03.06.2013 Views

Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies

Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies

Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Sua saukuneebis saqarTvelo<br />

Tavis warmoSobaze Tavad miuTiTeben. miuxedavad imisa, rom isini calke inaxeboda,<br />

miniaturebis gverdebis zoma da maT mindorze arsebuli nakeris naxvretebi, romlebic<br />

emTxveva xelnawerisas, miuTiTebs, rom isini Tavdapirvelad erT mTlian kodeqsad iyo<br />

akinZuli.<br />

berTis saxareblis wm. lukas gamosaxuleba Dumbarton Oaks-is koleqciaSi daculi<br />

XII saukunis miwurulis xelnaweri 4-is miniaturis zusti aslia. xelnawerebi msgavsia<br />

agreTve <strong>for</strong>matis, asoTa moyvanilobis da TiToeul gverdze moTavsebuli striqonebis<br />

raodenobis mxrivac. isini maxloblad mdebare monastrebSi unda iyos gadawerili.<br />

vaSingtonSi daculi miniaturebis maRalmxatvruli Sesruleba konstantinopolur<br />

warmoSobaze unda miuTiTebdes, Tumca wiTeli melniT SedarebiT mokrZalebulad<br />

Sesrulebuli TavsarTebi da pergamentis saSualo xarisxi sxva varaudebis<br />

SesaZleblobasac ar gamoricxavs.<br />

berTis saxarebis maxareblebis portretebi axlo msgavsebas amJRavnebs peterburgSi<br />

aRmosavleTmcodneobis institutSi dacul qarTul xelnawerTan E45. aRniSnul<br />

xelnawer wigns SesaZloa hqondes igive warmoSoba, rac berTisa da vaSingtonis<br />

saxarebebs. maTes gamosaxulebis qveS misi mflobelis mier Sesrulebuli berZnuli<br />

warwera miuTiTebs, rom 1832 wels saxareba berZnul garemoSi yofila. misi zogierTi<br />

TavsarTi axlo msgavsebas amJRavnebs antioqiaSi, XI saukuneSi Sesrulebul berZnul<br />

da qarTul xelnawer kodeqsebTan. erT-erTi am xelnawerTagania TbilisSi daculi<br />

kodeqsi - Q-371, romelic 1091 wels mRvdel ioane mTvaraiZis mier iqna gadawerili.<br />

amdenad, savaraudoa, rom berTis saxarebis mflobelis - ioane mTvaraiZis sagvareulos<br />

warsulSi garkveuli kavSirebi hqonda antioqiasTan.<br />

nino qavTaria<br />

xelnawerTa erovnuli centri. saqarTvelo<br />

XII-XIII saukuneebis qarTul oTxTavTa ga<strong>for</strong>mebis mxatvruli aspeqtebi<br />

XII-XIII saukuneebis politikurma da kulturulma aRmavlobam ganapiroba qarTuli<br />

xelnaweri wignis mxatvruli donis amaRleba. qveynis SigniT Tu mis ga reT arsebuli<br />

mravalricxovani samonastro kerebis skriptoriumebi ak ma yo fi lebdnen wignze,<br />

gansakuTrebiT ki xelnawer oTxTavze, gazrdil moT xo v nilebas.<br />

moxsenebis mizania XII-XIII ss.-is qarTuli xelnaweri oTxTavebis mxatvruli aspeqtebis<br />

Cveneba. sayovelTaod cnobil xelnawerebis, gelaTis oTxTavTan-Q-908, jruWi II -H-1667-<br />

Tan da vanis saxarebasTan A-1335 erTad Cven ganvixilavT XII-XIII ss. im xelnawerebs,<br />

romlebic naklebadaa cnobili da Seswavlili.<br />

maTi ga<strong>for</strong>meba ki mxolod dekoratiuli elementebiT (kamarebi, TavsarTebi,<br />

inicialebi) da maxarebelTa gamosaxulebebiT Semoifargleba (A-281, Q-906, Q-907, Q-929,<br />

H-1707, H-2075, H-1706 – XII s.; Q-883, Q-900, A-498, A-1563, Q-899 – XII-XIII ss.; A-138, A-494,<br />

S-110, A-26 –XIII s) am xelnawerTa ga<strong>for</strong>mebaSi naTlad gamoikveTa stilis ganviTarebis<br />

erTiani xazi, gaZlierebuli de ko ra tiuloba, <strong>for</strong>maTa sirbile, saerTo feradovneba,<br />

ornamentuli mo ti ve bis mravalferovneba da siuxve. imavdroulad, TvalnaTliv Cans<br />

ferweruli da gra fikuli tendenciebis Serwyma. saerTo bizantiuri gavlenebis fonze,<br />

ca l keul xelnawerTa ga<strong>for</strong>mebaSi gamJRavnebulia adgilobrivi mxatvruli tradiciebi.<br />

saxasiaToa isic, rom am drois xelnawerebSi singuriT da fe ri li ornamentuli<br />

samkaulebi scildeba CarCos sazRvrebs, erwymis inicials, te qstSi iWreba da masTan<br />

erTad erT mTlianobas avlens, xolo etratis spi losZvlisferi feris mniSvnelobiT<br />

71

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!