi sqaron qÎ OAK-ja ÎshtÎ njÎ organizatÎ e fortÎ nÎ fusha tÎ caktuara duke 

pÎrfshirÎ administrimin dhe implementimin e projekteve tÎ dizajnuara. GjatÎ disa 

viteve tÎ kaluara OAK-ja e ka dÎshmuar vetÎn si partner i besueshÎm pÎr 

implementimin e programeve dhe tani po e dÎshmon vetÎn si partner kreativ nÎ 

pÎrpjekjet Î saja pÎr tÎ inicuar programe. 

LÎmia e cila ka mbledhur mÎ sÎ shumti frustrim nga anÎtarÎt e intervistuar ÎshtÎ 

puna e OAK-sÎ si kÎshilltar pÎr avokatÎt nÎ KosovÎ. NjÎ pjesÎ e kÎtij frustrimi 

mund ti atribohet komunikimeve tÎ dobÎta ndÎrmjet kryesisÎ dhe anÎtarÎsisÎ nÎ 

lidhje me atÎ se qka janÎ duke bÎrÎ liderÎt. OAK-ja do tÎ ndÎrrmirtÎ relativisht 

hapa tÎ ngadalshÎm pÎr ta pÎrmirsuar mÎ tepÎr rrjedhÎn informative ndÎrmjet 

26

kryesisÎ dhe anÎtarÎsisÎ. NjÎ pjesÎ e frustrimit gjithashtu mund ti atribohet siÁ 

ÎshtÎ quajtur performancÎ e mÎrzitshme dhe jo-inspiruese nga kryesia. Deri sa 

ÎshtÎ e qartÎ nga tÎ intervistuarit qÎ kryesia ÎshtÎ e dedikuar pÎr tÎ provuar tÎ 

pÎrmirsojÎ pozitÎn e avokatÎve nÎ shoqÎri dhe pÎr ta prekur kÎtÎ ÁÎshtje tÎ madhe 

e cila ballafaqohet me avokaturÎn, ÎshtÎ gjithashtu e qartÎ qÎ kryesia ÎshtÎ duke u 

pÎrpjekur me atÎ se si tÎ shkohet pÎrpara me ì pozitÎn e rÎndÎî tÎ OAK-sÎ. KÎtu, 

ndihma e ardhme nga ABA, mund tÎ fokusohet nÎ pÎrmirsimin e avokaturÎs 

publike, mundÎsitÎ e arritjeve dhe lobimit pÎr ti lejuar OAK-sÎ tÎ supozoj njÎ rol mÎ 

aktiv dhe tÎ rÎndÎsishÎm nÎ kÎtÎ drejtim sÎ bashku me institucionet e pÎrfshira nÎ 

sektorin gjyqÎsor dhe pÎrparimin e sundimit tÎ ligjit. 

27

Rezime 

Advokatska Komora Kosova 

Organizaciona Ocena 2007. 

Pripremila 

ABA Inicijativa za vladavinu prava - Kosovo 

Kathy Ladun, pravni struËnjak 

15. januar, 2008. 

Od oktobra do decembra 2007. godine intervjuisano je negde oko pedesetoro ljudi, 

Ëlanova i osoblja Advokatske komore (ìAKKî ili ìKomoraî). NajËeö„e izgovorena izjava u 

ovom nizu intervjua bila je da je ìAKK toliko bolja nego öto je bila, ali ni blizu tako dobra 

kao öto bi trebalo da bude.î Svi su se sloûili da je AKK kompetentno administrativno 

telo. Upis i godiönje Ëlanarine uredno se napla„uju i evidentiraju, a Ëlanske karte se 

propisno ötampaju i uruËuju. Me utim, skoro svi su se sloûili da bi AKK trebalo da bude 

neöto viöe a ne samo administrativno telo za svoje Ëlanove. 

Ve„ina Ëlanova svrstala je rad AKK u tri oblasti: 1. interni rad na propisnoj proveri i obuci 

advokata i primeni etiËkog kodeksa; 2. eksterni rad na lobiranju za poloûaj advokata u 

druötvu; i 3. podrûavanje vladavine prava u druötvu u celini. Napori AKK da se ostvare 

ovi ciljevi naiöli su na razne provere od strane samog Ëlanstva. Na primer, Ëlanovi su 

hvalili program AKK za pripravnike i program obuke za mlade advokate, ali su smatrali 

da AKK nije odgovorno postupila prema potrebama za obukom/obrazovanjem iskusnijih 

advokata koji rade u struci. »lanovi su priznali da se AKK borila u njihovo ime sa 

Ministarstvom trgovine i industrije i spreËila obaveznu registraciju pre nekoliko godina, ali 

sada kada su se ponovo sukobili sa Ministarstvom trgovine i industrije, smatraju da ih je 

AKK napustila. Mnogi ispitanici smatraju da se AKK nalazi u dobrom poloûaju da 

postane vaûan igraË u pravnom i sudskom sistemu na Kosovu, ali da joö nije pronaöla 

naËin kako da to delotvorno uradi. 

U razgovorima sa vode„im ljudima utvr eno je da je AKK uËinila bar poneöto u sve tri 

kategorije koje su identifikovali Ëlanovi. Me utim, poöto ove informacije nisu 

blagovremeno prenete Ëlanovima, vrlo Ëesto Ëlanovi nisu ni znali öta se deöava u 

Kathy Ladun ima skoro 10-godiönje iskustvo u humanitarnom radu i mirovnim operacijama u 

oblastima sukoba, kao i u radu na vladavini prava u oblastima posle konflikta. G ica Ladun je 

radila kao pravni pomo„nik u tuûilaötvu Me unarodnog tribunala za ratne zloËine u bivöoj 

Jugoslaviji u Hagu. Kao pravni struËnjak g ica Ladun radi kao advokat parniËar, a specijalnost su 

joj parnice vezano za hartije od vrednosti i pitanja etike & struËne odgovornosti. Ona tako e ima 

iskustva sa zakonima o azilu i siromaötvu. Kao suûbenica ABA Inicijative za vladavinu prava 

g ica Ladun je radila na oceni Reformskog indeksa pravne struke i Reformskog indeksa 

pravosu a koji su ura eni na Kosovu 2007. godine 

29

ukovode„im krugovima AKK. Osim toga, sami vode„i ljudi su priznali da bi Komora 

mogla da uËini viöe u svakoj od kategorija i istakli da ve„ postoje planovi o kojima je 

razgovarano ili su ve„ uspostavljeni da bi se poboljöali napori AKK u ovim oblastima. 

Na kraju, AKK je funkcionalno administrativno telo sa odgovaraju„om infrastrukturom 

koje viöe odmaûe nego öto pomaûe u svojim nastojanjima da postane mo„ni advokat i 

akter u vladavini prava na Kosovu. Uprkos tome, rukovodstvo je svesno slabosti 

Komore i ûeli da ih otkloni, a Ëlanstvo ne daje samo kritike ve„ nudi i ideje kako da se 

poboljöa rad u AKK. Ukoliko AKK bude sprovela predloûene izmene u svojoj 

organizacionoj strukturi i komunikacijama, time „e se uspostaviti kljuËni elementi 

osnaûenog Ëlanstva i naprednog rukovodstva, koji „e joj pomo„i da krene napred sa 

obimnijim planovima i da tako bolje sluûi kako advokatima tako i gra anima na Kosovu. 

Metodologija 

Cilj ove ocene je da se preko niza intervjua sa kljuËnim ljudima, koriste„i standardizovani 

upitnik za ocenu organizacione sposobnosti, izmeri organizaciona sposobnost 

Advokatske komore Kosova. Ocena je planirana da dokumentuje napredak AKK koji je 

ostvaren do danas; da utvrdi relativnu snagu i slabosti AKK; i da obezbedi osnovne 

informacije koje su potrebne da se razrade intervencije za jaËanje ove ustanove. Ona 

se tako e moûe koristiti da se nadgleda i meri ostvareni napredak tokom vremena. 

Mehanizam za ocenu sposobnosti NVO (Upitnik i skala) 

ABA Mehanizam za ocenu organizacije (Procesna, radna i öema sposobnosti), kako 

upitnik tako i skala, koji su koriö„eni u ovoj oceni, sastavljeni su od materijala koji je 

pozajmljen od IREX Programa lokalne NVO na Kosovu, Instituta za odrûive zajednice 

(ISC) Programa jaËanja civilnog druötva u Makedonskom nacionalnom demokratskom 

institutu (NDI), mehanizma za organizacione sposobnosti, i ABA RIBA programa. U 

metodologiji se ne koristi strogo numeriËko bodovanje. Smatralo se da „e provera 

relativne snage/slabosti AKK na bazi njene trenutne situacije biti korisnija u ovom 

trenutku. Osim toga, navedene su i sugestije vezano za razne faktore koje su dali kako 

ispitanici tako i ocenjivaËi. 

Pitanja su postavljana za vreme strukturnih intervua sa kljuËnim ljudima i fokusnim 

grupama, a odgovori su odmah zapisivani i snimani radi ocene. U oceni su razmatrane 

10 komponente organizacione efektivnosti: strateöko planiranje i analiza; upravljanje; 

izrada i sprovo enje projekta; finansijsko planiranje i upravljanje; upravljanje ljudskim 

resursima; operativno i sistemsko upravljanje; prikupljanje sredstava; mediji, odnosi sa 

javnoö„u, i marketing; razvoj advokature i gra anstva/ razvoj Ëlanstva; i uËeö„e polova i 

manjina. 

Intervjui & Prikupljanje podataka 

Intervjue sa kljuËnim ljudima i fokusnim grupama Kathy Ladun je vodila od oktobra do 

decembra 2007. i oni su u proseku trajali jedan sat. Ovaj proces organizovali su i 

pomagali sluûbenici ABA, Fatmir Kutllovci i Arianit Osmani. Pre samih intervjua svim 

ispitanim licima dat je i razmotren sa njima rezime ocene od jedne strane, ciljevi, i 

mogu„a pitanja. 

30

Uzorkovanje 

Zbog velikog broja Ëlanstva AKK (pribliûno 500), sastavljen je uzorak za intervjue na bazi 

regiona, pozicije i staûa u AKK, pola i etniËke pripadnosti. Ispitano je Ëetrdesetöest Ëlana 

AKK, kao i stalno administrativno osoblje AKK i spoljni saradnici. Intervjui su vo eni u 

sva sedam regiona AKK, u okviru rukovode„e strukture i odbora, a tako e su 

obuhva„eni i novoregistrovani i stariji advokati, kao i dva (2) Ëlana srpske zajednice, 

jedan (1) Ëlan turske zajednice i deset (10) ûena. 

Istorijat AKK 

Advokatska komora Kosova (AKK ili Komora) ustanovljena je kao ìnezavisna 

profesionalna organizacija advokataî, u skladu sa Zakonom o advokaturi i drugoj pravnoj 

pomo„i, koji je usvojen 1973. Videti ZAKON O ADVOKATURI I DRUGOJ PRAVNOJ POMO I IZ 

1973., Sluûbeni list SocijalistiËke Autonomne Pokrajine Kosova, br. 43/1973, [Sl SAP 

Kos.], sa izmenama i dopunama u ZAKONU O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O 

ADVOKATURI I DRUGOJ PPRAVNOJ POMO I, SL SAP Kos. br. 46/1977 i ZAKON O 

ADVOKATURI I DRUGOJ PPRAVNOJ POMO I IZ 1979., SL. SAP Kos. br. 48/1979. Pre 

osnivanja AKK, advokati sa Kosova bili su registrovani kao Ëlanovi Advokatske komore u 

Beogradu. Zakon o advokaturi predvideo je da novoustanovljena AKK treba da se bavi 

advokaturom, pruûanjem struËne pomo„i i zaötitom prava gra ana, da organizuje 

advokate, izdaje opöta akta o funkcijama Komore, da registruje nove advokate i da 

pruûa pravnu pomo„. 

Do 1989. godine AKK je imala 70 ñ 90 registrovanih advokata. Od 1989. do 1999. 

godine Ëlanstvo Komore se enormno pove„alo na 500, jer su sudije i tuûioci etniËki 

Albanci koji su bili otpuöteni sa svojih funkcija poËeli da rade kao advokati. Me utim, 

kako se pove„avalo Ëlanstvo AKK, njene aktivnosti su se smanjivale zbog politiËkog 

okruûenja, i to do taËke da je ona praktiËno bila neaktivna do kraja rata 1999. godine. 

Sa dolaskom UNMIK-a, AKK se ponovo aktivirala. Aprila 2000. godine, Ëlanovi su se 

sastali i izabrali predsednika i izvröni odbor. Uz jaku me unarodnu podröku, AKK je 

onda odrûala svoju prvu skupötinu posle rata, 27. aprila 2001. U to vreme broj Ëlanova 

iznosio je oko 155, kao rezultat ponovne registracije advokata posle rata koju je obavila 

Komora. 

21. decembra 2002, AKK je usvojila Statut Advokatske komore Kosova, koji pored 

uspostavljanja strukture i pravila upravljanja Komore, predvi a i slede„e devet 

ìspecijalne duûnostiî: 

1. OËuvanje ovlaö„enja i autonomije advokature i osiguranje uslova za redovno 

obavljanje advokatskih poslova, 

2. Nadzor advokata, meöovitih advokatskih kancelarija, kao i nekih drugih oblika 

odnosa izme u advokata radi zaötite prava i interesa stranaka, 

3. Permanentni razvoj profesionalnog nivoa kako advokata tako i struËnih 

pomo„nika, i u vezi s tim, ustanovljenje raznih oblika koordinacije sa sudovima, 

upravnim organima, nauËnim institucijama, pravnim fakultetima, sliËnim 

me unarodnim organizacijama i drugim organizacijama, institucijama koje su 

bitne za ispunjenje ovih duûnosti, 

4. Razvoj i unapre enje etike advokata, 

5. Analiza i prouËavanje kljuËnih fenomena radi unapre enja i zaötite prava 

gra ana i pravnih lica, 

31

6. Obaveötavanje lokalnih nadleûnih organa o raznim primerima vezano za situaciju 

i mere koje se moraju preduzeti radi unapre enja advokature i prava gra ana i 

pravnih lica, 

7. Vo enje raËuna o finansijama i drugim interesima advokature, 

8. Staranje o pravima i statusu penzionisanih advokata i sluûbenika u advokatskim 

kancelarijama i 

9. Uspostavljanje koordinacionih kontakata sa drugima advokatskim komorama, 

raznim nacionalnim i me unarodnim nauËnim institucijama. 

Statut AKK, u Ëlanu 4. Statut je na snazi i u vreme pisanja ove ocene, uz odre ene 

izmene koje su usvojene tokom godina. 

Od svog ponovnog aktiviranja 2000. godine AKK je imala tri predsednika. Na Ëelu AKK 

trenutno se nalazi 11-Ëlani Izvröni odbor koji se sastoji od trenutnog predsednika, bivöeg 

predsednika, dva potpredsednika i sedam regionalnih predsednika koji predstavljaju 

sedam administrativna regiona Komore. »lanstvo AKK se redovno pove„avalo tokom 

proteklih nekoliko godina do sadaönjih skoro 500 advokata. Od jula 2007. godine 

skupötina AKK viöe se ne sastoji od svih Ëlanova AKK ve„ od 81 delegata koji su 

izabrani iz regiona AKK, srazerno broju Ëlanova u datom regionu. 

AKK tako e ima nekoliko aktivnih specijalnih odbora, kao öto su odbor za KPO, etiku, 

pripravnike i ûene i manjine. Kao deo rada ovih odbora, saËinjene su izmene i dopune u 

etiËkom kodeksu i disciplinskom sistemu i podneti Skupötini na usvajanje jula 2007. 

NajznaËajnije izmene obuhvataju izuzimanje procesa provere iz ruku jednog pojedinca i 

ukljuËivanje obiËnih ljudi u disciplinski proces. Po novom sistemu, ûalbe preispituje 

troËlano ve„e Odbora za odnose sa klijentima. TroËlano ve„e, ukljuËuju„i tu jednog 

porotnika, predstavlja prvostepeni Disciplinski odbor koji razmatra sluËaj. éalba se moûe 

podneti petoËlanom ve„u Disciplinskog odbora za ûalbe, u kome rade dva porotnika. 

AKK je sprovela program za pripravnike, koji je u poËetku finansirala ABA Inicijativa za 

vladavinu prava (IVP) i program obuke za mlade advokate, koji je u poËetku finansirao 

OEBS. Tokom poslednjih par godina, Komora je preuzela odgovornost za svoj program 

obuke pripravnika i u najskorije vreme najavila je svoje planove da finansira i program 

obuke za mlade advokate. AKK je tako e poËela, u saradnji sa ABA IVP, program za 

ukljuËivanje ûena i manjina u 2007. 

Pored napred navedenih projekata, AKK je radila, a i dalje tesno i uspeöno sara uje, sa 

drugim lokalnim i me unarodnim organizacijama koje se bave vladavinom prava na 

Kosovu. Ovde je obuhva„en Program pravne pomo„i koji je finansirala EAR i Program 

za privredno pravo koji je finansirala agencija ìBearing Pointî. äto se tiËe saradnje sa 

lokalnim grupama, posle inicijative ABA i g. Majkla Greka (Michael Greco), bivöeg 

predsednika ABA, u 2005. godini AKK je uspeöno sprovela projekat okruglih stolova 

izme u sudija i advokata u saradnji sa USK. Vo ene su rasprave o pitanjima koja 

predstavljaju probleme kako za advokate tako i za sudije u pet regiona Kosova. AKK 

isto tako sara uje i sa USK u projektu protiv korupcije koji sponzoriöe Resurs centar za 

obuku advokata. 

AKK je Ëlanica Sudskog saveta Kosova i ima svog predstavnika u nedavno obrazovanoj 

radnoj grupi kljuËnih aktera u vladavini prava na Kosovu, ukljuËuju„i tu Ministarstvo 

pravde, Ministarstvo unutraönjih poslova, Udruûenje sudija Kosova (USK) i Udruûenje 

tuûilaca Kosova (UTK). 

32

Nalazi & sugestije/10 ispitanih komponenti 

1. Strateöka analiza i planiranje 

AKK nema strateöki plan ili pisani sveËani zavet osim onih devet ìspecijalnih duûnostiî 

koje su izloûene u Statutu (videti Istorijat AKK). Strateöki plan od jedanaest taËaka 

sastavio je tadaönji predsednik AKK u 2000. godini, ali on nikada nije podnet Skupötini 

na usvajanje. Sadaönji predsednik je izjavio da je rukovodstvo svesno da je Komora 

trebalo da saËini i usvoji ovakav plan. Izvröni odbor je odobrio obrazovanje Grupe za 

strateöko planiranje decembra 2007. OËekuje se da se ovih jedanaest Ëlanova sastanu 

po prvi put januara 2008. 

Dokument pod naslovom ìPlan za strateöku reformu AKKî podneo je jedan Ëlan AKK 

Izvrönom odboru u decembru 2007. U ovom dokumentu, autor poziva Komoru da usvoji 

strateöki plan i predloûio je tekst sveËanog zaveta i izmene u, izme u ostalih stvari, 

strukturi Ëlanstva, licenci, i rukovodstvu. Izvröni odbor je ve„inom glasova odbio ovaj 

plan, me utim, Ëlanovi rukovodstva su u svojim odgovorima u intervjuima istakli da „e 

ovaj plan biti upotrebljen kao polazna osnova Grupi za strateöko planiranje. 

Poöto ne postoji jasan sveËani zavet, ispitani advokati su davali njihove ideje o svrsi 

AKK, i generalno, njihovi odgovori se mogu svrstati u tri kategorije. Iako su se miöljenja 

advokata razlikovala o tome koja kategorija treba da ima prioritet, ve„ina ispitanika je 

pomenula da je svrha AKK da stvori uslove za svakog advokata da obavlja svoj posao, 

ukljuËuju„i tu propisnu obuku i sprovo enje discipline; unapre enje rada advokata u 

druötvu da se pove„a ugled advokata; i unapre enje vladavine prava generalno. Jedan 

mali deo ispitanika smatrao je da AKK treba iskljuËivo da se fokusira na vo enje 

registracije advokata. 

Sugestije: 

Radna grupa za strateöki plan moûe da traûi pomo„ struËnih i iskusnih lica 

prilikom saËinjavanja ovakvog plana iz organizacija koje su dobro upoznate 

sa procesom na Kosovu. Ovde je obuhva„eno USK, koje je usvojilo 

sopstveni plan u 2007. g., kao i ABA IVP koja je podrûala USK u ovom 

procesu. 

AKK treba da saËini strateöki plan i da ga proveri sa sopstvenim Ëlanstvom. 

Plan strateöke reforme AKK koji je podneo jedan Ëlan Izvrönom odboru treba 

da bude osnova od koje „e se dalje raditi. SaËinjavanje ovog plana mora da 

bude prioritet ove organizacije. Plan „e posluûiti da se AKK predstavi 

javnosti i da se daju jasni ciljevi i poslovi koji su najpotrebniji i koje AKK treba 

da obavi za svoje Ëlanove i pravnu struku. 

Plan treba da sadrûi ciljeve vezano za glavne probleme Ëlanova, ukljuËuju„i 

tu zalaganje i lobiranje u ime Ëlanova i za ugled advokata u druötvu 

generalno, zaötitu nezavisnosti advokata, borbu protiv neovlaö„enog 

bavljenja advokaturom, poboljöanje obuke i izvora literature za advokate, i 

davanje prioriteta u zapoöljavanju i zadrûavanju ûena i manjina u struci. 

Proces provere „e posluûiti da se ukljuËe i informiöu advokati koji su se 

smatrali izostavljenim ili napuötenim od strane AKK, a dobro obaveöteno i 

osnaûeno Ëlanstvo bi onda moglo da se pozove da sprovede ovaj plan. 

33

2. Upravljanje 

Rukovode„a struktura 

AKK ima predsednika i dva potpredsednika koji se biraju na Godiönjoj skupötini. Po 

vaûe„em statutu, predsednik moûe da ima mandat na jednu (1) godinu plus joö jednu (1) 

godinu, dok se dva potpredsednika biraju na mandat od tri (3) godine bez prava na 

reizbor. Kandidati za mesta u Izvrönom odboru dolaze iz regionalnih ogranaka, iz 

izvrönog odbora ili od advokata koji se prijavljuju za kandidate uz dobijanje potrebnog 

broja potpisa. Izvröni odbor AKK se sastoji od jedanaest Ëlanova: sadaönjeg 

predsednika, bivöeg predsednika, dva potpredsednika i sedam regionalnih predsednika. 

Sedam regiona AKK su: Priötina, Mitrovica, Gnjilane, Pe„, Prizren, –akovica, i 

Uroöevac. 

Regionalni predsednici se biraju na regionalnim sastancima od strane njihovog Ëlanstva. 

Regionalni predsednici mogu imati mandat na tri (3) godine bez prava na reizbor. 

Tako e, u regionalnom predsedniötvu se nalaze regionalni predsednik, i zamenik 

regionalnog predsednika i regionalni sekretar, a sve njih bira regionalna skupötina na 

mandat od tri (3) godine bez prava na reizbor. Sva rukovode„a mesta u AKK su 

volonterska. 

AKK tako e ima Skupötinu koja se sve do jula 2007. sastojala od svih Ëlanova Komore. 

Jula 2007. g. AKK je sastavila novu Skupötinu koja se sastojala od 81 delegata koji su 

izabrani na sedam regionalnih skupötina prema broju regionalnog Ëlanstva u Komori. 

Ova odluka doneta je zbog sve ve„ broja Ëlanova AKK, öto je Ëinilo odrûavanje godiönje 

skupötine sve skupljom i zbog ûelje rukovodstva AKK da pove„a ulogu i profil 

regionalnog rukovodstva i sastanaka. Po ovom novom sistemu, celokupno Ëlanstvo bi„e 

obaveötavano o aktivnostima i odlukama koje su donete na godiönjoj skupötini od strane 

regionalih delegata na njihovim regionalnim sastancima. 

Odgovornosti Skupötine Komore izloûene su u Statutu AKK u Ëlanu 71 i obuhvataju 

usvajanje Statuta Komore i Profesionalni etiËki kodeks advokata; izbor i razreöenje 

predsednika i potpredsednika Komore, preispitivanje svih stvari koje se odnose na 

advokatske aktivnosti; preispitivanje i donoöenje odluka o svim pitanjima koje proizilaze 

iz opsega aktivnosti Komore. 

Ne postoji pisani opis poslova za bilo koju rukovode„u poziciju u AKK, me utim, u Ëlanu 

76 Statuta AKK, iznete su duûnosti Izvrönog odbora u celini. Ove duûnosti obuhvataju 

donoöenje odluke o registraciji novih advokata i pripravnika; donoöenje odluke o sumi 

novca kojom Odbor i predsednik mogu raspolagati; vo enje finansija Komore; usvajanje 

propisa regionalnih sastanaka; nastavak saradnje sa profesionalnim udruûenjima u 

drugim zemljama; organizovanje seminara i objavljivanje biltena Komore. U Ëlanu 86 

opisane su duûnosti predsednika, ukljuËuju„i tu predstavljanje Komore; sazivanje i 

predsedavanje Skupötinom; izveötavanje Skupötine; odobravanje pla„anja iz budûeta do 

granice koju je utvrdio Izvröni odbor. 

Ve„ina ispitanih Ëlanova AKK znali su, u najmanju ruku, da kaûu ime predsednika AKK i 

njihovog regionalnog predsednika. Me utim, vrlo mali broj izvan rukovodstva je 

poznavao ostale Ëlanove Izvrönog odbora. Komentari rukovodstva AKK odnosili su se 

na to da nema transparentnosti u odlukama rukovodstva; da nije dalo priliku Ëlanovima 

da konkuriöu za rukovode„e pozicije u organizaciji jer se Ëini da se sve jedni isti ljudi 

menjanju na raznim rukovode„im pozicijama; i da na rukovode„a mesta treba da se 

34

dovede ve„i broj mla ih advokata. Pored toga, izraûena je velika nostalgija na godiönjoj 

skupötini na kojoj su se okupili svi advokati sa Kosova. Mnogi Ëlanovi su se ûalili da je 

giodiönja skupötina bila jedina prilika na kojoj su mogli da se vide sa ostalim kolegama i 

da razmene iskustva. U svim regionima, Ëlanovi su izjavili da su bili obaveöteni o 

odlukama ili aktivnostima sa ovogodiönje skupötine od strane njihovih delegata, ali samo 

ako su sluËajno sreli delegata u sudu ili negde drugde. 

Nasuprot tome, Ëlanovi iz regionalnog rukovodstva izrazili su veliki optimizam da „e 

nova struktura koja regionima daje ve„u odgovornost ojaËati AKK i poboljöati 

komunikacije sa Ëlanovima. U vom trenutku, Ëlanstvo u ve„ini regiona je potvrdilo da 

regionalni sastanci nisu odrûani od odrûavanja Skupötine, mada je odrûan sastanak 

predsedniötva nekoliko regiona. Jedan kritiËar je smatrao da „e prenos ovlaö„enja 

regionima u stvari oslabiti AKK, i da AKK treba da se fokusira na to da bude nacionalna 

advokatska komora. Po miöljenju ovog ispitanika, ovi regioni AKK mogli bi da pokrenu 

osnivanje volonterskih udruûenja, ako bi to hteli. 

Disciplinska struktura 

Po novoj strukturi koju je usvojila Skupötina jula 2007, petoËlano ve„e Odbora za 

odnose sa javnoö„u proverava prituûbe na advokate da bi utvrdilo da li postoje 

osnovane sumnje da se postupak nastavi. Ukoliko bude doneta odluka da se nastavi 

postupak protiv advokata, dati predmet pretresa troËlano ve„e, sa jednim porotnikom, u 

svojstvu prvostepene Disciplinske komisije. Bilo koja strana moûe uloûiti ûalbu na odluku 

prvostepenog organa pred petoËlanim ve„em Disciplinske komisije za ûalbe, u kojoj rade 

dva porotnika. 

Novopredloûena disciplinska struktura kao i revizije EtiËkog kodeksa advokata bile su 

rezultat jednogodiönjih sastanaka EtiËkog odbora AKK, koje je podrûavala ABA IVP. 

Kada je odbor usvojio konaËni nacrt, odrûani su regionalni sastanci sa delegatima AKK 

da se upoznaju sa predloûenim izmenama i da se dobiju povratne informacije. KonaËne 

predloûene izmene usvojene su velikom ve„inom glasova na Skupötini jula meseca 

2007. 

Advokati su stalno isticali da stroga primena EtiËkog kodeksa treba da bude prioritet 

AKK i da korumpirani advokati treba da budu kaûnjeni i ako je neophodno da se izbace 

iz sluûbe. (Zakon o advokaturi propisuje maksimalno 5 godina suspenzije sa 

mogu„noö„u ponovnog bavljenja strukom posle isteka ovog roka). Osim toga, mnogi 

advokati smatraju da bi postupak registracije pri uËlanjenju u AKK trebalo da bude stroûi, 

i trebalo bi da se vröi temeljna provera karaktera i moralnog integriteta kandidata, a ne 

da se proveravaju samo tehniËki zahtevi. Isti ovi advokati istakli su da bi trebalo da se 

odrûava ve„i broj kurseva obuke o etici da bi se obuËila nova generacija advokata da 

poötuje EtiËki kodeks i da se upozori stara generacija da je uspostavljen novi sistem za 

reöavanje povreda Kodeksa i da se tako bori protiv apatiËne kulture u pogledu etike. 

Nagrada za to, kako su istakli ispitanici, bila bi ve„i broj moralnijih advokata öto bi s 

druge strane doprinelo poboljöanju ukupnog ugleda i utiska o advokatima kod gra ana 

Kosova. 

Struktura odbora 

Aktivnosti AKK generalno se obavljaju preko grupa, odbora, i komisija. Ispitanici nisu 

mogli da identifikuju nijednu znaËajniju razliku u radu ili strukturi izme u ovih tela. 

»lanove grupa, odbora i komisija bira Izvröni odbor. Isti postupci finansiranja postoje za 

ova tela po kojima se zahtev za finansiranje nekog projekta mora podneti i mora ga 

35

usvojiti Izvröni odbor. Ove grupe, odbori i komisije sa aktivnim projektima obiËno se 

redovno sastaju i vode i Ëuvaju zapisnike. 

Grupe obuihvataju Grupu za publikacije, koja nadgleda izdavanje Ëasopisa AKK, 

Advokatura, i novoosnovana Grupa za strateöko planiranje, koja je obrazovana 

decembra 2007. i oËekuje se da odrûi svoj prvi sastanak u januaru 2008. 

Odbori obuhvataju: Odbor za pripravnike, Odbor za etiku & disciplinu, i Odbor za KPO. 

(Rasprava o njihovim aktivnostima sadrûana je u Faktoru 3). 

Komisije obuhvataju: Komisija za polove & manjine (diskusija o njenim aktivnostima 

sadrûana je u Faktoru 10), Komisija za ljudske resurse i upravu, Komisija za inventar 

[koju osoblje i rukovodstvo zove Komisija za finansije], Komisija za prikupljanje 

sredstava za projekat izgradnje zgrade AKK, i nagrada Bajram Keljmendi. 

AKK je tako e periodiËno obrazovala radne grupe, ukljuËuju„i nedavno osnovanu grupu 

koja je bila zaduûena za davanje saveta o tekstu nacrta zakona o advokaturi. 

Generalno, Ëlanovi koji nisu ili nisu bili aktivni u radu odbora/komisija obiËno i ne poznaju 

Ëlanove odbora ili ponekad Ëak ne znaju i da neki odbor postoji. Nekoliko ispitanika bilo 

je zamoljeno da se prikljuËe odboru ali su oni to odbili navode„i razloge kao öto su da 

nemaju vremena a neki su smatrali da su odbori loöe funkcionisali. Ve„ina ispitanika koji 

nikada nisu radili u nekom odboru nikada nisu bili ni upitani da se ukljuËe u neki odbor i 

istakli su da bi se ukljuËili da su bili pitani. 

Sugestije: 

StiËe se utisak da rukovode„e pozicije zauzima nekolicina, i zaista se Ëini da 

su neki ljudi bili na viöe rukovode„ih pozicija. Na papiru, svaki Ëlan moûe 

preduzeti korake da postane kandidat. U kojoj meri na ovako slabo menjanje 

ljudi na rukovode„im poloûajima utiËe apatija Ëlanstva i u kojoj meri ovo 

nastaje usled stagnacije koju vröi sadaönje rukovodstvo nije jasno, ali se to 

moûe reöiti uspostavljanjem boljih komunikacionih veza izme u rukovodstva i 

Ëlanstva. Pre slede„ih izbora i Skupötine, AKK moûe da aktivira regione i da 

dostavi informacije o tome kako se podnosi kandidatura i da se ohrabre mladi 

kadrovi da se kandiduju za funkcije. 

Samo vreme „e re„i da li „e jaËanje regionalne strukture AKK funkcionisati 

dobro, me utim, rukovodstvo AKK moûe pratiti öta se deöava u regionima i 

traûiti izveötaje od regionalnih predsednika da potvrdi da se aktivnosti i 

komunikacije dobro odvijaju u regionima. 

Da bi reöila zabrinutost mnogih advokata koji su izgubili jedinu priliku da se 

sastanu sa kolegama zbog izmene u strukturi Skupötine, AKK bi mogla da 

organizuje, u saradnji sa Skupötinom ili zasebno, konferenciju Komore, i da 

na njoj pozove sve Ëlanove. »lanovi bi morali da plate smeötaj i hranu, a 

program bi mogao da sadrûi kurseve KPO, okupljanja grupa aktivnih 

advokata (npr. advokate za gra anske parnice, advokate za kriviËne 

predmete), planiranje sastanaka i uspostavljanje druötvenih mreûa. 

AKK treba da sprovodi EtiËki kodeks i da organizuje program obuke za 

advokate vezano za njihove odgovornosti po Kodeksu. Odbori AKK za etiËka 

pitanja i KPO ve„ su predloûili da se organizuje obuka o etici po regionima 

36

vezano za nedavne izmene Kodeksa i sistema, kao Ëvrsti prvi korak ka 

zakonski obavezuju„em kursu o etici. Dostavljanje odluka disciplinskih tela 

Ëlanovima AKK tako e „e dobro sluûiti kao obrazovno sredstvo. 

Izvröni odbor AKK tako e je imao u vidu öirenje mreûe da se uvedu nova lica 

u odbore kada je postavljao Ëlanove ove jeseni. Kao rezultat toga novi 

Ëlanovi AKK naöli su svoja mesta u raznim odborima. Me utim, bolja i svaka 

druga komunikacija sa öirim Ëlanstvom o radu odbora, na primer, preko 

meseËnog magazina AKK, moûe biti delotvorno sredstvo za pobu ivanje 

interesa u budu„nosti. U ovom trenutku, Ëini se da ve„ina Ëlanova puno toga 

ne zna, ako uopöte neöto zna, o radu odbora. 

3. Projektni plan i sprovo enje 

Prilikom razrade aktivnosti, osim onih o vo enju registra, AKK je tokom proteklih 

nekoliko godina sprovela nekoliko znaËajnih projekata, kako iz sopstvenih sredstava 

tako i uz podröku drugih organizacija. Zavisno od projekta i da li donator zahteva plan i 

rok, AKK je uvek to ispoötovala. Kao takva, organizacija ima iskustvo u radu sa 

budûetom, sastavljanjem izveötaja i predloga. Neki Ëlanovi sadaönjeg osoblja poha ali 

su obuku o sastavljanju predloga. Generalno, Izvröni odbor se redovno obaveötava na 

svojim sastancima o programima, me utim, öira organizacija nije obaveötena o 

projektima niti aktivnostima, osim ako nisu pozvani da poha aju odre eni program. 

Intervjui su pokazali da se idejni projekti Ëesto baziraju na ûeljama donatora, i raspored 

seminara AKK pravi se uglavnom ad hoc zavisno od teme i vremena koji Ëesto zavise od 

milosti me unarodnih donatora. Me utim, AKK je preduzela napore 2007. da preokrene 

ovaj proces i da postane inicijator i podstrekaË finansiranja programa koje je sama 

saËinila. Dakle, AKK je saËinila predlog za centar za KPO obuku koji „e biti temelj svih 

kurseva obuke koje organizuje AKK kao deo konaËnog zakonski obavezuju„eg 

programa KPO. Ovaj predlog je dostavljen donatorima, ukljuËuju„i tu i ABA, Irsku 

advokatsku komoru i UNDP. Za ovaj projekat je isto tako sazvana donatorska 

konferencija u novembru 2007. g. pod pokroviteljstvom AKK, sa finasiranjem od strane 

UNDP. 

Odbor AKK za etiku i disciplinu je, uz podröku ABA IVP, radio proöle godine na 

sastavljanju amandmana na EtiËki kodeks i disciplinski sistem i uspeöno je lobirao da se 

on usvoji na Skupötini u julu 2007. Odbor za etiku je, u saradnji sa Odborom za KPO, 

sastavio predlog za regionalnu obuku o Kodeksu i disciplinskom sistemu koji treba da 

sprovodi poËev od 2008. g. 

AKK je potpisala MOS sa KPV, UTK i USK vezano za saradnju u aktivnostima i 

obrazovana je radna grupa za pitanja vladavine prava pri Ministarstvu pravde, 

Ministarstva unutraönjih poslova, policije, USK i UTK. Jedan projektni predlog doveo je 

do toga da USK pokrene televizijski program sa insceniranim su enjem, neka vrsta 

ìSudije Judyî za Kosovo. 

AKK tako e planira da poËne da radi na programu obuke za privredno pravo uz podröku 

agencije Bearing Point. 

Komentari Ëlanova vezano za sprovo enje projekata AKK fokusirali su se na ono öto su 

mislili da AKK treba da radi. Mogu„e teme za projekte koje su ispitanici najËeö„e 

pominjali bile su: obuka za advokatske veötine ñ kako usmeno tako i pismeno; obuka o 

novima kosovskim zakonima i postupcima; obuka o etici; obuka o gra anskim stvarima 

37

i isplati obeöte„enja; i redovni seminari o nedavnim sudskim odlukama. Tako e je 

pomenuta i potreba da AKK ustanovi biblioteku koja bi bila dostupna svim Ëlanovima a 

koja bi sadrûavala struËne Ëasopise i literaturu iz svih praktiËnih oblasti, ukljuËuju„i tu i 

prevode kljuËnih pravnih tekstova na albanski jezik. Statut AKK predvi a ustanvoljenje 

biblioteke dostupne svim Ëlanovima, ali u stvarnosti su finansijske teöko„e i nedostatak 

prostora dovele do toga da se umesto prave biblioteke koristi samo jedna polica za 

knjige koja se nalazi u kancelariji predsednika AKK. »lanovi su tako e prokomentarisali 

da kursevi obuke treba da se odrûavaju subotom, a ne tokom radnih dana jer im radne 

obaveze Ëesto onemogu„avaju da ih poha aju. 

U najznaËajnije projekte koji AKK trenutno sprovodi ubrajaju se slede„i: 

Objavljivanje biltena: Statut AKK, Ëlan 163, ovlaö„uje Komoru da izdaje bilten za sve 

Ëlanove svakih öest meseci. AKK je obrazovala Grupu za objavljivanje koja je 

odgovorna za objavljivanje Advokature, Ëasopisa AKK o pravnoj struci. »asopis se 

objavljuje jednom ili dvaputa godiönje. »lanovi grupe prave izbor Ëlanaka za 

objavljivanje koje dostave advokati, sudije i tuûioci vezano za pravne teme i razvoje. 

Advokatura se objavljuje na albanskom, srpskom i engleskom jeziku. 

Za Advokaturu nisu Ëuli, niti Ëitaju svi Ëlanovi AKK. Mnogi od onih koji su intervjuisani 

nisu dobili izdanje iz 2007. godine. Ovo se moûe objasniti izmenom strukture Skupötine, 

jer je ranije AKK uruËivala poslednja izdanja na Skupötini. Sada ih dobijaju samo 

delegati, i kada su upitani da li su dobili viöak primeraka da ih distribuiraju po regionima, 

oni su izjavili da nisu. Zbog jako retkog objavljivanja i dostavljanja Ëasopisa, mnogi 

Ëlanovi su izjavili da je njegova korisnost ograniËena, i da bi i za samu AKK i za Ëlanstvo 

bilo bolje da se izdaje meseËni bilten o aktivnostima AKK i teku„im zakonima, koji bi se 

Ëlanovima dostavljao preko email-a. 

»lan Grupe za objavljivanje se, u me uvremenu, sloûio da bi promena u Advokaturi bila 

korisna, ali je smatrao da bi to iölo u smeru njenog pretvaranja u struËnu publikaciju. 

Dakle, AKK bi mogla da plati priloge, ima redovne kolumniste, izveötava o sudskim 

komentarima i odlukama i da postane pouzdan izvor pravne literature na Kosovu. 

Sugestije: 

Na bazi intervjua, ve„ina advokata koristi email. Uvo enje meseËnog biltena 

preko email-a o aktivnostima AKK, gde bi tako e bili ukljuËeni Ëlanci o 

zakonima, bila bi dobra investicija resursa i vremena AKK. Tako bi se 

poboljöale komunikacije sa Ëlanovima i informacije bi se dostavljale ne samo 

Ëlanovima ve„ i spoljnim partnerima. 

Vezano za odluku da se objavljuje meseËni online bilten, jedan Ëovek bi 

morao biti zaduûen za sastavljanje ovog materijala. Tako e, bila bi 

neophodna obuka nadleûnog osoblja za kompjutersko objavljivanje i online 

dostavljanje. ABA IVP bi mogla da pomogne da se neöto uspostavi zajedno 

sa USAID-om, koji i sam objavljuje online izdanja dvaputa nedeljno i prema 

tome ima neophodno stuËno znanje za ove stvari. 

Sa uvo enjem meseËnog biltena, AKK „e moûda morati da fokusira 

Advokaturu na detaljniju analizu i tumaËenje zakona. Osim toga, potrebno je 

bolje dostavljanje Advokature Ëlanstvu. To je jedina publikacija AKK za 

Ëlanstvo, i na bazi uzorka intervjua koji je ura en za ovu ocenu, ve„ina 

Ëlanova u regionima retko dobija ovaj Ëasopis. 

38

Program za pripravnike: U 2002. godini, uz pomo„ ABA IVP, AKK je obrazovala Odbor 

za pripravnike da nadgleda program za diplomce prava koji staûiraju godinu dana u 

kancelariji nekog advokata da bi stekli uslov da polaûu pravosudni ispit. Po vaûe„em 

zakonu, da bi stekao uslov da polaûe pravosudni ispit na Kosovu, kandidat mora da 

pokaûe diplomu pravnog fakulteta i da je radio godinu dana kao pravni pomo„nik u 

kancelariji nekog advokata ili da je radio 2 godine u sudskoj administraciji ili u nevladinoj 

pravnoj organizaciji. Program za pripravnike obezbe uje stipendije, smeötaj i obuku za 

budu„e pripravnike koji budu izabrani da budu deo ovog programa u AKK. 

ABA IVP je podrûavala ovaj program finansijski do 2004. AKK je zatim podnela predlog 

za ovaj program OEBS-u, koji ga je finansirao od 2004. do 2006. Godine 2006, AKK je 

preuzela finansiranje programa, me utim, i dalje traûi podröku od spoljnih organizacija 

za ovaj projekat. Projektni koordinator odgovoran je za sastavljanje projektnih predloga i 

pronalaûenje potencijalnih donatora. Trenutno, odeljenje pripravnika sastoji se od deset 

pojedinaca kojima se pla„a (100 evra meseËne stipendije) i dvadeset pojedinaca kojima 

se ne pla„a stipendija ali koji imaju pravo da poha aju ove seminare i da prate sudske 

postupke öto je organizovano kao deo ovog programa. 

Ne postoje kriterijumi niti se nadgleda rad pripravnika u advokatskim kancelarijama. Na 

kraju pripravniËkog staûa, advokat i pripravnik potvr uju da je odra en pripravniËki staû 

od godinu dana i dostavljaju dopis o tome AKK. 

Do decembra 2007. g. 149 pripravnika je dobilo sredstva preko ovog programa. Od ovih 

149, 80% je izaölo da polaûe pravosudni ispit, i njih 15 do 20 sada su registrovani u AKK 

kao advokati. 

UËesnici i posmatraËi su opisali Program kao jako uspeöan. On se pokazao kao odrûiv i 

davao je dosledno dobre rezultate. 

Sugestije: 

Utvr ivanje parametara za rad pripravnika u kancelarijama advokata moglo bi 

joö viöe da poboljöa ovaj program koji se pokazao kao jako stabilan i 

uspeöan. Na taj naËin, uspostavila bi se izvesna standardizacija veötina koje 

pripravnik treba da savlada za posao, i moûe obezbediti odre enu zaötitu za 

one pripravnike koji se mogu na„i u nepovoljnoj situaciji da samo rade 

sluûbeniËke poslove ili da kuvaju kafu. 

U ovom momentu, AKK finansira obuku za 30 pripravnika, koji su izabrani za 

ovaj program. U ovom trenutku, u AKK u svako vreme postoji jednak broj, 

ako ne i viöe pripravnika, trenutno su tu 80 ljudi, koji su sami naöli 

nameötenje u advokatskim kancelarijama i uredno se registrovali kod AKK. 

Ovi pojedinci ne poha aju ovaj program. Imaju„i razumevanje za to da 

postoje ograniËenja finansija i prostora u AKK, Komora bi mogla nastojati da 

eventualno ukljuËi sve pripravnike u ovaj program. Ona bi ipak mogla da 

izabere najkvalifikovanije koji bi dobili stipendije, ali upravo sada, preostali 

Ëlanovi ove grupe mogli bi bar da poha aju obuku i da imaju pravo da prate 

sudske postupke. Joö jednom, ovo ima za cilj da se ostvari standardizacija 

uslova za rad pripravnika na Kosovu. 

UËiniti da projekat za pripravnike i dalje bude prioritet i poËeti razgovore sa 

USK, Sudskim savetom Kosova (SSK) i Ministarstvom pravde, i ABA o 

razvoju meöovitog/zajedniËkog pristupa za projekat za pripravnike. 

39

Obuka za mlade advokate: U 2004. godini, AKK je uz podröku OEBS-a sprovela 

program intenzivnog pravnog obrazovanja za nove advokate. Pedeset novih advokata 

odsluöalo je 52 Ëasa obuke iz 24 predmeta u 2005, dok je drugih 56 odsluöalo 48 Ëasa 

obuke iz 24 predmeta u 2006. godini. Finasiranje od strane OEBS-a je prestalo u to 

vreme, i AKK nije imala novca da nastavi sa ovim programom u 2007. godini 

Intervjuisani advokati koji su ve„ zavröili program govorili su jako povoljno o njemu. 

Smatrali su da su predmeti bili korisni, i da su im pomogli da poËnu da se bave 

advokatskom praksom. Advokat koji se registrovao u leto 2007. izrazio je ûaljenje öto 

ovaj program viöe nije bio raspoloûiv jer je Ëuo pozitivne ocene o njemu od kolega. 

U januaru 2008, AKK je objavila da „e obnoviti ovaj program u intenzivnoj formi, uz 

sopstveno finansiranje. Ukupno 110 novih advokata, ukljuËuju„i i one iz 2006. i 2007. 

godine, koji nisu mogli da poha aju ovaj program zbog nedostatka finansija, poËe„e da 

poha aju ovaj program obuke od 24 Ëasa iz 24 predmeta. 

Sugestije: 

Treba pohvaliti AKK öto je ponovo pokrenula ovaj program i time priznala 

koliko je on bitan da se mladi advokati pravilno obuËe za svoj posao. Jedan 

od komentara je da nikada nije previöe rano da se poËne sa obrazovanjem 

budu„ih lidera AKK, i ovo sredstvo moûe pruûiti dobru priliku AKK ne samo 

da obuËava polaznike vezano za pravne stvari, ve„ isto tako i da regrutuje 

mlade, motivisane pojedince da rade na aktivnostima AKK, ukljuËuju„i tu 

izradu web stranice ili materijala za bilten, ili da rade kao volonteri u 

odborima. 

4. Finansijsko planiranje i upravljanje 

Kada je AKK prvi put ponovo aktivirana u 2000. g., tadaönji predsednik je saËinio 

predlog budûeta za predstoje„u godinu i Izvröni odbor ga je pregledao. Me utim, ovo 

nije ura eno ve„ nekoliko godina. Nikakav klasiËan predlog budûeta trenutno nije 

saËinjen zato öto, kako je jedan sadaönji Ëlan rukovodstva objasnio, ìmi svi znamo gde 

novac ideî, öto znaËi da uz male promene iz godine u godinu, öto se tiËe prihoda i 

troökova, predlog ili rasprava o budûetu nisu neophodni. Me utim, od proöle jeseni ima 

jedna izmena, a to je da se usvoji nova budûetska raspodela za svaki region. 

Generalno, budûeti ipak postoje za one programe za koje AKK traûi podröku od spolja, 

posebno za program za pripravnike i program za mlade advokate. Ovi budûeti ne 

obuhvataju udeo za reûijske ili kancelarijske troökove. U praksi, programi ostaju u okviru 

ili blizu budûeta. Za ostale aktivnosti, troökovi, koje odobrava Izvröni odbor, baziraju se 

na novcu koji je raspoloûiv u datom momentu. 

Rukovodstvo organizacije ustanovilo je finansijske postupke. Finansije i dokumenta, 

ukljuËuju„i tu izveötaje o troökovima, poreske izveötaje i drugu finansijsku 

dokumentaciju, redovno se aûuriraju i Ëuvaju u propisnoj arhivi. Nadleûni Ëlan osoblja, 

finansijski administrator, duûan je da vodi knjige organizacije i u saradnji sa tri Ëlana 

finansijskog odbora priprema izveötaj o troökovima AKK, koje potpisuje i podnosi 

Izvrönom odboru. Ovo se radi na svaka tri do öest meseca. Osim toga, jednom 

godiönje radi se nezavisna revizija. U revizorskom izveötaju koji je ura en za proölu 

godinu nisu istaknuti nikakvi izuzeci. 

40

Na godiönjem sastanku, Izvröni odbor dostavlja revizorski izveötaj koji prikazuje koliko je 

novca potroöeno u protekloj godini, öto je sve prikazano za razne kategorije troökova i 

kao taËka dnevnog reda vröi se glasanje za usvajanje finansijskog izveötaja. »lanovi koji 

su bili prisutni na proölogodiönjoj Skupötini potvrdili su da je na dnevnom redu bio 

finansijski izveötaj, ali su se setili da nije bilo pojedinosti u nekim stavkama i da, 

generalno, nije vo ena debata i izveötaj bi obiËno dobijao blanko usvajanje. Neki 

Ëlanovi su izrazili negodovanje öto se nikada ne vodi rasprava o budu„im troökovima ili 

gde bi novac trebalo da se utroöi. 

Sugestije: 

Nastaviti sa nezavisnim revizijama i mehanizmom Finansijskog odbora. 

Razmotriti izradu predloûenog godiönjeg budûeta, dostavljaju„i ga pre 

Godiönje skupötine da bi se dobile povratne informacije iz regiona i zatim da 

se o njemu raspravlja i da se on usvoji na Skupötini. Prvo, dok AKK razvija 

svoje aktivnosti, ovo je dobra i neophodna praksa da se izbegnu potencijalni 

deficiti ili obraËunske greöke. Drugo, budûet daje nagoveötaje Ëlanstvu o 

tome koji su prioriteti rukovodstva, i poöto je budûet izloûen proveri time se 

Ëlanstvu öalje poruka da rukovodstvo ceni miöljenja svojih Ëlanova. 

5. Upravljanje ljudskim resursima 

Statut AKK predvi a upoöljavanje Ëetiri sluûbenika u stalnom radnom odnosu: sekretar, 

bibliotekar, vozaË i higijeniËar(ka). Po Statutu AKK, Ëlan 177, trenutno su upoöljeni 

sekretar, finansijski administrator (koji popunjava mesto bibliotekara), higijeniËarka, koja 

radi pola radnog vremena, i vozaË. AKK ima i dva koordinatora koji rade po ugovoru o 

delu, jedan radi u odboru za ûene i manjine i za KPO, a jedan u odboru za pripravnike. 

Koordinator u odboru za pripravnike tako e radi na aûuriranju web stranice AKK i deo 

svoje plate zara uje i od ovog zaduûenja. 

Osoblje ima 18 dana godiönje za odmor, uz pove„anje od po jednog dana na svakih pet 

godina radnog staûa. Radni dani su od ponedeljka do petka, od 8 ujutru do 4 popodne. 

Pozicije za sekretara i finansijskog administratora imaju duge opise poslova koji se 

ponegde preklapaju. Me utim, koordinatori imaju ugovore o radu ali u njima je manje 

detaljno opisano koje su njihove nadleûnosti. Po sadaönjem sistemu upoöljavanja, svi 

uposlenici dobijaju socijalne beneficije, me utim, stalni uposlenici imaju ve„e beneficije 

od sluûbenika po ugovoru o radu, öto podrazumeva 2 evra dnevno, i imaju dodatak ako 

rade vikendom. 

Komunikacije izme u Ëlanova osoblja i rukovodstva AKK opisane su kao adekvatne. 

Me utim, ne odrûavaju se formalni sastanci osoblja, niti postoji formalni sistem za 

ocenjivanje. Prema tome, kod osoblja Komore se ne vröi ni godiönja niti bilo kakva 

druga ocena uËinka na radu. Sekretar nadgleda ostalo stalno zapoöljeno osoblje, 

me utim, koordinatori su neposredno odgovorni predsedvaju„im odbora, sekretaru i 

predsedniku Komore. Ne postoji pisani pravilnik o pove„anju plata, unapre enju ili 

uËinku. Komisija za ljudske resurse postoji na papiru, me utim, niko ko je upitan u vezi 

s njom nije bio upoznat sa njenim radom i da li je ona uopöte obrazovana. 

Osoblje je smatralo da bi bilo korisno ako bi bilo viöe prilika za obuku. Neki su poha ali 

kurs za izradu projekta pre nekoliko godina, ali od tada niöta nisu poha ali. Ostali 

nikada nisu poha ali nikakav kurs. Posebno, obuka o upravljanju advokatskom 

41

komorom pomenuta je kao vaûan predmet, a naroËito u vezi s tim kako one rade u 

bivöim jugoslovenskim republikama, ili u drugim zemljama u tranziciji. 

»lanovi koji su bili u kontaktu sa osobljen Komore svi su izrazili zadovoljstvo sa osobljem 

i opisali su ih kao predusretljive i ljubazne. Nije bilo nikakvih prituûbi na to kako su 

vröene administrativne duûnosti oko registracije, i advokati generalno smatraju da 

ustanovljeni sistem dobro funkcioniöe öto se tiËe registracije i Ëlanarina. 

Neki ljudi su smatrali da bi pla„ena funkcija predsednika, umesto sadaönje volonterske, 

verovatno pomogla da se popravi fokus i uticaj aktivnosti AKK. Ostali su zapazili da je 

volonterska funkcija standardna u ve„ini advokatskih komora na zapadu, a drugi su 

smatrali da ako bi predsedniËka funkcija bila pla„ena onda bi i svi Ëlanovi rukovodstva 

ûeleli da imaju platu. Kao alternativa za ovo, neki pojedinci su zapazili da je Komori 

potreban izvröni direktor. Funkcija sekretara i finansijskog administratora fokusirane su 

na svakodnevni rad Komore kao öto je arhiviranje; izrada Ëlanskih kartica; vo enje 

registra AKK i organizovanje putovanja za Ëlanove AKK. Izvröni direktor bi, pored 

nadzora osoblja i administrativnog rada, bio duûan da se fokusira na öiru sliku razvoja, 

planiranje, i prikupljanje sredstava i ne bi se zamarao pojedinostima iz svakodnevnog 

administrativnog rada u Komori. »lanovi su prokomentarisali da predsednik ne moûe da 

posveti puno vreme i energiju Komori jer on ili ona se aktivno bave advokaturom iako se 

nalaze na toj funkciji, i da je za njih gubljenje vremena ako bi trebalo da nadgledaju 

arhiviranje ili da se brinu oko administrativnih problema. Pored toga, izvröni direktor bi 

predstavljao kontinuitet za Komoru jer se volontersko rukovodstvo menja skoro svake 

godine. 

Sugestije: 

Razlike koje postoje izme u stalnog osoblja i osoblja po ugovoru 

predstavljaju izvor nezadovoljstva kod osoblja i stvaraju dve klase 

usposlenika. Razmotriti otvaranje diskusije o ovome sa osobljem i 

rukovodstvom da bi se bolje definisalo zaöto postoje dve kategorije osoblja ili 

da se eliminiöe ta razlika. 

Pokrenuti redovne sastanke osoblja i postupak ocenjivanja osoblja najmanje 

jednom godiönje. 

Razmotriti sugestiju mnogih Ëlanova o izvrönom direktoru. Zbog svih razloga 

koje su oni izneli, ovo je dobar predlog koji moûe omogu„iti Komori da 

prestane da se fokusira na gaöenje svakodnevnih poûara i da poËne da 

razmiölja o öirim ciljevima i akcijama koje mogu pomo„i da se Komora 

pokrene napred ka drugim frontovima osim administracije, kao öto je 

lobiranje, podizanje svesti gra ana, i programiranje, kojima se sada Ëesto 

bavi na ad hoc bazi ili se tek naknadno misli o tome. 

6. Operativni i sistemi upravjanja 

Interne komunikacije 

Generalno, Ëlanovi AKK su u najmanju ruku znali ko je predsednik Komore, ko je njihov 

regionalni predsednik, i ve„ina je znala ko su bili administrativni sluûbenici AKK u 

Priötini. Me utim, mnogi nisu znali ko je bio u Izvrönom odboru ili u odborima. Svi su 

potvrdili da takve informacije AKK nije slala svojim Ëlanovima. 

U teoriji, svaki advokat imao je bar jedan kontakt godiönje sa AKK. Advokat mora da 

plati Ëlanarinu i da uzme novu Ëlansku kartu iz kancelarije AKK. U stvarnosti, Ëlanarina 

42

se pla„e preko banke, i poöto AKK ne dostavlja Ëlanske karte Ëlanovima preko poöte, 

Ëesto regionalni predsednik ili kolega uzme Ëlanske karte za advokate u njihovim 

regionima i uruËi im ih. 

Sve do ove godine svaki Ëlan AKK mogao je da oËekuje da primi bar jedan dopis od 

Komore ñ obaveötenje o Godiönjoj skupötini i odgovaraju„e materijale. Me utim, sa 

usvajanjem delegatskog sistema, od ove godine prestala su i ta obaveötenja svim 

Ëlanovima. Prema tome, AKK viöe ne odrûava redovne komunikacije sa svojim 

Ëlanovima. Ne öalje redobno dopise sa obaveötenjima ili materijalima AKK, i dok se neki 

Ëlanovi pozivaju na obuku a drugi koji su u rukovodstvu dobijaju odgovaraju„e dopise, 

ve„ina intervjuisanih Ëlanova nikada nije bila kontaktirana od strane Komore. 

Dostavljanje informacija o aktivnostima AKK Ëak i kada se to dogodi vröi se neformalno, 

skoro sluËajno ñ Ëlanovi se sluËajno sretnu u sudovima i onda razgovaraju o kretanjima 

u AKK. Bilten AKK, Advokatura, koji se objavljuje jednom ili dvaputa godiönje, predvi en 

je viöe da bude deo struËne literature a ne glasnik o aktivnostima AKK. 

Mnogi Ëlanovi su se ûalili da komora ne komunicira sa njima. JaËanjem sistema 

regionalnog rukovodstva planirano je da se ovo reöi, mada poöto su ovo rani dani 

sistema, previöe je rano da se kaûe da li „e on biti delotvoran. Dok je rukovodstvo 

usvajanje delegatskog sistema hvalilo kao efikasniji sistem, ekonomiËniji naËin 

upravljanja, obiËni Ëlanovi koji nisu bili delegati izrazili su nezadovoljstvo sa ovim 

sistemom. Prvo, oni su uglavnom i dalje bili neinformisani o radu Godiönje skupötine, i 

drugo, oni su istakli da je jedino vreme godine kada su advokati vi ali jedni druge bilo 

vreme Skupötine. Dakle, jedino postoje„e sredstvo povezivanja advokata bilo im je 

oduzeto. 

»ak i u pogledu internih komunikacija izme u rukovodstva i strukture osoblja u AKK, 

pojedinci su se ûalili da nisu dobijali informacije o drugim odborima ili regionalnim 

aktivnostima, jer informacije mogu da idu naviöe prema Izvrönom odboru ali one se 

nikada ne prenose svim Ëlanovima AKK. 

Spoljne komunikacije 

Rukovodstvo i osoblje AKK vrlo su ljubazni da razmenjuju informacije i razgovaraju o 

problemima sa drugim organizacijama. AKK je zauzela proaktivni stav za pokretanje 

ovakvih komunikacija na donatorskoj konferenciji pod pokroviteljstvom UNDP da bi se 

podiglo interesovanje za projekat KPO u novembru 2007, a pozvala je i partnerske 

organizacije i donatore da prisustvuju poËetku najnovijeg programa obuke za mlade 

advokate u januaru 2008. 

Objekti i resursi 

Generalno, ispitanici koji su videli kancelariju AKK smatraju da je AKK odavno prerasla 

svoj prostor. Sadaönja kancelarija, veliËine oko 60 kvadratnih metara, kupljena je 2000. 

godine kao alternativa da bi se izaölo iz advokatske kancelarije tadaönjeg predsednika. 

AKK je imala jednog Ëlana osoblja i oko 150 advokata koji su bili registrovani u Komori u 

to vreme. U ovom trenutku svakog dana svo osoblje, ukljuËuju„i tu sekretara, 

finansijskog administratora, dva koordinatora, higijeniËarku, i vozaËa, dele istu 

kancelariju. Osim toga, kancelarija predsednika sluûi i kao biblioteka Komore, gde se 

nalazi polica sa struËnom literaturom. 

43

Komora ima jedno vozilo koje je donirala EAR. Kancelarija od opreme ima kompjutere i 

printere, stari fotokopirni aparat, internet i dve telefonske linije. Komora nema sopstveni 

server. 

Iako je obrazovana komisija da razmotri mogu„nost prikupljanja sredstava za novi 

prostor u julu 2007, ona tek treba da ostvari ili pokrene inicijativu da prikupi ova 

sredstva. Skoro svi Ëlanovi koji su znali poslovni prostor Komore izrazili su miöljenje da 

je on neadekvatan za trenutne poslove Komore. Neki su smatrali da bi trebalo da se 

izvröi pritisak na opötinske vlasti da obezbede zemljiöte na kome bi AKK mogla da 

izgradi svoje poslovne prostorije. Ostali su sugerisali da bi trebalo pove„ati Ëlanarine i 

da se ovaj viöak prikupljenih sredsatva odvaja u poseban fond za budu„u zgradu AKK. 

Odbor za KPO saËinio je predlog za centar za KPO koji je tako e predvi en da bude i 

direkcija AKK. 

Sugestije: 

Komora se nalazi u procesu stvaranja kompjuterske baze podataka o svom 

Ëlanstvu. Tako e, sve viöe i viöe advokata koristi email. Komora bi mogla da 

pokrene meseËni online glasnik preko koga bi Ëlanstvo bilo blagovremeno 

obaveötavano. Dobro obaveöteno Ëlanstvo verovatno da bi bilo aktivnije i 

zadovoljnije. Email bilten mogao bi tako e da se öalje donatorima i drugim 

zainteresovanim stranama izvan AKK. Za onih nekoliko advokata koji joö 

nemaju email, AKK bi mogla da ötampa primerke i öalje im ih preko poöte. 

Aûurirati web stranicu, napraviti je u formatu pogodnom za korisnike, uneti 

informacije o aktivnostima i programima AKK zajedno sa suötinskim 

informacijama o zakonima koje advokati mogu da koriste. 

Razmotriti mogu„nost da se nabavi dobar server za AKK, gde bi mogla da se 

uspostavi mreûa za advokate i pristupna lozinka. StruËni materijali bi mogli 

biti postavljeni na web stranici AKK, Ëije koriö„enje bi korisnici koji nisu 

Ëlanovi AKK morali da plate, dok bi Ëlanovima bio dozvoljen slobodan pristup, 

ali bi lica koja nisu Ëlanovi ipak imali priliku da vide öta AKK nudi. 

Planirati godiönju konferenciju svih advokata, koja se moûe odrûati zajedno ili 

odvojeno od Godiönje skupötine. Jednodnevni ili dvodnevni program mogao 

bi da obuhvati kurseve KPO, sastanke sa odborima, najnovije vesti o radu 

AKK, sastanke za davanje ideja i razgovore o uspostavljanju mreûa. 

Troökove smeötaja i hrane treba da plate sami advokati da to ne bi opteretilo 

finansije AKK. 

Kancelarija AKK nije adekvatna. Angaûovati komisiju za prikupljanje 

sredstava koja je uspostavljena jula 2007. godine da reöi ovo pitanje i 

usredsrediti resurse na nalaûenje reöenja, to moûe biti preko prikupljanja 

sredstava, preko pomo„i opötine, ili moûda prikupljanjem resursa iz 

partnerskih organizacija, USK i UTK. 

7. Prikupljanje sredstava 

»lanarine/provizije 

Prihod AKK skoro iskljuËivo dolazi od registracionih Ëlanarina i provizija. Advokati 

pla„aju 240 evra godiönje Ëlanarine. Da bi se registrovali advokati moraju da plate 700 

evra. Broj Ëlanova u ovom trenutku je oko 500 ljudi. 

44

AKK obiËno nije napla„ivala nijedan od svojih programa ili KPO, uz izuzetak pilot KPO 

projekta o otvaranju advokatske kancelarije koji je organizovan sa ABA u jesen 2007. 

godine. AKK tako e ne napla„uje svoja izdanja, Advokaturu, rokovnik sa imenikom svih 

advokata i sudija na Kosovu. 

Neki advokati, oni koji imaju dobro ustanovljenu, pouzdanu bazu klijenata, istakli su da bi 

platili i ve„e daûbine da bi dobili viöe od AKK. Ostali, me utim, koji se bore da sastave 

kraj s krajem, izjavili su da oni ne bi platili viöe, naroËito za organizaciju koju smatraju 

neefikasnom u borbi za interese advokata. Mnogi su predloûili stepenovanu skalu za 

daûbine ñ da se umanje ili eliminiöu daûbine za prvu godinu rada advokata i za starije 

advokate (preko 65 godina starosti) koji joö rade. 

Donacije 

Rukovodstvo priznaje da je AKK bila uglavnom pasivna u pogledu prikupljanja 

sredstava. AKK je radila sa brojnim donatorima iz me unarodne zajednice, ali istorijski, 

donatori su obiËno dolazili kod njih. Partneri su, ali to nije konaËan spisak, ABA IVP, 

Institut CEELI, OEBS, EAR, Bearing Point, NemaËka vlada, UNDP, i Evropski centar za 

prava Roma. Ve„ina saradnje bila je u formi ciljanih, jednokratnih doga aja, koje su 

pokretali donatori. 

AKK je pripremila predloge za programe koji su inicirani uz podröku me unarodnih 

donatora, koji su kasnije bili povuËeni. Tako je AKK pripremila predloge u kojima je 

traûena podröka za Projekat AKK za pripravnike i za Program obuke za mlade advokate. 

Generalno, priprema predloga ide viöe na ad hoc bazi i rezultat je interesovanja nekoliko 

Ëlanova ili koordinatora, a nije deo ukupnog plana ili cilja Komore. U drugoj polovini 

2007. godine AKK je pripremila dva projekta: Centar i program za KPO, i inscenirano 

su enje, kao televizijski öou ìSudija Judyî. AKK je tako e organizovala dva doga aja 

da podstakne interesovanje me u donatorima za predlog programa za KPO i programa 

obuke za mlade advokate. 

Sugestije: 

Vredi istraûiti preporuke Ëlanova za prikupljanje sredstava. AKK bi mogla 

nastaviti projekat objavljivanja, gde bi se jedan ili dva naslova struËne 

literature mogli izabrati svake godine da budu prevedana na albanski jezik i 

da se zatim objave, i ovakve knjige bi se mogle prodavati da se ostvari profit. 

Osim toga, Ëlanovi su sugerisali da bi AKK mogla da objavljuje komentare na 

zakone ili sudske odluke i da i njih prodaje. Advokati su izjavili da bi postojalo 

trûiöte za njih i to ne samo me u advokatima, ve„ i me u sudovima, 

tuûiocima, kompanijama i drugim organizacijama koje vode poslove na 

Kosovu. 

Za programe KPO, AKK moûe da napla„uje svojim Ëlanovima poha anje 

kursa, u najmanju ruku bar da se pokriju troökovi materijala, iznajmljivanje 

sale i predavaËi. 

Program prikupljanja sredstava moûe isplanirati izvröni direktor da bi 

koordinisao projekte i potrebe AKK i da se identifikuju potencijalni izvori 

donacija ili sredstava. 

45

8. Mediji, odnosi sa javnoö„u, i marketing 

Komora ne kontaktira proaktivno medije. Umesto toga, ukoliko se postave neka pitanja 

od strane medija, ona se prosle uju portparolu, Ëlanu AKK koga je izvröni oodbor 

postavio u jesen 2007. Neki Ëlanovi rukovodstva i Ëlanovi odbora tako e su davali izjave 

novinama. Me utim, AKK nema uspostavljenu politiku rada sa medijima koja bi 

odre ivala ko moûe da govori sa medijima i o Ëemu, ili „e prenositi koordinisanu poruku 

me u rukovodstvom u sluËaju kontakta od strane medija. 

AKK tako e nema uspostavljen plan za odnose sa javnoö„u ili sa medijima, me utim, 

kada je to traûeno od njih Ëlanovi i rukovodstvo su uËestvovali u kampanjama za 

podizanje svesti javnosti. U 2007. godini, AKK je zajedno sa USK uËestvovala u 

oglaöavanju javne sluûbe kojom se unapre uju prava klijenata i etiËko ponaöanje 

advokata, koju je osmislila ABA IVP a finansirao USAID. U najskorije vreme, jedan Ëlan 

AKK se pojavio u Oglasu javne sluûbe (OJS) gde se promoviöe etika i vladavina prava, 

koji je finansirala kancelarija Ombudsmana. 

Komora ne osmiöljava materijale koji su ciljani da dopru do javnosti. Njen Ëasopis, 

Advokatura, je ciljan i uglavnom se dostavlja samo Ëlanovima AKK. Izuzetak je 

ograniËeni broj broöura o AKK koje su ötampane na angleskom jeziku i podeljene 

uËesnicima Godiönje skupötine ABA 2007. godine u San Franciscu. Web stranica AKK, 

www.odaeavokateve.org, je zastarela i uopöte nije pogodna za korisnike. 

Mnogi Ëlanovi prokomentarisali su da AKK mora da ima bolje komunikacije sa medijima I 

javnoö„u. Kako su neki zapazili, AKK je vaûna organizacija koja ima svoje mesto u 

Sudskom savetu Kosova. Ona je u poziciji da utiËe na odluke o pravnom i sudskom 

sistemu, a ipak mnogi Ëlanovi veruju da AKK nije poötovana od strane drugih institucija 

na vlasti, zbog toga öto ona ne koristi svoj poloûaj u punoj meri. »uli su se i komentari da 

AKK ima samo malog uticaja na druge strukture u druötvu, posebno na sudski sistem i 

na donoöenje propisa i zakona, a ona bi po svom karakteru upravo trebalo da ispunjava 

ovu ulogu; AKK bi mogla da podigne svoj glas o nekim pitanjima u ötampi i da daje 

kritike na raËun nekih poteza vlade öto bi pojaËalo profil AKK i poboljöalo slab ugled 

advokata u javnosti. 

Sugestije: 

Uspostaviti politiku rada sa medijima da se razjasni ko zvaniËno moûe da 

govori u ime AKK. Pokrenuti proaktivni plan za medije vezano za ona pitanja 

koja su identifikovana kao prioritetna za advokate, kao öto je registracija kod 

Ministarstva trgovine i industrije (videti Faktor 9) ili donoöenje Zakona o 

advokaturi, öto bi istaklo poloûaj AKK u javnoj areni. 

Voditi evidenciju o pojavljivanjima u medijima, izjavama ili izveötajima o 

aktivnostima AKK ñ u suötini otvoriti arhivu o svim izveötajima u ötampi o 

AKK ili aktivnostima vezano za AKK. 

Aktivirati regionalne ogranke da rade programe u zajednicama bilo preko 

odrûavanja insceniranih su enja u srednjim ökolama ili preko pojavljivanja u 

lokalnim medijima, kao komentatori o relevantnim pravnim doga ajima, da se 

advokati u javnosti predstave u pozitivnom svetlu. Advokati bi tako e mogli 

da pomognu u sferi zakona za mlade, u posetama studenata sudovima i 

aktivnostima za dan prava, preko saradnje sa ABA IVP. 

46

Osavremeniti web stranicu kako tehnoloöki, jer se priËa da je sadaönji sistem 

prespor, zastareo i Ëesto nedostupan, tako i suötinski. 

9. Zalaganje i lobiranje: Pove„anje broja pristalica i Ëlanova 

AKK ima svoje mesto u Sudskom savetu Kosova (SSK). Oktobra 2007. ona je potpisala 

memorandum o saradnji sa SSK, Udruûenjem tuûilaca Kosova i Udruûenjem sudija 

Kosova radi saradnje u oblasti vladavine prava. Tako e je obrazovana radna grupa u 

koju su ukljuËeni AKK, Ministarstvo pravde, Ministarstvo unutraönjih poslova, policija, 

USK i UTK da koordinaraju aktivnosti u oblasti vladavine prava. MOS i ova radna grupa 

su nove inicijative za koje je prerano da se kaûe koje rezultate ili uticaj „e imati, 

me utim, one ipak predstavljaju prvi korak gde su ove institucije preduzele inicijativu da 

koordiniraju njihove aktivnosti. 

AKK odrûava odnose sa advokatskim komorama iz drugih zemalja i poslala je svoje 

rukovodstvo na sastanke u inostranstvo, ukljuËuju„i tu Sjedinjene Drûave i Izrael. 

Me utim, ovo je viöe imalo formu pukog prisustva sastancima i niöta viöe. AKK je 

tako e uËestvovala i u studijskim putovanjima koja su sponzorisale razne me unarodne 

organizacije, a ta putovanja izme u ostalih mesta obuhvataju Irsku, Republiku »eöku i 

Francusku. 

AKK ima ograniËeno Ëlanstvo advokata ñ da bi se neko bavio advokaturom, on mora da 

bude registrovan u Komori. Komora nema druge kategorije Ëlanstva, kao öto je status 

neaktivnih advokata, ili studentski status, ili status pravnog profesionalca, öto bi 

omogu„ilo studentima, profesorima, sudijama ili tuûiocima da se registruju kod AKK i da 

poha aju programe, rade zajedno na inicijativama, i generalno, da obezbede dobru 

platformu za podsticanje diskusije o pravnim stvarima i budu„ih advokata da se prikljuËe 

ovoj struci. 

»lanovi su izrazili negodovanje da je AKK uËinila malo da pospeöi odnose ili razvoj 

mreûa me u Ëlanovima. Godiönja skupötina ranije je bila jedino sredstvo gde se veliki 

broj Ëlanova mogao sresti, a otkako je usvojen delegatski sistem, ovakva skupötina se 

viöe ne odrûava. Rukovodstvo AKK je, me utim, nameravalo da ojaËa regionalni sistem 

da bi ispunilo ovu prazninu sa regionalnim sastancima i obukom. Tako e se Ëesto Ëula 

primedba da isti ljudi uËestvuju u studijskim putovanjima ili posetama inostranstvu, öto 

doprinosi vi enju da su vlast i beneficije u rukama nekolicine iz rukovodstva AKK. 

Dva pitanja vezano za potrebu da AKK bude aktivni lobista viöe puta su isticana tokom 

intervjua. Ve„ina ispitanika verovala je da ova pitanja imaju kritiËni znaËaj za profesiju 

advokata na Kosovu i moûda za opstanak AKK kao nezavisne organizacije. Ona se 

odnose na registraciju advokata kod Ministarstva trgovine i industrije i neovlaö„eno 

bavljenje strukom od strane lica koja nisu ni advokati ni pravnici. Skoro jednoduöno, 

Ëlanovi veruju da AKK treba da uËini neöto viöe da reöi ova pitanja, da zaötiti advokate i 

osigura nezavisnost i opstanak advokatske struke na Kosovu. Pozadina ovih pitanja 

ukratko je izloûena u daljem tekstu. 

Ministarstvo trgovine i industrije 

Mnogim advokatima zatraûeno je da se registruju kod Ministarstva trgovine i industrije 

kao firme. Po ceni od oko 150 evra godiönje, advokat onda dobija poslovnu licencu. 

Advokati ose„aju da se na njih vröi pritisak da se registruju jer sudovi ne„e isplatiti 

47

honorare za ex officio zastupanje bez broja poslovne licence. Pored toga, advokati 

podleûu inspekciji MTI koji mogu do„i u kancelariju da provere da li se advokat 

registrovao i da li vodi knjige. Propust da se tako uËini moûe dovesti do izricanja 

novËanih kazni koje se pla„aju preko suda za prekröaje. 

Propis kojim se ure uje registracija kod MTI ne pominje konkretno advokate. Tako, 

kada se advokat registruje, on ili ona to Ëine kao pruûaoci pravnih usluga. Kako je 

objaönjeno u intervjuima pruûaoci pravnih usluga ispunjavaju viza formulare ili prijave i 

od njih se ne traûi da imaju diplomu prava, pravosudni ispit, niti da su registrovani kod 

AKK. Advokati smatraju da je ovo poniûavaju„e i nepraviËno zato öto advokati moraju 

da se registruju dvaputa da bi mogli da se bave advokaturom ñ prvo, kod AKK, öto 

moraju da uËine jer ih na to obavezuje zakon, videti Zakon o advokaturi, i drugo kod 

MTI, koje po miöljenju advokata, u stvari nema zakonsko pravo da zahteva registraciju 

advokata, ali uprkos tome ono zahteva ispunjenje te obaveze od strane advokata. Jedan 

ispitanik je rekao da mu je jedan MTI inspektor objasnio tako öto je rekao da advokati 

imaju natpis ispred svoje kancelarije, a poöto firme imaju natpise, onda su i advokati 

firme. 

U 2006. godini, kada je MTI poËelo da zahteva od advokata da se registruju, postignut je 

takozvani dûentlmenski sporazum izme u rukovodstva AKK i MTI po kome se MTI 

sloûilo da ostavi advokate na miru. Sluûbena politika koju je zastupalo rukovodstvo AKK 

bila je da advokati ne treba da se registruju. Za sada, AKK je izdala potvrde advokatima 

u kojima se navodi da advokati nemaju potrebe da se registruju kod MTI, sve donde dok 

su propisno registrovani kod AKK, kako stoji u Zakonu o advokaturi. Me utim, MTI je 

ponovo pokrenulo svoju kampanju da se advokati registruju u 2007. godini, naroËito u 

regionima izvan Priötine. Kada su neki advokati pokuöali da ospore registraciju kod MTI 

uz pomo„ svojih potvrda od AKK, njihove ûalbene predmete odbili su nadleûni opötinski 

organi koji su naloûili advokatima da se registruju. SuoËeni sa de facto zamrzavanjem 

prihoda (honorari za ex officio rad) i mogu„noö„u da se nakupe novËane kazne kod 

sudije za prekröaje, ve„ina advokata je smatrala ovu registraciju nuûnim zlom. Ipak, 

advokati ûele da se stvari razjasne u pogledu toga koji zakon ili uredba je preovla uju„i 

ñ Zakon o advokaturi ili uredba o registraciji firme. 

Mnogi advokati su priznali da je MTI registracija verovatno rezultat ozloje enosti vlade u 

vezi s onim öto se smatra izbegavanjem poreza od strane nekih advokata koji kriju 

prihode i ne pla„aju traûene poreze Ministarstvu finansija. Sa MTI registracijom oni 

onda pla„aju pauöalni porez Ministarstvu i obavezni su da vode knjige i da svakodnevno 

aûuriraju raËune i podleûu rutinskoj inspekciji. Registracija prema tome omogu„ava 

vladinim organima da provere da li advokat taËno vodi evidenciju o svom prihodu. 

Ispitanici su naglasili da oni ne izbegavaju njihove odgovornosti i sugerisali da bi oni 

verovatno bili voljni da se registruju kod MTI ako bi bio donet zakon posebno za 

advokate. Jedan predlog koji je Ëesto iznoöen bio je da AKK vodi i MTI registraciju ñ 

MTI bi sastavio kategoriju za advokate zajedno sa odgovaraju„om strukturom 

honorara/poreza; Daûbine AKK bi se pove„avale prema obimu naplate; AKK bi 

dostavljala MTI spiskove advokata i odgovaraju„i novËani iznos MTI, koje bi onda 

izdavalo registraciju. Tako bi se advokati registrovali samo na jednom mestu i dobijali 

kvalifikacije i priznanja kao advokati i kao firme od AKK i MTI. 

Preovla uju„i utisak me u advokatima je da AKK mora da bude energiËnija prema MTI 

u borbi za poloûaj advokata. »lanovi ne veruju da rukovodstvo iöta Ëini da zaötiti 

48

advokate u pogledu ovog pitanja. S druge strane, rukovodstvo tvrdi da je ovo pitanje na 

dnevnom redu svakog sastanka koji odrûavaju, i da nastoje da se sloûe oko jednog 

pristupa i da na u reöenje. 

Neovlaö„eno bavljenje advokaturom 

Drugo pitanje koje su identifikovali mnogi advokati od kojih mnogi rade izvan Priötine, 

bilo je vezano za neovlaö„eno bavljenje advokaturom. Advokati su razjasnili da nisu 

imali problema sa radom pravnika, kategorijom pravnih profesionalaca, koji su zavröili 

pravni fakultet i koji su moûda poloûili ili nisu poloûili pravosudni ispit, ve„ sa onima 

kojima je dozvoljeno po zakonu da obavljaju izvesne pravne poslove u gra anskim 

parnicama. Umesto toga, advokati ukazuju na sudove i pokrajinske sluûbenike kao 

glavni izvor problema u ovoj sferi. 

Sudski sluûbenici ili uposlenici u katastarskoj sluûbi optuûuju se da govore gra anima da 

nema potrebe da plate advokata za pravne usluge niti za potrebna pravna dokumenta. 

Umesto toga, ovi sluûbenici traûe 20 ili 25 evra da bi sastavili tipske ugovore o 

nekretninama, nasle u, ili drugim administrativnim stvarima. Ovakvi ugovori su loöe 

saËinjeni i neprofesionalni, me utim sudovi ih ipak prihvataju takvi kakvi su. Advokati 

veruju da ih sudije ovakvim prihvatanjem ovih dokumenata liöavaju klijenata. Osim toga, 

konaËan rezultat prihvatanja ovakvih dokumenata od strane sudova je Ëesto viöe 

parnica, bilo zato öto je sastav dokumenta tako loö da onemogu„ava jasno tumaËenje ili 

zbog toga öto je dokument u stvari laûan, zato öto na primer, neki pojedinac nema pravo 

nad predmetnom imovinom, (a sluûbenik-amater ne„e traûiti nikakav dokaz o tome, dok 

bi advokat koji overava takav dokument traûio dokaz). Iako se ovo moûe smatrati kao 

da ide u korist advokata koji se bore da dobiju viöe klijenata, u stvari, advokati su rekli da 

kada preuzmu takav predmet to doprinosi joö ve„em zastoju u radu sudova, öto opet 

dovodi do negodovanja klijenata koji smatraju da advokati namerno odlaûu predmete da 

bi dobili viöe honorara. Osim toga, advokati koji su dovedeni u poloûaj da se brane od 

loöeg sastavljanja dokumenata koje nekvalifikovani pojedinci rade u ime njihovih 

klijenata, veruju da sve ovo nanosi ötetu ve„ poljuljanom ugledu koji mnogi ljudi imaju o 

advokatima jer oni ne shvataju da advokati nisu odgovorni za sastavljanje takvih 

dokumenata. 

Advokati su istakli potrebu da se donese zakon o beleûnicima koji zahteva overu 

autentiËnosti dokumenta od strane struËnog lica. Oni su tako e izrazili miöljenje da 

zakon treba da razjasni koje pravne poslove ili zadatke mora da obavlja advokat ili 

pravnik u odnosu na laike i da takav zakon treba da predvi a kazne za sve ljude koji 

kröe ovaj zakon. Mnogi advokati smatraju da AKK nije ostvarila nikakve rezultate u 

ovom pogledu. 

Iz dva regiona AKK stigli su dopisi o ovom pitanju u kojima se traûi da vlada i sudovi 

preduzmu mere da prekinu ovakvu praksu. Ovi dopisi poslati su nadleûnom sudu, 

odnosno katastarskoj sluûbi. Nije bilo nikakvih rezultata u vezi s ovim i regionalni Ëlanovi 

smatraju da AKK mora da reöi ovo pitanje na nivou vlade i da radi na tome da unese 

zaötite za pravnu struku i za sferu pravnih poslova koje obavljaju kvalifikovani advokati. 

Sugestije: 

Vezano za strateöki plan, bilo bi veoma korisno da AKK ima plan za 

advokaturu. Rukovodstvo bi moglo da identifikuje kljuËna pitanja za koja bi 

49

se AKK zalagala u ime svojih Ëlanova i da se zauzmu odgovaraju„i stavovi u 

pogledu ovih pitanja. Neslaganja u pogledu pristupa mogla bi se izneti pred 

Ëlanove na regionalnim sastancima tako da Ëlanovi budu ukljuËeni u raspravu 

i da se postigne konsenzus. Na ovim regionalnim sastancima mogao bi se 

saËiniti godiönji plan i podneti godiönjoj skupötini na usvajanje. Ovo bi 

rukovodstvu AKK dalo mandat odakle da se krene napred i bio bi obezbe en 

naËin da se zauzmu stavovi o datim pitanjima, naroËito onda kada 

rukovodstvo ne moûe da postigne saglasnost. 

Kao Ëlan SSK, AKK treba da bude aktivnija u reöavanju problema i potreba 

pravne struke. U ovom momentu, kod Ëlanova postoji shvatanje da je AKK 

pasivni uËesnik onda kada bi trebalo da bude glasni podrûavalac advokata 

pred glavnim organom koji nadgleda sudski sistem na Kosovu. 

Pored advokature, AKK bi mogla da nastoji da igra aktivnu ulogu u 

preispitivanju sadaönjih zakona i predloga zakona i da daje komentare na 

predloûene zakone koji utiËu na pravnu struku, i to davanjem saveta ili na 

nivou Skupötine ili na nivou Ministarstva. Napori iz proölosti da se obrazuju 

radne grupe i da se reöe pitanja pisanja pravnih tekstova joö uvek stagniraju. 

Kao i sa mnogim drugim faktorima, potrebno je da se poboljöaju i 

komunikacije sa Ëlanstvom. Joö jednom, jedan od naËina da se ovo reöi 

moglo bi da bude aktivno regionalno rukovodstvo koje redovno odrûava 

regionalne sastanke, kao i meseËne informacije koje bi direkcija AKK 

upu„ivala Ëlanovima. 

Ukoliko bi AKK nastavila da organizuje viöe programa i kurseva obuke i 

publikacija, trebalo bi razmotriti novu kategoriju Ëlanstva u AKK ñ volontersko 

Ëlanstvo ñ za pravne profesionalce koji nisu registrovani advokati, kao öto su 

pravnici, sudije, tuûioci, profesori i studenti. Time bi se obezbedio dodatan 

prihod za AKK, jer bi se neke Ëlanarine mogle napla„ivati, a time bi se 

obezbedila prilika za uspostavljanje veza sa drugima u oblasti prava. 

10. Polovi i manjine 

Registracija u AKK vröi se na nediskriminacioni naËin. Nijedan intervjuisani advokat nije 

izjavio niti je Ëuo da je bilo ko bio diskriminisan od strane AKK po osnovu pola, rase, 

vere, nacionalnosti, etniËkog porekla ili drugih zaöti„enih klasifikacija. 

Svi ispitanici istakli su da AKK obezbe uje jednake prilike za uËeö„e i unapre enje ûena 

i manjina. Tako e, Ëlanovi smatraju da je dobro öto sekretar AKK zna teËno da govori 

srpski. AKK vröi pozitivnu diskriminaciju u pogledu programa za pripravnike, podstiËu„i 

ûene i manjine da se prijave i davanjem prioriteta njihovim prijavama. Osim toga, AKK je 

obrazovala Komisiju za polove i manjine koja je poËela aktivno da radi 2007. rade„i 

zajedno sa ABA na programima za podsticanje angaûovanja viöe ûena i manjina u 

organizaciji. Ispitanici koji su spadali u kategorije ûena i srpske manjine nisu pripisali 

nizak nivo uËeö„a ûena u advokaturi (10%) i srpskih advokata (5.7%) nijednom 

problemu sa AKK ve„ druötvenim stavovima i okolnostima. Ispitanici su izrazili 

zadovoljstvo sa radom AKK i programom na lokalnom nivou u ovoj oblasti. 

AKK je sa ABA IVP organizovala nekoliko programa za ûene i pripadnike srpske 

zajednice, studente prava i diplomirane pravnike. Za ûene je odrûana panel diskusija sa 

studentkinjama prava u junu 2007. Me u panelistima su bili bivöa predsednica ABA, 

50

Martha Barnett, bivöa predsednica AKK, Lirije Osmani, i druge istaknute ûene koje rade 

u oblastima prava na Kosovu. U decembru 2007, odrûana je rasprava za okruglim 

stolom i sednica o strategiji sastavljanja spisa sa 20 ûena profesionalaca koje rade u 

svim aspektima prava. UËesnice su razgovarale o tome koji prioriteti i ciljevi treba da 

postoje za ûene u pravnoj struci i sastavile su plan za mere zastupanja i lobiranja koji bi 

se mogao sprovesti da se ostvare ovi ciljevi. 

äto se tiËe srpske manjine, AKK je sa ABA radio na razvoju programa za starije studente 

prava ili diplomirane pravnike sa Univerziteta u Mitrovici. Pravni fakultet u Mitrovici je 

usvojio isti nastavni plan koji postoji na Univerzitetu u Begradu. Kao takav, svi glavni 

predmeti obra uju vaûe„e srpske zakone, kao öto su Srpski zakon o gra anskoj parnici i 

Srpski zakon o kriviËnom postupku. Za studente u Mitrovici ne odrûavaju se predavanja 

o vaûe„im zakonima na Kosovu niti o osnovama pravosudne strukture na Kosovu. Za 

one studente i diplomirane pravnike koji razmatraju mogu„nost da ostanu na Kosovu i 

da se bave advokaturom ili da budu sudije ili tuûioci, postoji ogromna praznina u 

njihovom znanju, ukljuËuju„i i to kako da se upiöu za polaganje kosovskog pravosudnog 

ispita, kako da se prijave da budu sudije na Kosovu, i Ëak kako da podnesu tuûbu na 

kosovskom sudu. ABA sara uje sa AKK na razvoju niza ovih seminara koji se mogu 

odrûavati svake godine za nove diplomirane pravnike iz Mitrovice da ih osposobi da 

imaju neophodno znanje za rad u kosovskom pravnom sistemu. Ovde bi bili ukljuËeni 

kursevi o kosovskom parniËnom i kriviËnom postupku, posete sudovima, i kosovski 

zakon o imovini. Seminari su ve„ odrûani i dobro su prihva„eni u Mitrovici i Gnjilanu, i 

sadrûavali su saradnju sa Kosovskim institutom pravosu a i njihove programe obuke. 

Iako je AKK u proölosti imala ûenu kao svog predsednika i Ëlana srpske zajednice u 

Izvrönom odboru, trenutno nema ni ûena niti Srba u Izvrönom odboru. Ima sugestija da 

bi u rukovodstvo AKK trebalo da budu i predstavnici srpske i turske zajednice. 

Sugestije: 

Nastaviti sa radom i formalizovati programe za srpsku manjinu. Ovo bi moglo 

da postane deo programa KPO u AKK. 

Preuzeti vo stvo u planu zastupanja da se omogu„i uËeö„e viöe ûena u 

pravnoj struci i raditi na ovom cilju sa lokalnim i me unarodnim partnerima. 

ZakljuËak 

Ova ocena otkriva da je AKK jaka organizacija u odre enim oblastima, ukljuËuju„i 

administrativne poslove i sprovo enje projekata. AKK se tokom poslednjih godina 

dokazala kao pouzdan partner za sprovo enje programa, a i sada se dokazuje kao 

kreativni partner u svojim naporima da inicira programe. 

Oblast koja je izazvala najve„e negodovanje kod ispitanih Ëlanova AKK bila je borba 

koju je AKK vodila radi zaötite advokata na Kosovu. Deo ovog negodovanja moûe se 

pripisati loöim komunikacijama izme u rukovodstva i Ëlanstva vezano za to öta 

rukovodstvo Ëini. AKK bi mogla da preduzme relativno ekonomiËne korake da 

umnogome poboljöa protok informacija izme u rukovodstva i Ëlanstva. Deo 

negodovanja mogao bi se tako e pripisati onome öto je shva„eno kao nedovoljno ûara u 

radu rukovodstva. Iako se iz intervjua jasno vidi da rukovodstvo dosledno nastoji da 

popravi poloûaj advokata u druötvu i da se izbori sa velikim pitanjima sa kojima se 

suoËava advokatura, isto tako je jasno da se rukovodstvo bori sa tim kako da nastavi sa 

ìagresivnimî stavom AKK. Ovde bi se, budu„a pomo„ ABA, mogla fokusirati na bolje 

51

zalaganje u javnosti, razvoj mogu„nosti na lokalnom nivou i lobiranje da bi se omogu„ilo 

da AKK preuzme aktivniju i istaknutiju ulogu u raspravama sa institucijama koje rade u 

pravosudnom sektoru i na unapre enju vladavine prava. 

52

Executive Summary 

Kosovo Chamber of Advocates 

Organizational Assessment 2007 

By 

ABA Rule of Law Initiative - Kosovo 

Kathy Ladun, Legal Specialist 

January 15, 2008 

Some fifty individuals, members of the Kosovo Chamber of Advocates (ìKCAî or 

ìChamberî) and staff, were interviewed between October and December 2007. The 

most frequently heard statement in this series of interviews was that ìthe KCA is so 

much better than it was, but so much less than it should be.î Everyone agreed that the 

KCA is a competent administrative body. Registration and annual dues are efficiently 

collected and recorded while identification cards are properly issued and distributed. 

However, nearly everyone also agreed that the KCA needs to be more than a clerical 

body to its members. 

Most members categorized KCAís work into three areas: 1. internally working to properly 

vet and train lawyers and to enforce the ethics code; 2. externally working to lobby for 

the position of lawyers in society; and 3. championing the rule of law in society as a 

whole. KCA efforts to achieve these goals met with mixed reviews from its membership. 

For example, members praised the KCA praktikant program and young lawyer training 

program but did not think KCA was responsive to the education/training needs of the 

more experienced, practicing lawyer. Members recognized that KCA had advocated on 

their behalf before the Ministry of Trade and Industry and forestalled mandatory 

registration several years ago, but now in the resurgence of their battle with the Ministry 

of Trade and Industry, they felt that KCA had abandoned them. Many interviewees 

observed that KCA is positioned to become a significant player in the legal and judicial 

system in Kosovo, but that it had not yet figured out how to do this effectively. 

Interviews with the leadership revealed that KCA had done at least some work in each of 

the three categories identified by members. However, failure to disseminate this 

information meant members were often unaware of what was happening in the KCA 

leadership. In addition, leaders themselves admitted that the Chamber could be doing 

Kathy Ladun has nearly 10 years of experience in humanitarian relief and and peacekeeping 

work in conflict areas as well as rule of law work in post-conflict areas. Ms. Ladun served as a 

law clerk for the Office of the Prosecutor of the International War Crimes Tribunal for former 

Yugoslavia at The Hague. As a legal practitioner, Ms. Ladun is a litigator with a focus on 

securities litigation and ethics & professional responsibility issues. She also has experience in 

asylum and poverty law. While with ABA ROLI, Ms. Ladun has assisted in the assessments for 

the Legal Profession Reform Index and Judicial Reform Index carried out in Kosovo in 2007. 

53

more in every category and indicated that plans were being discussed or were already in 

place to develop KCAís endeavors in these areas. 

Ultimately, the KCA is a functional administrative body with a corresponding 

infrastructure which hampers rather than helps its efforts to become a powerful advocate 

and actor in the rule of law in Kosovo. Nevertheless, the leadership expresses an 

awareness of the Chamberís weaknesses and a desire to remedy them, and the 

members offer not just criticism but also ideas on how to improve the work of the KCA. 

Were the KCA to follow through on proposed changes to its organizational structure and 

communications, the key elements of an invigorated membership and a forward-thinking 

leadership would be in place for it to move forward on a broader agenda better serving 

lawyers and citizens in Kosovo society. 

Methodology 

The objective of this assessment is to measure, through a series of key informant 

interviews, using a standardized organizational capacity assessment questionnaire, the 

organizational capacity of the Kosovo Chamber of Advocates. The assessment is 

intended to document the progress of the KCA to day; to identify the KCAís relative 

strengths and weaknesses; and to provide the baseline information needed to develop 

strengthening interventions. It can also be used to monitor and gauge progress over 

time. 

NGO Capacity Assessment Tool (Questionnaire and Scale Grid) 

The ABA Organizational Assessment Tools (Process, Worksheet and Capacity Chart) 

both questionnaire and scale grid, used for this assessment, were developed from 

materials borrowed from IREXís Local NGO Program in Kosovo, the Institute for 

Sustainable Communities (ISC) Civil Society Strengthening Program in Macedoniaí 

National Democratic Institute (NDI) organizational capacity tools, and the ABAís RIBA 

program. The methodology did not use a strict numerical score. It is thought that a 

review of the KCAís relative strengths/weaknesses based on their current situation 

would be more helpful at this time. In addition, suggestions related to the various factors 

from both those interviewed and from the assessors are included. 

Questions were asked during structured key informant interviews and focus groups, and 

responses were immediately captured and recorded for the assessment. The 

assessment considered 10 components of organizational effectiveness: strategic 

planning and analysis; governance; project design and implementation; financial 

planning and management; human resource management; operational and systems 

management; fundraising; media, public relations, and marketing; advocacy and 

constituency-building/ membership development; and gender and minority participation. 

Interviews & Data Collection 

Key informant interviews and focus groups were conducted by Kathy Ladun between 

October and December 2007 and lasted on average one hour. The process was 

facilitated and attended to by the ABAís Fatmir Kutllovci and Arianit Osmani. A onepage 

summary of the assessment, the objectives, and possible question areas was 

given to all interviewees and discussed with them prior to the interviews. 

54

Sampling 

Because of the size of the KCA membership (approximately 500), an interview sample 

was drawn from members based on region, position and seniority within the KCA, 

gender and ethnicity. Forty six KCA members as well as KCA administrative permanent 

staff and contractors were interviewed. Interviews were conducted in all seven KCA 

regions, within the leadership structure and the committee structure, and also included 

newly registered and senior lawyers as well as two (2) members of Serbian ethnicity, 

one (1) member of Turkish ethnicity and ten (10) women. 

History of KCA 

The Kosovo Chamber of Advocates (KCA or the Chamber) was established as an 

ìindependent professional organization of lawyersî in accordance with the Law on 

Advocacy and Other Legal Assistance, adopted in 1973. See 1973 LAW ON ADVOCACY 

AND OTHER LEGAL ASSISTANCE, Official Gazette of the Socialist Autonomous Province of 

Kosovo, No. 43/1973, [OG SAP Kos.], amended by the LAW ON THE AMENDMENTS AND 

SUPPLEMENTS TO THE LAW ON ADVOCACY AND OTHER LEGAL ASSISTANCE OG SAP Kos. 

No. 46/1977 and the 1979 LAW ON ADVOCACY AND OTHER LEGAL ASSISTANCE OG SAP 

Kos. No. 48/1979. Prior to the formation of the KCA, Kosovar lawyers registered as 

members of the Chamber of Advocates in Belgrade. The Law on Advocacy provided 

that the newly established KCA should engage in advocacy, professional assistance and 

protection of citizensí rights, organize lawyers, issue general acts on the Chamberís 

functions, register new lawyers and provides legal assistance. 

By 1989, the KCA had between 70 ñ 90 registered lawyers. From 1989 to 1999, the 

Chamberís membership swelled to 500 as ethnic Albanian judges and prosecutors 

dismissed from their positions joined the ranks of lawyers. However, as KCAís 

membership roll grew, its activities diminished in light of the political environment, to the 

point that it was essentially inactive by the end of the war in 1999. With the arrival of 

UNMIK, the KCA re-activated. In April 2000, members met and selected a president and 

executive board. With strong international support, the KCA then held its first assembly 

since the war on April 27, 2001. Membership at this time numbered approximately 155 

as a result of the post-war re-registration of lawyers carried out by the Chamber. 

On 21 December 2002, the KCA adopted the Statute of the Kosovo Chamber of 

Advocates, which in addition to setting forth the structure and governance rules for the 

Chamber, provides for nine ìspecial tasksî as follows: 

10. To preserve its authority and autonomy of advocacy and to ensure the conditions 

for regular exercise of lawyers activities, 

11. To supervise lawyers, joint offices of advocacy as well as some other forms of 

relations between lawyers for the protection of rights and interests of parties, 

12. To build-up permanently the professional level of both lawyers and professional 

assistants, and in relation to that, to establish various forms of coordination with 

courts, administrative bodies, scientific institutions, law faculties, similar 

international organizations and other organizations, institutions which are 

important for the fulfillment of this task, 

13. To develop and advance the ethic of advocacy, 

14. To analyze and study key phenomena for the purpose of advancing and 

protecting the rights of citizens and legal entities, 

55

15. To inform local competent bodies of a different instances regarding the situation 

and measures that need to be undertaken for the advancement of advocacy and 

the rights of citizens and legal entities, 

16. To take care of finances and other interests of advocacy, 

17. To take care of the rights and status of retired lawyers and employees in the 

advocacy offices and 

18. To establish co-ordination contacts with other Bars, various national and 

international scientific institutions. 

KCA Statute, at Article 4. The Statute remains in effect as of the date of this 

Assessment subject to various amendments adopted over the years. 

Since its reactivation in 2000, KCA has had three presidents. KCA is currently governed 

by an 11-member Executive Board consisting of the current president, the former 

president, two vice-presidents and seven regional presidents representing the seven 

administrative regions of the Chamber. KCA membership has steadily grown over the 

past several years to nearly 500 lawyers at present. As of July 2007, the KCAís 

assembly no longer consists of all KCA members but of 81 delegates who are elected 

from their respective KCA regions in proportion to the regionsí membership numbers. 

The KCA also has several active special committees including CLE, ethics, praktikants 

and women and minorities. As part of this committee work, amendments to the Ethics 

Code and disciplinary system were drafted and successfully put before the Assembly for 

approval in July 2007. The more significant amendments include removing the 

screening process from the hands of a single individual and the inclusion of lay people in 

the disciplinary process. Under the new system, a three-person panel of the Client 

Relations Committee screens complaints. A three-member panel, including one lay 

member, of the first instance Disciplinary Committee hears the case. An appeal may be 

brought before a five-member panel, including two lay members, of the Disciplinary 

Committee for Appeals. 

The KCA has implemented a praktikant program, initially funded by ABA ROLI and a 

young lawyer training program, initially funded by OSCE. Over the last couple years, the 

Chamber assumed responsibility for funding its praktikant program and most recently 

announced plans to fund the young lawyer training program. The KCA also began, in 

cooperation with ABA ROLI, a gender and minority outreach program in 2007. 

In addition to the above-mentioned projects, the KCA has worked and continues to work 

closely and successfully with other local and international organizations which conduct 

rule of law work in Kosovo. This includes a Legal Aide program funded by EAR and an 

upcoming Commercial Law program funded by Bearing Point. With regard to 

cooperation with local groups, following an initiative of the ABA and Mr. Michael Greco, 

former ABA President, in 2005, the KCA implemented successfully a project of benchbar 

roundtables in cooperation with the KJA. Discussions were held on issues of 

concern to both lawyers and judges in five Kosovo regions. The KCA is also working 

together with the KJA on an anti-corruption project sponsored by the Advocacy Training 

and Resource Center. 

KCA is a member of the Kosovo Judicial Council and has a representative on a recently 

established task force of key players in the rule of law in Kosovo, including the Ministry 

of Justice, Interior Ministry, the Kosovo Judges Association (KJA) and the Kosovo 

Prosecutors Association (KPA). 

56

Findings & Suggestions/10 Reviewed Components 

11. Strategic Analysis and Planning 

The KCA does not have a strategic plan or written mission statement beyond the nine 

ìspecial tasksî set forth in its Statute (see History of KCA section). An eleven point 

strategic plan had been drafted by the then-serving president in 2000, but was never 

submitted to the Assembly for adoption. The current president stated that the leadership 

was aware that the Chamber needed to draft and adopt such a plan. The Executive 

Board approved the creation of a Strategic Planning Group in December 2007. The 

eleven members are expected to meet for the first time in January 2008. 

A document, entitled ìPlan for the Strategic Reform of KCAî was submitted by a member 

of the KCA to the Executive Board in December 2007. In the document, the author 

urged the Chamber to adopt a strategic plan and proposed a mission statement and 

changes to, among other things, membership structure, licensing, and leadership. The 

Executive Board, by vote, rejected the Plan, however, members of the leadership 

remarked in their interviews that the plan would be used as a reference by the Strategic 

Planning Group. 

In the absence of a clear mission statement, lawyers interviewed came up with their own 

ideas about the purpose of the KCA, and generally, their responses fell into three 

categories. While lawyersí opinions on which category should take priority differed, the 

majority of respondents mentioned the purpose of KCA as creating conditions for every 

lawyer to do his or her job, including proper training and discipline enforcement; 

promoting the work of lawyers in society to increase the reputation of lawyers; and 

promoting the rule of law in general. A small minority of interviewees believed the KCA 

should focus solely on conducting the registration of lawyers. 

Suggestions: 

The Strategic Plan Working Group can solicit expertise and experience in 

drafting such a plan from organizations familiar with the process in Kosovo. 

This includes the KJA which adopted its own plan in 2007, as well as the ABA 

ROLI which supported the KJA in the process. 

The KCA needs to draft a strategic plan and vet it with its membership. The 

Plan for Strategic Reform of KCA submitted by a member to the Executive 

Board provides a base from which to work. Drafting this plan needs to be a 

priority for the organization. The plan will serve to define KCA publicly and a 

statement of clear goals and objectives will focus the KCA on the work most 

needed for its members and the legal profession. 

Any plan should contain objectives regarding the main concerns of members 

including advocacy and lobbying on behalf of members and for the reputation 

of lawyers in society in general, protecting the independence of lawyers, 

challenging the unauthorized practice of law, improving training and literature 

resources for lawyers, and prioritizing the recruitment and retention of women 

and minorities in the profession. 

The vetting process will serve to include and inform lawyers who feel left out 

or abandoned by KCA, and an informed and invigorated membership could 

then be called upon to implement the plan. 

57

12. Governance 

Governing Structure 

The KCA has a president and two vice-presidents elected at an Annual Assembly. 

Under the applicable statute, the president can serve a term of one (1) year plus one (1) 

year, while the two vice-presidents are elected for three (3) years with no right to 

reelection. Candidates for these Executive Board positions originate from regional 

branch meetings, from the executive board or from lawyers who petition for a candidate 

with a requisite number of signatures. The KCA Executive Board consists of eleven 

members: the current president, the former president, the two vice presidents and seven 

regional presidents. The seven regions of the KCA are: Prishtina, Mitrovica, Gjilan, 

Peja, Prizren, Gjakova, and Ferizaj. 

The regional presidents are elected in regional meetings by their respective 

membership. The regional presidents can serve three (3) years with no right to 

reelection. Also on the regional presidency are the regional president, and a deputy 

regional president and a regional secretary, each elected by their regional assembly for 

three (3) year terms with no right to reelection. All leadership positions in the KCA are 

voluntary positions. 

The KCA also has an Assembly which up until July 2007 was composed of all members 

of the Chamber. In July 2007, the KCA constituted a new Assembly composed of 81 

delegates elected by seven regional assemblies in proportion to the regionsí 

membership in the Chamber. This decision was based on KCAís growing membership 

which made holding the annual assembly more costly and on a desire by KCA 

leadership to increase the role and profile of the regional leadership and meetings. 

Under this new system, the membership at large will be informed of the activities and 

decisions made at the annual assembly from their regional delegates in regional 

meetings. 

The responsibilities of the Chamber Assembly are set forth in the KCA Statute at Article 

71 and include approving the Statute of the Chamber and the Professional Code of 

Ethics for lawyers; electing and dismissing the president and vice-presidents of the 

Chamber, reviewing all matters dealing with advocacy activities; reviewing and bringing 

decisions on all issues derived from the Chamberís scope of activities. 

No written job description exists for any individual leadership position of the KCA, 

however, Article 76 of the KCA Statute, sets forth the duties of the Executive Board as a 

whole. These duties include deciding on registration of new lawyers and praktikants; 

deciding on the sum of money that the Board and President can have at their disposal; 

administering Chamber finances; approving regional meeting regulations; following up 

on cooperation with other countryís professional associations; organizing seminars and 

publishing the Chamber bulletin. Article 86 outlines the Presidentís duties including 

representing the Bar; convening and chairing the Assembly; reporting to the assembly; 

approve budget payments up to a limit set by the Executive Board. 

The majority of KCA members interviewed could name, at the very least, the KCA 

president and their regional president. However, few uninvolved in the leadership were 

familiar with the other members of the Executive Board. Comments on the KCA 

leadership included that it lacked transparency in its leadership decisions; that it did not 

provide an opportunity for members to seek governing positions within the organization 

58

as it seemed the same people rotated among the various leadership positions; and that 

a greater number of younger lawyers should be brought into positions of leadership. In 

addition, a great deal of nostalgia was expressed for an annual assembly meeting that 

brought together all lawyers in Kosovo. Many members complained that the assembly 

had been the only chance they had to see their other colleagues and share experiences. 

In all regions, members commented that they had not been updated on the decisions or 

activities of this yearís assembly meeting by their delegates, unless they had happened 

to casually run into a delegate in court or elsewhere. 

In contrast, members within the regional leadership expressed great optimism that the 

new structure which gives regions more responsibility will strengthen the KCA and 

improve its communications with members. To date, membership in most of the regions 

confirmed that regional meetings had not been held since the Assembly, although the 

presidency of several regions had met. One critic thought that the dilution of power to 

the regions would in fact weaken the KCA, and that KCA should focus on being a 

national bar association. In that respondentís opinion, those KCA regions could start up 

voluntary associations if they wanted. 

Disciplinary Structure 

Under a new structure adopted by the Assembly in July 2007, a five person panel of the 

Client Relations Committee screens complaints against lawyers to determine if there is a 

reasonable basis on which to proceed. If a decision is made to proceed against a 

lawyer, a three-member panel, including one lay person, of the first instance Disciplinary 

Committee, hears the case. Either party may appeal the first instance decision before a 

five-member panel, including two lay people, of the Disciplinary Committee for Appeals. 

The newly proposed disciplinary structure as well as revisions to the Chambersí Code of 

Ethics were the result of a year of meetings of the KCA Ethics Committee supported by 

ABA ROLI. Once the Committee approved a final draft, regional meetings were held 

with KCA delegates to familiarize them with the proposed changes and solicit feedback. 

The final proposed amendments were overwhelmingly passed by the Assembly in July 

2007. 

Again and again lawyers commented that strong enforcement of the Code of Ethics 

should be a priority of KCA and that corrupt lawyers should be punished and if 

necessary kicked out. (The Law on Advocacy provides for a maximum 5 year 

suspension with the possibility of reinstatement at the end of the term.) In addition, 

many lawyers thought that the registration procedure to join KCA should be more 

stringent, and should be applied to screen applicants for character and moral fitness, 

and not just for technical requirements. These same lawyers stressed that more frequent 

ethics training should be offered to train up a new generation of lawyers to respect the 

Ethics Code and to warn the old generation that a new system is in place to address 

violations of the Code and thus to challenge an apathetic culture regarding ethics. The 

rewards, as respondents saw them, were a more ethical attorney which in turn will 

contribute to improving the overall reputation and impression of lawyers by citizens in 

Kosovo. 

Committee Structure 

The KCAís activities are generally conducted through groups, committees, and 

commissions. Respondents could not identify any significant difference in operation or 

structure among these bodies. Members of groups, committees and commissions are 

59

selected by the Executive Board. The same funding procedures exist for the bodies by 

which a request for project funding must be submitted and approved by the Executive 

Board. Those groups, committees and commissions with active projects generally meet 

on a regular basis and keep and retain minutes. 

Groups include the Publications Group, which oversees the production of the KCAís 

periodical, Avokatura, and a newly established Group for Strategic Planning, which was 

established in December 2007 and is expected to hold its first meeting in January 2008. 

Committees include: Praktikant, Ethics & Discipline, and CLE. (Discussion of their 

activities is contained in Factors 3). 

Commissions include: Gender & Minorities (Discussion of their activities is contained in 

Factor 10), Human Resources and Management, Inventory [also referred by staff and 

leadership as Finance Committee], Fundraising for KCA Building Project, and the 

Bajram Kelmendi Award. 

The KCA has also periodically established working groups, including more recently, one 

tasked with advising on the text of the draft law on advocacy. 

Generally, members who have not been or are not active on committees/commissions 

are unaware of either the members of the committees or sometimes even the existence 

of the committees. Several respondents had been asked to join a committee but refused 

for reasons ranging from no time to a belief that the committees poorly functioned. Most 

respondents who had never been on a committee had never been asked to join a 

committee and indicated that they would participate if asked. 

Suggestions: 

Leadership is perceived as being in the hands of a few, and a few members 

do appear to have held multiple leadership positions. On paper, any member 

can take steps to become a candidate. How much the lack of circulation of 

people in power is due to apathy by membership and how much this is due to 

a stagnation enforced by the current leadership is not clear but it can be 

addressed with better communication lines between the leadership and the 

membership. Prior to next yearís Assembly and elections, KCA can activate 

the regions and distribute information on how candidature works and 

encourage the younger cadre to run for office. 

Only time will tell whether a strengthened KCA regional structure will function 

well, however, KCA leadership can be monitoring what is happening in the 

regions and require reports from the regional presidents to confirm activities 

and communication is taking place in the regions. 

To address the concern of many lawyers that they have lost their only 

opportunity to meet with colleagues because of the change in the assembly 

structure, KCA could organize, either in conjunction with the Assembly or 

separately, a Chamber Conference, and invite all members. Members would 

have to pay their room and board, and the program could include CLE 

offerings, practice group gatherings (e.g. civil law practitioners, criminal 

defense attorneys), planning meetings and social networking events. 

60

The KCA needs to enforce the Code of Ethics and implement a training 

program to educate lawyers on their responsibilities under the Code. The 

KCA Ethics and CLE Committees have already proposed regional ethics 

training on the recent amendments to the Code and system as a solid first 

step toward a mandatory ethics course. Circulation of decisions of the 

disciplinary bodies among KCA members will also serve as a good 

educational tool. 

The KCA Executive Board did have in mind widening the net to bring new 

faces to the committees when it appointed members this Fall. As a result, 

newer KCA members have found their way onto various committees. 

However, better or any communications with the general membership about 

the work of the committees, for example, through a KCA monthly update, can 

be an effective advertisement for stirring up interest in the future. At the 

moment, the majority of the membership appears not to know much if at all 

about the activities of the committees. 

13. Project Design and Implementation 

In branching out to activities beyond maintenance of a registry, the KCA has over the 

past several years implemented several significant projects, both with its own and 

outside funding. Depending on the project and whether the donor requires a plan and 

timeline, KCA has complied. As such, the organization has experience working with 

budgets, reporting and proposal drafting. Some members of the current staff attended 

training on proposal drafting. Generally, the Executive Board is given regular updates at 

its meetings about programs, however, the wider organization is not informed of projects 

or activities unless they are invited to attend the specific program. 

The interviews revealed that project concepts are often based on donor desires, and 

KCAís seminar schedule is rather ad hoc as a result with the topic and the timing often at 

the mercy of the international donor. However, KCA has taken efforts in 2007 to reverse 

this process and to become the initiator and solicitor of funding for programming which it 

has put together. Thus, the KCA has drafted a proposal for a CLE training center which 

will be the foundation for all trainings organized by the KCA as part of an eventual 

mandatory CLE program. The proposal has been circulated to donors, including the 

ABA, the Irish Bar and UNDP. A donor conference for the project was also sponsored 

by KCA, with UNDP funds, in November 2007. 

The KCA Committee on Ethics and Discipline, with ABA ROLI support, worked last year 

to draft amendments to the Ethics Code and disciplinary system and successfully 

lobbied for their adoption by the Assembly in July 2007. The Ethics Committee in 

cooperation with the CLE Committee has produced a proposal for regional training on 

the Code and the disciplinary system to be conducted starting in early 2008. 

The KCA signed an MOU with the KJC, KPA and KJA for cooperation in activities and a 

task force has been set up on the Rule of Law with the Ministry of Justice, the Minister of 

Interior, the Police, the KJA and the KPA. One project draft has resulted at the initiation 

of the KCA for a mock trial television show, a sort of ìJudge Judyî for Kosovo. 

The KCA also plans to begin working on a commercial law training program with Bearing 

Point. 

61

Member comments regarding KCAís project implementation focused on what topics they 

thought KCA should be covering. Among the possible topics for projects most frequently 

proposed by interviewees were: training in advocacy skills ñ both oral and writing; 

training on new Kosovo codes and procedures; ethics training; training on civil matters 

and damages compensation; and regular seminars on recent court decisions. Also 

mentioned was the need for KCA to create a library accessible to all members 

containing professional journals and literature in all practice areas including translations 

of key legal texts into Albanian. The KCA Statute provides for the establishment of a 

library accessible to all members, but the reality is that space and financial 

considerations have resulted in one bookcase of materials being housed in the KCA 

presidentís office. Members also commented that trainings should be on Saturdays, 

rather than during the week as their work commitments make it difficult to attend. 

Among the more significant projects which are currently being implemented by KCA are 

the following: 

Bulletin Publication: The KCA statute, Article 163, authorizes the Chamber to issue a 

bulletin to all members every six months. The KCA has established a Publications 

Group which is responsible for the publication of Avokatura, the KCAís legal profession 

periodical. The periodical is published once or twice a year. Members of the group 

select for publication among articles submitted by lawyers, judges and prosecutors on 

legal subjects and developments. Avokatura is published in Albanian, Serbian and 

English. 

Avokatura is not widely known or read by the KCA membership. Many of those 

interviewed had not received an issue in 2007. This might be explained by the change 

in the structure to the assembly, as previously, KCA would distribute the latest issue to 

members at the assembly. Now only delegates would receive it, and if they were given 

extra copies to distribute in regions, interviews with members suggested this did not 

happen. Due to the infrequent publication and dissemination of the periodical, many 

members suggested its usefulness was limited, and that KCA and its members would be 

better served with a monthly bulletin that could be disseminated via email on KCA 

activities and current events in the law. 

A Publications Group member, meanwhile, agreed that a change to Avokatura would be 

beneficial but thought it should be in the direction of upgrading it as a professional 

publication. Thus, KCA could pay for submissions, have regular columnists, report court 

commentary and decisions, and become a relied upon source of legal literature in 

Kosovo. 

Suggestion: 

Based on interviews, a majority of lawyers are using email. Introducing a 

monthly email bulletin on KCA activities, which could also include articles on 

the law, would be a good investment of KCAís resources and time. It would 

improve communications with members and the dissemination of information 

not just with members but with outside partners as well. 

In conjunction with a decision to publish a monthly online bulletin, an 

individual will need to be tasked with the production. Also, training of the 

responsible staff in desktop publishing and online distribution will be 

necessary. ABA ROLI could assist in setting something up with USAID which 

62

itself publishes a biweekly online update and thus has the expertise needed 

to do so. 

With an introduction of a monthly bulletin, the KCA may need to focus 

Avokatura on more in-depth legal analysis and interpretation. In addition, 

better distribution of Avokatura to membership is needed. It is the only KCA 

publication for membership, and based on the interview sampling done for 

this assessment, the majority of members in the regions rarely received it. 

 

Praktikant Program: In 2002, with ABA ROLI assistance, the KCA formed a Praktikant 

Committee to supervise a program for law graduates to serve their one year of practice 

with a lawyer in order to become eligible to take the bar exam. Under the applicable law, 

to be eligible to apply to take the bar exam in Kosovo, an applicant must demonstrate a 

law school degree and one year served as a legal intern or clerk for a lawyerís office or 

in court or 2 years in administration or non-governmental legal organization. The 

Praktikant Program provides stipends, placement and training to incoming praktikants 

selected to be part of this program in the KCA. 

ABA ROLI supported the program financially until 2004. The KCA then submitted a 

proposal for the program to OSCE which funded it from 2004 to 2006. In 2006, the KCA 

took over funding of the program, however, it still solicits support from outside 

organizations for the project. The project coordinator is responsible for drafting up 

proposals and identifying possible donors. The current praktikant class consists of ten 

individuals who are paid (100 Euro monthly stipend) and twenty individuals who are not 

paid the stipend but who are eligible to take part in the training seminars and court visits 

organized as part of the program. 

No criteria and no monitoring of the praktikants work in the law offices exists. At the end 

of the internship, the lawyer and praktikant certify that one year of work was performed 

and file that with KCA. 

As of December 2007, 149 praktikants had received funding through this program. Of 

these 149, 80% went on to pass the bar exam, and between 15 and 20 are now 

registered with the KCA as lawyers. 

The program has been described as highly successful by participants and observers. It 

has proven itself sustainable along with producing consistently good results. 

Suggestion: 

Establishing benchmarks for the praktikantsí work for lawyers could improve 

what is a very solid and successful program. That way, there is some 

standardization of the skills a praktikant should be learning on the job, and 

may provide some protection to those praktikants who may find themselves in 

the unfortunate situation of doing only clerical work or making coffee. 

At the moment, the KCA funds training for classes of 30 praktikants, selected 

to be within this program. At the same time, there is within the KCA at any 

given time, an equal number if not more of praktikants, currently there are 80 

people, who have found their own positions in law offices and have registered 

as required with the KCA. These individuals do not take part in the program. 

Understanding that there are limitations on KCA funding and space, the 

63

Chamber could aspire to eventually bring in all praktikants under the umbrella 

of this program. It could still select the most qualified to receive stipends, but 

just as now, the rest of the group would be eligible to attend trainings and 

court visits. Again, this aims to create standardization for the praktikant work 

in Kosovo. 

Continue to make the Praktikant project a priority and commence discussions 

with KJA, KJC and Ministry of Justice, and the ABA on developing a 

joint/common approach to the Praktikant project. 

Young Lawyers Training: In 2004, the KCA implemented with the support of OSCE an 

intensive legal education program for new lawyers. Fifty new lawyers completed 52 

hours of training on 24 subjects in 2005, while another 56 completed 48 hours of training 

on 24 subjects in 2006. OSCE funding ceased at that time, and KCA did not have 

funding to continue the program in 2007. 

Lawyers interviewed who had completed the program in the past all spoke very 

favorably about it. They thought the subjects were useful, and did assist them in starting 

up as new lawyers in practice. A lawyer who registered in summer 2007 expressed 

regret that this program was no longer available because he had heard positive reviews 

from colleagues. 

In January 2008, the KCA announced that it was renewing this program, through its own 

funding, in a streamlined form. A total of 110 new lawyers, including those from 2006 

and 2007 who were unable to attend when the program lost funding, will start a training 

program of 24 hours on 24 subjects. 

Suggestions: 

Praise goes to the KCA for resurrecting this program and recognizing how 

important it is for the young lawyers to be properly trained. One comment is 

that it is never too early to start cultivating future leaders of KCA, and this 

venue can provide a good opportunity for KCA not just to instruct on legal 

subject matter, but also to recruit young, motivated individuals to work on 

KCA activities, including producing website or bulletin material, or 

volunteering for committees. 

14. Financial Planning and Management 

When the KCA was first reactivated in 2000, the then president drafted a proposed 

budget for the upcoming year and the Executive Board reviewed it. However, this has 

not been the practice for several years. No classic budget proposal is currently drawn 

up because as a current member of the leadership explained, ìwe all know where the 

money is goingî meaning that with little variation year to year in income and expenses, a 

proposal or discussion of a budget is not necessary. One variation this past Fall, 

however, was to approve a new budget allocation to each region. 

Generally, budgets do exist for those programs for which KCA seeks outside support, in 

particular for the praktikant program and the young lawyers program. These budgets do 

not include a share of overhead or office expenses. In practice, the programs stay within 

or close to budget. For other activities, spending, approved by the Executive Board, is 

based on cash available at the moment. 

64

Financial procedures are in place within the leadership of the organization. Finances 

and files, including expense reports, tax reports and other financial documents are 

regularly updated and kept in proper filing. The responsible staff member, the Finance 

Administrator, is charged with maintaining the organizations books and works with a 

three member KCA finance committee to prepare a report on the expenditures of the 

KCA to be signed and delivered to the Executive Board. This is done every three to six 

months. In addition, an external audit is performed annually. No exceptions were noted 

on the audit report performed last year. 

At the annual meeting, the Executive Board distributes the audit report which reflects 

how much money was spent the prior year broken down into various broad categories of 

expenditure and a vote on its approval is an agenda item. Members who had attended 

past Assembly meetings confirmed the report was on the agenda, but recalled that there 

was no detail in the line items and that generally, no debate was held and the report 

would usually receive blanket approval. Some members expressed frustration that there 

was never debate on future expenditures or on where the money should go. 

Suggestions: 

Continue with outside audits and Finance Committee mechanism. 

Consider drafting a proposed annual budget, distributing it before the Annual 

Assembly to get regional feedback and then discussing and adopting it at the 

Assembly. First, as KCA expands its activities, this is a good and necessary 

practice to avoid potential overdrafts or calculation errors. Second, a budget 

provides the membership with a clue as to what the leadershipís priorities 

are, and by vetting it, sends the message that the leadership values the 

membersí opinions. 

15. Human Resource Management. 

The KCA Statute provides for a permanent staff of four full time employees: a Secretary, 

Librarian, a Driver and a Cleaner. Statute, Art. 177. KCA is currently staffed by a 

Secretary, a Finance Administrator (who fills the Librarian post), a Cleaner, who works a 

half day, and a Driver. KCA also has two coordinators who work as contractors, one for 

the Women and Minority and CLE committees and one for the Praktikant committee. 

The Praktikant Committee coordinator also works on updating the KCA website and a 

portion of his salary relates to this task. 

Staff is provided 18 vacation days a year, with an increase of one day for every five 

years on the job. Working hours are Monday through Friday, 8 a.m. to 4 p.m. The 

Secretary and Finance Administrator positions have lengthy written job descriptions 

which somewhat overlap. The coordinators, meanwhile, have contracts but they contain 

less specificity as to their responsibilities. Under the current hiring system, all 

employees do receive social benefits, however, the permanent staff receive more 

benefits than the contractors which includes a 2 Euro per day per diem and additional 

money if they work on weekends. 

Communications were described as adequate between staff and members of the 

leadership of KCA. However, formal staff meetings are not held, nor is any formal 

evaluation system in place. Thus, staff do not receive annual or any other type of job 

performance evaluation within the Chamber. The Secretary supervises the other 

65

permanent staff, however, the coordinators answer directly to the chairpersons of the 

committees, secretary and the president of the chamber. There are no written policies 

on salary increases, advancement or performance. A human resources commission 

exists on paper, however, nobody asked about it was familiar with its work or with 

whether it had been constituted. 

The staff thought that more training opportunities would be useful. Some had gone to a 

project drafting training several years ago, but nothing since. Others had never attended 

a training. Specifically, training on administering a bar association was mentioned as a 

subject of relevance, in particular, with regard to how they are operating in former 

Yugoslav republics, or other transitioning countries. 

Members who had been in contact with the Chamber staff all expressed satisfaction with 

the staff and described them as helpful and polite. There were no complaints about how 

the administrative duties surrounding registration were run, and lawyers generally 

thought the system that is in place functions well with regard to registration and dues. 

Some individuals thought that a salaried Presidentís position, instead the current 

volunteer position, might help improve the focus and impact of KCAís activities. Others 

observed that volunteer leadership was the norm in most Western bar associations, and 

still others thought that if the president were to be paid, then all members of leadership 

would want a salary. As an alternative to this, several individuals observed that the 

Chamber needed an Executive Director. The secretary and finance administrator 

positions are focused on the day to day workings of the Chamber such as filing; 

preparing id cards; running the KCA register and organizing travel arrangements for 

KCA members. An Executive Director, while supervising staff and the administrative 

work, would have duties focused on the bigger picture of development, planning, and 

fundraising and would not get mired in the details of daily administration in the Chamber. 

Members commented that the president cannot devote full time energies to the Chamber 

as he or she is still a practicing lawyer while holding the post, and that it is a waste of 

their energy and time to have to deal with supervising filing or worrying about 

administrative concerns. In addition, the Executive Director would represent continuity 

to the Chamber as the volunteer leadership positions rotate over the years. 

Suggestions: 

The distinction between its permanent staff and contracting staff as this is a 

source of dissatisfaction among staff and creates two classes of employee. 

Consider opening a discussion on this with staff and leadership to better 

define why there are two categories of staff or to eliminate the distinction. 

Institute regular staff meetings and an evaluation procedure for staff at least 

on an annual basis. 

Consider the Executive Director suggestion of many members. For all the 

reasons which they put forth, it is a sound proposal that may allow the 

Chamber to stop focusing on fighting the daily fires and to start thinking of 

broader goals and actions that can help push the Chamber forward on fronts 

other than administration, such as lobbying, public awareness, and 

programming, which now are often dealt with on an ad hoc basis or as an 

after thought. 

66

16. Operational and Systems Management 

Internal Communications 

In general, KCA members knew at least who the president of the Chamber was, who 

their regional president was, and most knew who the KCA administrative staff members 

were in Prishtina. However, many did not know who was on the Executive Board or on 

Committees. All confirmed that such information is not sent out by the KCA to members. 

In theory, every lawyer has at least one contact a year with the KCA. A lawyer must pay 

dues and retrieve their new identification card from the KCA offices. In reality, dues are 

paid via bank transfer, and while the KCA does not mail cards to its members, often the 

regional president or colleague takes identification cards for those lawyers in their 

regions and delivers them. 

Prior to this year, every member of KCA could expect to receive at least one 

communication from the Chamber ñ notification of the Annual Meeting and 

corresponding materials. However, with the adoption of a delegate system, as of this 

year, that notification to all members has ceased. Therefore, the KCA no longer has any 

regular communications with its members. It does not send out regular mailings with 

KCA information or materials, and while some members are invited to trainings and 

others are in the leadership and receive related communications, the majority of 

members interviewed are never contacted by the Chamber. Dissemination of 

information about KCA activities when it does happen is on an informal, almost 

accidental basis ñ members recounted running into each other at court and discussing 

KCA developments. The KCA bulletin, Avokatura, which is published once or twice a 

year, is intended to be more a piece of professional literature than an update on KCA 

activities. 

Many members complained that the Chamber does not communicate with them. The 

bolstering of the regional leadership system is intended to address this, although as 

these are early days for the system, it is too early to tell whether it will be effective. 

While the adoption of the delegate system was praised by leadership as a more efficient, 

cost-effective means of governing, ordinary members who were not delegates indicated 

their dissatisfaction with the system. First, they were for the most part uninformed of the 

work of the Annual Assembly, and second, they noted that the only time of year when 

lawyers get to see other lawyers was the Assembly. Thus, the sole existing means to 

network for lawyers had been taken away. 

Even with regard to internal communications among the leadership and staff structure of 

KCA, individuals complained that they did not have information on other committee or 

regional activities as information may flow up to the Executive Board but it is never 

disseminated more broadly. 

External Communications 

KCA leadership and staff are very willing to share information and discuss issues with 

other organizations. KCA took a proactive stance in initiating such communications 

through a UNDP sponsored donor conference to generate interest in its CLE project in 

November 2007, as well as inviting counterparts and donors to a launch of their latest 

young lawyer training program in January 2008. 

67

Facilities and Resources 

Universally, interviewees who had seen the KCA office believed that the KCA had long 

ago outgrown its space. The current office, approximately 60 square meters, was 

purchased in 2000 as an alternative to working out of the then-presidentís law office. 

The KCA had one staff member and approximately 150 lawyers registered in the 

Chamber at the time. On any given day at present, all staff including the Secretary, 

Finance Administrator, the two coordinators, the cleaning woman, and the driver, might 

be sharing the same office. In addition, the presidentís office also serves as the 

Chamberís library where a bookcase of professional literature is located. 

The Chamber has one car donated by EAR. The office is equipped with computers and 

printers, an aging and temperamental photocopier, internet and two telephone lines. 

The Chamber does not have its own server. 

While a commission was established to discuss fundraising for a new space in July 

2007, it has yet to accomplish or initiate a drive to raise such funds. Almost all members 

familiar with the Chamberís space expressed the opinion that it was inadequate for the 

current workings of the Chamber. Some thought municipal authorities could be 

pressured to provide land and the KCA could then build a premises. Others suggested 

that more dues could be charged with the increase put into a fund for a future space. 

The CLE Committee has drafted a proposal for a CLE center which is also envisaged as 

a KCA headquarters. 

Suggestions: 

The Chamber is in the process of creating a computer database of its 

membership. More and more lawyers are also using email. The Chamber 

can start a monthly online newsletter to keep the members in the loop. An 

informed membership is more likely to be an active and satisfied 

membership. The email bulletin can also be sent to donors and other 

interested parties outside the KCA. For those few lawyers still not on email, 

the KCA could print copies and send them via post. 

Update the webpage, make it a user-friendly format, include information on 

KCA activities and programs along with substantive information on the law 

which lawyers can utilize. 

Consider having a dedicated KCA server, where a lawyersí network could be 

set up and password accessible. If professional materials were to be posted 

to the KCAís website which KCA would charge non-members for, the network 

would allow its members access, but still allow non-members the opportunity 

to see what KCA offers. 

Plan for an annual conference of all lawyers which may or may not be in 

conjunction with the Assembly. The one day or two day program can include 

CLE offerings, meetings with committees, updates on KCA work, 

brainstorming sessions and networking events. Room, board and other fees 

should be paid by participating lawyers so this does not burden KCA 

financially. 

The space is inadequate. Engage the fundraising commission set up in July 

2007 to address this issue and focus resources on finding a solution, whether 

it is through fundraising, municipal assistance, or perhaps pooling the 

resources of their counterpart organizations, the KJA and KPA. 

68

17. Fundraising 

Dues/Fees 

KCA income is almost exclusively from registration fees and dues. Lawyers pay 240 

euros in annual dues. To register as a lawyer, lawyers must pay 700 euros. 

Membership numbers are currently at around 500 people. 

The KCA has not traditionally charged for any of its programs or CLEs, with the 

exception of a pilot CLE project on setting up a law firm run with the ABA in the Fall 

2007. The KCA also does not charge for its publications, Avokatura, the desk diary with 

a directory of all lawyers and judges in Kosovo. 

Some lawyers, those well-established with a solid, reliable client base, remarked that 

they would pay more in dues to get more from the KCA. Others, however, struggling to 

make ends meet, indicated they could not and would not pay more especially for an 

organization which they perceived as ineffective as an advocate for lawyers. Many 

proposed a graduated scale for dues ñ reducing or eliminating fees for first year lawyers 

and senior lawyers (over 65 years old) still practicing. 

Donations 

The leadership admits that the KCA has been passive for the most part in fundraising. 

The KCA has worked with numerous donors in the international community, but 

historically, donors generally came to them. Partners include, but are not limited to, ABA 

ROLI, CEELI Institute, OSCE, EAR, Bearing Point, the German Government, UNDP, 

and the European Center for the Rights of Roma. Much of the cooperation has been in 

the form of targeted, one-off events initiated by the donor. 

The KCA has developed proposals for programs initiated with international donor 

support which was subsequently withdrawn. Thus, the KCA has developed proposals to 

solicit support for the KCA Praktikant project and the Young Lawyer Training Program. 

Generally, proposal development is ad hoc and the result of the interest of a few 

members or a coordinator, rather than part of an overall plan or goal of the Chamber. 

The latter half of 2007 saw the KCA generating two projects: a CLE center and program, 

and a mock trial-Judge Judy like television show. The KCA also held two events to 

solicit interest among donors for the CLE proposal and the Young Lawyer Training 

Program respectively. 

Suggestions: 

Member recommendations for fundraising are worth exploring. If KCA 

pursues a publication project, where a title or two of professional literature is 

selected each year for translation into Albanian and then published, such 

books could be sold for a profit. In addition, members suggested that KCA 

could publish commentaries on the laws or court decisions and sell them. 

Lawyers thought there would be a market for these not just among lawyers, 

but to the courts, prosecutors, companies and other organizations doing 

business in Kosovo. 

For CLE offerings, KCA can charge members a fee to participate, at the very 

least to cover the cost of materials, venue and speakers. 

A fundraising program can be designed by an Executive Director to better 

coordinate the projects and needs of the KCA and to identify potential 

sources of donations or funds. 

69

18. Media, Public Relations, and Marketing 

The Chamber does not proactively contact media. Instead, if queries come in from the 

media, they are to be forwarded to a spokesperson, a member of KCA, who was 

appointed by the executive board in the Fall 2007. Certain leadership members and 

committee members have also given statements to the press. However, KCA does not 

have a media policy in place dictating who can speak to the media about what or offering 

a coordinated message among the leadership in the event of contact from the media. 

The KCA also does not have a public relations or media plan in place, however, when 

requested, members and leadership have taken part in public awareness campaigns. In 

2007, KCA together with the KJA took part in public service announcements promoting 

client rights and ethical behavior by lawyers, produced through ABA ROLI and financed 

by USAID. Most recently, a KCA member has appeared in PSAs promoting ethics and 

rule of law, financed by the Ombudspersonís Office. 

The Chamber does not produce any materials targeted at public dissemination. Its 

journal, Avokatura, is targeted and for the most part distributed to members only. The 

exception is a limited run of brochures about KCA which were printed in English to be 

distributed by Kosovar participants at the ABA 2007 Annual Meeting in San Francisco. 

KCAís webpage, www.odaeavokateve.org, is outdated and very non-user friendly. 

Many members commented that KCA needs better communications with the media and 

public. As some observed, KCA is an important organization with a seat on the Kosovo 

Judicial Council. It is in a position to influence decisions about the legal and judicial 

system, yet many members believed that KCA was not respected by other institutions of 

power, because it was not using its position to its full advantage. Among the comments 

heard were that KCA had little influence on other structures of society, in particular, on 

the judicial system and on bringing about regulations and laws, yet by its nature, this 

should be a role it is filling; KCA could be raising its voice on issues in the press and 

providing critiques of government actions which would increase KCAís profile as well as 

improve what is perceived as the low reputation of lawyers in the public. 

Suggestions: 

Generate a media policy to clarify who formally speaks for the KCA. Initiate a 

proactive media plan for those issues identified as a priority to lawyers, such 

as registration with the Ministry of Trade and Industry (see Factor 9) or 

passing the Law on Advocacy, which will put the KCAís position in the public 

arena. 

Keep track of media appearances, statements or reports about KCA activities 

ñ essentially open a file on all reports in the press about KCA or concerning 

KCA activities. 

Activate the regional branches to perform outreach in the communities 

whether through mock trial exercises in high schools or appearances in local 

media as commentators on relevant legal events, to put lawyers in the public 

in a positive light. Lawyers could also assist in Teenlaw, student court 

exchanges and Law Day activities, through cooperation with ABA ROLI. 

Update the webpage both technologically as it was reported that the current 

system is time-consuming, outdated and often not accessible, and 

substantively. 

70

19. Advocacy and Lobbying: Constituency Building and Membership 

Development 

The KCA has a seat on the Kosovo Judicial Council (KJC). In October 2007, it entered 

into a memorandum of understanding with the KJC, the Kosovo Prosecutors Association 

and the Kosovo Judges Association for cooperation in rule of law activities. A task force 

has also been set up involving the KCA, Ministry of Justice, Interior Ministry, Police, KJA 

and KPA to coordinate rule of law activities. The MOU and task force are new initiatives 

for which it is too early to tell what results or impact they will have, nevertheless, they do 

represent the first time these institutions took the initiative to coordinate their activities. 

The KCA has relationships with other country bar associations and has sent leadership 

to meetings abroad, including to the United States and to Israel. However, this has 

mostly taken the form of attending meetings and nothing more. The KCA has also taken 

part in study trips sponsored by various international organizations which have 

sponsored trips to among other places, Ireland, the Czech Republic and France. 

The KCA has a captive membership of lawyers ñ in order to practice law as a lawyer, a 

person must be registered with the Chamber. The Chamber has no other category of 

membership, such as non-practitioner status, or student status, or legal professional 

status, which would allow students, professors, judges or prosecutors to register with the 

KCA and attend programs, work together on initiatives, and generally, provide a good 

platform for encouraging discussion on the legal field and future lawyers to join the 

profession. 

Members expressed frustration that the KCA did little to foster relationships or a network 

among members. The Annual Meeting had previously been the only means by which a 

large number of lawyers would meet together, and as a delegate system has been 

adopted, such a meeting no longer takes place. The KCA leadership, however, intend 

for a strengthened regional system to fill this gap with regional meetings and trainings. A 

frequent remark heard was also that the same people take part in the study trips or visits 

abroad, contributing to their view that the power and the perks are in the hands of a few 

in KCAís leadership. 

Two issues regarding the need for KCA to be an active lobbyist emerged repeatedly in 

the interviews. The majority of respondents believed that these issues were critical to 

the profession of lawyers in Kosovo and perhaps to the survival of the KCA as an 

independent organization. They involve the registration of lawyers with the Ministry of 

Trade and Industry and the unauthorized practice of law by non-lawyers and non-jurists. 

Almost uniformly, members believe KCA should be doing more to resolve these issues, 

to protect lawyers and to secure the independence and viability of the profession of 

lawyers in Kosovo. The background to these issues is summarized below. 

Ministry of Trade and Industry 

Many lawyers have been approached to register with the Ministry of Trade and Industry 

as a business. At the cost of approximately 150 euros per year, the lawyer then gets a 

business license. Lawyers feel pressure to register because courts will not release ex 

officio fees without a business license number. In addition, lawyers are subjected to MTI 

inspectors who may come by the office to determine if the lawyer has registered and is 

71

keeping proper books. Failure to do so can result in fines payable at the minor offense 

court. 

The regulation governing MTI registration does not specifically mention lawyers. Thus, 

when a lawyer registers he or she does so as a provider of legal services. As 

interviewees explained, providers of legal services fill out visa forms or applications and 

they are not required to have a law degree, bar exam or KCA registration. Lawyers 

consider this demeaning as well as unfair because lawyers have to register twice in 

order to practice law ñ first, with the KCA, which they are obligated to do under law, see 

Law on Advocacy, and second with MTI, which according to lawyers, does not in fact 

have the statutory right to require registration of lawyers but is nevertheless choosing to 

impose the obligation on lawyers. An interviewee said that one MTI inspector explained 

this by saying a lawyer has a sign outside his or her office, and businesses have signs, 

therefore, a lawyer was a business. 

In 2006, when MTI began to pursue lawyers to register, a so-called gentlemenís 

agreement was reached between the KCA leadership and MTI under which MTI agreed 

to leave lawyers alone. The official policy espoused by KCA leadership was that lawyers 

should not register. For a time, the KCA issued certificates to lawyers in which it was 

stated that lawyers had no need to register with MTI, as long as they were duly 

registered with KCA, as per the Law on Advocacy. However, MTI resurrected its 

campaign to register lawyers in 2007, in particular, in regions outside Prishtina. Lawyers 

who attempted to challenge MTI registration with their KCA certificates had them 

overruled by their respective municipal authorities who ordered the lawyers to register. 

Faced with what was a de facto freeze on income (ex officio fees) and the potential for 

accumulating fines before the minor offense court, most lawyers considered registration 

a necessary evil. Still, lawyers want clarification as to which law or regulation is 

controlling ñ the Law on Advocacy or the regulation on registration of a business. 

Many lawyers recognized that the MTI registration may be the result of government 

frustration at what is perceived as tax evasion by some lawyers who hide income and fail 

to pay the required taxes to the Ministry of Finance. With MTI registration, they pay a 

fixed tax to the Ministry and are obligated to keep books and accounts updated on a 

daily basis and subject to routine inspection. Registration therefore allows for the 

possibility of government authorities checking that a lawyer is accurately keeping track of 

income. 

Respondents stressed they were not shirking their responsibilities and suggested that 

they might be willing to register with MTI if a system specific to lawyers were to be 

arranged. One proposal often suggested was for KCA to handle the MTI registration ñ 

a category for lawyers would be created by MTI along with a corresponding fee/tax 

structure; KCA dues would be increased by a commensurate amount; KCA would 

provide to MTI the rolls of lawyers and the corresponding monetary amount to MTI which 

would then issue registration. Thus, lawyers are registering in only one place and 

receiving credentials and recognition as lawyers and as a business from KCA and MTI. 

The overwhelming impression among lawyer members is that KCA needs to be more 

energetic in advocating for the position of lawyers with MTI. Members do not believe 

that the leadership is doing anything to protect lawyers with regard to this issue. The 

leadership, meanwhile, states that this issue is on the agenda of every meeting they 

have, and that they are trying to agree on an approach and find a solution. 

72

Unauthorized Practice of Law 

The second issue identified by many lawyers, most of whom practice outside of 

Prishtina, was the unauthorized practice of law. Lawyers clarified that they did not mean 

that they had a problem with the work of jurists, a category of legal professional, who 

has finished the law faculty and who may or may not have taken the bar exam but who is 

permitted under law to perform certain legal work in civil matters. Instead, lawyers point 

to court and county clerks as the main source of trouble in this area. 

Clerks of court or employees in the cadastre offices are accused of telling citizens that 

there is no need to pay for legal services or a lawyer for required legal documents. 

Instead, these clerks offer for 20 or 25 euros to draw up boilerplate contracts for real 

estate, inheritance, or other administrative issues. The contracts are poorly drafted and 

unprofessional, yet Courts are accepting them as is. Lawyers believe that court 

acceptance of such documents deprives them of clients. In addition, the end result of 

court acceptance of these documents is often more litigation whether the drafting is so 

poor as to preclude clear interpretation or whether the document is in fact fraudulent, 

because for example, the individual had no right to the property at issue, (and the clerkdrafter 

would not require any such proof, whereas a lawyer certifying the document 

would),. While this might be seen as favorable for the lawyers struggling to get clients, 

in fact, lawyers said when they take such a case it contributes to an already crippling 

backlog in many courts to the frustration of clients who think lawyers are stalling to gain 

more fees. In addition, lawyers put in the position of defending poor drafting by 

unqualified individuals on behalf of their clients believe that it harms the already shaky 

reputation many people have of lawyers because they do not understand that the lawyer 

is not responsible for the draft. 

Lawyers pointed to the need for a law on notary which requires certification by a 

professional as to the authenticity of a document. They also expressed their opinion that 

the law should clarify what legal work or tasks a lawyer or jurist must perform versus a 

lay person and that such a law should provide for penalties for any found in violation. 

The feeling of many lawyers is that KCA has not produced any results with regard to this 

issue. 

Two KCA regions have drafted letters on the issue requesting that the government and 

courts take action to stop this practice. The letters were sent to their corresponding 

Court and Cadastral Offices respectively. Neither has reported results, and the feeling 

among regional members was that KCA needed to address the issue at the government 

level and work to insert protections for the legal profession and the sphere of legal work 

to be performed by lawyers into the law. 

Suggestions: 

In conjunction with a strategic plan, KCA would benefit greatly from an 

advocacy plan. The leadership could identify key issues on which KCA 

should be acting for the benefit its members and draw up positions on those 

issues. Disagreement on approaches can be addressed and brought before 

members in regional meetings so that members are involved and a 

consensus can be reached. An annual plan could be drawn up through these 

regional meetings and presented at the annual assembly for approval. This 

would give KCA leadership a mandate on which to go forward and provide a 

73

way to develop positions on issues, especially where the leadership cannot 

agree. 

As a member of KJC, KCA should be more active in advocating the problems 

and needs of the legal profession. At the moment, the perception among 

members is that KCA is a passive participant by choice when it should be a 

vocal supporter of lawyers on the main body overseeing the judicial system in 

Kosovo. 

In addition to advocacy, the KCA can seek an active role in reviewing current 

and draft laws and commenting on proposed laws that affect the legal 

profession either through advice at the Assembly or Ministry level. Past 

efforts at forming task forces and addressing legal drafting issues have 

stagnated. 

As with many other factors, communication with membership should be 

improved. Again, an active regional leadership and having regular regional 

meetings may be the way to address this, as well as monthly updates from 

KCA headquarters to members. 

If KCA goes forward with more programs and trainings and publications, 

consider a new category of membership within KCA ñ a voluntary member ñ 

for legal professionals who are not registered lawyers, such as jurists, judges, 

prosecutors, professors and students. It would provide additional income to 

KCA, as some membership fee could be charged, and would provide an 

opportunity to network with others in the legal field. 

20. Gender and Minorities 

KCA registration is run in a non-discriminatory manner. No lawyer interviewed reported 

discrimination or had heard of anyone being discriminated against by the KCA based on 

gender, race, religion, nationality, ethnic origin or other protected classifications. 

All interviewees noted that the KCA provides for equal opportunities for the participation 

and advancement of women and minorities. Also, members thought it was a benefit that 

the KCA Secretary was able to communicate fluently in Serbian. The KCA exercises 

positive discrimination with regard to the praktikant program, encouraging women and 

minorities to apply and prioritizing their applications. In addition, the KCA established a 

Gender and Minority Commission which became active in 2007 working with the ABA on 

programs to encourage the recruitment of more women and minorities into the 

organization. Respondents belonging to the women and Serb minority categories 

attributed the low percentages of female lawyers (10%) and Serb lawyers (5.7%) not to 

any problems with KCA but to societal attitudes and circumstances. Interviewees 

expressed satisfaction with KCAís work and outreach program in this area. 

The KCA has organized with ABA ROLI several programs for women and Serb minority 

law students and law graduates. For women, a panel discussion was held with women 

law students in June 2007. Panelists included former ABA President Martha Barnett, 

former KCA President Lirije Osmani, and other prominent women working in the field of 

law in Kosovo. In December 2007, a roundtable discussion and strategy drafting session 

was held with 20 women professionals working in all aspects of the law. Participants 

debated what the priorities and goals should be for women in the legal profession and 

74

drafted a plan on advocacy and lobbying actions that could be taken to achieve these 

goals. 

For the Serb minority, the KCA worked with the ABA to develop a program for senior law 

students or recent law graduates of the university in Mitrovica. The law faculty in 

Mitrovica adopted the same curriculum in effect at the University of Belgrade. As such, 

the core courses all address applicable Serbian law, such as Serbian civil procedure and 

Serbian criminal procedure. Students in Mitrovica are not provided any instruction in 

applicable laws in Kosovo or in the fundamentals of the judiciary structure in Kosovo. 

For those students and graduates considering the possibility of remaining in Kosovo and 

becoming practicing lawyers or future judges or prosecutors, a huge gap therefore exists 

in their knowledge including how to register for the Kosovo Bar Exam, how to apply to be 

a judge in Kosovo, and even how to bring a claim in a Kosovo court. The ABA is 

working with the KCA to develop a series of these seminars which can be conducted 

each year for new law graduates from Mitrovica to enable them to have the knowledge 

necessary to work in the Kosovo legal system. This will include courses in Kosovo civil 

and criminal procedure, court visits, and Kosovo property law. Seminars have already 

been conducted and well-received in Mitrovica and Gjilan, and included cooperation with 

the Kosovo Judicial Institute and their training program. 

While the KCA has in the past had a woman president and a Serb member of the 

Executive Board, currently there are no women or Serb members of the Executive 

Board. It was suggested that the Turkish and Serb communities should be represented 

in the leadership of the KCA. 

Suggestions: 

Continue to pursue and formalize the programs for the Serb minority. It could 

become part of the KCA CLE program. 

Take the lead on an advocacy plan to promote more women in the legal 

profession and work with local and international partners on this goal. 

Conclusion 

The assessment reveals that KCA is a strong organization in certain areas including 

administration and project design implementation. KCA has proven itself over the last 

years to be a reliable partner to implement programs, and is proving itself now to be a 

creative partner in its efforts to initiate programs. 

The area that garnered the most frustration from members interviewed was KCAís work 

as an advocate for lawyers in Kosovo. Part of this frustration can be attributed to poor 

communication between the leadership and membership about what the leaders are 

doing. KCA could take relatively low cost steps to vastly improve the flow of information 

between the leadership and the membership. Part of the frustration can also be 

attributed to what is perceived as a lackluster performance by leadership. While it is 

clear from interviews that the leadership is committed to trying to improve the position of 

lawyerís in society and to trying to tackle the big issues confronting advocacy, it is also 

clear that the leadership is struggling with how to go forth with the ìhard sellî of KCAís 

stance. Here, future assistance by the ABA, could be focused on improving public 

advocacy, outreach and lobbying capabilities to allow KCA to assume a more active and 

prominent role in the discourse among institutions involved in the justice sector and the 

advancement of the rule of law. 

75

Oda e Avokatëve të Kosovës Vlerësimi Organizativ 2007

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?