The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ... The Fifth International Symposium on Traditional Polyphony ...

06.05.2013 Views

560 leila maruaSvili fugis analizi mkvlevars arwmunebs, rom kompozitoris mier fugis Janris arCevani, uda– od, ara SemTxveviTi, aramed gabeduli ganzraxva iyo. akademiuri musikaluri formis kanonebi da TviT musikis ararseboba _ Znelad warmosadgeni sinTezia. agrZelebs ra uZvelesi Janris tradiciebs, `polifoniuri leqsebis~ avtori inarCunebs fugis tradiciuli formis yvela elementsa da maT adgilmdebareobas. fuga oTxxmiania (oTxi mkiTxveli-solisti), fugis Te– ma _ poeturi teqstis striqonia, eqspoziciaSi Tema tardeba oTxjer safexureobrivi aRmav– lobis principiT (bani, tenori, alti, soprano). aris striqoni, romelic dapirispirebis rols asrulebs da, vinaidan eqspoziciaSi igi ucvlelia, dapirispirebac Sekavebulia. aris intermediebi. mTeli fuga samnawiliani aRnagobisaa. Sua, ganviTarebad monakveTSi, artiku– laciuri efeqtebis roli da saerTo dinamika izrdeba, sul ufro xazgasmulia ara sityvis, aramed bgeris mniSvneloba (JReradobiT, sonorulobiT `tkboba~), aqve puantilistur teqni– kaze agebuli streta gvxvdeba. reprizaSi Tema tardeba samjer, saerTo dinamika nel-nela iklebs (mag. 7). analizi gvarwmunebs, rom Seqmnili nawarmoebi musikaluri Semoqmedebis nayofia. magram, faqtobrivad, polifoniuri azrovnebis gamoxatva am nawarmoebSi xdeba metad originalurad – ara musikaluri, aramed wminda sametyvelo intonaciis meSveobiT. teqstis, sityvis, samety– velo bgeris mimarT damokidebuleba _ musikaluri frazis, motivis, musikaluri bgeris mimarT Cveuli damokidebulebis identuria. kompozitori cdilobs, bgera, rogorc poeturi teqstis safuZveli, Tavisi mniSvnelobiT, musikalur bgeras gauTanabros. mas poetur teqs– tSi ,,esmis~ swored musikaluri keTilxmovaneba, misTvis poeturi sityva musikaluri movle– nis adeqvaturia. nawarmoebisaTvis damaxasiaTebeli `notaciis~ pirobiToba, improvizacia _ TamaSi, simbo– likis mravalmniSvneloba, sonoruli da vizualuri rigebis asemanturoba, asociaciebis Tavi– sufleba da, rac yvelaze mniSvnelovania, – polifoniurobis axleburi gageba, calsaxad migviTiTebs `polifoniuri leqsebis~ prototipze, romelic zogadqarTuli xalxuri az– rovnebisa da tradiciebis wiaRSi unda veZeboT (maruaSvili, 2003). bolo magaliTi, iseve rogorc sxva mravali, gviCvenebs qarTveli kompozitorebis TviT– myofad midgomas, erTi mxriv, XX saukunis mniSvnelovani movlenebisadmi, meore mxriv ki – qarTuli xalxuri mravalxmianobisadmi, rac iZleva axali polifoniuri azrovnebis da originaluri stiluri gadawyvetis SesaZleblobas. Ddamowmebuli literatura maruaSvili, leila. (2003). ,,s. nasiZis polifoniuri azrovnebis Sesaxeb~. krebulSi: musikismcodneobis sakiTxebi. gv. 38-46. Tbilisi: Tbilisis saxelmwifo konservatoria maruaSvili, leila. (2003). ,,novatoroba rogorc fugis Janruli ganaxlebis safuZveli~. krebulSi: mu– sikismcodneobis sakiTxebi. gv. 50-64. Tbilisi: Tbilisis saxelmwifo konservatoria maruaSvili, leila. (1994). ,,polifoniuri formebis tipologiuri niSnebis Sesaxeb g. yanCelis Semoq– medebaSi~. krebulSi: musikismcodneobis sakiTxebi. gv. 279-291. Tbilisi: Tbilisis saxelmwifo konser– vatoria

qarTuli xalxuri polifoniis tradiciebis gardatexa profesiul musikaSi CxikvaZe, grigol. (1957). `xalxuri simRera~. wignSi: qarTuli musikaluri kultura. moskovi 561 wurwumia, rusudan. (2005). meoce saukunis qarTuli musika: TviTmyofadoba da RirebulebiTi orien– taciebi. Tbilisi: Tbilisis saxelmwifo konservatoria audiomagaliTebi audiomagaliTi 1. s. cincaZe. mexuTe kvarteti, I nawili (1962) audiomagaliTi 2. s. nasiZe, kameruli simfonia (1973) audiomagaliTi 3. xevsuruli simRera Sav ludsa audiomagaliTi 4 a) s. nasiZe, kameruli simfonia (1973) audiomagaliTi 4 b) s. nasiZe, simfonia Passione audiomagaliTi 5. s. nasiZe, safortepiano trio (1958) audiomagaliTi 6. g. yanCeli mexuTe simfonia (p. c. 28) audiomagaliTi 7. e. WabaSvili, polifoniuri leqsebi, fuga

560<br />

leila maruaSvili<br />

fugis analizi mkvlevars arwmunebs, rom kompozitoris mier fugis Janris arCevani, uda–<br />

od, ara SemTxveviTi, aramed gabeduli ganzraxva iyo. akademiuri musikaluri formis kan<strong>on</strong>ebi<br />

da TviT musikis ararseboba _ Znelad warmosadgeni sinTezia. agrZelebs ra uZvelesi Janris<br />

tradiciebs, `polif<strong>on</strong>iuri leqsebis~ avtori inarCunebs fugis tradiciuli formis yvela<br />

elementsa da maT adgilmdebareobas. fuga oTxxmiania (oTxi mkiTxveli-solisti), fugis Te–<br />

ma _ poeturi teqstis striq<strong>on</strong>ia, eqspoziciaSi Tema tardeba oTxjer safexureobrivi aRmav–<br />

lobis principiT (bani, tenori, alti, soprano). aris striq<strong>on</strong>i, romelic dapirispirebis<br />

rols asrulebs da, vinaidan eqspoziciaSi igi ucvlelia, dapirispirebac Sekavebulia. aris<br />

intermediebi. mTeli fuga samnawiliani aRnagobisaa. Sua, ganviTarebad m<strong>on</strong>akveTSi, artiku–<br />

laciuri efeqtebis roli da saerTo dinamika izrdeba, sul ufro xazgasmulia ara sityvis,<br />

aramed bgeris mniSvneloba (JReradobiT, s<strong>on</strong>orulobiT `tkboba~), aqve puantilistur teqni–<br />

kaze agebuli streta gvxvdeba. reprizaSi Tema tardeba samjer, saerTo dinamika nel-nela<br />

iklebs (mag. 7).<br />

analizi gvarwmunebs, rom Seqmnili nawarmoebi musikaluri Semoqmedebis nayofia. magram,<br />

faqtobrivad, polif<strong>on</strong>iuri azrovnebis gamoxatva am nawarmoebSi xdeba metad originalurad<br />

– ara musikaluri, aramed wminda sametyvelo int<strong>on</strong>aciis meSveobiT. teqstis, sityvis, samety–<br />

velo bgeris mimarT damokidebuleba _ musikaluri frazis, motivis, musikaluri bgeris<br />

mimarT Cveuli damokidebulebis identuria. kompozitori cdilobs, bgera, rogorc poeturi<br />

teqstis safuZveli, Tavisi mniSvnelobiT, musikalur bgeras gauTanabros. mas poetur teqs–<br />

tSi ,,esmis~ swored musikaluri keTilxmovaneba, misTvis poeturi sityva musikaluri movle–<br />

nis adeqvaturia.<br />

nawarmoebisaTvis damaxasiaTebeli `notaciis~ pirobiToba, improvizacia _ TamaSi, simbo–<br />

likis mravalmniSvneloba, s<strong>on</strong>oruli da vizualuri rigebis asemanturoba, asociaciebis Tavi–<br />

sufleba da, rac yvelaze mniSvnelovania, – polif<strong>on</strong>iurobis axleburi gageba, calsaxad<br />

migviTiTebs `polif<strong>on</strong>iuri leqsebis~ prototipze, romelic zogadqarTuli xalxuri az–<br />

rovnebisa da tradiciebis wiaRSi unda veZeboT (maruaSvili, 2003).<br />

bolo magaliTi, iseve rogorc sxva mravali, gviCvenebs qarTveli kompozitorebis TviT–<br />

myofad midgomas, erTi mxriv, XX saukunis mniSvnelovani movlenebisadmi, meore mxriv ki<br />

– qarTuli xalxuri mravalxmianobisadmi, rac iZleva axali polif<strong>on</strong>iuri azrovnebis da<br />

originaluri stiluri gadawyvetis SesaZleblobas.<br />

Ddamowmebuli literatura<br />

maruaSvili, leila. (2003). ,,s. nasiZis polif<strong>on</strong>iuri azrovnebis Sesaxeb~. krebulSi: musikismcodneobis<br />

sakiTxebi. gv. 38-46. Tbilisi: Tbilisis saxelmwifo k<strong>on</strong>servatoria<br />

maruaSvili, leila. (2003). ,,novatoroba rogorc fugis Janruli ganaxlebis safuZveli~. krebulSi: mu–<br />

sikismcodneobis sakiTxebi. gv. 50-64. Tbilisi: Tbilisis saxelmwifo k<strong>on</strong>servatoria<br />

maruaSvili, leila. (1994). ,,polif<strong>on</strong>iuri formebis tipologiuri niSnebis Sesaxeb g. yanCelis Semoq–<br />

medebaSi~. krebulSi: musikismcodneobis sakiTxebi. gv. 279-291. Tbilisi: Tbilisis saxelmwifo k<strong>on</strong>ser–<br />

vatoria

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!