Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies

Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies Abstracts - International Initiative for Georgian Cultural Studies

symposiumgeorgia.org
from symposiumgeorgia.org More from this publisher
03.06.2013 Views

uZvelesi saqarTvelo Suabrinjaos xanis yorRanebi, - Zv. w. II aTasw. I nax. gvianbrinjao-adrerkinis xanis nasaxlari, ori samSeneblo done - Zv. w. II aTasw. II nax.-I aTasw. I nax. aqemeniduri xanis nagebobebi, sami samSeneblo done - Zv. w. 5-4 saukuneebi. elinisturi xanis sataZro kompleqsi, rva samSeneblo done - Zv.w. 3-2 saukuneebi. cixiagoris sxvadasxva epoqis kulturul fenebSi mopovebuli artefaqtebi xSir SemTxvevaSi xelovnebis namdvil nimuSebs warmoadgenen, rogorebicaa: mcire plastikis nimuSebi, ornamentuli motivebi keramikaze, zoomorfuli ritonebi, kapiteli da sxva. am masalebis analizi saSualebas gvaZlevs Tvali gavadevnoT imas, Tu ra xerxebiT xdeboda sxvadasxva epoqaSi ideologiuri warmodgenebis gadmocema xelovnebis nimuSebSi. karen rubinsoni barnard koleji. aSS TrilaeTis Tasisa da sarwyulis kuftiniseuli analizis gadafaseba Tanamedrove Teoriisa da arqeologiuri codnis fonze boris a. kuftinma Tavis naSromSi “arqeologiuri gaTxrebi TrialeTSi”, TrialeTis #5 yorRanSi aRmoCenil Tasze gamosaxuli figurebi marTebulad Seadara TurqeTSi qarxemiSisa da zinijerlis reliefebs. miuxedavad imisa, rom es ori fenomeni qronologiurad ar emTxveva erTmaneTs, TrialeTis kulturis kavSiri anatoliis kulturasTan udavoa. amasTan erTad, kuftinma xazi gausva msgavsebas TrialeTis Tasze mocemul or cxovelsa da TrialeTis #17 yorRanSi aRmoCenili sarwyulis sadgamze gamosaxul or cxovels Soris. mocemul naSromSi Cven detalurad aRvwerT #17 yorRanis sarwyulis yovel elements, davajgufebT maT tipebis mixedviT da ganvixilavT SemorCenili fragmentebis paralelebs. Tasze dakvirvebiT SemogTavazebT im Tanmimdevrobas, romelsac ostati Tasis Seqmnisas misdevda (im fotoebze dayrdnobiT, romelTa gadaRebis saSualebac cxra wlis win momeca). Cven gamovikvlevT rogor moxda garkveuli gamosaxulebebis “sesxeba” sarwyulidan Tasze da ra kriteriumiT moxda gamosaxulebebis SerCeva. amasTan, SevecdebiT es SemoqmedebiTi procesi arsebuli garemos konteqstSi CavsvaT, kerZod ki yuradReba gavamaxviloT imaze, Tu ratom moxda mezobeli axlo aRmosavleTidan zogierTi gamosaxulebis gavrceleba TrialeTis kulturaSi da zogierTis ki, ara. da bolos, Cven SevecdebiT kvlav SevafasoT axlandeli (da xSirad cvalebadi) daTariReba, rogorc kavkasiisa, ise axlo aRmosavleTisa, imisaTvis, raTa davinaxoT ramdenad SesaZlebelia TrialeTis kulturaSi axloaRmosavluri elementebis arsebobis axsna uZvelesi istoriis meSveobiT. ana kldiaSvili g. CubinaSvilis sax. qarTuli xelovnebis istoriis da ZeglTa dacvis erovnuli kvlevis centri; Tbilisis saxelmwifo samxatvro akademia. saqarTvelo gamosaxulebaTa semantika da samyaros modeli winaqristianuli xanis qarTul kulturaSi winaqristianuli kultura saxe-xatebiT azrovnebs. am saxe-xatebis Seqmna niSansimboloebis saSualebiT xdeba. Tavad niSan-simboloebiT ki mTavari siRrmiseuli sazrisis - samyaros universaluri xatis modelireba xdeba. swored samyaros xatis rekonstruqciis mcdelobaa Cveni moxsenebis mizani da es ramdenime gamosaxulebis (iremi, wero, wre) magaliTze moxdeba. am universalur, arqetipul gamosaxulebaTa semantikis 25

gaazreba, maTi kompoziciuri struqturisa da aseve mxatvruli xerxebis analizi saSualebas mogvcems warmovidginoT imdroindeli adamianis msoflmxedvelobrivi aspeqtebi, gamovyoT samyaros xatis ZiriTadi maxasiaTeblebis - droisa da sivrcis gaazreba da maTi urTierTmimarTeba. moxsenebaSi qarTuli masala Sedarebuli iqneba sxva Zveli kulturebis nimuSebTan. stilisturi analizisa Tu saxelovnebaTmcodneo kvlevis sxva meTodebis safuZvelze Cven SevecdebiT warmovaCinoT, Tu riT aris am drois qarTuli kultura sxva kulturebis Tanaziari; amave dros, ra aris aTaswleulTa ganmavlobaSi masSi konstanturi da ra Taviseburebebi ganapirobebs mis TviTidenturobas. mixeil abramiSvili saqarTvelos erovnuli muzeumi, Tbilisis arqeologiuri muzeumi. saqarTvelo CaTalhuiukidan sveticxovlamde. amonaridebi xaris kultis xangrZlivi istoriidan xaris kults adamianis rwmena-warmodgenebSi erT-erTi yvelaze xangrZlivi istoria da konservatuli xasiaTi gaaCnia. am kultma mkafio asaxva hpova xelovnebis mravalricxovan ZeglebSi, romelTa geografia moicavs vrcel teritorias - indoeTidan evropamde da kavkasiidan egviptemde. miuxedavad imisa, rom xaris gamosaxulebebs ukve qvis xanidan vxvdebiT, misi ZiriTadi simbolika, romelic nayofierebis, prokreaciuli (STamomavlobis Semqmneli) Zalis maskulinuri simbolikis matarebelia, dakavSirebulia miwaTmoqmedebis CasaxvasTan, mwarmoeblur meurneobaze gadasvlasTan - e. w. neoliTur revoluciasTan, romlis yvelaze TvalsaCino Zegli CaTalhuiukis nasaxlaria Tavisi mravalricxovani samlocveloebiT, sadac Tayvaniscemis yvelaze mTavar obieqts swored xari warmoadgenda. xaris kultma ara marto saukuneebsa da aTaswleulebs gauZlo, aramed organulad Seerwya kidec sxvadasxva religiebs. mis gamoZaxils Suasaukuneebis qarTuli qristianuli kulturis Zeglebzec vxvdebiT - iqneba es xaris Tavis gamosaxulebebi bolnisis sionis eklesiis kapitelze, sveticxovlis galavnis dasavleT karibWeze da mis aRmosavleT fasadze, Tu xaris rqebiT jvrebis Semkobis tradicia Semonaxul maRalmTian svaneTSi. xaris kultis mravalaTaswlovani istoriis miuxedavad, am kultis ZiriTadi simbolika uprecedento konservatiulobiT gamoirCeva. imis gamo, rom xari aris is cxoveli romlis Zalis gamoyenebiT ixvneba miwa, rac axali sicocxlis dabadebis sawindaria, misi simbolika ukavSirdeba sikvdil-sicocxlis mudmiv cikls, sadac xari gvevlineba rogorc mediatori amqveyniurobasa da zeciur samyaros Soris. swored am uZvelesi simbolikiT aixsneba xaris gamosaxvis tradicia saqarTveloSi, da igi sisxlxorceulia Suasaukuneebis qarTuli qristianuli tradiciisTvis. goderZi narimaniSvili, kaxa ximSiaSvili saqarTvelos erovnuli muzeumi - arqeologiuri kvlevis centri. saqarTvelo TrialeTis brinjaos xanis namosaxlarebi samxreT kavkasiis teritoriaze warmoebuli arqeologiuri gaTxrebis Sedegad gairkva, rom brinjaos xanis (Zv. w. III-I aTaswleuli) arqiteqtura sami ZiriTadi tipiTaa warmodgenili: Zeluri, Tixis da qvis. qviT nageb Zeglebs Soris gansakuTrebuli adgili ”ciklopur~ arqiteqturas ukavia, romlis monumenturoba da namosaxlarTa didi masStabebi aSkarad gamoarCevs maT samxreT kavkasiis sxva Zeglebisagan. 26 uZvelesi saqarTvelo

gaazreba, maTi kompoziciuri struqturisa da aseve mxatvruli xerxebis analizi<br />

saSualebas mogvcems warmovidginoT imdroindeli adamianis msoflmxedvelobrivi<br />

aspeqtebi, gamovyoT samyaros xatis ZiriTadi maxasiaTeblebis - droisa da sivrcis<br />

gaazreba da maTi urTierTmimarTeba. moxsenebaSi qarTuli masala Sedarebuli iqneba<br />

sxva Zveli kulturebis nimuSebTan. stilisturi analizisa Tu saxelovnebaTmcodneo<br />

kvlevis sxva meTodebis safuZvelze Cven SevecdebiT warmovaCinoT, Tu riT aris<br />

am drois qarTuli kultura sxva kulturebis Tanaziari; amave dros, ra aris<br />

aTaswleulTa ganmavlobaSi masSi konstanturi da ra Taviseburebebi ganapirobebs mis<br />

TviTidenturobas.<br />

mixeil abramiSvili<br />

saqarTvelos erovnuli muzeumi, Tbilisis arqeologiuri muzeumi. saqarTvelo<br />

CaTalhuiukidan sveticxovlamde. amonaridebi xaris kultis xangrZlivi istoriidan<br />

xaris kults adamianis rwmena-warmodgenebSi erT-erTi yvelaze xangrZlivi istoria da<br />

konservatuli xasiaTi gaaCnia. am kultma mkafio asaxva hpova xelovnebis mravalricxovan<br />

ZeglebSi, romelTa geografia moicavs vrcel teritorias - indoeTidan evropamde da<br />

kavkasiidan egviptemde.<br />

miuxedavad imisa, rom xaris gamosaxulebebs ukve qvis xanidan vxvdebiT, misi ZiriTadi<br />

simbolika, romelic nayofierebis, prokreaciuli (STamomavlobis Semqmneli) Zalis<br />

maskulinuri simbolikis matarebelia, dakavSirebulia miwaTmoqmedebis CasaxvasTan,<br />

mwarmoeblur meurneobaze gadasvlasTan - e. w. neoliTur revoluciasTan, romlis yvelaze<br />

TvalsaCino Zegli CaTalhuiukis nasaxlaria Tavisi mravalricxovani samlocveloebiT,<br />

sadac Tayvaniscemis yvelaze mTavar obieqts swored xari warmoadgenda.<br />

xaris kultma ara marto saukuneebsa da aTaswleulebs gauZlo, aramed organulad<br />

Seerwya kidec sxvadasxva religiebs. mis gamoZaxils Suasaukuneebis qarTuli qristianuli<br />

kulturis Zeglebzec vxvdebiT - iqneba es xaris Tavis gamosaxulebebi bolnisis sionis<br />

eklesiis kapitelze, sveticxovlis galavnis dasavleT karibWeze da mis aRmosavleT<br />

fasadze, Tu xaris rqebiT jvrebis Semkobis tradicia Semonaxul maRalmTian svaneTSi.<br />

xaris kultis mravalaTaswlovani istoriis miuxedavad, am kultis ZiriTadi simbolika<br />

uprecedento konservatiulobiT gamoirCeva. imis gamo, rom xari aris is cxoveli<br />

romlis Zalis gamoyenebiT ixvneba miwa, rac axali sicocxlis dabadebis sawindaria, misi<br />

simbolika ukavSirdeba sikvdil-sicocxlis mudmiv cikls, sadac xari gvevlineba rogorc<br />

mediatori amqveyniurobasa da zeciur samyaros Soris. swored am uZvelesi simbolikiT<br />

aixsneba xaris gamosaxvis tradicia saqarTveloSi, da igi sisxlxorceulia Suasaukuneebis<br />

qarTuli qristianuli tradiciisTvis.<br />

goderZi narimaniSvili, kaxa ximSiaSvili<br />

saqarTvelos erovnuli muzeumi - arqeologiuri kvlevis centri. saqarTvelo<br />

TrialeTis brinjaos xanis namosaxlarebi<br />

samxreT kavkasiis teritoriaze warmoebuli arqeologiuri gaTxrebis Sedegad<br />

gairkva, rom brinjaos xanis (Zv. w. III-I aTaswleuli) arqiteqtura sami ZiriTadi tipiTaa<br />

warmodgenili: Zeluri, Tixis da qvis. qviT nageb Zeglebs Soris gansakuTrebuli adgili<br />

”ciklopur~ arqiteqturas ukavia, romlis monumenturoba da namosaxlarTa didi<br />

masStabebi aSkarad gamoarCevs maT samxreT kavkasiis sxva Zeglebisagan.<br />

26<br />

uZvelesi saqarTvelo

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!