Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies

Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies

symposiumgeorgia.org
from symposiumgeorgia.org More from this publisher
03.06.2013 Views

Sua saukuneebis saqarTvelo ufro berZnuli da dasavleT evropuli ornamentis evoluciur procesebTan iwvevs asociaciebs. qarTuli Weduri ornamentis mniSvnelovani roli imiTac ganisazRvreba, rom misi saSualebiT xerxdeba mxatvruli skolebisa da saxelosnoebis gamoyofa. Sua saukueneebis qarTuli Weduri ornamentis warmatebul ganviTarebas Tavisi wanamZRvrebi hqonda - erTi mxriv, saqarTvelos winaqristianuli xelovnebis mdidari tradiciebi, da, meore mxriv, xalxuri Semoqmedeba, gansakuTrebiT ki xeze kveTa. qarTuli Weduri ornamentis specialuri kvleva sxvadasxva mimrTulebiT unda warimarTos: ornamentuli motivebis dajgufeba qronologiuri ganviTarebis metnaklebi dacviT, maTi funqciis, simbolikis, stilis, Taviseburebebis, Sesrulebis teqnikuri xerxebis dadgena, rac SeiZleba farTo da mdidari paraleluri masalis moZieba, maTi mimarTeba gansakuTrebiT qarTul xuroTmoZRvrul dekorTan. amgvari Seswavlis Sedegad gamotanili daskvnebi gansazRvravs qarTuli Weduri ornamentis Rirseul adgils rogorc qarTuli, aseve msoflio ornamentuli dekoris istoriaSi. maria lidova Scuola Normale Superiore. italia liturgiuli sivrcis Seqmna: ioane cohabis mier Sesrulebuli sinuri xatebis jgufi moxseneba Seexeba eqvs xats, romelnic egvipteSi, sinas mTaze, wm. ekaterines monastris koleqciaSi inaxeba. oTxi maTgani kaledaruli xatia, mexuTeze gamosaxulia saSineli samsjavro, meeqvse ki RmrTismSoblis xuTi saswaulmoqmedi xatis da qristes saswaulebisa da vnebebis TxrobiTi ciklis unikaluri gamosaxulebaa. am xatTa TariRi XI saukunis bolosa da XII saukunis dasawyiss Soris meryeobs. xatebis es jgufi erT-erTi mowmobaa Sua bizantiur xanaSi sinas mTaze qarTveli berebis aqtiuri moRvaweobisa. qarTuli warmoSoba dasturdeba ara mxolod im eqspresiuli stiliT, romelic jer kidev moelis detalur analizsa da qarTul mxatvrobebTan Sedarebas, aramed orenovani warwerebiTac (yovel berZnul saxels Tan erTvis Sesabamisi qarTuli). mokle qarTuli warwera, romelic saSineli samsjavros scenaSi macxovris saydris qvemoT aris mocemuli, mRvdel ioane cohabs xatebis damkveTad warmogvidgens. igive saxeli - ioane, romelic mocemulia oTxi didi berZnuli epigramiT, xatebis ukana mxares amkobs. es berZnuli warwera Seusrulebia ostat-poets, romelic berZnuli teqstebisa da literaturis didi mcodne unda yofiliyo. miuxedavad imisa, rom es xatebi araerTxel ganixila sxvadasxva xelovnebaTmcodnem, garkveuli sakiTxebi gadauWreli rCeba. Catarebuli kvleva ZiriTadad calkeul xatebs ganixilavda. am moxsenebaSi Cven SevecdebiT xatebi ganvixiloT rogorc erTiani, erTmaneTTan mWidrod dakavSirebuli proeqti. Cveni azriT, sruliad dasaSvebia, rom eqvsive xati erTad yofiliyo warmodgenili, rac garkveul liturgikul sivrces qmnida da gansazRvravda. am erTianobas adasturebs rogorc daxvewili berZnuli epigramebi, ise maTi Taviseburi ikonografiuli programebi da stilisturi da tipologiuri msgavseba. xelnawerTa miniaturebTan da monumenturi mxatvrobis nimuSebTan SedarebiT SesaZlebelia sinas xatebis jgufis specialuri liturgikuli mniSvnelobis Cveneba. da bolos, am xatebs udidesi mniSvneloba eniWeba ormxrivi qarTul-bizntiuri urTierTobebis kvlevis sakiTxisaTvis. 69

nana burWulaZe saqarTvelos erovnuli muzeumi. saqarTvelo qarTuli xatebi sinas mTis wm. ekaterines monasterSi (qarTul-bizantiuri urTierTobebis istoriisTvis) sinas mTasa da wm. ekaterines monasters gansakuTrebuli adgili ukavia qristianuli aRmosavleTis sasuliero centrebs Soris. qarTvelebi odiTganve miiltvodnen am wminda adgilisken - maTi iq yofnis kvali jer kidev VI saukuneSia dadasturebuli sinas mTaze qarTvelTa moRvaweoba gansakuTrebiT IX-X saukuneebSi gaaqtiurda. qarTveli ber-monazvnebis mier iq iwereboda da iTargmneboda saeklesio literaturis mravalricxovani Zeglebi, iqmneboda RvTivsulieri xatebi. xatweris nimuSTa sinur koleqciaSi saqarTvelodan Catanil-Sewiruli siwmindeebic aris. bolo xans qarTvel mecnierebs miecaT saSualeba SeeswavlaT sinaze daculi qarTuli xelnawerebi - gamoica am saunjis katalogic. rac Seexeba qarTul xatebs, maT Sesaxeb jer kidev Zalze mcire ramaa cnobili. cxadia, amgvar viTarebaSi metad aqtualuria wm. ekaterines monasterSi arsebuli TiToeuli qarTuli xatis gamovlena da Seswavla, vinaidan isini aRrmavebs codnas qarTvelTa sasuliero moRvaweobis Sesaxeb sinas mTaze. Zalze mniSvnelovania agreTve dokumenturi masalis Sekreba Tavis droze wm. ekaterines monastris kuTvnili, XIX saukuneSi rus koleqcionerTa mier wamoRebuli da aw ukve gamqrali xatebis Sesaxeb Cveni kvlevis saganic swored esaa. moxsenebaSi warmodgenili iqneba sinaze naklulad daculi erT-erTi mravalkaredi xati qarTuli warwerebiT, romelzec zogadad qristianuli eklesiis wmindanebTan erTad gamosaxuli arian “mnaTobni qarTvelTa” - asureli da aToneli wm. mamebi da sxva cnobili qarTveli sasuliero moRvaweebi. xatis adgilze Seswavla da masze arsebuli informaciis moZieba gviCvenebs, rom igi samecniero literaturaSi arasworadaa gaSuqebuli. xatze muSaobisas SevZeliT dagvedgina misi Semadgenloba da ikonografiuli programa, gamogvekvlia Sesrulebis teqnika da stili da SedarebiTi analizis safuZvelze es maRalmxatvruli nawarmoebi XIV saukunis pirveli naxevriT dagveTariRebina. amasTan, aRniSnuli mravalkaredis gamokvlevas davurTeT SeZlebisdagvarad sruli informacia sinaze odesRac da dResac daculi qarTuli xatebis Sesaxeb. vfiqrobT, rom Catarebuli kvlevis Sedegebi erTnairad saintereso da sasargeblo iqneba rogorc qarTuli xatweris, iseve sinas mTis wm. ekaterines monastrisa da -saerTod, marTlmadidebluri xatebis istoriisTvis. aleqsandre saminski andrei rubliovis muzeumi. ruseTi berTis saxarebis miniaturebi da misi warmomavloba berTis saxareba (Tbilisi, Q-906) misi mooqruli vercxlis ydis gamoa cnobili, romelic XII saukunis bolos opizis monasterSi oqromWedel beSqenis mier iqna Sesrulebuli. xelnaweri mezoblad mdebare berTis monasters Seswira berma ioane mTavraiZem, romelmac saxareba memkvidreobiT Zmisa da biZisagan miiRo. miuxedavad imisa, rom anderZi ar asaxelebs saxarebis gadaweris adgils, xelnaweris miniaturebi 70 Sua saukuneebis saqarTvelo

Sua saukuneebis saqarTvelo<br />

ufro berZnuli da dasavleT evropuli ornamentis evoluciur procesebTan iwvevs<br />

asociaciebs. qarTuli Weduri ornamentis mniSvnelovani roli imiTac ganisazRvreba,<br />

rom misi saSualebiT xerxdeba mxatvruli skolebisa da saxelosnoebis gamoyofa.<br />

Sua saukueneebis qarTuli Weduri ornamentis warmatebul ganviTarebas Tavisi<br />

wanamZRvrebi hqonda - erTi mxriv, saqarTvelos winaqristianuli xelovnebis mdidari<br />

tradiciebi, da, meore mxriv, xalxuri Semoqmedeba, gansakuTrebiT ki xeze kveTa.<br />

qarTuli Weduri ornamentis specialuri kvleva sxvadasxva mimrTulebiT unda<br />

warimarTos: ornamentuli motivebis dajgufeba qronologiuri ganviTarebis metnaklebi<br />

dacviT, maTi funqciis, simbolikis, stilis, Taviseburebebis, Sesrulebis<br />

teqnikuri xerxebis dadgena, rac SeiZleba farTo da mdidari paraleluri masalis<br />

moZieba, maTi mimarTeba gansakuTrebiT qarTul xuroTmoZRvrul dekorTan.<br />

amgvari Seswavlis Sedegad gamotanili daskvnebi gansazRvravs qarTuli Weduri<br />

ornamentis Rirseul adgils rogorc qarTuli, aseve msoflio ornamentuli dekoris<br />

istoriaSi.<br />

maria lidova<br />

Scuola Normale Superiore. italia<br />

liturgiuli sivrcis Seqmna: ioane cohabis mier Sesrulebuli sinuri xatebis jgufi<br />

moxseneba Seexeba eqvs xats, romelnic egvipteSi, sinas mTaze, wm. ekaterines<br />

monastris koleqciaSi inaxeba. oTxi maTgani kaledaruli xatia, mexuTeze gamosaxulia<br />

saSineli samsjavro, meeqvse ki RmrTismSoblis xuTi saswaulmoqmedi xatis da qristes<br />

saswaulebisa da vnebebis TxrobiTi ciklis unikaluri gamosaxulebaa. am xatTa TariRi<br />

XI saukunis bolosa da XII saukunis dasawyiss Soris meryeobs.<br />

xatebis es jgufi erT-erTi mowmobaa Sua bizantiur xanaSi sinas mTaze qarTveli berebis<br />

aqtiuri moRvaweobisa. qarTuli warmoSoba dasturdeba ara mxolod im eqspresiuli<br />

stiliT, romelic jer kidev moelis detalur analizsa da qarTul mxatvrobebTan<br />

Sedarebas, aramed orenovani warwerebiTac (yovel berZnul saxels Tan erTvis Sesabamisi<br />

qarTuli). mokle qarTuli warwera, romelic saSineli samsjavros scenaSi macxovris<br />

saydris qvemoT aris mocemuli, mRvdel ioane cohabs xatebis damkveTad warmogvidgens.<br />

igive saxeli - ioane, romelic mocemulia oTxi didi berZnuli epigramiT, xatebis ukana<br />

mxares amkobs. es berZnuli warwera Seusrulebia ostat-poets, romelic berZnuli<br />

teqstebisa da literaturis didi mcodne unda yofiliyo.<br />

miuxedavad imisa, rom es xatebi araerTxel ganixila sxvadasxva xelovnebaTmcodnem,<br />

garkveuli sakiTxebi gadauWreli rCeba. Catarebuli kvleva ZiriTadad calkeul xatebs<br />

ganixilavda. am moxsenebaSi Cven SevecdebiT xatebi ganvixiloT rogorc erTiani,<br />

erTmaneTTan mWidrod dakavSirebuli proeqti. Cveni azriT, sruliad dasaSvebia, rom<br />

eqvsive xati erTad yofiliyo warmodgenili, rac garkveul liturgikul sivrces qmnida<br />

da gansazRvravda. am erTianobas adasturebs rogorc daxvewili berZnuli epigramebi,<br />

ise maTi Taviseburi ikonografiuli programebi da stilisturi da tipologiuri<br />

msgavseba. xelnawerTa miniaturebTan da monumenturi mxatvrobis nimuSebTan SedarebiT<br />

SesaZlebelia sinas xatebis jgufis specialuri liturgikuli mniSvnelobis Cveneba.<br />

da bolos, am xatebs udidesi mniSvneloba eniWeba ormxrivi qarTul-bizntiuri<br />

urTierTobebis kvlevis sakiTxisaTvis.<br />

69

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!