Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies
Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies
uZvelesi saqarTvelo saqarTvelos ”ciklopuri~ namosax larebisa da simagreebis Ziri Tadi dama xa siaTebeli niSania rogorc sacxovre beli, ise dasax lebaTa sasi magro kedlebis an calke mdgomi simag reebis didi zomis daumu Savebeli qvebiT Seneba. amgvari teqnika samxreT kavkasiaSi Zv.w. III aTaswleulidanaa gavrcelebuli, magram, Zv.w. I aTaswleulis Sua xanebis Semdeg TiTqmis aRar gvxvdeba. qva gamoiyeneba mxolod nagebo baTa kedlis safuZ vlis gasamarTad, romelzec zemodan alizis aguria dawyobili. amave dros wina planze gamodis xis arqiteq tura. xe gamoiyeneba rogorc kedlis armirebisaTvis, ise peran guli wyobisaTvis. Semav seblad gamoyenebulia wvrili qva da alizis masa. amave dros iwyeba damuSavebuli qvis gamoyeneba. Sua saukuneebSi, samxreT kavkasiiis mTel rig regionebSi soflebs da msxvil dasaxlebebsac axasiaTebT mSrali wyoba, magram ar gaaCniaT mSrali wyobiT nagebi simagreebi an sasimagro sistemebi. ”ciklopur~ namosaxlarebsa da simagreebs mivakuTvnebT mxolod im Zeglebs, romelTac mSrali wyobiT nagebi TavdacviTi kedlebi gaaCniaT. ”ciklopur~ namosaxlarTa da simagreTa perimetri adgil mdebareobis konfiguracias emTxveoda. iSviaTi gamo naklisis garda, TavdacviT sistemebs da martiv simag reebs koSkebi ar gaaCniaT. ”ciklopuri~ sasimagro sistemebis mSenebloba Zv.w. XVI s-Si iwyeba. momdevno epoqaSi maTi Seneba did masStabebs aRwevs. TrialeTis platoze gaTxrili ”ciklopuri~ namosaxlarebis mixedviT SeiZleba iTqvas, rom am tipis Zeglebi Zv.w. XVI saukunidan arseboben (beSqenaSeni), Zv.w. XIII- VII saukuneSi ki gabatonebul mdgomareobas ikaveben (sabeWdavi, knole, crici, bareTi, axaldaba, loSo, somxeTis Zeglebi). samxreT saqarTveloSi dReisaTvis cnobili ”ciklopuri~ Zeglebis Seswavlis Sedegebis mixedviT (gegmareba, dasaxlebis xasiaTi) SeiZleba iTqvas, rom isini xuTi ZiriTadi tipiTaa warmodgenili. didi ”ciklopuri~ dasaxlebebi rTul kompleqsebs warmoadgens. maTi ZiriTadi maxasiaTe beli niSania mZlavri galavani da citadeli, regularulad dagegmarebuli sacxovrebeli kvartlebi. isini, rogorc wesi, ramde nime ga magrebul monakveTs (sabeWdavi, Tezi, loSo), an erTiani ga la vnis SigniT moqceul gamagrebul monakveTebs (uwylo, bare Ti, axaldaba) Seicavs da centraluri, erTiani dagegma rebis prin cipiT aris aSenebuli. gaaCniaT Sida cixe, rac mmar Tveli fenis sazogadoebis danarCeni nawilisagan gamoyofis maniSnebelia. calke mdgomi simagreebi forpos tebs warmoadgenda da icavda ra erT garkveul monakveTs, imavdroulad ”ciklopuri~ Zeglebis gavrcelebis teri toriaze gamaval gzebsac akontrolebdnen. qeTevan ramiSvili saqarTvelos erovnuli muzeumi - arqeologiuri kvlevis centri. saqarTvelo cxenis gamosaxulebebi Zvel saqarTveloSi da mecxeneobasTan dakavSirebuli saxelwodebebi qarTulSi mcire plastikis mravalricxovan nimuSebs Soris, gansakuTrebul yuradRebas iqcevs cxenis figurebi. miuxedavad imisa, rom maTi ricxvi irmisa da jixvis gamosaxulebebTan SedarebiT mcirea, isini Semoqmedi sazogadoebis meurneobis, samxedro saqmis, sulierebisa da socialuri yofis Sesaxeb mniSvnelovan informacias Seicaven. amasTan, cxenis figurebisa da Tanmxlebi atributebis Sesrulebis manera da mxatvrul-stiluri Taviseburebebi xelosnobis ganviTarebis doneze migviTiTebs. 27
cxeni saqarTvelosa da kavkasiis teritoriaze uZvelesi droidan yofila gavrcelebuli, razec dmanisis paleoliTur fenaSi da sagvarjileSi aRmoCenili Zvlovani masala miuTiTebs. arqeologiuri monacemebiT kavkasiis mosaxleobas cxeni ukve Cayenebuli hyolia Tavis samsaxurSi maikopis kulturis sawyis safexurze. Sinauri cxenis naSTebi da Zvlisgan damzadebuli saybeurebi aRmoCenilia aRmosavleT evropis tye-stepian zolSic Zv. w. III aTaswleulSi. adrebrinjaos xanis ZeglebSi mopovebuli Zvlovani masalis mixedviT irkveva, rom saqarTvelos teritoriaze mcxovreb sazogadoebas sxva Sinaur cxovelebTan erTad cxenic hyolia. maxlobel aRmosavleTSi, romelTanac qarTvelur samyaros mWidro urTierToba hqonda, cxeni da cxenebSebmuli orTvala etli Zv.w. IV aTaswleulidan iyo cnobili. samxreT kavkasiaSi mecxeneobis ganviTarebaze miuTiTebs sof.doRlaurTan aRmoCenili yorRani, sadac dadasturda cxenis ori ConCxi, brinjaos borblisebri saybeurebi, ori lagami da sxva. meomarTan erTad dakrZaluli cxeni aRmoCnda aragvis xeobis sof. abanosxevSi. Sildis samlocveloze aRmoCnda cxenis brinjaos figura, xolo werovanis samarovanze – Tixis cxenis mcire qandakebebi. cxenis grafikul gamosaxulebaTa nimuSebi uxvadaa warmodgenili kolxur-yobanuri kulturis samarxeul kompleqsebSi aRmoCenil nivTebzec. qarTveluri tomebiT dasaxlebul terotoriaze cxeni ganixileboda rogorc wminda cxoveli, romelic dakavSirebuli iyo nayofierebis RvTaebaTa wresTan, mzesTan da ciur samyarosTan. cxenis RvTaebriobaze miuTiTebs brinjaos sartylebze gamosaxuli solaruli niSnebi, romlebiTac cxenis gamosaxulebebia Semkuli. Tu brinjaos xanaSi Warbobda cxenis stilizebuli gamosaxulebebi, e.w. antikuri xanidan TandaTanobiT mkvidrdeba cxenis gamosaxvis realisturi manera, ris magaliTsac warmoadgens axalgoris sasafeTqleebi wyvili cxenis gamosaxulebiT, Tumca stilizeba kvlav ganagrZobs arsebobas. axali welTaRricxvis dasawyisSi tradiciul “wminda cxovelTa” Soris naTlad gamoikveTa RvTaebrivi cxenis upiratesi roli, rasac, garda tradiciulisa asazrdoebda miTraizmis farTo gavrceleba. am periodis cxenis gamosaxulebaTa nimuSebi mravladaa aRmoCenili aragvis xeobaSi, alaznis auzis mTiswineTsa da mTaSi, kldeeTSi. moxsenebaSi sagangebo yuradRebaa gamaxvilebuli swored am masalebze. naSoms Tan daerTvis cxenTan da mecxeneobasTan dakavSirebuli terminologia. nino gomelauri g. CubinaSvilis sax. qarTuli xelovnebis istoriis da ZeglTa dacvis erovnuli kvlevis centri. saqarTvelo saqarTvelo da evrazia Zv.w. II-I aTaswleulSi brinjaos mcire plastikis mixedviT saqarTvelo, ganlagebuli evropasa da azias Soris, uZvelesi droidan CarTuli iyo Zvel samyaroSi mimdinare istoriul da mxatvrul procesebSi, romelic naTlad aisaxa materialuri kulturis Zeglebze, maT Soris mxatvrul nawarmzec. gansxvavebuli mxatvruli nakadebi, romelic winaistoriul periodSi iWreboda saqarTvelosa da amierkavkasiaSi, utyuar kvals aCnevda am xanis xelovnebas. Zv.w. II-I aTasw-Si brinjaos nakeTobebiT Tvali edevneba saqarTvelos urTierTobebs anatoliasa da iranTan. am kavSirebs TvalnaTlivs xdis brinjaos skulpturebis ori jgufi aRmoCenili saqarTvelos teritoriaze. maTgan erTi gavrcelebulia Zv.w. II aTasw. Sua xanebSi aRmosavleT saqarTvelosa da mTels centralur amierkavkasiaSi da genetikurad ukavSirdeba adrebrinjaos xanis centraluranatoliur masalebs, meore ki, mopovebuli Tbilisis teritoriaze, romelic TariRdeba Zv.w. I aTasw. II meoTxediT, 28 uZvelesi saqarTvelo
- Page 2 and 3: vaxtang beriZis saxelobis qarTuli x
- Page 4 and 5: Sinaarsi misalmeba nikoloz vaCeiSvi
- Page 6 and 7: maria lidova. liturgiuli sivrcis Se
- Page 8 and 9: CONTENTS Preface Nikoloz Vacheishvi
- Page 10 and 11: Irine Abesadze. From Georgian Moder
- Page 12 and 13: keTili iyos Tqveni mobrZaneba saqar
- Page 14 and 15: I would like to wish you all a warm
- Page 16 and 17: simpoziumi madlobas uxdis saqarTvel
- Page 18 and 19: ACKNOWLEDGEMENTS Organizational Com
- Page 20 and 21: 1974 wels italiis qalaq, bergamoSi,
- Page 22 and 23: In 1974, in Bergamo, Italy, an inte
- Page 24 and 25: nino jayeli saqarTvelos erovnuli mu
- Page 26 and 27: uZvelesi saqarTvelo Suabrinjaos xan
- Page 30 and 31: uZvelesi saqarTvelo mis Tanadroul C
- Page 32 and 33: uZvelesi saqarTvelo mamakacis muxle
- Page 34 and 35: uZvelesi saqarTvelo Teimuraz bibilu
- Page 36 and 37: uZvelesi saqarTvelo dasavleT xmelTa
- Page 38 and 39: I SECTION ANCIENT GEORGIA
- Page 40 and 41: ANCIENT GEORGIA Nino Shanshashvili,
- Page 42 and 43: ANCIENT GEORGIA Mikheil Abramishvil
- Page 44 and 45: ANCIENT GEORGIA Nino Gomelauri G. C
- Page 46 and 47: ANCIENT GEORGIA the fourth arch (pl
- Page 48 and 49: ANCIENT GEORGIA Teimuraz Bibiluri M
- Page 50 and 51: ANCIENT GEORGIA Merab Khalvashi Bat
- Page 52 and 53: II seqcia Sua saukuneebis saqarTvel
- Page 54 and 55: Sua saukuneebis saqarTvelo xiluli d
- Page 56 and 57: Sua saukuneebis saqarTvelo SeiZleba
- Page 58 and 59: Sua saukuneebis saqarTvelo irine ma
- Page 60 and 61: Sua saukuneebis saqarTvelo am relie
- Page 62 and 63: Sua saukuneebis saqarTvelo jon vilk
- Page 64 and 65: Sua saukuneebis saqarTvelo daviT xo
- Page 66 and 67: Sua saukuneebis saqarTvelo mxat vru
- Page 68 and 69: Sua saukuneebis saqarTvelo adreqris
- Page 70 and 71: Sua saukuneebis saqarTvelo ufro ber
- Page 72 and 73: Sua saukuneebis saqarTvelo Tavis wa
- Page 74 and 75: Sua saukuneebis saqarTvelo izolda m
- Page 76 and 77: Christopher Haas Villanova Universi
uZvelesi saqarTvelo<br />
saqarTvelos ”ciklopuri~ namosax larebisa da simagreebis Ziri Tadi dama xa siaTebeli<br />
niSania rogorc sacxovre beli, ise dasax lebaTa sasi magro kedlebis an calke mdgomi<br />
simag reebis didi zomis daumu Savebeli qvebiT Seneba. amgvari teqnika samxreT kavkasiaSi<br />
Zv.w. III aTaswleulidanaa gavrcelebuli, magram, Zv.w. I aTaswleulis Sua xanebis Semdeg<br />
TiTqmis aRar gvxvdeba. qva gamoiyeneba mxolod nagebo baTa kedlis safuZ vlis gasamarTad,<br />
romelzec zemodan alizis aguria dawyobili. amave dros wina planze gamodis xis arqiteq<br />
tura. xe gamoiyeneba rogorc kedlis armirebisaTvis, ise peran guli wyobisaTvis.<br />
Semav seblad gamoyenebulia wvrili qva da alizis masa. amave dros iwyeba damuSavebuli<br />
qvis gamoyeneba. Sua saukuneebSi, samxreT kavkasiiis mTel rig regionebSi soflebs<br />
da msxvil dasaxlebebsac axasiaTebT mSrali wyoba, magram ar gaaCniaT mSrali wyobiT<br />
nagebi simagreebi an sasimagro sistemebi.<br />
”ciklopur~ namosaxlarebsa da simagreebs mivakuTvnebT mxolod im Zeglebs,<br />
romelTac mSrali wyobiT nagebi TavdacviTi kedlebi gaaCniaT.<br />
”ciklopur~ namosaxlarTa da simagreTa perimetri adgil mdebareobis konfiguracias<br />
emTxveoda. iSviaTi gamo naklisis garda, TavdacviT sistemebs da martiv simag reebs<br />
koSkebi ar gaaCniaT.<br />
”ciklopuri~ sasimagro sistemebis mSenebloba Zv.w. XVI s-Si iwyeba. momdevno epoqaSi<br />
maTi Seneba did masStabebs aRwevs.<br />
TrialeTis platoze gaTxrili ”ciklopuri~ namosaxlarebis mixedviT SeiZleba<br />
iTqvas, rom am tipis Zeglebi Zv.w. XVI saukunidan arseboben (beSqenaSeni), Zv.w. XIII-<br />
VII saukuneSi ki gabatonebul mdgomareobas ikaveben (sabeWdavi, knole, crici, bareTi,<br />
axaldaba, loSo, somxeTis Zeglebi).<br />
samxreT saqarTveloSi dReisaTvis cnobili ”ciklopuri~ Zeglebis Seswavlis<br />
Sedegebis mixedviT (gegmareba, dasaxlebis xasiaTi) SeiZleba iTqvas, rom isini xuTi<br />
ZiriTadi tipiTaa warmodgenili.<br />
didi ”ciklopuri~ dasaxlebebi rTul kompleqsebs warmoadgens. maTi ZiriTadi<br />
maxasiaTe beli niSania mZlavri galavani da citadeli, regularulad dagegmarebuli<br />
sacxovrebeli kvartlebi. isini, rogorc wesi, ramde nime ga magrebul monakveTs<br />
(sabeWdavi, Tezi, loSo), an erTiani ga la vnis SigniT moqceul gamagrebul monakveTebs<br />
(uwylo, bare Ti, axaldaba) Seicavs da centraluri, erTiani dagegma rebis prin cipiT<br />
aris aSenebuli. gaaCniaT Sida cixe, rac mmar Tveli fenis sazogadoebis danarCeni<br />
nawilisagan gamoyofis maniSnebelia.<br />
calke mdgomi simagreebi <strong>for</strong>pos tebs warmoadgenda da icavda ra erT garkveul<br />
monakveTs, imavdroulad ”ciklopuri~ Zeglebis gavrcelebis teri toriaze gamaval<br />
gzebsac akontrolebdnen.<br />
qeTevan ramiSvili<br />
saqarTvelos erovnuli muzeumi - arqeologiuri kvlevis centri. saqarTvelo<br />
cxenis gamosaxulebebi Zvel saqarTveloSi da mecxeneobasTan dakavSirebuli<br />
saxelwodebebi qarTulSi<br />
mcire plastikis mravalricxovan nimuSebs Soris, gansakuTrebul yuradRebas iqcevs<br />
cxenis figurebi.<br />
miuxedavad imisa, rom maTi ricxvi irmisa da jixvis gamosaxulebebTan SedarebiT<br />
mcirea, isini Semoqmedi sazogadoebis meurneobis, samxedro saqmis, sulierebisa da<br />
socialuri yofis Sesaxeb mniSvnelovan in<strong>for</strong>macias Seicaven. amasTan, cxenis figurebisa<br />
da Tanmxlebi atributebis Sesrulebis manera da mxatvrul-stiluri Taviseburebebi<br />
xelosnobis ganviTarebis doneze migviTiTebs.<br />
27