Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies

Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies

symposiumgeorgia.org
from symposiumgeorgia.org More from this publisher
03.06.2013 Views

uZvelesi saqarTvelo mis Tanadroul Crdilo-dasavleT iranis mxatvrul nakeTobebs enaTesaveba. zemoaRniSnuli kavSirebi, am masalebis mixedviT, gansxvavebulia Tavisi xasiaTiT. mxatvruli tradicia, romelic safiqrebelia rom Semodis anatoliidan, misi matarebeli eTnikuri elementis Zlier talRasTan erTad, faqtobrivad anatoliuri tradiciis gagrZelebas warmoadgens. igi mkvidrad ikidebs fexs saqarTvelosa da amierkavkasiaSi da mis memkvidreobiTobas, aRmosavleT saqarTvelos teritoriaze, Tvali edevneba xangrZlivi periodis ganmavlobaSi, gvianbrinjaos xanidan dawyebuli aq qristianuli religiis damyarebamde. maSin, rodesac iranidan Semosuli mxatvruli nakadi saqarTvelosa da irans Soris arsebul kulturul kontaqtebs asaxavs. igi, winasagan gansxvavebiT, naklebmomcvelia da sustic Tavisi zegavlenis xarisxiT. Tbilisis teritoriaze aRmoCenili masalebi, ara mxolod mianiSnebs saqarTvelos iranul samyarosTan urTierTobebze, aramed igi Zv.w. I aTasw. evraziis farTo kulturul wreSic eqceva da am teritoriaze mimdinare istoriul procesebs asaxavs, kerZod, im istoriul movlenebs, romelic am periodSi nomad tomTa gaaqtiurebas ukavSirdeba. manana wereTeli saqarTvelos erovnuli muzeumi. saqarTvelo kolxuri saritualo culi (semantika da mxatvruli stili) Zv. w. II-I aTaswleulis mijnaze brinjaos metalurgia amierkavkasiaSi ganviTarebis umaRles safexurs aRwevs. Sesabamisad, aTaswleulis pirvel saukuneebSi mxatvrulad damuSavebuli liTonis nawarmis arseboba sayovelTao xasiaTs Rebulobs; Sesrulebis maRali done ki profesional-SemsruleblebiT dakompleqtebuli saxelosnoebis arsebobaze miuTiTebs. vfiqrobT, rom kavkasiaSi am mravalferovani erTobliobis yvelaze TvalsaCino saxviT gamovlenas warmoadgens zoomorfuli gamosaxulebebiT Semku li kolxuri culi. aq mocemuli saxeebi abstraqtulia Tavisi arsiT, radgan maTi saSualebiT xdeba ara konkretuli, realuri garemos, garkveuli qmedebis asaxva, aramed swored abstraqtuli ideebis, warmodgenebis simboloebis saSualebiT daqaragmeba. amgvarad, abstraqtulia stilizaciis sawyisi elementi. aqedan gamomdinare, am mxatvruli stiliT Sesrulebuli gamosaxulebebis saxiT saqme gvaqvs ara cxovelis konkretul zoologiur saxeobasTan, aramed ganzogadebul mxatvrul saxesTan, romelic evoluciis yvela etapze moklebulia yovelgvar naturalizms, yofiT detalebs. zoomorfuli motivebi am SemTxvevaSi unda ganvixiloT, rogorc religiuri msoflmxedvelobis zogadi modeli, vizualuri gamovlenis gansxvavebuli variantebiT; funqciuri daniSnulebis (kolxuri culi, Tavsamkauli) da masalis (brinjao, vercxli, oqro) moTxovnebis Sesabamisi transformaciiT. miuxedavad imisa, rom droTa ganmavlobaSi zoomorfuli saxeebi ganicdis garkveul desakralizacias, qristianul xanamde warmoadgens qarTuli da zogadad kavkasiuri eTnosis mxatvruli aqtivobis erT-erT mniSvnelovan sferos. drois garkveuli monakveTiT (adre rkina-gvianantikuri xana) da TematikiT (zoomorfuli gamosaxuleba) gansazRvruli arqeologiuri masalis semantikuri da stiluri analizis safuZvelze miviReT Semdegi Sedegi; 1. kolxuri brinjaos kulturis damaxasiaTebeli mxavrul-stiluri niSnebis erToblioba scildeba erTi movlenis sazRvrebs da mniSvnelovanwilad ganapirobebs zogadad winaqristianuli xelovnebis xasiaTsa da Semdgom evolucias; 2. Zv.w. I aTaswleulidan dasavleT amierkavkasiaSi gamoiyofa brinjaos kulturis mniSvnelovani nawili, romlis wamyvani saxea polimorfuli arseba. igi asocirdeba qarTuli folkloris erT-erT yvelaze popularul saxesTan - faskunjTan. sawyis etapze 29

es gamosaxuleba warmoadgens kosmiur sambunebovan arsebas, romelic dakavSirebuli iyo sam sknelTan. saukuneebis manZilze moxda miTologiuri saxis TandaTanobiTi gamartiveba da naturalizacia; 3. adreantikur xanaSi arsebuli diademebi Zv.w. I aTaswleulis pirvel saukuneebSi Camoyalibebuli Sinaarsis saxviTi Sesatyvisis Semdgomi transformaciis Sedegia; 4. adreantikuri xanis saiuveliro nawarmis mxatvrul dekorSi polimorfuli, fantastikuri arseba Secvlilia identuri Sinaarsis gamosaxulebiT - stilizebuli xe da varduli; 5. msgavsi gamosaxulebis variantebi meordeba gvianantikuri xanis TavsamkaulSic /kldeeTi, gonio, loo/. ori soltesi jorjTaunis universiteti. aSS “qarTulobis” Camoyalibeba uZveles xanaSi winaqristianuli istoriis ukanaskneli ori aTasi wlisaTvis saqarTvelo imkvidrebs Tavs aziisa da evropis, sxvadasxva kulturaTa da tradiciaTa gasayarze. “qarTulis” formireba da gamokveTa mniSvnelovani da saintereso sakiTxia, erTis mxriv, iseTi umniSvnelovanesi kulturebis fonze, rogoricaa - asuruli, aqemeniduri, berZnuli da romauli, meores mxriv ki, adgilobriv konteqstSi. araerTgzis aRniSnula is sakiTxi, rogor esmiT saqarTvelo sxvebs da rogor iTavisebs da aTavsebs saqarTvelo “sxvisas” sakuTarTan. ra SeiZleba SevityoT am ormxrivi da erTmaneTTan mWidrod dakavSirebuli sakiTxis Sesaxeb qveynis gareT warmoSobili legendebidan da tradiciebidan? rogorad Camoyalibda saqarTvelo am xangrZlivi periodis ganmavlobaSi? an ras mogviTxrobs am or rTul urTierTgadaxlarTul sakiTxze sxvadasxva uZveles da umniSvnelovanes arqeologiur Zeglze aRmoCenili, stiliT gansxvavebuli, mdidruli arqeologiuri artefaqtebi? rogor gavarCioT esoden STambeWdavi xelovnebis nimuSebis fonze qarTuli araqarTulisgan, stilis, Tematikis Tu ostatis TviTmyofadobis TvalsazrisiT esoden mravalricxovani xelovnebis nimuSebis fonze? da bolos, ra amoZravebs sinTezisa da Camoyalibebis am process, romelic ori aTasi wlis ganmavlobaSi mimdinareobs da Cvens epoqaSic grZeldeba? vaxtang SatberaSvili saqarTvelos erovnuli muzeumi - arqeologiuri kvlevis centri. saqarTvelo minis ori moxatuli WurWeli sofel xovledan 2004 wels sofel xovleSi aRmoCnda miTologiuri scenebiT Semkuli, TeTri minis ori mooqrovebuli WurWeli. orives yelze datanilia wiTel zolebs Soris moqceuli, oqroTi Sesrulebuli berZnuli warwera “H XAPIC”. pirveli WurWlis (e.w. dionises sura) tani mowiTalo-moyavisfro saRebaviT datanili TaRebis meSveobiT xuT tol vertikalur nawilad iyofa. figura, romelic gamosaxulia pirvel (pl.I-1e) TaRSi axalgazrda, uwveruli dionise unda iyos. meore da mesame (pl.I-1d, pl.II-1) TaRSi mocemuli figurebis identificireba ver xerxdeba. meoTxe TaRSi (pl.I-1b) gamosaxulia pani, xolo mexuTe TaRSi (pl.I-1f) warmodgenilia SeSlili likurgosi. meore WurWeli (belerofontes sura) or scenad iyofa. pirvel scenaze mocemulia pegasze amxedrebuli belerofontes brZola qimerasTan. meore scenaze warmogvidgenilia 30 uZvelesi saqarTvelo

es gamosaxuleba warmoadgens kosmiur sambunebovan arsebas, romelic dakavSirebuli<br />

iyo sam sknelTan. saukuneebis manZilze moxda miTologiuri saxis TandaTanobiTi<br />

gamartiveba da naturalizacia;<br />

3. adreantikur xanaSi arsebuli diademebi Zv.w. I aTaswleulis pirvel saukuneebSi<br />

Camoyalibebuli Sinaarsis saxviTi Sesatyvisis Semdgomi trans<strong>for</strong>maciis Sedegia;<br />

4. adreantikuri xanis saiuveliro nawarmis mxatvrul dekorSi polimorfuli,<br />

fantastikuri arseba Secvlilia identuri Sinaarsis gamosaxulebiT - stilizebuli xe<br />

da varduli;<br />

5. msgavsi gamosaxulebis variantebi meordeba gvianantikuri xanis TavsamkaulSic<br />

/kldeeTi, gonio, loo/.<br />

ori soltesi<br />

jorjTaunis universiteti. aSS<br />

“qarTulobis” Camoyalibeba uZveles xanaSi<br />

winaqristianuli istoriis ukanaskneli ori aTasi wlisaTvis saqarTvelo imkvidrebs<br />

Tavs aziisa da evropis, sxvadasxva kulturaTa da tradiciaTa gasayarze. “qarTulis”<br />

<strong>for</strong>mireba da gamokveTa mniSvnelovani da saintereso sakiTxia, erTis mxriv, iseTi<br />

umniSvnelovanesi kulturebis fonze, rogoricaa - asuruli, aqemeniduri, berZnuli da<br />

romauli, meores mxriv ki, adgilobriv konteqstSi. araerTgzis aRniSnula is sakiTxi,<br />

rogor esmiT saqarTvelo sxvebs da rogor iTavisebs da aTavsebs saqarTvelo “sxvisas”<br />

sakuTarTan. ra SeiZleba SevityoT am ormxrivi da erTmaneTTan mWidrod dakavSirebuli<br />

sakiTxis Sesaxeb qveynis gareT warmoSobili legendebidan da tradiciebidan? rogorad<br />

Camoyalibda saqarTvelo am xangrZlivi periodis ganmavlobaSi? an ras mogviTxrobs<br />

am or rTul urTierTgadaxlarTul sakiTxze sxvadasxva uZveles da umniSvnelovanes<br />

arqeologiur Zeglze aRmoCenili, stiliT gansxvavebuli, mdidruli arqeologiuri<br />

artefaqtebi? rogor gavarCioT esoden STambeWdavi xelovnebis nimuSebis fonze qarTuli<br />

araqarTulisgan, stilis, Tematikis Tu ostatis TviTmyofadobis TvalsazrisiT esoden<br />

mravalricxovani xelovnebis nimuSebis fonze? da bolos, ra amoZravebs sinTezisa da<br />

Camoyalibebis am process, romelic ori aTasi wlis ganmavlobaSi mimdinareobs da Cvens<br />

epoqaSic grZeldeba?<br />

vaxtang SatberaSvili<br />

saqarTvelos erovnuli muzeumi - arqeologiuri kvlevis centri. saqarTvelo<br />

minis ori moxatuli WurWeli sofel xovledan<br />

2004 wels sofel xovleSi aRmoCnda miTologiuri scenebiT Semkuli, TeTri minis<br />

ori mooqrovebuli WurWeli. orives yelze datanilia wiTel zolebs Soris moqceuli,<br />

oqroTi Sesrulebuli berZnuli warwera “H XAPIC”.<br />

pirveli WurWlis (e.w. dionises sura) tani mowiTalo-moyavisfro saRebaviT datanili<br />

TaRebis meSveobiT xuT tol vertikalur nawilad iyofa. figura, romelic gamosaxulia<br />

pirvel (pl.I-1e) TaRSi axalgazrda, uwveruli dionise unda iyos. meore da mesame (pl.I-1d,<br />

pl.II-1) TaRSi mocemuli figurebis identificireba ver xerxdeba. meoTxe TaRSi (pl.I-1b)<br />

gamosaxulia pani, xolo mexuTe TaRSi (pl.I-1f) warmodgenilia SeSlili likurgosi.<br />

meore WurWeli (belerofontes sura) or scenad iyofa. pirvel scenaze mocemulia<br />

pegasze amxedrebuli belerofontes brZola qimerasTan. meore scenaze warmogvidgenilia<br />

30<br />

uZvelesi saqarTvelo

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!